NIEUWSBRIEF augustus 2011 - nummer 2011-4
Inhoudsopgave Zon, zee en brand?!
1
Van het bestuur...,Verenigingsgegevens
2
Agenda, Nieuwsberichten...
2
De Pen... Peter van Vliet
3
Wetenschapswaardigheden, Award voor prof. Vrouwenvelder
4
Brand Meester
5
Excursie Maeslantkering, Verslag Delta Pi Congres
6
Cooperation RWS-USACE, Colofon
8
Zon, zee en brand?! Kenmerken van de vakantieperiode zijn veelal minder druk bezette kantoren, dagelijks minder verkeer op de weg en uiteraard komkommernieuws. Dit laatste was de afgelopen periode wel anders! Diverse gebeurtenissen laten zien dat aandacht voor ons vakgebied van bedrijfszekerheid en risico analyse nog steeds bittere noodzaak is. De zomerse nasleep van de brand in Moerdijk maakt bijvoorbeeld met diverse aanhoudingen duidelijk dat het niet kennen en/of beheersen van de bedrijfsrisico’s naast potentiële slachtoffers ook enorme persoonlijke consequenties kan hebben. Het hebben van kennis over de bedrijfsrisico’s en het nemen van de juiste beheersmaatregelen wordt echter steeds complexer. Niet alleen lijkt het aantal risico’s alleen maar toe te nemen, ook moeten beheersmaatregelen in een enorme keten van partijen met allemaal verschillende belangen worden geborgd. Het overzicht kan hierdoor al snel worden verloren en het vergt een enorm vermogen om de genoemde risico’s in de keten van al deze partijen te beheersen. Ik vraag me dan ook af het scenario waarbij een zendmast vrijwel compleet verwoest zou worden bij alle betrokken par tijen in een draaiboek heeft gestaan. Dat bedrijfszekerheid een onderwerp is waar zelfs betaald-voetbalorganisaties bij stil moeten staan is in financiëel opzicht al heel lang duidelijk. Dat echter een stadionverbouwing op een dergelijke manier ook een enorme impact kan hebben op de bedrijfszekerheid is waarschijnlijk wat minder verwacht. Zeker niet alleen om die reden blijft aandacht voor ons vakgebied noodzakelijk, maar met name om dergelijke incidenten met slachtoffers in de toekomst te kunnen voorkomen. Vooral om de laatgenoemde reden blijft investeren in kennis op ons vakgebied noodzakelijk. Zeker gezien de groeiende complexiteit. Met de activi teiten van onze vereniging proberen we daar dan ook een steentje aan bij te dragen. En ook wij gaan met de tijd mee. Niet alleen op lezingenavonden en excursies kan kennisuitwisseling plaatsvinden en kunnen discussies worden gevoerd. Ook via onze website bestaat nu de mogelijkheid om vanuit de “luie stoel” op een forum met elkaar de discussie aan te gaan over onderwerpen van lezingenavonden, onderwerpen uit de nieuwsbrief en onder werpen naar keuze (de webmaster houdt uiteraard wel scherp toezicht). Ik nodig jullie dan ook graag uit hier gebruik van te maken om zo ook op kleine schaal gezamenlijk te blijven investeren in ons vakgebied. En hebben wij als experts niet ook de plicht om onze kennis te delen? Ronny van den Heuvel
NEDERLANDSE VERENIGING VOOR RISICOANALYSE EN BEDRIJFSZEKERHEID
Van het bestuur...
Verenigingsgegevens
Zomaar even een kopje van een berichtje in de Telegraaf op de dag dat
Het doel van de NVRB is "bijdragen aan de ontwikkeling van de ana
ik dit schrijf (18 augustus j.l.): “Leiding chemisch bedrijf was roekeloos“.
lyse en beheersing van risico's en bedrijfszekerheid alsmede de toe
Even verder lezen en blijkt er in 2009 een explosie en brand plaats ge
passing en kwaliteit daarvan te bevorderen door kennisoverdracht en
vonden te hebben bij een kleine chemische vestiging te Nijmegen.
uitwisseling van ervaring."
Gevolgen: een dodelijk slachtoffer, fabriek volledig in puin, medewerkers
Aanmelding lidmaatschap en wijziging gegevens leden
naar huis, vestiging sluit haar deuren. En dus het verwijt van justitie van
Secretariaat NVRB
roekeloos gedrag van de ex-directeur en de ex-veiligheidscoördinator van
Karolina Wojciechowska
het bedrijf. Zij moeten verantwoording afleggen voor de rechtbank.
p/a HKV lijn in water
Even moet ik aan Chemie-Pack denken, maar daar waren geen dodelijke
Botter 1129
slachtoffers, wel een enorme brand, justitieel onderzoek en moet de leiding
8232 JN Lelystad
verantwoording afleggen.
0320 - 294 211
[email protected]
Veiligheid en betrouwbaarheid zijn mooie uitdagende vakgebieden.
Echter, het is meer dan dat, namelijk ook een grote persoonlijke verant
Aanmelding en informatie NVRB-bijeenkomsten
woordelijkheid. Daar moeten wij ons als vakgenoten te allen tijde bij stil
Programma Commissie NVRB
blijven staan.
Ir. Menso Molag lector Risicobeheersing
Woensdag 31 augustus a.s. vindt de lezingenavond ‘Softwarebetrouw
Saxion Hogeschool
baarheid en Software Security’ plaats. Zoals in de vorige nieuwsbrief
M.H. Tromplaan 28
aangekondigd stellen we deze lezingenavonden ook open voor niet-leden.
7513 AB Enschede
Hopende u dan weer te zien.
06 - 5152 1200
Bert
[email protected]
Invitation to the 7th Risk and Design Symposium
Agenda
The Safety Science Group is proud to announce the 7th annual Sympo sium in the Risk and Design Program of Delft University of Technology on
Lezingenavond Softwarebetrouwbaarheid en security Woensdag 31 augustus 2011, 18u00 - 21u30, Godebaldkwartier 20,
November, 29th 2011. Each PhD student in the Safety Science Group will have the opportunity to discuss his/her project with other researchers.
Utrecht. Zie uitnodiging per e-mail en www.nvrb.nl
Moreover, several projects of the group will be presented orally in the
Projectbeheersing door Systems Engineering en Risicomanagement, 5 september 2011, Strukton, Westkanaaldijk 2, 3542 DA Utrecht.
afternoon. The symposium is free of charge. Aanmeldingen en meer informatie via
[email protected]
De sprekers van de IPMA meeting zijn Ronald Bode en Marijke Weerkamp van Strukton Civiel en Vincent van der Sleen van Strukton Bouw. Zie uitnodiging per e-mail en de NVRB-website.
Op de NVRB-site vindt u o.a. de volgende nieuwsberichten:
ESREL 2011, 18-22 sept. 2011, Troyes (Fr). www.esrel2011.com Colloquia Flood Risk Managament and Hydraulic Structures De NVRB-leden zijn van harte welkom bij de wetenschappelijke presen taties op de diverse kennisinstituten. De volgende sessies zijn gepland op 15 september en 20 oktober. Alle lezingen vinden plaats in kamer 2.62 van 15:30 tot 17:00. Locatie is Stevinweg 1, Delft. Aanmeldingen lopen via Ruben Jongejan (
[email protected]).
Nieuwsberichten... - FEMA Redraws Flood Insurance Rate Maps - Legislators give OK to grid reliability act - Reliability rules in America - Hoogleraar pleit voor efficiënter onderhoud productiesystemen - Autonome chips repareren zichzelf - Risico's aan thuisgebruik medische apparaten - N/Zlijn: Verwachte kosten en planning blijven overeind Voor alle informatie gaat u naar http://www.nvrb.nl/nieuws.html
- pagina 2 -
NEDERLANDSE VERENIGING VOOR RISICOANALYSE EN BEDRIJFSZEKERHEID
De Pen… Peter van Vliet Ik zie mezelf als een uitermate gepassioneerde veiligheidskundige in een zeer snel veranderende maatschappij. Heel mijn professionele leven ben ik in verschillende rollen intensief met het fenomeen veiligheid bezig. Ik ben mijn carrière begonnen als beroeps brandweerofficier. In deze perio de heb ik een verbeterslag weten te realiseren in de hulpverlening aan ongevalslachtoffers door me niet zozeer te richten op mijn eigen beroeps groep maar op het optimaliseren van de samenwerking tussen de drie openbare hulpverleningsdiensten. Daarna heb ik de overstap gemaakt naar arbeidsveiligheid in de internationale aannemerij en de HVK-oplei
len niet echt een pretje meer. Ook zijn recentelijk gebouwde verkeerstun
ding gevolgd. Gedurende deze internationale periode ben ik als veilig
nels tijdelijk buiten gebruik gesteld door (een overmaat aan?) niet goed
heidskundige zowel betrokken geweest bij bouwprojecten in de petroche
functionerende veiligheidsystemen. De effecten van de toenemende
mische industrie als bij bouwprojecten in ontwikkelingslanden en/of in
maatschappelijke behoefte aan meer veiligheid lijkt soms tegen ons te
sectoren waar aandacht voor veiligheid veel minder vanzelfsprekend is.
werken. Hoe komt dat toch?
In deze periode heb ik wederom over de grenzen van mijn vakgebied
Ik denk dat we met elkaar een beetje de menselijke maat kwijt zijn geraakt.
gekeken en duidelijk kunnen waarnemen hoe (arbeids-)veiligheid, loss-
Veiligheid ging toch om het welzijn van mensen?
control, het optimaliseren van de winstdoelstelling en bedrijfszekerheid onlosmakelijk aan elkaar verbonden zijn. Ook heb ik aan den lijve onder
Ben ik negatief, te sceptisch of ben ik mijn passie voor veiligheid aan het
vonden dat risico’s, met inbreng van de op de werkvloer aanwezige
verliezen? Nee, dat geloof ik niet. Die passie wordt eerder alleen maar
kennis, geïdentificeerd en top-down gemanaged moeten worden. Na
groter. Dat komt omdat ik gelukkig ook voorbeelden zie waar het wel goed
deze periode heb ik me verdiept in de organisatie van integrale veiligheid
gaat. Het bijzondere is dat hier leiding gegeven wordt door mensen die
bij grote infrastructurele projecten, inclusief tunnelveiligheid, in Nederland.
echt waarde hechten aan het welzijn van mensen en vanuit deze persoon
In deze periode is mijn kennis en waardering voor de deterministische
lijke waarde oog hebben voor gevaren (daar hoef je in vele gevallen echt
risicobenadering aangevuld met kennis en waardering voor probabilisti
geen wiskunde voor gestudeerd te hebben). Die bij het optreden van “bij
sche risicoanalyse.
na ongevallen” onmiddellijk in actie komen om de situatie veilig te stellen,
de bij het incident betrokken personen apart nemen en interviewen om de
Toen ik de uitnodiging kreeg om een stukje voor de nieuwsbrief van de
feiten te verzamelen. Die verbetermaatregelen bedenken en deze zo
Nederlandse Vereniging voor Risicoanalyse en Bedrijfszekerheid te
spoedig mogelijk daadwerkelijk implementeren en het effect en de naleving
schrijven heb ik daar meteen met een enthousiast “JA” op gereageerd.
daarvan controleren.
Het creatieve denkproces over dit artikeltje begon. Het effect van mijn denkproces om een intelligent ogend stukje te gaan schrijven voor uw
Vaak werken deze leidinggevenden overigens bij organisaties die het ook
nieuwsbrief resulteerde in opdoemende vragen, en nog meer vragen over
financieel goed doen. Waar de continuïteit al vele jaren geborgd is. Waar
het fenomeen “veiligheid”. Ik kan gemakkelijk een boek schrijven over mijn
de menselijke maat bepalend is, sociale controle aanwezig is, het geven
persoonlijke ervaringen op het gebied van veiligheid, risicoanalyse en
van eerlijke feedback normaal is, het werk dat gedaan moet worden goed
bedrijfszekerheid. Maar een stukje schrijven dat een bijdrage levert aan
wordt voorbereid, gepland en georganiseerd. En waar ook het onderbuik
het vergroten van de maatschappelijke waarde ons vak? Dat is andere
gevoel ten aanzien van risico’s als valide signaalgever wordt herkend en
koek……
erkend.
Als ik observeer wat er de laatste jaren in de wereld gebeurt dan heb ik
Mijn devies: Respecteer de mens(elijke maat), kijk regelmatig over de
niet de indruk dat we als specialisten op het gebied van veiligheid en risi
grenzen van je eigen vakgebied en vraag je regelmatig af wat nou echt
cobeheersing de ontwikkeling van de maatschappelijke risico’s bijbenen.
het effect is van wat je ter bevordering van de veiligheid adviseert.
De maatschappij lijkt de laatste decennia niet veel veiliger geworden. Het
Peter van Vliet
tegendeel lijkt soms het geval te zijn. En dit ondanks de state-of-the-art veiligheidsmanagementsystemen die wij de afgelopen decennia met el kaar hebben ontwikkeld en toegepast. Onze reactie op de maatschappe lijke behoefte aan meer veiligheid lijkt soms tegen ons welzijn te werken in plaats van dit te bevorderen. Zo is het maken van een vliegreis naar bijvoorbeeld de Verenigde Staten ten gevolge van de security maatrege
- pagina 3 -
NEDERLANDSE VERENIGING VOOR RISICOANALYSE EN BEDRIJFSZEKERHEID
Wetenschapswaardigheden Onderzoek naar regelnaleving en regelovertreding binnen de chemi sche industrie Promovenda: Drs. Marieke Kluin
[email protected] Technische Universiteit Delft Faculteit Techniek, Bestuur en Management Sectie Veiligheidskunde Promotor: prof. dr. B.J.M. Ale (TU Delft) Promotor: prof. dr. mr. W. Huisman (VU) De aanleiding voor dit promotieonderzoek zijn ongevallen die plaatsvinden
bedrijven binnen de branche wel vervallen tot regelovertreding en andere
in de chemische industrie. Voorbeelden daarvan zijn: Seveso, Bhopal, BP
bedrijven niet. Daarnaast kunnen organisatorische verschillen of verschil
Texas Refinery en recentelijk Chemie-Pack. Deze incidenten hebben niet
len in de directe omgeving van het bedrijf een rol spelen. Elk van de be
alleen ernstige gevolgen voor mens en milieu, maar hebben ook andere
drijven wordt longitudinaal bestuurd voor de duur van 10 jaar. Uit onder
gedeelde kenmerken:
zoek blijkt dat regelnalevend gedrag van een onderneming kan verschillen
•
geen van de ongelukken was te wijten aan één bepaald probleem;
in de tijd. Op deze wijze kan een beeld van elk bedrijf ontstaan hoe de
•
kwaliteit van het management;
regelnaleving zich heeft afgespeeld en of inspectiediensten hierop moge
•
ook andere organisatorische en menselijke factoren speelden een rol.
lijk invloed hebben gehad. De focus is op het gehele proces van naleving waar toezicht op wordt
De focus van dit onderzoek is op het gehele proces van BRZO regelna
gehouden door de inspecteurs van de Arbeidsinspectie en de Milieudienst.
leving.
Voor de casus studie is gedurende het afgelopen jaar via de onderzoeks methode participerende observatie, meegelopen met BRZO inspecties.
Belangrijke vragen die hierbij gesteld kunnen worden zijn: was er iets mis
Op deze wijze wordt in dit onderzoek niet alleen op ‘papier’ gekeken, maar
met de regels en regelgeving voor wat betreft de veiligheid van mensen,
ook geobserveerd tijdens de sociale interactie tussen bedrijf en inspectie
omgeving of de natuur? Heeft het bedrijf de regels overtreden? Maar wat
dienst, hoe de regelnaleving plaatsvindt.
is het resultaat van de BRZO-inspecties op het gedrag van bedrijven? Als er goede regelnaleving is binnen het bedrijf, vinden er dan ook minder incidenten en ongelukken plaats? Deze laatste vraag is het uitgangspunt voor het onderzoek. Op deze vragen probeert dit promotieonderzoek een antwoord te vinden door een brug te slaan tussen criminologie en veilig
Cornell Award voor professor Vrouwenvelder On August 3rd 2011 at the ICASP11 conference in Zurich Prof. A.C.
heidskunde.
W.M. (Ton) Vrouwenvelder received the C. Allin Cornell Award for Criminologie is een multidisciplinaire wetenschap die betrouwbare en
his outstanding achievements in, amongst others, the fields structu
precieze kennis wil leveren over criminaliteit, over mensen die overtredin
ral reliability, flood risk analysis and management as well as his con
gen en misdrijven plegen en hoe daarop gereageerd kan worden. Bij re
tributions to design codes such as Eurocode. The C. Allin Cornell
gelovertredend gedrag is er sprake van een specifieke vorm van crimina
Award, previously CERRA Award and recently renamed after the first
liteit, dit valt onder organisatiecriminaliteit. Veiligheidskunde richt zich op
recipient and pioneer in the field Professor C. Allin Cornell, is one of
mensbedreigende en milieubedreigende relaties in systemen met techno
the most prestigious distinctions in the field of structural reliability
logische componenten. Beide vakgebieden houden zich bezig met de wijze
and risk with famous previous award winners like Cornell, Rackwitz,
van beoordelen van veiligheidskwesties op criteria en normen.
Ditlevsen, Der Kiureghian or Hasofer & Lind, all of which will sound very familiar to scholars in the field.
In het theoretische deel is gekeken naar de achtergronden van regelover treding door bedrijven en naar een onderbouwing voor de relatie tussen overtredingen en onveiligheid. Het empirisch gedeelte bestaat onder an dere uit een multiple case studie naar 15 willekeurig gekozen chemische bedrijven, waarbij gekeken wordt naar regelnaleving en regelovertreding op het gebied van BRZO. Er wordt gekeken vanuit het perspectief van de onderneming en dit onderzoek probeert te verklaren waarom sommige - pagina 4 -
Namens de NVRB feliciteren wij Ton van harte met deze erkenning!
NEDERLANDSE VERENIGING VOOR RISICOANALYSE EN BEDRIJFSZEKERHEID Brand meester Brand als extern risico in kwantitatieve risicoanalyses Gwen Kleijn van Willigen Adviseur bij het Steunpunt ProBO, Rijkswaterstaat
[email protected] [email protected] Op steeds meer objecten wordt door Rijkswaterstaat risicogestuurd be heer en onderhoud (ProBO) toegepast. Hierbij wordt aan de hand van de prestatie-eisen aan objecten bepaald hoe het beheer en onderhoud (kosten)optimaal kan worden ingericht. Dit door te kijken naar de moge lijke risico’s die tot prestatieverlies van deze objecten leiden en de effecten die de beheer- en onderhoudsmaatregelen hebben op deze risico’s. Brand is een extern risico dat bij ieder object kan optreden en dat kan leiden tot niet-beschikbaarheid van een object. Voor de kwantitatieve risi coanalyses die gemaakt worden om de beschikbaarheid te berekenen is een invulling van de berekening van de niet-beschikbaarheid als gevolg van het brandrisico gegeven middels de hier omschreven methode. Deze methode geeft daarnaast de mogelijkheid om de toename of reductie van de niet-beschikbaarheid door beheersmaatregelen te bepalen om zo de
Voorbeeld gebeurtenissenboom.
meest kostenoptimale oplossing te vinden. De methode baseert zich op de kans op vervolg
Vervolgens kan per component, per brandcompartiment en per object
schade gegeven een ontsteking binnen een ruimte.
bepaald worden wat de (gesommeerde) kans is op een ontsteking, wat
Deze kans op vervolgschade is afhankelijk van de
de gevolgkans op schade is aan de genoemde entiteit en wat de bijbeho
beheersmaatregelen die getroffen zijn om deze
rende reparatieduur is. Dit leidt tot de niet-beschikbaarheid van compo
schade te beperken. De schade als gevolg van een ontsteking laat zich
nenten, ruimten / compartimenten en gehele objecten die middels een
onderverdelen in een drietal categorieën. Het uitsplitsen van de schade
foutenboom vertaald kunnen worden naar de overall niet-beschikbaarheid
in deze categorieën is het vernieuwende in dit kwantitatieve brandrisico
als gevolg van het brandrisico.
model.
De toegevoegde waarde van dit model zit niet alleen in het kunnen
De volgende categorieën worden in de analyse beschouwd:
kwantificeren van de niet-beschikbaarheid die brand veroorzaakt, maar
• Een ontsteking van een component waarbij alleen het component zelf
zeker ook in de mogelijkheden die dit model biedt om de diverse brand preventie- en brandrepressiemaatregelen af te stemmen op de voor het
schade ondervindt. (CO) • Een ontsteking van een component waarbij ook andere componenten
object noodzakelijke risicoreductie.
in hetzelfde brandcompartiment beschadigd raken. Hierbij wordt het (conservatieve) uitgangspunt gehanteerd dat de functionaliteit van alle componenten binnen het gehele brandcompartiment verloren gaat. (CF) • Een ontsteking van een component waarbij ook andere componenten uit andere brandcompartimenten beschadigd raken. Hierbij wordt het (conservatieve) uitgangspunt gehanteerd dat de functionaliteit van het gehele object verloren gaat. (FF) Middels een gebeurtenissenboom wordt per categorie berekend wat de kans is dat de ontsteking leidt tot een schade behorend tot deze categorie. Hierbij wordt rekening gehouden met de aanwezigheid van verschillende brand preventie- en repressiemaatregelen, de verwachte effecten van deze maatregelen en de kans dat de maatregelen falen. Voorbeeld van een foutenboom. - pagina 5 -
NEDERLANDSE VERENIGING VOOR RISICOANALYSE EN BEDRIJFSZEKERHEID
Excursie Maeslantkering, dinsdag 5 juli j.l. Een mooie zonnige dag wat achteraf helemaal niet ongewenst was. Het eerste deel betrof een uitleg over de werking van die diverse water keringen. Interessant om te vernemen wat er zoal in werking treedt bij hoog water en dat het dus helemaal niet ondenkbaar is dat er ergens iets faalt. Wat dat aangaat blijven veiligheid en betrouwbaarheid een actueel onderwerp en onderstreept dat weer het belang van verenigingen als de NVRB.
Vervolgens het tweede gedeelte buiten; daar werden we rondgeleid bij de draaiarmen van de kering. Pas als je er onderdoor loopt krijg je een echt goede indruk van de enorme omvang van deze armen. De straal blijkt groter te zijn dan de hoogte van de Eiffeltoren. De enorme kogelscharnie ren zijn gebouwd in Tsjechië aangezien daar de enige fabriek staat die in staat is om schanieren van dergelijke omvang te bouwen.
Verslag Delta Pi Congres
Eens per 5 jaar is de verwachting dat de kering moet sluiten. Om een dergelijk gevaarte op een goede beheerste manier te verplaatsen is geen eenvoudige zaak. Uitgebreide meet- en regeltechniek komt er aan te pas, ondermeer rekening houdend met stroming van de rivier, hoogte van het water en de golven, het tij en sterkte en richting van de wind. Ook daar komen betrouwbaarheidsanalysetechnieken aan te pas.
Delta Pi congres: Aandacht voor afhankelijkheden Het congres werd georganiseerd om het 10-jarig bestaan van dit advies bedrijf te vieren. De doelgroep bestond uit vakgenoten, mensen die iets te delen hebben en zich tegelijkertijd bewust lijken te zijn van onderlinge afhankelijkheden. Tot mijn genoegen bleek de mens en zijn gedrag een centrale rol te spelen in veel bijdragen. Mijn vooroordeel had mij kennelijk
Na afloop nog een drankje en borrelhapje en even buurten met diverse aanwezigen. Zoals gesteld een mooie zonnige dag wat niet verkeerd was gezien de grote vlakte waarop de kering is geplaatst en de ‘open’ verbin ding naar de Noordzee. Kortom, zeer de moeite waard. In de weekenden worden er rondleidingen voor het publiek gegeven dus als u niet bij de excursie aanwezig heeft kunnen zijn, dan bij deze een aanrader om zelf eens te gaan kijken. Tenslotte een hartelijke dank aan Johan van den Boogaard voor het mogelijk maken van de excursie exclusief voor de NVRB! Bert Knegtering
- pagina 6 -
vooraf ingegeven dat het een dag met veel techniek zou worden. En dat viel dus erg mee.
NEDERLANDSE VERENIGING VOOR RISICOANALYSE EN BEDRIJFSZEKERHEID Er is steeds weer iets nieuws te leren en dat leren is nodig om het beheer
Job Smeltink van het Nationaal Lucht –en ruimtevaart laboratorium ver
sen mogelijk te maken, zo leidde Prof. Aarnout Brombacher de dag in.
telde over de analyse van luchtvaartongevallen. Het gaat hierbij natuurlijk
Vervolgens bracht Prof. Bob Mulder ons op bevlogen wijze van op de
altijd om complexe situaties waarin het uiteindelijk mis gaat. Waarom er
hoogte hoe in de wereld van de luchtvaarttechniek alles nog steeds beter
niet veel meer energie wordt gestopt in het analyseren van bijna-ongeluk
kan. Leren dus. Veiliger door technologie is zijn motto. De mens raakt
ken ben ik vergeten te vragen. Uit de analyses blijkt dat er in de jaren 50
kennelijk nog al eens verward in de noodzakelijke situation awareness
van de vorige eeuw met name door technische oorzaken ongevallen
(waar ben ik, wat is de situatie?). Als de beoordeling van afwijkingen aan
ontstonden. In de jaren 70 werden dat vooral menselijke fouten en de
de orde is, is het raadzaam om afstand te nemen. Maar hoe goed kan de
ongevallen van de jaren 90 blijken een sterke organisatorische oorzaak
mens dat onder druk? Een pleidooi voor het ondersteunen van de mens
te hebben. De stapeling van regelingen, ook geleerd van eerdere
door toepassing van technologie op het gebied van informatie en de in
ongevallen, verlegt kennelijk het zwakke punt. Een geruststellend cijfer,
terpretatie daarvan.
1% van de instabiele landingen gaat fout door een verkeerde menselijke beslissing. Peter van Gestel, één van de jubilarissen liet ons vervolgens in groepen een Dependability Game spelen. Omdat er een prijs te winnen viel, deed iedereen zijn uiterste best. Er werden strategieën bepaald en er werd ‘slim’ gespeeld. Tijdens tussentijdse standen werden sommige groepen ten onrechte blij van hun strategie. Uiteindelijk won de groep waarin ik parti cipeerde maar die afhankelijkheid was puur toevallig. Zowel het ochtend als het middagprogramma werd afgesloten met een verrassende kijk op afhankelijkheden, Coen Jutte bracht de deelnemers tot zingen, rare bewegingen en andere acties. Zijn studie in Delft zit hem kennelijk als cabaretier niet in de weg, zeker niet in dit gezelschap. In de
Richard Kwakernaak confronteerde de aanwezigen met veel voorkomen
afsluitende bijeenkomst werden de deelnemers uitgenodigd (licht gedwon
de gebreken in communicatie. Die komen vooral voort uit de behoefte de
gen) mee te doen aan een jambee sessie. Met vele trommels, en andere
eigen boodschap uit te dragen en weinig of niet te letten op de manier
rammel -en sla-instrumenten werd enthousiast afgereageerd. Wonderlijk
waarop die boodschap wordt ontvangen. Let op je doel, was zijn advies,
om te zien hoe basis technieken worden beheerst en in korte tijd tot een
en vraag je af op welke manier dat kan worden bereikt. In plaats van
harmonisch geheel worden gesmeed. Ik kreeg de indruk dat dit ook een
hiërarchische orders geven moet er eerst geluisterd worden. Mindfulness
goed middel zou kunnen zijn om in bedrijven de week mee te beginnen.
is hier het centrale begrip, open staan voor zwakke signalen, afwijkingen.
Een gezamenlijke ontlading brengt onverwachte relaties tot stand. Dat
Ook hij benadrukte de noodzaak om nieuwe dingen te leren om het be
moet een nuttig effect hebben op de onderlinge afhankelijkheden tijdens
staande beter te kunnen beheren.
het werk.
Ivan Reijnen, één van de jubilarissen, vroeg aandacht voor afhankelijkhe
Al met al een zeer inspirerende dag. Een mooie start voor een nieuwe
den en overlaadde de deelnemers met een groot aantal I-woorden. Deze
succesvolle periode van Delta Pi. Alle presentaties en een foto-impressie
helpen als ezelsbruggen de goede acties paraat te hebben. Het zal een
zijn te vinden op de website van Delta Pi: www.delta-pi.nl
kwestie van het inslijpen van de mantra zijn, maar de I-woorden liggen
Cees Coumou
makkelijk in de mond. Doeldenken in plaats van doemdenken was het motto waarmee hij de deelnemers inspireerde (het eerste I-woord). In de middag waren er twee stromen, de een meer praktisch, de ander meer wetenschappelijk. Ik koos de laatste en hoorde daardoor Prof. Tim Bedford die inging op het common cause falen en dan vooral op de rol van modellen daarbij. Modellen zijn er om voorspellingen te doen maar zijn ook een middel om het geloof in de aannames te versterken. Met andere woorden, modellen zijn beperkt tot hetgeen er in wordt gestopt. Die beperking moeten wij ons realiseren. Zijn conclusie: modellen deugen niet maar sommigen zijn nuttig. De kernvraag is welke besluitvorming moet worden ondersteund en wat daarbij de mogelijkheden zijn. Een pleidooi om te blijven nadenken. - pagina 7 -
Indien onbestelbaar retour: Secretariaat NVRB, Botter 1129, 8232 JN Lelystad
Cooperation RWS and US Army Corps of Engineers
COLOFON De NVRB-nieuwsbrief is een periodieke uitgave van de Nederlandse Vereniging voor Risicoanalyse en Bedrijfszekerheid.
The Dutch Rijkswaterstaat (RWS, Government Agen
cy responsible for maintenance of main Road & Water
Redactie NVRB-nieuwsbrief
Network in the Netherlands) and the U.S. Army Corps
Peter Blanker, Ronny van den Heuvel
of Engineers (USACE) have cooperated within a Me
morandum of Agreement since 2004. After Hurricane
Bijdragen aan deze uitgave van:
Katrina struck New Orleans in 2005, the cooperation
Peter Blanker, Ronny van den Heuvel, Karolina Wojciechowska, Ma
has intensified. It has been especially specific and fruitful within the field
rieke Kluin,Alex Roos, Ruben Jongejan, Peter van Vliet, Gwen Kleijn
of Levee Safety.
van Willigen, Bert Knegtering, Cees Coumou, Gea Kolk.
In the Netherlands, the safety of all the primary flood defences is assessed
Redactieadres
every six years. The result of these assessments is reported to Parliament,
Peter Blanker
and levees that don’t satisfy the safety standard are strengthened. Also
p/a RWS Dienst Infrastructuur
studies are performed to prepare a risk based approach, like the project
Postbus 20.000
FLORIS in which the current probability of flooding and the associated
3502 LA Utrecht
consequences are calculated. Also a policy study for adopting new safety
T: 06 - 1516 9411
standards is executed based on loss of life calculations and cost benefit
[email protected]
analysis. In the U.S. the USACE established a Levee Safety Program.
Within this program, the safety of the levees is assessed with the LST, the
Sluitingsdatum kopij voor de volgende nieuwsbrief:
Levee Screening Tool. This will cover the entire portfolio of USACE owned
15 oktober 2011.
and operated levees of 15.000 miles, and will prioritize further assessment
of the levees associated with the highest risk. For this further assessment
(c) 2011 NVRB
a more detailed, risk based method will be used.
Alle bijdragen in deze nieuwsbrief zijn geschreven op persoonlijke titel,
Since 2010 the cooperation between RWS and the USACE has progres
tenzij anders vermeld. Wilt u (delen van) deze nieuwsbrief gebruiken
sed into a new phase with the implementation of a staff exchange program.
of heeft u kopij? Neem dan contact op met de redactie en/of bestuur!
Alex Roos, working with the Water Management Centre of RWS has moved to the U.S. to work for the Risk Management Center for 16 months. During
Finally, the experiences with the use of the Morganza Floodway and the
this time, knowledge and experiences from the Netherlands can help the
New Madrid floodway (by blowing up a 2 mile long levee section with
development of tools and procedures in the US, and vice versa.
explosives) in the lower Mississippi tributaries are interesting for the Ne
Interesting lessons so far are that both countries are moving toward a
therlands. The idea of using less populated areas as sacrificial flooding
risk-based approach, and that both are experiencing problems assessing
area to reduce the risk downstream has been studied early this century.
the safety of larger levee systems. The use of a national database in the
In the Mississippi case, the use of these floodways has prevented dama
US has proven to offer considerable possibilities, but in the Netherlands
ges in the cities of Baton Rouge and New Orleans.
a national database has not been established. A learning experience of a
The staff exchange program between RWS and USACE will continue with
different scale is the use of new media during the recent flood fights along
a USACE employee working with Rijkswaterstaat for a year starting in the
the Mississippi river. The USACE has informed the public and other
summer of 2011. The exchange of experiences with using risk based
agencies using twitter, facebook and websites. These media were also
approaches will continue…
used to interact with the public.
Alex Roos - pagina 8 -
