Klimaatprogramma Velsen Stad van Zon, Zee en Wind Voortgangsrapportage
Opgesteld in opdracht van: Gemeente Velsen Contactpersoon Milieudienst IJmond: Ria Blokker / Brigitte Velthuis Postbus 325 1940 AH Beverwijk T 0251-263 863 F 0251-263 888 E
[email protected] I www.milieudienst-IJmond.nl
Voortgangsnotitie “Velsen, Stad van Zon, Zee en Wind”
1
Inhoud 1
Inleiding .................................................................................................................... 3
2 Energiebesparing bij gemeentelijke gebouwen ........................................................ 4 3 Energiezuinige openbare verlichting ........................................................................ 4 4 Duurzaam Bouwen.................................................................................................... 5 5 Energiebesparing bij bedrijven................................................................................. 5 6 Realiseren van groen gas vulpunten wegverkeer en oplaadpalen ten behoeve van elektrische auto’s...................................................... 6 7 Actualisatie windbeleidsplan / Uitbreiden van het aantal windmolens aan de Reyndersweg ............................................................................. 7 8 Duurzaamheidsprijs 2012......................................................................................... 7 9 Route du Soleil .......................................................................................................... 8 10 Stimuleringsproject “Bespaar Daar” ....................................................................... 9 11 Duurzame inrichting Grote Hout ............................................................................. 9 12 Prestatieafspraken met woningbouwcorporaties ..................................................... 9 13 Duurzame Mobiliteit ................................................................................................ 10 14 Walstroom................................................................................................................ 11
Voortgangsnotitie “Velsen, Stad van Zon, Zee en Wind”
2
1 Inleiding Op 1 december 2011 heeft de gemeenteraad van Velsen ingestemd met het klimaatprogramma “Velsen, Stad van Zon, Zee en Wind”. In het klimaatprogramma worden verschillende projecten beschreven die er onder meer toe moeten leiden dat de huishoudens in de gemeente Velsen op termijn klimaatneutraal zijn voor wat betreft het energieverbruik. In deze voortgangsnotitie is per project uit het klimaatprogramma de stand van zaken per 1 januari 2013 aangegeven.
Voortgangsnotitie “Velsen, Stad van Zon, Zee en Wind”
3
2 Energiebesparing bij gemeentelijke gebouwen Voor een viertal (complexe) gemeentelijke gebouwen is een energiescan uitgevoerd. Een deel van deze onderzoeken zijn uitgevoerd door een extern bureau. In de rapportages is een overzicht opgenomen van de mogelijke besparingsmogelijkheden en de daarmee gepaard gaande kosten gekoppeld aan terugverdientijden. De besparingsmaatregelen worden bekostigd uit de budgetten voor onderhoud. Voor een deel van de (niet complexe) gemeentelijke gebouwen is door de Milieudienst IJmond onderzoek verricht naar het stookgedrag. De milieudienst maakt hierbij gebruik van een zogenaamde datalogger. Voorbeelden: Voor de grootschalige renovatie van het raadhuis (oude deel) is een duurzame ambitie geformuleerd. De renovatie wordt op dit moment uitgevoerd. De datalogger is ook door de Milieudienst IJmond ingezet bij o.a. buurthuis De Dwarsligger, Sporthal IJmuiden. De aanbevolen maatregelen op het gebied van optimalisatie van verwarming en koeling zijn in deze gebouwen uitgevoerd. Voor de verwarming van het raadhuis wordt bodemwarmte Warmte- en koudeopslag toegepast en er worden 80 zonnepanelen geplaatst.
3 Energiezuinige openbare verlichting Velsen heeft met 5 andere Noord Hollandse gemeenten een convenant ondertekend voor energiezuiniger maken van de straatverlichting. Velsen is hiermee een van de koplopers in Noord Holland. Een beheersplan openbare verlichting is vastgesteld en in uitvoering genomen. Kenmerken zijn: armaturen die veel energie gebruiken en oude lichtmasten worden als eerste vervangen voor energiezuinige verlichting en zo mogelijk LED verlichting toegepast. Het project is in uitvoering.
Voortgangsnotitie “Velsen, Stad van Zon, Zee en Wind”
4
4 Duurzaam Bouwen Vanuit de Milieudienst IJmond wordt aan een bouwinitiatiefnemer kosteloos het programma GPR Gebouw beschikbaar gesteld. GPR Gebouw meet duurzaamheidprestaties voor woning- en utiliteitsbouw. Door in de ontwerpfase de te gebruiken materialen en installaties in het programma in te voeren wordt inzicht verkregen in de duurzaamheidprestaties van het te bouwen object. De duurzaamheidprestaties zijn onderverdeeld in energie, milieu, gezondheid, gebruikskwaliteit en toekomstwaarde. De ambitie van de gemeente Velsen is een score van 7 voor energie en gemiddeld een 7 voor de overige onderdelen. Vanaf medio 2011 zijn licenties verleend ten behoeve van onderstaande nieuwbouwprojecten in Velsen met daarbij de behaalde scores.(E=energie – OG = overige onderdelen gemiddeld) Woningen/appartementen -
Hoogeberg/Trompstraat (Woningbedrijf Velsen): E 7,1 – OG 7,5
-
Planetenweg: E 7 – OG 8
-
Pleiadenplantsoen: E 7,2 – OG 8
-
Lange Nieuwstraat: E 7 – OG 7,2
-
Het Nieuwe Vroeger: in ontwikkeling, nog geen score bekend
-
Het Terras: in ontwikkeling, nog geen score bekend
Bedrijven/scholen, kantoorgebouwen -
Airborne Composites: E 7,8 – OG 7,5
-
Cruise Terminal IJmuiden: E 7,1 – OG 7,5
-
Dok Office: E 6,8 – OG 6,5
Nieuwbouw moet voldoen aan de wettelijk vereiste EPC norm uit het Bouwbesluit. Vertaald naar de GPR score voor Energie komt dit overeen met 6,8. GPR Gebouw is tevens communicatiemiddel, het is geen verplichting vanuit de wetgeving en het blijft een ambitie. Overigens worden aanvragers op de hoogte gesteld van de mogelijkheden voor duurzaam bouwen.
5 Energiebesparing bij bedrijven Voortgangsnotitie “Velsen, Stad van Zon, Zee en Wind”
5
Energiebesparing maakt deel uit van de milieucontroles die de Milieudienst IJmond uitvoert bij bedrijven. Maatregelen die binnen 5 jaar worden terugverdiend, zijn door de Wet milieubeheer voorgeschreven. Daarnaast worden de bedrijven geadviseerd over het toepassen van duurzame energiebronnen en geïnformeerd over energie-efficiency zoals energiezuinige verlichting, optimalisatie installaties en dergelijke. Bedrijven kunnen bij energiebesparende investeringen gebruik maken van fiscale stimuleringsregelingen. In 2012 hebben in Velsen 350 bedrijfscontroles plaatsgevonden. Specifiek in de koel en vrieshuizen worden door de Milieudienst IJmond, middels informatiebijeenkomsten en een gezamenlijke dialoog, bedrijven gestimuleerd, versneld over te schakelen op meer energie efficiënte koeltechnieken en koudemiddelen toepassen die minder schadelijk zijn voor de atmosfeer.
6 Realiseren van groen gas vulpunten wegverkeer en oplaadpalen ten behoeve van elektrische auto’s In Velsen zijn in het kader van “IJmond Rijdt” alternatief in de afgelopen twee jaar 2 groengas vulpunten voor het wegverkeer gerealiseerd. Daarnaast zijn er 9 zogenaamde E-laadpunten geplaatst voor auto’s van particulieren en bedrijven (Renault dealer). Hiermee is project “IJmond Rijdt” elektrisch officieel afgerond. De stichting E-laad is gestopt met de plaatsing. Voor de verdere uitrol van E-palen en de financiering ervan werkt de IJmond in Metropoolverband (MRA) samen voor de aanbesteding.
Voortgangsnotitie “Velsen, Stad van Zon, Zee en Wind”
6
7 Actualisatie windbeleidsplan/uitbreiding van windmolens aan de Reyndersweg In 2011 zijn de bestaande windmolens aan de Reyndersweg vervangen door drie grote windmolens met een gezamenlijk vermogen van 9 Megawatt. De opbrengst voorziet in de behoefte van ca. 2.500 huishoudens. Aan de Reyndersweg zijn nog meer mogelijkheden om turbines te plaatsen. Op dit moment lopen er aanvragen vanuit verschillende initiatiefnemers. In 2012 is door Gedeputeerde Staten van Noord Holland een verbod afgevaardigd voor de bouw van nieuwe windturbines op land. Het college van Burgemeester en Wethouders heeft tegen deze beperking zienswijze ingediend. Eind 2012 heeft Gedeputeerde Staten het verbod enigszins versoepeld. Onder strikte voorwaarden wordt ruimte gegeven aan vergevorderde plannen. Op dit moment wordt onderzocht op welke wijze de initiatieven voor uitbreiding van turbines aan de Reyndersweg kunnen worden uitgevoerd. Actualisatie van het lokaal windbeleidsplan is aangehouden vanwege de ommezwaai van Gedeputeerde Staten. Duidelijk is wel dat de ambitie om alle (ca. 30.000) huishoudens in Velsen van duurzame energie te voorzien hierdoor niet gehaald kan worden.
8 Duurzaamheidsprijs 2012 Winnaar categorie duurzame energieproductie. De gemeente Velsen heeft in 2012 de provinciale Award duurzame energieproductie ontvangen van de provincie Noord Holland voor haar rol bij het tot stand komen en faciliteren van windturbines voor de kust waarmee volgens de CO2-monitor in Velsen de meeste duurzame energie in Noord Holland is opgewekt. De duurzame energie wordt geproduceerd door 60 turbines van 2 MW windturbines op zee, goed voor 99% van de CO2-reductie van de gemeente. De totale CO2-reductie door duurzame energieproductie bedraagt 247.000 ton per jaar.
Voortgangsnotitie “Velsen, Stad van Zon, Zee en Wind”
7
9 Route du Soleil Samen met de gemeenten Beverwijk, Heemskerk en Uitgeest is in februari 2012 is een grootschalig project gestart onder de naam “Route du Soleil”. “Route du Soleil” staat voor 4 projecten ter stimulering van zonnepanelen voor het opwekken van elektriciteit. -
Zonnepanelen op gemeentelijke gebouwen “Goed voorbeeld doet goed volgen”
-
PV privé project voor medewerkers van gemeenten “De Ambassadeurs”
-
Zonnepanelen voor alle inwoners “De uitrol”
-
Zonnepanelen voor de bedrijven “Maatschappelijk verantwoord ondernemen”
Als gevolg van de renovatie worden er 80 zonnepanelen op het raadhuis in IJmuiden geplaatst. In 2013 wordt nader onderzocht in hoeverre dit ook voor andere gemeentelijke gebouwen kan worden gerealiseerd. Aan de hand van een inventarisatie wordt een business case opgesteld waarin kosten en baten in kaart worden gebracht. De Milieudienst IJmond onderzoekt de verschillende financieringsopties. In de begroting 2013 is een investering voor het opzetten van een revolverend duurzaamheidsfonds voor inwoners voor de financiering van zonnepanelen opgenomen. Verder is een project PV Privé voor medewerkers voorgesteld. Met een voorschot op het salaris, rentedragend, zonder fiscaal voordeel zodat dit budgetneutraal wordt uitgevoerd en de gelden vloeien weer terug in de gemeentekas. Op basis van de visie op Velsen en in navolging van vergelijkbare initiatieven in de IJmond wordt samen met het bedrijfsleven onderzocht of de oprichting van een green business club voor ondernemers ook in de gemeente Velsen haalbaar is. Een gezamenlijk initiatief vergroot ook de mogelijkheid van collectieve inkoop van zonnepanelen. Vanaf juni 2012 is het voor alle inwoners van de gemeente Velsen mogelijk om via het project “Route du Soleil” zonnepanelen aan te schaffen. Vanaf die datum zijn er meer dan 80 aanvragen in Velsen in behandeling genomen.
Voortgangsnotitie “Velsen, Stad van Zon, Zee en Wind”
8
10
Stimuleringsproject “Bespaar Daar”
Op basis van een duurzame energiesubsidie van € 16.500,- verstrekt door de provincie Noord Holland en uitgevoerd door de Milieudienst IJmond hebben 52 huishoudens in de gemeente Velsen dak, gevel en vloerisolatie toegepast. Het gezamenlijk geïsoleerde oppervlak bedroeg 4.125 m2.
11
Duurzame inrichting Grote Hout
Op dit moment worden de eerste kavels uitgegeven. Een plan met uitgangspunten is opgesteld, GPR licenties worden verleend bij bouwaanvragen en bedrijven worden benaderd met informatie over duurzame technieken bij nieuwbouw.
12
Prestatieafspraken met woningbouwcorporaties
Gemeente Velsen, Milieudienst IJmond en de woningcorporaties werken samen om de energielabels van de bestaande huurwoningen 2 stappen te verbeteren met als doel het bestaande woningenbestand energiezuiniger te maken en de woonlasten te beteugelen. Woningcorporaties maken zich zorgen over de betaalbaarheid van de energielasten van met name de oudere woningen en flatgebouwen. Ambities ten aanzien van duurzaamheid en wonen zijn opgenomen in de Woonvisie 2025. In het najaar van 2013 wordt met de woningcorporaties gesproken over prestatieafspraken waarbij duurzaamheid onderwerp van gesprek is. Woningcorporaties in de regio werken samen met gemeenten en milieudienst aan projecten en wisselen expertise uit. Daarnaast hebben de woningcorporaties interesse getoond in het project “Route du Soleil”. In 2013 wordt een aantal projecten geselecteerd die het ook voor huurders mogelijk maken om gebruik te maken van zonnepanelen.
Voortgangsnotitie “Velsen, Stad van Zon, Zee en Wind”
9
13
Duurzame Mobiliteit
De IJmond heeft te maken met bereikbaarheid- en congestieproblemen. Ook is er sprake van een duidelijke problematiek op het gebied van luchtkwaliteit, met name uitstoot van fijn stof door (auto)verkeer, industrie en scheepvaart. De optelsom van deze problemen heeft een negatief effect op de economische ontwikkeling en vitaliteit van de IJmond. Op 1 januari 2012 is het project “IJmond Bereikbaar” van start gegaan. IJmond Bereikbaar is een samenwerkingsverband tussen het georganiseerde bedrijfsleven en de wegbeheerders van de IJmondgemeenten (Velsen, Beverwijk, Heemskerk en Uitgeest). Samen wordt hard gewerkt om de IJmond bereikbaar te houden, nu en in de toekomst. Een goede bereikbaarheid is van vitaal belang voor de economische ontwikkeling van de IJmond.
IJmond Bereikbaar richt zich op het bereikbaar houden van de regio door: •
Een gezamenlijke bereikbaarheidsvisie te ontwikkelen
•
Mobiliteitsmanagement woon-werkverkeer
•
Mobiliteitsmanagement goederenvervoer
•
Collectief verzamelen en beheren van informatie over wegwerkzaamheden
•
Afstemming over planning van wegwerkzaamheden
•
Gezamenlijke communicatie over werkzaamheden
Voortgangsnotitie “Velsen, Stad van Zon, Zee en Wind”
10
14
Walstroom
In 2012 heeft de gemeente Velsen in samenwerking met de Milieudienst IJmond en het KIMO een succesvolle landelijke bijeenkomst over de toepassing van walstroom voor de scheepvaart georganiseerd. Het meest kansrijk voor de toepassing van walstroom voor zeeschepen zijn de vaste ferryverbindingen. Walstroomvoorzieningen bevinden zich aan de Halkade, Trawlerkade, Loggerkade, Vishal en de steigers van de IJmondhaven. Naar aanleiding van de conferentie is in het gebied van Zeehaven IJmuiden een onderzoek uitgevoerd naar de toepassing van walstroom. Voor trawlers geldt dat als zij binnenlopen ze veelal een aantal dagen voor de kade liggen, zij maken dan gebruik van walstroom. Nagenoeg alle sleepboten die aan de kade liggen zijn aangesloten op walstroom. Kotters en andere vaartuigen liggen veelal in het weekeinde aan de kade. Zeehaven IJmuiden heeft het voornemen de walstroomtoepassingen uit te breiden en voert hiertoe momenteel een onderzoek naar uit. Bij de containeroverslag is een walstroomvoorziening aanwezig. Koelcontainers worden hierop aangesloten waardoor de generatoren in de containers niet hoeven te draaien.
Gebiedsgerichte aanpak verbetering luchtkwaliteit: In 2008 besteedde het VARA programma Zembla aandacht aan de zorgen van omwonenden over de emissies van Corus voor hun gezondheid. Naar aanleiding hiervan heeft het RIVM in opdracht van de Minister VROM onderzoek gedaan naar de invloed van de emissies in de IJmond. Naar aanleiding van dat onderzoek heeft toenmalig milieuminister Cramer een aanbiedingsbrief aan de Kamer gezonden. In deze brief geeft de minister van VROM aan dat bij de scheepvaart het aanbieden van walstroom wellicht leidt tot een aanzienlijke vermindering van emissies. Recent heeft de gemeenteraad van de gemeente Velsen de IJmond visie verbetering luchtkwaliteit vastgesteld. Eén van de speerpunten vanuit de visie is de gebiedsgerichte aanpak havenmonding Noordzeekanaalgebied. Op dit moment wordt gezamenlijk met provincie Noord Holland bekeken welke maatregelen leiden tot een verdere verbetering van de luchtkwaliteit in de woongebieden in de IJmond. Eén van de maatregelen is walstroom voor de ferry. In overleg met rijk en provincie wordt bekeken of in navolging van Hoek van Holland ook voor IJmuiden gelden beschikbaar kunnen worden gesteld. Eind 2013 zal hier duidelijk over komen.
Voortgangsnotitie “Velsen, Stad van Zon, Zee en Wind”
11