NIEUWSBRIEF augustus 2012 - nummer 2012-4
Inhoudsopgave Veiligheid in de lift
1
Van het bestuur..., Verenigingsgegevens, NVRB excursie
2
De Pen ... Luc Smid, Agenda
3
Wetenschapswaardigheden, Universitair nieuws
4
Even voorstellen... Nick Zegers en Simon Broos
5
Verslag NVRB lezing 14/06/2012
6
Veiligheidsmanagement bij Rijkswaterstaat
7
Verslag IPMA lezing 05/03/2012, Nieuwsberichten
9
Risicozoeker 16: Beperkte beheersing
10
7e Nationaal Congres Risicomanagement
11
Sprekers Congres Risicomanagement, Colofon
12
Veiligheid in de lift Zoals de trouwe NVRB nieuwsbrief lezer ongetwijfeld weet, ben ik ook actief als Bedrijfshulpverlener (BHV). Als BHV-ers zorgen we er voor dat er snel EHBO verleend wordt, helpen we bij ontruimingen en gidsen we de professionele hulpdiensten het pand in. Uiteraard volgen we daar trainingen voor en oefenen we regelmatig. Niet alleen is het aanstellen van BHV-ers een wettelijke verplichting, ik merk gelukkig ook dat de waardering stijgt en ook bij het management de noodzaak wordt onderstreept. Het onderwerp veiligheid zit duidelijk in de lift! Dit kan echter ook wel heel letterlijk opgepakt worden. Recent vroeg men of er BHV-ers waren die zich ook wilden opwerpen als bevrijders: iets te vaak kwam het voor dat mensen opgesloten zaten in een van onze liften en om de gevangenistijd te bekorten leek het logisch om een aantal BHVers te onderrichten in het bevrijden van liftpassagiers. En zo kreeg ik van alles te horen over tractieliften, mechanische beveiligingen, kermisattracties (ook dat zijn ‘bijzondere’ liften) en natuurlijk ook praktijkles! Even wat geruststellende feiten voor diegenen die ooit in een lift zijn opgesloten of daar niet aan moeten denken: • Een lift kan echt niet ‘zomaar’ naar beneden vallen. Sterker nog, dat is nagenoeg onmogelijk. Er zitten namelijk diverse mechanische vergrendelingen op een lift die actief ontgrendeld moeten worden. Ofwel: in ruststand (geen electra, geen besturing) staat de liftkooi muurvast stil. Verder zijn de kabels sterk overgedimensioneerd. • Een liftcabine is geen volledig dichte kooi. Er wordt continu lucht ververst. Ja, natuurlijk is het benauwd in een kleine ruimte met meerdere mensen maar zuurstoftekort kan echt niet optreden. • In de schacht vallen (zoals in de toepasselijke film De Lift) is schier onmogelijk. De deuren zijn vergrendeld met een speciale liftsleutel en alleen die deuren waar de lift voor staat gaan open. Ook als de lift “half” voor een verdieping staat kun je er niet onder vallen, want onder de lift hangt nog een flinke plaat juist om het in de schacht vallen tegen te gaan. Maar goed, na het roepen naar de liftpassagiers, oefenen met het ‘tornen’ van de lift, het ontgrendelen en zelf uit de weg stappen van de losstormen de gevangenen, kreeg ik mijn certificaat. Ik was er helemaal klaar voor! En toen werd Westraven ontruimd…. Peter Blanker
NEDERLANDSE VERENIGING VOOR RISICOANALYSE EN BEDRIJFSZEKERHEID
Van het bestuur...
Verenigingsgegevens
Beste leden,
Het doel van de NVRB is "bijdragen aan de ontwikkeling van de ana lyse en beheersing van risico's en bedrijfszekerheid alsmede de toe
De komende bestuursvergadering vindt plaats op 12 september 2012.
passing en kwaliteit daarvan te bevorderen door kennisoverdracht en
Tijdens de vergadering worden punten als "ESREL 2013" en "Universitei
uitwisseling van ervaring."
tendag 2013" besproken. Aanmelding lidmaatschap en wijziging gegevens leden Momenteel is het bestuur druk bezig met voorbereiding van activiteiten in
Secretariaat NVRB
het najaar: interessante lezingavonden en een excursie komen aan bod.
Karolina Wojciechowska
We vragen uw aandacht voor het Nationaal Congres Risicomanagement
p/a HKV lijn in water
op 9 oktober 2012. Het congres wordt voor de zevende keer georgani
Botter 1129
seerd. Samen met RISNET en IPMA-NL organiseert de NVRB het con
8232 JN Lelystad
gres; inschrijvingen voor dit evenement zijn via onze website mogelijk.
0320 - 294 211
[email protected]
We wensen uw veel plezier met lezen van deze dikke zomereditie van de
nieuwsbrief.
Aanmelding en informatie NVRB-bijeenkomsten Programma Commissie NVRB b/a bestuur NVRB
Namens het bestuur, Karolina Wojciechowska Secretaris
NVRB excursie Dinsdag 25 september 2012 Bediengebouw Volkeraksluizen
De Volkeraksluizen zijn een belangrijk punt in de Rijn-Scheldeverbinding.
Hellegatsweg 16, 4797 SM Willemstad
Per jaar passeert hier 240 miljoen ton laadruimte (geladen en ongeladen schepen), goed voor een file vrachtwagens van drie keer de wereld rond.
Op 25 september 2012 organiseert de Nederlandse Vereniging voor Ri
Het is ook een belangrijk punt voor schepen om bevoorraad te worden of
sicoanalyse en Bedrijfszekerheid een excursie naar de grootste binnen
bemanningen af te lossen, want de vaarweg kruist hier de snelweg A29.
vaartsluizen van Europa: het Volkeraksluizencomplex. Het beheer en onderhoud van dit sluizencomplex vindt plaats op basis U bent van harte uitgenodigd om aan de excursie deel te nemen.
van prestaties. Op basis van risicoanalyses is de prestatie van het complex
De Volkeraksluizen vormen de verbinding tussen het Hollandsch Diep en
bepaald waarna het zogeheten ‘Risicogestuurd Beheer en Onderhoud’
het Volkerak. De sluizen zijn in 1967 voor het eerst in gebruik genomen
wordt toegepast. Tijdens de excursie krijgt u een kijkje in de keuken van
en bestaan uit drie beroepsvaartkolken en een recreatievaartkolk. De
dit sluizencomplex en zal worden uitgelegd hoe een en ander er in de
Volkeraksluizen zijn in de periode 2007-2011 gerenoveerd en waar nodig
dagelijkse praktijk aan toe gaat.
vernieuwd. Programma 15u00
Ontvangst in het bediengebouw
15u30 – 17u00
Excursie Volkeraksluizen
17u00
Borrel in het nabijgelegen Willemstad (locatie ntb)
Deelname en aanmelden Deelname aan het evenement is gratis. U kunt zich aanmelden door een e-mail te sturen naar
[email protected]
- pagina 2 -
NEDERLANDSE VERENIGING VOOR RISICOANALYSE EN BEDRIJFSZEKERHEID
De Pen ... Luc Smid Sinds begin jaren 90 ben ik lid van de NVRB en
Het valt overigens best wel mee om als jurist in een doorgaans technische
ik heb nog in het bestuur gezeten met Tim Bedford
omgeving te werken. Het kan natuurlijk geen kwaad als je een beetje kunt
als voorzitter. Na mijn verhuizing naar Zeeland,
rekenen en affiniteit met techniek hebt. Bij veel projecten gaat het echter
ruim 10 jaar geleden, is een bezoek aan de lezin
fout doordat contractuele afspraken wat in de vergetelheid raken en dat
genavonden wat lastiger geworden. Vergaderen
er teveel ruimte en voedingsbodem wordt gegeven voor claims. Dit blijft
in een zeilende Valk en het eten van zelfgekweek
voor mij een interessant werkterrein dat in de technische wereld nogal
te oesters is echter ook wat waard.
eens onderschat wordt.
Begin 1989 werd mijn interesse gewekt voor risicoanalyse. Mijn studie
Het is goed te zien hoe het vakgebied zich verder ontwikkeld van somme
bedrijfsrecht was afgerond en samen met een medicijnman en een histo
tjes maken op deelprojectniveau naar ERM (Enteprise Risk Management).
ricus ging ik een eigen bedrijf opzetten: een maandblad voor studenten.
Zelf vind ik echter dat deze ontwikkeling veel te langzaam gaat. Om met
Dat was er nog niet. Studenten hadden geen geld wisten wij dus die
Martin Luther King Jr. te spreken: “The soft-minded man always fears
moesten het blad gratis krijgen en de adverteerders zouden het gaan
change. He fears security in the status quo, and he has an almost morbid
betalen. Nu was er een paar maanden voordat wij de banken gingen
fear of the new. For him, the greatest pain is the pain of a new idea.” Het
benaderen een soortgelijk concept failliet gegaan dus de heren bankiers
is toch op zijn minst frappant te noemen dat het initiatief voor de toepassing
waren wat gereserveerd. Bij elke venture capital club waar wij op gesprek
en ontwikkeling van nieuwe risicomanagement toepassingen in de Neder
kwamen hoorden wij vanachter uit de keel: “Het risico is te groot”. Met
landse GWW sector bij Rijkswaterstaat ligt en niet bij het zo innovatieve
enige naïviteit vroegen wij dan “welk risico” en “hoe groot”. Op deze vragen
bedrijfsleven? Nu willen aannemers natuurlijk ook niet alle later te claimen
hebben wij nooit een zinnig antwoord gekregen.
onvoorziene omstandigheden van te voren al gaan voorzien maar toch, hier is mijns inziens veel ruimte voor verbetering. Suggesties zijn welkom.
Naar aanleiding van deze alfa analyses ben ik mij gaan verdiepen in een Monte Carlo model op basis van een cashflow planning waaraan wij de
Voor mij is er de komende jaren in ieder geval nog voldoende werk om de
risico’s en onzekerheden konden koppelen en waarmee wij wel een zinnig
RiskScope en Risicoraming software in deze lijn verder door te ontwikke
antwoord op deze vragen konden geven. Dit model, dat draaide op een
len.
handzame Atari computer, namen wij vervolgens mee naar nieuwe afspra
Graat tot ziens op een volgende lezingenavond.
ken met venture capital bedrijven. Geweldig om de reacties te zien maar
Luc Smid
de benodigde 1,7 mio aan guldens werd vreemd genoeg toch niet toege zegd. Uiteindelijk is het Specifiek Universitair Magazine (SUM) er toch
Agenda
gekomen en het bestaat nog steeds en ik had een leuke nieuwe hobby:
IPMA-IG Risicomanagement lezingen
risicoanalyse.
De data voor de komende lezingen van de IPMA Interessegroep Risico management 2012 zijn 3 september, 1 oktober, 5 november en 3 decem
Een vriendje uit Delft, die mij geholpen heeft met het rekenmodel, bood
ber. In juli en augustus is er geen bijeenkomst.
mij een 50% baan aan bij Volker Stevin en een half jaar later hadden wij de kleine risicoanalyse BV samen uitgekocht en waren wij zelfstandig ri
NVRB excursie Volkeraksluizencomplex
sicoanalyses aan het maken voor grote bouwprojecten en waren wij
Dinsdag 25 september 2012, Willemstad. Zie ook de aankondiging in deze
software aan het ontwikkelen in het WTC in Rotterdam.
nieuwsbrief.
Gaandeweg kom je erachter dat de risicoanalyse methodiek overal
7e Nationaal Congres Risicomanagement
bruikbaar is. Het is een leuke entree in de meest vreemde branches en
9 oktober 2012, Ede. Zie ook elders in deze nieuwsbrief.
bij prachtige projecten. Nu 30 jaar later houd ik mij bij CIT-Group nog
steeds voor een groot deel van mijn tijd bezig met risicomanagement
ESREL 2013
advieswerk en risicomanagement software ontwikkeling.
Zondag 29 september - woensdag 2 oktober 2013, Beurs van Berlage, Amsterdam. Zie http://www.esrel2013.org
- pagina 3 -
NEDERLANDSE VERENIGING VOOR RISICOANALYSE EN BEDRIJFSZEKERHEID
Wetenschapswaardigheden Integrated failure rate estimation in the process industry with non-parametric BBN’s Coen van Gulijk, Daniea Hanea, Pei-Hui Lin, Simone Sillem, Ben Ale. Safety Science group, Delft University of Technology, PO. Box 5015 2800GA, Delft. Introduction According to Gupta (2002) fewer accidents happen in the chemical process industry than would have happened if the Bhopal catastrophe had not changed managers’ and governments’ attitudes towards safety in the chemical process industry. Despite that the occurrence of major accidents persists (Nivolianitou et al. 2006). And yet again we were surprised by the Deepwater Horizon disaster, its extensive environmental consequences and its staggering cost. The staggering cost, the loss of industry good-will, and international attention to safety have changed the attitude to safety gain and prompted Shell to join forces with the safety science group to refine its safety models. Research approach Today, QRA methods based on the purple book (1999) work with fixed failure rates for equipment. In this work, the estimates are refined with organi zational and human factors. This refinement yields to improved identification of safety critical equipment and processes and leading indicators for safety. The required refinement of failure rate estimates is based on non-parametric BBN’s (Bayesian Belief networks) that were developed earlier in the CATS project (Ale, 2009). Important advantages are that the connection between nodes is less restricted than in fault tree methods and that uncertainties are an intrinsically part of the method. Similar to the CATS method, the BBN structure is built up in three layers: the technical layer, the management layer and the human factors layer. The technical layer is subdivided into three aggregate levels that are familiar from QRA methods in the purple book: factories, units and components. In this project, the building blocks are designed to be generic so that a single BBN structure can be used over and over again in the calculation structure. The building blocks are similar to the ones in the purple book (e.g.: pipes, vessels and pumps). Example: generic safeguard BBN The occurrence of the events for the activation of a safeguard can be best described in an event sequence diagram. The figure shows the translation into a generic BBN, which can be used over and over again for any safeguard in the process. Without prior knowledge, it is assumed that the distribu tions are normal with mean equal to point value Px and standard deviation 0.1x Px. If detailed information is available, the distributions can be changed accordingly. In addition, managerial and human factors models can easily be linked into the nodes of this generic BBN.
Outlook Currently, generic BBN’s are developed for units and components of chemical plants. Also, research is proceeding on the development of management factors and human factors. These methods will be integrated later on in 2012 to yield proof-of-concept model. Those developments will be reported in the open literature.
Universitair nieuws References • Gupta, J.P. (2002) The bophal gas tragedy, could it have happened in a developed country? J. Loss prevention in the process industries 15 pp 1-4. • Nivonianitou, Z, Konstandinidou, M & Michalis Crhistou (2006) Statistical analysis of major accidents in petrochemical industry notified to the major accident reporting system (MARS). J. hazardous materials A137, pp 1-7.
Bas Jonkman en Matthijs Kok zullen Han Vrijling opvolgen als hoog leraar. Han Vrijling was professor Probabilistisch ontwerpen en con structieve waterbouwkunde. Zijn leerstoel zal in twee delen verder gaan: Integrale waterbouwkunde (Bas Jonkman) en Overstromingsri sicoanalyse (Matthijs Kok).
• Uit de Haag, P.A.M & Ale, B.L.M. (1999) ‘Purple book’ CPR18E part 1: Ben Ale zal dit najaar met emeritaat gaan. Er ontstaat daarom een
establishments, RIVM, The Netherlands. • Ale, B. J. M., Bellamy, L. J., Cooke, R. M., Kurowicka, D., Lin, P. H., Morales, O., Roelen, A. L. C. and Spouge, J. (2009). Causal Model for Air Transport Safety (final report). Den Haag, Netherlands, Ministerie van
vacature voor de leerstoel Veiligheidskunde aan de faculteit Techno logie, Beleid en Management (TBM) van de TUDelft. Voor verdere info, zie http://www.academictransfer.com/employer/TUD/ vacancy/14987/lang/en/
Verkeer en Waterstaat. - pagina 4 -
NEDERLANDSE VERENIGING VOOR RISICOANALYSE EN BEDRIJFSZEKERHEID
Even voorstellen... Al tijden stond het NVRB-lidmaatschap op mijn
Mijn naam is Simon Broos. Ik werk als adviseur bij de
verlanglijstje, en nu is het zover en mag ik mezelf
Inspectie ILT/Rail en Wegvervoer van het ministerie
voorstellen. Een aantal van jullie zullen mij wel
van Infrastructuur en Milieu. Ik adviseer de organisa
kennen, ik ben Nick Zegers en per 1 juli 2012 zit m’n
tie o.a. over de prioriteiten in het toezicht, die mede
eerste lustrum als Faalkansspecialist Oosterschel
bepaald worden o.b.v. risicoanalyses.
dekering bij het waterdistrict Zeeuwse Delta van
De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) is een
Rijkswaterstaat Zeeland er op. Ik heb een hbo elektrotechniek, afstudeerrichting installatietechniek, achtergrond.
samengaan van de Inspectie Verkeer en Waterstaat en de VROM-inspectie, welke vanaf begin dit jaar van start is gegaan. Mijn onderdeel ILT/Rail en Wegvervoer houdt toezicht op hoofdspoorwegnet,
Nadat ik ongeveer 5 jaar bij een ingenieursbureau had gewerkt, ben ik in
tram en metro en de overige spoorwegen, alsmede taxi, bus en goede
1990 overgestapt naar Rijkswaterstaat Zeeland. Tot 2007 heb ik me bezig
renvervoer.
gehouden met de voorbereiding en uitvoering van (grote) elektrotechni sche en werktuigbouwkundige onderhoudsprojecten en renovaties.
ILT wil, net als alle (rijks)inspecties, meer risicogericht werken. Dat wil zeggen, meer toezicht op gebieden en bedrijven waar de risico’s hoog zijn
Eén van “mijn” projecten waarbij betrouwbaarheid en bedrijfszekerheid
en minder waar de risico’s laag zijn. Dit om de toezichtlast te verminderen
een rol speelde was de vervanging van de dynamische noodstroomvoor
en het toezicht effectiever en efficiënter uit te voeren. Om dit te bewerk
ziening van de Vlaketunnel door een statische. Het was een leuke eerste
stelligen moet er middels risicoanalyses zicht verkregen worden op de
uitdaging om met de niet-beschikbaarheid van het openbare net, de sta
risico’s in de domeinen van toezicht, zowel op het niveau van subdomein/
tische noodstroomvoeding en de noodstroomaggregaten een voldoende
deelmarkt, als op de niveaus van bedrijf en onderwerp. Vervolgens moet
betrouwbare energievoorziening te creëren, opdat de kans op uitval van
via analyses ook duidelijk worden wat de relatie is tussen risico’s en de
de tunnelverlichting zeer gering zou zijn. Mijn interesse in beschikbaarheid
bepalingen uit wet- en regelgeving, waar ILT toezicht op houdt. En dat valt
en betrouwbaarheid was gewekt. De functie van faalkansspecialist Oos
niet altijd mee!
terscheldekering was dan ook een lot uit de loterij (winkans 1 op 6).
Neem als voorbeeld de zgn. STS-passages (rood seinpassages door
De Oosterscheldekering wordt sinds april 2010 onderhouden volgens een
treinen). Sinds de frontale treinbotsing van 21 april 2012 te Amsterdam (1
risicogestuurde wijze (de ProBO-werkwijze). Als faalkansspecialist Oos
dode, 18 zwaargewonden en 99 licht¬gewonden) staat het probleem STS
terscheldekering houd ik me vooral bezig met de processen “Check” en
hoog op de (politieke) agenda. De minister en Prorail lijken bereid ver
“Act” (twee van de vier activiteiten binnen de kwaliteitscirkel van Deming,
gaande investeringen te doen om het aantal STS te verminderen. Maat
de ander twee zijn “Plan”en “Do”) en focus daarbij op de analyse van
schappelijk wordt STS dus als een groot veiligheidsrisico gezien, maar is
storingen, de testresultaten, en de afwijkingen van inspectiegegevens.
het dat ook, objectief gezien en kan ILT in het toezicht bijdragen aan de
Halfjaarlijks, aan het begin en aan het einde van het stormseizoen, wordt
vermindering ervan?
de status van de Oosterscheldekering geanalyseerd en gerapporteerd aan de directeur Water en Scheepvaart.
In de afgelopen 10 kalenderjaren zijn er 2 doden en 29 zwaargewonden
Is door mijn NVRB-lidmaatschap de faalkans van de Oosterscheldekering
gevallen als gevolg van STS-passages. Dat is maar een klein deel van
verbeterd? Zo-ja dan zou elke foutenboom de basigebeurtenis "lid van
het totaal aantal slachtoffers op het spoor: 214 doden (waarvan 170
NVRB" moeten bevatten!
overweggebruikers) en 143 zwaargewonden in die periode (exclusief
Groet,
suicides). Verder is de naleving van het verbod om door rood sein te rijden
Nick Zegers
zeer hoog: 99,995%! Toch staat STS al enige jaren op plaats nummer 1 van onze toezichtprioriteiten. Dit komt mede omdat in de risicoanalyse naast aantallen slachtoffers tevens criteria worden meegenomen als be leidsdoelstellingen, trends, groepsrisico en de mate van vrijwilligheid, waarmee risicodragers aan de risico’s worden blootgesteld. c.q. zich aan risico’s blootstellen. Het toezicht richt zich daarbij op zaken als afleiding, seinen, communicatie enz., maar ook op de beheersing van het risico door de spoorwegondernemer en de infrastructuurbeheerder in het kader van hun veiligheidzorgsystemen. Simon Broos Website ILT (www.ilent.nl)
- pagina 5 -
NEDERLANDSE VERENIGING VOOR RISICOANALYSE EN BEDRIJFSZEKERHEID
NVRB lezing 14/06/2012 De aftrap werd gegeven door Professor Warren
Belangrijkste kenmerken van ‘Dynamic Adaptive Policies’ zijn met name
Walker, hoogleraar aan de TU Delft, ex-medewer
(vooraf) een zorgvuldige identificatie van kwetsbaarheden en manieren
ker van de RAND Corporation, met de titel ‘Deci
waarop deze beschermd kunnen worden, scherpe monitoring van het
sionmaking under deep uncertainty’.
verloop van het proces en aanpassingen tijdens het proces in reactie op veranderende interne en externe condities.
Hij startte met de volgende quotes:
In het geval van zeespiegelstijging zijn bijvoorbeeld de volgende ‘kwets
“[Under deep uncertainty] there is no scientific basis on which to form
baarheden’ te onderscheiden:
any calculable probability whatever. We simply do not know. Neverthe
• Ontstaan van gebrek aan financiële middelen voor noodzakelijke
less, the necessity for action and for decision compels us as practical
maatregelen;
men to do our best to overlook this awkward fact”
• Gebrek aan draagvlak bij belangrijke actoren;
(John Maynard Keynes, 1937)
• Snellere of tragere zeespiegelstijging dan verwacht.
“It is not the strongest species that survive, nor the most intelligent, but the ones most responsive to change.”
Elk van deze kan vertaald worden in een handelingsscenario, dat aan de
(Charles Darwin, Origin of Species, 1859)
hand van de werkelijke ontwikkelingen (en vooraf bepaalde ‘triggers’) kan
“You can't control the wind, but you can adjust your sails.”
worden ingezet of bijgesteld. Dit maakt het ook mogelijk om in latere fases
(Yiddish proverb)
nieuwe inzichten en (technische) mogelijkheden toe te passen en een werkelijk ‘lerend’ proces vorm te geven. Uit de vragen van aanwezigen
De geschiedenis kent een reeks van gebeurtenissen die door de mensen
bleek dat men het een boeiende lezing vond. Daarbij kwamen vooral re
die ze meemaakten als vrijwel onvoorstelbaar werden beschouwd. Dit
cente gebeurtenissen die we – al dan niet terecht- als black swans ervaren,
noemt men het ‘black swan’ effect. Niemand geloofde in het bestaan van
aan de orde, zoals de kredietcrisis en de millennium bug (the black swan
zwarte zwanen tot de dag dat er echt één opdook. De lezing van Warren
that didn’t happen). Denken over hoe je plannen kunnen mislukken is in
gaat over het omgaan met grote onzekerheden in model gebaseerde
feite het meest krachtige onderdeel van de beschreven benadering, dan
beslissingsondersteuning. Hij beschrijft een nieuwe benadering, bekend
weet je later in het proces iets beter waar je op moet letten. Grootste
onder de naam ‘Dynamic Adaptive Policies (DAP) en illustreert deze aan
probleem is het overtuigen van ‘de politiek’ dat deze benadering gewenst
de hand van de zorg rond de rijzing van de zeespiegel in Nederland.
is. Walker: ‘ik vertrouw erop dat ze uiteindelijk toch geïnteresseerd zijn in
Onzekerheden kunnen zich voordoen in verschillende locaties van mo
de waarheid’.
dellen: de context, de structuur van het model zelf, input en output en de gewichten die hieraan gegeven worden. Daarnaast is de mate van onze
De tweede lezing werd gegeven door Mart Janssen van het Transfusion
kerheid bepalend, met als hoogste niveau ‘things that we don’t know that
Technoloy Assessment (TTA) Group, UMC Utrecht, getiteld Beslissen
we don’t know’, het volstrekt onbekende of onvoorstelbare, ofwel ‘black
over bloedveiligheid: balans tussen risico’s, kosten en onzekerheid.
swans’. Deze gebeurtenissen liggen buiten het bereik van onze normale verwachtingen en zijn pas na hun optreden enigszins te verklaren.
TTA ontwikkelt kwantitatieve modellen te ondersteu
Gangbare trendanalyses leveren geen enkele bijdrage aan de voorspelling
ning van het beleid van bloedbanken, zoals bepaling
ervan.
van kosteneffectiviteit van beveiligingsmaatregelen en kwantificering van transmissierisico’s van infectie zieketen voor plasma medicijnen. Dit is een gecom pliceerd werkveld, zowel door de complexiteit van het product bloed zelf, als door de gevoeligheden rond de besluitvorming en de voortdurende veranderende externe omstandig heden, met ‘black swans’ zoals Kreutzfeld Jacob. IN 1992 werden drie hoge Franse ambtenaren veroordeeld, die verant woordelijk werden gehouden voor te late check op HIV van donorbloed (1500 hemofilie patiënten geïnfecteerd, 256 gestorven aan AIDS). Logisch dat politici zich laten leiden door angst en iedere kans op zulke voorvallen willen uitsluiten. Maar wat kost dat ons? Dure testen voorkomen 2 tot 3 overdrachten per jaar met kosten die kunnen oplopen tot 45 miljoen euro per gewonnen levensjaar. En dat is veel als je het vergelijkt met allerlei andere maatregelen zoals rookmelders en verkeersveiligheidsmaatrege - pagina 6 -
NEDERLANDSE VERENIGING VOOR RISICOANALYSE EN BEDRIJFSZEKERHEID
Veiligheidsmanagement RWS SAMEN WERKEN AAN VEILIGHEID – GEWOON DOEN! Veiligheidsmanagement bij Rijkswaterstaat Dik de Weger & Wim de Rijke RWS Dienst Infrastructuur, afdeling Veiligheid, Utrecht Inleiding Helaas wordt onze samenleving eens in de zoveel tijd geconfronteerd met een ongeval, waarbij doden en gewonden te betreuren zijn. Toch is Ne derland een veilig land. Calamiteiten met grote aantallen slachtoffers komen slechts zelden voor, mede dankzij de inspanningen van de over heid. Ook Rijkswaterstaat draagt hieraan zijn steentje bij. Ondanks de toenemende waterafvoer en veranderende klimaatomstandigheden is de len. Omdat bloedveiligheid relatief veel kost wil de overheid van maxima
laatste grote overstroming in ons land meer dan een halve eeuw geleden.
le veiligheid naar ‘optimale’ veiligheid, maar het RIVM heeft in 2006 al
Het aantal verkeersdoden per jaar neemt gestaag af. Kortom, de veiligheid
geconcludeerd dat er geen eenduidig kader bestaat beslissingen te nemen
waarvoor Rijkswaterstaat (RWS) mede verantwoordelijk is lijkt in orde.
op basis van kosten per gewonnen levensjaar. De overheid kan het zich echter niet permitteren om achterover te leunen. Ter illustratie bespreekt Mart eerst het voorbeeld van de uitsluiting en later
Elke dode of gewonde is er één teveel. Enige jaren geleden hebben we
weer toelating tot het bloeddonorschap van homosexuele mannen. Uit
moeten vaststellen dat veiligheid bij het beheer en de aanleg van de
sluiten leek goedkoper dan systematisch testen, maar dat betekende
(rijks)infrastructuur een onvoldoende beheerst proces is. Deze constate
vertrouwen op vrijwillige opgave van sexuele contacten tussen mannen,
ring heeft geleid tot een veranderde kijk op veiligheid binnen de rijksover
hetgeen tot een veel hoger risico op overdracht zou leiden. Bij algemene
heid. Rijkswaterstaat heeft als een van de eerste overheidsinstanties het
screening bestaat er een kleine kans op overdracht via donorbloed, die
initiatief genomen om veiligheidsmanagement in te voeren en te streven
bepaald wordt door de mogelijkheid dat een infectie pas te detecteren is
naar een niveau dat al langer gebruikelijk is in andere sectoren zoals de
na een periode van 10 dagen nadat deze is opgetreden. Bij uitsluiting van
(petro)chemie, luchtvaart en off-shore. De ambitie van RWS is een nul
mannen die aangeven sexueel contact met andere mannen te hebben
doden en nul zwaargewonden onder eigen personeel en opdrachtnemers
gehad, zou dit kunnen leiden tot verzwijgen van dergelijke contacten. Dit
en een proactieve veiligheidscultuur in de hele organisatie. En RWS doet
in combinatie met de kans op niet detecteren van een infectie zou juist tot
het samen met de opdrachtnemers, onze partners in de Grond-, Weg- en
een hogere kans op overdracht kunnen leiden.
Waterbouw (GWW). Hoewel de gewenste situatie nog niet bereikt is, heeft de genoemde ontwikkeling inmiddels al wel aansprekende resultaten
Ander voorbeeld: het uitsluiten van donoren uit Q-koorts gebieden: ook
opgeleverd.
hier bleek uitsluiten van donoren uit bepaalde gebieden niet op te wegen tegen een algemene screening van donorbloed, ook al omdat de noodza
Historie
kelijke periode van uitsluiting niet te bepalen was.
Paul Heimplaetzer
Rijkswaterstaat is ruim 200 jaar geleden opgericht met als voornaamste doel het bevorderen van de veiligheid van de bevolking in de laaggelegen delen van het land. Niet alleen aan de kust, maar vooral in het rivierengebied vormde het water een steeds terugkerende bedreiging van de bewoners van onze delta. Bescherming tegen overstromingen was aanvankelijk dus een hoofdtaak van RWS. Al snel kwam daar de verantwoordelijkheid voor het (vaar)wegennet bij, met in toenemende mate de zorg voor bruggen, viaducten en tunnels (de zgn. kunstwerken), en later ook de informatie voor gebruikers en beheerders. Zowel over de weg als over het water vindt niet alleen personenvervoer maar ook veel goederenvervoer plaats; on gevallen met gevaarlijke stoffen kunnen in sommige gevallen ook de omgeving treffen – ook een zorg voor de wegbeheerder. Rijkswaterstaat is dus – nog altijd – voor veel verschillende vormen van veiligheid verant woordelijk. - pagina 7 -
NEDERLANDSE VERENIGING VOOR RISICOANALYSE EN BEDRIJFSZEKERHEID Veranderend getij
gement staat of valt met een goede aansturing van de bedrijfsprocessen.
Voor de meeste veiligheidsthema’s zijn de randvoorwaarden vastgelegd
De belangrijkste elementen daarvan zijn commitment en leiderschap,
in wet- en regelgeving of in politieke doelstellingen. Er zijn eisen om de
beleid en organisatie, risicobeheersing, incidentmanagement en monito
constructieve veiligheid van de kunstwerken te waarborgen, verplichtingen
ring, audits en reviews.
krachtens de Arbowet ten behoeve van de veiligheid van werknemers, verkeersveiligheidsrichtlijnen, etc. Het primaire uitgangspunt bij de
Commitment van de top en leiderschap zijn essentieel om een cultuurver
werkzaamheden van RWS is uiteraard dat aan de wet wordt voldaan. Toch
andering te laten slagen. Vanaf het begin is de directie van RWS dan ook
ontstond ruim 10 jaar geleden het gevoel dat het beter kon en moest.
bij de invoering van veiligheidsmanagement betrokken, wat onder meer
Hiervoor zijn een aantal omstandigheden aan te wijzen.
heeft geresulteerd in de aanstelling bij elke dienst van een DT-lid tot
Om te beginnen werd Nederland in 2001 geconfronteerd met de rampen
portefeuillehouder Veiligheidsmanagement. In 2007 werd de eerste RWS
in Enschede en Volendam en ook het vliegtuigongeluk in de Bijlmer (1992)
Beleidsverklaring Veiligheid ondertekend. Daarbij wordt nadrukkelijk ge
lag nog vers in het geheugen. De overheid stelde
steld dat veiligheid een ieders verantwoordelijkheid is en dat RWS op een
zichzelf nadrukkelijk de vraag of de veiligheid
transparante manier over veiligheid wil communiceren, zowel intern als
werkelijk onder controle was.
extern.
Bijna tegelijkertijd werd de werkwijze van RWS onder druk van de politiek
De verantwoordelijkheden en bevoegdheden op het gebied van veiligheid
ingrijpend veranderd. Een kleiner ambtenarenapparaat en stimulering van
zijn vastgelegd in kaders en richtlijnen voor de primaire processen. Met
de particuliere sector vormden de drijfveren tot een fundamentele veran
name op het gebied van arbeidsomstandigheden en voor aanleg en on
dering van de werkwijze, waarbij een groot deel van de verantwoordelijk
derhoud zijn deze goed uitgewerkt. De aansturing van veiligheid bij de
heid aan de markt werd overgedragen: “Markt, tenzij…”. Deze ontwikkeling
aannemers wordt geborgd in het contract en er zijn instrumenten voor
had grote invloed op de verhouding tussen RWS als opdrachtgever en de
monitoring en toetsing van veiligheid tijdens de contractuitvoering, waarbij
bouwbedrijven als opdrachtnemers. Sturing op afstand werd het adagium,
de toetsing zoveel mogelijk risicogestuurd plaatsvindt. Naast een stevige
maar wel met behoud van de zorg die de overheid draagt voor het publie
en heldere structuur is een goede veiligheidscultuur een absolute rand
ke belang (“De markt en wij…”). Ook de marktpartijen moesten leren
voorwaarde voor succes; ook daaraan heeft RWS de afgelopen jaren
omgaan met de veranderde verhoudingen, wat hoge eisen stelde aan
nadrukkelijk gewerkt.
onder andere de aansturing van veiligheid.
Een ander belangrijk kenmerk van de aanpak is de analogie met bekende cyclische managementconcepten die uitgaan van goed functionerende
Corporate Visie op Veiligheid
feedback-mechanismen en concrete follow-up-activiteiten. De Deming-
Na de vuurwerkramp in Enschede werd de schijnwerper op de betrokken
cirkel (Plan-Do-Check-Act) vormt dan ook de ruggengraat van het veilig
Ministeries gericht en kwam dus ook het veiligheidsbeleid van het toen
heidsmanagement bij Rijkswaterstaat.
malige Ministerie van Verkeer en Waterstaat onder een vergrootglas te liggen. Het antwoord van het departement kwam in de vorm van een
Gaat het ondanks alle aandacht toch een keer fout, dan is er een centraal
Corporate Visie op Veiligheid, bestaande uit vier beleidsuitgangspunten:
Meldpunt Incidenten Rijkwaterstaat (0800-8002) waar alle ongevallen en
1. Permanente verbetering van de veiligheid;
acuut onveilige situaties kunnen worden gemeld. De daar binnenkomen
2. Expliciet en transparant afwegen van maatregelen;
de informatie wordt doorgeleid naar degene die voor een snelle afhande
3. Voorbereid zijn op restrisico’s;
ling kan zorgen; door de informatie centraal te verzamelen wordt tevens
4. Een passende vorm van veiligheidsmanagement.
een overzicht opgebouwd van de risico’s en beheersmaatregelen en
Op basis van deze uitgangspunten werden de activiteiten van alle Direc
kunnen trendanalyses worden uitgevoerd. Ernstige ongevallen waarbij
toraten-Generaal doorgelicht. Rijkswaterstaat nam, als grootste DG, het
RWS in enige vorm is betrokken worden altijd grondig geanalyseerd en
initiatief tot een Nulmeting Veiligheidsmanagement onder de RWS-dien
de resultaten daarvan worden teruggekoppeld met de betrokkenen en met
sten. Aan de hand van de uitkomsten formuleerde RWS een Program
de Dienstleiding. Op deze manier wordt concreet invulling gegeven aan
maplan Versterking Veiligheidsmanagement, gericht op het optimaliseren
het streven van RWS om een “lerende organisatie” te zijn.
en planmatiger aansturen van veiligheid in de werkprocessen van RWS. De daarbij gehanteerde aanpak werd ontleend aan veiligheidsmanage
Conclusie
mentconcepten die waren toegepast in andere sectoren.
De invoering van veiligheidsmanagement volgens de bovengenoemde concepten in een organisatie waarvoor dit relatief nieuw is, is een proces
Veiligheidsmanagement
van kleine stappen, waarbij, terugkijkend, grote vorderingen zijn gemaakt.
Veiligheid heeft een ‘harde’ en een ‘zachte’ kant. De ‘harde’ kant is
De uitdaging voor de komende jaren is om samen met de markt en instel
meetbaar en kan uitgedrukt worden in de kans op een ongewenste ge
lingen voor onderwijs en onderzoek de ingezette verandering door te
beurtenis met een bepaalde impact (schade en/of slachtoffers). De ‘zach
zetten en veiligheid tot een standaarduitgangspunt te maken voor de
te’ kant is de veiligheidsbeleving en het beheersproces. Veiligheidsmana
gehele sector.
- pagina 8 -
NEDERLANDSE VERENIGING VOOR RISICOANALYSE EN BEDRIJFSZEKERHEID
Verslag IPMA 05/03/2012 Risicomanagement op het snijvlak van project en lijnorganisatie
In een geanimeerde discussie met circa 20 deelnemers uit het werkveld
De Kenniskring Risicomanagement van het IPMA was op maandag 5
is eerst stilgestaan bij de eigenschappen en context van het programma
maart bijeen bij Twynstra Gudde in Amersfoort om
aan de hand van een presentatie van Sjoerd Blokpoel. Op basis daarvan
het jaarthema verder te verdiepen. Het jaarthema
is in drie verschillende groepen gediscussieerd over de volgende stellingen
van 2012 (“Risicomanagement als kritische succes
die de spanning tussen project- en lijnorganisatie en de rol van risicoma
factor in de relatie tussen staande organisatie en project”) werd deze avond
nagement centraal stellen:
benaderd met een concrete praktijkcasus. Sjoerd Blokpoel, adviseur bij
- “Projecten, programma, lijn-opgaven; elke activiteit binnen een organi
Twynstra Gudde, bracht een van zijn opdrachten in om het thema uit te
satie zou maar op één type (/focus) risico’s gestuurd moeten worden.”
diepen: het Hoogwater-beschermingsprogramma bij het Hoogheemraad
- “ Door meer risico’s naar aannemers (ofwel; externe partijen) te verplaat
schap Hollands Noorderkwartier. Dit forse uitvoeringsprogramma bij het
sen, wordt een belangrijk stuurmiddel uit handen gegeven om om te gaan
waterschap (ruim 100 km dijkverbetering, investeringsvolume circa 1
met de interne spanning van tegengestelde risico’s.”
miljard euro) wordt binnen het hoogheemraadschap voorbereid en uitge
- “Binnen projecten zou op andere KPI’s gestuurd moeten worden dan in
voerd door een programma organisatie. Hierin worden 9 (nog lopende)
de lijnorganisatie.”
projecten uitgevoerd. De relatie tussen de bestaande organisatie van het waterschap en de verschillende projecten is ook daar sterk gebaat bij
Na de discussies in de groepen zijn plenair de rode lijnen besproken. De
expliciet en transparant risicomanagement. De overtuiging die een rode
discussies vormden een bewijs dat een simpele, algemene oplossing niet
lijn vormt in het verhaal van de avond is dat binnen organisaties ingebak
bestaat. Tegelijkertijd onderschreef het de meerwaarde van expliciet en
ken tegenstrijdige stuurmechanismen zitten; dit is extra sterk aanwezig bij
transparant risicomanagement om programma’s, projecten en organisa
organisaties met (ruimtelijke investerings) projecten. Door deze tegenstrij
ties te sturen en activiteiten te prioriteren.
digheden niet te erkennen, of zelfs te negeren, wordt de spanning te groot
Sjoerd Blokpoel
en leidt dit tot inefficiency, of zelfs tot het niet realiseren van doelen. Risi comanagement is een bruikbaar denkkader om tegenstrijdige sturingsme chanismen bloot te leggen en om een keuzemogelijkheden op tafel te leggen om hiermee om te gaan.
Nieuwsberichten...
Een aantal voorbeelden van dilemma’s die kunnen ontstaan tussen het
Op de NVRB-site vindt u o.a. de volgende nieuwsberichten:
programma en de lijnorganisatie zijn:
- Klassiek: Project versus Beheer & Onderhoud - Life cycle costs; inves
- Gebouwbeheerders slecht zicht op staat van onderhoud
teren of onderhouden?
- Hackers ontfutselen bedrijfsinformatie
- Innoverend: aanbestedingsvormen en invloed - Meer geïntegreerde
- 100 man keren zich tegen hulpverleners in Noordwijk
contracten en de activiteiten van staande organisatie.
- CNV-bond bezorgd over veiligheid OV
- Omgevingsmanagement: resultaat of imago? Impact project op duur-za
- Asbestflats Utrecht nog niet veilig
me relatie met omgeving.
- Onderzoek VS naar Boeing-motoren
- Financiering: subsidiabiliteit project of eigen verantwoordelijkheid van
- Hackers belangrijker dan tanks in toekomst
het hoogheemraadschap.
- EU verklaart Borssele veilig - Milieu, zorg en veiligheid onvoldoende - Security-training voor personeel is geen geldverspilling - Verkeerde zuinigheid kan riskant zijn - Onderzoeksraad voor Veiligheid onderzoekt Odfjell Voor alle informatie gaat u naar http://www.nvrb.nl/nieuws.html
- pagina 9 -
NEDERLANDSE VERENIGING VOOR RISICOANALYSE EN BEDRIJFSZEKERHEID
Beperkte beheersing Risicozoeker 16, door Johan de Knijff Er bestaan nogal radicale manieren om risico's te beperken. Het Bouw
overbodig en conceptueel inderdaad geëlimineerd. Een brand is beperkt
besluit bijvoorbeeld bevat tegen het optreden van te grote branden sim
(intrinsiek door het object) op deze wijze, het beheerst worden (door ac
pelweg een grootst toegelaten gebruiksoppervlak. Wie meer wil dan het
toren buiten dat compartiment) is niet aan de orde.
maximum van 1000 m2, zal de zaak moeten onderverdelen in comparti
Het is geen toeval dat de Van Dale niet spreekt van beheersbaarheid
menten, gescheiden door slecht passeerbare brandwerende constructies.
maar alleen het werkwoord "beheersen" vermeldt. Beheersen is transitief,
Branden groter dan een brandcompartiment worden gezien als onbe
heeft een actor nodig, en die is lastig. Zo zijn calamiteitenbestrijders vrijwel
heersbaar en dienen te worden uitgesloten, los van beschikbare brand
de hele werkweek niet met schadebeperking bezig, wat veel geld kost.
weer of vrije ligging. Dat in Nederland nog wel eens een nieuwe concert
Ontwikkelt zich een ongeval, dan is dat op een locatie en veelal binnen
zaal, warenhuis, distributiehal en dergelijke vergund wordt, is te danken
minuten, terwijl grootschalige inzet uit een urengrote omgeving moet
aan een gelijkwaardigheidsartikel, uitgewerkt als de methode "Beheers
komen. In MKBA-termen hebben we te maken met een beroerde gemid
baarheid van brand" (BvB voor ingewijden). Te grote ruimten kunnen toch
delde opbrengst, zeker in vergelijking met preventieve interventiemoge
worden vergund indien de beoogde brandbeperking door aanvullende
lijkheden. Uit dit soort logica ontstaat regelmatig politiek krakeel, bijvoor
maatregelen alsnog wordt gerealiseerd, zoals door veel sprinklers of
beeld sinds de opkomsttijden op het platteland de (oude) norm overschrij
weinig brandbare inhoud.
den. En minder regelmatig maar wel heel pregnant na een ramp: dat er
Zulke invalshoeken zijn niet nieuw. Kletz wees er al in 1978 op dat be
meer schade, doden zelfs, voorkomen hadden kunnen worden als er meer
perking van een ongeval in de chemische industrie helemaal vooraan in
hulpverleningscapaciteit was geweest en dus bestuurlijke keuzes onno
de keten begint, door in de ontwerpfase gevaarlijke tussenproducten en
dige, althans vermijdbare, schade geven.
procescondities te vermijden. In datzelfde jaar benoemde Fischoff (gebrek
Zoals al in Risicozoeker (RZ 1) voorbij kwam: een no-winsituatie voor de
aan) "control" als onderdeel van risicoperceptie. Uit empirisch werk van
overheid met weinig hoop op verbetering. Ondertussen hebben burgers
Slovic bleek vervolgens (on)beheersbaarheid een bepalende factor in ri
continu kosten: als exploitant met een sprinkler die snel duurder uitpakt
sicogrootte. Perrow maakte in '84 duidelijk dat actieve systemen, mensen
dan een collectieve voorziening, als omwonende met kans op brandover
daaronder inbegrepen, niet noodzakelijk tot meer beheersing leiden. Het
slag, als belastingbetaler van onbalans tussen preventie en repressie, en
begrip passieve veiligheid was geboren, en werd in de jaren '80 geopera
met een beetje pech ook nog als slachtoffer in de triage vanwege geringe
tionaliseerd met "weglooptijd". Hoe hoger deze tijd, hoe langer ingrijpen
hulpverleningscapaciteit. (Zelfs het bepálen van hulpverleningsbehoefte
achterwege kan blijven, met name door enge combinaties als veiligheids
blijkt bij dit soort beheersing van de materie een probleem, onderwerp
systemen in onvoorziene - en operators in verstoorde situaties. In het li
voor RZ 17).
mietgeval van "inherente veiligheid" zijn dit soort actoren in de ongevals
En dat allemaal omdat betrokkenen het voor omgaan met risico's zo
fase geheel geëlimineerd en vervangen door fysische zekerheden.
interessante begrip "beheersing" ontglipt, zelfs in een mate dat hun eigen
Dat brandcompartiment is daarvan een voorbeeld: niet een tankautospuit
bestaansrecht vervalt en een gelijkwaardigheidsregeling degenereert tot
met bemanning beheerst de brand, maar muurtjes en soortgelijke solide
beperkt oppervlak. Het laatste nieuws in de herziening BvB is dat het
materie stoppen branduitbreiding. Het maximale verlies is nooit meer dan
ministerie het bespreekbare oppervlak wil uitbreiden tot de perceelsgroot
één compartiment. Om nu lieden die beroepshalve branden komen weren
te (met nog steeds een standaardbrandverloop zonder specifieke
weer in het verhaal te krijgen, ligt de volgende interpretatie van het BvB
brandweerinzet) en de NVBR (geen typefout: Nederlandse Vereniging
voor de hand. Een compartiment beperkt een brand zo lang, dat de
voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding) niet. Kennelijk is men het niet
brandweer voldoende opkomst- en ontplooiingstijd heeft, de bestrijdings
eens over betaalbare en toereikende hulpverleningscapaciteit.
capaciteit dus aanwezig is op het moment dat de voorzieningen van het object bezwijken. Vervolgens berust gelijkwaardigheid bij grotere opper vlakken logischerwijze op combinaties van tragere brandontwikkeling, snellere opkomst, meer rode voertuigen, of acceptatie van grotere schade: de methode heet immers "beheersbaarheid van brand", niet "willekeurig beperkte oppervlakken"? He-le-maal mis. In de methode BvB staat ondermeer de volgende zin. Een brandcompartiment is bedoeld als een zelfstandige "stoplijn" voor brand. Het behoudt die functie gedurende de gehele brandduur. Binnen het compartiment wordt geen schadebeperking ge-eist, buiten die onfeil bare beperking is nooit brand, dus brandweer en soortgelijke actoren zijn
- pagina 10 -
NEDERLANDSE VERENIGING VOOR RISICOANALYSE EN BEDRIJFSZEKERHEID
7e Nationaal Congres Risicomanagement 9 oktober 2012 De Reehorst in Ede
Thema:
Waarde(n) van Risicomanagement Toonaangevende sprekers uit Nederland. Risicomanagement belicht vanuit verschillende sectoren. Een bron van inspiratie en een ontmoetingsplek voor professionals. En van het allerhoogste niveau: drie internationale keynotes waarover nog lang zal worden nagepraat. Programma Naast de drie keynotesessies biedt het Nationaal Congres Risicomanagement een inspirerend programma met tal van interessante sprekers in parallelsessies. Het volledige programma wordt binnenkort bekendgemaakt via de CROW-website. Het thema van deze 7e editie van het Nationaal Congres Risicomanagement is tweeledig. In het eerste deel staat de waarde van risicomanagement centraal: de relatie met geld. De rest van de dag richt zich op waarden van risicomanage-
Keynote 1 Dean Kashiwagi: Best Value Procurement Gunnen op laagste prijs zorgt vaak voor problemen en is een risico op zich. Dat besef wordt in Nederland langzaamaan gemeengoed. Maar wat is het alternatief? Dean Kashiwagi is professor aan de Arizona State University en bedenker van een aanpak die verder gaat dan gunnen op basis van kwaliteit. Zijn methode Best Value Procurement (BVP) betekent een nieuwe manier van aanbesteden en samenwerken. BVP wint aan populariteit en wordt o.a. toegepast door Rijkswaterstaat. Kom naar het congres en hoor van de goeroe van BVP zelf wat zijn methode voor u kan betekenen. Keynote 2 Jeevan Perera: Hoe beheerst NASA risico’s? Wat is de meest uitdagende functie op het gebied van risicomanagement? Misschien wel die van Jeevan Perera. Hij is risicomanager bij NASA in Houston, Texas. Hij heeft jaren gewerkt aan het Orion-project, de opvolger van de Space Shuttle met als doel mensen naar Mars te sturen. Perera ontwikkelde een verbeterde methode voor risicomanagement die nu dé standaard is binnen NASA. De aanpak is methodisch maar richt zich ook op cultuuraspecten. Ontdek op het congres of u elementen herkent en of de methode toepasbaar is binnen uw eigen praktijk. Keynote 3 Paul Barach: Hoe dood je een 15-jarige jongen? Paul Barach is werkzaam in Australië en als arts gespecialiseerd in risicoma-
ment: de relatie met de menselijke factor. De sprekers nemen u mee in hun wereld
nagement: hoe kunnen ziekenhuizen en bedrijven ongevallen en letsel
en presenteren verschillende invalshoeken, vanuit de theorie en de praktijk. In risicotermen: de kans op inspiratie is
sumenten en een klimaat waarin je constant moet innoveren. Hij onder-
groot en de impact daarvan zal aanzienlijk zijn. Beheersmaatregel: kom naar het congres en wees voorbereid op een geweldige dag!
minimaliseren? En dit tegen een achtergrond van kritische patiënten/conbouwt zijn relaas met een dramatische anekdote over de dood van een jongen, veroorzaakt door de focus op de monitor in plaats van de patiënt zelf. Tot vandaag had u zijn naam nog nooit gehoord. Na 9 oktober vergeet u zijn naam en verhaal nooit meer.
Schrijf nu alvast in en profiteer van € 50,- vroegboekkorting! Tot 30 juni betaalt u € 375,– in plaats van € 425,–.
Het 7e Nationaal Congres Risicomanagement wordt georganiseerd door:
Normale prijs: € 425,– Reductietarief: € 375,–. Dit tarief geldt voor:
• Werknemers van RISNET partnerorganisaties • Leden van IPMA-NL en de NVRB • Leden van Bouwend Nederland en NL-ingenieurs
Studenten:
€ 25,–
Alle genoemde prijzen zijn exclusief btw. De vroegboekkorting geldt alleen op het normale tarief.
Inschrijven via www.crow.nl/congressen - pagina 11 -
www.editoo.nl
Indien onbestelbaar retour: Secretariaat NVRB, Botter 1129, 8232 JN Lelystad
Congres Risicomanagement
COLOFON
Tijdens het Nationaal Congres Risicomanagement op 9 oktober 2012
De NVRB-nieuwsbrief is een periodieke uitgave van de Nederlandse
worden onder andere de volgende lezingen en workhops aangeboden:
Vereniging voor Risicoanalyse en Bedrijfszekerheid.
Blok 1: waarde van risicomanagement
Redactie NVRB-nieuwsbrief
Risicomanagement bij Best Value Procurement-projecten: leveranciers in
Peter Blanker, Ronny van den Heuvel
de lead. Wiebe Witteveen en Johannes Hiemstra (inkoopmanagers
Rijkswaterstaat)
Bijdragen aan deze uitgave van:
Business survival binnen de cyberketen: Voorwaartse risicobeheersing
Peter Blanker, Ronny van den Heuvel, Karolina Wojciechowska, Ruben
nodig. Ronald Paans (Hoogleraar Vrije Universiteit en directeur Noord
Jongejan, Luc Smid, Joris ter Heijne, Nick Zegers, Simon Broos, Sjoerd
beek IT Audit)
Blokpoel, Wim de Rijke, Dik de Weger, Paul Heimplaetzer.
Risicomanagement bij woningcorporaties: nog forse stappen nodig. Jan
van der Moolen (Directeur Centraal Fonds Volkshuisvesting)
Redactieadres
Goedkoop is duurkoop: het risico van gunnen op laagste prijs. Alexander
Peter Blanker
Heeren (Manager Technisch Stafbureau, BESIX Nederland B.V.)
p/a RWS Dienst Infrastructuur
Blok 2: Waarden van Risicomanagement - inspiratie
Postbus 20.000
Lessen uit het DNB-toezicht op gedrag en cultuur Wijnand Nuijts (Afde
3502 LA Utrecht
lingshoofd van het Expertisecentrum Cultuur, Organisatie en Integriteit
T: 06 - 1516 9411
van de Nederlandse Bank)
[email protected]
De Menselijke Maat - Risicomanagement in communicatieve context.
Karel de Bakker (Consultant Het Expertise Centrum en winnaar Innovatie
Sluitingsdatum kopij voor de volgende nieuwsbrief:
Award 2011)
15 oktober 2012.
Help het zijn net mensen! Wat te doen met je grootste risico? Judith
(c) 2012 NVRB
Wensink (Zelfstandig sociaal- & organisatiepsycholoog) en Pieter Raven
(Procesmanager gebouw- en gebiedsontwikkeling bij BBN adviseurs)
Alle bijdragen in deze nieuwsbrief zijn geschreven op persoonlijke titel,
Total Risk Management: Soft focus or hard line? Tjeerd Roozendaal
tenzij anders vermeld. Wilt u (delen van) deze nieuwsbrief gebruiken
(Adjunct-directeur Ingenieursbureau Amsterdam)
of heeft u kopij? Neem dan contact op met de redactie en/of bestuur!
Blok 3: Waarden van Risicomanagement - praktijk No fuel, no flight, No Business. Hoe word je een High Reliable Organisa tion? Praktijk lessen. Klaas Winters (GM Aircraft Fuel Supply B.V.) Professioneel werken aan omgevingsissues Philip Drontmann (Manager en Adviseur Twynstra Gudde) en Daniella van Well-Stam (Managing partner Twynstra Gudde) De controlkramp voorbij….. Werken aan een alerte veiligheidscultuur bij SABIC Europe. Wil Ernes (Director Manufacturing SABIC Geleen), Gerard Uittenhout (Programme Manager Occupational and Behavioural Safety) en Bert Slagmolen (Managing partner Apollo13 Consult) Pilot Zandmotor. Veiligheid als top issue. Zjev Ambagts (Senior Project manager, Provincie Zuid-Holland) Zie voor meer informatie ook de flyer elders in de nieuwsbrief! - pagina 12 -