Nieuwsbrief Familieraad Jaargang 3 | nummer 1 | maart 2015
Familieraad als verbindende factor tussen cliënt, professional en familie Voor u ligt de nieuwsbrief van de Familieraad van GGZ Oost Brabant. De nieuwsbrief is de onmisbare schakel tussen de familieleden van cliënten van GGZ Oost Brabant en de Familieraad. Speciale uitgave In deze uitgave niet alleen het laatste nieuws en ontwikkelingen; het afscheid van Albert Verberne, voormalig voorzitter van de Familieraad, staat centraal. Hij nam afscheid tijdens het symposium getiteld ‘Familiebetrokkenheid, van bejegening naar samenwerking’. Een verslag hiervan is te vinden in deze nieuwsbrief.
Afscheid van een gedreven voorzitter “Ik heb de rol als voorzitter van de Familieraad altijd met veel plezier vervuld. Het was en is een uitdaging om op te komen voor de belangen van de familie van mensen die vaak aan de onderkant van de samenleving staan. Zij hebben recht op goede zorg waarbij de samenwerking tussen cliënt, familie en zorgverleners van wezenlijk belang is. Iedereen bedankt voor de prettige samenwerking!” Met deze woorden nam voorzitter Albert Verberne na 7 jaar afscheid. Al vanaf de oprichting van de familieraad heeft hij zich met volle overtuiging en doorzettingsvermogen ingezet voor de verbinding tussen cliënt, familie en zorgprofessionals. Zijn afscheid was een mooi moment om stil te staan bij ‘familiebetrokkenheid’. Vandaar dat het symposium met de titel ‘Familiebetrokkenheid, van bejegening naar samenwerking’ door de Familieraad werd georganiseerd. Een symposium waar allerlei zaken rondom het thema cliënt en zijn naaste aan bod kwamen.
“De afgelopen periode heeft de Familieraad best de nodige resultaten bereikt. Dit stemt tot tevredenheid en dankbaarheid. Maar het familiebeleid blijft de nodige aandacht vragen. Zeker ook in de huidige tijd waarin allerlei veranderingen plaats vinden. De samenwerking binnen de eigen organisatie en met andere organisaties wordt steeds belangrijker in onze participatiesamenleving. Met veel plezier en grote dankbaarheid denk ik terug aan het symposium en mijn afscheid als voorzitter van de Familieraad. Ik wens jullie het allerbeste en een goede gezondheid toe.”
Albert Verberne in the spotlight “GGZ Oost Brabant heeft een sculptuur laten vervaardigen waarmee met de passiebloem en het vlinderlogo van de organisatie de onlosmakelijke verbinding tussen de bevlogenheid en de menslievende veilige zorg die wij onze eigen familie gunnen wordt gesymboliseerd. Deze sculptuur is een erkenning voor bijzondere GGZ-betrokken mensen, die zeer waardevol zijn voor onze organisatie. Bij dezen overhandigen wij het allereerste exemplaar aan jou”, deelt Fred Pijls, lid van de Raad van Bestuur, mede.
LPGGz ster uitgereikt aan GGZ Oost Brabant GGZ Oost Brabant ontving de familiebeleidsster van het Landelijk Platform GGz (LPGGz). Om deze ster te kunnen krijgen moet een organisatie voldoen aan vier onderdelen: het familiebeleid is opgenomen in de structuur van de organisatie, er is een familieraad, een familievertrouwenspersoon en een aparte klachtenregeling voor familie. Binnen GGZ Oost Brabant is een familievertrouwenspersoon actief en een klachtenregeling voor familie opengesteld. Daarnaast staat de familieraad duidelijk op de kaart binnen de organisatie en is er een helder familiebeleid geformuleerd. Tevens is een familietevredenheidsonderzoek uitgevoerd. Hiermee voldoet GGZ Oost Brabant meer dan aan de gestelde LPGGz criteria.
Impressie van het symposium ‘Familiebetrokkenheid, van bejegening naar samenwerking’ “De zorg verandert, waardoor de rol van de familie en naasten van cliënten ook verandert en intensiveert. Een goed moment om stil te staan bij wat GGZ Oost Brabant de afgelopen jaren heeft bereikt met betrekking tot het bejegenen, informeren en samenwerken met familie”, aldus dagvoorzitter en ondersteuner familieraad Chris de Haas. “Vroeger werd de familie wel betrokken maar ze moesten hard roepen. Dit is veranderd, mede door de inzet van de familieraad. De familie is weer in het vizier gekomen. Ze worden bijvoorbeeld betrokken bij het opstellen van signaleringsplannen en uitgenodigd voor familiebijeenkomsten”, vertelt Jose van Goch, teamleider FACT-team Helmond. “We hadden veel bedenkingen bij de oprichting van de familieraad. We wilden betrokkenheid wederzijds, maar geen bemoeials”, aldus Carien van Mil, tijdens de oprichting van de Familieraad voorzitter van de Cliëntenraad.
De symbolische triade in de personen van: Albert Verberne, scheidend voorzitter van de Familieraad, Fred Pijls, lid Raad van bestuur en Herman Mulder, voorzitter Cliëntenraad
Ground control to major Tom “Van naasten wordt verwacht dat ze steeds meer zorg overnemen van de professionele hulpverlening. Door deze ontwikkelingen verandert de verhouding tussen cliënten, naasten en hulpverleners, ook wel de triade genoemd, want niet eerder was de noodzaak om samen te werken zo groot als op dit moment. Zolang we met elkaar in gesprek blijven en open staan voor elkaar, zal dat ten goede komen aan het herstel van zowel de cliënt als zijn naasten”, concludeert Hanneke Claassens promovenda/docent van Fontys Hogeschool Eindhoven en familieraadslid. (MEER: Haar volledige presentatie is te vinden onder ’nieuwsbrieven’ via www.ggzoostbrabant.nl/ familieraad: vanaf sheet 4.)
Stigma…hoezo? “Het is belangrijk om open te kunnen zijn wanneer je geconfronteerd wordt met psychische ziekten. Openheid bij zowel cliënt en naasten. Praat erover met elkaar want onbekend maakt onbemind. Dit helpt de acceptatie van psychische aandoeningen te vergroten en levert zo een waardevolle bijdrage aan destigmatisering in onze maatschappij”, volgens ervaringsdeskundige Henriëtte aan de Stegge. (MEER: Haar volledige presentatie is te vinden onder ’nieuwsbrieven’ via www.ggzoostbrabant.nl/ familieraad: vanaf sheet 17.)
Triadekaart op de werkvloer “De triadekaart is een hulpmiddel dat ervoor zorgt dat de rollen van de cliënt, zijn of haar naaste en de hulpverlener duidelijker worden. Als verpleegkundige op woonafdeling Loef 2, kregen wij bij het gebruik van de triadekaart beter inzicht in het netwerk van de cliënt en wie voor hen het belangrijkst zijn om te betrekken bij hun zorg. Opvallend was dat dit in sommige gevallen niet vanzelfsprekend de contactpersoon van de cliënt is”, vertelt verpleegkundige Corrina Seelen. “Hopelijk zorgt de triadekaart voor openheid, waardoor we elkaar kunnen ondersteunen, leren waarderen en elkaar kunnen inschakelen. Zo werken we samen aan de beste zorg, waar de cliënt het meeste profijt van heeft”, aldus Ine van de Kerkhof, verpleegkundige.
Zware schizofrenie-rugzak opengedaan “Er was een tijd dat ik ondergedompeld was in verdriet, zorg en gevoel van uitzichtloosheid. Nooit gedacht dat ik hier ooit zou staan om mijn verhaal te vertellen aan lotgenoten. Maar ik heb de zware rugzak die ik van het leven kreeg door de schizofrenie van mijn zoon nu niet meer hermetisch afgesloten. Deze heb ik open gedaan, ik praat erover en hoop dat mijn ervaringen de rugzakken van andere familieleden dragelijker worden”, vertelt Edje Zorgdrager, ervaringsdeskundig moeder van het platform van GGZ WNB. (MEER: Het volledige indrukwekkende, openhartige en persoonlijke verhaal op te vragen via
[email protected])
Familietevredenheidsonderzoek GGZ Oost Brabant “GGZ Oost Brabant is eind 2014 gestart met een familietevredenheidsonderzoek op vier afdelingen. Het doel van dit onderzoek is om betrouwbare en bruikbare gegevens te verzamelen waarmee afdelingen in staat zijn om te sturen op de toepassing van het familiebeleid. Dus gericht op bejegening, informatie voorziening, samenwerking, ondersteuning, kwaliteit en veiligheid” , licht programmaleider Paul Kuiper toe. Bent u nieuwsgierig naar dit familietevredenheidsonderzoek? Neem dan contact op met Paul Kuiper (
[email protected]) of Chris de Haas (
[email protected])
Folder familiebeleid Eindelijk is er dan een folder van GGZ Oost Brabant over familiebeleid. Tot nu toe was er geen mogelijkheid voor cliënten, medewerkers en familieleden om in een oogopslag te kunnen lezen wat GGZ Oost Brabant belangrijk vindt in contact met familie en naasten en welke mogelijkheden er zijn voor familieleden in de zorg. De familieraad ijvert er voor dat alle cliënten, medewerkers en naasten bekend zijn met de inhoud van deze folder. De folder is te vinden via deze link of kijk op: www.ggzoostbrabant.nl/familieraad
Familieraad op de Andersdag 2015 De Andersdag is de (interne) ontmoetingsdag van GGZ Oost Brabant en wordt georganiseerd op 24 maart 2015 in de landelijke Week van de Psychiatrie. Dé dag waarop allerlei zaken aan bod komen die cliënten, naasten en medewerkers aangaan. Dit jaar ontbreekt ook de Familieraad niet op de Andersdag. Fontys Hogeschool (sociale studies) en de Familieraad hebben een stand ingericht en een workshop workshop georganiseerd. Stap in de driehoek en ervaar wat werken in de triade daadwerkelijk in kan houden. Tot op de Andersdag!
Samenstelling Familieraad Afgelopen jaar hebben zich enkele wisselingen voorgedaan in de samenstelling van de familieraad. Momenteel telt de Familieraad zeven enthousiaste leden. Niettemin kunnen we versterking gebruiken. Graag zelfs, vooral nu GGZ Brabant familieleden en cliënten steeds meer betrekt bij allerlei ontwikkelingen. Ook als u niet direct wilt deelnemen in de raad maar wel wil participeren en adviseren, dan kunt u zich melden bij de Familieraad. Zie de advertentie verder in deze nieuwsbrief voor meer info en contactgegevens. Hannie en Gerrit, beiden nieuwe raadsleden, stellen zich voor:
“Ik ben Hannie Hurkmans. 63 jaar, gehuwd en moeder van 2 kinderen en 3 kleinkinderen. Onze zoon is woonachtig op Coudewater. Vandaar mijn betrokkenheid. Bijna 30 jaar ben ik werkzaam geweest in de zorg. Eerst als verpleegkundige in de psychiatrie en later in Oss in het verpleeghuis op de afdeling psychogeriatrie. In 2009 ben ik hiermee, door lichamelijke omstandigheden, gestopt en ben nu volledig arbeidsongeschikt. Ik wilde toch weer wat meer inhoud geven aan mijn leven en door mijn betrokkenheid bij Coudewater, heb ik mij aangemeld bij de Familieraad. Door mee te denken en advies te geven, hoop ik zo het leefklimaat voor de cliënten te verbeteren. Ik ben er nog maar kort bij en moet nog veel leren over hoe alles werkt. Waar hard aan gewerkt moet worden is de communicatie naar familieleden. Hierin valt nog veel winst te behalen. Ik hoop op een vruchtbare samenwerking binnen de Familieraad en de organisatie.”
Sinds oktober 2014 maakt ook Gerrit van den Born deel uit van de Familieraad. “Naar aanleiding van de advertentie in magazine Link is mijn interesse gewekt om lid te worden van de Familieraad. Ik ben gehuwd en vader van een volwassen dochter en zoon. Ik heb 40 jaar in de GGZ gewerkt en sinds 2 jaar ben ik met pensioen. De laatste 20 jaar bij het Vincent van Gogh Instituut te Venray als psychotherapeut en gezinstherapeut. Als kind groeide ik op in een gezin met een vader die te kampen had met ernstige depressies, waarvoor hij ook enkele malen langdurig werd opgenomen. Zo ervoer ik al jong de ontwrichting die een psychische stoornis in een gezin te weeg kan brengen. Ook mijn eigen gezin kreeg met psychiatrische problematiek te kampen. Onze dochter werd op haar 20e psychotisch. Na behandeling elders in het land op een PAAZafdeling, kwam zij in Helmond op de dagbehandeling terecht voor jongeren met een psychische kwetsbaarheid. Deze behandeling deed haar erg goed en onze dochter (al jaren gehuwd) kan zich, hoewel nog steeds kwetsbaar, met gedoseerde ondersteuning goed handhaven. De impact van zo’n ziekte was voor ons gezin heftig en ook wij hebben er enkele jaren over gedaan om ons te herpakken. Zowel voor onze dochter als voor ons, begon met het accepteren van de beperkingen het perspectief van de mogelijkheden. De begeleiding die we destijds kregen was warm en begripvol en hielp ons om na hectische maanden weer tot rust te komen.” “In mijn werk heb ik ook door de ervaringen in mijn jeugd, maar ook in mijn gezin, altijd extra belangstelling gehad voor de positie en het leed van naastbetrokkenen. Daarom ben ik binnen de kliniek waar ik werkte en binnen het instituut altijd bezig geweest met het stimuleren van aandacht voor
naastbetrokkenen en het vormgeven van familiebeleid. De Familieraad ervaar ik als zowel betrokken als zeer actief. Er wordt gewerkt met een houding die zich niet fixeert op stilstand, maar zoekt naar wat ondanks de stoornis of beperkingen nog wel mogelijk is. Dit in respectvolle dialoog met organisatie, cliënten, familieleden en naastbetrokkenen. In het werk binnen de Familieraad valt mij opnieuw op dat de GGZ zowel professioneler als steeds complexer is geworden, ook wel bureaucratisch genoemd. Hulpverleners, cliënten en familieleden hebben te maken met te veel van alles: regels, protocollen, beleidswisselingen. Strijd over wie bepaalt, mensen die verstand van de inhoud hebben of degenen die betalen. En zijn dat dan de ziektekostenverzekeringen of de premiebetalers of is dat het zelfde? Tegelijkertijd is ook bekend dat hulpverlening aan enkele universele basisprincipes moet worden voldoen, wil zij effectief zijn. In mijn werk in de Familieraad hoop ik een steentje te kunnen bijdragen aan hulpverlening die georganiseerd is rondom genoemde basisprincipes, waardoor er sprake is van minder bureaucratie, spraakverwarring, dus simpeler en effectiever. Als ik daar vanuit het familieperspectief een bijdrage aan kan leveren, is mijn missie geslaagd.”
Plannen en uitdagingen Plannen zijn er volop. In 2014 is het familiebeleid aangescherpt in overleg met de Raad van Bestuur. Familie en andere naasten komen steeds meer in het vizier bij medewerkers. Toch heeft niet elke afdeling een aandachtsfunctionaris voor familiebeleid. Ook zouden er veel meer bijeenkomsten voor familie georganiseerd moeten worden. De GGZ neemt een bescheidener positie in, waardoor de druk voor familie soms te groot is. Van familie wordt steeds meer verwacht, terwijl ze niet altijd goed geïnformeerd zijn. Met deze uitdagingen gaan we aan de slag dit jaar.
Aan de slag met het familiebeleid “Familiebeleid implementeren en borgen is primair de verantwoordelijkheid van de Raad van Bestuur van GGZ Oost Brabant. Het bevorderen, het uitdragen en mede vormgeven van dit beleid zijn de kerntaken van de Familieraad. In het beleid wordt vastgelegd op welke voorwaarden en op welke manier de familie van de cliënten wordt benaderd en betrokken door GGZ Oost Brabant met als doel het verbeteren van het zorgproces.” “Om als Familieraad betrokken te zijn en te blijven nemen we initiatief, zowel op het niveau van beleid als op het niveau van uitvoering, gericht op de toekomst. Voor het goed functioneren hebben wij voedingskracht nodig: input in de vorm van informatie, inspiratie, morele en praktische steun. Daarvoor willen we een goede relatie houden met sleutelfiguren zowel binnen als buiten de triade.” “Kwaliteit van zorg en de veiligheid in de zorg zijn voor ons bijzonder belangrijk. Ook willen we familie ervaringsdeskundigen in de FACT Teams. De leden zitten niet op persoonlijke titel in de Familieraad. Als lid vertegenwoordigt men de familie van alle cliënten die binnen GGZ Oost Brabant verblijven en/of ambulant onder behandeling zijn,” aldus Jan van Sonsbeek, voorzitter Familieraad.
Lees magazine Link Op 24 maart verschijnt weer een mooie uitgave van Link, magazine over psychische gezondheid. In deze eerste editie van 2015 lees je een uitgebreid interview met ex-topwielrenner en geboren en getogen Boekelse Leontien van Moorsel. Leontien – die zelf in de jaren ’80 kampte met anorexia nervosa - zet zich al jaren in voor mensen met een eetstoornis. Hoe ze hen helpt maar ook hoe ze zelf deze vreselijke ziekte te boven kwam, lees je in de rubriek ‘Bekende Brabander op de sofa’. Verder in deze uitgave; vier Brabanders met een psychiatrische aandoening vertellen hoe een belangrijke persoon in hun leven het verschil maakt. In het achtergrondverhaal is er aandacht voor psychotische stoornissen. Bijzondere band: In het dubbelportret vertelt Toon over de bijzondere band die hij met zijn huisarts heeft. Toon lijdt aan psychotische kwetsbaarheid en wordt begeleid door het FACT Team in Uden. Zijn huisarts vormt hier een prachtige aanvulling op. Link verschijnt als bijlage bij het Brabants Dagblad, edities van het Eindhovens Dagblad en de Gelderlander. Ook wordt deze verspreid via recepties van de locaties van GGZ Oost Brabant. Digitaal lezen kan op www.ggzoostbrabant.nl/linkplus
Colofon Redactie: Chris de Haas, ondersteuner Familieraad. Eindredactie en opmaak: Communicatie Heb jij kopij of nieuwswaardigheden voor de nieuwsbrief? Geef het door aan de Familieraad via E
[email protected]