NIEUWSBRIEF. Jaargang 10, nummer 1 - maart 2009

NIEUWSBRIEF Jaargang 10, nummer 1 - maart 2009

Groeiende belangstelling voor cultuurhistorie Uit de veelheid aan organisaties die zich bezig houden met behoud van het cultuurhistorisch erfgoed blijkt de groeiende belangstelling voor ons verleden. Zo heeft in onze gemeente bijvoorbeeld elk dorp een eigen historische groepering. Er worden diverse initiatieven ontplooid, zoals het plaatsen van een monument dat verwijst naar een historisch aspect; er worden lezingen gehouden over historische onderwerpen; boeken worden uitgegeven en exposities georganiseerd. Er is in de gemeente veel draagvlak voor het behoud en herstel van historische elementen. Ook het bijbrengen van historisch besef bij de jeugd is belangrijk en daar wordt volop aan gewerkt. Het Raaylandcollege heeft jaarlijks een week, waarin groepen leerlingen zich bezig houden met cultureel erfgoed. Vanuit het LGOG is een werkgroep bezig de lokale historie onder de aandacht te brengen van de basisschoolleerlingen. Kennis van onze lokale geschiedenis en historisch besef vormen een bindende factor voor onze inwoners. Het geeft een eigen identiteit aan een plaats en met zijn allen zijn we trots op ons gemeenschappelijk cultuurhistorisch erfgoed. Het behoud en beheer van het cultureel erfgoed is belangrijk voor de gemeente. Monumenten vertellen ons iets over ons verleden en maken een gemeente ook toeristisch aantrekkelijk. In elke plaats, stad of dorp, waar je komt, ga je op zoek naar karakteristieke, pittoreske, historische plekjes. Een historische erfenis maakt zo’n plek extra aangenaam om er te vertoeven en ook voor mensen die zich er vanwege werk of anderszins willen vestigen, zijn deze historische aspecten een belangrijke factor. Ze geven de plaats een ziel. In Venray zijn tal van sporen uit het verleden te vinden. Ze vertellen het levensverhaal van vorige generaties. Vooral het religieus erfgoed is in ruime mate aanwezig en de monumentale gebouwen als kloosters en kerken dienen voor de toekomst zo mogelijk behouden te worden. Het zijn zeer karakteristieke gebouwen met cultuurhistorische en architectonische waarde. Die te handhaven mag ons met zijn allen iets waard zijn, maar door economische belangen staat behoud dikwijls onder grote druk. Het is goed, wanneer historische panden een andere bestemming krijgen dan waarvoor ze gebouwd zijn, maar wel zoveel mogelijk met behoud van de architectuur en het uiterlijk van het gebouw. Historie kan ons ook bij nieuwbouw inspireren, iets wat je in historische steden ook vaak ziet. Daar gaan oud en nieuw vrijwel overal zeer harmonisch samen. Zo’n herkenbare band met het verleden waarborgt ook voor Venray een zekere duurzaamheid. In het buitengebied zijn heel positieve ontwikkelingen gaande. Oude landschappen worden hier en daar geleidelijk teruggebracht. Beken mogen weer meanderen, molens worden gerestaureerd en door stichtingen beheerd, de oude Peellimieten zijn teruggebracht en er zijn plannen voor het bouwen van een volmolen en een boerenschans in de buurt van de Overloonseweg. Door de samenwerking van de 31 organisaties in het Historisch Platform Venray, de koepelorganisatie, vormen we een stevig en invloedrijk blok. De invoering van Rooynet vormt een prima podium om onze lokale historie uit te dragen. De ontwikkeling van dit digitale geheugen van Venray komt nu echt goed op gang en biedt ook voor de jeugd een bron van informatie. Een bron die in de toekomst steeds weer uitgebreid zal worden. Kortom, er is de afgelopen jaren heel wat gedaan aan het behoud en beheer van het Venrayse cultuurhistorische erfgoed. Maar we moeten constant op onze hoede blijven en alert reageren richting beleidsmakers. Er is heel gauw iets historisch waardevols om zeep geholpen en daarom is het goed dat er waakhonden zijn die de Venrayse gemeenschap wijzen op al het mooie dat Venray van oudsher te bieden heeft. En dat hoeft een ontwikkeling tot moderne centrumgemeente niet in de weg te staan. Integendeel. Kennisoverdracht, voorlichting en propaganda zijn daarbij van eminent belang.

Verrassende ontdekking in Oostrum

Pastoor Keller zegent twee retabels.

Op zondag 21 december 2008 werden tijdens de Hoogmis vier retabels (altaarstukken) herplaatst op het priesterkoor van de parochiekerk in Oostrum. Deze retabels vormden oorspronkelijk een onderdeel van een zogenaamd Gotisch vleugelaltaar uit de Mariakapel en zijn afkomstig uit het bekende Roermondse kunstatelier van Cuypers en Stolzenbergh. Nadat de Mariakapel op 16 februari 1935 tijdens een zware storm veel schade had opgelopen, werden de bestaande uitbreidingsplannen versneld uitgevoerd. In 1936 werd een nieuw schip gebouwd dwars op de zuidwand van de kapel; een ontwerp van architect J. Coumans. Het oude schip veranderde in een voorportaal. De neogotische expositietroon in de kapel werd vervangen door een geelkoperen baldakijn, afkomstig uit het atelier van Brom uit Utrecht. De vier oud-testamentarische taferelen werden in die periode verwijderd en werden opgeslagen op de zolder van de pastorie. Daar hebben ze tientallen jaren onaangeroerd gelegen en werden bij toeval weer ontdekt. Enkele jaren geleden nam het kerkbestuur contact op met de Stichting Restauratie Atelier Limburg. De retabels bleken dermate waardevol dat besloten is tot een restauratie- en schoonmaakbeurt. De volgende taferelen worden uitgebeeld:

# Aartsvader Abraham slachtoffert zijn zoon Isaac, Genesis : 22. 1-19. # Het slachten van het Paaslam, Exodus 12:11. # De mannaregen in de woestijn, Exodus 16 : 4-36. # Abrahams ontmoeting met Melchisedech, Genesis 14 : 18-24. Zowel aan de epistel- als evangeliezijde waren de retabels opgesteld. Afhankelijk van een periode in de liturgie van het kerkelijk jaar werden deze luiken dichtgeklapt. Op dat moment werden twee taferelen zichtbaar uit het Nieuwe Testament: De geboorte van Christus en De aanbidding door de Koningen. De Stichting Historische Kring Oostrum en Spraland verzorgde de publicatie in de pers inzake deze herplaatsing. Tijdens de kerkdienst gaf de voorzitter van onze stichting een beknopte uitleg van de taferelen. Op de site van Rooynet kunt U kennis nemen van deze waardevolle aanwinst. Publicatie van de Stichting Historische Kring Oostrum en Spraland.

Lezingen Limburgs Geschied- en Oudheidkundig Genootschap Kring Venray e.o. ◙ Maandag 23 maart 2009: ◙ Maandag 20 april 2009: ◙ Dinsdag 28 april 2009: ◙ Zaterdag 16 mei 2009:

19.00 uur Jaarvergadering, daarna (± 19.45 uur) lezing: Het kelderleven van het Servaas in het najaar van 1944 door de heer Jan Min. 19.30 uur: Lezing: Archeologische opgravingen Maasboulevard Venlo door de heer Maarten Dolmans, stadsarcheoloog te Venlo. 14.00 uur: Historische stadswandeling door Venlo met bezoek aan het stadhuis. Dagexcursie naar Genhout, Maastricht en Meerssen.

De lezingen worden gehouden in zaal Het Trefpunt van verpleeghuis Beukenrode, Beukenlaan 1 Venray. De toegang van de lezingen, die ook voor belangstellende niet-leden toegankelijk zijn, is gratis. Meer info te verkrijgen bij de secretaris van de Kring Sjeng Ewalds tel.0478-585096.

Bekijk eens: www.rooynet.nl – het digitale geheugen van Venray. Oude foto’s, films, documenten en geluidopnamen geven een fraai beeld van het vroegere Venray en de tien kerkdorpen.

Bezoek College van B en W aan Erfgoedhuis Op dinsdag 10 februari bracht het voltallige College van Burgemeester en Wethouders een informatief bezoek aan het Erfgoedhuis van het Historisch Platform Venray. Voorzitter Peter Teeuwen opende de middag met een uiteenzetting over de doelstellingen, de aangesloten organisaties en de activiteiten van het HPV. Met name het gebruik van het Erfgoedhuis werd aangeroerd, omdat de huidige locatie slechts tijdelijk is. De bedoeling is dat het Erfgoedhuis op termijn verplaatst wordt naar een ruimte bij het toekomstige museum op het Vincent van Goghterrein. De voorzitter gaf verder toelichting bij de kernactiviteiten van het HPV: bevorderen onderzoek; verlenen facilitaire ondersteuning; verstrekken financiële middelen; adviseren; voorlichting; publiciteit. Ook gaf hij een terugblik op het afgelopen jaar en wierp hij een blik in de toekomst. Een belangrijke taak van het HPV is haar rol in Rooynet. Arnoud Bruins van BiblioNu vertelde als lid van de Stuurgroep Rooynet over de totstandkoming van Rooynet, het haalbaarheidsonderzoek, het convenant, de bestuurlijke constructie, de voorbeeldfunctie en de financiële ondersteuning van CAI. Vervolgens gaf projectleider Marcel van Eeuwijk uitleg over de doelstelling en het functioneren van Rooynet. Hij deed dit aan de hand van de Rooynet-webpagina, waarop een overzicht van Venrays cultuurhistorisch erfgoed met foto’s, films, geluidsfragmenten en documenten te zien is. Daarna was het de beurt aan enkele Rooynet-vrijwilligers die aan de aandachtige collegeleden in het CAI-digilab het digitaliseren demonstreerden. Met deze informatieve bijeenkomst hebben B en W een goede indruk gekregen van de omvang van het HPV, het vrijwilligerswerk en het veelomvattende, waar men zoal mee bezig is. De Stichting VAAT ’69 Cultuur, een van de bij het HPV aangesloten organisaties, heeft het plan opgevat het originele Henscheniusbeeld weer terug te brengen. Het wordt het vierde monument van Godefridus Henschenius (1601-1681), maar de uitvoering is gelijk aan het eerste en tweede beeld. Het eerste is vervangen wegens kwaliteitsproblemen van het materiaal, het tweede werd in de oorlog ernstig beschadigd en het derde is de gegoten, betonnen, zittende reus die er nu staat. Deze wordt verplaatst van de drukte van het Henseniusplein naar het Odapark. Er is voor de komende maanden in samenwerking met Peel&Maas, PR bureau ‘Spinazie’ en andere nog te benaderen en reeds benaderde instanties een grote sponsoractie op komst. Deze start medio maart en loopt zeker tot de grote onthulling, welke gepland staat voor eind september 2009. E.e.a. afhankelijk van de Belgische beeldhouwer Sten Linssen. Bij de onthulling zal ook aanwezig zijn de huidige leider van de ‘Société des Bollandistes’ in Brussel, dhr. Robert Godding S.J. in welke gelederen ook onze Henschenius een zeer belangrijke figuur was met o.a. zijn levenswerk de Acta Sanctorum, waaraan men reeds 350 jaar geleden begonnen is. Op geregelde tijden zal in de media aangegeven worden hoe de financiële stand van zaken is via een legpuzzel van het monument. Dit gaat als volgt: telkens wanneer het binnengekomen bedrag weer hoger is, zal een deel van het monument ingevuld worden op een complete tekening van het beeld. Dat gaat niet systematisch vanaf de voeten naar boven, maar er zal bijvoorbeeld een hand en dan weer een voet of een stuk schouder etc. ingebracht worden, totdat het monument compleet en het geld dus in totaal binnen is. Beeldhouwer Sten Linssen is afgestudeerd aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen, welke academie wereldberoemd is, omdat daar ook Vincent van Gogh en Pieter Bruegel hun opleiding genoten. De Venrayse bevolking zal zich mede verbonden kunnen gaan voelen met dit prachtige, terugkerende monument door een financiële bijdrage te storten. Op die manier worden we allemaal een beetje eigenaar! Er is een speciale rekening geopend bij de Rabobank onder rek. nr. 141047836 t.n.v. Stichting VAAT ’69 cultuurgoed-Henschenius. De stichting heeft voor dit project de volledige steun van de gemeente Venray. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Theo Michiels (voorzitter) 0478585368 of Hub Kroon (penningmeester) 0478-584078.

Boek over de Tweede Wereldoorlog in Oirlo De Stichting Âld Oeldere is voornemens op zondag 3 mei 2009 tijdens een feestelijke bijeenkomst in gemeenschapshuis De Linde te Oirlo een boek uit te geven met verhalen over de Tweede Wereldoorlog in Oirlo. Aanvang in De Linde: 14.00 uur. Auteur van het boek is Harrie Raaijmakers uit Tienray en de grafische vormgeving is van de hand van Joep Verstappen uit Venray. De titel van het boek is ‘Oirlo in Oorlog’. Bij de inhoud van het boek is ruim gebruik gemaakt van de persoonlijke oorlogservaringen van diverse Oirlonaren. De stichting Ald Oeldere heeft er voor gekozen om er een aantrekkelijk boek van te maken met veel bijpassende foto’s en overzichtelijke plattegronden. De verkoopprijs van het boek bedraagt € 32,50. De uitgave van het boek wordt financieel gesteund door het Historisch Platform Venray met een bedrag van € 500,- en een garantiesubsidie van € 750,-. Het boek is te bestellen bij de penningmeester van de Stichting Ald Oeldere: Hanneke van Lierop, Hoofdstraat 27, 5808 AS Oirlo, tel. 0478 57 11 72. U kunt uw gegevens ook mailen naar [email protected] Bankrekening Stichting Ald Oeldere: 1387.11.194

Heemkunde Castenray besteedt aandacht aan Hengstenassociatie Vooruitgang Dit jaar is het 95 jaar geleden dat de Hengstenassociatie Vooruitgang Venray-Horst-Sevenum e.o. werd opgericht. Deze organisatie had domicilie gekozen in de stallen van Hannes Rambags aan de toenmalige Bergstraat in Castenray. In de jaren 1914 tot 1969 stelde de associatie diverse kwaliteitshengsten beschikbaar voor haar leden. Het waren koudbloedpaarden, trekpaarden van het Belgische type. Deze werden in de eerste helft van de twintigste eeuw voornamelijk gebruikt in de akkerbouw, de bosbouw en het zware goederen-transport. Ruim vijftig jaar was NoordLimburg een begrip binnen de Nederlandse trekpaardenwereld. Namen als Cavalier de Grubben, Costaud de Marche en Nico van Melo werden zeer bekend in de trekpaardfokkerij. Vooral de naam Nico van Melo spreekt ook nu nog tot de verbeelding van de trekpaardenliefhebbers en wordt met zeer veel respect uitgesproken. In Venrays Verleden IV, dat binnenkort wordt uitgegeven, verschijnt een artikel over Nico van Melo die in 1939, nu 70 jaar geleden, zo glansrijk Nationaal Kampioen werd. De Stichting Heemkundig Genootschap Castenray presenteert op zaterdag 3 oktober 2009 een boek over de geschiedenis van de hengstenassociatie en hun beroemdste hengst. Het boek is geschreven door Jan Strijbos. Tevens wordt dan een beeld onthuld ter herinnering aan Vooruitgang en Nico van Melo. In het Castenrayse gemeenschapshuis De Wis vindt op 3 en 4 oktober een expositie plaats, die een overzicht geeft van de historie van de vrijwel vergeten Hengstenassociatie Vooruitgang Venray-Horst-Sevenum e.o. Het Historisch Platform Venray heeft € 1000,- beschikbaar gesteld voor het beeld, dat momenteel in steen wordt uitgehouwen door de Venrayse beeldhouwer Martin Ooink. De beroemde hengst Nico van Melo

Presentatie Venrays Verleden deel 4 Op woensdag 13 mei vindt vanaf 16.00 uur in museum De Peelstreek te Ysselsteyn de presentatie plaats van Venrays Verleden IV.Er komt voor dit vierde deel weer een breed scala aan onderwerpen uit de Venrayse historie aan bod. Er is weer gegraven in het gemeentearchief van Venray en in het eigen verleden. Het oude Venray komt aan bod in de artikelen over de opgravingen van de Archeologische werkgroep en de flora en fauna van Venray in historisch perspectief. De kijk op Venrayse kunst wordt verbreed in Kunst in de Paterskerk en kunst gemaakt door de beeldhouwer Piet Clephas. Bekende namen passeren de revue in de personen van Pastoor Van der Gaet en hoofd brandweer A. van Schendel. Het leven van de bekende hengst Nico van Melo wordt uit de doeken gedaan en er wordt gespeeld in het Sint Jorispark. Dit is een greep uit de artikelen die het volgende deel van Venrays Verleden zullen vullen.

Floriade biedt kansen voor promotie cultuurhistorie in de regio De Floriade 2012 werpt haar schaduw vooruit. Door het Regiobureau werd een kansenkaart uitgebracht, zijnde het resultaat van een werksessie met vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties, bedrijven, onderwijsinstellingen en overheden. Met de komst van de Floriade zijn er kansen om de regio te profileren en te versterken. Dat geldt ook voor onze cultuurhistorie. Op uitnodiging van de organisatie nam Twan van Els deel aan enkele brainstormsessies. Hij vestigde de aandacht op het project de Peellimieten, de reconstructie van de oude Peelgrens tussen Brabantia en Geldria. Het initiatief voor dit project is genomen door Bernard Ploegmakers in latere samenwerking met het Historisch Platform Venray en de Heemkundekring Ouwerling Deurne. Ook het evenementenbureau van de Floriade toont belangstelling voor dit project en wil de cultuurtoeristische route in haar programma opnemen . Gedacht wordt aan het organiseren van een dagtoer, waarbij ook streekmusea of andere bezienswaardigheden worden bezocht. Zo zou men bezoekers kunnen laten kennismaken met streekproducten, met een klompenmaker of een bezoek brengen aan de Duitse begraafplaats in Ysselsteyn enz. Verder wordt door het regiobureau de haalbaarheid onderzocht van een manifestatie onder de titel Triënnale als aanloop naar de Floriade 2012. Stichting Stadspark heeft in deze haar medewerking toegezegd met het project ‘Wandelen in De Groene Wig’, een cultuurhistorische wandeling door het gebied vanaf de Grote Kerk tot en met het Annapark. Stadspark wil op deze wijze nog eens extra de aandacht vestigen op dit kwetsbare gebied, waar binnen afzienbare tijd grote veranderingen gaan plaatsvinden, zoals de bouwplannen voor het Mgr. Goumansplein, de renovatie van het gemeentehuis en de gevolgen daarvan voor het Jerusalempark en tenslotte de herbestemming van het Annaterrein.

Oude films van pastoor Rieter te zien in Castenray In december 1941 werd Castenrays eerste pastoor, Richard Verheggen, opgevolgd door pastoor Rieter. Hij was in Castenray pastoor van 1941-1953. Pastoor Rieter kwam in een tijd dat ons land bezet was door de Duitsers en hij maakte de roerige weken tijdens de bevrijding in november 1944 mee. Op 25 oktober 1944 moest hij lijdzaam toezien hoe de Duitse bezetters springstof aanbrachten in de toren van de kerk. Op 27 oktober moest heel Castenray evacueren en kreeg pastoor Rieter onderdak in de pastorie van Swolgen en op 13 november bliezen de Duitsers de Castenrayse kerktoren op. Tien dagen later werd Castenray bevrijd en op 2 december 1944 mocht pastoor Rieter terugkeren. Hij trof een verwoest kerkgebouw aan, waarvan gelukkig het historische priesterkoor uit 1489 vrijwel onbeschadigd was gebleven. Het verwoeste kerkgebouw en de wederopbouw in 1947/1948 zijn door pastoor Rieter uitgebreid gefilmd. Verder maakte hij korte opnamen van een priesterfeest, van een onderwijzersjubileum, van de kinderen van de koster, van hardloop- en fietswedstrijden, van een ruiterfeest en van de carnavalswagen ‘Willem Barentsz’, waarmee in februari 1947 twee kinderen ten doop werden ‘gevaren’ naar de Castenrayse noodkerk. De Stichting Heemkundig Genootschap Castenray vertoont deze oude films op maandag 6 april in gemeenschapshuis De Wis. Aanvang 20.00 uur. In de zaal is tevens een door Jan Strijbos samengesteld fotoboekje te koop over de verwoesting en wederopbouw van de kerk. Daarvan zijn nog 15 exemplaren beschikbaar. Prijs € 5,- per boekje. De verwoeste kerk met het vernielde H. Hartbeeld, dat in 1926 bij de Castenrayse kapel geplaatst was.

Rooynet krijgt navolging in Horst De Horster bibliotheek krijgt vanaf vrijdag 17 april a.s. een permanent onderkomen in Nieuwbouwcomplex Librije aan de Groenewoudstraat te Horst. Een mooie gelegenheid vond de directie om enkele vernieuwingen in te voeren. In een persbericht van 22 januari jl. maakte Arnoud Bruins, directeur van BiblioNu (het samenwerkingsverband van de bibliotheken Venray, Horst aan de Maas en Meerlo-Wanssum) bekend, dat ook in Horst een soort Rooynet komt, waar het culturele erfgoed van Venray digitaal wordt bewaard. De Horster jeugd krijgt de beschikking over digitale pakketten en de bibliotheek gaat nauwer samenwerken met de scholen in de gemeente. Rooynet is gerealiseerd met een fikse provinciale subsidie met de bedoeling dat het project in Limburg een voorbeeldfunctie zou krijgen.

Johan Jeuken (1909-1982), een Venrayse plezierschilder – Museum ‘t Freulekeshuus Johan Jeuken en zijn omvangrijke oeuvre staan van 20 maart tot 30 augustus van dit jaar centraal in Museum ’t Freulekeshuus in Venray. Aanleiding voor deze tentoonstelling is het feit dat deze kunstenaar 100 jaar geleden, in 1909, in Venray werd geboren. Er is een keuze gemaakt van ruim tachtig werken, schilderijen en aquarellen, van Jeuken. Kunsthistorici delen zijn werk in bij de naïeve schilderkunst, zelf noemde hij zich eerder plezierschilder. Hij was van oorsprong kleermaker en begon pas op latere leeftijd het Venray uit zijn jeugd te schilderen. Venray zoals hij het zich herinnerde in zijn atelier aan de rand van het Vondelpark in Amsterdam. Vele gebeurtenissen uit Amsterdam, maar vooral uit Venray en de kerkdorpen passeren in kleurige optocht de revue. Het jaarlijkse carnaval, de kermis, processies, de wekelijkse veemarkt, spelende kinderen, de paardentram naar het station in Oostrum, een bezoek van de koningin aan Venray, dorpsgezichten en de onthulling van de Ballonzuil. Johan Jeuken volgde op de Rietveldacademie een cursus voor amateurschilders en leerde zo de verschillende technieken. Hij kreeg een eigen stijl die paste in de traditie van de naïeve schilderskunst. Zijn werk bleef niet onopgemerkt. In 1969 exposeerde hij voor het eerst op de Talenstentoonstelling. Het Stedelijk museum in Amsterdam kocht werk van hem aan en ook in het Limburgs museum in Venlo is werk van hem te zien. Beide musea staan foto’s en werk af voor de tentoonstelling in Venray deze komende vijf maanden. Exposities in Venray waren er eerder al in 1972 en 1982. Rank Xerox wijdde in 1974 een speciale kersteditie van de Xeroxkrant aan hem en de Lionsclub gaf een map met reproducties uit die menig Venraynaar in zijn bezit heeft. Met heel veel plezier werkte Johan Jeuken aan zijn tekeningen, aquarellen en schilderijen en hij liet een grote productie na. Op 14 februari 1982 overleed Johan Jeuken vrij plotseling. Dankzij zijn nauwgezetheid - hij noteerde waar en bij wie zijn schilderijen terecht kwamen - en met hulp van zijn kinderen, heeft museum ’t Freulekeshuus veel werk in bruikleen gekregen om te exposeren. Zoveel zelfs dat er een wand als wisselwand wordt aangemerkt, zodat het de moeite waard is om tijdens de komende vijf maanden eens vaker te komen kijken. Deze Venrayse kunstenaar is het waard! Bezoekadres: Eindstraat 8, 5801 CR Venray, 0478 – 583880. Open: Woensdag, zaterdag, zondag van 14.00 – 17.00 uur. Gesloten: Op erkende feestdagen, met carnaval en tijdens de Venrayse kermis. Toegang:€ 2,- ; senioren, studenten, jongeren 615 jaar € 1,-, MJK en kinderen < 6 jaar gratis. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met het museum op di, wo. en do., telefoon 0478 – 583880.

Vrijwilligers bezochten Mediapark Hilversum Op 20 december van het afgelopen jaar brachten we een bezoek aan het Media-Park in Hilversum. ”We”, dat zijn de vrijwilligers die vast elke week in het Erfgoedhuis te vinden zijn. Het enthousiasme, waarmee deze groep mensen zich elke week inzet voor Rooynet en assistentie verleent aan alle aangesloten organisaties, verdiende een extra waardering. Harrie Zegers heeft een oud collega, de heer Erik Kappetijn, die zich bereid verklaarde om ons achter de media schermen te laten kijken. Koos van Hooren zorgde voor de treinkaartjes, Els Zaeijen zorgde voor het presentje en samen zorgden we voor de stemming. En we hebben werkelijk achter de schermen mogen kijken. We werden door Erik Kappetijn door het gehele gebouw rondgeleid van de diepste kelders tot de hoogste etages en allemaal achter deuren die normaal voor bezoekers gesloten blijven. We waren in de archieven en op de afdelingen waar oud geluid- en beeldmateriaal werd omgezet naar digitale bestanden; we maakten mee hoe door Erik (hij had zaterdagdienst) materiaal werd verzameld voor een TV uitzending over Israel later op de dag en hoe de communicatie met de betreffende omroep plaats vond. Na de lunch bezochten we de reguliere tentoonstelling en tegen een uur of vijf ging het weer met de trein richting Venray. Sjeng Smits, coördinator vrijwilligers .

Nieuws van de Werkgroep Peellimieten 1716 De werkzaamheden rond de Grenspalen in de Peel naderen hun voltooiing. Alle palen zijn geplaatst en in het rozet van rode stenen eromheen is met grijze steentjes de grenslijn aangegeven. De fiets- en wandelpaden moeten nog verbeterd worden en ook nog duidelijk bewegwijzerd. De feestelijke "onthulling" zal eind mei plaatsvinden bij de Broemeer-Soemeerpaal. Nadere gegevens zullen nog volgen. Op de bijgevoegde foto van de grenspaal Vossenholen is Brabantia te lezen. Aan de andere, Limburgse, kant is de historische naam Geldria te zien.

Opwaardering ‘Ballonzuil’ en omgeving. In de bossen bij Merselo staat het oudste luchtvaartmonument van Nederland. Op 18 januari 1871, tijdens de FransDuitse oorlog , landde hier een luchtballon die vanuit het belegerde Parijs met belangrijke documenten was vertrokken met de bedoeling om in Zuid-Frankrijk te landen. Door de heersende windrichting kwam ze in Merselo terecht, waar de ballon grote opschudding veroorzaakte. Op 18 januari 1896 werd op de plaats van de landing een monument onthuld, de ‘Ballonzuil’. Deze vierkante, spitstoelopende zuil was een geliefde plaats waar mensen hun naam inkrasten, zodat de buitenkant erg aan slijtage onderhevig was. Sinds de onthulling is er niets meer aan de zuil gedaan. Wel is de terp, waarop het monument is geplaatst, enkele keren bijgewerkt. In overleg tussen Stichting Dorpsraad Merselo, de gemeente Venray, Stichting ‘de Marke’ en Heemkundestichting „'t Raokeliezer” zijn plannen ontwikkeld om de zuil en z'n omgeving op te waarderen. Deze plannen behelzen o.a. de aanleg van enkele parkeerplaatsen en een fietsenstalling, het aanvullen van de terp, het renoveren van de zuil en het plaatsen van een informatiebord. Met de uitvoering is men reeds begonnen. Door de vorstperiode kon het werk niet afgemaakt worden en moest de officiële onthulling uitgesteld worden. Nu zal op zondag 29 maart 2009 rond 11.00 uur op een ludieke manier het resultaat van de renovatie aan d'n volke worden getoond. De Franse en Duitse ambassades in Nederland zullen hiervoor ook uitgenodigd worden. Over de diverse activiteiten die rondom deze gebeurtenis zullen plaatsvinden, wordt t.z.t. nader bericht in de media.

Tentoonstellingen en activiteiten in 2009 van ’t Freulekeshuus Venray ♦ 20 maart t/m 30 augustus 2009: Expositie Johan Jeuken (1909-1982) – een Venrayse plezierschilder. ♦ 4 en 5 april 2009: Nationaal Museumweekend ♦ 11 september t/m 29 november 2009: Venray 65 jaar geleden bevrijd ♦ 12 en 13 september 2009: Open Monumentendagen ♦ 11 december 2009 t/m februari 2010: Expositie 100 Jaar Venrays Mannenkoor Het museum is geopend op woensdag, zaterdag en zondag van 14.00-17.00 uur. Groepen op afspraak. Bezoekadres: Eindstraat 8 5801 CR Venray tel.: 0478-583880 e-mail: [email protected]

Evenementenkalender Molen 2009 Nationale molendag(en) = “Vrienden van de molen dag” - zaterdag 9 en zondag 10 mei 2009 Op de nationale molendagen – tweede zaterdag en zondag in mei – staan alle molens van Nederland in de aandacht. Deze dagen staat niet alleen de molen van Merselo in het zonnetje, maar ook ‘de vrienden van de molen in Merselo’. De ‘vrienden’ zijn de particuliere sympathisanten van de molen, die dat door een kleine jaarlijkse donatie laten blijken.

Tweede Pinksterdag = "Windmolenfair Merselo" – maandag 1 juni 2009 De eerstkomende jaren zal de opzet bescheiden zijn, maar de bedoeling is dat deze dag (Tweede Pinksterdag) doorgroeit naar een evenement van betekenis in Merselo. Daarbij wordt gedacht aan het presenteren van diverse activiteiten op het gebied van wind. De activiteiten zullen op verschillende locaties in het dorp plaatsvinden. We denken aan vliegerwedstrijden en workshops voor kinderen, luchtballonvaren, tentoonstelling over windmolens toen en nu, kennis maken met weeramateurs, een windmolenfair en nog veel meer. Monumentenweekend = “Op de kaart” – zaterdag 12 en zondag 13 september 2009 In samenwerking met Venray Monumentaal wordt het tweede weekend van september een bescheiden marktje georganiseerd, zodat kennis gemaakt kan worden met andere monumenten in de streek. Er zullen enkele fiets- en wandelroutes langs de molen voeren. De molen zelf profileert zich als industrieel monument. Limburgse Molendag = “Koren op de molen” – zondag 4 oktober 2009 Op de Limburgse molendag, eerste zondag van oktober, staan de molens van Limburg in de aandacht. Deze dag zal jaarlijks in het teken staan van ‘koren op de molen’. Er zullen bekende en minder bekende koren op de molen komen zingen. Elke tweede en vierde zaterdag van de maand – De molen is geopend tussen 13.30 uur en 16.30 uur. Alle dagen zijn gratis toegankelijk. Een vrijwillige bijdrage voor de instandhouding van de molen wordt echter zeer op prijs gesteld. Bij voldoende wind wordt er graan gemalen. Bij alle activiteiten zijn er rondleidingen. [email protected] www.molenmerselo.nl Rabobank 13.32.10.235

Recente financiële ondersteuningen 1. Stichting Nooit Gedacht Merselo, boekwerkje over historie molen 2. St. Nicolaasgilde Venray, aanschaffingen 3. Stichting VAAT ’69 Cultuur, aanloopkosten replica originele Henscheniusbeeld 4. Stichting De Rooyse Schans, onderzoek reconstructie volmolen 5. Stichting De Rooyse Schans, onderzoek reconstructie volmolen 6. Heemkundestichting ’t Raokeliezer Merselo, restauratie monument Ballonzuil

€ 750 € 500 € 750 € 1500 garantiebedrag € 1000 € 737,80

Onze nieuwe secretaris stelt zich voor Door het bestuur is mij gevraagd om Afko op te volgen als secretaris van het HPV. Ik heb hierop positief gereageerd, omdat ik het HPV een mooi platform vind voor het Venrays erfgoed. Ik ben zelf geboren en getogen in Venray en al vroeg geïnteresseerd geraakt in de Venrayse geschiedenis en erfgoed. Op mijn 14e jaar heb ik van Ben Kruijsen een geschrift ontvangen van Pascal Schmeitz en in begin 20e eeuw geschreven dat mij dat erg aan het hart lag. De grote kerk met al zijn schatten. Ik heb in 1962 meteen voor 25 gulden een typemachine gekocht en het hele boek overgetypt. Ik was toen 14 jaar, nu dus 60 jaar. Sindsdien verzamel ik alles over Venray en ben actief in het digilab als vrijwilliger, ben torengids, ook suppoost in de grote kerk en lid van het LGOG. Ik ben sinds 2 jaar in flexpensioen en heb dus wat meer tijd. Free lance doe ik nog werk als gespecialiseerd hoger veiligheidskundige. Ik hoop het werk van Afko op een goede manier te kunnen voortzetten Jan Manders

Afko Schoonbeek neemt afscheid als secretaris van het HPV in de algemene ledenvergadering van 25 mei 2009.

De laatste nieuwtjes van en over Rooynet De Gids Een bron van ergernis of wat is er eigenlijk aan de hand? De Gids heeft een nieuwe versie in gebruik genomen. Maar deze vernieuwde versie heeft andere koppelingen nodig naar ons Rooynet. Er wordt achter de schermen door Pictura, Webdesign, Bibliotheken en De Gids heel hard gewerkt om de hernieuwde tweede versie van De Gids weer voor elke vereniging van het HPV toegankelijk te maken. De optie om De Gids los te koppelen van Rooynet is (tijdelijk?) op een zijspoor gerangeerd. De Gids heeft een aantal voordelen die Pictura in Rooynet niet ingebouwd heeft. Nieuw lid Bovenstaande heeft tevens tot gevolg dat er nieuwe inloggegevens zullen komen. Dat laatste geeft ons de mogelijkheid om ook onze eenendertigste vereniging ‘Stichting Nooit Gedacht’ uit Merselo te kunnen verwelkomen op Rooynet. Voor vermelding bij de deelnemerslijst en inloggegevens wordt gezorgd. Uploaden van geluid en films Inmiddels hebben diverse leden -net als wij- ontdekt dat bij het uploaden van geluid en films de resultaten niet direct te horen of te zien zijn. Pictura zet deze uploads in de wacht en deze worden pas de volgende werkdag in Rooynet opgenomen. Pas dan kan de vereniging onder de beheerfunctie het resultaat bekijken en eventueel overgaan tot publicatie. Mijn Rooynet Kent u al ‘Mijn Rooynet’? Deze aanvulling van Pictura is actief. Een bron van mogelijkheden voor de individuele bezoeker. Probeer het uit en ontdek. In juli wordt door de redactieraad een serieuze blik geworpen op Mijn Rooynet en eventuele ‘wanprestaties’ verwijderd. Jaartallen In de metadata worden maar weinig jaartallen vermeld. Wij verzoeken eenieder toch zo mogelijk jaartallen te vermelden. Voor het zoeken zijn ontbrekende jaartallen een gemis. Alleen een jaartal vermelden is nog moeizaam, maar ook hieraan wordt gewerkt. Peel en Maas De digitalisering van Peel en Maas is een feit, het begin is in januari gemaakt. Dankzij de CAI-subsidie wordt er hard aan gewerkt en wij hopen dat deze gegevens snel op Rooynet doorzoekbaar gemaakt kunnen worden. Educatie Een van de laatste poten van Rooynet is ‘educatie’. Het middel om Rooynet actief bereikbaar te maken voor het onderwijs, voor onze jeugd. Een groep mensen uit het onderwijs brainstormen en zoeken naar items die voor het huidige onderwijs van belang zijn. Elke bijdrage is van harte welkom. Marcel van Ewijk is de contactpersoon. Navolging Rooynet Over Rooynet wordt ook buiten de gemeente Venray veel gesproken. Er zijn diverse Limburgse gemeenten die met veel belangstelling alle ontwikkelingen volgen en zelfs al afspraken maken over een eigen Rooynet-versie. Wij wensen hen veel succes toe. Werkzaamheden vrijwilligers 2008 Er is door de vrijwilligers in het digilab van het Erfgoedhuis heel veel digitaliseerwerk verricht: een 40-tal fotoalbums, 47 dozen documenten, 12 boeken, meer dan 11000 dia’s, 58 films, 100 videobanden, 1 doos glasplaatnegatieven en dan hebben wij het aantal gemaakte foto’s van de diverse objecten nog buiten beschouwing gelaten. Jammer genoeg ligt heel veel werk nu bij de diverse verenigingen en individuele personen en is hiervan nog weinig te zien op Rooynet.

Viering tweede lustrum Het is al weer bijna tien jaar geleden dat op instigatie van toenmalig wethouder Bert Kersten een aantal bestuurders van cultuurhistorische organisaties de hoofden bij elkaar staken om te komen tot een koepelorganisatie voor alle verenigingen en stichtingen die zich binnen de gemeente Venray op enigerlei wijze bezig hielden cultuurhistorie en behoud van het gemeentelijke erfgoed. In 1999 gaven zes organisaties gehoor aan een uitnodiging om te komen tot een historisch platform. De koepelorganisatie kwam er en in de loop van tien jaren is het aantal aangesloten organisaties gegroeid tot eenendertig. Op initiatief van het Platform kreeg elk kerkdorp een historische groepering. Binnen het Platform behouden alle organisaties hun zelfstandigheid en ieder heeft zijn eigen doelstellingen. Gezamenlijk streeft men naar het stimuleren van het historisch besef en het bevorderen van de kennis omtrent onze streekhistorie. Nu het tienjarig bestaan van het (Lokaal) Historisch Platform Venray nadert, beraadt het bestuur zich op welke wijze invulling gegeven kan worden aan dit heuglijke feit. Suggesties van onze leden zijn daarbij zeer welkom. Hebt u ideeën, geef ze dan even door aan onze secretaris ([email protected]) of aan de redactie van de Nieuwsbrief. In de volgende ledenvergadering hopen we u iets meer te kunnen vertellen over de viering. In 2007 kreeg het Platform een nieuw logo (rechtsboven) en de naam werd aangepast door de toevoeging ‘Lokaal’ te laten vervallen. Wellicht is na de gemeentelijke grenscorrectie wéér een nieuw logo noodzakelijk.

Plaatsnaamborden LULL Het voornemen van het Historisch Platform Venray om de plaatsnaamborden LULL teruggeplaatst te krijgen, gaan voorlopig in de ijskast. In een gesprek met de verantwoordelijke wethouder is gebleken dat het College van B en W om verschillende redenen geen medewerking wenst te verlenen aan terugplaatsing van de borden. Dit is in een brief van 2 februari 2009 nog eens bevestigd. Daarin schrijft de portefeuillehouder onder meer: Ondanks dat ik overtuigd ben van uw integere bedoelingen heb ik, in overleg met de overige collegeleden, besloten geen medewerking te geven aan uw verzoek. Hier heb ik de volgende redenen voor: ● Het plaatsen van de plaatsnaamborden Lull zal Venray op een manier in de publiciteit brengen die we als gemeente niet willen. ● Enkele burgers die wonen in of in de nabijheid van het voormalige gehucht hebben aangegeven de naam Lull als aanstootgevend te beschouwen en de gemeente gevraagd geen medewerking te verlenen aan het initiatief. ● Het initiatief zal, door de naam van het gehucht, in het belachelijke getrokken worden, waardoor volledig voorbij gegaan zal worden aan het doel van herplaatsing, n.l. het historisch besef. Uiteraard betreuren we het besluit van het College, maar we respecteren de mening van de collegeleden en zullen vooralsnog geen verdere actie ondernemen. Mogelijk dat de tijd op een later tijdstip wel rijp is voor dit initiatief.

Cursus oud schrift Het HPV is voornemens weer een beginnerscursus Oud Schrift te organiseren. De cursus wordt gegeven door Rinus Flokstra en omvat zes bijeenkomsten. Meer informatie volgt spoedig. Het gemeentearchief is dankzij Rien van den Brand in het bezit gekomen van tien dvd’s met kopieën van historische documenten uit het Rijksarchief in Brussel. De documenten bieden een schat aan historische informatie over Venray en omgeving. Voor de vertaling van de stukken worden vrijwilligers gevraagd die het oud schrift redelijk meester zijn. Aanmelden kan bij de gemeentearchivaris Paul van Meegeren. [email protected]

Collectieve aansprakelijkheidsverzekering De gemeente Venray heeft bij de firma Lippmann in Den Haag een collectieve aansprakelijkheidsverzekering afgesloten voor alle vrijwilligers die werkzaam zijn voor verenigingen of stichtingen. Voor organisaties die zelf een aansprakelijkheidsverzekering hebben afgesloten, is het raadzaam eens te onderzoeken of deze nu nog wel nodig is. Vrijwel zeker kan de premie bespaard worden.

Opnemen Venrayse geluiden Een voorstel hiertoe kwam van Jan Manders tijdens de jaarvergadering op 9 maart jl. Het HPV-bestuur heeft in haar onlangs gehouden bestuursvergadering besloten hieraan medewerking te verlenen. Het gaat om specifieke geluiden van het carillon, de weekmarkt, de kermis, de harmonie, het Mannenkoor, enz. Hebt u een item of een mededeling voor de volgende Nieuwsbrief, geef dit dan even door aan de redactie.

Krijgt u deze Nieuwsbrief per post en beschikt u over een e-mailadres, geef dit dan a.u.b. door aan de redactie. De volgende Nieuwsbrief verschijnt in juni 2009. Redactionele mededeling. Deze Nieuwsbrief is een uitgave van het Historisch Platform Venray. Voor informatie over deze Nieuwsbrief: Jan Strijbos Castelostraat 32 5811 AP Castenray Tel.: 0478-571677, e-mail: [email protected]

Bestuursvergaderingen in 2009: Elke 2e dinsdag van de maand, van 09.00 tot 11.30 uur in het Erfgoedhuis, Warande 8, Sint Anna Venray. Agendapunten kunnen ingediend worden bij secretaris Jan Manders, [email protected] Ledenvergaderingen in 2009: maandag 9 maart; maandag 25 mei; maandag 24 augustus; maandag 23 november Locatie: De Kemphaan, Kennedyplein Venray Aanvang: 20.00 uur.