Nieuwsbrief 2013 Lente en zomer
Lenteprogramma • Lentelezingen Spiritualiteit Dr. Wim van Vlastuin, dr. Jos Douma, Rick Timmermans • Waardenvolle inbreng: zomercolleges christelijke politiek Egbert Brink (PhD), dr. Jan Hoogland, dr. Kars Veling, dr. Roel Jongeneel
Najaarsprogramma • Nieuwtestamentisch Grieks, tweejarig Wekelijks o.l.v. drs. Mieke Brink-Blijdorp • Geen gladde praatjes: de theologie van A. van de Beek Dr. Hans Burger, dr. Henk Vreekamp, dr. Arnold Huijgen, dr. Wim Dekker • Karl Barth Dr. Kees van der Kooi, dr. Gerard den Hertog, dr. Barend Kamphuis
De overige collegeseries van dit najaar worden op een later moment bekend gemaakt. Houd u vooral de website www.akzplus.nl in de gaten!
Leren van Gods wereldwijde kerk
Nieuwe collegeserie
NIEUW! lentelezingen
Lentelezingen Spiritualiteit Heeft u juist in de lente wat tijd voor bezinning, als de vergaderingen afgelopen zijn en de avonden wat ruimer in hun jasje zitten? Maak dan ruimte voor die bezinning, voor nieuwe impulsen in uw geloofsbezinning. Kom naar de lentelezingen van AKZ+! Gereformeerden staan vooral bekend om hun vaardigheid in het verwoorden van hun geloof. In confessies, artikelen, preken en op allerlei andere plekken. Tegelijkertijd leeft er ook onder gereformeerden de behoefte en het verlangen te groeien in spiritualiteit, in het ervaren en delen van Gods aanwezigheid in ons leven. In deze AKZ+ lentelezingen wordt het
thema ‘spiritualiteit’ op theologische maar ook zeer praktische wijze gedeeld door drie betrokken docenten.
Woensdag 5 juni –Een katholiek-gereformeerde spiritualiteit Dr. Wim van Vlastuin
Docent systematische theologie Hersteld Hervormd Seminarie aan de VU Spiritualiteit lijkt misschien iets van deze tijd, maar is zo oud als de kerk zelf. Altijd hebben gelovigen God gezocht en hun Godservaringen gedeeld. Dr. Wim van Vlastuin spreekt deze eerste avond over een katholiek-gereformeerde spiritualiteit; vanuit de overtuiging dat de christelijke kerk in haar algemeen nergens zo’n behoefte aan heeft als aan doorleefd geloof. Op deze avond gaan we samen teksten lezen en bespreken uit de spirituele traditie van de christelijke kerk. We bespreken de geloofsbeleving in die teksten en zo fungeert het ook als een oefening in spiritualiteit voor onszelf.
Woensdag 12 juni – Tekst – bijbel lezen en spiritualiteit Dr. Jos Douma
Voorganger GKv, docent spiritualiteit en homiletiek ETF Leuven, auteur Voor christenen die hun spiritualiteit willen verdiepen, vormen Gods woorden in de Bijbel een belangrijke bron. Maar hoe lees je de Bijbel zo dat het tot een echt luisteren wordt? Hoe luister je zo dat de heilige Geest zijn vernieuwende werk in je leven kan doen? De eeuwenoude traditie van Lectio Divina vormt een waardevolle handreiking voor een verdiepende en spirituele manier van Bijbellezen. In de kern bestaat deze leesmanier uit vier stappen: lezen, mediteren, bidden en aanschouwen. Tijdens de tweede avond van deze Lentelezingen leidt Jos Douma je in in de wereld van de Lectio Divina en zal er ook praktisch mee geoefend worden. Dat laatste gebeurt op zo´n manier dat je in staat zult zijn thuis met deze vorm van Bijbellezen verder te gaan. Woensdag 19 juni – Tijd – onze dagelijkse werkelijkheid en spiritualiteit Rick Timmermans
Journalist, schrijver van boeken rond spiritualiteit en de monastieke traditie Misschien wil je wel eens even helemaal niets doen met je hoofd. Wil je dat het gewoon stil is om je en in je. Stil om te kunnen luisteren naar de stem van God. In de benedictijnse spiritualiteit is de stilte een van de middelen om de relatie met God te versterken. De stilte in het getijdengebed (zeven keer per dag), maar ook de stilte van de meditatie. In deze lezing
staat Rick Timmermans stil bij de plaats van stilte in het leven van monniken en vertaalt hij die naar stilte in het leven van alledag. Na de stiltelezing begraven we onze eigen woorden en luisteren we naar die uit de Bijbel. De stilte waarover dan alleen nog gesproken is, krijgt nu volop aandacht in het avondgebed dat we samen bidden uit het boek Bid, luister, leef. Zo bidden we samen een einde aan deze serie lentelezingen.
Locatie, tijd en kosten Plaats: Plantagekerk, Zwolle - Ter Pelkwijkstraat 17 (www.plantagekerk.nl) Tijd: 19.30-22.00 uur (incl. pauze) Kosten: € 90,- voor drie avonden, inclusief een reader met voorbereidingsmateriaal Studenten: op vertoon van studentenpas € 45,- (of € 15,- per avond)
Nieuwe collegeserie
NIEUW! zomercolleges
Waardenvolle inbreng: zomercolleges christelijke politiek •
Je bent actief in de politiek, maar komt er eigenlijk niet aan toe je te verdiepen in de thema’s achter de politieke beslissingen die genomen moeten worden.
•
Je bent geïnteresseerd in politiek en leest erover, maar je zou ook wel eens wat interactie willen.
Zomaar wordt politiek bepaald door de waan van de dag. Het is dan des te belangrijker voor christelijke politiek om de waarden achter je politieke stellingnames fris en up-to-date te houden. Rond het aanbreken van de zomer organiseren het Wetenschappelijk Instituut van de ChristenUnie en AKZ+ een viertal Zomercolleges: als het seizoen is afgesloten en voordat er een druk campagneseizoen voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2014 start. Juist dit voorjaar is het moment voor bezinning en toerusting. Reacties van deelnemers aan de serie ‘Bijbel en Politiek’ in 2012: •
Deze colleges hebben mij geholpen om mijn positie als christen in deze maatschappij opnieuw te bezien en verder te doordenken.
•
In de praktijk worstelde ik regelmatig met de gedachte: “ben ik wel voldoende Bijbels genormeerd bezig en laat ik daarvan wel voldoende zien en horen?” Hierop heeft de cursus enorm veel reflectie gegeven en mij verder geholpen. Deze cursus heeft me geholpen om na te denken over mijn positie in de politieke context.
•
Deze cursus heeft me zeer geholpen in mijn eigen bezinning. Verder komen de inhouden zeker van pas in onze opstelling in de plaatselijke politiek.
Maandag 10 juni | Bijbelse wijsheid voor politici Egbert Brink (PhD), predikant en docent TU Kampen en GH Zwolle
Wat begint een bestuurder zonder wijsheid? ‘Vorsten heersen dankzij mij, ik laat leiders rechtvaardig regeren’ (Spr 8:16). Hoe kunnen we de wijsheid waarvan de Bijbel getuigt gebruiken in de concrete politieke situatie? En wat is het specifieke van Bijbelse Wijsheid in vergelijking met andere wijsheid die mensen in de praktijk opdoen? Er liggen wel degelijk schatten van wijsheid in de Schrift verborgen die we concreet kunnen toepassen in politieke activiteiten. Deze wijsheid is niet zomaar overdraagbaar en pasklaar gemaakt; die vraagt een nadere vertolking. Hoe kunnen we deze schatten opdelven en te gelde maken en welke leesregels worden hiervoor worden gehanteerd? Het Bijbelboek Spreuken kiest –met Job en Prediker- het principe van ontzag voor de Heer als kenmerk van de ware wijsheid en als centraal concept van waaruit alle andere praktische raadgevingen ingekaderd worden. Maandag 17 juni | Hoe sociaal ziet de toekomst van de samenleving er uit? Dr. Jan Hoogland, lector Samenlevingsvraagstukken aan de GH
Afgeven op de verzorgingsstaat lijkt in de mode. We zijn op weg naar de participatiesamenleving. Onder het motto ‘Burgerkracht’ nemen burgers hun verantwoordelijkheid en gaan zij voor elkaar zorgen. Pas in laatste instantie kunnen burgers terugvallen op de overheid (met haar ‘compensatieplicht’). Gaat deze nieuwe samenleving werken of is enige scepsis op zijn plaats? En welke rol kunnen kerken spelen in de samenleving van de toekomst? Maandag 24 juni | Democratie en rechtsstaat Dr. Kars Veling, directeur Pro Demos
De democratie kunnen we beschouwen als uitkomst van een historisch proces, maar ook vanuit moreel perspectief, vanuit de waarden vrijheid en verantwoordelijkheid. Een goede balans van vrijheid en verantwoordelijkheid in onze democratie spreekt niet vanzelf. Op dit derde college gaat het daarom o.a. over de vraag: hoe kunnen we onszelf oefenen in die vrijheid en verantwoordelijkheid? Daarnaast komt de vraag aan de orde of en zo ja, hoe gesproken kan worden over de democratische rechtsstaat in christelijk perspectief? De stelling die Kars Veling deze avond
naar voren brengt is dat het christelijke perspectief niet naast het historische en morele perspectief staat. Maandag 1 juli | Economie vanuit christelijk perspectief Dr. Roel Jongeneel, universitair docent aan Wageningen University en schrijver van “Eerlijke economie” Veel politieke debatten gaan over economische zaken en de vraag welke politieke beslissingen de economie dienen. Wat betekent het als iemand zegt dat iets sociaal wel wenselijk is, maar economisch niet haalbaar? Is dat de dictatuur van de begroting of schuilt daar een misplaatste visie op de economie achter? Hoe ga je als christelijke politicus met dergelijke zaken om? Welke betekenis heeft het bijbelse spreken over geld en hoe kan dat een plek krijgen in de situatie van nu en de keuzes van alledag? Dit college handelt niet zozeer over de analyse en oplossing van de financiële crisis en het gedrag van bankdirecteuren, maar het wil laten zien dat er dicht bij huis een economische crisis gaande is die iedereen oproept om eerlijk te kijken en verantwoord te kiezen. Welke achterliggende christelijke waarden heb je als christenpoliticus nodig?
Locatie, tijd en kosten Plaats: Partijbureau van de ChristenUnie, Johan van Oldenbarneveltlaan 46 Amersfoort Tijd: 19.30-22.00 uur (incl. pauze) Kosten: € 140,- voor vier avonden, inclusief een reader met voorbereidingsmateriaal Studenten: op vertoon van studentenpas € 60,- (of € 15,- per avond)
Deelnemerservaring Schepping | Geloof | Wetenschap • Deze cursus gaf me goed inzicht in de interpretatie van Genesis. • Ik werd door deze avonden gestimuleerd om zelf weer meer na te denken over geloof en wetenschap. Het smaakte naar meer! • De bijbelstudie over Genesis 1 en 2 was voor mij een hoogtepunt van deze cursus. • De bescheiden houding van prof. Chris Kruse toen hij sprak over wat ‘de wetenschap’ eigenlijk weet; daar had ik wel graag iets van op papier gehad! Mooie woorden, heldere gedachten, en de manier waarop hij dat uitdroeg sprak me erg aan.
Herhaalde collegeserie Nieuwtestamentisch Grieks In september start een tweejarige cursus nieuwtestamentisch Grieks. Elke week krijg je twee uren college en studeer je zelf een aantal uren. We leren Griekse letters en de grammatica en maken het eerste jaar al een begin met het lezen van de Bijbel in het Grieks. In het tweede jaar gaan we meer teksten uit het Nieuwe Testament lezen. Deze cursus is bedoeld voor iedereen! Als (gedeeltelijke) voorbereiding op een predikantsmaster aan de TUA of TUK is de cursus ook zeer geschikt. NB: het kan zijn dat je al een beetje Grieks kent of dat je het snel oppikt. Dan is het natuurlijk niet nodig om elke week in Zwolle de colleges bij te wonen. Ervaringen van cursisten die u voorgingen: •
Mijn ervaring is dat je hierdoor allerlei bekende woorden leert “doorzien” en bovendien geloof en verwacht ik het Nieuwe Testament des te beter te leren begrijpen.
•
Ik raad iedereen aan om de cursus Nieuwtestamentisch Grieks te volgen. Als je de Bijbel in de grondtekst leest, haal je er zoveel meer uit! Als je de Bijbel alleen in het Nederlands leest, mis je een bepaalde diepgang. Grieks is een moeilijke taal, maar het is zeker de moeite waard om het te leren!
•
De lessen zijn een mooie combinatie van het leren van grammatica, woordjes en het vertalen van eenvoudige zinnen Grieks, die allemaal gerelateerd zijn aan het NT. Daarnaast lezen we al korte gedeelten uit de evangeliën. Iemand die van talen houdt, kan zijn hart ophalen!
Praktische gegevens Docent: drs. Mieke Brink-Blijdorp Collegetijden: Woensdagavond Locatie: Gebouw van de Gereformeerde Hogeschool in Zwolle (vlakbij het station) Studiebelasting: 2 uur college en 6 uur zelfstudie per week Kosten: Ongeveer € 450 per jaar
Nieuwe collegeserie Geen gladde praatjes: de theologie van dr. A. van de Beek 1. Inleiding | 10 september Dr. Hans Burger postdoc onderzoeker TU Kampen De christologie is het hart van de theologie, volgens A. van de Beek. We gaan bij wijze van inleiding op deze serie eerst na hoe Van de Beeks theologie - en daarin dan vooral de christologie - zich heeft ontwikkeld. Was Van de Beek eerst een modern theoloog, verwant met Berkhof en Pannenberg, steeds meer groeit hij daarvan weg, als hij de grilligheid van de geschiedenis, de rauwheid van onze werkelijkheid en van het kruis, en de beperkte maakbaarheid van onze wereld gaat zien. Aan de hand van het boek Jezus Kurios zullen we ons vervolgens in Van de Beeks christologie verdiepen. Typerend voor Van de Beeks christologie is deze zin: ‘God is niet gekomen om de wereld te verbeteren, maar om die te dragen’. 2. Het lijden | 17 september Dr. Henk Vreekamp voorganger PKN en auteur We volgen in dit college de al bijna dertig jaar durende worsteling van Van de Beek met de vragen van lijden, schuld en God. In zijn boek Waarom? uit 1984 voorspelt hij: ‘Als er geen antwoord wordt gevonden op Auschwitz (…) is de tijd van de christelijke theologie althans in West-Europa voorbij’. Vond hij intussen zelf het antwoord? In Auschwitz zien we God, zegt hij. Blasfemisch, vinden velen. Moeten we God vrijwaren voor de afgrond van Birkenau? Van de Beek doet dat niet, want als God niet aanwezig is in Auschwitz, is Hij nergens aanwezig in ons midden. 3. Gods oordeel | 24 september Dr. Arnold Huijgen voorganger CGK, postdoc onderzoeker en docent aan de TU Apeldoorn De categorie van het oordeel is in het denken van A. van de Beek cruciaal. God is de God die recht doet - zie ook de titel van zijn boek God doet recht. Maar hoe pakt dit oordeel uit voor de mensen? Wat zegt dit uiteindelijk over God? Nadat deze vragen gesteld zijn, moet er nog iets dieper doorgestoten worden. Van de Beek denkt immers zo sterk vanuit de strikte identiteit van de gekruisigde Jezus met God, dat het de vraag is of God in de theologie van
Van de Beek wel werkelijk drie-enig is. In de fascinerende tocht door Van de Beeks theologie oriënteren we ons deze avond vooral op zijn boek God doet recht. 4. Sacramenten horen bij het einde der tijden | 1 oktober Dr. Wim Dekker predikant PKN, in dienst bij IZB Van de Beek plaatst de sacramenten in het kader van de eschatologie. Deze eschatologie is bij hem een vorm van christologie. In het kruis van Christus is het einde der tijden aangebroken. De gemeente is de eschatologische gemeenschap, die de gekruisigde volgt. Dit leidt tot specifieke inzichten met betrekking tot het sacrament van de Doop en de viering van de maaltijd. Wie zou verwachten dat Van de Beek vanwege zijn afwijzing van het verbond als verstaanskader voor de Doop ook de kinderdoop zal afwijzen, wordt verrast met het omgekeerde. In de leer van de sacramenten komt als in een caleidoscoop heel veel van Van de Beeks theologie samen. Opnieuw blijkt het niet alleen een dwarse en onvoorspelbare, maar ook een uiterst actuele theologie te zijn.
Voor deze collegeserie is korting mogelijk in samenwerking met het Nederlands Dagblad. Lezers van het ND kunnen gebruik maken van lezerskorting bij deze cursus.
Locatie, tijd en kosten Plaats: Gebouw van de Theologische Universiteit Apeldoorn (Wilhelminapark 4) Tijd: 19.30-22.00 uur Kosten: € 140,- voor vier avonden, inclusief een reader met voorbereidingsmateriaal Voor lezers van het ND: € 125,Studenten: op vertoon van studentenpas € 60,- (of € 15,- per avond)
Deelnemerservaring Bonhoeffer • Ik heb deze colleges als buitengewoon boeiend en stimulerend ervaren! • Het waren uitermate boeiende avonden, waar ik veel heb opgestoken dat ik nog niet wist. Ik ben blij dat Bonhoeffer binnen onze kringen uiteindelijk toch nog de aandacht krijgt die hij verdient.
• Ik heb prachtige avonden meegemaakt, wat een geweldige docenten! Er gebeurde echt iets, deze avonden. Mooie colleges en boeiende vragen van betrokken mensen in de zaal.
Nieuwe collegeserie Karl Barth De Zwitserse theoloog Karl Barth (1886-1968) heeft vanaf begin jaren twintig van de vorige eeuw in ons land de protestantse kerken beziggehouden. Na aanvankelijke herkenning bij confessioneelgereformeerden ging vanaf het midden van de jaren twintig de kritiek overheersen. Het is tijd om opnieuw te kijken naar wat Barth op tafel legde, welke kritiek hij in ons land opriep en waarom dat gebeurde. De vraag onder ogen te zien waar het vernieuwende en naar voren wijzende van zijn theologie uitkomt en ook waar zij op grenzen stuit, moet onder ogen worden gezien. Het Nederlands Dagblad en AKZ+ organiseren dit najaar een serie van zes publiekscolleges over de theologie van Karl Barth. De professoren Van der Kooi (VU), Den Hertog (TUA) en Kamphuis (TUK) zullen de colleges verzorgen. 1. Karl Barth (1886-1925) dr. Kees van der Kooi Hoogleraar systematische theologie aan de VU Woensdag 2 oktober Biografie en hoofdlijnen van zijn theologische ontwikkeling Woensdag 9 oktober Om Gods God-zijn: concentratie op de theologie én receptie in ons land 2. Karl Barth (1925-1938) dr. Gerard den Hertog Hoogleraar systematische theologie TUA Woensdag 30 oktober Biografie en hoofdlijnen van zijn theologische ontwikkeling Woensdag 13 november De strijd tegen de dwaalleer in theologie, kerk en samenleving én receptie in ons land
3. Karl Barth (1938-1968) dr. Barend Kamphuis Hoogleraar dogmatiek TUK Woensdag 20 november Biografie en hoofdlijnen van zijn theologische ontwikkeling Woensdag 27 november Om de menselijkheid van God: schepping, christologie, verkiezing, doop én receptie in ons land
Voor deze collegeserie is korting mogelijk in samenwerking met het Nederlands Dagblad. Lezers van het ND kunnen gebruik maken van lezerskorting bij deze cursus.
Locatie, tijd en kosten Plaats: gebouw Gereformeerde Hogeschool, Grasdorpstraat 2, Zwolle Tijd: 19.30-22.00 uur Kosten: € 210,- voor zes avonden, inclusief een reader met voorbereidingsmateriaal Korting: ND-lezers betalen: € 180,Studenten: op vertoon van studentenpas € 75,- (of € 15,- per avond)
Kennisplein TUA-dag over ‘Blijdschap’! Op D.V. vrijdag 7 juni zal er 's middags en 's avonds weer een TUA-dag gehouden worden voor iedereen die betrokken is bij de TUA en geïnteresseerd in het thema ‘Blijdschap in God’. U zult er diverse colleges en workshops van docenten kunnen bijwonen. U kunt dan denken aan blijdschap in de Bijbel, vreugde der wet, blijdschap als missionair ‘getuigenis’ en nog het nodige meer. Een nieuwe Apeldoornse Studie met bijdragen over dit onderwerp zal op deze dag gepresenteerd worden en met speciale korting te verkrijgen zijn.
Als u zich tijdig opgeeft, zorgen wij voor soep en brood. U kunt zich aanmelden door € 15,over te maken op rekeningnummer 73 67 458 t.n.v. Schoolkas TUA, onder vermelding van ‘TUA-dag 7 juni’.
Keuzejaar GH Wil jij graag werken met mensen, maar vind je het ook lastig om te bepalen wat voor jou de juiste studie is? Kies dan voor het Keuzejaar aan de GH: een oriënterende kennismaking met alle studies die de GH aanbiedt. Aan het eind van het Keuzejaar maak je je definitieve studiekeuze en stroom je door naar het tweede jaar van de pabo, SPH, MWD, HBO-V, of GPW. Anders gezegd: je krijgt meer tijd om een goede keuze te maken, maar loopt geen studievertraging op! Voor meer informatie: www.gh.nl
Praktijkcentrum In de komende tijd komt het Praktijkcentrum (binnen de GKv) een avond bij de kerken in de regio langs om kennis op te halen. Waar liggen uitdagingen en problemen in het kerkelijk leven van de Gereformeerde Kerken (vrijgemaakt)? Maar ook: wat hebt u nodig om daar op een goede manier uit te komen? En: hoe kunnen wij (of anderen) u daarbij werkelijk van dienst zijn? Alle plaatselijke kerken uit de betreffende regio’s worden tijdig hierover al geïnformeerd, en we hopen op een hoge opkomst om zoveel mogelijk informatie van u te ontvangen. In april wordt een aantal bijeenkomsten georganiseerd en in mei hopen we in de andere regio’s aanwezig te zijn. De resultaten van deze ronde langs de kerken hopen we in oktober te presenteren aan de kerken. Voor meer informatie over het Praktijkcentrum: www.tukampen.nl
