Nieuws uit 1900
Nr.13
English summary below. Nu er nazaten in Denemarken wonen wordt de koers wat vaker die kant op verlegd. Op m’n site http://www.rondom1900.nl/DENEMARKEN%20OVERZICHT.html heb ik eerder gesteld dat Jugendstil in Denemarken iets is dat met een lantarentje gezocht moet worden. Er zijn daar verschillende redenen voor: -
Rond 1900 was er sprake van een betrekkelijke armoede in Denemarken, dat tot dan toe nog niet met de ontwikkeling van de industriële revolutie was meegegaan. En hoewel men zich wel degelijk bezighield met kunstnijverheid in de Jugendstil/Art Nouveaustijl, ging dat om die reden minder op voor de architectuur.
-
Een andere reden die wordt genoemd, was dat men met de enige buur waar men een grens mee deelde Duitsland, niet echt een gezellige verhouding had. Jugendstil werd als ‘Duits’ ervaren dus liep men er niet zo mee weg.
-
Die grens ging bovendien nogal eens heen en weer en dat verklaart dan waarom in Zuid Jutland (dat rond 1900 Duits gebied was) wel Jugendstil te vinden is (Zie link boven: Skaerbaek, Varde , en zie hieronder Sønderborg).
-
In Kopenhagen is er meer sprake van de “Skønvirke” stijl, die meer ‘Deens’ was. En nu wordt het even ingewikkeld, want eigenlijk was dat toch een mix van Jugendstil (Dld), Art Nouveau (Fr), Arts&Crafts (Gr.Br.) en het zgn. Nationaal Romantisme dat teruggreep op historische stijlen, zoals de ‘Gouden Eeuw’.
-
Voor de Denen was hun Gouden Eeuw, het Viking tijdperk. Het zal u daarom dan ook niet verbazen dat er in Kopenhagen heel veel draken te vinden zijn ! Genoeg theorie nu. Geniet er maar gewoon van….
-
We beginnen met Kopenhagen. Ook ‘Den Lille Havfrue’ is een exponent van deze tijdsperiode waarin de belangstelling voor het sprookje, het mysterieuze,
en voor volksverhalen een hoge vlucht nam. In opdracht van Carl Jacobson de brouwer van het Carlsberg bier en een mecenas voor de schone kunsten, vervaardigd door Edvard Eriksen. Een andere beeldhouwer die door Jacobson ondersteund werd, was Stephan Sinding. Zijn Walkure uit 1908 is in een parkje bij de Esplanaden te vinden.
En dit indrukwekkende beeldhouwwerk werd in 1908 door Jacobson aan de stad Kopenhagen aangeboden t.g.v. het 50 jarig bestaan van de brouwerij.
http://en.wikipedia.org/wiki/Gefion_Fountain Het is vervaardigd door beeldhouwer Anders Bundgaard en het stelt de sage voor waarin de Noorse godin Gefjon van de Zweedse koning Gyfli de toezegging krijgt dat ze net zo veel land van hem zou krijgen als ze in één nacht om kon ploegen. Haar vier zonen werden voor die gelegenheid tot ossen omgetoverd en we zien dat ze een zweep in de vorm van een slang hanteerde om de vaart er in te houden. De volgende ochtend werd de losgewerkte aarde opgenomen en in de zee geworpen en vormt daar sindsdien het (nu) Deense eiland Zeeland. Terwijl op de plaats waar de aarde werd weggenomen zich het even grote Mälarenmeer vormde.
Het Palace hotel is rijk gedecoreerd en domineert samen met het Raadhuis het Raadhuisplein/Radhuspladsen.
Op dat plein ook een fontein, die rijkelijk van draken is voor zien
Maar ook op de Hojbro plads en de Frederiksberggade 1 a zijn ze niet ver weg….
Frederiksberggade ook wel ’Stroget’ genoemd de nrs. 10 en 16.
Deze straat loopt uit op de Hojbroplads met daar op, de Ooievaars fontein waar nieuwe vroedvrouwen na hun afstuderen een vreugde dans om heen maken, en het Café Norden. http://www.copenhagenet.dk/CPH-Map/CPH-Stork.asp
Verder zijn er door de hele binnenstad van dit soort karakteristieke kiosken te vinden.
Tamelijk bekend, als voorbeeld van de Deense Skønvirke is dit busstationnetje aan de Oster trianglen. In 1907 ontworpen door Peder Vilhelm Jensen-Klint. Het draagt in de volksmond de naam ‘de bij’, en/of ‘de Schildpad’. Bij dat laatste kan ik me overigens meer voorstellen.
Ten slotte is er nog aan de Vled Glypoteked een gebouw met een prachtige gevelbekroning.
De ooit, Duitse stad Sønderborg gaat ook prat op z’n Jugendstil bezit: http://www.museum-sonderjylland.dk/siderne/Museerne/Bygningskulturen/documents/Jugendstilbyfolderengelsk.pdf
In 1906 werd Sønderborg een Duitse Marine haven, wat een behoorlijke bevolkingsgroei met zich mee bracht. De hogere rangen lieten aardige optrekjes voor zich bouwen waarvan u er hier enkele ziet afgebeeld.
Sønderborg – Kongevej
Helgolands gade 37 + 39
Sundgade 2 U ziet dat het hier allemaal wat eenvoudiger is, en zich vooral lijkt te beperken tot stucco gevelversiering. Hoe dan ook; ik was blij om te ontdekken dat Denemarken toch meer Art Nouveau, of daarvan afgeleide architectuur heeft, dan ik veronderstelde.
________________________________________________________________
For family reasons I travel more often to Denmark. Once I stated my website, that Jugendstil architecture was very scarce in Denmark because of the poverty of this country around 1900. There was hardly a participation in the industrial revolution. Another reason was the repulsion to Germany, the only neighbour, that caused a constant struggle about territories. And Jugendstil was mainly German… Those frontier disputes clarify why we nevertheless can find Jugendstil in South Jutland in such places as Skaerbaeck, Sønderborg and maybe Varde. It was German territory in those days! In Kopenhagen we can find the so called ‘Skønvirke’ style that was more ‘Danish’. But…in fact it was a mix of (yet) Jugendstil, Art Nouveau, Arts&Crafts and the so called National Romantism that refers to a Golden Era in the history of a country. For the Danish people their Golden Era was the Viking time. This explains the many Dragons in Kopenhagen. https://greatacre.wordpress.com/tag/skonvirke/ The Little Mermaid too, is an exponent of the spirit of time around 1900 with its interest in fairy tales, the mysterious, and folktales. Carl Jacobson the owner of the Carlsberg brewery, was a mecenas for many artists and he commissioned this statue to Edvard Eriksen. Another sculptor was Stephan Sinding who created the Valkyrie that is to be found along the Espanaden. But the most impressive sculpture was the Gefion fountain. A present from Jacobson to the city of Kopenhagen because his brewery existed 50 years. For English information about the other subjects, follow the links…
After all, I was glad to find out that there was more Art Nouveau, or derrivates of it, in Denmark than I supposed. ________________________________________________________________________________________
Kunstcollege op de Zondagmiddag Deze ‘colleges’ een ontwikkeling doorgemaakt waardoor ze wat ‘breder’ zijn geworden dan alleen het behandelen van de periode rondom 1900. Art Nouveau verschijnselen zullen daarin ook echter nog vaak genoeg aan de orde komen. Het uitgangspunt nu, is om met thematische leidmotieven te gaan werken en daar dan ‘alle’ kunst in mee te nemen. Op dit moment werk ik aan een lezing met het onderwerp: Kunst & Natuur. Het streven is om daar in het najaar mee voor de dag te komen. U ontvangt daarover nog bericht. _________________________________________________________________________________
Kenniscentrum Rondom1900 is ontstaan uit de passie van Jalf Flach voor alles wat uit de tijdgeest ‘rondom1900’ is voortgekomen. Zowel op het vlak van vormgeving, de architectuur als de beeldende kunst. Deze tijdgeest is naar zijn mening nog steeds niet (h)erkend als een 2e‘Verlichtingsperiode’. Immers, er heeft toen nogal wat plaats gevonden. Niet alleen kreeg de vrouwenemancipatie gestalte, ook werd kinderarbeid afgeschaft, ontstonden er projecten voor (volks)woningbouw en kregen liberalisme en socialisme steeds meer betekenis. Op het spirituele vlak was er een opleving door theosofische en esoterische initiatieven.
Daarnaast was er sprake van volksverheffing d.m.v. openbare leeszalen en volksuniversiteiten en ging de deur naar andere - inspirerende- culturen op een steeds wijdere kier open staan. Het resultaat was een kunstzinnige uitbarsting van SCHOONHEID die, nadien door geen enkele cultuurperiode meer lijkt te zijn overtroffen. Als er iets is waar de huidige verarmde en verschraalde cultuurperiode behoefte aan heeft, dan is het wel schoonheid. Schoonheid om zich aan te warmen…en zich weer door te laten inspireren. Kenniscentrum Rondom1900 stelt zich daarom als doel die schoonheid weer breed onder de aandacht te brengen. De website www.rondom1900.nl en deze enkele malen per jaar verschijnende nieuwsbrief, zijn daar voorbeelden van. De vorm waarin het echter op dit moment het meest plaats vindt is die van cursussen, lezingen en excursies. U kunt ons ook uitnodigen om een lezing bij u of uw vereniging te komen verzorgen. In de afgelopen jaren zijn vrijwel alle steden die er in die periode toe deden bezocht en is er een schat aan fotomateriaal verzameld. Door reizen, bibliotheekvorming en internetstrooptochten is er daarnaast een grote database gevormd waardoor er een samenhangend verhaal kan worden gepresenteerd.
LEZINGEN AANBOD:
TIJDSDUUR:
Algemene introductie Nederlands ‘Nieuwe Kunst’ Jugendstil in de Achterhoek Art Nouveau en Art Deco in Arnhem Art Nouveau in België Art Nouveau in Frankrijk Jugendstil van Duitsland Secesji van Polen Sezession van Oostenrijk Secesja van Tsjechië Alphonse Mucha De Drakarstil van Noord Europa De Stil Modern van Oost Europa Italië’s Liberty style Spanjes Modernismo Nieuwe kunst in de nieuwe wereld (VS) Uiteenlopende rond 1900 thema’s Art Deco
60 minuten 70 minuten 30 minuten 40 minuten 70 minuten 80 minuten 80 minuten 20 minuten 60 minuten 50 minuten 45 minuten 40 minuten 75 minuten 60 minuten 70 minuten 45 minuten 40 minuten 45 minuten
En verder: Kunst & Mystiek Kunst & Spiritualiteit Kunst & Ethiek Kunst & Utopie Kunst & Esthetiek Kunst & Fotografie
45 minuten 50 minuten 60 minuten 50 minuten 90 minuten (60+30) 100minuten(60+45)
Kosten: in overleg
[email protected] Tel.0543-475554 Zie ook:
www.rondom1900.nl www.droomdeur.nl
_____________________________________________________________________________________________________
Afmelden: Op enig moment bent u in ons mapje ‘geïnteresseerden rond 1900’ terecht gekomen. En dat is de reden dat u deze nieuwsbrief: ‘Nieuws uit 1900’ ontvangt. Wanneer u van verdere toezending verschoond wilt blijven klikt u dan even op beantwoorden/verzenden. Dan is het voor ons duidelijk dat uw gegevens uit het bestand verwijderd moeten worden.
