1 Nieuwjaarsbijeenkomst VVV Zuid-Limburg op 15 januari 2014 in Valkenburg, Holland Casino
Dames en heren, Het nieuw jaar – 2014 - is nog kakelvers. Goed om mijn korte speech interactief te beginnen. Mag ik u daarom vragen, wie van u vorig jaar – in 2013 - regelmatig aan de andere kant van de grens te vinden was? Om te wandelen, te fietsen, een theater, bioscoop of museum te bezoeken, lekker te gaan eten en/ of zaken te doen? En wie van u is van plan om ook in 2014 voor vertier en of zaken regelmatig over die grens te stappen? En dan nog een derde – en laatste – vraag: wie van u zegt: ach, die landsgrens die boeit mij totaal niet. Ik zie die niet. Ik zie vooral de mogelijkheden? Mooi, u voldoet perfect aan mijn verwachtingen. En juist daarom heb ik een speciale opdracht voor u. Ik ga u enkel iets vragen, wat u als Limburger – of beter gezegd: als inwoner van de Euregio – wat u als inwoner van deze regio gewoon heel makkelijk afgaat. Dames en heren, wie 2 weken geleden ook op de nieuwjaarsbijeenkomst op het gouvernement in Maastricht was, weet al wat de vraag is. Ik heb daar de oproep gedaan om de rest van Nederland bij de hand te nemen; om hun gids te zijn over de grenzen heen. Om te laten zien, hoe je een brug kan slaan met je buren, zonder je eigen ziel, je eigenheid, te verliezen.
Omdat wij Limburgers – maar ook onze buren - in staat zijn die verbindingen te zien én te maken. Omdat dát juist onderdeel van onze ziel, onze eigenheid is. En u, dames en heren, u in de recreatieve sector zie ik hierin als een soort natuurlijk aanvoerder.
2 Als er één sector is die het voortouw kan nemen in grensoverschrijdende actie…. dan is het wel die van u. Ten eerste op historische gronden. Was het immers niet hier in Valkenburg, dat de allereerste Vereniging voor Vreemdelingenverkeer het levenslicht zag? Daar waren we, als nakomertje in de Nederlandse familie, toch maar mooi het allereerste mee. Ook toen waren we dus al letterlijk een voorloper in het verbreden van de blik van onze Hollandse landgenoten. Landgenoten, die we toen dus nog steeds ‘vreemdelingen’ noemden. En ten tweede natuurlijk op professionele gronden. U heeft de kennis en kunde in huis om mensen de weg te wijzen. Ook over grenzen heen. Omdat u weet dat natuur, cultuur en historie zich ook niet laten hinderen door grenzen. Dames en heren, natuurlijk neemt u dat voortouw al. Ik hoef hier en nu maar 2 willekeurige recente voorbeelden te noemen. U kent ze…. Zoals het euregionale bloesemlint. Het lint dat de voor deze streek - van oudsher - zo typische hoogstamboomgaarden met elkaar verbindt. Een mooi voorbeeld van een grensoverschrijdende groene brug, die niet voor niets eind 2013 een mooie Europese onderscheiding in de wacht sleepte. Of – in september van het afgelopen jaar - de gezamenlijke euregionale aansluiting bij het Creative Tourism Network. Waarmee deze regio toch mooi de allereerste Europese regio werd, die deel uitmaakt van een netwerk; opgericht door steden als Rome en Barcelona. En natuurlijk, dames en heren, was het fijn geweest als deze voorbeelden werden omlijst met een Culturele Hoofdstad van Europa in 2018. Natuurlijk... Maar laten we het ook de Friezen gunnen. Laten we het ook hen gunnen om onderdeel uit te maken van een positief, groter Europees verhaal. Wist u trouwens dat het vandaag precies 105 jaar geleden is dat de Friezen de - nu Koninklijke - Vereniging ‘De Elf Steden’ oprichtten. Een vereniging met als doel élk jaar een Elfstedentocht te organiseren … ‘bij gunstige ijsverhoudingen’.
3
Sindsdien is deze tocht welgeteld 15 keer doorgegaan; de laatste keer in 1997. ’t giet aon hadden ze daar dus al héél wat jaren niet meer gehoord. Het zij ze van harte gegund. Bovendien dames en heren, de kandidaatstelling heeft ons niet met lege handen doen staan. We hebben immers een stevige band gesmeed tussen 13 euregionale partijen. En juist de afwijzing geeft dat verbond nu de kans om – zoals Franstaligen het zo mooi uitdrukken - te ‘reculer pour mieux sauter’. Een stapje terug doen om een nog grotere sprong voorwaarts te maken. Ofwel onze ambitie kan nu verder reiken dan enkel en alleen 2018. We kunnen nu ook mikken op een meer permanente status als prominente culturele centrumregio van Europa. Waarbij we ook nog andere partners kunnen betrekken. Denk aan Midden en Noord Limburg. Of zelfs aan Eindhoven, zoals Luc Soete doet als rector magnificus van de Universiteit van Maastricht. Hij opperde al het idee van een gemeenschappelijke Cultural Brainport. Maar welke ambitie we uiteindelijk ook sámen formuleren, we hebben hoe dan ook - samen met onze buren - alles in huis om inderdaad een hart van Europa te zijn. Een kloppend hart. We liggen immers niet alleen mooi centraal; we bivakkeren ook precies op de grens tussen twee dominante Europese culturen: de Romaanse en de Germaanse; en we hebben onze historie.
En ja, als het woord historie valt dan wordt de historicus in mij wakker. U heeft geluk. Twee weken geleden trakteerde ik mijn gehoor in het gouvernement op een quiz. U geef ik enkel een korte samenvatting van de – min of meer – verplichte lesstof van dit jaar. Als reminder, want u kent ze natuurlijk al.
4 Al die prachtige aanknopingspunten om onze grenzeloze verbindingen handen en voeten te geven staan toch al in in uw programma’s; in uw aanbod. Zoals Karel de Grote. Het was deze euregio die hij – de vader van Europa - als zijn belangrijkste leefgebied verkoos. Hier begon zijn hart met kloppen; in Herstal. En het was hier dan zijn hart stopte met kloppen. In Aken. Dit jaar precies 1200 jaar geleden. Dus als Aken dit jaar een Charlemagne-jaar beleeft, dan is er reden genoeg om dat iedereen mee te laten beleven. Nog een mooi historisch aanknopingspunt is natuurlijk de viering van 200 jaar Koninkrijk. 5 mei 1814 staat in de geschiedenisboeken genoteerd als de dag dat de Fransen in Maastricht plaats maakten voor de Hollanders, onder leiding van Prins Willem van Oranje. Het is een nationale viering, maar als deze een internationaal tintje krijgt is dat uitgerekend in Maastricht. Op 30 augustus om precies te zijn. Noteer! En ja, beste Belgische gasten, dat was ook het jaar dat uw Hollander-schap in aantocht was. Ook u bent immers even Hollander geweest. 16 Jaar om precies te zijn. Daarna was het aan ons ‘Nederlands Limburgers’ de beurt om even Belg te worden. Om in 1839 – 9 jaar later – weer van de Belgische Limburgers gescheiden te worden. Een scheiding die dit jaar precies 175 jaar geleden plaats vond. Ook dat lijkt mij voor u een mooi bindend thema om in programma’s mee te nemen. En ja, dames en heren, dit jaar is het precies honderd jaar geleden dat de eerste wereldoorlog begon. Met een schot in Sarajevo uit een pistool uit Luik. Het zijn de jaren dat we de grenzen met de buren voor het eerst duidelijk zijn gaan voelen. Tussen Nederland en België zelfs letterlijk met een elektrische draad. Het is een zwarte geschiedenis, maar wel een geschiedenis waar we als nabije buren oprechte belangstelling voor kunnen tonen.
5 Dan is het als tegenwicht goed om te weten dat – iets noordelijker – Weert een reden heeft gevonden om een jaar lang feest te vieren. Omdat ze 600 jaar geleden stadsrechten kregen. Weert, het is onze enige stad die zowel aan België als aan Holland grenst. Ze noemen zichzelf niet voor niets de Poort van Limburg. En kijk dan meteen nog een beetje noordelijker. Naar Mook. Dit jaar is het precies 440 jaar geleden dat daar de slag op de Mookerheide plaats vond. Sindsdien ligt daar in het moeras zowel een deel van ons Spaans verleden verzonken; en sneuvelden twee broers van de toenmalige Prins van Oranje. Hun schat schijnt er ook nog te liggen… . Dames en heren, tot zover uw historische lesstof voor dit jaar. Doe er uw voordeel mee.
Net als met andere aanknopingspunten zoals de start van de bevrijding. Deze begon voor ons land 70 jaar geleden. In september in het uiterste zuiden. U merkt dat ik ongemerkt het thema van ‘de kans die de grens ons biedt’ van toepassing verklaar op hèèl Limburg. Dat sluit perfect aan bij de tienjarige activiteit om de reputatie van het merk Limburg te verbinden met juist dit thema. We stimuleren Limburgers, ondernemers, instellingen, overheden om in hun strategieën, hun handelen die internationale dimensie zichtbaar te maken of te houden. En het is ‘Connect Limburg’ die deze braning van het merk Limburg ondersteunt. Dames en heren. U weet het. U vertegenwoordigt – of bent verwant aan - een voor Limburg zeer belangrijke sector.
Uw ‘industrie’ houdt immers zo’n kleine 40 duizend mensen aan het werk. Het verdient zo’n 10 procent van het Bruto Nationaal Product. U maakt mede mogelijk dat Limburg óók in 2013 - door het CBS - kon worden getypeerd als de méést internationale provincie van Nederland.
6
U verleidt de mensen om deze contreien te bezoeken, geeft ze informatie en zorgt dat er hier iets te doen is. En dat laatste is niet alleen belangrijk voor bezoekers en toeristen, maar ook voor de mensen die hier leven. Mensen die we ook graag hier houden of graag zien terugkeren. Als Limburg zijn we immers voor de zoveelste keer de economie opnieuw aan het uitvinden. We evolueren nu meer en meer tot een economie die draait om kennis. Een kenniseconomie met een stevige economische basis in de maakindustrie en een landbouw van de allerhoogste kwaliteit. Een economie dus ook die om een passende beroepsbevolking vraagt. Een passende beroepsbevolking die we er ook graag van overtuigd zien dat het hier heel goed wonen is. Goed wonen in niet alleen een mooi grenzeloos landschap, maar ook goed wonen in een bruisende culturele omgeving. En daar roep ik dus heel graag uw hulp – uw kennis, kunde en flair – bij in. Wij - de provincie –investeren in kennis. Zo bevorderen we bijvoorbeeld de campusgroei in Maastricht, in Sittard-Geleen, in Venlo. De provincie investeert in infrastructuur. Waarbij ze óók focust op die verbindingen over de grens heen; met Aken, met Luik, met Hasselt, met Brussel. Maar ook met bestemmingen verder in de wereld. Zie onze inspanningen om het vliegveld in de lucht te houden. En de provincie investeert in Cultuur. Om de culturele ambities en idealen van Limburg hoog te houden. Ook nu 2018 niet door gaat. In ons internationaliseringbeleid hebben we dus een belangrijke focus op buurlandenbeleid; én op het bevorderen van een internationale blik bij onze burgers. Een internationale blik, die gestoeld is op ons historisch DNA. Maar het is uw sector die ik dus graag weer het voortouw zie nemen. Zoals uw voorgangers dat ook deden in 1885 door Limburg aan de rest van Nederland te presenteren.
7 Overigens ook om te genieten van de aanwezigheid van ‘vreemdelingen’ en de kennis en verhalen die zij meenamen uit andere oorden. Gastvrijheid hoeft niet te lonen, maar doet dat wel. Dames en heren, de groep ondernemers die destijds aan de wieg stonden van de eerste VVV hier in Valkenburg ontwikkelde zich daarna tot een carnavalsvereniging. Moet ik nog meer zeggen? Laat dit niet uitstekend zien dat ‘zaken’ en ‘het aangename’ altijd te verenigen zijn? Zeker hier in Limburg. Het Limburg dat juist vanwege de nabijheid van de grenzen zoveel meer te bieden heeft. Enkel door gemakkelijk over die grenzen heen te stappen. Blijft u dus dat vooral doen. En voordoen… Want zo kunnen we inderdaad – samen met onze buren – een hart van Europa vormen. Een warm kloppend hart. En met een zelfde warm hart wens ik u nog het allerbeste voor 2014. Of u vergeeft mij zeker - 3 dagen na het sluiten van de kerkelijke kersttijd - een Zalig Nieuwjaar! Meine Damen und Herren, Entschuldigen Sie bitte, dass ich meine Rede nur auf Niederländisch gehalten habe. Wenn ich sie einmal ganz kurz zusammenfassen darf: Limburg ist gerade durch Ihre Nähe so besonders. Fühlen Sie sich hier willkommen, so wie wir uns auch bei Ihnen willkommen fühlen, wenn wir Sie besuchen. Ich wünsche uns allen viel Glück in diesem neuen Jahr 2014. Mesdames et Messieurs, Veuillez m'excuser de m'être uniquement exprimé en néerlandais. Pour résumer la situation en quelques mots : c'est justement votre proximité qui rend le Limbourg si exceptionnel. Sentez-vous le bienvenu, comme nous nous sentons les bienvenus lorsque nous vous rendons visite. Je vous souhaite et je nous souhaite une excellente année 2014 (deux mille quatorze)
8
