NieuweMaasParcours
Nieuwe Maas Parcours
Langs de rivier door Rotterdam
28 km over noord- en zuidoever van de Nieuwe Maas
B
F C E
A
D G
Printversie
21 24
C OO LSIN e es ka d m
pj
Leuvehaven
P
r
nd
He
Ko
eg sw off nc
ve
n
W
wi de Lo
at pla ur
Zu
Vu
AN
Rijnhaven
ZU
ID
n
OP
16
Nz.
en Oz.
ven
k
ledij
e Hil
Bred
Veerlaan
Maashav
77
TER
de
enka
shav
Maa
ven
sha
Maa
DA
M
ven
sha
Maa
Zz.
n
elaa
Puts
G
15 MAASSILO Maashaven
N
LAA
PLE 44 46
INW
k illedij
ph
ol
W
t
ch
bo
ts
r ae
DORDTSELAAN
N
ne H
LSE
BRIE
AA
Groe
KL
jns he re
DO
nla
an
2
Mi
EG
ZUIDERPARK
k illedij
G WE
NW
A VA
AHOY
ne H
Zuidplein
P+R
Groe
DORPSWEG
Strevelsweg
STREVE LSWEG
MAASTUNNEL
DELIPLEIN
18
ech havtseen
13
ha
at
LA
ndr
OT
en
tra
HNY
Maa
Kate
n
ven
ha Rijn
sha
2e
nn
66
r Linke aven Veerh
H
ar
M
R
ve
Bi
ms
en
na
ha
oo
rhav
AL
ven
a
ss R Charloisse Hoofd
HOTEL NEW YORK
RD
eg
jeb
Vee
JKW
kha
aqu
r line
p ey
t laa
rw
IE
AP
IN
LM
HE
IL
W
e
A
ven
obsha
Sint-J
P
58
e
ad
k ark
oo
20 23 25
Wilhelminaplein
d rka
te
es
W
Sp
F
61
Pi
e ad
sk
KOP VAN ZUID
G
ille
m
RU
an Or
SB
AT
MU
RA
NDI
Par
EUROMAST
ST
Entre
HNY
HET PARK
aven
poth
AS
17 WERELDMUSEUM
8
48
SE
ER
-
gs
n ni
tg
en
Ro
ije
jk
SCHIEDAMSEDIJK
T AA ST R EN SS U H O C
Bo o
s
rin
de
a ikk
en
en hav Nassau
O
NO
A
IL
RE
E RD
DE HEF
Fe
at
ra st
RO
AVE
W
at tra
R 's-G
IJK
ED
ZE
T ES
MA
n
ve
ha
r de t n traa Vaaks T
Leuvehoofd
e
ad
sk
ND
lms Za
44 46
e
G RU
60
kad
SB
M
ND
e
oor
32 48
aa
LA
TE
B
Buiz
nsp
EM
gel rsin ste We
R
n
Leuvehaven
S VA
te Oos
ILL
HNY
Rhij
e
rkad
k er
Bo
68
liet
ve
lw
k
at
W
g
ha
HET WITTE HUIS
tblaa
Wes
Ha
de
reng
gv
rin
Ou
Boe
Hillelaa
WAL
k Blaa
nwe
inne
eB
uw Nie
nweg
int-Janshaven
Blaak
Churchill plein
's-GRAVENDIJK
lan
B
Beurs
Westersingel
at dstra
VA
UR
GEL
e
iskad
t-Kru
Wes
UM
LS
A NW
G.
G WE
A16
legenda - legend an
Kralingse Zoom
Oud la eng
at
rka
AS
BO
extra route - extra route
Kra lin
MA
tunnel/viaduct - tunnel/viaduct
gse
B ur
de
omleiding voor fietsers - detour for cyclists
Zoo m
gem ees ter
Buiz
Nieuwe Maasparcours - New Meuse Trail
P+R
UL
EV
A
AR
B trajecten - tracks
D
fietsknooppunt - cycling node
60 21 24
uitzichtpunt - scenic view AB
RA
SE
EG
veer Hotel New York - ferry Hotel New York
HNY
ling se Z o
nha
ven
n
WATERTOREN
café/restaurant - café/restaurant VVV Rotterdam - Tourist Information
Wa
tert
ore
waterbus/aqualiner - water bus
LW
om
l aa
e
OR
Kra
ad
opstappen watertaxi - water taxi boarding point
EV
ren
dk
ge
en hav Nassau
or
nta
no
CK
terto
t
aa
RIJ
Wa
ije
Pla
Fe
AN
metro/bus/tram - metro/bus/tram
23
32
MV
weg
67
200 meter DWL-TERREIN
k erdij Ness
eg
sinweg
en
C
on
rdijk
Schaa
erdijk
M
VI
AD
cht
EIL
pje
die
Zuid
D
t Sm
itka
145 183
en
av
eh
de
Boterdiep
Burg.
elaan
v.Slijp
JOHN F. KENNEDYWEG
NWEG
23
STADIO
DE KUIP
ne H
illedij
k
G
WE
PIA YM
OL
EG
MW
U SE OS
L CO
23
63
ks
Pie
ENE
BRI
IJSSELMONDE
ee
T
RD NOO
140
Kr
UC
Beije rland selaa n
AN
V AND
Hoendiep
SE
a as
Pu Heeck van lstra at
RD
a
G
OO
sn
dre
RU
Ness
eg
nw
dio
EN
rbu
or ar D
DB
OR
e
u
w
er nk t Klistraa
Sta
Pu
e wat
NO
Nie
rte
an tsela
ijk
rd
aa
h Sc
NE
SCH
E
RIE
NB
DE E
Ko
RK
e
nad
me
Pro
VA
en
av
sh
VA
ium
Riv
66
48
62
A16
erw
21 24
tra
tlo
MALLEGAT
ld
IJsse
at
s od
hie
Sc
Zuid
pad
t kwa Drin
Buitenbas
t
raa
kst
Pie
rso
Pe
av
sh
at
tra
on
ms
rso
oo
jeb
Pe
an Or
66
Toe
olkerl an V
OLYMPIAWEG
NVLI MOLE
N
AA
ET
e Hil
ledijk
Bree
eg
Breew
Adria
lein
Breep
aan
Groe
Dwarsdijk
IZ
HU
KR
K EE
L EN
GROENINX VAN ZOELENLAAN
OO
ST
B B
B
FF
F C E
A A
C
EE
A D
D
G
A
G
Maastunnel – Willemsbrug 3,4 km
B
Vanuit de Maastunnel rechtsaf over de Parkkade en via de Westerkade langs de beelden van Poseidon en Peter de Grote om de Veerhaven heen. Op de kop staan vijf borstbeelden van prominente Rotterdammers, voormalige bewoners van de Parklaan en het Westplein. Over de Willemskade naar het Willemsplein met aanlegsteigers van Aqualiner, Waterbus en Spido en onder de Erasmusbrug door. Fietsers gaan bovenlangs.
Na de Nieuwe Leuvebrug voor het Oorlogsmonument voor Zeevarenden de trap af naar het Leuvehoofd, fietsers nemen de helling naar beneden, en verder over de Boompjes(kade) met de Internationale Vlaggenparade. Over het Bolwerk, onder het bruggenhoofd van de oude Willemsbrug door en langs het Maasbeeld, bijgenaamd De Waslijn, van Auke de Vries.
E
F
Mallegat - Erasmusbrug 3,5 km
Via Persoonshaven en Schietloodstraat om het zorgcentrum De Steenplaat heen. Via de Piekbrug naar de Piekstraat en langs het complex van Hunter Douglas. Bij de Feijenoorddijk rechtsaf, via het parkje naar de rivier en linksaf over de Feijenoordkade. Bij de Feijenoordhaven via een smalle brug naar de overkant, fietsers om de haven heen, en verder langs de Feijenoordkade. Bij de Nassauhaven kade volgen en rechtsaf over de Nassaubrug, een ophaalbrug, de Roentgenstraat in.
B B
B
F
E
A
C
D
C E
A D D
Willemsbrug - de Esch 3,8 km
Over de Oosterkade en de Boerengatbrug naar de Rhijnspoorkade onderlangs de Maasboulevard. Voor het tankstation rechtsaf naar beneden naar de Oude Plantage. Voor roeivereniging Nautilus linksaf, naar rechts via de kop van de Wa-
C
FF
C C
G
B
Ter hoogte van de Nassaustraat (links) rechtsaf langs het terrein van Unilever tot de Koningshaven. Linksaf onder de voormalige spoorbrug met heftorens (De Hef) door tot de Koninginnebrug. Via zebra oversteken naar het Stieltjesplein (fietsers afstappen), rechtsaf naar de Stieltjesstraat en via zebra terug naar de waterkant. Langs kinderkunsthal Villa Zebra, hotel Pincoffs, Poortgebouw en Kindermonument naar het Wilhelminaplein met de Maastoren.
tertorenhaven, de trap op naar de Watertorenweg en via het pad op de dijk, de Buitenbassinweg, naar het werkhaventje. Fietsers linksaf via de Rijsakkerlaan, Oude Plantagedreef naar de Watertorenweg.
de Esch – IJsselmonde 4,9 km
Via de Nesserdijk en de Schaardijk brug. Voor voetgangers is er op beide onder de Van Brienenoordbrug door, oevers een trap. Aan de zuidzijde trap linksaf en via het fietspad over de af en rechtsaf, tunneltje door.
D
G G
F
Erasmusbrug – Maashaven, 5 km
G
Oversteken bij de Erasmusbrug naar de Wilhelminapier, rechts naar het water en over de Holland Amerikakade langs het KPN-gebouw, de drie geschakelde woontorens van De Rotterdam, de cruiseterminal, het World Port Center naar het sculptuur Lost Luggage en Hotel New York. Aan het einde van de Wilhelminapier de kade volgen en via de Rijnhavenbrug naar het Deliplein op het schiereiland Katendrecht.
Bij de Veerlaan rechtsaf en bij de Linker Veerdam terug naar de rivier en linksaf het water volgen tot de Maashaven met aan de kade het s.s. Rotterdam.Via Maashavenkade en Maashaven Nz. rechtsaf naar Maashaven Oz. Fietsers bovenlangs, wandelaars volgen een pad halverwege het talud tot de steiger voor de watertaxi, daarna omhoog en onder het metroviaduct verder langs de Dijkwerkers tot de Maassilo.
B
B
F
F
C
C E E
A
G
D
E
A A D D
IJsselmonde – Mallegat 4,9 km
Na het tunneltje linksaf, bij het stoplicht rechtsaf de Willem van Gelderstraat in, voetgangers via de dijk. Linksaf de Bovenstraat in en direct na de brug naar rechts tot het Zuiddiepje. Het water volgen, rechtsaf langs de Kreeksehaven en rechtsaf bij de Burgemeester van Slijpelaan. Via de Stadionweg langs een bedrijventerrein, dat vanwege de rommelige aanblik Klein België wordt genoemd.
Bij het Hoendiep rechtsaf tot de brug naar het Eiland van Brienenoord. Linksaf via het Boterdiep en de Piet Smitkade, voorbij het parkeerterrein om de vangrail heen en verder langs de rivier. Linksaf bij de Klinkerstraat, rechtsaf via de Korte Stadionweg en voorbij het tankstation rechtsaf door het Mallegatpark naar de rivier. Bij het hek linksaf de Passerstraat in.
E
G G
G
A
D
Maashaven–Maastunnel, 3 km
Bij Maashaven Zz. voor de Maassilo rechtsaf en na 900 m. bij de Gerrit Broerszstraat linksaf. Bij het tankstation aan de Brielselaan rechtsaf, fietsers via fietspad, wandelaars over de dijk en over de Doklaan, langs de wand met rozen en de stalen gevel
van de voormalige vuilverbranding rechtsaf naar het Charloisse Hoofd. Via de ingang tot de tunnel voor voetgangers en fietsers met de roltrap naar beneden. Door de tunnel naar de overkant van de rivier.
Hoe en wat A
B Maastunnel – Willemsbrug
De Euromast en Het Park behoren tot de bekendste attracties van Rotterdam. De Parkkade is een vrije ligplaats voor zeeschepen. Langs de Wester-, Veer- en Willemskade staan imposante panden uit de 19de en vroege 20ste eeuw, zoals het Westerkadehuis, het Atlantic-Huis, het Wereldmuseum en het gebouw van de Koninklijke Roei- en Zeilvereniging De Maas. Aan de overkant zien we de wolkenkrabbers van de Kop van Zuid met daartussen Hotel New York en de cruiseterminal. De Veerhaven is een jachthaven voor zeegaande, historische schepen. Op het halfronde plein aan de Veerkade staat het monument voor ir. Pieter Caland, ontwerper van de Nieuwe Waterweg. In de Leuvehaven liggen historische vaartuigen van het Havenmuseum, waaronder RDM-stoomslepers, een graanelevator en een drijvende bok. Het glazen horecapaviljoen aan de Boompjes is ontworpen door Francine Houben, het houten bestek is van Kunst en Vaarwerk. Op het Noordereiland staat karakteristieke, laat-19de-eeuwse bebouwing als het Hulstkampgebouw en het kantoorpand van Ooms. Bij het oude bruggenhoofd bevindt zich een bord met het getal 1000, de afstand in kilometers tot het begin van de bevaarbare Rijn. Bij de oprit onder de Willemsbrug zijn we ter hoogte van de Oude Haven en Het Witte Huis, ooit het hoogste kantoorgebouw van Europa. De Oude Haven, met historische werf, ligt vol historische binnenvaartschepen.
B
C Willemsbrug - de Esch
Aan het Bolwerk en aan de Maasboulevard liggen passagiersschepen van de Rijnvaart en raderstoomboot De Majesteit. Aan de overkant zien we De Brug, een indrukwekkend kantoorgebouw op poten uit 2005, boven de bestaande fabriek van Unilever uit 1891. De Watertoren uit 1873 hoorde bij het Gemeentelijk Drinkwaterleidingterrein (DWL-terrein). In de toren bevinden zich woningen, kantoren en horeca. Op het DWL-terrein werd een nieuwe woonwijk gebouwd, waarbij veel karakteristieke elementen van ‘het Waterwerk’ behouden zijn.
C
D de Esch – IJsselmonde
Achter de Nesserdijk ligt het natuurgebied de Esch. Vanaf de Van Brienenoordbrug zien we links hoe de Hollandse IJssel uitmondt in de Nieuwe Maas en rechts het oude dorp IJsselmonde, voor het eerst genoemd als Islemunde in 1072.
D
E IJsselmonde – Mallegat
In de loop der eeuwen was IJsselmonde driemaal een kasteel rijk. Het laatste werd in 1900 gesloopt. In 1941 werd het agrarische dorp met kapitale boerderijen door Rotterdam geannexeerd. In de vruchtbare polders verrezen, vanaf de jaren zestig, nieuwbouwwijken die samen Groot-IJsselmonde vormen. De Veranda, de wijk aan de Piet Smitkade, is gebouwd op het voormalige terrein van scheepswerf en machinefabriek Piet Smit Jr. Vanwege de nabijheid van De Kuip zijn de straten vernoemd naar personen uit de geschiedenis van de voetbalclub Feyenoord. De halve bollen en de watertoren in het Mallegatpark zijn een erfenis van de gasfabriek Feijenoord.
E
F Mallegat - Erasmusbrug
Langs de Piekstraat staat oude, industriële bebouwing die voor een deel wordt hergebruikt door jonge bedrijven. Voorbij de sociale woningbouw op het voormalige terrein van scheepssloperij Simons komen we bij de herenhuizen aan de Feijenoordkade waarvan de gevels zijn gerestaureerd en de woningen erachter nieuw zijn gebouwd. Aan de overkant staat de voormalige watertoren op het DWL-terrein. ‘De Hef’ werd in 1928 in gebruik genomen en is een ontwerp van Pieter Joosting. Sinds de opening van de spoortunnel in 1993 is de brug buiten gebruik. Het imposante bouwwerk is niet gesloopt maar werd als industrieel monument gespaard. De Koninginnebrug dateert uit 1929 en werd ontworpen door A.H. van Rood. Het Poortgebouw werd in 1879 gebouwd als kantoor van de Rotterdamsche Handelsvereeniging van Lodewijk Pincoffs. Het Joods Kindermonument bij het restant muur om het voormalige Gemeentelijk Haventerrein werd in 2013 onthuld. Het bevat de namen van 686 Rotterdamse kinderen die naar Westerbork werden weggevoerd. De Maastoren uit 2009 is met 161,2 meter het hoogste gebouw van Nederland. Links staat het gerechtsgebouw, op het luchtrooster ervoor zit een herdenkingsplaatje als herinnering aan verzetsman Leendert Eland. Hij werd hier op 6 februari 1945 op de vlucht doodgeschoten.
F
G Erasmusbrug – Maashaven
De Wilhelminapier maakt deel uit van de Kop van Zuid en was decennialang het grondgebied van de Holland-Amerika Lijn (HAL), die in 1873 werd opgericht. Op de pier bevonden zich kantoren, werkplaatsen, loodsen, vemen en aankomst- en vertrekhallen. Hotel New York, op de kop van de pier, is gevestigd in het voormalige hoofdkantoor van de HAL, die het imposante gebouw in 1984 verliet. Het schiereiland Katendrecht ligt ingeklemd tussen de Rijn- en Maashaven wat de bijnaam De Kaap verklaart. Het dorp Katendrecht werd in 1199 voor het eerst genoemd. Aan het begin van de 20ste eeuw verdween door het graven van de Maashaven het oude dorp grotendeels, aan het einde verdween het havenbedrijf van Katendrecht. Op de vrijgekomen terreinen verrezen moderne woningen, het Deliplein kreeg een facelift en Katendrecht begon aan een derde jeugd. Het s.s. Rotterdam werd in 1958 te water gelaten. Na vele omzwervingen en een grondige restauratie keerde het schip in 2008 onder massale belangstelling terug in haar thuishaven en begon in 2010 een nieuw leven als toeristische attractie. Aan boord bevinden zich onder meer een hotel, restaurants en bars. De Maashaven werd gegraven als graanhaven. Het silhouet van de Maassilo beheerst het beeld. De haven lag in het verleden vol graanschepen, elevatoren en rijnaken.
G
A Maashaven – Maastunnel
Bij de Watersnoodramp van 1953 liep de kade langs de Maashaven over, waarna deze werd verhoogd tot Deltahoogte. Het pad ligt op de oorspronkelijke hoogte van de kade. Voor de Maassilo staat op palen in het water een kantoorgebouw van architect Herman Haan. Aan de Brielselaan staan behalve de Maassilo, fabrieken van Quaker Oats en Meneba. Achter de Brielselaan ligt de Tarwebuurt met straatnamen die verwijzen naar het graanbedrijf: Gerststraat, Roggestraat, Speltstraat, Stoppelstraat en Tarwestraat. Op het Charloisse Hoofd hebben we zicht op het s.s. Rotterdam, de Erasmusbrug, de Euromast, Het Park, het Scheepvaart- en Transportcollege (met overhangende collegezaal), de kranen van de Waalhaven en de ventilatiegebouwen van de Maastunnel op beide oevers. De Maastunnel was de eerste autotunnel in Nederland. De bouw begon in 1937 en het werk was voltooid in 1942. De tunnel is nu een Rijksmonument.
Extra rondes Het Park, 2 km
Het Park werd halverwege de 19de eeuw aangelegd door de Haarlemse tuinarchitecten Zocher. In 1875 werd het landgoed De Heuvel aangekocht en bij Het Park gevoegd. Met grond uit de nieuwe Tweede Katendrechtsehaven werd in 1896 langs de rivier de ‘Bult van De Jongh’ of Parkheuvel opgeworpen, vanwaar men een prachtig uitzicht heeft over de rivier.
Noordereiland, 3 km
Via de Koninginnebrug komen we op het Noordereiland. Een wandeling over de kades rond het eiland biedt een bijzondere kijk op de rivier en de omringende stad. Het eiland zelf herbergt vele schatten op het gebied van beeldende kunst en architectuur.
De Esch, 2 km
Het poldertje De Esch is een fraai natuurgebied. Er staan twee boerderijen. De Rozenhof dateert uit de eerste helft van de 19de eeuw, is gerestaureerd en geeft onderdak aan diverse instellingen. Er waren plannen het poldertje te gebruiken als baggerdepot of geheel af te graven, zodat de duwvaart makkelijker de bocht in de rivier kon ronden.
Eiland van Brienenoord, 3 km Via de brug over het Zuiddiepje komen we op het Eiland van Brienenoord, het laatste riviereiland bij Rotterdam met getijdekreken aan de oostkant. Het ontstond aan het begin van de 19de eeuw en dankt zijn naam aan baron Van Brienen van de Groote Lindt, die er in 1845 een zalmvisserij vestigde.
Rotterdam en de rivier De Rotterdamse architect ir. W. van Tijen (1894 – 1974) schreef in 1947 met Rotterdam anno 2000, werk- en woonstad een scenario voor de toekomst. In zijn visie moest er voor het einde van de twintigste eeuw veel veranderen. ‘Rotterdam leeft van de Maas en de Rotterdammer wil contact met zijn rivier. De leus “Rotterdam en de Maas” wordt onder de burgerij steeds luider gehoord. Op zichzelf pleit het zeker voor de vitaliteit van ons bedrijfsleven, dat het zo elke meter van de Maasoever heeft opgeëist, maar de overheid had nooit mogen toelaten, dat het leven van de burgerij en dat van de rivier zo geheel en al van elkander zouden worden losgemaakt.’ Daar moest verbetering in komen. In de jaren tachtig van de twintigste eeuw ging de wens van Van Tijen gedeeltelijk in vervulling doordat de haven zich in westelijke richting verplaatste. Bedrijven maakten plaats voor woningbouw wat de skyline van de stad ingrijpend veranderde. Van Tijen verbond een aantal voorwaarden aan zijn scenario voor het herstel van de band tussen burger en rivier. ‘Nodig zijn beleid, werkkracht en vooruitzien en vooral liefde voor de stad.’ Met deze vier elementen is het mogelijk rivier en stad nog dichter bij elkaar te brengen. Dat is Van Tijens postume opdracht voor de 21ste eeuw. Het Nieuwe Maasparcours speelt daarin een belangrijke rol.
Binnenhaven, 2 km
Een rondje rond de Entrepot- en Binnenhaven gaat over historisch terrein. Het voormalige havengebied op de Kop van Zuid is omgetoverd tot een moderne woonwijk. De Entrepothaven bij het Vrij-Entrepot (een douanegebied) en de Binnenhaven doen nu dienst als jachthaven.
Rijnhaven, 2 km
Een rondje om de Rijnhaven toont de enorme transformatie die dit voormalige havengebied onderging. Op de Wilhelminapier staat een aantal markante gebouwen. New Orleans, met onderin het filmtheater LantarenVenster, is de hoogste woontoren van ons land. In Las Palmas is het Nederlands Fotomuseum gevestigd. Langs de Posthumalaan verdwenen de havenvemen.
