17
Index Waterschap Aa en Maas
1
Waterzuivering Arisu in Turkije
2
Mobiele MBR onttrekkingsunit Attero
3
Croda realiseert hergebruik van afvalwater
4
Levering membraaninstallaties voor HumVi
5
Omgekeerde osmose voor Induss II
6
IOI Loders Croklaan zet volgende
7
stap in duurzame productie Nog meer energie uit afvalwater dankzij
8
innovatieve slibgistingstechnologieën Realisatie mobiele omgekeerde osmose-units Onthard proceswater voor Sensus
9 10
Energiebesparing met nieuwe beluchting 11 Duurzame uitbreiding
12
NIEUWE DEELSTROOMBEHANDELING VOOR WATERSCHAP AA EN MAAS Met de ingebruikname van de installaties op
Attero heeft een installatie die stortgas omzet via
5 maart 2015 voor wamtekrachtkoppeling en deel-
een WKK. Het percolaatwater wordt gedeeltelijk
stroombehandeling op de RWZI Land van Cuijk
gezuiverd en daarna aan de RWZI aangeboden.
wordt een belangrijke bijdrage geleverd aan het
Het rejectiewater van de RWZI wordt nu geleid
terugdringen van het energieverbruik op de RWZI
naar de fosfaatwinning en komt daarna samen
en aan een verhoging van het rendement van de
met het percolaatwater in de de-ammonificatie. Met de nieuwbouw van deze deelstroombehandelingsinstallatie voor fosfaatterugwinning en stikverwerking van gas en afvalwater een verhoging van de duurzaamheid en een besparing van de exploitatielasten gerealiseerd. Logisticon Water Treatment heeft in samenwerking met NuReSys en Grontmij deze deelstroombehandeling ontworpen en gebouwd. De zuivering
opwerking van de gecombineerde gasstroom.
bestaat in hoofdlijnen uit een stripper voor pH-
Tevens wordt met het terugwinnen van fosfaten
correctie, een struvietreactor voor terugwinning van
invulling gegeven aan het Ketenakkoord Fosfaat-
fosfaat volgens het NuReSys®-concept, de-ammo-
kringloop. Het project kwam tot stand door samen-
nificatie met een Demon®-installatie volgens het
werking tussen Attero en het Waterschap.
ontwerp van Grontmij en een lamellenseparator.
Afvalwater
stofverwijdering wordt met een gecombineerde
Waterzuivering Arisu in Turkije aangepast Arisu in Çivril Turkije is de productie-
de appels (kleurstof) kon echter nog
faciliteit van Ariza uit Helmond voor
niet aan de lozingseis worden voldaan.
de productie van appelconcentraat.
Vorig
Bij de productie hiervan komt een
contact opgenomen met Logisticon
grote
om de laatstgenoemde vervuiling te
stroom
afvalwater
vrij
die
behandeld moet worden.
jaar
heeft
Ariza
wederom
verwijderen en huurde daarvoor eerst een DAF flotatie-installatie.
Arisu heeft gekozen voor een fysische/ biologische behandeling volgens de
Door extra dosering van Ferro Chloride
hoge kwaliteitseisen van Ariza. Door
en Polymeer in de toevoer van de
toename van de productie was de
geïnstalleerde DAF flotatie-installatie
bestaande
onvoldoende.
doet deze haar werk nu perfect. Na
Daarom werden er vorig jaar twee
fine-tunen van de waterzuivering zijn
grote lagunes gerenoveerd waarbij
ze er uiteindelijk in geslaagd om water
één lagune uitgerust werd met vier
binnen de lozingseisen af te voeren
beluchters, geleverd door Logisticon
met een capaciteit van 40-50 m3/h.
Water Treatment. Door de aanwezig-
De flotatie-installatie is uiteindelijk
heid van onder andere polyfenolen uit
aangekocht.
zuivering
Afvalwater
2/3
Mobiele MBR onttrekkingsunit voor Attero Na een brand bij Attero in Landgraaf heeft Logisticon Verhuur binnen één week een tijdelijke mobiele MBR-onttrekkingsunit geleverd. Met deze MBR-huurinstallatie werd goede ervaring opgedaan en al snel bleek het energie- en chemicaliënverbruik ten opzichte van de oude afgebrande installatie vele malen lager te liggen. Met name het reinigen van de membranen kon tot een minimum beperkt blijven. Met een capaciteit van 5 m3/h, in de toekomst uitbreidbaar tot 10 m3/h, heeft Attero Landgraaf ook via Logisticon uiteindelijk een definitieve oplossing
gevonden
voor
het
verwerken
van percolaatwater met een MBR-installatie. De
nieuwe
MBR-installatie
bevat
globaal
een onttrekkingstank geschikt voor 2 membraanmodules, een permeaattank, meetapparatuur, afsluiters, pompen, leidingwerk en besturing. Het geheel is geïntegreerd in een geïsoleerde 20ft container die aan de bovenzijde voorzien is van een reling voor veilig werken op hoogte en een onttrekkingstank in verhoogde uitvoering met afneembare luiken. Voordeel van deze uitvoering is dat het geheel plug & play getest en geleverd wordt, waardoor installatie op locatie tot een minimum beperkt kan blijven en er
Afvalwater
meteen opgestart kan worden.
Croda realiseert hergebruik van afvalwater Croda, producent van specialistische
koelwater, proceswater en stoom.
halffabricaten op basis van natuurlijke
Hierdoor
oliën en vetten in Gouda, heeft in
kubieke
mei 2014 een innovatieve membraan-
trekking
filtratie-installatie in gebruik genomen.
chemicaliën
Deze installatie zuivert afvalwater om
hoeveelheden CO2 bespaard en de
na demineralisatie opnieuw geschikt
lozing van zouten op het oppervlakte-
gemaakt te worden voor gebruik als
water sterk verminderd.
Logisticon Water Treatment bouwde,
procent bespaart op natronloog- en
na 9 maanden uitgebreid testen,
zoutzuurverbruik. Met de bouw van
voor Croda een complete nieuwe
de installatie is globaal een investering
installatie. Deze installatie bestaat uit
van 2 miljoen euro gemoeid, een
een ultrafiltratie (voor het verwijderen
bedrag dat Croda in zes tot zeven jaar
van alle zwevende delen in het
verwacht terug te verdienen.
afvalwater) en omgekeerde osmose (om
de
zouten
te
verwijderen
en de hardheid van het water te verlagen). Door deze processen krijgt de
demiwaterinstallatie
water
te
verwerken dat veel minder zouten en bicarbonaat bevat, waardoor deze 90
Proceswater
2 / 35 4
wordt
per
meter
jaar
grondwateront-
bespaard, sterk
500.000
gebruik verlaagd,
van grote
Drinkwaterbedrijf Vitens is zeer vooruitstrevend op het gebied van hergebruik van reststromen. Zij hebben in 2014 de Aquatech Innovation Award gewonnen voor de Humvi-techniek die zorgt voor 100% hergebruik van de reststromen, die ontstaan
Drinkwater
Levering membraaninstallaties voor HumVi
bij het ontkleuren van drinkwater. De HumVi-techniek is een efficiënte toepassing van ionenwisseling in combinatie met verschillende membraantechnieken, waarmee ook van moeilijk te zuiveren grondwater perfect drinkwater te maken is. Logisticon Water Treatment heeft Vitens geholpen met het ontwerp en de realisatie van deze membraantechnieken. Bij de laatst gerealiseerde membraantechnieken betreft het een 50 bar batchsysteem voor het indikken en uitwassen van de humuszuren via diafiltratie met speciale nanofiltratiemembranen die voorheen voor de kleur in het water verantwoordelijk waren. Daarnaast heeft Logisticon een 80 bar RO-systeem gerealiseerd om het restwater van de eerste unit weer op te werken tot een geconcentreerde zoutstroom zodat het hergebruikt kan worden bij de regeneratie van de ionenwisseling.
Het humuszuur dat geproduceerd wordt, is op deze manier opgewaardeerd tot een product dat inmiddels toegepast wordt in de agrarische sector als plant- en bodemverbeteraar. Andere toepassingen zoals vervanging van antibiotica in veevoer worden nog onderzocht.
Waterweetje: Koningswater Koningswater is een mengsel van geconcentreerd salpeterzuur en zoutzuur. Sinds de oudheid wordt dit veelal door handelaren, inkopers, juweliers en goudsmeden gebruikt om gouden sieraden te testen op echtheid en gehalte (karaat goud).
Omgekeerde osmose van 50 m3/h en 40 m3/h voor Induss II in Gent In opdracht van Induss, een Belgisch samenwerkingsverband tussen Antwerpse Waterwerken (AWW) en Farys (de nieuwe naam van Tussengemeentelijke Maatschappij der Vlaanderen voor Watervoorziening – TMVW), heeft Logisticon Water Treatment een uitbreiding in Reverse Osmosis (RO)-capaciteit mogen realiseren bij een bestaande productielocatie. Deze Induss II-locatie, ter hoogte van het Rodenhuizedok in Gent, produceert vanuit oppervlaktewater (zogenaamd dokwater) 4 verschillende kwaliteiten proceswater voor omliggende bedrijven en ‘mobiele afhalers’. Door het aansluiten van een nieuwe klant en de bijhorende extra afname van het koelwater is Induss II overgegaan tot een uitbreiding van de productiecapaciteit. De uitbreiding in capaciteit betrof een RO-installatie die de bijzondere eigenschap moest hebben om zowel in ‘enkel pass RO’ als in ‘dubbel pass RO’ te kunnen werken. Dit leverde een RO-installatie op die zowel 90 m3/h (50 + 40 parallel) kon produceren als 40 m3/h in geval van dubbel pass (serie) RO-bedrijf. Naast deze bijzondere RO-installatie die op één robuust RVS-frame is gebouwd, heeft Logisticon eveneens voorgesteld ‘Low Fouling’ membranen toe te passen met vergrote spacer om zodoende de frequentie van reiniging (CIP) te minimaliseren.
Proceswater
6/7
IOI Loders Croklaan zet volgende stap in duurzame productie IOI Loders Croklaan, dat voedings-
van het Berghof BioPulse®-concept,
middelenproducten maakt op basis
gevolgd door een omgekeerde osmose
van plantaardige oliën en vetten,
(RO) die het water vergaand zuivert
loopt al vele jaren voorop in duurzame
ten behoeve van waterhergebruik.
ontwikkeling van haar producten.
De installatie, inclusief bioloog van
Met de realisatie van een afvalwater-
600 m3 inhoud, heeft een gemiddelde
hergebruikinstallatie op het productie-
capaciteit van 360 m3/dag. Door
bedrijf in Wormerveer wordt een
Loders Croklaan is mede gekozen
volgende stap gezet in de duurzame
voor het BioPulse®-concept vanwege
productie.
het
Het huidige afvalwater wordt nu nog
opzichte van conventionele MBR-
op het riool geloosd, maar het doel is
installaties. De installatie zal naar
dit her te gebruiken tot ketelwater en
verwachting april 2015 in bedrijf zijn.
demiwater voor de palmoliefractionering en -raffinagefabrieken. Hierdoor zal het de lozing van afvalwater en inkoop van drinkwater verminderen en minder lozing van zout door de bestaande
ontharders
tot
gevolg
hebben. Deze turn-key installatie is aan Logisticon Water Treatment in opdracht gegeven en zal geïntegreerd worden met de bestaande demiwater-installatie. De zuivering zal bestaan uit een membraanbioreactor
(MBR)
op
basis
Afvalwater Waterweetje: Schietend water Schietend water is water dat een overlaat of drempel is gepasseerd en met een flinke snelheid naar beneden schiet. Hierdoor slaat het een soort gat in het water, dat achter de overlaat staat, waardoor het niveau hier lager ligt dan bij het omliggende water.
lagere
energieverbruik
ten
Nog meer energie uit afvalwater dankzij innovatieve slibgistingstechnologieën Themista® en Ephyra® zijn twee nieuwe technologieën om de slibhoeveelheid die vrijkomt bij afvalwaterbehandeling te verminderen en de biogasproductie te maximaliseren. Deze innovatieve slibgistingstechnologieën zijn door Royal HaskoningDHV ontwikkeld en onderscheiden zich door hoge efficiency, robuustheid en lage exploitatiekosten. Beide innovaties kunnen als voorbehandeling worden ingezet bij bestaande slibgistingsinstallaties; bijvoorbeeld op afwaterzuiveringsinstallaties waar extra slib moet worden verwerkt of juist om nog meer energie uit het afvalwaterzuiveringsslib te kunnen halen. Ephyra® kan daarnaast als zelfstandige gisting worden toegepast.
Om de potenties vast te stellen wordt in de volgende fase een pilotonderzoek onder praktijkcondities uitgevoerd. Met de uitkomsten hiervan wordt het mogelijk om business cases op te stellen, waarmee de technische en financiële haalbaarheid van de technologieën verder kan worden onderbouwd. Het pilotonderzoek wordt uitgevoerd op de rioolwaterzuiveringsinstallatie Kralingseveer in Capelle aan den IJssel en de RWZI Tollebeek en wordt financieel ondersteund door de Rijksdienst Voor Ondernemend Nederland (RVO). De uitvoering is in handen van een samenwerkingsverband bestaande uit STOWA, Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard, Waterschap Zuiderzeeland, TU Delft, Logisticon Water Treatment, Endress+Hauser en Royal HaskoningDHV.
Afvalwater
8/9
Realisatie groot aantal mobiele omgekeerde osmose-units Een waterzuivering in een container is een uitkomst om snel en zorgeloos te starten met waterbehandeling. Of het nu gaat om zandfiltratie, omgekeerde osmose, ultrafiltratie, MBR of een andere techniek; alle mogelijke zuiveringstechnieken
realiseert
Logisticon
Water
Treatment op maat. Door de modulaire bouw zijn de installaties eenvoudig uitbreidbaar en aan te passen aan de wensen van de klant. Onlangs zijn er weer 10 containers ontworpen en gebouwd. De gerealiseerde installaties zijn in staat om vanuit voorgezuiverd oppervlaktewater hoge kwaliteit proceswater te produceren met twee verschillende kwaliteiten van bijvoorbeeld < 3 µS/cm en < 10 µS/cm met een totale capaciteit van 550 m3/uur. In grote lijnen bestaat dit project uit een voorzuivering, omgekeerde osmose in
meerdere
containers,
ieder met een capaciteit tot 180 m3/h en een redundante RO-unit. Verder nog chemicaliënopslag en -dosering, hydrofoorinstallaties en een gecombineerde CIP-container met bedieningsruimte.
Verhuur
Onthard proceswater voor Sensus in Roosendaal Sensus B.V. in Roosendaal produceert voedingsingrediënten (Inulin) uit cichorei bieten en heeft voor de productie hiervan tijdens de campagne en
aansluitende
raffinageperiode
een
grote
watervraag. HydroBusiness B.V. heeft de opdracht verworven een nieuwe grondwaterzuivering te realiseren en te exploiteren om aan deze vraag te voldoen. Logisticon Water Treatment heeft op haar beurt opdracht gekregen voor een turnkey-project inclusief ontwerp, engineering en volledige realisatie van deze zuiveringsinstallatie. Het grondwater wordt gezuiverd tot onthard proceswater dat voldoet aan de kwaliteitsnormen uit het Waterleidingbesluit. In grote lijnen bestaat de opdracht uit ontwerp en bouw van een volledige waterzuivering inclusief gebouw en de aanleg van waterwinputten met bronpompen, cascades, ontijzeringsfilters met een diameter van 4 m, ontharders met een diameter van 2,2 m en opslagtanks met tussenliggend leidingwerk en pompen. Met de keuze van leiding-, constructiematerialen en coatings is rekening gehouden met het feit dat het gezuiverde water met een capaciteit van 80-300 m3/h wordt gebruikt in een voedingsmiddelenomgeving.
Drinkwater
10 / 11
De RWZI Nieuwegein van Hoogheem-
Een extra horde die genomen moest
raadschap De Stichtse Rijnlanden (HDSR)
worden was het feit dat de beluchtingstank
heeft als doel een energiefabriek te zijn.
niet leeg gemaakt konden worden. De
De beluchting bestond voorheen uit 3 grote
beluchtingsgrids dienden dus afgezonken
puntbeluchters die een enorme hoeveelheid
te worden en weer ophaalbaar te zijn voor
energie gebruikten. Om te komen tot een
inspectie en onderhoud. Logisticon Waterbehandeling had op de RWZI Nieuwegein al een de-ammonificatieinstallatie (Demon®) gebouwd om stikstof uit het afvalwater te verwijderen (zie ook LogistiContour 16). Het waterschap koos voor deze nieuwe techniek vanwege de robuustheid, de lage investeringskosten en het lage energieverbruik. Deze twee projecten dragen bij aan het realiseren van een energiefabriek voor HDSR.
ontwerp waarbij energie een belangrijke parameter is heeft HDSR een rekenformule bedacht waarin bouw- en energiekosten zijn verwerkt. De invloed van deze formule op het ontwerp is door Logisticon uitgebreid onderzocht en heeft geleid tot nog meer energiebesparing dan gedacht. Het UAVGC-contract is daarvoor een ideale kapstok gebleken; het benut de optimale creativiteit van de ervaren ontwerper zoals Logisticon Water Treatment binnen het kader dat HDSR definieert.
Afvalwater
Energiebesparing met nieuwe beluchting
17
Duurzame uitbreiding In het kader van ons milieuzorgsysteem ISO14001 is een aantal maatregelen genomen. Hiervoor is begonnen met het invoeren van het digitaal versturen van facturen en inkoop opdrachten om zo het papierverbruik te verlagen en transportbewegingen te verminderen. De energieverslindende buitenverlichting (verstralers) zijn vervangen door LED-lampen en een aantal oplaadpalen zijn geplaatst voor elektrisch aangedreven fietsen en auto’s. Verder is in 2014 geïnvesteerd in een eigen beitserij, vloeistofdichte wasplaats, chemicaliënopslag en reinigingsinstallaties.
Met
de
eigen
beitserij
wordt
een
aantal doelen gerealiseerd zoals minder transportbewegingen en daarmee energiebesparing en CO2-verlaging; 3 dagen tijdwinst wordt bereikt doordat ’s nachts geheel automatisch de RVS-onderdelen gebeitst en gepassiveerd worden. Kwaliteitsbeheersing
en
snel
kunnen
reageren op verzoeken van de klant om een aanpassing te kunnen doorvoeren worden hiermee ook gerealiseerd.
Colofon ‘LogistiContour’ is een uitgave van:
Met een vloeistofdichte wasplaats in combinatie met chemicaliënopslag en een zeer uitgebreide reinigingsinstallatie kunnen nu ook snel en veilig voor mens en milieu installaties
Logisticon Water Treatment b.v. Energieweg 2, 2964 LE
en membranen gereinigd en geconserveerd worden.
Industrieterrein Gelkenes Postbus 38, 2964 ZG Groot-Ammers, Nederland Telefoon: +31 (0)184 - 60 82 60 Telefax: +31 (0)184 - 60 82 80 E-mail:
[email protected] Website: www.logisticon.com
© 2015
Waterweetje: Spanningswater Spanningswater is grondwater dat in de ondergrond opgesloten zit tussen een ondoordringbare boven- en onderlaag. Het water kan daardoor op druk (spanning) komen te staan. Een andere naam is ook artesisch water.
