Nieuwe partnerships voor woonzorg concepten

Nieuwe partnerships voor woonzorg concepten Daan Tettero Concept Ontwikkelaar Zorgvastgoed Syntrus Achmea Real Estate & Finance

1

20-4-2015

Agenda

Waarom wonen en zorg?

 Demografie

 Syntrus

 Samenwerken als partners

 Andere woonwensen

 Amstelring

 Leermomenten

 Veranderende wetgeving

 Waarom samenwerken

 Gezamenlijke opgave

 Beleggen met maatschappelijke meerwaarde

2

Van Bernardus naar De Makroon

Over ons

20-4-2015

Demografie zorgt voor groeiende vraag naar zorgvastgoed

3

20-4-2015

Zorgvastgoed als beleggingsproduct

Demografische drivers

Hervormingen in zorgsector

Trends in zorg

Verandering in geldstromen

______________________

______________________

______________________

______________________

 Sterk toenemende vraag en veranderende samenstelling bevolking

 Demografische, sociaal maatschappelijk en politieke ontwikkelingen leiden tot hervormingen

 Mensen wonen langer thuis

 Extramuralisering: zorg vindt op locatie plaats

 Zorg dichterbij de cliënten

 Scheiden wonen & zorg: huurcontract wonen en zorgcontract apart van elkaar

 Demografie goed voorspelbaar  Aanbod vastgoed beperkt in kwantiteit en kwaliteit

4

 Tekort aan personeel  Stijgende (zorg)kosten

 Mondige cliënt stelt meer eisen aan kwaliteit  Kleinschaligheid en specialisatie 20-4-2015

 Onderscheiden huisvestingskosten in tarieven intramuraal

Beleggen met maatschappelijke meerwaarde

Bewoner / zorgcliënt

Zorginstelling

Belegger

_____________________________

_____________________________

_____________________________

 Kwaliteit van het woonklimaat

 Effectieve zorgverlening in moderne omgeving

 Solide rendement

 Sociale cohesie  Goede kwaliteit zorg: op maat en in eigen omgeving  Leefplezier

 Eigen regie

5

 Prettig werkklimaat medewerkers  Focus op kerntaak: leveren van zorg  Haalbaar bedrijfsmodel met effectieve inzet van mensen en middelen

20-4-2015

 Maatschappelijke en sociale bijdrage door beleggingen in zorgvastgoed in Nederland  Investeren in de eigen doelgroep  Impact investing

Syntrus Achmea Real Estate & Finance Markt en Klanten Activiteiten

Producten

Distributie

Verdienmodel 6

Vermogensbeheerder in vastgoed en hypotheken op de markt voor institutionele beleggers Beleggen, financieren en ontwikkelen van vastgoed om rendement voor klanten te behalen     

Aankoop, beheer en verkoop van bestaand vastgoed Ontwikkelen nieuw vastgoed en herontwikkeling bestaand Managen (in)directe portefeuilles nationaal en internationaal vastgoed Verstrekken en beheren van hypotheken en zakelijke financieringen Managen van Nederlandse vastgoedfondsen, internationale fondsen via AREA funds en Hypotheek fondsen

Direct contact met bestuur en/of via bestuursbureau en/of via fiduciar manager.

Fee over beheerd vermogen zowel direct als indirect Acquisitiefee en bij één klant dispositiefee

20-4-2015

 Zorg en diensten aan huis – Thuiszorg – Wijkzorgteam in de buurt – Hulp bij huishouden – Dagbesteding

 Verpleegd wonen (intramuraal) – Verpleging en verzorging – Revalideren – Hospice – Tijdelijk verblijf

7

20-4-2015

Waarom samenwerken  Inbreng kennis en expertise  Elkaar (leren) begrijpen  Meer dan zorg of wonen alleen  Gezamenlijke opgave

8

20-4-2015

Geschiedenis  Bernardus 1e paal 1913 in eigendom van de Zusters van Liefde  Tussen Marnixstraat en Singelgracht aan de Nieuwe Passeerdersstraat

9

20-4-2015

Ontwikkeling nieuwe Bernardus  1970 vernieuwing vleugel aan Marnixstraat  2004 onderzoek voor hergebruik: structuur ongeschikt, Bureau monumenten stelt vast: geen monument.

 2005 in landelijke inspectie VWS code rood: ongeschikt, mede door meerbedskamers. 154 verzorging en 136 verpleging.  2005 prijsvraag 3 architectenbureaus vanuit Sint Jacob/Bernardus, de ArchitektenCie komt met het beste voorstel.

10

20-4-2015

Roer om: niet openbare verkoopprocedure  Intensief onderzoek naar nieuwbouw volgt: overleg met zorgkantoor, gemeente (interim-huisvesting) en financiers.

 December 2010 besluit bouw interim-huisvesting en start DO Bernardus, besluit om Bernardus niet in eigendom te houden ivm Scheiden Wonen Zorg.  Oktober 2011 Tender Bernardus (ontwikkelende belegger)  Maart 2012 periode exclusiviteit met Syntrus Achmea, interimhuisvesting opgeleverd: verhuizing  2012 opdracht sloop oud Bernardus en opdracht bestek  Zomer 2012 turnkey opgaaf 3 ontwikkelaars/bouwers  December 2012: 3 hoofdige kamer Rechtbank, bezwaren afgewend en/of afgewezen.  Juni 2013 ondertekenen contracten verkoop/huurcontract /samenwerkingscontract/turnkeycontract en start bouwkuip.  December 2013 overdracht grond en bouwkuip, start nieuwbouw. Oplevering november 2015. 11

20-4-2015

Samenwerking op niveau vastgoed

 Programma van eisen en uitgangspunten SA  Materialisering

 Kwaliteit inrichting

 Gezamenlijke buitenruimte

 Wooncomfort

 Eisen doelgroep

 Herkenbaarheid

 Eisen onderhoud en beheer

 Routing verkeer  Alternatieve aanwendbaarheid  Verhuurbaarheid

12

20-4-2015

Samenwerking vormgeven in overeenkomst  Samenwerkingsovereenkomst  Doelgroep  Verhuur appartementen en commerciële ruimte  Kwaliteit woningen

 Kwaliteit zorg  Vervreemden

13

20-4-2015

Marketing • Bewust gekozen voor een nieuwe naam, los komen van oude structuren. • Dit is geen woonzorgcentrum, maar een woongebouw. • Nu al met een knipoog naar hen die volwassen werden eind jaren 60, begin 70, de protestgeneratie gaat verouderen.

14

20-4-2015

Leermomenten  dat mussen ook vervangende huisvesting nodig hebben  vleermuizen en gierzwaluwen soms belangrijker lijken dan goede huisvesting voor senioren  ons pensioengeld echt heel veilig beheerd wordt  wetgeving stabiel lijkt  investeren in elkaar leren begrijpen onontbeerlijk is

15

20-4-2015

Gezamenlijke opgave  (her)ontwikkeling woningen die voldoen aan woonwens ouderen

 Taxaties

 Scheiden wonen en zorg

 College sanering

 Elkaar blijvend leren begrijpen

16

20-4-2015

Vragen ?

17

20-4-2015

Bijlagen

18

20-4-2015

Aankondiging op site DVDP Nieuwe partnerships voor woonzorg-concepten Ouderen van de toekomst willen langer op zichzelf blijven wonen en zelf regie houden over hun woonomgeving. Een woonomgeving waar, als dat nodig wordt, ook zorg kan worden geboden. Een uitdagende, maar ook complexe opgave waar samenwerking tussen verschillende partijen vereist is.

Belegger Syntrus Achmea Real Estate & Finance en zorginstelling Amstelring hebben de handen ineengeslagen en ontwikkelen in co-creatie appartementencomplexen, gericht op vitale ouderen en ouderen met een zorgbehoefte. Het Amsterdamse complex De Makroon (zie foto) is inmiddels in volle ontwikkeling. Daan Tettero, Concept Ontwikkelaar Zorgvastgoed bij Syntrus Achmea RE & Finance, vertelt over de kansen die de toenemende vraag naar wonen met zorg biedt en deelt de strategie en ervaringen die Syntrus in samenwerking met Amstelring heeft opgedaan.

19

23-4-2015

In de steden wacht ons een enorme vraag naar nieuwe woningen

Amsterdam (tot 2030) + 68.000 huishoudens + 60.000 alleenstaanden + 46.000 65+-ers + 2358 woningen gebouwd in 2013

Den Haag (tot 2030) + 35.000 huishoudens + 23.000 alleenstaanden + 26.000 65+-ers + 2115 woningen gebouwd in 2013

Utrecht (tot 2030) + 27.000 huishoudens + 20.000 alleenstaanden + 14.000 65+-ers + 916 woningen gebouwd in 2013

Rotterdam (tot 2030) + 38.000 huishoudens + 30.000 alleenstaanden + 29.000 65+-ers + 1296 woningen gebouwd in 2013

20

20-4-2015

Daarnaast: Toename bevolking en huishoudens tot 2030

 tot 2030 een half miljoen extra alleenstaande 65-plussers  30.000 mensen 65+ per jaar  Groep alleenstaande 65-plussers is verantwoordelijk voor zo’n 60% van de groei van het aantal huishoudens tot 2030  Alleenstaande ouderen hebben veelal behoefte aan een veilige en sociale woonomgeving die zo is ingericht  De overheid heeft becijferd dat jaarlijks zo’n 44.000 woningen beschikbaar moeten komen voor ouderen.

21

+100.000

Demografie zorgt voor een grote potentiële vraag naar zorgvastgoed Bevolkingsontwikkeling senioren

1.000.000

5000000

Vraag naar Wonen met Zorg, intramuraal en extramuraal Beschut Wonen (ZZP 1-4)

900.000 4500000

Beschermd Wonen (ZZP 5-8)

800.000 4000000

Intramuraal Overig (ZZP 9-10)

700.000

3500000

Verzorgd Wonen

600.000

+1.303.000 75+ Van 2015 tot 2040

3000000 2500000

Overig geschikte huisvesting

500.000

2000000

400.000

1500000

300.000

+412.000 64-75 Van 2015 tot 2040

1000000 500000 0 2012

2015

2020 Bevolking 65-74 jaar

22

2025

2030

Bevolking 75+ jaar

200.000 100.000

2035

0

2040

2015 -100.000

7 november 2014

2020

2025

2030

2035

2040

Zorgvastgoed groeit als beleggingscategorie r e t u r n

Kantoren

Winkels Zorg Wonen

risk

Zorgvastgoed te positioneren als Residential+:  Hogere verwachte kasstromen dan sec Wonen  Hoeveelheid risico vergelijkbaar met Wonen  Bij verhuur aan zorginstellingen is de alternatieve aanwendbaarheid vaak gericht op Wonen en ingeprijsd in de verwachtingen  Residueel risico wordt deels gemitigeerd door expertise Beheerder  Zorgvastgoed kent een gunstig rendement-risicoprofiel

23