NIEUW LAND JAARVERSLAG

NIEUW L AND JAARVERSLAG

2013

Nieuw Land, waar Flevoland begint. Nieuw Land is een actief en attractief museum, archief en studiecentrum in Flevoland, waar de (ontstaans-)geschiedenis van een unieke provincie wordt verteld.

3

Op 28 mei 1932 werd de ruim dertig kilometer lange Afsluitdijk gesloten, de eerste fase van het Zuiderzeeproject. (Fotocollectie Nieuw Land, Directie Wieringermeer; J. Potuyt)

4

Excursie van het Genootschap Flevo op 6 september 1941. Een drooggelegd stuk van de Noordoostpolder. (Fotocollectie Nieuw Land)

5

NIEUW LAND JAARVERSLAG 2013 INHOUD

Nieuw Land jaarverslag 2013

13 14 19 30

33

inhoud

VOORWOORD

6

35

BIJZONDERE PROJECTEN De Culturele Haven Een zee van land Archeologie Festival De Batavier

PUBLIEKSPROGRAMMERING Tentoonstellingen Activiteiten en evenementen

MARKETING EN COMMUNICATIE Free publicity Museum van de Maand Marketing dashboard Touroperators Amsterdam Marketing Websites en blogs Sociale media

EDUCATIE MuseumJeugdUniversiteit Schoolplaten Programma voor het Hoger Onderwijs Afsluiting ‘Gezocht: Persmuskiet!’ Weekend van de Wetenschap Wisebits

47 49

53

COLLECTIES Analoog en digitaal archiefbeheer Nieuw Land en het E-depot Collectie- c.q. publieksoverzicht Calamiteitenplan Publiekscatalogus Flevolands Geheugen Museale voorwerpen Bibliotheek Provinciaal Depot voor Bodemvondsten Metamorfoze Particulieren archieven Rijksarchivaris, gemeentearchivaris en waterschapsarchivaris Gemeenschappelijke regelingen Gemeenten en het Waterschap Zuiderzeeland

PROVINCIAAL MUSEUMCONSULENT

STUDIECENTRUM 75 Jaar Genootschap Flevo Nieuw Land in vogelvlucht. Cultuur Historisch Jaarboek voor Flevoland Steunpunt Archeologie en jonge Monumenten Flevoland (SAMF) International Fieldschool for Maritime Archaeology Flevoland (IFMAF) Wetenschappelijke + voor onderzoek

ORGANISATIE

55

BIJLAGEN Bezoekersoverzicht Financiën Schenkingen bibliotheek Vrijwilligers Publicaties Medewerkers


voorwoord

7

Voor u ligt het jaarverslag over 2013 van Nieuw Land Erfgoedcentrum (Nieuw Land). Het was een bewogen jaar, waarin we afscheid namen van directeur Arjan Agema, maar ook grote stappen hebben gezet om onze organisatie een bijzondere toekomst te geven. Vele speciale manifestaties kregen waardering en trokken de nodige bezoekers, helaas alleen iets minder dan vorig jaar. Er is een begin gemaakt met een nieuwe opzet van tijdelijke tentoonstellingen, vooral gericht op gezinnen en kinderen. Daarvoor zijn meer Nieuw Landmedewerkers ingezet. Ook werden externe adviseurs bij de opzet betrokken. In gunstige zin viel op dat de deelnemende bestuursorganen tevreden zijn met de kwaliteit van onze dienstverlening. Zij hadden echter wel commentaar op de niet optimale transparantie en snelheid van onze — in het bijzonder financiële — verantwoording. Wij hebben intussen stappen gezet om hen voortaan inzichtelijker en tijdiger te informeren. We leven nu toe naar het Erfgoedpark Batavialand (werktitel). De afdeling Scheepsarcheologie van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, de Bataviawerf en Nieuw Land zullen samenwerken en — als het kan — per 1 januari 2015 in één organisatorisch verband gaan werken. Er is een koers uitgezet naar een (inter)nationaal centrum voor Nederlands maritiem erfgoed in combinatie met een toonaangevend expertisecentrum annex attractief themapark over Nederland Waterland. Dit vraagt veel voorbereiding en inspanning, terwijl de winkel tijdens de verbouwing open blijft. Aan ons zal het niet liggen om van Batavialand een succes te maken! Tot slot dank ik onze medewerkers en vrijwilligers van harte voor hun toewijding, inzet en betrokkenheid die zij juist ook in het roerige jaar 2013 lieten zien. Namens het bestuur van Nieuw Land, Pauline Terreehorst, voorzitter

NIEUW LAND JAARVERSLAG 2013 BIJZONDERE PROJECTEN


bijzondere projecten

9

DE CULTURELE HAVEN kick-off 2013, meerjarig project De Culturele Haven bevordert cultuureducatie in het primair onderwijs. Het is een educatief project, waarin Nieuw Land samenwerkt met drie Flevolandse culturele partners (Centrum voor Kunst en Cultuur De Kubus, Jeugdtheatergezelschap BonteHond, Museum De Paviljoens) en met diverse basisscholen in Flevoland. De Culturele Haven is een doorlopende Flevolandse cultuurleerlijn die specifieke lessen onderling verbindt met andere vakken. Zo ontstaat een samenhangend geheel rond de disciplines erfgoed, theater, muziek en beeldende kunst. Samen met de drie culturele instellingen ontving Nieuw Land van het Fonds voor Cultuurparticipatie en de provincie Flevoland € 900.000 subsidie voor vier jaar. Wat betekent De Culturele Haven in de praktijk? Er komt een website met lessen en activiteiten die de leerkracht direct kan uitvoeren in de nabije omgeving van de school. Ook worden er aanvullende lessen aangeboden op school, gegeven door kunstenaars, wetenschappers en cultuurvakdocenten. Verder biedt De Culturele Haven excursies, speciale activiteiten en een jaarlijkse provinciebrede projectweek. Tot slot voorziet het traject in deskundigheidsbevordering voor leerkrachten, vakdocenten en educatiemedewerkers.

Keileem storten (op de voorgrond) en zand opspuiten (foto: K. Maaskant).



10

EEN ZEE VAN LAND 26 juli — 15 september Ter ere van het vijftigjarig jubileum van Swifterbant richtte Nieuw Land de expositie Een zee van land in op de eerste etage van de Shortgolf in Swifterbant. Hier konden bezoekers zich verdiepen in de opzet van het Zuiderzeeproject, de inrichting van Oostelijk Flevoland en de ontwikkeling van Swifterbant. Een zee van land plaatste drie belangrijke kaarten naast elkaar: een negentiende-eeuwse kaart van de Zuiderzee, het Plan-Lely van 1891 en de provinciekaart van Flevoland. Zo waren in één oogopslag de veranderingen zichtbaar die het voormalige Zuiderzeegebied de laatste twee eeuwen had doorgemaakt. Aan de hand van ontwerpen, schetsen en kaarten werd vervolgens ingegaan op de planning en de inrichting van Oostelijk Flevoland. Foto’s en objecten toonden hoe de polder in de praktijk gestalte kreeg: de omvorming van de modderige bodem tot vruchtbare landbouwgrond; de inzet van polderwerkers; landschapsvormgeving en de uitgifte van agrarische bedrijven. Ook was er aandacht voor de vrijetijdsbesteding in Oostelijk Flevoland, de Hanzelijn en de World Jamboree 1995. Vanuit het oudheidkundig bodemonderzoek werd gekeken naar de Swifterbantcultuur en de scheepsarcheologie. Een vitrinekast met recente publicaties van Nieuw Land schetste een beeld van de collecties en het onderzoek van Nieuw Land. Op zaterdag 17 augustus werden in de buurt van de Shortgolf demonstraties gegeven met ontginningswerktuigen en oude landbouwmachines. Nieuw Land had hiervoor een aantal machines beschikbaar gesteld, die door enkele enthousiaste Swifterbanters in oude glorie waren hersteld.

1891 Het plan-Lely



11

HET ARCHEOLOGIE FESTIVAL 4 en 6 oktober Tijdens Het Archeologie Festival kon een breed publiek zich op een feestelijke manier verdiepen in de archeologie van Flevoland. Het interactieve evenement wierp een aantrekkelijke blik op de archeologie van de Zuiderzeebodem — van de prehistorische Swifterbantcultuur, tot aan de vliegtuigwrakken uit de Tweede Wereldoorlog. Wat betreft naam, organisatie en invulling was dit festival gestoeld op het Weekend van de Archeologie, dat elke twee jaar in Nijmegen wordt georganiseerd, gelijktijdig met het Romeinenfestival. Op 4 oktober vond de Scholendag plaats, op 6 oktober de Publieksdag. Beide dagen verliepen succesvol. Het Archeologie Festival organiseerde Nieuw Land samen met de Bataviawerf en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, afdeling Scheepsarcheologie. Eerder organiseerden de drie instellingen aan de kust van Lelystad samen de tentoonstelling Schipbreuk (oktober 2011 — oktober 2012).



12

DE BATAVIER, VAN NIEUW LAND NAAR NIEUWLAND 14 juni — 23 juni Kunstenaar Arjen Boerstra (1967) stond tien dagen in de Nieuwlandpolder (Striperpolder) op Terschelling, op cultureel festival Oerol, met zijn presentatie De Batavier, van Nieuw Land naar Nieuwland. Boerstra startte het project De Batavier in 2012 in een speciaal ingericht atelier in Nieuw Land. De presentatie toonde het plan Boersma, het fictieve plan voor de inpoldering van de Waddenzee. Boerstra ondersteunde zijn voorstellen met de inpolderingsplannen van Lely, Van Diggelen, Teding van Berkhout en Draisma de Vries. De presentatie sneed thema’s aan als inpolderen, werelderfgoed, biologische landbouw, energieopwekking en de stijgende zeespiegel. Hoewel Arjen Boerstra met een duidelijke knipoog vertelde over het inpolderen van de Waddenzee, bleken veel bezoekers toch moeite te hebben met het onderwerp. Indringende en serieuze gesprekken waren het gevolg. De Batavier stond fier op de dijk. Regelmatig werd de houten capsule voor een vaartocht op de Waddenzee te water gelaten. Het werd ingezet als werktuig voor ‘visuele metingen’ die voor de inpoldering noodzakelijk zouden zijn. De presentatie werd dagelijks bezocht door zo’n 400 mensen.

Arjen Boerstra in de houten capsule De Batavier (Video still: Wim Warrink).

NIEUW LAND JAARVERSLAG 2013 PUBLIEKSPROGRAMMERING


publieksprogrammering

14

TENTOONSTELLINGEN

In de CENTRALE HAL waren de volgende tijdelijke tentoonstellingen te zien:

PATRONEN 10 november 2012 — 20 mei Patronen startte in 2012 en toonde Flevoland in vier deeltentoonstellingen als een aaneenschakeling van patronen met dijken, greppels en kanalen.

WHEN I OPEN MY EYES 8 juni — 8 september In deze tentoonstelling was een fotoserie te zien die fotograaf Wout Berger (1941) maakte van het IJsselmeer. Opvallend was de rust die de foto’s uitstraalden. Steeds waren dezelfde onderwerpen te zien: het water, de horizon, de lucht. Geen mensen, vaartuigen of vogels. Toch was geen enkele foto identiek. Het gelijknamige fotoboek was gedurende de tentoonstelling te koop in de winkel van Nieuw Land. Foto uit het boek ‘When I Open My Eyes’. Foto: Wout Berger. Uitgever: Courtesy galerie Zic Zerp Rotterdam.



15

RADIOPRAATJES 12 september — 6 oktober

WERELDBURGERS 13 oktober — 5 januari 2014

In 2013 waren conservator André Geurts en archeologisch medewerker Dick Velthuizen al zes jaar lang wekelijks te gast in het radioprogramma Goedemorgen Flevoland. De tentoonstelling Radiopraatjes toonde de twintig meest opmerkelijke voorwerpen die zij in de uitzending bespraken. Na afloop kreeg een deel van de tentoonstelling een vaste plek in Nieuw Land.

In de tentoonstelling Wereldburgers hoorden, zagen en lazen bezoekers de verhalen van Amsterdammers, Marokkanen en Surinamers die in de jaren zeventig en tachtig naar Lelystad of Almere waren verhuisd om een nieuw leven op te bouwen.

Radiopraatjes, André Geurts en Dick Velthuizen.

Bezoekers werden in de interactieve tentoonstelling uitgedaagd om in een verhalenkast (een telefooncel) hun eigen verhalen te delen op de verhalensite flevolandsgeheugen.nl.

Aanleiding voor het project Wereldburgers was het ontbreken van historische bronnen over de komst van deze mensen naar Flevoland. In de geschreven en gedrukte bronnen komen hun verhalen niet voor; film- of fotomateriaal was nauwelijks voorhanden. Om in dit gebrek te voorzien, zijn zo’n dertig mensen geïnterviewd en gevraagd om beeldmateriaal af te staan voor het archief van Nieuw Land. Hun verhalen vormden de basis van de expositie en de publicaties op de verhalenwebsite. De interviews zijn gearchiveerd voor vervolgonderzoek. Dansen in de Agora in Lelystad. Beeld uit Wereldburgers.



16

In de Agora in Lelystad wordt de feestelijke Surinaamse Dag gehouden (foto Jan Blom), beeld uit Wereldburgers.



17

Kunstexpositie + Vertellende Wereldvrouwen Bij de tentoonstelling werd een expositie georganiseerd met het werk van vier in Flevoland woonachtige kunstenaars. Van 12 oktober tot en met 24 november waren schilderijen te zien van de Braziliaanse beeldend kunstenaar Anna Ferrazzo. Van 27 november tot en met 15 december was er werk te zien van de Surinaamse kunstenaar en beeldend vormgever Robert Borsari en de Amsterdamse fotografe Elsa Blaaser (1949). Van 16 december tot en met 5 januari 2014 sloot de Fin Jari Einiö het programma af.

De SCHATKAMER bood plaats aan de volgende tijdelijke tentoonstellingen:

In het kader van het project nodigde Nieuw Land drie Vertellende Wereldvrouwen uit om hun ervaringen te delen over het opbouwen van een nieuw leven in Lelystad, ver van huis. De Braziliaanse Anna Ferrazzo, de Surinaamse Lucia Fer en de Finse Seija Ekman traden drie keer op: 12 oktober tijdens de opening van de tentoonstelling, 17 november en 20 december tijdens de Vriendendag.

STANDPUNT FL. DISCUSSIES OVER HET IJSSELMEERGEBIED 15 juni — 2 maart 2014

Wereldburgers was een project van Omroep Flevoland, CMO Flevoland (Centrum Maatschappelijke Ontwikkeling), Vertellende Wereldvrouwen en Nieuw Land. Omroep Flevoland maakte de vijfdelige televisieserie Veranderen in Lelystad. De serie werd uitgezonden eind oktober en werd ook vertoond tijdens de tentoonstelling. Veel activiteiten in de decembermaand waren gelinkt aan dit project, zie ‘Activiteiten en Evenementen’.

DANKZIJ DE DIJKEN 17 november 2012 — 26 mei Als onderdeel van Patronen toonde deze expositie een overzicht van de verschillende dijken in en rondom de voormalige Zuiderzee vanaf 1000 na Christus tot heden.

Deze tentoonstelling was samengesteld ter ere van het 75-jarig bestaan van het Genootschap Flevo, waar Nieuw Land het archief van beheert. Deze oudste vereniging van Flevoland werd in 1938 opgericht om de activiteiten te ondersteunen van de Stichting voor het Bevolkingsonderzoek in de drooggelegde Zuiderzeepolders. In de jaren vijftig stelde het genootschap de plannen en voornemens voor de inrichting van de Zuidelijke IJsselmeerpolders juist ter discussie. Tegenwoordig maakt de organisatie zich sterk voor het verzamelen en delen van kennis over het IJsselmeergebied. Op vrijdag 14 juni werd de tentoonstelling door de Commissaris van de Koning, Leen Verbeek, officieel geopend.



18

In het STUDIECENTRUM werden gedurende het jaar vitrine-exposities ingericht met stukken afkomstig uit de depots van Nieuw Land. De thema’s in 2013 waren: + Afsluitdijk 80 jaar (22 november 2012 tot en met 15 januari); + Het nieuwe land (tot en met 1 maart). Naar aanleiding van het verschijnen van het boek Het nieuwe land van Eva Vriend; + Boekbanden uit drie eeuwen (tot en met 16 april); + Beatrix in Nieuw Land: een beeldverslag van de bezoeken die koningin Beatrix bracht aan Nieuw Land, vanaf haar geschiedenis als Poldermuseum (tot en met 22 mei); + Potten en pannen door de tijd heen: vier millennia kookobjecten uit het Provinciaal Depot voor Bodemvondsten (tot en met 15 juli); + Lang leve de kruik: een groot aantal negentiendeen twintigste-eeuwse kruiken voor alcoholische dranken en bedkruiken (tot en met 9 september); + Restauratie van bodemvondsten: gerestaureerd aardewerk, gevonden in de Noordoostpolder, uit het Provinciaal Depot voor Bodemvondsten (tot en met 26 november); + Herinneren en herdenken: een verzameling boeken, borden en metalen voorwerpen gemaakt ter ere van de instelling van de provincie Flevoland (tot en met 26 januari 2014).

Werkbezoek H.K.H. Prinses Beatrix aan de Noordoostpolder. Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders, Potuyt

Vitrine Studiecentrum



19

ACTIVITEITEN EN EVENEMENTEN

01

02

Tijdens de kerstvakantie waren er activiteiten voor jong en oud. Zo konden kinderen speurtochten doen door het museum en landschappen maken en onderzoeken.

In het weekend van 2 en 3 februari waren er tijdens het Themaweekend Watersnoodramp Polygoonjournaals te zien met beelden van de watersnoodramp uit 1953.

Op vrijdag 25 januari startte de cursus Oud Schrift. De cursus liep tot 29 maart. Negen cursisten namen deel aan acht lessen van elk twee uur.

Op zondag 3 februari gaf historicus, journalist en schrijver Eva Vriend een lezing over haar boek Het nieuwe land. Het verhaal van een polder die perfect moest zijn. Het boek vertelt hoe tienduizenden Nederlanders na de Tweede Wereldoorlog droomden van een bestaan als boer in de drooggelegde polders. Voor haar onderzoek werd Eva Vriend geholpen door onderzoekers van Nieuw Land. Zij maakte onder meer gebruik van archieven en oude interviews. Naar aanleiding van het boek werd een compacte presentatie ingericht bij de ingang van Nieuw Land, met foto’s en archiefstukken. Ook besteedde de verhalenwebsite flevolandsgeheugen.nl aandacht aan het thema van het boek.

JANUARI

FEBRUARI

In de week van 18 tot en met 22 februari zond Omroep Flevoland Radio in samenwerking met medewerkers van Nieuw Land een kleine serie uitzendingen uit over de Superprovincie (de door de minister van Binnenlandse Zaken, Ronald Plassterk, beoogde samenvoeging van Noord-Holland, Utrecht en Flevoland). Afleveringen gingen onder meer over Almere als hoofdstad van deze provincie, de

identiteit van Flevoland en de herkomst van de bewoners van Lelystad en Almere. Tijdens de voorjaarsvakantie, van 16 tot en met 24 februari, stond de dijk als thema centraal. Kinderen konden kijken naar de handpoppenvoorstelling Moffel en Piertje bouwen een dijk, speuropdrachten doen of bouwen met LEGO®-steentjes. Op 17 februari konden ze natuurwetenschappelijke proeven doen in het laboratorium van Proefjeslab. De SchoolTV-activiteiten werden georganiseerd in het kader van Xperiment, een samenwerkingsverband tussen SchoolTV en de Vereniging van Science Centra en Samenwerkende Musea in Wetenschap en Techniek (VSC).



03 MAART

In maart startte Nieuw Land de Poldercolleges, een nieuwe publieksactiviteit in samenwerking met Waterschap Zuiderzeeland. Deze colleges maakten het publiek bekend met de dijkbouw en de geschiedenis van Flevoland. De Poldercolleges waren bedoeld voor volwassenen en kinderen en sloten aan op de tijdelijke tentoonstelling Dankzij de dijken.

20

04 APRIL

In april was Nieuw Land door de initiatiefnemers van de Museummaanden aangewezen als Museum van de Maand. Daarom organiseerde Nieuw Land de hele maand speciale activiteiten rond het thema Ode aan de Polderpionier. In het weekend van 6 en 7 april werd het landelijke Museumweekend gehouden. Tijdens dit weekend bedroeg de entree slechts één euro. Dit jaar luidde het thema Doe een museum. Op zondag 7 april konden de bezoekers de hand schudden van niemand minder dan Cornelis Lely. Op zaterdag 13 april vertelde polderpionier Siem Meijers over zijn leven en werk in het nieuwe land. Daarnaast was er de Masterclass Dijkbeheer, Nut en Noodzaak, georganiseerd in samenwerking met het Waterschap Zuiderzeeland.

05 MEI

Tijdens de meivakantie, van 27 april tot en met 12 mei, waren er diverse activiteiten. Zo konden kinderen schatgraven, op trippen over drassige grond lopen en de kaart van Flevoland inrichten met LEGO®. Met een computerspel kon je als jonge bezoeker dijken en polders bouwen. 25 en 26 mei organiseerde Nieuw Land het Jaren 50 Weekend. Bezoekers konden ontdekken hoe het er in de jaren vijftig aan toe ging in het gezinsleven, het kantoor, de politiek en het leven in de nieuwe polder. Uiteraard kwamen typische jaren 50-thema’s aan bod, zoals Hollywood, pettycoats en rock ’n’ roll. Een van de hoogtepunten was de huiskamer waarvan het jaren 50-interieur door particulieren in bruikleen was gegeven. Met 700 bezoekers was het een succesvol nieuw publieksevenement.

Tijdens het paasweekend konden kinderen paaseieren zoeken en Flevolandeieren knutselen. Op woensdag 10 april werd de gevel van Nieuw Land voorzien van een vier bij vier meter grote reproductie van het schilderij De Flevolander. Het felgekleurde schilderij van de bekende kunstenaar en cardioloog Menno Baars werd door Nieuw Land aangekocht. Op woensdag 17 april gaf archeologisch medewerker Dick Velthuizen een rondleiding in het archeologisch depot. De rondleiding was speciaal gericht op kinderen. Zij konden in het depot schatten uit de Zuiderzeebodem ontdekken, zoals kanonskogels, ankers en een echt zwaard. Campagnebeeld Jaren 50 Weekend

Jaren 50 Weekend



21

+ Een foto uit 1941 van een polderwerker die afscheid neemt van zijn geliefde op een Amsterdamse kade voor zijn vertrek naar de Noordoostpolder (genoemd De Kus); + Een brief uit 12 december 1941, waarin de Joodse Amsterdammer Paul Josef Danby zijn lidmaatschap van Genootschap Flevo opzegt. De Duitse bezetter bepaalde in 1941 dat Joden geen lid meer mochten zijn van organisaties waarvan ook niet-Joden lid waren. Op 16 juli 1943 werd Danby samen met zijn echtgenote in Sobibor omgebracht door de nazi´s; + De menukaart van het diner dat op 22 april 1892 aan ir. Cornelis Lely werd aangeboden bij zijn vertrek als technisch adviseur van de Zuiderzeevereeniging; + De kaart van het Hoogheemraadschap Zeeburg en Diemerdijk, waarop de percelen zijn aangegeven die belast waren met dijkplicht dan wel waalplicht, vervaardigd door Jan Wandelaar, editie 1754. Nieuw Land liet deze kaart een jaar eerder restaureren met steun van de vriendenvereniging Stichting FlevoFonds. De foto uit 1941 werd verkozen tot officiële inzending.

07

08

Tijdens de zomervakantie, van 6 juli tot en met 1 september, werd extra aandacht besteed aan de vaste multimediale presentaties Polderen! Verleden en toekomst van het Zuiderzeeproject en De Watermensen. Deze hadden recentelijk een makeover ondergaan. Zo werden grote vitrines toegevoegd met een museale collectie.

In augustus hield Nieuw Land de voorverkiezing voor het Stuk van het Jaar, de landelijke verkiezing georganiseerd door de Nederlandse archieven. Via e-mail, website, Facebook en Twitter riep Nieuw Land mensen op om te stemmen op hun favoriete archiefstuk.

JULI

AUGUSTUS

De volgende archiefstukken waren genomineerd: De Kus, Stuk van het Jaar (foto H. Nieuwenhuis).

Op maandag 5 augustus startte de International Fieldschool for Maritime Archaeology Flevoland (IFMAF) met de opgraving van een achttiendeeeuws vrachtschip. Ton van Amerongen, wethouder kunst en cultuur van de gemeente Dronten, gaf het startsein op de opgravingssite, een akker in Dronten. Op 17 augustus vond de open dag plaats, die meer dan 700 bezoekers telde. De opgraving werd uitgevoerd door archeologiestudenten van diverse universiteiten, amateurarcheologen van AWN Vereniging van Vrijwilligers in Archeologie, afdeling Flevoland en een team medewerkers van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, afdeling Scheepsarcheologie, Rijksuniversiteit Groningen en Nieuw Land onder begeleiding van bijzonder hoogleraar prof. dr. André van Holk en scheepsarcheoloog drs. Laura Koehler.



22

09

10

Op zaterdag 21 september werd in het Waterschapshuis te Lelystad een groot aantal kaarten geëxposeerd over het Zuiderzeeproject en Flevoland. Dit in het kader van de Dag van de dijk, georganiseerd door Waterschap Zuiderzeeland.

Oktober was de Maand van de Geschiedenis met het thema Vorst & Volk. Aansluitend op het thema gaf Jutta Chorus op zondag 27 oktober een lezing over haar boek Beatrix, dwars door alle weerstand heen.

SEPTEMBER

Op 23 september werd de jaarlijkse Cornelis Lely Lezing (150 bezoekers) in Nieuw Land uitgesproken door prof. dr. Leo Lucassen onder de titel: Het onbekende land: de selectie van migranten in Nederland sinds de zeventiende eeuw. Centraal stond selectie. Van migratie in het verre en recente verleden, de massa-immigratie naar Hollandse steden in de zeventiende eeuw, tot de komst van Oost-Europeanen nu. Coreferent Eva Vriend, auteur van Het nieuwe land, vertelde over de selectie van landbouwers in de Noordoostpolder. Op zondag 29 september gaf fysisch antropoloog Maja d’Hollosy van de Universiteit van Amsterdam een lezing over haar specialisatie: het maken van driedimensionale gezichtsreconstructies door een combinatie van forensische wetenschap, archeologie, anatomie en boetseerkunst.

OKTOBER

De Kus, de inzending voor de landelijke verkiezing Stuk van het Jaar, ging in oktober op tournee door de provincie. Begin oktober vond het Archeologie Festival plaats. Het festival werd geopend tijdens de Scholendag op vrijdag 4 oktober, waar zo’n 200 leerlingen aan meededen. Op 6 oktober stonden verschillende archeologische activiteiten op het programma bij Nieuw Land, de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, afdeling Scheepsarcheologie en de Bataviawerf. Zo mochten bezoekers zelf archeologische vondsten opgraven en spijkers smeden. Ondertussen kregen ze informatie over de scheepswrakken van de Zuiderzee.

ze een hennaworkshop. Dit was gelinkt aan de tentoonstelling Wereldburgers. Op woensdag 23 oktober lanceerde Nieuw Land een nieuw publieksevenement: NachtVolk, een spannende avond met een bijzonder programma. Kinderen van acht jaar en ouder deden een nachtelijke speurtocht. Met een zaklamp baanden ze zich een weg in een donker museum. De avond duurde tot 22.00 uur en was een groot succes met circa 300 bezoekers.

Op 5 oktober, tijdens het Weekend van de Wetenschap, gaf de archeoloog en ‘pop-up wetenschapper’ Sjoerd van der Linde een interactieve lezing over zijn ontdekkingen en opgravingen in een 3.500 jaar oude stad in Palestina. Op donderdag 17 oktober waren de depots van Nieuw Land open. Bezoekers konden gratis rondleidingen krijgen door de archieven, waarbij collectiemedewerkers als gids optraden. Tijdens de herfstvakantie, van 12 tot en met 27 oktober, knutselden kinderen een kroon of volgden NachtVolk



11

NOVEMBER

23

12

DECEMBER

HET HELE JAAR:

Op vrijdag 1 november 2013 eindigde De Kus in de verkiezingsstrijd om de titel Stuk van het Jaar op de 16e plaats van de 41 deelnemers. De foto ontving veel aandacht in de landelijke media (waaronder bij Omroep MAX). Hiermee bewees Nieuw Land dat het ondanks zijn jonge leeftijd toch een rijk archief bezit.

Op zondag 8 december was er de lezing Mens en dier in de Swifterbantcultuur gegeven door Wietske Prummel, oud-medewerkster archeozoölogie van de Rijksuniversiteit Groningen. De organisatie was in handen van de AWN Vereniging van Vrijwilligers in de Archeologie, afdeling Flevoland.

In november waren er diverse muzikale activiteiten. Men kon muziek maken met handpercussie en drums. Kinderen volgden de workshop Zelf muziek maken, die werd afgesloten met een optreden voor familie en vrienden. In het kader van de tentoonstelling Wereldburgers gaf beeldend kunstenares Anna Ferrazzo de workshop Schilderen is voor iedereen en buikdanseres Yonina een workshop buikdansen.

De jaarlijkse Vriendendag (120 bezoekers) was een groot succes. Tijdens deze dag werd ook het Cultuur Historisch Jaarboek voor Flevoland 2013 gepresenteerd, getiteld Nieuw Land in vogelvlucht.

Archeologisch Spreekuur Elke eerste vrijdagmiddag van de maand verzorgt de archeologisch medewerker een spreekuur waarin het publiek de gelegenheid krijgt om archeologische vondsten door deskundigen te laten determineren. Getoond werden dit jaar een geslepen stenen bijl gevonden in de jaren veertig bij Kamp Schokland in de Noordoostpolder, een benen vishaak gevonden op eiland De Kreupel in het IJsselmeer en een zilveren hanger gevonden bij Nagele. Hij gaf rondleidingen door het depot en door de tentoonstelling OER!

Tijdens de kerstvakantie, van 21 december tot en met 5 januari 2014, konden bezoekers kerstwensen ophangen aan de kerstboom in de centrale hal. In het Winteratelier hadden ze de mogelijkheid om windlichtjes of kerstballen te maken. Op zondag 22 december was er het MidWinterFeest met muziek, proeverijen en een workshop kerstbal breien. In het teken van Wereldburgers vertelde Lucia Fer op vrijdag 27 december Surinaamse kerst- en winterverhalen bij de boom.

Wereldburgers, Vriendendag

Voorouderspreekuur Elke laatste vrijdag van de maand organiseerde Nieuw Land het Voorouderspreekuur, in samenwerking met de afdeling Flevoland van de Nederlandse Genealogische Vereniging. Bezoekers kunnen dan voor informatie en advies omtrent stamboomonderzoek terecht bij de bestuursleden van de vereniging en het hoofd Collecties & Onderzoek. Radiopraatjes Elke zaterdagochtend bespraken conservator André Geurts en archeologisch medewerker Dick Velthuizen om de beurt een object uit het depot voor het zaterdagochtendmagazine Goedemorgen Flevoland van Omroep Flevoland Radio.

NIEUW LAND JAARVERSLAG 2013 MARKETING EN COMMUNICATIE


marketing en communicatie

De werkzaamheden op het gebied van marketing en communicatie waren gericht op het vergroten van de naamsbekendheid, het verhogen van de bezoekersaantallen en het onder de aandacht brengen van tentoonstellingen, educatieve activiteiten, publicaties en collectie gerelateerde diensten. Om de bekendheid en toegankelijkheid van het archief van Nieuw Land te vergroten werden foto’s uit de eigen collectie voor alle promotieuitingen gebruikt.

25

FREE PUBLICITY In de media boekte Nieuw Land zeer goede resultaten. Met diverse middelen (persberichten, advertenties, nieuwsbrieven, enzovoorts) werd 1,3 miljoen euro aan free publicity gegenereerd. Dat is bijna twee keer zoveel als in 2012. Er waren opvallend hoge scores qua online bezoek en persaandacht in oktober door NachtVolk, Stuk van het Jaar en het Archeologie Festival. De verkiezing Stuk van het Jaar werd in 2013 voor het eerst gehouden en kreeg veel landelijke aandacht. MUSEUM VAN DE MAAND Stichting Museumkaart en de Bankgiro Loterij introduceerden in 2013 de landelijke Museummaanden om het bezoek aan de Nederlandse musea te bevorderen. Ieder maand stonden 4 musea in de schijnwerpers als Museum van de Maand. In de maand april werd Nieuw Land gekozen als Museum van de Maand. Nieuw Land organiseerde hiervoor een aantal speciale publieksevenementen rond het thema ‘Ode aan de Polderpionier’. MARKETING DASHBOARD Sinds augustus wordt er maandelijks een dashboard over het bezoek aan Nieuw Land opgesteld. Het dashboard analyseert de gegevens van de kassa, de Museumkaart, de website en de social media kanalen zodat de marketingstrategie beter op de bezoekers afgestemd kan worden.

Met diverse middelen werd 1,3 miljoen euro aan free publicity gegenereerd.

TOUROPERATORS In samenwerking met café-restaurant De Cantine zijn nieuwe arrangementen voor bezoekers in groepsverband ontwikkeld. Deze zijn gericht op het aantrekken van groepen bezoekers, met name via touroperators. Hiervoor werd een uitgebreid marketingplan geschreven. AMSTERDAM MARKETING Nieuw Land werd in 2013 zilveren partner van Amsterdam Marketing. Deze stichting is de citymarketingorganisatie van Amsterdam. Lelystad is een van de attracties binnen deze metropool. De ambitie is om deze regio op de kaart te zetten als één van de vijf meest aantrekkelijke metropolen van Europa voor bewoners, bezoekers, bedrijven en beïnvloeders. Nieuw Land heeft in diverse uitgaven van Amsterdam Marketing voor buitenlandse bezoekers geadverteerd.


marketing en communicatie

26

WEBSITES EN BLOGS De websites en blogs van Nieuw Land behaalden in 2013 in totaal 145 duizend unieke bezoekers, 230 duizend bezoeken en 755 duizend pageviews. Vier keer per jaar werden de digitale nieuwsbrieven (algemeen en voor het onderwijs) verstuurd. Het aantal abonnees op deze nieuwsbrieven steeg naar 876. Ter aanvulling op de website www.nieuwlanderfgoed.nl biedt Nieuw Land verdieping met de verhalenwebsite www.flevolandsgeheugen.nl en www.verganeschepen.nl. Eind 2013 werd een deel van de publiekscatalogus FlevolandBovenWater.nl ondergebracht in de reguliere website van Nieuw Land. Het gaat om de toegang op alle documenten die in Nieuw Land worden beheerd. De website van Het Verhaal van Lelystad ging in maart 2013 offline, nadat de inhoud was overgezet naar flevolandsgeheugen.nl, de verhalenwebsite van Flevoland. Nieuw Land houdt twee blogs bij: nieuwlanderfgoed.blogspot.nl, met foto’s en verhalen uit het archief van de Rijksdienst ter Uitvoering van de Zuiderzeesteunwet, en ifmaffieldschool.blogspot.nl, het blog van de IFMAF-opgraving. Stamboomonderzoekers kunnen via www.wiewaswie.nl alle Flevolandse openbare akten bekijken die Nieuw Land heeft geplaatst. SOCIALE MEDIA Nieuw Land was weer zeer actief op Facebook, YouTube, Twitter, Flickr, Pinterest en Tripadvisor. In 2013 was een duidelijke stijging te zien in volgers en bezoekers.

T.R.O.S. TV-uitzending vanuit het Expositiegebouw te Lelystad-Haven. Ir. Klasema op de beeldbuis. (Fotocollectie Nieuw Land)

NIEUW LAND JAARVERSLAG 2013 EDUCATIE

e


educatie

28

MUSEUMJEUGDUNIVERSITEIT Dit jaar nam Nieuw Land voor de derde keer deel aan het landelijke initiatief MuseumJeugdUniversiteit, een collegereeks voor kinderen tussen 8 en 12 jaar. Tijdens negen colleges gingen sprekers in op diverse onderwerpen. Sprekers dit jaar waren onder meer: Anton van den Heuvel, hoofdleermeester bij de Bataviawerf; prof. dr. Harold Linnartz, Sterrenwacht Leiden; Ewoud Vos MSc, Rijksuniversiteit Groningen. De MuseumJeugdUniversiteit werd in 2009 opgericht door het Rijksmuseum van Oudheden, in samenwerking met de Universiteit Leiden. De MuseumJeugdUniversiteit werkt samen met de VSC (Vereniging van Science Centra en Samenwerkende Musea in Wetenschap en Techniek) en Kidsweek en wordt gesteund door Shell Nederland. Op 8 september werd als voorproefje op de nieuwe collegereeks een college gegeven door prof. dr. Dick Swaab en kinderboekenschrijver Jan Paul Schutten, over hun boek Jij bent je brein, in samenwerking met het Servicecentrum Flevolandse Bibliotheken. SCHOOLPLATEN Nieuw Land ontwikkelde een reeks van vijf schoolplaten over de geschiedenis van de inpoldering. De posters met elk een foto uit het provinciaal archief gaan in op de thema’s Zuiderzee, Afsluitdijk, polders, landbouw en bewoners. PROGRAMMA VOOR HOGER ONDERWIJS In de week van 25 februari ontving Nieuw Land zestien internationale masterstudenten landschapsarchitectuur van de TU Delft. Onder leiding van ir. Inge Bobbink deden de studenten onderzoek naar twee verschillende polders: de Zoetermeerse Meerpolder en de veenpolder rond Weipoort. Zij namen deel aan de workshop Vilt MuseumJeugdUniversiteit

maken van beeldend kunstenaar Cora Jongsma en volgden een inhoudelijk programma met rondleidingen en lezingen door de conservator en twee onderzoekers van Nieuw Land. Op 1 maart maakten de studenten een voorstel voor de inrichting van hun polders in de vorm van landschappen van vilt. Het was de eerste keer dat Nieuw Land een educatief programma voor het Hoger Onderwijs ontwikkelde. AFSLUITING GEZOCHT: PERSMUSKIET! Op 1 maart werd het meerjarige project Gezocht: Persmuskiet! afgesloten met een feestelijke bijeenkomst. In dit educatief project, gefinancierd door het Fonds voor Cultuurparticipatie en uitgevoerd in opdracht van de provincie Flevoland, leerden Flevolandse jongeren om (groot)ouders of generatiegenoten te interviewen over hun Flevolandse identiteit. Het project leverde bijna 700 interviews op. WEEKEND VAN DE WETENSCHAP Het eerste weekend van oktober was het Weekend van de Wetenschap. Jong en oud konden ervaren welke rol wetenschap en technologie spelen in Nederland en in ons dagelijks leven. WISEBITS In samenwerking met de educatieve omroep NTR en de VSC ontwikkelde Nieuw Land acht minifilmpjes, de zogenoemde Wisebits. De korte filmpjes roepen prikkelende vragen op over het verhaal van Nieuw Land (de inpoldering van Flevoland, archeologie en scheepsarcheologie). Elke Wisebit duurt maximaal 90 seconden en is uniek in stijl. In het najaar zijn ze aan een aantal van de vaste presentaties toegevoegd. De Wisebits zijn ook online toe te passen en in het onderwijs.

NIEUW LAND JAARVERSLAG 2013 COLLECTIES


collecties

30

NIEUW LAND EN HET E-DEPOT Het archiefwezen bevindt zich momenteel op het snijvlak van analoog en digitaal archiefbeheer. Burger en overheid communiceren steeds vaker digitaal met elkaar, meestal via de email. De ambtenaar werkt op zijn beurt meestal ook digitaal. Hierdoor ontstaan steeds meer digitale archiefbescheiden. Deze ontwikkelingen hebben grote gevolgen voor het archief- en informatiebeheer van de overheid. Veel overheidsorganen vervangen analoge door digitale archiefbescheiden (substitutie) en besluiten om (geheel of gedeeltelijk) digitaal te gaan werken. In Flevoland werkt de provincie al helemaal digitaal en enkele gemeenten digitaliseren hun bouwvergunningen en WABO-aanvragen. Archiefbewaarplaatsen maken zich klaar om de digitale archiefbescheiden zo goed mogelijk te kunnen beheren. Hiertoe werkt Nieuw Land samen met andere Regionale Historisch Centra (RHC’s) en het Nationaal Archief aan de ontwikkeling van een e-Depot. Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen financiert dit landelijke e-Depot. Het is de bedoeling in 2015 een werkend e-Depot te hebben waarvan Nieuw Land (minimaal) voor het beheer van zijn rijksarchieven in de provincie gebruik kan maken. Het hoofd Collecties en Onderzoek, de collectiemedewerkers en de beheerder ICT zijn betrokken bij de ontwikkeling. Aan het landelijke overleg van Implementatiemanagers neemt het hoofd Collecties en Onderzoek van Nieuw Land deel. In 2013 is bij alle RHC’s, waaronder ook Nieuw Land, een dag georganiseerd waarop alle medewerkers konden ontdekken wat een e-Depot precies inhoudt. In december is een projectgroep e-Depot opgericht met daarin alle collectiemedewerkers en de beheerder ICT. De projectgroep draagt zorg voor de implementatie van het e-Depot bij Nieuw Land. Andere belangrijke onderwerpen op de agenda van het directeurenoverleg in 2013 waren Digitale Taken Rijksoverheid en Archief 2020. COLLECTIE- C.Q. PUBLIEKSOVERZICHT In 2013 heeft Nieuw Land het vernieuwde collectie- c.q. publieksoverzicht zo goed als afgerond. Uit het Informatie- en Digitaliseringsplan dat Nieuw Land in 2010 liet maken, met steun van Senternovem, was gebleken dat er een sterke behoefte was aan zo’n bijgewerkt overzicht van de collecties op collectieniveau. Vissers hadden soms slimme oplossingen voor hun kleding. In plaats van laarzen droegen zij vaak beenkappen over hun klompen. (Fotocollectie Nieuw Land)


collecties

31

In 2014 zal het nieuwe overzicht worden gepubliceerd op de website van Nieuw Land. Zodra dit gebeurt, zal de publiekscatalogus flevolandbovenwater.nl worden verwijderd.

publicatie is Lenie Hanse-Bolle, oud-medewerker van Nieuw Land. Bij deze gelegenheid werd de film 360º vertoond van de Flevolandse Katelijne Schrama.

CALAMITEITENPLAN In 2013 heeft Nieuw Land een calamiteitenplan voor de collecties gemaakt. Het plan maakt deel uit van de Bedrijfshulpverlening en beschrijft de stappen die moeten worden genomen in geval van brand, diefstal en wateroverlast.

MUSEALE VOORWERPEN De collectie museale voorwerpen werd in 2013 uitgebreid met verschillende schenkingen, waaronder een aantal scheepsmodellen. Het museale depot werd door de conservator en technisch medewerker van Nieuw Land verder op orde gebracht. Enkele landbouwmachines — een greppelploeg genaamd ‘Werklust’, twee vierscharige rondgaande ploegen van het merk Rud Sack en twee sliksledes — werden met het oog op de inzet tijdens een demonstratie op 17 augustus in Swifterbant door een groep enthousiaste bewoners uit die plaats opgeknapt.

PUBLIEKSCATALOGUS Sinds de oprichting van Nieuw Land in 2004 waren de documenten voor het publiek toegankelijk via de publiekscatalogus flevolandbovenwater.nl. In 2013 is deze publiekscatalogus in een nieuw jasje overgezet naar de website nieuwlanderfgoed.nl bij het onderdeel Archief onder het kopje Catalogus. FLEVOLANDS GEHEUGEN In 2013 werden veel fragmenten uit interviews toegevoegd aan de website van Flevolands Geheugen, flevolandsgeheugen.nl. Deze interviews vormen een belangrijke aanvulling op deze website, en daarmee op de oral history van Flevoland. De verhalen worden geïllustreerd met afbeeldingen uit de archieven van Nieuw Land. Zo werden bestuurders van het Genootschap Flevo geïnterviewd in het kader van het onderzoek naar het 75-jarig bestaan van het Genootschap. Ook werden circa dertig bewoners van Lelystad en Almere geïnterviewd over hun komst naar Flevoland vanuit Marokko en Suriname in de jaren zeventig en tachtig. Het vergaren van mondelinge geschiedverhalen was een belangrijke drijfveer achter het project Wereldburgers. Ook werden de laatste fragmenten uit de 69 interviews geplaatst die vrijwilligers van Landschapsbeheer Flevoland hielden met ontginners en eerste bewoners over het landschap en de natuur van Flevoland. Deze verhalen zijn ook gebundeld in het boek Zover je keek was er niks. Ooggetuigen over de geschiedenis van het Flevolandse landschap. Op vrijdag 6 september werd het eerste exemplaar aangeboden aan Leen Verbeek, Commissaris van de Koning in Flevoland. Schrijfster van deze

PROVINCIAAL DEPOT VOOR BODEMVONDSTEN Het Provinciaal Depot voor Bodemvondsten in Flevoland werd in 2013 aangevuld met 110 vondstendozen. De vondsten betreffen vindplaats 5 N23 en Almere. Een menselijk schedeldak uit Almere werd gedeponeerd in het depot en een paleolithische kernvoet kling, gevonden op het Muiderzand in Almere, werd aan het depot overgedragen. Wies Kreukniet uit Noordoostpolder droeg een deel van haar collectie over aan het depot. Aan de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed Lelystad is een geconserveerd deel van een visfuik overgedragen. In het kader van het toegankelijk maken van de collectie zijn vondsten van de vindplaats N23 gefotografeerd en opgenomen in de database TMS. Gerestaureerd en klaargemaakt voor expositie werden majolica aardewerk en een deel van een visfuik gevonden bij de aanleg van de A27. De depotbeheerder voerde veldverkenningen uit op de kavels J 120, J 121 en E 170 Noordoostpolder. Het resultaat was 41 kilogram vondstenmateriaal waaronder een bijzondere vuurstenen spitskling van zuidelijke vuursteen. Op Urk werd een verkenning uitgevoerd naar aanleiding van een melding van scheepshout. Archeologische onderzoekingen werden gedaan in het Kotterbos, aan de Stichtsekant Almere en aan de Vogelhorst in Almere Hout. De Roodbeenweg in Dronten werd bezocht naar aanleiding van een melding van gevonden paardenbot en onbewerkt hout.


collecties

32

De depotbeheerder verrichtte booronderzoek in het Rivierduingebied als demonstratie voor een groep ambtenaren van de provincie Flevoland en hij verzorgde met dr. H. Peeters een cursus boren op kavel E 170 voor studenten van de Rijksuniversiteit Groningen. Bruiklenen van stukken uit het Provinciaal Depot van Bodemvondsten werden verstrekt en verlengd voor Nieuw Land, Museum Schokland, gemeente Almere en ten behoeve van de Historische Informatiepunten in de openbare bibliotheken in Flevoland. Onderzoekster Izabel De Vriendt legde de laatste hand aan haar dissertatie over de steenvondsten van de Swifterbantcultuur en retourneerde haar bruikleen aan het depot. Aan de Provinciale Depots voor Bodemvondsten van Noord-Holland en het depot NUIS (Groningen, Friesland en Drenthe) werden vanuit Flevoland vondsten overgedragen en het depot kreeg een Zeeuwse duit geschonken van A.J.R. Hilhorst te Biddinghuizen, een paleolothische vuursteenafslag van mevr. H.P.A. HeiseRoovers te Lelystad en een complete mensenschedel van mevr. A. Pierik uit Heelsum. Deze schedel was in 1975 gevonden in Zuidelijk Flevoland. De depotbeheerder had overleg met leden van de natuurinformatie groep Rivierduingebied in verband met de realisatie van de route ‘aardkundige waarden’. Vrijwilligers bij het Provinciaal Depot voor Bodemvondsten zijn Cees Groothoff, Jan Boes, Harry van Betuw, Annegret Meijboom, Willy Gordijn en Tineke Heise-Roovers; allen zijn ook lid van de AWN afdeling Flevoland. Zij maken archeologische rapporten toegankelijk via de catalogus van Nieuw Land en helpen de archeologisch medewerker bij het schoonmaken, restaureren en beschrijven van de archeologische collectie. BIBLIOTHEEK Door de bibliothecarissen zijn literatuurlijsten gemaakt over thema’s van presentaties en publicaties in Nieuw Land: + Kolonisatie in Flevoland n.a.v. het uitkomen van het boek Het nieuwe land van Eva Vriend en de vitrine expositie in Nieuw Land; + Migranten n.a.v. de tentoonstelling Wereldburgers; + Vorst en volk, het thema van de Maand voor de Geschiedenis, waaraan Nieuw Land elk jaar deelneemt; + Flevoland, een kwartaallijst aangeleverd voor het Historisch Geografisch Tijdschrift.


collecties

Sommige literatuurlijsten zijn geplaatst op de website van Nieuw Land bij de informatie over de betreffende tentoonstellingen en publicaties. Ook zijn overzichten vervaardigd met artikelen uit kranten en tijdschriften voor collega’s. METAMORFOZE Nieuw Land neemt voor de tweede keer deel aan het project Metamorfoze, een programma van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen voor het behoud van het papieren erfgoed. Het eerste project behelsde het digitaliseren van de verzamelingen van de Zuiderzeevereeniging (archief, boekerij, krantenknipsels) en de Driemaandelijkse Berichten van de Dienst der Zuiderzeewerken. In 2013 — 2014 wordt via Metamorfoze een deel van het archief van de Rijksdienst ter Uitvoering van de Zuiderzeesteunwet gedigitaliseerd. Deze dienst werd opgericht om te zorgen voor een tegemoetkoming aan de Zuiderzeevissers en anderen die schade ondervonden van de afsluiting van de Zuiderzee. Het archief bestaat grotendeels uit persoonsdossiers (40 meter). Openbaar zijn alleen de dossiers die ouder zijn dan 110 jaar na de geboortedatum van de in het dossier behandelde persoon. Het totale archief bestrijkt 153 meter. In 2013 is de proefbatch ter goedkeuring toegezonden aan het Nationaal Archief en zijn de eerste 20 meter archief gedigitaliseerd. Het project ondervond vertraging door achterstanden bij het Nationaal Archief en doordat archieven van het Koninklijk Instituut voor de Tropen voorrang kregen bij het digitaliseringsbedrijf GSM. Het project Metamorfoze strekt zich slechts uit over 40 meter van het archief. Vrijwilligers van Nieuw Land zorgen voor het toegankelijk maken en ompakken van het gehele archief van 153 meter. PARTICULIERE ARCHIEVEN Nieuw Land verzamelt collecties op basis van een acquisitieprofiel dat deel is van het vigerende Collectie(beleids)plan. De gemeente- en waterschapsarchivaris neemt particuliere archieven op in de betreffende archiefbewaarplaatsen. In 2013 is onder meer — in het kader van 75 jaar Genootschap Flevo — het archief van het Genootschap Flevo geïnventariseerd. Zie voor een overzicht van de verwervingen van 2013 de bijlagen bij dit jaarverslag.

33

RIJKSARCHIVARIS, GEMEENTEARCHIVARIS, WATERSCHAPSARCHIVARIS Het Algemeen Bestuur van de Gemeenschappelijke Regeling Erfgoedcentrum Nieuw Land heeft in de bestuursvergadering van 11 september 2013 drs. K.A.M. Engbers MA benoemd tot rijksarchivaris in de provincie Flevoland, gemeentearchivaris van Urk, Noordoostpolder, Dronten, Lelystad en Zeewolde, en waterschapsarchivaris van het Waterschap Zuiderzeeland. De gemeentearchivaris heeft maandelijks overleg met de coördinator DIV (Documentaire Informatie Voorziening) van de gemeente. Tijdens deze maandelijkse overleggen wordt het archiefbeheer besproken, zoals vervanging, vernietiging en de overbrenging van archiefbescheiden. De archivaris beantwoordt vragen en geeft adviezen. Het beheer van de archiefbewaarplaats omvat de feitelijke werkzaamheden om de aldaar berustende archiefbescheiden in goede, geordende en toegankelijke staat te brengen, te bewaren en beschikbaar te stellen aan archiefonderzoekers (in persoon en digitaal). Het klimaat in de archiefbewaarplaats wordt 24/7 gecontroleerd met jaarlijks geijkte dataloggers en is in 2013 grotendeels binnen de gestelde normen gebleven. De archiefbescheiden die in 2013 zijn overgebracht naar Nieuw Land worden geplaatst in de quarantaineruimte. Daarna worden ze gereed gemaakt voor plaatsing in de goedgekeurde archiefbewaarplaats. De archiefinventaris komt beschikbaar in het Studiecentrum en daarna kunnen de bescheiden kosteloos fysiek in het centrum worden geraadpleegd.


collecties

34

GEMEENSCHAPPELIJKE REGELINGEN Behalve op het beheer van de niet-overgebrachte archieven van een gemeente oefent de gemeentearchivaris ook toezicht uit op gemeenschappelijke regelingen die zijn gevestigd in een centrumgemeente. Voor Flevoland zijn dit (voor zover momenteel bekend): + + + + + +

Veiligheidsregio Flevoland te Lelystad; Omgevingsdienst Flevoland en Gooi en Vechtstreek te Lelystad; Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst Flevoland te Lelystad; Erfgoedcentrum Nieuw Land te Lelystad; Milieusamenwerking Flevoland te Lelystad; Werkvoorzieningschap IJsselmeergroep te Emmeloord.

De archivaris heeft reeds gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers van de Veiligheidsregio Flevoland en de Omgevingsdienst Flevoland en Gooi en Vechtstreek. Bij Nieuw Land is nog geen inspectie uitgevoerd. Waarschijnlijk zal dit door een archiefinspecteur van een buurgemeente worden gedaan in verband met de dubbelrol van de archivaris van medewerker en van archiefinspecteur. Op 1 januari 2013 is de Nationale Politie in werking getreden en is het korps Flevoland opgeheven. Eind 2012 heeft de wetgever bepaald dat de archieven die zijn gevormd door de regionale korpsen overgaan naar de Nationale Politie. Hiermee eindigde de bemoeienis van de archiefinspectie met deze archieven. De archieven van de Nationale Politie worden geïnspecteerd door de Erfgoedinspectie.

Noordoostpolder, 1e klas van de hulpschool. (Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders, Potuyt)


collecties

35

GEMEENTE URK

GEMEENTE NOORDOOSTPOLDER

Betreffende Urk worden bij Nieuw Land en in het gemeentearchief van Urk de volgende archieven beheerd:

In Nieuw Land en de gemeentelijke archiefbewaarplaats worden de volgende archieven betreffende Noordoostpolder beheerd:

coll.nº nle

naam archief

periode

ovrh. /part.

coll.nº nle

naam archief

periode

ovrh. /part.

70

Gemeente Urk,krantenartikelen

—

P

20

Foto’s Hans Veenhuis

1988 — 1999

P

734

Gemeente Urk, secretariearchief

1812 — 1949 (1952)

O

28

Ritsma, P.

1957 — 1959

P

735

Gemeente Urk, secretariearchief

(1942) 1950 — 1960 (1976)

O

54

Gemeente Noordoostpolder (krantenknipsels)

1950 — 1955

O

1.002

Smit, Elly

1920 — 1950

P

9

Gemeentepolitie Noordoostpolder

1963 — 1993

O

55

Gemeente Noordoostpolder, foto’s en dia’s

O

56

Gemeente Noordoostpolder, bibliotheekcollectie

O

57

Foto Hans Veenhuis

60

Gemeente Noordoostpolder, filmbanden en VHS-banden

775

Openbaar Lichaam De Noordoostelijke Polder

(1936) 1942 — 1962 (1986)

O

776

Ambtenaar van de burgerlijke stand van het Openbaar Lichaam De Noordoostelijke Polder

1942 — 1961

O

777

Bescherming Bevolking, Kring Noordoostpolder-Urk

(1953) 1954 — 1959 (1964)

O

778

Geneeskundig- en Gezondheidsdienst Openbaar Lichaam De Noordoostelijke Polder

1947 — 1953

O

860

Stichting 10 jaar Noordoostpolder

1951 — 1953

O

874

Stichting Carillon Poldertoren

1958 — 1962

O

n.n.b (2.082)

Burchten van Kuinre (Knipsels)

736

Gemeente Urk, Varia aan secretariearchief

1814 — 1981

O

1004

Boer, Willem de

1800 — 2000

P

In 2013 is het secretariearchief (1812 — 1960) in twee blokken overgebracht naar het gemeentearchief.

1970 — 2011

O O

P


collecties

36

In het verslagjaar is gestart met het controleren van de beschrijvingen van de foto- en dia-collectie in de catalogus van Nieuw Land. De beschrijvingen waren eerder al in het kader van de Digitale Catalogus Flevoland ingevoerd. Gelijktijdig is de collectie ook materieel bewerkt en verpakt in zuurvrije omslagen. De bibliothecarissen van Nieuw Land zijn gestart met het bewerken en beschrijven van de bibliotheekcollectie. In 2013 is een album met geboortekaartjes welke zijn verzameld door mevr. P. Ritsma in de jaren 1957 — 1959 geschonken aan Nieuw Land. Tevens is het archief van het Mechanisatiebedrijf Weevers te Marknesse aan Nieuw Land overgedragen. GEMEENTE DRONTEN In Nieuw Land en de gemeentelijke archiefbewaarplaats worden de volgende archieven beheerd betreffende Dronten: coll.nº nle

naam archief

periode

ovrh. /part.

875

Stichting Geschiedschrijving Dronten

1991 — 2006

P

923

Rotary Dronten

P

924

Dierenpark Dronten

P

945

Zwembad Overboord Dronten

1979 — 1991

P

944

Openbaar Lichaam Zuidelijke IJsselmeerpolders, grondgebied toekomstige gemeente Dronten

1955 — 1971

O

955

Gemeente Dronten, Gemeenschapscentrum De Meerpaal

(1960) 1963 — 1986 (1987)

O

n.n.b

Aartsdiocesane Boeren- en Tuindersbond (ABTB), Dronten

P

n.n.b.

Protestants-christelijke Ouderenbond (PCOB) Dronten

P

n.n.b

Vereniging Lokale Omroep Dronten (VLOD) (Knipsels)

P

n.n.b.

Passage Dronten

P


collecties

37

GEMEENTE LELYSTAD GEMEENTE ZEEWOLDE Betreffende Lelystad worden de volgende archieven bij Nieuw Land en in de gemeentelijke archiefbewaarplaats beheerd: coll.nº nle

naam archief

periode

ovrh. /part.

10

Vogelvereniging Avifauna Lelystad (Foto’s)

1965 — 1985

P

49

Gemeente Lelystad, secretariearchief

(1954) 1980 — 1989 (2006)

O

716

Openbaar Lichaam Zuidelijke IJsselmeerpolders, grondgebied toekomstige gemeente Lelystad

(1942) 1955 — 1979 (1985)

O

752

Zuidema-de Jonge, A.J. (Aleid)

1970 — 1983

P

774

Openbaar Lichaam Zuidelijke IJsselmeerpolders, Afdeling Publieke Werken (vanaf 1974 Dienst Publieke Werken gemeente Lelystad)

1955 — 1989

O

921

Filmhuis Lelystad

1994 — 2003

P

922

Rotary Club Lelystad

930

Groot, Dick de

1992

P

942

Stichting De Fontein

1981 — 1991

P

957

De Passage, afdeling Lelystad (voorheen Nederlandse Christen Vrouwenbond, NCVB)

1969 — 2011

P

1.001

Limagrain / Cebeco

1950 — 1995

P

n.n.b. (2053)

Notulen en Handelingen gemeenteraad Lelystad

1980 — 1991

O

n.n.b. (2088)

Vliegveld Lelystad

n.n.b. (2096)

Vogelvereniging Avifauna Lelystad (Archief)

Gemeente Zeewolde heeft in 2013 het gemeentelijk archief over de periode 1984 — 1990 overgebracht naar Nieuw Land.2 In Nieuw Land en in de gemeentelijke archiefbewaarplaats worden betreffende Zeewolde de onderstaande archieven beheerd: coll.nº nle

naam archief

periode

ovrh. /part.

258

Poelhekke, J. (Joop)

1965 — 2003

P

260

Poelhekke, J. (Joop) (privé)

P

261

Poelhekke, J. (Joop) (Zeewolde Aktueel)

P

784

Gemeente Zeewolde, secretariearchief

(1978) 1984 — 1990 (1991)

P

P 1965 — 1985

P

PROVINCIE FLEVOLAND coll.nº nle

naam archief

periode

701

Commissaris van de Koningin (in Flevoland), archief

1954 — 1985

38

Provincie Flevoland, bibliotheek

702

Voorbereidingslichaam provincie Flevoland, archief

1984 — 1985

2

Provincie Flevoland, foto’s

1985 — 2002

5

Provincie Flevoland, audio

1985 — 2002

3

Provincie Flevoland, films en video’s

1985 — 2002

In het verslagjaar is er geoogst van het bewerkingsproject dat is uitgevoerd door Albidigit. Het archiefblok 1980 — 1989 is in het verslagjaar overgedragen naar het gemeentearchief van Lelystad.1 1

O

Gemeente Lelystad, secretariearchief (1954) 1980 — 1989 (2006). Collectienr. 49.

2

Gemeente Zeewolde, secretariearchief (1978) 1984 — 1990 (1991). Collectienr. 784.


collecties

38

WATERSCHAP ZUIDERZEELAND coll.nº nle

naam archief

periode

779

Waterschap Noordoostpolder (reservering)

2000 —

780

Heemraadschap Fleverwaard, archief

2000

256

Waterschap Zuiderzeeland, foto’s en dia’s

785

Projectbureau ZIJP/NOP (reservering) 1986 — 1986

303

Heemraadschap Fleverwaard, foto’s en dia’s

RIJKSARCHIEF IN FLEVOLAND

2057

Ministerie van Waterstaat, Dienst der Zuiderzeewerken (aanvullingen van de gemeente Wieringermeer), bestekken en overeenkomsten

2063

Stichting Proefboerderijen IJsselmeerpolders, archief

2077

Nederlandse Genealogische Vereniging, afdeling Flevoland, archief

17

International New Town Association, archief

35

Rijksarchief in de provincie Flevoland, bibliotheek

45

Rijksarchief in de provincie Flevoland, kranten en krantenartikelen

tot 2004

40

Rijksarchief in de provincie Flevoland, tijdschriften en tijdschriftartikelen

tot 2004

83

Collectie J.Th. Vulink, Rijkswaterstaat 1971 — 1982

1971 — 1982

34

Familiearchief Meijer

750

Landbouwmaatschappij IJsselmeerpolders, afd. Kraggenburg, archief

1957 — 1990

1976 — 2004

coll.nº nle

naam archief

periode

768

Nederlandse Hervormde Gemeente, later wijkgemeente, Creil, archief

1957 — 1990

4

Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders en rechtsv., tekeningen

1933 — 1989

25

1876 — 1989

7

Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders en rechtsv. foto’s en dia’s

1927 — 1994

Handelsregister Kamer van Koophandel Regio Zwolle (Flevoland), archief

719

Directie Zuiderzeewerken, archief

1980 — 1988

732

Rijkspolitie, groep Urk, archief

1956 — 1993

802

Rijksdienst ter Uitvoering van de Zuiderzeesteunwet, dossiers

1925 — 1975

731

Rijkspolitie, groep Dronten, archief

1956 — 1993

720

Directie Zuiderzeewerken, archief

1980 — 1988

714

Directie van het O.L. De Wieringermeer (IJsselmeerp.), archief

1928 — 1963

742

Openbaar Lichaam Zuidelijke IJsselmeerpolders, archief

715

Directie van het O.L. De Wieringermeer (IJsselmeerp.) suppl., archief

1934 — 1989

743


1980 — 1995

726

Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders, archief

1962 — 1988

771

Provincie Flevoland 10 jaar in samenwerking met RAFL, docum.

1991 — 2001

738


1955 — 1971

230

Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders en rechtsv., foto’s en dia’s

1916 — 1991

739


1972 — 1979

704

Archivalia betreffende de inning van de successierechten te Urk

1806 — 1816

741

Openbaar Lichaam Zuidelijke IJsselmeerpolders, addenda, archief

1955 — 1979

711

Retroacta van de Burgerlijke Stand van Urk

1711 — 1855

740


1980 — 1995

730

Rijkstuinbouwconsulentschap te Emmeloord, archief

1948 — 1967

713

Centraal Diergeneeskundig Instituut, archief

1959 — 1993

744

Regionale Geneesk. Inspectie Volksgezondheid in Flevoland, archief

1948 — 1989

725

Rijksdienst ter Uitvoering van de Zuiderzeesteunwet, archief

1932 — 1976

728

Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders, supplement, archief

1962 — 1972

925

Bewaarders van de Hypotheken en Kadaster in Flevoland en voorg.

1832 — (1988)

949

Vereniging Flevolands Symfonie Orkest, archief

1980 — 1997

2023

Rijksarchief in de provincie Flevoland, archief

1991 — 2004

793

Centrum voor Onderzoek en Voorlichting voor de Pluimveehouderij ‘Het Spelderholt’ te Beekbergen, aanvulling, archief

1920 — 1994


collecties

39

733

Stichting Woningbouw Lelystad, archief

1972 — 1986

764

Groen Links, archief

789

Scheepsarcheologische Museum Ketelhaven, archief

1913 — 1984

765

Doopsgezinde gemeente te Noordoostpolder, archief

729

Rijksinstituut voor de Zuivering van Afvalwater en commissies, archief

1920 — 1975

766

Nederlandse Hervormde Gemeente Espel, archief

1957 — 1989

746

NV Eerste Urker Stoombootmaatschappij ‘Urks Belang’, archief

1920 — 1961

767

Nederlandse Hervormde Gemeente Urk, archief

723

Instituut voor Veevoedingsonderzoek, met taakvoorgangers, archief

1957 — 1993

1711 — 20ste eeuw

724

Centrum voor Pluimveehouderij ‘Het Spelderholt’ en COVP, archief

1921 — 1994

772

Scheer, J. van der, archief

722

Instituut voor Veeteeltkundig onderzoek ‘Schoonoord’, archief

1952 — 1994

761

ZIJP: levensmiddelen Biddinghuizen, archief

755

Stichting Voedselhulp aan Russen, archief

1990 — 1994

231

Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders en rechtsv., luchtopnamen

1916 — 1991

751

Stichting Proefboerderijen Noordoostpolder en IJsselmeerpolders, archief

1953 — 1976

926

Dienst Domeinen, Rentambt Noordoostpolder, archief

1950 — 1994

927

Dienst Domeinen, Rentambt Oostelijk Flevoland, archief

1960 — 1993

928

Dienst Domeinen, Rentambt Wieringermeer, archief

1968 — 1993

929

Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders, Dienst Domeinen, archief

1936 — 1986

304

Dienst der Zuiderzeewerken, tekeningen

305

Rijkswaterstaat, Directie IJsselmeergebied, tekeningen

721

Dienst der Zuiderzeewerken, Afd. C Dienstkring Noordoostpolder, archief

1919 — 1986

1982 — 1994

756

Vereniging voor de Bedrijfsvoorlichting in de Wieringermeer, voorwerpen

221

Landbouwmaatschappij IJsselmeerpolders, foto’s en dia’s

222

Dienst der Zuiderzeewerken, foto’s en dia’s

223

Dienst der Zuiderzeewerken; Watersnood 1953, foto’s en dia’s

224

Centraal Diergeneeskundig Instituut, foto’s en dia’s

225

Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders; Grevelingen, foto’s en dia’s

705

Registers van naamsaanneming Schokland, archief

1811

226

Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders (RIJP); Lauwerszee, foto’s en dia’s

706

Registers van de Burgerlijke Stand van Urk, archief

1812 — 1942

707

(Dubbele) Registers van de Burgerlijke Stand in de provincie Flevoland

1943 — 1950

727

Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders (RIJP), aanwinsten, archief

708

Lelycentre, archief

Registers van de Burgerlijke Stand van het O.L. De Noordoostelijke Polder

1942

745 747

Aartsdiocesane Boeren- en Tuinders Bond, archief

709

Registers van de Burgerlijke Stand van Schokland, archief

1811 — 1859

748

Christelijke Boeren- en Tuinders Bond (CBTC), archief

710

Retroacta van de Burgerlijke Stand van Schokland, archief

1688 — 1813

749

Landbouwmaatschappij IJsselmeerpolders, archief

712

Arbeidsvoorziening Flevoland, archief

1991 — 2001

753

Lanphen (Gezondheidszorg), archief

717

Millingen, van, kerkblaadjes

Dienst der Zuiderzeewerken/Staatscie. inzake Hoogwaterstanden, archief

1903 — 1931

754 760

Stichting recreatiepark Dronten, archief

933

Raad voor Kinderbescherming Flevoland, Locatie Lelystad, archief

1991 — 2000

773

VVV Flevolands Bureau voor Toerisme, archief

934

Openbaar Lichaam Zuidelijke IJsselmeerpolders, woonregisters

1953 — 1979

762

Zeilvereniging LOEFF en KNWV, archief

601

Leemans, C., tekeningen

1844 — 1893

763

Christen Democratisch Appèl (CDA), afdeling Lelystad, archief

938

Westenbrink, G.J., archief

1924 — 1970

1945 — 1998

1976 — 1997


collecties

40

939

Rijksinstituut voor Integraal Zoetwaterbeheer en Afvalwaterbehandeling

1958 — 2000

918

D66, regio Flevoland, archief

1985 — 2007

700

Losse archivalia

932

Lootsma, mevr. D. (Doetie), D66-politica, archief

940

2058

Inspectie der Visscherijen / ZZSW

2059

Rijksdienst ter Uitvoering van de Zuiderzeesteunwet, losse dossiers, archief

2061

Ministerie van LNV, Staatsbosbeheer, Randmeren, archief

1991 — 2007

2062

Directie Zuiderzeewerken, brievenboeken

Ministerie van VenW, Rws, Dienstkring Afsluitdijk, archief

1925 — 1970

2072

Wageningen Universiteit, IVO-IO, archief

943

Coöperatieve Zuivelindustrie NOVAC, archief

1953 — 1981

2076

Administratie der Rijksbelastingen, archief

946

Provinciale Commissie Beheer Landbouwgronden in Flevoland, archief

1990 — 1997

31

Algemene Nederlandse Bond voor Ouderen, Gewest Flevoland, archief

947

Dienst der Zuiderzeewerken en taakvoorgangers van Rws, aanvulling

1969 — 1981

2086

Culturele Commissie Zuiderzeewerkers, archief

1003

Rademaker, T.C., foto’s en dia’s

1970 — 1985

2089

Provinciale Vrouwenraad Flevoland, archief

1007

Zwolse Courant / Wegener, foto’s en dia’s

2102

O.L. Zuidelijke IJsselmeerpolders, algemene deel, archief

757

Agro Milieu Coöperatie voor Boer & Bodem (AMCBB), archief

1998 — 2010

2107

Ministerie van LNV, Centraal Diergeneeskundig Instituut, foto’s en dia’s

758

Landbouwkundige opzichters van de inspecties in Oostelijk Flevoland

1958 — 1962

787

(Dubbele) Registers van de Burgerlijke Stand in Flevoland

1961 — 1970

24

Genootschap Flevo, archief

1938 — 2007

788

(Dubbele) Registers van de Burgerlijke Stand in Flevoland

1971 — 1980

786

(Dubbele) Registers van de Burgerlijke Stand provincie Flevoland

1951 — 1960

769

Arbeidsvoorziening Flevoland 1991 — 2001, aanvulling

1991 — 2001

16

Gewestelijk Arbeidsbureau Zuidelijke IJsselmeerpolders, archief

1982 — 1983

790

1933 — 2004

14

Gewestelijk Arbeidsbureau te Emmeloord, archief

1952 — 1985

Regionale Directie Rijksvastgoed- en Ontwikkelingsbedrijf Noord & Oost

737

Dienst der Zuiderzeewerken en Directie O.L. De Wieringermeer, bestekken

1930 — 1939

6

Omroep Flevoland, films en video’s

1989 —

13

Districtsbureau voor de arbeidsvoorziening in Flevoland, archief

1960 — 1991

792

Centraal Diergeneeskundig Instituut met taakvoorganger(s), aanvulling

1915 — 1995

15

Gewestelijk Arbeidsbureau te Lelystad, archief

1985 — 1991

797

Instituut voor Veevoedingsonderzoek, Dierhouderij en Diergezondheid

1984 — 2000

791

Instituut voor Veevoedingsonderzoek, met taakvoorg., aanvulling

1945 — 1997

23

Vrijzinnige Hervormde Gemeente van de Noordoostpolder, archief

1957 — 2004

794

Instituut voor Veeteeltkundig Onderzoek ‘Schoonoord’, aanvulling

1956 — 1994

29

Land- en Tuinbouworganisatie Noord Nederland, afdeling Swifterbant

1971 — 2002

795

Instituut voor Dierhouderrij en Diergezondheid, archief

1994 — 2000

30

Berg, W. van den, archief

1945

2050

Handelingen Adviesraad O.L. Zuidelijke IJsselmeerpolders (ZIJP), archief

1975 — 1978

2051

Notulen Adviesraad O.L. Zuidelijke IJsselmeerpolders (ZIJP), archief

1974 — 1976

2041

O.L. Zuidelijke IJsselmeerpolders Almere (afkomstig Zeewolde)

2052

Agenda Adviesraad O.L. Zuidelijke IJsselmeerpolders, archief

2056

Vereniging voor Bedrijfsvoorlichting in de Wieringermeer, archief

1974 — 1974

1986 — 2007

1972 — 1979

NIEUW LAND JAARVERSLAG 2013 PROVINCIAAL MUSEUMCONSULENT


provinciaal museumconsulent

42

PROVINCIAAL MUSEUMCONSULENT Conservator André Geurts is sinds 2009 actief als Provinciaal museumconsulent Flevoland. Hij geeft in deze functie Flevolandse instellingen en organisaties die collecties beheren en presenteren praktische ondersteuning en advies. In 2013 beoordeelde hij het concept-collectieplan van Museum Schokland en bracht hij bezoeken aan dit museum, aan Museum Het Oude Raadhuis op Urk, Museum Nagele in Nagele, Luchtvaart-Themapark Aviodrome in Lelystad en Architectuurcentrum cASLa in Almere. Hij adviseerde inzake het plan Hectare Cultuur, dat in de Almeerse schouwburg gestalte moet krijgen. Ook maakte hij kennis met de historische presentatie van Marant Recreatie in Kraggenburg. Als bestuurlid van het Landelijk Contact voor Museumconsulenten (LCM) woonde hij de bestuursvergaderingen en het overleg met de Vlaamse consulenten bij. Op landelijk niveau vroegen het beleidsplan 2013 — 2016, de vernieuwing van de website www.museumconsulenten.nl (de realisering van een ‘virtuele museumconsulent’) en de werking van het Museumregister Nederland bijzondere aandacht. De voorbereiding van de presentatie van de vernieuwde LCM-website tijdens een landelijke netwerkbijeenkomst lag mede in handen van de Flevolandse museumconsulent. Op 8 november was hij in het provinciehuis in Leuven (België) aanwezig bij de lancering van de website www.depotwijzer.be en nam hij deel aan het daaraan verbonden lezingen- en excursieprogramma.

Oostelijk Flevoland: Ketelhaven. Perceel Y. Arbeider op het zandstort. (Fotocollectie Nieuw Land, Directie Wieringermeer; J. Potuyt)

NIEUW LAND JAARVERSLAG 2013 STUDIECENTRUM


studiecentrum

75 JAAR GENOOTSCHAP FLEVO Op verzoek van Genootschap Flevo heeft Nieuw Land in 2012 — 2013 ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan van het Genootschap een jubileumboek gemaakt, het archief van het Genootschap geïnventariseerd, een wall of fame gemaakt met de logo’s van alle archieven die Nieuw Land beheert en de tentoonstelling Standpunt.FL gemaakt. De geschiedenis van het Genootschap werd beschreven in de publicatie In het spoor van Lely. 75 Jaar Genootschap Flevo. Het boek behandelt in chronologische volgorde het ontstaan van het Genootschap als vriendenclub van de Stichting voor het Bevolkingsonderzoek in de drooggelegde Zuiderzeepolders, de aandacht van het Genootschap voor het Zuiderzeeproject en de daarmee samenhangende onderwerpen als het Structuurplan voor de Zuidelijke IJsselmeerpolders, het ontstaan van Lelystad, de Markerwaard en de inrichting en ontwikkeling van Almere, de relatie met de provincie Flevoland, het waterbeheer en klimaatverandering. Het boek sluit af met de visie van bestuursleden op de toekomst van het Genootschap. De Inventaris van het Genootschap Flevo 1938 — 2007 geeft een korte geschiedenis van het Genootschap, de geschiedenis van het archief, een lijst van voorzitters, secretarissen, penningmeesters en ere-leden, een lijst van publicaties van het Genootschap en een opgave van stukken van het Genootschap die zich bevinden in archieven, de genoemde Stichting voor het Bevolkingsonderzoek en de Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders. Door de collectiemedewerkers zijn de logo’s verzameld en gescand van archiefvormers waarvan Nieuw Land het archief beheert. Deze logo’s zijn vervolgens afgebeeld op een verplaatsbare tentoonstellingswand die in de hal van Nieuw Land opgesteld staat. ‘NIEUW LAND IN VOGELVLUCHT’ CULTUUR HISTORISCH JAARBOEK VOOR FLEVOLAND In het 23ste jaarboek van Nieuw Land komen verschillende onderwerpen aan de orde: de totstandkoming van de Wieringermeer, de geschiedenis van het Smedinghuis, de rol van landdrost dr. W.M. Otto bij de ontwikkeling van Lelystad, de relatie tussen de Zuiderzee (in de Romeinse tijd Flevomeer genaamd) en Vlieland, Vollenhove en de Veluwe, het ontstaan van verschillende natuurgebieden in Flevoland; de vondst van brillen in scheepswrakken en hetgeen dit ons kan vertellen over de leesvaardigheid van de eigenaren; een archeologisch experiment in Zeewolde en de plannen voor het creëren van wetlands in het Markermeer, de Marker Wadden. Het boek wordt

44

traditiegetrouw afgesloten met de archeologische kroniek. Het jaarboek werd op 20 december gepresenteerd tijdens de Relatie- en Vriendendag. De eerste exemplaren werden door de directeur overhandigd aan de gedeputeerde voor Cultuur Jaap Lodders, de voorzitter van de Stichting FlevoFonds Wim de Weerd en de vrijwilligers van Nieuw Land. Het jaarboek maakt deel uit van het servicepakket dat de Vrienden van Nieuw Land ontvangen en kan voor 16,50 euro worden aangeschaft bij de Flevolandse boekhandels en de museumwinkel van Nieuw Land. STEUNPUNT ARCHEOLOGIE EN JONGE MONUMENTEN FLEVOLAND (SAMF) De voornaamste taak van het Steunpunt is de ondersteuning van gemeenten in Flevoland met betrekking tot erfgoedbeleid. Daarnaast adviseert het Steunpunt de provincie, het Rijk (de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed), het Waterschap Zuiderzeeland en Rijkswaterstaat. In 2013 bracht het Steunpunt 116 adviezen uit. Het merendeel van deze adviezen had betrekking op archeologie in gemeenten. Ten aanzien van gebouwd erfgoed werd aan de gemeenten voorlichting gegeven op het terrein van restauratie, het vergunningenbeleid Rijksmonumenten en het uitvoeren van een inventarisatie van het gebouwde erfgoed. In samenwerking met Trudy Visser (vrijwilligster Collecties bij Nieuw Land) is verder gewerkt aan de inventarisatie van beeldbepalende gebouwen in de gemeente Zeewolde. De Erfgoedcommissie Lelystad is onder voorzitterschap van de coördinator van het Steunpunt vier keer bij elkaar geweest. De commissie heeft onder meer gewerkt aan een voorlopige lijst van waardevol erfgoed in de gemeente en aan het waardestellende rapport over het Viskwekerijgebied. Waardestellende rapporten zijn ook uitgebracht over de Scholengemeenschap Lelystad (SGL) en de Straalverbindingstoren. Voor de gemeenten in Flevoland zijn drie voorlichtingsbijeenkomsten georganiseerd: ‘Over de bodem van Flevoland’ (postacademisch scholingstraject archeologie), ‘de Erfgoednota van de Noordoostpolder’ en ‘Waterbodems’. Deze laatste bijeenkomst zal in 2014 een follow-up krijgen. Door de Steunpuntcoördinator zijn lezingen gegeven, presentaties gehouden en rondleidingen verzorgd voor gemeenten, scholieren en het brede publiek. Hij nam deel aan het landelijke overleg van de Steunpunten en bezocht congressen en voorlichtingsdagen op het gebied van aardkunde, archeologie, gebouwd erfgoed en landschap.


studiecentrum

International Fieldschool for Maritime Archaeology Flevoland (IFMAF) De jaarlijkse opgraving vond in 2013 plaats in de gemeente Dronten op kavel OL 79. Het wrak van een achttiende-eeuws vrachtschip, 16,5 meter lang en 4,5 meter breed, geladen met leisteen en vergaan vlak na 1795, is in zijn geheel opgegraven en verwijderd. Deze vindplaats was uitgekozen omdat in 1985 al was gebleken dat de hogere delen van het wrak sterk gedegradeerd waren. Ook had het verkennende onderzoek van toen al mooie vondsten opgeleverd uit de lading en inventaris. Hierdoor waren er hooggespannen verwachtingen ten aanzien van deze opgraving. Deze verwachtingen kwamen uit. Niet minder dan 450 vondsten werden gedaan, waar onder de bijzondere vondst van een servies van Engels cream ware met Patriottische propaganda (een embleem van de Bataafse Republiek: de Hollandse maagd en een leeuw, en het motto ‘Voor vrijheid en vaderland’), een grote hoeveelheid Goudse pijpen, een partij scherven van vlakglas en glazen (drank)flessen. Vijftien studenten van de Rijksuniversiteit Groningen, Universiteit Leiden en de Saxion Hogeschool, alsmede acht leden van de Archeologische Werkgroep Nederland namen deel aan de opgraving. Verschillende studenten leverden een bijdrage aan de uitwerking van de opgravingen van de IFMAF. In 2014 zullen de vondsten nader worden onderzocht. Er is in het vrachtschip onder meer een compleet koffie- en theeservies gevonden dat duidt op gezinsbewoning. Het publiek kon de opgraving volgen via twitter #Scheepswrakken en via de weblog http://ifmaffieldschool.blogspot.com. De open dag op 17 augustus trok een record aantal bezoekers van 700 en de lokale en nationale media schonken op grote schaal aandacht aan de opgraving. Een aflevering van het educatieve kinderprogramma Het Klokhuis was in zijn geheel aan de opgraving gewijd. Het onderzoek De Zuiderzee als verkeersplein, dat plaatsvindt in het kader van de wetenschappelijke + van onderzoek van Nieuw Land, wordt voortgezet door W.B. Waldus, omdat de vorige onderzoeker, Brigitte Postma, haar werkzaamheden moest staken. De bijzonder hoogleraar Maritieme Archeologie begeleidde voorts drie promovendi bij hun onderzoek en het schrijven van hun dissertaties. Hij nam deel aan de bijeenkomst van het wetenschappelijk comité ‘De Kogge’ in Antwerpen en bracht een bezoek aan Gdansk in verband met de voorbereiding van het veertiende International Symposion on Boat and Ship Archaeology. Hij gaf meerdere lezingen, nam deel aan werkgroepen en

45

bezocht congressen. Aan de Masteropleiding Maritieme Archeologie van de Rijksuniversiteit Groningen werd deelgenomen door drie studenten archeologie. Zij zullen ook hun scriptie schrijven over een onderwerp uit de maritieme archeologie. Vijf bachelorstudenten namen deel aan de colleges Inleiding in de Maritieme Archeologie. Onderdeel van deze colleges waren excursies naar Harlingen voor de herbouw van de Willem Barentsz en naar Lelystad voor een bezoek aan de Bataviawerf, Nieuw Land en de afdeling Scheepsarcheologie van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Voor studenten Wetland Archaeology werd een college over het maritieme cultuurlandschap gegeven. Wetenschappelijke + voor onderzoek Door de provincie Flevoland is Nieuw Land in 2005-2012 financieel in de gelegenheid gesteld om een wetenschappelijke + voor onderzoek op te zetten en uit te voeren. Deze wetenschappelijke + houdt in dat er bij het onderzoek een bovenbouw wordt gerealiseerd waarbinnen wetenschappelijke onderzoeksprojecten kunnen worden uitgevoerd in nauwe samenwerking met universiteiten en hogescholen. Nieuw Land zorgt vervolgens in exposities, publicaties en educatieve producten voor een vertaalslag van de onderzoeksresultaten naar een breed publiek. De tentoonstellingen Oer! en Vergane schepen, publicaties van de promovendi in het Cultuur Historisch Jaarboek voor Flevoland en de organisatie van kennismiddagen en excursies zijn goede voorbeelden van afgeleide producten voor het publiek. In de beleidsperiode 2005-2008 is de wetenschappelijke + voor onderzoek geleidelijk aan opgezet en uitgebreid. De samenwerking met drie universiteiten en vijf promotieonderzoeken waren het resultaat. In het tijdvak 2009 — 2012 is het aantal promoties aanzienlijk uitgebreid, met name door de afspraak met de Vrije Universiteit dat de universiteit de financiering van de door Nieuw Land gekozen projecten door middel van matching zou verdubbelen. Helaas heeft Nieuw Land de wetenschappelijke + voor onderzoek in 2013 moeten stopzetten in verband met de provinciale bezuinigingen op de bijdrage aan Nieuw Land. Een nieuwe vierjarige beleidsperiode was hierdoor niet aan de orde.


studiecentrum

Start opgraving van een achttiende-eeuws vrachtschip door International Fieldschool for Maritime Archaeology Flevoland (IFMAF), 5 augustus 2013.

46

NIEUW LAND JAARVERSLAG 2013 ORGANISATIE


organisatie

48

ORGANISATIE Nieuw Land is een openbaar lichaam op basis van de gemeenschappelijke regeling tussen het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, de provincie Flevoland, de gemeenten Dronten, Lelystad, Noordoostpolder, Urk en Zeewolde, het Waterschap Zuiderzeeland, alsmede de Stichting Nieuw Land en de Stichting voor het Bevolkingsonderzoek in de drooggelegde Zuiderzeepolders. Het algemeen bestuur en het dagelijks bestuur van Nieuw Land Erfgoedcentrum bestond in een personele unie uit voorzitter Pauline Terreehorst namens het Rijk, Jaap Lodders namens de provincie, Camiel Maenhout namens de gemeenten en Waterschap Zuiderzeeland, Marcel Schonenberg namens Stichting Nieuw Land en Chris Leeuwe namens de Stichting voor het Bevolkingsonderzoek in de drooggelegde Zuiderzeepolders. Victor de Ruiter nam in 2012 afscheid en werd opgevolgd door Ben Spelbos, beiden namens Stichting Nieuw Land. De heer Leeuwe nam in december afscheid. De stichting die hij vertegenwoordigde, gaf te kennen dat men geen behoefte had iemand anders aan te wijzen als zijn opvolger. In 2013 had Nieuw Land 27 medewerkers in dienst (22 fte). Arjan Agema was tot en met september 2013 directeur. In november volgde Atze Sytsma hem op als directeur a.i.

- Bezoekersoverzicht

…… volgt…..Hans de Vries moet leveren

Nieuw Land kan een beroep doen op 30 vrijwilligers voor publieksbegeleiding en voor het helpen met het toegankelijk maken van de collecties. ONDERNEMINGSRAAD Sinds 2004 wordt de formele medezeggenschap van het personeel van openbaar lichaam Erfgoedcentrum Nieuw Land over de gang van zaken bij de instelling uitgeoefend door de Ondernemingsraad (OR). Deze bestaat uit drie gekozen personeelsleden: Erik Luik (voorzitter), Jeroen de Groot (plaatsvervangend voorzitter) en Remco van Diepen (secretaris). Wat de OR betreft werd 2013 gedomineerd door het vertrek van Arjan Agema als directeur van Nieuw Land en zijn vervanging door Atze Sytsma. Een andere belangrijke ontwikkeling betrof de plannen voor intensieve samenwerking tussen de drie erfgoedinstellingen aan de kust van Lelystad. Verder hield de OR zich bezig met de toekomst van de gemeenschappelijke regeling, waarop Nieuw Land rust. De OR vergaderde in 2013 zeven maal met de ondernemer ofwel de directeur. Zelf vergaderde de OR zes maal. Personeelsuitje, september 2013

NIEUW LAND JAARVERSLAG 2013 BIJLAGEN


bijlagen

50

BEZOEKERSOVERZICHT

7.953 4.309 3.472 9.435 1.075 1.626 277 150 28.297 Volwassenen

Kinderen

Scholieren

Museumkaarthouders

65 +

Gezinnen

Studiecentrum

Overige

Totaal

Bij de opening van de expositie ‘Een zee van land’ op 8 augustus waren 150 aanwezigen. Circa 700 mensen hebben de opgraving van de IFMAF tijdens de publieksdag op 17 augustus bezocht.


bijlagen

51

FINANCIËN

Exploitatie

Begroting

Exploitatie

2013

2013

2012

2.649.531

2.597.105

2.753.727

98.356

110.000

111.011

Opbrengsten Bijdrage partners Entreegelden Opbrengsten uit commerciële activiteiten

37.546

31.500

35.521

Opbrengsten uit verhuur

152.175

171.000

150.749

2.937.608

2.909.605

3.051.008

Totaal baten

Lasten Projectkosten

104.673

115.000

470.502

1.175.389

1.060.000

1.018.860

Sociale lasten

421.336

269.000

326.996

Afschrijvingen op materiële vaste activa

176.563

169.500

178.628

Overige lasten

857.913

988.500

896.983

Lonen en salarissen

Rente baten en soortgelijke opbrengsten

4.278

11.000

9.239

Rente lasten en soortgelijke kosten

-322.378

-320.000

-336.044

Saldo baten en lasten (voor bestemming)

-116.366

-1.395

-167.766

Onttrekkingen bestemmingsfondsen

29.950

-

70.019

Onttrekkingen bestemmingsreserves

-41.369

-

11.604

-127.785

-1.395

-86.143

Resultaatbestemming

Saldo baten en lasten (na bestemming)


bijlagen

SCHENKINGEN BIBLIOTHEEK De bibliotheek van Nieuw Land werd verrijkt met de volgende schenkingen: - boeken en brochures over Flevoland, van het Ministerie van Volkshuisvesting Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, Afdeling Bibliotheek (Den Haag); - het Conceptstructuurplan Lelystad en boeken en brochures betreffende het Zuiderzeeproject en de Deltacomissie 2008, emeritushoogleraar Hydrologie Bart Schultz (Lelystad); - diverse jaren van de Kamper Almanak, van de Nederlandse Genealogische Vereniging (Weesp); - boeken, tijdschriften en knipsels over Flevoland, van ir. J.C. de Koning (Lelystad); - ingebonden krantenknipsels betreffende de ontstaans geschiedenis van Flevoland over de jaren 1957 — 1996, in het bijzonder de geschiedenis van de Rabobank, van de Rabobank (Lelystad); - diverse jaren van de krant De Noordoostpolder, nota’s betreffende de droogmaking van de Zuiderzee en de baten die

52

daarvan te verwachten waren, diverse nummers van het seriewerk Aspekten v.d. landbouw in de IJsselmeerpolders/Noordoostpolder, profielenkaarten en enkele Berichten van de Nederlandse vereniging voor landaanwinning, van FlevoMeer Bibliotheek (Emmeloord)’; - diverse boeken over Flevoland, van gemeente Noordoostpolder (Emmeloord); - diverse nummers van het Archeologisch magazine, Grond & hamer en Antiek, de Atlas der gehele aarde en Geschiedenis van de cartografie, van mw. E. van Galen Last (Almere); - Agro-praktica agenda, van dr. Ynze van der Honig (Lelystad); - De afsluiting en gedeeltelijke droogmaking van de Zuiderzee en MUZ NV MIJ tot uitvoering van Zuiderzeewerken, van W.P. de Moon (Huizen); - boeken over Flevoland en Flevokrant 1984, van mw. J. Kempers (Lelystad); - de Vrij Nederland van 23 oktober 1943, met hierin o.a. een artikel over H.M. Koningin Wilhelmina die het Eredoctoraat ontvangt van de Universiteit van Oxford. Los toegevoegd is de convocatie

van 14 october 1943 met hierin het programma van deze gelegenheid, van mw. en dhr. R.W. & P.A. Jackson (Congleton, Cheshire, Engeland);

jaarverslagen 1963 t/m 1968 van Museum voor de IJsselmeerpolders Schokland en expositiegebouw Lelystad, van Ed Voigt (Lelystad);

- twee tijdschriften van Hamer van 1943 (met foto’s van de rand van de voormalige Zuiderzee, informatie over grafheuvels uit de steen- en de bronstijd, bandaardewerk, touwbekers en strijdhamers, klokbekers en informatie over IJstijdculturen met urnenvelden), van W. de Weerdt (Weesp);

- het boek Wegtransport in de N.O.P. Vrachtauto’s in de polder van 1942 tot heden, van Kees Bolle (Emmeloord);

- twee plakboeken nr. 82 en 83, gemeentegids 2011/2012, brochures over Zeewolde, van Joop Poelhekke (Zeewolde);

- de uitgegeven Cornelis Lely Lezing van 2011 Het Huis van Thorbecke en de tand des tijds, en enkele publicaties over de landbouw in Flevoland, van G. Benning (Lelystad);

- een aantal Flevo-berichten, van het Historisch Centrum Overijssel (Zwolle); - rapporten m.b.t. sport en ruimtelijke ontwikkeling in Almere, het rapport: Bodemschatten cultuurnota Almere 1997 — 2001 en de gelijknamige brochure welke een inleiding is op de cultuurnota; Cultuurnota Almere 2002 — 2005, van oud-wethouder van Almere, Henk Smeeman (Almere); - jaarverslagen 1969, 1970, 1971 en 1972 van de Musea voor de IJsselmeerpolders gevestigd te Schokland en te Ketelhaven en de

- de boeken Zeedijkshooghte: uitgemeten en uitgetekend. De geschiedenis van de Rijkswaterstaat en Atlas v.d. Hollandse waterstaat, van J.S. van Vugt (Lelystad);

- diverse rapporten, brochures en informatiemapjes over Flevoland, van G. Weerdesteijn (Zoetermeer); - het boek Vissen op een zoete zee: het verhaal van de IJsselmeervissers, van de VVV (Emmeloord).


bijlagen

VRIJWILLIGERS Bij Nieuw Land vormen de vrijwilligers, samen met de vaste medewerkers, een belangrijke factor bij de uitvoering van taken. Voor het ontvangen, begeleiden en rondleiden van bezoekers hielpen de volgende vrijwilligers mee: + + + + + + + + + + + +

Kees Bolle Gerda Cornelissen Ynze van der Honig Etienne Klinkert Siem Meijers Aaldert Molenberg Christa Ran Maarten Schonk Douts Tilstra Jenny Walet Cor Willems Mirjam van Zuijdam

De werkzaamheden voor archief en bibliotheek worden ondersteund door vrijwilligers: - Kees Bolle helpt met het opmaken van de technische tekeningen van boerderijen en het koppelen ervan in Atlantis; - George Buijsrogge werkt aan het ompakken en toegankelijk maken van het archief van de Rijksdienst ter Uitvoering van de Zuiderzeesteunwet;

53

- Enno Cappelhof controleert in de catalogus de juistheid van de beschrijvingen van de foto’s van de gemeente Noordoostpolder;

Nieuw Land en helpt bij het invriezen en uitpakken van materiaal dat uit de vriezer komt;

- Johanna van Dijk ondersteunt de bibliothecarissen met het inschrijven van nieuwe boeken;

- Harm Lahuis controleert in de catalogus de beschrijvingen van de foto’s van de gemeente Noordoostpolder op juistheid;

- Lein Gilde werkt mee aan het beschrijven en toegankelijk maken van de kaarten die niet tot de overheidsarchieven behoren en beheerd worden door de conservator;

- Marion van der Meer werkt aan het ompakken en toegankelijk maken van het archief van de Rijksdienst ter Uitvoering van de Zuiderzeesteunwet;

- Jaap van der Guchte zorgt voor het beschrijven in de catalogus van krantenartikelen die zijn overgedragen door de Stichting Geschiedschrijving Dronten;

- Aaldert Molenberg controleert eveneens de foto’s van Noordoostpolder op juiste beschrijving;

- Ynze van der Honig helpt met het toegankelijk maken van de film- en videocollecties; - Jaap Hospers controleert in de catalogus de foto’s die de gemeente Noordoostpolder heeft overgedragen op een juiste beschrijving; - Diny Kaptein werkt aan het ompakken en toegankelijk maken van het archief van de Rijksdienst ter Uitvoering van de Zuiderzeesteunwet; - Lidy Kutschruiter beschrijft boeken en brochures in de catalogus van

- Peter van Oijen scant en beschrijft negatieven uit de Fotocollectie Henk Hutten; - Leo Smoltsak scant foto’s en dia’s in en koppelt deze aan de beschrijvingen in de catalogus. Hij werkte onder meer aan de foto’s uit Zeewolde Actueel en de collectie dia’s van Brans Stassen; - Brans Stassen helpt Nieuw Land bij het beschrijven van de dia’s die hij uit zijn privéverzameling aan Nieuw Land overdroeg. De dia’s betreffen de stedenbouw van Almere;

- Truida van Santen helpt met beheer van kranten en tijdschriften; - Truus Visser ondersteunt de archivaris particuliere archieven met het sorteren en beschrijven van stukken en het ompakken van archieven, en zij helpt mee met het toegankelijk maken van het archief van de Rijksdienst ter Uitvoering van de Zuiderzeesteunwet; Op 17 september bezochten de vrijwilligers samen met een aantal vaste medewerkers van Nieuw Land het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen.


bijlagen

PUBLICATIES MEDEWERKERS - Diepen, R.C. van (auteur) en W.H.J. van der Most (eindred.), Inventaris van het Archief van Genootschap Flevo 1938-2007 (Lelystad 2013); - Diepen, R.C. van, In het spoor van Lely. 75 jaar Genootschap Flevo (Lelystad 2013); - Diepen, Remco van, ‘Noord-Holland en de Zuiderzeewerken. Uit de fotoalbums van Karel Albert Bazlen’, in: Holland. Historisch Tijdschrift 45 (2013) 174-178; - Diepen, Remco van, ‘Een Zeeuws Steentijdhuis in het Horsterwold’, in: Nieuw land in vogelvlucht. Cultuur Historisch Jaarboek voor Flevoland (Lelystad 2013) 134-143; - Diepen, Remco van en Erik Luik, Michelle, de vroegste bewoonster van Flevoland. Nieuw Land (Lelystad 2013); - Geurts, A., ‘De traditie uitgedaagd. Inrichting en vormgeving van de Wieringermeer 1930-1941’ in: Nieuw land in vogelvlucht. Cultuur Historisch Jaarboek voor Flevoland (Lelystad 2013) 10-31;

54

- Holk, A. F. L. van, ‘Een ‘nieuwe’ kogge in de Noordoostpolder’. Paleoaktueel 24 (2013) 99-107;

- Waardestelling SGL. S.R. Douwma, S.R. en Erfgoedcie Lelystad (ed.) Rapport 1 (Lelystad 2013);

- Holk, A. F. L. van, ‘Brillen en bijbels. Lezen en schrijven in de binnenvaart’. Nieuw land in vogelvlucht. Cultuur Historisch Jaarboek voor Flevoland (Lelystad 2013) 160–179;

- Waardestelling Straalverbindingstoren. Erfgoedcommissie Lelystad. Rapport 3 (Lelystad 2013).

- Holk, A. F. L. van, ‘Boekbespreking A.D. Vos, 2012, Onderwaterarcheologie op de rede van Texel.’, Tijdschrift voor Zeegeschiedenis (2013) 82-83; - Nieuw land in vogelvlucht. Remco van Diepen, Willy van der Most en Henk Pruntel (ed.). Cultuur Historisch Jaarboek voor Flevoland [23] (Lelystad 2013); - Proceedings International Symposion on Boat and Ship Archaeology. 2012 Amsterdam. A.F.L. van Holk (red.) (Z.p. 2013); - Pruntel, H., ‘Dankzij de Dijken. Waterkering rond de Zuiderzee’, Vind (2013) nr. 9, 38-39; - ‘Speuren naar sporen: bewerkingssporenonderzoek aan natgeconserveerde subfossiele resten van consumptieplanten’. M.M.A. Hondelink en A.F.L van Holk (red.), Paleo-aktueel 24 (2013), 109-113;

55

BEZOEKADRES

ILLUSTRATIES:

Oostvaardersdijk 113 8242 PA Lelystad Postbus 73 8200 AB Lelystad tel: 0320 - 225 900 fax: 0320 – 260 436 e -mail: [email protected]

Omslag: Bijbel uit scheepswrak, OB 71. p. 5 Schrijfgerei uit scheepswrakken: potloodstifthouders, OE 46. p. 8 Schrijflei uit de ventjager (vistransport schip) op kavel OH 41, ca. 1700. p. 13 Lorgnet: leesgerei uit scheepswrak, NB 37 p. 24 Schrijfgerei uit scheepswrak, ZQ 18. p. 27 Bijbel uit scheepswrak, OB 55-II. p. 29 Bijbel uit scheepswrak, OD 2. p. 41 Inktpot aan boord van visserschip, OF 60. p. 43 Schrijfgerei, spons, scheepswrak OB 55-II. p. 47 Schrijfgerei: penhouder uit scheepswrak, OH 48. p. 49 Schrijfgerei: griffel uit scheepswrak, OH 48. p. 51 Zeeuwse duit. Koperen munt gevonden door A.J.R. Hilhorst uit Biddinghuizen op zijn landbouwkavel. De datum is vermoedelijk 1680. p. 54 Boekomslag – waarschijnlijk van een bijbel – uit scheepswrak OU 34 uit het tweede kwart van de zestiende eeuw.

MUSEUM maandag: gesloten (behalve tijdens officiële schoolvakanties) dinsdag t/m vrijdag: 13.00 - 17.00 uur zaterdag, zon- en feestdagen: 11.30 - 17.00 uur Nieuw Land is gesloten op 25 december en 1 januari ARCHIEF + STUDIECENTRUM open: dinsdag t/m donderdag (behoudens feestdagen) 13.00 – 17.00 uur Het Studiecentrum is vrij toegankelijk WEBSITES www.nieuwlanderfgoed.nl www.flevolandsgeheugen.nl / ontwerp lab13.nl

56

Noordoostpolder. Een koppel ingeschaarde pinken op begreppeld grasland (A 20) met op de achtergrond de ontginningsboerderij op kavel A 4. (Fotocollectie Nieuw Land, Directie Wieringermeer; J. Potuyt)

57

Zomer in de polder. (Fotocollectie Nieuw Land, RIJP, J. Potuyt)

www.nieuwlanderfgoed.nl

NIEUW LAND JAARVERSLAG

Recommend Documents