Nieuw geld. Knop. naar meer omzet. Terugtreden Jos van de Venn Nathalie Brocken: Toekomst maak je zelf. Sommige dingen zijn onbetaalbaar 4

7

2

Winnaar BrabantZetOpenPrijs

Alphen-Chaam

Dromen met Ilse van Wilpe

11

12

ZetOpinie Maatschappelijk Rendement

Zicht op maatschappelijke ontwikkeling December 2011

Terugtreden Jos van de Venn

Nathalie Brocken: ‘Toekomst maak je zelf’ Met ingang van 1 oktober is Jos van de Venn voorlopig teruggetreden als directeur/bestuurder van Zet. Jos heeft al enige tijd ernstige gezondheidsklachten, waardoor hij gedurende een lange periode Zet niet kan leiden met de hem kenmerkende energie en strijdlust. Hijzelf betreurt dit ook enorm: “Ik werk bij Zet met hart en ziel. De hele sector gaat zware tijden tegemoet, maar Zet is goed op weg deze het hoofd te bieden. We zijn financieel gezond en hebben geïnvesteerd in de kwaliteit van onze medewerkers. Ik zou er graag zelf tegenaan gaan. Maar nu moet ik al mijn energie op iets anders richten.” Nathalie Brocken, lid van het managementteam, is benoemd tot directeur/bestuurder ad interim. Daarmee wordt de continuïteit gewaarborgd:

Knop naar meer omzet

16

Sommige dingen zijn onbetaalbaar

4

foto harrie remie

Nieuw geld Toen de Tilburgse basisschool De Stappen verhuisde, wilden buurtbewoners voorkomen dat de plek volgebouwd zou worden met appartementen. Ze hadden een duidelijk plan: het gebouw moest overeind blijven en de speelplaats moest een groene plek voor de wijk worden. De financiering was een heikel punt. Twan Bierens van Cho Consultants ging op zoek naar financiering voor de plannen. ‘Hij regelde alles wat nodig is voor het indienen van aanvragen bij verschillende fondsen’, vertelt Peter Vermijs, voorzitter van de Stichting Stadstuin Theresia. De eerste toekenningen zijn inmiddels binnen.

“We gaan door met de weg die Zet is ingeslagen, daar geloof ik in. Maar er komt te veel op ons af om het daarbij te laten. We zullen nieuwe keuzes moeten maken om onze missie waar te maken en de klant goed van dienst te zijn. De toekomst maak je zelf, dat is niet iets wat je overkomt.” Zet vertrouwt erop met Nathalie Brocken de komende periode over een slagvaardige, creatieve en praktische directeur te beschikken

ZetService.nl | [email protected] | 013 544 14 40

GaZet december 2011 |

De vele kanten van leefbaarheid De term leefbaarheid geeft aan hoe prettig een gebied of gemeenschap is om er te wonen, te werken en te recreëren. ‘Het gaat dan vaak over de aanwezigheid van voorzieningen, sociale veiligheid, zwerfvuil, leegstand, verloedering, maar ook over sociale kenmerken als verenigingsleven en de kwaliteit van buurtcontacten’, weet Zet-adviseur Lieky van Beek. Zet heeft de afgelopen jaren veel expertise opgebouwd op de thema’s veiligheid, maatschappelijke voorzieningen en bewonersparticipatie. Van Beek maakt graag per thema duidelijk hoe Zet de koppeling ziet tussen het sociale, fysieke en economische domein, en welke producten en diensten Zet heeft. Sociale veiligheid Sociale veiligheid gaat over de beleving van je fysieke en sociale omgeving. Een gevoel van onveiligheid kan dus te maken hebben met de inrichting van een plein, maar ook met een groep hangjongeren. Mensen moeten met een veilig gevoel kunnen leven in een buurt en geen dreiging van welke aard dan ook ervaren. Angst leidt tot passiviteit en een verminderde deelname aan het sociale leven. Omgekeerd leidt een sterkere sociale samenhang tot een groter gevoel van veiligheid. Om de sociale en fysieke veiligheid in en om multifunctionele centra (MFC’s) bespreekbaar te maken, heeft Zet heeft een scan ontwikkeld. We richten ons daarnaast ook op medewerkers van instellingen zoals woningcorporaties. Voor hen hebben we, samen met Lectoraat Integrale Veiligheid van Avans Hogeschool, twee producten ontwikkeld: een training ‘Professionals in veiligheid’ voor medewerkers van instellingen zoals woningcorporaties en ‘Dorpssignaal’, een metho-

diek om bewoners te betrekken bij de veiligheid in de leefomgeving. Maatschappelijke voorzieningen Leefbaarheid heeft zeker ook een economische kant. De aanwezigheid van bedrijven, winkels en andere (maatschappelijke) voorzieningen is van invloed op de vraag of mensen willen of kunnen blijven wonen in hun buurt. Op het gebied van

maatschappelijke voorzieningen begeleidt Zet gemeenten en lokale samenwerkingspartners op het snijvlak van het sociale (bewoners), fysieke (het gebouw) en economische (betaalbaarheid) domein. Van Beek: ‘Met de Dag van de MFC kijken we samen met gemeenten en besturen van gemeenschapshuizen naar de kwaliteit en betaalbaarheid van het MFC. Voor rendabele MFC’s is ook afstemming nodig. Daarom hebben we het met meerdere partijen over regionale afstemming. Daarnaast organiseren we samen met Complan masterclasses voor bredeschoolcoördinatoren en geven we gemeenten beleidsadvies. Een andere kant van maatschappelijke voorzieningen is het openbaar of gemeenschappelijk vervoer. We starten dit najaar met een proefproject over mobiliteit, waarbij we informele vervoersstromen op gang brengen richting voorzieningen in grotere kernen.’

Het woon-, werken leefplezier is belangrijk voor bewoners, maar ze hebben daar zelf ook een belangrijke rol in. Door zelf actief te participeren leveren zij een bijdrage aan de leefbaarheid. Vaak hebben deze initiatieven betrekking op het fysieke deel van de leefomgeving, zoals bijvoorbeeld speelvoorzieningen, openbaar groen of het behoud van basisvoorzieningen in de buurt. Maar er zijn ook initiatieven die specifiek gericht zijn op het vergroten van de saamhorigheid. Zet faciliteert bewoners en gemeenten bij het nadenken over en realiseren van toekomstplannen, zoals een integraal dorpsontwikkelingsplan. We combineren ‘groen’ en bewonersparticipatie in projecten rondom gezamenlijke binnentuinen en de invulling van schoolterreinen. Daarnaast trainen we dorpsen Wmo-raden in hun rol richting gemeenten en andere dorpsbewoners. Samen met de provincie zijn we betrokken geweest bij bijeenkomsten over iDOP’s, waarin bewoners uit diverse kernen van elkaar leren over hun aanpak bij de uitvoering van de plannen. ZetPlus Wanneer mensen aan de slag willen gaan met initiatieven om de leefbaarheid te verbeteren, komt daar in veel gevallen een financiële vraag bij kijken. ZetPlus helpt bij het uitwerken van leefbaarheidsplannen én bij het zoeken naar geld voor de realisatie ervan. Dit jaar zijn ruim 30 aanvragen bij ZetPlus binnen gekomen. Meer daarover kunt u lezen in deze GaZet. Meer weten over veiligheid, maatschappelijke voorzieningen of bewonersparticipatie? Neem dan contact op met Lieky van Beek, [email protected], of Marisca Boer, [email protected].

Colofon GaZet is een uitgave van Zet Tekst Ellie van Meurs, Frank Kemper, Joost Andrik, Wouter Schelvis Eindredactie Ellie van Meurs Hoofdredactie Frank Kemper Vormgeving Harrie Remie

Zet, Postbus 271, 5000 AG Tilburg T 013-54 41 440, [email protected] www.zet-brabant.nl illustratie miek asselman

Onderzoek samenwerking brede scholen

Gezamenlijke activiteiten en beleid zijn de belangrijkste succesfactoren In Noord-Brabant zijn de afgelopen jaren brede scholen ontstaan met hun eigen ambities. Via onderzoek wilden Zet en Complan zicht krijgen op de ontwikkeling van de brede scholen in relatie tot hun geformuleerde ambities en hun ontwikkelvragen. ‘We wilden weten wat er al gerealiseerd is. Waar is de ambitie waar gemaakt en waar niet? En welke stappen zijn er te zetten om de ambitie alsnog dichterbij te brengen’, aldus onderzoekers Kamieke van de Riet van Zet en Maurice Koolen van Complan. Samen met Complan werd een vragenlijst ontwikkeld met vragen over de samenwerkingspartijen, de huisvesting en de mate waarin samenwerkingsdoelen zijn gerealiseerd. Ook de wijze van vastleggen van de samenwerking, het meten van klanttevredenheid en de succesfactoren en knelpunten van de samenwerking kwamen aan de orde. Wilde steekproef In augustus 2011 zijn 160 brede school coördinatoren in Noord-Brabant per e-mail uitgenodigd om de vragenlijst in te vullen. Het onderzoek is afgesloten met 41 volledig ingevulde vragenlijsten. Daarmee is een respons behaald van 26%. Gezien de gebruikte methodiek (internetvragenlijst) en het feit dat er sprake is van een ‘wilde steekproef’

| GaZet december 2011

en niet van een panel, is dit een redelijke respons. De respons is echter te laag om uitspraken te kunnen doen die representatief zijn voor alle brede scholen in Brabant. De resultaten zijn echter wel indicatief voor wat er leeft bij brede scholen. Succesfactoren en knelpunten De uitkomsten van dit onderzoek laten zien dat een grote meerderheid van de brede scholen samenwerkt met niet-kindgerichte partijen en dat die samenwerking vaak onder één dak plaatsvindt. Bij een aanzienlijk aantal scholen wordt minder samengewerkt dan bij aanvang werd geformuleerd. Ongeveer één op de vier brede scholen heeft de samenwerking niet vastgelegd in een gezamenlijke visie, doelen, activiteiten, samenwerkingsovereenkomst en/of communica-

tie. Brede scholen die hun gezamenlijke visie en doelen wél hebben vastgelegd, hebben vaker de gestelde doelen gerealiseerd. Gezamenlijke activiteiten en gezamenlijk beleid zijn veruit de belangrijkste succesfactoren voor een brede school samenwerking. Vraagstukken op het gebied van

exploitatie en verschillende organisatieculturen vormen de grootste knelpunten. Meer weten over het onderzoek? Neem dan contact op met Kamieke van de Riet, [email protected] of Marisca Boer [email protected]

Fraai cursusmateriaal Het cursusmateriaal van de Organisatie Kadervorming Vrouwenorganisaties (OKV) kon wel een oppepper gebruiken. Het zag er oersaai en gortdroog uit. Totdat Miek ermee aan de slag ging. Sinds kort wordt het materiaal voor de training conflicthantering verlevendigd met haar illustraties. De trainers Jolanda Nuytens en Elly Meeuwissen zijn meer dan tevreden. ‘Complimenten. Het materiaal ziet er keurig verzorgd uit! Dat mag ook wel eens gezegd worden na de kritische opmerkingen die van deze zijde komen.’


ZetPlus helpt in Hooge Zwaluwe In de stralende zon werden op 30 september in Hooge Zwaluwe de beweegtoestellen en jeu-deboulesbaan feestelijk in gebruik genomen. ‘Dit is zó goed voor de leefbaarheid in het dorp’, vertellen Janny Mulders van Surplus Zorg en Mireille Lemmens van de Stichting Welzijn & Ondersteuning Ouderen Drimmelen. ‘Weer of geen weer. Het is hier al weken druk.’

foto Edwin wiekens

Tussen brede school De Schittering, de seniorenappartementen en de woningen voor mensen met een beperking, ligt een pleintje met beweegtoestellen en de jeu-de-boulesbaan. Op de hoek is sinds een jaar een dorpswinkel. In het steunpunt voor ouderen is het een komen en gaan van bezoekers. Mireille kan haar geluk bijna niet op. ‘Vijftien jaar geleden vertrok de laatste winkel uit het dorp. Er was niks meer. En als je dit nu ziet!’ Tien jaar lang werd er nagedacht over het plan.

Janny: ‘Er moest iets gebeuren om de leefbaarheid in het dorp te verbeteren. Er waren heel veel ideeën, maar die kostten ook heel veel geld.’ Mireille herinnert zich een flyertje van ZetPlus met een lamp erop. Er werd contact gezocht met ZetPlus en samen met Cho Consultants gingen ze op zoek naar financiering. ‘Tot onze verbazing kregen ze heel veel geld bij elkaar.’ Samen met vrijwilligster Bertha Polak probeert mijnheer Heerens de nieuwe beweegtoestellen

uit. Het is duidelijk nog even wennen, maar Annemiek Schonk, docente Meer Bewegen Voor Ouderen, geeft tips. ‘We willen voorkomen dat mensen blessures oplopen. Daarom gaan we voor ouderen een introductiecursus met professionele begeleiding opzetten’, vertelt Mireille. Maar het belangrijkste is wel het idee om jong en oud hier samen te brengen. ‘Daarvoor is dit een perfecte locatie’, menen Mireille en Janny. ‘Met dit pleintje heeft Hooge Zwaluwe weer een levendig hart.’

Het totaalpakket van ZetPlus ZetPlus is een gezamenlijk initiatief van Zet en CHO Consultants: Zet geeft inhoudelijk advies bij het realiseren van projecten over leefbaarheid en CHO Consultants is expert als het gaat om het vinden van geld. Meer weten? Kijk dan op www.zetplus.nl.

TVz11 voor en door mensen met een verstandelijke beperking

BrabantZetOpenPrijs voor televisie Zeven platforms voor gehandicapten en ouderen hebben zich georganiseerd in een werkgroep die zich inzet om wandelroutes ook rolstoel-, rollatoren scootmobieltoegankelijk te maken. De jury vond het, zeker gezien de vergrijzing, een goed initiatief. ‘Wij hopen dat de prijs wordt ingezet om meer ondernemers bij dit initiatief te betrekken. Daardoor kan het routenetwerk worden uitgebreid met informatie over toegankelijke ondernemingen die aan de routes zijn gelegen.’

De ‘BrabantZetOpenPrijs’ is dit jaar toegekend aan TVz11, televisie voor en door mensen met een verstandelijke beperking. ‘We waren heel erg verrast dat we genomineerd waren’, vertelt Anja Lissone. We hebben nog niet definitief besloten waar we het geld aan gaan besteden’, vertelt Anja. ‘De vertegenwoordiger van de provincie stelde voor

Aanmoedigingsprijs De aanmoedigingsprijs ging naar de Markiezenhof en Archiefdienst Bergen op Zoom. Ondanks de monumentale status hebben zij getracht dit gebouw zo toegankelijk mogelijk te maken voor alle bezoekers. Met de prijs wil de jury stimuleren dat de Markiezenhof naast de fysieke toegankelijkheid, ook inzet op toegankelijke informatie door bijvoorbeeld informatie over toegankelijkheid duidelijk weer te geven op de website en door een ringleiding, een voorziening voor slechthorenden, te realiseren. dat we een item zouden maken over toegankelijkheid van het openbaar vervoer voor mensen met een verstandelijke beperking. Met dat idee willen we aan de slag. Daarnaast willen we met het oprichten van een zelfstandige stichting TVz11 een structurele doorstart geven.’ Vernieuwend De jury vond dit Brabantse project door het gebruik van de media vernieuwend en een voorbeeld voor andere doelgroepen. In het juryrapport staat: ‘Door de samenwerking tussen mensen met en zonder beperkingen is het een uniek project waarbij onderling veel ervaring op verschil-

lende niveaus wordt uitgewisseld. Wij hopen dat met name de participatie en integratie in de maatschappij nog verder wordt uitgelicht, door in te gaan op actuele Brabantse thema’s, zoals de mate van toegankelijkheid van het openbaar vervoer voor mensen met een verstandelijke beperking.’ Uitbreiden De tweede prijs ging naar het Regionaal Overleg Gehandicapten Noordoost-Brabant voor het toegankelijk Brabants scootmobielroutenetwerk.

De BrabantZetOpenPrijs wordt jaarlijks toegekend aan de Brabantse organisatie met het beste idee op het gebied van toegankelijkheid. De jury let daarbij op fysieke, maar ook sociale toegankelijkheid, op de omgang met mensen met een beperking en op de toegankelijkheid van informatievoorziening. De prijs bestaat uit een trofee en een cheque van € 3.000. De tweede en derde prijswinnaar krijgen een cheque van respectievelijk € 1.500 en € 500. Het is een initiatief van ZetOpen, het expertisecentrum voor toegankelijkheid, en wordt mede gefinancierd door de Provincie Noord-Brabant.


Nieuwe allianties

ill us

tr

at i

eh

ar

ri

er

em

ie


Mieke Mes is projectleider Europees Jaar van het Vrijwilligerswerk bij Zet. Nadat het eerst niet goed van de grond kwam, blikt zij alsnog tevreden terug op het afgelopen jaar. ‘Er zijn interessante allianties ontstaan. En nu maar hopen dat het wederkerig is, dat ook zij ons in de toekomst weten te vinden. We hebben in ieder geval al enkele afspraken gemaakt.’

‘Zo rond medio 2010 hadden we contact met de provincie over het Europees Jaar en we zeiden tegen elkaar: we moeten wat doen’, vervolgt Mieke. ‘De inzet was om onze eigen positie sámen met provinciale partnerorganisaties te versterken. De speerpunten van de provincie - sport, cultuur, zorg – stonden centraal. In het begin wilden we de dingen te groots aanpakken op een nieuwe manier, die niet altijd aansloot bij de lopende activiteiten van de samenwerkingspartners. Dit vereiste nogal wat afstemming. Logisch als je nieuwe samenwerkingsverbanden

aangaat. Uiteindelijk stonden alle neuzen dezelfde kant op, met een breed scala aan activiteiten als resultaat. We zijn tevreden over de samenwerking met die provinciale organisaties.’ Expertise inzetten ‘Ik denk dat het belang van vrijwilligerswerk in voor ons soms nieuwe sectoren is toegenomen. Onze bekendheid in die sectoren is in ieder geval vergroot. ZetWijs gaat nu het aanbod uitbreiden met trainingen over vrijwilligersbeleid in de cultuursector en een basiscursus voor zorgvrijwilligers. Zo zetten we onze expertise in andere sectoren in.’

Beleef en Beweeg Bewegen is een gezonde en sociale bezigheid, die prima samen gaat met participatie, ontmoeting en prettig wonen. Om het bewegen en ontmoeten in buurten te bevorderen, organiseerde Sportservice Noord-Brabant samen met Woningcorporatie Thuisvester op 22 juni 2011 een werkconferentie voor huurdersverenigingen, sportverenigingen en vrijwilligers in de wijk.



Iedereen ging tijdens een meerkamp in groepen aan de slag: de BeLEEF-tour. Deze groepen bedachten een activiteit voor een bepaalde doelgroep in een wijk in Oosterhout. Het thema bewegen moest daarbij natuurlijk centraal staan. Er werd gebrainstormd, gediscussieerd, aan balspellen gedaan en er is vooral ook veel gelachen. De winnaars Samen tuinieren en bewegen in wijktuinen, een sportieve tocht langs de verschillende wijken in Oosterhout en een sportief aanbod op buurtniveau georganiseerd door kinderen, waren de winnaars. Deze top drie van ideeën zal worden uitgevoerd in zogenaamde BeWEEG-kringen met ondersteuning van professionals, waaronder Zet

en Oosterhout in Beweging en met een geldbedrag van Thuisvester en de provincie Noord-Brabant. Aan alle deelnemers is ten slotte gevraagd welke concrete bijdrage zij willen leveren aan de BeWEEG-kringen. Voortgang Wethouder Marian Janse-Witte sloot af met de constatering dat je als gemeente alleen, de wijk niet in beweging krijgt. ‘Daar heb je professionele organisaties, maar vooral ook mensen uit de wijk zelf voor nodig en dat is vandaag gelukt!’ Op 22 september 2011 zijn de eerste afspraken gemaakt over de voortgang en de verdere uitwerking van de winnende ideeën.

Kunst en cultuur verbindt Samen met Erfgoed Brabant, Kunstbalie en Brabantse Kenniscentrum Kunst en Cultuur organiseerde Zet op 24 september jl. de Dag voor de Cultuurvrijwilliger. Het werd een dag van leren, ontmoeten en genieten.

Ruim vijftig Brabantse cultuurvrijwilligers waren in Sociaal Cultureel Centrum Perron 3 in Rosmalen present. Als dank voor hun inzet konden zij deelnemen aan educatieve en culturele workshops. Workshops en netwerken Tijdens de openingsact stond het belang van netwerken centraal. Uit onderzoek blijkt dat iedereen ongeveer vijftig mensen kent. ’Maak gebruik van de kennissen van kennissen en leg zo nieuwe contacten’, klonk het op ludieke wijze. Daarna was er voor de liefhebbers een cultuurwandeling door Rosmalen. Ook waren er workshops over fondswerving en over hoe je als baliemedewerker, gastheer of gastvrouw iemand welkom kunt heten. Want daarmee kun je immers de toegankelijkheid van je instelling verbeteren. De workshop presentatietechnieken begon met een theorielesje. ‘De valkuil is dat mensen hun presentatie voorbereiden aan de hand van de vraag: wat wil ik de aanwezigen vertellen? Maar de vraag moet eigenlijk zijn: wat willen de mensen in de zaal weten? Dus verplaats je in de doelgroep en blijf met hen in dialoog’, was de boodschap. Dat bleek een prima boodschap, zeker gezien de bezuinigingen en de moeizame zoektocht naar nieuwe vrijwilligers.


Liduinaschool en Openluchtschool Breda Midden in de Week van de Toegankelijkheid, vierden de leerlingen van de Liduinaschool en de Openluchtschool Breda een feest. Er werd gefietst, gestept, gevoetbald en er was een prachtige boswandeling met spelletjes onderweg. Maar vooral het van televisie bekende ‘schieten op de stropdas’ was een enorme attractie. De meeste blije gezichten waren te zien in de belevingstuin. Op een perfect aangelegde strook met verschillende soorten bodembedekking mochten de kinderen op hun blote voeten lopen. Daarna werden ook de andere zintuigen geprikkeld door te voelen en te ruiken. De aanwezigheid van mensen uit de buurt gaf aan dat deze ochtend een prima opstap is naar het realiseren van verbeterde speelplekken. In een heuse ‘inspiratietent’ kon men ideeën op flapovervellen kwijt. Prima overlap Door de opstelling van de speelattributen was er

Als afsluiting waren er presentaties uit de workshops zingen, creatief schrijven (met als thema Brabant) en percussie. Daarmee kwam een swingend einde aan een dag van leren, ontmoeten en genieten. ‘Heel leerzaam, zo’n dag’, vertelt een deelneemster na afloop. ‘En ik heb ook nog eens heerlijk gezongen en aan netwerken gedaan.’ Kunst en cultuur verbindt – in theorie en praktijk! Dat heeft deze dag wel weer bewezen. De organisatie van de Dag voor de Cultuurvrijwilliger was in handen van Zet, Erfgoed Brabant, Kunstbalie en Brabantse Kenniscentrum Kunst en Cultuur. Het gaat om vrijwilligers die zich op bestuurlijk of uitvoerend niveau inzetten, bijvoorbeeld als bestuurder, fondsenwerver, baliemedewerker of een andere waardevolle taak. 2011 is uitgeroepen tot het Europees Jaar van het Vrijwilligerswerk. Daarom heeft de provincie deze dag mede mogelijk gemaakt.

foto’s edwin wiekens


een prima overlap ontstaan tussen de Liduinaschool en de Openluchtschool. In feite was er aan de Rijnauwenstraat één groot superspeelpark tot stand gebracht. Dit was ook één van de doelstellingen van dit project: samen spelen zonder wat voor drempel dan ook. Voetbalclinic Daags na het evenement bleek er voor de leerlingen nog wat sportiefs in het vat te zitten. Voetbalclub NAC Breda schonk, via teamplay@nac, een cadeaubon, goed voor vier clinics van een uur met (oud-)spelers van NAC.


Beleef-je-wijk-tour Woensdagmiddag 12 oktober 2011 zijn de groepen 6, 7 en 8 van Basisschool El Feth in Bergen Op Zoom met stappentellers gaan wandelen in de wijk Gageldonk-West. Onderweg hebben ze goed rondgekeken waar er leuke, goede of minder goede plekken zijn om te spelen en te bewegen. De uitvoering was in handen van Zet en Sportservice Noord-Brabant. De verzamelde verbeterpunten tijdens deze Beleef-je-wijk-tour worden aan de gemeente aangeboden.


foto edwin wiekens

Vrijwilligerscoördinatoren in de zorg

zorg zitten hier haken en ogen aan. Waar ligt de grens tussen professionele zorg en zorg door vrijwilligers? Door betaling moet je geen verschillen tussen vrijwilligers krijgen. Als afsluiting was er een ludieke bingo gewonnen door Stichting Dag en Woonvoorzieningen uit Roosendaal. Zij ontvingen als hoofdprijs een vrijwilligerstevredenheidonderzoek van Zet.

istock

Zet organiseerde op 14 november voor ruim 50 vrijwilligerscoördinatoren in de zorg een inspiratiemiddag in het Natuurmuseum Brabant in Tilburg. Het programma ging in op trends en ontwikkelingen en bood daarnaast ook inspiratie en ontmoeting. Cecil Scholten van Vilans presenteerde de resultaten van een onderzoek naar de coördinatie van het vrijwilligerswerk in de zorg. Hieruit blijkt dat er erg veel diversiteit is in taken, aantal beschikbare uren en opleidingsniveau van die coördinatoren. De grenzen tussen professionals en vrijwilligers zijn aan het vervagen. Steeds vaker zie je dat werk dat altijd door professionals is gedaan nu door vrijwilligers wordt uitgevoerd. De context en de taken veranderen, mede door de bezuinigingen. Er is meer vraag naar vrijwilligers en er is behoefte aan 1 op 1 contacten, denk aan maatjesprojecten. Talentgericht werken Daarna bestond het programma uit vier workshops: zoeken van geld, inzet van sociale media, Familiezorg en ‘Zet in op talent’. Zet heeft een methodiek en database ontwikkeld vanuit de competenties en talenten van de vrijwilliger zélf en niet vanuit een klus. Van de database kunnen coördinatoren drie maanden gratis gebruik maken. Betalen? Tijdens een debat over ‘Vrijwilligerswerk, wel of niet betaald?’ kwam een fundamenteel verschil naar voren. In de sport is het heel gebruikelijk om bepaalde vrijwilligers te betalen, maar in de



Joyce van Belkom/Hollandse Hoogte

Alphen-Chaam is de minst dichtbevolkte gemeente

in Brabant. Het inwonertal (9.400) is bijna het laagste, maar qua oppervlakte is het één van de grotere gemeenten. De aantrekkelijke natuur (heide, bossen, water) en rijke historie maken de gemeente tot een gewilde toeristische bestemming. ExtraZet december 2011 |

Alphen-Chaam Cittaslow is het internationale keurmerk voor gemeenten die op het gebied van leefomgeving, landschap, streekproducten, gastvrijheid, milieu, infrastructuur, cultuurhistorie en behoud van identiteit tot de top behoren.

De geschiedenis gaat duizenden jaren terug. In de grootste kern, Alphen (4.000 inwoners), is een grafveld blootgelegd uit 2.500 voor Christus. De plaats kwam tot bloei in de Romeinse tijd vanwege de strategische ligging op het kruispunt van twee heirbanen, die naar Maastricht en Nijmegen. De kern Chaam (3.800 inwoners) wordt al in 422 genoemd als een vergaderplaats van Frankische stammen. Aan het begin van de achtste eeuw brengt de heilige Willibrord het gebied tot het christendom. De abdijen van Echternach en Thorn hebben het er eeuwenlang voor het zeggen. Daarna komen de tempeliers, die er hun ‘Commanderie’ stichten. Als de heren van Breda het voor het zeggen krijgen worden Alphen en Chaam tot één bestuurlijke eenheid samengevoegd. Dat is de situatie van 1313 tot 1810. Bij de modernisering van Napoleon vormt Alphen met Riel een nieuwe gemeente. De gemeentelijke herindeling

van 1997 herstelt het historische verband. Eeuwenlang bestond Alphen-Chaam vooral uit heidegebied, met schapenhouderij als belangrijkste activiteit. Na de negentiende eeuw winnen tuinbouw en veeteelt aan betekenis. Chaam krijgt een reputatie als centrum voor de frambozenteelt. En de ‘Kaamse kiep’ was een befaamd kippenras in de regio, dat tegenwoordig door de Chaamse Hoenderclub voor uitsterven wordt behoed. Naast Alphen en Chaam kent de gemeente de dorpen Galder (900), Strijbeek (325) en een deel van Ulvenhout (350). En een groot aantal buurtschappen. Sommigen daarvan hebben hun eigen

‘claim to fame’. Zo prijst Meijsberg zich gelukkig, omdat het geografische middelpunt van de Benelux precies daar ligt. En in Anneville bevindt zich het landgoed waar koningin Wilhelmina kort na de bevrijding zes weken lang haar residentie had. Maar landelijk blijft de gemeente vooral beroemd om de Acht van Chaam, de wielerklassieker die jaarlijks wordt gereden op de woensdag na afloop van de Tour de France. Alphen-Chaam heeft nog altijd een agrarisch karakter, maar het toerisme groeit in belang, getuige de vele campings, bungalowparken en horecafaciliteiten. De trekpleister is de natuur: de Alphense bergen, de Chaamse bossen; natuurgebieden als de Regte Heide, de Strijbeekse Heide of de Chaamse Beken en het Ooijevaarsnest; landgoederen als de Hoevens of de Hondsdonk. De gemeente timmert aan de weg met duurzaam en toegankelijk toerisme en heeft de ‘Cittaslow’gedachte omarmd .

Een dikke pluim voor de inwoners

trots

Burgemeester Harrie Nuijten is De fiets speelt niet alleen bij de Acht van Chaam een belangrijke rol. Gewerkt wordt aan de versterking van fietsroutes, het plaatsen van oplaadpunten voor elektrische fietsen en het toegankelijk maken van routes.

Foto ramon mangold

Zijn ambities zijn hoog. Zijn gemeente is groen. Wie weet wordt Harrie Nuijten ooit nog eens de grote groene burgemeester van een nieuwe herindelingsgemeente. Onder zijn leiding zijn al verkennende gesprekken gevoerd met de buurgemeenten Baarle-Nassau, Gilze en Rijen, Goirle en Dongen.

Alphen-Chaam als middelpunt van de regio, gaat hem dat worden? ‘Wij denken van wel. Dongen is inmiddels niet meer in beeld, maar met de andere drie A-58 gemeenten onderzoeken we grondig waar we elkaar in figuurlijke zin raken. Ook kijken we naar waar het schrijnt als we samen zouden gaan. Het doel is om onze kwaliteit van dienstverlening aan de burger te verbeteren. Op dit moment zijn wij, als kleintjes tussen de grote gemeenten Tilburg

| ZetExtra december 2011

genniveau kunnen behouden. We maken ons zorgen om de afbrokkelende zorg in Nederland en daardoor zoeken we vanuit onze gemeente samenwerking met de in het zelfde schuitje verkerende buurgemeenten.’ Wij begrijpen dat hier de wielersport een belangrijke rol speelt

en Breda, behoorlijk kwetsbaar. Samen zouden we een veel sterkere positie kunnen innemen, zeker ‘Klopt, niet alleen vanwege de Acht van Chaam op onze belangrijkste punten, zoals het landschap, overigens. In mijn hoedanigheid als voorzitter cultuur en vooral toerisme en recreatie.’ van het regionale overleg West-Brabant ben ik kartrekker geworden voor een nieuwe stichting. Wat is er mis met het besturen van alleen AlDie heeft een prachtige naam gekregen, De Goeie phen-Chaam? Ontsnapping. Het is voortgekomen uit onderzoek van de Nati‘Helemaal niets. Ik heb mijn roots in deze streek en onale Hogeschool Toerisme en Verkeer. Om het mijn benoeming voelde als een soort thuiskomen. fietsen meer in de markt te zetten wordt gekeken Ik voelde me hier direct senang. Als je ergens het naar een aantal zaken. In Rucphen kan op termijn gevoel hebt van je thuis voelen, kun je ook veel een interactief wielermuseum gebouwd worden onder de naam Wielerwereld. Je kunt hier fietsen meer aan. Alphen-Chaam is, samen met de derde kern Galder/Strijbeek, een prachtige groene gezelf beleven, zeker op het buitenterrein en de nog meente. Het is ongelofelijk wat hier allemaal door te bouwen wielerbaan. Bij ons denken we meer aan de versterking van de fietsroutes, het plaatsen de inwoners georganiseerd wordt. Iedereen kent van oplaadpunten voor elektrische fietsen en het de Acht van Chaam, maar in alle kernen worden jaarlijks fantastische zaken op de kalender getoegankelijk maken van fietsroutes voor iedereen. Je ziet dat we stevig inzetten op deze tak van plaatst. Ik geef de inwoners daar een dikke pluim sport. Fijn dat dit je laatste vraag was, want mijn voor. Om dit enthousiasme te kunnen behouden, mogen we niet door bezuinigingen belemmerd racefiets staat al klaar om even een mooie ronde gaan worden. We zijn blij als we ons voorzienindoor mijn eigen groene gemeente te gaan rijden!’

Topevenement Sportement Om de twee jaar zijn de sportvelden van Chaam volledig gevuld met sporters met een handicap. In het kader van het Sportement wordt een keur aan sportactiviteiten en informatie aangeboden. De organisatie heeft er bewust voor gekozen om dit niet een jaarlijks karakter te geven. Los van de vele organisatorische werkzaamheden zou dan de kans ontstaan dat het te gewoon zou worden. Nu is het iedere twee jaar een feest voor met name nieuwe deelnemers. Het belangrijkste gegeven van dit evenement is dat mensen die interesse hebben gekregen in een bepaalde tak van sport, kunnen doorschuiven naar de aanbieders in de regio. Naast tennis, tafeltennis, judo en voetbal is er altijd extra veel aandacht voor het aangespannen rijden. www.sportement-ac.nl

Natuur voor iedereen In de volledig aangepaste accommodatie van pannenkoekenhuis De Steengroeve in Chaam werd eind september een kennismiddag over toegankelijke natuur gehouden. Dit alles in het kader van het Europese project Grenzeloos Toegankelijk. Boswachters van Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten lieten in hun presentaties zien wat tot nu toe in NoordBrabant is gerealiseerd. De aanwezigen konden daarna per fiets een deel van de voorzieningen in de Chaamse bossen aanschouwen. Ook werd een blik op de (toegankelijke) toekomst geworpen via de inleiding van Niek Postema. Hij ontwierp een internetapplicatie waarmee voorzieningen snel in kaart te brengen zijn. Deze middag werd mogelijk gemaakt door een bijdrage van het Europees Fonds voor Regionale ontwikkelingen. Het project wordt in mei 2012 in Leuven afgesloten.

Drempelvrij dorp De gemeente Alphen-Chaam wil graag een ‘Drempelvrij Dorp’ worden. Dat betekent niet alleen een betere fysieke toegankelijkheid voor mensen met en zonder beperking, maar ook een betere sociale toegankelijkheid en goede toegankelijke informatievoorziening in de gemeente. Daarbij worden met name horeca- en recreatieondernemingen betrokken. Hun deelname aan dit traject is zeer bepalend voor het creëren van voldoende draagvlak in de gemeente. Op dit moment bekijken de gemeente Alphen-Chaam en Zet samen hoe het traject Drempelvrij Dorp uitgezet kan worden in de gemeente.

Cultureel Centrum Den Heuvel Den Heuvel in Alphen is een basisvoorziening voor sociale en culturele activiteiten. Na de zomer van 2010 bleek er een fors financieel probleem te zijn. Het bestuur van en de gemeente schakelden Zet in om de bedrijfsvoering door te lichten. De financiële situatie werd onder de loep genomen, het perspectief van beide partijen werd op papier gezet en er werd een advies voor de korte termijn opgesteld. Dat advies behelsde onder meer door betaald personeel tijdens de stille uren te vervangen door vrijwilligers. Dat advies is overgenomen door de gemeenteraad. Voor de lange termijn adviseerde Zet de gemeente het verouderde beleid op dit terrein te vernieuwen en te komen tot goede afspraken met Den Heuvel. Zet had na de eerste fase, het oplossen van het urgente financiële probleem, aansluitend een tweede fase gepland. Het is nog niet duidelijk of deze tweede fase nog doorgaat en, zo ja, hoe. Maar over één ding zijn zowel de gemeente AlphenChaam, als het bestuur van de Stichting Cultureel Centrum De Heuvel en de gebruikers het eens: de voorziening moet intact blijven!

Informele zorg is goed geregeld Chaam -maar ook Alphen- is een warme gemeenschap waar instanties echt aandacht hebben voor de kwetsbare burger. Mede dankzij de inzet van professionals die hart hebben voor de zaak, worden praktische zaken daar snel en praktisch opgelost. Dat bleek maar weer tijdens een project over respijtzorg. WZSW en HOOM werkten intensief samen waardoor de informele zorg stevig op de kaart kon worden gezet. Medewerkers van deze organisaties kennen de dorpsbewoners. Zij kennen de zorgvragers, maar ook de mantelzorgers die soms vrijwillige hulp en ondersteuning thuis kunnen gebruiken. Ofwel: In Chaam zit je goed als kwetsbare burger.

Leuke ommetjes De landgoedeigenaren van de Kempische Landgoederen en de Lokale Toeristische Adviesraden hebben plannen om wandel-, fietsen ruiterroutes over de Kempische landgoederen te gaan maken. Zij hebben Zet gevraagd eens mee te kijken door een toegankelijke bril. ‘We staan nog aan het begin van een proces, maar dit kan leiden tot leuke ommetjes die vanuit de gemeente Alphen-Chaam ondernomen kunnen worden, aangezien een van de landgoederen tegen de kern van Alphen aanschurkt’, aldus Zet-adviseur Francis Meulendijks.

ZetExtra december 2011 |

Inzicht in de tevredenheid van vrijwilligers over werkinhoud, begeleiding, motivatie, ontwikkelingsmogelijkheden, werkomgeving en verwachte toekomstige inzet. Snel een beeld van gewenste veranderingenen en acties. Vergelijking van organisatieonderdelen (regio’s, afdelingen, locaties). Uw eigen webpagina, met uw logo en specifieke informatie. Meer informatie: Anita van Leeuwen, [email protected] of Mieke Mes, [email protected]

Zet in op Talent

Participatieplant voor uw gemeente Investeer in groen én participatie door ontwerp, aanleg en beheer met bewoners te doen. Een sterk middel om de leefomgeving en sociale samenhang in de wijk te verbeteren. Wilt u bewoners actief betrekken bij de inrichting van een groene woonomgeving? Zet kan u helpen. Neem daarvoor contact op op met Nathalie Baas [email protected] of Willy Brok [email protected]

Meer rendement uit uw vrijwilligers Vrijwilligers zijn sterker gemotiveerd en blijven langer, de continuïteit is beter gewaarborgd en locaties van woonzorgcentra profiteren van elkaars mogelijkheden. Meer informatie: Anita van Leeuwen, [email protected] of Mieke Mes, [email protected]

Goede weg ‘Wij zijn een kleine organisatie zonder afdeling P&O. De bezuinigingen en de gevolgen daarvan, leveren heel veel vragen op. De weten regelgeving is zó gecompliceerd. Zeker als het gaat om een afvloeiingsregeling. Wat mag je als werkgever wel en wat niet? Maar ook de andere kant: waar kan ik werknemers op wijzen. Samen met Arda van de Velden van ZetService hebben we gekeken of we op de goede weg zitten’, vertelt Irma van Goch, directeur Onis Welzijn in Someren. ‘We zijn heel tevreden over die ondersteuning. Zo’n traject is voor een kleine organisatie echt niet alleen te doen.’

Zet plant participatie

‘Daar zit niemand op te wachten?’ De training Gastvrij Vervoer leert buschauffeurs omgaan met mensen met een beperking. Chauffeurs van Connexxion, Veolia en Hermes zijn al door ZetWijs getraind. Meer weten: Marjolein Duif, [email protected], 013-54 14 440 Kijk voor een impressie van de training op: http://web.me.com/hetkaderav/zet/


‘Ik vond het toch een hele nuttige dag’

Onze ervaren onderzoekers zijn sterk in het peilen van meningen, het inventariseren van behoeften, in het evalueren van beleidstrajecten en het in kaart brengen van voorzieningen. Wilt u weten wat wij weten? Bel of mail dan naar Mini Velthuis T 013-544 14 40, [email protected]

10 | ZetExtra december 2011

foto edwin wiekens

Sinds juni 2009 is Ilse van Wilpe projectcoördinator van het Regionaal Dementie Ondersteuningsnetwerk (RDO) in Bergen op Zoom. ‘Het doel van het netwerk is de zorg en ondersteuning aan mensen met beginnende dementie en hun mantelzorgers te verbeteren en waar nodig uit te breiden. Tot voor kort bestond dat netwerk vooral uit zorgen welzijnsorganisaties. Inmiddels is het uitgebreid met wonen en raakt de eerstelijnszorg steeds meer betrokken. En minstens zo belangrijk: het onderwerp staat hier nadrukkelijk op de politieke agenda!’

Regionaal Dementie Ondersteuningsnetwerk

‘We hebben nog dromen’ Met de komst van de Wmo is de rol van gemeenten als het gaat om zorg en welzijn, steeds groter geworden. ‘Ze moeten ervoor zorgen dat mensen zo lang mogelijk thuis kunnen wonen, ook als ze dement worden. Maar doorgaans zijn dementerenden stille en weinig in het oog springende burgers. Die kun je als gemeente gemakkelijk over het hoofd zien. Gelukkig doen de gemeenten Bergen op Zoom, Steenbergen en Woensdrecht dat niet. Zij hebben duidelijk oog voor de groep dementerende inwoners. En Bergen op Zoom heeft zelfs een coördinerende rol voor de regio op zich genomen’, constateert Ilse tevreden.

zorg naar een welzijnssetting. Er kwam een ‘geheugeninloop’, waar mensen met geheugenproblemen en hun mantelzorgers terecht kunnen om ervaringen uit te wisselen en waar dementerenden een zinvolle daginvulling vinden. Daarnaast hebben GGz, Thuiszorg West-Brabant, Alzheimerafdeling West-Brabant, Groenhuysen en HOOM een ondersteuningsgroep voor partners van dementerenden opgericht. Voor mensen die twijfelen over hun ‘vergeten’, is er een geheugentraining. In de geheugentheek is informatie te vinden over dementie en hulpmiddelen en ten slotte is er nog het spreekuur van de dementieconsulent.’

Lange lijst De aandacht voor dementie was tot voor kort erg versnipperd. Mede dankzij het Regionaal Dementie Netwerk werd een betere koppeling tussen de verschillende organisaties tot stand gebracht en werd het aanbod versterkt en uitgebreid. Ilse somt een lange lijst van resultaten op: ‘Er werd een geheugensteunpunt in een ouderensteunpunt uitnodiging uitnodiging opgericht. Het Alzheimer Café verhuisde vanuit de

Scholing Door de kwaliteit van de ondersteuning en zorgverlening aan mensen met (beginnende) dementie en hun mantelzorgers te verbeteren, kunnen zij beter omgaan met dementie. Bovendien wordt hun draagkracht vergroot en de zorgbelasting verlicht. Zij kunnen beter participeren in de maatschappij, zodat een dreigend sociaal isolement wordt doorbroken. ‘Hierbij wordt ook ingezet op

Toegankelijk Toegankelijk Diner Diner Soep uit uit de de stoma Soep stoma

* *

Dove kwartel kwartel Dove met drempelvlees met drempelvlees

* *

In de jus gelopen In de jus gelopen runderrollator met runderrollator met heilige boontjes heilige boontjes en diepe puree en diepe puree Blinde vink van Blinde vink van witte chocolade witte chocolade met boze frammen metinboze frammen braillesaus in braillesaus

* *

Er is ook EEn mEnu zondEr bEEstEnboEl

Er is ook EEn mEnu22zondEr bEEstEnboEl dinsdag novEmbEr 16.30 tot 19.30 uur dinsdag 22 novEmbEr

scholing van vrijwilligers en professionals’, aldus Ilse .

lastig wordt. ‘Ik ben blij dat de Stichting Welzijn Ouderen zich daarvoor wil inzetten. Ik blijf positief.’

Toekomstdromen Hoewel er de afgelopen jaren al veel is gerealiseerd, zijn er ook nog toekomstdromen. ’We zijn nog op zoek naar een goede manier om vanuit de huisartsen één aanspreekpunt voor dementie te organiseren. Dat is met zoveel verschillende huisartsen wel moeilijk, maar we zijn daarover in ieder geval in gesprek’, vertelt Ilse. ‘Verder willen we de doelgroep, en zeker ook de allochtonen met dementie, nog eerder en beter in beeld krijgen. Ook dat is lastig, want er rust vaak een taboe op dementie.’

In een Regionaal Dementie Ondersteuningsnetwerk (RDO) werken organisaties in de dementiezorg samen aan het optimaliseren van de ondersteuning aan mensen met dementie, hun mantelzorgers, betrokken vrijwilligers en professionals. Met subsidie wil de provincie een bijdrage leveren aan het ‘beter omgaan met dementie’, het vergroten van de draagkracht van de mantelzorger en het verlichten van de zorgbelasting. Dit om te voorkomen dat mensen met dementie en hun mantelzorgers in een sociaal isolement terechtkomen.

Zorgen Aan het einde van het gesprek uit Ilse haar zorgen voor de toekomst. ‘Wat blijft er van alle initiatieven over, als het project straks stopt? Zullen al die verschillende partners, met al die verschillende financieringsstromen, elkaar dan nog opzoeken?’, vraagt ze zich hardop af. Ze realiseert zich dat dat

Zet adviseert, ondersteunt en begeleidt deze RDO’s. Ook richt Zet een Provinciaal Coördinatiepunt RDO’s op. Dit coördinatiepunt verzamelt en verspreidt good practices, zodat organisaties hun kennis en expertise kunnen uitwisselen. Meer weten: Hilde Stoop, [email protected]

Eten op een bedje humor Het eerste Invitational Dinner is een groot succes geworden. Dinsdag 22 november zaten 40 mensen bijeen in theater de Nwe Vorst om te eten en praten. Gepraat werd er volop onder leiding van Richard Engelfriet. De aanwezigen waren afkomstig uit kringen van de sport, vrijetijd, cultuur, middenstand en architectenwereld. Het bindende thema toegankelijkheid bleek voor veel van hen een breder aandachtsveld dan gedacht. ‘Er gaat een wereld voor me open’, werd meerdere keren beluisterd. De aanwezigen waren voorafgaand aan de maaltijd in de kelder ontvangen door Storyteller Harrie Remie. Hij maakte daar direct duidelijk dat toegankelijkheid veel meer is dan een serie fysieke aanpassingen. Zijn verhaal over bejegening was de perfecte aftrap voor de avond. Na het hoofdgerecht bleek een uur te kort om de discussie over het belang van een toegankelijke maatschappij te kunnen houden. Niemand maalde daarom. Dan maar wat later aan het toetje. Na afloop werd nog een klein bakje mosterd uitgeserveerd. De fameuze mosterd na de maaltijd. Op dat

Soep uit de stoma

moment waren de gasten vooral onderling afspraken aan het maken om het thema in de toekomst beter te borgen in hun eigen bedrijfsvoering.

Nathalie Brocken en Francis Meulendijks zagen dit met veel plezier gebeuren en constateerden dat dit een topavond was geweest.

GaZet december 2011 | 11

Onlangs bezocht ik een bijeenkomst voor woningcorporaties en nog een voor welzijnsorganisaties. Ik las een boekje voor de culturele sector en volgde een masterclass. En het ging allemaal over het meten van Maatschappelijk rendement.

Zet Opinie: maatschappelijk rendement

De roep om harde cijfers is niet nieuw. Jaren geleden waren gemeenten al in de weer met beleidsgestuurde contractfinanciering (BCF). Er werden hoofd- en deelresultaatgebieden benoemd en resultaatverwachtingen. Die werden gemonitord met registratie van prestatie-indicatoren en teleenheden, die dan weer de grondslag vormden voor de subsidieverstrekking. Een grote administratieve last voor zowel de gemeente als de gesubsidieerde partij. Tip: een simpele en bruikbare variant is het boekje de Tafel van Twee, nog altijd verkrijgbaar bij Zet.

Meervoudigheid en de euro’s Bij de vorige ‘generatie’ van resultaatverantwoording overheerste het perspectief van de investeerder, doorgaans de gemeente. Maar in het sociale domein zijn vaak meerdere partijen en vanuit verschillende motieven betrokken. Er zijn ook meerdere partijen die mogelijk profiteren van het project. De drie eerder genoemde verantwoordingsmethodieken nemen die perspectieven mee in hun totaaloordeel. Zowel MKBA als SROI berekenen het maatschappelijk effect, het liefst in klinkende munt. Daaraan vooraf gaat de vraag, hoe je het behaalde effect vaststelt en toeschrijft aan de gepleegde interventie. SROI vraagt de stakeholders te schatten hoeveel procent van het effect wordt veroorzaakt door de interventie en welk percentage zonder het project ook behaald zou zijn (dead weight). De MKBA zet de behaalde effecten af tegen ‘de autonome ontwikkeling’: wat zou er zijn gebeurd zonder interventie. Bij gebrek aan empirische gegevens is dat nogal een speculatieve aangelegenheid. Fantasiebedragen Het is altijd interessant om het effect in cijfers uit te drukken. Maar soms oogt het exacter dan het is. Het grootste probleem ligt wat mij betreft bij de monetarisatie: als reële besparingen op de exploitatierekening worden opgeteld bij de virtuele euro’s waarin bijvoorbeeld de inzet van vrijwilligers wordt uitgedrukt. Dat worden fantasiebedragen die niemand gaat betalen. Dan heb ik liever de Effectenarena: die kwantificeert niet maar beperkt zich tot het verzamelen van verwachtingen, als opmaat voor de dialoog.

Harde bewijzen In de Welzijnssector probeerde het WIL-project (Welzijn Informatie Landelijk en Lokaal) ‘van onderop’ tot landelijke standaardmethoden te komen, waarmee onderlinge vergelijking (op prijs, op kwaliteit) mogelijk zou worden. Een moeizame operatie, met de grote verscheidenheid aan doelgroepen en sociale vraagstukken. Sommige welzijnsorganisaties wilden ‘evidence based’ gaan werken, met methodieken waarvan het effect wetenschappelijk bewezen was. Die wilden ze aanbieden met een –niet goed, geld terug- garantie. Maar de empirische onderbouwing valt nog niet mee. Eigenlijk heb je voor iedere methode om een onderzoeksprogramma nodig, waar alle varianten meerdere keren worden uitgeprobeerd. En wie wil dat betalen?

Uiteindelijk gaat het om munitie voor de discussie met de opdrachtgever, over zin en onzin van de interventie. Daar hoort de opdrachtnemer oprecht in geïnteresseerd te zijn. Misschien was het een groot succes, misschien was een alternatieve aanpak veel zinvoller geweest. Misschien moet je erkennen dat de opdrachtgever beter met een andere aanbieder in zee kan gaan. Daar moet je eerlijk in zijn. De slager, die je vertelt dat je voor brood beter naar de bakker kunt gaan, verdient niets aan je maar toont wel dat hij je vertrouwen waard is. Daar koop je uiteindelijk meer voor.

En nog altijd wil de zachte sector zijn meerwaarde aantonen. Methodieken als de MKBA (Maatschappelijke kosten en baten analyse), SROI (Social Return on investment) of de Effectarena volgen ook nog altijd dezelfde route. Na de analyse worden de vereiste input en output benoemd en bijbehorende prestatie indicatoren. Alleen zijn standaardmethoden en benchmarks niet meer zo in trek. Nieuw is de aandacht voor meervoudigheid en monetarisatie..

Frank Kemper Dit is een ingekorte versie. Het volledige artikel vindt u onder zet-brabant.nl/pagina/zetopinie2

Slimme zorg

De techniek haalt ons in De vergrijzing en het tekort aan arbeidskrachten in de zorg bedreigen de zorgverlening. Slimme zorg kan dan uitkomst bieden. ‘Professionals staan nog niet massaal te trappelen. Ze vrezen dat hun werk ophoudt of dat er geen goede zorg meer verleend wordt. Dat is onterecht’, menen Lieky van Beek en Nathalie Baas. ‘Arbeidskrachten worden niet overbodig, maar het werk wordt anders ingericht. We kunnen dan meer cliënten helpen.’

De Brabantse Raad voor de Informele Zorg (BRIZ) is, in samenwerking met Zet, gestart met een project ‘Slimme Zorg’. ‘In dit project gaan we onder meer op zoek naar achterliggende redenen van mantelzorgers en zorgvragers om nog maar beperkt van de mogelijkheden van slimme zorg gebruik te maken’, vertellen Baas en Van Beek. Terwijl de inzet van slimme zorg eraan bijdraagt dat mensen langer en comfortabeler zelfstandig thuis kunnen blijven wonen. Zestien blauwe vingertjes Onze inspanningen om de drempel voor het gebruik van slimme zorg te verlagen, zijn tot nu toe voornamelijk gericht op zorgvragers en mantelzorgers. ‘Maar het komende jaar willen we ons meer gaan richten op zorgprofessionals. Tegelijkertijd willen we de eindgebruikers veel meer in beeld brengen bij de ontwikkelaars van slimme zorgproducten’, aldus Van Beek. De haarwasmachine is daarvan een goed voorbeeld. Een filmpje op YouTube laat zien hoe het werkt. ‘Zestien blauwe

12 | GaZet december 2011

elektronische vingertjes masseren het hoofd van een proefpersoon. Fantastische toch. Dit draagt er ook aan bij dat mensen langer deel blijven nemen aan de maatschappij. Want met plakkerig haar ga je niet naar buiten.’ Meer zorg, minder arbeidskrachten Inmiddels wordt er gewerkt aan de voorbereiding van een film over slimme zorg. ‘We willen daarmee laten zien hoe slimme zorg kan bijdragen aan de kwaliteit van leven. We gaan de film tonen tijdens bijeenkomsten en daarna discussiëren. De uitkomsten uit deze discussies geven we terug aan de ontwikkelaars. Allemaal vanuit de gedachte dat er steeds meer zorg nodig is en dat er steeds minder arbeidskrachten zijn. Daar moeten we ons op richten. Dan haalt de techniek ons straks wel in.’

Meer weten over Slimme Zorg? Kijk op www.brabant.nl/slimmezorg of neem contact op met Lieky van Beek [email protected] of Nathalie Baas [email protected].

Een streek met persoonlijkheid ‘Vijf jaar geleden had je hier een handvol dorpen waar niks gebeurde en niemand ooit kwam. Nu bruist het van de activiteit. Er komen mensen uit het hele land. Gek, dat je zelf niet in de gaten hebt hoe bijzonder je streek is.’

illustratie miek asselman

Het is het jaar 2018. Aan het woord is Bert Buitenbeen, campinghouder. Hij vertelt hoe hij zijn geboortestreek heeft zien veranderen van een zieltogende slaapregio in een aantrekkelijk vitaal gebied vol bedrijvigheid. Hoe hij samen met andere enthousiaste bewoners en ondernemers de handen ineen sloeg en het gebied weer op de kaart zette. Therapie ‘We begonnen met een soort zelfonderzoek: wie zijn we eigenlijk, waarin onderscheiden we ons van de rest? Wat hebben we te bieden en hoe

Column

houden we dat in stand? Eigenlijk zoiets als een therapie. We ontdekten zo een hoop over ons zelf. Onze geschiedenis gaat bijvoorbeeld terug tot de Romeinse tijd. En in de middeleeuwen was onze paardenmarkt al de belangrijkste van heel Brabant.’ Nieuw leven Het paard bleek de sleutel tot het succes. Dankzij contacten met de Vlaamse ‘paardenstad’ Waregem werd de fokkerij van renpaarden nieuw leven ingeblazen. Bert bedacht samen met de manege een succesformule met paardenvakanties.

Er kwam een zorgboerderij die uitgaat van de helende werking van de omgang met paarden. Maar ook de jaarlijkse publiekstrekker: de middeleeuwse paardenmarkt, met tal van folkloristische evenementen waar het verenigingsleven zich enthousiast voor inzet. ‘We zijn veranderd van krimpgebied naar een regionale trekpleister. Maar eerlijk is eerlijk, zonder Streekkracht was het niks geworden.’ Streekkracht Buitenbeen verwijst naar het onderzoeksinstrument Streekkracht, door Zet ontwikkeld vanuit

een theoretisch model van de Wageningse universiteit (plattelandsweb). Streekkracht brengt aan de hand van meetbare dimensies de unieke identiteit van een gebied in beeld, het organiserend vermogen van de bevolking (sociaal kapitaal), de economische potentie van de identiteit en de voorwaarden om die te realiseren. Het is het jaar 2011. Bert Buitenbeen bestaat niet. Maar Streekkracht is er wel. Een mooi instrument voor een toekomst met een eigen gezicht. Meer weten: Kamieke van de Riet, [email protected] en Frank Kemper, [email protected]

Laat de Jaap in uw organisatie los!

De functie ‘begeleiding’, inclusief dagbesteding, wordt overgeheveld van de AWBZ naar de Wmo. Zo staat te lezen in het regeerakkoord van het nieuwe kabinet. Ministers en hun woordvoerders roepen daarbij over ‘noodzakelijke ombuiginDeel uw ervaringen via gen’ en bezigen prachtige termen als @rengelfriet op Twitter of mail me ‘leg de uitvoering dichter bij de cliënt’. via [email protected] Vanuit het veld is juist weer veel kritiek. Het zou gaan om ‘botte bezuinigingen’ en ‘de zorg verschraalt’. De Amerikaanse TV-psycholoog Dr. Phil zou hier wel raad mee weten. Hij stelt al zijn gasten altijd een simpele vraag: ‘Acknowledge the situation, and ask yourself one question: what is my ownership in this situation?’. Met andere woorden: we kunnen wel lekker praten over hoe erg het allemaal is, maar u kunt veel beter als een ondernemer leren denken en zelf het verschil maken. Durft de echte Wmo-ondernemer op te staan?

Ter inspiratie: Jaap Bressers

land gespeeld en kan met zijn ondernemende

Stelt u eens voor: u bent een jonge student en

geest rekenen op steeds meer opdrachten en

gaat in de zomer lekker uit uw dak in Portugal.

aanvragen.

U krijgt een baantje als barman en zet de boel met uw vlotte babbel overal naar uw hand. Het

Laat de Jaap in uw organisatie los!

leven is een feest en u bent uitgenodigd. Tot u

Waarom zou u zich druk maken om alle veran-

op een zonnige middag een frisse duik denkt te

deringen die optreden in de Wmo? Accepteer

nemen en niet in de gaten hebt dat er onder die

de situatie zoals die is, en richt u op zaken die

uitnodigende golf een dikke zandbank blijkt te

u zelf kunt beïnvloeden. Op zoek naar begelei-

zitten. De dag eindigt met de mededeling dat u

ders? Loop eens binnen bij bedrijven en ga hen

een dwarslaesie heeft. De rest van uw leven zit u

verleiden om hun mensen in te zetten om hun

in een rolstoel.

steentje bij te dragen aan de zorg. Klinkt gek? Welnee. De IMC Weekendschool doet dit al

Dit is het levensverhaal van Jaap Bressers.

jaren en heeft honderden vrijwilligers van al-

War zou u dan doen? Kritiek gaan geven op

lerhande organisaties die gratis les geven aan

de situatie? Met een spandoek rondlopen met

jonge kinderen. Kost niks. Zoekt u een zinvolle

de tekst: ‘Het is allemaal niet eerlijk’, ‘Dit is een

dagbesteding voor mensen? Laat u dan inspi-

botte bezuiniging op mijn lichaam’. Of met een

reren door Resto Van Harte. Zij organiseren

megafoon gaan roepen: ‘Dit is een verschra-

laagdrempelige diners voor iedereen. Voor 5

ling van mijn leven’? Of toon je, zoals Dr. Phil

euro mag iedereen aanschuiven voor een cu-

het zo mooi formuleert, ownership en laat u de

linair feestmaal. Noch de Weekenschool, noch

ondernemer in u opstaan? Jaap Bressers heeft

Resto Van Harte krijgt een enkele vergoeding

gekozen voor het laatste. Aangezien hij in zijn

vanuit de AWBZ of WMO, maar levert iedere

rolstoel moeilijk aan stand-up comedy kan

dag een bijdrage aan de doelstellingen van

doen, is hij een carrière begonnen als sit-down

deze wetten. En daarom daag ik u uit de Jaap

comedian! En niet zonder resultaat: Bressers

in u wakker te laten worden en als ondernemer

heeft inmiddels al op alle grote podia in Neder-

aan de slag te gaan.


Ludieke actie in Den Bosch Op vrijdag 16 september 2011 konden reizigers in ‘s Hertogenbosch vanaf het Stationsplein met de nauwelijks toegankelijke minibus ‘Delinus 3’ een ritje maken naar de duurzame, toegankelijke en sfeervolle 220 Xpress. De minibus, met een stel volwassen passa-

giers erin, zorgde voor veel hilariteit. Veel mensen maakten van deze ludieke actie gebruik en gaven aan voortaan vaker met de elektrische bus door de binnenstad te zullen rijden. In het kader van de Europese week van de Mobiliteit (16-22 septem-

ber 2011) hebben het Reizigersoverleg Brabant (ROB) en Zet voor het station van ’s-Hertogenbosch de elektrische bus van vervoerder Arriva gepromoot. De nauwelijks gebruikte elektrische stadsbus, werd met een ludieke stunt onder de aandacht gebracht.

Toekomst Brabantse netwerken

Van denken naar doen Via Zet ondersteunt de provincie netwerken van vrijwilligersorganisaties. Zij geven een belangrijke invulling aan de sociale infrastructuur van Brabant. Op 18 oktober kwamen die netwerken, de provincie en Zet bij elkaar om de Agenda voor de Toekomst van de netwerken te bespreken. Het rapport ‘Naar nieuwe Einders’ lag op tafel: een eerste verkenning naar nieuwe netwerkvorming. De provincie informeerde, inventariseerde en gaat aan de slag met de puzzel van het netwerk der netwerken. Projectleider Addy Bakx van Zet roemt de manier waarop door iedereen is meegedacht. Zet heeft samen met de netwerken in drie clusters een verkenning gedaan. Het ging daarbij om nadere kennismaking, uitwisseling van thema’s en onderzoek naar samenwerkingsmogelijkheden. Zo is onderzocht hoe Zet en de netwerken een bijdrage kunnen leveren aan de Agenda van

Brabant, mede in het licht van de bezuinigingen van 2014 voor Zet en dus ook voor de netwerken. Op meerdere plaatsen zien zij kansen voor dwarsverbanden om een bijdrage te leveren aan de speerpunten van de provincie (ruimte, economie, infrastructuur en cultuur) en vooral ook de daaraan gekoppelde belangen: sociale en culturele voorzieningen & onderwijs, toekomstbestendige zorg, arbeidsmarkt en integratie.

Het traject heeft niet tot doel om reorganisatieplannen te ontwikkelen, maar dat de netwerken zich bewust worden van de bijdragen die zij kunnen leveren aan de Agenda van Brabant. Zo opende Frits Letschert van de provincie de bespreking in oktober. De provincie zet in op inhoud en wilde van de netwerken weten hoe zij denken in te spelen op de thema’s van 2012: gezondheid, leefbaarheid en zorginnovatie. Participatie loopt daar als een rode draad doorheen. Wat leveren de netwerken aan Brabant? Wat is daarbij nodig en aan welke ondersteuning is behoefte? Hoe wordt de inzet op samenwerking gewaarborgd? Is de structuur van vrijwilligersorganisaties aan modernisering toe? De provincie verwacht van de netwerken dat die samenwerkingsmogelijkheden in het komende half jaar concreter vorm en inhoud krijgen. De provincie wil medio 2012 een besluit nemen over de toekomst van de netwerken. Wordt vervolgd! Meer weten: Addy Bakx, [email protected]

Succesvolle Dag van de Multifunctionele Centra in Landerd De eerste Dag van de MFC in Landerd was een succes. Zo ’n vijftig bezoekers, met name gebruikers van de dorpshuizen, dachten samen met enkele gemeenteambtenaren en wethouder Peter Raaijmakers na over de toekomst van het dorpshuis. ‘We hebben de discussie tot nu toe altijd gevoerd vanuit de middelen en nu meer vanuit de inhoud’, aldus een zeer betrokken wethouder. Hoe kun je omgaan met bezuinigingen zonder dat de dorpshuizen verdwijnen, of zodat ze er zelfs beter van worden? Dat is het thema van de Dag van de MFC. ‘Wij redeneren omgekeerd’, vertelt Marjolein Duif van Zet. ‘Niet: wat moeten we schrappen, maar: kunnen we meer doen met minder geld.’

Voor gemeenten die nadenken over de toekomst van de MFC organiseert Zet de Dag van de MFC: Naar meer met minder. Tijdens zo’n dag zetten gemeente, bestuurders en gebruikers van de MFC en maatschappelijke organisaties samen hun visie voor de nabije toekomst neer. Neem voor meer informatie contact op met Marjolein Duif, [email protected].


Vuurwerk Vooral de betrokkenheid van de gebruikers was opvallend tijdens deze dag in Landerd. ‘Zij stapten met een open mind in de discussies en kregen voor één dag de kans om op de stoel van het bestuur en de gemeente te gaan zitten. Ze kwamen met zoveel ideeën en verbeterplannen. Het was echt vuurwerk’, aldus Duif. ‘Het bestuur, de wethouder en de gemeenteambtenaren luisterden aandachtig. Daardoor veranderde in één dag de

houding van de gebruikers: ze waren zeer sterk betrokken en voelden zich veel meer mede-eigenaar van de MFC!’ Eigen huis Ook voor wethouder Raaijmakers zijn deze zaken in één dag helder geworden. ‘We hebben op die dag gezien dat we mensen op een andere manier kunnen betrekken bij het buurthuis. Ze gaan het buurthuis dan meer zien als ‘hun eigen huis’. Maar we moeten als gemeente dan wel de verbinding zien te leggen tussen de verschillende gebruikers’, vertelt hij. Bij de gemeente staat het onderwerp inmiddels nadrukkelijk op de agenda. ‘We gaan goed nadenken waar we met de dorpshuizen naar toe willen. Niet de stenen zijn belangrijk, maar de inhoud. Die visie willen we uitstralen.’

Gezondheidsvaardigheden

Toegankelijk, begrijpelijk en bruikbaar De Provinciale Raad Gezondheid Brabant en Zet hebben het initiatief genomen voor de Brabantse Alliantie Gezondheidsvaardigheden. ‘Sinds ons jubileumjaar 2010 is gezondheid voor iedereen één van de thema’s,’ vertelt Myrtille Timmers van de Provinciale Raad. ‘Gezondheid is belangrijk voor het welbevinden van mensen, van welzijn dus. Gezondheidsvaardigheden zijn daarbij een basale voorwaarde,’ vult Zet-adviseur Dianne van den Berg aan. ‘Uit onderzoek blijkt dat laaggeletterdheid een belangrijke belemmerende factor is bij die gezondheidsvaardigheden. Zet ondersteunt ABC, Stichting Belangenbehartiging Alfabetisering, en zij zijn er daarom nauw bij betrokken.’ De Provinciale Raad wil die gezondheidsvaardigheden hoog op de provinciale agenda zetten. ‘Er zijn op dit onderwerp allerlei raakvlakken met Zet, denk aan zorginnovatie, burgerparticipatie en toegankelijkheid. Of noem het maar de kracht van kwetsbaarheid. We hebben elkaar in dezen dan ook snel gevonden.’ Op landelijk niveau heeft gezondheidsinstituut NIGZ het voortouw genomen. Zet en de Provinciale Raad hebben gezamenlijk de Brabantse Alliantie Gezondheidsvaardigheden opgericht. Enkele deelnemers zijn KZE (Kenniscentrum Zelfhulp en Ervaringsdeskundigheid), ETV.nl Brabant (educatieve televisie), ROC, GGD en Robuust, ondersteuningsorganisatie van de eerste lijn in Zuid-Nederland. Dit zijn deels nieuwe samenwerkingspartners. ‘Het gaat om netwerkvorming en slimme verbindingen leggen. Maar we willen vooral doen!’ aldus Timmers. Netwerken en bewustwording ‘We zijn vorig jaar begonnen met het maken van een factsheet met daarin uitleg over wie die anderhalf miljoen laaggeletterden in Nederland zijn. Dat is ruim 10% van de bevolking,’ benadrukt Van den Berg. ‘Het gaat om hun basiskennis over

gezondheid en hun vaardigheden in de rol van patiënt, consument en burger. We zien graag dat aangesloten instellingen deze feiten verspreiden. Verder zijn er nu koppelingen tussen een ROC en een GGD. Leesgroepen beoordelen het informatiemateriaal van de GGD op taalgebruik. Ook hebben we contacten met een ROC en een hogeschool, waarbij studenten van de hogeschool lessen gezondheidsvaardigheden aan de leerlingen van het ROC verzorgd hebben, in eenvoudige taal natuurlijk. We wisselen kennis uit door een eigen nieuwsbrief. We bekijken of het mogelijk is om de toegankelijkheid van ziekenhuizen voor de doelgroep te vergroten door middel van een testbrigade. En we zoeken eerstelijnsorganisaties, zoals de huisartsen, op. Een ander spoor voor bewustwording zijn trainingen voor professionals die met laaggeletterden te maken krijgen, zoals Wmo-consulenten. Volgend jaar willen we een dag met goede voorbeelden organiseren.’ Belemmeringen wegnemen Timmers signaleert allerlei ontwikkelingen op gezondheidsgebied. ‘Zelfmanagement is tegenwoordig belangrijk. Dit is echter niet zaligmakend. Vooral voor mensen die minder basisvaardighe-

den hebben op het gebied van lezen, schrijven, rekenen en gezondheid is zelfmanagement een moeilijke opgave. Zodoende zijn er de afgelopen jaren nieuwe verschillen ontstaan in de bereikbaarheid en toegankelijkheid van zorg voor groepen mensen. Wij pleiten voor het ondersteunen van hen in onze bureaucratische informatiemaatschappij. Onze Raad, Zet én de provincie kunnen gezondheid bevorderen. Deze kloof tussen de gezonden en de niet-gezonden mag in ieder geval niet groter worden!’ Van den Berg voegt toe: ‘En dan hebben we het nog niet eens over de economische factor. Overgewicht en diabetes komen bij laaggeletterden veelvuldig voor. Het ziekteverzuim is hoog. Dat kost geld en ontneemt hun natuurlijk ook het plezier in werken.’

In de onlangs verschenen strategienota integraal gezondheidsbeleid ‘Naar een gezond Brabant’ van de Alliantie Gezond Brabant (een nieuw samenwerkingsverband van de Brabantse GGD’en, de Provinciale Raad Gezondheid en Tranzo) is op hoofdlijnen een analyse gemaakt van (toekomstige) bedreigingen en kansen voor gezondheid in Noord-Brabant in relatie tot de kerntaken van de provincie. Deze nota is een handreiking aan de provincie om gezondheid de komende jaren op te nemen in haar beleid. Het thema gezondheidsvaardigheden is hierin ook uitgewerkt.

Contactpersonen: Myrtille Timmers, [email protected] Dianne van den Berg, [email protected]

Stevig persbericht Een nieuw gebouw, nieuwe buren, een nieuw activiteitenprogramma. Er gebeurde veel om trots op te zijn in en rond het Bossche Jeugd- en Jongerencentrum De Poort. Maar hoe breng je dat op een goede manier onder de aandacht van gebruikers, wijkbewoners, professionals? Welke boodschap breng je? En met welke woorden? Projectmanager Anneke Müller zette haar gedachten ruwweg op papier. Ellie van Meurs maakte er een persbericht van, waarmee ze voor de dag kon komen. Anneke: ’Ik vind het veel beter dan wat ik geschreven heb. Toppie! Zou ik je wat vaker mogen vragen?’


Van Intervisie naar Workshop 2.0

illustratie harrie remie

Dorpen leren van dorpen Onlangs organiseerde de provincie Noord-Brabant een aantal regionale bijeenkomsten over de uitvoering van iDops (integrale dorpsontwikkelingsplannen). Gedeputeerde Brigite van Haaften hield een inleiding en er was een presentatie over krimp in Brabant. Maar het doel was vooral dat dorpen van elkaar zouden leren. Hoe? Het kan bijvoorbeeld door Best Practises te presenteren en te leren van elkaars successen. Berna Kousemaker (provincie): ‘Waarom proberen we niet te leren van elkaars knelpunten? En zo kwamen we op met het idee om te werken met intervisie.’ Intervisie als ‘wisdom of the crowd’ Intervisie is een beproefd HRM-middel om de kwaliteit van het professionele handelen te verbeteren. Je legt in een vertrouwde setting je probleem voor aan je collega’s. Die ontleden het vraagstuk, stellen confronterende vragen en komen uiteindelijk met tips hoe te handelen. Iedereen is gelijkwaardig, de werkvorm is de baas. Het instrument is al tientallen jaren oud, maar als workshop verrassend eigentijds. Maak een divers samengesteld interactief netwerk en het lijkt op web 2.0. De workshops Op elke bijeenkomst waren er een aantal workshops, waarop iemand een knelpunt presenteerde waar hij tegenaan liep bij de uitvoering van de iDop in zijn dorp. De workshops werden begeleid

door gespreksleiders van diverse pluimage: leden van een dorpsraad of medewerkers van een corporatie, gemeente en de provincie, mensen uit de hoek van de ruimtelijke ordening, maar ook een bankdirecteur. Ze werden allemaal getraind door Zet, dat zelf ook enkele workshops voor haar rekening nam. De ervaringen? Mevrouw Eikelenboom van de dorpsraad Lith bracht een casus in. ‘Het dorpshuis moet bezuinigen en er moet meer door vrijwilligers worden gedaan. En dan krijg je ook nog dat verenigingen wegblijven, omdat ze het te duur vinden worden. Dat leidt tot allerlei spanningen. Hoe moet je daarmee omgaan?’ De workshop leidde tot verrassende adviezen: ‘Blijf nou niet tegenover elkaar zitten

met kwade koppen, maar praat!’ ‘Laat ze gewoon meekijken in het huishoudboekje. Heel zinvol.’ De heer Knijnenburg, voorzitter van de dorpsraad de Rips, nam aan dezelfde workshop deel: ‘Voor mij kwam het koud op mijn dak vallen. Als garagehouder heb ik nooit met intervisie te maken gehad. Je hebt de neiging om meteen naar oplossingen te rennen. Maar dan krijg je te horen: Ho! Bekijk eerst het probleem eens van alle kanten. Dan zie je toch andere dingen. Uiteindelijk kwamen we allemaal tot dezelfde conclusie, dat is mooi. Het vroeg wel veel tijd. We hadden best nog een tweede casus kunnen bespreken.’

Ook voor Zet viel er nog wat te leren. Zo was de workshop over ‘de toekomst van kerkgebouwen in kleine kernen’ minder succesvol, omdat de meeste deelnemers onvoldoende ervaring hadden met het thema. Dat blijkt wel een voorwaarde. En het aantal deelnemers per workshop was eigenlijk te groot, maar dat bleek juist een voordeel toen de deelnemers als duo en trio’s meededen. Al met al een geslaagde werkvorm, die nog op veel terreinen zijn vruchten kan afwerpen.

Meer weten: Miek van Dongen, [email protected].


Zorgtoerisme Met één muisklik regel je in West-Brabant niet alleen je vakantie, maar ook de zorg die je tijdens je vakantie nodig hebt. Afgelopen maanden werd er achter de schermen nog keihard gewerkt om dit mogelijk te maken. Maar vanaf 1 november is het een feit!

Knop naar meer omzet Ondernemers die de toegankelijkheid van hun locatie door Zet hebben laten checken, krijgen op hun website een button. Daarmee kunnen vakantiegangers in West-Brabant met één muisklik direct met Surplus de zorg regelen die ze tijdens hun vakantie nodig hebben.

het zorgtoerisme. Geen wonder dat ondernemers zich wagen op deze markt. Zo ook Karin en Ronny Kennes van minicamping De Kwaalburg in Alphen: ‘Momenteel hebben wij een minicamping, maar we gaan uitbreiden. Omdat de zorgbehoevende toerist een kansrijke doelgroep is, willen we onze accommodatie hierop afstemmen. Op onze site staat informatie over de toegankelijkheid. Met de zorgbutton kunnen we weer een stapje vooruit zetten.’

Toegankelijkheid Het is een gegeven dat vitale ouderen miljarden uitgeven aan vakanties. Sommigen van hen hebben beperkingen en zijn afhankelijk van (thuis)zorg. De verwachting is dat deze toeristenstroom de komende jaren alleen maar zal toenemen. ‘Voor deze mensen is toegankelijkheid vaak een belangrijke voorwaarde om op vakantie te kunnen gaan’, weet Marjolein Duif van Zet. ‘Daarom worden de websites van de toegankelijke ondernemers gekoppeld aan de sites van uitinbrabant.nl en toegankelijkbrabant.nl. Via deze sites zijn de toegankelijke ondernemingen eenvoudig te vinden.’

+zorg button Het project Zorgtoerisme is een samenwerking tussen Zet, Surplus Zorg, Kamer van Koophandel West-Brabant en Vrijetijdshuis Brabant en wordt mede mogelijk gemaakt met steun van de provincie Noord-Brabant. Het project biedt ondernemers de kans om hun bedrijf op toegankelijkheid te laten checken, waarna ze de +zorg button op hun website kunnen plaatsen. Met deze button kunnen gasten online de benodigde zorg bijboeken.

Kansen Steeds meer accommodaties zien de kansen van

Meer weten? Neem dan contact op met Marjolein Duif, [email protected]. Aanmelden via kvk.nl/zorgtoerisme

Arnold van den Broek transitiebureau begeleiding AWBZ - Wmo Vanaf 2013 zijn gemeenten verantwoordelijk voor kwetsbare burgers die begeleiding nodig hebben. Arnold van den Broek, projectleider Wmo bij de gemeente Boxtel, maakt deel uit van het landelijk transitiebureau dat de overgang van de functie begeleiding van de AWBZ naar Wmo begeleidt. ‘Het voordeel is dat we in een vroegtijdig stadium weten welke richting het uitgaat.’

‘Als er ooit bevlogenheid nodig is, dan is dat voor deze doelgroep’

Slimme oplossingen De gemeente Boxtel heeft inmiddels een eerste begin gemaakt. ‘Onze gemeente wil haar nek uitsteken en niet wachten tot er iets pasklaar langskomt. Wij leunen niet achterover, maar hebben zorgaanbieders, woningcorporaties, vrijwilligers- en welzijnsorganisaties en de zorgverzekeraar uitgenodigd om samen met ons na te denken over slimme oplossingen voor dagbesteding in Boxtel. Wij hebben daarvoor een aantal randvoorwaarden opgesteld en vragen daarop feedback.’

Als lid van het landelijk transitiebureau denkt Van den Broek mee over de overgang van AWBZ naar Wmo. ‘We luisteren goed naar wat er op lokaal niveau gebeurt. We weten waar gemeenten, zorgen welzijnsinstellingen en cliëntenorganisaties tegenaan lopen. We brengen die geluiden in en bekijken wat de plannen betekenen voor de praktijk.’ Velerlei uitleg Van den Broek geeft het grif toe: het begrip ‘begeleiding’ is voor velerlei uitleg vatbaar. ‘Het gaat om begeleiding, bijvoorbeeld bij dagbesteding, van kwetsbare mensen met beperkingen die thuis wonen’, legt Van den Broek uit. Deze begeleiding, inclusief het vervoer, wordt nu nog verzorgd vanuit de AWBZ. Vanaf 1 januari 2013 komt deze taak voor wat betreft nieuwe cliënten, op het bordje van gemeentes. Voor bestaande cliënten gaat de nieuwe regeling in op 1 januari 2014. ‘De wet die dit mogelijk moet maken, is net terug van de Raad van State en het is spannend of de Kamerbehandeling op tijd wordt gehaald’, zegt Van den Broek. ’Toch moeten gemeenten, zorginstellingen, cliëntenorganisaties en cliënten zich nu al gaan voorbereiden op de taak die op hen afkomt. Dat kan door elkaar op te zoeken.’


De overheid meent dat decentralisatie van begeleiding naar de Wmo kansen biedt om op lokaal niveau deze ondersteuning dichter bij de burger te organiseren. Gemeenten zijn prima in staat de eigen kracht en mogelijkheden van burgers en hun sociale netwerk aan te spreken en maatwerk in de directe omgeving te organiseren. Ook kunnen zij verbinding leggen met andere Wmovoorzieningen en gemeentelijke domeinen als re-integratie, bijstand of woonbeleid. Tegelijkertijd is zeker dat er 5% gekort gaat worden op de beschikbare budget. Én dat de overheid van gemeenten verwacht dat ze de begeleiding op een andere, nieuwe manier gaan organiseren.

Uitgaan van eigen kracht Ook de Seniorenraad en de Wmo-adviesraad zijn betrokken en denken mee. Landelijke koepelorganisaties hebben er nog niet zoveel vertrouwen in dat gemeenten deze taak op een professionele manier kunnen uitvoeren, maar er wordt hard gewerkt om dit vertrouwen te winnen. ‘De gemeente heeft toe nu toe erg weinig ervaring met deze doelgroep. Daar zijn wij nog weinig deskundig mee’, bekent Van den Broek. ‘Wij gaan uit van de eigen kracht van mensen en vullen aan waar nodig. Als er ooit passie en bevlogenheid in het werk nodig is, dan is dat voor deze doelgroep. Ik ben ervan overtuigd dat we dit samen met alle betrokken partijen op een goede manier kunnen organiseren.’

FOTO MAIKEL SAMUELS

Meer weten? Kijk op www.invoeringwmo.nl/transitie.

Nieuw geld. Knop. naar meer omzet. Terugtreden Jos van de Venn Nathalie Brocken: Toekomst maak je zelf. Sommige dingen zijn onbetaalbaar 4

Recommend Documents