Niet culturen maar mensen ontmoeten elkaar: Culturele diversiteit in het justitiële werkveld
1
Stichting Pharos
Expertisecentrum gezondheidsverschillen Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen
Kaveh Bouteh
[email protected] www.Pharos.nl www.huisarts-migrant.nl www.lampion.info
Hoeveel poten heeft de olifant? Weet je het zeker?
29 maart 2015
Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen
pagina 3
WOORDEN – AFFECTIEVE WAARDE
Warming-Up
29 maart 2015
Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen
pagina 5
Quizvraag 1
• Hoeveel verschillende nationaliteiten zijn er aanwezig in Nederland ?
• A
150 nationaliteiten
• B
170 nationaliteiten
• C
190 nationaliteiten
• D
201 nationaliteiten
29 maart 2015
Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen
pagina 6
Quizantwoord 1
• C. 190 nationaliteiten
29 maart 2015
Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen
pagina 7
Quizvraag 2
• Hoeveel verschillende nationaliteiten zijn er aanwezig in Amsterdam? • A. 170 nationaliteiten
• B. 180 nationaliteiten • C. 190 nationaliteiten
• D. 210 nationaliteiten
29 maart 2015
Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen
pagina 8
Quizantwoord 2
• A. 170 nationaliteiten
29 maart 2015
Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen
pagina 9
Quizvraag 3
• Welke van de vier grote steden kent het hoogte aandeel niet westerse migranten inwoners? • A. Amsterdam
• B. Rotterdam • C. Den Haag
• D. Utrecht
29 maart 2015
Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen
pagina 10
Quizantwoord 3
• A. Amsterdam 27% • B. Rotterdam 57% • C. Den Haag 11% • D. Utrecht 6%
29 maart 2015
Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen
pagina 11
Quizvraag 4
• Wat was voor de tweede wereldoorlog het land met de meeste islamitische inwoners? • A. Turkije • B. Nederland • C. China • D. Duitsland
29 maart 2015
Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen
pagina 12
Quizantwoord 4
• A. Turkije • B. Nederland • C. China • D. Duitsland
29 maart 2015
Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen
pagina 13
Quizvraag 5
• Hoeveel procent van de Marokkaanse vrouwen in Nederland van de eerste generatie is analfabeet? • A. 30%
• B. 60% • C. 90%
29 maart 2015
Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen
pagina 14
Quizantwoord 5
• A. 30% • B. 60% • C. 90%
29 maart 2015
Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen
pagina 15
Quizvraag 4
• Welke aandoening(en) komen meer voor bij migranten? • A
Schizofrenie
• B
Diabetes mellitus
• C
Darmaandoeningen
• D
Depressie
29 maart 2015
Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen
pagina 16
Quizantwoord 4
• Welke aandoening(en) komen meer voor bij migranten? • A
Schizofrenie
• B
Diabetes mellitus
• C
Darmaandoeningen
• D
Depressie
29 maart 2015
Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen
pagina 17
Migrantenproblematiek, allochtonen in aanraking met het strafrecht
Contextueel mechanisme
Impact van verschillen & Contextueel mechanisme & Cultureel en etnische achtergrond
-Migratieproces
Risicoprofiel/ determinanten -Opvoeding
autoritatieve vormen van controle
-Culturele achtergrond -Sociaal-economische achterstand -Discriminatie en stereotypering
-Culturele mismatch tussen ouders en instanties
-Geletterdheid
-Kennis van het Nederlandse strafrechtelijke systeem en afwijkende verwachtingen ten aanzien van strafdoelen
-Taal barrière -Communicatie problemen -Houding en vaardigheden van professionals
-LVB
Factoren die een rol spelen in de betrokkenheid van allochtone ouders in Nederland
• De interacties tussen professionals in de justitiële keten en allochtone ouders verlopen moeizaam. Redenen daarvoor liggen in
verschillende visies :
• Volgens professionals “ligt het begin van het probleem bij de ouders: ze zijn ongeïnteresseerd, nemen geen verantwoordelijkheid en oefenen te weinig controle uit op hun kinderen.”
• Allochtone ouders wijzen daarentegen vaak de Nederlandse samenleving als hoofdschuldige aan. 29 maart 2015
Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen
pagina 19
Kennis van het Nederlandse strafrechtelijke systeem
• Een geringe kennis van het Nederlandse strafrechtelijke systeem en afwijkende verwachtingen ten aanzien van strafdoelen.
• Strafdoelen met een pedagogisch karakter of gericht op de
ontwikkeling en het toekomstperspectief van jongeren, komen niet altijd overeen met de verwachtingen van allochtone ouders over het doel van de straf. 29 maart 2015
Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen
pagina 20
Jongeren met een lichte verstandelijke beperking (lvb)
•
Allochtone jongeren met een LVB beginnen op jongere leeftijd met het plegen van strafbare feiten;
•
Ze hebben meer dan twee keer zoveel politiecontacten dan normaal begaafde jongeren;
•
Ze hebben een nog hogere kans op psychopathologie;
•
Overigens bleek ook uit het onderzoek dat deze jongeren niet vaker in groepen delicten plegen dan gemiddeld begaafde jongeren.
•
Bovendien plegen ze dezelfde delicten als gemiddeld begaafde jongeren (voornamelijk vermogensdelicten)
29 maart 2015
Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen
pagina 21
Cultureel referentiekader
• Gezondheid/ziekte: classificatie van ziekten • Ziektebeeld • Gezondheidszorg anders ingericht • Ziekte-uiting / Ziekte-verklaring • Taal (woorden, beelden, benoemen)
• Betekenisgeving en verklaring • Transculturele setting • Religieus • Magisch • Taboe 22
Omvang laaggeletterdheid niet persé LVB
• In Nederland: 10% functioneel analfabeten (>16 jr) • 30% heeft een niet-nederlandse achtergrond
23
School.......
Op school leer je lezen schrijven en rekenen, maar
ook: - Abstract denken
- Kennis menselijk lichaam - Begrijpend lezen
- Kritisch lezen - Plannen, ordenen en vooruit denken
24
Het begrip bejegening
• Wat verstaan wij onder het begrip bejegening?
• Op een respect – en kwaliteitsvolle wijze communiceren waarbij de ander zich écht
gehoord en begrepen voelt, en op een manier die recht doet aan beiden.
29 maart 2015
Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen
pagina 25
Cultuurverschillen
Collectivisme
Individualisme
Weten hoe het hoort
Zelfstandigheid
Respect voor ouderen
Voor jezelf opkomen
Controleren
Begeleiden
Bevelsopvoeding
Onderhandeling
Minder uitleggen
Meer uitleggen
Schaamte, extern geweten
Schuld, intern geweten
29 maart 2015
Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen
pagina 26
Analyse kader
Figuur 3, Mensbeelden: 1. monisme
Wij zijn competenter dan zij. Zij zijn minder competent dan wij Wij moeten hen vertellen hoe het moet.
2. relativisme
3. communicatief moreel universalisme
De mens is bepaald (gedetermineerd).
De mens heeft gegeven de omstandigheden een zekere mate van vrije keuze.
De mens is bepaald, dus niet verantwoordelijk.
De mens is verantwoordelijk voor zijn eigen gedrag en is in die zin mede verantwoordelijk voor de (wereld)gemeenschap.
De mens wordt gevormd (in de eerste levensjaren).
De mens is in staat tot veranderen.
(WIJ versus zij) (wij versus zij).
(wij allemaal)
Bron: Van Asperen 2003
Communicatieproces
• Om goed in gesprek te gaan, om professioneel te communiceren is het belangrijk om het communicatieproces te kennen
zender, coderen, boodschap, decoderen, ontvanger 29 maart 2015
Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen
pagina 28
Wat levert een goed gesprek op
• Een goed gesprek kost soms wat meer tijd en moeite, het levert ook veel op. • Een goed gesprek zorgt voor meer contact en aandacht; • meer wederzijds begrip (omdat je elkaar beter kent); • meer tevreden jongeren en familie (want ze voelen zich gehoord); • prettigere samenwerking (want er zijn minder irritaties en misverstanden); 29 maart 2015
Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen
pagina 29
Open vragen
• Open vragen stellen is een basisvaardigheid voor goede gesprekken • Het is in sommige culturen niet beleefd om nee te zeggen. Houd hier rekening mee. Je kan dan beter open vragen stellen. • Geef de cliënt de gelegenheid vragen te stellen. Als u merkt dat de cliënt daar moeite mee heeft, moedig haar dan eventueel hiertoe aan. • Schrijf afspraken duidelijk op voor de cliënt .
Direct en indirecte communicatie
• Communicatiepatronen:
• Bedenk dat de kwaliteit van elke interventie staat of valt bij de interactie. En miscommunicatie kan je alleen wegwerken door middel van communicatie!
• Wees ten opzichte van uw cliënt een OEN; Open, Echt en Nieuwsgierig.
• Behandel een ander zoals jijzelf behandeld wilt worden!