NEXT motorreizen Toeristische informatie bij Eurotoer Hongarije

NEXT motorreizen Toeristische informatie bij Eurotoer Hongarije Deze toeristische informatie geeft een eerste indruk en heeft niet de intentie volledig te zijn. Voor volledigheid verwijst NEXT motorreizen u naar overige reisgidsen.

Uitgaan in Praag

Stedentrip, Karelsbrug, Moldau Praag is een van de mooiste steden ter wereld. Door zijn schoonheid heeft de stad in de loop der eeuwen vele bijnamen gekregen zoals: de Gouden Stad en Stad met de Honderd Torens. Dit is ook wel terecht, want de geschiedenis komt u op elke hoek tegemoet in deze eeuwenoude stad. De ligging van de stad is ronduit prachtig, langs de brede, bochtige rivier de Moldau (Vltava). Barokke kerken, paleizen, burchten en andere eeuwenoude monumenten verheffen zich langs de oevers.

De uitgaansmogelijkheden in Praag zijn een andere attractie van deze culturele hoofdstad. Het is dan ook de ideale bestemming voor een stedentrip of een "weekendje Praag". Het is gemakkelijk te bereiken met het vliegtuig, bus, trein of met uw eigen motor. De stad Praag is een doolhof van binnenplaatsen, pleinen en oude steile straatjes en steegjes. Het historische centrum is verrassend klein en de rivier komt u altijd wel weer ergens tegen. Het oude centrum bestaat uit vijf stadsdelen, die nog in perfecte staat verkeren. Op de rechteroever van de Moldau liggen Stare Mesto (Oude Stad), de Joodse wijk Josefov en Nove Mesto (Nieuwe Stad). Aan de overkant liggen Hradcany (Burcht) en aan de voet daarvan Mala Strana (Kleine Zijde). Een van de belangrijkste bezienswaardigheden is de de wereldberoemde Karelsbrug (Karluv Most). Rijen heiligenbeelden sieren de brug, die tegenwoordig vooral door toeristen, muzikanten, portretschilders en sneltekenaars bevolkt wordt. Vanaf het einde van de Karelsbrug heeft men een mooi uitzicht over het romantische Kampa eiland met zijn "Praags Venetie". In de wijk Stare Mesto vindt u de meeste cafe`s, restaurants, terrasjes, hotels en markten. NEXT Motorreizen

Pagina 1

In het hart van deze prachtige buurt ligt ook het beeldschone marktplein Staromestske Namesti (Oude-Stadsplein). Het plein wordt omringd door een aantal historische gebouwen zoals het Kinsky Paleis en de St. Nicolaaskerk. Aan het smallere gedeelte van het plein staat het Staromestske Radnice (Stadhuis van de Oude Stad). De meeste toeristen komen naar het plein om het astronomisch uurwerk, uit het jaar 1410, in werking te zien. Het oude uurwerk brengt elk heel uur een kleine voorstelling met klokkenspel op gang.

Het schilderachtige straatje met zijn prachtige huisjes wordt ook wel het Alchemistenstraatje (Zlata Ulicka) genoemd en is naast de Karelsbrug een van de drukstbezochte bezienswaardigheden van Praag. Op het "Derde Burchtplein" vindt u de St.-Vituskathedraal, tevens de grootste kathedraal van Tsjechie. Josefov is de voormalige Joodse wijk van de stad. Aan een geschiedenis van meer dan tien eeuwen, kwam een tragisch einde met de deportatie van de Joden door de nazi`s. Er zijn nog zes synagogen bewaard gebleven, waarvan er twee nog gebruikt worden als synagoge. In het hart van deze wijk ligt de prachtige "Parijse straat" (Parizska), met zijn vele winkels en hotels. De Oude Joodse Begraafplaats is een van de indrukwekkendste ter wereld. De oudste grafsteen dateert van 1439, de laatste van 1787. U mag de begraafplaats alleen bezoeken met een gids. Het ongeveer 700 m lange Wenceslasplein is eigenlijk meer een boulevard dan een plein. Het altijd levendige plein wordt omgeven door talrijke hotels, pensions, restaurants, cafe`s, disco`s, winkels en bioscopen. Men vindt er bijvoorbeeld het prachtige art nouveau Hotel Europa (Hotel Evropa) evenals het Nationaal Museum. Het Wenceslasplein kent een bewogen geschiedenis. In 1968 werd hier door Russische tanks een einde gemaakt aan de "Praagse Lente" en in 1969 voerde Jan Palach hier zijn protest uit tegen de bezetter. In 1989 vierden de Tsjechen er samen met Vaclav Havel en Alexander Dubcek de val van het voormalige communistische regime. Vervoer: stedentrip - vliegtuig - treinreizen Door de populariteit van Praag is de stad makkelijk te bereiken. Diverse reisbureau`s bieden goedkope reizen, vliegtickets en stedentrips aan naar de Tsjechische hoofdstad. Bij het vervoer naar de stad kunt u kiezen uit busreizen, treinreizen, vliegtuig en uiteraard met de auto. Meestal boekt u bij de touroperator een stedenreis inclusief accomodatie. Voor toeristen die zelf een los hotel, appartement, pension of hostel willen boeken, is er een ruime keuze voorhanden. Het aanbod varieert van goedkope pensions en jeugdherbergen tot zeer sjieke 5 sterren hotels. Tevens zijn er diverse campings in de directe nabijheid van de hoofdstad. Het aantal bezienswaardigheden in Praag is te groot om ze allemaal te kunnen beschrijven. Het is ook een heerlijke stad om uit te gaan. In elke wijk zijn er gezellige cafe`s en restaurants. De muziek en cultuurliefhebbers komen ruimschoots aan hun trekken, gezien het grote aantal clubs, disco`s, theaters, opera en concertgebouwen. Openbaar vervoer. NEXT Motorreizen

Pagina 2

U kunt in Praag gebruik maken van metro, tram, bus of kabeltreintje (Petrinheuvel) met hetzelfde kaartje. De kaartjes kosten 32 kronen (90 minuten), 24 kronen (30 min.), 110 kronen (24 uur) en 310 kronen (72 uur). Kinderen tot en met 14 jaar en senioren van 65 tot 70 jaar betalen minder (16 kronen voor 90 min., 12 kronen voor 30 min. en 55 kronen voor 24 uur). Extra kaartjes voor bagage of een hond kosten 16 kronen. Kaartjes zijn verkrijgbaar in de metrostations, tabakszaken, krantenkiosken (trafika) en in vele hotels. Binnen de geldigheidsduur mag men met de bovengenoemde kaartjes onbeperkt overstappen, ook van bijv. metro op tram of bus. Elk kaartje, ook het meerdaagse, geldt vanaf het tijdstip van het ontwaarden in een automaat. Voor gebruik dient elk kaartje, slechts eenmaal, ontwaard te worden in een oranje-geel apparaat (in metrostations, op de tram of op de bus). Overtredingen worden beboet met 800 kronen!!! Kontroleurs in burgerkleding tonen u bij kontrole een metalen rood-geel plaatje (het zijn geen soevenirverkopers) en verzoeken u uw kaartje te tonen. Een boete (800 kronen) moet onmiddellijk worden betaald. Is een tramlijn tijdelijk onderbroken, bijv. wegens werken, dan rijdt een bus op het onderbroken gedeelte. Op de bus ziet u het nummer van de onderbroken tramlijn, voorafgegaan door een X, bijv. X22. De metro rijdt dagelijks van 5.00u tot 24.00u. Als u om middernacht in een centraal gelegen metrostation bent, kunt u nog gebruik maken van de laatste rit. Trams rijden van 4.30u tot 24.00u en bussen van 4.30u tot 0.30u. 's Nachts rijden met lange intervallen (30 min.) nachttrams en -bussen, allen met een nummer hoger dan 50 resp. 500. Het kabeltreintje naar de top van de Petrinheuvel rijdt dagelijks van 9.00u tot 23.20u met intervallen van 15 minuten. Het is in Tsjechië de gewoonte om zijn plaats af te staan aan oude, zieke of gebrekkige mensen of aan moeders met jonge kinderen.

De stad aan een rivier en op negen heuvels

.

De buitengewone schoonheid en het aantrekkelijke panorama van Praag worden mede veroorzaakt door het bergachtige terrein waarop de stad is gebouwd. Adembenemende uitzichten zijn mogelijk vanaf de Praagse heuvels. De rivier de Moldau doorsnijdt Praag over een lengte van 31 km. Op z´n breedst is de rivier 330 m. De Moldau zorgt voor nog een Praagse specialiteit, de eilanden en bochten die zeer romantisch ogen

De stad van de liefde Een wandeling door de smalle straatjes onder het licht van de gaslantarens, een kus onder de bloeiende boom in de baroktuin, een tocht met een historische stoomboot, een nacht in een burcht of een kasteel, een rit per stoomtrein, een bruiloft in het kasteelpark, dat zijn de ingrediënten van de Praagse romantische coctail. Iedereen roert er zelf in en vindt er wat zijn hart wenst!

NEXT Motorreizen

Pagina 3

Het Gouden Praag Deze benoeming komt waarschijnlijk uit de tijd van de Boheemse koning en (tevens) Duitse keizer Karel IV, onder wiens gezag de torens van de Burcht werden verguld. Volgens een ander verhaal werd Praag de gouden stad onder Rudolf II omdat hij alchemisten steunde in hun zoektocht naar goud.

Het Praag van honderd torens Wegens de vele torens en uitkijktorens die er toen al in de stad waren, werd Praag een paar honderd jaar al aangeduid als de stad van honderd torens. Tegenwoordig zijn dat er ruim 500.

Praag is door haar ligging voor een weekend bezoek ideaal

De naaste omgeving van de belangrijkste bezienswaardigheden zijn omgeven door voetgangerzone´s en zo kunt u ogehinderd in de omgeving ervan wandelen. Al na enkele (drie tot vier) dagen verblijf in Praag, zult u een vertrouwde relatie met haar opbouwen. Tijdens de eerste dagen van uw verblijf is het raadzaam, om een wandelexcursie door Praag heen te maken. U zult kennismaken met haar atmosfeer en later kunt u nog eens teruggaan naar de plaatsen, die u aantrekkelijk vond. Haar aantrekkingskracht heeft Praag hoofdzakelijk te danken aan haar zuivere schoonheid en historisch nalatenschap. Maar de stad is mede een van de zeer populaire toeristische destinaties voor jonge mensen en een ideale plaats om een weekend door te brengen en zich te storten op vele atracties en nachtleven. Bezoek zeker ook dat deel van Praag, waar zich het nachtleven afspeelt en waar u de beste bars en clubs vindt.

NEXT Motorreizen

Pagina 4

In Praag bevinden zich een groot aantal hotels, pensions etc., waarvan sommige aantrekkelijke kortingen bieden. Als u buiten de stad wilt reizen, is het zeer eenvoudig om een auto te huren. Dankzij vele toeristen die in de afgelopen jaren Praag hebben bezocht, zijn er vele mogelijkheden ontstaan om bv. een rondrit te maken, veel culturele activiteiten en vele vermaak atracties etc.

Tips: bezienswaardigheden & uitstapjes Enkele attracties die zeker een ook een bezoek tijdens uw vakantie * Obecni Dum met de prachtige Smetanazaal (Smetanova Sin). * Prasna Brana. Deze kruittoren kunt u beklimmen met als resultaat een prachtig uitzicht over de daken van de Oude Stad. * Klementium. Hier bevinden zich o.a. de Staatbibliotheek en een sterrenwacht. * Cafe Slavia. Het beroemde koffiehuis waar veel schrijvers, musici en kunstenaars een rekening hadden uitstaan. Mooi uitzicht op de Moldau. * Lanterna Magika. (Toverlantaarn) Theatervoorstellingen met behulp van film en geluid. * U Fleku. Het beroemdste biercafe van Praag. Is wel erg toeristisch geworden met de daarbij behorende prijzen. Zodra uw glas leeg is wordt er onmiddelijk bijgeschonken. * Kinderopera Praag. (Detska Opera Praha). Geeft regelmatig uitvoeringen, ook leuk voor volwassenen. * Black Light Theatre (Divadlo Image). Shows met licht, dans, mime en muziek. * Staropramen Brewery Visitor`s Centre. Een bezoek aan de brouwerij van het befaamde Praagse biermerk Staropramen. * Smetana Museum. Opgedragen aan de componist Bedrich Smetana. Het museum is gehuisvest in een gebouw vlakbij de Karelsbrug NEXT Motorreizen

Pagina 5

aan de rivier de Moldau. * Nationaal Museum (Narodni Muzeum). Aan de kop van het drukke Wenceslasplein. Regelmatig wisselende tentoonstellingen. * Rudolfinum. Concertgebouw en zetel van het Tsjechisch Filharmonisch Orkest. * Nationaal Marionetten Theater ( Narodni Divadlo Marionet). Een van de betere poppentheaters in Praag.

Polen Auschwitz is een bijzondere en tegelijkertijd zeer trieste plek in Polen. Hier werden in de Tweede Wereldoorlog enkele miljoenen joden vermoord. Een gids vertelt bij verschillende vertrekken op kamp Auschwitz (Auschwitz l) verhalen over de gruwelijke gebeurtenissen ruim 65 jaar geleden. Veel toeristen uit de hele wereld bezoeken jaarlijks het voormalige concentratie- en vernietigingskamp Auschwitz. Zo'n 2 km verderop ligt Birkenau (Auschwitz ll). Dit kamp is eigenlijk nog indrukwekkender. Auschwitz is zo'n plek waar je een keer geweest moet zijn. Het liefst met slecht weer, kou en regen. Je weet dan weer even wat vrijheid inhoud. In de omgeving kan je overnachten in enkele hotels. Reizen in Polen Polen kent weinig autosnelwegen. Overigens zijn deze wel van redelijke kwaliteit en hard in ontwikkeling met steun van EU geld. Openbaar vervoer is redelijk goedkoop maar minder goed georganiseerd dan in Nederland. Polen staan bekend als uiterst gastvrij. De componist Chopin is misschien wel de bekendste Pool ooit. Polen zijn veelal Rooms-Katholiek. De ingewikkelde Poolse taal kent 32 letters.

Hongarije Boedapest & omgeving Parel aan de Donau. Parijs van het oosten. Trotse hoofdstad van Hongarije. Boedapest! De veelgeprezen auteur Imre Kertész is hier geboren. Hongarije's oudste academische bibliotheek, de universiteitsbibliotheek, staat hier. Het is de plek van Europa's grootste synagoge. De eerste en oudste metrolijn van het Europese vasteland heeft hier zijn ondergrondse netwerk. Het is de enige hoofdstad in de wereld waar meer dan honderd warmwaterbronnen zijn. Het grootste parlament van de wereld staat hier en er zijn geen andere vergelijkbare steden waar bezoekers op verkenning kunnen gaan in druipsteengrotten ten midden van de residentiële districten! NEXT Motorreizen

Pagina 6

Het zal moeilijk worden een andere stad te vinden waar bezoekers zoveel keus aan transport hebben: bus, tram, trolleybus, trein, metro, tandradbaan, kabelbaan, bosspoorbaan, paard-enwagen, stoeltjeslift, boot, fiets en, op het Margaretha-eiland, "bringóhintó" familie fietsbakken Boedapest heeft het allemaal! Kies uw favoriete vervoermiddel en laten we beginnen in de Werelderfgoedstraten. Later gaan we een stukje verder om meer unieke en interessante dingen te bekijken als we enkele historische plaatsen en het prachtige landschap bezoeken die net buiten de hoofdstad liggen. Zoals, de beroemde Donaubocht met zijn schitterende natuur en culturele plaatsen. Voor sommigen is het liefde op het eerste gezicht, anderen gaan pas na een wat langer verblijf van Boedapest houden. Maar iedereen is het er over eens dat Boedapest één van de mooist gelegen steden ter wereld is. Deze grote metropool met twee miljoen inwoners wordt door de Donau in tweeën gedeeld. Gaat u met de rivier stroomwaarts dan rijzen op de rechteroever de heuvels van Boeda op en ziet u aan de andere kant het vlakke Pest op de linkeroever. Het panorama langs de Donau is door de UNESCO op haar Werelderfgoedlijst geplaatst. Als u in de avonduren de verlichte stad ziet, dan begrijpt u meteen waarom.

De voornaamste feiten en wetenswaardigheden van Boedapest: • Vijftigduizend jaar geleden was er op de plaats van Boedapest al een bewoonde nederzetting, maar haar naam verkreeg ze pas honderddertig jaar geleden bij het samengaan in 1873 van de drie plaatsen Óboeda, Boeda en Pest. • Onder de heuvels van Boeda bevindt zich een zeer uitgebreid grottenstelsel met geneeskrachtig thermaalwater dat vanuit de diepte der aarde opborrelt. • In Boedapest bevinden zich belangrijke historische monumenten, zoals de 2.000 jaar oude Romeinse amfitheaters, 400 jaar oude Turkse baden en typisch Hongaarse Jugendstilgebouwen uit het eind van de 19e eeuw. Het statige stadsbeeld heeft Boedapest te danken aan de elegante woonblokken die in eclectische stijl zijn gebouwd en dateren uit het begin van de 20e eeuw. • Op het gebied van transport en verkeer heeft de stad een paar primeurs en curiositeiten: de eerste ondergrondse metrolijn van het Europese vasteland verbindt al sinds 1896 de binnenstad met het Stadspark (Városliget). Door de heuvels van Boeda rijdt een treintje dat volledig door kinderen wordt gerund en als derde ter wereld werd geopend. • Cultuurliefhebbers hebben een luxe-probleem: er zijn maar liefst 237 monumenten, 223 musea en galeries, 35 theaters, 90 bioscopen, 2 operagebouwen, 12 concertzalen en 200 verschillende uitgaansgelegenheden. Ook zijn er 365 dagen per jaar stadsbezichtigingen per bus, boot of te voet. Reisbureaus stellen graag een programma op maat samen voor bezoekers van de hoofdstad.

BOEDA Een karakteristiek deel van Boedapest wordt gevormd door Boeda. Hier bevindt zich de groene long van de hoofdstad met bekende recreatiegebieden als de János-hegy, Normafa, Széchenyi-hegy, Kis- en Nagy-Hárshegy, Remete-hegy, Hármashatárhegy en het wildpark van Budakeszi. Deze heuvel- en bosgebieden vormen samen het Natuurbeschermingspark Boeda. Om dit heerlijke gebied te bezoeken raden we u aan de volgende route te nemen: vanaf Moszkva tér neemt u tram 56 richting Hûvösvölgy. Vandaar NEXT Motorreizen

Pagina 7

gaat u met de kindertrein (Gyermek vasút) richting Széchenyi-hegy. De trein passeert het hoogste punt van Boedapest, de János-berg (526m). Hiervandaan kunt u met de zgn. libegõ (stoeltjeslift) afdalen naar het Zugliget en met bus 158 keert u terug naar het Moszkva tér. Twee grotten van de hoofdstad zijn toegankelijk voor publiek: de Pálvölgyi-druipsteengrot (ingang: Szépvölgyi út 162) met een route van 500 meter en de Szemlõ-hegyi-grot (ingang: Pusztaszeri út 35) met een route van 300 m. De laatste grot fungeert tevens als kuurgrot. Beide zijn per bus te bereiken vanaf het Kolosy tér.

ÓBOEDA In het noorden van Boeda liggen de resten van de stad en het legerkamp Aquincum, de 2.000 jaar oude Romeinse voorloper van Boedapest. Hier bevinden zich twee amfitheaters, met mozaïek betegelde villa’s en het legerbad met de steenzuilen waterleiding. Het Aquincum Museum (Szentendrei út 139) is feitelijk een ruïne-achtig terrein en bevat interessante voorwerpen zoals beeldhouwwerken, muurschilderingen en een orgel uit de Romeinse tijd. Het hoofdplein (Fõtér) van Óboeda biedt een pittoreske aanblik door de oude huisjes zonder bovenverdieping, de kleine restaurantjes en de prachtige musea. Hier bevindt zich het Varga Imre Museum (Laktanya u. 7.) waar de scheppingen van de beroemde hedendaagse beeldhouwer Imre Varga tentoongesteld zijn. Tevens vindt u hier het Vasarely Museum (Szentlélek tér 6.) waar het complete oeuvre van Victor Vasarely (Vásárhelyi Gyõzõ) wordt bewaard. Vásárhelyi werd als schepper van de popart wereldberoemd. In het Kiscelli Museum (Kiscelli út 108) zijn kunstwerken over de hoofdstad te zien. Tevens is er een bijzonder rijke verzameling van beeldende kunsten uit de 19e eeuw.

BURCHTHEUVEL VAN BOEDA (VÁR) Het Koninklijk Paleis aan het Szent György-plein, dat in de veertiende eeuw werd gebouwd en vierhonderd jaar later in barokstijl werd verbouwd, is gedurende zevenhonderd jaar de woonplaats van de Hongaarse koningen geweest. In dit imposante gebouw bevinden zich de drukst bezochte musea en kunstgalerijen van Boedapest. De Nationale Galerij (gebouwen B, C, D) geeft een overzicht van de Hongaarse kunstgeschiedenis van de tiende eeuw tot op heden; de Galerij biedt onderdak aan de volgende tentoonstellingen: middeleeuws en renaissance lapidarium, gotische houten beelden, paneelschilderingen, altaarschilderingen; renaissance- en barokkunst, negentiende en twintigste eeuwse schilder- en beeldhouwkunst alsmede een muntenkabinet. De crypte van de Habsburge Paladijnen is uitsluitend onder begeleiding van een gids te bezichtigen. In het Historisch Museum van Boedapest (gebouw E) zijn de gerestaureerde overblijfselen van het middeleeuwse koninklijke paleis van Boeda te zien alsmede de kapel en gotische beelden. Tevens vinden wij hier tijdelijke en permanente tentoonstellingen over de geschiedenis van Boedapest. In de grootste bibliotheek van het land, de Nationale Bibliotheek Széchényi (gebouw F) worden middeleeuwse codexen tentoongesteld. Dit is de rijkste verzameling van de zogenoemde. corvina’s van koning Matthias. Tevens worden er tijdelijke exposities gehouden. In het Museum voor Hedendaagse Kunst (Ludwig Museum, gebouw A) zijn de fraaiste Hongaarse en buitenlandse voorbeelden van hedendaagse kunst te bekijken. De hoofdkerk van Boeda is de Matthiaskerk (Mátyás templom) die ook wel bekend is onder de naam Onze Lieve Vrouwenkerk. Deze kerk is gelegen aan het Szentháromság tér 2 en heeft een NEXT Motorreizen

Pagina 8

gebeeldhouwde, gotische toren. Dit is de plaats waar koningen werden gekroond en koninklijke bruiloften werden gehouden. In het begin van de negentiende eeuw is de kerk met medewerking van talloze beroemde kunstenaars uit die tijd op neo-gotische wijze verbouwd. In de crypte van de kerk bevindt zich een collectie religieuze kunst (o.a. een verzameling oude beelden, relikwieën, een schatkamer en een kopie van de Heilige Kroon). Vanaf de lente tot in de herfst worden er in de kerk concerten gehouden. Op de middeleeuwse wallen van de burcht is een neo-romaans vestingsysteem gebouwd, het Vissersbastion. Hiervandaan hebt u een schitterend uitzicht over de stad. Op de achtergrond ziet u de resten van de Sint-Nicolaaskerk en het klooster van de Dominicanen uit de dertiende en veertiende eeuw. Deze resten werden op ingenieuze wijze verwerkt in de nieuwbouw van het Hilton hotel. Op de Dominicaner binnenplaats van het hotel worden ’s zomers openluchtvoorstellingen georganiseerd. Tegenover het hotel kunt u in het Huis van de Hongaarse wijnen bijna alle Hongaarse wijnen proeven. De woonhuizen gelegen aan de straten die de verbinding vormen tussen het Bécsikapu-plein en het Dísz-plein (dit zijn de twee ingangen van het burchtkwartier) staan op middeleeuwse fundamenten. Een interessant kunsthistorisch detail in deze huizen vormen de zogenoemde gotische zitcabines in de portieken. In het grottensysteem onder de Burchtheuvel (Burchtgrot, ingang: Országház u. 16) kunt u, uitsluitend onder begeleiding van een gids, een route van 1800 meter afleggen. De grot zelf heeft een totale lengte van 12 km. In het Krijgshistorisch Museum (Tóth Árpád sétány 40) en het Handels- en horecamuseum (Fortuna u. 4.) worden interessante voorwerpen uit het verleden tentoongesteld, terwijl u in het Museum van de oude middeleeuwse synagoge (Táncsics M. u. 26.) een indruk kunt krijgen van de leefwijze van de joden in het toenmalige Boeda. In het in barokstijl gebouwde Erdõdy–Hatvany paleis (Táncsics M. u. 7.) is het Museum voor Muziekgeschiedenis gevestigd met een collectie bijzondere muziekinstrumenten. Tevens wordt in het gebouw de rijke handschriftenverzameling van de beroemde Hongaarse componist Béla Bartók (1881– 1945) bewaard.

GELLÉRTBERG Er zullen maar weinig wereldsteden zijn waar je midden in de stad een berg aantreft die het predikaat beschermd landschap draagt. Op de top van de berg ligt de citadel, een militaire vesting uit 1851, die tegenwoordig uitsluitend een toeristische functie heeft. Vanaf het terras heb je het fraaiste uitzicht over de stad. Van diep onder de grond komt hier heilzaam water naar boven dat gebruikt wordt in het Gellértbad, gelegen aan de voet van de heuvel. Het Gellért (Kelenhegyi út 2–4) is een van de fraaiste badhuizen van Hongarije en heeft thermaalbaden, bubbelbaden, een golfslagbad, een zwembad en een openluchtbad. Twee andere badhuizen stammen uit de Turkse periode: het Rudas-bad (Döbrentei tér 9) en het Servische bad (Hadnagy u. 8–10). In beide baden kunt u gebruik maken van thermaal-, stoom- en bubbelbaden, in het Rudas-bad bevindt zich bovendien nog een zwembad. Eveneens stammend uit de tijd van de Turkse bezetting van de stad zijn het Mausoleum van Gül Baba op de Rozenheuvel, een waar pelgrimsoord voor moslims (Mecset u. 4) en het Kuurbad Király (Fõ u. 82–84). In het zuiden van Boedapest ligt Budafok, dat vanwege de goede wijngaarden bekend staat als de stad van wijn en champagne. Tot de plaatselijke bezienswaardigheden horen het kelderlabyrint en het Museum van de champagnefabriek Törley (Kossuth L. u. 82–94). Niet ver van Budafok bevindt zich in het Beeldenpark Museum (hoek Balatoni út–Szabadkai út) een unieke collectie (stand)beelden uit de communistische periode. Ook het Kasteelmuseum van Nagytétény (district 22, Kastélypark u. 9-11) met haar meubelverzameling en het winkelcentrum Campona zijn zeer zeker de moeite waard. In Campona staat het tropicarium dat het leven in de zee laat zien.

NEXT Motorreizen

Pagina 9

Als u van Boeda de Donau oversteekt naar de linkeroever komt u in het stadsdeel Pest met zijn historische wijken, parken, plantsoenen en beroemde bezienswaardigheden. Van de negen bruggen over de Donau wijzen wij u op de Kettingbrug (Lánchíd), die gebouwd is in 1849 en vernoemd naar Graaf Széchenyi.

PEST De Parochiekerk van de binnenstad op het Március 15.-plein is de eerste kerk van de stad. Het unieke aan deze kerk is dat er diverse bouwstijlen in vertegenwoordigd zijn, van de romaanse tot de classicistische stijl. De recentelijk vernieuwde Synagoge (Dohány u. 2) is de grootste van Europa. De uitstekende akoestiek maakt de synagoge bijzonder geschikt voor concerten. Op de binnenplaats is het Joods Museum gevestigd, waarin een unieke collectie is samengebracht over de joden in Midden-Europa. Het museum is tevens het Centrum voor joodse cultuur. Het Hongaars Nationaal Museum (Múzeum körút 14–16) is een van mooiste gebouwen van de Hongaarse classicistische bouwkunst. Sinds 1846 wordt hier de belangrijkste openbare verzameling van het land bewaart. Het gaat hier om voorwerpen uit de geschiedenis van het Hongaarse volk van prehistorische tijden tot heden. De Markthal (Fõvám krt. 1–3) imponeert door de geweldige, architectonische uitstraling. De mooiste voorbeelden uit de Hongaarse Jugendstilperiode vormen het Museum voor Kunstnijverheid (Üllõi út 33–37), de woongebouwen aan het Szervita-plein (binnenstad van Pest) en het voormalige gebouw van de Postspaarbank (Hold u. 4). Het Parlementsgebouw (Kossuth Lajos plein) is het grootste en bontst versierde gebouw van het land. Bouwmeester Imre Steindl heeft dit gebouw tussen 1885 en 1902 gebouwd. Het Parlement is 96 m hoog en 118 m breed, heeft 10 binnenplaatsen, 29 trappenhuizen en 27 ingangen en had als eerste in Europa een centrale verwarmingssysteem. In dit regeringscentrum worden de Heilige Kroon en de kroonjuwelen bewaard. Deze zijn alleen met een gids en in groepsverband te bezichtigen. De Sint Stefanusbasiliek (Bajcsy-Zsilinszkystraat) is gebouwd in neo-renaissance-stijl en heeft de rang van basilica minor. Het is de grootste kerk van Boedapest en de op één na grootste kerk van Hongarije. In de kapel ligt als een verborgen schat, de al duizend jaar intact gebleven rechterhand van de eerste Hongaarse koning, de Heilige Stefanus (1000–1038). De kerk bezit de grootste klok van het land. In de schatkamer zijn kerkhistorische voorwerpen te zien en vanaf de balustrade van de toren heeft u een prachtig uizicht over de stad.

ANDRÁSSY-LAAN Het is alleszins de moeite waard om in het centrum van Pest een wandeling te maken over de Andrássy-boulevard, die recentelijk op de Werelderfgoedlijst is geplaatst. Aan beide zijden van deze recht aangelegde allée bevinden zich eclectische paleizen uit de negentiende en twintigste eeuw. De Hongaarse Staatsopera (Andrássy út 22) is een prachtig voorbeeld van het werk van de beroemdste Hongaarse architect Miklós Ybl en is sinds 1864 het centrum van de Hongaarse muziekcultuur. Het operahuis, dat plaats biedt aan 1200 toeschouwers, alsmede de toneelinrichting kunnen onder begeleiding van een gids worden bezichtigd. Terwijl het verkeer over de drukke boulevard raast schieten de metro's van de oudste metrolijn van het Europese vastelijn, de oranje lijn M1, moeiteloos zonder files en verkeersopstoppingen razendsnel door het ondergrondse tunnelstelsel.

NEXT Motorreizen

Pagina 10

STADSPARK (VÁROSLOGET) De gebouwen in het Stadspark zijn in 1896 ter gelegenheid van het duizendjarig bestaan van Hongarije in een golf van nationale trots verrezen. Op het imposante Heldenplein is op een zesendertig meter hoge zuil de Heilige Kroon te zien die door aartsengel Gabriël omhoog wordt gehouden. De centrale beeldengroep van het Millenniummonument herinnert aan de zeven Hongaarse stammen die onder leiding van Árpád voor de Hongaren een land hadden gevonden. In de ruimten tussen de zuilen staan beelden van Hongaarse koningen, van veldheren die voor de onafhankelijkheid van het land hebben gevochten en van grote politieke leiders. Het monument staat rond de beelden van de helden die hun leven hebben gegeven voor het vaderland. Aan het Heldenplein staat ook het Museum van Beeldende Kunsten met de mooiste kunstverzameling van het land. In de galerij van de oude meesters kunt u o.a. de grootste schilderijenverzameling van wereldberoemde kunstenaars en Spaanse meesters buiten Spanje zien. De werken van Bellini, Brueghel, Corregio, Dürer, El Greco, Giorgione, Goya, Murillo, Leonardo da Vinci, Raffaello, Rembrandt, Rubens, Tiziaan en Velasquez, alsmede die van Delacroix, Gauguin, Monet, Renoir en Corot uit de 19de eeuw genieten internationale faam. De Kunsthal aan de overkant vormt de grootste tentoonstellingsruimte van het land. Hier worden zeer bijzondere wisselexposities gehouden. De Burcht van Vajdahunyad, gelegen op het Széchenyi eiland, bestaat uit een aantal replica's van beroemde gebouwen: de vele stijlen die bij de bouw zijn toegepast variëren van romaans tot barok en zijn ontleend aan gebouwen uit het historische Hongarije. Hierbij trekt vooral de kopie van het kasteel van Vajdahunyad de aandacht; de oorspronkelijke versie hiervan staat in Transylvanië in het huidige Roemenië. In 1896 is in dit complex als het eerste in zijn soort het Landbouwmuseum gevestigd. De vijver biedt ’s zomers gelegenheid voor een romantisch roeitochtje en ’s winters kun je er heerlijk schaatsen op de ijsbaan. Het Széchenyi Bad (Állatkerti körút 11) is het grootste kuurbad van Europa met thermaal-, stoom- en bubbelbaden, een zwembad en een openluchtbad. In het Verkeersmuseum (Városligeti körút 11) is een van de oudste historische verzamelingen van Europa over transport en verkeer ondergebracht. 135 jaar geleden werd als eerste ter wereld de Dierentuin opgericht. In het Stadspark staan interessante gebouwen uit de Hongaarse Jugendstil-tijd. Aan de rand van het park vindt u het 'Gundel', het fraaiste en meeste chique restaurant van de hoofdstad. Het is vernoemd naar de familie Gundel en vormt een begrip in de Hongaarse cuisine. Zowel het grote circus als de permanente kermis met de honderd jaar oude draaimolen en de houten achtbaan staan nog altijd voor u klaar en bieden u een plezierig uitje. De Jugendstilgebouwen van het Hongaarse Instituut voor Geologie (District 14, Stefánia út 14) en de Rooms-Katholieke parochiekerk van de stadswijk Kõbánya (District 10, Szent László tér 25) zijn prachtige voorbeelden van Hongaarse bouwkunst. Een interessant experiment vormde indertijd de voor ambtenaren gebouwde wijk Wekerle in Kispest. De straten en gebouwen zijn hier in geometrische patronen gebouwd. Voor kinderen vormt het eerste interactieve wetenschappelijke speelhuis, het Paleis van Wonderen, een interessant doel. Dit speelhuis ligt in district 14 aan de Váci weg 19. In het Park van de Hongaarse spoorweghistorie kunnen alle voertuigen rijden en mag alles worden aangeraakt (District 14, Tatai út 95). MARGARETHA-EILAND (MARGITSZIGET)

In het midden van de Donau en centraal in Boedapest ligt het voor auto’s gesloten Margit-eiland. Het eiland is van beide zijden van de stad gemakkelijk te bereiken, zowel te voet als met bus 26 vanaf het Nyugati plein. Het twee km lange eiland vormt een belangrijke groene oase in het hart van Boedapest en strekt zich uit van de Margit-brug tot aan de NEXT Motorreizen

Pagina 11

Árpád-brug. Met zijn honderd jaar oude bomen, het gekleurde bloementapijt van de rozentuin, het meertje met thermaalwater en de sfeervolle Japanse tuin is het een aangename plek om even wat gas terug te nemen en een wandeling te maken. Het wildpark is hier dé attractie voor kinderen. In het Hajós Alfréd-zwembad worden belangrijke sportwedstrijden gehouden en het Palatinus is een openluchtzwembad met alle mogelijkheden voor waterpret. ’s Zomers worden er in het openluchttheater bij de watertoren concerten georganiseerd. U vindt hier kortom een compleet aanbod aan ontspanning en amusement. Op het eiland liggen tevens de resten van de zevenhonderd jaar oude franciscaner en dominicaner kerk en klooster. In de toren van de premonstratenzer kerk luidt de oudste klok van het land. Om de bezienswaardigheden van het eiland te ontdekken kunt u in het hoofdseizoen gebruik maken van de minibus. Het hele jaar kunt u aan het noordelijke eind van het eiland, bij de Bringó-burcht nabij het hotel, tandems of een Bringó-koetsje huren.

Dit is het land... ● met één van de mooiste hoofdsteden van de wereld: Boedapest, de "Parel aan de Donau", waarvan het schitterende panorama op de UNESCO Werelderfgoed-lijst staat, ● waar, ondanks meerdere geweldadigheden in de geschiedenis die zowel het volk als hun erfgoed verwoestten, veel van historische betekenis bewaard gebleven is dat zeer de moeite waard is om te bezoeken, ● waar 2000 jaar oude Romeinse ruïnes en 400 jaar oude Turkese monumenten naast elkaar gevonden kunnen worden, om nog maar niet spreken van de prachtige kerken in Romaanse stijl in Ják, Lébényszentmiklós en Pannonhalma, of de statige burchten in Eger, Sümeg en Siklós, ● waar voormalige paleizen nu als hotels een vorstelijk onderdak bieden aan toeristen in Szirák, Seregélyes en Nagycenk, ● dat het grootste meer van Centraal-Europa herbergt, het Balatonmeer, een natuurlijk paradijs voor families met kleine kinderen, ● waar vanuit de diepte van de aarde honderden geneeskrachtige mineraalbronnen ontspringen en de gezondheid van duizenden herstellen, ● waar de temperamentvolle folklore en paardenshows - die een voorstelling geven van de levensstijl en de tradities op de poesta sinds de vestiging van de Hongaren- jaarlijks tienduizenden bezoekers aantrekken.

Wat u niet mag missen...

Cultuur Zonder cultuur, geen Hongarije. Cultuur en tradities zijn heel belangrijk voor de Hongaren en uiten zich in allerlei vormen. In de vele musea die Hongarije rijk is vindt u veel informatie over onze geschiedenis en cultuur. Daarnaast worden er regelmatig tentoonstellingen gehouden op publieke plaatsen, zoals het stadshuis, kerk of het dorpsplein. Cultuur beperkt zich niet tot het levenloze alleen en is zeker niet saai! Hongarije kent ook een rijk en actief cultureel leven dat NEXT Motorreizen

Pagina 12

goed zichtbaar is tijdens de vele festivals die het hele jaar door worden gehouden. De straat en het plein zijn het decor waardoor de bezoekers actief en passief worden betrokken bij het evenement. Maar u hoeft geen jaar te wachten om iets van dit spektakel mee te maken. Zeker in de grotere steden is er bijna elke avond wel een theatervoorstelling of moderne dansoptredens, een opera of musical, een kamerorkest of juist een stevig rockconcert. Kijk in de evenementenkalender voor festivals, concerten, feesten, tentoonstellingen en veel meer tijdens uw vakantie.

Goulash Vrijwel iedereen in Nederland heeft weleens 'goelash' gegeten of er over gehoord. Maar wist u dat goelash eigenlijk een soep is dat wij hier 'gulyás' (goelaasj) noemen. Het is het meest bekende gerecht uit Hongarije dat oorspronkelijk een simpel eenpansgerecht is die runderherders (gulyás) vroeger op de poesta bereidden. Deze herders hadden een nomadenbestaan en trokken met hun runderen over de steppes. De herders moesten dus met zo min mogelijk spullen reizen en daarom werd alles in één ketel boven een open vuur klaargemaakt. Vaak gebruikten zij ingrediënten die op dat moment voorhanden waren: ui, tomaat, paprika, andere groentes die zij verder nog konden vinden en natuurlijk rundvlees. Dat sudderde dan een paar uur in de ketel totdat "de smaken met elkaar waren getrouwd". De gulyás komt het meest tot zijn recht als deze in de ketel op open vuur is bereid, maar smaakt ook heerlijk als u deze zelf in de keuken maakt. Kunt u niet wachten met proeven? Het recept en de ingrediënten zijn o.a. verkrijgbaar bij Lekkers uit Hongarije.

Pálinka Vuurwater, zoals veel mensen deze nationale drank bestempelen. Pálinka wordt gemaakt van fruit. De "barackpálinka" is de meest bekende en die wordt gemaakt van abrikozen. Daar vlak achter komen de "körte" (peren), "cseresznye" (kersen) en "szilva" (pruimen). De laatste jaren zijn de "paprikapálinka" (met een scherpe pepersmaak) en "mézespálinka" (met een vleugje honing) sterk in opkomst. Pálinka wordt tijdens veel gelegenheden gedronken. Voor het eten als aperitief, na het eten om overheersende smaken te neutraliseren, als slaapmutsje, in de winter om de kou te verdrijven en natuurlijk op feesten. Als u bij een Hongaar te gast bent dan ontkomt u er bij binnenkomst beslist niet aan om dit neutje met uw gastheer en/of -vrouw mee te drinken. De pálinka hoort u in één teug achter over te slaan, maar zeker dames nippen liever van hun drankje. Als u geen grote drinker bent laat u dan ook niet overhalen. Drink de pálinka in uw eigen tempo en laat desnoods uw drankje staan als het u na vele malen weigeren toch wordt voorgezet.

Paprika Rode paprika, gele paprika, ronde paprika, paprika met een punt, zoete paprika, pittige paprika zo heet dat de tranen ervan in je ogen schieten. NEXT Motorreizen

Pagina 13

Paprika's zijn er in alle soorten en maten en geen enkel ander land kent er zoveel als Hongarije. De paprika komt oorspronkelijk uit Zuid-Amerika en in de 16e eeuw introduceerden de Turken deze in Hongarije. Hier werd de paprika verder gekweekt en ontstonden er meer rassen. Paprika's, en ook tomaten, zijn niet weg te denken uit de Hongaarse keuken en worden in bijna elk gerecht verwerkt. Ook worden paprika's, net als tomaten, vaak gegeten in een salade bij het ontbijt, de lunch en diner. Elke paprika heeft een andere smaak en/of toepassing. Zo is de ene paprikasoort voornamelijk geschikt om mee te koken en smaakt de andere beter in een frisse salade. Wist u dat paprika's boordevol vitamine C zitten en dat vitamine C weer ontdekt is door de Hongaarse arts en Nobelprijswinnaar Albert Szent-Györgyi?

Porselein In Hongarije zijn er drie beroemde porseleinfabrieken: Herendi, Zsolnay en Hollházi. Herend is wereldberoemd vanwege zijn kostbare en fraai bewerkte voorwerpen. Het ligt op 15 km ten westen van Veszprém in MiddenTransdanubië, in de heuvels van het Badacsony-gebergte. De in 1839 gestichte fabriek is niet te bezichtigen. Wel is er een museum waar de paradestukken - 15.000 verschillende vormen over de laatste 160 jaar - te zien zijn. De fabriek levert op bestelling voor meestal buitenlandse vorsten, staatshoofden en rijke families. De fabriek van Zsolnay ligt bij Pécs in Zuid-Transdanubië. Hollóházi betekent letterlijk "van Hollóház" en de fabriek ligt bij het gelijknamige dorpje in het noordoosten van Hongarije. Dit is tevens de meest Noordelijke plaats van Hongarije.

Salami en worst De bekendste salami´s worden gemaakt door Hertz en Pick. "Kolbász" betekent worst en is er uiteraard alle vormen en smaken. Kolbász is dieprood van kleur en vaak dunner dan salami. De bekendste kolbász zijn "Gyulai" uit Gyula en "Csabai" uit Békescsaba. Kolbász wordt in veel Hongaarse gerechten gebruikt en smaakt ook heerlijk op brood of als hartige snack. Elk jaar vindt in oktober het "Csaba worstfestival" plaats.

Wijn Wist u dat Hongarije een echt wijnland is? Misschien nog niet, maar als we u vertellen over het "Stierenbloed" uit Eger en de mierzoete "Tokajer" gaan er waarschijnlijk wel wat belletjes rinkelen. Het "Stierenbloed" dankt zijn bijnaam aan het verzet tegen de Turken bij de slag om Eger in 1552. De vrouwen zouden de rode wijn hebben aangelengd met stierenbloed waardoor de Hongaarse verdedigers een bovennatuurlijke kracht kregen en zij met 2.100 mannen, vrouwen en kinderen een leger van 80.000 soldaten wisten te verslaan. Alle witte wijnen uit Tokaj zijn beroemd geworden door niemand minder dan zonnekoning Lodewijk XIV die lovend sprak over de "Wijn der Koningen, Koning der Wijnen". De "Aszú", wat stroopachtig betekent, heeft een goudbruine kleur en een honingzoete smaak. Wist u dat de ingangen van de wijnkelders in Eger en Tokaj opvallend laag zijn, zo laag dat u zelfs moet bukken om binnen te komen? De wijnbouwers

NEXT Motorreizen

Pagina 14

beweren dat de ingangen met opzet laag zijn gehouden opdat een ieder een buiging moet maken voor de opgeslagen vaten. Unicum Unicum is een populair kruidenbitter dat al ruim 200 jaar door Zwack gemaakt wordt en dat volgens de legende zijn naam te danken heeft aan keizer Jozef II. De drank werd oorspronkelijk als geneesmiddel gebrouwen van een mengeling van meer dan 40 zorgvuldig gekozen medicinale planten en kruiden. Het kruidenbitter wordt nog steeds gebruikt bij verkoudheid, griep, buikpijn en andere medische aandoeningen. Inmiddels wordt Unicum al jaren ook als heerlijk aperitief voor of als afzakkertje na de maaltijd genuttigd.

Wenen is de hoofdstad van Oostenrijk en tevens de grootste stad van Oostenrijk. Het historische stadscentrum is UNESCO-werelderfgoed. Men kan gerust stellen dat de toeristische omkadering wordt gedomineerd door Sissi (Elisabeth van Oostenrijk), de wereldlijke reizende vrouw en enorm populair geworden door de Sissi-films uit de jaren 50 en 60 en de welbekende componist Mozart die een groot deel van zijn leven heeft doorgebracht in Wenen. Overal kan je Mozartkogels kopen. De gewezen dictator van Duitsland, Adolf Hitler, die eigenlijk Oostenrijker was, heeft ook een tijdje in Wenen gewoond. Namelijk in de Stumpergasse 31. Er is veel meer te zien dan de toers opgebouwd rond deze bekende figuren in Wenen. De stad heeft enorm uitgebreide musea die behoren tot de grootsten in hun soort, dit te danken aan de verzamelgewoonten en de rijkdom van de Habsburgers. Wenen bestaat uit zes buurten: Schottenring en Alsergrund, Museum- en Rathauswijk, Opera en Naschmarkt, Belvedere-wijk, Hofburgwijk en Stephansdom-wijk. Elke wijk heeft zijn specifieke bezienswaardigheden. Zo vindt je bijvoorbeeld de keizerlijke gebouwen en het appartement van Sissi in de Hofburg-wijk.

Bezienswaardigheden in de stad wenen •

De Belvedere Dagelijks van 10u00 tot 18u00. Oorspronkelijk bedoeld als de zomerverblijfplaats van Prins Eugene van Savoie is de Belvedere gebouwd buiten de stadsmuren. Het paleis is opgedeeld in twee segmenten, de boven (Oberes Belvedere) en beneden Belvedere, en is tot heden ten dage de tentoonstellingsruimte van de Oostenrijkse kunstenaars. In de Oberes Belvedere zijn de werken tentoongesteld van recente Oostenrijkse en internationale kunstenaars van de voorbije twee eeuwen. Weense kunst van de vroege twintigste eeuw is goed vertegenwoordigd in de permanente verzameling "Wenen rond 1900 en de kunst van Klassiek Modern". www.belvedere.at/jart/prj3/belvedere/main.jart

•

Het Nieuwe Paleis Het nieuwe paleis is het nieuwste en de grootste sectie van het Keizerlijke Paleis. Het geeft onderkomen aan het etnologisch museum en drie takken van het museum van schone kunsten. Het Ephesus-museum heeft een collectie van klassieke kunst van Klein-Azië, de verzameling van historische muziekinstrumenten spreekt voor zich en het kroonjuweel van het Nieuwe Paleis is de wapenverzameling. Deze collectie is de tweede grootste in de wereld en bevat een immense hoeveelheid wapens van de voorbije eeuwen.

NEXT Motorreizen

Pagina 15

•

De Schatkamer De schatkamer is in de Neue Hofburg (ook gekend als de seculiere en ecclesiastische schat) is een absolute must als je op doorreis bent in Wenen. De schatkamer maakt deel uit van het kunsthistorische museum en bevat 20 kamers met juwelen van onschatbare waarde dat een goed beeld geeft van de rijkdom en het hoffelijke leven van de Habsburgers over de verschillende eeuwen.

•

Het museum van schone kunsten Een van de grote museums ter wereld in een paleis dat een kunstwerk is op zichzelf. Zoals in het Louvre kan je hier als kunstliefhebber enkele dagen rondhangen zonder je te vervelen. De moeder van alle Oostenrijkse musea - dat is de beste omschrijving die je kan geven aan het museum. Als doorsnee toerist mag je een volledige dag uittrekken als je de nodige aandacht wil schenken aan de belangrijke werken die hier tentoongesteld zijn. Een andere optie als je minder tijd hebt is slechts enkele secties aandachtig te bezoeken of anders snel door het museum lopen maar dan ga je vele mooie dingen en de impact er van missen. Je kan in het museum kwalitatief goed eten en drinken, het is wel niet goedkoop maar je hebt wel een schitterende omgeving. Het museum bevat een excellente verzameling van oude Egyptische, Griekse en Romeinse kunst. De muntstukken- en medaille-verzameling is ook zeer uitgebreid in zijn soort.

• •

Het keizerlijk meubelmuseum Een van de grootste museums ter wereld in zijn soort. Het is een minder bekend museum van Wenen. De tentoongestelde stukken zijn meubilair dat gebruikt is geweest door alle Oostenrijkse keizers te beginnen vanaf Karel VI (de vader van Maria Theresa), meubilair ontworpen door de gebroeders Thonet tot Jugendstil, de Weense Moderne beweging en hedendaagse Oostenrijkse architecten en ontwerpers zoals E.A. Plischke, Margarete Schütte-Lihotzky, Luigi Blau en Franz West. Naast de permanente meubeltentoonstelling zijn er ook twee tot drie tijdelijke tentoonstellingen over meubeldesign en

NEXT Motorreizen

Pagina 16

fotografie. Informatie betreffende de speciale tentoonstellingen kan men vinden op de websitehofmobiliendepot.at. Je kan een enkelvoudig ticket kopen of een Sissi-ticket dat je bovenop ook toelaat om Schönbrunn-paleis, de keizerlijke appartementen en het Sissi-museum en de keizerlijke zilververzameling in de Hofburg te bezichtigen. •

MuseumsQuartier Eigentijdse kunst en cultuurtempels die jaarlijks drie miljoen bezoekers trekken. Het Museumsquartier is gevestigd in de voormalige keizerlijke stallen. Maar ook moderne gebouwen zoals het Leopold-museum met een indrukwekkende verzameling werk van Egon Schiele en het Museum moderne Kunst werden daar opgetrokken. Op het plein waar het aangenaam vertoeven is, staan zit/ligbanken uit zacht beton. Je kan er ook iets eten en drinken.

•

Freudmuseum Gevestigd in de Berggasse 19, in het appartement op de eerste verdieping waar Freud woonde en werkte aan zijn theorie van de psychoanalyse. Hij ontving ook hier zijn patiënten tot hij in 1938 Wenen moest verlaten van de nazi's. Als je binnen wilt, moet je aanbellen en wordt er opengedaan maar een enkele kamer ademt nog iets van de sfeer van vroeger toen Freud er met zijn gezin woonde. De andere kamers zijn leeg of worden gebruikt als vergaderruimte. Er hangen wel foto's van hoe het er vroeger allemaal uitzag. Toch een beetje ontgoochelend.

Eten en drinken in Wenen Sachertorte is misschien wel de beroemdste taart ter wereld. De taart uit Wenen bestaat uit chocoladecake, gevuld met abrikozenmarmelade en bedekt met een dikke laag chocoladeglazuur. De taart is een veel geëxporteerd product. In vier verschillende formaten, verpakt in houten kistjes, gaan ze de hele wereld over. De houdbaarheid is, dankzij de dikke laag glazuur, bijzonder lang.

Schönbrunn NEXT Motorreizen

Pagina 17

Alom bekend keizerlijk paleis met tuinen Dit majestueuze barokpaleis was de zomerresidentie van de regerende Habsburgers. De imposante gebouwen, in een kleur die men Habsburgs geel noemt, zijn ook van binnen een en al luxe. Schönbrunns 1441 kamers zijn opgeluisterd met een overdaad aan rococokrullen, vergulde decoraties, kristallen kroonluchters en reusachtige spiegels. Keizerin Maria Theresia en haar echtgenoot keizer Frans I brachten de zomers door in Schönbrunn en tijdens hun regering trad de zesjarige Wolfgang Amadeus Mozart op in het paleis. Keizer Frans Jozef werd in 1830 in Schönbrunn geboren en zou er op 86 jarige leeftijd ook overlijden. Het paleis is beroemd geworden door Frans Jozefs vrouw, keizerin Elisabeth, beter bekend als Sisi. Ze was dol op Schönbrunn en bracht hier een groot deel van haar huwelijksleven door. Het Habsburgse paleis werd halverwege de 18e eeuw gebouwd op de plek van een 17eeeuwsjachtslot dat tijdens de Turkse bezetting van Wenen was verwoest. De naam Schönbrunn betekent 'mooie bron', omdat zich hier een natuurlijke bron bevond die de koninklijke familie van water voorzag. Schönbrunn is omgeven door een schitterend park, compleet met een neoclassicistische folly van bogen, de Gloriette genaamd, Romeinse nepruïnes, weelderige fonteinen en een indrukwekkende palmenkas. Er is ook een dierentuin, een erfenis van de menagerie die keizer Frans I rond 1750 begon. Het is de oudste dierentuin van Europa die nog bestaat op zijn oorspronkelijke plek, maar helaas zijn de kooien daardoor vrij klein. In 1918 In 1918 deed keizer Karel I in Schönbrunn troonsafstand en werd Oostenrijk een republiek. Het paleis werd eigendom van de staat. De in de Tweede Wereldoorlog aangerichte schade werd in de jaren ‘50 van de vorige eeuw gerestaureerd. Nu is het paleis een van de populairste trekpleisters van Wenen

Munchen München , is na Berlijn en Hamburg de derde stad van Duitsland, en is de hoofdstad van Beieren. München geldt als een rijke stad, waar het leven vrij duur, maar ook aangenaam is. Een huur- of koopwoning is een zeer kostbare aangelegenheid in tegenstelling tot elektronische producten, die soms goedkoper zijn dan in Nederland en België. Levensmiddelen zijn meestal iets duurder. Het bezoeken van een Biergarten of restaurant behoeft geen kostbare aangelegenheid te zijn, evenmin een bezoek aan een museum of bioscoop. Tenslotte is het uitstekende openbaar vervoer zeer betaalbaar. Dat het de stad ook heden nog altijd goed gaat, tonen de dure winkelstraten, de bijzonder aangeklede etalages met waren die in Nederland zelden meer verkocht worden, de vele eersteklas - restaurants en -hotels en de uitgestrekte villawijken met luxueuze bungalows en vrijstaande woningen. München is ook het economisch hart van Beieren en speelt landelijk een grote rol. Hoge, glazen kantoorkolossen verheffen zich niet alleen buiten de oude stadskern, maar zijn tot diep in het centrum doorgedrongen. NEXT Motorreizen

Pagina 18

Dure auto's bepalen voor een groot deel het straatbeeld en in de koude wintermaanden' worden de nieuwste en opvallendste bontmantels getoond. Daarnaast heeft echter ook de fiets zijn intrede in het straatbeeld gedaan, Niet langer zijn het alleen maar studenten en jongeren die dit vervoermiddel gebruiken, maar ook ambtenaren (met hun koffertje achterop) en oudere dames rijden door het verkeer. Statige, brede lanen met fietspaden dragen ertoe bij dat een geoefende fietser zich met gemak in het verkeer staande kan houden. Mensen die het zich kunnen veroorloven, vestigen zich in de gemeenten in de directe omgeving en de zeer kapitaalkrachtigen zoeken een optrekje aan een van de meren ten zuiden van de stad. Langs de Ammersee en Starnbergersee staan vele riante villa's van Münchenaren die het drukke stadsleven verruild hebben voor een aangenaam leven in de natuur.

Kerken en kloosters Fürstenfeldbruck:Asamsaal (barok/rococo). Freising: Dom (barok/rococo). München: Asamkirche (barok/rococo); Bürgersaalkirche (Romaans/barok); St. Michaelskirche (Renaissance); St. Peterskirche (Romaans/gotisch); Theatinerkirche (barok).

Kastelen, paleizen en musea München: Alte en Neue Pinakothek (schilderkunst); Bayerisches Nationalmuseum (schilderkunst en diversen); Deutsches Museum (techniek en natuurwetenschap); Glyptothek (klassieke sculpturen); Haus der Kunst (schilderkunst 20e eeuw); Lenbachhaus (schilderkunst 19de en 20e eeuw); Residenz met het Altes Theater van Cuvilliés; Schloss Nymphenburg; Spielzeugmuseum (industrieel vervaardigd speelgoed); Stadtmuseum (schilderkunst en diversen); Villa Stuck Uugendstilinterieur en schilderijen). Oberschleissheim: drie kastelen.

Parken, pleinen, (dieren)tuinen en meren München: Alter Südlicher Friedhof; Englischer Garten; Marienplatz (Neues Rathaus); Olympiapark; Theresienwiese; Tierpark Hellabrunn (schitterende dierentuin en speeltuin); Viktualienmarkt. Omgeving:Ammersee; Starnberger See. De hoofdstad van de deelstaat Beieren telt 1,5 miljoen inwoners en ligt op 530 meter hoogte aan de rivier de Isar, ongeveer 50 kilometer ten noorden van de Alpen. München is een levendige, gezellige en moderne stad, met voor ieder wat wils. Ondanks zijn grootte en de drukte van het verkeer doet München ontspannen aan. De brede wegen, de pleinen, de vele groenvoorzieningen en de ruime planologische opzet bieden de inwoners talrijke rustpunten om even op adem te komen. Daar komt nog bij dat de binnenstad voor een groot deel autovrij is, zodat het verkeer op een veilige afstand blijft. Een wandeling door het historische centrum laat u kennismaken met talrijke fraaie gebouwen, die in uiteenlopende bouwstijlen opgetrokken zijn. De Residenz, de Feldherrnhalle en het Neue Rathaus zijn beslist een kijkje waard. Opvallend zijn de talrijke kerken, die getuigen van het 'rijke roomse leven'. De St. Peterskirche, de Theatinerkirche en de Asamkirche behoren tot de mooiste van de stad. De parken, pleinen en lange statige wegen met 19de-eeuwse bouwwerken dragen bij aan het grootsteedse karakter van München. De eclectische architectuur uit de vorige eeuw straalt grandeur uit. Na een dag slenteren is het heerlijk om uit NEXT Motorreizen

Pagina 19

te rusten in de schaduw van het Griekse Monopteros in de Englischer Garten. Maar u kunt natuurlijk ook uitblazen op een van de terrassen op het Marienplatz en het uurwerk van het Neue Rathaus bewonderen. Dan zijn er nog de vele monumenten en standbeelden, die herinneren aan koningen en keizers en her en der over de stad verspreid staan. Ook in de buitenwijken van München valt het nodige te ontdekken. De ruime villawijken van rond de eeuwwisseling, waaronder Schwabing en Bogenhausen, zijn een bezoek zeker waard. Hier wisselen jugendstilpanden en eclectische bouwstijlen elkaar af. Iets verderwegvan het centrum liggen een paar mooie kastelen, zoals Schloss Nymphenburg en nog iets verder de kastelen bij Oberschleissheim, waar u met gemak een dag door kunt brengen. Maar ook moderne bouwwerken als de statige kolos van het BMW -concern en de tentachtige architectuur van het Olympiacomplex trekken veel mensen aan. In de Maximilianstrasse, een van de chique winkelstraten met enkele grote warenhuizen, is werkelijk alles te koop. Het assortiment is buitengewoon groot en de aankleding van de etalages lokt velen naar binnen. Bekende namen als Armani, Gucci, Yves St. Laurent, Dior en Ralph Lauren prijken op de puien. Aan deze straat ligt het beroemdste hotel van München: die Vierjahreszeiten. Op cultureel gebied heeft München veel te bieden. De stad beschikt over diverse theaters, concertzalen en talrijke musea niet bijzondere collecties. Hoogtepunten zijn zonder meer de musea voor schilderkunst en klassieke beeldhouwkunst, zoals het Stadtmuseum, het Lenbachhaus, het Haus der Kunst en de Glyptothek. Ook zijn er verschillende megabioscopen, zoals de,IMAX bij het Forum der Technik, waar soms ook films in de originele taal worden vertoond. Aan Bierstuben en Biergärten heeft München geen gebrek. En of u nu in het Hofbräuhaus of de Augustiner Bräu zit, overal wordt het glas geheven, een gebaar dat gepaard gaat met de nodige uitbundigheid. Wie van uitgaan en lekker eten houdt, kan volop aan zijn trekken komen. Behalve een groot aantal eetgelegenheden waar de Beierse keuken centraal staat en waar goed en stevig gegeten wordt, kunt u in allerlei internationale restaurants terecht. Vooral de Italiaanse, Griekse, Boheemse, Turkse, Thaise en de Chinese keuken zijn ruimschoots vertegenwoordigd. Rondom de stad ligt een aantal aantrekkelijke natuurgebieden. Met name de streek ten zuiden van München is erg in trek bij recreanten Hier liggen namelijk een vijftal kleinere en grotere meren, waar het bij zonder goed toeven is. De Starnberger See en de Ammersee, de twee grootste meren, zijn vanuit het centrum snel met de metro bereikbaar. U kunt hier varen, zwemmen en luieren. Bovendien is de zachtglooiende omgeving geschikt voor wandelaars en fietsers.

Geschiedenis In de loop van de 8e eeuw vestigden zich monniken uit een klooster aan de Tegernsee in een vruchtbaar gebied aan de oever van de rivier de Isar. Zij stichtten er een nederzetting die zij 'Münichen' noemden, wat zo iets betekent als 'bij de monniken'. Wie het stadswapen van München bekijkt, ontdekt daarop dan ook een monnik. De plaats was gunstig gelegen aan een oude zouthandelsroute van Bad Reichenhall naar Augsburg en ontwikkelde zich voorspoedig. De hertog van Saksen en Beieren, Heinrich der Löwe, liet in 1158 een brug over de Isar bouwen en gaf opdracht tot de aanleg van een markt. Kort daarvoor had de hertog de tolbrug over de Isar bij Freising, die in handen was van de bisschop van deze plaats, laten vernietigen. Keizer Frederik Barbarossa gaf zijn zegen en al snel kreeg de stad markt- en muntrechten. In 1175 werd een ringmuur om München gebouwd. Vijf jaar later nam graafOtto von Wittelsbach de stad over. In 1225 koos hertog Ludwig der Strenge van het Huis Wittelsbach München als residentie. Stadsrechten werden in 1294 verleend. In diezelfde tijd ontstond de tweede, veel grotere stadsmuur. NEXT Motorreizen

Pagina 20

Het inwonertal groeide in de 14e eeuw, onder het bewind van Lodewijk de Beier, de latere Duitse keizer, aanzienlijk. De zouthandel werd steeds belangrijker en zorgde voor steeds meer welvaart onder de inwoners. In 1385 had er een opstand onder de gilden plaats en een paarjaar later k regen de burgers na een heftig oproer enige invloed op het stadsbestuur.

Hertogdom Beieren De daaropvolgende eeuw was voor de ontwikkeling van de stad van groot belang. In 1506 werd Münchennamelijk de hoofdstad van het hertogdom Beieren. De stad werd in 1517 opgeschrikt door een pestepidemie die vele mensen het leven kostte. Aan deze ingrijpende gebeurtenis herinnert de kuipersdans of de 'Schäfflertanz', die in het klokkenspel van het Neue Rathaus aan het Marienplatz wordt weergegeven (onderste scène). Deze dans wordt, oorspronkelijk in opdracht van hertog Wilhelm IV, uit dankbaarheid voor de beëindiging van de epidemie, één keer in de zeven jaar in München opgevoerd. Tijdens de regeringsperiode van Albrecht V (1550-1579) kwam een artistieke en culturele bloeiperiode op gang. De wetenschap werd bevorderd en belangrijke kunstenaars kregen opdrachten van het hof. Van die tijd dateren verschillende fraaie gebouwen en talrijke kunstwerken, die u bij een bezoek aan de Beierse hoofdstad kunt bekijken. München was ondanks pogingen van hervormingsgezinden katholiek gebleven en tijdens de Contrareformatie werden in dit belangrijke katholieke bolwerk vele kloosters en kerken gebouwd. Tijdens de Dertigjarige Oorlog werd München in 1632 door de Zweedse koning Gustav Adolf bezet. Of dit al niet genoeg was, maakte twee jaar later opnieuw een omvangrijke pestepidemie zeer veel slachtoffers onder de bevolking. Maar liefst een derde van de inwoners, ruim 7000 mensen, kwam te overlijden. Uit die tijd stamt de Mariazuil op het Marienplatz, die uit dankbaarheid voor de beëindiging van de epidemie in 1638 werd opgericht. In de Spaanse Successieoorlog die van 1701 tot 1714 duurde, werd de stad door Oostenrijkse soldaten bezet. Ook deze oorlog ging voor München niet zonder bloedvergieten voorbij. In 1705 vond namelijk de 'Sendlinger Mordweihnacht' plaats, waarbij tijdens de kerstnacht vele Beierse boeren tegen de bezetters in opstand kwamen. De revolte werd echter bloedig neergeslagen. München werd in 1742 enkele jaren rijkshoofdstad omdat keurvorst Karl Albrecht tot Duits keizer was gekozen.

Koninkrijk Beieren In 1806 werd München de hoofdstad van het koninkrijk Beieren. München veranderde tijdens de regeringsperiode van koning Ludwig I, die van 1825 tot 1848 duurde, in een voorname stad met grandeur en elegantie. Hij gaf de hofarchitect Leo von Klenze opdracht voor het ontwerpen en bouwen van talrijke statige panden, musea, paleizen en monumenten. Kunstcollecties werden onder andere ondergebracht in de Alte- en Neue Pinakothek. Tijdens zijn regeringsperiode werd een begin gemaakt met de aanleg van de lange Ludwigstrasse, een van de belangrijkste 19eeeuwse wegen in München. De koning had een grote liefde voor klassieke architectuur en was tijdens zijn reizen door Griekenland in de ban geraakt van Griekse tempels met zuilen, architraven en frontons. In Duitsland wilde hij zo veel mogelijk de op te richten bouwwerken in Griekse stijl laten verrijzen. Bij Leo von Klenze was hij daarvoor aan het goede adres. Classicistische bouwwerken verrezen op grote schaal en monumentale pleinen werden aangelegd. Het museumcomplex rondom de Glyptothek is hiervan een treffend voorbeeld. Hier vindt u een aantal bouwwerken waarvan de bouwstijl geïnspireerd is op de Griekse architectuur. En bij het zien van de klassieke beeldhouwwerken in het interieur, wordt Griekenland tot leven gewekt. Ook op het gebied van de wetenschap wilde de koning de stad nieuw leven inblazen. Daartoe liet hij onder meer de Beierse universiteit van Landshut naar München verplaatsen. Al deze nieuwe impulsen, met het doel het aanzien van de stad te vergroten, verhoogden NEXT Motorreizen

Pagina 21

inderdaad de status van München. De stad werd een trefpunt voor kunstenaars, schrijvers en intellectuelen, die van heinde en verre naar München kwamen en zich daar vestigden. Na de dood van Ludwig I volgde zijn zoon Maximilian II hem op. Ook hij liet talrijke monumentale gebouwen verrijzen, die echter een minder strenge uitstraling hadden dan hun classicistische voorgangers. Nu werd Friedrich Gärtner als hofarchitect aangetrokken, die de voorkeur gaf aan eclectische bouwstijlen. Aan het einde van de Ludwigstrasse, in de richtingvan Schwabing, staan door Gärtner ontworpen gebouwen. Duidelijk is het verschil in architectuur te zien tussen de panden aan het begin van de Ludwigstrasse, door von Klenze opgetrokken in een streng classicistische stijl, en de speelsere bouwwerken van Gärtner. Ook de daar geplaatste Siegestor is van zijn hand. De Maximilianstrasse is een tweede voorbeeld van de bouwwijze van deze architect. München breidde zich in de tweede helft van de vorige eeuw in snel tempo uit en verschillende voorsteden, zoals Haidhausen, Au en Schwabing, werden bij de stad getrokken.

Republiek Beieren Duistere tijden braken tijdens de Eerste Wereldoorlog aan, aan het eind waarvan de koning verdreven werd. Na deze oorlog werd München de hoofdstad van de republiek Beieren. In het roerigejaar 1919 werd de republiek korte tijd bestuurd door afgevaardigden van arbeiders en boeren: een zogenaamde radenrepubliek. De daaropvolgende crisisjaren waren eveneens rampzalig voor de nieuwe republiek en bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog was München al geruime tijd in de ban van het nationaal - socialisme. Vanaf 1920 broeide het in München en volgde de ene gebeurtenis de andere op. In 1923 mislukte bijvoorbeeld de Hitler-Putsch. In de Bürgerbräukeller in de voorstad Haidhausen (zuidoostelijk van het centrum) werd in 1939 een bomaanslag op Hitler gepleegd. Tevergeefs, helaas, want de aanslag mislukte en Hitler ging verder met zijn massamanifestaties, parades en opzwepende redevoeringen. Bij een aantal monumenten, zoals de Feldherrnhalle, werden parades en bijeenkomsten georganiseerd. Ook het al eerder genoemde museumcomplex rondom de Glyptothek vormde een decor voor deze manifestaties. Het grasveld rondom de musea maakte plaats voor asfalt, zodat hier de massale parades gehouden konden worden. Bij het zien van deze gebouwen en locaties wordt iedereen ogenblikkelijk herinnerd aan deze zwartste periode uit de Duitse geschiedenis. In totaal zijn er maar liefst 71 luchtaanvallen op München uitgevoerd. Bij de bombardementen van 1944 werd bijna de helft van de stad verwoest. Na de Tweede Wereldoorlog Na 1945 werd de restauratie en opbouw van München groots en voortvarend aangepakt en breidde de stad zichsnel uit. Tijdens de Tweede Wereldoorlog waren veel mensen uit de stad getrokken of omgekomen. Na de oorlog kwamen velen naar München terug. Al aan het einde van de jaren '50 had München één miljoen inwoners, die voor een groot deel werden ondergebracht in uitgestrekte, groene nieuwbouwwijken met hoge flatgebouwen en laagbouw. De stad maakte een grote bloeiperiode door, bedrijven en industrieën vestigden zich in de omgeving en ook op wetenschappelijk gebied kreeg München grote betekenis. Deze tendensen zetten zich ook nu nog steeds voort, hoewel opgemerkt moet worden dat sinds 1972 het inwonertal geleidelijk daalt. Bezienswaardigheden De meeste bezienswaardigheden van München liggen in het centrum. Een aantal ligt buiten de plattegrond en wordt aangegeven door een nummer en een richtingspijltje. Bij de beschrijving van de bezienswaardigheden is de halte van bus of metro vermeld, zodat u ze gemakkelijk niet NEXT Motorreizen

Pagina 22

het openbaar vervoer kunt bereiken (U-Bahn is ondergrondse metro, S-Bahn is bovengrondse metro).

Marienplatz

Het hart van de oude stad wordt gevormd door het Marienplatz, een groot plein met historische gebouwen. Met de ondergrondse komt u gemakkelijk bij dit autovrije plein, waar u uw wan. deling kunt beginnen. Het plein heette oorspronkelijk Schrannerplatz en werd in 1854 herdoopt in Marienplatz. Tot 1807 was het plein in gebruik als marktplein. Al in 1240 moet hier een plein geweest zijn dat in een oorkonde uit die periode als 'forum' bekendheid genoot. Toen vonden er toernooien plaats, nu slenteren hiervooral ijsjesetende toeristen en Münchenaren. Op het Marienplatz vindt u de hoge, roodmarmeren Mariazuil uit 1638. Op de sokkel torent een ranke bronzen Mariafiguur met kind op de arm en een halve maan aan haar voeten. Het beeld werd gemaakt door de Nederlandse kunstenaar Hubert Gerhard en stamt waarschijnlijk uil 1595. Van oorsprong had het beeldhouwwerk een plaats op het hoofdal raar in de Frauenkirche. Maria geldt als de patrones van Beieren en ir veel Beierse dorpen en stadjes wordt zij afgebeeld. De zuil werd vier jaar na de omvangrijke pestepidemie van 1634, waarbij een derde van d( bevolking van München was omgekomen, opgericht uit dankbaarheid voor de beëindiging ervan. Maar ook als dank voor het beëindigen van d( langdurige bezetting van de stad door de Zweden in de Dertigjarige Oor log werd de zuil opgericht. De putti bij de sokkel symboliseren oorlog pest, honger en ketterij. Rechts voor het stadhuis staat de Fischbrunnen uit 1865. Onder het plein bevinden zich voetgangerspassages met winkels en het station Marienplatz van de U- Bahn en S-Bahn. In het voorjaar en in de zomer heerst hier een gezellige drukte en vormt het plein het decor voor allerlei activiteiten. Zangers, musicerende jongeren, mimespelers en goochelaars proberen de aandacht van het rondwandelende publiek te trekken. Op de tafels van de terrasjes pronken halve liters bier en ook de worstkraampjes met de bekende witte worsten (Weisswurst) met brood en zoete mosterd worden druk bezocht. In december staat het Marienplatz in het teken van de Christkindimarkt, een grote kerstmarkt die de hele maand duurt. Op het plein staan rondom een grote kerstboom kraampjes met kerstversieringen en houten kerststalletjes. Ook aan de inwendige mens is gedacht. Behalve de bekende worsten is er onder andere Glühwein verkrijgbaar om de koude winterdagen beter aan te kunnen en lekker opgewarmd naar huis te gaan. NEXT Motorreizen

Pagina 23

Neues Rathaus Marienplatz Aan het plein ligt het nieuwe 19eeeuwse neogotische raadhuis, dat veel overeenkomsten vertoont act het raadhuis aan de Grote Markt van Brussel. De bouw nam geruime tijd in beslag. Nadat in 1867 met de bouw was begonnen, liet de voltooiing nog tot 1908 op zich wachten. De architect, Georg joseph von Hauberrisser, werd duidelijk beïnvloed door de Vlaamse gotiek. De zachte zandsteen, de pinakels, de beelden en de ornamenten aan de 100 meter lange gevel lijken direct uit Vlaanderen afkomstig te zijn. Zelfs de ligging van het gebouw, aan een lange zijde van het rechthoekige plein, is gelijk aan die van het raadhuis van Brussel. Hoewel het stadhuis van Brussel in architectonisch opzicht geslaagder is en meer in harmonie is met de bebouwde omgeving, misstaat het Neue Rathaus aan het Marienplatz niet. De architect heeft voor de bouw van het raadhuis wél talrijke panden laten afbreken om op de vrijgekomen plaats zijn ontwerp te kunnen bouwen. Op een oude kopergravure van Michael Wening is het Marienplatz afgebeeld vóór de afbraak van de oorspronkelijke bebouwing. Daarop zijn duidelijk de zogenaamde 'Landschaftshäuser' te zien, die op de plaats van het huidige nieuwe raadhuis stonden. Het zijn fraaie huizen met op de begane grond arcadegalerijen en gevels, geheel in overeenstemming met de Zuid-Beierse traditie versierd met schilderingen. Aan de gevel van de 85 meter hoge toren bevindt zich een uurwerk met fraaie, bewegende figuren. Elke dag om 11 uur, en in de zomer ook om 17 en 21 uur, komen de figuurtjes naar buiten. Zij geven twee belangrijke historische gebeurtenissen weer, namelijk de bruiloft van hertog Wilhelm V met Renata van Lotharingen in 1568, inclusief het toernooi dat toen op het Marienplatz plaatsvond (bovenste scène) en de kuipersdans of 'Schäfflertanz' (onderste scène). Om 21 uur ('s winters om 19.30) verschijnt er nog iets extra's. Op de zevende torenetage komen dan een hoornblazende nachtwaker op het toneel (links) en een engel die het Münchner Kindl zegent (rechts). Het klokkenspel telt maar liefst 43 klokken en het speelwerk bestaat uit 32 figuren. Dit soort uurwerken vindt u in veel Duitse en Tsjechische steden, waaronder Praag. De toren kan beklommen worden; tot de eerste rondgang van de drie voert een lift. U heeft er een mooi uitzicht op de stad en bij helder weer kunt u zelfs de Alpen in de verte zien. Via het plein kunt u door een poort naar het Prunkhof gaan, een fraaie binnenplaats met wenteltoren. Er zijn maar liefst zes binnenhoven, maar de overige vijf zijn voor het publiek gesloten.

Altes Rathaus Marienplatz Het oude raadhuis neemt een minder prominente plaats in dan het nieuwe gebouw en ligt een beetje afzijdig aan de oostkant het plein. Van oorsprong was dit middeleeuwse bouwwerk van de architect jörg von Haspach uit 1470-1480 veel groter, maar na de verwoesting tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn alleen de toren en de laatgotische Rathaussaal opnieuw opgebouwd. De oorspronkelijke zaal was een van de mooiste laatgotische zalen van Duitsland. Hier stonden 16 beelden van de Moriskentänzer van Erasinus Grasser, waarvan er nu tien in het Stadtmuseum zijn ondergebracht. De beeldjes die nu in de zaal staan, zijn kopieën. De buitenkant is kortgeleden opnieuw geschilderd, zodat de grijze fa~ades blinken in de zon. Opvallend is de felrode toren met kleine hoektorentjes, een type toren dat ook veel in Tsjechië te zien is en dat een kenmerk is voor dit deel van Europa. Ook de gotische zaal met trapgevel komt u in de omringende landen vaak tegen. Binnen kunt u een bezoek brengen aan het Spielzeugmuseum (speelgoedmuseum).

St. Peterskirche Marienplatz De deels bakstenen St.-Petruskerk op de hoek van het Petersplatz en de Rindermarkt geldt als de oudste kerk van München en dateert van de eerste helft van de 11e eeuw, dus nog van vóór NEXT Motorreizen

Pagina 24

de stichting van de stad. Aan de buitenkant zijn aan de gevel oude grafstenen bevestigd, die op de vroegere begraafplaats rondom de kerk een plaats hadden. De huidige kerk stamt uit 1368 en werd diverse malen na verwoestingen opnieuw opgebouwd. Bij de bouw zijn bepaalde delen van de vroegere kerk opgenomen. Zo is nu nog aan de voorgevel te zien dat er eerst twee torens waren. Sinds de 14e eeuw heeft de kerk één toren gekregen. In 1944-'45 werd de kerk door bombardementen zo zwaar getroffen dat werd overwogen de resten op te blazen. Na de Tweede Wereldoorlog is echter besloten het gebouw te restaureren en vanaf1954 wordt het karakter van de nabijgelegen Viktualienmarkt weer voor een deel bepaald door het silhouet van de St. Peterskirche. Binnen zijn nog enkele vroegere kunstwerken bewaard gebleven. Het lichte interieur bezit een grote ruimtewerking. Opvallend is de enorme hoogte van het middenschip, een specifiek kenmerk van gotische kerkgebouwen. Van de barokke veranderingen van 1750 door Ignaz Anton Gunetzrhamer zijn nog enige sporen zichtbaar. Een klein gedeelte van het stucwerk en de plafondschilderingen van Johann Baptist Zimmermann en Nikolaus Gottfried Stuber heeft de bombardementen overleefd. Mooi zijn de vergulde beelden langs de wanden en de kansel. Let u voorts op een triptiek van de Drie Koningen uit 1477, het St.-Egidiusaltaar uit 1770 en een marmeren doopvont van Hans Krumper uit het begin van de 17e eeuw. Het spreekt voor zich dat in een kerk die aan Petrus is opgedragen, Petrus ook wordt afgebeeld. De zittende Petrusfiguur bij het 18e-eeuwse hoofd altaar is van Erasmus Grasser en stamt uit het begin van de 15e eeuw. De vier barokke kerkvaders uit de 18e eeuw zijn het werk van Egid Quiri Asam. Links en rechts bevinden zich koorgestoelten uit 1750 en 1767. De vijf wandpanelen uit 1517 bij het koor tonen scènes uit het leven van de heilige Petrus en zijn het werk van Jan Polack. De ruim 90 meter hoge toren wordt bekroond door een aparte koperen torenspits met lantaarnachtige, renaissancistische koepel uit 1607; u kunt de toren beklimmen.

Heilig-Geist-Kirche Marienplatz

NEXT Motorreizen

Pagina 25

Tegenover de St.-Petruskerk ligt de Heilig-Geist-Kirche, herkenbaar aan de groene façades met barokke voorgevel en 18e-eeuwse toren. De kerk maakte deel uit van het Heilig-Geist Spital uit de 13e eeuw. Het gebouw werd van binnen door de gebroeders Cosmas Damian en Egid Quirin Asam in de 18e eeuw veranderd. Beide broers hebben talrijke kerken in Beieren in barok- en rococostijl nagelaten (onder andere in München, Ingolstadt, Fürstenfeldbruck en Freising). Hun bouwkundige ontwerpen, stucdecoraties en muurschilderingen vormen een totaalbeeld, dat in bijna al hun werken duidelijk naar voren komt. In de Heilig-Geist-Kirche is dit echter niet het geval. Beide broers gingen hier namelijk uit van een bestaand gebouw en konden slechts kleine aanpassingen verrichten. De architectonische vormgeving stond dus al vast; wat restte, waren wijzigingen aan decoraties, de plaatsing van beelden en het aanbrengen van stucversieringen. Het resultaat is een veelkleurig gedecoreerde kerk met wand- en plafondschilderingen, stucornamenten en beeldhouwwerken. Omdat deze kerk tijdens de bombardementen veel te lijden heeft gehad, zijn veel kunstwerken verloren gegaan. Mooi zijn de twee engelenbeelden op het hoofdaltaar van johann Georg Greif uit 1730, de 15e-eeuwse houten Madonna in het midden van de linkerzijbeuk en de overblijfselen van het bronzen grafmonument van hertog Ferdinand van Beieren uit 1608, links en rechts in de voorhal. Nadat in 1885 het ziekenhuis was afgebroken, werd de kerkruimte verlengd en verscheen er alsnog een neobarokke gevel.

Viktualienmarkt Marienplatz Ten zuiden van beide kerkgebouwen ligt de Viktualienmarkt; een levendige markt waar u goed terechtkunt voor vlees, vis, groente en fruit. In grote aquariums in de vitrines zwemmen zeebaarzen, forellen en krabben en overal liggen worsten uitgestald.

NEXT Motorreizen

Pagina 26

Eind april wordt hier de traditionele 'Maibaum' opgericht, waarmee het voorjaar wordt ingeluid. Aan weerszijden van een lange, hoge, witgeschilderde boomstam zijn gekleurde houten figuurtjes bevestigd, die ieder een specifiek handwerk uitbeelden. Helemaal boven in de stam hangt een groene krans, terwijl onderaan de wit-blauwe vlag van Beieren is weergegeven. In heel Beieren en in andere delen van Duitsland en Oostenrijk is de traditie van de meiboom wijd verbreid. De sfeer op de markt is gezellig, bijna provinciaals, en het grootsteedse, moderne München lijkt hier niet te bestaan. In de authentieke Biergärten kunt u diverse soorten bier bestellen en natuurlijk ontbreken ook hier de witte worsten niet. Op mooie dagen zijn rond het middageten en 's avonds de terrassen propvol. Langs lange, houten tafels schuiven mensen bijeen, terwijl serveersters in Dirndl het bier af en aan dragen. Mensen uit alle lagen van de bevolking komen samen op dit plein. Serieus ogende zakenmannen eten er een schnitzel met bier, moeders met kinderen doen zich te goed aan patates frites met worst en jongeren op rollerskates bestellen er een halve liter Radler. Als rustpauze is de Viktualienmarkt bijzonder geschikt. Rond de markt en in de kleine zij straten vindt u gezellige restaurants en eethuisjes, waarvan de meeste gespecialiseerd zijn in de Beierse keuken. Echte 'deftige Hausmannskost' staat op de menukaart van Gaststätte Stadt Kempten op de hoek van de markt. Isartor Deze van de 14e eeuw daterende stadspoort is in de jaren '70 van deze eeuw grondig gerestaureerd en geverfd. De gevel boven de ronde toegangspoorten aan het Isartorplatz toont een grote muurschildering met een inhuldigingsvoorstelling. Duidelijk is daarop de Isartor te zien. Aan de wand op het binnenhof is een kruisigingscène aangebracht. De poort is zeker een bezoekje waard, al was het alleen maar om binnen een kijkje te nemen in het Kaffeehaus uit het fin de siècle.

Deutsches Museum Isartor Op een eiland in de Isar, het zogenaamde 'Museumsinsel', vindt u een aantal musea, die de moeite van een bezoek waard zijn. Allereerst het kolossale Deutsches Museum, dat in 1903 werd opgericht door Oskar von Miller en op technisch en natuurwetenschappelijk gebied zowat alles in huis heeft wat de liefhebber zou wensen. U kunt er alles te weten komen over spoorwegen, motoren, telecommunicatie en elektronica. In de bibliotheek zijn meer dan 800.000 naslagwerken en tijdschriften te raadplegen.

Stadtmuseurn Marienplatz Aan het St. jakobsplatz bevindt zich het stedelijk museum met onder meer een fraaie schilderijenverzameling, oude muziekinstrumenten, meubels en een cultuurhistorische collectie. Onder de schilderijen bevinden zich werken van Duitse meesters. Voorts is er een brouwerijmuseum en kunt u er een uitgebreide verzameling poppen zien. Foto- en filmliefliebbers zijn hier eveneens aan het goede adres. Vanaf de tweede stadspoort van München, de Sendlinger Tor, loopt u door de gezellige Sendlinger Strasse in de richting van het Marienplatz. Vrij snel ziet u links op nummer 62 een opvallend kerkgebouw.

St. Johann-Nepomukirche Sendlinger Tor Het katholieke München telt vele kerken die een bezichtiging waard zijn, maar een van de mooiste kerkgebouwen is ongetwijfeld de St. Joharm-Neponrukkirche of Asamkirche, zoals dit bouwwerk in de volksmond genoemd wordt. Het werd in de 18e eeuw gebouwd door de NEXT Motorreizen

Pagina 27

gebroeders Cosmas Damian en Egid Quirin Asam en is na verwoesting in de Tweede Wereldoorlog volledig gerestaureerd en opnieuw opgebouwd. Opvallend detail is dat de beide broers de bouw van de kerk zelf hebben bekostigd uit dankbaarheid voor het overleven van een schipbreuk op de Donau. Naast het woonhuis van Egid Quirin kochten zij een klein stuk braakliggend land waarop zij de kerk gebouwd hebben. De nog geen negen meter brede kerk is helemaal ingebouwd in de gevelrij, de lengte is slechts 28 meter. Het kerkgebouw stamt uit 1733, terwijl de gevel in 1746 voltooid werd. Boven het portaal van de grijze façade prijkt een robuuste Nepomuk, daar hoog boven ziet u een vergulde vogel. Als thema is hier de 'apotheose' van deze heilige afgebeeld. Nepomuk is een veelvoorkomende beschermheilige bij bruggen en water, vandaar dat de keuze voor deze heilige, na het voorval op de Donau, voor de hand lag. Nadat u het donkere portaal bent binnengegaan, komt u in de eigenlijke kerkruimte. Typerend voor deze rococokerk is het ovale grondplan, een specifiek stijlkenmerk dat de beide broers in hun ontwerpen hanteerden. Naar binnen en naar buiten bewegende lijnen, de zogenaamde concaven en convexen, zijn overal in de kerkruimte terug te vinden. Zelfs de kerkbanken zijn op deze manier vormgegeven. De beperkte ruimte is van boven tot onder gedecoreerd. Wie eenmaal een kerkje van de gebroeders Asam gezien heeft, herkent hun stijlkenmerken direct. Voor sommigen zal het overdadige, drukke interieur te veel van het goede zijn, maar wie oog heeft voor details, zal veel moois ontdekken. Beide broers hadden hun opleiding in Rome genoten en raakten daar onder de indruk van de barokke meesterwerken van architect en beeldhouwer Bernini. Terug in München vestigde Egid Quirin zich in het woonhuis links van de kerk (nummer 61). Aan de gevel kunt u zien hoe hij in 1733 zijn eigen woonomgeving met fraai stucwerk en beelden decoreerde. 12 Frauenlkirche Marienplatz Deze imposante bisschopskerk domineert zonder twijfel het centrum van München. De twee identieke torens, die bekroond worden door halfronde koperen koepels, zijn maar liefst 99 meter hoog en torenen overal boven het oude stadshart uit. De laatgotische, robuuste kerk werd tussen 1468 en 1488 in baksteen opgetrokken naar ontwerpen van jörg von Halspach. In de daaropvolgende eeuwen volgden verscheidene verbouwingen. De vijf portalen tonen medaillons van Ignaz Günther. Aan de buitenkant zijn langs de wanden oude grafstenen aangebracht, die oorspronkelijk op het vroegere kerkhof een plaats hadden. Het gebouw werd tijdens de Tweede Wereldoorlog zwaar beschadigd, waardoor veel kunstwerken verloren zijn gegaan. Het sobere, hoge interieur oogt op het eerste gezicht niet erg interessant, maar herbergt toch een aantal bijzondere kunstschatten. Onmiddellijk rechts van de ingang ziet u bijvoorbeeld een kolossaal grafmonument voor keizer Lodewijk de Beier van het Huis Wittelsbach. Kijkt u ook eens in de zijkapellen, waar fraaie altaarstukken en beeldhouwwerken te vinden zijn. Ook de glas-in4oodvensters zijn de moeite waard. In de crypte zijn graven van aartsbisschoppen te zien en in de naastgelegen ruimtes zijn verschillende telgen van het Huis Wittelsbach begraven.

St. Michaelskirche Marienplatz, Karlsplatz Dichtbij het museum ziet u de jezuïetenkerk van de heilige Michaël, in renaissancestijl met twee barokke portalen (Neuhauserstrasse 52). In de nissen zijn beelden geplaatst. In het midden prijkt een barokke bronzen beeldengroep van de aartsengel Michaël in gevecht met de duivel. Het bouwwerk werd in opdracht van paltsgraaf Wilhelm de Vrome gebouwd als reactie op de Reformatie. De vechtende Michaël die met zijn zwaard ten strijde trekt, ondersteunt de gedachte van de Contrareformatie. De afbeeldingen in het witgepleisterde interieur weerspiegelen dezelfde gedachte. Kijkt u bijvoorbeeld eens naar de voorstelling van het schilderstuk van het hoofdaltaar, waar opnieuw de heilige Michaël in gevecht met de duivel is.

NEXT Motorreizen

Pagina 28

Maar liefst drie architecten zijn betrokken geweest bij de bouw van de kerk, waarvan Wolfgang Miller de belangrijkste was. Bij de bouw heeft hij zich laten inspireren door de kerk 11 Gesü te Rome. Let u eens op de enorme ruimtewerking van het schip, die door de hoogte en het eenvoudige tongewelf benadrukt wordt. Het tongewelf overspant maar liefst 20 meter en is slechts 24 cm dik. Alle ogen zijn gericht op het koor, dat dooreen triomfboog en een tongewelf extra aandacht krijgt. In de crypte onder de koorruimte liggen veertig leden van het Huis Wittelsbach begraven. U treft er onder andere de graven van keurvorst Maximilian 1 en koning Ludwig II aan. Tot slot zijn de barokke altaren in de zijkapellen de moeite waard.

Augustiner Bräu Karlsplatz

En na het bezichtigen van al die kerken, kan een bezoek aan een echte Münchner Bierhalle natuurlijk niet uitblijven. Deze fraaie eet- en drinkgelegenheid, schuin aan de overkant, werd in 1803 opgericht. De tafels buiten en binnen zijn bijna de hele dag door bezet en het is er een komen en gaan van mensen. Serveersters in Dirndl en kelners in zwart en wit lopen af en aan. Het fraaie gewelfde interieur telt een aantal donkerhouten zalen, die versierd zijn met planten, schilderijen en hertengeweien. Het restaurant is gedeeltelijk ondergebracht in een ruimte die bekroond wordt door een grote glazen koepel. Hier treft u vogelkooitjes met plastic vogels, schelpenfonteintjes, plastic bloemenslingers en klassieke sculpturen aan. De gevels rondom de gezellige Biergarten zijn versierd met barokke muurschilderingen. In de Augustiner Bräu kunt u goed en niet duur eten en hebt u een grote keuze aan traditionele Beierse gerechten. Wie alle verschillende biersoorten wil proeven, heeft daar veel tijd voor nodig en kan beter een taxi naar huis nemen.

Karlsplatz NEXT Motorreizen

Pagina 29

Onder dit drukke plein bevindt zich een groot winkelcentrum met allerlei eenvoudige eet- en drinkgelegenheden en een paar worstkraampjes. Het plein wordt in de volksmond 'Stachus' genoemd. Er schuin tegenover ligt het 19e-eeuwse neobarokke Paleis van justitie met beelden op de balustrade. In de vorige eeuw dienden paleizen van justitie groot en voornaam te zijnen hoewel deze kolos kleiner is dan zijn gelijknamige pendant te Brussel, mogen de afmetingen er toch zijn. Erachter ligt de oude Botanischer Garten (botanische tuin), die gemarkeerd wordt door een triomfboog en van 1814 tot 1909 in gebruik was. Omdat de omgeving rond het Karlsplatz erg druk was geworden, werd er in 1909 een nieuwe botanische tuin aangelegd in het park van kasteel Nymphenburg. Het huidige uiterlijk van de tuin dateert van de jaren'30, toen er een café, een paviljoen en een Neptunusfontein werden opgericht. Oorspronkelijk stond hier een glazen paleis dat in 1854 als tentoonstellingsruimte gebouwd werd. Zoals alle tentoonstellingsgebouwen uit die tijd werd dit paleis in glas en staal opgetrokken, overeenkomstig het Crystal Palace te London waar in 1851 de eerste Wereldtentoonstelling plaatsvond. Helaas is het paleis in 1931 bij een brand verloren gegaan, inclusief een aantal op dat moment geëxposeerde schilderijen uit de Duitse Romantiek, zodat er nieuwbouw voor in de plaats is gekomen.

Glyptothek Königsplatz Aan de noordzijde van het plein verheft zich de indrukwekkende Glyptothek met een Ionische zuilengalerij, wederom een architectonische creatie van Leo von Klenze uit 1816-1830 en ontworpen in opdracht van koning Ludwig I. Zoals overal in München in de bouwwerken van Von Klenze naar voren komt, heeft hij zich laten inspireren door de bouwkunst van de Grieken. In zijn classicistische architectuur overheersen zuilenrij en, architraven en kroonlijsten. De Glyptothek werd als museum voor antieke beeldhouwkunst gebouwd en is het oudste museum van München. Het gebouw herbergt een van de belangrijkste klassieke beeldhouwkunstcollecties van Europa. Dankzij koning Ludwig 1 zijn hier prachtige Griekse en Romeinse sculpturen bijeengebracht, die op bevel van de koning gewoon uit Griekenland en Italië zijn meegenomen. Een handelswijze die heden ten dage verboden zou zijn, maar in de 18e en 19e eeuw op grote schaal werd gebezigd. Europese archeologen en verzamelaars, waaronder talrijke Duitsers, Fransen en Engelsen, schroomden niet de mooiste beeldhouwwerken, tempelfa~ades en busteportretten naar Europa mee te nemen. En zo treffen we bijvoorbeeld ook in het Berlijnse Pergamonmuseum en in het Londense British Museum completetempelfacades en reliëfs aan, die daar eigenlijk niet behoren te zijn.

Alte Pinakothek Theresienstrasse Ook dit gebouw is een werk van Leo von Klenze, uitgevoerd tussen 1826 en 1836 en omgeven door groenpartijen met sculpturen van Henry Moore. Bij de bouw heeft hij zich laten inspireren door de Venetiaanse paleizen, die door hun sierlijkheid direct opvallen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het bouwwerk compleet verwoest, maar gelukkig heeft de restauratie van 1960 het in zijn oude luister hersteld. Binnen vindt u uitgebreide schilderijencollecties van de Middeleeuwen tot aan de vroege 19e eeuw. Prachtige werken zijn er onder meer te zien van Claude Lorrain, El Greco, Murillo en Rembrandt. De verzameling altaarstukken, afkomstig uit Beierse kloosters en kerken, is eveneens de moeite waard.

Hofbräuhaus Marienplatz

NEXT Motorreizen

Pagina 30

Dé toeristische trekpleister voor dorstige kelen is het met vlaggen versierde Hofbräuhaus aan Am Platzl. Deze hof brouwerij stamt uit 1644 en wordt dagelijks druk bezocht. Als brouwerij is het complex al lang niet meer in gebruik. Het Hofbräuhaus is een gezellig lokaal, dat uit diverse grote zalen en een Biergarten met fontein bestaat. Het bier vloeit er rijkelijk en er wordt luidruchtig gesproken. De begane grond biedt plaats aan wel 1000 mensen, die aan lange houten tafels zitten, zingen en hossen. Muziekkapellen en dansgroepen verhogen de sfeer. Behendig lopen kelners en serveersters met volle dienbladen met grote pullen bier tussen de bezoekers door. Op hoogtijdagen is het bier nauwelijks aan te slepen. In de zomer kunt u verkoeling zoeken in de lommerrijke Biergarten. Op vrijdag wordt het lokaal bezocht door in Lederhosen gestoken mannen, die ieder hun eigen bierkruik van een liter hebben. Deze grijze 'Masskrüge'worden gehuurd, zijn genummerd, en hangen naast elkaar in lange rekken. Met een eigen sleutel kunnen de mannen hun kostbare bezit te pakken krijgen. 1000 liter bier kan er in één keer getapt worden, als alle eigenaren aanwezig zijn. De buurt rondom Am Platzl heeft nog meer te bieden dan het Hofbräuhaus alleen. U vindt er veel restaurants en cafés. In het gele Orlandohuis uit 1899 kunt u sfeervol eten en in de kleine straatjes met 19e-eeuwse huizen in eclectische stijl is het goed toeven.

National Theater Marienplatz, Odeonsplatz

Het Nationale theater staat op de plaats van het 19e-eeuwse classicistische Münchner Opernhaus, dat tijdens de Tweede Wereldoorlog verwoest werd. In dit pand werden tijdens de regeringsperiode van koning Ludwig Il diverse opera's van Wagner ten gehore gebracht. In 1963 werd de huidige bouw aan het Max-Joseph-Platz gerealiseerd. In de zomermaanden vinden hier de Münchner Opernfestspiele plaats. Het is een lust voor het oog om in deze stemmige ambiance een opera mee te maken. Het publiek in de zaal, die in de kleuren goud, blauw, ivoor en rood geschilderd is, ziet er superchic uit. Driedelige kostuums en avondjurken zijn hier geen zeldzaamheid, en u moet het dan ook niet wagen om met een spijkerbroek binnen te willen komen. In het midden is een rond paviljoen, dat versierd is met schelpen en vier kleine fonteinen. De tuin is naar Frans voorbeeld aangelegd en wordt gekenmerkt door rechte, symmetrische lanen met lage struiken en gras. Er is een groot oorlogsmonument. Vanuit de tuin kunt u naar de NEXT Motorreizen

Pagina 31

ruime feest- en concertzaal gaan, die aan maar liefst 1200 mensen ruimte biedt. Deze ruimte is de vroegere Troonzaal en werd tijdens de Tweede Wereldoorlog zwaar beschadigd. Op de begane grond bevindt zich een verzameling Egyptische kunst.

Englischer Garten Universität U bent nu dicht bij de Engelse tuin, die tussen 1789 en 1830 ontworpen werd door de Amerikaanse landschapsarchitect Sir Benjamin Thompson, ook wel graaf van Rumford genoemd. Het park is vijf kilometer lang en twee kilometer breed en heeft een oppervlakte van maar liefst 350 hectare. Net als het Vondelpark in Amsterdam wordt het park in München druk bezocht door de inwoners van de stad. Met slingerende lanen, weilandjes, meren en verspreide boomgroepen heeft de architect het Engelse landschap willen nabootsen De zogenaamde Engelse landschapsstijl was in de vorige eeuw in heel Europa gn Amerika bijzonder geliefd. Als reactie op de rationele ontdekkingen in de tijd van de Verlichting volgde een sterk verlangen naar de terugkeer tot de natuur. Deze romantische gedachte kwam niet alleen tot uitdrukking in de bouw- en schilderkunst, maar deed ook in de landschapskunst zijn intrede. Strakke Franse tuinen met rechte lanen met geschoren hagen en boompjes, klassieke sculpturen en amforen maakten plaats voor grillige weggetjes met hoge, wilde bomen, stromende beken en watervalletjes. De symmetrische en geometrische tuinkunst had volledig afgedaan. Om het landleven nog natuurgetrouwer na te bootsen werden er koeien in de wei geplaatst en verschenen er landelijke huisjes en grappige bouwseltjes, waarmee het park aangekleed werd. Opvallend in de Englische Garten zijn de laat-18e-eeuwse oriëntaalse bouwwerkjes zoals de Chinesischer Turm of Pagode, die als uitzichtpunt dienst doet. Daar is ook een grote Biergarten. Wie zin heeft in een ritje per rijtuig, vindt hier een aantal koetsjes. Een markante plaats neemt verder de Monopteros uit 1830 in, een Grieks bouwwerk met een Ionische zuilenrij van de hand van Leo von Klenze. Het gebouwtje staat op een heuvel en het spreekt voor zich dat u ook hier een fraai uitzicht op het oude centrum van München hebt. Rondom het bouwseltje ligt op zonnige dagen de gay-scene van München te zonnebaden. Aan de Kleinhesseicher See bevindt zich een restaurant met Biergarten. In de winter wordt er op het meer geschaatst. In het Japanisches Teehaus kunt u niet voor bier terecht. Hier wordt op Japanse wijze thee geserveerd en gedronken, misschien een welkome afwisseling. Buitenwijken

Villa Stuck Prinzregentenplatz De fraaie Villa Stuck die in opdracht van de bemiddelde kunstenaar Franz von Stuck in Jugendstil gebouwd werd, bevindt zich in de Prinzregentenstrasse 60 aan de overkant van de Isar en dicht bij het Europaplatz. Het woonhuis, ligt in de kunstenaarswijk Bogenhausen die hierna apart besproken wordt (nummer 47). Franz von Stuck was nogal ingenomen met zichzelf en op een door hem gemaakt schilderij zien we hem bij zijn villa staan, omgeven door de bevolking van München. Bescheidenheid was een karaktertrek die hem ontbrak, en dat is ook aan de afmeting en de inrichting van zijn woonhuis te zien. De latere bewoners, het echtpaar Ziersch, hebben het pand aan de stad München geschonken. Ook hun bijzondere verzameling Jugendstilglaswerk en keramiek stonden zij af. Deze collectie bevindt zich meestal in het depot van het Stadtmuseum, evenals de meeste andere objecten, meubels, accessoires en kunstwerken uit de tijd van rond de eeuwwisseling. Hoewel München, evenals Praag, Wenen en Darmstadt, over een rijke Jugendstilerfenis beschikt en veel fraaie Jugendstilgebouwen telt, heeft de gemeente nooit echt belangstelling gehad voor deze kunststroming. Rond 1900 hielden zich in München diverse kunstenaars bezig met vernieuwende concepten. onder hen waren Franz von Stuck, August Endell, Hermann Obrist en Richard Riemerschrmed, NEXT Motorreizen

Pagina 32

die een belangrijke impuls gaven aan een nieuwe kunststroming. In januari 1896 verscheen te München het eerste nummer van het tijdschrift Jugend, een naam die aan deze nieuwe kunststroming of stijl werd gegeven; zo ontstond dus het begrip jugendstil. Gelukkig gaan er aan het einde van de 20e eeuw steeds meer stemmen op om in de Villa Stuck een jugendstilmuseum in te richten. Nu is het nog niet zo ver, maar als alle verwachtingen uitkomen kan er omstreeks het jaar 2002 in München sprake zijn van een echt Jugendstilmuseum en dan heeft deze kunststroming eindelijk de aandacht gekregen die zij verdient. Ook nu is de villa van binnen al een blik waard. Het authentieke Jugendstil-interieur herbergt bijzondere schilderijen. Ook vinden er wisselende tentoonstellingen plaats. In de nabije toekomst belooft het gebouw er echter nog mooier op te worden!

Alter Südlicher Friedhof Sendlinger Tor Voor liefhebbers van begraafplaatsen is dit oude kerkhof ten zuiden van het Sendlinger Tor Platz aan te bevelen. Van oorsprong werden op dit terrein, ver van het oude stadshart, slachtoffers van pestepidemieën begraven. Nu liggen hier vooral mensen uit de 19e en vroege 20e eeuw begraven. Bij de ingang naast de St. Stephankirche aan de Thalkirchner Strasse staat aan uw rech. terhand een bord met plattegrond. Veel belangrijke 19e-eeuwse schilders, kunstenaars en wetenschappers zijn hier begraven en met behulp van de plattegrond en de nummering zijn veel graven terug te vinden. U bent niet de enige bezoeker van deze begraafplaats. Het terrein wordt als wandelpark gebruikt en ook moeders met kinderwagens, verliefde stelletjes en kinderen lopen er rond. Het kerkhof bestaat uit twee delen. In het eerste deel vindt u het eenvoudige graf van de schilder Carl Spitzweg. Zijn profiel is op karikaturale wijze weergegeven in een reliëf van witmarmer; op zijn zerk is een kaars geplaatst. In dit deel treft u ook het graf van de eigenaar van de Spatenbrouwerij aan. Op het eerste gezicht vallen de meeste monumenten een beetje tegen. Wie Italiaanse grafsculptuur gewend is, zal vergeefs op zoek zijn naar witmarmeren beelden, wulpse figuren, lampjes, kaarsen en foto's. Die zuidelijke, theatrale uitbundigheid is op deze begraafplaats niet aanwezig. Poëtische teksten en lange gedichten zijn er evenmin. De graven liggen op groene velden, omzoomd door hoge, donkere bomen, struiken en bloemen. De klimop groeit er welig en heeft vele monumenten aan het oog onttrokken. Vogels fluiten en vlinders vliegen er op warme zomerdagen in het rond. Her en der duikt tussen het hoge lover een felgekleurd bronzen busteportret op. Een strengogende heer met grote krulsnor en een krachtig gezicht kijkt de bezoeker vanaf zijn hoge sokkel aan. Vrouwenportretten ontbreken nagenoeg. Anonieme vrouwenfiguren, weergegeven als treurfiguren of zogenaamde 'pleuranten', gotische madonnabeelden en vrouwelijke engeltjes zijn eigenlijk de enige dames op het kerkhof. Een enkele keer is op een familiegraf naast de beeltenis van de echtgenoot een reliëf van de echtgenote aangebracht. Opvallend is de witte vrouwelijke Jugendstilgestalte halverwege de lange middenlaan die hoog boven een zerk oprij st. Het tweede deel van het terrein, dat u bereikt via een groot poortgebouw, heeft de liefhebber van monumentale beeldhouwkunst veel meer te bieden. Langs de galerijen staan immens grote monumenten opgesteld voorzien van bronzen en marmeren engelen. Hier treft u reusachtige standbeelden van de overledenen aan, gestoken in eigentijdse kleding Helaas verkeren veel monumenten in slechte staat. De steen is afgebrokkeld, beelden zijn vernield en wat het meest opvalt, is de zwarte kleur van de sculpturen. Veel witmarmeren beeldhouwwerken zijn door de zure regen aangetast en veranderd in poreus, zwart gesteente. Ook de bronzen beelden zijn veelal zwart geworden. jammer, over vijftig jaar zal al dit moois verdwenen zijn.

Theresienwiese NEXT Motorreizen

Pagina 33

Wie het Oktoberfest wil meemaken, moet hiervoor naar de Theresienwiese gaan. Ooit was het nog een park en deed het zijn naam 'Wiese'(weide) eer aan. Nu is het getransformeerd in een betonnen vlakte, waar elk jaar rond eind september tot begin oktober een groot bierfeest wordt gehouden, dat qua grootte alle andere festijnen overtreft. Wie dan in München wil overnachten, moet lang tevoren een reservering hebben gemaakt. In de wijde omtrek is elk beschikbaar kamertje volgeboekt. In grote tenten staan lange houten tafels opgesteld, waar het bier in glazen en 'Krüge' van 1 of 2 liter wordt aangesleept. Traditionele blaaskapellen, Lederhosenfanfares en zang- en dansoptreden verhogen de sfeer. Buiten staan worstkraampjes en snacktenten. Ook is er een kermis waar jong en oud zich vermaakt. Het Oktoberfest heeft zijn oorsprong in een belangrijke gebeurtenis in de vorige eeuw. Toen in 1810 de latere koning Ludwig 1 von Bayern trouwde met Therese von Sachsen-Hilburghausen, werd er op het terrein een paardenrace georganiseerd. Het park kreeg later de naam Theresienwiese en werd het decor van het oktoberspektakel. In het park zijn enkele bijzondere monumenten opgericht, waartoe koning Ludwig 1 de opdracht had gegeven. Zo verheft zich op de Theresien Höhe een 27 meter hoog bronzen standbeeld van de patrones van Beieren, de Bavaria. Deze pompeuze Germaanse vrouwengestalte draagt in haar ene hand een eikenkrans en heeft in de andere een zwaard vast. Het beeld werd omstreeks 1850 gemaakt. Naast haar ziet u een leeuw. Deze Koning der Dieren komt ook in het Beierse wapen voor. Wie de 126 treden naar de top van het standbeeld maakt, wacht boven een prachtig uitzicht over de stad. Aan de overkant van de verkeersweg ligt het beurscomplex of Messegelände waar internationale vakbeurzen worden gehouden.

Schloss Nymphenburg

Wie vanaf de tramhalte de statige oprijlanen van Schloss Nymphenburg inloopt, ziet in de verte het riante zomerpaleis van de leden van het Huis Wittelsbach schitteren in de zon. Automobilisten kunnen hun auto dicht bij het kasteel kwijt. Echt mooi ziet het slot er eigenlijk niet uit, maar wel indrukwekkend. De langgestrekte wit-grijze gevelwand van 600 meter, die NEXT Motorreizen

Pagina 34

opgedeeld wordt in lagere en hogere panden, vertoont nauwelijks reliëf en ook de kille kleur van het bouwwerk verhoogt de sfeer niet. Het kasteel werd in opdracht van keurvorst Ferdinand Maria gebouwd voor zijn vrouw Henriette Adelaide. Met de bouw werd in 1664 door de architect Agostino Barelli begonnen. In 1673 zette de architect Enrico Zuccalli de bouwwerkzaamheden voort, waarna de voltooiing ruim twee jaar later plaatsvond. Beide architecten hebben ook de Theatinerkirche gebouwd, in opdracht van Henriette Adelaide. Zij hebben zich bij de bouw van kasteel Nymphenburg laten inspireren door Paleis Versailles hét paleisvoorbeeld van die tijd. De strakke symmetrische opzet van he hoofdgebouw met de beide zijvleugels weerspiegelt de Franse invloed De proporties zijn echter in de loop van de tijd uit het oog verloren. Door steeds weer nieuwe aanbouw in de 18e eeuw werd de gevelwand uitge. breid en is er een monotone façade met weinig spanning ontstaan. De halfronde gele bebouwing aan de voorzijde van het kasteel is vee speelser en losser van opzet. Door deze zogenaamde rondellen wordt he reusachtige voorhof min of meer ingesloten. Door het Nymphenburge Kanal bij de aanleg van het slotpark, het voorhof en de oprijlanen op te nemen, is er een bijzondere waterpartij gecreëerd. Ook deze aanleg duidt op Franse stijlinvloeden. Er zijn verschillende ingangen tot het park, die door middel vaneen bord zijn aangegeven. Ter hoogte van de Botanischer Garten is bijvoorbeeld een ingang. Deze botanische tuin werd omstreeks 1910 aangelegd en is eveneens de moeite waard. De tuin bevindt zich in het noordelijkste gedeelte van het slotpark. De planten zijn gerangschikt naar hoogtegebieden en geografische ligging en zijn voor een deel in kassen ondergebracht. In het Tropenhuis kunt u palmbomen, koffie-, cacaoplanten en bananen zien. De Rozentuin en het park met de vele rododendrons spreken even. eens tot de verbeelding. Er is ook een speciale afdeling alpiene planten. Hierna bereikt u het uitgestrekte slotpark, dat in 1671 in Italiaanse stijl werd ontworpen. Terracotta vazen, beelden en fonteinen bepaalden toen het beeld. In de 18e eeuw veranderde het park in een strakke, geometrische Franse tuin met geschoren hagen, rechte lanen en keurig geknipte sierboompjes. Ook die aanleg is inmiddels voor het grootste deel weer verdwenen, want in de 19e eeuw maakte dit ontwerp plaat~ voor de huidige Engelse landschapstuin. Het kaarsrechte kanaal met parallel lopende wandelpaden verraadt nog de Franse invloed, evenals de grote Parterre (4) achter het slot. Omgeven door groenvoorzieningen pronkt hier een reusachtige fontein, te midden van sculpturen van goden en een aantal hoge vazen. Een van de hoogtepunten is zonder twijfel de Marmorkaskade, een grote cascade met marmeren beelden. Opvallend is de god Neptunus met zijn goudkleurige drietand. Vanaf de cascade heeft u een prachtig uitzicht op het kasteel. Deze lange zichtas is geheel in overeenstemming met de Franse traditie. Tussen de bomen duiken her en der vreemde bouwseltjes op. Zij zijn tussen 1719 en 1739 gebouwd. In de Engelse landschapsstijl zijn twee grillig gevormde meertjes aangelegd. Bij de Grosse See (6) treft u de zogenaamde Apollo-Tempel (7) aan, een wit Grieks bouwseltje met zuilen dat aan de Monopteros in de Englischer Garten doet denken. De Kleine See wordt opgefleurd met een Pagodenburg (8), een wit gebouwtje dat in de verste verte niets weg heeft van een burcht. Wie een wandeling maakt over de kronkelige, lommerrijlke paden, komt geregeld voor verrassingen te staan. Liefhebbers van fantasierijke bouwwerkjes kunnen hier hun hart ophalen. Zo is er een jachtslot, de Amalienburg (9), ontworpen tussen 1734 en 1739 door François de Cuvilliés. Aan de buitenkant van dit suikerzoete bonbondoosje zij n j achtsymbolen en hertengeweien als stucdecoraties aangebracht. Binnen treft u jachtvoorstellingen en attributen aan. De Badenburg (10) is een ander bouwsel dat de aandacht verdiend, evenals de Magdalenenklause (11). Dit bijzondere bakstenen gebouw ziet er aan de buitenkant bewust uit als een bouwval, waar een kluizenaar of heremiet zich kon afzonderen. Natuurlijk gebeurde dit in werkelijkheid niet, maar geheel in overeenstemming met de gedachtegang uit de 18e eeuw hoorde er in een park een kluizenaarsrustplaats te zijn. De wanden van het interieur zijn geheel bedekt met schelpen, zodat de illusie van een schelpengrot NEXT Motorreizen

Pagina 35

gewekt wordt. Binnen staat een beeld van de heilige Magdalena, die als kluizenares boete doet en waaraan het gebouw gewijd is. Voorts moet hier nog een beeldengroep van Pan (12) genoemd worden. De paar rustieke huisjes aan het water stellen het Dörfchen (13) voor, een dorpje met enkele boerenhuisjes met felrode daken waarvan de bewoners in en rondom het-park en de botanische tuin werkzaam waren. Ten slotte kunt u nog een bezoek brengen aan de Menagerie (14). De binnenkant van het slot is een bezoek meer dan waard. De zalen zijn uitgerust met prachtige meubels, fijn porselein en aardewerken de wanden zijn behangen met gobelins. Bijzonder fraai is de Festsaal met rococostucwerk en fresco's van johann Baptist Zimmermann en zijn zoon Franz. Ook de slaap- en woonvertrekken zijn een lust voor het oog. In het kasteel zijn verschillende kunstverzamelingen ondergebracht. Zo treft u in het slot het Museum 'Mensch und Natur' aan. De Galerie in de noordvleugel biedt een overzicht van het 18e-eeuwse kasteel en slotpark. Hier treft u fraaie prenten aan die de geschiedenis van het slot verduidelijken. In de zuidvleugel vormt het Chinese lakkabinet een hoogtepunt. In deze vleugel zijn ook oude prenten en schilderijen tentoongesteld met voorstellingen van de kastelen van het Huis Wittelsbach. Voorts bevinden zich in de noordelijke rondelen het Porseleinmuseum en in de zuidelijke het Marstallmuseum met een collectie sleeën en pronkwagens. U verwondert zich misschien over de onmetelijke rijkdom van de vorsten van Wittelsbach. Overal in Beieren zult u oog in oog komen te staan met hun geschiedenis. Op de meest afgelegen plekken hebben zij kastelen en buitenpaleizen laten bouwen, te midden van uitgestrekte tuinen en parken met paviljoens en schitterende fonteinen. Voor de bouw werden de beste kunstenaars uit binnen- en buitenland aangetrokken. Op geld werd niet gekeken, interieur en exterieur moesten vooral imponeren, en a verblijven werden en zijn uitgerust met de kostbaarste kunstschatten.

Olympiapark Het ruime en mooie Olympiapa dat aangelegd is ten behoeve van de Olympische Spelen van 1972, is der twijfel een belangrijk recreatiegebied voor de inwoners van Munchen. Een donkere bladzijde in de geschiedenis van München is de Palestijnse aanslag tijdens de Spelen in 1972, waarbij elf Israëlische de nemers omkwamen en vele anderen gewond werden. Stadion, hal, zwembad en tennispark zijn voor iedereen toegankelijk. Onder leiding van een gids kunt u een bezoek brengen aan het reusa tige Olympiastadion, dat aan 69.200 mensen plaatsbiedt; hier speelt beroemde voetbalclub Bayern München zijn thuiswedstrijden. Beha sportwedstrijden worden er ook grote evenementen georganiseerd. Belangstellenden voor moderne architectuur zullen verbaasd staan over de tentachtige paviljoens die met kabels aan de grond bevestigd zijn. Het park omvat speelweiden, heuvels, fiets- en wandelpaden. Boven o de Olympiaturm, de 290 meter hoge televisietoren, bevindt zich een restaurant, vanwaar u een fraai uitzicht hebt over de stad en de omgeving. Bij helder weer zijn zelfs de Alpen te zien. Het is een 'Drehrestaurant heel langzaam draait het restaurant om zijn as. Een tweede restaurant te vinden bij de Olympiasee, waar in de zomer met een roeibootje gevaren kan worden. Roei- en kanowedstrijden vinden hier jaarlijks plaats tijden de Olympia Regatta. In de grote Olympiahalle is nóg een eetgelegenheid e zijn zes kegelbanen aangelegd. In het Theatron worden popconcerten gehouden en elk jaar met Pinkster vindt er een rockconcert plaats.

BMW-Museum Olympiazentrum Dichtbij het Olympiapark verheffen zich de cylindervormige torens van het BMW-hoofdkantoor met daarnaast het gelijknamige museum, waar werkelijk alles wat maar met auto's te maken heeft te zien is. NEXT Motorreizen

Pagina 36

Schwabing Münchener Freiheit Ten noorden van het stadscentrum ligt de oude kunstenaarswijk Schwabing, die al in d 8e eeuw onder de naam 'Swapinga' bekend was. Schwabing was tot aan het einde van de 19e eeuw een zelfstandige gemeente en werd bij München gevoegd na de aanleg van de lange Ludwigstrasse, die overgaat in de Leopoldstrasse. De driebogige Triomfpoort uit 1850, bekroond door de Bavaria en een vierspan met leeuwen, markeert de grens met Schwabing en staat bekend als de Siegestor of 'Münchener Freiheit'. Rond het eind van de 19e eeuw breidde de wijk zich snel uit, wat nog te zien is aan de fraai onderhouden Jugendstilpanden. Begin 20e eeuw werd Schwabing een geliefde plek voor schrijvers, kunstenaars en musici. Thomas Mann is een van de vele beroemdheden die hier gewoond hebben. Ook Kandinsky en Paul Klee woonden hier. De lommerrijke begraafplaats Alter Nördlicher Friedhof telt vele prominenten. Een mooi bronzen reliëf opgedragen aan een plaatselijke schilder door alle kunstenaars van München, bevindt zich aan een lange muurzij de van het kerkhof. Maar Schwabing is ook als uitgaanscircuit bekend. 'Münchener Freiheit' is in de volksmond synoniem voor het uitgaansleven, want in Schwabing is er voor ieder wat wils. Hier vindt u vele leuke cafés, (buitenlandse restaurants en discotheken.

Tierpark Hellabrunn Thalkirchen Aan de oever van de Isar in de wijk Harlaching, zes kilometer ten zuiden van het centrum, ligt de schitterende dierentuin Hellabrunn, die maar liefst 36 hectare en meer dat 3000 dieren telt. De verschillende diersoorten zijn ingedeeld naar geografische herkomst en in deze opzet is men erin geslaagd de dieren een zo natuurlijk mogelijke omgeving te bieden. De ruime aanleg van het park biedt mens en dier de nodige rust. Wandelwegen voeren langs de verblijfplaatsen van de dieren. Hoogtepunten zijn de apen, het tropenhuis en de grote, open volière. Ook het olifantenhuis en de afdeling met dieren uit de poolstreek trekken de aandacht. Voor kinderen zijn er een Kinder Zoo en een speeltuin. Het nachtleven concentreert zich voor een deel in Schwabing. Daar vindt u ook de meeste discotheken. Een aantal nachtclubs is in chique hotels ondergebracht, waaronder Hotel Bayerischer Hof (Promenadeplatz) en het Hilton (Am Tucherpark). Een echte rosse buurt bestaat in München niet. Bordelen zijn al lang geleden door de politie gesloten. Er zijn enkele obscure gelegenheden rond het Hauptbahnhof (Goethestrasse, Schillerstrasse). Illegale tippelzones zijn er rond het Maximilianplatz, de Viktualienmarkt, het Ostbahnhof en langs enkele uitvalswegen van de stad.

Omgeving van München De inwoners van München kunnen met de geografische ligging ervan dik tevreden zijn, want in de nabijheid bevinden zich vele attractieve ontspanningsmogelijkheden en bezienswaardigheden. In een landelijke streek liggen talrijke aantrekkelijke stadjes, zoals Freising en Fürstenfeldbruck. De drie kastelen op een rij in Oberschleissheim lenen zich goed voor een dagje uit. En de omliggende meren zijn in ruim een half uur met de S-Bahn vanuit het centrum van München te bereiken. Alle vijf de meren, waarvan de Ammersee en de Starnberger See de populairste en grootste zijn, worden druk bezocht. Wie de omgeving van München per fiets wil verkennen, kan dit zonder problemen doen omdat het gebied overwegend vlak tot zacht glooiend is.

NEXT Motorreizen

Pagina 37