Netheidsplan Etterbeek

Netheidsplan Etterbeek 2015-2018


Een initiatief van de schepen van Openbare Netheid, Marie-Rose Geuten. [email protected]

Coördinatie – redactie: Cédric De Myttenaere [email protected]

September 2015

Inhoudsopgave Inleiding ...................................................................................................... 1

I.

Methodologie .................................................................................... 3

II.

De drie werkdomeinen .................................................................... 6 1. Preventieve maatregelen: sensibilisering & participatieprojecten ........................ 7 2. Reactieve maatregelen: schoonmaak & ophaling ................................................... 10 3. Repressieve maatregelen: overlast bestraffen! ........................................................ 14

III.

Antwoorden voor de grote problemen ............................................. 18

A. Huisvuilniszakken....................................................................................................... 19 B. Sluikstorten .................................................................................................................. 21 C. Klein zwerfvuil............................................................................................................ 26 a) b) c) d) e) f)

Algemene maatregelen Verpakkingen van etenswaren Sigarettenpeuken Papier niet afkomstig van etenswaren De omgeving van de scholen Evenementen

D. Vuiligheid..................................................................................................................... 30 a) b) c) d) e) f)

Hondenpoep Tags en graffiti Overlast door zwerfdieren en/of wilde dieren Urine, spuug en uitwerpselen Wildplakken Vastklevend vuil


INLEIDING 1. Openbare netheid: een bezorgdheid van de Etterbekenaars Etterbeek is een dichtbevolkte gemeente (+/- 15.000 inwoners/km², meer dan het dubbele van het gewestelijk gemiddelde), gelegen binnen de eerste gordel. Op haar grondgebied verwelkomt zij een multicultureel sociaal weefsel en ze wordt met een belangrijke turn over geconfronteerd. Er zijn 21 scholen (lager en secundair) waar nog de onderwijscentra voor sociale promotie bij komen. Daarnaast zijn er verschillende handelszones. Er zijn bijna 1.500 sociale woningen. De gemeente is geen uitzondering in termen van kleine woningen en dus beperkte mogelijkheden om huishoudelijk afval op te slaan. Er werden heel duidelijk verschillenden soorten problemen in verband met netheid geïdentificeerd: A. De vuilniszakken met huishoudelijk afval: buiten de ophaaluren of –dagen buitengezet, slecht gesorteerd of niet conform; B. Sluikstorten: meubels, koelkasten, bouwafval, enz. die achtergelaten worden op het voetpad of in de buurt van stadsmeubilair, voornamelijk glas– en kledingcontainers; C. Klein zwerfvuil: verpakkingen (vooral van etenswaren), blikjes, flesjes, sigarettenpeuken, folders en reclame, enz.; D. Vuiligheid: hondenpoep, overlast door wilde dieren, urine, spuug en uitwerpselen, tags en graffiti, wildplakken, vastklevend vuil. Of het nu om vuilniszakken, sluikstorten, klein zwerfvuil of diverse vormen van vuiligheid gaat, de openbare weg, de voetpaden of de groene zones, en soms zelfs open privé-eigendommen, zijn dagelijks het slachtoffer van gebruikers die de geldende regels niet kennen, geen gebruik maken van de ophaaldiensten, maar ook eenvoudigweg geen respect tonen: bewoners, studenten, handelaren, pendelaars of mensen die op doorreis zijn door onze gemeente. De kwaliteit van het leefklimaat van de Etterbekenaars, en in het bijzonder de openbare netheid, baart de burgers zorgen. De vele klachten die de diensten voor straten en wegen krijgen, zijn hier het bewijs van. Tussen mei en oktober 2013 werden er drie wijkvergaderingen georganiseerd. 90% van de toespraken draaiden rond netheid. Er werd toen expliciet gevraagd dat de gemeente een repressiever beleid zou voeren, dat betekent zowel de huidige regels op het gebied van openbare netheid herhalen als vervuiling meer bestraffen. 2. Een totale politieke wil, een ambitieuze strategie en een versterking van de middelen Onze straatvegers binden dagelijks de moeilijke strijd aan met de vervuiling van de openbare ruimte. Om te reageren op de toename van het probleem dat zich de laatste jaren sterk laat voelen, heeft de gemeente, nochtans onder financieel plan, al heel wat innoverende initiatieven genomen op vlak van schoonmaak: meer personeel voor de schoonmaakdienst1, optimalisering van de werkmethodes, aankoop van materieel met hoge prestaties 2 , een mobiel containerpark 3 , overeenkomst voor begroening en verfraaiing, 1

In 15 jaar is het personeel van de dienst Openbare Netheid bijna verdubbeld, met een sterke toename rond 2005. 2 In 1998 erft de gemeente Etterbeek haar allereerste veegmachine van de Agglomeratie. De modernisering die dan van start gaat, zal blijven voortduren. Vandaag zijn we in de derde generatie veegmachines. In 2010 kocht de gemeente haar eerste vrachtwagen die afval samenperst. De declassering van deze vrachtwagen zou in 2014 en daarna in 2015 leiden tot de aankoop van twee nieuwe voertuigen met een grotere capaciteit.

1


proefproject met selectieve openbare vuilnisbakken en vuilnisbakken op zonne-energiedie afval samenpersen4, enz. Merk op dat deze uitbreiding van middelen, zowel op het vlak van methoden als op het vlak van schoonmaakinstrumenten en personeel om deze uitbreiding te ondersteunen, zich weerspiegelt in het budgetaandeel dat toegekend werd aan de projecten en aan het personeel gericht op netheid. In haar beleidsverklaring 2013-2015 heeft het college van burgemeester en schepenen openbare netheid tot een van haar prioriteiten gemaakt. Een beleid rond openbare netheid kan vandaag echter geen genoegen nemen met schoonmaak alleen. Daarom werd er beslist een Netheidsplan op te stellen dat gericht is op drie complementaire werkdomeinen: 1. Preventieve maatregelen: informatie, sensibilisering, participatieprojecten en proactiviteit 2. Reactieve maatregelen: ophalingsinfrastructuur en schoonmaakdiensten 3. Repressieve maatregelen: sancties bij vaststelling van overlast op het gebied van netheid We willen de huidige schoonmaak- en ophalingsinfrastructuur in vraag stellen en verbeteren, maar tegelijkertijd is de uitdaging om proactief te handelen, dat wil zeggen werken aan de onwetendheid van bepaalde burgers in verband met de gemeentelijke en gewestelijke ophaaldiensten enerzijds en de vervuiling die als overlast beschouwd wordt anderzijds, maar ook iedereen bewust maken van het respect voor de openbare ruimte om zo vervuiling te vermijden.5 Vervuiling voorkomen, dat gebeurt ook door middel van proactieve maatregelen waarmee problemen vermeden worden. Dat kan zowel door opnieuw meer transversaliteit te brengen in bepaalde procedures, als door te werken aan afvalvermindering, afvalsortering en recyclage6 of door alternatieve stromen te ontwikkelen om afval om te zetten in hulpbronnen7. Bovenop de preventieve en reactieve maatregelen wil de gemeente ook repressief optreden, dat wil zeggen dat ze zich wil wapenen met reglementen, personeel wil aanwerven om een einde te maken aan de dagelijkse straffeloosheid en doelgericht en systematisch wil optreden. In september 2014 heeft het college een coördinator aangeworven die de ontwikkeling, het opstellen, de opvolging en de evaluatie van het Actieplan verzekert en begeleidt.

3

In 2004 wordt er voor het eerst een mobiel containerpark ter beschikking gesteld van de bewoners van een wijk. Twee jaar later wordt dit uitgebreid naar verschillende plaatsen die voor alle inwoners toegankelijk zijn. 4 De eerste vuilnisbak op zonne-energie werd in 2010 geïnstalleerd op het Jourdanplein. In 2015 hebben we er drie waarvan er al twee werden aangesloten op het net om informatie krijgen over de vulgraad en de alarmsignalen. 5 In dat opzicht brengen we in herinnering dat er in 2013 een Gids voor netheid opgesteld en verdeeld werd in twee talen. 6 Er werden al heel wat sensibiliseringsacties op touw gezet, waaronder de netheidstand op de markt van het Jourdanplein, het organiseren van animaties rond afvalsortering in de scholen, de steun van verschillende initiatieven van bedrijven en burgers zoals de Recupel-wedstrijd om elektrisch en elektronische apparaten te verzamelen of de steun van de Duurzame Wijk Greenstone tijdens de Dagen van de Netheid (maart en november 2014). 7 Denk aan de projecten rond afvalvermindering en –waardering zoals de premie voor herbruikbare luiers of het Give Boxnetwerk en de virtuele Weggeefwinkel van Etterbeek die in 2014 door de dienst Duurzame Ontwikkeling werden opgericht: www.weggeefwinkel-etterbeek.be

2


I. METHODOLOGIE 1. Een multidisciplinaire en participatieve aanpak Zoals elke milieuaangelegenheid is ook netheid van nature een multidisciplinair onderwerp dat een aanpak vraagt waarin meerdere actoren een rol spelen. In november 2013 werd er dan ook een sturingscomité opgericht met interne en externe actoren van het gemeentebestuur, waaronder:        

het Kabinet van de Burgemeester het Schepenkantoor van Openbare Netheid de gemeentedienst Openbare Werken, met inbegrip van de dienst Openbare Netheid de gemeentedienst Duurzame Ontwikkeling de gemeentedienst Informatie het Veiligheids– en Preventiecontract de politiezone Montgomery het agentschap Net Brussel

Deze multidisciplinaire groep heeft aanleiding gegeven tot drie werkgroepen (preventie, organisatie van het schoonmaakwerk en bestraffing), die begin 2014 verschillende keren samengekomen zijn. Hieruit kwam een eerste reeks acties naar voren, hoofdzakelijk in termen van bestraffing, die uitgevoerd worden in samenwerking met de politiezone en het agentschap Net Brussel. Een andere werkgroep heeft zich tussen januari en juni 2015 dan weer gewijd aan een voorbereidende analyse die het mogelijk maakt gemeenschappelijke actiepistes naar voren te schuiven die ter goedkeuring voorgelegd werden aan het college. Het multidisciplinaire karakter van het Netheidsplan en van de actoren die eraan meewerken, beantwoordt in werkelijkheid ook aan de noodzaak om specifieke doelgroepen (nieuwe inwoners, inwoners van korte duur, enz.) of betrokken activiteitenzones (handelszones, omgeving van scholen, enz.) te bereiken. Om doeltreffend te zijn, moeten de gevoerde campagnes kunnen rekenen op de medewerking van de openbare instellingen, maar zeker ook op die van de verenigingen en de burgers. Er is dus nood aan een sterke participatieve component, te beginnen bij de ambtenaren op het terrein, van alle betrokken diensten. Met het doel te kunnen genieten van de verworven ervaringen in het kader van andere lokale overheden, heeft Etterbeek zich in november 2014 aangesloten bij de Franse vereniging Association des Villes pour la Propreté Urbaine (AVPU). Zo werd ze de eerste Belgische gemeente die bij dit netwerk aansloot. Het is ook in die zin dat in februari 2015 de eerste bijeenkomst van de AVPU georganiseerd werd in Brussel waardoor er een ruimte voor uitwisselingen ontstond tussen Brusselse gemeenten. 2. Een ontwikkelingsproces met voortdurende verbetering De perceptie van de openbare netheid heeft te vaak een subjectief karakter. Hoewel we de beleving van de burgers of de netheidsambtenaren niet willen betwisten, is het in het kader van de ontwikkeling van een strategisch plan om de openbare netheid te verbeteren nodig om objectieve maatstaven te gebruiken die door iedereen aanvaard worden en dus om over te gaan tot objectieve indicatoren van netheid (OIN). Sinds augustus 2015 worden er maandelijks metingen gedaan van indicatoren op “proefplaatsen” die representatief zijn voor de netheid van Etterbeek. Ook in de toekomst zullen deze metingen nog uitgevoerd worden. Het “OIN-rooster” van het AVPU is het resultaat van heel wat participatief denkwerk met de netheidsambtenaren en de bewoners en heeft zichzelf al op heel wat plaatsen bewezen. De 3


gegevens zullen driemaandelijks geanalyseerd worden en vergeleken worden met de waarden van andere leden van het AVPU-netwerk.

4

Netheidsplan Etterbeek 2015-2018 coefficient diviseur

superficie

secteur évalué

500 m2 minimum

équipements du secteur

quartier rue typologie* du secteur

corbeilles canisites distributeurs de sacs pour déjections cendriers publics point d'apport volontaire Date et heure de l'évaluation :

Date et heure du nettoiement :

…

…

Nature des détritus

Unité de comptage

comptage unitaire

papiers, emballages alimentaires

1 unité = 1 déchet ≥ au ticket de bus

autres papiers, emballages, journaux

1 unité = 1 déchet ≥ au ticket de bus

verre et débris de verre

1 unité = 1 élément

mégots

1 unité = 10 mégots

déjections canines

1 unité = 1 déjection

dépôts sauvages

1 unité = 1 m3 de dépôt

sacs d'ordures ménagères

1 unité = 1 sac

feuilles mortes

1 unité =1 m² de sol recouvert

tags

1 unité = pour tag<1m et x unités = x m

affiches, affichettes

1 unité <1m2 et x unités = x m2

souillures adhérantes (tâches)

1 unité = à partir de 20 cm2 de sol recouvert 1 unité = 1 déchet

déchets alimentaires organiques

2

total unité

ratio au 100m² (2 décimales max)

OBSERVATIONS

2

IMS (Indicateur Moyen de Salissure)

0,00

* TYPOLOGIE DU SECTEUR commerces, gare ou équivalent, mairie, logements collectifs, pavillonaire, Lycée, collège ou école, parcs et jardins, bureaux, zone industrielle, équpement sportif indiquez un n° lorsque plusieurs sites d'une même typologie sont évalués afin de les distinguer dans l'analyse

Commentaires

Operationele indicatoren en resultaatindicatoren zullen deze eerste kwantitatieve metingen nog aanvullen. Dankzij de beoordeling van deze indicatoren zal het sturingscomité haar acties voortdurend kunnen bijsturen op basis van regelmatige evaluaties om zo een voortdurende verbetering van het plan te garanderen. Daartoe wordt er later een boordtabel van de acties opgesteld op basis van dit Netheidsplan. Bedoeling is om op die manier jaarlijks of halfjaarlijks de verwezenlijkingen van het Plan op te volgen en het Plan te evalueren. Voor de verschillende actoren die betrokken zijn bij de uitvoering van het Plan, zal dit een referentiemiddel zijn voor de vordering van de verschillende acties. Tot slot zal de gemeente regelmatig communiceren over de acties en operaties die georganiseerd worden en over de behaalde resultaten in “Leven te Etterbeek”, op de website van de gemeente, via affichecampagnes en via bijeenkomsten, in het bijzonder via wijkvergaderingen.

5


II. DE DRIE WERKDOMEINEN

1. Preventieve maatregelen: sensibilisering en participatieprojecten 2. Reactieve maatregelen: schoonmaak & ophaling 3. Repressieve maatregelen: overlast bestrafffen!

6


1. PREVENTIEVE MAATREGELEN: sensibilisering en participatieprojecten Een preventief beleid op het gebied van netheid wil vermijden dat de problemen zich daadwerkelijk voordoen. Het wil allereerst een einde maken aan de onwetendheid van burgers over hun verplichtingen op het gebied van afvalbeheer en het behoud van de openbare netheid. Een dergelijk beleid wil ook werken aan een gedragsverandering in termen van respect voor de openbare ruimte en dat in de context van een maatschappij die geëvolueerd is naar een steeds groter wordende meeneemconsumptie en naar individuen die steeds minder verbonden zijn met het grondgebied waar ze wonen of waar ze doorreizen. Aan preventie doen, dat betekent zo goed mogelijk aansluiten bij de werkelijkheid van de slachtoffers maar ook van de daders van overlast om zo samen te komen tot meer bewustmaking van de impact die bepaalde daden hebben en samen te werken aan duurzame oplossingen. Het gaat er dus altijd om de preventieve oplossingen af te stemmen op de specifieke werkelijkheid van elk type overlast en van elk type doelpubliek dat aan de basis van het probleemgedrag ligt. De ambitie van de gemeente is bijgevolg om inwoners, handelaren, scholen, enz. te ontmoeten om hun werkelijkheid, hun moeilijkheden, hun behoeften en hun gebreken te begrijpen en de burgers zo beter te kunnen helpen bij hun ecologische handelingen en beter tegemoet te kunnen komen aan hun vragen. Het motto is dus om hand in hand samen te werken met de burgers en voor de burgers aan dit zorgwekkend onderwerp: openbare netheid. 1. Informatie-instrumenten en sensibiliseringscampagnes opstellen die de overlast op het gebied van netheid en de risico’s op bestraffing in herinnering brengen:

 Er werd een folder uitgegeven die in 10 talen en op een visuele manier de belangrijkste soorten overlast op het gebied van netheid en het indicatiebedrag van de boetes in herinnering brengt. De folder zal op verschillende manieren onder de burgers verdeeld worden (per post, maar vooral ook persoonlijk tijdens acties en campagnes).  Er werden affiches van A4- en A3-formaat ontworpen zodat burgers die hun steun willen laten blijken en de gebruikers aan willen spreken deze affiches aan hun raam kunnen hangen.  De aanwezigheid van informatiestands en animatoren op verschillende evenementen (wijkfeesten, feest van de gedeelde tuinen) wordt gegarandeerd.  Het hele jaar door zullen er heel wat themacampagnes gevoerd worden. 7


2. Informatievoorzieningen over de ophalingen schoonmaakdiensten voorzien waar men informatie kan verkrijgen of een klacht kan melden

 In november 2014 werd er een groen nummer (naast het logo «Etterbeek Netheid») in gebruik genomen om inlichtingen te verkrijgen, klachten te melden of een afspraak te maken voor een ophaling aan huis onder voorwaarden. In september 2015 zal er ook nog een voice mail verbonden worden aan dit nummer.  Om eenvoudiger contact op te nemen met de dienst Netheid kwamen er in november 2014 ook een e-mailadres en een webadres. Binnenkort zal er ook nog een formulier beschikbaar zijn op de website van de gemeente.  De webpagina’s van de gemeentelijke website die betrekking hebben op netheid zullen regelmatig herzien en bijgewerkt worden zodat ze dynamischer zijn.  Het is voorzien om de informatieruimtes over netheid (uitstalrek) zoveel mogelijk uit te breiden en er vooral voor te zorgen dat ze voortdurend worden aangevuld.  In het laatste trimester van 2015 zal er geïnvesteerd worden in een onthaalplaats die te goeder naam en faam bekendstaat om bezoekers een gepersonaliseerd antwoord te geven op vragen in verband met vuilnis en netheid en om hen te informeren over de lopende projecten.

3. Sensibiliseringsacties en participatieprojecten organiseren in samenwerking met partnerinstellingen (scholen, sociale huisvestingsmaatschappijen, verenigingen, organisatoren van evenementen…) niet alleen voor alle Etterbekenaars maar vooral ook voor specifieke doelgroepen (nieuwe inwoners, inwoners van korte duur zoals studenten of medewerkers van de Europese instellingen, handelaren of jongeren in de omgeving van scholen); 4. Een netwerk van “ambassadeurs van de netheid” op poten zetten: vrijwillige burgers die bezorgd zijn over de netheid en die bereid zijn een actieve rol te spelen als tussenschakel voor zijn buren en mee wil werken aan initiatieven.

8


5. Ambtenaren op het terrein aanstellen als « aanspreekpuntnetheid »: - Straatvegers (Netheid) - Gemeenschapswacht (Preventie) - Stewards (Betalend parkeren) - Nabijheidsinspecteurs (Politiezone) Daarbovenop zullen diezelfde ambtenaren extra toezicht houden op vervuiling. Hun waarnemingen zullen verzameld worden en nuttig gebruikt worden tijdens de multidisciplinaire wijkvergaderingen die maandelijks plaats zullen vinden. Dit maakt het mogelijk om de knelpunten beter te leren kennen en zo concretere antwoorden te bieden en de reactiviteit van de interventies te verbeteren.

 In mei 2014 liep er een multidisciplinair experiment in de Jourdanwijk (n°1) met de nabijheidsinspecteurs van de politie en de gemeenschapswacht van het Maatschappij- en Preventiecontract van de gemeente. Dankzij dit experiment kon er een eerste geosociologische analyse gemaakt worden en konden er enkele opvallende feiten vastgesteld worden die specifiek zijn voor de werkelijkheid van de wijk.  Sinds augustus 2015 worden en zullen er wijkvergaderingen georganiseerd worden, dat zijn maandelijks vergaderingen voor elk van de vijf wijken of territoriale afdelingen van Etterbeek. De vergaderingen worden georganiseerd in samenwerking met de aanspreekpunten-netheid van de verschillende beroepsgroepen om te luisteren naar de bezorgdheden van elke wijk en samen concrete oplossingen te bieden. 6. Een nieuwe functie « bemiddelaar van het eco-burgerschap » creëren om op het terrein te werken, contacten te leggen, animatie te organiseren en te sensibiliseren voor de openbare netheid in het kader van het Duurzaam Wijkcontract JachtGray8 en, later, voor het hele grondgebied.

 Er werden hiervoor al twee ambtenaren aangeworven tijdens de maand september 2015. 7. De politiemedewerking op het vlak van openbare netheid versterken en systematiseren.

8

Fiche 5.7 van het project « Burgerschap en Openbare Ruimte » in het kader van het Duurzaam Wijkcontract Jacht-Gray is te raadplegen op de website van de gemeente.

9


2. REACTIEVE MAATREGELEN: ophaling en schoonmaak De dienst Netheid telt vandaag een veertigtal ambtenaren9 en zestien voertuigen die zich inzetten voor de schoonmaak. De ploegen hebben de volgende taken: 42 km gemeentewegen schoonmaken en meer dan 400 publieke vuilnisbaken ophalen, 27 hondentoiletten schoonmaken en 53 zakjesverdelers vullen, indien nodig de honderden sterfputten schoonmaken, ongeveer één “mobiel containerpark” per maand organiseren, in de herfst dode bladeren op de openbare weg bijeenvegen en het storten van het opgehaald afval bij de erkende ophalers voor de verschillende fluxen in goede banen leiden. Tot op vandaag wordt de schoonmaak van graffiti daarentegen uitbesteed aan een gespecialiseerd bedrijf maar dit vraagt uiteraard om opvolging en controle. Het Algemeen Politiereglement (APR) schrijft voor dat het de taak is van de inwoners en de handelaren om de voetpaden schoon te houden. Nochtans maken onze gemeentediensten heel vaak voetpaden en etalages van gebouwen schoon om tegemoet te komen aan het gebrek aan onderhoud door de burgers zelf. Dit schoonmaakwerk is noodzakelijk om het hoofd te bieden aan de problemen die de gebruikers veroorzaken met hun gebrek aan respect voor het leefklimaat. Bovenop de inspanningen die dagelijks geleverd worden door de netheidsdiensten, aarzelt de gemeente niet om haar methoden in vragen te stellen en vindt zij het belangrijk om te luisteren naar de verwachtingen van haar burgers om op die manier haar schoonmaak- en ophalingsvoorzieningen voortdurend te verbeteren en zo te beantwoorden aan de realiteit van de steden die blijven evolueren. Er werden ook maatregelen voorzien om de infrastructuur te optimaliseren en om te waarschuwen voor de risico’s van sluikstorten en verschillende soorten vuiligheid. Tot slot is het nog altijd aangewezen om de samenwerking met andere instellingen uit de openbare ruimte te onderhouden en te verbeteren, te beginnen bij de instellingen, voornamelijk gewestelijke zoals het agentschap Net Brussel, die belast zijn met het afval- en schoonmaakbeheer. 1. De ophalingsvoorzieningen versterken en optimaliseren:

 Als aanvulling op de gewestelijke ophalingsvoorzieningen voor grof huisvuil en chemische producten, behoudt de gemeente Etterbeek haar dienst ophaling aan huis voor personen met een beperkte mobiliteit en zal ze vanaf 2016 haar voorziening “mobiel containerpark” nog verder uitbreiden. Deze ophalingsvoorzieningen, die het mogelijk maken om heel wat sluikstorten te vermijden, worden verder uitgelegd in hoofdstuk III.B.1.  Om op een samenhangende manier te voorzien in de behoefte aan meer openbare 9

40 straatvegers (waarvan 1 opzichter en 2 ploegbazen) en verschillende verantwoordelijken op de technische dienst Openbare Werken.

10


vuilnisbakken zal de dienst Netheid voor het einde van 2016 overgaan tot een analyse van de plaatsing van de openbare vuilnisbakken door middel van een inplantingsplan. Dit is een extra voorziening in de strijd tegen het klein zwerfvuil. Meer uitleg hierover in hoofdstuk III.C.a.  Om de ophaling van openbare vuilnisbakken van de gemeente te optimaliseren en te moderniseren komen er vier extra vuilnisbakken op zonne-energie die afval samenpersen als aanvulling op de drie vuilnisbakken die al op het grondgebied aanwezig zijn. Het belang van deze vuilnisbakken schuilt niet alleen in hun grotere opslagcapaciteit maar ook in het feit dat ze aangesloten kunnen worden op het net om hun vulgraad te kennen en alarmsignalen door te sturen zodat ze op het juiste moment opgehaald worden.  Om het aantal sigarettenpeuken op de voetpaden en in de rioolkolken langs de weg te verminderen, is het een prioriteit om rokers aan te moedigen gebruik te maken van asbakken. Daarom zal de gemeente een onderzoek voeren naar openbare asbakken op plaatsten die geconfronteerd worden met dit probleem en zal ze het idee ook uittesten. Een completere aanpak van de oplossingen wordt voorgesteld in hoofdstuk III.C.c. 2. De schoonmaakwerking en de schoonmaakvoorzieningen herzien:

 Rekening houdend met het probleem van sluikstorten in de omgeving van stadsmeubilair, en in het bijzonder glas- en kledingcontainers, voorziet de gemeente middelen om het stadsmeubilair en de boomperken minder aantrekkelijk te maken. Deze acties worden beschreven in hoofdstuk III.B.3.  Om het hoofd te bieden aan het toenemend aantal tags en graffiti, op private en publieke gevels en op stadsmeubilair, heeft de gemeente een aantal aangepaste strategieën ontwikkeld voor de schoonmaak ervan. Deze worden voorgesteld in hoofdstuk III.D.b dat handelt over de strijd tegen tags en graffiti.  De evolutie van het gebruik en het soort afval dat gevonden wordt, verplicht ons om onze instrumenten voortdurend opnieuw in overweging te nemen. Daarom heeft de gemeente besloten een beroep te doen op afvalzuigers, ook wel Glutton ® genoemd, al oplossing voor de schoonmaak van klein zwerfvuil. Deze voorziening wordt beschreven in hoofdstuk III.C.a. 3. Een betere reactiviteit van de (gemeentelijke en gewestelijke) schoonmaakdiensten, in het bijzonder met betrekking tot het ophalen van sluikafval: Als we het gezegde « vuil trekt vuil aan » mogen geloven, is het ook waar dat een nette plaats uitnodigt om de plaats schoon te houden. Dit rechtvaardigt het zoeken naar oplossingen en de inspanningen die door de gemeente geleverd worden om zo snel 11


mogelijk te reageren op afval dat opduikt. Vandaag wordt dit mogelijk gemaakt dankzij de smarthphones en tablets waarover de ambtenaren op het terrein beschikken en dankzij software en applicaties die het mogelijk maken incidenten snel te signaleren.

 Sinds 2013 gebruikt de dienst Preventie de websversie van « FixMyStreet » om incidenten in verband met netheid door te sturen naar de dienst Netheid. De doorgeeftermijn van de incidenten was echter nog niet aangepast aan de reactiviteitsgraad die nodig is om het netheidsprobleem op te lossen. De burgemeester steunde daarom het gebruik van de FixMyStreet smartphoneapliccatie. Die maakt het namelijk mogelijk om netheidsproblemen sneller te melden. - Tussen januari en juni 2015 nam de gemeente het initiatief voor een pilootfase waarin de applicatie « FixMyStreet », ontworpen door het Centrum voor Informatica voor het Brusselse Gewest (CIBG), aangepast werd: 18 ambtenaren op het terrein, vooral “aanspreekpunten-netheid”, van verschillende diensten, werden met smartphones uitgerust en opgeleid om de applicatie te gebruiken.

- Na deze pilootfase werd de verdeling van de smartphones geoptimaliseerd in functie van de behaalde resultaten. Het project werd voortgezet met de diensten die het best aangepast waren in de mate dat het project goede resultaten heeft opgeleverd, ondanks enkele moeilijkheden. - De gemeente zal nog de toepasselijkheid, de graad en de modaliteiten evalueren van een maatregel die het gebruik van dit hulpmiddel wil uitbreiden naar andere ambtenaren of beroepskorpsen10.

10

De nabijheidsinspecteurs hebben al toegang tot FixMyStreet, maar in mindere mate en via de webinterface die heel wat minder reactief is.

12


 Eind 2015 zal de dienst Netheid van de gemeente Etterbeek ook werken met de software Allo-Pronet van het agentschap Net Brussel. Doel is om enerzijds te compenseren dat Net Brussel geen deel uitmaakt van het FixMyStreet-project en anderzijds gebruik te kunnen maken van een complementair en stabiel hulpmiddel. - In november 2015 worden de gemeenteambtenaren door de informaticadienst van het agentschap Net Brussel opgeleid om met de software Allo-Pronet te werken. - In eerste instantie zullen de incidenten die via de applicatie FixMyStreet gemeld worden manueel geëxporteerd worden naar Allo-Pronet zodat het agentschap Net Brussel kan ingrijpen en het incident kan opvolgen. - Na evaluatie van de resultaten en op voorwaarde dat men beschikt over abonnementen met een voldoende stabiele dataverbinding, zullen verschillende ambtenaren op het terrein vervolgens (in 2016) uitgerust worden met tablets of laptops waarmee ze het incident rechtstreeks in Allo-Pronet kunnen melden en de hulp van het gewestelijk agentschap kunnen inroepen.

13


3. REPRESSIEVE MAATREGELEN: overlast bestraffen! 1. De Reglementen (Algemeen Politiereglement, Belastingreglementen) aanpassen door toevoeging of aanpassing van artikels die de repressieve maatregelen op het gebied van openbare netheid willen versterken en artikels die betrekking hebben op openbare netheid benadrukken;

 Eind 2014-begin 2015 werd het Belastingreglement op het schoonmaken van de openbare wegen bijgewerkt en werden er ambtenaren aangesteld om er indien nodig een beroep op te doen. De toepassing ervan is echter ondergeschikt aan het Algemeen Politiereglement dat echt tot doel heeft om overlast te “bestraffen”.  Hoewel de bestraffing op het gebied van openbare netheid zich lange tijd heeft beperkt tot enkele gevallen van overlast zoals het onjuist buitenzetten van zijn vuilniszakken, sluikstorten of het niet oprapen van hondenpoep buiten de hondentoiletten, werd het assortiment wetsartikels waar echt een beroep op gedaan wordt fors uitgebreid. De volgende feiten zullen bestraft worden en er zullen communicatiecampagnes op poten gezet worden, waarover meer uitleg staat in hoofdstuk II.A.1.

Huishoudelijk afval deponeren in openbare vuilnisbakken Art. 39 §2

Vuilbakken onjuist buitenzettent of onjuist plaatsen Art. 39 §1

Achterlaten van chemisch afval Urine, spuug, uitwerpselen

Tags & graffiti

Art. 30 ou O.R.

Art. 99

Art. 32

Vuilnis achterlaten in boomperken

Sluikstorten Art. 30

Klein zwerfvuil achterlaten of weggooien

Niet-opgeruimde hondenpoep Art. 91

Art. 30

Wildplakken Art. 9

Art. 39

Reclame of drukwerk op voertuigen Art. 18

Wilde dieren of zwerfdieren voederen Art. 42

14

Afval achterlaten in openbare containers die daartoe niet bestemd zijn Art. 37




Als aanvulling op de maatregelen uit hoofdstuk III.C.c die tot doel hebben de strijd aan te binden tegen sigarettenpeuken op de wegen, spelen de bedrijven, en in het bijzonder de handelszaken, een belangrijke rol. In die zin zal de gemeente een toevoeging doen aan het Algemeen Politiereglement, met name de verplichting om asbakken te plaatsen en te onderhouden voor de gevel van horecazaken, handelszaken en openbare instellingen.

2. Toename en mobilisatie van ambtenaren op het terrein die bevoegd zijn om vaststellingen te doen: - de gemeentelijke vaststellers; - de politieambtenaren (in het bijzonder de hondenbrigade en de fietsbrigade); - de vaststellers van het agentschap Net Brussel.

 Sinds augustus 2015 werden gemeentelijke vaststellers van verschillende diensten op het terrein al opgeleid en gemobiliseerd rond de knelpunten. Zij kregen de opdracht om elke inbreuk op het gebied van netheid op heterdaad te betrappen.  De driemaandelijkse, of zelfs zesmaandelijkse, kalender voor repressief optreden maakt het voortaan mogelijk om de gemeentelijke vaststellers, in het bijzonder die van administratieve en technische diensten, de mogelijkheid te geven om in dit kader vrijwillig extra uren te presteren en zich dus te organiseren.  Sinds de zomer van 2015 loopt er bij de politieambtenaren een sensibiliseringsprooject om rekening te houden met de openbare netheid, vooral bij de ambtenaren op het terrein (hondenbrigade, fietsbrigade, nabijheidsinspecteurs) en de ambtenaren van de dispatching die de interventieaanvragen ontvangen en doorgeven.  De burgemeester en de korpschef van de politiezone hebben beslist om vanaf september 2015 themaweken rond repressief optreden te

organiseren met de steun van de honden- en fietsbrigade van de politie en dit met een maandelijkse regelmaat.  Ten laatste in oktober van 2015 zal de gemeenteraad vaststellers van het agentschap Net Brussel benoemen zodat ook zij vaststellingen kunnen

doen op het gebied van gemeentelijke administratieve sancties op basis van het Algemeen Politiereglement. Op die manier wordt hun actieradius uitgebreid en sluiten zij zich in functie van hun beschikbaarheid aan bij alle operaties van de gemeente.  Nieuwe ambtenaren, voornamelijk op het terrein, zullen de opleiding tot vaststeller volgen om hiervoor meer personeel te hebben.  Het college zal tot slot nieuwe vaststellers op het terrein aanwerven.

15


3. De sanctiemechanismen11 (operationeel en administratief) versterken die tot doel hebben de strijd aan te binden tegen overlast op het gebied van netheid:

 Sinds 2014 bestaat de mogelijkheid om vuilniszakken die onjuist buitengezet werden of slecht gesorteerd zijn en sluikafval te doorzoeken (zie hoofdstuk III.A.2). Hiermee wil men vaststellingen doen met betrekking tot de gemeentelijke administratieve sancties. (“Netheid Brigade”). Deze mogelijkheid werd in november 2014 versterkt door de tijdelijke overplaatsing van twee vaststellers van de dienst straten en wegen. De resultaten, in termen van vuilniszakken die aanleiding geven tot een vaststelling, zijn indrukwekkend.

 Vanaf oktober 2015 zal de politiezone haar (mobiele) camera’s inzetten om de middelen te versterken, in het bijzonder om repressief optreden te ondersteunen.

 In juli 2015 besliste het college om de ploeg “Administratieve sancties” van de dienst Betwistingen te versterken om het coderen en het opvolgen van de vaststellingen te verzekeren.  Dezelfde ploeg zal ten laatste eind 2015 uitgerust worden met een software die specifiek aangepast is om administratieve sancties te behandelen.  Begin 2017 zal er een autonome cel « Verbalisering Netheid » komen die ongeveer uit 5 ambtenaren zal bestaan. Zo wil men de samenhang van de operaties en de flexibiliteit van de repressieve maatregelen ten opzichte van netheidsproblemen waarborgen. 11

In 2014 werden er 630 dossiers in verband met netheid behandeld terwijl dat in de eerste vijf maanden van 2015 al 658 dossiers waren.

16


4. Systematischer repressief optreden en de samenwerking met de politiezone en de dienst “Opsporing en Verbalisering” van het agentschap Net Brussel systematiseren:

 Nachtelijk doorzoeken van de vuilniszakken die fout buitengezet werden of niet conform zijn en van sluikafval (minstens één keer per maand);  Nachtelijke verdoken acties (minstens één keer per maand);  Filterblokkades door de politie gericht op het illegale transport van afval, genaamd « bestelwagen operaties » (minstens om de twee maanden);

17


III. ANTWOORDEN OP DE GROTE PROBLEMEN Bovenop de algemene maatregelen komen er specifieke antwoorden om de verschillende overlastproblemen12 terug te dringen:

A. Huisvuilniszakken  Slecht gesorteerd  Onjuist buitengezet  Verkeerde dag/uur  Verkeerde plaats  Niet conform

B. Sluikstorten    

Meubels Elektrische huishoudapparaten Bouwmateriaal Chemische producten

C. Klein zwerfvuil  Papier en verpakkingen van etenswaren  Blikjes en flesjes  Reclamebladen  Reclamevisitekaartjes  Sigarettenpeuken

D. Vuiligheid      12

Hondenpoep Wilde dieren (bv. duiven) Urine, spuug, uitwerpselen Tags & graffiti Wildplakken

De kleurcodes op pagina 9 van dit document worden in de volgende pagina’s gebruikt om de verschillende werkdomeinen beter aan te duiden.

18


A. Huisvuilniszakken Onjuist buitengezet of niet conform

In Brussel wordt de selectieve ophaling van huishoudelijk afval georganiseerd door het gewestelijk agentschap Net Brussel. De ophaalkalenders verschillen naargelang de straten. De kennis van de voorschriften in zake sorteren en ophaaldagen laat vaak te wensen over. Hier zijn heel wat redenen voor: onwetendheid over de voorschriften, soms omwille van een recente aankomst is het Brussels gewest, gebrek aan territoriale binding en contact met de lokale instellingen (bijvoorbeeld voor studenten of stagiaires en werknemers van de Europese instellingen), herhaaldelijke wijzigingen van de ophaalfrequentie tijdens de laatste jaren, moeilijkheden om de persoonlijke ophaalkalender te vinden op het internet, enz. Sommige gezinnen, voornamelijk uit appartementsgebouwen, hebben tot slot ook problemen om het afval op te slaan omwille van te weinig plaats in hun woning. De volgende actiepistes werden uitgekozen: 1. « trash-operaties »13 op poten zetten die een maand zullen lopen 1) Sem 1 et 2: Informatie voor de inwoners en de handelaren: Huis-aan-huisverkopen bij de inwoners om hen een “Netheidspakket” te overhandigen met daarin een specifieke brief om de netheidsactie voor te stellen, informatie over sorteren, de Proxy Chimik, de ophaalkalender en de containerparken. 2) Sem 3: Extra schoonmaak van de betrokken wegen 3) Sem 4: Bestraffingen gedurende een week  In samenwerking met het agentschap Net Brussel werd er in juni 2015 een eerste trash-operatie georganiseerd op de gewestwegen. Zulke acties zullen driemaandelijks gehouden worden op voorwaarde dat de samenwerking met het gewestelijk agentschap voortgezet wordt. De volgende actie is voorzien voor oktober 2015.  Momenteel wordt de mogelijkheid onderzocht om ook op problematische gemeentewegen trash-operaties te organiseren. Dit zal gebeuren zonder de steun van het gewestelijk agentschap en zal in principe op een participatieve manier verlopen in het kader van “Clean Up Day” of “Weken van de Netheid”. 2. Repressief optreden en repressieve middelen op touw zetten

13

Dit woord werd ontleend aan het agentschap Net Brussel waarmee Etterbeek samenwerkt.

19


 Sinds 2014 bestaat de mogelijkheid om overdag vuilniszakken die onjuist buitengezet werden of slecht gesorteerd zijn te doorzoeken (“Netheidsbrigade”) met als doel elementen te vinden om de daders te kunnen identificeren. Dit heeft al mooie resultaten opgeleverd op het terrein (cfr. Grafiek in hoofdstuk II.3.3) en de voorziening werd in november 2014 versterkt door twee extra vaststellers van de dienst straten en wegen.  Sinds juni 2015 worden ook ’s nachts vuilniszakken doorzocht die onjuist buitengezet werden of slecht gesorteerd zijn. Deze operaties doen beroep op minsten één vrachtwagen van de dienst voor straten en wegen, een ambtenaar van de dienst voor straten en wegen en een vaststeller. Minstens één keer per maand zullen zulke operaties plaatsvinden. 3. Herinnering aan en controle van het naleven van de verplichting, die beroepsmensen hebben, om te beschikken over een goedgekeurde afvalcontainer; In Brussel moeten alle beroepsmensen die meer afval produceren dan een gezin een aantal verplichtingen in acht nemen op het vlak van sorteren en vuilnisophaling. De toepassing van deze wet, die sinds 2013 van kracht is, wordt nog te vaak naast zich neergelegd, wat aanzienlijke netheidsproblemen met zich meebrengt, voornamelijk in horecazaken. Wetende dat de vuilniszakken afkomstig uit de horeca voornamelijk bestaan uit organisch afval, trekken deze heel wat zwerfdieren aan (kraaien, vossen, ratten, enz.). Dat geeft aanleiding tot kapotte vuilniszakken en dus voedselresten die zelfs op straat verspreid liggen.  Op basis van een telling van de risico-ondernemingen die in april 2015 werd uitgevoerd in samenwerking met de dienst Middenstand, zal de gemeente eind september een brief rondsturen waarin de verplichting in herinnering gebracht wordt. Zo wil men ook nagaan of er een contract loopt met een erkende ophaler.  De naleving van deze verplichting zal nagegaan worden, alleereerst op basis van de antwoorden vanaf november 2015 en daarna, eind 2015, via een telefonisch onderhoud en een bezoek ter plaatste bij de zaken die geen gevolg gegeven hebben aan de gemeentelijke bief. Indien mogelijk zal hierbij een inspecteur van de politie of een gewestelijke dienst aanwezig zijn om de overtreders aan te sporen de situatie indien nodig te regulariseren.  Tot slot zal de gemeente begin 2016 het nodige doen om de instanties, zoals Leefmilieu Brussel, aan te spreken die in staat zijn om de ondernemingen die in gebreke blijven onder druk te zetten.

20


B. Sluikstorten

Sluikstorten heeft verschillende oorzaken. Voor een deel gebeurt sluikstorten door personen die het grondgebied doorkruisen om er hun bouwmateriaal te dumpen. Het sluikafval is ook afkomstig van Etterbekenaars: inwoners die verhuizen, die zich niet kunnen of willen verplaatsen naar een containerpark of een aangepaste ophaalplaats of die soms eenvoudigweg niet op de hoogte zijn van het bestaan van de selectieve ophaalvoorzieningen of de voorzieningen rond herwaardering en hergebruik die in Etterbeek en in het hele Brusselse gewest beschikbaar zijn: -

-

Het netwerk van Giveboxen en de virtuele Weggeefwinkel van Etterbeek (www.weggeefwinkel-etterbeek.be); De textielbollen van Spullenhulp; Het “mobiel containerpark” van Etterbeek en de twee gewestelijke containerparken van Net Brussel; Ophaling van grof huisvuil aan huis door het agentschap Net Brussel voor elke Brusselaar of door de dienst Netheid van Etterbeek onder bepaalde voorwaarden: ouder zijn dan 65 of over een algemeen attest erkenning van de handicap beschikken; De Proxy Chimik-vrachtwagens die chemisch huishoudelijk afval aannemen. Een jaarkalender geeft aan waar de vrachtwagens terug te vinden zijn; De glascontainers van het agentschap Net Brussel; De inzamelplaatsen van Recupel : afgedankte elektrische en elektronische apparaten (AEEA) en batterijen en lampen; De inzamelplaatsen voor (frituur)olie; Het inzamelpunt voor kurken aan de ingang van het gemeentehuis ;

De maatregelen die genomen worden om het grondgebied van de Etterbekenaars te vrijwaren van sluikstorten zijn de volgende: 21


1. Optimalisering van de ophalingsdiensten en de communicatie hieromtrent:

 De gemeente heeft al ervaring met het mobiel containerpark 14 dat druk bezocht wordt. Daarom zal het zulke mobiele containerparken blijven organiseren op verschillende plaatsten in de gemeente. Net als in 2015 zal chemisch afval er aangenomen worden om zo het gewestelijke Proxy Chimik aan te vullen. Vanaf januari zullen er niet twee maar drie locaties zijn. Bovendien zal het aantal data verhoogd worden naar 12 per jaar, met twee extra dagen in juli en augustus. Onder voorbehoud van bevestiging door de organisatie zal de gemeente er ook Spullenhulp verwelkomen om een tweede leven te geven aan voorwerpen die in goede staat zijn.  Om tegemoet te komen aan de beperkte mobiliteit van bepaalde personen zal de dienst Netheid grof huisvuil blijven ophalen aan huis. Dit is enkel bedoeld voor Etterbekenaars die ouder zijn dan 65 en/of over een algemeen attest erkenning van de handicap beschikken.  Elk jaar zal er een folder “Mobiel containerpark” opgemaakt worden en in december verdeeld worden in de brievenbussen van de Etterbekenaars. Deze folder zal ook beschikbaar zijn in informatiekiosken en uitgedeeld worden in het kader van verschillende preventie- en sensibiliseringscampagnes. Er zullen meer van die campagnes georganiseerd worden om deze ophalingsvoorziening meer bekend te maken.  Het onthaal door het publiek en de behaalde resultaten nodigen uit om het netwerk van Giveboxen op het gemeentelijk grondgebied uit te breiden en de virtuele Weggeefwinkel van Etterbeek bekender te maken bij de Etterbeekse inwoners en werknemers.  Sinds 2010 worden er elk jaar informatiecampagnes gevoerd om in herinnering te brengen dat er ophalingsvoorzieningen bestaan voor specifieke voorwerpen en materialen: Wedstrijd en Operatie Recupel, inzamelacties frituurolie, enz. - De samenwerking met ophalers van speciaal afval gaat door en zal versterkt worden. - De mogelijkheid om het assortiment van herbruikbare producten die in Etterbeek opgehaald worden verder uit te breiden, zal in 2016 onderzocht worden in functie van de aanvragen. - In 2016 zal overwogen worden om bepaalde ophalingen uit te breiden naar andere plaatsen. Dit zal gebeuren op basis van een analyse van de uitgesproken behoeften.

14

Ongeveer 2.500 inwoners bezoeken jaarlijks het mobiel containerpark, dat is gemiddeld goed voor 130 ton huisvuil per jaar.

22


2. Middelen inzetten om het stadsmeubilair en de boomperken minder aantrekkelijk te maken:

Bepaalde factoren dragen er in grote mate toe bij dat sluikstorten zich opstapelt, dat is het geval voor alle stadsmeubilair. Het stadsmeubilair, en voornamelijk het meubilair dat bestemd is voor het inzamelen van waardevol materiaal (textielbollen van de vzw Spullenhulp, glascontainers van Net Brussel, enz.) is in grote mate het slachtoffer van sluikstorten. Daarom zullen er maatregelen genomen worden om dit fenomeen zoveel mogelijk in te dijken:  De netheidsploegen die instaan voor de ophaling van de gemeentelijke openbare vuilnisbakken besteden er voortaan meer aandacht aan de omgeving rond de containers en bollen schoon te maken, zowel op de gemeentewegen als op de gewestwegen die als knelpunt bekend staan.  De gemeente heeft de instellingen die het stadsmeubilair plaatsen aangesproken en hen gevraagd het meubilair zo snel mogelijk systematisch schoon te maken. Ook in de toekomst zal de gemeente deze instellingen blijven aanspreken. De experimenten met ondergrondse kledingbollen en afvalcontainers hebben aangetoond dat sluikstorten in de omgeving drastisch teruggeschroefd kon worden. Ook in Etterbeek wordt dit daarom al op bepaalde plaatsten toegepast

23


 Op dit moment wordt onderzocht of dit algemeen toegepast kan worden. De bedoeling is om het stadsmeubilair ondergronds te installeren als de sites het toestaan (in bijzonder de netwerken van de nutsbedrijven) en op voorwaarde dat het agentschap Net Brussel akkoord gaat. Het college verbindt zicht er tot slot toe om de financiële kost gedeeltelijk op zich te nemen om zo snel mogelijk te starten op de toegestane plaatsten. Een bijzonder geval van sluikstorten zijn de kleine plastic zakjes met huishoudelijk afval die in (de buurt van) openbare vuilnisbakken achtergelaten worden, misschien door mensen die denken dat ze zo wat geld kunnen besparen, maar waarschijnlijk eerder omwille van plaatsgebrek om het afval te lang bij zich te bewaren. In dat opzicht worden de volgende acties voorzien:  Er zal een teken (pictogram of aanplakbord) aangebracht worden op het stadsmeubilair om de bestraffingsrisico’s duidelijk te maken, in het bijzonder voor wat betreft de huisvuilniszakken die gedeponeerd worden in openbare vuilnisbakken. De boomperken zijn niet alleen het slachtoffer van sluikstorten. Het is ook erg gangbaar dat huisvuilniszakken hier achtergelaten worden. Als we de inwoners en handelaren van bepaalde verkeersaders mogen geloven, gebeurt dit soms zelfs op aansporen van de ophaalambtenaren van het agentschap Net Brussel. Nochtans verbiedt het Algemeen Politiereglement uitdrukkelijk om vuilnis achter te laten bij boomperken. Dat gaat namelijk in tegen de pogingen van bepaalde bewoners en van de dienst Groene Zones om de boomperken te vergroenen. Het fenomeen zal als volgt ingedijkt worden:  De gemeente heeft het agentschap Net Brussel al aangesproken om haar operationele diensten een einde te laten maken aan het ophalen van vuilniszakken in boomperken en om de bewoners er niet langer toe aan te sporen hun vuilniszakker daar neer te zetten met als straf dat deze niet meegenomen zullen worden. Ze zal het agentschap opnieuw aanspreken en zal desnoods maatregelen treffen in samenspraak met het gewestelijk agentschap.  Vanaf januari 2016 zal de gemeente indien nodig maatregelen nemen als er geen merkbare veranderingen zijn. 24


 Na een vergelijkend onderzoek naar gelijkaardige acties die ondernomen werden door andere gemeenten om een oplossing te vinden voor het achterlaten van vuilnis in boomberken15, zullen er aan de bewoners van bepaalde straten en wijken16 die met het probleem geconfronteerd worden pilootprojecten en participatieprojecten voorgesteld worden die tot doel hebben de boomperken te beschermen.  Er zal een teken (pictogram of aanplakbord) aangebracht worden op de probleemplaatsen of op de bomen zelf om in herinnering te brengen dat het verboden is om er vuilnis achter te laten en om duidelijk te maken welke de bestraffingsrisico’s zijn. 3. De strijd tegen leegstand die heel wat netheidsproblemen met zich meebrengt: verlaten gebouwen, terreinen die niet onderhouden worden, private of openbare ruimtes die “sociaal leeg” zijn zoals de inkom van gebouwen die vrij toegankelijk zijn.

 Vanaf 2016 zullen er procedures zijn om de leegstaande gebouwen die heel wat netheidsproblemen veroorzaken systematisch te identificeren. Dit is mogelijk dankzij een samenwerking tussen de verschillende diensten (Stedenbouw, Financiën, Preventie, nabijheidspolitie, enz.).  De bindende maatregelen tegen eigenaars zullen versterkt worden om alle netheidsproblemen in de omgeving van deze problematische plaatsen te voorkomen.  In de mate van het mogelijke zal de gemeente tussen 2016 en 2017 oplossingen voorstellen die aangepast zijn aan elke situatie, ofwel door de toegang te verhinderen, ofwel door actie te ondernemen om de plaatsten te saneren, te renoveren en opnieuw te doen opleven. 4. Sinds juni 2015, systematischer repressief optreden, voornamelijk tegen sluikstorten, voor een deel met de steun van de politiezone en van de dienst « Opsporing en verbalisering » van het agentschap Net Brussel:

 Aanwezigheid van vaststellers in de buurt van problematische sites (verschillende keren per maand)  Verdoken acties overdag (met politieambtenaren in burger)  Nachtelijke verdoken acties (minstens één keer per maand)  Filterblokkades door de politie gericht op het illegale transport van afval, 15

Bijvoorbeeld de piramidestructuren in hout in het kader van een milieuproject vergroening in het centrum van Brussel. 16 Dat is het geval voor de Waversesteenweg of de Jules Maloulaan die beide binnen de perimeter van het Duurzaam wijkcontract liggen. Zij zouden zich goed lenen tot zo’n participatief proefproject op voorwaarde dat de buurtbewoners mee willen werken.

25


genaamd “bestelwagen operaties” (minstens twee keer per maand)

C. Klein zwerfvuil Op de openbare weg gegooid of achtergelaten

De gemeente Etterbeek is uitgerust met een aanzienlijk aantal openbare vuilnisbakken, enerzijds gemeentelijke vuilnisbakken (meer dan 400 in 2015) die beheerd worden door de dienst Netheid van Etterbeek en anderzijds gewestelijke vuilnisbakken die onlangs (in 2015) aangevuld werden met vuilniszakringen, ook wel “Vigipirate” genoemd, die onderhouden worden door Net Brussel. Desondanks liggen sommige voetpaden en straten toch nog vol met afval. Hoewel het niet onmogelijk is dat dit te wijten is aan het ondoordacht plaatsen van deze vuilnisbakken op vraag van de burgers, is het waarschijnlijker dat dit probleem te wijten is aan een fenomeen dat schering en inslag geworden is: “littering”, met name klein afval op straat gooien of achterlaten. Dit zijn de acties die genomen zullen worden om het fenomeen in te dijken: a) Algemene maatregelen tegen klein zwerfvuil

 Het aantal openbare vuilnisbakken is de laatste jaren alleen maar toegenomen. Men moet weten dat, alleen al op niveau van de gemeentelijke dienst, de ophaling ervan een niet te verwaarlozen kost met zich meebrengt. 17 Meer openbare vuilnisbakken betekent dus ook extra kosten, niet alleen voor de plaatsing maar vooral voor de ophaling. Bovendien hebben openbare vuilnisbakken net als ander stadsmeubilair te kampen met sluikstorten. Voor zover het aantal openbare vuilnisbakken niet in het oneindige kan toenemen, zal de gemeente een analyse uitvoeren om na te denken over de plaatsing van de openbare vuilnisbakken aan de hand van een inplantingsplan. Deze studie zal een beroep kunnen doen op pilootexperimenten in verschillende straten en wijken18.  Er zullen 4 extra vuilnisbakken op zonneenergie komen, als aanvulling op de 3 vuilnisbakken die er al zijn.  Vanaf 2016 zal de gemeente afvalzuigers, ook wel ook wel Glutton ® genoemd, testen om een aangepaste oplossing te bieden voor de schoonmaak van klein zwerfvuil. Tijdens deze pilootfase zal dit apparaat uitgetest worden op een 17

Het leegmaken van de openbare vuilnisbakken, alleen van die op de gemeentewegen, is het werk van vier voltijdse ambtenaren en twee vrachtwagens die het afval samenpersen. 18 Door middel van een aangepaste communicatie zouden de straten zonder vuilnisbakken getest kunnen worden.

26


strategische handelarenas, zoals de Eskadronstraat. Na één semester volgt er dan een evaluatie. Als de resultaten overtuigend zijn, dan zal de Glutton het jaar nadien op twee extra strategische assen ingezet worden: de Tongerenstraat en de Jules Maloustraat. Nadien kan hij overal ingezet worden.  Vanaf oktober 2015 zullen de gemeentelijke vaststellers operaties uitvoeren om mensen op heterdaad te betrappen wanneer ze klein zwerfvuil op straat gooien of achterlaten. Dit zal gebeuren in samenwerking met de honden- en fietsbrigade van de politie en met de dienst Opsporing en Verbalisering van het agentschap Net Brussel. b) De strijd tegen verpakkingen van etenswaren Onze maatschappij is geëvolueerd van consumptie « aan tafel » naar consumptie « op straat ». Deze “meeneemconsumptie” brengt echter heel wat zwerfvuil met zich mee (verpakkingen, flesjes, blikjes…) dat maar al te vaak op onze straten terechtkomt ondanks de aanwezigheid van openbare vuilnisbakken in de nabije omgeving.

 Ten laatste in 2016 zullen aanspreekpunten-netheid (gemeenschapswacht, nabijheidsinspecteurs, bemiddelaars eco-burgerschap) de taak krijgen om verkopers van voedingsproducten eraan te herinneren dat zij verplicht zijn om minstens één vuilnisbak te voorzien en om de netheid voor hun winkelraam te garanderen. Zij zullen de verkopers ook controleren. 19  Voor de lente van 2016 zal het college tot een akkoord komen over de personeelsmiddelen die zij zullen voorzien om plantenbakken en boomperken uit de openbare ruimte extra schoon te maken. Deze zijn namelijk vaak het slachtoffer van verpakkingen van etenswaren die weggegooid of achtergelaten worden. c) De strijd tegen sigarettenpeuken

 Na een analyse van de verschillende opties (asbakken op een voet, asbakken bevestigd in de muur, ondergrondse asbakken, zakasbakken, enz.) zal de gemeente Etterbeek in 2016 de nodige financiële middelen vrijmaken voor een 19

Artikel 31 van het Gemeentelijk politiereglement: “De verkopers van voedingsproducten die ter plaatse of in de onmiddellijke omgeving worden verbruikt, dienen het nodige te doen opdat het openbaar domein rond hun handel niet wordt vervuild en regelmatig gereinigd wordt. Bovendien plaatsen zij minstens één vuilbak die ze telkens dit nodig is ledigen. Deze vuilbakken mogen niet in de grond verankerd zijn. Alvorens hun zaak te sluiten, verwijderen zij alle afval en bevuilingen die hun activiteit veroorzaakt heeft. Deze bepaling geldt zowel voor de ambulante handel of kramen als voor een handel die permanent is ingericht, zoals frituren en fastfoodzaken.”

27


 

 

pilootproject dat de efficiëntie van de verschillende mogelijkheden wil meten op pilootplaatsen die te kampen hebben met het probleem (haltes van het openbaar vervoer, de omgeving van handelszaken, horecazaken, gokzaken en parken). In het licht van de resultaten zal de optie geëvalueerd worden om meer probleemplaatsen uit te rusten met openbare asbakken. Ook de hulp van de ondernemingen, en in het bijzonder van de handelszaken, zal ten laatste in 2016 ingeroepen worden zodra in het Algemeen Politiereglement wordt opgenomen dat horecazaken, handelszaken en publieke instellingen ertoe verplicht zijn om bij de ingang van hun gebouw asbakken te plaatsen en deze te onderhouden. Deze nieuwe verplichting zal het onderwerp zijn van een ad hoc campagne die gevolgd zal worden door controleacties voor het einde van 2016. Tot slot zullen er ook sensibiliseringscampagnes gevoerd worden om er de aandacht op te vestigen dat sigarettenpeuken in een asbak horen. Gelijktijdig zullen er ook zakasbakken uitgedeeld worden in de omgeving van probleemplaatsen en aan groepen die een rol als tussenschakel kunnen spelen zoals het gemeentepersoneel, de politie en de dienst Preventie.

d) De strijd tegen papier dat niet afkomstig is van etenswaren Reclame zorgt voor heel wat folders die de brievenbussen soms zelfs niet halen, maar op de voetpaden terechtkomen en later door de wind op de weg geblazen worden. Een deel van deze reclame is zelfs niet toegelaten. Hoewel het tot ieders verantwoordelijkheid behoort om iets aan dit fenomeen te doen, kunnen we alleen maar vaststellen dat bepaalde papieren heel moeilijk op te ruimen zijn.

 In « Leven te Etterbeek » en op de website van de gemeente zullen er jaarlijks artikels verschijnen die in herinnering brengen dat het mogelijk is om een sticker met « Geen reclame » te bevestigen op de brievenbus.  Er zullen acties komen om het gebruik van deze stickers te steunen in straten die in het bijzonder kampen met reclamebladen op de weg.  De stewards van de Parkeerdienst hebben begin augustus 2015 de opdracht gekregen om, tijdens hun ronde, systematisch alle kaartjes met « Ik koop uw wagen » of andere reclame die niet toegestaan is, te verwijden van geparkeerde wagens. In de mate van het mogelijke zullen ook andere ambtenaren op het terrein hierbij helpen.  In samenwerking met de politiezone zal de gemeente onderzoeken hoe er een procedure opgestart kan worden om organisaties die dit soort kaartjes verspreiden te identificeren en te ontmoedigen.  De Parkeerdienst zal, in de mate van het mogelijke, oplossingen (voornamelijk technisch) zoeken om te verhinderen dat parkeertickets (en voornamelijk strookjes) op de straat terechtkomen en zal deze ook in de praktijk brengen. 28


e) De inperking van de netheidsproblemen in de omgeving van scholen

 Vanaf november 2015 zal er een projectoproep gelanceerd worden bij de scholen met het voorstel om informatiemomenten en participatieprojecten te organiseren die jongeren bewust willen maken van netheid. Dit zou gebeuren in samenwerking met de leraren en opvoeders. Zulke acties kunnen de steun krijgen van het agentschap Net Brussel.  Elk jaar zal men aan de scholen « Dagen/Weken van de Netheid » voorstellen, in het bijzonder in de periode rond de Europese Clean Up Day (mei).  Er zullen in de buurt van scholen informatiecampagnes en participatieprojecten rond openbare netheid georganiseerd worden.  Nadat er voldoende preventieve acties gevoerd werden in (de buurt van) scholen, zal er ook repressief opgetreden worden, ofwel vlak na de participatieprojecten, ofwel bij het begin van het schooljaar (september, januari) om deze gebeurtenissen niet ongemerkt voorbij te laten gaan. f) De inperking van netheidsproblemen tijdens en na afloop van evenementen

 Het afval- en netheidsbeheer op de evenementen die georganiseerd worden door de gemeente zal het onderwerp uitmaken van experimenten om zo de preventie en het respect voor het milieu te versterken : afvalsorteereilandjes, ad hoc signalisatie, sensibiliseringsambtenaren, openbare asbakken, afschaffing van vaatwerk dat slechts één keer gebruikt kan worden, enz. Pilootevenementen die op het programma staan: - Feest van de Participatieve Tuinen (13/09/2015) - Inhuldigingsfeest Duurzaam Wijkcontract (20/09/2015)  In 2016 zal de dienst Duurzame Ontwikkeling stappen ondernemen, voornamelijk in het kader van het project « kit duurzaam evenement », om organisatoren van evenementen en de bezoekers bewust te maken van afvalbeheer, afvalsortering en afvalreductie.  Om organisatoren van evenementen (rommelmarkten, wijkfeesten, enz.) verantwoordelijkheidsgevoel bij te brengen in verband met de impact die hun activiteiten hebben op de openbare netheid, zullen de toelatingen die door de gemeente afgeleverd worden, voornamelijk door de dienst Animatie, verbonden zijn aan de voorwaarde van een schoonmaakcontract en/of ophalingscontract of aan de voorwaarde van een waarborg.  De evenementen die beschouwd worden als vervuilingsbron zullen, in de mate van het mogelijke, vaststellers of politie (in burger) toegewezen krijgen: - tijdens de evenementen: tegen klein zwerfvuil - aan het einde van evenementen (voornamelijk rommelmarkten): tegen sluikstorten 29


D. Vuiligheid

De twee soorten vuiligheid die het vaakst aanleiding geven tot klachten zijn hondenpoep en tags of graffiti. Volgende oplossingen zullen voorgesteld worden.

a) De strijd tegen hondenpoep

 Er zullen sensibiliseringscampagnes georganiseerd worden voor de baasjes, in samenwerking met de verenigingen en dierenartsen.  Er zullen meer tekens en informatieborden komen rond de hondentoiletten, enerzijds over de middelen die ter plaatse ter beschikking zijn, anderzijds over de mogelijke sancties ingeval hondenpoep niet opgeruimd wordt en tot slot over de data en uren waarop het hondentoilet voor het laatst schoongemaakt werd.  Er zal onderzocht worden of er alternatieven zijn voor de huidige zakjesverdelers.  Er zullen operaties uitgevoerd worden tijdens de uren waarop baasjes hun hond uitlaten (6.30 u.-7.30 u. en 18 u.-22 u.) om op heterdaad te betrappen. Dit gebeurt in samenwerking met de honden- en fietsbrigade van de politiezone. b) De vermindering van tags en graffiti Om het hoofd te bieden aan het toenemend aantal tags en graffiti, op private en publieke gevels en op stadsmeubilair, wendt de gemeente verschillende strategieën aan waarvan er een aantal moeten kunnen rekenen op de steun van de eigenaars en verhuurders van Etterbeekse gebouwen om goed uitgevoerd te kunnen worden.

 Sinds 2008 bestaat er al een procedure waardoor burgers die dat willen, gratis tags op hun gevel kunnen laten weghalen. Het aantal aanvragen en behandelingen kende de laatste jaren een exponentiële toename.

Sinds maart 2015 worden er maatregelen genomen om de tijd dat tags blijven staan op privégevels te verminderen: 30


- De gemeentelijke procedure voor een aanvraag om tags te verwijderen van privégevels werd versoepeld: het is niet langer een voorwaarde om klacht neer te leggen bij de politie, al wil men dit niet uitsluiten. - Er wordt in het bijzonder aandacht besteed aan de reactiviteit waarmee aanvragen om tags op privégevels te verwijderen behandeld worden: invoering van een maandelijkse termijnplanning die de onderaannemer in acht moet nemen. - Er werd ook eeen opvolgins- en controleprocedure ingevoerd voor het werk dat de onderaannemer uitvoerde om de tags weg te halen.

- De gemeente heeft beslist om, vanaf oktober 2015, proactief informatie te geven over de procedure om tags weg te halen (per wijk). Deze informatie is bestemd voor bewoners en eigenaars van gebouwen die het slachtoffer werden van tags. De gemeenschapswacht zal een brief in de brievenbus steken of persoonlijk overhandigen.  De openbare gebouwen, en in het bijzonder die door de gemeente beheerd worden (te beginnen bij bepaalde scholen), ontsnappen niet aan het fenomeen van tags.

- Nadat er tellingsprocedures komen, bijvoorbeeld door de conciërges van de gebouwen, zal er vanaf oktober 2016 een kalender ontworpen worden om tags op gebouwen die door de gemeente beheerd worden, te verwijderen. - De aanspreekpunten-netheid en de gemeentedienst Netheid zullen meldingen in verband met tags op gewestelijke gebouwen doorgeven aan het agentschap Net Brussel.  Tot slot is het stadsmeubilair, en specifiek elektriciteitskasten, parkeerautomaten en bushokjes, het geliefde doelwit van de taggers. Op

voorwaarde dat de respectieve eigenaars akkoord gaan, kan onderzocht worden of het mogelijk is om particpatieprojecten te organiseren waarbij professionele graffitispuiters of jongerenverenigingen het stadsmeubilair bekleden.  Vanaf september zal de gemeente Etterbeek haar eigen team hebben om tags te verwijderen, een samenwerking met de Mission locale pour l’emploi in het kader van het Duurzaam Wijkcontract Jacht-Gray20. Er zijn nog andere vormen van vuiligheid waarvoor specifieke oplossingen nodig zijn: 20

Raadpleeg via de website van de gemeente projectfiche 5.8 van het Duurzaam Wijkcontract voor meer informatie.

31


c) De strijd tegen overlast door zwerfdieren en/of wilde dieren

 In twee wijken in Etterbeek liepen er experimenten met stevige containers. De resultaten waren erg gemengd en de werkelijkheid van de twee testwijken was ook fundamenteel verschillend. Uit de evaluatie van dit experiment zullen lessen getrokken worden om dit soort initiatieven te ondersteunen in wijken waar de woningenstructuur het toelaat en waar deze problemen zich vaak voordoen.  Sinds september 2013 loopt er onder leiding van het agentschap Net Brussel een pilootproject voor de ophaling van organisch afval (www.be-organic.be). Om het hoofd te bieden aan de problemen die zwerfdieren veroorzaken, stelt het agentschap Net Brussel op aanvraag gratis containers ter beschikking van de deelnemers. De gemeente zal hierover geregeld communiceren om de deelnemers uit te nodigen hierop een beroep te doen. d) De strijd tegen urine, spuug en uitwerpselen op de openbare weg

 De gemeente is van plan om acties te voeren die in herinnering brengen wat verboden is.  Deze acties zullen gevolgd worden door respressief optreden. e) De strijd tegen wildplakken

 De gemeente is van plan hiertegen repressief op te treden. f) De strijd tegen vastklevend vuil (olie, vet, enz.)

 Voor het einde van 2015, en ook daarna, zal de dienst Netheid van Etterbeek de instellingen aanspreken waarvan de activiteiten of het stadsmeubilair aanleiding geeft tot vuil op haar grondgebied, zoals het agentschap Net Brussel aan wie gevraagd zal worden het vastklevend vuil rond glascontainers te verwijderen.

32

Netheidsplan Etterbeek

Recommend Documents