Nederland zonder grens. Grenzeloos informeren

Machu Picchu

Voorwoord

Grenzeloos informeren

Nederland zonder grens

Voorwoord De Wereldomroep opereerde in 2011 in een turbulente tijd. Het achter ons liggende jaar wordt gemarkeerd door grote veranderingen in zowel binnen- als buitenland. De vergaande bezuinigingen hebben de Wereldomroep en zijn medewerkers diep geraakt en hebben ons gedwongen moeilijke keuzes te maken voor de toekomst. Anderzijds hebben de gebeurtenissen in de wereld buiten Nederland, zoals de ontwikkelingen in de Arabische regio, het beste uit onze internationale journalistieke organisatie naar boven gebracht. Om zoveel mogelijk mensen te bereiken, heeft de Wereldomroep ook in 2011 veel en intensief samengewerkt met lokale mediapartners. Ruim drieduizend mediaorganisaties over de hele wereld namen onze informatie over en gebruikten dit voor hun eigen programmering. De websites van de Wereldomroep speelden een ondersteunende rol. In veel gebieden in de wereld is de toegang tot internet echter nog beperkt, waardoor de totale distributiemix van de Wereldomroep altijd van essentieel belang is. Voorop staat steeds dat alle informatie op maat gesneden is voor de doelgroep, niet alleen qua inhoud maar ook in de wijze van distributie. Zo waren in Libië tijdens de opstand speciale Arabische uitzendingen van de Wereldomroep te beluisteren via de grotendeels verwoeste radiostations Voice of Free Libia en Radio Misurata.

Nederlanders over de grens

Organisatie

Financiën

De programma’s konden via de middengolfzenders in heel Libië en via FM in Misurata worden verspreid. Persvrijheid staat in veel delen van de wereld ernstig onder druk. Het is en blijft van groot belang om mensen wereldwijd in hun eigen taal te voorzien van objectieve en betrouwbare informatie, waarmee een bijdrage geleverd kan worden aan de vorming van democratieën en een stabiel leefklimaat. Nederland heeft hierin als klein maar invloedrijk land een duidelijke verantwoordelijkheid. Ondanks de complexe ontwikkelingen heeft de Wereldomroep in 2011 prachtige, onderscheidende en zeer impactvolle journalistieke producties neergezet die bijdragen aan deze verantwoordelijkheid. Dat hebben wij kunnen doen dankzij de specifieke kennis die is opgebouwd door journalisten met jarenlange ervaring in de gebieden waar ons mediaaanbod wordt verspreid. Journalisten van de Wereldomroep – afkomstig uit meer dan 40 landen – kennen de doelgebieden met hun gevoeligheden, hun taal, hun cultuur en kunnen zo (Nederlands) nieuws en achtergronden op een juiste manier duiden en ‘vertalen’. Wij zijn alle collega’s veel dank verschuldigd voor hun inzet tijdens het spannende en moeilijke jaar dat achter ons ligt. Ondanks de onzekerheid waarmee veel teamleden te maken hebben gehad, heeft het nooit ontbroken aan inzet en

Colofon

Voorwoord



enthousiasme voor het mooie werk van de Wereldomroep. We sluiten in de tweede helft van 2012 een belangrijk tijdperk af. In de toekomst zal de Wereldomroep zich uitsluitend richten op ‘het vrije woord’; de start van een nieuw tijdperk dat ik met vertrouwen tegemoet zie en waarin, net als in het verleden, de Wereldomroep internationaal een belangrijke rol zal spelen. Namens en ten behoeve van Nederland een organisatie waar Nederland, nog steeds, trots op kan zijn. Jan Hoek algemeen directeur mei 2012


Organisatie

Financiën

Colofon

Voorwoord




Grenzeloos informeren De Wereldomroep biedt onafhankelijke informatie en achtergronden vanuit een Nederlands perspectief. De omroep focust zich hierbij op die landen en regio’s waar sterk sprake is van een gebrekkige persvrijheid, een beperkt aanbod van informatie of een gebrek aan pluriformiteit, en waar Nederland en/of de Wereldomroep iets kan toevoegen. Een reeds bestaande relatie met Nederland draagt in betreffende gebieden bij aan de kans dat het aanbod als relevant en betekenisvol wordt ervaren. Het aanbod was ook in 2011 beschikbaar in tien talen: Arabisch, Chinees, Engels, Frans, Indonesisch, Nederlands, Papiaments, Portugees, Sarnami en Spaans.

Arabische lente

Inspelend op de revolutiegolf in de regio heeft de Arabische redactie van de Wereldomroep met haar programma ‘Huna Amsterdam’ in 2011 extra Arabische radio-uitzendingen via satelliet en producties voor internet gemaakt. Ook is er in diverse landen ter plekke verslag gedaan. Tijdens de opstand in Libïë waren de speciale uitzendingen ondermeer te beluisteren via de grotendeels verwoeste Libische radiostations als Voice of Free Libia en Radio Misurata. Hun zenders waren nog wel intact en de programma’s konden via de middengolf in heel Libië en via FM in Misurata worden verspreid. Tijdens zijn bezoek aan de Wereldomroep zei Mohamed El Allagi, de minister van Justitie in de Libische interim Nationale Raad, het volgende:

Organisatie

Financiën

Colofon

"We vergeten nooit dat de Wereldomroep als een van de eerste omroepen in Benghazi aanwezig was vanaf het begin van de revolutie. Het bijzonder goede werk wat de journalisten van de Wereldomroep gedaan hebben staat voor altijd gegrift in het geheugen van het Libische volk en is wellicht ook de reden waarom we Nederland niet verwijten dat ze de Raad nog niet erkent. De Wereldomroep heeft een grote rol gespeeld om een andere stem te laten horen in Libië, mede dankzij de samenwerking met de omroepen daar." De Wereldomroep ontwikkelde samen met de Vrije Universiteit van Amsterdam en lokale wetenschappelijke teams in Tunesië, Marokko en Egypte, een Kieskompas voor prille democratieën. Aanleiding waren de verkiezingen die in de drie landen eind 2011 onder grote lokale belangstelling werden gehouden. Met het Kieskompas wordt een bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van de democratische rechtsstaat en het ‘vrije woord’ in het Midden-Oosten en de Maghreblanden. Marokko, Egypte en Tunesië maken een turbulente periode door waarin de grenzen van de vrijheid van meningsuiting door lokale media worden afgetast. Onbedoeld werd Kieskompas soms bij de discussie daarover betrokken, een discussie die de kern raakt van processen die 'Huna Amsterdam' in de Arabische wereld wil ondersteunen. Saoedi-Arabië heeft in 2011 enkele weken de websites van de Wereldomroep geblokkeerd. Aanleiding waren vermoedelijk een filmpje over de mishandeling van een migrant en een aantal verhalen over de slechte behandeling van huishoudelijk personeel, onder andere

Voorwoord




door de Saoedische ambassadeur in Den Haag. Naar aanleiding van de blokkade werden Kamervragen gesteld door het CDA en de PVV. Een ander voorbeeld van impact is een webartikel van de Wereldomroep over een 20-jarige Bahreinse dichteres die, na een kritisch gedicht over de Bahreinse regering, werd gearresteerd en spoorloos verdween. Over Bahrein komt weinig via de reguliere media naar buiten. Dit verhaal werd breed opgepakt en verspreid via Facebook. Via dezelfde Facebookpagina kwam een van onze redacteuren in contact met een nicht van de dichteres. Zij had inmiddels een teken van leven van haar gekregen en volgens de nicht was het mede te danken aan de media-aandacht van de Wereldomroep dat zij kon terugkeren naar haar familie. Of het vergeten verhaal van de Tunesische ambtenaar Fayda die de fruitverkoper Bouaizizi in het gezicht zou hebben geslagen, waarop deze reageerde met een zelfverbranding en zo de Tunesische revolutie ontketende. Een van onze redacteuren ging naar haar op zoek en vond Fayda in een cel, zonder vorm van proces, vergeten door de media. Zij was toen al 2 weken in hongerstaking. ‘Huna Amsterdam’ bracht het nieuws als eerste. Het artikel werd breed overgenomen, onder meer door Al-Jazeera en Fayda werd alsnog vrijgelaten.

Afrika

In Afrika hebben nog altijd miljoenen mensen een informatieachterstand. De persvrijheid staat in vrijwel alle landen onder druk en in een aantal landen is er geen enkele ruimte voor onafhankelijke media. Hierdoor zijn veel Afrikanen grotendeels of zelfs geheel afhankelijk van buitenlandse nieuwsorganisaties.

Organisatie

Financiën

Colofon

Op de Engelstalige Afrika website verschijnt sinds februari 2011 wekelijks een videoblog. De videoblog What’s Up Africa is niet zozeer journalistiek, maar valt eerder onder de noemer informatief amusement. Het richt zich op een jonge doelgroep in Afrika, die naast interesse in journalistieke content ook op ‘iets leuks’ zal klikken. De clips zijn allemaal - in min of meerdere mate - relevant voor Afrika of vertellen iets over Nederland. Onze correspondent in Ivoorkust heeft een heftig half jaar achter de rug. Hij schrijft: “Tijdens het gedreun van de bombardementen en de hagelinslagen van de machinegeweren heb ik dankzij jullie steun, de kracht kunnen vinden om mijn werk als journalist te doen. Zonder jullie vertrouwen en aanmoediging had ik in deze onzekere tijd geen enkel woord op papier kunnen zetten. Ik dank jullie allemaal”. De Volkskrant publiceerde gedurende het conflict enkele verslagen van hem.

Latijns-Amerika

Universiteitsradio’s spelen een belangrijke rol in de Latijns-Amerikaanse samenleving; niet zelden is het de grootste informatiezender in een stad. Radio Nederland Wereldomroep is mede-oprichter van een nauw samenwerkingsverband van 96 radiostations over het hele continent. Tijdens de slotceremonie van de oprichting werd het voormalig hoofd van de LatijnsAmerikaanse redactie, José Zepeda, vereerd met een oorkonde vanwege zijn verdienste als uitmuntend journalist voor Latijns-Amerika en geëerd als één van de founding fathers van het nieuwe samenwerkingsverband. Hij kreeg een langdurige staande ovatie.

Voorwoord




In 2011 hield en publiceerde de Spaande redactie een aantal interviews met de politieke top van Cuba en een dissident. Na 10 jaar proberen kon José Zepeda voor het eerst naar het Caribische eiland. Centrale vraag: komt er substantiële ‘cambio’ (verandering) nu Cubanen ook een eigen auto en een eigen huis mogen kopen? De Wereldomroep publiceerde een interview met Mariela Castro, dochter van president Raúl en voorzitter van de Cubaanse Organisatie voor Seksuele Voorlichting. Haar uitspraken over de legalisering van prostitutie in Nederland gingen in haar eigen land niet onopgemerkt voorbij. Ze zag zich genoodzaakt zich in een eigen video te verdedigen op Youtube en op Twitter. De hierop volgende confrontatie op Twitter tussen Castro en dissidenten haalde de wereldpers, inclusief de rol die de Wereldomroep hierin speelde: CNN berichtte er over, evenals het Spaanse journaal, de krant El País en veel media in Latijns-Amerika. Een bijzondere productie is die van de serie ‘América Entretejida’; een serie interviews (audio en video) met weefkunstenaars uit Mexico, Colombia en Peru, waarbij de uitwisseling van het erfgoed van verschillende inheemse volkeren centraal stond. In de media in Latijns Amerika wordt geen aandacht besteed aan de inheemse volkeren; niemand weet wat zij denken en voelen, men kent alleen hun producten. De Wereldomroep houdt zich daarom bezig met deze thema’s. De serie is uitgebracht op CD en DVD en veelvuldig heruitgezonden door de partnerstations in Latijns Amerika en de VS. Het Amerikaanse TV station HITN (2 miljoen kijkers) heeft de serie uitgezonden.

Organisatie

Financiën

Colofon

In 2011 werd een start gemaakt met ‘Hablemos de Amor’ (vertaald: laten we het over liefde hebben), een seksuele vraagbaak op internet die is afgeleid van onze Engelstalige website Love Matters. Vanuit de Nederlandse openheid op dit gebied wordt seksuele basisinformatie gegeven – informatie die met name in Latijns-Amerika moeilijk te vinden of ronduit taboe is. Omdat het een delicaat onderwerp betreft moet er voorzichtig worden afgestemd op het taalgebruik en de normen van met name jongeren in het doelgebied. Door middel van eigen reportages en interviews vanuit de Latijns-Amerikaanse samenleving, bieden we een neutrale vraagbaak. De lancering van ‘Hablemos de Amor’ zal plaatsvinden in oktober 2012 op een groot internationaal congres over seksualiteit en seksuele opvoeding in Medellín – Colombia. Dit gebeurt in samenwerking met een aantal mediapartners in de prioriteitslanden Colombia, Mexico, Guatemala, Bolivia en Nicaragua. Ook in Venezuela is er belangstelling van organisaties voor samenwerking. Op Cuba is de seksuele voorlichting relatief goed geregeld.

China

China is het land met de meeste internetgebruikers ter wereld, maar de toegang tot informatie is niet overal vrij of ongecensureerd. De Chinese website van de Wereldomroep biedt nieuwsberichten, een overzicht van het nieuws uit de Nederlandse dagbladen en achtergronden, en richt zich nadrukkelijk op wat Nederland en China bindt. Gevoelige onderwerpen worden daarbij niet uit de weg gegaan.

Voorwoord




Zo besteedde de Chinese redactie in 2011 regelmatig aandacht aan de individuele protesten van Tibetaanse monniken, door berichten of video’s te plaatsen van bijvoorbeeld zelfverbrandingen. Berichtgeving hierover is voor de Chinese bevolking niet rechtstreeks toegankelijk. Deze berichten leveren vaak veel reacties op van zowel mensen die voor, als mensen die tegen de Tibetaanse zaak zijn. De activiteiten van de Chinese kunstenaar en mensenrechtenactivist Ai Weiwei werden regelmatig belicht in de berichtgeving van de Chinese redactie. Vaak vanuit een Nederlands perspectief, bijvoorbeeld rond de expositie van Ai Weiwei in het Groninger Museum en het NAi te Rotterdam. De kunstenaar en architect was bij deze laatste expositie aanwezig en werd op zijn terugreis naar Beijing opgepakt. In september 2011 was de Chinese redactie aanwezig op de 18e Internationale Boekenbeurs van Peking, waar Nederland eregast was en in een groot paviljoen het thema ‘Open Landschap, Open Boek’ presenteerde. Voor de Wereldomroep een kans om het thema "Free Speech" vanuit literair oogpunt onder de aandacht van zijn Chinese publiek te brengen. De Chinese redactie deed breed verslag van de activiteiten in het Nederlandse paviljoen en maakte een dossier over Nederlandse literatuur, wat vele soorten formats bevatte, waaronder comics, waarmee een nieuw soort publiek aangesproken werd. Dit alles bij elkaar zorgde voor een toename van het bezoek aan de Chinese website met 300% ten opzichte van 2010.

Organisatie

Financiën

Colofon

Nederlandse Antillen, Aruba en Suriname

De media op de Antillen en Aruba zijn geheel commercieel; een publieke omroep ontbreekt. In de nieuwsvoorziening en beschouwingen, ook over de lokale situatie, speelt de Wereldomroep een belangrijke en aanvullende rol. De bezoeken aan de Antillen door de Nederlandse fractievoorzitters en een paar weken later door koningin Beatrix, kroonprins Willem-Alexander en prinses Maxima, waren aanleiding voor een aantal blogs, artikelen en radioreportages van de Caribische redactie. Deze waren van aard en karakter essentieel anders dan die van de Nederlandse en lokale pers, omdat de Caribische redactie veel aandacht besteedde aan de reacties van de Antillianen zelf. Veel bijdragen werden overgenomen door lokale media. In 2011 is tevens veel aandacht besteed aan de besluitvorming in politiek Den Haag over wet- en regelgeving op de BES-eilanden en de gevolgen daarvan ter plekke. Ook de Antillen zijn niet verschoond gebleven van seksueel misbruik door geestelijken van de Katholieke kerk. De Caribische redactie bracht het persoonlijke verhaal van een slachtoffer op Curaçao op video en radio. Toen de directeur van kindertehuis Lobi Blesi in Suriname werd aangehouden wegens kindermisbruik, berichtte de Wereldomroep als één van de eerste media hier uitvoerig over. Later, toen hij voorwaardelijk werd vrijgelaten, liet de Wereldomroep hem ook persoonlijk aan het woord.

Voorwoord



Zuid-Azië


Op het Indiase subcontinent is de productie van Engelstalige informatie op het gebied van duurzaamheid, milieu en mensenrechten voor partners in India, Pakistan, Bangladesh, Nepal, Sri Lanka en Myanmar/Birma gecontinueerd. Deze informatie wordt, in samenwerking met mediapartners, verspreid via internet en mobiel. Ook is de Wereldomroep intensief gaan samenwerken met de publieke omroep van India: All India Radio (AIR). De omroepen maken tweewekelijks een Indiase versie van het Engelstalige radioprogramma ‘Earth Beat’. Deze co-productie wordt door AIR op de nationale radio uitgezonden in het Engels en Hindi. Hiermee omarmde de Wereldomroep de elfde taal Hindi en een grote en invloedrijke partner in India. Het mensenrechtenprogramma ‘The State We’re In’ wordt in India uitgezonden door twee FM partners, Radio Dhamaal en Radio Misty. Deze partners zenden Engels- en Hinditalige versies uit van dit programma. Daarnaast is er een nieuw samenwerkingsverband aangegaan met Web18, de online en mobiele tak van Network18 in India. De website publiceert het internationale nieuws van de Wereldomroep op de homepage van India’s grootste nieuwsportal, In.com. Ook rechtstreekse uitzendingen van radio- en muziekprogramma’s, zoals de ‘Euro Hit 40’, ‘European Jazz Stage’ and ‘Live at the Concertgebouw’ werden online beschikbaar gesteld.

Organisatie

Financiën

Colofon

Met Nederlands nieuws als belangrijkste focus kreeg WebWorld in 2011 gemiddeld een half miljoen pageviews per maand. Het dagelijkse persoverzicht en een behoorlijk aantal columns en achtergrondartikelen over actuele onderwerpen in Nederland trokken vele bezoekers over de gehele wereld. Op het gebied van de sociale media verveelvoudigde het aantal friends en followers. Naast de bulletins en actualiteiten vertaalde WebWorld diverse publicaties voor andere onderdelen van het bedrijf.

Indonesië

De Wereldomroep heeft een lange geschiedenis in Indonesië en verzorgt al bijna 65 jaar uitzendingen in het Indonesisch. Lange tijd was de Wereldomroep een belangrijke bron van onafhankelijke informatie, aangezien de pers aan strikte banden was gelegd, in het bijzonder tijdens het Soeharto-regime. Maar ook na de democratisering heeft de Wereldomroep zijn belangrijke positie in de verspreiding van onafhankelijke en betrouwbare informatie behouden, met name via de bijna honderd partnerstations in heel Indonesië. De Indonesische redactie heeft ook in 2011 vooral ingezet op een intensievere samenwerking met zowel bestaande als nieuwe mediapartners in Indonesië. De rechtszaak over de schadeclaim van acht weduwen en een overlevende over de gewelddadigheden van het Nederlandse leger in het toenmalige dorp Rawagede is in Indonesië vooral goed te volgen geweest door de nieuwsvoorziening van de Wereldomroep.

Voorwoord




Het oordeel van de rechtbank om een schadevergoeding toe te kennen was in Nederland en in Indonesië groot nieuws. Het programma van de Indonesische redactie ‘Ranesi’ had op de dag van de uitspraak een rechtstreekse uitzending met Metro TV in Jakarta, met de grootste radiostations in Jakarta en Surabaya, en een live-chat op Facebook met de grootste internet krant van Indonesië (Vivanews.com). De verhalen zijn ook in de grootste kranten van Indonesië overgenomen (Tempointeraktif, Kompas, Republika en Vivanews).

Prijzen

In 2011 kon de Wereldomroep rekenen op een mooie nationale en internationale prijzenregen. Tijdens het Feest voor de Journalistiek in april werd de speciale H.J.A. Hofland Tegel uitgereikt aan Robert Chesal (RNW) en Joep Dohmen (NRC) vanwege hun berichtgeving over seksueel misbruik in de Roomskatholieke Kerk. Chesal en Dohmen wonnen eerder al De Loep en werden verkozen tot Journalist van het jaar. In mei ontving het voormalig hoofd van de redactie Latijns-Amerika, José Zepeda, een eredoctoraat van de universiteit Autónoma van Ecarnacióm in Paraguay. Zijn werk voor de Wereldomroep werd geëerd als inzet voor de mensenrechten. De radioshow 'The State We’re In' sleepte maar liefst drie prijzen in de wacht bij het prestigieuze New York International Television and Radio Festival. Een zilveren medaille in de categorie ‘Best Host’ ging naar presentator Jonathan Groubert. De uitzending getiteld

Organisatie

Financiën

Colofon

'A mother’s strength' (over een Algerijnse moeder die haar zoon zoekt die samen met 8000 jonge mensen is verdwenen onder het bewind) ontving een zilveren medaille in de nieuwe categorie 'Heroes'. In de zeer competitieve categorie 'International Affairs' slaagde de uitzending 'The art of smuggling' (over de kunstsmokkel in Irak en Egypte) er in een bronzen medaille te winnen.

Voorwoord




Thema’s De Wereldomroep bericht ook over specifieke thema’s. Deze thema’s, die voortvloeien uit de missie, zijn: internationale betrekkingen (o.m. internationaal recht, mensenrechten, economie), kennissectoren (o.m. water, transport, gezondheid) en cultuur & samenleving (waaronder ethische kwesties als euthanasie, homoseksualiteit, integratie).

Love Matters

In grote delen van de wereld is seksualiteit een moeilijk bespreekbaar onderwerp. Onderwerpen als homoseksualiteit en abortus zijn in een aantal landen zelfs verboden om over te praten. Met ‘Love Matters’, een internetsite gericht op jongeren, zet de Wereldomroep het onderwerp seksualiteit op journalistieke wijze neer, juist in die gebieden waar deze informatie niet vrij toegankelijk is. Er is gestart met versies in het Engels en Hindi beschikbaar voor India, die ook geschikt zijn voor mobiel. Seksuele en reproductieve gezondheid is een van de vier thema’s binnen het buitenlands beleid van Nederland.

Organisatie

Financiën

Colofon

International justice

Ook in 2011 besteedde de Wereldomroep weer bijzondere aandacht aan internationaal recht en mensenrechten, onder meer via de website www.internationaljustice.nl en het online magazine ‘International Justice Tribune.’ Veel aandacht was er voor de tribunalen in Kenia en Sri Lanka. Ook het Libanon tribunaal in Leidschendam werd op de voet gevolgd. In februari 2011 werd Geraldine Coughlan, eindredacteur van International Justice, hierover geïnterviewd door de Arabische tv-zender Al Jazeera.

The State We’re In

Het Engelstalige vlaggenschipprogramma ‘The State We’re In’ brengt persoonlijke verhalen over hoe we met elkaar omgaan in de wereld. De winst van de eerder genoemde zilveren medaille tijdens het New York International Television and Radio Festival onderstreept het belang dat in de VS aan dit Nederlandse journalistieke kwaliteitsproduct wordt gehecht. Fans van het programma geven aan dat ‘The State We’re In’ internationaal zijn gelijke niet kent en door zijn aanpak alleen maar uit Europa, of specifieker, uit Nederland kan komen.

Voorwoord




Nederland zonder grens Regelmatig vinden in Nederland gebeurtenissen plaats die elders in de wereld interesse, verbazing en soms zelfs bevreemding opwekken. De Wereldomroep is, dankzij de eigen deskundigen en het uitgebreide netwerk van mediaorganisaties op alle continenten, als geen ander in staat om die gebeurtenissen te duiden en van commentaar te voorzien. Daarnaast kan zij het ontstane beeld, indien nodig, nuanceren. Mede daarom zochten ook in 2011 veel buitenlandse mediaorganisaties contact met de Wereldomroep. Onder meer voor achtergrondinformatie over de gedoogconstructie van het huidige kabinet met de PVV, het misbruik in de Rooms-katholieke Kerk, de Arabische lente, het proces Wilders, de werkomstandigheden op Haagse ambassades en zaken als drugsgebruik, abortus en euthanasie.

Misbruik in de katholieke kerk

De Wereldomroep en NRC Handelsblad brachten al in 2010 een serie verhalen over seksueel misbruik door medewerkers van de Rooms-katholieke Kerk. Gezamenlijk onderzochten zij de zaak en spraken zij met slachtoffers. De berichtgeving deed ook in 2011 veel stof opwaaien en werd door veel media, in binnenen buitenland, overgenomen.

Talitha van Zon

Met de berichtgeving rond het voormalige Nederlandse model Talitha van Zon had de Wereldomroep een internationale primeur. Ze raakte eind augustus 2011

Organisatie

Financiën

Colofon

gewond toen ze van het balkon van het luxueuze vijfsterrenhotel Corinthia viel. Zij was in de Libische hoofdstad Tripoli op uitnodiging van een van de zoons van Kaddafi.

Proces Wilders

Internationale media hadden bijzondere interesse voor het omstreden proces Wilders, de rechtszaak tegen de Nederlandse politicus die werd verdacht van haatzaaien en discriminatie. Door verschillende buitenlandse media werd de vrijspraak gezien als het definitieve einde van de Nederlandse tolerantie, terwijl andere buitenlandse media de uitspraak juist een overwinning voor de vrijheid van meningsuiting noemden. De Wereldomroep gaf context en duiding.

Haagse ambassades

De Wereldomroep bracht begin 2011 in samenwerking met dagblad Trouw een serie onthullende artikelen over de werkomstandigheden op buitenlandse ambassades in Den Haag. De berichtgeving leidde tot internationale media-aandacht en tot Kamervragen.

Muziek

Een andere belangrijke taak van de Wereldomroep is de verspreiding van het Nederlandse cultuurgoed in het buitenland. Daarin neemt muziek een bijzondere plaats in. Het zwaartepunt van de muziekproducties van de Wereldomroep ligt op muzieksoorten waarin Nederland internationaal een gezaghebbende en onderscheidende rol speelt: klassieke muziek, jazz en wereldmuziek. In elk van de genres werden in 2011 - in samenwerking met de Nederlandse Publieke Omroep - in diverse talen programmaseries en cd’s geproduceerd voor

Voorwoord




muziekliefhebbers wereldwijd. De Wereldomroep verzorgde in co-produktie met het Koninklijk Concertgebouworkest het zesde deel van de Anthology of the Royal Concertgebouw Orchestra met radio opnames tussen 1990 en 2000. De CD box werd zeer goed ontvangen door onze partners en de internationale vakpers. Verder werd RNW Classical, van oorsprong een Engelstalige stream, aangevuld met een Spaanstalige en Chinese versie.

Organisatie

Financiën

Colofon

Voorwoord




Nederlanders over de grens De Wereldomroep heeft altijd een sterke band gehad met de ongeveer 1,5 miljoen Nederlandstaligen in het buitenland. Het gaat om groepen met specifieke informatiebehoeften, zoals expats en hun kinderen, emigranten, vrachtwagenchauffeurs, militairen en vakantiegangers. De Wereldomroep hield hen ook in 2011 op de hoogte van het nieuws in Nederland en de rest van de wereld en bood hen gerichte service-informatie, die veelal niet elders beschikbaar was. De reacties en informatie die de omroep nog steeds dagelijks van deze doelgroep ontvangt, onder andere via internet en sociale media, vormden een belangrijke bron. De Wereldomroep wist hierdoor wat er leefde binnen deze groep. De verkregen informatie werd door de redactie onder meer gebruikt voor de programma’s en nieuwsberichten.

Calamiteiten

Ook voor de Nederlandse redactie was 2011 het jaar van de Arabische Lente. In Egypte en Libië heeft de Wereldomroep een rol van betekenis gespeeld voor landgenoten. Hierbij is gebruik gemaakt van de berichten van Wereldomroep verslaggevers ter plaatse, die in contact getreden zijn met expats en emigranten die geconfronteerd werden met het oorlogsgeweld. De Wereldomroep fungeerde in maart 2011 als calamiteitenzender voor Nederlanders die in Japan verbleven. Met onder meer extra nieuwsuitzendingen

Organisatie

Financiën

Colofon

en specifieke informatie over de omstandigheden in Japan hield de Wereldomroep Nederlandse emigranten, expats en vakantiegangers ter plaatse op de hoogte. BVN zond extra nieuwsuitzendingen van de NOS en VRT uit.

Focus

Onder druk van de aangekondigde bezuinigingen heeft de Nederlandse redactie een scherpere focus ontwikkeld op wat er moet gebeuren om de uitzendingen te onderscheiden van de rest van het nieuws aanbod. Nog sterker dan voorheen is de Nederlandse redactie zich gaan richten op twee doelgroepen: emigranten en expats. Dat geldt zowel voor internet als voor radio. Zo bestond in 2011 bijvoorbeeld het actualiteitenprogramma Nieuwslijn voor ongeveer de helft uit berichtgeving voor deze doelgroepen.

Reportage drie generaties emigranten

In het kader van het einde van de Nederlandse uitzendingen van de Wereldomroep, zijn reportages gemaakt over emigranten in Canada, Nieuw Zeeland, Australië, Zuid-Afrika, de Antillen en de VS: “Je Band met Nederland”. Wereldomroepredacteuren hebben ruim honderd Nederlanders gesproken in hun huidige woonland. Naoorlogse emigranten, maar ook expats die recent zijn verhuisd. Dat leverde tientallen videoreportages, radioreportages, internetartikelen en een boek met DVD op, maar ook vele reacties op Facebook.

Voorwoord



Beste van Vlaanderen en Nederland (BVN)


Nederlandstaligen in het buitenland kunnen via televisiezender ‘Beste van Vlaanderen en Nederland’ (BVN) wereldwijd 24 uur per dag televisieprogramma’s van de Nederlandse en Vlaamse publieke omroepen ontvangen. De uitzendingen van BVN bevatten nieuws, actualiteiten, amusement, jeugd- en kinderprogramma’s, sport, drama en documentaires. BVN sloot in 2011, na een Europese aanbesteding, opnieuw een contract voor meerdere jaren met DSTV/Multichoice voor de distributie in zuidelijk Afrika. Voorafgaand aan de aanbesteding vond marktonderzoek plaats naar de optimale distributiewijze van het BVNsignaal in zuidelijk Afrika. Om de naamsbekendheid van BVN in Vlaanderen, Nederland en het buitenland te vergroten en het communitygevoel onder Nederlanders en Vlamingen in het buitenland te verstevigen, organiseerde BVN in 2011 een nieuwe reclamecampagne, ‘De Grote Mis Verkiezing’. Voor deze campagne is een speciaal online platform gecreëerd. Voor het eerst zijn naast de communicatiekanalen van de VRT, NPO en de Wereldomroep ook Google Adwords en de sociale media-netwerken Facebook en Twitter ingezet om de campagne bekend te maken onder de doelgroepen en werden behalve consumenten in Vlaanderen en Nederland ook veel Vlamingen en Nederlanders in het buitenland bereikt.

Organisatie

Financiën

Colofon

Voorwoord




Organisatie Naast algemene informatie over de Wereldomroep bevat deze paragraaf het verslag van de raad van toezicht, het verslag goed bestuur en integriteit, de bedrijfsvoeringverklaring en de samenstelling van de verschillende bestuursorganen.

Prestatieovereenkomst 2010-2015

In 2010 is de eerste prestatieovereenkomst tussen het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) en de Wereldomroep getekend. In deze prestatieovereenkomst, die is gesloten voor de periode 2010-2015, zijn afspraken vastgelegd over kwalitatieve en kwantitatieve doelstellingen voor het media-aanbod van de Wereldomroep. De prestatieafspraken hebben betrekking op: relevantie; bereik en distributie; en innovatie en ontwikkeling. Over de realisatie van de prestatieafspraken wordt jaarlijks gerapporteerd. RNTC, oorspronkelijk het Radio Netherlands Training Center is het aan de Wereldomroep gelieerde expertisecentrum op het gebied van media, ontwikkeling en educatie. Naast internationale cursussen, zette het RNTC ook mediaprojecten op in ontwikkelingslanden wereldwijd. Op 1 juni 2011 fuseerde de afdeling internationale projecten van het RNTC met collega organisaties Press Now en Free Voice tot Free Press Unlimited.

Organisatie

Financiën

Colofon

Internationale samenwerking

In 2011 intensiveerde de Wereldomroep de samenwerking met Deutsche Welle. De komende twee jaar zullen deze internationale omroepen hun content waar mogelijk delen en deels gezamenlijk produceren. Tijdens een bijeenkomst in Londen hebben Radio Nederland Wereldomroep, BBC, Deutsche Welle, AEF (Audiovisuel Extérieur de la France) en Voice of America hun afkeuring uitgesproken over het opzettelijk onmogelijk maken van satellietuitzendingen van onafhankelijke media. Door zenders te storen wordt de vrije toegang tot informatie in landen als Iran gehinderd. Vooral de verstoring van satellietuitzendingen in het Perzisch gericht op Iran is sterk toegenomen. Volgens de vijf omroepen wil de Iraanse overheid Iraniërs verstoken houden van objectieve buitenlandse media. De omroepen roepen de internationale gemeenschap op om in actie te komen. Voor de Wereldomroep is de samenwerking met mediapartners in doelgebieden van wezenlijk belang. Zij bieden de mogelijkheid om (indirect) relevante doelgroepen te bereiken, die via de eigen platforms van de Wereldomroep moeilijk of niet te bereiken zouden zijn. Daarnaast hebben zij in een bepaald gebied een bereik dat niet of slechts met grote moeite op eigen kracht te evenaren is.

Voorwoord



Minstens zo belangrijk is dat mediapartners, meer dan individuele mediagebruikers, een bron zijn van input en feedback. Dit stelt de Wereldomroep in staat om producten en diensten beter toe te snijden op de informatiebehoeften van de doelgroepen. Traditioneel gezien kan een onderscheid worden gemaakt tussen verschillende soorten mediapartners: radiopartners (FM-stations), videopartners (televisiestations), webpartners, mobiele (telecom)partners en printpartners (kranten en weekbladen met websites waarop audio- en video content van de Wereldomroep geplaatst kan worden). Met betrekking tot doelgebieden waar samenwerking met lokale mediapartners (nog) niet mogelijk is, wordt samengewerkt met organisaties die vanuit het buitenland nieuws en informatie uitzenden. Voorbeelden daarvan zijn Radio Dabanga ten behoeve van Darfur en Voice of the People ten behoeve van Zimbabwe.

Samenwerking binnen Nederland

De redactionele samenwerking met de NOS is in 2011 intensief gebleven. Zo startten alle Nederlandstalige radio-uitzendingen van de Wereldomroep met de radiobulletins van het NOS Journaal. De bulletins worden gevolgd door het actualiteitenblok ‘Nieuwslijn’ van de Wereldomroep. Op het gebied van sport heeft de sportredactie van de Wereldomroep ook in 2011 medewerkers gedetacheerd bij NOS ‘Langs de Lijn’. De NOS en overige landelijke omroepen zijn meer gebruik gaan maken van de internationale expertise


Organisatie

Financiën

Colofon

van de Wereldomroep, bijvoorbeeld bij de berichtgeving over de Arabische lente. Ook op het gebied van automatisering en faciliteiten bundelt de Wereldomroep zijn krachten met de NPO. Zo werkten de organisaties in 2011 samen op het gebied van netwerkbeheer en werden diverse medewerkers van de Wereldomroep (deels) gedetacheerd bij de NPO.

Verslag raad van toezicht De raad van toezicht houdt toezicht op het beleid van de directie en de algemene gang van zaken binnen de organisatie. De raad van toezicht benoemt de directie van de Wereldomroep en fungeert als klankbord. De leden van de raad van toezicht worden door de minister van OCW benoemd voor een periode van vier jaar, waarbij eenmalige herbenoeming voor een aansluitende periode mogelijk is. In 2011 is de heer Visser herbenoemd als lid van de raad van toezicht van Stichting Radio Nederland Wereldomroep voor een periode van vier jaar. Het jaar 2011 werd gedomineerd door de presentatie van de mediaplannen en bezuinigingen van minister Van Bijsterveldt. Met grote bezorgdheid heeft de raad van toezicht kennisgenomen van het feit dat de regering voorstelt de Wereldomroep volledig uit de Mediawet te schrappen. De leden vragen zich af of het resterende deel van de Wereldomroep zijn werk in de toekomst onafhankelijkheid kan doen.

Voorwoord




De raad van toezicht vergaderde in 2011 vijf keer met de bestuurder en een keer onderling. In de vergadering van februari heeft de raad de profielschets van de adviesraad goedgekeurd. Ook heeft de raad de overgang van projecten van RNTC en de fusie van RNTC met Press Now en Free Voice goedgekeurd. De heer Van Ginkel werd herbenoemd als lid van de adviesraad RNTC. In zijn vergadering van april heeft de raad van toezicht de jaarrekening 2010 en het jaarverslag 2010 van de Wereldomroep vastgesteld en de jaarrekening 2010 en jaarverslag 2010 van RNTC goedgekeurd. De politieke ontwikkelingen werden besproken. De raad betreurde de artikelen in de Telegraaf van begin april. De beeldvorming die ontstond deed geen recht aan de werkelijke gang van zaken. De vice-voorzitter, de algemeen directeur en de ondernemingsraad samen met de redactieraad hebben hierover een persverklaring afgegeven. Van de eerste rapportage prestatieovereenkomst werd kennis genomen. Na deze vergadering heeft de raad mevrouw Udink op voordracht van de adviesraad bij het ministerie van OCW voorgedragen als nieuw lid van de adviesraad. De minister heeft mevrouw Udink voor een periode van vijf jaar benoemd. De juni-vergadering stond in het teken van de mediabrief waarin het kabinet een nadere uitwerking presenteerde van de voornemens uit het regeerakkoord met betrekking tot de publieke omroep. Daarin werd ook de visie gepresenteerd op de nieuwe

Organisatie

Financiën

Colofon

positie en beperkte taak voor de Wereldomroep. Tijdens de vergadering zijn de medewerkers geïnformeerd over de besluiten van de ministerraad. De begroting 2012 van de Wereldomroep is door de raad van toezicht vastgesteld in zijn vergadering in september, als ware 2012 een normaal jaar. Ook stond de raad van toezicht stil bij de toekomst van RNW. Het RNTC jaarplan 2012 is eveneens in deze vergadering goedgekeurd. De november-vergadering stond voornamelijk in het teken van de nieuwe koers van de Wereldomroep en de contouren van het op te stellen sociaal plan. Met stijgende verbazing heeft de raad kennisgenomen van het feit dat de door de Minister benoemde leden van de raad niet gehoord zijn bij het beperken van de wettelijke taken en de bezuinigingen op de Wereldomroep. De auditcommissie heeft diverse keren overlegd. Naast de jaarrekeningen en de kwartaalcijfers zijn met name onderliggende processen, procedures en controles besproken. Daarnaast heeft de auditcommissie na het verslagjaar het jaarverslag en de jaarrekening doorgenomen. Zie hiervoor het verslag van de auditcommissie. In lijn met de Richtlijnen en Regelingen Goed Bestuur en Integriteit Publieke Omroep heeft de raad van toezicht zijn eigen functioneren geëvalueerd. In dat kader is de structuurwijziging, de samenstelling van de raad en de verdeling van de portefeuilles besproken.

Voorwoord




De raad heeft in april informeel overlegd met de nieuwe ondernemingsraad. Hier is onder meer gesproken over het sociaal jaarverslag en de politieke ontwikkelingen. De raad van toezicht en de adviesraad de Wereldomroep hebben één keer overlegd. De adviesraad diende de raad van toezicht en directie van advies over het beleid ten aanzien van het mediaaanbod. Hilversum, 26 april 2012 dr. B.R. Bot voorzitter

Goed bestuur en integriteit De Wereldomroep werkt sinds 1 januari 2006 met de Richtlijnen en Regelingen Goed Bestuur en Integriteit Publieke Omroep. Deze gedragscode omvat richtlijnen en regelingen die goed bestuur en integriteit bij alle publieke omroepinstellingen bevorderen. De Wereldomroep heeft de compliance functie ondergebracht bij de controller en voorziet in de toetsing op het correct naleven van de voorschriften uit deze gedragscode. Daarnaast ziet een onafhankelijk toezichtorgaan, de Commissie Integriteit Publieke Omroep (CIPO) toe op de handhaving en naleving van deze richtlijnen en regelingen bij de publieke omroep. CIPO heeft hierin ook een adviserende rol.

Organisatie

Financiën

Colofon

De eerste richtlijn, goed bestuur en toezicht, heeft een adviserend karakter. Deze richtlijn geeft gedragsregels voor topfunctionarissen en toezichthouders, voor de inrichting van de organisatie van omroepinstellingen inclusief de verhouding tussen toezicht en bestuur -, voor de honorering van topfunctionarissen en toezichthouders en verslaglegging van werkzaamheden. Na invoering van de Mediawet 2008 per 1 januari 2009 heeft de Wereldomroep de scheiding tussen toezicht en bestuur ingericht. Met goedkeuring van het ministerie van OCW zijn de statuten hiertoe gewijzigd en is het bestuur getransformeerd naar een raad van toezicht en is de algemeen directeur bestuurder. De raad van toezicht heeft een auditcommissie benoemd, die de raad adviseert over onder meer de werking van de interne risicobeheersings- en controlesystemen, waaronder het toezicht op de naleving van de relevante wet- en regelgeving en het toezicht op de werking van gedragscodes, de financiële informatieverschaffing door de stichting, de naleving van aanbevelingen en opvolging van opmerkingen van de controller en de externe accountant en de relatie met de externe accountant, waaronder in het bijzonder zijn onafhankelijkheid. Met deze invoering voldoet de Wereldomroep sinds 2009 aan deze richtlijn. De tweede richtlijn bevat normen over integer handelen van omroepen en medewerkers bij de uitvoering van hun taken. Deze richtlijn is bindend. Daarbij gaat het om zaken als belangenverstrengeling, nevenfuncties en declaratiegedrag.

Voorwoord




Belangenverstrengeling. Er zijn in 2011 geen verzoeken door medewerkers gedaan tot ontheffing voor het hebben van financiële belangen in ondernemingen of organisaties met een (in)direct belang in de Wereldomroep. Nevenfuncties Voor de nevenfuncties van medewerkers geldt het regime van artikel 3.1 van de Collectieve Arbeidsovereenkomst. Alle meldingen worden opgenomen in het personeelsdossier van betrokkene. Naast individuele meldingen, benadert de Wereldomroep medewerkers jaarlijks actief om zo in een centraal register meldingen bij te houden. Aannemen en geven van geschenken Er zijn geen meldingen binnengekomen van door medewerkers ontvangen of geschonken attenties met een waarde boven de € 50. Uitgaven, kostendeclaraties, gebruik van creditcards, reizen buitenland. In protocollen en procedures is vastgelegd op welke wijze met genoemde onderwerpen wordt omgegaan, binnen de door de Code gestelde kaders. Toetsing door middel van steekproeven wijzen op correcte naleving van de regels. De Wereldomroep voldoet aan de derde richtlijn over verslaglegging. Dit betreft zowel de algemene verslaglegging, als het rapporteren over de bedrijfsvoering en financiën. Voor de verslaglegging over de doelstellingen en het realiseren daarvan, kan worden gemeld dat in de Mediawet 2008 de

Organisatie

Financiën

Colofon

beleidscyclus op dezelfde wijze wordt vormgegeven als bij de landelijke publieke omroep. Voor de periode 2010-2014 heeft de Wereldomroep een vijfjaarlijks concessiebeleidsplan opgesteld, waarna een meerjarige prestatieovereenkomst met OCW is overeengekomen. Vanwege het voornemen van het kabinet om de taken van de Wereldomroep aan te passen en de financiering hiervan te beleggen bij het ministerie van Buitenlandse Zaken, heeft OCW aangeboden de prestatieovereenkomst ter zijde te leggen om de Wereldomroep de volle aandacht te kunnen laten geven aan de reorganisatie die met dit voornemen samenhangt. De Wereldomroep heeft hier een voorbehoud moeten maken vanwege de discrepantie tussen wettelijke taken en dit voornemen. Zonder een besluit of een wettelijk kader zijn zowel OCW als de Wereldomroep immers gehouden aan de Mediawet. De Wereldomroep voldoet aan de vierde richtlijn over cofinanciering en ideële sponsoring. Het betreft hier niet-commerciële financiering van programma’s. Hierbij is van belang dat de omroep op transparante wijze verslag doet van bijdragen van overheidsinstellingen of ideële instellingen en dat programma’s op onafhankelijke wijze tot stand komen. Voor de Wereldomroep speelt dit voor Euranet en voor samenwerking op het gebied van kortegolf uitzendingen met andere internationale omroeporganisaties. Over de activiteiten van het RNTC wordt separaat verslag gedaan. Het betreft hier geen programma-activiteiten gefinancierd op basis van de Mediawet. In 2011 heeft de Wereldomroep geen nadere bijdragen of sponsoring van media-aanbod gekregen.

Voorwoord




De vijfde richtlijn betreft regelingen voor interactieve telefoondiensten, SMS, 0900-lijnen en mobiel internet. De Wereldomroep biedt geen van deze diensten tegen betaling aan. Wel maakt de Wereldomroep gebruik van user generated content van luisteraars via SMS. Dit valt buiten de richtlijn. De Wereldomroep voldoet aan de zesde richtlijn op het gebied van e-mailmarketing. Deze bepalingen sluiten aan bij de Europese richtlijn voor privacybescherming en elektronische communicatie. Ten aanzien van de gewijzigde Telecommunicatiewet heeft de Wereldomroep al in 2010 haar beleid aangepast. Dit betreft de verruiming van het verbod op het opgevraagd verzenden van e-mail naar bedrijven, naast consumenten. Regeling A. Klokkenluider De regeling is van kracht en een vertrouwenspersoon is aangesteld. De Wereldomroep werkt door middel van publicaties en voorlichting actief aan het beeld van naleving en bewustzijn van de code in de organisatie. Hiertoe zijn ook regels in verschillende procedures opgenomen.

Organisatie

Financiën

Colofon

Voorwoord




Bedrijfsvoeringverklaring

Sinds 2006 wordt binnen de publieke omroep gewerkt met de Code Goed Bestuur en Integriteit. Onderdeel van de code is een richtlijn voor verslaglegging over de bedrijfsvoering. Bedrijfsvoering is het geheel aan sturing en beheersing van bedrijfsprocessen binnen een organisatie om doelstellingen te kunnen realiseren. Het betreft sturing en beheersing van zowel de primaire processen, als van de processen die hiervoor faciliterend zijn. Onder sturing wordt verstaan het proces waarbij richting wordt gegeven aan een organisatie om doelstellingen te kunnen realiseren. Onder beheersing wordt verstaan het proces waarbij een stelsel van maatregelen en procedures wordt gebruikt om vast te stellen of de uitvoering in overeenstemming is en blijft met de gemaakte plannen en dit waar nodig bij te sturen. Ten aanzien van sturing zijn door de Wereldomroep instrumenten geïmplementeerd. Middels jaarplannen, begrotingen en rapportages wordt de realisatie van doelstellingen nagegaan. Vanwege de kabinetsplannen met de aanpassing van de taakstelling en het budget van de Wereldomroep is geen vervolg gegeven aan de verdere ontwikkeling van nieuwe instrumenten voor de verantwoording van de prestatieovereenkomst over latere jaren. De aandacht is verschoven naar het toekomstplan en instrumenten die nodig zijn voor adequate verantwoording in de toekomst. Voor het beheersen van de primaire en ondersteunende processen bestaan, naast bestaande

Organisatie

Financiën

Colofon

wet- en regelgeving, richtlijnen voor de administratieve organisatie en maatregelen van interne controle. Het Handboek Financiële Verantwoording landelijke publieke media-instellingen, Wereldomroep en Ster 2011 van het ministerie van OCW maakt hier deel van uit. In 2011 is de ontwikkeling van processen om risico’s binnen de organisatie te identificeren en te beheersen gericht op risicomanagement na de aankondiging van de kabinetsplannen in de zomer niet meer vervolgd. Wel is de controle op de uitvoering van financiële processen mede gericht op rechtmatigheid in stand gehouden. Veel aandacht is besteed aan centraliseren van informatie over contracten met het oog op de aangekondigde bezuinigingen en de frictiekosten die hiermee samenhangen. Dit betreft ook die delen die met het oog op de wijzigingen ondergebracht zullen worden bij NPO. Dit betreft de Nederlandse informatievoorziening in de Cariben en BVN. Met de bonden is een sociaal plan overeengekomen en dit is samen met de frictiekosten die hiermee samenhangen overlegd aan OCW. Het besluit tot het sluiten van het zendstation op Bonaire is uitgewerkt met een sociaal akkoord met de lokale vertegenwoordiging en vaststellingsovereenkomsten met het personeel. De sluiting heeft geleid tot bijzondere waardeverminderingen op materiële vaste activa en andere voorzieningen vanwege de sluiting.

Voorwoord




Ook op Madagascar is een sociaal plan overeengekomen. Hier is sprake van een voorgenomen sluiting, afhankelijk van formalisering van het eerder genoemde kabinetsvoornemen met een wetswijziging. Eenzelfde situatie is van toepassing op de voorgenomen reorganisatie in Hilversum. Hiervoor is een aanvraag voor vergoeding frictiekosten bij OCW ingediend. Deze frictiekosten treden op in 2012. In het verslagjaar 2011 is sprake van één melding inzake de WOPT. Vanwege het eerder genoemde sociaal plan, geënt op het sociaal plan van de NPO, zal in het verslagjaar 2012 er sprake zijn van meer meldingen. Over het verslagjaar is niet gebleken dat de bedrijfsvoering tekort is geschoten. Risico’s zijn onderkend en processen voldoende beheerst. Het externe risico ten aanzien van taken en financiering behoort niet tot de span of control. Hilversum, 26 april 2012 R.F.A. de Vries manager bedrijfsvoering J.S. Houthuijzen controller J.C. Hoek MBA algemeen directeur

Organisatie

Financiën

Colofon

Voorwoord




Samenstelling bestuursorganen Leden van de raad van toezicht de heer dr. B.R. Bot (voorzitter) benoemd per 28 mei 2008

Organisatie

Financiën

Colofon

Situatie per 31 december 2011

Relevante nevenfuncties

voorzitter algemeen bestuur Clingendael (onbezoldigd) voorzitter bestuur Carnegie Stichting (onbezoldigd) voorzitter Netherlands Institute for Multiparty Democracy (onbezoldigd)

mevrouw drs. A. van Heteren benoemd per 1 september 2009 de heer drs. F.K.V. Lamp benoemd per 28 mei 2008 mevrouw J. van Nieuwenhoven (vice-voorzitter) herbenoemd per 11 november 2009

voorzitter bestuur Nederlands Film Festival (onbezoldigd) voorzitter directieraad Beelden voor de Toekomst (onbezoldigd)

de heer drs. A.P. Visser herbenoemd per 15 mei 2011

lid raad van toezicht Fonds voor de Cultuurparticipatie (onbezoldigd)

de heer A.M. van Westerloo benoemd per 1 december 2010

lid bestuur Koninklijk Concertgebouworkest (onbezoldigd) voorzitter Stichting Raad voor de Journalistiek (onbezoldigd)

de heer drs. R. Zunderdorp herbenoemd per 19 april 2009

voorzitter Humanistisch Verbond (onbezoldigd)

Bestuurder

de heer J.C. Hoek, MBA algemeen directeur

bestuurslid PNO Media (onbezoldigd) bestuurslid Werkgeversvereniging voor de Media (onbezoldigd) voorzitter International Broadcasting Group van de European Broadcasting Union (EBU) (onbezoldigd) voorzitter Het Beste van Vlaanderen en Nederland (BVN) (onbezoldigd) vice-voorzitter Euranet (onbezoldigd) lid executive committee Association for International Broadcasting (AIB) (onbezoldigd) lid raad van toezicht Free Press Unlimited (FPU) (onbezoldigd)

Voorwoord



Hoofdredactie

de heer R.R. Rensen (hoofdredacteur) mevrouw A. Bouwers (adjunct-hoofdredacteur)

Adviesraad RNW

de heer M. Buitelaar de heer drs. P.R. van Dijk (voorzitter) de heer drs. E.J. Gelink de heer prof. dr. A. van Staden de heer ir. J.C. Tonnon mevrouw B. Udink

Adviesraad RNTC

de heer drs. J.W. Bertens mevrouw mr. D. Ghidei Biidu de heer prof. dr. H.J.A. van Ginkel mevrouw drs. B.J. van de Moosdijk mevrouw F. Müjde de heer dr. A. Smit (voorzitter) de heer L. de Waal


Organisatie

Financiën

Ondernemingsraad

mevrouw J. Baaziz de heer R. Buszkiewicz de heer C. van Gelder de heer J. Huizinga de heer H.J.B. Lansink (voorzitter) de heer J. Lommers mevrouw D. Sujan de heer G.J. Wijma

Redactieraad

mevrouw C.M. van Dun (voorzitter) de heer P.J. Gamez Cersosimo de heer P.H. de Jong mevrouw S.E.M. van Leeuwen de heer J. van Slooten de heer E. Tanjung

Colofon

Voorwoord




Organisatie

Financiën In de geconsolideerde jaarrekening van de stichting Radio Nederland Wereldomroep zijn de gegevens opgenomen van Radio Nederland Wereldomroep, RNTC, Broadcast Facilities Nederland B.V. (BFN) en Radio Nederland Wereldomroep Zendstationbouw N.V.

Geconsolideerde balans per 31 december 2011

2011

2010

12.559

15.326

Voorraden en onderhanden werk

1.781

1.903

Vorderingen

4.736

5.166

Liquide middelen

1.655

1.810

x € 1.000 ACTIVA Vaste Activa

Totaal van de Activa

20.731 24.205

PASSIVA Eigen vermogen

5.611

8.206

Voorzieningen

7.146

3.354

Kortlopende schulden

7.974

12.645

Totaal van de Passiva

20.731 24.205

Financiën

Colofon

Voorwoord




Financiën

Organisatie

Geconsolideerde exploitatierekening 2011 2011

2010

Omroepmiddelen

46.289

46.105

Nevenactiviteiten

619

363

Ontwikkelingssamenwerking

1.797

1.716

Opleidingsprojecten

1.443

2.316

Overige bedrijfsopbrengsten

2.037

2.248

52.185

52.748

x € 1.000 BATEN

Bedrijfsopbrengsten LASTEN Lonen en salarissen

20.719

20.296

Sociale lasten

6.262

5.077

Afschrijvingen

4.459

4.038

Directe productiekosten

3.147

3.850

Directe distributiekosten

8.354

5.181

10.578

13.033

1.675

1.873

55.194

53.348

Overige bedrijfslasten Kosten opleidingsprojecten Bedrijfslasten Financiële baten en lasten

13

3

Belastingen

29

14

-2.967

-583

Groepsresultaat

Colofon

Voorwoord




Toelichting op de geconsolideerde balans 2011

Algemeen Het externe jaarverslag is ontleend aan de gecontroleerde jaarrekening van Stichting Radio Nederland Wereldomroep welke ter inzage ligt ten kantore van Stichting Radio Nederland Wereldomroep te Hilversum. In de geconsolideerde jaarrekening van de Stichting Radio Nederland Wereldomroep zijn opgenomen de gegevens van de Stichting Radio Nederland Wereldomroep te Hilversum. Radio Nederland Training Centre, Broadcast Facilities Nederland B.V. en Radio Nederland Wereldomroep Zendstationbouw N.V. De consolidatie heeft plaatsgevonden volgens de integrale methode.

Toelichting op de geconsolideerde Balans per 31 december 2011

Algemeen Voor zover posten niet specifiek worden toegelicht wordt verwezen naar de eerder genoemde jaarrekeningen. De jaarrekening 2011, de balans en de exploitatierekening zijn opgesteld in overeenstemming met de richtlijnen volgens het Handboek Financiële Verantwoording landelijke publieke media-instellingen, Wereldomroep en Ster 2011 (het Handboek) uitgegeven door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) in juni 2011, ingaand 1 januari 2011. Tenzij anders is vermeld zijn activa en passiva

Organisatie

Financiën

Colofon

gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs; voor zover van toepassing onder aftrek van een voorziening voor oninbaarheid.

Belastingen

De belastingen over de winst worden berekend over het bedrijfseconomisch resultaat naar de geldende bepalingen en tarieven. Door tijdelijke verschillen tussen de commerciële en fiscale waardering van activa en passiva ontstaan latente belastingvorderingen en – verplichtingen. Belastinglatenties worden tegen nominale waarde en tegen het geldende tarief voor de vennootschapsbelasting gewaardeerd. Voor zover mogelijk vindt saldering plaats van latente belastingvorderingen en –verplichtingen. Na saldering resterende latente belastingvorderingen worden in de balans opgenomen onder de financiële vaste activa. Na saldering resterende latente belastingverplichtingen worden opgenomen onder de voorzieningen. Eigen vermogen Het eigen vermogen is inclusief het resultaat van de Wereldomroep, BFN, RNTC en van Radio Nederland Wereldomroep Zendstationbouw N.V. Naast de reserves van de Wereldomroep, zijn de reserves van RNTC opgenomen onder het eigen vermogen. Tussen het eigen vermogen, zoals genoemd in de enkelvoudige jaarrekening en het eigen vermogen genoemd in de consolidatie jaarrekening bestaat een verschil. Dit verschil bedraagt € 1,3 miljoen en is het in de jaarrekening van RNTC gepresenteerde eigen vermogen.

Voorwoord




Voorzieningen Een voorziening wordt gevormd voor verplichtingen waarvan het waarschijnlijk is dat zij zullen moeten worden afgewikkeld en waarvan de omvang redelijkerwijs is te schatten. De omvang van de voorziening wordt bepaald door de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de desbetreffende verplichtingen en verliezen per balansdatum af te wikkelen. Voorzieningen worden gewaardeerd tegen nominale waarde, met uitzondering van de pensioenvoorziening die gewaardeerd wordt tegen de contante waarde.

Organisatie

Financiën

Colofon

Toelichting op de geconsolideerde exploitatierekening 2011

Kredietfaciliteit

Bedrijfsopbrengsten De omroepmiddelen stijgen ten opzichte van 2010 als gevolg van de verhoging van de toegekende middelen door het ministerie van OCW. Verder is een bijdrage voor Euranet, een samenwerkingsverband van Europese omroepen, hier opgenomen. De omzet uit de projecten zijn sterk gedaald door de samenwerkingsovereenkomst van RNTC met Free Press Unlimited (FPU), waarbij een groot deel van het eigenaarschap van de projecten naar FPU is overgegaan.

€ -/-0,1 miljoen (schuld).

Bedrijfslasten De bedrijfslasten zijn per saldo ten opzichte van 2010 met 3% gestegen. De lonen en salarissen en sociale lasten zijn licht gestegen door de nieuwe CAO die per januari 2011 van kracht is geworden voor het omroeppersoneel.

De kredietfaciliteit bij de ING-bank voor Hilversum bedraagt € 1,5 miljoen. Binnen de kredietfaciliteit vallen de schulden en tegoeden op ING-rekeningen van de Wereldomroep Hilversum, stichting BVN en RNTC. Het totaal van deze rekeningen bedraagt per einde 2011

De kredietfaciliteit is verstrekt onder de volgende voorwaarden: - Positieve/Negatieve hypotheekverklaring op onroerend goed Witte Kruislaan 55 te Hilversum. - Gecombineerde pandakte bedrijfsuitrusting, voorraden en boekvorderingen (bestaand).

Door een terughoudend beleid ten aanzien van de inhuur van derden naast beperkte vervanging bij ziekte hebben geleid tot lagere overige- en productiekosten. De kosten om de voorzieningen op te bouwen voor de komende sluiting van het zendstation in Bonaire hebben geleid tot een sterke kostentoename van de distributiekosten.

Voorwoord




Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: het bestuur van Stichting Radio Nederland Wereldomroep Bijgesloten samengevatte jaarrekening, bestaande uit de samengevatte geconsolideerde balans per 31 december 2011, de samengevatte geconsolideerde exploitatierekening over 2011 met bijbehorende toelichtingen, zijn ontleend aan de gecontroleerde jaarrekening van Stichting Radio Nederland Wereldomroep. Wij hebben een goedkeurend oordeel verstrekt bij die jaarrekening in onze controleverklaring van 26 april 2012. Desbetreffende jaarrekening en deze samenvatting daarvan, bevatten geen weergave van gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden sinds de datum van onze controleverklaring van 26 april 2012. De samengevatte jaarrekening bevat niet alle toelichtingen die zijn vereist op basis van Regeling vaststelling Handboek Financiële Verantwoording landelijke publieke media-instellingen, Wereldomroep en Ster 2011. Het kennisnemen van de samengevatte jaarrekening kan derhalve niet in de plaats treden van het kennisnemen van de gecontroleerde jaarrekening van Stichting Radio Nederland Wereldomroep. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van een samenvatting van de gecontroleerde jaarrekening

Organisatie

Financiën

Colofon

in overeenstemming met de grondslagen zoals beschreven in de toelichting van de samengevatte jaarrekening. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de samengevatte jaarrekening op basis van onze werkzaamheden, uitgevoerd in overeenstemming met Nederlands Recht, waaronder de Nederlandse Standaard 810, “Opdrachten om te rapporteren betreffende samengevatte financiële overzichten”. Oordeel Naar ons oordeel is de samengevatte jaarrekening in alle van materieel belang zijnde aspecten consistent met de gecontroleerde jaarrekening van Stichting Radio Nederland Wereldomroep per 31 december 2011 en in overeenstemming de grondslagen zoals beschreven in de toelichting van de samengevatte jaarrekening. Utrecht, 9 mei 2012 Ernst & Young Accountants LLP w.g. J-L. Geutjes RA partner

Voorwoord


Colofon Concept Motion Works Radio Nederland Wereldomroep Marketing & Communicatie Redactie Radio Nederland Wereldomroep Marketing & Communicatie Coördinatie Radio Nederland Wereldomroep Marketing & Communicatie Realisatie en vormgeving Motion Works



Organisatie

Financiën

Fotografie Rachel Corner Dick Drayer Paul Enkelaar Eduardo García Tessa Hoogvliet Wim Kluvers Esther Lubenau/Sergio Acosta Roland Reinders Martien Sleutjens Marieke van der Velden Roel Wijnants Nadja Willems Hans van der Woerd Radio Nederland Wereldomroep Postbus 222, 1200 JG Hilversum T +31 35 672 42 11 F +31 35 672 43 43 I www.wereldomroep.nl E [email protected]

Colofon

Nederland zonder grens. Grenzeloos informeren

Recommend Documents