Natuurpunt Schijnvallei vzw

Jaarverslag 2006 van de regionale vereniging

Natuurpunt Schijnvallei vzw

Datum indiening: februari 2007 Dossier ingediend voor: Natuurpunt Schijnvallei vzw Kerkelei 10 2970 Schilde 03/354.55.06 [email protected]

Inhoud Inleiding __________________________________________________________________ 2 Verenigingswerking _________________________________________________________ 3 Coördinatie ___________________________________________________________________________ 3 Adviesverlening ________________________________________________________________________ 5 Communicatie & promotie_______________________________________________________________ 6

Natuurbehoud_____________________________________________________________ 10 In eigen reservaten ____________________________________________________________________ 10 Buiten de reservaten - landschapsbeheer __________________________________________________ 10

Milieubescherming_________________________________________________________ 12 Overleg en advies _____________________________________________________________________ 12 Thema’s _____________________________________________________________________________ 12

Natuurstudie ______________________________________________________________ 15 Thematische werkgroepen ______________________________________________________________ 15 Projecten ____________________________________________________________________________ 17

Educatie _________________________________________________________________ 18 Natuurbeleving _______________________________________________________________________ 18 Natuureducatie _______________________________________________________________________ 18 Documentatiecentrum__________________________________________________________________ 18

1

Inleiding Natuurpunt Schijnvallei vzw heeft als doel: De vereniging heeft tot doel het behoud, de bescherming en verbetering van het menselijk en natuurlijk leefmilieu kaderend in een duurzame ontwikkeling van de samenleving, waarbij voldaan wordt aan de behoeften van de huidige generatie, zonder dat daarbij de behoeften van de volgende generaties in het gedrang komen, en dit meer bepaald in de volledige Schijnvallei (het ganse stroomgebied van het Groot en het Klein Schijn). De vereniging kan met alle wettelijke middelen de nuttige initiatieven nemen, steunen en coördineren, onder meer door: - het vertegenwoordigen in rechte en in feite van zijn leden, overal waar het belang van het leefmilieu dit wenselijk of noodzakelijk maakt; - de deelname aan de werking van advies- en overlegorganen; - rechtstreekse tussenkomsten bij officiële instanties en particulieren; - het realiseren van projecten en campagnes en het uitwerken van studies en publicaties; - het voeren van perscampagnes; - het organiseren van of meewerken aan openbare manifestaties; - de vrijwaring van het doel langs gerechtelijke weg; - het informeren en sensibiliseren van het brede publiek of van specifieke doelgroepen. (artikel 3 uit de statuten van Natuurpunt Schijnvallei vzw, zoals gewijzigd op 12 oktober 2004)

De vereniging mag alle handelingen stellen, initiatieven nemen en/of aanmoedigen die rechtstreeks of onrechtstreeks verband houden met haar doel. Zo kan zij o.m. zelf of in samenwerking met andere natuurverenigingen waardevolle en/of strategisch belangrijke percelen aankopen, in huur nemen of beheren; natuurstudies en/of inventarisaties uitvoeren in het doelgebied; enzovoort. (artikel 4 uit de statuten van Natuurpunt Schijnvallei vzw)

Dit doel wensen wij te bereiken aan de hand van 4 belangrijke peilers: • natuurbehoud (beheer, reservatenverwerving, sensibilisering, adviesverlening, …) • milieubescherming (adviesraden, inspraak, procedures, …) • studie (inventarisaties, onderzoeksprojecten, publicaties, …) • educatie (cursussen, wandelingen, interne vormingssessies, …) Deze vier peilers van de werking van Natuurpunt Schijnvallei worden geïntegreerd door de verenigingswerking en versterkt door tal van samenwerkingsverbanden. De verenigingswerking gaat zowel regionaal, op het niveau van de vzw en over de grenzen, als lokaal, door de werking rond reservaten en in lokale kernen. De samenwerkingsverbanden zijn zowel te vinden met andere natuur- en milieuorganisaties als met overheden en groeperingen buiten de sector. VERENIGINGSWERKING

NATUURBEHOUD

MILIEUBESCHERMING

STUDIE

SAMENWERKINGSVERBANDEN

2

EDUCATIE

Verenigingswerking De verenigingswerking is het ondersteunende gedeelte van de vereniging. Het belang hiervan is de doelstellingen vervat in de 4 peilers te doen slagen door coördinatie, ondersteuning, promotie en evaluatie. Deze werking moet zichzelf permanent evalueren en verbeteren om de ontwikkelingen in de peilers te kunnen opvolgen.

Coördinatie De coördinatie binnen de vereniging wordt gevoerd door de verschillende bestuursniveaus. Algemene Vergadering Strategische doelstelling of overkoepelend doel: De algemene vergadering is het hoogste orgaan van de vereniging en bestaat uit alle leden van de vereniging. Operationele ambitie: Uitbouw van een nieuw bestuur met een voldoende diversiteit in zowel geslacht, woonplaats als geleding van de vereniging. Omschrijving: Dit jaar werden er 1 Algemene Vergadering georganiseerd (23/2/06), hierop werden alle leden uitgenodigd via het regionale tijdschrift Limonium. Er werd eveneens een nieuwe Raad van Bestuur verkozen voor de komende 2 jaar. De leden kregen hier ook de kans om vragen te stellen bij het inhoudelijk en financieel beleid van de vereniging. Verantwoordelijke intern: Jens Verwaerde en Secretariaat Type activiteit: Type Financiering: eigen middelen Partners: Niet gestart/vertraging/op schema/afgerond: op schema Commentaar: de diversiteit in geslacht is goed geslaagd met 6 vrouwen en 7 mannen. De geografische verdeling is redelijk geslaagd, alleen uit Ranst ontbreekt er een afvaardiging. Behouden/stoppen/wijzigen: behouden

Raad van Bestuur Strategische doelstelling of overkoepelend doel: De Raad van Bestuur coördineert de dagelijkse werking van de vereniging. Operationele ambitie: Om de bestuursleden een beter beeld te geven van alle geledingen wordt geopteerd om telkens een korte voorstelling te houden (10 min.) aan het begin van de vergadering van een van deze geledingen of werkingsvelden. Omschrijving: De Raad van Bestuur is maandelijks bijeengekomen, enkel februari werd overgeslagen omwille van de Algemene vergadering. Op deze vergaderingen werden de grote lijnen vastgelegd die de vereniging moet volgen en werden de belangrijke financiële en juridische beslissingen getroffen. Uit de nieuwe Raad van Bestuur werd in 2006 ook een nieuwe secretaris verkozen, als opvolger van Jos Verheyen. Verantwoordelijke intern: Jens Verwaerde en Secretariaat Type activiteit : Type Financiering: eigen middelen Partners: Nieuw/doorgerold/doorgerold maar gewijzigd: doorgerold Niet gestart/vertraging/op schema/afgerond: vertraging Commentaar: de optie om een korte inhoudelijke toelichting te voorzien aan het begin van de vergadering werd nog niet verder uitgewerkt aangezien de vergaderingen nog steeds 3

redelijk vol zitten en we verder werken aan een delegering van dagelijkse werking naar de werkgroepen en kernen. Behouden/stoppen/wijzigen: behouden

Secretariaatswerking Strategische doelstelling of overkoepelend doel: Het secretariaat en de secretariaatswerking voert een belangrijk onderdeel van de administratieve en communicatieve taken binnen de vereniging uit. Operationele ambitie: Verhogen van de ondersteuning vanuit de secretariaatswerking Omschrijving: De werking van het secretariaat heeft vanaf half 2006 belangrijke haperingen gekend door een combinatie van personeelsproblemen en een secretariaatsteam dat met andere dossier bezet was. De dagelijkse werking functioneerde nog naar behoren, maar de verdere uitbouw van de werking heeft vertraging opgelopen. Verantwoordelijke intern: Jens Verwaerde en Koen Dierckx Type activiteit : ondersteunen van de vereniging en haar geledingen Type Financiering: subsidies erkenning en eigen middelen Partners: Niet gestart/vertraging/op schema/afgerond: vertraging Commentaar: er zal in 2007 extra werk moeten gemaakt worden om de ondersteuning van de vrijwilligers te verbeteren Behouden/stoppen/wijzigen: wijzigen Gewijzigde formulering operationele ambitie: met eigen middelen zal er een beleidmedewerker aangetrokken worden die zich specifiek moet bezig houden met de opvolging van lokale dossiers, indienen van subsidieprojecten en praktische ondersteuning van de werkgroepen en kernen. Dit moet een sterke boost geven aan de regionale werking.

Vergaderingen kernen en werkgroepen Strategische doelstelling of overkoepelend doel: planning van de werking op het plaatselijk of thematische niveau zodat interactie met de Raad van Bestuur verbetert Operationele ambitie: Een goede planning creëren met de nodige informatiedoorstroming, opdat wederzijdse ondersteuning tussen het overkoepelende bestuur en de overige geledingen geoptimaliseerd wordt. Omschrijving: In 2006 was er een grote activiteit in de werkgroep Natuurbeheer en de kern Borsbeek, met diverse planningsbijeenkomsten rond diverse projecten. Ook andere geledingen hielden minstens één vergadering: werkgroep Zevenbergenbos, redactie Limonium, secretariaatswerking, paddenoverzetactie Schilde, werkgroep Schone Schijn, Verantwoordelijke intern: contactpersonen kernen en werkgroepen Type activiteit : planning verenigingswerking Type Financiering: eigen middelen Partners: Niet gestart/vertraging/op schema/afgerond: op schema Commentaar: er is een goede doorstroming van taken, standpunten en beslissingen tussen de Raad van Bestuur en de overige geledingen Behouden/stoppen/wijzigen: behouden

Overlegvergaderingen in milieubeweging Strategische doelstelling of overkoepelend doel: overleggen met andere natuur- en milieuverenigingen 4

Operationele ambitie: ervaringen uitwisselen en tegelijkertijd informatie verzamelen die van belang is voor de eigen werking van de vereniging. Omschrijving: Het afgelopen jaar was bijzonder druk met overlegvergaderingen. Met omliggende verenigingen werd overleg gepleegd over natuurbeheer, het Landschapspark Voorkempen, regularisatie Golf Bossenstein, inrichting Koude beek, Behaag Natuurlijk, … Landelijk overleg was er voornamelijk met betrekking tot het dossier Fort van Borsbeek. Hier waren er contacten met Vereniging voor Bos in Vlaanderen, Natuurpunt, BBL, Natuurbehoud Kapellenbos, het Groene Gordelfront, … Verantwoordelijke intern: Raad van Bestuur duidt vertegenwoordigers aan of organiseert zelf overleg Type activiteit: overleg binnen de milieubeweging, verenigingsontwikkeling en beleidsadvisering Type Financiering: eigen middelen Partners: Bond Beter Leefmilieu en andere natuur- en milieuverenigingen (JNM, Natuurpunt-afdelingen, lokale actiegroepen, VMPA, …) Niet gestart/vertraging/op schema/afgerond: op schema Commentaar: er is geregeld contact en overleg. Bij startende dossiers wordt eerst via email of telefonisch contact gezocht met andere belanghebbenden om de noodzaak voor een georganiseerd overleg te kunnen inschatten. Behouden/stoppen/wijzigen: behouden

Adviesverlening Natuurpunt Schijnvallei is aanwezig in verscheidene vaste adviesraden en wordt ook geregeld gevraagd om te zetelen in projectgebonden adviesraden/stuurgroepen/… Gemeentelijke milieuraden Strategische doelstelling of overkoepelend doel: adviesverlening aan de gemeentelijke overheden Operationele ambitie: Natuurpunt Schijnvallei wenst een duidelijke stempel te drukken op de adviesverlenende functie van de adviesraden. Omschrijving : In alle milieuraden zijn we aanwezig. Het is echter net steeds vanzelfsprekend om alleen de boel te trekken. In Antwerpen is er bijvoorbeeld een zeer goede werking door het grotere aantal natuur- en milieuverenigingen, terwijl in Borsbeek de werking van de milieuraad zeer beperkt is en moeilijk te stimuleren. Verantwoordelijke intern: de afgevaardigden en hun plaatsvervangers Type activiteit : beleidsadvisering Type Financiering: eigen middelen Partners: andere natuur- en milieuverenigingen in de milieuraden Niet gestart/vertraging/op schema/afgerond: Commentaar: er moet vanuit het secretariaat en de Raad van Bestuur meer ondersteuning komen voor sommige vertegenwoordigers om de werking van de milieuraden te stimuleren. Behouden/stoppen/wijzigen: behouden

Gemeentelijke Commissies voor Ruimtelijke Ordening Strategische doelstelling of overkoepelend doel: adviesverlenging aan de gemeentebesturen in verband met Ruimtelijke Ordening Operationele ambitie: De visie van Natuurpunt Schijnvallei op een duurzame ruimtelijke ordening doordrukken in de adviezen van de Gecoro 5

Omschrijving: Natuurpunt Schijnvallei was vertegenwoordigd in de Gecoro’s van Wijnegem, Borsbeek, Wommelgem en Ranst. In een aantal gemeenten was de werking van deze Gecoro vrij goed (vb. Borsbeek) in andere wordt deze raad op een zijspoor gezet bij het beleid rond ruimtelijke ordening (vb. Wommelgem) of kwam ze in 2006 zelfs helemaal niet bijeen (Wijnegem). Verantwoordelijke intern: de afgevaardigden en hun plaatsvervangers Type activiteit : beleidsadvisering Type Financiering: eigen middelen of zitpenningen Partners: overige vertegenwoordigers in de Gecoro Niet gestart/vertraging/op schema/afgerond: Commentaar: het mag niet de bedoeling zijn dat Natuurpunt Schijnvallei de werking van Gecoro’s gaat trekken, wel moet de bestaande werking ondersteund worden. Behouden/stoppen/wijzigen: behouden

Andere stuurgroepen of adviesorganen Strategische doelstelling of overkoepelend doel: advies verlenen over plannen of projecten die een impact hebben op de natuur en het landschap in de Schijnvallei. Operationele ambitie: Een duidelijk standpunt innemen op de diverse projecten en plannen en steeds de belangen van ecologie en landschap vertegenwoordigen op deze stuurgroepen en adviesorganen. Omschrijving: Enkele van de commissies waarin wij actief betrokken waren: • water: ecologische inrichting Koude beek, bekkenraad benedenschelde, … • ruimtelijke ordening: Landschapspark Voorkempen, BPA Ruggeveld, … • natuurbeheercommissies: Park van Wijnegem, Vrieselhof (Beekvalleiproject), Golf Bossenstein, … Natuurpunt Schijnvallei streeft ernaar om steeds goed voorbereide vertegenwoordigers af te vaardigen om een duidelijke stempel te drukken op deze bijeenkomsten. Verantwoordelijke intern: Raad van Bestuur vaardigt een vertegenwoordiger af in functie van het onderwerp Type activiteit : beleidsadvisering Type Financiering: eigen middelen Partners: Niet gestart/vertraging/op schema/afgerond: op schema Commentaar: voor de belangrijke stuurgroepen en adviesorganen kunnen we steeds iemand afvaardigen, voor sommige die meer in de rand van onze werking liggen moeten we wel passen Behouden/stoppen/wijzigen: behouden

Communicatie & promotie Als we onze doelstellingen wensen te bereiken is het ook belangrijk om de beoogde doelgroepen te bereiken. Hierin zijn van belang: actieve medewerkers, gewone leden, geïnteresseerden, het grote publiek, … Daartoe wordt heel wat aandacht besteed aan interne en externe uitstraling. Limonium Strategische doelstelling of overkoepelend doel: informeren van de leden over diverse onderwerpen die van tel zijn in de Schijnvallei, en dit op een boeiende manier. 6

Operationele ambitie: We willen er voor blijven zorgen dat het tijdschrift zijn aantrekkelijkheid en verzorgdheid behoudt, maar wensen ook de inhoudelijke kwaliteit verder uit te bouwen met verslagen van regionaal natuuronderzoek, toelichting bij onze beleidsdossiers, … Ook zullen er verwijzingen komen naar de website, waarop voor bepaalde artikels extra informatie te vinden is. Omschrijving: Van het regionale tijdschrift Limonium verschenen opnieuw vier nummers van 24 pagina’s (eentje van 20 p.). Telkens werd ingegaan op allerlei actuele onderwerpen uit de regio. Daarnaast waren er de aankondigingen van die tientallen activiteiten die we (mee) organiseerden. belangrijke dossiers die uitgebreid werden toegelicht: Fort van Borsbeek, bever in het Schijn, amfibieënoverzet, We krijgen nog steeds op activiteiten of op het secretariaat positieve commentaar over dit tijdschrift. Dit toont aan dat we op de goede weg zitten, zowel naar inhoud als uitzicht. Verantwoordelijke intern: Bram Van Ballaer en Jens Verwaerde Type activiteit: uitgeven van publicaties en informatie van leden Type Financiering: lidgelden en sponsoring Partners: Niet gestart/vertraging/op schema/afgerond: op schema Commentaar: alleen aan de reclame-inkomsten dient nog gewerkt te worden, voor de rest lijken we goed bezig Behouden/stoppen/wijzigen: behouden

PuntKomma Strategische doelstelling of overkoepelend doel: informeren van de vrijwilligers en sympathisanten Operationele ambitie: uitbouwen van een maandelijkse elektronische nieuwsbrief over de werking van de vereniging en komende activiteiten Omschrijving: Het opnieuw opstarten van de digitale PuntKomma, die het interne informatieblad voor de vrijwilligers moet zijn, is niet gelukt. In 2006 werd nog steeds via mails informatie verspreid naar de betrokken vrijwilligers. Verantwoordelijke intern: Bram Van Ballaer en Secretariaat Type activiteit: informeren van leden en sympathisanten Type Financiering: subsidies erkenning en subsidiëring verenigingen Partners: Niet gestart/vertraging/op schema/afgerond: niet gestart Commentaar: Behouden/stoppen/wijzigen: wijzigen Gewijzigde formulering operationele ambitie: we hopen dit instrument in de loop van 2007 te implementeren

Website Strategische doelstelling of overkoepelend doel: informatie verstrekken aan geïnteresseerden en tegelijkertijd de communicatie met leden verhogen Operationele ambitie: Vernieuwde website in het voorjaar van 2006, met nieuwe regelmatig ververste en interactieve rubrieken. Omschrijving: Net als bij het vorige punt is ook deze doelstelling niet gehaald in 2006, er is echter wel dringend nood aan een verdere uitbouw. Daartoe werd wel reeds een extra kalender-tool (Google Calender) toegevoegd aan de startpagina om een overzichtelijk beeld van de komende activiteiten te kunnen geven. Ook 7

werd in 2006 reeds gestart met het opstarten van een nieuwsgroep voor het verzamelen en verspreiden van waarnemingen en dit zowel voor Schijnvallei als voor Borsbeek. Dit laatste initiatief is echter wel onafhankelijk gebeurd, waardoor beide niet compatibel zijn. Verantwoordelijke intern: Bram Van Ballaer, Tom Vermeiren en Secretariaat Type activiteit: informeren van leden en sympathisanten en informatiedoorstroming naar de vereniging Type Financiering: subsidies erkenning en subsidiëring verenigingen Partners: Niet gestart/vertraging/op schema/afgerond: vertraging Commentaar: we moeten hiervoor op zoek naar deskundigen op vlak van websiteontwikkeling Behouden/stoppen/wijzigen: behouden

Uitgave publicaties Strategische doelstelling of overkoepelend doel: informeren en betrekken van de bevolking bij het reservatenbeheer en de werking van Natuurpunt Schijnvallei Operationele ambitie: Met deze actie wensen we een groter publiek te bereiken op de activiteiten en hierdoor ook nieuwe vrijwilligers te rekruteren in de komende jaren. Omschrijving: Door de beperkte slagkracht van het secretariaat is de uitbouw van een reservatenfolder achteropgeraakt. Wel werden folders gemakt voor de promotie van activiteiten (kern Borsbeek, paddestoelencursus, uitgave boek Avifauna). Wel werd eind december een volledig boek uitgegeven over de Avifauna in de Schijnvallei waarop gretig werd vooringeschreven. Ook dit is een ideaal instrument voor het promoten van natuurbescherming in de regio. Verantwoordelijke intern: Secretariaat en verantwoordelijke voor het betreffende onderwerp Type activiteit: uitgeven van publicaties en publieks- doelgroepgerichte campagne Type Financiering: subsidies erkenning en subsidiëring verenigingen Partners: sponsors Niet gestart/vertraging/op schema/afgerond: vertraging Commentaar: Behouden/stoppen/wijzigen: wijzigen Gewijzigde formulering operationele ambitie: de timing dient een jaar achteruit gezet te worden

Secretariaat Strategische doelstelling of overkoepelend doel: Operationele ambitie: het secretariaat als aanspreekpunt bekend maken bij de bevolking Omschrijving: De centralisatie van dossiers en materiaal is sterk toegenomen in 2006 waardoor heel wat materiaal nu ook ruimer beschikbaar is. Het secretariaat is ook steeds bereikbaar geweest voor vragen of informatie. De winkel heeft ook steeds een grote aantrekkingskracht op passanten en leden om op die manier ook kennis te maken met de aanwezige faciliteiten. Verantwoordelijke intern: Secretariaat en Koen Dierckx Type activiteit: publieks- doelgroepgerichte campagne en aanspreekpunt Type Financiering: subsidies erkenning en subsidiëring verenigingen Partners: Niet gestart/vertraging/op schema/afgerond: op schema Commentaar: de bekendheid van het secretariaat stijgt duidelijk Behouden/stoppen/wijzigen: behouden 8

Pers Strategische doelstelling of overkoepelend doel: ruimere aandacht bekomen voor de werking van Natuurpunt Schijnvallei voor belangrijke dossiers of activiteiten Operationele ambitie: bereiken van een ruim publiek door het regionaal aankondigen van activiteiten of acties Omschrijving: In 2006 was er een zeer grote persbelangstelling voor de acties rond het Fort van Borsbeek, waardoor we bijna dagelijks onze perscontacten te woord moesten staan met de laatste ontwikkelingen en stand van het dossier. Ondanks de hoge emotionaliteit van het dossier hebben we steeds blijven hameren op de juridische en ecologische feiten met betrekking tot de gebeurtenissen, die echter niet steeds in de pers werden overgenomen. Daarnaast is er ook aandacht geweest voor andere dossiers: bever, Avifauna in de Schijnvallei, inrichting Koude Beek, Schijn-Schelde verbinding, … Verantwoordelijke intern: Secretariaat en Bram Van Ballaer Type activiteit: publieks- doelgroepgerichte campagne Type Financiering: eigen middelen Partners: perscontacten Niet gestart/vertraging/op schema/afgerond: op schema Commentaar: door een hoog mediageniek gehalte is de persaandacht in 2006 bijzonder groot geweest, de contacten die we hebben opgebouwd dienen te worden gekoesterd Behouden/stoppen/wijzigen: behouden

9

Natuurbehoud

In eigen reservaten Reservaten Strategische doelstelling of overkoepelend doel: Beheer uitvoeren volgens de doelstellingen in het natuurbeheersplan van de reservaten. Operationele ambitie: Uitvoeren van de taken zoals gestipuleerd in het beheersplan van elk reservaat, verder uitbouwen van een vast beheersteam opdat alle taken tot een goed einde kunnen uitgevoerd worden. Omschrijving: In 2006 werd alweer actief gewerkt in de verschillende reservaten: Schijnvallei, Fort van Borsbeek, Zevenbergenbos en de Vleermuizenobjecten Schilde. Op de werkdagen waren er opnieuw een heel aantal nieuwe gezichten, wat van groot belang is voor de continuïteit van het beheer maar eveneens voor het bijhouden van de groei in oppervlakte. Voor alle reservaten werd minstens 1 beheersvergadering samengeroepen om het gevoerde beheer te evalueren of bij te sturen. Verantwoordelijke intern: beheersteams van de diverse reservaten Type activiteit: beheer en onderhoud van natuurgebieden Type Financiering: eigen middelen en subsidies Partners: JNM, lokale jeugdbewegingen Niet gestart/vertraging/op schema/afgerond: op schema Commentaar: goed jaar geweest Behouden/stoppen/wijzigen: behouden

Buiten de reservaten - landschapsbeheer Behaagactie Strategische doelstelling of overkoepelend doel: sensibilisatie en aanmoediging van het gebruik van streekeigen groen in het landschap. Operationele ambitie: door het jaarlijks aanbieden van streekeigen houtkanten- en haagsoorten en knotwilgen via de gemeentes vergroot het gebruik van streekeigen groen in tuinen en percelen. De verkoop moet minstens stabiel zijn om verdergezet te worden. Omschrijving: De behaagactie “Behaag Natuurlijk” werd in 2006 herhaald in Borsbeek, Wommelgem, Schilde en Wijnegem. In totaal werden in de 4 deelnemende gemeente honderden haagpakketten en tientallen knotwilgen verkocht, telkens met de nodige informatie. Hiermee zullen we zeker opnieuw een sterke uitbreiding kennen van het streekeigen groen in de privé-tuinen. Het is ook een belangrijk promotiemiddel voor natuur in de buurt en de plaatselijke kernen van Natuurpunt Schijnvallei. Plaatselijk werd de actie ook nog aangevuld met compostlevering en verkoop van nestkasten. Verantwoordelijke intern: Bram Van Ballaer Type activiteit: publieks- doelgroepgerichte campagne en beheer en onderhoud van landschappen Type Financiering: eigen middelen en praktische ondersteuning van gemeentebesturen Partners: Niet gestart/vertraging/op schema/afgerond: op schema Commentaar: alles is organisatorisch goed verlopen, geen opvallende tekorten dit jaar 10

Behouden/stoppen/wijzigen: behouden

Knotwilgenactie Strategische doelstelling of overkoepelend doel: beheer van kleine landschapselementen en betrekken van bevolking bij landschapsbeheer (sensibilisatie) Operationele ambitie: Behouden van de aanwezige knotbomen en herstellen van de rijen in het landschap. Hieraan gekoppeld wensen we ook de niet-vaste medewerkers uit Borsbeek te bereiken om een aangename dag te werken in het groen. Omschrijving: In 2006 werd geen knotwilgenactie georganiseerd in Borsbeek om voldoende ruimte te geven aan andere grote werkzaamheden op de Dag van de Natuur. De knotwilgenoogst werd tijdens de week gedaan door vrijwilligers. Verantwoordelijke intern: Bram Van Ballaer Type activiteit: publieks- doelgroepgerichte campagne en educatie en vorming Type Financiering: eigen middelen en praktische steun gemeente Partners: lokale jeugdbewegingen en gemeentebesturen Niet gestart/vertraging/op schema/afgerond: niet gestart = op schema Commentaar: Behouden/stoppen/wijzigen: behouden

Diverse werkzaamheden Strategische doelstelling of overkoepelend doel: bevorderen van natuurbehouddoelstellingen buiten de reservaten in samenwerking met andere actoren Operationele ambitie: verderzetten van bestaande initiatieven en uitbreiden naar andere locaties en groepen, vb. samenwerking met golfterrein Ternesse uitbouwen Omschrijving: Er werd zeer veel advies gegeven over beheer van andere groengebieden: Koude beekvallei, Golf Ternesse, Golf Bossenstein, Park van Wijnegem, … Zelf hebben we in 2006 niet actief beheerd buiten onze reservaten,. Verantwoordelijke intern: Fons Bresseleers, Jens Verwaerde, e.a. Type activiteit: publieks- doelgroepgerichte campagne, educatie en vorming en natuurbeheer Type Financiering: eigen middelen en subsidies via beheerders Partners: scoutsgroepen, scholen Niet gestart/vertraging/op schema/afgerond: op schema Commentaar: Er wordt veel beroep gedaan op onze kennis over natuurbeheer Behouden/stoppen/wijzigen: behouden

11

Milieubescherming Overleg en advies Gemeentelijke milieuraden zie Verenigingswerking/Adviesverlening GECORO’s zie Verenigingswerking/Adviesverlening

Thema’s Integraal Waterbeheer Strategische doelstelling of overkoepelend doel: invloed uitoefenen op het waterbeleid in de Schijnvallei Operationele ambitie: diverse punten uit onze visie op ene integraal waterbeheer integreren in de diverse plannen met betrekking tot waterbeheer en deze vervolgens te laten uitvoeren. Trachten ondersteuning te vinden voor de vrijwilligers. Omschrijving: In 2006 werd de hydrologische en hydraulische modellering van het Groot Schijn 2e categorie, Wezelse Beek en Klein Schijn afgerond. Verder hebben we permanent bijgedragen in de opvolging van de ecologische inrichting van de Koude beek en Fortloop (Borsbeek-Mortsel). Natuurlijk werden de deelbekkenbeheersplannen afgewerkt voor het Schijnbekken en werd de Waterschap het Schijn opgericht. We hebben ook een vertegenwoordiger in de Bekkenraad van de Benedenschelde. Voor het Schijn – Schelde verhaal werd een thesis afgerond en assisteerden we een 15-tal studenten van Stedenbouw bij een projectwerk over de heraanleg van het Groot Schijn in en rond de Stad Antwerpen. De Werkgroep Schone Schijn vergaderde tweemaal. Verantwoordelijke intern: Bram Van Ballaer en Jens Verwaerde Type activiteit: beleidsbeïnvloeding via lobbying en campagne en beleidsadvisering Type Financiering: subsidies erkenning en subsidiëring verenigingen of eventuele projectsubsidies Partners: Bond Beter Leefmilieu Niet gestart/vertraging/op schema/afgerond: op schema Commentaar: het was een bijzonder druk jaar op vlak van Integraal Waterbeheer Behouden/stoppen/wijzigen: behouden

Luchthaven Deurne Door de plotse overdreven implementatie van het verdrag van Chicago in verband met de veiligheidsvoorschriften op de luchthaven van Deurne, dreigde het vleermuizenhabitat op Fort III belangrijke schade op te lopen ten gevolge van de kaalslag van het aanwezige bos. Via juridische weg werd een kapping bevolen, zonder rekening te houden met de geldende wetgeving (habitatrichtlijn, bosdecreet, natuurdecreet). Door een sterke samenwerking tussen Natuurpunt Schijnvallei, de gemeente Borsbeek en andere verenigingen in Borsbeek (politiek en sociaal) werd de eerste dreiging afgeslagen. In het najaar van 2005 werd echter een overeenkomst gesloten tussen de gemeente Borsbeek en 12

het Vlaams gewest om deze schending van de habitatrichtlijn toch mogelijk te maken. Natuurpunt Schijnvallei heeft zich steeds uitgesproken voor een compromis waarin zowel de veiligheidsvoorschriften worden nageleefd alsook de habitatrichtlijn.

Juridische dossiers Strategische doelstelling of overkoepelend doel: indien bij overleg geen resultaten kan bereikt worden, moet soms overgegaan worden tot juridische actie om een verantwoord ecologisch en ruimtelijk beleid af te dwingen. Operationele ambitie: Bereiken van definitieve resultaten in de lopende dossiers, hoewel de planning hiervan niet van ons afhankelijk is. Vermijden van nieuwe dossiers door overleg te laten primeren, maar indien geen oplossing bereikt wordt toch ingrijpen. Omschrijving: Er lopen nog steeds enkele dossiers. Deze zullen verder opgevolgd worden in 2006 en 2007: Ruggeveld In 2006 was er overleg met schepen Van Campenhout, maar tot een definitieve oplossing is het nog niet gekomen. Indien alle omliggende nog vrije ruimte een ecologische bestemming zou krijgen, kan er eventueel een akkoord bereikt worden. Maar dan moet het duidelijk zijn dat de resterende open ruimte niet meer aangetast wordt zoals ervoor gebeurde. Bomen Fort van Borsbeek In 2006 werd door onze vereniging een poging ondernomen om de schendingen aan het habitatrichtlijn Fort van Borsbeek tegen te gaan. Op het einde van het jaar was echter vrijwel het volledige bos omgehakt waardoor er amper bomen overschoten als habitat voor de vleermuizen in het voor- of najaar. Er werden reeds enkele mogelijkheden nagegaan voor juridische actie. Verantwoordelijke intern: Bram Van Ballaer Type activiteit: juridische actie en beleidsbeïnvloeding via lobbying en campagne Type Financiering: eigen middelen Partners: Niet gestart/vertraging/op schema/afgerond: op schema Commentaar: vooral op het vlak van bomen was het een druk jaar Behouden/stoppen/wijzigen: behouden

Ruimtelijke ordening Strategische doelstelling of overkoepelend doel: invloed uitoefenen op de beslissingen rond diverse dossiers van ruimtelijke ordening Operationele ambitie: aanwezig zijn op overlegmomenten, de nodige opmerkingen formuleren op de voorliggende dossiers en ingrijpen indien nodig (juridisch, acties, bezwaarschriften, …) Omschrijving: Er waren kleine ontwikkelingen op vlak van ruimtelijke ordening die werden opgevolgd: • rondpunt Ranst • skipiste Casablanca • nieuw golfterrein te Schilde • Economisch Netwerk Albertkanaal • regularisatie Bossenstein 13

• BPA Ruggeveld-Rivierenhof • Masterplan Antwerpen Verantwoordelijke intern: Bram Van Ballaer en Jens Verwaerde Type activiteit: beleidsbeïnvloeding via lobbying en campagne en beleidsadvisering of Type Financiering: eigen middelen Partners: andere (milieu)verenigingen in de betrokken regio Niet gestart/vertraging/op schema/afgerond: op schema Commentaar: Behouden/stoppen/wijzigen: behouden

Diverse dossiers Strategische doelstelling of overkoepelend doel: invloed uitoefenen op de beslissingen rond diverse milieudossiers in de regio Operationele ambitie: aanwezig zijn op overlegmomenten, de nodige opmerkingen formuleren op de voorliggende dossiers en ingrijpen indien nodig (juridisch, acties, bezwaarschriften, …) Omschrijving: Diverse beleidsdossiers die de vorige jaren veel inzet vroegen, werden ook verder in het oog gehouden: • aanleg Grote Ring • bouwovertredingen • stadsbossen • luchthaven Deurne • 2e spoorontsluiting van de Antwerpse Haven • ... Verantwoordelijke intern: Bram Van Ballaer en Jens Verwaerde Type activiteit: beleidsbeïnvloeding via lobbying en campagne en beleidsadvisering Type Financiering: eigen middelen Partners: andere (milieu)verenigingen in de betrokken regio Niet gestart/vertraging/op schema/afgerond: op schema Commentaar: Behouden/stoppen/wijzigen: behouden

14

Natuurstudie Thematische werkgroepen Hiervoor werken we verder met de een aantal afzonderlijke werkgroepen: plantenwerkgroep, vogelwerkgroep, zoogdierenwerkgroep, amfibieënwerkgroep, ongewerveldenwerkgroep. Naargelang de interesse van de vrijwilligers of de noodzaak zou ontstaan is het steeds mogelijk om deze werkgroepen verder onder te verdelen of andere werkgroepen op te richten. De doelstelling van deze werkgroepen is drieledig: • inventarisatiewerk en onderzoek • adviesverlening bij beheer en dergelijke • deskundige begeleiding voorzien voor wandelingen, cursussen, … (zowel laagdrempelig als hoogdrempelig)

Plantenwerkgroep Strategische doelstelling of overkoepelend doel: verzamelen informatie over de plantengroei in en rond de reservaten Operationele ambitie: jaarlijkse inventarisatie van een of meerdere gebieden afronden om aldus het beheer bij te sturen indien nodig Omschrijving: In 2006 werd ’s Herenbosch geïnventariseerd en waren er alweer tal van excursies en determinatieavonden. Verantwoordelijke intern: Karl Hellemans Type activiteit: natuurstudie en vorming Type Financiering: eigen middelen Partners: Niet gestart/vertraging/op schema/afgerond: op schema Commentaar: Behouden/stoppen/wijzigen: behouden

Vogelwerkgroep Strategische doelstelling of overkoepelend doel: verzamelen gegevens over de aanwezige avifauna en verwerken tot bruikbare data (trends, beheer, …) Operationele ambitie: in 2006 zal een overzicht verschijnen van de evolutie van de vogelstand in de Schijnvallei van de afgelopen 60 jaar. Plaatsing van een nieuwe kerkuilenkast in de kerk van Borsbeek in 2006. Omschrijving: Het hoogtepunt op vlak van vogelstudie was de publicatie van 60 jaar vogelwaarnemingen in de Schijnvallei. Dit boek van 230 pagina’s geeft een beeld van de soorten die verdwenen en verschenen. Het verwerkt de waarnemingen van vrijwel alle vogelkijkers uit die periode. Verantwoordelijke intern: Etienne Van Rooy en Fons Bresseleers Type activiteit: natuurstudie, educatie en vorming Type Financiering: eigen middelen, sponsoring (voor uitgave boek) Partners: kerkuilenwerkgroep, Natuurpunt Studie Niet gestart/vertraging/op schema/afgerond: op schema Commentaar: Behouden/stoppen/wijzigen: wijzigen 15

Gewijzigde formulering operationele ambitie: aangezien het boek af is, kan terug gewerkt worden aan de projectinventarisaties

Zoogdierenwerkgroep Strategische doelstelling of overkoepelend doel: Beeld krijgen van de zoogdierenfauna in de regio, beheer van vleermuizenreservaten en informatie van de publieke opinie. Operationele ambitie: door een gericht beheer de overwinterende vleermuizen laten toenemen, op te volgen door strikte inventarisaties. Snel inspelen op klachten/vragen in verband met zoogdieren. Omschrijving: In 2006 werden een tiental dagen vleermuizen geteld tijdens de winter: Borsbeek, Wommelgem, Boekenbergpark, ’s Gravenwezel, Oelegem, bunkers Antitankgracht, Kasteelkelder Schilde, … Vooral in het Fort van Borsbeek was deze telling belangrijk, waardoor die gebeurde onder leiding van ambtenaren van de Vlaamse Overheid die nadien een PV van vaststelling opstelden van de resultaten. Met behulp van enkele lifetraps werden verspreid muizen gevangen om een beeld te krijgen van de verspreiding in de regio. Voorlopig zijn er nog geen voldoende resultaten om een exact beeld te vormen. Verantwoordelijke intern: Leen Rubberecht en Bram Van Ballaer Type activiteit: natuurstudie en educatie en vorming Type Financiering: eigen middelen of projectsubsidies voor inrichtingen Partners: zoogdierenwerkgroep Natuurpunt Niet gestart/vertraging/op schema/afgerond: op schema Commentaar: Behouden/stoppen/wijzigen: behouden

Amfibieënwerkgroep Strategische doelstelling of overkoepelend doel: bescherming van amfibieën Operationele ambitie: Uitvoeren van een paddenoverzetactie in Schilde met behulp van de omwonenden en onderzoek naar de tunnel in Wijnegem Omschrijving: In Schilde was er alweer een grote paddenoverzetactie met zeer goede resultaten o.m. dankzij de steun van het gemeentebestuur en de omwonenden. Verantwoordelijke intern: Thomas Impens Type activiteit: natuurbeheer, natuurstudie, educatie en vorming Type Financiering: eigen middelen Partners: buurtbewoners, Hyla Niet gestart/vertraging/op schema/afgerond: op schema Commentaar: Behouden/stoppen/wijzigen: behouden

Ongewerveldenwerkgroep Strategische doelstelling of overkoepelend doel: uitvoeren van inventarisaties in en rond de reservaten Operationele ambitie: bereiken van een volledige lijst van de aanwezige libellenfauna tegen eind 2007 Omschrijving: In 2006 werd er niet veel gericht insectenonderzoek gedaan. Enkel wat sporadische waarnemingen werden opgetekend.. Verantwoordelijke intern: Kris Boers Type activiteit: natuurstudie 16

Type Financiering: eigen middelen Partners: JNM, Instituut voor Natuurbehoud Niet gestart/vertraging/op schema/afgerond: vertraging Commentaar: voor 2007 wordt een groots vlinderproject gepland Behouden/stoppen/wijzigen: wijzigen Gewijzigde formulering operationele ambitie: in 2007 toespitsen op vlinders

Projecten Historische ecologie Strategische doelstelling of overkoepelend doel: een overzicht bekomen van het historische landschap en landgebruik, oude flora- en faunawaarnemingen in de Schijnvallei. Operationele ambitie: tegen 2008 de uitgave van een boek over de historische natuur in de regio, vergezeld van een reeks historische kaarten. In 2006 moet een lijst opgesteld worden van de mogelijke informatiebronnen en dient een projectvoorstel uitgewerkt te worden. Omschrijving: In 2006 werden slechts de eerste ruwe plannen opgesteld. Verantwoordelijke intern: Bram Van Ballaer en Jens Verwaerde Type activiteit: natuurstudie en uitgeven van publicaties Type Financiering: eigen middelen en vanaf 2007 projectsubsidies Partners: heemkundige kringen, archiefinstellingen Niet gestart/vertraging/op schema/afgerond: niet gestart Commentaar: nood aan een projectmedewerker voor dergelijk werk Behouden/stoppen/wijzigen: wijzigen Gewijzigde formulering operationele ambitie: projectsgewijs trachten te werken in stappen (2007: Mijn Waterweg)

17

Educatie Natuurbeleving Strategische doelstelling of overkoepelend doel: Geïnteresseerden (leden en de grote bevolking) laten kennismaken met de natuur. Operationele ambitie: Jaarlijks bereiken van enkele honderden geïnteresseerden in de reservaten en erbuiten. Omschrijving: In 2005 werden opnieuw tientallen laagdrempelige activiteiten georganiseerd binnen en buiten de reservaten, zowel voor eigen leden als op vraag van anderen. Hieronder waren er klassieke natuurwandelingen in de reservaten, busuitstappen, … Een lijst van deze activiteiten i sopgenomen in het subsidieverslag. Verantwoordelijke intern: Secretariaat en Raad van Bestuur Type activiteit: educatie en vorming Type Financiering: subsidies erkenning en subsidiëring verenigingen Partners: lokale natuurgidsen (CVN en VMPA) Niet gestart/vertraging/op schema/afgerond: op schema Commentaar: Behouden/stoppen/wijzigen: behouden

Natuureducatie Strategische doelstelling of overkoepelend doel: vorming voorzien rond diverse natuurthema’s voor het grote publiek en voornamelijk onze leden Operationele ambitie: jaarlijks minstens een vormende cursus organiseren en een tiental andere educatieve activiteiten Omschrijving: De cursus in 2006 was paddestoelen voor beginners. Daarnaast werden echter tal van andere educatieve acties ondernomen: • plantendeterminatieavonden • avondwandelingen van de plantenwerkgroep • vleermuizentellingen • … Verantwoordelijke intern: Hilde Lembrechts Type activiteit: educatie en vorming Type Financiering: subsidies erkenning en subsidiëring verenigingen Partners: Natuurpunt Educatie, natuurstudiewerkgroepen Niet gestart/vertraging/op schema/afgerond: op schema Commentaar: Behouden/stoppen/wijzigen: behouden

Documentatiecentrum Strategische doelstelling of overkoepelend doel: ter beschikking hebben en stellen van een uitgebreide informatiebron over natuur en milieu in het algemeen en in de Schijnvallei in het bijzonder Operationele ambitie: Verder uitbouwen en ontsluiten van het archief, met nadruk op het gedeelte met betrekking tot integraal waterbeleid.

18

Omschrijving: In 2006 werd een inventaris opgemaakt van het waterarchief dat ondertussen bijna een volledige kast vult. Toch bleken nog tal van belangrijke rapporten te ontbreken, die worden opgespoord. Dankzij enkele schenkingen groeide ook het tijdschriftenarchief sterk aan. Verantwoordelijke intern: Secretariaat en Bram Van Ballaer Type activiteit: verzamelen, beheren en beschikking stellen doc. Type Financiering: eigen middelen en subsidies erkenning Partners: Niet gestart/vertraging/op schema/afgerond: op schema Commentaar: Behouden/stoppen/wijzigen: behouden

19