Natuurpunt Studie 2010 in vogelvlucht Natuurpunt Natuurpunt is de grootste natuurvereniging in Vlaanderen. Duizenden vrijwilligers en meer dan 370 professionele medewerkers werken voor de bescherming van belangrijke biotopen, soorten en landschappen. Om dit doel te bereiken beschermt de vereniging de resterende natuur in Vlaanderen door het aankopen en beheren van gebieden, het bestuderen en monitoren van soorten en biotopen, door educatie van het brede en meer gespecialiseerde publiek en door het lobbyen bij beleidsmakers. Natuurpunt beheert een 500-tal natuurgebieden met een oppervlakte van ongeveer 18.200 ha. Op 31 december 2010 telde het ledenbestand van Natuurpunt 88.000 families.
© 2011 Natuurpunt Studie vzw., Coxiestraat 11, 2800 Mechelen -
[email protected]
Dataportaal: www.waarnemingen.be
Natuurpunt Studie 2010 in vogelvlucht
Projectenportaal: www.telmee.be
;\]LQM
Dataportaal: www.waarnemingen.be
Natuurpunt Studie 2010 in vogelvlucht
Projectenportaal: www.telmee.be
;\]LQM
Aimé Bruggeman- Anne-Catherine Cotroux- Claire debay- dirk janssens- E Ravyts- etienne delwiche- Gerhard Smets - johan gijsbrechts- Lanssens - lily-anne vereecken- louis wielant- luc walravens- Ludo Benoy- Mario Lemaire et Elisabeth Lorin- Patrick Raman- sjef wanders-1000espèces Ploegsteert -1000soortendag Harelbeke-1000soortendag Ieper-11221-A Bogaerts-A Braem-A Cassier-A Franeau-A Goossens-a heusschen-a mulders-A Schmitz-A v.d.Mensbrugghe-A van den Eijnden-A Verstraete-A Verstraeten-a wiertz-A. Anoniem-A. Bekaert-A. Cosy-A. Goudeseune-A. Hermans-A. Ingels-A. Jacques-A. Kiszka-A. Laming-A. prins-A. Van Houtte-A. Venmans-A. Vermeire-A. Vertriest-A. Weiserbs-A.M. Vancuyl-Aart Dekkers-Abdel Magaz-Achilles Cools-Acke Daniel-Ackermans Pirre-Acleris lipsiana-adriaan peeters-adriaan seynaeve-adrien gailly-Adrien Mauss-Agnès Chaput-Agnes Van Parijs-Aissa SamirAlain Allard-Alain Baccaert-Alain Boeckx-Alain Crusiaux-Alain De Broyer-Alain DEMARTEAU-alain devreese-alain Dirick-Alain Dohet-Alain Doornaert-Alain GEORGES-Alain Gicart-Alain Guerard-alain hancel-Alain Igot-Alain Jacquemin-alain jansseune-Alain JORTAY-Alain Letroye-alain licoppe-alain malengreau-Alain MERZ-Alain Meunier-Alain Molinard-Alain Paquet-Alain Piette-alain PUTZ-Alain Reygel-Alain Roelens-Alain Van Wonterghem-alan titr-Albert Celis-Albert Cox-Albert Declaye-Albert Glissenaar-albert hermans-Albert Mannaert-Albert Neyt-Albert Rijmenants-albert rivalet-Albert Van den Broeck-Albert Vervueren-alberto durinck-alberto martin-Alberto S.-Albin Pochet-Alessandro F-Alex & Laurence Naets-Alex Bogaerts-Alex Bylemans-Alex De Jonghe-Alex Dirix-alex helsen-Alex Lefevre-Alex Lombart-Alex Moers-alex tydgat-Alex Van Herrewege-Alexander Demoor-Alexander Devos-alexander monbailliu-Alexander Poorthuis-Alexander Van Braeckel-Alexander Van Cleuvenberg-Alexandre BERNIER-Alexandre Carpentier-Alexandre Dizier-Alexandre Mihail-Alexandre Périkel-alexandros kavadias-Alexis CANON-Alexis Dall’Asta-Alfons Monte-alfons put-Alicia MOTTUR-Aliene De Kwant-aline spriet-alois jacobs-AmaZony-amber baele-An Bloemen-An Custers-an de mulder-An Defloor-An Devroey-An Hautekiet-An J-An Jacobs-An Noteboom-An Stinders-An Verhulst-an vermaere-An Vincke-Anaîs De Kocker-ancelin l-ANCION Marc-André Baron-andre bracke-André Burnel-andre charles-andré cristael-André Daschelet-ANDRE DE CROM-andre de smet-ANDRE Dominique-André Feret-André Geerts-André Geypen-André JACQUES-andre janssens-André Lebbe-André Monmart-Andre Nuyens-André Oelbrandt-André Oomen-André REITER-André Roefs-Andre Stelen-André Van De Laer-André Van Hecke-Andre Van Langenhove-Andre Van Steenwinckel-andre vandenbulcke-andre vanhoof-André Vanmarsenille-Andre Verboven-andré verboven-Andre Verstraeten-Andrea Pip-andreas de block-Andreas Kampen-Andries De Schrijver-Andries Magchiels-Andries Pauwels-andries vercruysse-Andy Blondeel-andy bostelaar-Andy Lippens-Andy Van Kerckvoorde-Angelino Meerhaeghe-Angélique Fransolet-Anita Hautekeete-Anita Piessens-Anke Dubois-anke matthys-Ann Delanote-Ann Dumoulin-Ann Geens-Ann Geypen-Ann Gilissen-Ann Gillis-Ann Knaepen-Ann Lenaerts-Ann Mallentjer-Ann Michiels-Ann Plets-Ann Schroyens-Ann Taelemans-Ann Van den Borre-Ann Van Lierde-ann van mierlo-Ann Van Roy-Annabel Pennings-Annaîs Jans-anne bednarek-anne cabus-Anne Coppens-Anne Delrue-Anne Delvaux-Anne Huysmans-anne janssens-Anne Jonckheere-Anne Krediet-Anne Marie De Rybel-Anne Ronse-Anne SansdrapAnne Van Beneden-Anne Van Kelst-anneke arts-Anne-Laure Geboes-Annelies Christiaen-Annelies Colaes-Annelies De Baere-Annelies Dupont-Annelies Goemans-Annelies Haesevoets-Annelies Jacobs-annelies mullens-Annelies Raes-Anne-Marie Farcy-Anne-Marie Opdebeeck-Anne-Marie Paelinck-Anne-Mie Carpentier-Annemie Kenis-Annemie Tuts-Annet, Peet-Annette de Groot-annette muylaert-Annick Criekemans-Annick Decruyenaere-annick haulotte-Annick Pironet-ANNICK REGNIER-Annick Schoonbroodt -Annick Van Trier-annick vercaemer-Annick Verstraete-annie andries-Annie Deleu-Annie Depuydt-annie reynaerts-Annie Vandepoel-Annie Vanschooren-Annik Thys-Annita Op de Weerdt-Annita Van der Straeten-Anny Anselin-Anny Wanlin-Anoniem-anouk brouyère-Anouk Vercruysse-anraed nico-Ans Lambregts-Anthony Devillers-anthony hollebeke-Anthony Rongvaux-antoine constandt-Antoine Cornelis-Antoine Derouaux-Antoine Goderniaux-Antoine GUILLET-Antoine Joris-Anton Christiaens-anton vetters-Antoon Blondeel-Antoon De Geyter-antoon de loof-Antoon en Marjan-antoon lannoo-Arent Raepsaet-Ariane Cathelyns-Ariane Derutter-Arin Verschueren-Arjen Breevaart-arlette lemouche-Armand Cuypers-Armand De Mulder-armijn reynaert-Arnaud Ameels-Arnaud Beckers-Arnaud Bruyere-arnaud delberghe-Arnaud Engels-arnaud kunsch-Arnaud Laudelout-arne christiaen-Arne Donders-Arne Iserbyt-Arne Van Renterghem-Arne Vanden Bogaerde-arno slabbinck-Arno Thomaes-arnold goossens-Arnold Janssens-arnold roberts-arnold terveer-Arnoud Dekeyzer-Arnould Valery-Arnout De Greve-arnout pieters-Arsène Benoot-Arthur Dony-Arthur Wuyts-arys klaas-Astrid Bauduin-astrid berth-Astrid Decrock-August Peeters-august vanhoeyveldt-August,De Weerdt-Aurel Vande Walle-Aurélie Robise-Aurélie Viroux-Aurélien Kaiser-Austin De Groeve-AVES Ostkantone-Axel Gielen-Axel Neukermans-Axel Smets-Axel Vanderhaeghen-Aymeric Devaux-Aymeric Languy-Özkan Dizdar-B Creylman-b dekimpe-b demarsin-B Grégoire-B L’Homme-B Pieters-b tonin-B. Dehennault-B. JACQUES-B. Manet-B. Stevens-B. Van Gijsegem-B.P.F.G De Brabanter-B.T.-Babilon Damien-Backx Hans-baete jean-baete patrick-Baptiste Bataille-Baptiste Goffin-Barbara BruynseelsBarbara D’hondt-Barbara Hendrickx-Barbé Jan-Barbé Luc -Barbez Gerdy-Bart Adams-Bart Augustijns-Bart Bamps-Bart Beuselinck-bart bollengier-bart broos-Bart Christiaens-Bart Clarebout-bart cloet-Bart Creemers-Bart De Clercq-Bart De Craemer-Bart De Keersmaecker-Bart De Lepeleire-bart de rudder-Bart De Ryck-Bart De Smet-Bart Decroix-Bart Degraeve-Bart Deraeve-bart derden-bart dierickx-Bart DS-Bart Goossens-Bart Goovaerts-Bart Govaere-Bart Heirweg-bart hilven-Bart Hoeymans-Bart Hornikx-Bart Janssens-Bart Maesen-bart magherman-Bart Meersman-bart monfils-Bart Moons-Bart Opstaele-Bart Paepen-Bart Paesen-Bart Pauwels-Bart Peeters-Bart R.-Bart Reynkens-Bart Rivierenhof-Bart Roelandt-Bart Roels-Bart Royens-Bart Scherpereel-Bart Smeyers-Bart Snauwaert-Bart Tas-Bart Thys-Bart U.-Bart Van Bouwel-Bart Van Camp-Bart Van de Putte-Bart Van de Voorde-Bart Van den Bossche-Bart Van Gelder-Bart van Hoorebeeck-Bart Van Hooste-Bart van Sebroeck-Bart Van Thuyne-Bart Vanden Driessche-Bart Vanden Hautte-Bart Vandenplas-Bart Vandermaesen-Bart Vandevoorde-Bart Vannieuwenhuyse-Bart Vantorre-Bart Vanwesemael-Bart Vercarre-bart vercoutere-Bart Verheyden-Bart Verstraete-Bart Victoor-Bart Willaert-Bart Wils-Bart Wursten-Bart, Bosmans-bart, swerts-Barthélemy Marescaux-bas lycops-Bas Van der Veken-Bastiaan de Ketelaere-Bastiaan Notebaert-Baudouin IWEINS-Bautil Jan-Bavo Goethals-Bavo Nootaert-Bavo Van Hecke-BDL-Bedoret Hubert-BELLEN PETER-ben luyckx-Ben Matthieu-Ben Mommen-Ben Salem kaouthar-Ben Van der Wijden-Ben van Dort-Benedict De Laender-Bénédicte Charlier-Bénédicte Coppens-Benjamin Christophe-benjamin coos-Benjamin Lecocq -Benjamin Legrain-benjamin pirlet-Benjamin Swalens-Bennie Valkiers-benny cottele-Benny CroesBenny De Witte-Benny L’Homme-benny ramon-Benny Van Dyck-benoit buidin-Benoit Crasson-Benoit Facon-Benoït Forget-Benoit Franssen-Benoit Gauquie-benoït geelhand-Benoït Gondry-BENOIT JACQUEMIN-Benoït Mackels-Benoït Molitor-Benoït Segaert-Benoit Sottiaux-Benoït Thirionet-Béranger Waterschoot-Berdien Claessen-Berger Sébastien-berghman, marc-Bernadette Goemaere-bernadette Vankerkom-Bernadette Verhegghen-Bernadette VosBernard Vandenbulcke-Bernard & Alexandre Misonne-Bernard Borsu-bernard brochier-bernard cannoot-Bernard Cantigneaux-Bernard Danhaive-Bernard De Langhe-Bernard DIVE-Bernard Fondaire-Bernard François-bernard guidet-Bernard Hanus-Bernard Jardon-Bernard Jerome-Bernard LARIVIERE-bernard masson-Bernard Pasau-Bernard RENIERS-Bernard Robette-Bernard Van den Berge-Bernard Van Elegem-Bernard Vanwynsberghe-Bernard Vercruysse-Bernard Verhaeghe-Bernard Vilain-bernau remi-Bernd Noelmans-Bernd Willaert-Berny Verhee-berry de keyser-Bert Vandebosch-Bert Acke-Bert Coene-Bert Dauwe-Bert De Doncker-Bert De Somviele-Bert Dhondt-bert feys-Bert Gert-Jan-Bert M.J. Lammens-Bert Mertens-bert mestdagh-Bert Muylaert-bert neveux-Bert Poels-Bert Raets-bert Ringoot-Bert Roelens-bert sels-Bert Thys-Bert Timmermans-Bert Van der Auwermeulen-Bert Van Der Krieken-Bert Van der Meulen-Bert Vertommen-Bert Willaert-Bert Zurings-Berten Ceulemans-Berten Van Echelpoel-Bertrand De wilde-Bettina De Vreeze-Beylemans David-Bianca Van den Branden-Bienvenu Christine-Bieseman Raf-Bill Brooks-Bils L-BINCO vzw-Bio studenten-Birgen Haest en Sieglien De Roo-Birgit Crèvecoeur de Bouvignes-Birgit Van Bever-Biva Jelle-bjarte van handenhove-Björn Boudry-Björn Deduytsche-Bjorn Meyers-Bjorn Tytgat-Björn van Staeyen-Bloemen An-Bob Dumez-Bob Vandendriessche-bob verselder-bocher bjorn-Boeckx Emiel-boeraeve corneel-boisdequin mathieu-bollen hugo-Bols Marie-Anne-Bonnaerens Kristel-bonte marc-Boons Kristiane-bordin cedric-Bos t’Ename-Bossicard Dominique-bouckaert peter-Bouckenooghe Bernard-Boudewijn Declerck-Boudrez Wwalter-Boulez Stephan-Boussauw Danny-Bouzin Mathias-Bozena Lagasse - Gugala-braem wouter-bram abramsBram Bellen-bram cannaerts-Bram Conings-bram cools-bram coupé-Bram Crevits-Bram De Block-Bram Depuydt-Bram D’hondt-Bram Eggermont-Bram M.-bram pauwels-Bram Piot-bram sercu-Bram Starckx-Bram Steeno-Bram Van Ballaer-Bram Vanhaesebrouck-Bram Vereecken-Bram Vlaeminck-Bram Vogels-Bram Vranckx-Bram Wyers-Bram, Van Loock-Braun-sano romain-brecht alderweireldt-brecht barra-Brecht Bouciqué-Brecht De Meulenaer-Brecht Gettemans-brecht laukens-Brecht Reggers-Brecht Vanden Houwe-Brecht Verhelst-Breght Vandenberghe-Brems Valentijn-BRENT VANCAUWENBERGHE-brian roelandt-brichart vincent-briek welkenhuysen-brigitte de boeck-Brigitte De Meyere-Brigitte Delalune-brigitte ghilain-Brigitte Goemaere -brigitte paeye-brigitte seghers-Brihaye Jean François-BRIHAYE Jean-Paul-britt persson-Bronne Louis E-bruffaerts thierry-Bruno Art-Bruno Beirnaert-Bruno BergmansBruno Beyen-Bruno De Bruyn-Bruno De Fraine-bruno denoiseux-Bruno Kestemont-Bruno MARCHAL-Bruno Nef-Bruno Nyssen-bruno poos-Bruno Schroder-Bruno Stouthuysen-Bruno Van de Voorde-Bruno Van Herbruggen-Bruno Verbergt-Bruynooghe Ben-Bufkens Matthieu-Buisset Martine-Busschots Ronald-Butaye Sofie-C A V Haine-c feron-c labeye-c olivier - jp gillain-c pieters-C Prieels-c storms-C. De Roeve-C. Van Eynde-C.&N. Percsy-C.KuipersCALMANT Frédéric-Calonne Eddy-camiel vanderstraeten-camille CASSIMANS-Camille Compère-Camille Thirion-Cammaerts Micheline-cantraine christine-Cappaert Luc-Cappelle Luc-Carina Van Steenwinkel-carine delannoy-Carine Faes-Carine Lardot-carine richerzhagen-Carine Vandersmissen-Carine Vanoeteren-Carl Cauwenberghs-Carl Demets-Carl Grillet-Carl Tiebos-Carl Van Den Broeck-carl vandenberghe-Carl Vanherck-carl vertommen-Carl-Eric Anspach-carlo amorelli-carlo baeyens-Carlo Heip-Carlo van der Veen-Carlo van Seggelen-Carlo Vandekempen-carlo Vanderydt-Carlos D’Haeseleer-Carlos Montfort-Carlos Plevoets-carlos steeman-Carlos Terseleer-carlos van de ginste-Carlos Vantieghem-Carlos Verbruggen-Carmen Van Mechelen-carole billiet-caroline dirickx-Caroline Kesler-Caroline Lhoir-Caroline Smessaert-Caroline Tilleman-caroline tyck-carolus Stefan-Casteleyn Dik-Catherine De Hert-Catherine Dickburt-Catherine Dohet-catherine laugier-catherine pirson-catherine priem-Catherine Rommelaere-Catherine Ruytinx-catherine van kerckhoven-Catherine Vandekerckhove-Cathy Zanté-Cauwe Françoise-CEBE ASBL-cebe mob-Cécile De Meuter-Cécile Gillardin-Cécile Herr-cecile heyse-Cécile Ramaekers-cederic delanote-Cedric Lennerts-Cédric Vanherle-Cedric Willekens-cel van hooydonk-Celestine-Céline Charlier-Celine GhyselenCentrale Ornithologique Aves-Chadia Itters-chantal demeure-chantal deschepper-Chaput Marc-Charles Carels-charles dordolo-Charles-Emmanuel Soreil-Charlotte De Busschere-Charlotte Mathelart-Charlotte Schramme-Charlotte Van Moorleghem-Charly Farinelle-chielens laurens-CHIWY BRIGITTE-Chloe Truyen-Chr Janssens-Chris Beel-Chris Bogaerts-Chris Bombeeck-chris boslak-chris bruggeman-Chris Coeckelbergh-chris de groof-chris Debaets-Chris Develter-Chris Dictus-Chris Dobbels-Chris Druyts-Chris Loncke-Chris Melis-Chris Mertens-Chris Nuyens-chris onkelinx-Chris Paepen-Chris Pannis-Chris Snyers-Chris Van Den Bosch-Chris Van den Haute-Chris Van Driessche-Chris Van Liefferinge-Chris Van Meel-Chris Vanderperre-Chris Verbruggen-Christel Dehoux-Christel Elst-Christel Molemans-christel oprych-Christiaan De Schuijmer-Christiaan Deliaert-christiaan heylen-Christiaan Mostrey-christian Bodart-CHRISTIAN CHARLIER-Christian Dortu-Christian Duponcheel-Christian Ellebaut-Christian Fontaine-christian janvier-Christian Laurent-Christian Levieux-Christian Moîs-Christian Nihon-Christian Paquet-Christian Philippe-Christian Pické-christian pyre-Christian Quinet-Christian Rombaux-Christian Salmon-Christian Vansteenwegen-Christian Verpoorte-christian verstraete-Christian Voogd-Christian Warzée-Christian Xhardez-christiane chermanneChristiane MOULU-christiane vanbelle-Christiane Verbeeren-Christine Annaert-Christine De Bie-christine de ronne-Christine Deberdt-christine deboel-christine delrue-Christine Devillers-Christine Eloot-christine goessens-Christine Hanssens-christine huybrechts-christine mievis-Christine Mottart-christine vanpoucke-Christine Verscheure-christof henderieckx-Christof Ivens-christof patyn-Christof Stessens-Christof Van Ackere-Christoffel Bonte-Christoffel Demeyere-Christoph Wintein-Christophe Bauffe-Christophe Bert-Christophe Bouhon-Christophe Brunin-Christophe Collas-Christophe Danaux-Christophe Dehem-Christophe Fauconnier-christophe fruyt-Christophe Gruwier-Christophe Hillaert-Christophe Jacobs-Christophe Jurdan-Christophe Roland-Christophe Rousseau-Christophe Sanchez-Christophe Schoeling-Christophe Schreyers-Christophe Van Dorsselaer-Christopher Van den haute-Cien De RooCindy Van den Bergh-Ciska Blanken-Claeyé Wim-claire debay-Claire FURNEMONT-claire ingenbleek-Claire Nelissen-Clark Peeters-Claude Decorte-Claude Grandsart-Claude Guiot-Claude Jassogne-Claude Marcus -Claude Nopenaire-Claude Pauwels-Claude Puts-Claude Samyn-Claude Sonnet-Claude Vilvens-Claudine JOYE-Claudine Vandenberghe-Claudine Wouters-claudio salvo-Claus Katja-clem vanhee-Clément Desroziers-Clerix Benny-Cloé Goupil-clovis quindroit-coene gilbert-Cole De Schepper-Colette Berger-colette hamers-Colette Ribant-Colin Laurent-colson pascal-Commission Ornitho Boitsfort-conrad fieremans-contempré daniel-Coolen Roel-coopman stéphane-Coppé+B390e Jean-Philippe-Coquiart David-Coralie Ghilain-corina cools-Corinne Demey-Cornelis Ignoul-Corry Vana-CORS Ruddy-Corthals Joachim-Côte Julien-cottyn jean-marie-courtenay willis-coussment yves-CR Berwinne - Michez Adrien -Cremers Michael-cristian dewanckel-cuppens koen-Curd De Bont-Cynthia Moortgat-Cyriel Caudron-Cyriel Endriatis-D De Meyer-D Deraedt-D Domken-D Lucic-D Meeuwis-d mertens-D Roobaert-D. Adriaens-D. Curio-D. De Vis-D. Mestdagh-D. Moonen-D. Plouvier-D. Schrickx-Daan Aelvoet-Daan Dekeukeleire-Daan Drukker-Daan Stemgee-Daan Van Quickelberghe-daan verschelde-DaBo-Dagmar Becker-Daisy Bonnewijn-dalen ivan-Damien Gailly-Damien GREGOIRE-Damien HUBAUT-Damien Sevrin-Damien Van der Stichele-Dan Crabbe-Dan Slootmaekers-Dangoisse Gersende-Daniel Blondiaux-Daniel Crabbé-Daniel DEBACKER-Daniel Degrave-Daniel Hennebert-Daniel Landrieu-Daniel Nibes-Daniel R-Daniël Rochtus-Daniel Van De Gucht-Daniel Van de Moortele-Daniel Vanderschueren-Daniel Voituron-daniela viel-Danièle Lafontaine-Danielle Bailly-Danielle Dejardin-Danielle Pirotte-Danielle Tropato-Danny Bauwens-danny camerlinck-Danny Claes-Danny Claeysier-danny clarijs-Danny Corneillie-Danny Cornelis-Danny Daelemans-Danny De Rauw-Danny De Vylder-Danny Declercq-danny deschacht-danny dewulf-Danny Gladines-danny h-Danny Jonckheere-Danny Klaessens-Danny Laps-Danny Maddelein-danny mattheeusen-Danny Minnebo-danny muylaert-Danny Pille-Danny Surin-Danny Van Schandevyl-Danny Van Tricht-Danny Vander Beken -Danny Vantomme-Danny Venus-danny vergauwens-Danny Vermeesen-Danny Weckhuysen-Danny Willekens-Danny Wuyts-Danvin jacques-dany boute-Dany Capart -Dany Depauw-Dany Tielens-dany tistaert-darquennes louis-Dave Maertens-Dave Schmitt-Dave Schoeters-David Berten-David Berx-David Beyen-David Botteldoorn-David Buchet-David Buysse-david claeys bouuaert-David De Grave-David Deruytter-David Doucet-David Dufour-David Filip-DAVID G-David Galens-David Gurne-David Herman-David Ignace-david jourquin-David Kever-David Leemans-David Lesaffre-david martens-David Muls-David Pollet-David Schmets-David Storms-David Thijs-David Van den Schoor-David Verdonck-Davy Bosman-Davy De Groote-Davy Hermans-Davy Noelmans-Davy Paulus-Davy Vanovelen -Davy Vanwijnsberghe-De Backer-de BIOURGE-De Boeck Benoit-De Boeck Marc-De Brauwer Patrick-de Brouwer Theo-De Bruycker-De Buyzer Chris-de Callatay-de clercq henri-De Cocquéau-De Coninck-De Coster F.-De Cré-De Decker Tom-De Flou Jaak-de geest marcel-de graaf luc-DE GRANDE-de Groot Willy -De Groote Christine-De Herdt Herman-De Loor Paul-De Nyn Jos-de preter wendy-De Prins Hugo-De Rocker Roland-De Roeck-De Saedeleer Yves-de schaetzen-de schutter piet-De Smedt-Van Acker-De Smet Geert-de smet koen-De Smet Kurt-De Smet Stephan-De Swaef Alex-De Taeye-de takruitertjes-De Visscher-de vriese pieter-De Wilde An-de wispelaere kurt-Debaere Willy-Debbie van den Hemel-Debie Peter-Deborah Hotag-Decante Julien-declaye michel-Declercq Danny-Decloedt Andre -decruyenaere annick-deef-defever justin-Degossely Philippe-deGroot Willy-Degroote Delfien-degros emile-dejonghe bogaert-del Marmol-Delaitte Stephan-Delbecque Jean-Marie-DELCHAMBRE D-Dellisse Joel-deman marc-Demars Grégory-demoustier julien-Denis Delangh-Denis Devos-denis herman-denis kemp-Denis Malotaux-Denis Mertens-Denis Parkinson-Denis Van de Casteele-Denis van der Elst-Denis Van Linden-Denise Guequierre-Denise Van Impe-dennis berckmans-Dennis G. Douchy-Denotte JF-Denzil Walton-Deplaine Lucas-descamps chantal-marie-Descamps François-Dethise Pascal-detroz jean-marie-Devos Johan-Devries Eddy-Dewitte Fanny-Diane Appels-Diane Muraille-Didier Cavelier-Didier Chalon-Didier CLERMONT-didier derck-didier dusaer-Didier Fortemaison -Didier Goethals-Didier Labenne-Didier Lalande-Didier LEBRUN-Didier Mary-Didier Muyshont-DIDIER PEPIN-Didier Rabosée-Didier Raspé-Didier Van Brussel-Didier Vieuxtemps-Dieder Plu-Diederik D’Hert-Diederik Schowanek-Diederik Strubbe-Diederik Volckaert-Diederik Willems-diederik, de leersnyder-Diego Costales-diego van de keere-Diels jan.-Diemer Vercayie-dieren onder de wielen-Dieter Coelembier-Dieter Deschacht-Dieter Geenens-Dieter Heylen-Dieter Lossy-Dieter Schollaert-Dieter Slos-Dieter Van den Bogaert-Dieter Van den Heuvel-Dieu Laurent-Dieudonné Méwissen-Dimitri Crickillon-dimitri daniëls-Dimitri Michiels-Dimitri Van de Populiere-Dina Meirpoel-Dino Verreydt-dir schelstraete-Dirk D’Hondt-dirk hermans-DIRK SIERENS-Dirk Andelhofs-dirk anseeuw-Dirk Baert-Dirk Batenburg-Dirk Becuwe-dirk bleys-dirk braem-Dirk Casteleyn-Dirk Ceulemans-dirk cieters-Dirk Claes-Dirk Colin-dirk costrop-Dirk Criel-Dirk D C-Dirk De Groeve-dirk de hert-dirk de jaeger-Dirk De Mesel-Dirk De Roose-Dirk De Sutter-Dirk Dehuysser-Dirk Derdeyn-Dirk Dubois-dirk en walda hennebel-Dirk Faes-Dirk Fiers-Dirk Fonteyn-Dirk Gaeremynck-Dirk Geenen-Dirk geldof-Dirk Goyvaerts-dirk hermans-DIRK HEYNS-Dirk Hylebos-Dirk LibbrechtDirk Maes-Dirk Meersman-Dirk Meert-Dirk Meeus-dirk minnebo-Dirk Moyson-Dirk Noël-Dirk Ottenburghs-Dirk Peeters-Dirk Potters-Dirk Raes-Dirk Schaerlaekens-Dirk Smets-Dirk Steenhoudt-Dirk Swaenen-Dirk Tas-Dirk Uyttendaele-Dirk Van Damme-Dirk Van den Berge-dirk van den berghe-Dirk Van den Plas-Dirk Van Eylen-dirk van gorp-Dirk Van Lombergen-Dirk Van Rampelberg-Dirk Van Tulder-Dirk Vanackere-Dirk Vandenberghe-Dirk Vandewalle-Dirk Vanluchene-Dirk Verbeelen-dirk vercoutter-Dirk Verroken-Dirk Verstraeten-Dirk Verwaest-Dirk Vispoel-Dirk von Werne-Dirk Willems-Dirk Willemyns-Dirk Willio-Dirk Wittebrouck-Dirk Wouters-dirk, vanpaemel-Dokus Arys-domeinwachters provinciale groendomeinen Mechelen-Dominiek Decleyre-Dominiek Lootens-Dominiek Roels-Dominique Arnhem-Dominique Bangels-Dominique Bauwens-Dominique Corbisier-Dominique Delbaere-Dominique Devos-Dominique DUYCK-dominique francoise-Dominique Graisse-Dominique Jooris-Dominique Lemaigre-Dominique lemaire-Dominique MERTENS-Dominique OLBRECHTS-Dominique Rens-dominique schmitz-Dominique Testaert-dominique verbelen-Doneux Stéphane-Dorian Gailly-Dorien Gebruers-Dorien Pelckmans-dorina vandepitte-Dorine Bonte-dormaels karen-dorothy senepart-dragos A-dre vansteenvoort-Dricot Philippe-Dries Bosmans-dries claes-dries damiaens-Dries De Vreeze-Dries Demey-Dries Elst-Dries Martens-Dries Mertens-Dries Moeyaert-Dries Van de Loock-Dries Van de Walle-Dries Van den Broeck-Dries Vanhamel-Dries Wouters-Dubois Conny-Dubucq Mireille-DUMONT Jean-Dylan White-E Beernaert-e boumans-e janssen-e s-e vassart-E Wailly-E. Breunig-E. De Pelecijn-E. Lievens-E. Robbe-E. Serneels-Eckhart Kuijken-Ecologische werkgroep Meanderland-Eddie Lavreys-eddie maes-eddie meynen-Eddy Brems-Eddy Broeckx-Eddy Bruggemans-Eddy Claude-eddy colson-Eddy Copers-eddy courtens-Eddy Daems-Eddy De Munter-Eddy De Taey-eddy De Wilde-eddy dejagere-eddy hanot-Eddy janssen-Eddy Janssens-Eddy Loosveldt-eddy macquoy-Eddy Meulemans-Eddy Nagels-Eddy PEELS-Eddy Saveyn-Eddy Seeuws-Eddy Vaes-Eddy Van Bouwel-Eddy Van Den Abeele-Eddy Van Laethem-Eddy Vercammen-Eddy Vervynck-Eddy Voet-eddy vrancken-Eddy Wuyts-Edgard Stockelynck-Edmond Ackermans-edmond goedtkindt-Edouard ETIENNE-Edouard-Pierre Mahieu-Edward Debbaut-Edwig Vanhassel-edwige colin-Edwin Deveux-Edwin Rooselaer-Edwin Thys-Edy Van Goethem-eeckhaut bart-eeckhout aymard-Eef Thoen-Eewoud Lievens-egon devolder-Elaine Ost-Elfriede le Docte-elfriede schotsmans-Eli Devos-Eli Thoré-Eli Van Audenhove-Eliane Strehlau-Elias Corneillie-Elias Tibax-Elias Vercruysse-Eline Mylemans -Eline Vercauteren-Elisabeth Charlier-Elisabeth Godding-elisabeth m n de fraine-Elisabeth Tonglet-Elke De Haes-Elke De Schrijver-Elke Verdoodt-ellen baeten-Ellen Denolf-ellen stoffelen-Ellen Van De Vijver-Ellen van win-Els Ameloot-Els Carpentier-Els De Cock-Els De Saedeleer-els deprez-Els Leysen-Els Lommelen-Els Marjaux-Els Pauwels-ELS ROOS-Els van den Oudenhoven-els van der donckt-Els VC-Els Verhaest-Els Vints-Elsje van Bellingen-Emiel Opdenacker-Emiel Saelens -Emile Vanobbergen-Emilie Vanderhulst-Emily Van Coolput-emma stikkers-Emmanuel Aerssens-Emmanuel Crul-Emmanuel de Cocquéau-Emmanuel De Smet-Emmanuel Decruynaere-Emmanuel Dehombreux-emmanuel desmet-Emmanuel Hêne-Emmanuel Moons-Emmanuel Ponette-Emmanuel Rousseau-Emmanuel Tinti-emontspohl alfred-Eric Bogaert-Eric Bogaerts-Eric Cavelier-Eric CordonEric Cuvelier-Eric Daelemans-Eric De Jonge-Eric Dekort-Eric Dhollander-Eric DS-Eric Dubois-Eric Fagard-Eric Gijbels-eric grupping-Eric Hantson-eric haulet-Eric Hermy-eric inghelbrecht-Eric Joiris-Eric Joye-Eric Lafontaine-Eric Leprince-Eric Malfait-Eric Moncousin-Eric Panis-Eric Pannier-Eric Peetermans-Eric Posman-Eric Poulsen-eric schleich-eric van cauwenberghe-Eric Van Dael-Eric Van Landeghem-Eric Van Marck-Eric Van Renterghem-Eric VerheydenEric Verstraeten-Eric Walravens-Eric Wyns-eric, cosyns-Erik-Erik Arons-Erik Bamps-Erik Callebaut-erik colpaert-Erik De Block-Erik De Brandt-Erik De Keersmaecker-Erik De Waele-Erik ETIENNE-Erik Froyen-Erik Jonckers-Erik Lodewyckx-Erik Meerschaut-Erik Molenaar-Erik Naeyaert-Erik Rijnen-Erik Roels-Erik Rooman-Erik Schorpion-Erik Struyf-Erik Toorman-Erik Van den Broeck-erik van hooff-Erik Vanden Houten-erik vanhelden-Erik Vanloo-erik verdick-Erik Verroken-Erika gentils-Erika N-Ermin Van Belleghem-Ernesto Zvar-Erwan Glemarec-Erwin Christis-Erwin Claes-Erwin Collaerts-Erwin De Cock-erwin declercq-Erwin Deronne-Erwin Derous-Erwin Duys-Erwin Hoebrechts-Erwin Jacobs-erwin lauwers-Erwin Sys-erwin van wesemael-Erwin vandersteen-Erwin Vereecken-Erwin Verfaillie-Esra Devos-esther buysmans-Esther de Jong van den Brand-Et. Desmet-Etienne Colpaert-Etienne Delooz-Etienne DEVOSetienne larock -Etienne Lorent-Etienne Louyest-Etienne Magnien-Etienne Meert-ETIENNE RIGOT-Etienne Ruys-Etienne Saelens-Etienne Vanaelst-Eugène Charlier-eugene stassen-Eva Drukker-Eva Gellaerts-eva palisa-eva rutten-Evelien Bal-Evelien Froyen-Evelien Janssens-Evelien Scheelen-Eveline Claes-eveline leprince-Eve-Lyne Bricout-Evelyne Rigonot-Evens Ruben-Evert Bruyninckx-evert vandeberg-Evita Van Goethem-Evy Moorkens-Ewald Van Dyck-ewoud l’amiral-Ewout Zwaenepoel-eyckmans gert-eykens jos-eynde-F Bonte-F Maes-f putters-f vanginderhuysen-F Vilvorder-F. Bervoets-F. Bracke-F. De Block-F. Depuydt-F. Mathieu-F. NOIRFALISE-F. Renard-F. Timmermans-F. Ualgasi-F. Van den abbeele-Fabiaan Dequidt-Fabian BINARD-Fabien Dormal-Fabien Ruysschaert-Fabienne Compère-fabienne de vree-Fabienne Peeters-Fabrice ETIENNE-Fabrice Sente-Fabrice Van Hove-Fabrizio MalerbaFaes Mia-Fam Wils-Fam. MEES Kemper-fam. podt-familie Vandenabeele-Fanny Ackou-Fanny Carion Ellis-Favijts Luc-Felia Thomas-Felicia Vandecasteele-Femke Buyse-Ferdi Verleysen-Fernand Degrave-Fernand Putters-Fernand Van Ginderen-Fien Campo-Fien Philips-Filiep Lapauw-Filiep Maes-Filiep T’jollyn-filip beeldens-Filip Collet-Filip De Coster-Filip De Keyser-Filip De Mulder-Filip De Ruwe-Filip De Vos-Filip Debrabandere-Filip Fleurbaey-Filip Goussaert-filip kegels-Filip Meyermans-Filip Schepens-Filip Van den Bossche-Filip Van den Wyngaert-filip van hecke-Filip Vandekeybus-Filip Vandeputte-Filip Verbelen-Filip Wouters-filip, verroens-firmin biesmans-Firmin De Brandt-Fleur Vermeulen-Flicka Cattoir-Flon Jean-Claude-FLON Thierry-Flor Nachtergale-Flore Geenen-Florian FEUILLIEN-Floris Vanderhaeghe-Floris Verhaeghe-Fonne Bruggemans-Fonny Schoeters-fons spons-Fons Vervoort-Fons Wuyts-Formation Ethologie-FormOrnitho d’Aves-fotoopa-Fouarge Jules-Fourmanoir Gaël-Fr Verbeelen-Fr. en R. Simons-De Roeck-Fr. van Doorslaer-francine closset-Francine De Ridder-francine nouls-francine vanleeuw-Francis Brosteaux-Francis Copette-Francis De Nolf-Francis Dessy-francis doise-francis donceel-Francis Gerits-Francis Hermans-francis heylen-Francis Kerckhof-Francis Mauhin-francis mertens-Francis Minnebo-francis muller-Francis Pourignaux-Francis Rozet-Francis Schallenberg-Francis Schoebrechts-Francis Tanghe-Francis Van Ingh-francis van overbeke-Francis Wyns-Franck HIDVEGI-Franck Hollander-Franco Porcu-François Bartholomeeusen-François Darchambeau-Francois De Kock-François Doyen-François Godet-François Hela-François Hermus-francois lenaerts-François Louette-François MAIRY-François PAULUS-François REMY-François Richir-françois tasiaux-François Van der Ven-François Van Isacker-François Vankerkhoven-François Wuelche-François&Carole Binon-Françoise Baus-Françoise Collin-Françoise Cornet-Francoise Henin-Françoise Lambert-Françoise Poncelet-Françoise Rullens-Françoise Ryelandt-Frank-frank bollen-Frank Boulanger-frank burgelman-Frank Claessens-Frank Cornelis-Frank Daman-Frank de Groot-Frank De Langhe-Frank De Scheemaeker-Frank De Vos-Frank De Waele-Frank Delbecque-Frank Descamps-Frank Dreesen-Frank Geeraerts-Frank Goossens-Frank HJ Cuypers-Frank Huysentruyt-Frank Kok-Frank Lavens-Frank Maes-frank peeters-Frank Resseler-Frank Ruyseveldt-Frank Schoeters-Frank Van Damme-Frank Van de Meutter-Frank Van Den Houte-Frank Van Gorp-Frank Van Groeningen-Frank Van Hevel-Frank Vandendriessche-Frank Vandenhaute-frank vanmuysen-Frank Vassen-frank verbeke-Frank Vermoesen-frank wagemans-Frank Wildiers -Franki D’Haese-Frankie Goovaerts-Frankie Loosveld-Franklin De Groote-Franklin Tombeur-Franky Bauwens & Dominique Verbeke-Franky Bossuyt-Franky Van de Water-franky vermeiren-FRANS BAATEN-Frans Daemen-Frans De Schamphelaere-Frans Declercq-Frans D’Hondt-Frans Emmerechts-Frans Geenen-Frans Geerts-Frans Hermans-Frans Libert-Frans Lybeer-Frans Parren-frans roggeman-Frans Thys-frans valvekens-Frans Van HavermaetFrans Vermeer-Frans Vorsselmans-frans, de valck-Fransine De Ridder-Fre Rampelbergh-Fred V-Fred Vanhaverbeke-Freddy Cordy-Freddy Deckers-Freddy Donckels-Freddy Geuskens-freddy hordies-Freddy Janssens-Freddy Lepouttre-Freddy Van Damme-Freddy Verplancke-frédéric baudoin-Frédéric Bertrand-Frédéric Degrave-Frederic D’Hiet-Frédéric E.-Frédéric François-Frederic Gabrys-frederic habay-Frédéric Lemaigre-Frédéric Mathieu-Frederic Mathysen-frederic parys-Frederic Piesschaert-Frédéric Raes-Frédéric Storms-Frédéric Tayzen-Frédéric Timson-Frederic Van Even-Frederic Van Lierop-Frédéric Vanhove-Frédérick Bierlier-frederick de neve-Frederik Baert-Frederik De Buck-Frederik De Coster-Frederik De Vos-frederik dierickx-Frederik Fluyt-Frederik Lesseliers-frederik naedts-Frederik Thoelen-Frederik Van de Perre-Frederik Van der Veken-Frederik Vandaele-Frederik Vanlerberghe-Frederik Willemyns-Frederik Wilmotte-Frederik Wynants-Frédérique Gindt-Free Claerbout-freek Chrispeels-Freek van de Griendt-Freek Verdonckt-Freinetschool De Koorddanser-Fried Happaerts-Fried Kramer-friedel herbosch-Friedel Vanroy-fritex-Frits Beaumont-frits leeman-Frits van Hout-frolli eric-fx DUHEM-G Appelmans-G Boone-G BOTTEIN-G De Geest-G Filleul-G Lambrecht-G Pruvoost-G Scouflaire-G. Bequé-G. De Bruyn-g. grandry-g. saublens-G. Van Holderbeke-G. Vandendaele-Gabriel OLIVIER-Gabriel Rasson-Gabriele Ortmann-Gaby Bollen-Gaby Jochmans-Gaëlle Van de Voorde-Gaetan Bottin-Gaëtan Kleijnen-Gaétan Pattyn-Gary Ledegen-Gaspard Sleven-Gauthier Chapelle-Gauthier De Geest-gauthier deschamps-Gauthier Jacobs-Gauthier L-Geeraerts Anke-Geert Andries-geert barbez-Geert Beckers-Geert Bleys-Geert Boelens-Geert Bollen-Geert Bonhomme-Geert Braem-Geert Brosens-Geert Carette-Geert Claes-Geert Colembie-Geert Coudijzer-Geert Creylman-Geert Cromphout-Geert Daems-geert de beelde-Geert De Clercq-Geert De Knijf-Geert De Sutter-Geert De Wispelaere-geert deman-geert elskens-geert ghyselen-GEERT GLORIE-Geert Haesendonck-Geert Jansen-Geert Martens-geert mommerency-Geert Naessens-Geert Pauwels-geert peeters-geert rohaert-Geert Ryken-Geert SABBE-Geert Spanoghe-Geert Sterckx-Geert StevensGeert Struyven-Geert Suys-geert tamsyn-Geert Torremans-Geert Van Damme-Geert Van de Manacker-Geert Van den Heuvel-Geert Van der Weken-geert van dingenen-Geert Van Haute-geert van landuyt-Geert van Poelgeest-geert van slyps-geert vanackere-Geert Vancraenem-Geert Vanhulle-Geert Vanloot-Geert Voets-Geert W-geert wauters-Geert Wynants-Geert, De Blust-geertrui de wilde-Geiregat -Gelbgras Florence-Gene Vanoosterhout-Geneviève Adam-genevieve beaumont-Geneviève Nys-genin marie-therese-Genray Fabrice-Gentinne Bernard-Geoffrey Gilson-Geoffrey MEULI-Geoffrey Raison-Georg Palm-George D Liston-Georges Demaret-Georges Buelens-Georges Deputter-Georges Horney-Georges LITT-Georges Mathieu-Georges Tossyn-Georges Van Reet-gerald blockeel-Gérald Buckinx-Gerald Driessens-Gerald Louette-Gerald Van Vlasselaer-gerard aschbacher-Gérard Delporte-gerard hart-Gérard Jakubowicz-gerard jannis-Gerard LIEGEOIS-gerard moors-Gerard Mornie-Gérard Plisnier-Gerard Vantorre-Gerd Van der Auwera-Gerd Xhonneux-Gerda Cabus-Gerda Casier-gerda fluyt-Gerda Gerené-Gerda Smets-Gerda Van Hoovels-Gerda, Keulemans-Gerdy Dejonckheere-Gerhard Reuter-Gerlach, Emmen-Gerlinde Lauwers-Gerrit De Vos-Gerrit Genouw-Gerrit Glabeke-gerrit naudts-Gerrit Stockx-Gerrit Van den Eynden-Gerry Bonte-Gerry Heyrman-Gerry Swerts-Gersande Blanchard-Gert Caers-Gert Appeltans-Gert Arijs-Gert Buyse-Gert Corthout-Gert De Keersmaeker-Gert De Smedt-Gert Du Cheyne-gert flies-Gert Gielis-Gert Govaerts-Gert Herman-gert huygelen-Gert Meeus-Gert Pelgrims-Gert Van den Vonder-Gert Van der Meiren-Gert Van Heghe-Gert Vanautgaerden-Gert Vanden Broeck-Gert Verbruggen-Gert Verschueren-Gertjan de Nood-Gerwin Raes-Gery Alaerts-GestionEaudYvesGhequiere Sigi-Ghis Palmans-Ghislain Thonon-Ghyselinck Hélène-Gianni Borghesan-Gie Goris-Gie Hoedemaekers-giedo e-Gijs Damen-Gijs De Cort-Gijs François-Gijs Woldhek-Gil Degueldre-Gilbert De Ghesquière-gilbert delveaux-Gilbert Dirkx-GILBERT HENDOUX-Gilbert Liefhooghe-Gilbert Loos-gilbert martens-Gilbert Masure-gilbert nauwelaers-gilbert querton-Gilbert Smet -Gilbert Van Ael-gilbert vandenreijt-gilbert, christiaens-Gilles-Gilles ADAM-Gilles Bavay-Gilles Biver-Gilles Cogneau-Gilles de Guchteneëre-Gilles Decloux-Gilles Delforge-Gilles D’Haese-Gilles Pirard-Gilles San Martin-Gilles Verhaegen-Gilles WILLEM-gilon stephan-ginel de roover-Gino Lommens-Gino Pruvoost-Gino Raes-Gino Van Hoorebeke-Gino Vertriest-gitte Marynissen-Glenn Briers-Glenn Corens-glenn de smaele-Glenn Deliège-Glenn Vermeersch-Godefroid Chapelle-Godelieve Janssens-Godelieve Smet-Godelieve Van Den Bossche-godfried merlevede-goedele fret-Goedele Smeyers-Goedele Verbeylen-Goethals, Valérie-Goffette Quentin-Goffin Christophe-Gonne Olivier-Goubau Philippe-Govaerts Jack-Graham Tompsett-Graisse Florian-Grandry Laurent-Granville José-greet de wandeler-Greet Helsen-greet otte-Greet Vanreusel -Greet Verheyden-greet, mathijs-greetje werrebroeck-Grégoire Vincke-Grégory Bellemont-Grégory Bia-Grégory Galletti-gregory pierre-greta claessensgreta faelens-Greta Mertens-Greta Vandenholt-Griet Decock-Griet Dewaele-griet grootaers-Griet Nijs-Groep Intro de Scharnier-Grootjans Hans-Groupe Bassins Genappe-gse-Guérin D-Guévorts Bernard-Guides-Nature - Neufchâteau 2011-Guido Bettens-guido borghijs-Guido Bruers-Guido Bulteel-Guido Burggraeve-guido catthoor-Guido Coertjens-Guido Courtois-Guido De Prins-Guido De Vos-guido deseijn-guido e-guido evers-Guido Franssens-Guido Huygens-Guido Janssens-Guido Mathieu-Guido Meerschaut-Guido Minnaert-Guido Onraedt-Guido Orbie-Guido Porrez-Guido Quaghebeur-Guido Rappé-Guido Schütz-Guido Stevens-Guido Tack-Guido Van Boeckel-Guido Van den Wyngaert-guido van hacht-guido van ongevalle-Guido Van Roey-Guido Vandenbroucke-Guido Vandroemme-guido vanseuningen-guido verlinden -guido wauters-Guido Weyn-Guillaume De Grieve-Guillaume Debouche-Guillaume Ducrocq-Guillaume Senterre-Guillaume Servais-GUILLITTE Bernard-gunter flipkens-Gunther Brebels-gunther diependael-Gunther Geeraerts-Günther Goudeseune-Gunther Groenez-Gunther Lelièvre-Gunther Vergauwen-Gustaaf Van Mulders-Gustaaf Van riet-Guy Balthasar-Guy Bellens-Guy Boosten-Guy Borremans -Guy de Bethune-guy de borger-Guy Dejaiffe-guy duerinck-Guy Hufkens-Guy Huylebroeck-Guy Janssens-Guy Laurijssens-Guy Leduc-Guy Leys-guy nuyts-Guy Pauwels-Guy Pochet-Guy Schepers-guy snoeck-Guy Surmont-Guy Van Hove-Guy Van Steen-Guy Van Vlierden-guy vanzeir-Guy Vercauteren-Guy Verrijdt-Guy Voet-Guy Willemsens-gwenaelle vandendriessche-Gwenda Dispersyn-gwendy jonckheer-Gwenn Dodeur-Gwijde Vermeire-H De Schepper-H Degraen-H Peters-H Tong-H Voet-Haesen Loran-Hagelandse Heuvelstreek-Haincourt Sandra-Hamelinck Walter-Hammond M-Han Buckx-Han Remaut-Hanne Hendrickx-Hannes Demey-Hannes Ledegen-hans claes-Hans Compernolle-Hans Culo-Hans De Blauwe-Hans De Dobbelaere-Hans De Prins -Hans De Schryver-hans debie-hans delrue-Hans Frijters-Hans Henderickx-Hans Hillewaert-Hans Kinders-Hans Lauryssens-hans lemmens-Hans Limet-Hans Marijns-Hans Miltner-Hans Muller-Hans Nietvelt-Hans Roosen-Hans Saey-hans smet-Hans Uitterhaegen-Hans Van Assche-Hans Van Brabandt-Hans Van den Broeck-Hans Van den Plas-Hans Van Gompel-Hans Van Laethem-Hans Van Loy-Hans Vandebos-Hans Vangeel-Hans Vankerckhoven-Hans Vansteenbrugge-Hans Verboven-Hans Vermeersch-Hans Vermeiren-Hans Vermeulen-Hans W-Hans Walraevens-HANSE JM-Hanssens Bart-Hapers frans-Harold de Beaudignies-Harrie de Wit-harry andries-Harry De Kinder-harry de koning-harry lesseliers-Harry Mardulyn-Harry NoorenHarry Theunissen-Harry Van de Laer-Harry van Vugt-Haubruge Ph.-haudegand philippe-Hazel Vande Kerckhove-hbruyere-Hedwig Elisabeth Lauriks-Heidi Bosman-Heidi Christens-heidi de plukker-heidi dries-heidi monte-Heinz Weishaupt-Heleentje De Brauwer-Helena DC-helena van hoecke-helga van put-hellebaut paul-Hellin de Wavrin-helmoed , wahlen-helsen karel-hemeleers sylvie-hendrickx karel-Hendrik Avercamp-Hendrik Bagnoli-Hendrik De FleurquinHendrik Devriese-Hendrik Dewulf-Hendrik Haers-Henk de Jong-Henk Decock-Henk Loobuyck-Henk Schaut-Henk van den Born-Henk Van Grembergen-Henk Wallays-Henkens Arnout-henri de thier-Henri Dineur-Henri Jardez-henri lafalize-henri stappaerts-Henri Thijssen-Henri Ylen-Henry Deraedt-Henry Vicenzi-Herlinde Nieuwborg-Herman Berghmans-Herman Beunen-Herman Blockx-Herman De Witte-herman dhondt-herman dierickx-Herman DuprezHerman en Martine Lauvrys-Herman Fonck-Herman Haustraete-Herman Jacobs-herman michel straetmans-herman nachtergaele-Herman Nuytemans-Herman Poorters-herman poppe-herman puls-herman temmerman-herman tessely-Herman Thierens-Herman Van Bosstraeten-Herman Van Hove-Herman Van Lierde-Herman Voet-hermans dirk-herreman Ronny-Herremans Erica-Hervé Lebedelle-Hervé Paques-Herwig Kevelaerts-Herwig Mees-Herwig Neefs-Herwin Daniëls-Heyligen Marcel-Hilaire Struyven-Hilaire Vanherwegen-Hilbran Verstraete-Hilda Rosseel-hilde bex-Hilde De Vos-hilde decuypere-Hilde Degraen-Hilde Deneir-hilde derycke-Hilde Devos-Hilde DP-Hilde Fontier-hilde geeraerts-Hilde Habraken-hilde nottebaere-hilde peeters-Hilde Raes-hilde van dooren-Hilde Van Gool-hilde van loocke-Hilde Vanderheyden-Hilde Vandevoorde-Hilde Vermeiren-hilde, deleu-hilt, rigouts-Hiram moermanHoelbeek Bart-Hoho - Van Briel-Hong Tran-HORNEY Georges-Horteco Vilvoorde-Host Christian-hou rekening met plant en dier zelfs een mier-HOUBION YANNICK-hougardy bernard-Housen dominicus-Houthoofd Christophe-Hub Vroomen-Hubert Baltus-Hubert Bastia-hubert bastiaens-Hubert De Decker-Hubert Declercq-Hubert Ghysels-hubert guerriat-Hugelier Johan-Hugo Abts-Hugo Bender-Hugo De Beuckeleer-Hugo De Bruyker-Hugo De Vos-hugo de witte-Hugo Janssens-Hugo Koens-Hugo Moors-Hugo Robert-HUGO SCAINI-Hugo Smet-Hugo Sweerts-Hugo Van Doorslaer-Hugo Van Laer-Hugo Van Nerum-hugo vandamme-hugo vandereyken-Hugo Vermeren-hugo verschelden -Hugo Waeterschoot-Hugo Wouters-Hugues Caryn-Hugues De Gernier-Hugues Dufourny-Huygens Quinten-Huyghebaert - Devondel Martine-Huyghebaert Claire-I Carnoy-I De Kuyssche-I Debeer-I Geys-I. Devos-I. Kwanten-I. Vansteenwegen-Ian Vandingelen-Ides Vandevoorde-Ief Nuyts-Ignaas Robbe-ignace de beelde-Ignace De Vloed-ignace geurts-Ignace Ledegen-Ignace Tanghe-Igor Box-Igor Vandamme-Ilf Jacobs-Ilona Creemers-ils kimps-Ilse geeraerts-ilse houtteman-Ilse Ideler-ilse plessers-Ilse Schoolmeesters-ilse van caimere-Ilse Van Snick-ilse vanreusel-ilse, langerwerf-Indra Jacobs-Ines Van Bocxlaer-Inez Verbraeken-Inge Dryoels-Inge en Elke Goos-Inge NevelsteenInge P.-inge spitsbaard-Inge Van Hecke-inge verbeke-Inge Vermeulen-Ingemar Spelmans-Ingrid De Herdt-Ingrid Decoster-ingrid joris-ingrid nel-Ingrid Nobels-Ingrid Piryns-Ingrid Verbessem-Institut d’Aéronomie Spatiale de Belgique (Greenteam)-intekenaar-Io Lenaerts-Irene Verbraeken-Irène Volont-iris buermans-Iris Lauwaert-Iris Loockx-Isaac Vermeulen-Isabel De Groote-Isabel Van Coppenolle-Isabelle Decoster-Isabelle Deloyer-Isabelle Haymans-Isabelle Henry-Isabelle Maillard -isabelle pierdomenico-Isabelle Rooselaer-isabelle van der auwera-Isabelle, Carette-Islin De Fraye-Ivan Aerts-ivan bernaerdt-Ivan Bogaerts-Ivan Bruneel-Ivan De Wispelaere-ivan hillaert-Ivan Leroy-Ivan Mertens-Ivan Op de Beeck-Ivan Steenkiste-Ivo Adam-ivo brisaert-ivo christiaens-Ivo De Herdt-Ivo Van den Heuvel-Ivo Vanseuningen-ivo vanvoorden-Ivy Jennes-Iwan Birdpix-Iwan Lewylle-Iwan Pattyn-j de cock-J De Leenheer-J De Vos-J Degrave-J D’Hulster-j eyletten-j honore-J M E Flour-J Paternostre-J Priem-J Saccaro-J Van Bavinchove-J Van Schaftingen-J VO-j w wolters-J. Ballyn-J. Belis-J. Bonneux-J. Dubois-J. François-J. Geiregat-J. Lindeboom-j. opdebeeck-J. S.-j. verstraeten-j.c. derzelle-J.C. Monsy-J.F. Siccard-J.-M. Pector-J.P. Hillegeer-J.Van Dessel-Jaak Brosens-Jaak De Flou-Jaak Geebelen-jaak geelen-Jaak Janssen-Jaak Maesen-jaak moelans-Jaak Vandermaesen-Jaak Weytjens-Jaap Schipper-Jaap van der Sneppen-Jacky Fléron-Jacky Jacobs-Jacky Launoy-Jacky Vangeneugden-jacobs erik-Jacobs Tony-Jacobus De Moor-Jacqueline Arickx-Jacqueline Cambier-Jacqueline DUBOUT-jacqueline meura-jacquemotte denis-Jacques Adriaensen-Jacques BODET-Jacques Bultot-Jacques Constant-jacques david-jacques de groote-Jacques De Roover-jacques debieve-jacques delizee-Jacques Dragonetti-Jacques Evrard-Jacques FRANCHIMONT-Jacques Gallez-Jacques Gosselet-Jacques Haumont-Jacques Ide-Jacques Lambillon-Jacques Liénart-Jacques Matagne-jacques meyvis-Jacques Schwers-jacques Sedek-jacques sneijers-Jacques Thonnard-Jacques Van Impe-jacques vanderhaeghe-Jacques Vanheuverswyn-Jacques Vervaeke-Jacques Wagener-Jacques Wasterlain-jakob derks-james deb-jan allaert-Jan Arras-Jan Awouters-Jan Baert-Jan Baeteman-Jan Bakker-Jan Bastiaens-Jan Benoist-Jan Ber Dreesen & Gene Vanoosterhout-Jan Bloemen-jan bogaert-jan celis-Jan Cornelis-Jan Cortens-Jan De Beck-Jan De Bie -jan de blaes-Jan de Clerck-Jan De Saedeleer-Jan De Tant-JAN DE VOS-Jan De Vuyst-Jan decoene-Jan denalverman-Jan Desmet-jan dhollander-Jan D’hondt-Jan Dirkx-Jan Dreesen-jan egelmeers-Jan Eulaers-Jan Festjens-Jan FRANCOIS-Jan Gabriëls-Jan Geens-Jan Geerts-Jan Goossens-jan goovaerts-Jan Gouwy-JAN HEIP-Jan Huylebroeck-jan janssen-Jan Joost Bakhuizen-jan juvens-Jan Kemps-Jan Kenens-Jan Kindt-Jan Klaas-Jan Lammertyn-Jan Lannoo-Jan Ledeganck-Jan Lenaert-Jan Maertens-jan magry-Jan Mees-jan menschaert-Jan Michiels-Jan Op de Beeck-Jan Paenhuysen-Jan Pauwels-Jan Pelckmans-Jan Post-Jan Putteman-Jan Ranson-Jan Rodts-Jan Rose-Jan ROTSAERT-Jan Rottiers-Jan Rupus-Jan Ruymen-Jan Ryde-Jan SchaerlaekensJan Scheirs-Jan Scholliers-Jan Schrey-Jan Seys-Jan Soors-jan sourdeau-Jan Stevens-Jan Steyaert-jan swimberghe-jan teerlinck-Jan Thys-Jan Van Assche-Jan Van Berckelaer-Jan Van Bouchaute-Jan Van de Meerssche-Jan Van den Berghe-Jan Van den Broeck-Jan Van den Bussche-Jan Van den heuvel-Jan Van der Elst -jan van gassen-Jan Van Grimbergen-Jan Van Landeghem-Jan Van Mierlo-Jan Van Sanden-Jan Van Uytvanck-jan vanaverbeke-Jan Vandermeulen-Jan Vanhoutte-Jan Verboven-Jan Verbruggen-jan Vercammen-Jan Verdonck-Jan Verhoeye-Jan Verroken-jan versigghel-Jan Waumans-jan wellekens-Jan Willem de Jong-jan wouters-Jan Wybouw-jan wyckmans-Jan Wyers-Jana Hrubá -Jannes Maes-Janssens Michel-Jari Boerboom-Jarne Buttiens-Jarno Claeys-Jarno Michielssen-Jaron Versaen-jason maes-Jasper De Jonge-Jasper Louette-Jasper Mussche-Jasper Vandenhaute-Jb Vanvolsem-J-B Reginster-JB Schuermans-j-bjr sepulchre-j-c jason-Jean Arnhem-jean Beaumesnil-Jean Broadhvest-Jean Bughin-jean claude claes-Jean Claude CROUGHS-jean claude Demeulemeester-Jean Coulee-Jean Dandois-Jean De prijcker-Jean DEBRAS-JEAN DECOSTER-Jean Delarue-jean demeyer-Jean Fagot-jean Fassotte-Jean Heyvaert-Jean Hugé-jean jordaens-JEAN KIEBOOMS-Jean Leveque-Jean Louckx-Jean Louis Arpigny-Jean Louis Verbruggen-jean luc loiseau-Jean Marc Linden-jean marc Michalowski-Jean Marie Prevost-JEAN MENGAL-Jean Michel Corbisier-Jean ORY-Jean Philippe LEFIN-jean pierre baete-Jean Pierre Reginster-jean polling-jean reggers-Jean Rommes-Jean Rouck-Jean Scaillet-Jean Smetz-Jean Spitaels-Jean Tricot-Jean Van Holen-jean van winkel-jean vandewattyne-Jean Wieme-Jean Willemyns-Jean-Benoit Rosseel-Jean-Carlo Derycke-Jean-Christophe StaquetJean-Claude Brison-jeanclaude Defacqz-jean-claude GILLET-Jean-Claude Hardy-Jean-Claude ROMBAUX-Jean-Claude Vanovervelt-Jean-Francois Cocu-Jean-François CONROTTE-Jean-François Fourez-Jean-François Pinget -Jean-Jacques Willame -Jean-Léon Lebailly-Jean-Louis CONSTANT-Jean-Louis et Thomas Coppée-Jean-Louis Herrier-Jean-Louis Ruelle-Jean-Luc Delneste-Jean-Luc Denison-jean-luc evrard-Jean-Luc Smets-jean-m. Visée-Jean-Marc Baye-Jean-Marc BRISY -Jean-Marc Vos-Jean-Marie Broekaert-Jean-Marie Daulne-jean-marie kerkhove-jeanmarie krekelberg-Jean-Marie Lommaert-Jean-Marie Pirlot-Jean-Marie Polain-Jean-Marie Schreuer-Jean-Marie Testaert-Jean-Marie Vanhove-jean-michel Berger-Jean-Michel Bracaval-Jean-Michel Lecloux -Jean-Michel NAOME-Jeanne Peeters-Jeannine Simonis-Jean-Paul De Beleyr-jean-paul dezutter-Jean-Paul Dugauquier-JeanPaul Jacob-Jean-Philippe DEMONTY -Jean-Philippe Ferette-Jean-Philippe Lejeune-Jean-Philippe Rolin-Jean-Pierre Bal-jean-pierre demolder-Jean-Pierre Derouaux-Jean-Pierre Lucas-Jean-Pierre Nicaise-Jean-Pierre R.-jean-pierre staelens-jean-pierre valentin-Jean-Pierre WOOS-Jean-Sébastien Rousseau-Piot-Jean-Sébastien SIEUX-jeanyves detilleux-Jean-Yves Paquet-Jean-Yves Scohy-Jee Maenen-Jef Kerkhofs-jef lauwers-Jef De Feyter-Jef De Pooter-Jef Desaever-jef Dierickx-Jef Dockx-Jef Drybooms-Jef Hendrix-Jef Jonckers-Jef Mangelschots-jef peeters-jef roymans-Jef Van Ammel-Jef Van de Water-Jef Van De Wiele-Jef Van Gils-Jef Van Nieuwenhuyse-Jef Van Rompuy-Jef Vansweevelt-jef verkens-Jef Versmissen-jef wynants-Jelle Bertin-Jelle Biva-jelle d.-Jelle Devaïez-Jelle Quartier-Jelle Rijnders-Jelle Ronsmans-Jelle Van de Veire-Jelle Van den Berghe-Jelle Veirman-Jenny Torfs-Jens Buysschaert-Jens Derycker-Jens D’Haeseleer-Jens Scheers-jens thyssen-Jens V-jens verschaeren-Jens, Bruneel-Jente Ottenburghs-Jérémie Guyon-jeremy demey-Jérémy Simar-jeremy smet-jeroen arnoys-jeroen bossaer-Jeroen Bot-jeroen db-Jeroen De Ceuninck-Jeroen Dondorp-Jeroen Franssens-Jeroen Heyman-Jeroen Huyghe-Jeroen Kerstens-Jeroen Maes-Jeroen Mentens-Jeroen Mos-Jeroen Porteman-Jeroen Reinhold-Jeroen Sergeyssels -Jeroen Speybroeck-Jeroen Vancraen-Jeroen Vancutsem-jeroen vanhee-Jeroen Vermeulen-jeroen wachters-Jeroen, Grooten-Jérôme Collot-jerome derwael-Jérôme Riguelle-jerome van canneyt-jerome vanderhoven-Jerry Van de Populiere-jessica adriaenssens-jessica douxfils-Jessyca Coemans-Jeunes et Nature-J-F Godeau-JF Languy-JF Simonart-J-F Van der Donckt-J-François Peeters-Jimmy Chapelier-Jimmy Desmet-Jimmy Steemans-JK Leroy-J-L CantinieauxJ-L Dambiermont-J-L Mairesse-J-M CEDER-JM LAHAYE-GOFFART-JM Piron-jm poncelet-J-Marc GOFFIN-JMichel Charlier-JNM Moervallei-JNM Pallieterland-JNM ‘s Heerenbosch-Jo Bogaert-jo bracke-Jo Bultynck-jo caals-jo danniau-jo ernst-jo goossens-Jo Hendriks-jo Janssens-Jo Masset-Jo Packet-Jo Seegers-Jo Thibault-jo van dessel-Jo Verspeet-Joêlle de Pierpont-Joachim Bertrands-Joachim De Maeseneer-Joachim Lambrechts-joachim MergeayJoachim Pintens-Joachim Teunen-Joan Coulier-Joannes van Cann-Joannes Vindevoghel-Jochem Sloothaak-Jochen Kempeneers-Joe Verstappen-Joel Loyens-Joëlle Begon-Joelle Huysecom-Joep Fourneau-Joeri Claes-Joeri Cortens-joeri de cat-Joeri Leheuwe-Joeri Ronsmans-Joeri Steeno-Joeri Sykora-Joeri Van Hole-Johan Allard-Johan Auwerx-Johan Baetens-johan bauwens-Johan Beelen-Johan Boucquey-Johan Bouserie-Johan Boussauw-Johan Broidioi-Johan Broos-Johan Buckens-Johan Cardinaels-Johan Carette-Johan Carpentier-johan carrijn-Johan Claessens-Johan Clonen-johan colman-Johan Cornelis-Johan Cosijn-Johan Creylman-Johan De Clerck-Johan De Gruyter-johan de latthauwer-Johan De Maeyer-Johan De Meirsman-Johan De Meyer-Johan De Neve-Johan De Ridder-johan de rycke-Johan De waele-Johan Debuck-Johan Denonville-Johan Dierckx-Johan Duyck-Johan Geusens-Johan Giglot-johan gijsbrechts-Johan Glibert-Johan Goossens-johan helpers-Johan Herreman -Johan Heyde-johan laeremans-Johan Lambrix-Johan Lefebvre-johan lemmens-Johan Leurs-Johan Lissens-Johan Mares-Johan Meeus-johan meylaerts-Johan Neegers-Johan Notebaert-Johan Nuyts-Johan Nysten-johan opsomer-Johan Passchyn-Johan Peeters-Johan Piron-Johan Plouvier-Johan Putseys-Johan Redant-Johan Robben-johan saelens-Johan StaelensJohan Steuperaert-JOHAN TOLLENAERE-Johan Tuteleers-Johan Van Belleghem-Johan Van Heulebrouck-Johan Van Hoecke-Johan Vanautgaerden-Johan Vanden Borre-Johan Vandenberghe-johan vandepitte-Johan Vandeplas-Johan Vandewalle-Johan Vanhees-Johan Vercauteren-Johan Verliefden-Johan Versmissen-johan vos-Johann Delcourt-Johanna van Tonder-Johannes De Craene-Johannes Jansen-Johannes Regelink-John Dekyvere-John EHLEN-JOHN H-John Jaques-John L-John Larkin-John Maes-john maréchal-john praet-John Van de Voorde-John Van den Eede-John van Gestel-John Vandeput-john verboven-johnny cloesen-Johnny Cornelis-Johnny Greyn-Johnny Nuttin-Joke Charles-joke de haan-Joke Ossaer-Joke Roebben-joke rymen-Jokke Smets-jolie ivan-Jonas Bergmans-Jonas Blomme-jonas daems-Jonas De Grave-Jonas Ghyselen-Jonas Guns-Jonas M-Jonas Mortelmans-Jonas P-Jonas Ponselet-Jonas Pottier-Jonas, Rabaey-Jonas,Vanden Bergh-Jonathan Brutin-Jonathan Evraerts-Jonathan Meire-Jonathan Spruyt-Jonathan Van Waerbeeck-Jonathan Van Wonterghem-Jonette Guillaume-joop speth-Joost Degrande-Joost Dewyspelaere-Joost Mertens-Joost Meulemans-Joost Reyniers-Joost Tresignie-Joost Vandenberghe-Joost Vantrappen-joost verbeke-Jordan Raison-joren stynen-Jorg, Lambrechts-Jorgen Ravoet-Joris BarbierJoris De Rycke-Joris Dewit-Joris Elst-Joris Everaert-Joris Goris-Joris Grammens-Joris Hoozee-joris leys-Joris Luypaert-Joris Menten-Joris Pinseel-Joris Souffr
2010, een miraculeus jaar...? Voor wie aan natuurstudie doet, is elk jaar wel op één of andere manier speciaal, en dat houdt het ook bijzonder boeiend. 2010 zal bv. vooral herinnerd worden als eindelijk nog eens een zomer met veel dagvlinders en een najaar met uitzonderlijk veel Ruigpootbuizerds en met die schattige Witkopstaartmeesjes die voor het eerst op vele plaatsen in Vlaanderen opdaagden, ook aan de vetbollen voor het keukenraam. Sinds we in 2008 van start gingen met www.waarnemingen.be, de portaalsite voor natuurwaarnemingen, werd pas echt duidelijk welk enorm natuurstudiepotentieel er in Vlaanderen aanwezig is. In 2010 brachten duizenden vrijwilligers opnieuw meer dan anderhalf miljoen waarnemingen bij elkaar van 10.000 verschillende soorten. Wie zijn die vrijwilligers? Wat drijft hen? Hoe kunnen we hen verder enthousiasmeren en steunen om individueel of in een netwerk op een leuke manier bruikbare natuurinformatie te verzamelen? Al dergelijke vragen leidden tot het samenwerkingmodel “zin in natuur.studie” dat dit jaar vorm kreeg. In dit overzichtje vind je meer over dit model en over een aantal thema’s waaraan de dienst Studie in 2010 werkte. We houden het bewust heel bondig bij enkele hoogtepunten. Wie meer wil lezen, vindt vast inspiratie in de verwijzingen bij de tekstjes of in de colofon. Nooit eerder waren er in Vlaanderen zoveel gegevens over de natuur beschikbaar en het aantal digitale waarnemingen groeit nog steeds spectaculair. Veel natuurfenomenen kunnen nu in real-time gevolgd worden via het internet. Deze gegevens vormen tevens de onderbouw voor het documenteren van patronen in tijd en ruimte: artikels in Natuur.oriolus of Natuur.focus zijn bv. meer en meer gebaseerd op dit cijfermateriaal. Ook in andere context wordt de informatie reeds nuttig gebruikt; bv. bij het opmaken van instandhoudingsdoelstellingen of de beoordeling van de inplanting van windmolens.
een pluim voor onze onschatbare waarnemers... !
Dit is echter nog maar het prille begin. Het structurele gebruik moet nog komen. We moeten trouwens nog leren om die geweldige grondstof volgens de noden gepast te gaan raffineren. Topstatistici hebben ondertussen reeds technieken en modellen ontwikkeld om de voornaamste tekortkomingen van dataportalen te omzeilen, zodat deze informatie zelfs gebruikt kan worden voor de strengste Europese monitoringsnoden. De nieuwe biodiversiteitstrategie van de Europese Commissie hecht overigens veel belang zowel aan monitoring als aan citizen science en Europa kijkt reikhalzend uit naar de informatie uit natuurdataportalen. Als nu ook de Vlaamse overheid deze grondstof nog naar waarde zou weten schatten, dan wordt het echt een miraculeus jaar. Dat is toch immanent!
Marc Herremans Diensthoofd Studie
Aimé Bruggeman- Anne-Catherine Cotroux- Claire debay- dirk janssens- E Ravyts- etienne delwiche- Gerhard Smets - johan gijsbrechts- Lanssens - lily-anne vereecken- louis wielant- luc walravens- Ludo Benoy- Mario Lemaire et Elisabeth Lorin- Patrick Raman- sjef wanders-1000espèces Ploegsteert -1000soortendag Harelbeke-1000soortendag Ieper-11221-A Bogaerts-A Braem-A Cassier-A Franeau-A Goossens-a heusschen-a mulders-A Schmitz-A v.d.Mensbrugghe-A van den Eijnden-A Verstraete-A Verstraeten-a wiertz-A. Anoniem-A. Bekaert-A. Cosy-A. Goudeseune-A. Hermans-A. Ingels-A. Jacques-A. Kiszka-A. Laming-A. prins-A. Van Houtte-A. Venmans-A. Vermeire-A. Vertriest-A. Weiserbs-A.M. Vancuyl-Aart Dekkers-Abdel Magaz-Achilles Cools-Acke Daniel-Ackermans Pirre-Acleris lipsiana-adriaan peeters-adriaan seynaeve-adrien gailly-Adrien Mauss-Agnès Chaput-Agnes Van Parijs-Aissa SamirAlain Allard-Alain Baccaert-Alain Boeckx-Alain Crusiaux-Alain De Broyer-Alain DEMARTEAU-alain devreese-alain Dirick-Alain Dohet-Alain Doornaert-Alain GEORGES-Alain Gicart-Alain Guerard-alain hancel-Alain Igot-Alain Jacquemin-alain jansseune-Alain JORTAY-Alain Letroye-alain licoppe-alain malengreau-Alain MERZ-Alain Meunier-Alain Molinard-Alain Paquet-Alain Piette-alain PUTZ-Alain Reygel-Alain Roelens-Alain Van Wonterghem-alan titr-Albert Celis-Albert Cox-Albert Declaye-Albert Glissenaar-albert hermans-Albert Mannaert-Albert Neyt-Albert Rijmenants-albert rivalet-Albert Van den Broeck-Albert Vervueren-alberto durinck-alberto martin-Alberto S.-Albin Pochet-Alessandro F-Alex & Laurence Naets-Alex Bogaerts-Alex Bylemans-Alex De Jonghe-Alex Dirix-alex helsen-Alex Lefevre-Alex Lombart-Alex Moers-alex tydgat-Alex Van Herrewege-Alexander Demoor-Alexander Devos-alexander monbailliu-Alexander Poorthuis-Alexander Van Braeckel-Alexander Van Cleuvenberg-Alexandre BERNIER-Alexandre Carpentier-Alexandre Dizier-Alexandre Mihail-Alexandre Périkel-alexandros kavadias-Alexis CANON-Alexis Dall’Asta-Alfons Monte-alfons put-Alicia MOTTUR-Aliene De Kwant-aline spriet-alois jacobs-AmaZony-amber baele-An Bloemen-An Custers-an de mulder-An Defloor-An Devroey-An Hautekiet-An J-An Jacobs-An Noteboom-An Stinders-An Verhulst-an vermaere-An Vincke-Anaîs De Kocker-ancelin l-ANCION Marc-André Baron-andre bracke-André Burnel-andre charles-andré cristael-André Daschelet-ANDRE DE CROM-andre de smet-ANDRE Dominique-André Feret-André Geerts-André Geypen-André JACQUES-andre janssens-André Lebbe-André Monmart-Andre Nuyens-André Oelbrandt-André Oomen-André REITER-André Roefs-Andre Stelen-André Van De Laer-André Van Hecke-Andre Van Langenhove-Andre Van Steenwinckel-andre vandenbulcke-andre vanhoof-André Vanmarsenille-Andre Verboven-andré verboven-Andre Verstraeten-Andrea Pip-andreas de block-Andreas Kampen-Andries De Schrijver-Andries Magchiels-Andries Pauwels-andries vercruysse-Andy Blondeel-andy bostelaar-Andy Lippens-Andy Van Kerckvoorde-Angelino Meerhaeghe-Angélique Fransolet-Anita Hautekeete-Anita Piessens-Anke Dubois-anke matthys-Ann Delanote-Ann Dumoulin-Ann Geens-Ann Geypen-Ann Gilissen-Ann Gillis-Ann Knaepen-Ann Lenaerts-Ann Mallentjer-Ann Michiels-Ann Plets-Ann Schroyens-Ann Taelemans-Ann Van den Borre-Ann Van Lierde-ann van mierlo-Ann Van Roy-Annabel Pennings-Annaîs Jans-anne bednarek-anne cabus-Anne Coppens-Anne Delrue-Anne Delvaux-Anne Huysmans-anne janssens-Anne Jonckheere-Anne Krediet-Anne Marie De Rybel-Anne Ronse-Anne SansdrapAnne Van Beneden-Anne Van Kelst-anneke arts-Anne-Laure Geboes-Annelies Christiaen-Annelies Colaes-Annelies De Baere-Annelies Dupont-Annelies Goemans-Annelies Haesevoets-Annelies Jacobs-annelies mullens-Annelies Raes-Anne-Marie Farcy-Anne-Marie Opdebeeck-Anne-Marie Paelinck-Anne-Mie Carpentier-Annemie Kenis-Annemie Tuts-Annet, Peet-Annette de Groot-annette muylaert-Annick Criekemans-Annick Decruyenaere-annick haulotte-Annick Pironet-ANNICK REGNIER-Annick Schoonbroodt -Annick Van Trier-annick vercaemer-Annick Verstraete-annie andries-Annie Deleu-Annie Depuydt-annie reynaerts-Annie Vandepoel-Annie Vanschooren-Annik Thys-Annita Op de Weerdt-Annita Van der Straeten-Anny Anselin-Anny Wanlin-Anoniem-anouk brouyère-Anouk Vercruysse-anraed nico-Ans Lambregts-Anthony Devillers-anthony hollebeke-Anthony Rongvaux-antoine constandt-Antoine Cornelis-Antoine Derouaux-Antoine Goderniaux-Antoine GUILLET-Antoine Joris-Anton Christiaens-anton vetters-Antoon Blondeel-Antoon De Geyter-antoon de loof-Antoon en Marjan-antoon lannoo-Arent Raepsaet-Ariane Cathelyns-Ariane Derutter-Arin Verschueren-Arjen Breevaart-arlette lemouche-Armand Cuypers-Armand De Mulder-armijn reynaert-Arnaud Ameels-Arnaud Beckers-Arnaud Bruyere-arnaud delberghe-Arnaud Engels-arnaud kunsch-Arnaud Laudelout-arne christiaen-Arne Donders-Arne Iserbyt-Arne Van Renterghem-Arne Vanden Bogaerde-arno slabbinck-Arno Thomaes-arnold goossens-Arnold Janssens-arnold roberts-arnold terveer-Arnoud Dekeyzer-Arnould Valery-Arnout De Greve-arnout pieters-Arsène Benoot-Arthur Dony-Arthur Wuyts-arys klaas-Astrid Bauduin-astrid berth-Astrid Decrock-August Peeters-august vanhoeyveldt-August,De Weerdt-Aurel Vande Walle-Aurélie Robise-Aurélie Viroux-Aurélien Kaiser-Austin De Groeve-AVES Ostkantone-Axel Gielen-Axel Neukermans-Axel Smets-Axel Vanderhaeghen-Aymeric Devaux-Aymeric Languy-Özkan Dizdar-B Creylman-b dekimpe-b demarsin-B Grégoire-B L’Homme-B Pieters-b tonin-B. Dehennault-B. JACQUES-B. Manet-B. Stevens-B. Van Gijsegem-B.P.F.G De Brabanter-B.T.-Babilon Damien-Backx Hans-baete jean-baete patrick-Baptiste Bataille-Baptiste Goffin-Barbara BruynseelsBarbara D’hondt-Barbara Hendrickx-Barbé Jan-Barbé Luc -Barbez Gerdy-Bart Adams-Bart Augustijns-Bart Bamps-Bart Beuselinck-bart bollengier-bart broos-Bart Christiaens-Bart Clarebout-bart cloet-Bart Creemers-Bart De Clercq-Bart De Craemer-Bart De Keersmaecker-Bart De Lepeleire-bart de rudder-Bart De Ryck-Bart De Smet-Bart Decroix-Bart Degraeve-Bart Deraeve-bart derden-bart dierickx-Bart DS-Bart Goossens-Bart Goovaerts-Bart Govaere-Bart Heirweg-bart hilven-Bart Hoeymans-Bart Hornikx-Bart Janssens-Bart Maesen-bart magherman-Bart Meersman-bart monfils-Bart Moons-Bart Opstaele-Bart Paepen-Bart Paesen-Bart Pauwels-Bart Peeters-Bart R.-Bart Reynkens-Bart Rivierenhof-Bart Roelandt-Bart Roels-Bart Royens-Bart Scherpereel-Bart Smeyers-Bart Snauwaert-Bart Tas-Bart Thys-Bart U.-Bart Van Bouwel-Bart Van Camp-Bart Van de Putte-Bart Van de Voorde-Bart Van den Bossche-Bart Van Gelder-Bart van Hoorebeeck-Bart Van Hooste-Bart van Sebroeck-Bart Van Thuyne-Bart Vanden Driessche-Bart Vanden Hautte-Bart Vandenplas-Bart Vandermaesen-Bart Vandevoorde-Bart Vannieuwenhuyse-Bart Vantorre-Bart Vanwesemael-Bart Vercarre-bart vercoutere-Bart Verheyden-Bart Verstraete-Bart Victoor-Bart Willaert-Bart Wils-Bart Wursten-Bart, Bosmans-bart, swerts-Barthélemy Marescaux-bas lycops-Bas Van der Veken-Bastiaan de Ketelaere-Bastiaan Notebaert-Baudouin IWEINS-Bautil Jan-Bavo Goethals-Bavo Nootaert-Bavo Van Hecke-BDL-Bedoret Hubert-BELLEN PETER-ben luyckx-Ben Matthieu-Ben Mommen-Ben Salem kaouthar-Ben Van der Wijden-Ben van Dort-Benedict De Laender-Bénédicte Charlier-Bénédicte Coppens-Benjamin Christophe-benjamin coos-Benjamin Lecocq -Benjamin Legrain-benjamin pirlet-Benjamin Swalens-Bennie Valkiers-benny cottele-Benny CroesBenny De Witte-Benny L’Homme-benny ramon-Benny Van Dyck-benoit buidin-Benoit Crasson-Benoit Facon-Benoït Forget-Benoit Franssen-Benoit Gauquie-benoït geelhand-Benoït Gondry-BENOIT JACQUEMIN-Benoït Mackels-Benoït Molitor-Benoït Segaert-Benoit Sottiaux-Benoït Thirionet-Béranger Waterschoot-Berdien Claessen-Berger Sébastien-berghman, marc-Bernadette Goemaere-bernadette Vankerkom-Bernadette Verhegghen-Bernadette VosBernard Vandenbulcke-Bernard & Alexandre Misonne-Bernard Borsu-bernard brochier-bernard cannoot-Bernard Cantigneaux-Bernard Danhaive-Bernard De Langhe-Bernard DIVE-Bernard Fondaire-Bernard François-bernard guidet-Bernard Hanus-Bernard Jardon-Bernard Jerome-Bernard LARIVIERE-bernard masson-Bernard Pasau-Bernard RENIERS-Bernard Robette-Bernard Van den Berge-Bernard Van Elegem-Bernard Vanwynsberghe-Bernard Vercruysse-Bernard Verhaeghe-Bernard Vilain-bernau remi-Bernd Noelmans-Bernd Willaert-Berny Verhee-berry de keyser-Bert Vandebosch-Bert Acke-Bert Coene-Bert Dauwe-Bert De Doncker-Bert De Somviele-Bert Dhondt-bert feys-Bert Gert-Jan-Bert M.J. Lammens-Bert Mertens-bert mestdagh-Bert Muylaert-bert neveux-Bert Poels-Bert Raets-bert Ringoot-Bert Roelens-bert sels-Bert Thys-Bert Timmermans-Bert Van der Auwermeulen-Bert Van Der Krieken-Bert Van der Meulen-Bert Vertommen-Bert Willaert-Bert Zurings-Berten Ceulemans-Berten Van Echelpoel-Bertrand De wilde-Bettina De Vreeze-Beylemans David-Bianca Van den Branden-Bienvenu Christine-Bieseman Raf-Bill Brooks-Bils L-BINCO vzw-Bio studenten-Birgen Haest en Sieglien De Roo-Birgit Crèvecoeur de Bouvignes-Birgit Van Bever-Biva Jelle-bjarte van handenhove-Björn Boudry-Björn Deduytsche-Bjorn Meyers-Bjorn Tytgat-Björn van Staeyen-Bloemen An-Bob Dumez-Bob Vandendriessche-bob verselder-bocher bjorn-Boeckx Emiel-boeraeve corneel-boisdequin mathieu-bollen hugo-Bols Marie-Anne-Bonnaerens Kristel-bonte marc-Boons Kristiane-bordin cedric-Bos t’Ename-Bossicard Dominique-bouckaert peter-Bouckenooghe Bernard-Boudewijn Declerck-Boudrez Wwalter-Boulez Stephan-Boussauw Danny-Bouzin Mathias-Bozena Lagasse - Gugala-braem wouter-bram abramsBram Bellen-bram cannaerts-Bram Conings-bram cools-bram coupé-Bram Crevits-Bram De Block-Bram Depuydt-Bram D’hondt-Bram Eggermont-Bram M.-bram pauwels-Bram Piot-bram sercu-Bram Starckx-Bram Steeno-Bram Van Ballaer-Bram Vanhaesebrouck-Bram Vereecken-Bram Vlaeminck-Bram Vogels-Bram Vranckx-Bram Wyers-Bram, Van Loock-Braun-sano romain-brecht alderweireldt-brecht barra-Brecht Bouciqué-Brecht De Meulenaer-Brecht Gettemans-brecht laukens-Brecht Reggers-Brecht Vanden Houwe-Brecht Verhelst-Breght Vandenberghe-Brems Valentijn-BRENT VANCAUWENBERGHE-brian roelandt-brichart vincent-briek welkenhuysen-brigitte de boeck-Brigitte De Meyere-Brigitte Delalune-brigitte ghilain-Brigitte Goemaere -brigitte paeye-brigitte seghers-Brihaye Jean François-BRIHAYE Jean-Paul-britt persson-Bronne Louis E-bruffaerts thierry-Bruno Art-Bruno Beirnaert-Bruno BergmansBruno Beyen-Bruno De Bruyn-Bruno De Fraine-bruno denoiseux-Bruno Kestemont-Bruno MARCHAL-Bruno Nef-Bruno Nyssen-bruno poos-Bruno Schroder-Bruno Stouthuysen-Bruno Van de Voorde-Bruno Van Herbruggen-Bruno Verbergt-Bruynooghe Ben-Bufkens Matthieu-Buisset Martine-Busschots Ronald-Butaye Sofie-C A V Haine-c feron-c labeye-c olivier - jp gillain-c pieters-C Prieels-c storms-C. De Roeve-C. Van Eynde-C.&N. Percsy-C.KuipersCALMANT Frédéric-Calonne Eddy-camiel vanderstraeten-camille CASSIMANS-Camille Compère-Camille Thirion-Cammaerts Micheline-cantraine christine-Cappaert Luc-Cappelle Luc-Carina Van Steenwinkel-carine delannoy-Carine Faes-Carine Lardot-carine richerzhagen-Carine Vandersmissen-Carine Vanoeteren-Carl Cauwenberghs-Carl Demets-Carl Grillet-Carl Tiebos-Carl Van Den Broeck-carl vandenberghe-Carl Vanherck-carl vertommen-Carl-Eric Anspach-carlo amorelli-carlo baeyens-Carlo Heip-Carlo van der Veen-Carlo van Seggelen-Carlo Vandekempen-carlo Vanderydt-Carlos D’Haeseleer-Carlos Montfort-Carlos Plevoets-carlos steeman-Carlos Terseleer-carlos van de ginste-Carlos Vantieghem-Carlos Verbruggen-Carmen Van Mechelen-carole billiet-caroline dirickx-Caroline Kesler-Caroline Lhoir-Caroline Smessaert-Caroline Tilleman-caroline tyck-carolus Stefan-Casteleyn Dik-Catherine De Hert-Catherine Dickburt-Catherine Dohet-catherine laugier-catherine pirson-catherine priem-Catherine Rommelaere-Catherine Ruytinx-catherine van kerckhoven-Catherine Vandekerckhove-Cathy Zanté-Cauwe Françoise-CEBE ASBL-cebe mob-Cécile De Meuter-Cécile Gillardin-Cécile Herr-cecile heyse-Cécile Ramaekers-cederic delanote-Cedric Lennerts-Cédric Vanherle-Cedric Willekens-cel van hooydonk-Celestine-Céline Charlier-Celine GhyselenCentrale Ornithologique Aves-Chadia Itters-chantal demeure-chantal deschepper-Chaput Marc-Charles Carels-charles dordolo-Charles-Emmanuel Soreil-Charlotte De Busschere-Charlotte Mathelart-Charlotte Schramme-Charlotte Van Moorleghem-Charly Farinelle-chielens laurens-CHIWY BRIGITTE-Chloe Truyen-Chr Janssens-Chris Beel-Chris Bogaerts-Chris Bombeeck-chris boslak-chris bruggeman-Chris Coeckelbergh-chris de groof-chris Debaets-Chris Develter-Chris Dictus-Chris Dobbels-Chris Druyts-Chris Loncke-Chris Melis-Chris Mertens-Chris Nuyens-chris onkelinx-Chris Paepen-Chris Pannis-Chris Snyers-Chris Van Den Bosch-Chris Van den Haute-Chris Van Driessche-Chris Van Liefferinge-Chris Van Meel-Chris Vanderperre-Chris Verbruggen-Christel Dehoux-Christel Elst-Christel Molemans-christel oprych-Christiaan De Schuijmer-Christiaan Deliaert-christiaan heylen-Christiaan Mostrey-christian Bodart-CHRISTIAN CHARLIER-Christian Dortu-Christian Duponcheel-Christian Ellebaut-Christian Fontaine-christian janvier-Christian Laurent-Christian Levieux-Christian Moîs-Christian Nihon-Christian Paquet-Christian Philippe-Christian Pické-christian pyre-Christian Quinet-Christian Rombaux-Christian Salmon-Christian Vansteenwegen-Christian Verpoorte-christian verstraete-Christian Voogd-Christian Warzée-Christian Xhardez-christiane chermanneChristiane MOULU-christiane vanbelle-Christiane Verbeeren-Christine Annaert-Christine De Bie-christine de ronne-Christine Deberdt-christine deboel-christine delrue-Christine Devillers-Christine Eloot-christine goessens-Christine Hanssens-christine huybrechts-christine mievis-Christine Mottart-christine vanpoucke-Christine Verscheure-christof henderieckx-Christof Ivens-christof patyn-Christof Stessens-Christof Van Ackere-Christoffel Bonte-Christoffel Demeyere-Christoph Wintein-Christophe Bauffe-Christophe Bert-Christophe Bouhon-Christophe Brunin-Christophe Collas-Christophe Danaux-Christophe Dehem-Christophe Fauconnier-christophe fruyt-Christophe Gruwier-Christophe Hillaert-Christophe Jacobs-Christophe Jurdan-Christophe Roland-Christophe Rousseau-Christophe Sanchez-Christophe Schoeling-Christophe Schreyers-Christophe Van Dorsselaer-Christopher Van den haute-Cien De RooCindy Van den Bergh-Ciska Blanken-Claeyé Wim-claire debay-Claire FURNEMONT-claire ingenbleek-Claire Nelissen-Clark Peeters-Claude Decorte-Claude Grandsart-Claude Guiot-Claude Jassogne-Claude Marcus -Claude Nopenaire-Claude Pauwels-Claude Puts-Claude Samyn-Claude Sonnet-Claude Vilvens-Claudine JOYE-Claudine Vandenberghe-Claudine Wouters-claudio salvo-Claus Katja-clem vanhee-Clément Desroziers-Clerix Benny-Cloé Goupil-clovis quindroit-coene gilbert-Cole De Schepper-Colette Berger-colette hamers-Colette Ribant-Colin Laurent-colson pascal-Commission Ornitho Boitsfort-conrad fieremans-contempré daniel-Coolen Roel-coopman stéphane-Coppé+B390e Jean-Philippe-Coquiart David-Coralie Ghilain-corina cools-Corinne Demey-Cornelis Ignoul-Corry Vana-CORS Ruddy-Corthals Joachim-Côte Julien-cottyn jean-marie-courtenay willis-coussment yves-CR Berwinne - Michez Adrien -Cremers Michael-cristian dewanckel-cuppens koen-Curd De Bont-Cynthia Moortgat-Cyriel Caudron-Cyriel Endriatis-D De Meyer-D Deraedt-D Domken-D Lucic-D Meeuwis-d mertens-D Roobaert-D. Adriaens-D. Curio-D. De Vis-D. Mestdagh-D. Moonen-D. Plouvier-D. Schrickx-Daan Aelvoet-Daan Dekeukeleire-Daan Drukker-Daan Stemgee-Daan Van Quickelberghe-daan verschelde-DaBo-Dagmar Becker-Daisy Bonnewijn-dalen ivan-Damien Gailly-Damien GREGOIRE-Damien HUBAUT-Damien Sevrin-Damien Van der Stichele-Dan Crabbe-Dan Slootmaekers-Dangoisse Gersende-Daniel Blondiaux-Daniel Crabbé-Daniel DEBACKER-Daniel Degrave-Daniel Hennebert-Daniel Landrieu-Daniel Nibes-Daniel R-Daniël Rochtus-Daniel Van De Gucht-Daniel Van de Moortele-Daniel Vanderschueren-Daniel Voituron-daniela viel-Danièle Lafontaine-Danielle Bailly-Danielle Dejardin-Danielle Pirotte-Danielle Tropato-Danny Bauwens-danny camerlinck-Danny Claes-Danny Claeysier-danny clarijs-Danny Corneillie-Danny Cornelis-Danny Daelemans-Danny De Rauw-Danny De Vylder-Danny Declercq-danny deschacht-danny dewulf-Danny Gladines-danny h-Danny Jonckheere-Danny Klaessens-Danny Laps-Danny Maddelein-danny mattheeusen-Danny Minnebo-danny muylaert-Danny Pille-Danny Surin-Danny Van Schandevyl-Danny Van Tricht-Danny Vander Beken -Danny Vantomme-Danny Venus-danny vergauwens-Danny Vermeesen-Danny Weckhuysen-Danny Willekens-Danny Wuyts-Danvin jacques-dany boute-Dany Capart -Dany Depauw-Dany Tielens-dany tistaert-darquennes louis-Dave Maertens-Dave Schmitt-Dave Schoeters-David Berten-David Berx-David Beyen-David Botteldoorn-David Buchet-David Buysse-david claeys bouuaert-David De Grave-David Deruytter-David Doucet-David Dufour-David Filip-DAVID G-David Galens-David Gurne-David Herman-David Ignace-david jourquin-David Kever-David Leemans-David Lesaffre-david martens-David Muls-David Pollet-David Schmets-David Storms-David Thijs-David Van den Schoor-David Verdonck-Davy Bosman-Davy De Groote-Davy Hermans-Davy Noelmans-Davy Paulus-Davy Vanovelen -Davy Vanwijnsberghe-De Backer-de BIOURGE-De Boeck Benoit-De Boeck Marc-De Brauwer Patrick-de Brouwer Theo-De Bruycker-De Buyzer Chris-de Callatay-de clercq henri-De Cocquéau-De Coninck-De Coster F.-De Cré-De Decker Tom-De Flou Jaak-de geest marcel-de graaf luc-DE GRANDE-de Groot Willy -De Groote Christine-De Herdt Herman-De Loor Paul-De Nyn Jos-de preter wendy-De Prins Hugo-De Rocker Roland-De Roeck-De Saedeleer Yves-de schaetzen-de schutter piet-De Smedt-Van Acker-De Smet Geert-de smet koen-De Smet Kurt-De Smet Stephan-De Swaef Alex-De Taeye-de takruitertjes-De Visscher-de vriese pieter-De Wilde An-de wispelaere kurt-Debaere Willy-Debbie van den Hemel-Debie Peter-Deborah Hotag-Decante Julien-declaye michel-Declercq Danny-Decloedt Andre -decruyenaere annick-deef-defever justin-Degossely Philippe-deGroot Willy-Degroote Delfien-degros emile-dejonghe bogaert-del Marmol-Delaitte Stephan-Delbecque Jean-Marie-DELCHAMBRE D-Dellisse Joel-deman marc-Demars Grégory-demoustier julien-Denis Delangh-Denis Devos-denis herman-denis kemp-Denis Malotaux-Denis Mertens-Denis Parkinson-Denis Van de Casteele-Denis van der Elst-Denis Van Linden-Denise Guequierre-Denise Van Impe-dennis berckmans-Dennis G. Douchy-Denotte JF-Denzil Walton-Deplaine Lucas-descamps chantal-marie-Descamps François-Dethise Pascal-detroz jean-marie-Devos Johan-Devries Eddy-Dewitte Fanny-Diane Appels-Diane Muraille-Didier Cavelier-Didier Chalon-Didier CLERMONT-didier derck-didier dusaer-Didier Fortemaison -Didier Goethals-Didier Labenne-Didier Lalande-Didier LEBRUN-Didier Mary-Didier Muyshont-DIDIER PEPIN-Didier Rabosée-Didier Raspé-Didier Van Brussel-Didier Vieuxtemps-Dieder Plu-Diederik D’Hert-Diederik Schowanek-Diederik Strubbe-Diederik Volckaert-Diederik Willems-diederik, de leersnyder-Diego Costales-diego van de keere-Diels jan.-Diemer Vercayie-dieren onder de wielen-Dieter Coelembier-Dieter Deschacht-Dieter Geenens-Dieter Heylen-Dieter Lossy-Dieter Schollaert-Dieter Slos-Dieter Van den Bogaert-Dieter Van den Heuvel-Dieu Laurent-Dieudonné Méwissen-Dimitri Crickillon-dimitri daniëls-Dimitri Michiels-Dimitri Van de Populiere-Dina Meirpoel-Dino Verreydt-dir schelstraete-Dirk D’Hondt-dirk hermans-DIRK SIERENS-Dirk Andelhofs-dirk anseeuw-Dirk Baert-Dirk Batenburg-Dirk Becuwe-dirk bleys-dirk braem-Dirk Casteleyn-Dirk Ceulemans-dirk cieters-Dirk Claes-Dirk Colin-dirk costrop-Dirk Criel-Dirk D C-Dirk De Groeve-dirk de hert-dirk de jaeger-Dirk De Mesel-Dirk De Roose-Dirk De Sutter-Dirk Dehuysser-Dirk Derdeyn-Dirk Dubois-dirk en walda hennebel-Dirk Faes-Dirk Fiers-Dirk Fonteyn-Dirk Gaeremynck-Dirk Geenen-Dirk geldof-Dirk Goyvaerts-dirk hermans-DIRK HEYNS-Dirk Hylebos-Dirk LibbrechtDirk Maes-Dirk Meersman-Dirk Meert-Dirk Meeus-dirk minnebo-Dirk Moyson-Dirk Noël-Dirk Ottenburghs-Dirk Peeters-Dirk Potters-Dirk Raes-Dirk Schaerlaekens-Dirk Smets-Dirk Steenhoudt-Dirk Swaenen-Dirk Tas-Dirk Uyttendaele-Dirk Van Damme-Dirk Van den Berge-dirk van den berghe-Dirk Van den Plas-Dirk Van Eylen-dirk van gorp-Dirk Van Lombergen-Dirk Van Rampelberg-Dirk Van Tulder-Dirk Vanackere-Dirk Vandenberghe-Dirk Vandewalle-Dirk Vanluchene-Dirk Verbeelen-dirk vercoutter-Dirk Verroken-Dirk Verstraeten-Dirk Verwaest-Dirk Vispoel-Dirk von Werne-Dirk Willems-Dirk Willemyns-Dirk Willio-Dirk Wittebrouck-Dirk Wouters-dirk, vanpaemel-Dokus Arys-domeinwachters provinciale groendomeinen Mechelen-Dominiek Decleyre-Dominiek Lootens-Dominiek Roels-Dominique Arnhem-Dominique Bangels-Dominique Bauwens-Dominique Corbisier-Dominique Delbaere-Dominique Devos-Dominique DUYCK-dominique francoise-Dominique Graisse-Dominique Jooris-Dominique Lemaigre-Dominique lemaire-Dominique MERTENS-Dominique OLBRECHTS-Dominique Rens-dominique schmitz-Dominique Testaert-dominique verbelen-Doneux Stéphane-Dorian Gailly-Dorien Gebruers-Dorien Pelckmans-dorina vandepitte-Dorine Bonte-dormaels karen-dorothy senepart-dragos A-dre vansteenvoort-Dricot Philippe-Dries Bosmans-dries claes-dries damiaens-Dries De Vreeze-Dries Demey-Dries Elst-Dries Martens-Dries Mertens-Dries Moeyaert-Dries Van de Loock-Dries Van de Walle-Dries Van den Broeck-Dries Vanhamel-Dries Wouters-Dubois Conny-Dubucq Mireille-DUMONT Jean-Dylan White-E Beernaert-e boumans-e janssen-e s-e vassart-E Wailly-E. Breunig-E. De Pelecijn-E. Lievens-E. Robbe-E. Serneels-Eckhart Kuijken-Ecologische werkgroep Meanderland-Eddie Lavreys-eddie maes-eddie meynen-Eddy Brems-Eddy Broeckx-Eddy Bruggemans-Eddy Claude-eddy colson-Eddy Copers-eddy courtens-Eddy Daems-Eddy De Munter-Eddy De Taey-eddy De Wilde-eddy dejagere-eddy hanot-Eddy janssen-Eddy Janssens-Eddy Loosveldt-eddy macquoy-Eddy Meulemans-Eddy Nagels-Eddy PEELS-Eddy Saveyn-Eddy Seeuws-Eddy Vaes-Eddy Van Bouwel-Eddy Van Den Abeele-Eddy Van Laethem-Eddy Vercammen-Eddy Vervynck-Eddy Voet-eddy vrancken-Eddy Wuyts-Edgard Stockelynck-Edmond Ackermans-edmond goedtkindt-Edouard ETIENNE-Edouard-Pierre Mahieu-Edward Debbaut-Edwig Vanhassel-edwige colin-Edwin Deveux-Edwin Rooselaer-Edwin Thys-Edy Van Goethem-eeckhaut bart-eeckhout aymard-Eef Thoen-Eewoud Lievens-egon devolder-Elaine Ost-Elfriede le Docte-elfriede schotsmans-Eli Devos-Eli Thoré-Eli Van Audenhove-Eliane Strehlau-Elias Corneillie-Elias Tibax-Elias Vercruysse-Eline Mylemans -Eline Vercauteren-Elisabeth Charlier-Elisabeth Godding-elisabeth m n de fraine-Elisabeth Tonglet-Elke De Haes-Elke De Schrijver-Elke Verdoodt-ellen baeten-Ellen Denolf-ellen stoffelen-Ellen Van De Vijver-Ellen van win-Els Ameloot-Els Carpentier-Els De Cock-Els De Saedeleer-els deprez-Els Leysen-Els Lommelen-Els Marjaux-Els Pauwels-ELS ROOS-Els van den Oudenhoven-els van der donckt-Els VC-Els Verhaest-Els Vints-Elsje van Bellingen-Emiel Opdenacker-Emiel Saelens -Emile Vanobbergen-Emilie Vanderhulst-Emily Van Coolput-emma stikkers-Emmanuel Aerssens-Emmanuel Crul-Emmanuel de Cocquéau-Emmanuel De Smet-Emmanuel Decruynaere-Emmanuel Dehombreux-emmanuel desmet-Emmanuel Hêne-Emmanuel Moons-Emmanuel Ponette-Emmanuel Rousseau-Emmanuel Tinti-emontspohl alfred-Eric Bogaert-Eric Bogaerts-Eric Cavelier-Eric CordonEric Cuvelier-Eric Daelemans-Eric De Jonge-Eric Dekort-Eric Dhollander-Eric DS-Eric Dubois-Eric Fagard-Eric Gijbels-eric grupping-Eric Hantson-eric haulet-Eric Hermy-eric inghelbrecht-Eric Joiris-Eric Joye-Eric Lafontaine-Eric Leprince-Eric Malfait-Eric Moncousin-Eric Panis-Eric Pannier-Eric Peetermans-Eric Posman-Eric Poulsen-eric schleich-eric van cauwenberghe-Eric Van Dael-Eric Van Landeghem-Eric Van Marck-Eric Van Renterghem-Eric VerheydenEric Verstraeten-Eric Walravens-Eric Wyns-eric, cosyns-Erik-Erik Arons-Erik Bamps-Erik Callebaut-erik colpaert-Erik De Block-Erik De Brandt-Erik De Keersmaecker-Erik De Waele-Erik ETIENNE-Erik Froyen-Erik Jonckers-Erik Lodewyckx-Erik Meerschaut-Erik Molenaar-Erik Naeyaert-Erik Rijnen-Erik Roels-Erik Rooman-Erik Schorpion-Erik Struyf-Erik Toorman-Erik Van den Broeck-erik van hooff-Erik Vanden Houten-erik vanhelden-Erik Vanloo-erik verdick-Erik Verroken-Erika gentils-Erika N-Ermin Van Belleghem-Ernesto Zvar-Erwan Glemarec-Erwin Christis-Erwin Claes-Erwin Collaerts-Erwin De Cock-erwin declercq-Erwin Deronne-Erwin Derous-Erwin Duys-Erwin Hoebrechts-Erwin Jacobs-erwin lauwers-Erwin Sys-erwin van wesemael-Erwin vandersteen-Erwin Vereecken-Erwin Verfaillie-Esra Devos-esther buysmans-Esther de Jong van den Brand-Et. Desmet-Etienne Colpaert-Etienne Delooz-Etienne DEVOSetienne larock -Etienne Lorent-Etienne Louyest-Etienne Magnien-Etienne Meert-ETIENNE RIGOT-Etienne Ruys-Etienne Saelens-Etienne Vanaelst-Eugène Charlier-eugene stassen-Eva Drukker-Eva Gellaerts-eva palisa-eva rutten-Evelien Bal-Evelien Froyen-Evelien Janssens-Evelien Scheelen-Eveline Claes-eveline leprince-Eve-Lyne Bricout-Evelyne Rigonot-Evens Ruben-Evert Bruyninckx-evert vandeberg-Evita Van Goethem-Evy Moorkens-Ewald Van Dyck-ewoud l’amiral-Ewout Zwaenepoel-eyckmans gert-eykens jos-eynde-F Bonte-F Maes-f putters-f vanginderhuysen-F Vilvorder-F. Bervoets-F. Bracke-F. De Block-F. Depuydt-F. Mathieu-F. NOIRFALISE-F. Renard-F. Timmermans-F. Ualgasi-F. Van den abbeele-Fabiaan Dequidt-Fabian BINARD-Fabien Dormal-Fabien Ruysschaert-Fabienne Compère-fabienne de vree-Fabienne Peeters-Fabrice ETIENNE-Fabrice Sente-Fabrice Van Hove-Fabrizio MalerbaFaes Mia-Fam Wils-Fam. MEES Kemper-fam. podt-familie Vandenabeele-Fanny Ackou-Fanny Carion Ellis-Favijts Luc-Felia Thomas-Felicia Vandecasteele-Femke Buyse-Ferdi Verleysen-Fernand Degrave-Fernand Putters-Fernand Van Ginderen-Fien Campo-Fien Philips-Filiep Lapauw-Filiep Maes-Filiep T’jollyn-filip beeldens-Filip Collet-Filip De Coster-Filip De Keyser-Filip De Mulder-Filip De Ruwe-Filip De Vos-Filip Debrabandere-Filip Fleurbaey-Filip Goussaert-filip kegels-Filip Meyermans-Filip Schepens-Filip Van den Bossche-Filip Van den Wyngaert-filip van hecke-Filip Vandekeybus-Filip Vandeputte-Filip Verbelen-Filip Wouters-filip, verroens-firmin biesmans-Firmin De Brandt-Fleur Vermeulen-Flicka Cattoir-Flon Jean-Claude-FLON Thierry-Flor Nachtergale-Flore Geenen-Florian FEUILLIEN-Floris Vanderhaeghe-Floris Verhaeghe-Fonne Bruggemans-Fonny Schoeters-fons spons-Fons Vervoort-Fons Wuyts-Formation Ethologie-FormOrnitho d’Aves-fotoopa-Fouarge Jules-Fourmanoir Gaël-Fr Verbeelen-Fr. en R. Simons-De Roeck-Fr. van Doorslaer-francine closset-Francine De Ridder-francine nouls-francine vanleeuw-Francis Brosteaux-Francis Copette-Francis De Nolf-Francis Dessy-francis doise-francis donceel-Francis Gerits-Francis Hermans-francis heylen-Francis Kerckhof-Francis Mauhin-francis mertens-Francis Minnebo-francis muller-Francis Pourignaux-Francis Rozet-Francis Schallenberg-Francis Schoebrechts-Francis Tanghe-Francis Van Ingh-francis van overbeke-Francis Wyns-Franck HIDVEGI-Franck Hollander-Franco Porcu-François Bartholomeeusen-François Darchambeau-Francois De Kock-François Doyen-François Godet-François Hela-François Hermus-francois lenaerts-François Louette-François MAIRY-François PAULUS-François REMY-François Richir-françois tasiaux-François Van der Ven-François Van Isacker-François Vankerkhoven-François Wuelche-François&Carole Binon-Françoise Baus-Françoise Collin-Françoise Cornet-Francoise Henin-Françoise Lambert-Françoise Poncelet-Françoise Rullens-Françoise Ryelandt-Frank-frank bollen-Frank Boulanger-frank burgelman-Frank Claessens-Frank Cornelis-Frank Daman-Frank de Groot-Frank De Langhe-Frank De Scheemaeker-Frank De Vos-Frank De Waele-Frank Delbecque-Frank Descamps-Frank Dreesen-Frank Geeraerts-Frank Goossens-Frank HJ Cuypers-Frank Huysentruyt-Frank Kok-Frank Lavens-Frank Maes-frank peeters-Frank Resseler-Frank Ruyseveldt-Frank Schoeters-Frank Van Damme-Frank Van de Meutter-Frank Van Den Houte-Frank Van Gorp-Frank Van Groeningen-Frank Van Hevel-Frank Vandendriessche-Frank Vandenhaute-frank vanmuysen-Frank Vassen-frank verbeke-Frank Vermoesen-frank wagemans-Frank Wildiers -Franki D’Haese-Frankie Goovaerts-Frankie Loosveld-Franklin De Groote-Franklin Tombeur-Franky Bauwens & Dominique Verbeke-Franky Bossuyt-Franky Van de Water-franky vermeiren-FRANS BAATEN-Frans Daemen-Frans De Schamphelaere-Frans Declercq-Frans D’Hondt-Frans Emmerechts-Frans Geenen-Frans Geerts-Frans Hermans-Frans Libert-Frans Lybeer-Frans Parren-frans roggeman-Frans Thys-frans valvekens-Frans Van HavermaetFrans Vermeer-Frans Vorsselmans-frans, de valck-Fransine De Ridder-Fre Rampelbergh-Fred V-Fred Vanhaverbeke-Freddy Cordy-Freddy Deckers-Freddy Donckels-Freddy Geuskens-freddy hordies-Freddy Janssens-Freddy Lepouttre-Freddy Van Damme-Freddy Verplancke-frédéric baudoin-Frédéric Bertrand-Frédéric Degrave-Frederic D’Hiet-Frédéric E.-Frédéric François-Frederic Gabrys-frederic habay-Frédéric Lemaigre-Frédéric Mathieu-Frederic Mathysen-frederic parys-Frederic Piesschaert-Frédéric Raes-Frédéric Storms-Frédéric Tayzen-Frédéric Timson-Frederic Van Even-Frederic Van Lierop-Frédéric Vanhove-Frédérick Bierlier-frederick de neve-Frederik Baert-Frederik De Buck-Frederik De Coster-Frederik De Vos-frederik dierickx-Frederik Fluyt-Frederik Lesseliers-frederik naedts-Frederik Thoelen-Frederik Van de Perre-Frederik Van der Veken-Frederik Vandaele-Frederik Vanlerberghe-Frederik Willemyns-Frederik Wilmotte-Frederik Wynants-Frédérique Gindt-Free Claerbout-freek Chrispeels-Freek van de Griendt-Freek Verdonckt-Freinetschool De Koorddanser-Fried Happaerts-Fried Kramer-friedel herbosch-Friedel Vanroy-fritex-Frits Beaumont-frits leeman-Frits van Hout-frolli eric-fx DUHEM-G Appelmans-G Boone-G BOTTEIN-G De Geest-G Filleul-G Lambrecht-G Pruvoost-G Scouflaire-G. Bequé-G. De Bruyn-g. grandry-g. saublens-G. Van Holderbeke-G. Vandendaele-Gabriel OLIVIER-Gabriel Rasson-Gabriele Ortmann-Gaby Bollen-Gaby Jochmans-Gaëlle Van de Voorde-Gaetan Bottin-Gaëtan Kleijnen-Gaétan Pattyn-Gary Ledegen-Gaspard Sleven-Gauthier Chapelle-Gauthier De Geest-gauthier deschamps-Gauthier Jacobs-Gauthier L-Geeraerts Anke-Geert Andries-geert barbez-Geert Beckers-Geert Bleys-Geert Boelens-Geert Bollen-Geert Bonhomme-Geert Braem-Geert Brosens-Geert Carette-Geert Claes-Geert Colembie-Geert Coudijzer-Geert Creylman-Geert Cromphout-Geert Daems-geert de beelde-Geert De Clercq-Geert De Knijf-Geert De Sutter-Geert De Wispelaere-geert deman-geert elskens-geert ghyselen-GEERT GLORIE-Geert Haesendonck-Geert Jansen-Geert Martens-geert mommerency-Geert Naessens-Geert Pauwels-geert peeters-geert rohaert-Geert Ryken-Geert SABBE-Geert Spanoghe-Geert Sterckx-Geert StevensGeert Struyven-Geert Suys-geert tamsyn-Geert Torremans-Geert Van Damme-Geert Van de Manacker-Geert Van den Heuvel-Geert Van der Weken-geert van dingenen-Geert Van Haute-geert van landuyt-Geert van Poelgeest-geert van slyps-geert vanackere-Geert Vancraenem-Geert Vanhulle-Geert Vanloot-Geert Voets-Geert W-geert wauters-Geert Wynants-Geert, De Blust-geertrui de wilde-Geiregat -Gelbgras Florence-Gene Vanoosterhout-Geneviève Adam-genevieve beaumont-Geneviève Nys-genin marie-therese-Genray Fabrice-Gentinne Bernard-Geoffrey Gilson-Geoffrey MEULI-Geoffrey Raison-Georg Palm-George D Liston-Georges Demaret-Georges Buelens-Georges Deputter-Georges Horney-Georges LITT-Georges Mathieu-Georges Tossyn-Georges Van Reet-gerald blockeel-Gérald Buckinx-Gerald Driessens-Gerald Louette-Gerald Van Vlasselaer-gerard aschbacher-Gérard Delporte-gerard hart-Gérard Jakubowicz-gerard jannis-Gerard LIEGEOIS-gerard moors-Gerard Mornie-Gérard Plisnier-Gerard Vantorre-Gerd Van der Auwera-Gerd Xhonneux-Gerda Cabus-Gerda Casier-gerda fluyt-Gerda Gerené-Gerda Smets-Gerda Van Hoovels-Gerda, Keulemans-Gerdy Dejonckheere-Gerhard Reuter-Gerlach, Emmen-Gerlinde Lauwers-Gerrit De Vos-Gerrit Genouw-Gerrit Glabeke-gerrit naudts-Gerrit Stockx-Gerrit Van den Eynden-Gerry Bonte-Gerry Heyrman-Gerry Swerts-Gersande Blanchard-Gert Caers-Gert Appeltans-Gert Arijs-Gert Buyse-Gert Corthout-Gert De Keersmaeker-Gert De Smedt-Gert Du Cheyne-gert flies-Gert Gielis-Gert Govaerts-Gert Herman-gert huygelen-Gert Meeus-Gert Pelgrims-Gert Van den Vonder-Gert Van der Meiren-Gert Van Heghe-Gert Vanautgaerden-Gert Vanden Broeck-Gert Verbruggen-Gert Verschueren-Gertjan de Nood-Gerwin Raes-Gery Alaerts-GestionEaudYvesGhequiere Sigi-Ghis Palmans-Ghislain Thonon-Ghyselinck Hélène-Gianni Borghesan-Gie Goris-Gie Hoedemaekers-giedo e-Gijs Damen-Gijs De Cort-Gijs François-Gijs Woldhek-Gil Degueldre-Gilbert De Ghesquière-gilbert delveaux-Gilbert Dirkx-GILBERT HENDOUX-Gilbert Liefhooghe-Gilbert Loos-gilbert martens-Gilbert Masure-gilbert nauwelaers-gilbert querton-Gilbert Smet -Gilbert Van Ael-gilbert vandenreijt-gilbert, christiaens-Gilles-Gilles ADAM-Gilles Bavay-Gilles Biver-Gilles Cogneau-Gilles de Guchteneëre-Gilles Decloux-Gilles Delforge-Gilles D’Haese-Gilles Pirard-Gilles San Martin-Gilles Verhaegen-Gilles WILLEM-gilon stephan-ginel de roover-Gino Lommens-Gino Pruvoost-Gino Raes-Gino Van Hoorebeke-Gino Vertriest-gitte Marynissen-Glenn Briers-Glenn Corens-glenn de smaele-Glenn Deliège-Glenn Vermeersch-Godefroid Chapelle-Godelieve Janssens-Godelieve Smet-Godelieve Van Den Bossche-godfried merlevede-goedele fret-Goedele Smeyers-Goedele Verbeylen-Goethals, Valérie-Goffette Quentin-Goffin Christophe-Gonne Olivier-Goubau Philippe-Govaerts Jack-Graham Tompsett-Graisse Florian-Grandry Laurent-Granville José-greet de wandeler-Greet Helsen-greet otte-Greet Vanreusel -Greet Verheyden-greet, mathijs-greetje werrebroeck-Grégoire Vincke-Grégory Bellemont-Grégory Bia-Grégory Galletti-gregory pierre-greta claessensgreta faelens-Greta Mertens-Greta Vandenholt-Griet Decock-Griet Dewaele-griet grootaers-Griet Nijs-Groep Intro de Scharnier-Grootjans Hans-Groupe Bassins Genappe-gse-Guérin D-Guévorts Bernard-Guides-Nature - Neufchâteau 2011-Guido Bettens-guido borghijs-Guido Bruers-Guido Bulteel-Guido Burggraeve-guido catthoor-Guido Coertjens-Guido Courtois-Guido De Prins-Guido De Vos-guido deseijn-guido e-guido evers-Guido Franssens-Guido Huygens-Guido Janssens-Guido Mathieu-Guido Meerschaut-Guido Minnaert-Guido Onraedt-Guido Orbie-Guido Porrez-Guido Quaghebeur-Guido Rappé-Guido Schütz-Guido Stevens-Guido Tack-Guido Van Boeckel-Guido Van den Wyngaert-guido van hacht-guido van ongevalle-Guido Van Roey-Guido Vandenbroucke-Guido Vandroemme-guido vanseuningen-guido verlinden -guido wauters-Guido Weyn-Guillaume De Grieve-Guillaume Debouche-Guillaume Ducrocq-Guillaume Senterre-Guillaume Servais-GUILLITTE Bernard-gunter flipkens-Gunther Brebels-gunther diependael-Gunther Geeraerts-Günther Goudeseune-Gunther Groenez-Gunther Lelièvre-Gunther Vergauwen-Gustaaf Van Mulders-Gustaaf Van riet-Guy Balthasar-Guy Bellens-Guy Boosten-Guy Borremans -Guy de Bethune-guy de borger-Guy Dejaiffe-guy duerinck-Guy Hufkens-Guy Huylebroeck-Guy Janssens-Guy Laurijssens-Guy Leduc-Guy Leys-guy nuyts-Guy Pauwels-Guy Pochet-Guy Schepers-guy snoeck-Guy Surmont-Guy Van Hove-Guy Van Steen-Guy Van Vlierden-guy vanzeir-Guy Vercauteren-Guy Verrijdt-Guy Voet-Guy Willemsens-gwenaelle vandendriessche-Gwenda Dispersyn-gwendy jonckheer-Gwenn Dodeur-Gwijde Vermeire-H De Schepper-H Degraen-H Peters-H Tong-H Voet-Haesen Loran-Hagelandse Heuvelstreek-Haincourt Sandra-Hamelinck Walter-Hammond M-Han Buckx-Han Remaut-Hanne Hendrickx-Hannes Demey-Hannes Ledegen-hans claes-Hans Compernolle-Hans Culo-Hans De Blauwe-Hans De Dobbelaere-Hans De Prins -Hans De Schryver-hans debie-hans delrue-Hans Frijters-Hans Henderickx-Hans Hillewaert-Hans Kinders-Hans Lauryssens-hans lemmens-Hans Limet-Hans Marijns-Hans Miltner-Hans Muller-Hans Nietvelt-Hans Roosen-Hans Saey-hans smet-Hans Uitterhaegen-Hans Van Assche-Hans Van Brabandt-Hans Van den Broeck-Hans Van den Plas-Hans Van Gompel-Hans Van Laethem-Hans Van Loy-Hans Vandebos-Hans Vangeel-Hans Vankerckhoven-Hans Vansteenbrugge-Hans Verboven-Hans Vermeersch-Hans Vermeiren-Hans Vermeulen-Hans W-Hans Walraevens-HANSE JM-Hanssens Bart-Hapers frans-Harold de Beaudignies-Harrie de Wit-harry andries-Harry De Kinder-harry de koning-harry lesseliers-Harry Mardulyn-Harry NoorenHarry Theunissen-Harry Van de Laer-Harry van Vugt-Haubruge Ph.-haudegand philippe-Hazel Vande Kerckhove-hbruyere-Hedwig Elisabeth Lauriks-Heidi Bosman-Heidi Christens-heidi de plukker-heidi dries-heidi monte-Heinz Weishaupt-Heleentje De Brauwer-Helena DC-helena van hoecke-helga van put-hellebaut paul-Hellin de Wavrin-helmoed , wahlen-helsen karel-hemeleers sylvie-hendrickx karel-Hendrik Avercamp-Hendrik Bagnoli-Hendrik De FleurquinHendrik Devriese-Hendrik Dewulf-Hendrik Haers-Henk de Jong-Henk Decock-Henk Loobuyck-Henk Schaut-Henk van den Born-Henk Van Grembergen-Henk Wallays-Henkens Arnout-henri de thier-Henri Dineur-Henri Jardez-henri lafalize-henri stappaerts-Henri Thijssen-Henri Ylen-Henry Deraedt-Henry Vicenzi-Herlinde Nieuwborg-Herman Berghmans-Herman Beunen-Herman Blockx-Herman De Witte-herman dhondt-herman dierickx-Herman DuprezHerman en Martine Lauvrys-Herman Fonck-Herman Haustraete-Herman Jacobs-herman michel straetmans-herman nachtergaele-Herman Nuytemans-Herman Poorters-herman poppe-herman puls-herman temmerman-herman tessely-Herman Thierens-Herman Van Bosstraeten-Herman Van Hove-Herman Van Lierde-Herman Voet-hermans dirk-herreman Ronny-Herremans Erica-Hervé Lebedelle-Hervé Paques-Herwig Kevelaerts-Herwig Mees-Herwig Neefs-Herwin Daniëls-Heyligen Marcel-Hilaire Struyven-Hilaire Vanherwegen-Hilbran Verstraete-Hilda Rosseel-hilde bex-Hilde De Vos-hilde decuypere-Hilde Degraen-Hilde Deneir-hilde derycke-Hilde Devos-Hilde DP-Hilde Fontier-hilde geeraerts-Hilde Habraken-hilde nottebaere-hilde peeters-Hilde Raes-hilde van dooren-Hilde Van Gool-hilde van loocke-Hilde Vanderheyden-Hilde Vandevoorde-Hilde Vermeiren-hilde, deleu-hilt, rigouts-Hiram moermanHoelbeek Bart-Hoho - Van Briel-Hong Tran-HORNEY Georges-Horteco Vilvoorde-Host Christian-hou rekening met plant en dier zelfs een mier-HOUBION YANNICK-hougardy bernard-Housen dominicus-Houthoofd Christophe-Hub Vroomen-Hubert Baltus-Hubert Bastia-hubert bastiaens-Hubert De Decker-Hubert Declercq-Hubert Ghysels-hubert guerriat-Hugelier Johan-Hugo Abts-Hugo Bender-Hugo De Beuckeleer-Hugo De Bruyker-Hugo De Vos-hugo de witte-Hugo Janssens-Hugo Koens-Hugo Moors-Hugo Robert-HUGO SCAINI-Hugo Smet-Hugo Sweerts-Hugo Van Doorslaer-Hugo Van Laer-Hugo Van Nerum-hugo vandamme-hugo vandereyken-Hugo Vermeren-hugo verschelden -Hugo Waeterschoot-Hugo Wouters-Hugues Caryn-Hugues De Gernier-Hugues Dufourny-Huygens Quinten-Huyghebaert - Devondel Martine-Huyghebaert Claire-I Carnoy-I De Kuyssche-I Debeer-I Geys-I. Devos-I. Kwanten-I. Vansteenwegen-Ian Vandingelen-Ides Vandevoorde-Ief Nuyts-Ignaas Robbe-ignace de beelde-Ignace De Vloed-ignace geurts-Ignace Ledegen-Ignace Tanghe-Igor Box-Igor Vandamme-Ilf Jacobs-Ilona Creemers-ils kimps-Ilse geeraerts-ilse houtteman-Ilse Ideler-ilse plessers-Ilse Schoolmeesters-ilse van caimere-Ilse Van Snick-ilse vanreusel-ilse, langerwerf-Indra Jacobs-Ines Van Bocxlaer-Inez Verbraeken-Inge Dryoels-Inge en Elke Goos-Inge NevelsteenInge P.-inge spitsbaard-Inge Van Hecke-inge verbeke-Inge Vermeulen-Ingemar Spelmans-Ingrid De Herdt-Ingrid Decoster-ingrid joris-ingrid nel-Ingrid Nobels-Ingrid Piryns-Ingrid Verbessem-Institut d’Aéronomie Spatiale de Belgique (Greenteam)-intekenaar-Io Lenaerts-Irene Verbraeken-Irène Volont-iris buermans-Iris Lauwaert-Iris Loockx-Isaac Vermeulen-Isabel De Groote-Isabel Van Coppenolle-Isabelle Decoster-Isabelle Deloyer-Isabelle Haymans-Isabelle Henry-Isabelle Maillard -isabelle pierdomenico-Isabelle Rooselaer-isabelle van der auwera-Isabelle, Carette-Islin De Fraye-Ivan Aerts-ivan bernaerdt-Ivan Bogaerts-Ivan Bruneel-Ivan De Wispelaere-ivan hillaert-Ivan Leroy-Ivan Mertens-Ivan Op de Beeck-Ivan Steenkiste-Ivo Adam-ivo brisaert-ivo christiaens-Ivo De Herdt-Ivo Van den Heuvel-Ivo Vanseuningen-ivo vanvoorden-Ivy Jennes-Iwan Birdpix-Iwan Lewylle-Iwan Pattyn-j de cock-J De Leenheer-J De Vos-J Degrave-J D’Hulster-j eyletten-j honore-J M E Flour-J Paternostre-J Priem-J Saccaro-J Van Bavinchove-J Van Schaftingen-J VO-j w wolters-J. Ballyn-J. Belis-J. Bonneux-J. Dubois-J. François-J. Geiregat-J. Lindeboom-j. opdebeeck-J. S.-j. verstraeten-j.c. derzelle-J.C. Monsy-J.F. Siccard-J.-M. Pector-J.P. Hillegeer-J.Van Dessel-Jaak Brosens-Jaak De Flou-Jaak Geebelen-jaak geelen-Jaak Janssen-Jaak Maesen-jaak moelans-Jaak Vandermaesen-Jaak Weytjens-Jaap Schipper-Jaap van der Sneppen-Jacky Fléron-Jacky Jacobs-Jacky Launoy-Jacky Vangeneugden-jacobs erik-Jacobs Tony-Jacobus De Moor-Jacqueline Arickx-Jacqueline Cambier-Jacqueline DUBOUT-jacqueline meura-jacquemotte denis-Jacques Adriaensen-Jacques BODET-Jacques Bultot-Jacques Constant-jacques david-jacques de groote-Jacques De Roover-jacques debieve-jacques delizee-Jacques Dragonetti-Jacques Evrard-Jacques FRANCHIMONT-Jacques Gallez-Jacques Gosselet-Jacques Haumont-Jacques Ide-Jacques Lambillon-Jacques Liénart-Jacques Matagne-jacques meyvis-Jacques Schwers-jacques Sedek-jacques sneijers-Jacques Thonnard-Jacques Van Impe-jacques vanderhaeghe-Jacques Vanheuverswyn-Jacques Vervaeke-Jacques Wagener-Jacques Wasterlain-jakob derks-james deb-jan allaert-Jan Arras-Jan Awouters-Jan Baert-Jan Baeteman-Jan Bakker-Jan Bastiaens-Jan Benoist-Jan Ber Dreesen & Gene Vanoosterhout-Jan Bloemen-jan bogaert-jan celis-Jan Cornelis-Jan Cortens-Jan De Beck-Jan De Bie -jan de blaes-Jan de Clerck-Jan De Saedeleer-Jan De Tant-JAN DE VOS-Jan De Vuyst-Jan decoene-Jan denalverman-Jan Desmet-jan dhollander-Jan D’hondt-Jan Dirkx-Jan Dreesen-jan egelmeers-Jan Eulaers-Jan Festjens-Jan FRANCOIS-Jan Gabriëls-Jan Geens-Jan Geerts-Jan Goossens-jan goovaerts-Jan Gouwy-JAN HEIP-Jan Huylebroeck-jan janssen-Jan Joost Bakhuizen-jan juvens-Jan Kemps-Jan Kenens-Jan Kindt-Jan Klaas-Jan Lammertyn-Jan Lannoo-Jan Ledeganck-Jan Lenaert-Jan Maertens-jan magry-Jan Mees-jan menschaert-Jan Michiels-Jan Op de Beeck-Jan Paenhuysen-Jan Pauwels-Jan Pelckmans-Jan Post-Jan Putteman-Jan Ranson-Jan Rodts-Jan Rose-Jan ROTSAERT-Jan Rottiers-Jan Rupus-Jan Ruymen-Jan Ryde-Jan SchaerlaekensJan Scheirs-Jan Scholliers-Jan Schrey-Jan Seys-Jan Soors-jan sourdeau-Jan Stevens-Jan Steyaert-jan swimberghe-jan teerlinck-Jan Thys-Jan Van Assche-Jan Van Berckelaer-Jan Van Bouchaute-Jan Van de Meerssche-Jan Van den Berghe-Jan Van den Broeck-Jan Van den Bussche-Jan Van den heuvel-Jan Van der Elst -jan van gassen-Jan Van Grimbergen-Jan Van Landeghem-Jan Van Mierlo-Jan Van Sanden-Jan Van Uytvanck-jan vanaverbeke-Jan Vandermeulen-Jan Vanhoutte-Jan Verboven-Jan Verbruggen-jan Vercammen-Jan Verdonck-Jan Verhoeye-Jan Verroken-jan versigghel-Jan Waumans-jan wellekens-Jan Willem de Jong-jan wouters-Jan Wybouw-jan wyckmans-Jan Wyers-Jana Hrubá -Jannes Maes-Janssens Michel-Jari Boerboom-Jarne Buttiens-Jarno Claeys-Jarno Michielssen-Jaron Versaen-jason maes-Jasper De Jonge-Jasper Louette-Jasper Mussche-Jasper Vandenhaute-Jb Vanvolsem-J-B Reginster-JB Schuermans-j-bjr sepulchre-j-c jason-Jean Arnhem-jean Beaumesnil-Jean Broadhvest-Jean Bughin-jean claude claes-Jean Claude CROUGHS-jean claude Demeulemeester-Jean Coulee-Jean Dandois-Jean De prijcker-Jean DEBRAS-JEAN DECOSTER-Jean Delarue-jean demeyer-Jean Fagot-jean Fassotte-Jean Heyvaert-Jean Hugé-jean jordaens-JEAN KIEBOOMS-Jean Leveque-Jean Louckx-Jean Louis Arpigny-Jean Louis Verbruggen-jean luc loiseau-Jean Marc Linden-jean marc Michalowski-Jean Marie Prevost-JEAN MENGAL-Jean Michel Corbisier-Jean ORY-Jean Philippe LEFIN-jean pierre baete-Jean Pierre Reginster-jean polling-jean reggers-Jean Rommes-Jean Rouck-Jean Scaillet-Jean Smetz-Jean Spitaels-Jean Tricot-Jean Van Holen-jean van winkel-jean vandewattyne-Jean Wieme-Jean Willemyns-Jean-Benoit Rosseel-Jean-Carlo Derycke-Jean-Christophe StaquetJean-Claude Brison-jeanclaude Defacqz-jean-claude GILLET-Jean-Claude Hardy-Jean-Claude ROMBAUX-Jean-Claude Vanovervelt-Jean-Francois Cocu-Jean-François CONROTTE-Jean-François Fourez-Jean-François Pinget -Jean-Jacques Willame -Jean-Léon Lebailly-Jean-Louis CONSTANT-Jean-Louis et Thomas Coppée-Jean-Louis Herrier-Jean-Louis Ruelle-Jean-Luc Delneste-Jean-Luc Denison-jean-luc evrard-Jean-Luc Smets-jean-m. Visée-Jean-Marc Baye-Jean-Marc BRISY -Jean-Marc Vos-Jean-Marie Broekaert-Jean-Marie Daulne-jean-marie kerkhove-jeanmarie krekelberg-Jean-Marie Lommaert-Jean-Marie Pirlot-Jean-Marie Polain-Jean-Marie Schreuer-Jean-Marie Testaert-Jean-Marie Vanhove-jean-michel Berger-Jean-Michel Bracaval-Jean-Michel Lecloux -Jean-Michel NAOME-Jeanne Peeters-Jeannine Simonis-Jean-Paul De Beleyr-jean-paul dezutter-Jean-Paul Dugauquier-JeanPaul Jacob-Jean-Philippe DEMONTY -Jean-Philippe Ferette-Jean-Philippe Lejeune-Jean-Philippe Rolin-Jean-Pierre Bal-jean-pierre demolder-Jean-Pierre Derouaux-Jean-Pierre Lucas-Jean-Pierre Nicaise-Jean-Pierre R.-jean-pierre staelens-jean-pierre valentin-Jean-Pierre WOOS-Jean-Sébastien Rousseau-Piot-Jean-Sébastien SIEUX-jeanyves detilleux-Jean-Yves Paquet-Jean-Yves Scohy-Jee Maenen-Jef Kerkhofs-jef lauwers-Jef De Feyter-Jef De Pooter-Jef Desaever-jef Dierickx-Jef Dockx-Jef Drybooms-Jef Hendrix-Jef Jonckers-Jef Mangelschots-jef peeters-jef roymans-Jef Van Ammel-Jef Van de Water-Jef Van De Wiele-Jef Van Gils-Jef Van Nieuwenhuyse-Jef Van Rompuy-Jef Vansweevelt-jef verkens-Jef Versmissen-jef wynants-Jelle Bertin-Jelle Biva-jelle d.-Jelle Devaïez-Jelle Quartier-Jelle Rijnders-Jelle Ronsmans-Jelle Van de Veire-Jelle Van den Berghe-Jelle Veirman-Jenny Torfs-Jens Buysschaert-Jens Derycker-Jens D’Haeseleer-Jens Scheers-jens thyssen-Jens V-jens verschaeren-Jens, Bruneel-Jente Ottenburghs-Jérémie Guyon-jeremy demey-Jérémy Simar-jeremy smet-jeroen arnoys-jeroen bossaer-Jeroen Bot-jeroen db-Jeroen De Ceuninck-Jeroen Dondorp-Jeroen Franssens-Jeroen Heyman-Jeroen Huyghe-Jeroen Kerstens-Jeroen Maes-Jeroen Mentens-Jeroen Mos-Jeroen Porteman-Jeroen Reinhold-Jeroen Sergeyssels -Jeroen Speybroeck-Jeroen Vancraen-Jeroen Vancutsem-jeroen vanhee-Jeroen Vermeulen-jeroen wachters-Jeroen, Grooten-Jérôme Collot-jerome derwael-Jérôme Riguelle-jerome van canneyt-jerome vanderhoven-Jerry Van de Populiere-jessica adriaenssens-jessica douxfils-Jessyca Coemans-Jeunes et Nature-J-F Godeau-JF Languy-JF Simonart-J-F Van der Donckt-J-François Peeters-Jimmy Chapelier-Jimmy Desmet-Jimmy Steemans-JK Leroy-J-L CantinieauxJ-L Dambiermont-J-L Mairesse-J-M CEDER-JM LAHAYE-GOFFART-JM Piron-jm poncelet-J-Marc GOFFIN-JMichel Charlier-JNM Moervallei-JNM Pallieterland-JNM ‘s Heerenbosch-Jo Bogaert-jo bracke-Jo Bultynck-jo caals-jo danniau-jo ernst-jo goossens-Jo Hendriks-jo Janssens-Jo Masset-Jo Packet-Jo Seegers-Jo Thibault-jo van dessel-Jo Verspeet-Joêlle de Pierpont-Joachim Bertrands-Joachim De Maeseneer-Joachim Lambrechts-joachim MergeayJoachim Pintens-Joachim Teunen-Joan Coulier-Joannes van Cann-Joannes Vindevoghel-Jochem Sloothaak-Jochen Kempeneers-Joe Verstappen-Joel Loyens-Joëlle Begon-Joelle Huysecom-Joep Fourneau-Joeri Claes-Joeri Cortens-joeri de cat-Joeri Leheuwe-Joeri Ronsmans-Joeri Steeno-Joeri Sykora-Joeri Van Hole-Johan Allard-Johan Auwerx-Johan Baetens-johan bauwens-Johan Beelen-Johan Boucquey-Johan Bouserie-Johan Boussauw-Johan Broidioi-Johan Broos-Johan Buckens-Johan Cardinaels-Johan Carette-Johan Carpentier-johan carrijn-Johan Claessens-Johan Clonen-johan colman-Johan Cornelis-Johan Cosijn-Johan Creylman-Johan De Clerck-Johan De Gruyter-johan de latthauwer-Johan De Maeyer-Johan De Meirsman-Johan De Meyer-Johan De Neve-Johan De Ridder-johan de rycke-Johan De waele-Johan Debuck-Johan Denonville-Johan Dierckx-Johan Duyck-Johan Geusens-Johan Giglot-johan gijsbrechts-Johan Glibert-Johan Goossens-johan helpers-Johan Herreman -Johan Heyde-johan laeremans-Johan Lambrix-Johan Lefebvre-johan lemmens-Johan Leurs-Johan Lissens-Johan Mares-Johan Meeus-johan meylaerts-Johan Neegers-Johan Notebaert-Johan Nuyts-Johan Nysten-johan opsomer-Johan Passchyn-Johan Peeters-Johan Piron-Johan Plouvier-Johan Putseys-Johan Redant-Johan Robben-johan saelens-Johan StaelensJohan Steuperaert-JOHAN TOLLENAERE-Johan Tuteleers-Johan Van Belleghem-Johan Van Heulebrouck-Johan Van Hoecke-Johan Vanautgaerden-Johan Vanden Borre-Johan Vandenberghe-johan vandepitte-Johan Vandeplas-Johan Vandewalle-Johan Vanhees-Johan Vercauteren-Johan Verliefden-Johan Versmissen-johan vos-Johann Delcourt-Johanna van Tonder-Johannes De Craene-Johannes Jansen-Johannes Regelink-John Dekyvere-John EHLEN-JOHN H-John Jaques-John L-John Larkin-John Maes-john maréchal-john praet-John Van de Voorde-John Van den Eede-John van Gestel-John Vandeput-john verboven-johnny cloesen-Johnny Cornelis-Johnny Greyn-Johnny Nuttin-Joke Charles-joke de haan-Joke Ossaer-Joke Roebben-joke rymen-Jokke Smets-jolie ivan-Jonas Bergmans-Jonas Blomme-jonas daems-Jonas De Grave-Jonas Ghyselen-Jonas Guns-Jonas M-Jonas Mortelmans-Jonas P-Jonas Ponselet-Jonas Pottier-Jonas, Rabaey-Jonas,Vanden Bergh-Jonathan Brutin-Jonathan Evraerts-Jonathan Meire-Jonathan Spruyt-Jonathan Van Waerbeeck-Jonathan Van Wonterghem-Jonette Guillaume-joop speth-Joost Degrande-Joost Dewyspelaere-Joost Mertens-Joost Meulemans-Joost Reyniers-Joost Tresignie-Joost Vandenberghe-Joost Vantrappen-joost verbeke-Jordan Raison-joren stynen-Jorg, Lambrechts-Jorgen Ravoet-Joris BarbierJoris De Rycke-Joris Dewit-Joris Elst-Joris Everaert-Joris Goris-Joris Grammens-Joris Hoozee-joris leys-Joris Luypaert-Joris Menten-Joris Pinseel-Joris Souffr
2010, een miraculeus jaar...? Voor wie aan natuurstudie doet, is elk jaar wel op één of andere manier speciaal, en dat houdt het ook bijzonder boeiend. 2010 zal bv. vooral herinnerd worden als eindelijk nog eens een zomer met veel dagvlinders en een najaar met uitzonderlijk veel Ruigpootbuizerds en met die schattige Witkopstaartmeesjes die voor het eerst op vele plaatsen in Vlaanderen opdaagden, ook aan de vetbollen voor het keukenraam. Sinds we in 2008 van start gingen met www.waarnemingen.be, de portaalsite voor natuurwaarnemingen, werd pas echt duidelijk welk enorm natuurstudiepotentieel er in Vlaanderen aanwezig is. In 2010 brachten duizenden vrijwilligers opnieuw meer dan anderhalf miljoen waarnemingen bij elkaar van 10.000 verschillende soorten. Wie zijn die vrijwilligers? Wat drijft hen? Hoe kunnen we hen verder enthousiasmeren en steunen om individueel of in een netwerk op een leuke manier bruikbare natuurinformatie te verzamelen? Al dergelijke vragen leidden tot het samenwerkingmodel “zin in natuur.studie” dat dit jaar vorm kreeg. In dit overzichtje vind je meer over dit model en over een aantal thema’s waaraan de dienst Studie in 2010 werkte. We houden het bewust heel bondig bij enkele hoogtepunten. Wie meer wil lezen, vindt vast inspiratie in de verwijzingen bij de tekstjes of in de colofon. Nooit eerder waren er in Vlaanderen zoveel gegevens over de natuur beschikbaar en het aantal digitale waarnemingen groeit nog steeds spectaculair. Veel natuurfenomenen kunnen nu in real-time gevolgd worden via het internet. Deze gegevens vormen tevens de onderbouw voor het documenteren van patronen in tijd en ruimte: artikels in Natuur.oriolus of Natuur.focus zijn bv. meer en meer gebaseerd op dit cijfermateriaal. Ook in andere context wordt de informatie reeds nuttig gebruikt; bv. bij het opmaken van instandhoudingsdoelstellingen of de beoordeling van de inplanting van windmolens.
een pluim voor onze onschatbare waarnemers... !
Dit is echter nog maar het prille begin. Het structurele gebruik moet nog komen. We moeten trouwens nog leren om die geweldige grondstof volgens de noden gepast te gaan raffineren. Topstatistici hebben ondertussen reeds technieken en modellen ontwikkeld om de voornaamste tekortkomingen van dataportalen te omzeilen, zodat deze informatie zelfs gebruikt kan worden voor de strengste Europese monitoringsnoden. De nieuwe biodiversiteitstrategie van de Europese Commissie hecht overigens veel belang zowel aan monitoring als aan citizen science en Europa kijkt reikhalzend uit naar de informatie uit natuurdataportalen. Als nu ook de Vlaamse overheid deze grondstof nog naar waarde zou weten schatten, dan wordt het echt een miraculeus jaar. Dat is toch immanent!
Marc Herremans Diensthoofd Studie
www.waarnemingen.be > Projecten > Tel mee tot 2010
Bron: VRT Bron: VRT
Bron: VRT
Bron: WTV
Bron: WTV
Bron: VRT
4
5
Tel mee tot 2010: biodiversiteit onder de aandacht van het brede publiek Om het Internationale Jaar van de Biodiversiteit onder de aandacht te brengen, organiseerde Natuurpunt Studie ‘Tel mee tot 2010’. Tijdens het internationaal weekend van de biodiversiteit op 22 en 23 mei 2010 gingen duizenden vrijwilligers de uitdaging aan om minstens 2.010 verschillende soorten waar te nemen in Vlaanderen.
Planten- en nachtvlindersoorten werden het meest gevonden, maar het totaal bestaat uit een heel breed palet aan soorten uit verschillende groepen (zie diagram). De details kan je bekijken op www.waarnemingen.be/telmeetot2010.php.
We brachten nog meer spanning in de uitdaging door er een wedstrijd van het ‘meest biodiverse gebied’ aan te koppelen. Gebieden die zich aanmeldden, kregen een aparte teller op de webpagina. Na de snelle start van het Schulensbroek zaten drie gebieden de laatste uren in een ware nek-aan-nek race en haalden
Het enthousiasme van de vele natuurstudievrijwilligers was groot. Samen met de publieksactiviteiten van verschillende afdelingen kreeg ‘Tel mee tot 2010’ ook veel media-aandacht (‘live’ nieuws op VRT en VTM, succesvol eindresultaat in De Standaard dinsdagochtend). Het stralende voorjaarsweer was de kers op de taart.
Hingene in Klein Brabant bij Bornem was uiteindelijk de winnaar met 944 ingevoerde soorten, slechts enkele soorten meer dan Landschap De Liereman in Turnhout.
Onderstaande grafiek toont de snelle stijging van het aantal ingevoerde soorten in de loop van het weekend., tot het doel 2010 soorten gehaald werd zondagochtend.
© Ilf Jacobs
Iedereen kon de stand volgen op een speciaal invoerscherm op www.waarnemingen.be. Elk uur steeg het aantal ingevoerde soorten en tijdens de nacht van zaterdag op zondag werd het doel van 2010 verschillende soorten al gehaald! Op maandagavond 17u. stond de teller op 3211 verschillende soorten.
Aantal waargenomen soorten per soortengroep
elk meer dan 900 verschillende soorten!
Bron: waarnemingen.be/telmeetot2010-projectpagina
Deze actie bracht de alarmerende achteruitgang van onze biodiversiteit in de kijker, ook bij het brede publiek. Daarnaast stonden ook de duizenden natuurstudievrijwilligers eens in de schijnwerper. En dat verdienen ze! Tel mee tot 2010 was een samenwerking van Natuurpunt Studie, de vele Natuurpuntvrijwilligers en de Belgische Arachnologische Vereniging (ARABEL), Libellenvereniging Vlaanderen, Jeugdbond voor Natuur en Milieu (JNM), Vlaamse Werkgroep voor Bryologie en Lichenologie (VWBL) en de Vlaamse Vereniging voor Entomologie (VVE).
www.waarnemingen.be > Projecten > Tel mee tot 2010
Bron: VRT Bron: VRT
Bron: VRT
Bron: WTV
Bron: WTV
Bron: VRT
4
5
Tel mee tot 2010: biodiversiteit onder de aandacht van het brede publiek Om het Internationale Jaar van de Biodiversiteit onder de aandacht te brengen, organiseerde Natuurpunt Studie ‘Tel mee tot 2010’. Tijdens het internationaal weekend van de biodiversiteit op 22 en 23 mei 2010 gingen duizenden vrijwilligers de uitdaging aan om minstens 2.010 verschillende soorten waar te nemen in Vlaanderen.
Planten- en nachtvlindersoorten werden het meest gevonden, maar het totaal bestaat uit een heel breed palet aan soorten uit verschillende groepen (zie diagram). De details kan je bekijken op www.waarnemingen.be/telmeetot2010.php.
We brachten nog meer spanning in de uitdaging door er een wedstrijd van het ‘meest biodiverse gebied’ aan te koppelen. Gebieden die zich aanmeldden, kregen een aparte teller op de webpagina. Na de snelle start van het Schulensbroek zaten drie gebieden de laatste uren in een ware nek-aan-nek race en haalden
Het enthousiasme van de vele natuurstudievrijwilligers was groot. Samen met de publieksactiviteiten van verschillende afdelingen kreeg ‘Tel mee tot 2010’ ook veel media-aandacht (‘live’ nieuws op VRT en VTM, succesvol eindresultaat in De Standaard dinsdagochtend). Het stralende voorjaarsweer was de kers op de taart.
Hingene in Klein Brabant bij Bornem was uiteindelijk de winnaar met 944 ingevoerde soorten, slechts enkele soorten meer dan Landschap De Liereman in Turnhout.
Onderstaande grafiek toont de snelle stijging van het aantal ingevoerde soorten in de loop van het weekend., tot het doel 2010 soorten gehaald werd zondagochtend.
© Ilf Jacobs
Iedereen kon de stand volgen op een speciaal invoerscherm op www.waarnemingen.be. Elk uur steeg het aantal ingevoerde soorten en tijdens de nacht van zaterdag op zondag werd het doel van 2010 verschillende soorten al gehaald! Op maandagavond 17u. stond de teller op 3211 verschillende soorten.
Aantal waargenomen soorten per soortengroep
elk meer dan 900 verschillende soorten!
Bron: waarnemingen.be/telmeetot2010-projectpagina
Deze actie bracht de alarmerende achteruitgang van onze biodiversiteit in de kijker, ook bij het brede publiek. Daarnaast stonden ook de duizenden natuurstudievrijwilligers eens in de schijnwerper. En dat verdienen ze! Tel mee tot 2010 was een samenwerking van Natuurpunt Studie, de vele Natuurpuntvrijwilligers en de Belgische Arachnologische Vereniging (ARABEL), Libellenvereniging Vlaanderen, Jeugdbond voor Natuur en Milieu (JNM), Vlaamse Werkgroep voor Bryologie en Lichenologie (VWBL) en de Vlaamse Vereniging voor Entomologie (VVE).
www.waarnemingen.be
© An De Wilde
© An De Wilde
6
7
De revolutie van www.waarnemingen.be Hoewel het initiatief nog maar sinds 2008 bestaat, wijzigde www.waarnemingen.be het natuurstudiewereldje in België grondig. Zo werd deze website op heel korte tijd de speerpunt van alles wat met verspreidingsinformatie te maken heeft. Méér waarnemingen Door het gebruiksgemak van het centraal invoeren en raadplegen van natuurwaarnemingen vinden veel meer waarnemers de weg naar de databank en worden véél meer observaties gemeld. Zo werden voor de opmaak van de dagvlinderatlas in de periode 1991-1999 186.520 waarnemingen verzameld. Voor de nieuwe atlasperiode 2000-2010 is dit meer dan dubbel zoveel, namelijk 416.711 (en www.waarnemingen.be was nog maar in drie van die tien jaren actief ). Van alle soorten samen werden er eind 2010 al meer dan 3,5 miljoen waarnemingen ingevoerd door meer dan 8.000 gebruikers. Deze grote hoeveelheid waarnemingen laat toe om op elk moment een actueel beeld te krijgen van de verspreiding van een soort, waar men vroeger aangewezen was op een atlas, gebaseerd op oudere gegevens en Aantal soorten per soortgroep
gebundeld over langere periodes. Betere waarnemingen Geposte waarnemingen worden nagekeken en beoordeeld door een uitgebreid team van admins, gecoördineerd door Natuurpunt Studie. Bij waarnemingen waarover twijfel bestaat, wordt een opmerking geplaatst, waarna de waarnemer uitleg kan toevoegen of zijn waarneming kan aanpassen. Door de openbaarheid van het systeem kunnen waarnemers ook elkaars waarnemingen verifiëren. Zo wordt het systeem een leeromgeving die natuurkennis vergroot en interacties tussen natuurliefhebbers stimuleert, ook over taalgrenzen heen. De website is sinds 2009 immers ook actief in Wallonie waar onze zustervereniging Natagora instaat voor het beheer. Nieuwe soortgroepen Via www.waarnemingen.be kan in principe elke soort worden gemeld. Hierdoor wordt ook het observeren en melden van minder voor de hand liggende soortgroepen gestimuleerd. Zo werden, ondersteund door het nachtvlindermeetnet, al 382.000 waarnemingen van 1.607 soorten nachtvlinders bij elkaar Bron: waarnemingen.be
gebracht. Wilde bijen, toch ook niet zo’n evidente soortgroep, werden reeds 18.727 keer in de databank ingevoerd. De dynamiek rond www.waarnemingen.be en het natuur-forum leidde er toe dat bijenkenners elkaar vonden en een bijenwerkgroep oprichtten onder de koepel van Natuurpunt Studie. Regioschermen Ook de deelschermen die betrekking hebben op een welbepaalde regio, vallen goed in de smaak. Eind 2010 waren er al 70 regioschermen van evenveel werkgroepen en afdelingen, met in totaal meer dan 100 regiomoderatoren. Zij beheren mee deze ‘mini-versies’ van www.waarnemingen.be waarin je een zicht krijgt op alle waarnemingen uit een bepaalde streek. Mobiele toepassingen Naast een offline applicatie voor PDA toestellen, werd in 2010 ook de mobiele website m.waarnemingen.be ontwikkeld. Hiermee kunnen via een smartphone waarnemingen worden geraadpleegd én gemeld in het veld. Dit soort toepassingen maakt het uitwisselen van waarnemingen nog sneller en interAantal ingevoerde waarnemingen 2008-2009-2010
actiever. ‘Mobiel waarnemen’ zal in de toekomst zeker nog aan belang winnen. Toepassingen Waarnemingen.be vormt een onuitputtelijke bron van informatie. Veel van de cijfers in dit jaarrapport zijn afkomstig van dit waarnemingenportaal. Allerlei andere analyses staan op het programma. Doordat de kennis van zoveel waarnemers nu wordt gebundeld, kunnen analyses worden gedaan die voorheen niet mogelijk waren. Zo kan de waarnemersdichtheid en zoekinspanning voor het eerst worden ingeschat, alsook de trefkans en de relatieve meldingsfrequentie van soorten. Al deze informatie draagt bij om de toestand van onze natuur beter te kunnen evalueren én opvolgen. Enkele cijfers De site is een hit! 1.187.984 bezoekers in 2010, dus ca. 100.000 per maand, waarvan 178.674 unieke bezoekers uit 126 landen; samen goed voor 15 miljoen paginabezoeken. Het aantal waarnemingen blijft ook elk jaar gestaag groeien.
Bron: waarnemingen.be
www.waarnemingen.be
© An De Wilde
© An De Wilde
6
7
De revolutie van www.waarnemingen.be Hoewel het initiatief nog maar sinds 2008 bestaat, wijzigde www.waarnemingen.be het natuurstudiewereldje in België grondig. Zo werd deze website op heel korte tijd de speerpunt van alles wat met verspreidingsinformatie te maken heeft. Méér waarnemingen Door het gebruiksgemak van het centraal invoeren en raadplegen van natuurwaarnemingen vinden veel meer waarnemers de weg naar de databank en worden véél meer observaties gemeld. Zo werden voor de opmaak van de dagvlinderatlas in de periode 1991-1999 186.520 waarnemingen verzameld. Voor de nieuwe atlasperiode 2000-2010 is dit meer dan dubbel zoveel, namelijk 416.711 (en www.waarnemingen.be was nog maar in drie van die tien jaren actief ). Van alle soorten samen werden er eind 2010 al meer dan 3,5 miljoen waarnemingen ingevoerd door meer dan 8.000 gebruikers. Deze grote hoeveelheid waarnemingen laat toe om op elk moment een actueel beeld te krijgen van de verspreiding van een soort, waar men vroeger aangewezen was op een atlas, gebaseerd op oudere gegevens en Aantal soorten per soortgroep
gebundeld over langere periodes. Betere waarnemingen Geposte waarnemingen worden nagekeken en beoordeeld door een uitgebreid team van admins, gecoördineerd door Natuurpunt Studie. Bij waarnemingen waarover twijfel bestaat, wordt een opmerking geplaatst, waarna de waarnemer uitleg kan toevoegen of zijn waarneming kan aanpassen. Door de openbaarheid van het systeem kunnen waarnemers ook elkaars waarnemingen verifiëren. Zo wordt het systeem een leeromgeving die natuurkennis vergroot en interacties tussen natuurliefhebbers stimuleert, ook over taalgrenzen heen. De website is sinds 2009 immers ook actief in Wallonie waar onze zustervereniging Natagora instaat voor het beheer. Nieuwe soortgroepen Via www.waarnemingen.be kan in principe elke soort worden gemeld. Hierdoor wordt ook het observeren en melden van minder voor de hand liggende soortgroepen gestimuleerd. Zo werden, ondersteund door het nachtvlindermeetnet, al 382.000 waarnemingen van 1.607 soorten nachtvlinders bij elkaar Bron: waarnemingen.be
gebracht. Wilde bijen, toch ook niet zo’n evidente soortgroep, werden reeds 18.727 keer in de databank ingevoerd. De dynamiek rond www.waarnemingen.be en het natuur-forum leidde er toe dat bijenkenners elkaar vonden en een bijenwerkgroep oprichtten onder de koepel van Natuurpunt Studie. Regioschermen Ook de deelschermen die betrekking hebben op een welbepaalde regio, vallen goed in de smaak. Eind 2010 waren er al 70 regioschermen van evenveel werkgroepen en afdelingen, met in totaal meer dan 100 regiomoderatoren. Zij beheren mee deze ‘mini-versies’ van www.waarnemingen.be waarin je een zicht krijgt op alle waarnemingen uit een bepaalde streek. Mobiele toepassingen Naast een offline applicatie voor PDA toestellen, werd in 2010 ook de mobiele website m.waarnemingen.be ontwikkeld. Hiermee kunnen via een smartphone waarnemingen worden geraadpleegd én gemeld in het veld. Dit soort toepassingen maakt het uitwisselen van waarnemingen nog sneller en interAantal ingevoerde waarnemingen 2008-2009-2010
actiever. ‘Mobiel waarnemen’ zal in de toekomst zeker nog aan belang winnen. Toepassingen Waarnemingen.be vormt een onuitputtelijke bron van informatie. Veel van de cijfers in dit jaarrapport zijn afkomstig van dit waarnemingenportaal. Allerlei andere analyses staan op het programma. Doordat de kennis van zoveel waarnemers nu wordt gebundeld, kunnen analyses worden gedaan die voorheen niet mogelijk waren. Zo kan de waarnemersdichtheid en zoekinspanning voor het eerst worden ingeschat, alsook de trefkans en de relatieve meldingsfrequentie van soorten. Al deze informatie draagt bij om de toestand van onze natuur beter te kunnen evalueren én opvolgen. Enkele cijfers De site is een hit! 1.187.984 bezoekers in 2010, dus ca. 100.000 per maand, waarvan 178.674 unieke bezoekers uit 126 landen; samen goed voor 15 miljoen paginabezoeken. Het aantal waarnemingen blijft ook elk jaar gestaag groeien.
Bron: waarnemingen.be
Natuur.focus (2010): 9 (4) 140-150
Zo was het ooit... © Marc Herremans Vroente en hier akker © Jules Robijns
Steriel landbouwlandschap © Marc Herremans
8
9
Biodiversiteit: waar zit nog wat ? Aan de hand van twee miljoen waarnemingen uit www.waarnemingen.be analyseerden we de spreiding van de biodiversiteit in Vlaanderen in relatie tot het landgebruik. Vlaanderen heeft (na Nederland) de hoogste dichtheid aan vrijwillige natuurwaarnemers in de wereld. Biodiversiteit heeft voor deze waarnemers in hoge mate een ontspanningswaarde. Waarnemers willen graag veel en zeldzame soorten zien, en gaan biodiversiteit vooral zoeken waar die te verwachten is. Daarom is er geen willekeurige zoekinspanning gelijkmatig verdeeld over het land. De zoekinspanning is echter wel verdeeld volgens de aanwezige hoeveelheid biodiversiteit. Toevallige waarnemingen worden verzameld volgens het goudzoekerprincipe: er is een voldoende brede waakzaamheid gespreid over alle gebieden, maar eens de goudader wordt gelokaliseerd, wordt daar meer intensief verder gezocht. Algemeen levert dit een patroon op: biodiversiteit wordt gezocht waar ze wordtverwacht, en gemeld waar ze zich bevindt.
De hoogste biodiversiteit komt voor in natuurgebieden. Het vormt een ijkpunt voor wat er elders nog zou kunnen zijn. Die natuur ligt echter niet in één blok samen zoals op het schema, maar verspreid als een paar groene sproeten in een verschraald landschap. De gemiddelde oppervlakte van een natuurgebied in Vlaanderen bedraagt immers slechts 40 ha. Wat echter vooral opvalt, is de enorme leegheid buiten de natuurgebieden, m.a.w. wat er allemaal niet meer aanwezig is op 97% van de landoppervlakte. Landbouwgebied haalt een gewogen gemiddelde van 7% t.o.v. natuurgebieden. We vinden een gelijkaardig patroon terug bij alle dier- en plantengroepen, maar niet in gelijke mate. Bij soortgroepen gebonden aan water, zoals libellen en amfibieën is dit patroon in het voordeel van natuurgebieden nog meer uitgesproken. Ook Rode Lijstsoorten, zeldzame soorten en Europees belangrijke natuur is nog sterker gebonden aan kwaliteitsnatuurgebieden.
Er wordt intenser gezocht in gebieden met een hogere biodiversiteit.
Bron: Natuur.focus (2010): 9 (4) 140-150
Schematische voorstelling van de toestand van de biodiversiteit in Vlaanderen. Dichtheid van gemelde waarnemingen per landgebruikklasse. De X-as is herschaald naar de oppervlakte die elke landgebruikklasse inneemt in Vlaanderen. Er werden veel meer waarnemingen per oppervlakte gemeld uit gebieden met hogere natuurwaarden (groen) dan uit landbouwgebied (geel), productiebossen (bruin), industrie (paars) of verstedelijkt gebied (rood). In de veronderstelling dat alles oorspronkelijk natuur was en met de huidige natuurgebieden als referentie, is het gekleurde al wat ons nog rest aan biodiversiteit in Vlaanderen en is al het witte verdwenen.
Vooral zeldzame soorten hebben natuurgebieden hard nodig.
Verbanden tussen de zoekintensiteit (zoekinspanning per oppervlakte) en aanwezige biodiversiteit (a) soortdiversiteit (b) meldingen van zeldzame soorten
Dichtheid aan meldingen van alle soorten, Rode Lijstsoorten en zeldzame soorten per landgebruikklasse. Landbouwgebied, actief industriegebied, productiebossen en (voor)stedelijk gebied betekenen heel weinig voor zeldzame soorten.
Bron: Natuur.focus (2010): 9 (4) 140-150
Natuur.focus (2010): 9 (4) 140-150
Zo was het ooit... © Marc Herremans Vroente en hier akker © Jules Robijns
Steriel landbouwlandschap © Marc Herremans
8
9
Biodiversiteit: waar zit nog wat ? Aan de hand van twee miljoen waarnemingen uit www.waarnemingen.be analyseerden we de spreiding van de biodiversiteit in Vlaanderen in relatie tot het landgebruik. Vlaanderen heeft (na Nederland) de hoogste dichtheid aan vrijwillige natuurwaarnemers in de wereld. Biodiversiteit heeft voor deze waarnemers in hoge mate een ontspanningswaarde. Waarnemers willen graag veel en zeldzame soorten zien, en gaan biodiversiteit vooral zoeken waar die te verwachten is. Daarom is er geen willekeurige zoekinspanning gelijkmatig verdeeld over het land. De zoekinspanning is echter wel verdeeld volgens de aanwezige hoeveelheid biodiversiteit. Toevallige waarnemingen worden verzameld volgens het goudzoekerprincipe: er is een voldoende brede waakzaamheid gespreid over alle gebieden, maar eens de goudader wordt gelokaliseerd, wordt daar meer intensief verder gezocht. Algemeen levert dit een patroon op: biodiversiteit wordt gezocht waar ze wordtverwacht, en gemeld waar ze zich bevindt.
De hoogste biodiversiteit komt voor in natuurgebieden. Het vormt een ijkpunt voor wat er elders nog zou kunnen zijn. Die natuur ligt echter niet in één blok samen zoals op het schema, maar verspreid als een paar groene sproeten in een verschraald landschap. De gemiddelde oppervlakte van een natuurgebied in Vlaanderen bedraagt immers slechts 40 ha. Wat echter vooral opvalt, is de enorme leegheid buiten de natuurgebieden, m.a.w. wat er allemaal niet meer aanwezig is op 97% van de landoppervlakte. Landbouwgebied haalt een gewogen gemiddelde van 7% t.o.v. natuurgebieden. We vinden een gelijkaardig patroon terug bij alle dier- en plantengroepen, maar niet in gelijke mate. Bij soortgroepen gebonden aan water, zoals libellen en amfibieën is dit patroon in het voordeel van natuurgebieden nog meer uitgesproken. Ook Rode Lijstsoorten, zeldzame soorten en Europees belangrijke natuur is nog sterker gebonden aan kwaliteitsnatuurgebieden.
Er wordt intenser gezocht in gebieden met een hogere biodiversiteit.
Bron: Natuur.focus (2010): 9 (4) 140-150
Schematische voorstelling van de toestand van de biodiversiteit in Vlaanderen. Dichtheid van gemelde waarnemingen per landgebruikklasse. De X-as is herschaald naar de oppervlakte die elke landgebruikklasse inneemt in Vlaanderen. Er werden veel meer waarnemingen per oppervlakte gemeld uit gebieden met hogere natuurwaarden (groen) dan uit landbouwgebied (geel), productiebossen (bruin), industrie (paars) of verstedelijkt gebied (rood). In de veronderstelling dat alles oorspronkelijk natuur was en met de huidige natuurgebieden als referentie, is het gekleurde al wat ons nog rest aan biodiversiteit in Vlaanderen en is al het witte verdwenen.
Vooral zeldzame soorten hebben natuurgebieden hard nodig.
Verbanden tussen de zoekintensiteit (zoekinspanning per oppervlakte) en aanwezige biodiversiteit (a) soortdiversiteit (b) meldingen van zeldzame soorten
Dichtheid aan meldingen van alle soorten, Rode Lijstsoorten en zeldzame soorten per landgebruikklasse. Landbouwgebied, actief industriegebied, productiebossen en (voor)stedelijk gebied betekenen heel weinig voor zeldzame soorten.
Bron: Natuur.focus (2010): 9 (4) 140-150
Natuur.oriolus (2010): 76(3) 94-108, Natuur.oriolus (2011) 77(2) 60-67
Torenvalk - © Raymond de Smet
De Fonteintjes © Geert Vanhulle 10
11
Monitoringtrends uit waarnemingen.be
Graszanger
Cetti’s zanger
In de winter komen er ook Torenvalkjes van elders hier overwinteren en was de afname iets kleiner (-35%). Er waren echter grote regionale verschillen over alle seizoenen heen: in de Polders bleven de aantallen op peil, in de Zandstreek was er een afname van 20% na 2008, in de Zandleemstreek –40% en in de Kempen en de Leemstreek –50%.
© Dieder Plu
© Frank Snykers
Torenvalken eten voornamelijk muizen. Hun broedsucces gaat op en neer met de cyclische veranderingen in het aantal muizen. 2007 was een jaar met heel veel muizen, in 2008 waren er redelijk veel muizen, maar 2009 was het slechtste van de laatste 20 jaar; in 2010 waren er weer meer. Te oordelen naar de afname van de waarnemingen viel de broedpopulatie van de Torenvalk in Vlaanderen op iets minder dan de helft terug tussen 2008 en 2010.
© Herman Blockx
Na een lange reeks (super)zachte winters sinds 1997 vormden de winters van 20082009 en 2009-2010 een flinke trendbreuk, met perioden van zeer strenge vorst en een volledige, dikke ijs- en sneeuwbedekking. Via waarnemingen.be kunnen we nagaan wat het effect hiervan was op onze klassieke wintergevoelige soorten zoals Grote gele kwikstaart, Ijsvogel, Cetti’s zanger en Graszanger. De twee laatste bereiken hier de noordgrens van hun verspreiding: Cetti’s zanger hield relatief goed stand, maar Graszanger werd bijna helemaal van de kaart geveegd. Grote gele kwikstaart en Ijsvogel kregen een flinke dreun.
© Raymond de Smet
Www.waarnemingen.be is ondertussen uitgegroeid tot de grootste databank met recente informatie over biodiversiteit in Vlaanderen. Voor veel schaarse soorten bevat deze dataset meer informatie dan op een andere manier verzameld kan worden. Voor soorten waarvan de waarnemers bijna alle waarnemingen melden, vormt het aantal waarnemingen een afspiegeling van de talrijkheid. Zo kunnen in grote lijnen de veranderingen van aantallen of verspreiding gevolgd worden via www.waarnemingen.be. Enkele voorbeelden van wintergevoelige soorten en het voorbeeld van de predatorprooi interactie bij de Torenvalk kunnen dit verduidelijken.
Grote gele kwikstaart
Ijsvogel
Bron: Natuur.oriolus (2010): 76 (3) 94-108
Bron: Natuur.oriolus (2011): 77(2) 60-67
Afname van het aantal gemelde vogels in www.waarnemingen.be na twee strengere winters t.o.v. de aantallen ervoor (groen: 2008=index 100%) voor Grote gele kwikstaart (n=1313), Ijsvogel (n=1955), Cetti’s zanger (n=3426) en Graszanger (n=995), gecorrigeerd voor verschillen in zoekinspanning.
Regionale verschillen in de afname van het aantal gemelde Torenvalken in www.waarnemingen.be in de slechte muizenjaren 2009-2010 t.o.v. 2008, gecorrigeerd voor verschillen in zoekinspanning (n=19.601 waarnemingen).
Natuur.oriolus (2010): 76(3) 94-108, Natuur.oriolus (2011) 77(2) 60-67
Torenvalk - © Raymond de Smet
De Fonteintjes © Geert Vanhulle 10
11
Monitoringtrends uit waarnemingen.be
Graszanger
Cetti’s zanger
In de winter komen er ook Torenvalkjes van elders hier overwinteren en was de afname iets kleiner (-35%). Er waren echter grote regionale verschillen over alle seizoenen heen: in de Polders bleven de aantallen op peil, in de Zandstreek was er een afname van 20% na 2008, in de Zandleemstreek –40% en in de Kempen en de Leemstreek –50%.
© Dieder Plu
© Frank Snykers
Torenvalken eten voornamelijk muizen. Hun broedsucces gaat op en neer met de cyclische veranderingen in het aantal muizen. 2007 was een jaar met heel veel muizen, in 2008 waren er redelijk veel muizen, maar 2009 was het slechtste van de laatste 20 jaar; in 2010 waren er weer meer. Te oordelen naar de afname van de waarnemingen viel de broedpopulatie van de Torenvalk in Vlaanderen op iets minder dan de helft terug tussen 2008 en 2010.
© Herman Blockx
Na een lange reeks (super)zachte winters sinds 1997 vormden de winters van 20082009 en 2009-2010 een flinke trendbreuk, met perioden van zeer strenge vorst en een volledige, dikke ijs- en sneeuwbedekking. Via waarnemingen.be kunnen we nagaan wat het effect hiervan was op onze klassieke wintergevoelige soorten zoals Grote gele kwikstaart, Ijsvogel, Cetti’s zanger en Graszanger. De twee laatste bereiken hier de noordgrens van hun verspreiding: Cetti’s zanger hield relatief goed stand, maar Graszanger werd bijna helemaal van de kaart geveegd. Grote gele kwikstaart en Ijsvogel kregen een flinke dreun.
© Raymond de Smet
Www.waarnemingen.be is ondertussen uitgegroeid tot de grootste databank met recente informatie over biodiversiteit in Vlaanderen. Voor veel schaarse soorten bevat deze dataset meer informatie dan op een andere manier verzameld kan worden. Voor soorten waarvan de waarnemers bijna alle waarnemingen melden, vormt het aantal waarnemingen een afspiegeling van de talrijkheid. Zo kunnen in grote lijnen de veranderingen van aantallen of verspreiding gevolgd worden via www.waarnemingen.be. Enkele voorbeelden van wintergevoelige soorten en het voorbeeld van de predatorprooi interactie bij de Torenvalk kunnen dit verduidelijken.
Grote gele kwikstaart
Ijsvogel
Bron: Natuur.oriolus (2010): 76 (3) 94-108
Bron: Natuur.oriolus (2011): 77(2) 60-67
Afname van het aantal gemelde vogels in www.waarnemingen.be na twee strengere winters t.o.v. de aantallen ervoor (groen: 2008=index 100%) voor Grote gele kwikstaart (n=1313), Ijsvogel (n=1955), Cetti’s zanger (n=3426) en Graszanger (n=995), gecorrigeerd voor verschillen in zoekinspanning.
Regionale verschillen in de afname van het aantal gemelde Torenvalken in www.waarnemingen.be in de slechte muizenjaren 2009-2010 t.o.v. 2008, gecorrigeerd voor verschillen in zoekinspanning (n=19.601 waarnemingen).
www.hylawerkgroep.be > paddenoverzet
Knoflookpad in Limburg - Natuur.studie 2010/13
De Maten
© Chantal Deschepper
© Iwan Lewylle
12
13
De Knoflookpad: redding in zicht!?
Jaarlijks worden in Vlaanderen meer dan 100.000 amfibieën veilig de weg overgeholpen tijdens de voorjaarstrek van de overwinteringsplaatsen naar de voortplantingsplaatsen. Deze hulp komt van vele vrijwilligers, vaak bijgestaan door lokale overheden, onder coördinatie van de werkgroep Hyla. Op de meeste plaatsen worden al die diertjes ook elk jaar nauwkeurig geteld. Soortbescherming en natuurstudie gaan zo hand in hand.
De Knoflookpad is een bijzondere soort: een pad met het uitzicht van een kikker, die bij bedreiging naar knoflook ruikt en zeer grote larven heeft. Ook de ecologie is opmerkelijk: ‘s winters en overdag zitten ze tot enkele tientallen centimeters onder de grond. Zelfs in de voortplantingsperiode - wanneer veel andere soorten amfibieën gemakkelijk waarneembaar zijn - krijg je de Knoflookpad amper te zien. Vrouwtjes verlaten na de eileg quasi meteen de voortplantingspoel. Mannetjes houden zich langer op in het water, maar laten hun zachte, klokkende roep horen vanop de vijverbodem. Enkel op warme, regenachtige dagen wordt uitzonderlijk al eens een foeragerend exemplaar gevonden. Een ontmoeting met een Knoflookpad is dan ook een zeldzaamheid. Zijn levenswijze en beperkte verspreiding maakt dat de soort helaas ongekend en dus onbemind is.
In het voorjaar van 2007 bleek het aantal padden op de overzetplaatsen plots met 40% gedaald. De zomer 2006 was heet en droog, waardoor padden minder eten vinden en hun vetreserves eerder af- dan opbouwen. De winter 2006-2007 was extreem zacht, waardoor padden niet in diepe winterslaap gingen en hierdoor hun beperkte vetvoorraad te snel opgebruikten. Dergelijke opeenvolging van extreme weerperiodes, gelinkt aan klimaatopwarming, zou de hoofdoorzaak kunnen zijn van de terugval van het aantal padden.
© Kris Vos
© Natuurpunt Fotoarchief
De afgelopen twee jaar bleven de 40% padden die we in 2007 kwijt raakten helaas zoek. In 2010 was er echter opnieuw een fors herstel, wanneer de nakomelingen van 2007 voor het eerst naar de voortplantingspoelen trokken.
Gewone pad
plantingshabitat en het laten mineraliseren van de sliblaag op de bodem . In 2009 werden opnieuw 43 mannetjes waargenomen en werd opnieuw voortplanting vastgesteld op twee locaties. Dat geeft weer hoop, want rond de eeuwwisseling werd de soort quasi opgegeven. Is er dan toch nog een toekomst voor de soort in Vlaanderen? Het lijkt onwaarschijnlijk dat de Knoflookpad gered kan worden door optimalisatie van het habitat alleen. De populaties telden ooit minder dan tien individuen. Inteelt en verlies aan genetisch variatie gaan dan voor problemen zorgen. Dieren uitwisselen kan dan nodig worden. Alleen zo zullen opnieuw duurzame populaties kunnen ontstaan.
In Vlaanderen komen wellicht nog amper vier populaties voor. In 2007 werden slechts twaalf roepende mannetjes gehoord. Er werden met spoed specifieke beheermaatregelen genomen, zoals het visloos maken van het voort-
Mechels rivierengebied - Zonnehuis
Jaarvariatie van het aantal Gewone padden
Knoflookpad Verspreidingsgebied van de Knoflookpad in Limburg in 2010
Jaarvariatie van het aantal Gewone padden (het aantal uit 2003 is gelijkgesteld aan 100%), op basis van 483.309 padden op 40 grote overzetplaatsen.
© Jan Van Der Voort
Paddenindex: eindelijk herstel van crash 2007
www.hylawerkgroep.be > paddenoverzet
Knoflookpad in Limburg - Natuur.studie 2010/13
De Maten
© Chantal Deschepper
© Iwan Lewylle
12
13
De Knoflookpad: redding in zicht!?
Jaarlijks worden in Vlaanderen meer dan 100.000 amfibieën veilig de weg overgeholpen tijdens de voorjaarstrek van de overwinteringsplaatsen naar de voortplantingsplaatsen. Deze hulp komt van vele vrijwilligers, vaak bijgestaan door lokale overheden, onder coördinatie van de werkgroep Hyla. Op de meeste plaatsen worden al die diertjes ook elk jaar nauwkeurig geteld. Soortbescherming en natuurstudie gaan zo hand in hand.
De Knoflookpad is een bijzondere soort: een pad met het uitzicht van een kikker, die bij bedreiging naar knoflook ruikt en zeer grote larven heeft. Ook de ecologie is opmerkelijk: ‘s winters en overdag zitten ze tot enkele tientallen centimeters onder de grond. Zelfs in de voortplantingsperiode - wanneer veel andere soorten amfibieën gemakkelijk waarneembaar zijn - krijg je de Knoflookpad amper te zien. Vrouwtjes verlaten na de eileg quasi meteen de voortplantingspoel. Mannetjes houden zich langer op in het water, maar laten hun zachte, klokkende roep horen vanop de vijverbodem. Enkel op warme, regenachtige dagen wordt uitzonderlijk al eens een foeragerend exemplaar gevonden. Een ontmoeting met een Knoflookpad is dan ook een zeldzaamheid. Zijn levenswijze en beperkte verspreiding maakt dat de soort helaas ongekend en dus onbemind is.
In het voorjaar van 2007 bleek het aantal padden op de overzetplaatsen plots met 40% gedaald. De zomer 2006 was heet en droog, waardoor padden minder eten vinden en hun vetreserves eerder af- dan opbouwen. De winter 2006-2007 was extreem zacht, waardoor padden niet in diepe winterslaap gingen en hierdoor hun beperkte vetvoorraad te snel opgebruikten. Dergelijke opeenvolging van extreme weerperiodes, gelinkt aan klimaatopwarming, zou de hoofdoorzaak kunnen zijn van de terugval van het aantal padden.
© Kris Vos
© Natuurpunt Fotoarchief
De afgelopen twee jaar bleven de 40% padden die we in 2007 kwijt raakten helaas zoek. In 2010 was er echter opnieuw een fors herstel, wanneer de nakomelingen van 2007 voor het eerst naar de voortplantingspoelen trokken.
Gewone pad
plantingshabitat en het laten mineraliseren van de sliblaag op de bodem . In 2009 werden opnieuw 43 mannetjes waargenomen en werd opnieuw voortplanting vastgesteld op twee locaties. Dat geeft weer hoop, want rond de eeuwwisseling werd de soort quasi opgegeven. Is er dan toch nog een toekomst voor de soort in Vlaanderen? Het lijkt onwaarschijnlijk dat de Knoflookpad gered kan worden door optimalisatie van het habitat alleen. De populaties telden ooit minder dan tien individuen. Inteelt en verlies aan genetisch variatie gaan dan voor problemen zorgen. Dieren uitwisselen kan dan nodig worden. Alleen zo zullen opnieuw duurzame populaties kunnen ontstaan.
In Vlaanderen komen wellicht nog amper vier populaties voor. In 2007 werden slechts twaalf roepende mannetjes gehoord. Er werden met spoed specifieke beheermaatregelen genomen, zoals het visloos maken van het voort-
Mechels rivierengebied - Zonnehuis
Jaarvariatie van het aantal Gewone padden
Knoflookpad Verspreidingsgebied van de Knoflookpad in Limburg in 2010
Jaarvariatie van het aantal Gewone padden (het aantal uit 2003 is gelijkgesteld aan 100%), op basis van 483.309 padden op 40 grote overzetplaatsen.
© Jan Van Der Voort
Paddenindex: eindelijk herstel van crash 2007
Natuur.oriolus (2011): 77 in voorbereiding
Uitkerkse Polder
Natuur.oriolus (2011): 77 in voorbereiding
© Ewoud l’Amiral
Witkoppige Staartmees © Jan Geens
Staartmees © Dieder Plu
14
15
Invasie Ruigpootbuizerd overspoelt Vlaanderen
Witkopstaartmeesjes: nieuw voor Vlaanderen!
De Ruigpootbuizerd broedt in de toendra’s van het hoge noorden. In de winter trekt hij naar West-Europa, maar komt eerder zelden tot bij ons. In de eerste helft van de jaren '80 overwinterde de soort regelmatig in Vlaanderen. Daarna volgden enkel nog sporadische waarnemingen. Vanaf 2004 begon het aantal waarnemingen terug toe te nemen; in 2007 werden 22 vogels opgemerkt op de Vlaamse trektelposten.
In het noordoosten van Europa hebben Staartmezen een volledig spierwitte kop. In de Baltische staten zijn deze vogels onregelmatige doortrekkers, maar ze kwamen voor zover we weten nog nooit tot in Vlaanderen.
In Zuid-Zweden werd in het najaar van 2010 een record aantal wegtrekkende Ruigpootbuizerds geteld. Dat gaf hoop. In België werd de soort vanaf 17 oktober 2010 dagelijks waargenomen en dat zette zich door tot 13 april 2011. Een vroege, strenge winter met een extra dik pak sneeuw net voor kerstmis duwde een nooit eerder gezien aantal Ruigpootbuizerds tot in Vlaanderen. Tussen kerst 2010 en nieuwjaar 2011 werden minstens 50 verschillende vogels opgemerkt. De waarnemingen concentreerden zich in de kustpolders, het Antwerpse havengebied, de Gentse Kanaalzone en de Vlaams-Brabantse Aantal Ruigpootbuizerds in Vlaanderen in de winter 2010-2011
jonge Ruigpootbuizerd
© Johan Buckens
Typische Ruigpootbuizerds zijn vrij makkelijk te onderscheiden van Buizerds, maar soms is het onderscheid heel moeilijk: vooral volwassen vogels geven problemen. Afgelopen winter kregen veel waarnemers voor het eerst de kans om hun determinatie-ervaring met deze soorten aan te scherpen.
Bron: waarnemingen.be
Aantal gemelde Ruigpootbuizerds in Vlaanderen per 5x5km²hok
Op 12 oktober 2010 was er een eerste waarneming van vijf Witkopstaartmezen in Mol en op 17 oktober werden er elf samen geringd te Herselt. Vanaf 19 oktober waren er dagelijks waarnemingen van echte Witkopstaartmezen in Vlaanderen. Eerst werden de witkoppen vooral aan de kust opgemerkt, maar na verloop zaten ze over heel het land en bij voorkeur in en rond de grote steden (grotere waarnemingsdichtheden rond de voedertafels). De invasie bereikte een piek eind november, maar heel de winter bleven er vogels aanwezig. Het laatste groepje van drie werd op 13 maart gefotografeerd in het Schulensbroek.
menteerde waarnemingen uit 2003 en uit de winter 2009-2010 op www.waarnemingen.be. Witkoppige ‘gewone’ Staartmeesjes bestaan ook en komen in Vlaanderen heel het jaar in klein aantal voor. Ook deze vogels waren de afgelopen winter plots opvallend talrijker, met soms meerdere vogels in een groepje. Daar zaten wellicht dus ook trekkers tussen.
© Johan Buckens
akkergebieden. In de Scheldevallei, de Kempen en Limburg werden er maar enkele opgetekend.
Voor deze invasie waren er geen gevallen aanvaard van Witkopstaartmezen in Vlaanderen. Naar aanleiding van deze invasie postten enkele waarnemers oudere, maar gedocuWitkopstaartmees Aantal Witkopstaartmezen in Vlaanderen in de winter 2010-2011
Bron: waarnemingen.be
Aantal gemelde Witkopstaartmezen in Vlaanderen per 5x5 km² hok
Natuur.oriolus (2011): 77 in voorbereiding
Uitkerkse Polder
Natuur.oriolus (2011): 77 in voorbereiding
© Ewoud l’Amiral
Witkoppige Staartmees © Jan Geens
Staartmees © Dieder Plu
14
15
Invasie Ruigpootbuizerd overspoelt Vlaanderen
Witkopstaartmeesjes: nieuw voor Vlaanderen!
De Ruigpootbuizerd broedt in de toendra’s van het hoge noorden. In de winter trekt hij naar West-Europa, maar komt eerder zelden tot bij ons. In de eerste helft van de jaren '80 overwinterde de soort regelmatig in Vlaanderen. Daarna volgden enkel nog sporadische waarnemingen. Vanaf 2004 begon het aantal waarnemingen terug toe te nemen; in 2007 werden 22 vogels opgemerkt op de Vlaamse trektelposten.
In het noordoosten van Europa hebben Staartmezen een volledig spierwitte kop. In de Baltische staten zijn deze vogels onregelmatige doortrekkers, maar ze kwamen voor zover we weten nog nooit tot in Vlaanderen.
In Zuid-Zweden werd in het najaar van 2010 een record aantal wegtrekkende Ruigpootbuizerds geteld. Dat gaf hoop. In België werd de soort vanaf 17 oktober 2010 dagelijks waargenomen en dat zette zich door tot 13 april 2011. Een vroege, strenge winter met een extra dik pak sneeuw net voor kerstmis duwde een nooit eerder gezien aantal Ruigpootbuizerds tot in Vlaanderen. Tussen kerst 2010 en nieuwjaar 2011 werden minstens 50 verschillende vogels opgemerkt. De waarnemingen concentreerden zich in de kustpolders, het Antwerpse havengebied, de Gentse Kanaalzone en de Vlaams-Brabantse Aantal Ruigpootbuizerds in Vlaanderen in de winter 2010-2011
jonge Ruigpootbuizerd
© Johan Buckens
Typische Ruigpootbuizerds zijn vrij makkelijk te onderscheiden van Buizerds, maar soms is het onderscheid heel moeilijk: vooral volwassen vogels geven problemen. Afgelopen winter kregen veel waarnemers voor het eerst de kans om hun determinatie-ervaring met deze soorten aan te scherpen.
Bron: waarnemingen.be
Aantal gemelde Ruigpootbuizerds in Vlaanderen per 5x5km²hok
Op 12 oktober 2010 was er een eerste waarneming van vijf Witkopstaartmezen in Mol en op 17 oktober werden er elf samen geringd te Herselt. Vanaf 19 oktober waren er dagelijks waarnemingen van echte Witkopstaartmezen in Vlaanderen. Eerst werden de witkoppen vooral aan de kust opgemerkt, maar na verloop zaten ze over heel het land en bij voorkeur in en rond de grote steden (grotere waarnemingsdichtheden rond de voedertafels). De invasie bereikte een piek eind november, maar heel de winter bleven er vogels aanwezig. Het laatste groepje van drie werd op 13 maart gefotografeerd in het Schulensbroek.
menteerde waarnemingen uit 2003 en uit de winter 2009-2010 op www.waarnemingen.be. Witkoppige ‘gewone’ Staartmeesjes bestaan ook en komen in Vlaanderen heel het jaar in klein aantal voor. Ook deze vogels waren de afgelopen winter plots opvallend talrijker, met soms meerdere vogels in een groepje. Daar zaten wellicht dus ook trekkers tussen.
© Johan Buckens
akkergebieden. In de Scheldevallei, de Kempen en Limburg werden er maar enkele opgetekend.
Voor deze invasie waren er geen gevallen aanvaard van Witkopstaartmezen in Vlaanderen. Naar aanleiding van deze invasie postten enkele waarnemers oudere, maar gedocuWitkopstaartmees Aantal Witkopstaartmezen in Vlaanderen in de winter 2010-2011
Bron: waarnemingen.be
Aantal gemelde Witkopstaartmezen in Vlaanderen per 5x5 km² hok
www.vlindermee.be
© Ortwin Hoffman
© Wouter Vanreusel
16
17
Hoe gaat het met de tuinvlinders? Natuurstudie gebeurt meestal door vrijwilligers met veel ervaring en natuurkennis. Met de jaarlijkse Tuinvlindertelling wil Natuurpunt Studie ook het brede publiek betrekken bij het documenteren van de toestand van onze natuur. Dagvlinders spreken veel mensen aan en kunnen in bijna elke tuin worden waargenomen. Van bij het begin van de actie in 2007 werden ook twee dag-actieve nachtvlinders opgenomen om ook deze soortgroep in de kijker te zetten.
Ook soorten die de laatste tien jaar sterk afnamen zoals Citroenvlinder en Kleine vos vertonen herstel. Enkel het Bont zandoogje lijkt ietwat achteruit te gaan, maar uit andere tellingen weten we dat deze in de jaren voor de start van de tellingen zijn leefgebied sterk uitbreidde. De piek bij de Distelvlinder toont duidelijk de enorme invasie van deze trekvlinder in 2009.
Naast een telweekend begin augustus zijn er ook maandelijkse tellingen. Hieruit kunnen bijvoorbeeld de vliegperiodes van een soort doorheen het jaar en veranderingen tussen jaren afgeleid worden. Zo herkennen we in de grafiek van de Kleine vos duidelijk de twee generaties, maar ook de veel hogere aantallen in 2009-2010 vergeleken met 2007-2008, wat duidelijk het herstel van deze soort illustreert.
© Edwin Baert
Het overzicht van het aandeel tuinen waarin elke soort gezien werd tijdens het telweekend toont in één blik welke de meest en de minst verspreide soorten zijn en hoe ze evolueren doorheen de jaren. Opvallend is dat de meeste soorten het de laatste twee jaar beter deden dan in 2007 en 2008.
© Marc Herremans
Na vier jaar kunnen al enkele interessante conclusies worden getrokken.
Kleine Vos Gemiddeld aantal vlinders per tuin
Bron: vlindermee.be
Herstel Kleine Vos
Citroenvlinder Bron: vlindermee.be
www.vlindermee.be
© Ortwin Hoffman
© Wouter Vanreusel
16
17
Hoe gaat het met de tuinvlinders? Natuurstudie gebeurt meestal door vrijwilligers met veel ervaring en natuurkennis. Met de jaarlijkse Tuinvlindertelling wil Natuurpunt Studie ook het brede publiek betrekken bij het documenteren van de toestand van onze natuur. Dagvlinders spreken veel mensen aan en kunnen in bijna elke tuin worden waargenomen. Van bij het begin van de actie in 2007 werden ook twee dag-actieve nachtvlinders opgenomen om ook deze soortgroep in de kijker te zetten.
Ook soorten die de laatste tien jaar sterk afnamen zoals Citroenvlinder en Kleine vos vertonen herstel. Enkel het Bont zandoogje lijkt ietwat achteruit te gaan, maar uit andere tellingen weten we dat deze in de jaren voor de start van de tellingen zijn leefgebied sterk uitbreidde. De piek bij de Distelvlinder toont duidelijk de enorme invasie van deze trekvlinder in 2009.
Naast een telweekend begin augustus zijn er ook maandelijkse tellingen. Hieruit kunnen bijvoorbeeld de vliegperiodes van een soort doorheen het jaar en veranderingen tussen jaren afgeleid worden. Zo herkennen we in de grafiek van de Kleine vos duidelijk de twee generaties, maar ook de veel hogere aantallen in 2009-2010 vergeleken met 2007-2008, wat duidelijk het herstel van deze soort illustreert.
© Edwin Baert
Het overzicht van het aandeel tuinen waarin elke soort gezien werd tijdens het telweekend toont in één blik welke de meest en de minst verspreide soorten zijn en hoe ze evolueren doorheen de jaren. Opvallend is dat de meeste soorten het de laatste twee jaar beter deden dan in 2007 en 2008.
© Marc Herremans
Na vier jaar kunnen al enkele interessante conclusies worden getrokken.
Kleine Vos Gemiddeld aantal vlinders per tuin
Bron: vlindermee.be
Herstel Kleine Vos
Citroenvlinder Bron: vlindermee.be
18 V.l.n.r.: Bruine snuituil (2x), Gewone breedvleugeluil, Kleine voorjaarsuil, Variabele voorjaarsuil
© Marc Herremans
V.l.n.r.: Koperuil, Nunvlinder, Zwarte-c-uil, Schedeldrager
© Marc Herremans
Ups en downs voor nachtvlinders in 2010 96% van de 2.497 vlindersoorten in België zijn nachtvlinders. Ecologisch gezien vormen zij een erg belangrijke groep. Uit buiten landse studies blijkt dat het met het merendeel van de nachtvlinders slecht gaat. In 2008 werd in Vlaanderen gestart met een mottenmeetnet. Dat heeft o.a. als doel trends bij nachtvlinders op te volgen. In totaal bevat het meetnet reeds gegevens over 3141 vangnachten van 30 locaties, samen goed voor zo’n 264.000 motten.
Vermits we graag wilden weten of 2010 net zo’n goed jaar voor de nacht- als voor de dagvlinders was, gingen we de gegevens na van vijftien locaties verspreid over vier provincies. Daar stonden de laatste twee jaar frequent lichtvallen voor nachtvlinders opgesteld. Voor 60 algemene nachtvlinders toont de figuur hoe de aantallen veranderden tussen 2009 en 2010. Ongeveer de helft (33 soorten) vertoonde een toename, de andere helft een afname. Voor
Spreiding van 60 soorten nachtvlinders naargelang de omvang van hun toeof afname in 2010 t.o.v. 2009. Trend van vier algemene soorten 2008-2010
Bron: nachtvlindermeetnetwerk
Trend van vier (vrij) algemene soorten 2008-2010 (met 2008 als referentiejaar 100%)
sommige soorten was die toename heel fors: de voorjaarsuilen (in deze analyse vertegenwoordigd door Kleine en Variabele voorjaarsuil en Nunvlinder) beleefden hoogdagen met resp. 79%, 115% en 103% vooruitgang t.o.v. 2009. Voor andere soorten ging het eerder om een herstel na een dip in de laatste jaren (bv. Huismoeder). Dergelijke sterke variaties van jaar tot jaar zijn bij nachtvlinders vrij normaal en illustreren de moeilijkheid om langetermijntrends te detecteren bij deze soorten. Vier achteruitgaande huis-, tuin- en keukenmotten Bij de verliezers schieten er enkele soorten uit: de zeer algemene Zwarte-c-uil bv., die in 2009 een topjaar kende, stond in 2010 op 62% verlies. Daarnaast behoren Gewone breedvleugeluil, Schedeldrager, Koperuil, en Bruine snuituil tot de grootste verliezers. Het zijn alle weinig kieskeurige soorten die zowel in stedelijke als natuurrijke omgeving voorkomen. Hun achteruitgang werd echter al eerder ingezet: bij de eerste twee soorten bedraagt de afname de afgelopen twee jaar nl. meer dan 90%.
gekend. Enkel voor de Schedeldrager, een relatieve nieuwkomer uit het zuiden, is het waarschijnlijk dat de twee opeenvolgende strengere winters de soort gedecimeerd hebben. De overige zijn soorten met een lange vliegtijd in twee generaties, geen habitatspecialisten en ze gebruiken meerdere waardplanten: dat zijn kenmerken van robuuste soorten, wat eerder in hun voordeel zouden moeten spelen. Of deze negatieve trends zich doorzetten, valt af te wachten. Een langere tijdreeks uit een Antwerpse stadstuin wijst erop dat er wellicht sprake is van cyclische variaties met nu een neerwaartse trend na de topjaren 2006 en 2007. Om na te kunnen gaan of soorten echt een cyclisch populatieverloop hebben op langere termijn, moet de huidige monitoringinspanning nog jaren worden volgehouden. Dat we anno 2011 slechts van één locatie een iets langer lopende tijdsreeks hebben, is tekenend voor het enorme kennishiaat bij de nachtvlinders. Nieuwe vrijwilligers zijn dan ook van harte welkom om het enige meetnet te versterken waar je letterlijk informatie verzamelt terwijl je slaapt!
De redenen van deze variaties zijn nog niet Trend van drie soorten in stadstuin te Mortsel
Bron: nachtvlindermeetnetwerk
Trend van drie soorten in een stadstuin te Mortsel (verandering van de fractie van de nachten waarop ze gevangen werden).
19
18 V.l.n.r.: Bruine snuituil (2x), Gewone breedvleugeluil, Kleine voorjaarsuil, Variabele voorjaarsuil
© Marc Herremans
V.l.n.r.: Koperuil, Nunvlinder, Zwarte-c-uil, Schedeldrager
© Marc Herremans
Ups en downs voor nachtvlinders in 2010 96% van de 2.497 vlindersoorten in België zijn nachtvlinders. Ecologisch gezien vormen zij een erg belangrijke groep. Uit buiten landse studies blijkt dat het met het merendeel van de nachtvlinders slecht gaat. In 2008 werd in Vlaanderen gestart met een mottenmeetnet. Dat heeft o.a. als doel trends bij nachtvlinders op te volgen. In totaal bevat het meetnet reeds gegevens over 3141 vangnachten van 30 locaties, samen goed voor zo’n 264.000 motten.
Vermits we graag wilden weten of 2010 net zo’n goed jaar voor de nacht- als voor de dagvlinders was, gingen we de gegevens na van vijftien locaties verspreid over vier provincies. Daar stonden de laatste twee jaar frequent lichtvallen voor nachtvlinders opgesteld. Voor 60 algemene nachtvlinders toont de figuur hoe de aantallen veranderden tussen 2009 en 2010. Ongeveer de helft (33 soorten) vertoonde een toename, de andere helft een afname. Voor
Spreiding van 60 soorten nachtvlinders naargelang de omvang van hun toeof afname in 2010 t.o.v. 2009. Trend van vier algemene soorten 2008-2010
Bron: nachtvlindermeetnetwerk
Trend van vier (vrij) algemene soorten 2008-2010 (met 2008 als referentiejaar 100%)
sommige soorten was die toename heel fors: de voorjaarsuilen (in deze analyse vertegenwoordigd door Kleine en Variabele voorjaarsuil en Nunvlinder) beleefden hoogdagen met resp. 79%, 115% en 103% vooruitgang t.o.v. 2009. Voor andere soorten ging het eerder om een herstel na een dip in de laatste jaren (bv. Huismoeder). Dergelijke sterke variaties van jaar tot jaar zijn bij nachtvlinders vrij normaal en illustreren de moeilijkheid om langetermijntrends te detecteren bij deze soorten. Vier achteruitgaande huis-, tuin- en keukenmotten Bij de verliezers schieten er enkele soorten uit: de zeer algemene Zwarte-c-uil bv., die in 2009 een topjaar kende, stond in 2010 op 62% verlies. Daarnaast behoren Gewone breedvleugeluil, Schedeldrager, Koperuil, en Bruine snuituil tot de grootste verliezers. Het zijn alle weinig kieskeurige soorten die zowel in stedelijke als natuurrijke omgeving voorkomen. Hun achteruitgang werd echter al eerder ingezet: bij de eerste twee soorten bedraagt de afname de afgelopen twee jaar nl. meer dan 90%.
gekend. Enkel voor de Schedeldrager, een relatieve nieuwkomer uit het zuiden, is het waarschijnlijk dat de twee opeenvolgende strengere winters de soort gedecimeerd hebben. De overige zijn soorten met een lange vliegtijd in twee generaties, geen habitatspecialisten en ze gebruiken meerdere waardplanten: dat zijn kenmerken van robuuste soorten, wat eerder in hun voordeel zouden moeten spelen. Of deze negatieve trends zich doorzetten, valt af te wachten. Een langere tijdreeks uit een Antwerpse stadstuin wijst erop dat er wellicht sprake is van cyclische variaties met nu een neerwaartse trend na de topjaren 2006 en 2007. Om na te kunnen gaan of soorten echt een cyclisch populatieverloop hebben op langere termijn, moet de huidige monitoringinspanning nog jaren worden volgehouden. Dat we anno 2011 slechts van één locatie een iets langer lopende tijdsreeks hebben, is tekenend voor het enorme kennishiaat bij de nachtvlinders. Nieuwe vrijwilligers zijn dan ook van harte welkom om het enige meetnet te versterken waar je letterlijk informatie verzamelt terwijl je slaapt!
De redenen van deze variaties zijn nog niet Trend van drie soorten in stadstuin te Mortsel
Bron: nachtvlindermeetnetwerk
Trend van drie soorten in een stadstuin te Mortsel (verandering van de fractie van de nachten waarop ze gevangen werden).
19
Detail Grote kaardebol © Dre Vansteenvoort 20
Een netwerk van natuurstudievrijwilligers Samen zien we meer
Tekst:
Marc Herremans, Krien Hansen, Wouter Vanreusel, Dominique Verbelen, Iwan Lewylle, Angela Bartels, Wim Veraghtert, Gerald Driessens. Cover: mozaiek Natuur.focus 2010 © An De Wilde Pluim: © Maarten Jacobs Eindredactie: Marc Herremans & Pieter Van Dorsselaer Vormgeving: Karin Gielen & Pieter Van Dorsselaer
vleermuizen, zoogdieren, amfibieën en reptielen, paddenstoelen, …), andere hebben een bredere werking binnen een regio (Hageland, Dijleland, …). Samen met de werkgroepen kan Natuurpunt Studie een hele reeks projecten uitvoeren van inventarisatie, monitoring en soortbescherming.
Wijze van citeren: Natuurpunt Studie 2010 in vogelvlucht. Rapport Natuur.studie 2011/7, Natuurpunt Studie, Mechelen, België. © 2011 - Natuurpunt Studie, Coxiestraat 11, 2800 Mechelen, België. Alles uit dit rapport mag worden overgenomen mits bronvermelding, behalve de foto’s, waarvan het copyright bij de fotografen blijft.
Kijk ook eens naar:
Natuurstudiewerkgroepen bestaan er in alle maten en kleuren en zijn vaak al enkele decennia actief: sommige houden zich bezig met een specifiek thema (vogels, planten, vlinders,
Bron: Natuur.blad (2011): 10 (1) 38-39
Zin in natuurstudie? Zoek je een werkgroep in je buurt? > www.natuurpunt.be > (Natuurbehoud >) Natuurstudie Doe je aan natuurstudie en wil je meewerken aan projecten? > www.telmee.be en kies het project dat het best bij jou past Zorg dat ook jouw natuurwaarnemingen bijdragen aan onze gezamenlijke kennis! > www.waarnemingen.be
Onze publicaties: > www.natuurpunt.be > Natuurstudie > rapporten (studierapporten) > www.natuurpunt.be > Natuurstudie (totaaloverzicht per jaar) Overzichten projecten: > www.telmee.be: per project Waarnemingenportaal: > www.waarnemingen.be Enkele grote werkgroepen: > www.hylawerkgroep.be > www.zoogdierenwerkgroep.be > www.vlindermee.be en uiteraard...: > www.natuurpunt.be
Voor verdere info:
[email protected]
V.U. Chris Steenwegen, Coxiestraat 11, 2800 Mechelen
© Krien Hansen
Natuurstudie door vrijwilligers is enorm belangrijk voor de kennis van het voorkomen en de verspreiding van onze dier- en plantensoorten. De duizenden vrijwilligers die in Vlaanderen aan natuurstudie doen, vormen samen een onuitputtelijk kenniscentrum over onze biodiversiteit. Het is een kerntaak voor de dienst Studie van Natuurpunt om de natuurstudievrijwilligers te organiseren en ondersteunen. In lijn met het verenigingsmodel van Natuurpunt stimuleren we vrijwilligers om deel uit te maken van natuurstudiewerkgroepen. Werkgroepen spelen immers een sleutelrol in het motiveren en opleiden van vrijwilligers en in het uitbouwen van lokale werking en van een groter netwerk. In 2010 werd de waardering van de studiewerkgroepen verder uitgebouwd door het samenwerkingsmodel ‘Zin in natuur.studie’.
Colofon
Detail Grote kaardebol © Dre Vansteenvoort 20
Een netwerk van natuurstudievrijwilligers Samen zien we meer
Tekst:
Marc Herremans, Krien Hansen, Wouter Vanreusel, Dominique Verbelen, Iwan Lewylle, Angela Bartels, Wim Veraghtert, Gerald Driessens. Cover: mozaiek Natuur.focus 2010 © An De Wilde Pluim: © Maarten Jacobs Eindredactie: Marc Herremans & Pieter Van Dorsselaer Vormgeving: Karin Gielen & Pieter Van Dorsselaer
vleermuizen, zoogdieren, amfibieën en reptielen, paddenstoelen, …), andere hebben een bredere werking binnen een regio (Hageland, Dijleland, …). Samen met de werkgroepen kan Natuurpunt Studie een hele reeks projecten uitvoeren van inventarisatie, monitoring en soortbescherming.
Wijze van citeren: Natuurpunt Studie 2010 in vogelvlucht. Rapport Natuur.studie 2011/7, Natuurpunt Studie, Mechelen, België. © 2011 - Natuurpunt Studie, Coxiestraat 11, 2800 Mechelen, België. Alles uit dit rapport mag worden overgenomen mits bronvermelding, behalve de foto’s, waarvan het copyright bij de fotografen blijft.
Kijk ook eens naar:
Natuurstudiewerkgroepen bestaan er in alle maten en kleuren en zijn vaak al enkele decennia actief: sommige houden zich bezig met een specifiek thema (vogels, planten, vlinders,
Bron: Natuur.blad (2011): 10 (1) 38-39
Zin in natuurstudie? Zoek je een werkgroep in je buurt? > www.natuurpunt.be > (Natuurbehoud >) Natuurstudie Doe je aan natuurstudie en wil je meewerken aan projecten? > www.telmee.be en kies het project dat het best bij jou past Zorg dat ook jouw natuurwaarnemingen bijdragen aan onze gezamenlijke kennis! > www.waarnemingen.be
Onze publicaties: > www.natuurpunt.be > Natuurstudie > rapporten (studierapporten) > www.natuurpunt.be > Natuurstudie (totaaloverzicht per jaar) Overzichten projecten: > www.telmee.be: per project Waarnemingenportaal: > www.waarnemingen.be Enkele grote werkgroepen: > www.hylawerkgroep.be > www.zoogdierenwerkgroep.be > www.vlindermee.be en uiteraard...: > www.natuurpunt.be
Voor verdere info:
[email protected]
V.U. Chris Steenwegen, Coxiestraat 11, 2800 Mechelen
© Krien Hansen
Natuurstudie door vrijwilligers is enorm belangrijk voor de kennis van het voorkomen en de verspreiding van onze dier- en plantensoorten. De duizenden vrijwilligers die in Vlaanderen aan natuurstudie doen, vormen samen een onuitputtelijk kenniscentrum over onze biodiversiteit. Het is een kerntaak voor de dienst Studie van Natuurpunt om de natuurstudievrijwilligers te organiseren en ondersteunen. In lijn met het verenigingsmodel van Natuurpunt stimuleren we vrijwilligers om deel uit te maken van natuurstudiewerkgroepen. Werkgroepen spelen immers een sleutelrol in het motiveren en opleiden van vrijwilligers en in het uitbouwen van lokale werking en van een groter netwerk. In 2010 werd de waardering van de studiewerkgroepen verder uitgebouwd door het samenwerkingsmodel ‘Zin in natuur.studie’.
Colofon
Natuurpunt Studie 2010 in vogelvlucht Natuurpunt Natuurpunt is de grootste natuurvereniging in Vlaanderen. Duizenden vrijwilligers en meer dan 370 professionele medewerkers werken voor de bescherming van belangrijke biotopen, soorten en landschappen. Om dit doel te bereiken beschermt de vereniging de resterende natuur in Vlaanderen door het aankopen en beheren van gebieden, het bestuderen en monitoren van soorten en biotopen, door educatie van het brede en meer gespecialiseerde publiek en door het lobbyen bij beleidsmakers. Natuurpunt beheert een 500-tal natuurgebieden met een oppervlakte van ongeveer 18.200 ha. Op 31 december 2010 telde het ledenbestand van Natuurpunt 88.000 families.
© 2011 Natuurpunt Studie vzw., Coxiestraat 11, 2800 Mechelen -
[email protected]
