Expertise 2013, jaargang 7, nummer 5
Natuurlijk Leren, het ei van Columbus
Ellen Darricarrère Natuurlijk Leren is een inspiratiebron voor het fysieke lichaam van de mens. Alle zintuigen en waarnemingen worden aangesproken en vanuit een vrije binnenruimte ga je op ontdekkingsreis naar jouw unieke talenten. Met als doel je te ontwikkelen en een constructieve bijdrage te leveren in onze complexe maatschappij. Dit is het 3e artikel in de reeks. Na ‘Hoe het brein leert en omgaat met informatieoverload’ en ‘Hoe verwarring snel machteloos maakt’, is het nu de tijd om met moed een nieuw pad te bewandelen. Kun je met dezelfde mensen en middelen ‘Natuurlijk Leren’ introduceren in het bestaande hbo systeem? Ja, dat kan, omdat ‘Natuurlijk Leren’ een inspiratiebron is voor alle betrokkenen, waardoor de accu oplaadt en er een coherent werkveld ontstaat. En in dit veld ontstaan er nieuwe mogelijkheden en wordt de creativiteit gevoed. Mensen worden productiever en gaan beter in hun vel zitten, zodat het op termijn ook tot kostenbesparingen zal leiden. Het vertrekpunt: werken aan ontspanning. Het is goed je te realiseren dat de mate waarin een mens zich kan ontspannen een graadmeter is voor de mate van productiviteit. Werken aan ontspanning levert daarom veel mogelijkheden op en het creëert ruimte waardoor er alertheid ontstaat voor nieuwe opties die zich vaak net onder het oppervlakte van de vaste routine bevinden. Gezamenlijk werken aan ontspanning, zodat het fysieke lichaam zo optimaal mogelijk kan leren levert dus meer rendement op. Je overziet processen vanuit een ander gezichtspunt en bent verbonden met diepere lagen van motivatie in je eigen leven. 1
Heb jij de moed om te ontspannen en je eigen weg te bewandelen? Want ‘moed’ in plaats van ‘moet’ heb je zeker nodig. Om precies te zijn, je hebt de moed van Columbus nodig om vanuit het paradigma van een platte aarde in een boot te stappen en te ontdekken wat er achter de horizon is. Maar zie eens welke mogelijkheden er zijn ontstaan nu we weten dat de aarde rond is. Daar had zelfs Columbus niet van kunnen dromen toen hij met zijn boot de vrijheid tegemoet ging. Ik richt me in dit verhaal dan ook op de pioniers in het hbo, die ook ervaren dat het de wal is die het schip doet keren. Ergens in de geschiedenis zijn we een weg in geslagen die veel feitelijke kennis heeft opgeleverd, maar daarbij ook zaken heeft buitengesloten. Hulp van buitenaf. De crisis waarin we verkeren helpt ons daarbij. Zaken polariseren naar uitersten, zowel in de financiële wereld en in het ecologische systeem op aarde, als in de eigen belevingswereld van ieder individu. Ook binnen onderwijsinstellingen is dat het geval. Het gevoel om geleefd te worden, een klein onderdeel uit een grote machine te zijn, overladen te worden met informatie en opdrachten om controle te behouden over productielijnen, is herkenbaar voor veel docenten en studenten. Als individu voel je je vaak machteloos en afhankelijk van het systeem waarin je leeft en werkt. Maar doordat de tegenstellingen zo extreem worden, ontstaat er ook de mogelijkheid dat er iets openbarst en er in vruchtbare aarde gewerkt kan gaan worden aan een andere natuurlijke vorm van onderwijs, lesgeven en samenwerken. Figuur 1: Hoe staan de wijzers van jouw innerlijke klok? Is het moed of moet dat de tijd aangeeft?
Go where there is no path and leave a trail Maar hoe begin je als individu in die grote collectieve onderwijsmachine om moedig je eigen weg te gaan en vanuit inspiratie voor je vak een verbinding te leggen met de student? Om het stuur in je eigen werk in handen te houden is het belangrijk om een goede band met jouw persoonlijke missie te onderhouden. Als je het zicht daarop verliest, dan dobber je snel stuurloos rond in het grote systeem waarin er allerlei vragen en verantwoordelijkheden op je af komen. 2
En wie de grote missie helder voor ogen heeft, kan ook invulling geven aan de dagelijkse kleinere missies, zoals de inhoud van een les of een discussie met studenten of docenten. Vanuit een ‘Natuurlijk Leren’ besef begin je altijd met de missie van een idee, een plan, een droom of een project. Het is als het ware de software van de fysieke computer. Als dit besturingssysteem goed geïnstalleerd is, dan heb je grip op veel situaties die om je heen gebeuren. Het draagt voor ongeveer 60% bij aan het behalen van een gunstig eindresultaat. In de praktijk blijkt dat er op dit punt veel persoonlijke winst te behalen valt als je als individu je persoonlijke missie helder voor ogen hebt. Je stelt dan de goede vragen aan jezelf en de omgeving en het brein zoekt daarbij het juiste antwoord (1). Je werkt vanuit innerlijke vrijheid aan een groter doel dan alleen je eigen belang. Want dat is wel essentieel, je missie overstijgt het puur persoonlijke belang en is gestoeld op zijnskwaliteiten als goedheid, waarheid, eenheid, schoonheid en wording (2). Figuur 2: De meest ideale organisatie om de menselijke fysieke computer zo optimaal mogelijk te laten functioneren en de dialoog met de buitenwereld aan te gaan
. Kapitein zijn op je eigen schip, afrekenen met informatieoverload Het fijne aan een goede verbinding met je persoonlijke missie is dat er geen of slechts een minimale informatieoverload is. Dit komt omdat je heel gericht en gefocust bent, in je eigen systeem. Je kent je plan, weet waar de prioriteiten liggen en wat de eerstvolgende actie op je lijst is. Te veel overtollige informatie is vaak het gevolg van te gefragmenteerd bezig zijn, waardoor een te vol werkgeheugen het brein ervan weerhoudt grote antwoorden te vinden. De details missen de link naar de missie, hoofd- en bijzaken zijn in elkaar verstrikt en creëren verwarring in de binnenwereld. De neurologische niveaus van natuurlijke informatieverwerking (3) worden hiermee niet gerespecteerd. Het wordt daardoor moeizaam aan de grens tussen de binnen- en buitenwereld om te blijven staan voor jouw innerlijke overtuigingen.
3
Ik moet hard werken of werk ik met moed aan mijn hart? De oorzaak van deze fragmentatie gaat al ver terug. In de renaissance is er een scheiding ontstaan tussen geloof en wetenschap. Beide hebben zich los van elkaar doorontwikkeld, maar missen de andere kant van elkaar om volledig in balans aanwezig te zijn. Geloven in je eigen missie, dat jij iets kan toevoegen dat jou uniek maakt en waar de buitenwereld op zit te wachten, is geen vanzelfsprekendheid. Wij zijn opgegroeid met de boodschap dat je hard moet werken om iets te bereiken. Vanuit mijn positie zou ik liever zeggen: gebruik met moed je hart. Als je dat gaat doen, is je focus gericht op het overstijgen van beperkende overtuigingen die vaak al van generatie op generatie doorgegeven zijn tot in het hier en nu (4). Deze overtuigingen hebben continu en vaak onbewust invloed op de software van onze missie. Ze houden ons vaak klein en scheppen verwarring als we aan de grens met de buitenwereld komen. Hoog tijd dus om deze grens tussen de binnen- en buitenwereld te verkennen, te ontspannen en een helder zicht op je mogelijkheden te ontwikkelen. Natuurlijk Leren, ja natuurlijk... Uit eigen ervaring heb ik gemerkt dat het herordenen door middel van mindmappen en aanvullende oefeningen, helderheid heeft gecreëerd in vele lagen van mijn bewustzijn. Voor docenten die op zoek zijn naar een natuurlijker manier van lesgeven, is het een manier om alle aanwezig informatie die er in de loop van de tijd verzameld is, opnieuw te ordenen. Er hoeft niets weg, maar je streeft naar een natuurlijke ordening. Je verzamelt moed en kracht voor je eigen missie en gaat vanuit een hartsverlangen opnieuw naar hetzelfde kijken en zoeken naar bruggen die gebouwd kunnen worden. Ik heb inmiddels mijn pad gevonden en mijn missie en kennis over de werking van het fysieke lichaam opnieuw met elkaar verbonden. En door die deur voor mezelf te openen kan ik ook docenten en studenten deze doorgang wijzen. Op het moment dat je beseft dat je de ontdekkingsreiziger bent in je eigen leven, bloeien er nieuwe mogelijkheden op. Met dank aan het ei dat Columbus voor ons heeft achtergelaten. ‘Not at a crisis of nervousness do we stand now, not at a time for the vacillation of flabby souls; but at a great turning point in the history of scientific thought, at a crisis such as occurs but once in a thousand years, such as has not been witnessed for many generations. Standing at this point, with the vista of future achievements before us, we should be happy that it is our lot to live at this time and to participate in the creation of tomorrow.’ V.I. Vernadsky, 1932. Russische geoloog, geocheem en mineraloog. Bronvermelding 1. Reticulair Activerings Systeem uit het brein. 2. Paul de Blot, professor van de Nynenrode Business Universiteit 3. Gregory Bateson, Bioloog en filosoof. 4. Systemische rituelen, Daan van Kampenhout.
4
Ellen Darricarrère is systemisch leercoach en expert in het mindmappen van geheugenkastelen. Zij begeleidt mensen die de verbinding met zichzelf willen bekrachtigen of herstellen, om van daar uit een brug naar het collectieve onderwijssysteem te maken. Ze is in co-creatie met het stromende onderwijscollectief en hartverwarmendwijs: www.stromendonderwijs.nl www.hartverwarmendwijs.nl Zie www.houtvanzuid.nl voor meer informatie en data. Ik kom graag op locatie om met docenten en/of studenten te werken aan een betere verbinding tussen missie en belemmerende overtuigingen. Leren hoe het lichaam leert, informatie ordent en de unieke talenten van een individu kan laten opbloeien. Samen op weg naar een coherente werk- en leefplek vol inspiratie. Op 21-6-2013 van 10.00 tot 16.00 is er een kennismakingen dag in Leiden met mijn manier van werken, voor de aanbiedingsprijs van €70,- incl. BTW en lunch. Opgeven via
[email protected]. Op www.houtvanzuid.nl vind je meer informatie over data van de workshops.
5
