NAAR EEN VITALE ORGANISATIE MET MINDFULNESSTRAINING Symposium In dialoog over vitaliteit Ziekenhuis Bernhoven 19 januari 2016 Wibo Koole – directeur CvM
WAAROVER GAAT HET VANMIDDAG? 19 januari 2016
Wat gaan we doen? • Waarom vitaliteit/bevlogenheid belangrijk? • Wat is mindfulness en hoe helpt het? • Wat weten we van de effecten? • Wat zijn de kansen en risico’s van toepassen van mindfulnesstraining? • Zelf ervaren door een mindfulnessoefening. 19 januari 2016
Centrum voor Mindfulness • Onze missie: – Bijdragen aan de kwaliteit van leven en werken, opvoeding, onderwijs en gezondheid
• Door: – Trainingen, Opleidingen en Expertise (onderzoek, publicaties, vakontwikkeling)
19 januari 2016
19 januari 2016
TE BESTELLEN BIJ: www.managementboek.nl
Mindfulness en bevlogenheid in het vizier
ORGANISATIES EN MENSEN ONDER DRUK 19 januari 2016
19 januari 2016
Lekker aan de slag of… Werken gaat lekker Eigen tempo en ritme Geeft energie Motivatie uit jezelf Eigen welbevinden versterkt
Het werk moet af Pressie en controle Vreet energie Moet van anderen Doorgaan tot je erbij neervalt
LEKKER AAN DE SLAG ---------------- STUG AAN HET DOORWERKEN 19 januari 2016
Lekker aan de slag of… Werken gaat lekker Eigen tempo en ritme Geeft energie Motivatie uit jezelf Eigen welbevinden versterkt
Het werk moet af Pressie en controle Vreet energie Moet van anderen Doorgaan tot je erbij neervalt
LEKKER AAN DE SLAG ---------------- STUG AAN HET DOORWERKEN 19 januari 2016
19 januari 2016
Betekent voor teams… • Intensiever samenwerken nodig: je werk is afhankelijk van anderen • Slimmer werken: handig gebruiken van emoties onontbeerlijk • Zelfmanagement van het team zonder klassieke teamleider
19 januari 2016
En voor medewerkers… • Meer druk en daarmee goed kunnen omgaan • Emotionele zelfbeheersing tonen • Ondernemend en positief zijn, ondanks de toegenomen persoonlijke risico’s (door nadruk op zelfmanagement)
19 januari 2016
Gevolgen merkbaar… • Veel werknemers ervaren hoge werkdruk
• 45% werkgerelateerd verzuim door PSA (psycho-sociale arbeidsbelasting)
– Psychische klachten – Overspannenheid en burn-out – Vermoeidheid en concentratieproblemen
• Kosten voor werkgevers (2012): 2,7 miljard 19 januari 2016
Bron: Arbobalans 2014
– 40% Hoge taakeisen – 44% Lage autonomie (toegenomen!) – 9% Hoge emotionele belasting (zorg: 19%!!)
Wat is het? Wat train je?
MINDFULNESS
19 januari 2016
Mindless…
19 januari 2016
of mindful?
19 januari 2016
Mindfulness
Met opzet, van moment tot moment aandacht besteden aan de ervaringen die zich aandienen, zonder oordeel. Jon Kabat-Zinn 19 januari 2016
Mindfulness is emotieregulatie... met de volgende aspecten:
– Observeren van sensaties, percepties, gedachten, gevoelens – Niet reageren op de innerlijke ervaring – Beschrijven of benoemen met woorden – Ervaringen niet oordelen – Bewust handelen
Het gaat erom anders tot je ervaringen komen te staan en niet de ervaring zelf veranderen 19 januari 2016
Bron: Journal of management januari 2016
...door training van de aandacht MINDFULNESS
AANDACHT stabiliteit controle efficiency
COGNITIE capaciteit flexibiliteit
19 januari 2016
EMOTIE levenscyclus reactiviteit valentie
GEDRAG zelfregulering verminderde automatisme
FYSIOLOGIE stress respons neuroplasticiteit ouder worden
Lekker aan de slag of… Werken gaat lekker Eigen tempo en ritme Energiegevend
Het werk moet af Pressie en controle
MINDFULNESSTRAINING Energievretend
Motivatie uit jezelf Eigen welbevinden
Moet van anderen Doorgaan tot je erbij neervalt
LEKKER AAN DE SLAG ---------------- STUG AAN HET DOORWERKEN 19 januari 2016
De stand van zaken: kennis en ervaring
MINDFULNESS IN ORGANISATIES 19 januari 2016
Voorlopig
Redelijk zeker
Effecten in organisaties Prestaties
Relaties
Baan
Communicatie en kwaliteit relatie
Taak Burgerzin Veiligheid Deviantie
Niveaus Variabiliteit Buffers Doelen en motivatie
19 januari 2016
Conflicten hanteren Empatie en compassie Leiderschap
Welzijn Fysiek Psychologisch Gedrag
Teamwork
Zelf versus ander Klimaat
Weerbaarheid
Gedeelde mentale modellen
Groei
Mindful leiderschap training
Herstel
Redelijk zekere bevindingen • Prestaties
– Middenmanagers: hogere prestatiewaardering door supervisoren – Betere uitkomsten patiënten bij psychotherapeuten
• Relaties
– Betere kwaliteit communicatie – Beter emotioneel verstaan – Grotere compassie
• Welzijn
– Lager voorkomen van burn-out, stress en negatieve stemming – Hoger psychologisch kapitaal – Hogere betrokkenheid 19 januari 2016
Voorlopige bevindingen • Grotere mindfulness kan individueel – Welzijn bevorderen – Psychologisch kapitaal versterken (positief affect, hoop, optimisme) en zo bevlogenheid vergroten – Positieve emoties verbreden en verdiepen en zo bevlogenheid en welzijn vergroten
19 januari 2016
Voorlopige bevindingen 2 • Grotere mindfulness kan collectief – Sociale kant van leiderschap versterken (tevredener medewerkers) – Luisteren verbeteren en dialoog meer patient-gerichte maken – Zien van verschillende perspectieven – Emotionele cultuur positiever maken
19 januari 2016
Mindfulness en… • Bevlogenheid
– Nog weinig over bekend, een studie – Relatie (via niet-reageren) is indirect • Via positief affect • Versterking “hoop” • Via “authentiek functioneren”
• Welbevinden
– Direct effect van niet-reageren – Indirect via niet-oordelen 19 januari 2016
8 weken en hoe dan?
MINDFUL WERKEN TRAINING
19 januari 2016
De Mindful Werken-training • Trainingsduur 8 weken – Sessies van 2,5 uur plus hele oefendag – Thuis en op werk oefenen: half uur per dag
• • • •
Basisvaardigheden meditatie en yoga Toepassen in dagelijkse werkpraktijk Van elkaar leren Ondersteunend materiaal 19 januari 2016
Eigen onderzoek training laat zien… • Deelnemers rapporteerden lagere stressniveaus • Hogere mindfulness vaardigheden (het aandachtig kunnen zijn) • Deelnemers voelen zich effectiever in hun rol als manager en collega 19 januari 2016
Positieve effecten in rol… • 91% neemt meer tijd om te reflecteren • 87% merkt rustiger te zijn en meer overzicht te hebben • 85% laat zich minder meeslepen door emoties en gedachtestromen • 84% kan beter luisteren naar zichzelf en anderen • 82% signaleert sneller fysiek en mentaal wat er aan de hand is • 73% voelt zich vitaler en zelfbewuster • 73% kan meer gefocust werken • 69% kan de privé-werkbalans meer in evenwicht houden 19 januari 2016
En ook… • Deelnemers werden meer mindful • Konden ervaringen beter accepteren • Gingen minder negatieve emoties op de werkvloer ervaren • Waren minder om extrinsieke redenen gemotiveerd hun werk te doen
19 januari 2016
Hoe doet mindfulnesstraining dat? • Individueel
– Versterken aandacht en verbreding observatievermogen (signalen) – Versterken non-reactiviteit en nietoordelen – Omgang met stress verbeteren
• Team
– Doorzien emoties – Kwaliteit communicatie 19 januari 2016
Een oefening
19 januari 2016
MINDFULNESS INDIVIDUEEL
19 januari 2016
Beter gebruik van eigen signalen
Fysieke
Emotionele
Gedachten
Handelingen
19 januari 2016
19 januari 2016
19 januari 2016
Multi-taskend rondrennen
19 januari 2016
Of je eigen bevlogenheidsbarometer hanteren
19 januari 2016
MINDFUL TEAMWERK
19 januari 2016
Mindful teamwerk: de groene zone COMPASSIEVOL PRESTEREN SAMENWERKEN DOOR DIALOOG POSITIEVE EMOTIE-CULTUUR VEERKRACHT OP PEIL TEAMAANDACHT RICHTEN
STRESSCULTUUR
Ik-communicatie
Afschuiven
MINDFUL MANAGEMENT
Targets en afrekencultuur
-
Aspiraties en stevig prestatieethos
GROENE ZONE VAN MINDFULNESS
Wijcommunicatie
Gezamenlijke verantwoordelijkheid
STUG AAN HET DOORWERKEN --------------- BEVLOGEN AAN DE SLAG 19 januari 2016
Stresscultuur
Groene zone van mindful teamwork
Teamaandacht richten
Algemeen Fixatie op doelstellingen
Focus op aspiraties
Ik-communicatie
Wij-communicatie
Schuld bij anderen buiten het team
Verantwoordelijkheid nemen als team
Doen zonder overzicht
Weten wat je aan het doen bent Veerkracht op peil houden
Veerkracht Stress en burn-out onvermijdelijk
Veerkracht en balans
Actie heeft prioriteit boven reflectie
Regelmatig schakelen tussen actie en reflectie
Onbalans tussen introversie en extraversie
Balans tussen introversie en extraversie Emoties doorzien en in spel brengen
Emotionele intelligentie Alleen rationeel denken van belang
Emotionele intelligentie benutten
Lastige situaties wegmoffelen
Aan de slag met lastige situaties Dialoogcultuur creëren
Cultuur van dialoog Gewoonteluisteren
Open mind
De ladder op: alleen bepleiten en debat
De ladder af: onderzoeken en dialoog
Verticale besluitvorming Feedback als kritiek
Horizontale dialoog Feedback als voortdurende zorg voor wat beter kan
Debat-cultuur (winnen of verliezen)
Dialoog-cultuur (win-win) Compassie en leren belichamen
Compassievol presteren Gericht op resultaten alleen Doelen halen ìs het werk Meeleven afweren (empatische stress) Afrekencultuur
19 januari 2016
Rol manager
Gericht op resultaten én samenwerking Prestaties leveren is de vrucht van teamwerk Meeleven én veranderen (compassie) Cultuur van leren en coaching
Kansen en risico’s
MINDFULNESS EN HR-BELEID
19 januari 2016
Kansen en risico’s • Geen wondermiddel op korte termijn • Structurele inbedding nodig • Is niet alleen HR-of vitaliteit maar ook management en teamkwestie
19 januari 2016
DANK JE WEL!
19 januari 2016
