Naar een taxonomte van

Naar een taxonomte van

zorg voor j.rgd Resultaten van e e n e mp i r i s c h eontwikkelproced u re1 E l s E v e n b o e rE , r i k K n o r t h , A n n e - M a r i eH u y g h e n , T u i n s t r a& M e n n o R e i j n e v e l d Jolanda

A taxonomy of care for y o u t h : Results of an empirical developmentprocedu re Ortbopedagogiek: Onclerzoak en Pruktijk.,53 (7-B),296-307 ( OG a r a n r I t S S X 2 2 1 1 - 6 2 7 3| j u l i - a L r g t r s r u 2 s0 1 4

SAMENVATTINC I)otentieel eflecrievr' conrponen[en van inten'errties in de zorg voor jer.rgdzijn moeiiijk vasr re srellen, mede vanu'egeeen gebrek aan gestandaardiseerdeinstrumenfen voor het classiÍicerenvan c'lebelangrijks t e z o r g k e n m e r k e n . H e t c l o e lv a n c l i t o n d e r z o e k r s o r n ( 1 ) d e s t a p p e n d i e z i j n g e n o m e n i n d e o n n v i k k e l p r o c e c l u r ev a n e e n z o r g c l a s s i f i c a t i e - i n s t r l l m e n tre b e s c h r i j v e n ( 2 ) d e r e s t r l t a r e nt e b e s c h r i j v e nq u a i n d e l i n g i n d o m e i n e n c r - rc l a s s i f i c a r i ev a n z o r g i n h o u d e n ( 3 ) I ' r e tl - r i e r u i rv o o r t g e k o m e n c l a s s i f i c a r i e s y s r e e m , qenaarnd Ta-xonor.r.ric valr Zorg voclrJeugd (Taz_;e De onrrvikkeiprocedure besrond r-ririn), te 1-rre5e6s..en. f e r v i e w sm e t e . \ p e r r s c, e n a n a l y s ev a n i r r t e r v e n t i e b e s c h r i j v i n g e ne,e n a n i r l v s ev a n z o r g d o s s i er s , h e r o r g a n i s e r e nv a n k e n n i s k r i r r g e n ,s t a n d a a r d i s e r i n gv a n l t e t c l a s s i f i c a t i e n i v e a tet ,n c e n p i l o r o n d e r z o e k n a a r d e b è r a v e r s i ev a n T A T ) E .D e r a - r o r r o r n i eb e s r a a ru i r z e s d o m e i n e n : ( 1 ) i n h o u d v a n d e z o r g ; ( 2 ) j r - r r i d i s c h ec o n f e x r ; ( 3 ) d u u r v a n d e i n r e r v e n t i e ;( . 1 )i n r e n s i t e i r v a n d e i n r e r v e n t i e ;( 5 ) z o r g o n t v a n g e r sv a n d e i n t e r v e n r i e ;c n ( 6 ) experrisevan de prol'essionais.De tern-rinologievoor beschrijving van de zorgprogramnra s en r-r-roduies i s o p m e s o - n i v e a t t .H i c ' r d o o r i s d e b r u i k b a a r h e i d e n i r a n r e e r b a a r l - r e ivda n d e t a x c - r r r o r n i e n de dagelifkse praktijk \/ergroot. T,tzl\ bieclt mogelijkheden onr op een gestrLrcrureerdeu'ijze informarie re verzanrr'lerr o v e r b e l a n g r i j k ea s p e c t e nv a Í r h ec z o r e p r o c e - sl v. Í e td c - z ei n F o r m a r i ek a n d e r e l a r i et u s s e n d e p r o b l r ' m r ' nv a n kinderen en de zorg clie zij ollrvangen onderzochc u,orden. De krachr r':rn TAZIE rs dat her raanru,crk van de taxonomie karr rvorc{engebruikt \/oor een Lrredevariêteir aan organisaciesbinnen de zorg voor jeugd. Verder onderzoek is teu.'ensromdat het insrn-rnrent tor nu alleen gebrr-riktis bir-rneninstellingen in de provincie Groningen. Kernwoorden:

tL\onorrrie, zorq voor jer-rgd,instrumentontrvrkkeling, bnrikbaarheid, hanreerbaar]-reid

Orthopedagogtek:Onderzock en Praktijh, 53 (7-B), 296 (juli/augustws 2014)

O N T W I K K E L P R O C E D U R EJ É f RESULTATEV NA N E E N E M P I R I S C H E

SUMMARY in child ancly6111[ carearehard tcr componentsof inrerventions Statenrents abotrtporentialh'eÍ'fective m a k e b e c a u s eo Í t a l a c k o l t a s r a r - r d a r d i z eidn s r r r - r r n e n tÍst o rc l a s s i f v i n gt h e m o s r s a l i e n t c a r c c h a r a c r e r i s t i c s . procec|.treof a classificaTl-reaim of tl-risstudv is ro (1) describc tl-rediÍ'Í'erentstages oFthe dc'r,elopt-nerrt t i o n s v s r e r l , ( 2 ) p r e s e n t r n gt h e r e s u l r sc o n c c r n i n s t h e d o n - r a i n sa n d c l a s s i f i c a t i o no f c a r e a n d ( 3 ) p r e s e l l t ins the Taxonornv oF Care for Youth (Tocr.r'). Tl're developrnent procedttre comprised diÍ'ferenr stases i . e . e x p e r t i n t e r v i e u ' s ,a n a l v s i so f i n t e r v e n t i o n d e s c r i p - r t i c - l an ns a , l y s i so f c a r e r e c o r d s ,m e e t i n g o 1 ' e x p e r t s , . h e o p e r a r i o n a l \ / e r s i o nc c r n s i s t so f s i x d o m a i n s : s t a n d a r d i z a t i o n a n d t h e p i l o t t e s t i n s o f t h e b e t a v e r s i c l nT ( 1 ) c o n r e n r so F r l - r ei r r r c n ' c r r r i t . r(n2;) j t L t l i c i a cl o n t e x t ;( 3 ) d u r a t i o n o f t h c i n t e r v e n t i o n ;( 4 ) r n r e n s i t v o F r l ' r e ' i n t e r v e n t i o n ;( 5 ) i n t c r v c n t i o n r c c i p i c u r s ;a n d ( 6 ) e x p e r t i s eo í ' p r o f e s s i o n a l sT. h e t e r t . n i n o l o s i e us s e d t o d e s c r i b et r e a r m e n t p r o g r a l - n sa n d r r o d u l e s a r e a t t h e m e s o - 1 c ' r ' eBl .v d o i n g s o . t h e f e a s i b i l r t ya n d m a n . O C I T Yp r o v i d e s t h e o p p o r t u n i t v t o g a t h e r a q e a b i l i r vo f t h e t a x o n o r n i c s v s t e m i n d a i l v p r a c r i c ei n c r e a s e d T care organizariolrs. Witl'r this kind ir-rÍtormaric'lr-r c'lr-r ir.r-rporrantcharacteristicsoFcare and rreatmc'nt u,itl-rir-r o F i n f o r r n a r i o n t h e a s s o c i a t i o nb e f u ' e e np r o b l e m b e h a v i o t r r o F c h i l d r e n a n d t h e c a r e r e c c i v e dc a n b e e x carr be useci b1'variolrs rvpes oFcare orqanizaticrrrs amined. The srrengrh oíTc-t<--rtis rhar its Frameu'c'rrk rvithin cl'rilcland volrrh care. lvlore researchis necessary,becattseLlntil no\\' the instrument \\'asonlv r-tsed u , i t h i n o r g a r - r i z a r i o r -i n r sr h e p r r o v i n c eo f G r o n i n g e n . K e y w o r d s : t a x o n o r n v ,c h i l d a n d v o u t h c a r e ,i n s t n r m e n t d e v e i o p n r e n t ,l e a s i b i l i r y

OVER DE AUTEURS K. Els Evenboer, MSc., is prromovcnda bij de aFdclirrgOrtl'ropedagogiek van de Rijkstrrriversiteit Groningen, E-mail:k.e.evenboer(Dms.nl.Prof. dr. EJ. (Erik) Knorth is l-roosleraarOrthopcdagogiek/Jetrgd. r. z o r e b i j d e a f d e l i n q O r t h o p e d a g o g i e k v a n d e R i j k s t r n i v e r s i r e i rG r o n i n g e n , E - n a i l : e . j . k n o r t h @ r t r s . n l D Anne-Marie M.N. Huyghen is clocc'ntbij de afdeling Ortl-ropedaqosiekvan c-leRijksr-rniversiteitGronin. r . J o l a n d a T u i n s t r a i s s e n i o r o n d e r z o e k e rb i j d e a f d e l i n s G e z o n d s e n , E - t n t i L a . n r . n . h u v g h e n @ r u g . n lD . roí. clr. l - r e i d s u , c t e r - r s c h a p pU en r -irv.e r s i t a i r N ' l c d i s c hC e n f r t r r n G r o r r i n g e r - rE, - m c t i lj:. t t r i n s t r a O1 ( D u r n c g . n lP Gezondheidsu'etenschappen. S . A . ( M e n n o ) R e i j n e v e l di s h o o g l e r a a rS o c i a l eG e n e e s k t r n d eb i j d e a f c - l e l i n e Unir.,ersitairMedisch Centrtrrn (ironingen, E-mail:[email protected]'rl.

ABOUT

THE AUTHORS

K.E. (Els) Evenboer, lr4Sc.is researchassociate,I)epartment of Special Needs Education and Yout[-rCare. D1r . E J . ( E r i k ) K n o r t h i s F r - r p 1 r1o U n i v e r s i t v o í G r o n i n s c n . t h e N e t h e r l a n d s ,E - m a i l :k . e . e v e n L r o e r ( d r u s . n r n d Y o t r t l ' rC a r e , U n i v e r s i r v o f Í ' e s s o ro f C h i l d a n d Y o u t h C a r c , D e p a r t n r e n t o F s p e c i a l N e e d s E d u c a t i o r - a Dr. A.M.N. (Anne-Marie) Huyghen is assisrant Groningerr, the Nerherlands, E-mail:e.j.knorrl-r(arr-rg.n1. , n i v e r s i r vo f G r o n i n g e n . t h c N e t h e r p r o f e s s o r .D e p a r t n r e n t o F s p c c i a l N e e d s E d u c a t i o n a n d Y o u r l - rC - a r eU lar-rcjs, E-mtril'.a.m.n.huvghc'n@ppsu'.rtrg.nl.Dr.J. (folanda) Tuinstra is assistant prrofessor,Deprarttnenr , n i v e r s i r l ' o f G r o r - r i r r g e nt,h e N e t h e r l a r r d s . o f H c a l r l - rS c i e n c e s .U n i v e r s i t ) ' N l e d i c a l C e n t e r G r o r r i n g e r - rU L , - m a i l : j . t u i n s t r a O 1 @ u r n c s . nDl .r . S . A . ( M e n n o ) R e i j n e v e l d , N Í D , i s Í ' t r 1l1) r o F e s s oor F C o m r r r u u i t v M e d i , n i v e r s i t ) ' M c d i c a l C c n t e r G r o n i n g e n . U n i v e r s i t ) ,o f G r o n i n g e n , t h e c i n e . D e p a r t r n e n t o Í ' H e a l t i r S c i e n c e sU (dtr j rei nevel tn cg.n l. Netl'rerland s, E-matl: s.a. d

-EE.

E L SE V E N B o E R ,E R I KK N o R T H , A N N E - M A R I EH U Y c H E N , J o L A N D A T U I N S T R A& M E N N o R E U N E V E L D

I n l e i di n g In het veld van de zorg voor jeugd zien vi'e een groeiendebelangstellingvoor onderzoek naar de kenmerken van de zorg en hulp, die kinderen en jeugdigen rrret gedragsmarigeen emotionele problemen en hun opvoeders f,eitelijk onwangen (Ballinger, Asburn, Low & Roderick, 1999; Chorpita & Daleiden, 2009 Cjaza, Schulz, Lee, & Belle, 2003; E z e l le t a L . , 2 0 1 1H ; arden & Klein, 2Ol1; Lee

siteit en complexiteit van de interventie. Er zijn vrijwel geen gegevensvoorhanden over het gebruik van deze taxonomieën in de dagelijkse prakdjk van de zorg. Echrer, \vanneer een ta-\onomisch systeem gebruikt dient te worden om systematisch inflormatie te verzamelen over de f,eitelijk aangeboden zorg aan cliënten, dan is de bruikbaarheid van een dergelrykinstrument in de dagelijksepraktrlk van groot belang.

& Barth, 2OlI Lee, Bright, Svobocla,Fakun-

De door ons gevonden taxonomieën gebrui-

moju, & Barth, 2010; Ryan & Schuerman, 2OO4;Zeira & Rosen, 2000). Deze interesse hangt samen met de behoefte meer inzicht te krijgen in de kwaliteit en effectiviteir van de zorg voor jeugd. Daartoe is informatie no-

ken allemaal domeinen, categorieënen subcategorieënom de inhoud en kenmerken van de aangebodenzorg te classificeren.Her ni-

dig aan zowel cle'kindkant' als de'zorgkant' zodat kan u'orden nagegaan ofer een goede aFstemming tussen zor gvraagen zorgaanbod is gerealiseerd.In tegenstellingtot l-retgrote aantal (diagnosrische)instrumenten om de 'kindkant' in kaart te brengen, is er een gebrek aan gestandaardiseerdeinstrumenten voor het registreren en classificerenvan de inhoud van de aangebodenzorg. Dit maakt

v c a u v a n c l a s s i f i c a r i vc a r i e e r tv a n m i c r o - r o r macroniveau (De Jong, 1995). Classificaties op microniveau verwijzen naar specifieke technieken en activiteiren ('verrichtingen') die tijdens de behandeling worden ingezcr. ClassiÊcatiesop mesonivear-r verwijzen naar interventies en behandelmodulen die voor bepaalde typen problematiek worden toegep a s r .C l a s s i f i c a t i eosp m a c r o n i v e a uv e r w i j z e n r.aar zorgprogramma's of voorzieningen op een meer geaggregeerdniveau zoals we die

het moeilijk om uitspraken te doen over de potentieel eflfectievecomponenten van zorg (DeJong, Horn, Gassau,ay, Slavin, & Dijkers,

bijvoorbeeld tegenkomen in beleidsdocumentatie.

2004;Ezell er al.,2011;Schulz,Czaja,McKay, Ory, & Belle, 2010; \Yeersing,Weisz, & Donerberg,2002).Een taxonomie die de belang-

De taxonomie die in dit artikel gepresenteerd wordt, beoogt vorm te geven aan een classi-

rijkste aspecten van het zorgproces kar-rclassificeren,zou kunnen helpen om uitkomsten van zorg - is de cliënt erop vooruitgegaan?en behandelkenmerken- welke zorg onwing de cliënt? - empirisch met elkaar te verbinden (Lee & Barth, 20II), en zo meer ztcht te krijgen op de werkzaamheid van intervencies voor jeugcligen en hun families. Een recent overzicht (Evenboer, Huyghen, Tuinstra, Reijneveld, & Knorth, 2012) laar zien dat er de af,gelopentien jaar verschillende ta-xonomieënop het gebied van gezondheidszorg,gezinsgerichtezorg, en zorg voor jeugd zijn ontu'ikkeld. Deze taxonomieën omvatten domeinen als de inhoud van de zorg, de setting waarin de interventie plaatsvindr, de ontvangers van zorg, en de inren-

ficatie van zorg op mesoniveau.Dit lijkt het meest gepaste niveau voor een taxonomie die gebruikt zou kunnen worden om de zorg voor (grote) groepen jeugdigen in de dagelijkse praktijk te monitoren. Informacie verzamelenf registreren op het microniveau van werkzaamheden is tijdrovend voor een professional.Wanneer dit op grote schaal zou worden gevraagd, is er een behoorlijke kans op mislukking vanu,egehet té grote tijdsbeslag (Van Yperen, Konijn, & Ten Berge, 1999). Het verzamelen van iníormatie op macroniveau is te grof,mazíg;het leert ons niet welke zorgcomponenten een rol spelen bij het verkrijgen van meer oFminder goede resultaten. Het mesoniveauligt tussen deze trveeclassificatieniveausin en houdt het midden russen te speciÊekeinformatie en te algemeneinformatie over de aangebodenzorg.

LTATEN vAN EENEMprRrscHE o NTwrKKELpRocEDU RESU RE ttEir'r

Hoewel de enkeletaxonomieën die er bestaan verschillende domeinen omvarten die van belang zijn voor l'ret classificeren van zorg en bel-randeling,is geerrvan deze instrumenten afiCoendeontwikkeld voor gebruik in de dagelijkse praktijk (Evenboer et al., 2OI2). Daarnaast is er nauwelijks informatie over de psycl-rometrischeku'aliteiren van deze taxononrische systemen.Op basis van de bescudeerdeliteratuur (Evenboeret al., 2OI2) concluderen r,r,e(a) dat er zevendomeinen zijn dre relevant zijn als onderdeel van een zorgta-xonomie voor jeugd,namelijk "inhoud van een inrerventie","ontvangersvan de intervencie",

ganisatiesen bestuurlijke organen in NoordNederland, die zich richten op de zorg voor kinderen en jongeren met eedragsmarigeen errotionele problemen. Eén van de hoofddoelen van C4Youth is I'retonderzoeken van de relatie tussen de kenrnerken van cliënten inclusieFde psychosocialeproblemen waarmee zij te kampen hebben, de aangeboden zorg, en de uitkomsten van de zorg in termen van bijvoc-rrbeeldverminderde problen'ratiek en toename van competenties; en dir alles binnen een omvangrijke populatie kinderen en jongeren met gedragsrr-ratigeen enrori-

"expertisevan prof,essionals", "duur van een interventie","intensiteir van een interventie",

onele problemen (Knorth, Reijneveld, Van Eijk, Noordik, & Tuinstra, 20II). Her in deze context toePassen van een ta.xonomre kan

"juridische context \/an een inten,entie" en de "setting rnaarin de interventie plaacsvindt", en (b) dat de hanteerbaarheidvan een taxo-

helpen om inzicht te krijgen in een gedeelte van de "zu.,artedoos" r,an de zorg (Sinclair, 2010).

nomie voor in de praktijk werkende professionals hoge prioriteit moet krijren. Het doel var-rdit onderzoek is om een empirisch ontwikkelde taxonomie van zorg te presenterendie seschikt is voor gebruik door professionals, waarbij we ruin-r aandacht besteden aan het ontu'ikkelproceszelf Opeenvolgend zullen we presenteren:(1) de stapperr

De zorgorganisatiesdie deelnamen aan dit onderzoek houden zich bezigmet eerstelijnsgezondheidszorg (GGD Groninqen), met jer-rgd-en opvoedhulp (Elker), en met geestelijke gezondheidszorgvoor kinderen cn jongeren (Accare;JonxI Lentis).

die zrjn genomen in de onnvikkelprocedur.' van een zorgclassificatie-instrumentte beschrijven; (2) de resultaten re beschrijven

O n twi kkelstadia

qua indeling in domeinen err classificatievan zorginhor-rclen (3) het hien-ritvoortgekomen classificatiesysteem,genaamd Taxonomie van ZorgvoorJetrgd (Tn1e), te L)resenteren.

JE bestond uic versci-riilendestadia, waarin eerst een literatuuronderzoek werd tritgevoerd. Het betrof een proceswaarin eersteen kader werd ontwikkeld, vr/aarnawe informatie verzamelden mer behtrlp van dir kader. Vervolgens analyseerdenwe de inFormatie

Methode De ta-xonomieis ontwikkeld in de conrexr van de - mede door ZonMw gefinancierde - Academische Werkplaats voor Jeugd C4Yourh (afkorring \/c)or:Collaborative Centre on Care for Children and Youth with behavioural and emotional problems, wu,rv.c4\,outh.nl). Deze u'erkplaats (van start gegaan begin 2010) is een samenwerkingsverband van (academische)kennisin-stituten,zorgor-

De empirische ontwikkelprocedure var-rTAZ-

waarbij de uitkomsten van een eerder stadium het r-ritgangspuntvormden voor het volgende staclium. Elk van deze stadia l'reef,t sigrrificant bijgedragen.Zij zullen - met uitzondering van het literatuuroverzicl-rt- hierna kort worden besproken. Interuiews7t7et expertl De eerste Fasena het literatu Llroverzicht besto nd ui t i n tervi ews met vijlexperrs die werken bijaanbiedersvan zorg voor jeugd, kenniscentraen universiteitenin Nederland. Het doel was orx kennis en ervaring van dezedesktrndigente verzamelenmet

-T'MI

E L SE V E N B o E R ,E R I KK N o R T H , A N N E - M A R I EH U Y C H E N , J o L A N D A T U I N S T R A& M E N N o R E U N E V E L D

betrekkir-rgtot het ontwikkelen van een zorg-

u'elkekenmerken van het zorgprocesworcLen

ta-xonomie.De inhoud van het semi-gestrllctureerde interl'iew, uitgevoerd door de eerste

geregistreerdin deze dossiers,en nagaan of dossiers voldoende inforrnatie bevatten om

(A.M.N.H./EJ.K.), auteur en t\vee co-aLrteLlrs was mede gebaseerdop de resultatenvan het verrichte literatuuronderzoek (Evenboer et

de belangrijkste aspecfen van de geboden zorg te classificeren.De aandacht u'as daarbij speciaalgericht op de volllende thema's: rvelke interventie werd geboden, de jLrridi-

aI.,2012). Gespreksthema'swaren de vereisten voor de domeinen, carcgorieëncn subcategorieen (uni- oF multi-axiaal), het gebruik

sche context rvaarin de zorg plaatsvond, de ir-rtensiteiten duur er\/an,de ontvangersvan

van overlappende oF elkaar r-ritsh-rirende cade zorg, en de expertise van de betrokker-r tegorieën,l-rette hanteren classificatieniveau professional(s).Bij twee van de vier deelnc(micro/meso/macro), en de toepassing van mende organisaties u,erden 25 rvilleker,rrig een hiërarchischestructllur. Verder werd de deskundigen gevraagdnaar de dorneinen die i n e e n t a x o n o m i e o p g c n o r n e nz o u d e n m o e ten u,orden en naar hoe deze te structLlreren.

geselecteerdedossiers van kinderen en gezinnen die zorg en bel'randelingor-rrvinqen bestudeerd.De analyseis uitgevoerd door de

De volgende Ítasebetrof het vinden van een manier orn de door de zorgorganisatiesaan-

werd systemacischnagegaan ir-rhoevcrre inforn-ratiebescl-rikbaar was in het zorgdossier

geboden interventiesre rubriceren.

van het kind over de genoemdertherna's.De analysel-rielpom te bepalenu,elkeclonreinen in een zorgtaxonomie zorrden trroeten \\,'orden opgenomen. Het literatuuronderzoek,

Ana\se udn inten,cntiebcschrijuingen.In l-ret tu,eede sradium verzamelden we inforn-ratie over alle interventresdie door de partnerorganisatiesAccare,Elker, GGD Groningen en Jonx I Lentis werden aangeboden. Van elke zorgorganisatiedie aan C4Youth deelneemt rverden protocolbcschrijvingen verkregen v a n d e d o o r h e n a a n g e b o d e ni n t c r v c n r i c s . Een protocol bevat inforr-natie over wat een intervcntie inl-roudt en'ui'elke activirciren plaatsvindenmet de cliënt. Op basisvan deze inf,ornratieen voorbeelden uit de literatuur waren w,e in staat een gestructureerd overzicht van de interventies te gevcn mer een voorlopige indeling naar I'roof,d-en subcategorieën.Daarbij bleek overigensdat de organisatiesverscl-rildenin de mate van gedetailleerdheid van interventiebescl-rrryr'ingen. De dara rverden verzameld en gear-ralysecrd door de eerste aLlteLrren besproken met alle coallterlrs.De volgende fasebcstond uir het beoordelen of informatie over de aangeboden zorg aFgeleidkon rvorden r,ritde zorgdossiers van kinderen. Ana$se uan zorgdossicrs.In dit stadiurrl analyseerdenwe een steekproef van 50 dossiers van kinderen in de instellingen die deelnamen aan het C4Youth-onderzoek. Op deze manier konden we de vraag beantwoorden

eersteallteLrren een onderzoeksassistent. Er

de interviews met experts, de intervenriebescl-rrijvingenen de ar-ralysevan zorgdossiers samen gaven inptrt vc)orrc.q. restrlteerdenin het ontw,erp van een eerste versie van TAZ-1E. Aangezien de bruikbaarl-reidvan het instrument cruciaal is, r,roegenwe in de volgende Faseexpertsom de hanteerbaarheidvan deze eersteversiete beoordelen. Kennisleringen. In dir vierde stadiun-r u,erd de eersterrersievanTlzle besproken in een kenniskring met experts. Het doel u'as om deskundige professionals te betrekken bij het verfijnen van de taxonomie. We hebben experts uitgenodigd van elk van dc-organisarics die deelnemen aan C4Youth, aansevuld rxet collega's van alle andere relerzantezorg- en ir-rde regio; dit resulteeru'elzijnsorganisaties (1 rnan, de in een groep van 15 proÍiessiorrals 14 r.,rouwen).De qroep bestond voornamelijk uir zorgprofessionals en daarnaast enkele beleidsFunctionarissen. De experts verteqenwoordigden vrijrvel het gel-relecebied van zorg voor kinderen cn jor-rge ren met gedragslnatige- en effrotioneleproblerren. Na een introductie en de presentatievan er-rkele caslls vignetten, rverd elke deelnenrer gerrraagdon-r cle taxonomie toe te passen op deze caslrïs-

Eftrl vAN EENEMprRrscHE oNTwTKKELpRocEDURE REsuLTATEN

eel en ir-rde groep.

tie: labels varieerdenvan benamingen zoals "modeling" of "empatl-rischluisteren" - ter-

De feedback berroF voornamelijk dc rerminologie die gebruikr u'erd. Sommige organ i s a t r e s n o e m d e n d e e e n l - r e d e nb i n n e n d e geboden zorg bijvoorbeeld "interventies"

men die verwijzen naar het micronrveall van behandeltechnieken tot benaningen zoals "poliklinisch werk", "school" of "pleegzorg", \\,at zeer algen-rene oF macroniveau aand u i d i n g e n v a n e e n i n r e t - v e n r i ez i j n . V e n - r i t

riek, alsrnedeom f,eedbackte geven,individu-

terw,ijlanderen de term "behandelmodulen" gebruikten. War betref,t het eerste domein van de taxonomie, de inl'ror-rdvan ecn inrerventie, besloten u,e vooralsnog de labels te

de meeste labels \/erwezen echrer naar eel-l tussenliggend nirreau, het mesoniveau van

Een zorg- of bezorg- oÍ'bel'randeln-rodules. is een aflgebakendbehandell-rar-rdelmodule gebruiken die de aan C4Youtl'rdeelnemer-rde programma dat roepasbaaris c-rpmeerdere doelgroepen (De Ruvter, 2000). In dir staorganisaties zelF gebruiken ter aanduiding diurn voerden we een controle uit op de lijst van hun zorgaanbod. Dit rnaakt het voor de professionalsals eerstegebn-rikersvan de taxonomie gemakkeiijker on-rde aangeboden

lavar-r inn-riddels verkregen ta-xonor-t-tische Aanduidinger-rop microbels of categorieër'r.

zorg binr-rerrde eigcrr organisarie rt- herkennen en berrouwbaar te registeren.Het resultaat \r,as- voor elk van de vier deelnemende zorgorganisatiesapart - een serie I'roofd- en

niveau werden verrvijderd en samengevoegd tot het rnesoniveall:macroniveau labelswer-

rran zorg birrnen het eerste subcategc-rrieën don-rein. Alle deelnemers stemden in nret dezevorrngeving.De eerstealltellr voerde de

den met de hulp van contactpersonerrin de deelnemende zorgorqanisaties uirgesplitst rot meerdere mesoniveau labels. Dit resulteerde in een ta-xonomiemet een inhouds-

domein, uirsluiter-rdgeformuleerd in terrnen aanpassingendoor, u'ar leidde tot een tu,eedc- van nresoniveaubeschrijvingen. versievan de T A7)h. Pilotonderzoekbèta uersie. Het doel van het Vervolgens rverd er een ru'eede ker-rniskring laatste sradiurn \\,as om de nu ontwikkelde nret deskundigen eeorganiseerd.Op deze bijeenkornstpresenteerdenu.ede aangepaste rrersie van de zorgtaxonornie. Dezelf,de experts rverden uitgenodigd opnieurv deel te neffren.Als ze verl'rinderdwaren u,erdeen collega vanuit dezelÍ'deorganisatietritgenodigd ( N - 1 5 ; I m a n , 1 4 v r o u u ' e n ) .M e t n i e u u ' e casusbeschrijvingenu'erd de deelnernersge-

taxonomie op een rvillekeuriggekozensteekproeír'an elektronischeoF papieren dossiers (N : 56) van kinderen in de (geestelijke)gezondl'reidszorg en jeuedzorg te testen op hanteerbaarheid. Het pilotonderzoek ll'erd uitgevoerd door nvee masterstLldentenvan

de RijksuniversiteitGroningen, onder supervisie van de eerstealrtellr. Als resultaat van vraagcl om te beoordelen oF de ta-\ol'rol-nic de pilot onderging TAZJEnog enkele laatste kleine veranderingen.Er werden bijvoorbeeld hanreerbaarer.rbegrijpelijk was. Het doel van 'gebruitwee in hoge mate overeenkomende interdeze bijeenkomst was tevenson-rde kersvalicliteit'van ons svsteemte garanderen venries gecombineerd en vervolgens onder één naam in I'retsysteemopgenomen. Verder door experts nadrukkelijk bij de ontu'iku,erd een elekrronische versie van Tnzll gekelprocedure te betrekken. De eersteauteur verwerktecleverkregenfeedbackin een derde versie van T tz1e.

rnaakt, om het gebruikersgemakte bevorderen.

Standaardisering. Classificarievan zorg kan op verschillendeniveausplaats vinden, te weten crp micro-, rreso- en rnacronirrcau(De Jong,

Analyseen verslaglegging

1995). Het doel van dir stadium rvasom het classificatieniveaubinnen TAZJEte standaardiseren. Dir niveau vcrschilde per organisa-

Met betrekking tot de resultaten zal eerst het conceptuelekader van de zorgtaxononrie rvorden besproken. We zullen ons daarbij

|IÍl7..I

& MENNO REUNEVELD E L SE V E N B o E R ,E R I KK N o R T H , A N N E - M A R I EH U Y C H E N , J O L A N D A T U I N S T R A

richten op (1) de domeinen die volgensde expertsrelevantzijn en (2) het classificatieni-

Classificatieniveaus

veau. Vervolgens u,ordt de uitwerking van de ta-xonomietot een prototype voor gebrr-rikin de dagelijksepraktijk besprokenen presente-f ren we AZJE.

De professionalsin onze panelsbenadrukten dat het bij het monitorer-rvan de inhoud van l-retzorgprocesvan een grote groep jeugdigen

Resultaten Domeinen De verschillende stadia van de ontwikkelprocedure resulteerdenin zeven domeinen, waarvan er zes zijn opgenomen in de zorgtaxonomie (zie verderop). De experts bena-

niet l'raalbaarzou zijn om binnen zorgorganisatiesinformatie te verzamelenop het meest gedetailleerdeniveau, het microniveau; dit in niveau neemt te veel tijd van proFessionals beslag en is complex. Het mesoniveau r,l,erd daarom als het optimale classificatieniveau beschouwd. Op dit niveau rvordt inlorrnatie vastgelegd over toegepaste behandehnethoden en modules zoals "oudertraining", "prycho-educatie", "agressieregulatietraining", "creatievetherapie",enzovoort. In het C4Youth-onderzoekvormen de profes-

drukten dat I'ret dornein inhoud van de interventies het meest essentiëledeel is. Alle interventies die werden aangeboden door zouden moeten worden een zorgorgar-risatie opgenomen om de taxonomie dekkend, be-

sionals de belangrijkste inForn-ratiebronwat betreFtde zorg die kinderen en hun ouders/ verzorgers onrvangen. Bij het cornmuniceren over clezezorgzullen zijbijvoorkeur gebruik

grr.;pelijken hanteerbaar in de praktijk te maken voor de betrokken professionals.De interviewser-rkenniskrir-rgenmet expertslieten zien dat de juridische context u'aarbinnen de

maken van de labels en termen waaraan zij gewend zijn binnen hun eigen zorgorganisaties. In de fase van dataverzameling rvordt dan ook gerverktmet dezeorganisatiegebon-

zorg wordt gegeveneen ander belangrijk kenmerk is dat geregistreerdmoet worden. Het literatuuroverzicht, de kenniskringen en de

den terminologie. Dit verhoogt de betrouwbaarl-reidvan de informatieverzameling. Het gevolg is dat er voor elk van de deelnen-rende organisatiesqua inl-roudvan zorg (eerstedo-

resulteerdenin de beslissing dossieranalyses om domeinen over de duur en de intcnsiteit van de interventie toe te voegen (Kruml-rolz et al., 2006; Scl'rulz et al., 2010; Van Yperen et al., 1999). Naast het kind, kunnen interventies gericht worden op verschillendepersonen in de omgeving van het kind. Daarom

mein) een'eigen'ta-xonomieis onrr.l'ikkeld.r

Taxonomie van zorg voor jeugd: TAZJE

doen de experts de aanbeveling, corrForm de

Het conceptuele raamwerk, zoals eerder be-

geraadpleegde literatuur, de lntudngers van zorg op te nemen als domein in de taxonomie (De Jong et al., 2004; Krr-rmholz et al.,

schreven,werd omgezetnaar een systeemdat door prof,essionalsin de dagelijkse prakdjk

2006). Vervolgens is ook de settinglr'aarin cte zorg wordt aangebodeneen belangrijk kenmerk van het behandelproces(Krumholz et a1.,2006;Van Yperen et al., 1999). Een laatste dimerrsie betreft de expertisevan de professi-

gebruikt kan worden. Tez1r. bestaat uir zes domeinen. Aangezien één domein, de setting waarin de interventie plaatsvindt (thuis, bij de instelling, etc.) algeleid kan worden uit d e a n d e r ez e s d o m e i n e n , i s d i t d o m e i n n i e t apart opgenomen rnTezle. Hieronder zullen

onals die betrokken zrjn bij de aangeboden z o r g o l b e h a n d e l i n g ( S c h u l ze t a I . , 2 0 1 0 ; V a n

we de zes domeinen beschriiven.

Yperen et al., 1999).

Inboud uan de interuentie.Het meest uirgebreide domein beschrijft de inhoud van de zorg.In-f AZJEis clit domein apart uitgewerkt

fftEf vAN EENEMprRrscHE RESULTATEN oNTwTKKELpR96EDURE

voor de vier zorgaar-rbiedersdie deelr-ramen aan het C4Youth-onderzoek, voor elk van hen aangepast aan de eigen specifieke situatie. We geven een voorbeeld. De inrervenrie "Zorgprogramma ADHD en gedragsstoornissen" van de GGz-ir-rstelling Accarebestaat uit drie categorieën:cweediagnostischemodules en één behandehnodule.De caregorie, "Behandelprogramma ADHD & ODD/CD" is verder verdeeld in negen subcategorieën. Eén van deze subcategorieën, "oudertrai-

rnet behulp van 32 categorieën.Dit don-rein on-rvat de I'rele range van prof,essionalsdie betrokken kan zijn als behandelaar of, zorgverlener variërend van de ortl-ropedagoogen maatschappelijk werkt, tot de psychiatriscl-r verpleegkundigeen de logopedist. De categorie "overig, namelijk..." is toegevoegdvoor het geval dat de juiste discipline/expertiseer (roch) niet bij staat in TA7)F..

ning" is weer verderverdeeldin "individueel" en "groepsgeu'ijs".Het totale aantal zorg- en bel-randelmodulesdat bescl-rikbaaris binnen

Discussie

een organisatie is in dit gedeeltevan onze r a - x o n o n r iree r u g r e v i n d c n .

Het doel van dit onderzoek was om de empirische ontwikkelprocedure van Tnzlr. rc

Juridischecontext. Dit domein heef,t zes categorieën die zijn gevalideerd door de experts tijdens de tweede kenniskring. De categorieën gevenaan oFde zorgin vriju'illig kader rvordt geboden danu,el in het kader van een civielrechtel ij ke of strafrechtelij ke rnaatregel plaats vindt. Duwr. Het domein "duur" van de interventie bestaat uit negen categorieën,variërend van minder dan vier weken zorg en behandeling toc meer dan eenjaar. Intensiteit.Het domein "intensiteit" van de interventie betref,thet gerniddeld aantal contacten per dag, week, maand, of jaar en het gemiddeld aantal minuten voor elk contact. Ontuangersuan zorg. Dit domein u'erd gemeten aan de l-rand van 13 categorieër-rdie het

beschrijven. Onze bevindingen laten zren dat een dergelijke procedure uiwoerbaar is er-rleidt tot identiÊcatie van en consensus over de kenmerkenwaaruit een taxonomie zou lnoeten bestaan. Vervolgens zijn deze kenmerken geoperationaliseerdin een instrument dat bruikbaar kan zijn in de dagelijkse praktijk van de zorg voor jeugd. De ta-xonorniebestaat conceptueel gezien uit zeven domeinen: "inhoud van de interventie", "jr-rridiscl-re context", "duur van interventie", "intensiteit van interventie", "interventie onrvangers","expertisevan professionals"en "setting waarin de zorg wordt gegeven."In de operationeleversievan de taxonomie behoeÊ de de "setting" niet te worden opgenomen. De empiriscbeontvvikkelprocedure, u'aarbij veel aandacht is geschonkenaan her betrekken van proFessionalsbij het vorn-rgeven aan en uittesten van het instrumen[, zou borg

gehele scala aan personen en de omgeving die betrokken zou kunnen zijn rijdens de behandeling weergeven.Dit kunnen zrjn kind, ouders, buren, fan-rilie,school en pleeggezin

moeten staan voor een goede hanteerbaarheid en bruikbaarheid van de ta-xonomiein de dagelijksepraktijk, in het bijzonder voor de uiwoerenden die er mee gaan werken.

en elke combinatie daarvan.De professionals kiezen slechts één categorie,die een specifie-

Eén van de daarbij gemaakte keuzes was het aanduiden van de inhoud van zorgmodulen of -interventies (eerste domein) met labels en terminologie, waarmee de professionals

ke combinatie van zorgonrvangersweergeeft. De categorie "overig, namelijk..." is toegevoegd voor het geval dat de juiste combinatie er (roch) niet bij staat in TAZJE.

vertrouwd ziln; dit met het oog op de gebruikersvaliditeit en betro uwbaarheid v an T nz1r,.

Expenisezorguerlener.Inde taxonomie werd de expertise van de zorgverlener geclassiÊceerd

Tevens zorgden \\/e ervoor dat het niveau van bescl-rrijvingwerd geharmoniseerd tot mesoniveau.

-IiT

E L SE V E N B o E R ,E R I KK N o R T H , A N N E - M A R I EH U Y G H E N , J o L A N D A T U I N S T R A& M E N N o R E U N E V E L D

Op het nronrent dar r.r'eeen ucrgelijleingtr'11-

paalde cornbinaties van problerner-ren zorEI ('marchinq necds and services') leiden, er-r len maken tussen de zorg die kinderen in u'elke verscl'rillertzrch daarbij mogelijk aÍ'verschillendeorganisariesonrvangen, is her gewenst dat onderzochr lr'ordt in hoe'u'erre tekenen in I'rerveld (cÍ'.De Jonr, i995; Sinverschillend gelabelde zorgintervenciesook clair, 2010). Daarnaast kan de onnvikkeling daadll'erkelijk verwijzcn naar onderscl-rei- en foepasslnqvan een zorgta-xonomieertoe den zorgaanbod. Aan de hand van een serie bijdragcn dat c1e[ennen en labels \\'aarmee 'descrrptoren' zo rgaanbocl ri'ord t beschreven u'o rden gel-rardie onrleend zijn aan c1eDa(Nederlands tabank EflFectieveInterventies moniseerd en rnogelijk gesrandaardiseerd, J e u g d i n s t i t u n t ,2 0 1 3 ) ,z r . r l i e nr e r m i n o l o g i s c h n of- interventies door prover\\/antenrodr-rle Fessiorrals nader u'orden uetvpeerd.Een 'descriptor' is ecn aanduiding \/an een zorq- of r h c r a p e r - r c i s c hdee e l a c r r v i r e i t ( z o a l s ' g e e F t

\\'at ten goede kan komen aan een eenduidig ( ' t c' o r n n r r r n i c a r ioc v e r d e z o r g .

Sterkepunten en beperkingen

kincl gedragsinstructie','geeF o tu d e r s u i r l e s over stoornis/ziekte/siruatie' of 'zelltred-

Eer-rbelangrijk srerk punt van .1ir onderzoek

zaarnheidvergroten trainen'). Zorgr-nodulen die qtra descriptoren in hoqe rnate o\/ereen-

is het gebruik van een er-r-rpirische en reproduceerbare onru,ikkelprocedure. Dit heeFt

kornen volgens professionals,zr.rllendan als één type zorg kunnt'n u'orden beschouu'c1, cn viceversa.Op dezemanier zijn u'c in staarom te rapporteren op een hoger dan organisarie-

eeleid rot een zorgraxonornie die een goede gebruikersvalidireitheefr en die hanteerbaar lijkt voor professionalsir-rde dagelijksepraktijk. Een ander sterk punt is dar de concep-f tr-releinkadering van zorg die tz1t, biedt

specifiek aggresatieniveauvan zorgclassificarie. Toepassingvan de geschetsteprocedure

ook cloor andcre dan de nu deelnernende laar zien c-latI'rien-r-rec het zorgaanbod in eer-r zorgorganisarieskan u'orden trentrt om her regio adeqLlaatin kaarr kan u'orden gebracl-rc eigen zorgaanbod re gaarr rnonitoren. Een (zic verder Evenboer er al., 2014b). Voor u'ebeperking van her onderzoek zou kunnen \r'aserl tenschappelijkeen beleidsdoeleir-rden zijn dar er alleen prof,essionalsr-Lit(:én regio is dir een belangrijke stap. De toepasbaarI'reiden hanteerbaarheidvan de ontu,ikkelde t a x o n o r n i ez a l g e r o e t s t( k u n n e n ) u , o r d e n r n

zijn betrokken in I'ret onderzoek, r'r'aardoor id naar ande vraagrrande generaliseerbaarhe

d e r e r e g i o ' s o f s e t r i n g e nn o g o n b e a n t u , o o r d her reeds gereFereerde zou hier nodig C4Yor-rthonclt'rzcrck, blijft. A:rnvr-rllendonderzc-rek lvaarbij een grote grocp kinderen op hr-rnpad z,ijn.Daarbij hebben u,e in her eersredon-rein binnen en buiten de zorg gevolgd lr'orden vanTAZJÍ:dt'termen van de zorgorganisaties (Kr-rorthet al., 2011). rrir l-retC-4Yor-rth-onderzoek set''rlrikt.Zij betreflfen de jetredgezondheidszors,de jeugdIn verrelijking n-retde ta-ronomieëndie ntc-r- zorg, en de ceesrelijkegezondheidszorgvoor kinderen en jeugdigenin dc provincieGro-

rrrenreelbeschikbaarzijn voor het velclr,an de (ge'estelijke)gezondhcidszors en zorg \/oor jeugcl (Kn-rn'rl-rolzer al., 2006, Thoroddsen,

2005; Van Yperen et al., 1999) is onze zorgtaxonor-niehet eerstes)'str-emdat in sraat is op mesonirreauinformatie te verzamelenover aspectenvan het zorg- en bede Lrelangrijkste handelprocesbinnen de zorg voor jer-rgd.Dit kans om de relarie rusbiedt een r-ritgelezen

ningen. Als'fezle in een andere regio u,ordt gebn-rikt, zr-rllende (sub)caregorieënin dit dornein aangepast rnoeten u'orden aan de labels die in de betrefFendezorsorganisaties u,orden cebruikr. Wij zien dc ontu,ikkelde taxonolnie vooralsnog als een instrument rrooronderzoeksdoele i n d e n ,t - t o gn i e t v o o r d i r e c r k l i n i s c h o F a d m i -

sen de problemen die kinderen hebben en cle zorg cliehen geboden u'ordt te onderzoeker-r. nistratielt gebrr,rik.Dat I'ret instrument veel Deze inFormatie biedt tevensmogelijkheden potentie heeft blijkr voorts uir ecn recent af-o n r t e o n d e r z o e k en r o t u ' el k e u i r k o m s r e nb e gerond deelonderzoeknaar de (interbeoorcle-

RESULTATEN vAN EENEMptRtscHE oNTwtKKELpRocEDURE-lif-

laars)betro urvbaarheid en bru i kbaarl-reí d van

'u'oorkinderen en jongeren met gedragsmati-

de taxonomie; de resultarenhiervan zijn zonder meer positieF(zieEvenboeret aI.2014a).

ge- en emotionele problemen, c.q. kunnen r,r'e meer vat krijgen op eFlectievecomponenten

lmplicaties

in het zorgaanbod. Dit is een ontwikkeling die van vele kanten w'ordt gewenst (zie bijv. Ilarnhoorn et al., 2Ol3).

Dit onderzoek I'reeFtverschillende implicaties. Ten eerste zoLt onze procedure ntrrrig kunnen zijn voor het ontrvikkelenr.,anandere zorgtaxonomieën in l-retr,'eld.Herhaling van

Op dit rrroment vullen prof,essionalsdie deelnemen aan het C4Yor-rthonderzoek vragenlijsten in over de zorg die rvordt geboden

teressantzijn.

aan kinderen en hun ouders. De items en annvoordcaregorieënin deze vragenlijst zijn gebaseerdop Tez1u. De beantwoording van deze meerkeuzevragenzaI ons l-relpenop ge-

Het gebrtrik van een zorgtaxonomie kan een

strllctrlreerde wij ze info rrnatie te verzamelen over de geboden zorg. We gebruiken deze in-

srap zijn in de richting van het openen van de "zr,varredoos" van zorg en behandeiing ( S i n c l a i r , 2 0 1 0 ) .T o e p a s s i n sv a n T A Z J Eb i e d t immers de n-rogelijkheidom op mesoniveau ir-rForrnatiete verzamelen over zorg- en beI'randelkenmerken.Wanneer dir gecombi-

de psychosocialeproblemen van kinderen en ouders aan de ene kant en de zorg die is aangebodenaan de andere kant. Ernpirische gegevensover dir onderwerp zijn onmisbaar als input voor het voortgaande debat over de

het onderzoek in andere settingsdan de zorg voor jeugd (bv. de volrvassener-rzorg) zou ir-r-

neerd u,ordc met ons voorstel l-ret aldus in kaart gebrachtezorgaanbod nader te onderzoeken aan dc hand van zogenaamde descriptoren, dan kunnen \r,e zicht krijgen op

Ítormatieom de relatiete onderzoekenrussen

kwaliteit van de hulp in voorzieningen voor kinderen met gedragsmatigeen emotionele problemer-r(Courtney & Thoburn, 2009; Little& Maughan,2010).

wat er achter de labels zit van interventies

Noten 1 . D i t a r t i k e l i s e e n b e u ' e r k i n s v a n : E v e n b o e r ,K . E . , H u y g h e n , A . M . N . . T u i n s t r a , J . , K n o r t i r , E . J . ,& R e i j n e v e l d ,S . A . ( 2 0 1 2 ) .A t a x o n o m y o f c a r e f o r v o u r h : R e s u l t so f a n e m p i r i c a l d e v e l o p m e n f p r o c e d u r e . R e s c a r c h o n S o c i a l \ M o r h P r a c t i c e , 2 2 ( 6 ) , 6 3 7 - 6 4 6 ,1d0o.i1: 1 7 7 1 1 0 4 9 7 3 1 5 1 2 4 1 8 5 4 6 . 2.

E e n v o l l e d i g u i r g e r v e r k tv o o r b e e l d v a n e e n s p e c i f i c a t i ev a n é é r -vr a n d e c a t e g o r i e è np e r z o r g i n s t e l l r n g kan opgevraagd u,orden bij Els Evenboer via [email protected].

GeraadpleegdeIiteratuu r B a l l i n g e r ,C . , A s b u r n , A . , L o u ' , J . ,& R o d e n c k , P . ( 1 9 9 9 ) .U n p a c k i n g t h e b l a c k b o x o f t h e r a p y . A p i l o r s r t r d y to describe occupational tl'rerapyand physiotherapy interventions For people with stroke . Clinical Rehabilitation.13. 301 309. Barnhoorn, J. et al. (2013). Cliënt-,prolèssional-en alliantiefactoren:bun relatie met het effectuan de zorguoor j eugd.U tr echt: Verwey-JonkerIn stituut. C h o r p i t a , B . F . , & D a l e i d e n , E . L . ( 2 0 0 9 ) . M a p p i n g e v i d e n c e - b a s e dt r e a t m e n t s f o r c h i l d r e n a n d a d o l e s c e n t s :A p p l i c a t i o n o f t h e d i s t i l l a t i o n a n d m a t c h i r - r gm o d e l t o 6 1 5 t r e a t m e n t s f r o m 3 2 2 r a n d o m i z e d trials. Journal of Conswltingand Clinical Pslchologt,77, 566 579.

-ftïn

E L SE V E N B o E R ,E R t KK N S R T H , A N N E - M A R ' EH U y c H E N , J . L A N D A T U t N S T R A & M E N N o R E U N E V E L D

C i a z a .S , . J . , S c h u l z , I { . , L e e ,C . C . , & B e l l e ,S . H . ( 2 0 0 3 ) .A r n e t h o d o l o g l ' F o r d e s c r i b i n g a n d d e c o m p o s i n g complex psycl'rosocialand behavioral intervenrions. Psychologand Adng,,lB, 385 395. Courtney, M., & Thoburrr,-J. (Eds.) (2009). Childranin StateCare.Farnham, UK/Burlington, VT: Ashgare. D e J o n s ,G . , H o r n . S . D . , G a s s a $ ' a y , J . A .S, l a v i n ,N { . D . , & D i j k e r s , M . P . ( 2 0 0 - l ) .T o u , a r d sA t i l x o n o n r y o Í ' r e h a b i l i r a t i o n i n t c r v e n r i o n s : U s i n g a n i n c l u c r i v ea p p r o a c l - r o r ' . x : r u r i nteh e ' b l a c k b c ' r x ' o F r c ' h : r b i l i r a t i o n . Archives of Physicalltlcdtcal llchabtlitation, BS,678 686. E v e n b c r e rK, . E . , H t r y g h c n , A . N { . N . , T u i n s t r a , J . , R e i j n e v e l d ,S . A . , & K n o r r h , E . l . ( 2 0 1 2 ) .T a - r o n o r n i cs v s ter-nsin tl-refield of health care, familv care. and child and yoLlth care: A systematic overvieu' oF tl-re Revieu,,34. 2304-2310. lirerarure. Childrenand YouthSen,ices E v c - n L r o eKr., E . , H u v g h e r - r , AM . . N . , T u i n s t r a , J . .K n o r t l ' r .E . J , & R e i j n e v e l dS. . A . ( 2 0 1 4 a ) .L o o k i n g i n r o care:TIre inter-rater reiial''ilirv and feasibility of a Ta,rononrl, of Care frrr Youtl'r.-/ottnal o.l'social\Y/orlz, 5J (in press). E v e n b o e r ,K . E . , H u v g h e n , A . M . N . , T r - r i n s r r aJ,. , R e i j n e v e l d S , . A . , & K n o r t h , E .J . ( 2 0 1 4 b ) .O p c n i n g t h cb l a c k u,ith br'hauioural and urrotionalproblurts rt,ithinanclacrosscareorqanibox. Tott,arcls classifitingcare for cbildrcn zdtions.Mar.ruscript aar.rgebodenvoor publicarie. E z e l l ,M . e t a l . ( 2 0 1 1 ) .A n i n t e r n a t i o n a l c l a s s i f i c a r i o ns v s t e ml ' o r c h i l d u ' c l f a r ep r o s r a r n s .( . h i l d r c na n c l Y o u t h Scn,ice s lleuietu,3J, 1B-+7-I 85.+. F l a r c l c n ,B J . , & K l e i n . S . ( 2 0 1 l ) . I n f a n r s / r o d d l t - r - isn c h i l d u ' e i f a r c : W h a r h a v eu ' c l e a r t - r c d and uhere {e u'e (lhildt"cn llat'ieu,,J,l, 1464 1468. here? and YouthSen,icas so Fror-r-r J o n g d e , A . ( 1 9 9 5 ) . T o u ' ; r r d sa c l a s s i f r c a t i o nc ' r fi n t e r r . , e n t i o n si n m e n r a l h e a l t h c a r e . I n T . A . r , a r rY p e r e n , (pp. 1t}7-20.1). Lisse: voor Psrchischc stoornissenen getlragsstoornissen & I{. Giel (Red.), Classificaticslstenlen S u ' e r s& Z e i t l i n g e r . K r r o r r h , E . J . , R e i j n e v e l d ,S . A . . V a r r E U k , L . , N o o r d i k , E . , & T r - r i n s r r a_, 1 (. 2 0 1 1 ) . D e s o c i a a l - e r - n o t i o n e l e onrrvikkeling van drieclr.rizendkinderen in r-n L',tritende zorq op cle voet gevolgd. Kind an Adolcscant Praktijk.,10('+),I 92 191. n r a n a g e m e n r :i \ s c i e n r i h cs t a t e m e n t t j ' o r . rt-hr e A m c K r t r r n h o l z ,H . M . er : r l .( 2 0 0 6 ) .A t a x c l n o r n l , f r r rc l i s e a s e ricarr He art AssociaciorrDiseaseManagerncrlt Taxononry Wririnu Grt-tup.Journal of thc AmcricanHaart I I 1, 1 432- 1415. Associatton, . h i l dr t n d l - c e ,B . R . , & B a r r h , I l . .P . ( 2 0 1 I ) . D e f i n i n g g r o u p c a r e p r o s r a r n s :A n i n d e . xo F r ep o r r i n g s t a n d a r c l sC ) ' o w t hC a r aF ' o r u n ,1 0 . 2 5 3 2 6 6 . r , . , & B a r r h , R . P . ( 2 0 1 0 ) .O r . r r c o m c so f g r o u p c a r e í o r L e e. B . R . . U r i q h t , C . L . , S v o b o t l a ,D . V . , F a k r r n n r o j r - S i ' o L r t h :A r e v i e r v o f c o r l p r a r a t i v r , - s r u c - l i e s . R t ' s c a r c h o n S\oYcl itar l e P r a c t i c e , 2 1 , 1 7 7 - 1 8 9 . Lirrle, M., & Maushan, R. (2010). Effectiueintut,entionsfor childrenin nccd.Farrrham, UK/tlurlinrton,

VT:

Asirgare. N e d c r l a n d s J e r r g dI n s t i t r - r u r( 2 0 1 3 ) . N e t h e r l a n c l sY o u r h l n s t i r u t e , v e r k r e g e n 1 4 - 0 8 - 2 0 1 3v i a h r r p s : / / r v u u ' . r-rji.nl. Rrrvter de, D. J. (2000). Sclrijren yan ntodulasen zorgProgrdnnnd s in dcjcugdzorg.Urrecl-rt: NIZ\l/ Uirgeveri.l. rvices: R 1 , a n , JP . . ,& S c h r - r e r n - r a n ,(_2J0.0 1 1 )M. a t c h i n s l a n r i l v p r o b l e n r s r v i r h s p e c i f i cf a n - r i i y ' p r c s c r - \ ' e t r rs.tr' n A s t u d y o f s e n , i c ec f F e c c i v e n e sC s .h i l d r c n , t n d Y o u t hS e r t , i c eRsc t ' i c u ' , 2 6 , 3 4 73 7 2 . S c h u l z , R . , C z a j a ,S . J . ,M c K a y , J . R . , O r y , M . G . . & B e l l e ,S . H . ( 2 0 1 0 ) .I n t e r v e n t i o n T a x o n o m v ( I T A X ) : D e s AmericanJowrnalof HealthBchat,ior,34,811 82 1. cribing essential fcatures clf intern'entrc>ns. S i n c l a i r ,I . ( 2 0 1 0 ) .I n s i d e r l ' r eb l a c k b o x : W l ' r a rm a k e s f o r s u c c e s si n c a r e ?I n E .J . K n o r t h , M . E . K a l v e r b o e r ,& _f. Knot-Dickscheir (Eds.),lnsidaowt.Hou, interyentionsin childandfatnily careworh:an internationalsource b o o h( p p . 4 1 4 4 ) .A r r t u ' e r p e n :G a r a n t P u b l i s h e r s . T h o r o d d s e n , A . ( 2 0 0 5 ) .A p p l i c a b i l i r l , o F r h e n r r r s i n g i n t e n , e n t i t ' r n sc l a s s i f i c a t i o nt o d e s c r i b en u r s i n g . S c a z dinauianJournrtl of (.aring Sciences,19, | 28 | 39. W e e r s i n g ,V . R . , W e i s z , J .R . ,& D o n e n b e r g ,G . R . ( 2 0 0 2 ) .D e v e l o p m e n r o F c h er h e r a p y p r o c e d u r e sc l - r e c k l i s r : Cbild A tl'rerapisr-reportrneasureof technique use in child and adolesct'nt treatment.Jfournal o.l'CLinical Pslcbologt,31, 168-180. and Adolescent Yprr-renvan, T. A. (2003). Rcsultatenin dcjeugdzorg:Begrippen,m*atstttuenan tnctboden Utrechr: NIZWJel-rgd.

RESULTATENVAN EEN EMPIRISCHEONTWIKKELPROCEDURE r|i_-

Yperen van, T. A., Konijn, C.. & Ten Berqe, I. (1999). Rcgisn'ittrc t,dng(u'cnst(en ttitgeroerdezorg.\,'crslagpt'Raglstratic lotstwdie t'.1nSctt'.'nstL', toL'qeu,czen m uitgerocrdchulp'ten beltoct,ct,an dclurydzorgin Geldcrland. Utrechr:NIZW/Trimbos Ins[ituur. Z e i r a , A . , & R o s t ' n ,A . ( 2 0 0 0 ) . U r r r a v e l i n s' t a c i r k n o q ' l e d g e ' :W l - r a ts o c i a l u ' o r k e r s d o a n d r v l - r vr l - r r - r ' d oi r . SocialScryiccRcuictt'.71. 103 123.

(Advertentie)

N . v a n O u d e n h o v e n& R . J v. a n O u d e n h o v e n

CulturisedEarlyChildhood Development The Well-beinqand Healthv Developmentóf Young Boysand Girls Garant- ISBN9789044131833 1 8 0b l z . € 22,00 T h i s b o o k a r g l r e s r h a t r h e r v o r l c - l u ' i d er r e n d o f r t r r n i n g 'earh, c h i l c l r en i n r o l e a r n er s ' a t e v e r v o l r n g e r a g e s i s d e t r i menral ro their u'ell-beins and healthv developnrenr. Insteacl, ECD

E:rrly Childl.rood Educarior-r eÍ'Forrsshor-rld F o r en r o s t b e a ' c u l r t r r i s i n g ' e n c l c a v o t r r .

C u l r u r i s e d E C D i s h e r e s r - e na s a n e n j o y a b l e a n d u . ' h o l e s o m e p r o c e s s r l - r a tc l - r a l l e n q e sa n d e n q a g e s c h i l i l r e n . I t f o s r c r s r h e i r c t t r i o s i r y a n d e a g e r n e s st o b e a c t i v e a n d t o e x p l o r e , e n a b l e s t h e m r o l r s e r h e i r l r c r - r l r i e s , t a l e n t s a n d s k i l l s , a n d c o n t r i b L l t e s t o r h e i r d e ' n ' e l o p m e n ra s r , v e l l - r o t r n d e dp e r s o n s s i n c e i r h e l p s t h e m in valtring, searching For,6nding, conrriburing to and creating beatrtv and meaning in liÍ'eas u,ell as appreciaring the connectednessoFthings orqanic and inorganic. Ir also engenders children rvirl'r h o p e a r - r d" r h e a u d a c i o t - t sa t t e r n p t r o g a l v a n i z e a n d e n e r g i z e , t o i n s p i r e a n d t o i n v i g o r a r e u ' o r l d \\''earvpeople". Ir is tl're rotahrv of those acti'u,iriesrl'rar enables )/olrng bovs and girls to parricipare i n r l - r i n g st h a t : r r c I r r c a r r i n g t f u l p , r l e a - s i r ragn d q o o c l . I t r e c o q n i s e s t h a r E C D i s a l l - e n c o m p a s s i n g a n d s l i o u l d t l ' r e r e f i r r cb e m r . r c l ' n r l o r e t h a n p r o v i d i n t c h i l d r e n r r . i r l ' r' s c h o o l i n g ' . T h e f o l l o u , i r . r qi s s u e s a r e a d d r c s s e d ,c u l t u r i s e d E C D a n d i t s : e f f e c r o n r h e u ' e l l - b e i n g o F c l - r i l d r e n ;r h i s r c ' r a r d l e s so f r l ' r e i r F u r u r e , i n s i d e o r o u r s i d e r h c s c h o o l or cmplovrrrcntmarkct i n r p a c t o n t h e l o n g e r - r e r r n d e v e l o p m e n t o f c h i l d r e n ; d o r l - r e 1 ' b e c o n r en ' r o r e r e s i l i e n r , e x p c ' r i e n c e f è r v e r o b s r a c l e s u ' h e n e n r o l l i n g i n f o r m a l b a s i c e d u c a r i o n a n d u ' h e n a d u i r s , u , i l l t h e y F a r eb e r r e r , socially and economically? r e l e v a n c e w h e n f a c e d u ' i t i r s r : c h ' h o t t o p i c s ' a s v i o l e n c e , d i s c r i m i n a r i o n a r - r ds o c i a l e x c l u s i o n o F chilclren. -

contribution to reducing poverry and inequaliry, or helping youns boys and girls, borh as children and larer as adults. to coDeri,ith both.