Naar een nieuwe doctrine voor brandveiligheid
12 april 2011 Jan Kuyvenhoven NVBR 1
Programma
• Korte intro: Brandweer over Morgen • Nieuwe doctrine Brandveiligheid • Visie Brandveiligheid en Actieprogramma • Mythes en Tegeltjeswijsheden
2
Naar 2040 .... Van verbeteren naar fundamenteel vernieuwen Trends Ontwikkeling
• Snel veranderende bouwmethoden en – materialen • Risico’s, complexiteit en eisen nemen toe • grotere regeldruk en toenemende verwachtingen • kennis over brandveiligheid neemt toe • Fire Safety Engineering
Nieuw bedrijfsmodel
Verbeteren
Bestaand bedrijfsmodel
• Stapeling van regels en bouwkunidge maatregelen •Steeds duurder •Toenemende toezicht- en handhavingsdruk •Investeren in veiligheid repressie
• Regels als middel/effectgericht • Overheid bepaalt • Gebruiker onderhandelt
Knelpunten • Steeds ingewikkelder • Steeds moeilijker uitvoerbaar • Steeds duurder 3 Bron: van Someren, Strategische Innovationen, Gabler Verlag, 2005
2008
2010
2015
2040
tijd
Brandveiligheid (veiligheidskundige benadering)
Verkleinen KANS
Beperken EFFECT Veel veranderd laatste decennia: Wat weten we inmiddels?
VOORKOMEN
proactie
Proactie
• Vanaf 1990 geringen outcome: • Aantal branden slachtoffers gelijk • EN Schade gestegen BEPERKEN BESTRIJDEN • Veel brandscheidingen ondeugdelijk • NIFV (fatale woningbranden nazorg 2008 en 2009) repressie preventie • Experimenten met meubilair • Woningsprinkler brandweerhaalbaar en betaalbaar • “Lessons Learned” (o.a. De Punt)
Risico beheersing
Repressie 4
Nieuwe Strategische doctrine Brandveiligheid
Beperken EFFECT
Verkleinen KANS
BEPERKEN EN BESTRIJDEN
VOORKOMEN
proactie Bestuur
preventie preventie Burger/ bedrijven
repressie
brandweer
Brandveilig Leven
Proactie
• Brandveiligheidsbewustzijn = Risico • Eigen verantwoordelijkheid Risicobeheersing Brandveilig Wonen beheersing • Zelfredzaamheid + • Brandveilige consumentenproducten Brandveilig Ondernemen • Woningsprinklers
nazorg
Nieuwe repressie
BrandOnderzoek en evaluatie 5
Een nieuwe visie op brandveiligheid
6
N.a.v. de Schipholbrand heeft de overheid een (nieuwe) visie op brandveiligheid beschreven. De oude visie, die was gebaseerd op (meer) regels en (strengere) handhaving is verlaten.
7
Relatie tussen Actieprogramma Brandveiligheid en Visie op brandveiligheid
Visie op brandveiligheid Verhogen bewustzijn brandveiligheid
Waarborgen voldoende kennis en vaardigheden brandveiligheid
Borging van brandveiligheidsdenken en handelen
8
De hoofdonderwerpen van de visie op brandveiligheid
9
Eigen verantwoordelijkheid
• Primaire verantwoordelijkheid bij burgers en bedrijven • Gebouw en Organisatie • Recht op handhaving?
10
Inzet van de brandweer
Voorkomen van brand • Bevorderen veiligheidsbewustzijn • Stimuleren van de zelfredzaamheid • Adviseren aan de hand van brandonderzoek • Toezicht op nalevingsgedrag • Niet de veranwoordelijkheid overnemen
11
Uitwerkingen van eigen verantwoordelijkheid
Inzet op: • Ouderen • Kinderdagopvang en scholeren • Brandveilige wijk • Studenten NVBR project “Brandveilig Leven” Elke regio tenminste 1 project.
12
De brandweer investeert in:
• Investeren in FSE • Veiligheidsregelingen • IBB, Certificering •
Advisering tijdens vooroverleg
•
Risicogericht toezicht op naleving
13
Moeilijke keuzes
• Dominante rol voor veiligheid niet bij de brandweer • Minder uitrukken op vals alarm • Primair richten op veiligheid en minder op schadebeperking • Repressieve inzet op restrisico
14
Risicobenadering
Verwoord in de visie: > Er wordt onderzocht hoe de huidige regelgeving kan worden aangepast op een risicobenadering. Uitgangspunt daarbij is de sturingsdriehoek brandpreventie (piramidemodel) van het lectoraat Brandpreventie > Het huidige stelsel van wet- en regelgeving beschrijft minimale voorschriften met betrekking tot bouwen, gebruiken en organisatie. Aan dit uitgangspunt mag niet worden getornd
> De aanpak van brandveiligheid is gericht op het voorkomen van slachtoffers bij gekende risico's
15
Risicobenadering
> Risicobenadering in beleid > Risicobenadering in regelgeving > Risicobenadering in projecten
> Risicobenadering op basis van statistiek > Risicobenadering op basis van brandonderzoeksgegevens > Risicobenadering op basis van een risicomodel > Risicobenadering op basis van kans/effect model 16
Risico's in de huidige regelgeving
□ Risico = kans x effect □ Bij de huidige bouwregelgeving gaat men niet uit van de kans, alleen van het effect
□ Door het onderscheid in eisen voor nieuwbouw, bestaande bouw en tijdelijke bouw wordt ook het effect in vergelijkbare situaties verschillend gewogen
17
Verschil tussen effectbenadering en risicobenadering
Effect (impact) Risicolijn
Regels Disproportionele regels
Effectlijn
Gebrek aan regels
Geen regels
Risico
Waarschijnlijkheid (kans)
18
Risicobenadering in toekomstige regelgeving
ervaring
19
Doelkwantificering
Verwoord in de visie: > Er wordt een evaluatiemethode ontwikkeld om inzicht te krijgen in de oorzaken en gevolgen van brand > Er worden doelstellingen geformuleerd met betrekking tot de gevolgen van brandveiligheid (doelkwantificering) Risico's dienen geaccepteerd te worden en er dient nuchter mee omgegaan te worden
20
Introductie doelkwantificering in visie lectoraat
"We moeten in Nederland een vastgesteld niveau van brandveiligheid beschikbaar hebben, dat bestuurlijk is vastgelegd."
"Deze doelkwantificering moet richtinggevend zijn voor de ontwikkeling van wet- en regelgeving, actieprogramma's, visies enzovoorts."
21
Doelkwantificering voorzichtig overgenomen in Visie op Brandveiligheid
"Met betrouwbare onderzoeksresultaten en statistiek wordt het mogelijk om beleidsdoelstellingen op het gebied van brandveiligheid te stellen in termen van doelkwantificering."
"Nader onderzoek moet uitwijzen of en zo ja op welke wijze doelkwantificering een rol moet krijgen in het brandveiligheidbeleid van de overheid."
22
Mythes
Brand overkomt mij niet... toch?
23
24
25
26
Mythes
Brand overkomt mij niet • Elke dag: - 40 gebouwbranden - 7 grote branden - 1 brand met schade > 500.000 euro • Ca 1 miljard schade per jaar (45% industrie)
27
Mythes
• En mijn gebouw heeft een stempel van de brandweer..... • Dus is het brandveilig.... Toch?
28
Mythes
Branden blijven binnen de compartimentsgrenzen....
• Helaas: • 50% is ondeugdelijk uitgevoerd
• Tijdens de bouw: paar gaatjes geboord • Tijdens gebruik "aanpassingen gemaakt"
29
30
31
32
Dat gelooft u niet?
• Een paar voorbeeldjes uit de dagelijkse praktijk van de brandweerinspecteur:
33
34
35
36
37
38
39
Oh, ja en dan nog dit…
• 50% is ondeugdelijk uitgevoerd • De helft daarvan betreft brandwerende deuren
En over de rest kunnen wij ons slechts verwonderen.
40
41
Nog even over de nooduitgangen...?
Maar die kennen we natuuurlijk al… 42
En de trappenhuizen.....Die zijn bij u toch ook brand- en rookvrij?
43
En daar zijn ze dan: de zelfsluitende deuren
44
Mythes
En als de brandweer het niet blust dekt de
verzekering de schade.........toch?
• Minimaal 60% van de bedrijven gaat binnen 2 jaar na de brand failliet. • Heeft u ook van die mooie dure apparatuur met lange levertijd in uw bedrijf? • Hoe lang zijn uw klanten bereid te wachten tot uw nieuwe gebouw er staat?
45
Tegeltjeswijsheden
* Rode auto's voorkomen geen branden, ontdekken
geen branden en melden geen branden!
* Wat u aan de voorkant nalaat, kan de brandweer aan de achterkant NIET goedmaken!
46
Dank u voor de aandacht
47
