Muziekboekje van de school in Gent.
Verder het begin van de composities. Zaterdagavond kwam Mijnh. Minnaert hier. Ik speelde op zolder voor Edzard en enkel Donderdagmiddag was het er erg leuk.
kwam hier vanmiddag, zoo Mijnh. Minnaert. Nu, dan maar weer tot morgen. Oh ja, de witte kaproen met het stuk van 2 Maart. Morgen is het ingeplakt.
Z O N DAG 15 M A A R T 191 4
V R I J DAG 20 M A A R T
Vader preekte heel mooi over Lukas 23: 28. Moeder was natuurlijk niet in de kerk. Toen na het eten moeder naar Edzard ging gingen Vader en ik schaken. Wij schaakten drie spelletje. Wij dronken bij Edzard thee op de kamer om hem wat gezelschap te houden, toen ging ik wat lezen op mijn kamertje. Onko is in Gauda?/Ganda? bij Mijnh. van Hasselt goreng eten. Die had hem geinviteerd omdat hij zich zoo alleen voelde.
Weinig bijzonders vanmorgen op school. Vanmiddag na de les schijnt er iets geweest te zijn met Jansens? en v. Hatten, maar ik weet niet precies wat. Enfin, het ging om vijf uur consigne voor die geroepen hadden enz. Nu ik heb het niet en dus kon het mij weinig schelen. Ik had compositie van Nederlandsch in Fransch vertalen en deed dit nogal goed. Toen van natuurwetenschappen en dat is niet heel goed geweest geloof ik. Enfin, ik zal toch zeker wel mijn moijenne hebben.
M A A N DAG 16 M A A R T
Vanmorgen sliep Edzard nog. Ik bracht een briefje bij Dr. Ludvig of hij pas om een uur of twaalf wou komen want dat Edzard nog sliep. Juffrouw Blommaert was hier schijnt al om negen uur om te horen hoe het was. Daarna om elf uur Mijnh. v. Kesteren. Vanmiddag M. Griesinger en vanavond Carl. Ik maakte een kaart van Noord-Amerika van de compositie en werkte hard voor Aardrijkskunde. Nu tot morgen. Ten 1ste mijn kamertje is schoongemaakt. D I N S DAG 17 M A A R T
Ik had copositie van Rekenen en die kon ik zoo zoo. Toen Aardrijkskunde en die kon ik goed. Verder was er weinig bijzonders. Ik vond het programma van den Haag dat is wel leuk om te bewaren, vooral daar Grootvader het opstelde. Edzard is wel gebeterd, maar was toch nog pijnlijk. Hij had vandaag voor het eerst geen koorts. Madame Mink, Mijnh. Holleway, Mijnh. v. Kesteren, Mad. Joulan? en Carl kwamen vanmiddag vragen hoe het ging.
Z AT E R DAG 21 M A A R T
Vanmiddag had ik een compositie van Algebra en dat ging goed geloof ik. Vanavond ging ik uit met Mina en Cor. Wij vonden een sinasappel en wij gingen koffie en de schoenen van Onko en Edzard betalen in de Donkersteeg. Toen gingen wij even naar de kermis waar we nougat kochten en zoo meer. Toen kwamen wij om 9 uur thuis. Edzard betert heel goed. Hij zat al tijden op. Nu morgen komt Jacqueje van Hogenberg spelen. Nu tot morgen. (Memento:) Van de week was Edzards beterschap om zoo te zeggen. De Wagner-avond en de compositie van Fransch, Rekenen, Algebra en Nederlandsch in Fransch vertalen. Ik speelde dikwijls op zolder en de treinen reden prachtig. Ik maakte ook een nieuw plan van rails. Zondag brak de locomotief, dat was jammer. Nu heb ik er eigenlijk nog maar twee. Nu zullen we eens zien wat er volgende week weer zal gebeuren. Z O N DAG 22 M A A R T
W O E N S DAG 1 8 M A A R T
Ik had compositie van Fransch grammaire oefeningen, het ging nogal goed geloof ik. Van dictaat is het ook nogal goed. Morgen heb ik Fransche grammaire ecrit?, ik vind het verschrikkelijk. Ik ga waarschijnlijk naar de Wagner-avond. Gisteren was de Wagneravond Hij was heel interessant. Bernard was er niet zoo mee ingenomen, maar Cor en Onko bijzonder. Zie hier het te zingen gedeelte(Van:"Als lispelend kind nam ik U op" tot:"Lichtende liefde, Lachende dood") . Er was ook een hoorn-solo en daar kon ik heel goed het Siegfried-motief in onderscheiden. D O N D E R DAG 19 M A A R T
Ik speelde vanmorgen op de zolder en smeerde de wagens met olie in. Toen liepen ze dat het een plezier was om te zien. Zondag komt waarschijnlijk Jacqueline v.H. hier. Nu ik heb morgen compositie van Fransch geheugen. Nu verder was er niet veel bijzonders. Edzard betert al en had geen koorts. Hij was nogal slecht gehumeurd. Juffr. Blommaert
Vanmiddag kwam Jacqueje van Hogendorp hier speelen. Wij speelden met de trein eerst en toen om een uur of vier kwamen wij beneden en toen was Mijnh. v. Oyen hiet en zat thee te drinken. Mevr. Mac Leod was hier toen ook al geweest. Toen gingen wij met booten spelen maar dat vond zij niet zoo leuk. Toen gingen wij maar weer naar boven en speelden tot half zes. Om kwart over zes bracht ik haar weg en zij dacht al dat de tram weg zou zijn en mee terug te gaan, toen stond hij der nog net en kon ze mee. M A A N DAG 23 M A A R T
Vandaag was Mijnh. Champenois er niet en hadden dus geen Grieksch, geen Fransch van 9 tot 11 en geen compositie van Geschiedenis. Nu dat was me een pretje. Om 9 uur moesten wij naar beneden en toen moesten de modernen bij Mijnh. Bertram blijven en wij bij Mijnh. de Roy, bijgenaamd Bouc. Om 10 uur kwamen wij weer samen en hadden weer studieen. Om 11 uur hadden ze gijmnastiek en mochten Cours? en ik weg. Toen ging ik naar de zolder en daar kwam moeder nog even kijken.
D I N S DAG 24 M A A R T 191 4
Vandaag weinig bijzonders. Van Haren op school vroeg op school met wie ik Zondag gewandeld had in de Zonnestraat. Met Cor van de catechisatie denk ik . Ik had veel huiswerken. Edzard was weer beneden, hij is nog niet helemaal wel. Ik had compositie van Geschiedenis in plaats van gisteren, van Duitsch en van Geometrie. Ik werkte laat en las nog in Hertendooder, een prachtig boek. Ik speelde niet op de zolder. W O E N S DAG 25 M A A R T
Wij hadden compositie van Latijn en verder niet. Ik schreef een brief aan Oom Adriaan voor zijn verjaardag en aan Zus Fannij (morgen) die ook jarig is. Edzard had een bestuursvergadering voor het congres en Bernard ging naar de Jonglingsvereniging. Cor zat lolletjes te vertellen vanavond. Ik had bijna niets dan lessen. Ik las nog wat in Hertendooder, morgen zal ik het wel uit hebben. Nu tot morgen, wat gaat dat toch vlug. D O N D E R DAG 26 M A A R T
Vanmiddag speelden Cor en ik in de tuin, het was wat leuk.Eerst tot een uur of twee speelde ik met de treinen en Cor kwam even kijken. Toen keek ik in een catalogus en bleef daarin bladeren tot vier uur. Toen ik op mijn kamer kwam zag ik Bernard in de tuin de rozen snoeien en ging naar beneden. Tegen een uur of 5 kwam Kor Aken. Wij speelden tot het eten. Toen ging ik werken. Cor en moeder zijn naar een lezing van "Pro Westlandia" gegeven door Marcel Perenee?+ over: "Les Provencaux et la Renaissance Provencale". V R I J DAG 27 M A A R T
Ik had vanmiddag compositie of tenminste zoo genaamd as??? van Nederlandsche oefeningen. Ik heb mijn compositie van vertaling goed. Ik had er namelijk 17 voor. Voor Grammaire had ik 18 nog nooit gebeurd, voor Sciences heel slecht, 7 punten. Vanmiddag kwamen Mevr. Sander van Loo en Minnie hier. Ik bracht ze bij de Verloren Broodbrug op de tram. Zij moesten naar de Zuidstatie. Voorts leerde ik mijn lessen als gewoonlijk en liep in Baden Powels Padvinderbroek van Onko. Het is wat leuk. Z AT E R DAG 28 M A A R T
Wij hadden een prettige tekenles van 11 tot 12. Ik maakte geloof ik een goede compositie van Grieksche theema. Edzard kreeg al een heleboel inschrijvingen voor het congres en ook de deelnemingskaarten werden gedrukt. Ik begon "De Strikkenzetter van Cooper" door Goeveneur. Het is heel mooi. Ik heb het al 2/3de uit. Verder heb ik een huiswerk van Fransch, van Grieksch en van Algebra. Ik kon mijn lessen van Algebra en Geometrie goed. Ik werkte niet heel lang en las veel. (Memento:) Ik had een goed rapport. Verder: Edzard had het erg druk. Ik had composities en de visite van J.v.H. Ik speelde over het algemeen weinig met de treinen en las veel. Er is
in Elseviers maandsch een allerleukst stuk op de Hooge Burgerschool. Het is heel, heel leuk. Je lacht je bijna krampelziek. Maandag compositie van Grieksch versien. Z O N DAG 29 M A A R T
Vanmorgen in de kerk kwam Lieske de Guchtenaere bij ons in de bank zitten. Vader ging preeken in Hoorebeke. Vandaag werd Ds. Chrispeels later bevestigd als predikant van Klo??. Overmorgen doet Ds. Visch zijn intrede in Maria-Hoorebeke. Ik las de Strikkenzetter uit en begon en eindigde Cenamlet?? van Cooper door Goeverneur. Ook begon ik Japhet, de vondeling. Edzard had bestuursvergadering voor het congres, aanwezig: de Veere, Zweester?, de Bruijne, Ties? van Gent en Minnaert. Vader komt net thuis. Mijnh. en Mevr. Hollewaij zijn hier op de thee. Onko had kiespijn. M A A N DAG 30 M A A R T
Vanmorgewn kreeg ik straf van Mijnh. Champenois, het gebeurt niet dikwijls. De leerlingen van Institut de Kerkove kwamen langs de Coupure maar J.v.H. was er geloof ik niet bij. Edzard kreeg veel inschrijvingen en Onko peste mij zoo, dat het mij nu te erg wordt en nu zal ik hem eens gaan treiteren, wacht maar. Ik ben al een heel stuk op weg. Las nog in Japhet, de vondeling en kwam al heel ver. Verder verliep de dag kalm en zonder enig merkwaardig voorval. D I N S DAG 31 M A A R T
Las vandaag Japhet, de vondeling van Mairijat uit. Ik vond het hoogst interessant en boeiend.Ik had vanmiddag Duitsch en Algebra en heel saai voor Duitsch en voor Algebra oefeningen de 3 inconnu(met 3 onbekenden) etc., dus ook saai, daar ik dat goed ken. Verder Zijn Moeder en Vader naar Hoorebeke naar de bevestiging van Ds. Vis en zijn nog niet thuis gekomen. Zij troffen prachtig weer. De tuin werd in orde gemaakt en de klimop zoowat kaal gesneden. Het is geen klein werk. Ik hielp mee tot een uur of zes. De tuin ziet er afschuwelijk uit. Het was er heel leuk. Nieuwe looper. Ging Donderdag naar de v.H´s. Begin van het congres enz. enz. Werkte weinig, las Japhet, de vondeling, de roode vrijbuiter. Bevestiging van Ds. Visch te M.-Hoorebeke door Mijnh. Voorhoeve, predikant te Vlissingen. Verder Zaterdag trokken zij, de studenten, in optocht door de stad met de vaandels voorop. De studenten afdeeling A.N.V. heeft nu ook een vlag. ´t Zal wel gaan, maar geen officiëel deel omdat: 1. de voorzitters van de wetenschappelijke verhandelingen te onervaren zijn genaamd en omdat het te duur was! Dat zijn toch stommerikken niet? (O V E R Z I C H T
OVER DE MAAND MAART)
1: Mijnh. en Mevr. Holleway brengen hier een bezoek; 2: Vergadering van het A.N.V. en lezing van de Guchtenaere; 3: De blauwe tafel op zolder werd verplaatst; 4: Ds. Visch uit St-Kruis komt hier koffiedrinken; 5: Zag Onko op de Leie in de 8; 6: Moeder maak-
te een bezoek bij Mijnh. en Mevr. v.H.; 7: Ik ruimde vanavond mijn kamertje op; 8: Vanmiddag Grootmoeders vertellingen en Cor der feestje; 9: Cor die speelt nog een paar stukken van Wagner; 10: Mevr. v.H. en Freule van Iterson brengen hier een bezoek; 11: Wij waren allen niet heel wel vandaag; 12: Speelde vanmiddag op de zolder; 13: Juffrouw Blommaert bracht hier een bank; 14: Ik zag Phillipust(Phillimust?) ´s middags; 15: Vader preekte prachtig mooi; 16: Er kwam een heleboel visite; 17: Ik had compositie van Aardrijkskunde; 18: Ik, Cor, Onko, Bernard gingen naar de Wagneravond; 19: Speelde weer tot vier uur op de zolder; 20: Had compositie. Edzard zat voor het eerst op, anderhalf uur; 21: Had compositie van Algebra en slaagde die nogal goed; 22: Jacqueline van Hogendorp kwam hier op visite; 23: Edzard deed zijn blijde intocht om twaalf uur in de beneden wereld; 24: Vandaag was er Mooi Nederland, Hillegom, daar was ik geweest in de groote vacantie; 25: Edzard had een bestuursvergadering; 26: Cor is naar een voordracht van Pro Westlandia of A.N.V.-tak Gent; 27: Ik schreef het telegraaf en armen-alpfabeth over uit het Padvinders boek; 28: Vader preekte over Joh.19:24-27; 29: De dag verliep kalm. Ik maakte een goede version in het Grieksch; 30: Ik peste Onko geducht en hij begint zich al een beetje te kalmeren; 31: (niet ingevuld) W O E N S DAG 1 A P R I L 191 4
Nu op school kon men wel merken dat het 1 April was. Jongens om kranten zenden met titels die niet bestonden enz. waren aan de orde. Edzard had bestuursvergadering voor het congres. Verder niet veel bijzonders. Mijnh. Buschatski is er. Verder werd de tuin verlegd. Hij ligt nu zoo aardig als ooit. Er is gras gezaaid enz. enz. Ik maakte nog wat pret met Cor vanavond en trachtte rebussen te maken, wat echter niet goed ging. Had geen boek om te lezen en dus had niets te doen. D O N D E R DAG 2 A P R I L
Ging vanmiddag met vader naar de v.H.´s. J. en ik legden eerst een vuurtje aan van droog hout die Smit de tuinder juist gehakt had. Toen poften wij aardappelen. Toen begon het te regenen en toen moesten wij naar binnen. Eerst dronken wij koffie, toen speelden wij loto Dauphin dat nogal leuk was. Toen gingen J. en ik wat snuffelen op haar kamertje en op de zolder. Toen keken wij platen en boeken en gingen aan tafel waar wij het over het Atheneum en Institut de Gand hadden enz. Vader had catechisatie en ging dus om half zes weg. Ik werkte nog hard vanavond voor huiswerken en dergelijken. V R I J DAG 3 A P R I L
Voorlaatste dag voor de vacantie. Wij doen gewoon niets meer in de klas. Las een boek uit van Cooper naar Goeverneur getiteld De Roode Vrijbuiters. Het is heel mooi. Ik had het al eens gelezen geloof ik maar herinnerde het mij niet meer goed. Ik dacht nog dikwijls aan de dag van gisteren. Ik was vanmorgen al om zes uur op. Gisteren werd de
nieuwe looper gelegd met kussentjes eronder. Het loopt nu zoo gek! Nu weet ik waarlijk niet meer wat te zeggen. Vader is naar Ostende en het was vrij nevelachtig vanmorgen. Z AT E R DAG 4 A P R I L
Vanmiddag kregen wij vrij. Het congres begon om half vijf in café Azalia bij het feestpaleis. ´t Zal wel gaan, wil nog niet meedoen. Lomans(Klomans?) en Hoek slapen hier. Cor is weggegaan. Bernard ook. Vanavond was het Beiaard-concert. Het was machtig. De maan stond achter het Belfort. Het was fantastisch. Wij waren bij de Hollewaijs. Mijnh. Picard en Mej. van Vlaanderen waren er ook. Er waren nog M. en M. .Vleeschhouwer, M. Bernard Z.A., M. Hollewaij, Onko, nog een meisje Z.A(zonder achternaam?), de Blommaerts. Zie verder Zaterdag van de vorige week Z O N DAG 5 A P R I L
Vandaag was er het groote Nederl.Studenten congres. Er waren 10 Hollandsche studenten in de kerk. Vanmiddag was er een lezing van Dr. Colebrander, die echter niet zoo goed geweesr schijnt te zijn. Vanavond was de voorstelling van de Warenar in de Minnaertschouwburg. Onko, Edzard, Nico Comamans en Dick Voet gingen er naar toe tot groot verdriet van moeder en vader. Edzard heeft vannacht tot half drie in de Ganda vergaderd. Mijnh., Mevr., en Jacq. van Hogendorp waren ook bij de lezing van Dr. Colebrander. Vader vond die lezing minder. M A A N DAG 6 A P R I L
Vanmorgen gingen de studenten naar Oudenaerde welk uitstapje heel leuk schijnt geweest te zijn. Vanavond was het afscheidsdiner voor het congres. Ik verveelde mij zoo, dat ik mijn hangmat over de zolder hing en Ferdinand Hijick begon te lezen van van Lennep. Het is nogal saai vind ik, dat zei Nico ook. Het was waaierig weer en ik ging met moeder aan de wandel met het doel mijn bootje te laten varen maar het woei te hard en toen wandelden wij gewoon. D I N S DAG 7 A P R I L
Vanmorgen ging ik naar de v. Hogendorps en bleef er tot vanavond. Eerst speelden wij op zolder, toen haalden wij spelletjes van beneden en speelden op de zolder. Toen aten wij en daarna speelden wij in de tuin met zooden gras te vervoeren en Dolli te laten springen. Wij sprongen ook. Toen dronken wij chocolade met een paar beschuiten en daarna gingen wij naar het terrein waar de fabriek gebouwd wordt. Daar vingen wij wel 10 kikkers en 1 hagedis. O ja, J. heeft een net gekregen omdat zij zoo goed gewerkt had op de composities. Toen ging ik naar huis. W O E N S DAG 8 A P R I L
Vanmorgen kwam Jacqueline v.H. hier speelen. Eerst speelden wij met de treinen en
lagen toen wat in de hangmatten. Daarna sjoelbakten wij samen. Zij kan het al aardig goed. Het was voor het eerst dat zij het deed. Na gegeten te hebben keken wij boeken van Vader onder anderen Amerika. Toen gingen wij op Edzards kamer en dekselboksten met Edzard nog wat. Zij bracht vanmorgen L´Habitation du Desert mee en mijn Stuurman Flink. Er kwamen nog een paar dames studenten op de thee bij moeder vanavond. D O N D E R DAG 9 A P R I L 191 4
Ging vanmorgen weer naar de v.H.s en ging met Mijnh. en Jac wandelen. Wij wandelden heel mooi. Wat zijn er toch een oude buitenhuizen hier in Vlaanderen. Ik heb er wel twaalf gezien. Vanmiddag bleef ik thuis en las in de hangmat op zolder nog in L´Habitation du Desert. Het is een prachtig boek. Ik heb het al bijna uit. Vanmiddag kwam Juff.Blommaert en brachten moeder en ik een paar pakjes weg van Hoek en nog een andere student. Ik las nog vanavond verbaasd wat er op de omslag van het boek gedrukt stond "Lectrice Zeulle? est la question qui interesse le plus la femme la mode et la toilette".
las nog in de Jonge Rajah van Muller en las het bijna uit. M A A N DAG 1 3 A P R I L (2. PA A S DAG )
Las dat boek van Muller. Begon Avonturen in Britsch-Columbia, waarin weinig bijzonders staat. Ging vanmorgen met de treinen speelen op zolder en vanmiddag wandelen langs de Drongensche steenweg, Drongen de Nenital en dan langs Aselsch naar huis. Vader ging mee naar de Krulstraat. Wij dronken om een uur of half zes thee. Ik schaakte dikwijls met Edzard en versloeg hem twee keer op tien spelletjes. Het gaat er op vooruit. D I N S DAG 1 4 A P R I L
Wij gingen vandaag naar Distelbergen en namen eten mee. Wij aten op het spookhuis. Ik vond daar een knuppel. Ik begon die te pellen. Het is zeer zwaar hout, want het zinkt in het water. Toen gingen wij naar de kennissen waar wij Lize zagen. T(L?)ien heeft een heele mooie veer gekocht. Waarlijk mooi. Madame was heel aardig. Er was nog een neefje Herman uit Halle. Wij namen bessensap mee. IK begon de Insectenvis der grote wegen door H.v.Balen. Het is een prachtig verhaal (Bato 1881).
V R I J DAG 10 A P R I L
Las het boek van Jaki uit en begon en eindigde bij de verlaten hoeve. Het is een heel mooi boek. Vader en moeder, Onko en Edzard gingen naar het avondmaal. Mina en ik bleven thuis. Lize Berends was hier vanmiddag en vanmorgen. Zij bleef eten. Ik ging naar Jaki en Jans zei dat zij niet thuis was, waarop ik het boek afgaf. Nu verder gebeurde er weinig bijzonders. Lize bleef tot een uur of vijf en kwam om 11 uur heel onverwachts. Nu tot morgen.
W O E N S DAG 15 A P R I L
Ik gaf Edzard vanochtend zijn cadeautje. Ging daarna naar v.H. Jaki schijnt hier gisteren geweest te zijn en mij uitgenodigd te hebben. Ik ging er dus heen en bleef vanmiddag thuis. Wij hadden een hele scene met Onko, die ik maar niet zal melden en ik schaakte met Edzard die ik een keer mat zette en de andere keer bleef het spel niet gewonnen en niet verloren. Hij overwon mij natuurlijk ook de nodige keeren, maar er komt dan toch vooruitgang.
Z AT E R DAG 11 A P R I L
Ik begon de Jonge Rajah door Mulder. Het is nogal droog in het begin, maar later werd het wel leuk. Verder bitter weinig bijzonders. Ik ging met Hector de Hovre wandelen langs Zwijnaarde en langs de Schelde terug en kwamen langs een sloot die wemelde van hagedissen. Op een ogenblik zagen wij er drie tegelijk. Ik schaakte met Edzard en ging mee met Mina naar Het Varken en kwamen om kwart voor elfen thuis tot grote ergernis van vader. (Momento:) Ging veel naar Jaki, las veel en er was een studentencongres. Kijk maar het archief.
D O N D E R DAG 16 A P R I L
Ik ging weer naar de v.H.´s en ging met Jaki visschen. Er was een heele vriendelijke jongen die ons meehielp. Op het terrein wordt flink gebouwd. Wij vischten op een aangrenzend terrein waar men stenen bakt. Wij vingen veel. Vanmiddag ging ik naar Mevr. Sanders v.Loo. Zij heeft een machtig scherm gekocht op de tentoonstelling. Zij liet mij allerlei zien en zoo en toen gingen wij naar ´t spookhuis. Het was heel leuk. Ik kreeg een boek te leen van Jaki, Een Leerschool voor Robinsons. Het is een heel leuk boek geloof ik.
Z O N DAG 1 2 A P R I L (1 . PA A S DAG )
V R I J DAG 17 A P R I L
Vader preekte over Matth 28 tot 8. Jaki, Mevr. en Mijnh. v.H. waren in de kerk. Er waren veel menschen. Jitton Alf was er ook. Lot Helman, Herbert en Mijnh. v.H. speelden violoncel begeleid door Mijnh. Haller op het orgel. Vanmiddag dronken wij vroeg thee en kwamen Mijnh. en Mevr. Hollewij. Vader had een vergadering in het Zeemanshuis voor tien zeelui waaronder een Braziliaan, die niets verstond. Verder liep alles gewoon af. Ik
Jaki en ik gingen weer visschen en wij vingen veel. Ik kreeg er ook een paar. Ik krijg zoo ´n heel aquarium. Ik heb er zeker al tien op z´n minst. Jaki heeft er niet veel meer. Ik las in dat boek van J.Verne. Het is machtig. Ik kreeg mijn nieuwe sporthemden. Nu ze zijn fijn, maar ik vind ze nogal vuil. Wij gingen naar de Griesingers waar wij thee dronken.Het was warm weer. Mijn sporthemden zijn fijn! Fijn! Fijn! Fijn! O zo! Fijn! Fijn!
Z AT E R DAG 1 8 A P R I L 191 4
D O N D E R DAG 23 A P R I L
Las vanmorgen in De Leerschool voor Robinsons van J.Verne. Het is een heel mooi boek. Moeder, Vader en ik gingen naar de Mac Leods vanmiddag waar over genealogie werd gesproken. Andries zou de 14de van zijn geslacht zijn wiens naam bekend was. Ik kreeg nog spekken en een stuk chocolade mee. Juffr. Helene Fredering is vanmorgen begraven. Zij was Woensdag gestorven. Ziellig. Ik schaakte nog met Onko en wom het spel dat ik met hem speelde. Dus ik maak wel vorderingen. (Memento:) Ik ging twee keeren wandelen naar het parkhuis, vischte dikwijls. Moeder vindt dat ik er goed uitzie. Las De Leerschool voor Robinsons vandaag nog uit. Het is een leuk boek. Verder weten wij niets van Cor. Balde vanavond. Juffr. Helene Fredericq is gestorven en begraven. De laatste week van de vakantie. Ik vind het prettig weer te beginnen. Nu tot volgende week.
Ik ging met Moeder wandelen naar de groene staak en dan langs Mariakerke weer terug. Cor is met de school gaan wandelen. Ik geloof dat zij dat prettig vond. Ik wandelde heerlijk met Moeder. Er zijn daar in de buurt wel mooie buitens. Onko mag nog 7 keer mijn ceintuur aandoen. Dan is hij helemaal van mij. Hij is toch een waar mispunt. Ik zal blij zijn als hij weg zal zijn. Ik las nog in Die Hogeburgerschool maar dit is niet zoo leuk, hoewel wel echt. Zie 28 Maart Memento (Weekoverzicht na elke zaterdag) V R I J DAG 24 A P R I L
Weinig bijzonders. Ik kreeg een reusachtige straf in de les van Geometrie. Nu! dat is wat. Het gebeurt mij niet dikwijls. Onko is steeds onhebbelijk. Ik was vroeg wakker en las van Rotterdam naar Kopenhagen uit, geschreven door Pizal? Verne, broer van Jules Verne. Het is niet zoo fameus vind ik. Jules Verne is mooier vind ik . Nu ga ik weldra maar naar bed. Tot morgen.
Z O N DAG 19 A P R I L
Er gebeurde weinig bijzonders. Ik had voor het eerst mijn sporthemd aan en een nieuwe das. Nu, ik zag er fraai uit !!!!! Onko is gaan roeien met de Holleway vanmiddag. Ik verveelde mij erg. Moeder is naar een vergadering van de vrouwenvereniging waarvan Mevr. Klaays voorzitster is. Ik ging vanavond nog wat wandelen en kwam Edzard tegen die bij de D(R?)ooze´s? geweest was. Hij ziet er zoo deftig uit nu! M A A N DAG 20 A P R I L
Eerste dag naar school. Het is natuurlijk wel wat saai zoo te beginnen. Maar enfin, ik ben dan toch maar weer blij dat het begonnen is. Lize Berens was hier aan de koffie en bleef tot een uur of vijf. Cor, Moeder en ik brachten haar naar de Spanjaardstraat en gingen daarna nog even in een kerk kijken. Die was er vlak bij: Het was een machtige dienst. Zij zingen er altijd zo mooi en het orgelspel was ook prachtig.
Z AT E R DAG 25 A P R I L
Vanavond was het Wagner-avond. Het is de laatste. Het was heel mooi. Het was om _12 gedaan. Vader ging ook mee. Er waren anders weinig menschen, veel minder dan naar gewoonte. De dames die gezongen hadden kregen boeketten en Mijnh. Meest bedankte Minnaert. Ik had nogal veel werk maar had dat al gemaakt in het klad over het algemeen. (Memento:) Onko was weer ontzettend "geestig" van de week. Het is de eerste week weer naar school. Het is precies of ik er altijd ben geweest en of er nooit vakantie is geweest. Alles gaat weer kalm zijn gang. Verder was er niets bijzonders, geloof ik, wat niet gemeld staat. Bernard is vandaag door een ruit gevallen en heeft zich bezeerd. Onko zei natuurlijk weer een complimentje voor handigheid op, alsof Bernard daar iets aan kon doen.
D I N S DAG 21 A P R I L
Z O N DAG 26 A P R I L
Vanmiddag kwamen hier Mijnh. Quarles van Uffort en Mijnh. van Ewijk als ik mij niet vergis. Mijnh. Quarles vind ik de aardigste ofschoon die andere heer ook heel aardig is. Een van de twee blijft hier slapen en nu zal Cor op Mina en Mina op zolder slapen. Cor wandelde nog wat met Moeder maar niet heel prettig naar het schijnt. Ik had vanmiddag weer die lamme Duitsche les van Mijnh Tur?Kur?. DAT is toch vervelend.
Vader preekte goed. 145528055 was in de kerk: Vanmiddag was er een vergadering van de goede tempelieren. Het was heel aardig. Dat was weer een fuif die duurde tot een uur of elf. Nu ben ik aan de gang. Er waren veel menschen. Minnaert is geen vegetarier en dar vind ik natuurlijk jammer. Hij maakte mooie muziek vanmorgen. Er was nog een heer en die heeft op de cither gespeeld, heel mooi.
W O E N S DAG 22 A P R I L
M A A N DAG 27 A P R I L
Had eerst Grieksch toen Latijn, daarna Duitsch en daarna Fransch en om 11 uur gedaan. Latijn en Duitsch, dat is nu eens misselijk. Latijn op zich zelf niet maar de manier waarop het gegeven wordt. Onko is weer zoo misselijk geworden en ik herhaal wat ik op 30 Maart 1914 gezegd heb. Hij heeft mij de heele tijd zitten tergen. Het is een mispunt. Hij had aderspatten en ik dacht dat het beter zou geworden zijn.
De tweede week op school, het lijkt of er geen verandering is geweest. Alles ging goed op school. Mijnh. Rooze scheint op de flesch maar het is nog niet goed bekend. Ook Samuel Lefèvre? is fait van de week. Zijn boeltje is verkocht op de Vrijdagmarkt schijnt het. Ik teekende nog een beetje en ging daarna werken. Nu gaa ik nog even naar beneden en dan maar weer naar bed!! Maria! Maria! Maria!
D I N S DAG 28 A P R I L 191 4
V R I J DAG 1 M E I
Ik kende al mijn lessen en alles ging goed op school. Er gebeurde weinig bijzonders behalve een paar dingetjes in de tuin. Ziehier de verschillende namen van de jongens in de (7-de)klas: Bierens, Coune, Debeil, de Boeck, J. de Busscher, F. de Busscher, ik, Eggermont, Fretin, Jackson, Randeau, Storquart, Stoffels, van Schoor, van Steenkiste, Versaert, Verbeke. Vandaag werd de huiskamer schoon gemaakt. Het is weer een. Het is weer een heele schone. Wij aten voor het eerst sla.
Alle scholen hebben vakantie vandaag behalve wij. Mina en Cor hebben al de markten afgesjouwd. Vanmorgen op de Vrijdagsmarkt zagen zij Germain de Clercq zegt Mina, en Jaki met haar moeder en Mina hun meid. Mina en Cor zijn vlug weggeloopen omdat zij heele groote stukken in de mond hadden en bijna niet konden spreken. Op school ging alles goed. Ik kende mijn Nederlandsch, Science en mijn Geometrie goed.
W O E N S DAG 29 A P R I L
Had een goed rapport. Fietste een uurtje op vaders fiets langs de dokken. Er schijnt een krach of krisis van banken te zijn hier in België. Grieksch schijnt in de Kamers afgestemd te zijn om vervangen te worden door de Studie van de stammen. Dat zal dus een heele verandering teweeg brengen op het programma. Ik maakte huiswerken en las nog wat in "Lionel Lincoln" door Cooper. Het is een mooi boek. Ik kreeg een sinasappel van mevr. v.L., die is hier geweest.
Z AT E R DAG 2 M E I
Maakte huiswerken op voorhand zoals ze hier zeggen. Verder werkte Bernard wat in de tuin en Vader is sinds gisteren weg. Ziehier de jongens die ik mij herinner uit de zesde: Bultinck, De Bruine, Dealle, Dewitte, , Domela, Fredericks, Lava, Phillipart/Phillipast?, Piremel, Remouchamps, Vermetsen/Vernutsen?, Verbeke, Wademon. Nu ga ik nog even naar beneden en dan naar --- bed!! D O N D E R DAG 30 A P R I L
Z O N DAG 3 M E I
Wij dronken thee om 3 uur omdat moeder naar Juffr. Blommaerts moest. Om een uur of half vier gingen vader en ik aldoor bezoeken afleggende naar het zeemanshuis. Mijnh. Hansen was thuis en om een uur of vijf gingen wij naar een schip, een zeiler, kijken dat in Port Arthur lag. Het was heel leuk. Ik klom in het touwwerk en verveelde mij niet. Wij gingen op weg naar huis, waar ik moeder bij de roosjes hielp steeken. Vader maakte nog bezoeken. Wij aten vroeg. (Memento:) Er werd telkens in de tuin gewerkt. Het wordt er prachtig. Enkel het gras is lelijk. Het was prachtig weer. Cor heeft morgen vrij ter eere van de socialen, en wij niet, het is gemeen. Het prinsesje is jarig vandaag. Zij is nu al vijf jaar. Ik zeg maar : Leve Juliaantje Hi-ha-ho! Bravo! Lang zal ze leven in de gloria. Ik moet nu nodig naar bed. Vader is na het middageten thuis gekomen. Oom Louis is niet goed schijnt het en Ds. Gorter ook niet.
Vader preekte over Johannes 21 tot 30. 145528055 was in de kerk. Mijnheer was er ook. De meisjesvereniging was naar Ronse, Mina was ook mee. Ze waren met z´n 13en. Wij gingen naar het lof en naar de posterie? kijken. Vanmiddag in de Begijntjeskerk, Cor, Moeder, Edzard en ik. Cor werd erg geschaad. Ik las Lionel Lincoln half uit. Het is in het begin heel leelijk maar het eind wordt mooier. Nu dan tot morgen. Er is een gevangene stervende en Vader is om _4 opgebeld geworden.
(O V E R Z I C H T
Maakte mijn tekening af. Las Lionel Lincoln uit en begon de Volksplanters door J.Cooper. Ik ben al aan bladz.43. Ik moet Donderdag naar Mijnh. en Mevr. v.H. Het schijnt dat ik ook met Onko was uitgenoodigd door Mevr. S.v.L. Mijn "lieve" broertje heeft er mij natuurlijk niets van gezegd tot nu, nu ik ergens anders uitenodigd ben. Het is zoo´n aardig jongentje. Hij kon/kan? altijd zijn lieve zoete bekje houden!?!?!? Nu ga ik de boel even opruimen en ga naar bed.
M A A N DAG 4 M E I
Las in Lionel Lincoln, ik heb het al half uit. Nu ga ik naar bed weldra. Daar komen Mijnh. en Mevr. v.Hogendorp net. Dat boek is prachtig. Het was nogal heet weer. Cor heeft zomerrequiem gekregen op school en heeft nu geen school meer ´s middags. Ik werkte nog wat vooruit en kon mijn lessen goed. Nu dan maar weer tot morgen. D I N S DAG 5 M E I
O V E R D E M A A N D A P R I L :)
1: Mijnheer Buschatski kwam vanmorgen thee drinken; 2: Er was grote schoonmaak in de salon en de menschen zaten op vaders studeerkamer; 3: Ik begon De Roode Vrijbuiter van Cooper; 4: Bijaardconcert voor het congres door Jef Denijn; 5: Mijnh. Colebrander trad op voor het congres; 6: uitstapje en afscheidsmaal voor het congres; 7: Ging en bleef bij de v. Hogendorps; 8: Jacqueline kwam bij mij speelen; 9: Las L´habitation du Désert bijna uit; 10: Ik begon De Verlaten Hoeve van Maijne-Reid?; 11: Ik begon De Jonge Rajah van Muller; 12: Mijnh. v.H. speelde violoncel in de kerk; 13: Schaakte nog wat met Edzard; 14: Wij maakten een groote wandeling naar Destelbergen; 15: Ging vanmorgen naar de v.H.´s; 16: Ging naar Mevr. Sanders v.Loo; 17: Ik kreeg vanavond mijn sporthemden. (De rest van de maand niet ingevuld)
W O E N S DAG 6 M E I
Er gebeurde weing bijzonders. Ik las De Volksplanters bijna 3/4 uit. Het is een mooi boek en toch kan ik niet zeggen wat ik er zoo mooi aan vind. Het is gek en het is toch zoo. Nu is het al over half tien en ik moet nodig naar bed, morgen moet ik weer vroeg
op. Ik moest voor het Grieksch het werkw. luoo leeren. Het is vervelend evenals alle werkwoorden en toch onmisbaar. D O N D E R DAG 7 M E I 191 4
Ging naar de v.H.´s. Onko ging naar Mevr. Sanders v. Loo. Ik haalde Mijnh. Evers voor Mijnh. en hielp schragen timmeren. Daarna gingen wij naar het terrein van de fabriek en speelden verstoppertje. Daarna speelden wij in het zand. Wij hadden een veldflesch van limonade en bekertjs van papier mede genomen en wij aten en dronken die om vier uur op. Nu verder is er weinig bijzonders, noch op school, noch elders. Nu ben ik heel moe en ga vlug naar bed. V R I J DAG 8 M E I
Weinig bijzonders. Ik moest het eerste problema van Algebra maaken vandaag, het was heel gemakkelijk. Ik moest de indicatief van luoo leeren. Bernard Frater overhoorde mij nu vanavond dat ik het kende. Het is nogal lam om te leeren, en voor de volgende compositie moet ik een heeleboel excemples leeren. Ik zal denk ik in de vakantie nog wel Grieksch doen, want ik ken er toch maar nog bitter weinig van. Nu tot morgen. Juffr. Blommaert is hier. Z AT E R DAG 9 M E I
Alles ging gewoon zijn gang. Mina was een beetje onwel en moeder ook. Moeder bleef te bed. Het is vrij raar. Ik kende mijn les vaak en kreeg er 18 op de 20 voor. Dus dat gaat. Gisteren is Moeder naar het Zeemanshuis geweest en daarna niet goed geworden. Mevr. Griesinger kwam en bracht een stukje Kwatta(chocokadereep) mee. Ik begon in De Laatste der Mohikanen te lezen van Cooper. Het is een mooi boek. Moeder had al hoofdpijn vanaf Zondag met die nachtelijke geschiedenis. Ik vind het erg vervelend dat moeder nu niet wel is. Morgen komt er een nichtje van moeder, die pleegzuster is in Utrecht. Het zal leuk zijn denk ik. Oom Louis schijnt nu wel te zijn en de kindermeid is naar een sanatorium omdat die ook ziek is. Tante is over de plaatsvervangster tevreden.
ik het gewonnen tegen Edzard in het enige spelletje dat ik met hem speelde. Verder las ik nog De Zonderlinge lotgevallen van den matroos Jerrij Sailij. Die zijn zeer leuk. Ik heb ze bijna uit. Verder kwam hier Mevr. S.v.L. Gisteren heeft Rocher Sport tegen Trap-door van Sluis in Sluis gespeeld. Ik weet de uitslag nog niet. Cor denkt dat Rocher gewonnen heeft en ik verloren. D I N S DAG 1 2 M E I
Rocher Sport is verslagen met 1 tegen 4 door Trap-door. Cor der fiets is in aantocht. Op school zijn er twee feiten gebeurd: er is om tien uur een kip door een haan dood gebeeten. Het was een heele consternatie, niemand die er bij was. Verder is er in het uur van drie tot vier een boom omgevallen en dat gebeurt ook niet alle dagen. Ik had nog erge hoofdpijn en ging met de fiets een fleschje Chineesche inkt halen en ontmoette 145528055 en haar moeder. W O E N S DAG 1 3 M E I
Alles ging zijn gang. Moeder werd om 12 uur niet wel en ging naar bed. Om zes uur was moeder er nog in en om een uur of zeven kwam dokter Ludvig. De boom om de speelplaats was weggezaagd en het is een ongewoon gezicht. Ik kreeg de rekening van school, die is niet bijzonder hoog. Verder ging alles gewoon door. Moeder ligt maar de hele tijd te hoesten en Catherina Sypkens is hiernu ook. Dit paste nu niet. Mina sliep op de zolder, Cor op Mina en Catherina op Cor der kamertje. D O N D E R DAG 1 4 M E I
Ging vanmiddag langs Zwijnaarden ontmoette Bernard en zijn school. Er zijn er maar weinig. Ging om 4 uur met Bernard naar de proeftuin van zijn school en bracht 11 aardbeienstekken mede. Die plantten wij vanavond. Het was heel leuk. Ik heb erge pijn aan mijn keel. Moeder is nogal ziek. Ik zag onderweg Mijnh. en Mevr. Minnaert met een zekere Mevr. Meits?, de vrouw van de notaris in Oostburg. Ze kende Onko en Edzard en Cor. Verder ging alles rustig voorbij net als anders, behalve de lege plek. V R I J DAG 15 M E I
Z O N DAG 10 M E I
Ik was ook al niet goed vandaag, ik had hoofdpijn. Vader werd niet goed tegen de avond en Edzard bleef tot 12 uur te bed. Ik ging naar de kerk en ging niet naar de catechisatie want ik was zoo misselijk geworden in de kerk. Vader, Moeder, Onko en Cor zijn naar een tent die vader denkt van de Sabbatisten te zijn. Ik zal er morgen wel over spreken. Er was revue van de burgerschap?. Bernard Blommaert heeft zijn schouder gebroken. Nu tot morgen. M A A N DAG 11 M E I
Ik had erge hoofdpijn en bleef thuis. Ik schaakte met Vader en vader won. Gisteren heb
Bernard heeft nog plantjes medegebracht. Moeder is steeds te bed en hoest dikwijls. Ik ging zwemmen waar ik van Hattum tegen kwam, uit de vierde. Het is een echte Hollander. Het was wel leuk. Mijnheer Peterums?(Petereenst?) vertelde weer verhalen! Nu verder gebeurde er weinig. Ik keek nog eens na wanneer ik mijn knuppel gevonden heb. Dat is betrekkelijk kort geleden. Nu dan is het maar weer als altoos tot morgen. Z AT E R DAG 16 M E I
Moeder is steeds te bed. Het is akelig in huis. Moeder der bloed zal onderzocht worden omdat de dokter niet zeker is en zal trachten zoodoende beter te weten te komen wat er misschien achter zit. Verder gebeurde er weinig en ging alles zijn gang. Cor der fiets
komt maar niet en het is nu al bij ons een week geleden dat die verzonden zou worden. Ik ging met Mina en Cor naar Het Varken en kwam pas om _10 thuis.
toeren. Toen aten wij weer en Mijnheer vertelde een paar verhalen. Daarna werd er gegoten en werden J. en ik nat gespoten door Mijnh. en daarna ging ik weg.
(M E M E N T O :)
V R I J DAG 22 M E I
Moeder heeft zeer verwisselende koorts. Het is beter. Verder was ik ook niet wel en lag met hoofdpijn te bed. Vrijdag is het Strop open gegaan. Ik ga misschien overmorgen zwemmen.
Nicht Catherina ging weg en Lize Berends kwam hier in de plaats. Ik ging zwemmen met Coune, Debeil, van Steenkiste, het was heel prettig. Moeder was veel veel beter. Het was ontzettend warm en ontzettend drukkend. Het is jammer dat Lize zoo doof is. Ik heb een boek van J.v.H. mee, "De Nalatenschap en hare gevolgen" door P.J.Andriesen. Onko heeft ook kiespijn en ging naar een andere dentist.
Z O N DAG 17 M E I 191 4
Moeder bleef thuis en Edzard heeft voor het eerst een pantjes jas of hoe zoo´n ding heeten mag aan. Hij ziet er uit als, hoe zal ik het zeggen?... Onko is gisteren gaan zwemmen en moet vandaag roeien. Zwemmen zou hij verliezen en roeien winnen. Het is vervelend dat moeder er niet is. Mijnh. en Madame Roose zijn er geweest en Juffr. Blommaert. Nu dan tot morgen. M A A N DAG 1 8 M E I
Onko heeft gisteren en eergisteren verloren met roeien en met het zwemmen. Het is lam voor hem. Hij is duizelig geworden op het college en is naar huis vervoerd in een rijtuig. Nu ligt hij in bed. Mijn plombeersel is uit de tand gevallen. Het is lam en doet pijn. Ik ging naar Mijnh. Diel. Cor ging wandelen met de school naar Latten??. Moeder was ziek en Mevr. v.Hogendorp kwam informeren hoe het ging.
Z AT E R DAG 23 M E I
Moeder was nog te bed en zal daar vooreerst nog wel blijven. Ik moet op de studeerkamer slapen op de lange stoel. Cor slaapt op mijn kamertje en Lize op het hare. Het is erg vervelend. Ik ging zwemmen vandaag. Achile was er en was ook in het water met zijn zoontje. Toen ging ik naar Mijnh. Diel om mijn tand na te kijken maar hij deed er niets aan omdat het al zoo ..... (Memento:)laat was. Moeder had geen koorts om zoo te zeggen van de week. Vandaag ook niet. Donderdag was er roeiwedstrijd te Terdonck. De club heeft gewonnen in de 4 en in de 8. De Hollanders in de sciff en in de twee geloof ik. Dus heeft de Sport glad verloren. Ik geloof toch dat hij een prijs heeft maar ik weet niet in wat. Verder gebeurde er niets bijzonders. Z O N DAG 24 M E I
D I N S DAG 19 M E I
Moeder is steeds te bed maar had geen koorts. Nu dat is gelukkig. Ik heb alles af. Nu mijn tand doet mij erge pijn, ik geloof dat ik er een abces aan krijg. Het doet zoo´n pijn. Ik moet morgen weer naar Mijnh. Diel. Het is prettig want ik heb nu zoo´n pijn! Nicht zit zowat de heele dag bij moeder met vader. Nu ga ik gauw slapen dan hoef ik geen pijn te hebben. Het is nu al te lang om dit bij te schrijven.
Ging naar de kerk als gewoonlijk. Vader preekte goed. Vanmiddag was er een meeting met de Engelsche gemeente door een colporteur van Britsch en buitenlandsch bijbelgenootschap. Vanavond ook met vertaling. Ik ging er naar toe en het was heel interessant over de bijbelverspreiding over de aarde. Ik bestelde een Chinees evangelium Mattheus voor de aardigheid. 145528055 was in de kerk. M A A N DAG 25 M E I
W O E N S DAG 20 M E I
Ik maakte al mijn werk voor overmorgen af. Er kwam een uitnodiging om bij de v.H.´s te gaan spelen. Tante Henriette kwam hier vanmiddag en Lize Berends ook. Catherina gaat overmorgen weg en dan komt Lize Berends hier. Moeder had geen koorts. Ik ging zwemmen in de Strop. Het was fijn. Ik ging naar Mijnh. Diel en had erge pijn in mijn linker onderkaakzenuw.
Ik slaap tegenwoordig op vaders kamer op de stoel. Ik werkte vandaag laat aan een tekening die ca 3/4 mislukte. Het is een reusachtig werk. Ik heb gezwommen. Ik was helemaal alleen. Later kwamen er nog meer. Het woei erg maar het was lekker in het water. Daarom was er ook niemand. Ik slaap nooit lang op de kamer. Moeder had hoofdpijn. D I N S DAG 26 M E I
D O N D E R DAG 21 M E I
Er was bondsdag van de jongelingsverenigingen. Er waren er veel, wel 20 uit andere steden. Vader preekte mooi. Toen ging ik met Jaki en Mina, waarmee zij in de kerk was, naar haar thuis. Wij aten in de tuin en het was heel leuk. Daarna spanden wij de boomen af met touw, stoeiden, ravotten, speelden met de bal en deden allerlei gymnastische
Moeder had hoofdpijn maar toch eetlust. Ik schreef aan Oom Johan. Mijnheer Champenois was niet wel. Wij hadden les van Mijnh.Bertram. Ik slaap steeds op de studeerkamer. Er is weer een boom op de speelplaats omver gevallen. Dat is al de derde. Storquart had vier liqueur flesjes meegebracht en Verbeke, Van Steenkiste en hij hebben ze allen opgedronken, het is toch erg. Ik las Padvinder en Lederkan? van Cooper
door Goeverneur heelemaal uit. W O E N S DAG 27 M E I 191 4
Bij ons in de klas wordt het mode om in de plaats van spekken en bonbons, likeur fleschjes mede te brengen. Vandaag waren het 4 fleschjes advokaat, een Elexir National en nog een paar anderen. Wij, de greco-latijnen, vormden een nieuw plan om weer een boom te laten vallen als wraak omdat de andere twee van onze medeplichtigen 3 uur consigne hebben gekregen. Verschoor heeft het verklikt aan de direkteur, dat is gemeen.
naar Vilvoorde. Ik moet om 7 uur al aan de Zuid zijn. (Memento:) Niets bijzonders van de week. Moeder begon met op te zitten en Cor kreeg der fiets. Op mijn kamertje liggen overal langen haaren van Cor. O, daar ben ik zoo vies van. Onko en Edzard zijn in blakende welstand en 6 is het net een jaar geleden op de week, dat Edzard werd geopereerd. Vader dacht er met afschuw aan en Moeder en wij met vreugde. Lize is ook uitstekend wel en ging met Paul Kennis? Maandag wandelen. Moeder komt nu vlug bij en het zal een vlug herstel zijn. M A A N DAG 1 J U N I (2 D E P I N K S T E R DAG )
D O N D E R DAG 28 M E I
Vanmorgen ging ik naar Mijnh. Diel en hij plombeerde eindelijk mijn tand. Maandag moet ik weer naar hem toe voor een andere. Ik kocht Robinson Crusoe in het Fransch voor 0,20fr. Dat is heel weinig. Ik las "De nalatenschap en hare gevolgen" van Andriesen uit. Dat boek is van J.v.H. Ik ben begonnen met Robinson Crusoe van Daniel Defoê. Het is erg leuk.
Nu nog twee maanden en dan is het vacantie Ha! Ha! Ha! Hie, hie, hiepho! Ho! De school begon om 9 uur pas en er waren nog veel afwezigen. Moeder zal morgen waarschijnlijk mogen opstaan, maar het is natuurlijk nog niet zeker. Ik vond om 4 uur voor de deur een klein muschje. Ik heb het nu in een kooitje omdat ik bang ben voor de muizen die in de tuin wemelen. Ik ben nog moe en ga nu slapen. D I N S DAG 2 J U N I
V R I J DAG 29 M E I
Alles ging goed vandaag. Moeder had niets geen moed meer. Moeder en ik hebben toch ook gelachen. Moeder zei:" Lach nou toch eens." Dat kan ik ook niet. Vader ging vandaag naar Brugge, naar een gevangene geloof ik. Bernard en ik gingen naar de tent van de Sabbatisten. Maar het was heelemaal het omgekeerde dan wat moeder er van vertelde. Moeder denkt dat zij bloed zal spuwen!!!!!
Vandaag kwam Cor nog niet thuis, het zal pas waarschijnlijk morgen zijn. Mevr. Sanders van Loo kwam om twaalf uur. Het vogeltje heb ik nu op mijn kamertje gebracht voor de koude. Verder ging alles gewoon zijn gang op school en in huis. Ik plukte al de 3de roos van de tuin en die is heel mooi. Bernard verspeende de plantjes en zette ze in de tuin omdat ze al te groot waren en te dicht stonden. W O E N S DAG 3 J U N I
Z AT E R DAG 30 M E I
Vanmorgen kende niemand zijn Grieksche les. Het was de herhaling van luoo. Ik en De Busscher alleen kenden hem. Vanmiddag kwam Mevr. Sanders v.L. naar moeder informeren. Vanmiddag ging ik zwemmen. Onko zwom de 50 meter in 45 seconden. Overmorgen ga ik naar Vilvorde. Ik ben toch zoo blij, morgen is het Pinksteren. Moeder is altijd hetzelfde. (Memento:) Moeder ging van de week niet erg beterend. Moeder at veel, heel veel. Juffr. Blommaert bracht nog wel eens vruchten en moeder mocht lezen. Cor ging Vrijdag naar Sluis. Ik las:1. De nalatenschap en hare gevolgen, P.J.Andriesen 2. Robinson Crusoe, Daniel Defoê, dat ik net gekocht heb. Verder gebeurde er niets bijzonders. Morgen aanneming.
Ik had om 11 uur gedaan met het werken op school. Dat was prettig. Ik kreeg een briefkaart van Mevr. Sanders van Loo waarin zij melde dat ik haar morgen bij de dentist moet komen halen. Cor schreef een briefkaart en eindigde met De Geest is gewillig maar het Vleesch is zwak. Nu zal ik het maar tot de volgende dag weer rekenen. Moeder gaat alweer beter en Lize zat bij haar te vertellen. Mijn muschje leeft nog. Nu tot morgen. D O N D E R DAG 4 J U N I
Z O N DAG 31 M E I (P I N K S T E R E N )
Ik kreeg vandaag het Chineesche evangelie van Mattheus dat ik 24 Mei besteld had. Het is heel gek. Ik had weer huiswerken en Cor kwam thuis. Haar onderkaak is gezwollen. Vanmiddag ging ik met Mevr. Sanders van Loo taartjes eten. Het was heerlijk. Verder kwamen Madame Griesinger, Madame Roose met d´r snotsmoel. Dat is toch een misselijk mensch. Mijn vogeltje is doodgebeten door een muis, het is heel jammer.
Vader preekte over de persoon van Jeremia in toepassing met de aanneming. Het was heel plechtig. Er waren er vijf op het rijtje van links naar rechts: Griesinger, Sara Blommaert, Fredericq?, Braun, Mina van van Hogendorp. Er waren veel menschen in de kerk. Vanavond om _6 was het avondmaal. Ik ging er niet naar toe. Morgen ga ik
Vanmorgen ging de school naar de Cinema Gaumont die door de Union was afgehuurd. Het was heel interessant over aardrijkskunde, ziekten , Lule?-Burgas, of de oorlog van
V R I J DAG 5 J U N I
de Balkan, heel interessant. Phoquenvangst(Phoque=zeehond), harpoeneren van haaien of zoo iets, ook heel interessant, en meer zulke dingen. Verder Scienses van wormen, insecten, crocodillen en slangen witte ratten verslindende. Het was ontzettend interessant. Z AT E R DAG 6 J U N I 191 4
Moeder zat op vandaag maar moest weer naar bed. Ik ging zwemmen en het was 18 graden. De Couvé´s gingen ook mee. Het was koud en er was bijna geen sterveling. Ik slaap hier steeds op Vaders kamer en dat is nu niet zoo erg heerlijk. Enfin, er is niets aan te doen, maar het gebeurt ook niet meer, daar zal ik wel voor zorgen. Nu zie de Momento verleden week. Z O N DAG 7 J U N I
Het was vandaag een dubbele feestdag omdat het net een jaar geleden was dat Edzard geopereerd werd en dat Kitty Berends jarig was. Edzard en ik speelden schaak en ik verloor. Ik kuiste het gras vanmiddag in de tuin. Er was bijna niemand in de kerk: 1ste omdat het Fransche dienst was, 2de omdat het slecht weer was, 3de omdat het al Juni was. Er waren misschien 10 menschen in de kerk. Mevr. v.H. met Frederic en haar dochter en de gewone menschen. M A A N DAG 8 J U N I
Alles ging gewoon zijn gang. Moeder zat zoowat de heele dag op vandaag. Ik werk hard an Geometrie om applicatoren te zoeken. Onko heeft een kandelaar van mij gebroken, maar zal die betalen. Lize ging naar Destelbergen vandaag en bracht mooie bloemen mede van de kennissen . Madame Halett gaf er ook aan Vader en alle bloemen zijn heel mooi. Moeder heeft er ook massa´s en van groote verschijdenheid.
D O N D E R DAG 11 J U N I
Niets bijzonders. Ik schaakte met Vader en ik was stom maar gelukkig en zette vader mat, die met zijn koning in een hoekje stond achter een rijtje van 3 pionnen. Ik zette mat met een kasteel. Ik maakte al mijn huiswerken voor morgen en zoo af. Cor had examen voor conservatoire van solfège, en zij zal een klas mogen overspringen. Zij zat in cour preparatoire en dan komt inferieur en zij zit nu in moijen. V R I J DAG 1 2 J U N I
Moeder stond om 5 uur op en was gewoon aan het ontbijt naar het schijnt. Ik werk hard hetgeen ook nodig is want de composities zijn al in aantocht. Ik had veel lessen te leren en bleef tot tien uur op omdat Bernard nog wat werkte en las van 4 tot 10 in De Kapitein van 15 jaar. De Walfischvaarder die na gewond nu op het wrak is aangetroffen en van de letters S.V. die hij samenvoegt. Het is prachtig. Nu het onweerde erg vanavond. De hemel was soms heelemaal paarsch. Z AT E R DAG 1 3 J U N I
Het onweerde van 3 tot vieren en tijdens het middageten. De meester van Latijn wordt oneerlijk geplaagd. Het is hoopeloos voor hem. Roepen en schreeuwen, ja ik zou het vergelijken met het huilen van wilde beesten, dat wordt bij hem gedaan, maar Latijn? Cor kreeg een brief van haar ouders en zij mocht een cadeau uitzoeken. Zij weet niet wat. Moeder gaat Maandag naar Sluis als alles goed gaat. Moeder had hoofdpijn vandaag en Lize ging naar Destelbergen. (Memento:) Moeder stond op en is nu om zoo te zeggen best. Alle menschen zijn gezond en ook Bernard maakt het uitstekend. Z O N DAG 1 4 J U N I
D I N S DAG 9 J U N I
Niets bijzonders. Ik werk bijzonder hard voor de Geometrie en zoo. Dat gaat tegenwoordig heel goed. Cor heeft examen gehad voor piano en zij mag volgend jaar er waarschijnlijk door. Het is een pretje voor haar en de directeur, Mijnh. Matthieu heeft gezegd dat zij misschien 2. klas mag overspringen voor solfège. Zij was in de wolken. Het is heel koel weer. Vanmiddag was het maar 10 graden celcius of 42 fahrenheit. Wat een weer voor Juni.
Ik schaakte met Vader en met Edzard en ik verloor alle twee. Lize was naar Destelbergen en kwam vanavond thuis. Het onweerde weer en ik sliep in Bernard zijn bed. Bernard is weer naar Kortrijk. Er was processie en Cor, Mina en ik gingen kijken. Het was heel mooi, wij zagen het heel goed. Ik las De Kapitein van 15 jaar uit. Het was het eerste gedeelte. Het is heel mooi, maar ik geloof dat het tweede nog mooier is. Jules Verne schrijft toch goed. M A A N DAG 15 J U N I
W O E N S DAG 10 J U N I
Moeder zat zowat de heele dag op. Zij kwam gisteravond even naar beneden, maar nu koffie en middag, at hier beneden. Ik slaap steeds op de studeerkamer en werk hard voor Geometrie. Ik ging weer zwemmen, maar het was lekkerder warm nu in het water dan Maandag. Ik las De Kapitein van 15 jaar (in slavernij) uit. Nu ga ik vragen aan Onko of hij mij de Walfischjager van de kapitein van 15 jaar wil geven.
Vandaag gingen Moeder en Vader naar Sluis. Cor mag morgen ook naar Sluis. Morgen is oom jarig. Ik mag misschien nog naar het jongenskamp, maar het is zeer onwaarschijnlijk. Moeder zal het er daar in Sluis over hebben. Enfin, zij heeft het wel nodig. Ik slaap vannacht op Moeders kamer. Ik ben weer met een nieuw boek van Jules Verne aan de gang. Het heet Twee Jaaren vacantie, de mislukte plezierreis. Het is heel leuk naar het lijkt. Het was goed weer en ik ging zwemmen.
D I N S DAG 16 J U N I 191 4
Z O N DAG 21 J U N I
Las nog in Twee Jaaren vakantie 1ste deel. Het is leuk en bijna uit Moeder en Vader zijn nu in Sluis en Cor ook. Zij heeft gisteren een telegram gekregen dat ze mocht komen. Ik hoop dat zij een goede reis gehad heeft. Moeder is goed aangekomen in Sluis, maar met hoofdpijn zooals zij schreef. Moeder schrijft aan Lize, dat vind ik flauw. Ik maakte mijn tekening af en die lukte nogal heel goed. Het was droog weer.
Vader kwam niet terug en Mijnh. van Kesteren preekte. Hij had het bijzonder over de verspreiding van de bijbel en zoo omdat het bij het genootschap van Holland nu 100 jaar bestond. Vanmiddag bleef ik thuis en ging daarna nog even naar Mink op Vaders fiets. Verder gebeurde er niets bijzonders. Nu, Lize bleef bij ons en ging niet naar Destelbergen. Onko zei dat hij erge hoofdpijn had en gevolg dat hij niet naar de kerk kon gaan.
W O E N S DAG 17 J U N I
Er gebeurde niets bijzonders. Ik ging zwemmen. Het onweerde niet vandaag, het was nogal koud, de lucht was betrokken. Ik las nog wat in dat boek van Jules Verne van Onko, Twee Jaaren vacantie, het 2de deel of de knapenkolonie. Het is heel mooi, mooier dan het eerste of De Mislukte Plezierreis. Moeder schreef dat het alles goed gaat en dat zij ook beter wordt en dat de buitenlucht haar goed doet.
M A A N DAG 22 J U N I
Vader kwam vanmorgen terug van Sluis. Morgen gaat hij naar Brussel naar de synode. Moeder blijft nog tot Donderdag en komt dan terug. Oom en tante Johan komen Zaterdag. Ik zal blij zijn als Moeder terug is. Ik ging vandaag weer zwemmen, het is heerlijk. Het was leelijk weer en het donderde ook. Bernard zei, dat het water op het land op sommige plaatsen 60 cm hoog stond.
D O N D E R DAG 1 8 J U N I
Vanmiddag ging Lize bloemen plukken. Bernard werkte hard in de tuin en maakte het pad wat lager. Ik plukte het Vergeet-mij-nietjes zaad. Toen ging ik op Bernard zijn fiets uit en plukte een heel groot bouquet. Ik ging door het land en kwam op een soort schiereiland-weiland. Ik ging toen over een plankje dat nauwelijks 20 cm breed was met de fiets en kon er zoo afkomen. Er was een diepe sloot onder en ik had wel een uur teruggemoeten als(Vrijdag 19 Juni) ik daar niet was overgegaan. Vanmiddag gingen de 6de, de 5de en de 4de naar het speelplein in het park en er was een match tusschen onze klas en de zesde. Wij wonnen met 2-1. Ik was half-back of center. Het was heel leuk. Toen ging ik zwemmen en toen ik thuis kwam had ik vreeselijke dorst. Ik schreef een brief aan moeder. Lize was uit vanmiddag naar Destelbergen en bracht heerlijke kersen mede. Z AT E R DAG 20 J U N I
Ik ging weer zwemmen. Het onweerde hier vanmiddag nogal erg. Het was heerlijk in het water en ik had veel schik. Vanavond las ik nog wat in Twee Jaren vacantie , 2de deel. Het is een heel leuk boek en zelfs mooier. Het is veel levendiger dan het 1ste deel. Het eerste vond ik nogal saai. Verder ging alles zijn gang. Vader komt Maaandag terug en dat is gelukkig. Moeder blijft nog tot Donderdag. (Memento:) Moeder en Vader zijn er alle twee vandoor. Ik maakte mooie wandelingen en had veel schik van de week. Ik las veel en werkte hard. Vanmiddag had ik nog een soort van klaswerk en het ging goed. Ik denk dat ik 16 of 15 zal hebben. Nu, de composities komen in aantocht en dan zal er gezweet moeten worden. Nu, tot morgen de volgende week.
D I N S DAG 23 J U N I
Iedere avond komt de acht voorbij roeien van de Club. Zij gaan er flink door. Vanmiddag goot het van 5 tot 6 en ik was toen net uit met Cor der fiets. Die was zoo vuil als iets, dat kan je begrijpen! Ik maakte hem schoon. Moeder komt pas Donderdag middag en Mevr.De Raed komt en Oom en tante Johan komen Zaterdag. Wij zouden naar Kenis? geweest zijn als het niet zulk slecht weer was geweest. W O E N S DAG 24 J U N I
Nu, gelukkig komt moeder morgen thuis. Ik verheug mij er erg op. Het is hier anders wel leuk. Er gebeurde niets bijzonders. Ik ging zwemmen in de nieuwe bassin van het Tolhuis?. Ik vind het water er vuil, de bassin is mooi, maar wel wat onpraktisch. De 3de bassin is te klein vind ik vergeleken met de anderen. De kabinen zijn keurig met handdoeken en zoo voort, zijn keurig net, veel netter als in het Strop. Maar ik ga toch liever naar Strop. D O N D E R DAG 25 J U N I
Moeder kwam thuis van Sluis en ik was blij. Vanmiddag kwam er een Engelsche dominé en zijn vrouw hier. Vader kwam ook thuis en hij vertelde dat de stukken zooveel mogelijk ook in het Vlaamsch zouden vertaald worden er is doorgekomen bij de Synode. Lize gaat morgen weg. Zij zal Mevr. Kennis op de markt ontmoeten en zal dan zoo weggaan met haar mede. V R I J DAG 26 J U N I
Vandaag ging Lize weg en kwam Mevr.De Raed uit Muiderberg. Wij aten vroeg. Het was erg aardig, zoo´n dagje. Ik had consigne en moest van 4 tot 6 op school blijven, hetgeen echter niet dikwijls gebeurt. Morgen komen Oom en tante Johan met Winkie of
Willem zooals hij zich nu noemt. Dat zou leuk zijn. Nu, tot morgen. Z AT E R DAG 27 J U N I 191 4
Vandaag kwamen Oom en Tante Johan met Willem, die zich de tocht naar Anholt nog zeer goed herinnerde. Dit was namelijk verleden jaar in de groote vacantie, dat ik Winkie in de wagen van Dinsperlo door binnenwegen naar Anholt heb gesleept en toen langs de groote weg terug zijn gekomen. Wij zijn die heele morgen onderweg geweest en Winkie was een wakkere jongen want als ik erg moe was en bijna(memento:) niet meer voort kon ging hij uit de wagen en hielp mij trekken. De tocht duurde van _9 tot 2 uur ´s middags. Het was reusachtig. Nu Willem was heel leuk vanmiddag. Oom en Tante waren ook heel aardig. Nu van de week kwam er veel visite om te eten ´s middags. Verder kwamen Vader en Moeder definitief thuis en ging Lize er van ander.. Nu dan, tot de volgende week.
de er niets bijzonders. Nu, tot volgende maand. (Overzicht over/Aanvulling bij de maand Juni) Er was ook een baldakijn opgericht voor de deur van het huis en zoo voorts. Het was verlichting en het beluik(hofje) was heelemaal met groen afgezet. Het was dol leuk. Ook voor de ingang was een poort met "Leve onze Jubilarissen" aangebracht en dergelijke. Het goudenbruidspaar maakte een rijtoer door de stad en ´s avonds was het volksbal. Het was heel leuk. Vanmiddag was er een prachtige processie. Die alle 6 jaar maar uitgaat. Het was prachtig. W O E N S DAG 1 J U L I
Z O N DAG 28 J U N I
Niets bijzonders. Het woei weer verschrikkelijk. Cor der grootmoeder heeft der arm ontwricht. Ik verveel mij reusachtig. Zaterdag is het compositie. Ik ging zwemmen en maakte vanmiddag een goed klaswerk van Geometrie. Dat zal wel goed gaan Zaterdag. Het is ontzettend heet. Verder gebeurde er niets bijzonders. Mina is 10 kg aardbeien gaan koopen op de markt om jam van te maken. Het zal wel heerlijk zijn. Nu, tot morgen.
Moeder en wij allen gingen weer voor het erst naar de kerk. Vader preekte mooi. Vader en ik maakten nog een wandeling langs de nieuwe wandeling, het was heel prettig. Wij hadden het het meest over de runen-tekens en dergelijke. Hier achter in het Beluik waren er twee menschen 50 jaar getrouwd en het was er verlichting en danspartij met een reuze falsche fanfare, maar het was toch erg leuk en het was prop van de menschen.
Ik ging niet naar v.H. maar ging zwemmen. Ik ben ontzettend moe. Ik kan zoo wel in slaap vallen, het is lam dat ik zoo verkouden ben. Ik heb er hoofdpijn van. Nu ga ik vlug slapen. Ik moet morgen maar flink uitslapen. Alles ging gewoon weer zijn gang en nu Zaterdag beginnen de composities. Cor gaat dan naar Neder-Zwaluwe. Nu, tot ziens.
D O N D E R DAG 2 J U L I
M A A N DAG 29 J U N I
V R I J DAG 3 J U L I
Bernard vertelde dat zijn broer erg ziek was en dat hij terug is gekomen en doodziek is geworden en longontsteking heeft. Het is zielig voor hem. Vanavond kwamen hier drie van de vijf aannemelingen: Griesinger, Blommaert en Mina v.v.H. Het was ontzettend heet weer en ik ontmoette Phillipus in de bassin van Strop. Zaterdag heb ik compositie. Donderdag ga ik naar v.H. Nu, tot morgen.
Ik mocht niet gaan zwemmen omdat ik zoo verkouden was. Het is vervelend. Alles ging zijn gang. Morgen heb ik compositie van Geometrie en ik heb goed geleerd. Cor overhoorde mij al de énoncé's van al de theorema´s en ik kende ze goed. Ik heb ze ook bewezen. Nu, morgen zal het wel goed gaan. Cor gaat morgen naar Neder-Zwaluwe bij Oudenaerde, dat is prettig voor haar. Nu, tot morgen.
D I N S DAG 30 J U N I
Z AT E R DAG 4 J U L I
Het is nu net een jaar geleden dat ik op het idee kwam een dagboek bij te houden. Ik schreef het in den 30ste Juni 1913, maar schee weer uit omdat, ja, dat weet ik niet meer. Ik geloof dat ik het vergeten heb tot ik in het eerst van october, de 7de geloof ik, een geregeld dagboek op kon zetten. Sinds dien is het iedere dag bijgeschreven en heeft kwaad en goed vermeld. Het is nu ook bijna 4 jaar geleden geloof ik, dat ik vegetarier werd. (Memento:) De 10de Juni, maar dar weet ik nu niet meer precies(!). Ik ging zwemmen in Dosch, dat nu een bassin van de stad is geworden. Mijnh. is van de winter gestorven en toen is het overgegaan aan de stad en is sinds veel verbeterd. Er is een geregeld personeel en zoo. Het was ontzettend heet vandaag en geen honden van L. kwamen hier. Verder gebeur-
Mijn compositie slaagde maar half zoals ik gedacht had. Ik had arrest. Dat was ook vervelend. Ik kon dus ook niet gaan zwemmen. Ik heb op de compositie gehuild, omdat ik zoo slecht kon voor wat ik geleerd had. Ik zal toch wel boven mijn helft hebben. Ik praatte nog vanavond met moeder die mij moed insprak en zoo. Nu, tot volgende week. Z O N DAG 5 J U L I
Wij gingen naar de kerk. Cor ging niet mee en was een weinig ziek. Het is echter nier erg, het is meer vermoeidheid van gisteren. Wij zouden met ons allen naar Mink maar Onko en Edzard konden natuurlijk niet. Moeder is toen ook niet medegegaan. Het was sneu voor de Minks. Er waren weer heerlijke taarten en wij aten in de tuin een heeleboel kersen, zulke heerlijke.
M A A N DAG 6 J U L I 191 4
Had composities van geheugen van Nederlandsch. Het is erg jammer, ik zal mijn prijs niet hebben. Nu, daar is niets aan te doen. Morgen heb ik Arithmetique, dat is nu niet erg prettig. Ik ben nog stikverkouden. Ik ging toch zwemmen. Het was lekker in het water maar koud eruit. Donderdag hebben wij Algebra en Vrijdag nog een uur Algebra en Arith. samen.
gewoonte, het Bijaard-lied, de Leeuwen?, dansen, hossen, de Vlaamsche leeuw, enz. Jef Denijn speelde prachtig op den Bijaard. Het was lekker koeler, want het was de hele dag razend warm geweest. Nadat René de Clercq gesproken had werd er een bouquet aangeboden aan Jef Denijn door A.Moens en begon men te zingen Lang zal hij leven enz. René de Clercq sprak heel goed en ik kon hem goed verstaan. Het was heel leuk.
D I N S DAG 7 J U L I
Z O N DAG 1 2 J U L I
Ik maakte mijn compositie niet slecht, maar eerder goed. Alles gaat hier goed. Tante Henriëtte is jarig. Onko en Edzard moeten schriftelijk examen doen vandaag.Het ging hun alle twee nogal goed geloof ik. Morgen heeft Cor examen voor Nederlandsch en Han begint nu ook al voor het examen. Vader is naar Sluis gegaan en is niet thuis geloof ik.
Vandaag ging alles weer gewoon zijn gang. Edzard is ontzettend zenuwachtig. Vader preekte mooi. Onko gaat morgen naar Nunspeet en maakte zijn koffertje klaar. Edzard gaat waarschijnlijk dadelijk naar Engeland naar de conferentie en niet naar Nunspeet. Het is jammer maar niets aan te doen.
W O E N S DAG 8 J U L I
Edzard wordt hoe langer hoe zenuwachtiger. Hij zit te roepen dat hij niets meer weet. Cor is bij Ko Pennige om de verjaardag van zijn dochter te vieren. Vanavond nog wat wandelen. Wij aten weer als gisteren in de tuin en ik schaakte ook weer met Vader. Verder ging alles goed. Wij aten vroeg en ik maakte met Vader een groote wandeling over Wondelgem. Vader las mij van de Germaansche godenleer voor.
M A A N DAG 1 3 J U N I
Niets bijzonders. Morgen ga ik naar v.H. speelen. Dat is leuk. Wij zitten in de composities. Dat is lam. Nu, tot morgen. Ik ga nu slapen. Ik verveel me allemachtig. Morgen heb ik Algebra en verder niets. Nu, ik zal mij morgen wel niet vervelen. Goeden dag, waarde lezer, tot morgen. D O N D E R DAG 9 J U L I
D I N S DAG 1 4 J U L I
Ik ging naar v.H. en had veel pret. De fabriek is al een heel eind klaar, schouwt heel anders dan andere fabrieken van gewapend beton en zoo om haring te wasschen en zoo meer. Morgen heeft Onko examen. Hij is hard aan het werk. Ik herhaalde bijna niets natuurlijk. Verder ging alles zijn gang als anders.
Het was vandaag Moeders verjaardag en Moeder kreeg weer bloemen en cadeautjes. Het was nou geen feest, wat men noemt een prettige verjaardag, want Edzard had examen. Hij slaagde echter. Nouvé slaagde met grande distinction, maar dat was te voorzien. Ik schaakte weer met Vader en ging maar uit vanavond. Mevr. Diel kwam en natuurlijk met Roosje.
V R I J DAG 10 J U L I
Onko haalde zelfs een distinctie en is dolblij. Cor heeft nog niets gehoord van Han. Misschien komt mijn fiets hier, maar dat is nog niet zeker. Edzard vindt het geloof ik niet erg prettig, dat Onko´s examen zoo goed gelukt is, maar gunt het hem best, maar hij werkt ook altijd zoo hard en hij, als hij er door komt, zou misschien geen distinctie hebben.
W O E N S DAG 15 J U L I
Ik had compositie van Fransche grammaire en van Fransch geheugen. Het eerste ging heel goed maar het tweede was een compleet disaster, niet alleen voor mij, maar nog voor de heele klas. Zus en Willy kwamen met de kinderjuffrouw uit Sluis. Zus slaapt op Onko´s kamertje en Willy bij Cor. De juffrouw is weer weg. Ik ging vanmorgen een meersterretje halen voor Edzard. Nu, tot morgen.
Z AT E R DAG 11 J U L I
Ik had compositie van Latijn, theme et version, en geloof dat ik het goed deed. Ik had verder compositie van Fransch redaction en daar kan ik natuurlijk niets van zeggen. Onko ging weer eens zwemmen en ik lag ook de heele middag in het water. Ik had geen school morgen en overmorgen en binnen drie dagen. (Memento:) Alles ging goed. O, ik vergeet te melden dat er weer een betoging heeft plaats gehad op het Sint Baafs plein. René de Clerk heeft gesproken, er werd gezongen als naar
D O N D E R DAG 16 J U L I
Ik werkte hard voor Grieksch en voor Sciences. Voor het eerste kan ik mijn materieën, maar voor het tweede zal ik wel onvoldoende hebben. Wij hadden vandaag themes et versions voor Latijn, hetgeen ook slaagde. Verder Exercises grammaticaires voor Fransch waarin ik mijns meenens alles goed heb. Ik heb ook nog morgen Nederlandsche oefening.
V R I J DAG 17 J U L I 191 4
W O E N S DAG 22 J U L I
De compositie van Grieksch slaagde goed en die van Science was een ware mislukking. Morgen heb ik Geschiedenis en Aardrijkskunde. Mijn kaart is gelukkig gemaakt. M.Champonois heeft maar 11 blz. te leeren gegeven. Ik ken die dan ook zeer goed, vooral de datums en de gekke namen. Ik hoop dat het me nog al goed zal gaan. Ik heb ook nog Tekenen en Exercices van Grieksch.
Mijn school begon om 9 uur. Om 11 uur ging ik naar Dr.Diel, waar ik bleef tot 6 uur. Het was wat leuk. Ik heb waarschijnlijk de 29ste prijsuitdeling. Cor zit hard te werken voor d´r examen. Ik ging met Zus en Willy naar de tentoonstelling kijken, die zij nog nooit gezien hadden. Vanavond kwam Juffr.Blommaert, Mijnh. Roose en zijn Madame hier. Ik liep toen deze binnenkwam maar vlug weg. Er kwam een briefkaart van Edzard en die maakt het goed op de conferentie.
Z AT E R DAG 1 8 J U L I
Mijn Grieksch was geloof ik goed en ook mijn Geografie. Mijn Geschiedenis lukte ook goed want het waren enkel jaartallen en namen van menschen. Teekenen had ik nog wel niet gedaan, maar wat ik deed was dan toch goed. Nu ga ik vanavond met Mina uit. Zus en Willij worden gewasschen. Ik vind het erg (Memento:) leuk dat die hier waren van de week. Dat brengt weer eens wat verandering. Onko vertrok Maandag naar Nunspeet. Edzard zal daar nu niet naar toe gaan. Hij vertrok vandaag. Vader en ik brachten zijn koffertje nog Vrijdagmorgen weg. Toen ik in de school zou gaan kwam ik net Remarchamps tegen die zei dat Edzard der aan kwam. Ik zei en kuste hem nog vaarwel. Z O N DAG 19 J U L I
Vanmorgen viel er iemand flauw in de kerk op het einde van de preek. De tekst was "Alles werkt mede ten goede" in de brief van Paulus aan de Rom. Vanavond gingen wij naar de verlichting van De Kouter kijken en naar die van de gracht. De Kouter was heel mooi, maar mij dunkt had de Graslei beter kunnen zijn. Ik ging naar Mink vanmiddag en had veel pret. M A A N DAG 20 J U L I
Cor maakte nougat, het was heerlijk. Verder vlooide en damde ik met Zus, die bijna altijd verloor. Ik las het boek van Jaki, De Vliegende Hollander uit. Het is een heel mooi boek. Verder schreef ik een lange brief aan Grootmama(Rolandus Hagedoorn), die de 22ste jarig is. Nu gebeurde er niets bijzonders. Ik had geen school vandaag met de Gentsche feesten. Ik ging zwemmen en had veel plezier. D I N S DAG 21 J U L I
Damde tegen Willy, Zus, Cor en Mina en won telkens. Wij, Mina en ik, speelden met zwaar geschut. Ik begon De Spoorzoeker van Tinard. Het is een heel mooi boek geloof ik. Ik heb al bijna 80 blz. uit. Cor, Zus en Willy gingen vanmorgen naar de St. Baafs, waar een Te Deum gelezen werd ter eere van de onafhankelijkheidsfeesten. Moeder kocht een nieuwe blouse die heel mooi is. Moeder maakte 21 flesschen bessesap en Vader maakte een fietstocht naar Sas van Gent en Zelzate.
D O N D E R DAG 23 J U L I
Ik ging vanmorgen naar school en vanmiddag naar de tentoonstelling in het park met Zus en Willy. Die vonden het heel mooi geloof ik. Morgen ga ik weer zwemmen. Dat zal prettig zijn. Ik moet weer gewoon aan het huiswerk beginnen en dat is nu weer erg vervelend. Nu, nog waarschijnlijk een van Fransch en een van Grieksch voor Maandag en dat is al. V R I J DAG 24 J U L I
Ging vanmorgen weer naar school. Wij voeren niets meer uit. Vanmiddag ging ik weer niet omdat ik hoofdpijn had. Minnie Griesinger kwam bij Cor om te studeren. Zus had pijn aan der tand en ik las nog in De Spoorzoeker van G. Aimard? . Het is een prachtig boek. Morgen komt Tante of Oom om Zus en Willy te halen. Dan is het weer gedaan met de pret. Z AT E R DAG 25 J U L I
Er gebeurde heel wat vandaag. Vandaag kwam Tante met een adjudant (ik ben de naam vergeten) hier om Zus en Willy te halen. Tante kwam tegen twaalven. Zij ging om _6 weer weg met Zus en Willy. Het was Bernards en Vaders verjaardag en ik ging een vioolbouquet halen. Zus en ik versierden de stoelen van de beide jaarigen met klimop. Zus en Willy zongen eerst een versje voor Vader en verder zong Zus een voor Bernard. Ik ging pas om 8 uur naar school en had het geluk dat M.Champenois? er niet was. Net voor ik wegging zei Willy nog haar versje op. Vanmiddag toen Tante wegging kwamen Elly en Ds,Callenbach aan. Wij gingen nog wandelen en schouwden nog verscheidene gevels en zoo. Het was heel leuk. Cor had al verlof om weg te gaan naar Sluis vandaag en toen zei J.Pennige:"En de composities?" en toen mocht zij weer niet. Ik vind het zielig voor haar. (Memento:) Van de week waren Zus en Willy hier en hadden wij veel pret. Ik las veel en had geen composities meer. Ik voer niets meer uit. Vanmorgen en gisteren had ik om 11 uur gedaan en vanmiddag maar les van 2 tot 3. Enfin, het is nu bijna gedaan, gelukkig.
Z O N DAG 26 J U L I 191 4
Ds. Callenbach preekte vandaag over de tekst Jesaja 26 van 24 tot... Het was een prachtige preek en zoo heelemaal buitengewoon. Ik damde met Ellie en won met moeite. Woensdag is het prijsuitreiking. Ds., Vader en Cor en Ellie gingen naar Het Lof in de Begijnhofkerk. El en ik wandelden langs de St.Baafs en de St.Jacobs langs de Vrijdagmarkt naar huis, maar er was nog niemand en wandelden toen langsch Lije en spraken en keken naar de sterren. M A A N DAG 27 J U L I
Ik zal waarschijnlijk wel 2 prijzen hebben, een van Geschiedenis en een van Latijn. Ik ben heel blij. Ik las de spoorzoeker van G.Aimert? uit. Ik ben nu van plan ook een boekje te maken van al de plaatsnamen waar ik geweest ben. Dat zou heel interessant zijn voor later. Verder gingen Ds. en Ellie naar Brugge en naar Ostende. In M. zijn fiets komt een nieuwe achterbinnenband
ken de batterijen weg. Mijnh.Frater was hier om 12 uur. (Memento:) Er was prijsuitdeling en veel kans op oorlog. Het is te hoopen dat hij nu maar niet komt. Z AT E R DAG 1 A U G U S T U S
Het was een drukkende dag vandaag. Ik teekende vanmorgen. Vader ging vanmorgen naar Brugge en maakte ´s middags een tocht met mij naar een horticulteur Veer, woonde te Oostakker. Daarna gingen wij over Lourdes naar Gent waar wij nog een bezoek brachten bij De Bruine´s. Het was er erg aardig en gezellig maar iedereen zit (Memento:) met de oorlog. Als men op straat komt ziet men soldaten en overal staan menschen in groepjes te praten. Iedereen vraagt "Is uw broer niet opgeroepen?" en een ander "Moet je man niet weg?" en zoo. Nu hangt alles eigenlijk van Rusland en van Duitschland af. Alle landen mobiliseeren. Vandaag pakte Moeder de koffer gedeeltelijk in. Nu, als wij nu maar weg kunnen. Juffr. Blommaert is niet gegaan.
D I N S DAG 28 J U L I
Z O N DAG 2 A U G U S T U S
Ik had om 11 uur vacantie. Ik begon een boek van N.Balen, De Trompetter van admiraal Spilbergh. Het is een heel leuk boek. Ik ging met Moeder inkoopen doen en Moeder kocht een vingerhoed en een schaartje voor een reisnecessaire voor J.Blommaert. Zij ging er een visite maken en het was erg leuk. Morgen prijsuitdeling.Ik vind het verschrikkelijk. Ik ben zoo bang erg gek te doen.
Vader preekte prachtig vandaag. Er waren twee doopen, een van Vietti en een van die Zuid-Afrikaansche student Eibers. Het was erg aardig. Ons land en Duitschland zijn in oorlog en het schijnt dat de Engelsche vloot hier in de Schelde en aan de Noordzee ligt. Het is verschrikkelijk. Het zal een vreeselijke oorlog zijn, denk ik. Verder weet ik nog niets. Nu, tot morgen als alles goed gaat.
W O E N S DAG 29 J U L I
M A A N DAG 3 A U G U S T U S
Er was vanmorgen prijsuitdeling en het was erg leuk, het was in Theatre Minnaert. Eerst was er muziek, toen gymnastiek en zoo en eindelijk hield Mijnheer Beterams een toespraak. Toen was de prijsuitdeling. Ik had 8 prijzen en was erg blij. Een boek van Maijne-Reid: La perle de la Proze contemporaine en L´histoire amoine? de Belges of zoo. Nu het was erg leuk.
Ik kon vanavond mijn dagboek niet krijgen, maar wij gingen om 10 uur naar het station, waar Vader kaartjes nam Roozendaal. Toen onze kaartjes geknipt werden kwam er een bediende en zei, dat de grenzen gesloten waren over die plaatsen. toen gingen wij over Sas van Gent waar de douanen kwamen vragen of wij ook etenswaar bij ons hadden, niets natuurlijk. Toen namen wij de boot(naar Vlissingen), die gelukkig nog voer enz.
D O N D E R DAG 30 J U L I
INGEPLAKTE
Ik ging vandaag naar Hennevanger die aan het baggeren was aan de dokken. Het was erg leuk en ik had natuurlijk veel gelezen. Vanmiddag ging ik met Vader en Moeder een fietstocht maken naar Lovendegem over Mariakerke. Het was erg mooi. Het is erg hier met de oorlog. Er zijn soldaten in onze school ingekwartierd en trouwens overal. Nu, dan wij zullen hopen dat het nog los loopt. V R I J DAG 31 J U L I
Ik ging vanmorgen aan het teekenen en maakte de omslag van mijn teekencahier in orde. Ik maakte een paar boodschappen en zoo en bracht mijn boek terug bij v.H.. Vanmiddag teekende ik weer. Mevr.Sanders van Loo was hier en bracht een verfdoos voor mij mee. Ik ging zwemmen en bij de kaserne werden de kogels geladen en trok-
BLADZIJDE
1,
HORENDE BIJ DE BOOTTOCHT NAAR
VLISSINGEN:
Er waren ook marechausees op en twee soldaten, die heelemaal uit Parijs kwamen en onderweg 40 km geloopen hadden, kwamen te Vlissingen aan. Maar er ging in het heele land geen trein en dus moesten wij er blijven. Wij zagen onderweg Ellewoudsdijk, Hoek Hoofdplaat, Borsele waar wij aanlegden, Breskens en zijn vuurtoren. Toen wij er waren gingen wij naar de boot Rotterdam, die de volgende dag zou vertrekken en zorgden dat onze koffer er kwam. Toen gingen wij naar Ds.Voorhoeve. Zijn zoon is een hoofd groter dan ik en drie maanden ouder. Wij aten er. De Ds. bestelde kamer in Hotel Albion waar wij overnachtten. Met het binnenstoomen der haven zagen wij 7 Duitsche schepen voor anker in de Schelde, waarvan een groote landverhuizer die naar wij vernamen met goud geladen was. Er lag een oorlogsschip, de Zeeland, verder een mijnenlegger,
"Hijdra" en 4 torpedobooten. Er lag een torpedo klaar om weggeschoten te worden. Verder zagen wij de "Mecklenburg van de Vlissingsche lijn en verschillende werven. ´s Avonds gingen wij in de stad wandelen waar overal bulletins aangeplakt stonden van de couranten over de toestand. Wij zagen de droogdok en prachtige huizen van 1730, 1733 enz. O! Toen wij bij Ds.V. waren zagen wij 2 torpedobooten uitvaren. ´s Avonds maakten wij een lange wandeling door Vlissingen langs de De Ruijterlaan en langs een soort van bastion en zoo tot aan het einde. De zon ging prachtig onder terwijl de "Zeeland" uitvoer om de wacht te gaan houden aan de kust. De "Hydra" stoomde ook uit en verdween in de wolken. Toen gingen wij naar het Hotel en sliepen in. Ik had een prachtig zicht op de haven. (Zie tekening v.d. toren v. Vlissingen) D I N S DAG 4 A U G U S T U S 191 4
Moeder ging om 7 uur op de boot(van Vlissingen naar Rotterdam) en Vader en ik fietsten naar Middelburg. Wij gingen over Oost- en West-Souburg. In Middelburg zagen wij het stadhuis en de St.Jans-toren en een oud poortje met "De brouwerij van de drei tonnekens" anno 1620, Op de Balans, de waag van 1552 en prachtige gevels. Toen naar de abdij waar wij door de romaansche poort binnen kwamen. Vader vertelde dat (H I E R
BEGINT BLADZIJDE
2
VA N H E T I N G E P L A K T E S T U K VA N
4
B L A D Z I J D E N :)
nicht Henriëtte de Brauw nog in het huis van de gouverneur had gewoond. Midden in de abdij waar de Staaten van Zeeland vergaderden, staat een fontein omringd door hooge boomen. Wij zagen de St.Jans-toren nogmaals en een huis waarop stond Van Doorn, een bekend Zeeuws geslacht, zei Vader. Er waren ook prachtige gevels overal. Wij gingen de Koepelkerk bezichtigen, die van 1656 is. Vader vertelde, dat hij wel eens bij een Ds.Jonker en een M.Snoek gelogeerd had. Ook heeft Vader in de tijd dat Ds.Frater Ds. was 8 keer in de Engelsche kerk gepreekt. Verder merkte ik een huis op met een schip er boven op, dat zal zeker een schippershuis geweest zijn. Verder huizen van 1786 en 1787. Dan gingen wij in een steegje, de Kuiperspoort, genaamd waar prachtige oude gevels waren. Verder een prachtig uit 1787 in de Lange St.Pieterstraat met een poortje naar de St.Janskerk. Toen gingen wij naar de boot waar wij vernamen, dat wij nog naar Veere konden fietsen. Wij deeden het en Vader zijn fietsband was niet erg hard. Wij zagen weldra de cathedraal verschijnen. het is een prachtige kerk. Het is ook een lief plaatsje. Wij zagen het stadhuis en de kade met een Schotsche gevel. Verder waren er troepen in een gedeelte der kerk. Toen kwam de boot(uit Middelburg) in de sluis en stapten wij in. Wij voeren langs Kamperland, Wissekercke, Kortgeen, Wolvaartsdijk, Katseveer, Stavenisse, Zierikzee met zijn prachtige kerktoren, zagen Middelburg in de verte Zijpe, Colijnplan en Middelstad. Wij voeren de schepen Ladij, sleeper, Drie Gebroeders uit Contenisse en de Clementine van Steendorp voorbij. Wij zaagen Vianen, Bruinisse, Dinteloord en Prinsland in Noord-Braband, het fort De Hel en
nog een ander, Klundert, Willemstad met zijn versterkingen, dat wij aandeden. Het heeft een oud, leuk torentje en een kerk of zoo met een soort koepeltje. Het was toen al 10 over 2. Er is daar ook zoo´n leuke molen. Wij kruisten het stoomschip Schelde. Wij zagen verder nog een groote toren nogal in het land bij de Moerdijk. Vaderdacht dat het het dorp Moerdijk zou zijn. Wij sloegen toen bij Willemsdorp af in de Dortsche Kil en zagen de Thor IX en de Thor VIII. Vader was er van in verrukking. Verder zagen wij een oude kotter en een watertoren. Toen zagen wij de toren van Dordrecht. In de Kil lag een baggerschuit de "Schelde", maar een beetje grooter dan die van Hennevanger. Er lag ook een groot schip voor Dordrecht, "Bamstam?/Bramssant?" genaamd. Verder "Ceres" van Flensburg. De Carlo Espribel?, de Werner. Wij waren toen al onder de brug heengevaren. Er lag ook de Maria uit Breskens, maar dat was maar een kleintje. Toen voeren wij langs Kinderdrecht, waar een mooi huis aan het water stond. Toen voeren wij langs de nationale sloperij, waar in 1912 toen wij met de Telegraaf naar Rotterdam gingen, de Wassenaar lag om gesloopt te worden, en de Provincie Utrecht, afgekeurd panserschip. Wij zagen een schuit waar twee kanonnen bovenop stonden. In Dort zagen wij ook soldaten, die kleine scheepjes met hout laadden,. Toen kwamen wij te Slikkerveer aan over Alblasserdam en zoo. Daar is de samenstroming van Lek, Kil en Nieuwe Maas. Toen bereikten wij Rotterdam. Toen wij de haven binnenstoomden zagen wij de De Ruijter van onze oorlogsvloot, en weer een modderzuiger. Wij voeren onder de Maasbrug naar de landingsplaats. Toen holden wij naar de Elektrische trein. De trein was al vol, alles was bezet. Toen gingen wij kijken bij de motorboot. Maar onze bagage moest mee, naar Den Haag vervoerd worden. Moeder zou medegaan en Vader en ik op de fiets. Maar toen veranderde het en Moeder ging op de fiets en ik met de boot. Het was erg leuk en ik had het er heel gezellig. Er werd eerst van 6 tot 8 geladen, groote stukken ijs, kisten met Victoria water, tonnetjes met jenever en liqueuren, kaas, koffie, zaken van het leger, enfin, planken enz. Toen werd de motor aangezet en de touwen losgegooid, de lantarens opgestoken en ging het schip weg. Er werd gebeld, wij voeren de eerste brug door, de tweede, een spoorbrug en de ponten lieten hunne kettingen zakken. Bijna telkens onder een brug moesten wij ons bukken. Wij kwamen voorbij twee molens en langs houtzagerijen en de weg langs het kanaal was genomen door auto´s die van Den Haag kwamen voor het leger. Zelfs enige autobussen en zoo. Wij kwamen niet ver van de vertrekplaats aan een plaats, waar ze bezig waren een brug te bouwen. De lucht was prachtig en het water donker. Ik zat boven en kreeg een lange jas aan, iets nadat wij Overschie gepasseerd waren. Wij voeren door het Schie. Voor Overschie kwamen we langs Schans, na Overschie langs Zwet en Vrijendon?. Langs het kanaal stond een beendermeelfabriek en het kruithuis tusschen de boomen verborgen. Zoo kwamen we aan Delft aan de Elektrische centrale. Wij zagen er een mooie poort en de groote kerk en een flesschenfabriek en een fabriek van olie en spiritus. Zoo kwam ik in Den Haag waar Vader mij stond op te wachten en om twaalf uur stonden wij voor de deur, en juist had de klok twaalf geslagen toen kwam ik. Ik had er drie dagen over gedaan.
De Haagsche veer is van De Compagnie Frijlink en Van de Putten Hier eindigt bladzijde 4 van het ingeplakte stuk
W O E N S DAG 5 A U G U S T U S 191 4
Ferdje(neefje, geb.7/4 1903. Zoon van grootvaders broer Ferd.) en ik hielden kussengevecht. Ferd en ik maakten een groote wandeling langs het kanaal, Witte Brug, Kurhaus Dijk, Scheveningsche weg, Boschjes terug. ´s Middags speelde ik met de poesjes en zoo. Verder was er weinig bijzonders. Alles ging gewoon zijn gang zooals ieder jaar dat zoo gaat. Grootpa is vreselijk opgewonden met de oorlog en het schijnt dat de Duitschers overal verslagen zijn. D O N D E R DAG 6 A U G U S T U S
Vanavond kwam Onko thuis. Vader was woedend en buiten zichzelf. Grootvader was ook niet te spreken. Verder kreeg ik mijn fiets terug met een heel nieuw stel banden. Ik was heel blij. Ik ging ´s avonds naar Scheveningen langs het Kanaal, Witte Brug, Park Zorgvliet en zoo naar huis. Ferd en ik speelden ´s avonds in bed nog wat en gingen toen heerlijk slapen. V R I J DAG 7 A U G U S T U S
Ik maakte vanmorgen een fietstocht over Monster, Poeldijk en Wateringen. Het was erg aardig. Vooral de kerk te Monster en die toren enzoo. Ferdje was al weg met Edzard naar Leiden. Het was jammer dat ik hem niet goedendag gezegd had. Vanmiddag las ik. Vanavond na het eten maakte ik een fietstocht door en langs Delft. Ik zag de Oude en de Nieuwe kerk, het stadhuis, oud poortje, oude gevel, de waag, de markt, de stoffen Halle enz. Z AT E R DAG 8 A U G U S T U S
Vanmorgen werd Edzard nog eens opgeroepen om gekeurd te worden. Dit was een misverstand. Moeder, Vader en ik gingen naar Rotterdam via Delft en Overschie. In Delft zag ik nog een wapenhalle en een museum van buiten. Er gebeurde niets bijzonders. Toen wij er naar toe gingen hadden wij wind tegen en toen wij terug kwamen wind schuins achter. (Memento:) De Duitsers in België verslagen, doch trekken de Maas over en nemen Luik in. Iedereen is opgewonden. Vrijdag een oorlogschip in het zicht te Scheveningen. Verder niet veel bijzonders. Men spreekt niet meer over Ulster noch over Servië. De Oostenrijkers zijn in Russisch-Polen schijnt het. Z O N DAG 9 A U G U S T U S
Ik ging naar de kerk bij Ds.Gildemeester. Vanmiddag maakte ik een fietstocht over Wassenaar, Katwijk-binnen, Katwijk aan Zee, Rijnsburg, Leiden en Brinkhorst. Katwijkbinnen is een leuk stadje met een waag en een eigen weeshuis. Katwijk aan Zee is ook heel aardig. Ik had nog een ongelukje met de fiets en kwam iets te laat thuis.
M A A N DAG 10 A U G U S T U S 191 4
Ik maakte weer een fietstocht, maar een minder prettige namelijk, er kwam vanmorgen een telegram dat Vader naar Gent moest om als aalmoesenier op te treden. Moeder en Vader gingen naar Rotterdam en zouden met de boot naar Vlissingen gaan en dan ??(Vaders eigen vraagtekens!). Ik bracht ze weg tot voorbij Delft en ging toen de stad nog wat bekijken: Waag 1773, Goud- en zilversmeden kamer, Stadhuis 1618, Stadsboterhuis 1765 enz. D I N S DAG 11 A U G U S T U S
Vanmorgen vroeg begon ik een fietstocht over Voorschoten, Leiden, Zoeterwoude, Voorburg en zoo terug. Ik had echter vergeten geld voor de tollen mee te nemen, dat mijn eigenlijke plan in het water deed vallen. Nu, ik zal nog eens gaan en het dan wel medenemen. Het zal een flinke les zijn hoop ik. Het is nu met de oorlog de stilte voor de storm. W O E N S DAG 1 2 A U G U S T U S
Ik bleef vandaag thuis en las De Schrik der Zuidzee bijna uit. Het is een prachtig boek. Vanmiddag ging ik met grootvader wandelen. Iedereen is over de oorlog uit. Het is iets verschrikkelijks. Morgen ga ik weer een fietstocht maken over Haarlem denk ik. Alles gaat hier gewoon zijn gang en alles wordt wat gezuinigd. Nu, hier zitten wij goed, maar Moeder en Vader. D O N D E R DAG 1 3 A U G U S T U S
Ik maakte een groote fietstocht over Den Deijl, Voorschoten, Leiden, Oestgeest, Sassenheim, Lisse, Hillegom, Bennebroek, Heemstede, Haarlem en terug over Bloemendaal, Zandvoort, Noordwijk aan Zee, Katwijk, Oostdorp en Wassenaar. In Leiden verloor ik mijn brood en op de terugweg sprong mijn ketting er herhaaldelijk af en van Zandvoort naar Katwijk heb ik gelopen. Het was een droevige tocht. V R I J DAG 1 4 A U G U S T U S
Ik bleef vandaag thuis en las in Nilia, de Commandante. Ik ging vanmiddag naar zee en kwam om _zes terug. Ik amuseerde mij er goed en zag Kittie met een roode broek en een bonte doek om het haar. Zij holde en rende maar de heele tijd. Nu, verder was alles kalm als gewoonlijk. Er kwam een uitnoodiging van Mevr.v.Stoetwegen voor Maandag een van ons drieën.
maar daar tusschenin een reeks machtige koepelforten. Nu laten de Duitsers geschut komen waarvoor 32 paarden moeten trekken en nu zal Luik wel vlug vallen. Ook Namen zal weldra omsingeld worden. Z O N DAG 16 A U G U S T U S
Vanmorgen bleef ik thuis en hoorde het preekje van Grootma met Ida en Grietje, het was heel mooi. Vanmiddag ging ik nog tot vijf uur liggen en was toen ook weer zoo goed als beter. Toen ging ik weer lezen. Verder ging alles gewoon. Er gebeurt nog niets op het oorlogsterrein. De Duitsers rukken steeds op. De Franschen ook. M A A N DAG 17 A U G U S T U S
Ik mocht vandaag nog niet naar Rotterdam, maar zal morgen moeten gaan. Ik las Nilia, de Commandante uit, het is een prachtig boek. ´s Middags maakte ik een wandeling met Grootpa over Malieveld en langs De Witte naar huis. Het was erg leuk. Edzard klaagt steeds over kiespijn . Er is weer niets bijzonders van het oorlogsterrein. Nu, tot morgen. D I N S DAG 1 8 A U G U S T U S
De forten der stad Luik zijn gevallen en de Duitsche troepen zijn vlak bij Brussel. Verder oorlogsnieuws is er niet. Edzard en ik pakten het boeltje in en bonden het op de bagagedrager. Zoo fietste ik weg en kwam hierwest v.R´dam) aan, pakte mijn boeltje uit. Onko bracht mij weg tot aan de Java?brug. Dat is toch aardig, niet? Nu, verder gaat alles gewoon. Die Onko is een heel, heel aardig jongetje en lijkt op Edzardje W O E N S DAG 19 A U G U S T U S
Wij gingen vanavond naar de oefeningen der vrijwilligers op Woudenstein kijken. Het was erg leuk, vooral die met de fietsen over een soort van viaduct met de fietsen en dan al de trappen op en af. Op de terugweg gingen de lantarens van Bob en Jetta de heele tijd uit, het was verschrikkelijk vervelend. Eindelijk moest Jetta nog een lampion aansteken. D O N D E R DAG 20 A U G U S T U S
Vandaag gingen wij naar Kralingsche Veer langs Woudenstein heen en langs ´s Gravenlandsche weg terug. Het was erg aardig. Mijnheer had daar een zitdag gehad. Verder gingen wij met ons allen terug en fietsten nog wat om langs de Kralingsche Plassen en zoo langs de oude dijk naar huis.
Z AT E R DAG 15 A U G U S T U S
Ik maakte weer een fietstocht over Loosduinen, Monster, ´s Gravenzande, Naaldwijk, De Lier, Schipluiden, en Delft en zoo terug . Maar ik was nog te moe van de tocht van eergisteren en kreeg duchtige hoofdpijn. Het is vreeselijk toch met die oorlog, België half vernietigd en dan Luik belegd van binnen en van buiten door Duitschers omgeven
V R I J DAG 21 A U G U S T U S
Vandaag gingen Jetta en ik naar Gouda de ramen(van de kerk) bekijken, het was heel interessant. Er zijn er 32 en zij zijn alle prachtig. Zij stelden voor: Voetwassing, Jesus verdrijft de wisselaars uit de tempel, Het beleg van......(niet ingevuld) in 1215 of 95,
Doop van Jesus, Tollenaar en de Fariseër, de 12-jarige Jesus in de tempel, Verraad van Judas, Geeseling van Jesus. (In tekening van een raam, onderste helft: Portret van de gevers en hunne heiligen) Z AT E R DAG 22 A U G U S T U S 191 4
Ik ging vanmiddag naar Blijswijk naar Albert, die daar bij de hoofdonderwijzer Meester van Bleek is. Hij liet ons de kerk zien zonder toren en van de weg af gebouwd, die dagtekent uit 1645 ongeveer van de Remonstranten. Wij fietsten langs Hillegersberg(ten N.v.R´dam) terug. Wij vischten onderweg nog een paar waterlelies op. (Memento:) Oorlog! Slag bij Metz, Duitsche Victorie! Slag bij Charleroij, vermoedelijk nederlaag der verbondene mogendheden. Nu, de Duitsche adelaar triumfeerde. Maandag gaan Bob en ik naar Den Haag schoon goed halen.
D O N D E R DAG 27 A U G U S T U S
Ik werkte zoowat de heele dag in de tent tot groote vreugde van Broer. Hij is kapitein en ik luitenant. Wij dronken er ´s middags thee met Joosje Kuiper, vriendinnetje van Jopie. Jopie en Joosje en Bob gingen uit en zagen het binnen stoomen van de SS Rotterdam. Het was heel mooi schijnt het. Het spijt mij zeer dat niet gezien te hebben. Slag bij Charleroy en Romedy gevallen.Russen trekken op in Pruisen. Oostenrijkers verslaan de Russen. V R I J DAG 28 A U G U S T U S
Ik speelde weer in de tent en vergrootte hem veel. Nu, de Duitschers rukken op naar Parijs, zij zijn al een aardig stukje op weg. Nu, ik mag het lijden. Morgen gaat de Rotterdam weg en wij mogen niet gaan kijken. Het was zoo jammer want hij moet om 5 uur vertrekken en hij vertrok pas om 7 uur. Z AT E R DAG 29 A U G U S T U S
Z O N DAG 23 A U G U S T U S
Ik kerkte bij Ds. Coelembach, tekst was Jesus is heden en in eeuwigheid dezelfde, erg mooi. Maakte een bezoek bij nicht Catherina, maar was niet thuis. Speelde ´s middags in de zandbak met Jopie? en Broer. Verder was er niets bijzonders. M A A N DAG 24 A U G U S T U S
Ik ging naar de Grootouders met Bob. Bob ging naar de Brummelkamp, maar die ging uit. Bob ging met Grootpa en mij naar Oom Jeroen, die Zondagochtend _2 thuis kwam. ´s Middags pakte ik en zat bij Edzard, die met koorts te bed lag. Een van die jongens van Veen bracht ons tot Rijswijk weg. Nu, verder niets bijzonders. Edzard had om _3 37,5 . Het is jammer voor hem. Onko was ergens uit eten bij een neef of nicht, maar ik weet niet waar, en klaagde ook over pijn. D I N S DAG 25 A U G U S T U S
Vanmorgen speelde ik in de tuin en zoo. ´s Middags gingen wij uit, wij fietsten langs de loodsen van de Holl.-Amerika Lijn en zagen de Rotterdam en de vrachtbooten van de Lijn. De Westerdijk, Zijldijk en nog een Dijk. Ik kocht een Germany´s Reason for War with Russia voor later als ik Engels ken en zoo, heel leuk. Nu, tot morgen.
Vanmorgen speelde ik weer in de tent. ´s Morgens om een uur of 11 gingen wij naar Somerijk?? waar ik een paar jaar geleden een jongen in het water had zien vallen. Wij hadden brood mee en pruimen en dronken melk, ik zat nog twee maal in de racebaan. Verder schommelden en wipten wij. De Duitschers zijn op 100 km van Parijs!!! De huizen tusschen de vestingswerken worden afgebroken. (Memento:) Overwinning! Hiep, hiep, hoera!! Duitschers winnen een slag aan de Oostgrenzen, Oostenrijksche troepen leveren slag, zegevieren!!! Oh, wat ben ik blij! 2 tegen Japan, Engeland, Frankrijk, Servië, Rusland, Monaco enz., het is reusachtig en toch overal overwinning van Duitschers, overwinning van Oostenrijkers. Z O N DAG 30 A U G U S T U S
Ik kerkte in de Duitsche kerk waar heerlijk op de verbondenen gescholden werd tenminste. De Duitschers rukken op, de ene veldslag na de andere wordt gewonnen. Heerlijk. Hoerah! Ik ben zoo blij. Mijnh. Oosterveen was hier en is Fransch-gezind. Leuven is verwoest. De bevolking heeft geschoten. Groot gelijk hebben de Duitschers. Hoerah! Hoerah! M A A N DAG 31 A U G U S T U S
W O E N S DAG 26 A U G U S T U S
Vanmorgen speelde ik in de tuin en lag te lezen in mijn hangmat. Vanmiddag zette ik een tent op met behulp van Broer. Verder ging ik met Bob naar de v. IJselsteins, waar ik de romp van een schip zag, dat Ben aan het maken was. Verder speelden wij Wat zeg je van mijn vriend en nog een ander. Het was erg leuk en erg gezellig. Nu, op het oorlogsterrein zijn 5 forten van Namen in handen der Duitschers, de stad bezet, de slag bij Charleroy gewonnen.
Ging naar de Hoek en zoo langs Vlaardingen, Maassluis, Schiedam. Het was een leuke tocht. Wij hadden brood mee. Er baadden militairen. Gisteren was er een oorlogschip met 4 pijpen voorbij gekomen. Het was jammer dat er nu geen was. Enfin, tot morgen. (Als enige datum in het Overzicht over Augustus 29: Duitsers op 100 km van Parijs!!! Verwoesting van Leuven.)
D I N S DAG 1 S E P T E M B E R 191 4
M A A N DAG 7 S E P T E M B E R
Ik speelde vandaag in de tent. ´s Avonds, gisteren kwam Albert van Blijswijk. Wij maakten een lantaarn, hij is bijna klaar. Overmorgen ga ik weg. Het is jammer, want wij speelden net zoo leuk. Morgen gaat Jetta weg. Morgen ga ik naar Ds.Coelembach. Ik ging er vandaag ook heen. Nu, tot morgen.
Ik fietste tot bij Brielle en fietste lang: Loosduinen, Naaldwijk, Maassluis, Rozenburg, Brielle, Maassluis, De Lier, Delft, Rijswijk en zoo terug vanaf halfweg Delft - Rijswijk liep ik, want toen brak mijn ketting. Dat was lam. Er is weinig nieuws. Maubeuge wordt steeds gebombardeerd met zwaar geschut. Een Engelse kruiser Pathfinder loopt op een mijn en zinkt.
W O E N S DAG 2 S E P T E M B E R
Ik had erg veel plezier. Ik kroop op het dak en zoo. Ook ging ik naar het leesgezelschap waar ik het stuk over Vader overschreef. Het is heel leuk. ´s Middags ging ik langs Kralingsche Veer naar Capelle aan de IJssel met een leuk kerkje dat in 1562 opbrandde en in 1597 heropgebouwd werd. D O N D E R DAG 3 S E P T E M B E R
Ik maakte een vuur in de tent en kookte er aardappelen in. Zij waren heel goed gaar. ´s Middags ging ik weg en kwam om _6 uur aan. Alles ging goed. Het was enkel zwaar trappen. De Franschen zijn gisteren op de Sedan-dag verslagen tusschen Reims en Verdun. Alle vestingen en forten zijn genomen behalve Maubeuge en Antwerpen. V R I J DAG 4 S E P T E M B E R
Ik bleef thuis en wandelde even ´s middags met Grootpa. Voor de rest tekende ik. De Duitsche Keizer is op Fransch grondgebied en Parijs is klaar belegerd te worden. Nu, het zal wel zonder belegering geschieden. De vloot blijft zoo geheimzinnig achter, vooral de groote schepen. Wat voor proppenschieters zetten ze daar op ? Z AT E R DAG 5 S E P T E M B E R
Ik maakte vanmiddag een prachtige tocht door de duinen en kwam bij Wassenaar uit en fietste toen heel vlug naar huis, want het was al laat. De Duitschers laten weer weinig merken, maar voeren weer stiekum wat uit natuurlijk. De Russen schijnen aan het winnen te zijn in Galizië. De Duitsche Keizer is naar het oorlogsterrein. Staaltjes: de Engelschen en de Franschen (Memento:) gebruiken dictionairen in de vuurlinie. Een meid in Brus(sel) durft niet alleen boodschappen gaan doen. Een luitenant geeft haar zijn ordonans mee enz. Waarom Engeland fel anti-Duitsch is? Ze hebben kanonnen van 42 cm. Ik mag misschien naar Dedemsvaart bij Sien?, dat zou fijn zijn. Nu, tot morgen.
D I N S DAG 8 S E P T E M B E R
Ik maakte een fietstocht naar Brielle langs Loosduinen, Naaldwijk, Maassluis, Rozenburg en terug Rozenburg, Maassluis, De Lier, Delft. Het was een leuke tocht. Er gebeurt niets op het oorlogsterrein. Brielle is heel mooi en leuk. het heeft een reusachtige kerk en een heele groote toren. Nu ga ik geen groote tochten meer maken voor ik naar Dedemsvaart zou fietsen. Nu, tot morgen. W O E N S DAG 9 S E P T E M B E R
Ik bleef vandaag thuis en las in Hector Servadac? Het is een heel mooi boek. Het 1ste deel las ik gisteren al uit, nu ben ik aan het 2de. ´s Avonds maakte ik een visite met Edzard. Ik wandelde met Grootpa. Ik fietste met Edzard naar Klaveringe?. Ik zag de zonsondergang te Scheveningen. Ik las veel. Nu, van avond kwam neef Koen en vanmiddag neef en nicht Iterson? en nog een heer. D O N D E R DAG 10 S E P T E M B E R
Er kwam een brief van Vader en Moeder, zij maken het persoonlijk goed. Mina is er weer. Ik schreef weer aan Moeder en Vader. Ik ging met Oom Jeroen en Onko en Edzard naar de Witte Brug. Het was er fijn. Er is weinig of geen oorlogsnieuws. Het begint te vervelen. Enfin, het is te hopen, dat er weer wat komt. Morgen gaan Edzard en ik naar neef Koen. V R I J DAG 11 S E P T E M B E R
Volgende week ga ik naar Dedemsvaart, dat vind ik fijn. Wij hadden het erg leuk bij neef Koen. Het is zoo´n aardige man vind ik. Nu vandaag maakte ik de laatste fietstocht langs De Lier en Naaldwijk. Nu, verder zal ik wel niet veel meer fietsen hier. Nu, tot morgen.
Z O N DAG 6 S E P T E M B E R
Z AT E R DAG 1 2 S E P T E M B E R
Ik kerkte bij Ds. Verschoor?/Schreuder?, het was niets bijzonders. ´s Middags ging ik liggen lezen op het strand. Ik las Hector Servadac? van Jules Verne. Beschieting van Maubeuge. 2 Forten gevallen. Aanvallen op Nancy waar de Duitsche Keizer tegenwoordig was. Nu, het begint al aardig te komen. Wanneer zal er vrede komen? De Russen hebben Lemberg bezet. De Duitschers maaken een omtrekkende beweging.
Ik bleef vandaag thuis en las in De Russisch-Turksche oorlog in 1877. Ik geloof niet, dat ik het meer zal kunnen uitlezen voordat ik wegga. Verder ging ik ´s middags met Grootpa wandelen. Nu, alles gaat goed van de week op het oorlogsterrein. Maubeuge gevallen 7 September, de Oceano vergaat nu en verder ongeregelde berichten waar men niet op aan kan. Nu, hier is alles betrekkelijk kalm, er waren tenminste geen bulletins vanmiddag aangeplakt, dus.
Z O N DAG 1 3 S E P T E M B E R 191 4
Ik kerkte bij Ds.Scholten, veldprediker. Het was niet bijzonder en Edzard vond dit nu ook niet. Grootpa was naar de inzegening gegaan van een nieuw Luthersch predikant, maar was er ook niet erg mee ingenomen. ´s Middags maakten Edzard en ik visites bij de De Brauws en De Kooimansen? Het was erg leuk ´s avonds. Nu verder niets. Tot morgen.
Hierna breekt het dagboek af tot woensdag 7 oktober, waar het in Gent weer begint.