Monitor Touringcarbeleid binnenstad Amsterdam Meting 2003
drs. S. J. van Duijn
Amsterdam, 30 september 2003
144/september 2003 DIJK12 Beleidsonderzoek Adelaarsweg 11 1021 BM AMSTERDAM Tel.: 020 - 6373623 Fax: 020 - 6362645
[email protected] www.dijk12.nl
Inhoud Pagina
1
Inleiding 1.1 Achtergronden 1.2 Verantwoording uitvoering 1.3 Leeswijzer
7 7 8 8
2
De maatregelen van het touringcarbeleid in de praktijk 2.1 Halteren 2.2 Parkeren 2.3 Route 2.4 Bewegwijzering van en naar halte- en parkeerplaatsen 2.5 Informatie en promotie 2.6 Handhaving
9 9 11 12 13 13 14
3
Conclusies
17
Bijlage 1
Overzicht ervaringen bij halteplaatsen in 2003
19
Bijlage 2
Overzicht ervaringen bij parkeerplaatsen in 2003
21
Bijlage 3
Plattegrond halte- en parkeerplaatsen 2003
23
Bijlage 4
Overzicht haltes: status en omnummering
27
Bijlage 5
Gegevens touringcars
29
Voorwoord In opdracht van het stadsdeel Amsterdam-Centrum heeft DIJK12 Beleidsonderzoek een monitoronderzoek uitgevoerd, waarin de maatregelen van het Touringcarbeleid in de binnenstad van Amsterdam zijn bezien. Het doel van het onderzoek is inzicht te bieden in de praktische uitwerking van het pakket van maatregelen, in de mogelijke knelpunten die zich in de dagelijkse praktijk hebben voorgedaan en conclusies te trekken ten aanzien van de praktische uitwerking en mogelijke knelpunten binnen het bestaande pakket van maatregelen van het Touringcarbeleid. Onderhavig rapport doet verslag van het monitoronderzoek, dat betrekking heeft op het seizoen 2003. Vanuit de opdrachtgever is het onderzoek begeleid door mevrouw S. Hansen en de heer S. Smit van het stadsdeel Amsterdam-Centrum. Het onderzoek is uitgevoerd door Karel Kans en Sander van Duijn. De projectleiding was in handen van ondergetekende.
Irene de Vries Projectleider
1
Inleiding
1.1
Achtergronden
Het touringcarbeleid van de gemeente Amsterdam heeft tot doel: • de overlast van touringcars in de binnenstad terug te dringen; • het aantal touringcarkilometers in de binnenstad zo veel mogelijk te beperken; • het vergroten van de belevingswaarde van de (touringcar)toerist. In 1994 is het touringcarproject gestart met een proefpakket van maatregelen om vorm te geven aan deze doelstellingen. Daarbij waren de uitgangspunten: • halteplaatsen voor in- en uitstappen in de binnenstad; • parkeervoorzieningen buiten de binnenstad. Hiermee werd invulling gegeven aan het terugdringen van de overlast op korte termijn en een begin gemaakt met het bereiken van de lange termijndoelstellingen: terugdringen van touringcarkilometers en het vergroten van de belevingswaarde voor de toerist. In 1996 zijn de maatregelen, op grond van positieve proefresultaten, omgezet in een definitief maatregelenpakket. Het beleid omvat de volgende zes pijlers. • Halteren van touringcars op speciaal hiertoe aangewezen laad- en losplaatsen. • Parkeren van touringcars op terreinen aan de rand van de binnenstad. • Invoeren van een vaste touringcarroute door de binnenstad. • Bewegwijzering van en naar halteplaatsen en parkeerplaatsen. • Voorlichting over het systeem aan touroperators in binnen- en buitenland. • Een actief handhavingsbeleid. Binnen de kaders van het touringcarbeleid wordt voortdurend gewerkt aan verbetering van de effectiviteit van de maatregelen door middel van uitbreiding en/of verbetering van getroffen voorzieningen en verbetering van de afstemming tussen touringcargebruik en toeristische attracties in de binnenstad. Onder voorzitterschap van stadsdeel Amsterdam-Centrum is, ter begeleiding van het touringcarbeleid, een werkgroep samengesteld. In deze werkgroep hebben belanghebbende en betrokken organisaties en bedrijven bij het touringcarbeleid zitting. De werkgroep bespreekt de praktijkervaringen van de maatregelen en de voorstellen waarmee de effectiviteit van de maatregelen kan worden vergroot. Jaarlijks wordt een monitor van de maatregelen uitgevoerd om inzicht te krijgen in de uitwerking van de maatregelen van het touringcarbeleid. De doelstelling van de monitor is tweeledig: • Inzicht bieden in de praktische uitwerking van het pakket van maatregelen. • Inzicht bieden in de mogelijke knelpunten die zich in de dagelijkse praktijk voordoen.
DIJK12 Beleidsonderzoek – september 2003
7
1.2
Verantwoording uitvoering
De monitor is als volgt uitgevoerd. Ruim 70 ‘straat’-interviews met chauffeurs, omwonende burgers en bedrijven. Observaties bij haltes en parkeerplaatsen door het onderzoeksteam. 10 telefonische interviews met direct betrokken organisaties, waaronder Amsterdam Tourist Board (VVV Amsterdam), de dienst Stadstoezicht/Parkeerbeheer en toeristische bedrijven.
• • •
De ‘straat’-interviews en observaties zijn verricht op vrijdag 2 mei 2003 en vrijdag 18 juli 2003. Op beide dagen zijn alle haltes en parkeerplaatsen bezocht. De gesprekken met betrokken organisaties zijn uitgevoerd in augustus en september 2003. Het onderzoek is indicatief van aard. Het beoogt een indruk te geven van de gang van zaken in de praktijk met betrekking tot de maatregelen van het touringcarbeleid in het seizoen 2003. Het gaat hierbij om ervaringen van touringcarchauffeurs, omwonende burgers, bedrijven, betrokken en belanghebbende organisaties.
1.3
Leeswijzer
Het rapport is als volgt opgebouwd. In hoofdstuk twee wordt per beleidsmaatregel inzicht gegeven in eventuele veranderingen in de getroffen maatregelen, algemene ervaringen en eventueel ervaren knelpunten in 2003. De conclusies van de monitor over 2003 vormen hoofdstuk drie.
8
DIJK12 Beleidsonderzoek – september 2003
2
Maatregelen van het touringcarbeleid in de praktijk
2.1
Halteren
Wijzigingen halteplaatsen ten opzichte van 2002 • De halte aan de Spuistraat, tussen Raadhuisstraat en Paleisstraat, is definitief opgeheven. • H1 (De Ruyterkade, ter hoogte van de westelijke toegang van het Centraal Station) is nieuw. • H2 (Stationsplein, Ibis Hotel) is nieuw. • Bij H23 (Oostelijke Handelskade, PTA) is het aantal halteplaatsen verminderd van 18 naar 14 plaatsen. • In totaal waren er in het seizoen 2003 23 haltes. In 2002 waren dat 22 haltes. • Het totaal aantal formele beschikbare halteplaatsen in het seizoen 2003 bedroeg 601. In 2002 waren dat 61 plaatsen. Beschikbare capaciteit in 2003 Het aantal beschikbare plaatsen op haltes komt in de praktijk over het algemeen overeen met het vermelde aantal plaatsen per halte in de folder 2003-2004. Er zijn echter een aantal uitzonderingen. • H15 (Spuistraat Tulip Inn Hotel) was als gevolg van werkzaamheden aan de Spuistraat het gehele seizoen niet bereikbaar. • Als gevolg van werkzaamheden waren de volgende haltes voor korte perioden moeilijker bereikbaar: H6 (Damrak, rederij Plas), H8 (Oude Turfmarkt, rederij Kooij), H9 (Oude Turfmarkt, Allard Pierson Museum), H18 Dam (Krasnapolsky) en H22 (Kattengat, Amsterdam Renaissance Hotel). Algemene ervaringen met het halteren in 2003 • Evenals voorgaande jaren (1999 t/m 2002) is het merendeel van de touringcarchauffeurs bekend met de speciaal voor touringcars bestemde haltes en het haltebeleid. • Iets meer dan de helft van de touringcarchauffeurs geeft aan, wegens drukte, moeite te hebben met het vinden van plek om te halteren. • Uit interviews en observaties blijkt, dat het regelmatig voorkomt dat chauffeurs de touringcars bemand parkeren op halteplaatsen of langer dan de toegestane tijd (10 minuten) blijven staan. • Het onbeheerd achterlaten van touringcars komt slechts incidenteel voor. Verbeteringen ten opzichte van voorgaande jaren • Er zijn twee nieuwe haltes aangelegd, H1 (De Ruyterkade, westelijke toegang van het Centraal Station) en H2 (Stationsplein, Ibis Hotel). De haltes voorzien in een behoefte, met name H1 wordt intensief gebruikt voor het afzetten dan wel ophalen van passagiers van riviercruises. • De haltes H3 (Prins Hendrikkade, Lovers rondvaarten) en H4 (Prins Hendrikkade, Holland International rondvaarten) leverden ten opzichte van voorgaande jaren minder problemen op. Volgens geïnterviewden is dit het gevolg van een verminderde toestroom van touringcars dit seizoen. • Ten aanzien van handhaving van het touringcarbeleid is in april dit jaar een pilotproject van de dienst Stadstoezicht van start gegaan. Een speciaal handhavingsteam van de dienst 1
Wegens een fout in de folder bedraagt het aantal halteplaatsen in de folder 59. DIJK12 Beleidsonderzoek – september 2003
9
Stadstoezicht controleert dagelijks alle haltes en parkeerplaatsen in het centrum. De intensievere handhaving heeft volgens de dienst Stadstoezicht geleid tot een verbetering van de doorstroming op de haltes en een correcter gebruik van de haltes. Het aantal uitgeschreven bekeuringen voor touringcars is in drie maanden tijd gehalveerd van 208 in april naar 110 in juni. Het pilotproject van de dienst Stadstoezicht wordt in paragraaf 2.6 verder toegelicht. Knelpunten in 2003 In vergelijking met vorig jaar hebben werkzaamheden meer invloed gehad op de bereikbaarheid van verschillende haltes. Deze problematiek speelde met name in de omgeving van het Centraal Station, Damrak en het Rokin. Daarnaast hebben zich in algemene zin de volgende knelpunten voor gedaan met betrekking tot het halteren. • Naast de reeds bekende knelpunten H5 (Prins Hendrikkade, Victoria Hotel), H6 (Damrak, rederij Plas), H16 (Westermarkt, Westerkerk/Anne Frank Huis), H18 (Dam, Krasnapolsky) waren er dit seizoen knelpunten op H8 (Oude Turfmarkt, rederij Kooij) H9 (Oude Turfmarkt, Allard Pierson Museum) en H11 (Kattenburgerstraat, Scheepvaart Museum). • Bij het merendeel van deze haltes ontstaan, op piekmomenten, capaciteitsproblemen als gevolg van de grote toestroom van touringcars. Hierbij worden opstoppingen veroorzaakt en wordt de doorstroming van regulier verkeer belemmerd. • Bij H8 (Oude Turfmarkt, rederij Kooij), H9 (Oude Turfmarkt, Allard Pierson Museum) en 11 (Kattenburgerstraat, Scheepvaart Museum) worden problemen niet zo zeer veroorzaakt door de grote toestroom van touringcars, maar door onjuist gebruik van de haltes. Chauffeurs parkeren hier vaak hun bus of blijven te lang halteren. • Evenals vorig jaar, geeft een grote meerderheid van de chauffeurs aan, regelmatig geparkeerde touringcars op halteplaatsen aan te treffen. De geparkeerde touringcars zijn veelal afkomstig uit het buitenland. Geparkeerde bussen bemoeilijken het laden en lossen van passagiers voor halterende bussen. De halteplaatsen zijn bezet en vaak is de enige optie dubbel te parkeren of op de fietsstrook te gaan staan. Op deze manier wordt de doorstroming van verkeer gehinderd en ontstaan gevaarlijke verkeerssituaties. De problemen doen zich vooral voor op de piekmomenten (tussen 9 en 10 ’s ochtends en tussen 5 en 7 ’s avonds) in het toeristisch hoogseizoen. Uit interviews en observaties blijkt, dat de volgende haltes de meeste problemen met geparkeerde touringcars hebben. H5 (Prins Hendrikkade, Victoria Hotel) H6 (Damrak, Plas rondvaarten) H8 (Oude Turfmarkt, rederij Kooij) H9 (Oude Turfmarkt, Allard Pierson Museum) H11 (Kattenburgerstraat, Scheepvaart Museum) H16 (Westermarkt, Westerkerk/ Anne Frank Huis) H18 (Dam, Krasnapolsky) De dienst Stadstoezicht geeft aan, dat deze haltes ook de meeste handhaving vragen. • De helft van de ondervraagde touringcarchauffeurs geeft aan, regelmatig geparkeerde voertuigen zoals personenauto’s, taxi’s of andere laad/los voertuigen op haltes aan te treffen. Op de haltes H5 (Prins Hendrikkade, Victoria Hotel), H6 (Damrak, Plas rondvaarten), H16 (Westermarkt, Westerkerk/Anne Frank Huis) en H18 (Dam, Krasnapolsky) staan regelmatig geparkeerde taxi’s. H6 (Damrak, Plas rondvaarten) wordt daarnaast ook veelvuldig gebruikt door laad- en losverkeer. • Uit interviews en observaties blijkt, dat het gebruik van halteplaatsen door taxi’s over het algemeen is toegenomen.
10
DIJK12 Beleidsonderzoek – september 2003
DIJK12 Beleidsonderzoek – september 2003
11
Aandachtspunten Uit de interviews met toeristische organisaties blijkt, dat H1 (De Ruyterkade, westelijke ingang Centraal Station) als gevaarlijk wordt ervaren. Touringcars moeten bijna op de rijbaan halteren en hierdoor ontstaan gevaarlijke verkeerssituaties. • Verschillende organisaties geven aan, dat illegaal wordt gehalterd op de volgende twee locaties: Stadhouderskade (tegenover het Rijksmuseum) en bij de Bijenkorf (op de inritstrook voor de parkeergarage). Op de Stadhouderskade leidt dit tot zeer gevaarlijke verkeerssituaties omdat de touringcarchauffeurs hun passagiers op de openbare weg afzetten. • Touringcarchauffeurs en toeristische instellingen betreuren het dat de haltes in de Spuistraat opgeheven zijn. Deze haltes werden vooral gebruikt om mensen af te zetten en op te halen in de buurt van restaurants en winkels in deze omgeving. • Verschillende geïnterviewde organisaties geven aan, dat dit seizoen minder touringcars de stad bezocht hebben ten opzichte van voorgaande jaren als gevolg van SARS, oorlog en economische recessie. •
2.2
Parkeren
Wijzigingen parkeerplaatsen ten opzichte van 2002 • Per 1 juli 2003 is P1 (TTA, Touringcar Terminal Amsterdam, Oosterdokskade) verplaatst naar een nieuwe locatie (Oostelijke handelskade, Nieuw Europa naast de PTA). Het aantal beschikbare parkeerplaatsen op de nieuwe locatie is gelijk gebleven. • Op P3 (Stadhouderskade, Heineken Experience) is één extra parkeerplaats voor touringcars gecreëerd, P4 (Q-Park Busparking Musea, Paulus Potterstraat/hoek Rijksmuseum) heeft twee extra parkeerplaatsen voor touringcars gereserveerd en P6 (Nieuwe Uilenburgerstraat, Gassan Diamonds) heeft ook twee extra parkeerplaatsen voor touringcars gereserveerd. • Het totaal aantal formeel beschikbare parkeerplaatsen in het seizoen 2003 bedroeg 121. In 2002 waren dat 116 plaatsen. Beschikbare capaciteit in 2003 • Het aantal beschikbare plaatsen per parkeerplaats komt in de praktijk over het algemeen overeen met het in de folder vermelde aantal. Gevolgen verplaatsing locatie P1 De verplaatsing van P1, van de Oosterdokskade naar de Oostelijke Handelskade, heeft volgens toeristische organisaties tot onduidelijkheid onder chauffeurs geleid. • Uit interviews blijkt, dat chauffeurs en toeristische organisaties onvoldoende bekend zijn met de verplaatsing van P1. Diverse chauffeurs hebben de indruk dat P1 geheel verdwenen is. Informatie van de dienst Stadstoezicht en observaties wijst uit, dat sommige touringcarchauffeurs in augustus nog steeds in de omgeving van de oude locatie van P1 parkeerden. • Uit observatie is gebleken, dat twee weken na de opening niet goed zichtbaar was of de nieuwe locatie van P1 nu open was of dicht. Algemene ervaringen in 2003 • Bijna alle ondervraagde chauffeurs zijn bekend met het beleid dat uitsluitend op daarvoor bestemde parkeerplaatsen geparkeerd mag worden. • Ongeveer de helft van de chauffeurs geeft aan, meestal niet op de parkeerplaatsen terecht te kunnen.
12
DIJK12 Beleidsonderzoek – september 2003
•
Over het algemeen ervaren de chauffeurs de situatie rond de parkeerplaatsen als nog drukker dan vorig jaar. Tegelijkertijd blijkt uit observaties, dat sinds de verplaatsing van P1 deze parkeerplaats in beperkte mate wordt gebruikt.
•
Verbeteringen ten opzichte van voorgaande jaren • Door vernieuwing van het wegdek bij P6 (Nieuwe Uilenburgerstraat, bij Gassan Diamonds) is deze parkeerplaats makkelijker toegankelijk geworden voor bussen. Knelpunten in 2003 • Diverse chauffeurs, toeristische organisaties en de dienst Stadstoezicht geven aan, dat de parkeercapaciteit voor touringcars tijdens het hoogseizoen, naar hun mening, onvoldoende is. De dienst Stadstoezicht geeft aan, dat door gebrek aan parkeerplaats bussen vaak op haltes blijven staan. • De verplaatsing van P1 van de Oosterdokskade naar de Oostelijke Handelskade heeft veel onduidelijkheid veroorzaakt.1 • P2 (Prins Hendrikkade) is de populairste parkeerplaats. Veel touringcars proberen hier een plekje te vinden en staan daarbij in een rij op de rijbaan te wachten op een vertrekkende bus. Dit gedrag veroorzaakt vaak opstoppingen. • De nieuwe locatie van P1 wordt beperkt benut. Op de ongeveer twintig beschikbare plaatsen staan meestal slechts enkele bussen geparkeerd. Aandachtspunten • Chauffeurs die bekend zijn met de nieuwe locatie van P1 hebben de indruk dat de nieuwe locatie alleen bestemd is voor bussen die passagiers van cruiseschepen vervoeren. Daarnaast vinden zij over het algemeen de nieuwe locatie van P1 te ver weg. • Chauffeurs maken gebruik van alternatieve, niet officiële parkeerplaatsen zoals de omgeving van de oude locatie van P1 (Oosterdokskade), de omgeving van de Schellingwouderbrug en de Cruquiskade. Door de geïnterviewde organisaties wordt de omgeving van de Schellingwouderbrug genoemd als een mogelijke alternatieve parkeerlocatie voor de toekomst. • Enkele geïnterviewde organisaties vragen aandacht voor voorzieningen voor touringcarchauffeurs bij de parkeerplaatsen, met name op P1 (Oostelijke Handelskade).
2.3
Route
Wijzigingen ten opzichte van 2002 • Geen wijzigingen. Algemene ervaringen in 2003 • Zowel chauffeurs als toeristische instellingen geven aan, dat het merendeel van de touringcarchauffeurs bekend is met de voor touringcars bestemde route door/naar de binnenstad. De meeste chauffeurs geven aan, de route ook te gebruiken. • Een groot deel van de Nederlandse touringcarchauffeurs komt regelmatig met de touringcar in Amsterdam. Deze chauffeurs kennen de weg in de stad en vinden de voorgeschreven route de meest voor de hand liggende. • Zowel chauffeurs als toeristische organisaties geven aan, dat werkzaamheden aan verkeersaders in de stad, het volgen van de touringcarroute enigszins bemoeilijken. In dit kader worden vooral de werkzaamheden aan de Spuistraat en het Damrak genoemd. 1
Het stadsdeel Amsterdam-Centrum heeft inmiddels de bewegwijzering naar de nieuwe locatie van P1 aangepast. DIJK12 Beleidsonderzoek – september 2003
13
Knelpunten in 2003 Als gevolg van werkzaamheden aan de Spuistraat was dit deel van de route onbereikbaar. Bij omleidingen wegens werkzaamheden komen touringcars dikwijls in voor hen ongeschikte straten terecht. Geregeld raken touringcars hierbij in de problemen en veroorzaken zij opstoppingen, omdat het, vanwege hun afmeting, lastig navigeren is door smallere straten.
• •
Aandachtspunten • Tours and Travel Services heeft aangegeven, dat bussen langer dan 12 meter niet bij H8 (Oude Turfmarkt, rederij Kooij) kunnen komen omdat men de bocht van het Rokin de Oude Turf Markt op niet kan maken. Dit staat niet in de folder aangegeven.
2.4
Bewegwijzering van en naar halte- en parkeerplaatsen
Wijzigingen ten opzichte van 2002 • Stadsdeel Amsterdam-Centrum heeft in het najaar de nieuwe locatie van P1 (Oostelijke Handelskade) van bebording voorzien. Bewegwijzering route • Evenals voorgaande jaren geven diverse chauffeurs en organisaties aan, dat de bewegwijzering van de route niet duidelijk is. De bebording is volgens hen onvoldoende zichtbaar en herkenbaar. Bebording parkeer- en halteplaatsen Evenals voorgaande jaren vindt ongeveer de helft van de ondervraagde chauffeurs de bebording op haltes en de bewegwijzering naar parkeerplaatsen onduidelijk. Volgens de chauffeurs geeft de bebording bij haltes slecht aan, dat parkeren verboden is en dat men maar tien minuten mag blijven staan. Daarnaast vind men de bordjes bij haltes te klein. • Uit observaties blijkt, dat het merendeel van de haltes en parkeerplaatsen van bebording voorzien is. • Bij H11 Kattenburgerstraat (Scheepvaartmuseum) en H17 (Nieuwezijds Voorburgwal, Sofitel Amsterdam Hotel) zijn bij observaties geen bordjes aangetroffen. •
2.5
Informatie en promotie
Wijzigingen • In 2003 is gebruik gemaakt van een nieuwe folder “Amsterdam met de touringcar” die in 2003 is uitgegeven. • De informatieve folder “Amsterdam met de touringcar” is ten opzichte van de vorige folder geactualiseerd naar aanpassingen in de route, haltes en parkeerplaatsen. • In de nieuwe folder zijn gebieden waar veel werkzaamheden plaatsvinden gemarkeerd met een grijze tint. Verspreiding folder • In vergelijking met voorgaande jaren is een actiever informatievoorzieningbeleid gevoerd door de Amsterdam Tourist Board. Hierbij is meer nadruk gelegd op het benutten van verschillende communicatiekanalen zoals nieuwsbrieven, vakbladen en internet. Het betreft een langlopend project, waarvan in maart 2004 de tweede informatiegolf op gang gebracht wordt. De vormgeving van het actievere informatievoorzieningbeleid is be-
14
DIJK12 Beleidsonderzoek – september 2003
• • • •
• • •
schreven in het communicatieplan van de ATB. Dit plan is ter informatie en bevestiging naar stadsdeel Amsterdam-Centrum gestuurd. De folder is in maart verspreid, had een oplage van 100.000 exemplaren en is beschikbaar in het Nederlands, Duits en Engels. De folder is verspreid als insert in de verschillende vakbladen voor touroperators in Nederland (3.500), Duitsland (5.000), Engeland (6.000). Door middel van gerichte mailings naar toeristische bedrijven in Nederland, België, Duitsland en Scandinavië, is de folder in deze landen onder de aandacht gebracht. De Amsterdam Tourist Board heeft folders aangeleverd aan de Nederlandse Bureaus voor Toerisme in België, Duitsland, Engeland, Frankrijk, Scandinavië, Spanje en Tsjechië ten behoeve van bestelling op aanvraag. Informatie over de folder is aangeboden op de verschillende reisbeurzen en vermeld in verschillende nieuwsbrieven richting de reisindustrie. Toeristische organisaties kunnen de folder op bestelling verkrijgen. Hier wordt, volgens de Amsterdam Tourist Board, meer gebruik van gemaakt dan voorgaande jaren. De informatieve folder is te bestellen op de website www.bereikbaaramsterdam.nl.
Informatievoorziening omtrent folder Uit de interviews met touringcarchauffeurs blijkt, dat het merendeel van de chauffeurs goed op de hoogte is van de systematiek en de maatregelen van het Amsterdamse touringcarbeleid. De chauffeurs kennen de folder via het bedrijf waar ze voor werken. Daarnaast wisselt men op parkeerplaatsen vaak informatie uit met collega‘s over het touringcarbeleid in Amsterdam. • De chauffeurs vinden de folder duidelijk. • Amsterdam Tourist Board geeft aan, veel positieve reacties te krijgen van touringcaroperators over de folder. Het wordt gewaardeerd dat er aandacht wordt besteed aan de touringcarproblematiek en dat men daarover wordt geïnformeerd. •
Informatievoorziening omtrent werkzaamheden • Op de website www.werkaandeweg.amsterdam.nl staat een overzicht van de actuele wegwerkzaamheden in Amsterdam. Via deze website is voor iedereen op elk moment de actuele situatie omtrent wegen in Amsterdam inzichtelijk. De website is te bereiken via een link op de website www.bereikbaaramsterdam.nl, die in de informatieve folder is vermeld maar over enkele maanden komt te vervallen. Aandachtspunten Informatie op beide websites is alleen in het Nederlands beschikbaar. 80% van de ondervraagde touringcarchauffeurs geeft aan de website niet te kennen en maakt geen gebruik van de aangeboden informatie omtrent werkzaamheden en omleidingen.
• •
2.6
Handhaving
Wijzigingen • Dit jaar heeft de dienst Stadstoezicht Parkeerbeheer een pilotproject met betrekking tot de handhaving van het touringcarbeleid opgestart. Het project is gestart met ingang van de maand april en loopt nog steeds. Het doel van het project is de overlast van touringcars op de haltes, parkeerplaatsen en route te beperken en de doorstroming van het verkeer te bevorderen. Voor dit project zijn twee toezichthouders aangewezen, die zich volledig met handhaving van regels omtrent de haltes en parkeerplaatsen van touringcars bezig hou-
DIJK12 Beleidsonderzoek – september 2003
15
•
den. De toezichthouders rijden elke dag door de stad op een brommer en controleren om de drie kwartier bij alle haltes en parkeerplaatsen in het centrum of men zich aan de regels houdt. Zodra men een overtreding waarneemt, wordt verbaal of verbaliserend opgetreden. Handhaving van het touringcarbeleid in de binnenstad wordt uitgevoerd door de dienst Stadstoezicht. De samenwerking met de politie in deze is, vanwege onderbezetting bij de politie, dit jaar nauwelijks geëffectueerd.
Ervaringen met het pilotproject van de dienst Stadstoezicht • De dienst Stadstoezicht geeft aan, dat het pilotproject een succes is. Toen het project van start ging in april zijn er 208 bonnen uitgeschreven. In mei waren dat er 130 en in juni 110. Het aantal keren dat men verbaliserend moet optreden loopt sterk terug. Volgens de medewerkers van de dienst Stadstoezicht is de doorstroming op de haltes sterk verbeterd ten gevolge van de verscherpte handhaving. • In het begin van het project stuitte medewerkers van de dienst Stadstoezicht op hevige weerstand van de chauffeurs. Na verloop van tijd werd een zekere mate van gewenning waargenomen. Daarnaast zijn chauffeurs, volgens de medewerkers van de dienst Stadstoezicht, nu ook enigszins tevreden met het feit dat het halteren, als gevolg van de frequente en strengere controle, soepeler verloopt. Algemene ervaringen in 2003 • Touringcarchauffeurs geven aan, dat men te streng wordt aangepakt wanneer men langer dan de voorgeschreven tijd op een halte blijft staan. Chauffeurs zijn van mening dat eerder een bon wordt uitgeschreven voor een iets te lang geparkeerde touringcar, dan voor een taxi of een ander voertuig dat een plaats bezet houdt. Dit ervaren chauffeurs als onterecht. Knelpunten in 2003 • De dienst Stadstoezicht geeft aan, dat touringcars vaak op haltes blijven staan omdat men geen parkeerplaats kan vinden. • Daarnaast vormt de grote hoeveelheid aan taxi’s een groot probleem voor de touringcarhaltes. Taxichauffeurs rijden weg zodra de medewerker van de dienst Stadstoezicht ter plaatse verschijnt, maar keren direct weer terug zodra de toezichthouder verdwenen is. Toezichthouders van de dienst Stadstoezicht moeten soms verbaliserend optreden tegen taxichauffeurs. Hierbij stuiten zij vaak op hevig protest. Taxichauffeurs weigeren te vertrekken en uiten soms bedreigende taal jegens de beambten van de dienst Stadstoezicht. Aandachtspunten • De dienst Stadstoezicht geeft aan, dat omdat H10 (Meester Visserplein, Joods Historisch Museum) niet van bebording voorzien is, is het voor de toezichthouders onmogelijk is om hier op te treden tegen geparkeerde touringcars of taxi’s. • De dienst Stadstoezicht geeft aan, dat het pilotproject zeer succesvol verloopt. Een aantal toeristische organisaties geeft echter aan, dat men te weinig van het handhavingsbeleid gemerkt heeft in seizoen 2003. • Touringcarchauffeurs blijven vaak langer dan de toegestane tijd op haltes staan, omdat zij wachten op passagiers, die later dan de afgesproken tijd komen opdagen. De dienst Stadstoezicht geeft aan, dat deze bussen toch wegstuurt worden en dat er voor de chauffeurs niets anders op zit dan een rondje te rijden. De dienst Stadstoezicht acht het in dit verband wenselijk, dat de reisleiders op de haltes blijven en in telefonisch contact staan met de
16
DIJK12 Beleidsonderzoek – september 2003
•
touringcarchauffeur, zodat deze gewaarschuwd kan worden zodra alle passagiers gearriveerd zijn. Het is moeilijk illegaal geparkeerde taxichauffeurs te bekeuren omdat zij zich gemakkelijk uit de voeten kunnen maken bij het zien van de beambte van de dienst Stadstoezicht.
DIJK12 Beleidsonderzoek – september 2003
17
3
Conclusies
Op basis van de ervaringen met de maatregelen kunnen de volgende concluderende opmerkingen worden gemaakt. •
Dit jaar is één halte opgeheven (Spuistraat, tussen Raadhuisstraat en Paleisstraat) en zijn twee nieuwe haltes aangelegd (H1, De Ruyterkade en H2, Ibis Hotel). Het totaal aan haltes is toegenomen van 22 naar 23 haltes.
•
Op het merendeel van de haltes doen zich relatief weinig problemen voor. Bij 7 van de 23 haltes doen zich echter op piekmomenten in het hoogseizoen congestieproblemen voor. De problematiek op deze haltes wordt versterkt door de aanwezigheid van illegaal geparkeerde voertuigen zoals touringcars, personenauto’s, taxi’s en laad en los verkeer.
•
Taxi’s maken in toenemende mate gebruik van halteplaatsen als standplaats.
•
Hoewel de dienst Stadstoezicht strenger optreedt geven chauffeurs en toeristische organisaties aan, dat touringcarchauffeurs nog regelmatig te lang op haltes blijven staan of parkeren.
•
Diverse chauffeurs, toeristische organisaties en de dienst Stadstoezicht geven aan, dat naar hun mening de parkeercapaciteit voor touringcars tijdens het hoogseizoen onvoldoende is. Daarnaast zien zij dit als reden dat touringcarchauffeurs rondjes rijden van halte naar halte en daar langer dan de toegestane tijd blijven staan. Dit gedrag bemoeilijkt het halteren voor andere touringcarchauffeurs, omdat de halteplaatsen hierdoor vaak bezet zijn.
•
De verplaatsing van P1 (van Oosterdokskade naar Oostelijke Handelskade) heeft tot onduidelijkheid geleid. Ondanks het ervaren tekort aan parkeerplaats wordt de nieuwe locatie van P1 beperkt gebruikt.
•
Werkzaamheden in de omgeving van het Centraal Station, Damrak, Rokin en de Munt hebben de bereikbaarheid van de omliggende haltes en toeristische attracties bemoeilijkt. Werkzaamheden aan de Spuistraat hebben de doorstroom van de route aangetast. Het is hierdoor moeilijk om vanaf de Raadhuisstraat of de Haarlemmer Houttuinen het Damrak te bereiken.
•
De bewegwijzering en bebording worden door touringcarchauffeurs en diverse organisaties als onduidelijk ervaren.
•
Er is dit jaar een intensievere aanpak ten aanzien van de informatievoorziening geweest dan voorgaande jaren. Amsterdam Tourist Board geeft aan, dat door de touringcaroperators de informatievoorziening wordt gewaardeerd.
•
Hoewel de website www.bereikbaaramsterdam.nl een uitgebreide kaart voor touringcars biedt, waar ook de verschillende werkzaamheden in dit kader op zijn vermeld1, bezoeken de chauffeurs deze site nauwelijks.
1
Informatie over werkzaamheden is beschikbaar via de link naar www.werkaandeweg.amsterdam.nl.
18
DIJK12 Beleidsonderzoek – september 2003
•
Ten aanzien van handhaving van het touringcarbeleid is in april dit jaar een pilotproject van de dienst Stadstoezicht van start gegaan. Een speciaal handhavingsteam van de dienst Stadstoezicht controleert dagelijks alle haltes en parkeerplaatsen in het centrum. De intensievere handhaving heeft volgens de dienst Stadstoezicht geleid tot een verbetering van de doorstroming op de haltes en een correcter gebruik van de haltes. Het aantal uitgeschreven bekeuringen voor touringcars is in drie maanden tijd gehalveerd van 208 in april naar 110 in juni.
•
Hoewel de dienst Stadstoezicht een intensiever handhavingsbeleid uitvoert, geven enkele toeristische organisaties aan, te weinig van de handhaving te merken. De organisaties pleiten voor meer handhaving.
Conclusies vergeleken met vorig jaar Wanneer de uitkomsten van de monitor van het touringcarbeleid van dit jaar worden vergeleken met die van 2002, blijkt dat er over het algemeen sprake is van dezelfde uitkomsten. Hierbij zijn een aantal uitzonderingen. •
In het seizoen 2003 hebben zowel de touringcarchauffeurs als de toeristische organisaties meer hinder ondervonden als gevolg van werkzaamheden in de stad. De werkzaamheden hebben een negatief effect gehad op de bereikbaarheid van haltes, toeristische attracties en de doorstroming op de route.
•
Het aantal taxi’s dat op halteplaatsen parkeert is toegenomen.
•
In de vorm van een pilot heeft de dienst Stadstoezicht de handhaving van het touringcarbeleid dit jaar geïntensiveerd. In de periode april-juli is het aantal maal dat men verbaliserend moest optreden richting chauffeurs gehalveerd. De dienst Stadstoezicht constateert een verbetering van de doorstroming op haltes ten gevolge van de intensievere handhaving.
•
De oude locatie van P1 (Oosterdokskade) werd in voorgaande jaren altijd intensief gebruikt. De nieuwe locatie van P1 (Oostelijke Handelskade) wordt echter beperkt gebruikt.
DIJK12 Beleidsonderzoek – september 2003
19
Bijlage 1 Overzicht ervaringen bij halteplaatsen in 2003 Halteplaats en locatie
Bijzonderheden
H1
De Ruyterkade westelijke ingang Centraal Station Aantal plaatsen: 2
• • •
Nieuwe halte Drukke halte Ontstaan gevaarlijke verkeerssituaties, vanwege de ligging aan een smalle, drukke straat.
H2
Stationsplein Ibis Hotel Aantal plaatsen: 1
• • •
Nieuwe halte Geparkeerde auto’s en touringcars Vooral gebruikt om gasten van het Ibis Hotel af te zetten
H3
Prins Hendrikkade Lovers rondvaarten Aantal plaatsen: 3
• •
Drukke halte Opstoppingen i.v.m. geparkeerde touringcars en laad/los verkeer.
H4
Prins Hendrikkade Holland International rondvaarten Aantal plaatsen: 2
• • •
Drukke halte Regelmatig buitenlandse geparkeerde touringcars Opstoppingen door geparkeerde touringcars.
H5
Prins Hendrikkade Victoria Hotel Aantal plaatsen: 4
• • • • • • •
Zeer drukke halte Veel geparkeerde touringcars (soms zelfs dubbel) Laad/los verkeer Taxi’s Personenauto’s Opstoppingen door chaotische situatie, veel verkeer en drukte Vereist veel handhaving
H6
Damrak Plas rondvaarten Aantal plaatsen: 5
• • • • • •
Zeer drukke halte Geparkeerde touringcars Laad/losverkeer Veel last van taxi’s Personenauto’s Last gehad van werkzaamheden
H7
Nieuwezijds Voorburgwal Amsterdams Historisch Museum Aantal plaatsen: 1 Oude Turfmarkt Kooij rondvaarten Aantal plaatsen: 2
• •
Relatief rustige halte Geparkeerde touringcars en personenauto’s
• • • • • •
Drukke halte 2e meting (18 juli) geen boordjes aangetroffen Regelmatig geparkeerde buitenlandse touringcars Regelmatig geparkeerde personenauto’s Veel last van taxi’s Bouwwerkzaamheden in de buurt bemoeilijken de toegang
H8
H9
Oude Turfmarkt Allard Pierson Museum Aantal plaatsen: 2
• • • • •
Drukke halte Regelmatig geparkeerde touringcars Regelmatig geparkeerde auto’s Veel last van taxi’s Bouwwerkzaamheden in de buurt bemoeilijken de toegang
H10
Mr. Visserplein Joods Historisch Museum Aantal plaatsen: 1
• • • • •
Relatief rustige halte Geen boordjes aangetroffen Soms geparkeerde touringcars Soms geparkeerde vrachtwagens Veel last van taxi’s
H11
Kattenburgerstraat Nederlands Scheepvaartmuseum Aantal plaatsen: 2
• • •
Relatief rustige halte Geregeld geparkeerde touringcars Soms geparkeerde personenauto’s
H12
Weteringlaan Amsterdam Canal Cruises rondvaarten Aantal plaatsen: 3
• •
Drukke halte Geparkeerde touringcars
20
DIJK12 Beleidsonderzoek – september 2003
Halteplaats en locatie (vervolg) H13 Hobbemastraat Coster Diamonds Aantal plaatsen: 3
Bijzonderheden (vervolg) • • •
Relatief rustige halte Veel last van taxi’s Geparkeerde personenauto’s
H14
Stadhouderskade Noord-Zuid rondvaarten Aantal plaatsen: 3
• • •
Drukke halte Geparkeerde touringcars Taxi’s
H15
Spuistraat • Tullip Inn Hotel Aantal plaatsen: 3 Westermarkt • tegenover de Westerkerk/ Anne Frank • Huis Aantal plaatsen: 3 Nieuwezijds Voorburgwal • Sofitel Amsterdam Hotel • Aantal plaatsen: 1 • • Dam • Grand Hotel Krasnapolsky • Aantal plaatsen: 1 • • • • Rokin • achter “Industria” gebouw Aantal plaatsen: 2 • • • • • Nieuwezijds Voorburgwal • die Port van Cleve Hotel/ Magna Plaza • Aantal plaatsen: 1 •
H16
H17
H18
H19
H20
Gehele seizoen onbereikbaar wegens werkzaamheden
Zeer drukke halte Zwerfvuil
Drukke halte Boordjes slecht zichtbaar Geparkeerde tourincars Geparkeerde personenauto’s Drukke halte Chaotische halte vanwege de ligging Veel last van taxi’s, laad/los verkeer Boordjes 2e meting slecht zichtbaar Geparkeerde personenauto’s Moeilijk bereikbaar, lastige bochten voor touringcar Tussen 8:45 en 9:15 en 13:45 en 14:15 uitsluitend bestemd voor bussen van Keytours Geparkeerde touringcars Geparkeerde personenauto’s Opstoppingen Nauwe straat Opgebroken weg tijdens 1e meting
•
Drukke halte Boordjes slecht zichtbaar Overlast door draaiende motoren en zwerfvuil van chauffeurs en passagiers Opstoppingen
H21
Nieuwezijds Voorurgwal Holiday Inn Crowne Plaza Hotel Aantal plaatsen: 1
• • •
Relatief rustige halte Soms geparkeerde touringcars Soms geparkeerde personenauto’s en taxi’s
H22
Kattengat Amsterdam Renaissance Hotel Aantal plaatsen: 1
• • •
Relatief rustige halte Geparkeerde personenauto’s 2e meting onbereikbaar wegens werkzaamheden
H23
Oostelijke Handelskade Passenger Terminal Amsterdam Aantal plaatsen: 14
• •
Drukke halte Uitsluitend bestemd voor bussen met passagiers van of naar aangemeerde cruiseschepen bij de PTA.
DIJK12 Beleidsonderzoek – september 2003
21
Bijlage 2 Overzicht ervaringen bij parkeerplaatsen in 2003 Parkeerplaatsen en locatie
Bijzonderheden
P1
Touringcar Terminal Amsterdam (TTA) t/m juni ’03: Oosterdokskade-ventweg (bij Amstel Botel/ Sea Palace/ NEMO. Per 1 juli Oostelijke Handelskade, locatie Nieuw Europa Aantal plaatsen: 20
• • • • •
Verplaatste parkeerplaats. Veel onduidelijkheid of nieuwe locatie open is of dicht. Nog onbekend bij veel chauffeurs. Oude locatie was zeer druk, nieuwe locatie is zeer rustig. Bussen parkeerden in augustus nog steeds in de omgeving van de oude locatie.
P2
Prins Hendrikkade / hoek Oosterdokskade Aantal plaatsen: 30
• •
Zeer drukke parkeerplaats. Veel overlast als gevolg van opstoppingen, wachtende touringcars die de rijbaan blokkeren.
P3
Stadhouderskade Heineken Experience Aantal plaatsen: 6
• •
Zeer drukke parkeerplaats. Last van zwerfvuil.
P4
Q-Park Busparking Musea • Ingang Paulus Potterstraat/ hoek Rijksmu- • seum Aantal plaatsen: 27
Parkeerplaats wordt door vele chauffeurs als te duur ervaren. Onbereikbaar wegens werkzaamheden in het begin van het jaar.
P5
Plantage Doklaan Artis Zoo
• • •
Uitsluitend bestemt voor bezoekers Artis Zoo. Veel personenauto’s. Moeilijkheden met keren voor touringcars (vooral wanneer parkeerplaats druk bezet is met personenauto’s).
• •
Uitsluitend bestemt voor bezoekers aan Gassan Diamonds Is enkele dagen in februari en juli onbereikbaar geweest. wegens werkzaamheden.
Aantal plaatsen: 18 P6
22
Nieuwe Uilenburgerstraat Gassan Diamonds Aantal plaatsen: 20
DIJK12 Beleidsonderzoek – september 2003
DIJK12 Beleidsonderzoek – september 2003
23
Bijlage 3 Plattegrond halte- en parkeerplaatsen 2003
24
DIJK12 Beleidsonderzoek – september 2003
DIJK12 Beleidsonderzoek – september 2003
25
26
DIJK12 Beleidsonderzoek – september 2003
DIJK12 Beleidsonderzoek – september 2003
27
Bijlage 4 overzicht haltes: status en omnummering Locatie
Status
Nummer folder 2001-2002
Nummer folder 2003-2004
De Ruyterkade (westelijke ingang Centraal Station) Nieuw m.i.v. 2003
H1
Stationsplein (Ibis Hotel)
H2
Nieuw m.i.v. 2003
Prins Hendrikkade (Lovers rondvaarten)
H1
H3
Prins Hendrikkade (Holland International rondvaarten)
H2
H4
Prins Hendrikkade (Victoria Hotel/ Connexxion excursies)
H3
H5
Damrak (Plas rondvaarten)
H4
H6
Nieuwezijds Voorburgwal (Amsterdams Historisch Museum)
H5
H7
Oude Turfmarkt (Kooij rondvaarten)
H6
H8
Oude Turfmarkt (Allard Pierson Museum)
H7
H9
Mr. Visserplein (Joods Historisch Museum)
H8
H10
Kattenburgerstraat (Scheepvaartmuseum)
H9
H11
Weteringlaan (Amsterdam Canal Cruises rondvaart)
H10
H12
Hobbemastraat (Coster Diamonds)
H11
H13
Stadhouderskade (Noord-Zuid rondvaarten)
H12
H14
Spuistraat (Tullip Inn Hotel)
H13
H15
Spuistraat (tussen Raadhuisstraat en Paleisstraat)
Opgeheven m.i.v. 2003
H14
Westermarkt (Westerkerk/ Anne Frank Huis)
H15
H16
Nieuwezijds Voorburgwal (Sofitel Amsterdam Hotel)
H16
H17
Dam (Grand Hotel Krasnapolsky)
H17
H18
Rokin (achter “Industria” gebouw)
H18
H19
Nieuwezijds Voorburgwal (Nieuwe Kerk/ Holland International)
Opgeheven m.i.v. 2001
Nieuwezijds Voorburgwal (die Port van Cleve Hotel/ Magna Plaza) Spuistraat (die Port van Cleve Hotel)
H19 H20
Opgeheven m.i.v. 2002
H20
H21
Nieuwezijds Voorburgwal (Holiday Inn Crowne Plaza Hotel)
H22
Prins Hendrikkade (Golden Tulip Barbizon Palace Opgeheven m.i.v. 2001 Hotel)
H23
Kattengat (Amsterdam Rennaissance Hotel)
H24
H22
Oostelijke Handelskade (Passenger Terminal Amsterdam)
H25
H23
28
DIJK12 Beleidsonderzoek – september 2003
H21
DIJK12 Beleidsonderzoek – september 2003
29
Bijlage 5 Gegevens touringcars Op verzoek van het stadsdeel Amsterdam-Centrum zijn vragen over de volgende gegevens van touringcars gesteld. Het betreft hier indicatieve cijfers. De interviews zijn vooral afgenomen onder chauffeurs die Nederlands of Engels spraken. Euro2-norm • 67% van de ondervraagde chauffeurs geeft aan, dat zijn bus voldoet aan de Euro2-norm. • 19% van de ondervraagde chauffeurs geeft aan, dat zijn bus niet voldoet aan de Euro2norm. • 14% van de ondervraagde chauffeurs weet niet of zijn bus voldoet aan de Euro2-norm. Aantal passagiers • De touringcars hebben gemiddeld plaats voor ongeveer 50 passagiers. Lengte van de touringcars • De touringcars zijn gemiddeld 12 meter lang. Gewicht van de touringcars • Het merendeel van de touringcars weegt tussen de 13 en de 18 ton. Bouwjaar van de touringcars • De meeste touringcars stammen uit de periode 1989-1999. • 19% van de touringcars stammen uit bouwjaar 2000-2003. • De oudste touringcar kwam uit 1972 (uit Engeland). Brandstof • Op 1 touringcar na, verbruikte alle touringcars diesel als brandstof. Nationaliteit • 44% van alle ondervraagde touringcarchauffeurs was afkomstig uit Nederland. • 28% van alle ondervraagde touringcarchauffeurs was afkomstig uit Engeland. • 17% van alle ondervraagde touringcarchauffeurs was afkomstig uit Duitsland. • 11% van alle ondervraagde touringcarchauffeurs was afkomstig uit andere Europese landen.
30
DIJK12 Beleidsonderzoek – september 2003