Psychosociale gezondheid
Genotmiddelen
Voeding, bewegen en gewicht
Seksueel gedrag
Samenvatting en aanbevelingen
Monitor jongeren 12 tot 24 jaar
Alcoholgebruik
Jongerenmonitor In 2011 is in de regio IJsselland voor de derde keer een monitor onder jongeren van 12 t/m 23 jaar uitgevoerd. Eerst is een grote groep jongeren aangeschreven om via internet de vragenlijst in te vullen. Daarna is een steekproef van de non-respondenten aangeschreven met een schriftelijke vragenlijst. Ruim 3600 jongeren hebben de vragenlijst ingevuld. De resultaten geven inzicht in de gezondheid en leefstijl van jongeren in de regio IJsselland en zullen gebruikt worden om het regionaal en lokaal gezondheids- en jeugdbeleid te onderbouwen. Deze factsheet gaat over roken, wiet- en harddruggebruik en gokken.
Factsheet genotmiddelen 2011 Regio IJsselland/Steenwijkerland
Roken
Gemiddeld aantal sigaretten dat per week wordt gerookt door de jongeren die momenteel roken
Twee vijfde van alle jongeren heeft wel eens gerookt. Van de 12 t/m 15 jarigen heeft 15% wel eens gerookt, bij de 16
meer dan 20 sigaretten
12%
11 - 20 sigaretten
t/m 19 jarigen is dat 45% en bij de 20 t/m 23 jarigen 54%. Bij jongeren van 16 jaar en ouder hebben meer jongens
14%
6 - 10 sigaretten
50%
dan meisjes wel eens gerookt.
1 - 5 sigaretten
13%
tussen 0 en 1 sigaret
11%
Eén vijfde van de jongeren rookt op het moment van het onderzoek (actuele rokers). Twaalf procent rookt dagelijks, 4% rookt minstens 1 keer in de week maar niet iedere dag en 4% rookt minder dan 1 keer per week. Het percentage
Bij de 12 t/m 19 jarigen hebben jongeren op het vwo min-
actuele rokers neemt toe met de leeftijd van 6% bij de 12
der vaak wel eens gerookt dan op havo en vmbo. Ook ro-
t/m 15 jarigen naar 28% bij de 20 t/m 23 jarigen.
ken zij minder vaak op het moment van het onderzoek.
In de oudste twee leeftijdsgroepen roken meer jongens
Bij de 20 t/m 23 jarigen is het percentage rokers op mo-
dan meisjes. Jongens die roken, roken ook vaker dan meis-
ment van het onderzoek op het mbo het hoogst.
jes.
Trend Percentage jongeren dat op moment van het onderzoek
In de periode 1998 tot 2007 is het percentage rokers afge-
rookt naar frequentie, leeftijd en geslacht (%)
nomen. In 1998 rookte 28% van de jongeren, in 2003 24% en in 2007 20%. In vergelijking met 2007 is het percentage
14
jongens
4 4
rokers in 2011 gelijk gebleven (20%). Ook het percentage jongeren dat wel eens gerookt heeft
10
meisjes
4 4
12 t/m 15 jaar
is ten opzichte van 2007 gelijk gebleven (40%).
3 2 2
Het percentage rokers dat meer dan 20 sigaretten per week rookt is afgenomen van 58% naar 50%.
16
16 t/m 19 jaar
5 5
De verschillen in rookgedrag tussen leeftijdsgroep 16 t/m 19 jarigen en 20 t/m 23 jarigen zijn kleiner geworden. In
18
20 t/m 23 jaar
6
beide leeftijdsgroepen is het percentage rokers, het per-
5 0 dagelijks
5
10
15
minstens 1x per week, maar niet dagelijks
20
25
30
35
40
minder dan 1x per week
centage dagelijkse rokers en het aantal sigaretten dat gerookt wordt bijna hetzelfde. Trend in percentage rokers naar leeftijd en geslacht (%)
Van de jongeren die roken, rookt de helft meer dan 20 sigaretten per week, 11% rookt 11 - 20 sigaretten, 26%
29
jongens
25 22 23
rookt 2 - 10 sigaretten per week en bijna 12% rookt maximaal 1 sigaret per week. Jongens (53%) roken vaker meer
28
meisjes
23
dan 20 sigaretten per week dan meisjes (47%). In de leef-
19 17
tijdsgroep 12 t/m15 jaar worden duidelijk minder sigaretten gerookt dan in de beide andere leeftijdsgroepen. Er is
12
12 t/m 15 jaar
9 5
geen verschil tussen 16 t/m 19 jarigen en 20 t/m 23 jarigen in het aantal sigaretten dat gerookt wordt.
6 39
16 t/m 19 jaar
29 25 26 40
20 t/m 23 jaar
39 33 28 0
5
10
15
20 1998
25
30
2003
35 2007
40
45
2011
Druggebruik
De meeste jongeren die in de afgelopen 4 weken wiet hebben gebruikt deden dat bij vrienden thuis, op straat
Hasj/wietgebruik
of thuis. Veel minder jongeren gebruiken wiet in de cof-
Bijna een derde van de jongeren (31%) heeft wel eens
feeshop, in een café of op school.
wiet of hasj aangeboden gekregen. Hiervan kreeg 42% het thuis of bij vrienden aangeboden, 41% op straat, 30%
Ruim drie vijfde van de gebruikers (61%) rookt minder dan
in een café, disco, feest of concert, 22% op school en 21%
1 joint per keer, ze roken met anderen mee. Van de andere
ergens anders.
gebruikers rookt bijna drie kwart 1 tot 2 joints per keer.
Jongens (37%) hebben vaker wiet aangeboden gekregen
Mening ouders
dan meisjes (25%).
Van de meeste gebruikers (54%) weten beide of één van Niet alle jongeren die wel eens wiet aangeboden hebben
beide ouders dat hun kind wel eens wiet gebruikt en bij
gekregen hebben ook ooit wiet gebruikt, bijna de helft
bijna één derde (32%) zijn de ouders niet op de hoogte.
van hen heeft nooit wiet gebruikt.
Veertien procent van de gebruikers weet niet of de ouders van het gebruik op de hoogte zijn.
Wietgebruik naar leeftijd en geslacht (%)
Vierendertig procent van de gebruikers geeft aan dat ou5
jongens
ders het gebruik afraden, 11% van de ouders verbiedt het,
20
13% zegt niets, 12% vindt het goed en 30% van de ge-
2
meisjes
bruikers weet niet wat de ouders van het gebruik vinden
14
of heeft de vraag niet ingevuld.
1
12 t/m 15 jaar
2
Opleiding
4
16 t/m 19 jaar
Bij 12 t/m 15 jarigen is er geen verschil tussen schooltypen
18
in actueel gebruik van wiet. Bij de 16 t/m 19 jarigen ligt het
6
20 t/m 23 jaar
gebruik bij niet schoolgaanden hoger dan bij leerlingen
31 0 ooit wiet gebruikt
5
10
15
20
25
30
35
in de afgelopen 4 weken wiet gebruikt
op havo, vwo, mbo en hbo/universiteit. Bij de groep 20 t/m 23 jarigen ligt het actueel gebruik op het mbo hoger dan op hbo/universiteit en bij niet schoolgaanden.
Zeventien procent van de jongeren heeft wel eens wiet of
Harddrugs
hasj gebruikt. Bij de 12 t/m 15 jarigen is dat 2%, bij de 16
Negen procent van de jongeren heeft wel eens harddrugs
t/m 19 jarigen 18% en bij de jongeren van 20 jaar en ouder
aangeboden gekregen. Jongens (11%) vaker dan meisjes
31%. Bij jongeren vanaf 16 jaar hebben jongens vaker ooit
(5%).
wiet gebruikt dan meisjes. Bijna vier procent van de jongeren heeft wel eens hardHet actuele gebruik ligt veel lager dan het “ooit” gebruik.
drugs (zoals XTC , ecodrugs en cocaïne)1 gebruikt. Dit per-
Vier procent van de jongeren heeft wiet gebruikt in de
centage neemt toe met de leeftijd van <1% bij 12 t/m 15
afgelopen 4 weken. Jongens (6%) hebben vaker wiet ge-
jarigen naar 2% bij 16 t/m 19 jarigen tot 9% bij 20 t/m 23
bruikt in de afgelopen 4 weken dan meisjes (2%) en 12 t/m
jarigen.
15 jarigen (1%) minder vaak dan jongeren van 16 jaar en ouder (5%).
Minder dan 1% van de jongeren heeft ooit GHB gebruikt, 2,7% XTC, 1,5 % cocaïne, 1,1 % paddo’s en 2% heeft ooit
Van de jongeren die in de afgelopen 4 weken wiet hebben
amfetaminen gebruikt.
gebruikt, krijgen de meesten het via vrienden of via de coffeeshop. Een veel kleiner deel krijgt het via schoolge-
22% van de jongeren die ooit wiet hebben gebruikt heb-
noten of via een dealer. Dertien procent van de jongeren
ben ook ooit wel eens harddrugs gebruikt. De jongeren
die de afgelopen 4 weken wiet gebruikt hebben, geeft
die wel eens harddrugs gebruikt hebben, hebben allemaal
aan het nu niet meer te gebruiken.
ook ooit wiet gebruikt.
1. Nb iets andere vraagstelling dan in 2007
Trend druggebruik
Genotmiddelen en gezondheid
In 2007 had 20% van de jongeren ooit wiet gebruikt, in
Er is een verband tussen de ervaren gezondheid en roken,
2011 is dat 17%. Het actuele gebruik is onveranderd. Van
wiet gebruik en harddruggebruik. Jongeren die roken of
de jongeren die wiet gebruiken zijn er meer (61%) die al-
wiet gebruiken of ooit harddrugs gebruikt hebben, heb-
leen maar meeroken dan in 2007 (48%).
ben minder vaak een goede ervaren gezondheid dan jon-
Het gebruik van harddrugs is niet veranderd ten opzichte
geren die niet roken en/of nooit wiet en/of nooit hard-
van 2007 en eerdere jaren.
drugs gebruikt hebben.
Gokken
Jongeren die roken of wiet gebruiken of ooit harddrugs gebruikt hebben, hebben vaker een minder goede psychi-
Er is een aantal vragen gesteld over het gokgedrag in de
sche gezondheid dan jongeren die niet roken, geen wiet
afgelopen 4 weken.
gebruiken en/of nooit harddrugs gebruikt hebben.
Vier procent van de jongeren heeft de afgelopen 4 weken geld in een gokkast gegooid. Eveneens 4% heeft een
Jongeren die roken, wiet gebruiken en gokken hebben va-
kaartspel om geld gespeeld en 3% heeft een gokspelletje
ker van school gespijbeld. Jongeren die roken hebben ook
op internet gedaan.
vaker vanwege ziekte van school verzuimd.
De meeste jongeren die gegokt hebben, doen dat 1-2 keer. Jongens gokken meer dan meisjes. Een kaartspel om geld
Jongeren die roken, ooit of nu wiet gebruiken of ooit
en geld in de gokkast gooien wordt vaker gedaan door de
harddrugs gebruikt hebben zijn minder vaak positief over
oudere jongeren.
hun relatie en omgang met ouders/partner: zij kunnen minder vaak goed met ouders/partner praten, vinden dat
Trend gokken
ze minder complimenten krijgen, dat ouders/partner min-
Alleen de vraag over geld in de gokkast gooien is in alle
der vaak voldoende tijd voor ze hebben en vinden dat zij
voorgaande monitors meegenomen. In 1998 had 10% in
minder vaak een goede relatie met ouders/partner heb-
de afgelopen 4 weken geld in een gokkast gegooid, in
ben.
2004 was dat 6% en in 2007 en 2011 4%. Het percentage jongeren dat een kaartspel om geld speelt is afgenomen van 9% in 2007 naar 4% in 2011.
Samenhang genotmiddelen Er is een duidelijk samenhang tussen het gebruik van de verschillende genotmiddelen. In het algemeen kan gezegd worden dat risicogedragingen samengaan. Ruim een derde van de jongeren rookt niet, drinkt geen alcohol, gokt niet en heeft geen wiet gebruikt in de afgelopen 4 weken. Ruim vier procent van de jongeren heeft 3 of 4 vormen van risicogedrag. Het gecombineerd risicogedrag komt bij 16 t/m 23 jarigen meer voor dan bij 12 t/m 15 jarigen. Binnen deze groep zijn het dan vooral: jongens, jongeren uit éénoudergezinnen en zelfstandig wonenden jongeren. Negen procent van de jongeren geeft aan wel eens op één dag of avond wiet en alcohol te gebruiken en 1% geeft aan wel eens een combinatie van alcohol en XTC gebruikt te hebben.
Gemeente Steenwijkerland
Gebruik van genotmiddelen onder jongeren van 12 t/m 23 jaar in de gemeente Steenwijkerland
gemeente
gemeente
Regio IJsselland
Steenwijkerland 2007 (%)
Steenwijkerland 2011 (%)
2011 %
Ooit roken
44
33
40
Nu roken
22
19
20
Jongens
18
22
23
Meisjes
24
15
17
12 t/m 15 jaar
6
3
6
16 t/m 23 jaar
35
28
27
Ooit wiet gebruikt
16
14
17
Jongens
17
15
20
Meisjes
16
13
14
12 t/m 15 jaar
4
0
2
16 t/m 23 jaar
26
21
24
Wiet gebruik in de afgelopen 4 weken
5
3
4
Ooit harddrugs gebruikt
5
1
4
Gokken in de afgelopen 4 weken Geld in gokkast Kaartspel om geld gespeeld Gokspel op internet
4
6
4
10
5
4
4
2
3
In Steenwijkerland heeft een derde van de jongeren ooit
Voor gokken ligt het percentage jongeren dat met een
gerookt en 19% rookt op moment van onderzoek. 12%
kaartspel om geld gespeeld heeft lager dan in 2007.
rookt dagelijks. Ruim de helft (54%) van de rokers rookt 21 of meer sigaretten per week. Bijna 30% van de jongeren heeft wel eens wiet aange-
Percentage jongeren dat rookt naar leeftijd en geslacht (%) 18
jongens
22
boden gekregen. Veertien procent van de jongeren heeft ooit wiet gebruikt en 1% ooit harddrugs.
24
meisjes
15
In de gemeente Steenwijkerland hebben minder jongeren ooit gerookt dan in de regio IJsselland. Het percentage
6
12 t/m 15 jaar
3
actuele rokers is hetzelfde als in de regio. Het gebruik van wiet en gokken is ongeveer hetzelfde als
35
16 t/m 23 jaar
28
in de regio.
Trend Het percentage jongeren dat ooit heeft gerookt is lager dan in 2007. Ook het percentage actuele rokers is iets lager dan in 2007. Ten opzichte van 2007 roken er meer jongens en minder meisjes. Het gebruik van wiet is voor de totale groep jongeren niet veranderd ten opzichte van 2007.
0
5
10
15
20
25 2007
30
35
2011
In deze factsheet is rekening gehouden met verschillen in
De gemeentelijke cijfers worden per thema toegevoegd
gemeentegrootte, leeftijd, geslacht en responspercentage
aan de factsheets. De factsheets worden op de website
per gemeente.
van de GGD geplaatst.
Factsheets die verschijnen zijn: • Alcoholgebruik • Psychosociale gezondheid • Genotmiddelen • Voeding, bewegen en gewicht • Seksueel gedrag • Samenvatting en aanbevelingen
GGD IJsselland Kennis- en Expertise Centrum Postbus 1453 8001 BL Zwolle T. 038 428 16 24 E.
[email protected]
Colofon
I. www.ggdijsselland.nl
