WAARDERINGSKAMER
Model-communicatieplan WOZ
Communicatie van de waarde de waarde van communicatie
december 1999
MODEL-COMMUNICATIEPLAN WOZ
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met: Waarderingskamer Postbus 93210 2509 AE 's-Gravenhage Telefoon: Telefax: E-mail:
070 - 3 11 05 55 070 - 3 11 05 70
[email protected]
© 1999, Waarderingskamer, 's-Gravenhage Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de Waarderingskamer.
2
INHOUDSOPGAVE
1.
Inleiding
5
2.
Strategie 2.1 Achtergrond en doel van het communicatieplan 2.2 Randvoorwaarden voor effectieve en efficiënte communicatie 2.3 Communicatie omdat het moet 2.4 Voorwaarden voor succesvolle communicatie
7
3.
Plan van aanpak Communicatiemomenten 3.1 Doelgroepen gemeente 3.2 Beschrijving en uitwerking fasen 3.3 Communicatiemomenten Waterschap 3.4 Communicatiemomenten Belastingdienst 3.5
13
4.
Modellen en voorbeelden: Voorbeelden aankondiging bezoek 4.1 4.2 Voorbeeld hand-out bij bezoek taxateur 4.3 Voorbeelden inlichtingenformulieren en toelichting Voorbeelden tekst folder/artikel lokale krant 4.4 Voorbeelden voormelding gegevens en/of waarde 4.5 Voorbeelden bijsluitertekst 4.6 Voorbeeld tekst klachten afhandeling 4.7 Veel gestelde vragen en antwoorden over de Wet WOZ 4.8
33
3
MODEL-COMMUNICATIEPLAN WOZ
4
1. INLEIDING
1.
INLEIDING
De gevolgen van de lopende herwaardering krijgen al aandacht in veel media, terwijl die gevolgen pas na 1 januari 2001 gevoeld zullen worden. Reden om daar als betrokkenen bij de uitvoering van de Wet WOZ (gemeenten, waterschappen en Belastingdienst) op een inhoudelijke wijze op in te spelen. Het wordt de tweede keer dat de waarde van panden op basis van de Wet waardering onroerende zaken (Wet WOZ) wordt vastgesteld. Er zijn geen specifieke overgangsregelingen meer van kracht. Het systeem van waardebepaling is voor het gehele land gelijk. Voor alle gemeenten is de waardepeildatum 1 januari 1999. Dat vereenvoudigt de communicatie. Natuurlijk spelen bijzondere omstandigheden in gemeenten nog wel een rol, zoals de grote waardeveranderingen die kunnen optreden in wetsfictiegemeenten. Ook gemeenten, die recent heringedeeld zijn, kunnen binnen hun nieuwe grondgebied nog met (grote) verschillen te maken krijgen. Forse stijgingen van de waarde doen zich echter in alle gemeenten voor. De prijzen van huizen ontwikkelen zich gemiddeld genomen nog steeds in een stijgende lijn. Het is van belang dat de inwoners goed geïnformeerd worden over het proces en de gevolgen voor hun specifieke situatie. Misverstanden leiden te vaak tot onbegrip. Het voordeel van een tweede ronde is dat er ervaringsgegevens voorhanden zijn over de eerste ronde. Hiermee kan in de communicatie tussen gemeente en burgers rekening gehouden worden. Voorop staat dat de gemeentelijke administratie op orde is, dat de taxaties zorgvuldig plaatsvinden en dat de kwaliteit van de taxatieverslagen goed moet zijn. Belastingplichtigen krijgen dan het gevoel dat de waardevaststelling zorgvuldig is verlopen. Wat dat betreft zijn de vooruitzichten gunstiger dan bij het eerste tijdvak. Gemeenten en de ingeschakelde taxateurs beschikken over meer informatie over de woningmarkt. De evaluatie van de Wet WOZ toont onder andere aan dat er nog een grote informatiebehoefte is, zowel bij eigenaren/verhuurders als bij huurders en belangenverenigingen. Eigenaren/bewoners geven overigens aan beter geïnformeerd te zijn. Maar voor veel mensen is nog onvoldoende duidelijk hoe de waardebepaling nu echt wordt uitgevoerd. Aangenomen mag worden dat adequate informatie over de methode van taxeren, over de gevolgen van de waardevaststelling en over de verschillende producten (zoals de WOZbeschikking en het taxatieverslag) bijdragen aan meer begrip en acceptatie van het resultaat. Communicatie van gemeente naar burgers is dan ook een kritische succesfactor voor het welslagen van het proces.
5
MODEL-COMMUNICATIEPLAN WOZ
De Waarderingskamer denkt dat dit model-communicatieplan en het inzichtelijk maken van het proces een hulpmiddel kan zijn bij de uitvoering van de Wet WOZ. U kunt het zien als een handleiding die de verschillende communicatiemomenten, de te maken keuzes en de wijze van handelen beschrijft. Meer uniformiteit in de communicatie draagt bij aan een beeld van een geloofwaardige en betrouwbare overheid.
6
2. STRATEGIE
2.
STRATEGIE
2.1
Achtergrond en doel van het communicatieplan Communicatie wordt naar aanleiding van de evaluatie van de vorige herwaarderingsronde beschouwd als een van de kritische succesfactoren voor begrip en acceptatie van de waardevaststelling. Natuurlijk vormen tijdigheid en kwaliteit van de taxaties en van de egevens andere belangrijke kritische succesfactoren. Uit de evaluatie van de Wet WOZ blijkt dat de voorlichting van de overheid bij het eerste WOZ-tijdvak niet altijd toereikend is geweest. Redenen hiervoor waren onder ander de kwaliteit van de taxaties en het ontbreken van goede afstemming tussen betrokken overheden over de communicatie, met als gevolg dat de communicatie met burgers niet altijd even effectief is geweest. Dit kan mede de oorzaak zijn geweest van het grote aantal bezwaarschriften en de daarbij horende tijdsinvestering en energie van afdelingen belastingen. Daarbij heeft de commotie ook geleid tot negatieve berichtgeving en beeldvorming. En dit terwijl de Wet WOZ bedoeld is om de waarde van onroerende zaken met goede kwaliteit, eenvoudig, efficiënt en rechtvaardig vast te stellen. De nieuwe herwaarderingsronde biedt kansen om de communicatie rond het proces en de uitvoering beter te laten verlopen. Door het hele communicatietraject vanaf nu beter te coördineren en in een overallplan in kaart te brengen, wordt het mogelijk de belanghebbenden zo adequaat mogelijk te informeren en zoveel mogelijk begrip te kweken voor de nieuwe waardevaststelling. Het doel van alle communicatie rond de herwaardering is: het vergroten van de bekendheid van het feit dat de waarde van panden • opnieuw wordt vastgesteld. het creëren van het beeld dat deze waardevaststelling zorgvuldig en • rechtvaardig gebeurt. bekendmaken dat de waarde voor meer heffingen van toepassing is. •
Het model-communicatieplan vormt de basis voor de communicatie en die activiteiten die de diverse betrokkenen (gemeenten, belastingdienst en waterschappen) de komende jaren gaan ondernemen op dit terrein. Het spreekt vanzelf dat dit plan flexibel is en in de verdere uitwerking nog op ieders maat moet worden toegesneden. Dit betreft zowel toesnijden op de eigen situatie van de afzender (gemeente) als op de doelgroepen waarmee deze op zijn beurt communiceert (huurders woningen, eigenaar-bewoners, gebruikers niet-woningen, etc.). Een gemeenschappelijk motto voor deze operatie zou kunnen zijn: "Uw pand op juiste waarde geschat".
7
MODEL-COMMUNICATIEPLAN WOZ
Voorbeelden in communicatieplan Bijgevoegd zijn in hoofdstuk 4 enkele concept-teksten, model-brieven, concept-artikelen en dergelijke, die u desgewenst bij de eigen communicatie kunt gebruiken. De Waarderingskamer zal het onderling uitwisselen van andere voorbeelden en modellen faciliteren. Daarom is dit plan ook via onze internet-site (www.waarderingskamer.nl) in te zien en zullen daar ook nieuwe voorbeelden worden toegevoegd. Uw bijdrage is van harte welkom.
2.2
Randvoorwaarden voor effectieve en efficiënte communicatie Communicatie is een van de instrumenten die worden ingezet om het proces rond de nieuwe waardevaststelling en de daarop gebaseerde aanslagen goed te laten verlopen. Maar communicatie alleen is niet genoeg om positieve beeldvorming en juiste effecten te realiseren. Veel meer gaat het om de kwaliteit van de uitvoering van het proces en het product zelf. Daarom dient tenminste aan een aantal voorwaarden te worden voldaan. Kwaliteit WOZ-administratie De objectgegevens, marktgegevens en subjectgegevens waarover de gemeenten beschikken moeten volledig zijn en kloppen. Er kan veel irritatie ontstaan over onjuiste gegevens. Ook het moment is belangrijk. Iemand twee jaar na zijn verhuizing aanschrijven, dat hij een nieuw pand heeft gekocht of heeft verbouwd, geeft geen vertrouwen in de zorgvuldigheid, actualiteit en betrouwbaarheid van de gemeentelijke administratie. Vakbekwaamheid taxateurs De taxaties, de uitvoering en de communicatie over de taxaties moet zorgvuldig zijn. Dit stelt hoge eisen aan de kwaliteit van de taxateurs: - Ze moeten hun werk goed doen (dit pleit ervoor kwaliteitscontroles uit te (laten) voeren door kwaliteitsteams). - Ze moeten vertrouwen geven dat het werk zorgvuldig gebeurt (bij inpandige opnames geen opmerkingen plaatsen als "dat is niet belangrijk" of "daar let ik niet op"). - Ze moeten informatie kunnen geven. Inhoud en begrijpelijkheid van het taxatieverslag, beschikking en aanslag(en) Het taxatieverslag, de WOZ-beschikking en de aanslagen (de gemeentelijke producten) moeten inzichtelijk en begrijpelijk zijn. Het is van groot belang te onderzoeken of de communicatieve waarde van deze middelen voldoende is. Begrijpt de belanghebbende wat er staat, dan draagt dit bij aan vertrouwen in het product.
Open houding
8
2. STRATEGIE
Belanghebbenden moeten zoveel mogelijk informatie krijgen, zeker wanneer erom wordt gevraagd. Bijvoorbeeld aan een informatiebalie of via de telefoon. Bij de afhandeling van bezwaarschriften op de beschikking moet uit het oogpunt van zorgvuldigheid en beeldvorming de eigenaar de gelegenheid worden geboden om zaken toe te lichten en te beargumenteren (officieel horen, maar bijvoorbeeld ook telefonisch inlichtingen inwinnen). Speciale aandacht is nodig voor de communicatie met belastingplichtigen die geen gelijk krijgen op hun bezwaarschrift. De motivering van de beslissing is belangrijker dan de uitspraak en ook het moment van de uitspraak is van belang. Iedere dag die verstrijkt na het indienen van een bezwaarschrift, geeft de belanghebbende meer de overtuiging dat hij gelijk heeft. Klantgerichte benadering De wijze waarop de belastingplichtigen in verschillende contacten worden behandeld is zeer bepalend voor het beeld dat mensen hebben van de waardevaststelling. Ongeacht functie en werkzaamheden binnen de organisatie, of je taxateur bent, bij de informatiebalie werkt of WOZ-coördinator bent, het motto moet zijn: "de klant is koning". Organiseer de respons Vanuit het oogpunt van tijdigheid, zorgvuldigheid en professionaliteit moeten de betrokkenen de organisatie van de respons bij de diverse communicatiemomenten goed en tijdig gereed hebben. Een verzoek om een taxatieverslag mag geen weken behandeltijd kosten, zelfs niet wanneer zeer veel van deze verzoeken tegelijk binnenkomen. Een dergelijk verzoek mag de gemeente niet verrassen. De wijze waarop deze taxatieverslagen worden vervaardigd en verzonden moet daarom geregeld zijn, voordat de WOZ-beschikkingen worden verzonden. Goede analyse en registratie van mogelijke vragen en het vooraf opstellen van standaardantwoordbrieven kunnen hierbij behulpzaam zijn. Afstemming tussen diverse overheden Een goede afstemming tussen wat op landelijk niveau aan communicatie plaatsvindt en wat door de diverse betrokken overheden (gemeenten, waterschappen, Belastingdienst) wordt gedaan is van groot belang. Overleg met belangenbehartigingsorganisaties Al in een vroegtijdig stadium is op landelijk niveau het vooroverleg gestart met belangenorganisaties in verband met het creëren van juiste beeldvorming en draagvlak. Dit biedt de mogelijkheid om snel te kunnen anticiperen op mogelijke acties. Ook lokaal is overleg met dergelijke organisaties zoals de Kamer van Koophandel, belangenorganisaties, wijkraden etc. een belangrijke vorm van communicatie.
2.3
Communicatie, omdat het moet De burger heeft als “betalende klant” niet alleen recht op informatie, maar evenzeer recht op een adequate, professionele, actieve en open communicatieve houding van degene die 9
MODEL-COMMUNICATIEPLAN WOZ
met hem communiceert. Dat betekent dat er hoge eisen moeten worden gesteld aan de tijdigheid van informatie en aan de duidelijkheid en begrijpelijkheid van alle communicatie-uitingen. Tone of voice De nadruk in alle boodschappen moet liggen op de volgende elementen: persoonlijk $ $ zorgvuldig rechtvaardig $ Boodschap De volgende boodschappen kunnen in principe door gemeenten worden gecommuniceerd: Overall boodschap: In alle gemeenten vindt een (nieuwe) ronde van waardebepaling van onroerende • zaken plaats. De bij WOZ-beschikking vast te stellen waarde wordt vanaf 2001 (tweede WOZ-tijdvak) gebruikt voor de heffing van belastingen. De herwaardering wordt uitgevoerd door gemeenten die hiervoor deskundige • taxateurs inschakelen. De gemeenten en de taxateurs beschikken over kwalitatief hoogwaardige informatie. Taxaties worden uitgevoerd op basis van nauwkeurige informatie van het desbetreffende pand. Een taxatie is niet meer en niet minder dan een schatting, maar deze schatting wordt zorgvuldig uitgevoerd. Niet alle panden hoeven daarvoor afzonderlijk bezocht te worden. Het proces verloopt in een aantal stappen. Concreet merken de meeste mensen • er pas wat van als de WOZ-beschikking wordt toegezonden. Waardestijging leidt niet zonder meer tot een hogere aanslag. • De nieuwe waarde geldt voor de OZB in 2001, voor de waterschapsomslag • gebouwd in 2001, voor de inkomstenbelasting (huurwaardeforfait) over het jaar 2001 (betreft de eigen woningen die tot hoofdverblijf dienen, aangifte in 2002) en voor de vermogensrendementsheffing over het jaar 2001 (betreft de overige eigen woningen, aangifte in 2002).
10
2. STRATEGIE Meer specifieke boodschappen: Er is veel geïnvesteerd in vastleggen van gegevens over panden, waardoor • taxaties beter uitgevoerd kunnen worden. De gemeente volgt zeer nauwgezet de (onstuimige) ontwikkelingen op de • woningmarkt. Een gemiddeld landelijk, regionaal of lokaal stijgingspercentage van woningen zegt nog niets over de waarde-ontwikkeling van uw pand. Pas voor het belastingjaar 2001 moet de belastingbetaler uitgaan van de waarde • met als peildatum 1 januari 1999. De waarde van panden in 2001 kan gezien de ontwikkelingen in de markt hoger • zijn dan de waarde naar de waardepeildatum 1 januari 1999. Bij de waardebepaling wordt uitgegaan van de prijs zoals die op de markt voor het • pand wordt betaald; rekening wordt gehouden met de getaxeerde marktwaarde van vergelijkbare woningen en niet-woningen in de omgeving.
2.4
Voorwaarden voor succesvolle communicatie Communicatie in fases Het herwaarderingsproces verloopt in fases die duidelijk onderscheiden kunnen worden. Van de taxatiefase tot en met de aanslagen die door de verschillende overheden zullen worden verstuurd. Het onderscheid in fases maakt communicatiemomenten helder en maakt ook zichtbaar op welke momenten intern met pieken in het werk rekening moet worden gehouden. In hoofdstuk 3.1 van dit plan wordt verder op de communicatiemomenten ingegaan. Uitgangspositie voor communicatie verschilt De gemeentelijke situatie kan verschillen. Van belang is bijvoorbeeld het feit of de gemeente tijdens het vorige tijdvak behoorde tot de wetsfictiegemeenten en het feit of er de afgelopen jaren een gemeentelijke herindeling heeft plaatsgevonden. Bewoners van een voormalige wetsfictiegemeente zullen te maken krijgen met een grotere waardestijging van hun pand. Bij een herindeling kan een wetsfictiegemeente met een herwaarderingsgemeente samengevoegd zijn. De informatiebehoefte per inwonersgroep (in welke voormalige gemeente is men woonachtig) kan derhalve verschillen. In de communicatie naar de burgers moet hiermee rekening gehouden worden. Maar ook in gemeenten die wel de waardepeildatum 1995 hebben gehanteerd in het eerste WOZ-tijdvak en waar geen gemeentelijke herindeling heeft plaatsgevonden, kan sprake zijn van verschillende uitgangspunten. De waarde-ontwikkeling van verschillende typen objecten (niet-woningen versus woningen, maar ook bijvoorbeeld eengezinswoningen versus meergezinswoningen) kan verschillen of de waardeontwikkeling in verschillende buurten of kernen. Individueel als het kan, aangevuld met massamedia als het moet Een deel van de informatie is met name gericht op de individuele situatie. Dan biedt informatie via de brievenbus uitkomst, bijvoorbeeld via een persoonlijke brief. Hieronder 11
MODEL-COMMUNICATIEPLAN WOZ
vallen onder andere ook de WOZ-beschikking, het taxatieverslag, de voormelding en de uitspraak op een bezwaarschrift. Andere informatie is algemener van aard. In dat geval kan beter een folder of krantenartikel worden ingezet. Onderkennen verschillend belang doelgroepen De slaagkans van communicatie wordt hoger naarmate de boodschap beter overeenkomt met het individuele belang. In die zin moet veel waarde gehecht worden aan gerichte informatie en moet juist gewaakt worden voor een overdosis aan informatie die voor de desbetreffende belanghebbende niet relevant is. De huurder van een woning heeft bijvoorbeeld geen belang bij informatie over de waterschapsomslag, het huurwaardeforfait en de vermogensrendementsheffing. Dialoog aangaan Communicatie is meer dan het eenzijdig verstrekken van informatie. Daarom moet vooraf rekening worden gehouden met, en mogelijkheden worden gecreëerd voor, een dialoog, bijvoorbeeld in de vorm van het beantwoorden van telefonische vragen. Het spreekt vanzelf dat het een en ander gevolgen heeft voor de inhoud en vormgeving van de communicatiemiddelen die worden ingezet, maar ook voor de capaciteit van telefoonteams en baliepersoneel. Het is voor de acceptatie en het draagvlak van het proces van waardevaststelling nuttig als bewoners de drempel om vragen te kunnen stellen als laag ervaren. Investeer in training Op ieder niveau binnen de organisatie dienen medewerkers die communiceren met burgers over de Wet WOZ, te beschikken over de juiste inhoudelijke kennis en communicatieve vaardigheden. Het gedrag van medewerkers is in hoge mate bepalend voor het imago van het product, voor een goed begrip en voor de acceptatie door de belastingbetaler. Door middel van training (met behulp van een vraag en antwoordlijst) kunnen deze vaardigheden verder worden verbeterd. Interne betrokkenheid bewaken Het betrekken, op de hoogte houden van en afstemmen met interne partijen (WOZmedewerkers, maar ook andere gemeentelijke afdelingen) mag niet vergeten worden. Interne communicatie draagt in hoge mate bij tot een groter gevoel van verantwoordelijkheid en genereert ook een nog groter draagvlak voor het proces.
12
3. PLAN VAN AANPAK
3.
PLAN VAN AANPAK
3.1
Communicatiemomenten gemeenten In de communicatie over de Wet waardering onroerende zaken (Wet WOZ) die vanuit gemeenten tussen nu en de eerste helft van 2001 gevoerd wordt zijn verschillende (communicatie-) momenten te onderkennen. Deze momenten zijn nauw verbonden aan de stappen die in het proces naar een nieuwe waardevaststelling gezet worden. Het zijn deze momenten die bij uitstek geschikt zijn om met uw inwoners, die belanghebbenden zijn, te communiceren. In dit plan beperken wij ons tot de (specifieke) boodschap die u vanuit uw gemeente kwijt wilt. Het is goed denkbaar dat over de gemeenschappelijke boodschap op centraal niveau nog initiatieven ondernomen worden, die uw activiteiten op lokaal gebied ondersteunen. Op dit moment kunnen wij daartoe echter nog geen duidelijkheid geven. Het proces is in zes fasen in te delen: FASE
PROCES
I
Start taxatieronde inventarisatie en bijwerking objectgegevens • voorbereidende werkzaamheden • • taxatie (op locatie)
II
Volgen waardeontwikkeling markt marktanalyse (inclusief onderzoek ter plaatse) • opbouw en bijwerking referentiestelsel taxaties • verwachte (WOZ-) waarde-ontwikkelingen •
III
Einde taxatieronde Eventueel voormelding • • Vaststellen tarief door gemeenteraad
IV
Waardevaststelling Toezending WOZ-beschikking • Toezending aanslag •
V
Afhandeling bezwaar- en beroepschriften
VI
Evaluatie 2e WOZ-tijdvak
13
MODEL-COMMUNICATIEPLAN WOZ
3.2
Doelgroepen gemeenten Om te beginnen is het van belang de verschillende doelgroepen te onderscheiden, omdat ze gedurende het proces direct of indirect bij de communicatie betrokken zijn. We hebben de volgende vier categorieën ingedeeld, die hierna niet meer afzonderlijk opgesomd worden. Er kunnen zich specifieke situaties voordoen, die voor u aanleiding zijn om nog doelgroepen toe te voegen.
I
Gemeente intern • • • • • • • •
II
Belanghebbenden • • • • • • • • • •
III
• • •
14
particulier eigenaar van woningen eigenaar/bewoner huurder van woningen woningcorporaties institutionele beleggers als beheerder/eigenaar van onroerende zaken grote ondernemingen instellingen als ziekenhuizen, verzorgings- en verpleeghuizen e.d. gebruikers/eigenaren niet-bebouwd gebruikers/eigenaren agrarische en overige objecten overige gebruikers/eigenaren
Belangenbehartigers • • • •
IV
gemeenteraad/ fractievoorzitters college van B&W / portefeuillehouder WOZ ambtelijke commissie financiën / fractiespecialisten gemeenteraad afdeling financiën / belastingen / WOZ (WOZ-coördinatoren, taxateurs, werkvoorbereiders e.d.) afdelingen Ruimtelijke Ordening, Volkshuisvesting, Grondzaken, Burgerzaken, Economische Zaken afdeling Voorlichting front-office gemeente: telefonistes, receptionistes, baliepersoneel, medewerkers bij publieksinformatiepunten gemeentepersoneel (overig)
Verenigingen van Eigenaren huurdersverenigingen bewonersverenigingen lokale contactpersonen van Vereniging Eigen Huis, NVM, Woonbond, Consumentenbond e.d. winkeliers- en ondernemersverenigingen (incl. horeca en hotels) brancheorganisaties voor specifieke doelgroepen als ouderen, allochtonen, gehandicapten politieke partijen
Intermediaire organisaties (informatieverstrekkers)
3. PLAN VAN AANPAK • • • • • •
media (lokaal, regionaal, landelijk) banken, verzekeringsmaatschappijen, makelaarskantoren e.d. belastingadviseurs, accountants, notarissen, administratiekantoren Bureau voor rechtshulp, advocatenkantoren informatiepunten als postkantoren, bibliotheken, buurthuizen studentenhuizen
3.3 Beschrijving en uitwerking fasen
FASE I
Start taxatieronde Het moment waarop de taxaties worden voorbereid en uitgevoerd verschilt per gemeente. Dit hangt sterk af van de grootte van de gemeente en van de diversiteit in panden. De activiteiten in de taxatiefase bestaan uit het inventariseren van objectgegevens, analyseren van de markt, indeling in groepen, uitvoeren van taxaties op locatie met gebruikmaking van object- en marktgegevens. Fase I - Start taxatieronde Doel communicatie
Doelgroepen
Belanghebbenden en andere betrokkenen informeren over het taxatieproces en eventueel voorbereiden op waardestijgingen. Benadrukken dat het proces zorgvuldig gebeurt. Zo nodig medewerking belanghebbenden bewerkstelligen.
• • • •
Gemeente intern Belanghebbenden (eigenaar/bewoner) Belangenbehartigers Intermediaire organisaties
Planning voorjaar 1999 eind 2000 Daarna permanent in verband met actueel houden bestanden
Algemene boodschap De gemeente voert een nieuwe herwaardering uit. De kenmerken van uw pand worden gecontroleerd en eventueel opnieuw geïnventariseerd en de waarde van uw pand wordt opnieuw getaxeerd. Het kan zijn dat u een taxateur aan de deur krijgt. Door de wijze waarop gewerkt wordt is het niet nodig dat alle panden afzonderlijk door een taxateur bezocht worden. Voorlopig hoeft u niets te doen, de nieuwe waarde gaat per 2001 in en geldt als grondslag voor de OZB, de waterschapsomslag en enkele rijksbelastingen op (eigen) woningen. Specifieke boodschap
15
MODEL-COMMUNICATIEPLAN WOZ Uw wijk/uw pand wordt in < genoemd periode > getaxeerd. Het kan zijn dat er een taxateur bij u aanbelt. Voordat u hem binnenlaat, kunt u hem/haar vragen zich te legitimeren. Niet alle panden worden overigens apart van binnen opgenomen. U mag een inpandige opname weigeren, maar voor de zorgvuldigheid van het taxatieproces is het wel van belang dat de taxateur de staat van uw pand kent. Communicatiemiddel(en) Het bezoek van de taxateur is een belangrijke vorm van communicatie met de belanghebbende. In alle gevallen moet de taxateur zich kunnen legitimeren en heldere informatie verschaffen over de aard van zijn werk. Vanuit het oogpunt van zorgvuldigheid verdient het aanbeveling dat een taxateur na een huisbezoek een folder met een toelichting op het taxatieproces achterlaat en eventueel een klein cadeautje (ballpoint, koelkastmagneet in de vorm van een huisje). Er zijn verschillende manieren om inwoners vooraf te informeren over de mogelijke komst en het werk van taxateurs. • Er wordt een algemene brief aan de bewoners/eigenaren verzonden over het proces van taxatie, zonder dat specifieke afspraken gemaakt worden over huisbezoek. Is iemand niet thuis dan kan een alternatief gezocht worden. • Door een individuele brief wordt het bezoek van de taxateur aangekondigd, waarbij dag en tijdstip van het bezoek vooraf bekend gemaakt wordt en ook een toelichting gegeven wordt op wat de taxateur wil zien en waarom. • Er wordt een algemeen bericht geplaatst in bijvoorbeeld de gemeenterubriek van een huis-aan-huisblad. De gemeente stelt hiervoor een kant en klaar artikel op voor publicatie in verschillende bladen, zoals: gemeentekrant, gemeentelijke informatiepagina, huis-aan-huisblad, vakbladen, eigen personeelsblad, etc.; • persbericht versturen aan bovengenoemde media; • indien beschikbaar ook gebruik maken van Kabelkrant en eigen internetsite; • interne bijeenkomst organiseren om direct betrokken te informeren (college, gemeenteraad, andere afdelingen); • brief aan plaatselijke belangenbehartigers/intermediaire organisaties.
?
Advies U kunt overleg initiëren met grote ondernemingen met een aanmerkelijk woningbezit (zoals woningcorporaties, particuliere beleggers) om de gegevensuitwisseling snel en adequaat te regelen.
?
Tips, misverstanden en suggesties: 1. Probeer in de communicatie zo helder mogelijk het taxatieproces uiteen te zetten. 2. Een belangrijk misverstand bij belanghebbenden is dat ieder pand in Nederland van binnen opgenomen wordt. 3. Wanneer u de binnenkomende vragen registreert, bent u ook in staat om de beantwoording snel en eenduidig te laten plaatsvinden, maar ook om adequaat op mogelijke misverstanden in te spelen. (registratie vergt capaciteit, dus stroomlijn de bereikbaarheid, bijvoorbeeld dagelijks van 9-11 uur)
16
3. PLAN VAN AANPAK
FASE II
Verwachte waarde-ontwikkeling markt De marktanalyse wordt gebaseerd op recent verkochte panden. Mutaties in het woningbezit geven de gemeente/taxatiebureau inzicht in de ontwikkelingen in de vastgoedmarkt. Op basis van deze waarnemingen kunnen eerste (voorzichtige) prognoses gedaan worden over te verwachten waardestijgingen van woningen al dan niet in combinatie met het type woning en de regio. Fase II - Verwachte waardeontwikkeling markt Doel communicatie
Doelgroepen
Belanghebbenden voorbereiden op grote waardestijgingen. Zo mogelijk zorg wegnemen over de gevolgen van deze veranderde waarde voor de hoogte van de aanslag onroerende-zaakbelastingen.
• •
Medewerking vragen ten behoeve van uitvoering marktanalyse
•
Gemeente intern Belanghebbenden (eigenaar/bewoner) Intermediaire organisaties
Planning Vanaf najaar 2000
Permanent in verband met permanente marktanalyse
Algemene boodschap Waardestijging van uw pand hoeft niet zonder meer te leiden tot een hogere aanslag. Dat geldt in beginsel voor alle belastingen die op deze heffingsmaatstaf gebaseerd worden. Voorlopig hoeft u niets te doen, de nieuwe waarde gaat per 2001 in en geldt als heffingsmaatstaf voor de onroerende-zaakbelastingen, de waterschapsomslag en enkele rijksbelastingen op (eigen) woningen. Kwalitatief goede marktanalyse en waardebepaling is in een ieders belang en daarom wordt uw medewerking gevraagd.
17
MODEL-COMMUNICATIEPLAN WOZ Communicatiemiddel(en) Afhankelijk van de kwaliteit/actualiteit van de informatie waarover de gemeente beschikt, bepaalt zij hoe nauwkeurig het beeld is dat aan de inwoners geschetst kan worden over de marktontwikkelingen sinds de vorige waardepeildatum. Communicatie over de marktontwikkelingen kan op een vrij algemeen niveau (gemiddelde stijging voor de gemeente), maar ook op bijvoorbeeld wijkniveau gebeuren. • opstellen kant en klaar artikel voor publicatie in verschillende bladen, zoals: gemeentekrant, gemeentelijke informatiepagina, huis-aan-huisblad, vakbladen, eigen personeelsblad; • indien beschikbaar ook gebruik maken van Kabelkrant en eigen internetsite; • interne communicatie om direct betrokken te informeren (college, gemeenteraad, andere afdelingen, front office). Voor het uitvoeren van de marktanalyse is medewerking van belanghebbenden noodzakelijk (opname verkochte panden, verstrekken huurgegevens nietwoningen, etc.) • oproep om medewerking huizen-kopers/verkopers via lokale media en met medewerking van plaatselijke makelaars; • oproep verstrekken huurgegevens niet-woningen via bijvoorbeeld Kamer van Koophandel.
FASE III Einde taxatieronde Ook bij de afronding van het taxatieproces heeft u verschillende keuzemogelijkheden. Fase III - Einde taxatieronde Doel communicatie
Doelgroepen
Planning
Belanghebbenden informeren over de basisgegevens die de gemeente gebruikt om de waarde van het pand vast te stellen. Medewerking van belanghebbenden door controle van de gegevens waarborgt een correcte beschikking. Bovendien worden belanghebbenden bij het proces van waardevaststelling betrokken.
• •
Najaar 2000
Algemene boodschap
18
• •
Gemeente intern Belanghebbenden (eigenaar/bewoner) Belangenbehartigers Intermediaire organisaties
3. PLAN VAN AANPAK De gemeente heeft het taxatieproces afgerond. Uw medewerking bij het controleren van de juistheid van de gegevens (facultatief) zorgt straks voor een goede aanslag. Niet alle panden zijn afzonderlijk opgenomen, wanneer voldoende vergelijkbare woningen binnen de gemeente aanwezig zijn. Waardestijging van uw pand hoeft niet automatisch te leiden tot een hogere aanslag. De nieuwe waarde gaat per 2001 in en geldt als grondslag voor de onroerende-zaakbelastingen, de waterschapsomslag en voor de vaststelling van de hoogte van het huurwaardeforfait voor de aangifte inkomstenbelasting. Communicatiemiddel(en) In deze fase vormt een eventuele voormelding een belangrijk communicatiemiddel om de belanghebbende op de hoogte te brengen van de resultaten van de taxatieronde. Hierbij kan gedacht worden aan drie mogelijke vormen van voormelding: brief met (te controleren) objectgegevens; • brief met (te controleren) objectgegevens en voorlopige taxatiewaarde; • (voorlopig) taxatieverslag waarin de voorlopige taxatiewaarde is onder• bouwd met objectgegevens en marktgegevens overeenkomstig de eisen aan de onderbouwing van de vastgestelde waarde. Voor de overwegingen bij het kiezen van een vorm voor een eventuele voormelding wordt verwezen naar het hierna opgenomen schema. Verder zijn in deze fase nog de volgende communicatiemiddelen van belang: opstellen kant en klaar artikel met actuele informatie over afronding van de • taxatieronde en de verwachte stijging van de huizenmarkt. Het artikel kan in verschillende bladen gepubliceerd worden zoals: gemeentekrant, gemeentelijke informatiepagina, huis-aan-huisblad, vakbladen, eigen personeelsblad. zo mogelijk ook gebruik maken van Kabelkrant en eigen internetsite. • interne bijeenkomst organiseren om direct betrokken te informeren (colle• ge, gemeenteraad, andere afdelingen)
Om het proces in deze fase en de keuzemomenten in beeld te krijgen is een overzicht opgesteld met het nut en noodzaak van "gegevenscontrole" gebruik makend van één of andere vorm van "voormelding" van de resultaten van de taxatieronde. Voorop staat dat er twee belangrijke argumenten zijn die pleiten voor een controle • uit een oogpunt van zorgvuldige communicatie informeert u alle belanghebbenden. Zorgvuldigheid is een voorloper voor het creëren van draagvlak en acceptatie van de eindresultaten. • het is nuttig voor de verdere verbetering van de kwaliteit van uw eigen bestanden/informatie. Toelichting op het overzicht Om te beginnen zijn een aantal instrumenten (typen voormelding) in beeld gebracht en is geprobeerd in het schema de momenten waarop u een gegevenscontrole (brief en/of taxatieverslag) zou kunnen versturen aan te geven. In de vorm en inhoud van de gegevenscontrole zijn namelijk vele varianten mogelijk. Brief met (te controleren) objectgegevens zonder waarde 19
MODEL-COMMUNICATIEPLAN WOZ
?
?
Deze brief kan de gemeente gebruiken om uw huidige bestand met objectkenmerken (bijvoorbeeld type woning, grootte woning, kavelgrootte) te controleren. In plaats van de gegevens in te controleren door te vergelijken mat allerlei andere bestanden bij diverse diensten en instellingen en het uitvoeren van steekproeven, is het ook denkbaar dat u daarvoor de hulp van de belanghebbende inroept. Dit kan het voordeel hebben dat mensen het gevoel hebben bij het proces betrokken te worden. De controle heeft in dit geval bijvoorbeeld de vorm van een brief met het verzoek om onjuistheden te melden aan de gemeente (antwoordkaart, telefonisch). U kunt dit gefaseerd doen, bijvoorbeeld wijksgewijs en u kunt ervoor kiezen deze gegevenscontrole alleen naar specifieke belanghebbenden toe te sturen (bijvoorbeeld alleen eigenaar-bewoners). NB alleen doen als de verwachting gerechtvaardigd is dat gegevens actueel en betrouwbaar zijn. Immers het ter controle aanbieden van gegevens die in een groot aantal gevallen onjuist blijken te zijn, leidt bij de belanghebbenden tot verminderd vertrouwen in de zorgvuldigheid van de waardebepaling. In die situaties zullen andere mogelijkheden gebruikt moeten worden voor verbetering van de kwaliteit van de bestanden. Brief met (te controleren) objectgegevens met waarde Het uitbreiden van de (te controleren) objectgegevens met een voorlopige waardeindicatie kan wellicht extra vragen oproepen omdat de belanghebbende zich fixeert op het waarde gegeven. Indien hij geen inzicht krijgt in de financiële gevolgen daarvan zal hij eerder om aanvullende informatie vragen. Aan de andere kant leidt het reeds vermelden van een indicatie van de taxatiewaarde waarschijnlijk tot meer aandacht van de belanghebbende dan alleen enkele objectkenmerken die gecontroleerd moeten worden. Dat leidt wellicht tot een hogere respons. Net als bij het alleen verstrekken van objectgegevens ter controle, geldt ook hier dat de verwachting moet zijn dat de objectgegevens in beginsel correct zijn. In aanvulling hierop moet ook de voorlopige taxatiewaarde in beginsel correct zijn. Voorlopig taxatieverslag met marktinformatie De inhoud van het taxatieverslag kan per gemeente verschillen. Dit is uiteraard afhankelijk van het doel dat de gemeente ermee heeft: alleen informeren of ook de belanghebbende betrekken bij het controleren en daarmee het aantal mogelijke bezwaarschriften verminderen. Of het taxatieverslag mede gebruikt wordt aan het eind van de taxatieronde ter informatie van de belanghebbende en eventueel controle van gegevens, is mede afhankelijk van de vraag hoe de gemeente het taxatieverslag in relatie tot de WOZbeschikkingen gebruikt. Een gemeente kan bijvoorbeeld de taxatieverslagen (conform de wettelijke verplichting) alleen op verzoek verstrekken, maar kan er bijvoorbeeld ook voor kiezen om het taxatieverslag actief mee te zenden met alle WOZ-beschikkingen. Het geeft de belanghebbenden bij ontvangst van de WOZ-beschikking een completer beeld over de wijze waarop de gemeente het pand getaxeerd heeft. Echter het zowel
20
3. PLAN VAN AANPAK
verstrekken van een taxatieverslag als "voormelding" en als onderbouwing van de WOZ-beschikking is wellicht weer te veel van het goede. ?
Bij elke "voormelding"van de taxatiewaarde is van belang dat duidelijk wordt gemaakt dat deze vastlegging niet bindend kan zijn. Indien de waarde op de WOZbeschikking afwijkt van de eerder gemelde taxatiewaarde, kunnen aan deze taxatiewaarde geen rechten worden ontleend. De voormelding van de taxatiewaarde mag dus niet het vertrouwen opwekken dat die waarde ook bij WOZ-beschikking wordt vastgesteld. Immers de voormelding is juist bedoeld om mogelijke fouten te achterhalen en het corrigeren van deze fouten kan nog leiden tot een bijstelling van de waarde. Als algemeen adagium geldt: geef mensen het gevoel dat de gemeente moeite doet om hen goed en zorgvuldig te informeren.
Nog even kort op een rij de voor- en nadelen van een "voormelding" ter controle van de gemeentelijke bestanden: Voordelen • de zeeffunctie, het kan naar verwachting een bezwaar- en beroepschriften voorkomen; • de scherpte van de procedure gaat eraf, omdat de boodschap langer van tevoren wordt voorbereid; • het getuigt van een inspanningsverplichting van de gemeente om haar bewoners goed te informeren. Nadelen • een gegevenscontrole heeft geen status. Dus iemand die reageert op de gegevenscontrole, maar dat achterwege laat bij de eigenlijke WOZ-beschikking verspeelt zijn rechten (informatie moet helder en duidelijk zijn en de rechtszekerheid niet aantasten). • afbreukrisico bestaat voor wat begrip en acceptatie betreft wanneer de behandeling van de hertaxatie of afhandeling van vragen niet goed georganiseerd is. Wanneer een gemeente besluit tot het doen van voormeldingen om de gegevens te controleren moet zijn voldaan aan de volgende voorwaarden: • het taxatiebureau beschikt over voldoende capaciteit om naar aanleiding van reacties hertaxaties uit te voeren en wijzigingen te verwerken voordat de beschikkingen worden verzonden; • er is extra capaciteit beschikbaar om vragen te beantwoorden bijvoorbeeld via een informatielijn; • de mogelijkheid bestaat om op een later tijdstip een taxatieverslag op te vragen. ?
Tips/suggesties: 21
MODEL-COMMUNICATIEPLAN WOZ
Een probleem tijdens het eerste WOZ-tijdvak was de kwaliteit van de informatie op het taxatieverslag. Ook heeft het verstrekken van het taxatieverslag soms lang geduurd. De verwachtingen van de belanghebbende kwamen niet overeen met het resultaat. Veel mensen die zelf een pand hebben gekocht nemen als referentiekader een taxatierapport van een makelaar. Het taxatieverslag in het kader van de Wet waardering onroerende zaken is veel beknopter, maar bevat in feite meer informatie (verwijzing naar marktgegevens). De leesbaarheid en de inhoud van het taxatieverslag zijn dus van belang. Controleer daarom voordat een taxatieverslag wordt verzonden of het inderdaad een overtuigende onderbouwing van de waarde vormt. Verder verdient gefaseerde communicatie, doordat de aanpak bijvoorbeeld wijksgewijs gebeurt aanbeveling, om het overzicht te behouden en de reacties adequaat te kunnen verwerken. Dit is bij een voormelding beter mogelijk dan bij het verzenden van de definitieve WOZ-beschikkingen, omdat die beschikkingen allemaal in de eerste acht weken van 2001 verzonden moeten worden.
22
3. PLAN VAN AANPAK
Schema voormeldingen
23
MODEL-COMMUNICATIEPLAN WOZ
Fase III a Vaststellen tarief door gemeenteraad Het vaststellen van het tarief valt strikt genomen niet onder de Wet WOZ. Maar omdat de maatschappelijke acceptatie van de WOZ-waarden sterk afhankelijk is van de hoogte van de aanslagen die men moet betalen op basis van de WOZ-waarde, is het vaststellen van het tarief voor de aanslagen OZB door de gemeenteraad als apart punt in dit plan opgenomen. Na afronding van de taxatiefase beschikt iedere gemeente over de totale waarde van het aanwezige onroerend goed binnen de gemeente. De totaal benodigde opbrengst aan OZB, die door de gemeente wordt vastgesteld, bepaalt uiteindelijk de hoogte van het tarief per ƒ 5.000,- waarde. Binnen de bestaande wettelijke marges kunnen de tarieven voor het eigenaar- en gebruikersdeel van de onroerende-zaakbelastingen, en de tarieven voor woningen en niet-woningen worden vastgesteld.
Fase III a - Vasttellen tarief door gemeenteraad Doel communicatie
Doelgroepen
Belastingplichtigen informeren over de tarieven die de gemeenteraad heeft vastgesteld. Uitleg geven over wat gemeente met de opbrengst van de OZB doet.
• •
• •
Gemeente intern Belanghebbenden (eigenaar/bewoner huurder niet-woning) Belangenbehartigers Intermediaire organisaties
Planning Najaar 2000 na vaststelling gemeentebegroting 2001
Algemene boodschap De gemeente heft jaarlijks onroerende-zaakbelastingen. Met de opbrengst is de gemeente in staat het voorzieningenniveau op peil te houden. Zo kunnen voorzieningen als het onderhoud van de stad/gemeente (wegen, bruggen, fietspaden, groen) het aanbod van kunst en cultuur, verstrekken van uitkeringen e.d. in stand worden gehouden. Dit tarief is van toepassing op de nieuwe berekening van de aanslag OZB. De nieuwe waarde van uw pand gaat per 2001 in en geldt als grondslag voor de OZB, de waterschapsomslag, en voor de vaststelling van de hoogte van het huurwaardeforfait voor de aangifte inkomstenbelasting. De tarieven zijn aangepast (verlaagd) in verband met de hogere WOZ-waarden.
24
3. PLAN VAN AANPAK Communicatiemiddel(en) Het is mogelijk de communicatie over de hoogte van het tarief en de waarde van het pand van een belanghebbende (via een voormelding ten behoeve van gegevenscontrole) te combineren. Dit kan mensen een beter inzicht geven in de samenhang van het proces van waardevaststelling. • opstellen kant en klaar artikel met actuele informatie over afronding van de taxatieronde en de verwachte stijging van de huizenmarkt. Het artikel kan in verschillende bladen gepubliceerd worden zoals: gemeentekrant, gemeentelijke informatiepagina, huis-aan-huisblad, vakbladen, eigen personeelsblad • indien aanwezig ook gebruik maken van Kabelkrant en eigen internetsite • interne bijeenkomst organiseren om direct betrokken te informeren (college, gemeenteraad, ander afdelingen)
FASE IVa Toezending WOZ-beschikking FASE IVb Toezending aanslag Begin 2001 (formeel in de eerste acht weken van 2001) sturen gemeenten de WOZbeschikking, met daarin vermeld de nieuw vastgestelde waarde, aan belanghebbenden toe. ?
Advies Een gecombineerde verzending van de WOZ-beschikking met de aanslag OZB verdient wellicht aanbeveling, omdat: • het de WOZ-waarde in relatie tot de hoogte van de OZB inzichtelijk maakt en de financiële consequenties aangeeft; $ het goedkoper is; • volstaan kan worden met één bijsluitertekst (overigens wel met verschillende tekstblokken, al naar gelang gemeenten de verschillende keuzes hebben ingevuld); • het overzichtelijker is; • indien de dagtekening dezelfde is ook de bezwaartermijnen gelijk lopen. Zorgvuldige en adequate voorlichting in het voortraject, zorgt ervoor dat belanghebbenden weten dat de WOZ-beschikking niet uitsluitend voor de OZB, maar ook voor de waterschapsomslag, de inkomsten- en vermogensbelasting van toepassing is. Die boodschap wordt consequent vanaf het begin gecommuniceerd.
25
MODEL-COMMUNICATIEPLAN WOZ
?
Wanneer de gemeente eerder het taxatieverslag ter controle van de gegevens heeft verzonden, dan kan hiernaar verwezen worden. De gemeente kan er ook voor kiezen bij de verzending van de WOZ-beschikking het taxatieverslag mee te zenden. Het meezenden van het taxatieverslag kan bijvoorbeeld ook worden gedaan bij een bepaalde groep belanghebbenden (eigenaar-bewoners, belanghebbenden nietwoningen, e.d.).
Fase IV a - Toezending WOZ-beschikking Doel communicatie
Doelgroepen
Belanghebbenden op de hoogte brengen van de getaxeerde waarde en attenderen op de mogelijkheid bezwaar te maken. .
• •
• •
Gemeente intern Belanghebbenden (eigenaar/bewoner huurder niet-woning) Belangenbehartigers Intermediaire organisaties
Planning januari en februari 2001
Algemene boodschap < De boodschap kan verschillen, al naar gelang de gemeente vooraf gegevens ter controle heeft verstrekt of gebruik maakt van de mogelijkheid om een taxatieverslag direct mee te zenden> Uw pand is getaxeerd op < bedrag> In de bijsluitertekst leest u hoe het proces van waardebepaling heeft plaatsgevonden. De waarde is naar het marktniveau per 1 januari 1999 vastgesteld, en geldt voor het eerst voor het belastingjaar 2001. De nieuw vastgestelde waarde van uw pand geldt ook als grondslag voor de waterschapsomslag, de inkomsten- en vermogensbelasting. Mocht u niet akkoord gaan met de waarde van uw pand dan kunt u binnen 6 weken bezwaar aantekenen bij de gemeente. Mocht u vragen hebben dan kunt u contact opnemen met de afdeling belastingen van de gemeente < indien van toepassing: of bellen met het informatienummer 0900 - … >.
26
3. PLAN VAN AANPAK Communicatiemiddel(en) duidelijke bijsluiter bij de WOZ-beschikking; eventueel bijvoegen taxatieverslag; eventueel gecombineerd met OZB-aanslag versturen; opstellen kant en klaar artikel met actuele informatie over afronding van de taxatieronde en de verwachte stijging van de getaxeerde waarden. Het artikel kan in verschillende bladen gepubliceerd worden zoals: gemeentekrant, gemeentelijke informatiepagina, huis-aan-huisblad, vakbladen, eigen personeelsblad; • zo mogelijk ook gebruik maken van Kabelkrant en eigen internetsite • interne bijeenkomst organiseren om direct betrokken te informeren (college, gemeenteraad, andere afdelingen) • informatieavond voor bewonersgroepen. • • • •
Fase IV b - Toezending aanslag OZB Doel communicatie
Doelgroepen
Belanghebbenden op de hoogte brengen van de hoogte van de aanslag. Attenderen op de mogelijkheid bezwaar te maken, indien men niet belastingplichtig is (tegen de hoogte van de waarde is alleen bezwaar mogelijke tegen de WOZ-beschikking).
• •
• •
Gemeente intern Belanghebbenden (eigenaar/bewoner huurder niet-woning) Belangenbehartigers Intermediaire organisaties
Planning januari en februari 2001
Algemene boodschap <Wanneer de WOZ-beschikking en de aanslag OZB gelijktijdig worden verzonden, dan moet de tekst van de boodschap hierop aangepast zijn> Hierbij ontvangt u de aanslag OZB 2001. De gemeente heeft u onlangs (of bijgaand) een beschikking gestuurd met de nieuw getaxeerde waarde van uw pand per 1 januari 1999. De aanslag is op basis van deze waarde berekend. Indien de WOZ-waarde gelijk is aan de waarde die bij de berekening van de OZB-aanslag is gebruikt kunt u tegen de waarde van uw pand in dit stadium geen bezwaar meer maken. Bezwaar tegen de waarde is alleen mogelijk op basis van de WOZ-beschikking. Er kunnen echter ook andere redenen zijn waarom u tegen de aanslag bezwaar wilt maken, zoals het feit dat u op 1 januari niet belastingplichtig was.
27
MODEL-COMMUNICATIEPLAN WOZ Communicatiemiddel(en) • duidelijke bijsluiter bij de aanslag; • eventueel gecombineerd met WOZ-beschikking versturen (dan is in ieder geval bezwaar tegen de waarde mogelijk en lopen de termijnen gelijk); • opstellen kant en klaar artikel met actuele informatie over afronding van de taxatieronde en de verwachte stijging van de huizenmarkt. Het artikel kan in verschillende bladen gepubliceerd worden zoals: gemeentekrant, gemeentelijke informatiepagina, huis-aan-huisblad, vakbladen, eigen personeelsblad; • zo mogelijk ook gebruik maken van Kabelkrant en eigen internetsite; • interne bijeenkomst organiseren om direct betrokken te informeren (college, gemeenteraad, andere afdelingen); • informatieavond voor bewoners.
FASE V Afhandeling bezwaar- en beroepsschriften Na de verzending van de beschikkingen komen in het eerste en tweede kwartaal van 2001 bezwaren binnen tegen de voor het tweede tijdvak vastgestelde waarde. Gezien het belang van de WOZ-waarde en de grote stijgingen op de onroerend goedmarkt mag een groot aantal bezwaarschriften worden verwacht. Een zorgvuldige en snelle afhandeling van deze bezwaarschrift vergt een grondige voorbereiding. Het afhandelen van de bezwaarschriften vangt in feite reeds aan voordat de bezwaarschriften zijn ontvangen. De respons op de bezwaarschriften wordt bijvoorbeeld voorbereid door duidelijke procedures vast te leggen over de classificatie en afhandeling van bezwaarschriften. De eenvoudigste bezwaarschriften moeten binnen enkele weken afgehandeld kunnen zijn, terwijl de bezwaarschriften die betrekking hebben op complexere objecten een langere behandelingstermijn zullen kennen.
Fase V - Afhandeling bezwaar- en beroepsschriften
28
Doel communicatie
Doelgroepen
Een correcte en bij voorkeur snelle afhandeling van de bezwaar- en beroepschriften met de juiste tone of voice draagt bij aan een positief en zorgvuldig imago van de gemeente als belastingheffer.
• •
Gemeente intern Belanghebbenden (eigenaar/bewoner huurder niet-woning)
Planning februari 2001 december 2001
3. PLAN VAN AANPAK Algemene boodschap Wij hebben uw bezwaar- dan wel beroepschrift ontvangen op binnen de gestelde termijn ontvangen. (Uitleg verdere procedure met indicatie tijdstip van de te verwachten reactie). Het door u ingediende bezwaar is zorgvuldig behandeld. De door u aangedragen feiten zijn vergeleken met de bij de gemeente bekende gegevens die zijn gebruikt bij de taxatie. Uw argumenten zijn vergeleken met de taxatie-opbouw die heeft geleid tot de vastgestelde waarde. Dit heeft geleid tot de volgende conclusie. Communicatiemiddel(en) • •
persoonlijke correspondentie eventueel (op verzoek) mondeling horen
Advies Het sturen van een ontvangstbevestiging van het bezwaarschrift is wettelijk verplicht. Deze kan vergezeld gaan van het verzoek om (nadere) motivering (in ieder geval bij een "pro-forma" bezwaarschrift) met vermelding van een termijn waarbinnen die nadere formulering verstrekt moet worden. Verder verdient het de voorkeur om in de ontvangstbevestiging de termijn te vermelden, waarbinnen het bezwaarschrift wordt afgehandeld. Het is ook wenselijk om aan te geven hoe het bezwaarschrift wordt behandeld, door wie het wordt behandeld en wanneer men een reactie kan verwachten. Daarnaast bestaat de mogelijkheid om bij eenvoudige bezwaarschriften in plaats van een ontvangstbevestiging te sturen, meteen uitspraak te doen. ?
Tip Voor de afhandeling van het bezwaarschrift is het gebruik van standaardbrieven zeer aan te bevelen. Het adagium is: organiseer de respons. Het kanaliseren van de reacties is van het groot belang. Dat kan door een zorgvuldige indeling te maken in de soort vragen en bezwaren. Door deze soorten bezwaren tevoren te categoriseren en te coderen, kan de verwerking van de respons (afhandeling bezwaarschriften) worden voorbereid. Voordeel van een dergelijk systeem is dat de beantwoording aanmerkelijk sneller en systematischer verloopt. Dit kan zowel handmatig als automatisch gebeuren.
29
MODEL-COMMUNICATIEPLAN WOZ
FASE VI Evaluatie 2e WOZ-tijdvak Ook tijdens het traject kan is een permanente evaluatie zinvol om te kunnen beoordelen of de taxaties naar wens verlopen, de kwaliteit voldoet aan de gestelde normen, de planning nog wordt gehaald, de belanghebbende voldoende informatie hebben, etc. Ingrijpen is dan nog mogelijk. Een zorgvuldige communicatieve begeleiding van de hele procedure vergroot de kans dat na afloop geconcludeerd kan worden, dat het tweede WOZ-tijdvak door een zorgvuldige en adequate voorbereiding en uitvoering goed is verlopen. Registratie van misverstanden, vragen en opmerkingen kunnen bijdragen aan een verdere verbetering van de aanpak. Planning medio 2000 tussentijdse evaluatie eind 2001 na afloop van de bezwaarfase
3.4
Communicatiemomenten Waterschap
FASE III
Vaststellen tarief door Verenigde Vergadering van hoofdingelanden/ Algemeen Bestuur
Het waterschap heft jaarlijks de omslag gebouwd van alle eigenaren van gebouwde onroerende-zaken. Met de opbrengst is het waterschap in staat een deel van de kosten van het waterbeheer te verzorgen (het andere deel komt uit andere omslagen). Dit tarief is van toepassing op de nieuwe berekening van de aanslagen voor 2001. De nieuwe door de gemeente vastgestelde waarde van uw pand gaat per 2001 in en geldt als grondslag voor de omslag gebouwd. De tarieven zijn aangepast (verlaagd) in verband met de hogere WOZ-waarden. Wanneer de totale nieuwe WOZ-waarde van het gebouwd onroerend goed binnen het waterschap bekend is en uit de begroting van het waterschap bekend is welke opbrengst nodig is, kan het Algemeen Bestuur van een waterschap het tarief vaststellen. FASE IV Toezenden aanslag Bij de toezending van de aanslag voor de waterschapsomslag wordt een bijsluiter gevoegd.
30
3. PLAN VAN AANPAK Boodschap De gemeente heeft de waarde van uw pand opnieuw voor vier jaar vastgesteld. U heeft daarvan bericht ontvangen van de gemeente door toezending van de WOZ-beschikking. Indien de WOZ-waarde gelijk is aan de waarde die bij de berekening van de omslag gebouwd is gebruikt, kunt u tegen de waarde van uw pand in dit stadium geen bezwaar meer maken. Doelgroep Eigenaren van gebouwde onroerende zaken in het waterschapsgebied
3.5
Communicatiemomenten Belastingdienst
FASE III
Vaststellen tarieven rijksbelastingen
Belastingplan 2001, indiening Tweede Kamer verwacht september 2000. FASE IV Toezenden aangiftebiljet / aanslag Bij de toelichting op de verschillende typen aangiftebiljetten wordt een toelichting gegeven op het gebruik van de WOZ-waarde voor de rijksbelastingen.
31
MODEL-COMMUNICATIEPLAN WOZ
32
4. MODELLEN EN VOORBEELDEN
4.
MODELLEN EN VOORBEELDEN
4.1
Voorbeelden aankondiging bezoek algemene aankondiging start taxatiewerkzaamheden
aan de bewoner van dit pand
Geachte mevrouw/heer, zullen alle onroerende zaken in opnieuw getaxeerd worden. De voorbereidende werkzaamheden zijn inmiddels gestart. Deze taxatie is nodig in het kader van de Wet waardering onroerende zaken (Wet WOZ). Vanaf 2001 gaan de nieuwe waardegegevens gelden voor de verschillende belastingen. U moet dan denken aan de gemeentelijke onroerende-zaakbelastingen (OZB). Als u eigenaar van een pand bent krijgt u ook te maken met de waterschapsomslag gebouwd. Als u eigenaar van een pand bent waarin u ook woont gelden de waardegegevens ook voor de inkomstenbelasting en de vermogensbelasting. Begin 2001 wordt de waarde van uw pand bij beschikking vastgesteld, de waardepeildatum is 1 januari 1999. De waarde op de peildatum staat voor het prijsniveau op 1 januari 1999. Het kan zijn dat u in de komende periode een taxateur aan de deur krijgt. Door de wijze waarop gewerkt wordt is het niet nodig dat alle panden afzonderlijk inpandig opgenomen worden. Immers de gemeente beschikt al over veel gegevens over uw pand, die gebruikt worden bij de taxatie. De waarde van uw pand zal dan van de waarde van vergelijkbare panden worden afgeleid. Een bezoek door de taxateur is in dat geval niet nodig. Verspreid door de gemeente zullen panden worden bezocht die representatief zijn voor een bepaalde categorie panden, die recent, bij een verkoop betrokken zijn geweest of die in een steekproef zijn geselecteerd. Wanneer het nodig mocht zijn dat uw pand bezocht gaat worden, wordt u hierover tijdig geïnformeerd. Mocht u naar aanleiding van deze brief nog vragen hebben, kunt u bellen op werkdagen tussen , .
33
MODEL-COMMUNICATIEPLAN WOZ
Aankondiging taxatiewerkzaamheden in een buurt
aan de bewoner van dit pand
Geachte heer/mevrouw, , heb ik u geïnformeerd over de taxatie van uw pand voor de Wet waardering onroerende zaken (Wet WOZ).> In uw wijk wordt in getaxeerd. Dit betekent dat op , bij u in de wijk een taxateur bezig is. Het kan zijn dat uw pand van binnen moet worden opgenomen. Als er een taxateur bij u aanbelt, kunt u haar/hem vragen zich te legitimeren. Als u bezwaar heeft tegen inpandige opname moet u dat laten weten. De taxateur maakt daarvan een aantekening. Voor de zorgvuldigheid van het taxatieproces is het wel belangrijk dat hij de staat van uw pand kent. Wij vertrouwen er op dat u uw medewerking hieraan zult verlenen. Zoals in <mijn eerdere brief> aangegeven is, zullen, niet alle panden in uw wijk worden bezocht. Indien uw pand moet worden bezocht en u op bovengenoemde dag niet aanwezig bent laat de taxateur een bericht achter. In dat geval willen wij u vragen om te bellen met de , voor het maken van een nieuwe afspraak. De afdeling Belastingen is bereikbaar op telefoonnummer . Het uiteindelijke resultaat van de taxatie zal u begin 2001 bij beschikking worden medegedeeld. Mocht u het niet eens zijn met de dan vastgestelde waarde, dan kunt u daar binnen zes weken na de dagtekening van de beschikking bezwaar tegen maken.
34
4. MODELLEN EN VOORBEELDEN
Aankondiging individueel bezoek taxateur voor marktanalyse /taxatie
Geachte mevrouw/heer, zullen alle onroerende zaken in de gemeente opnieuw getaxeerd worden. Deze taxatie is nodig in het kader van de Wet waardering onroerende zaken (Wet WOZ). Vanaf 2001 gaan de nieuwe waardegegevens gelden voor verschillende belastingen. Een van deze belastingen is de gemeentelijke onroerende-zaakbelastingen (OZB). Als u eigenaar van een pand bent krijgt u ook te maken met de waterschapsomslag gebouwd. Als u eigenaar van een pand bent waarin u ook woont gelden de waardegegevens ook voor de inkomstenbelasting. Begin 2001 wordt de waarde van uw pand bij beschikking vastgesteld, de waardepeildatum is 1 januari 1999. De waarde op de peildatum geeft aan het prijsniveau van uw pand op 1 januari 1999. Voor een zorgvuldige taxatie van alle panden in de gemeente onderzoekt de gemeente alle verkopen die er in de gemeente hebben plaatsgevonden. In de komende periode voert de gemeente een analyse uit met betrekking tot de rond de peildatum verkochte panden in . Uit de gegevens van de gemeentelijke WOZ-administratie blijkt dat uw pand recent is aangekocht. Wellicht kan uw pand en de verkoopprijs model staan voor de taxatie van vergelijkbare panden in . Voor de analyse van de verkochte panden zal er gecontroleerd worden of de bij de gemeente geregistreerde gegevens correct zijn. Hierbij wordt zowel gekeken naar de juistheid van de objectkenmerken (type pand, grootte, bouwjaar etc.) als naar de juistheid van de gegevens die de gemeente heeft ontvangen over de verkoop (verkoopprijs, verkoopdatum, etc.) Het is mogelijk dat ten behoeve van bovenstaande punten er een foto van uw pand wordt gemaakt en dat uw pand van binnen moet worden opgenomen. In verband met deze controle zal binnenkort een medewerker/taxateur bij u langskomen. Als er een taxateur bij u aanbelt, kunt u haar/hem vragen zich te legitimeren. Als u bezwaar heeft tegen inpandige opname moet u dat laten weten. De taxateur maakt daarvan een aantekening. Voor de zorgvuldigheid van het taxatieproces is het wel belangrijk dat hij de staat van uw pand kent. Wij vertrouwen er op dat u uw medewerking hieraan zult verlenen. Indien u niet aanwezig bent laat de medewerker/taxateur een bericht achter. Wij verzoeken u te bellen met de , voor het maken van een nieuwe afspraak. De afdeling is bereikbaar .
Aankondiging individueel bezoek taxateur voor marktanalyse /taxatie
35
MODEL-COMMUNICATIEPLAN WOZ Geachte mevrouw/heer, zullen alle onroerende zaken in opnieuw getaxeerd worden. Deze taxatie is nodig in het kader van de Wet waardering onroerende zaken (Wet WOZ). Vanaf 2001 gaan de nieuwe waardegegevens gelden voor de verschillende belastingen. U moet dan denken aan de gemeentelijke onroerende- zaakbelasting (OZB). Als u eigenaar van een pand bent krijgt u ook te maken met de waterschapsomslag gebouwd. Als u eigenaar van het pand bent waarin u ook woont gelden de waardegegevens ook voor de inkomstenbelasting. Begin 2001 wordt de waarde van uw pand bij beschikking vastgesteld, de waardepeildatum is 1 januari 1999. De waarde op de peildatum staat voor het prijsniveau op 1 januari 1999. Voor de taxatie van de waarde van uw pand wordt gebruik gemaakt van objectgegevens bij de gemeente bekend zijn. Mogelijkheid 1 Mogelijkheid 2 < Om er zeker van te zijn dat bij de taxatie van de juiste gegevens wordt uitgegaan wil de gemeente uw medewerking vragen om de gegevens ter plaatse te kunnen controleren.> Onder objectgegevens kan onder andere de navolgende informatie worden verstaan: de grootte van uw pand, het soort pand (tussenwoning, hoekwoning, twee-onder-een-kapwoning), het bouwjaar van uw pand, achterstallig onderhoud, aanwezigheid en grootte bijgebouwen zoals garage, schuur of berging, aanwezigheid dakkapel, bewoonbaar gemaakte zolder, serre, uitbouw, gecombineerde woon/werkruimte, etc. In verband met deze controle/inventarisatie zal er in de komende tijd een medewerker bij u langskomen. Als er een taxateur bij u aanbelt, kunt u haar/hem vragen zich te legitimeren. Als u bezwaar heeft tegen inpandige opname moet u dat laten weten. De taxateur maakt daarvan een aantekening. Voor de zorgvuldigheid van het taxatieproces is het wel belangrijk dat hij de staat van uw pand kent. Wij vertrouwen er op dat u uw medewerking hieraan zult verlenen. Wanneer <de medewerker> u niet thuis treft op bovengenoemde dag zal zij/hij een bericht achterlaten. U kunt bellen met de , voor het maken van een nieuwe afspraak. De afdeling is bereikbaar .
4.2
Voorbeeld hand-out bij bezoek taxateur
Uw pand is vandaag door een taxateur van de gemeente bezocht in verband met de taxatie van alle panden in de gemeente. De Wet waardering onroerende zaken (Wet WOZ) verplicht de gemeente om regelmatig alle panden in de gemeente te taxeren. Om dit mogelijk te maken analyseert de gemeente alle verkopen van panden. Daarom is ook uw pand, dat recent gekocht is, beoordeeld door een taxateur. Bij de analyse van de marktgegevens wordt op de volgende zaken gelet:
36
4. MODELLEN EN VOORBEELDEN ? ?
?
?
de gemeente beoordeelt of sprake is van een normale verkoop. Immers bij verkopen in de familie of verkopen op een veiling wordt vaak een ander bedrag betaald dan de echte marktprijs. de gemeente beoordeelt of de verkoop overeenkomt met de voorschriften in het kader van de Wet WOZ. Dat wil zeggen er wordt gekeken of sprake is van erfpacht en de eventuele erfpachtvoorwaarden worden beoordeeld. Verder kan er gekeken worden of er sprake is van een verkoop in verhuurde staat en aan wie de verkoop heeft plaatsgevonden, bijvoorbeeld de zittende huurder. de gemeente kijkt of het pand dat verkocht is volledig overeenkomt met het pand zoals dat getaxeerd moet worden. Wanneer er verschillen worden geconstateerd zal gekeken worden of: - aanpassing van de gemeentelijke administratie nodig is voor uw pand; - aanpassing nodig is voor vergelijkbare panden. Ook wordt gekeken of de kenmerken van het pand die de gemeente in haar bestanden heeft geregistreerd nog correct zijn. Daarom heeft de gemeente de staat van uw pand bij de verkoop gedetailleerd opgenomen en vastgelegd (foto, inpandige opname).
De gemeente zal vervolgens de verkoopprijs analyseren mede aan de hand van de eerder voor het pand door de taxateur vastgestelde waarde. Deze analyse geeft inzicht in: ? de algemene marktontwikkelingen sinds de vorige waardepeildatum; ? specifieke marktontwikkelingen voor bepaalde categorieën panden of voor bepaalde gebieden; ? het antwoord op de vraag of de eerder vastgestelde waarde van het pand correct is; ? het antwoord op de vraag of de vastgestelde waarden van vergelijkbare panden wel correct zijn; ? de objectkenmerken van panden (grootte, ligging, bouwjaar, onderhoud, indeling) die van belang zijn voor de waardebepaling en de mate waarin deze kenmerken de waarde beïnvloeden; ? de objectkenmerken van niet-woningen (bouwaard, levensduur, leegstandsrisico, exploitatielasten, ontsluiting) die van belang zijn voor de waardebepaling en de mate waarin deze kenmerken de waarde beïnvloeden.
37
MODEL-COMMUNICATIEPLAN WOZ
4.3
Voorbeelden inlichtingenformulieren en toelichting
MODEL INLICHTINGENFORMULIER VERHUURGEGEVENS NIET-WONINGEN Gevraagde huurgegevens hebben betrekking op: (in te vullen door gemeente) Objectaanduiding Gemeente: Woonplaats: Straatnaam: Huisnummer: Postcode: Lokatieomschrijving: Objectgegevens: Soort object:
.......................... .......................... .......................... ..... .... .. .......................... .......................... ..........................
Huurprijs: (deze vraag altijd invullen) Huurprijs voor het object:ƒ
. . . . . . . . per maand / per jaar
(huurprijs exclusief BTW en exclusief servicekosten)
Aanvullende gegevens: (deze vragen alleen invullen voor zover bekend) Wat is de looptijd van het huurcontract?
. . . jaar
Eventuele optiejaren?
. . . jaar
Is de huurprijs geïndexeerd?
ja / nee
Zo ja, wanneer wordt de huur voor het eerst verhoogd?
. . / . . / . . . .
Zijn of worden er door de huurder investeringen gedaan in het gebouw (bijvoorbeeld scheidingswanden, gevel)?
ja / nee
Heeft de huurprijs ook betrekking op andere elementen dan de onroerende zaak (roerende goederen, gebruik telefoon, aanwezigheid receptionist(e) etcetera)?
ja / nee
Zijn ter onderbouwing van de huurprijs in het huurcontract of bij de totstandkoming van de huurprijs huurprijzen per vierkante meter voor afzonderlijke onderdelen afgesproken? Zo ja, geef de afgesproken bedragen hieronder weer: (huurprijzen exclusief BTW en exclusief servicekosten er kan ook sprake zijn van andere eenheden, bijvoorbeeld huurprijs per parkeerplaats) huurprijs / m2
Omschrijving deel:
...................... ...................... ...................... ......................
ƒ ƒ ƒ ƒ
......... ......... ......... .........
Contactpersoon Ingevuld door: Naam: Telefoon:
38
.................... . . . . . . . . . . . . .
4. MODELLEN EN VOORBEELDEN
Model toelichting inlichtingenformulier huurgegevens Op grond van de Wet waardering onroerende zaken (Wet WOZ) bepaalt de gemeente de waarde van onroerende zaken. De waarde van de onroerende zaak wordt bij voor bezwaar vatbare beschikking vastgesteld en gebruikt bij de heffing van verschillende belastingen. Ten behoeve van de waardebepaling verzamelt de gemeente met enige regelmaat informatie omtrent de verhuurtransacties van niet-woningen. Uit de gemeentelijke administratie blijkt dat er een andere gebruiker is gekomen van de op het inlichtingenformulier vermelde onroerende zaak. Vermoedelijk is er een nieuwe huurovereenkomst gesloten (verhuurtransactie). Wij verzoeken u enkele gegevens over deze nieuwe huurovereenkomst in te vullen op bijgaand inlichtingenformulier en dit te retourneren. Natuurlijk zullen de verstrekte gegevens vertrouwelijk worden behandeld. Het nieuwe huurcontract heeft geen gevolgen voor de reeds vastgestelde WOZ-beschikking die geldt voor de jaren 1997 tot en met 2000. De gemeente heeft de actuele gegevens over het marktniveau en de marktontwikkelingen nodig voor de taxaties ter voorbereiding op de WOZbeschikkingen die zullen worden genomen voor het volgende tijdvak (2001-2004). Voor dat tijdvak geldt in het hele land de waardepeildatum 1 januari 1999. De gegevens zijn ook van belang voor de behandeling van bezwaarschriften tegen beschikkingen over het huidige tijdvak. De verzameling en analyse van marktgegevens is dus niet uitsluitend van belang voor de waardebepaling van de op het formulier vermelde onroerende zaak. De op het formulier gevraagde informatie heeft betrekking op de inhoud van de nieuw gesloten huurovereenkomst. Indien geen sprake is van een nieuwe huurovereenkomst kunt u dit op het formulier kenbaar maken. Omdat de vragen in deze rubriek steeds betrekking hebben op de inhoud van het huurcontract, kunt u in plaats van de beantwoording van de vragen ook volstaan met het toezenden van een kopie van het huurcontract. U kunt het contract ook ter aanvulling op de antwoorden meezenden. In het eerste gedeelte van het inlichtingenformulier staat vermeld over welke onroerende zaak de gemeente informatie vraagt. Weergegeven is de aanduiding van deze onroerende zaak in de gemeentelijke administratie alsmede de aanduiding van het soort object. Indien één van de vermelde gegevens onjuist of onvolledig is, kunt u dit op het formulier verbeteren of aanvullen. In de rubriek huurprijs vult u in het bedrag dat in de eerste periode (de eerste maand of het eerste jaar) volgens de nieuwe huurovereenkomst aan huur wordt betaald voor de desbetreffende onroerende zaak. Gelieve dit bedrag exclusief BTW en exclusief servicekosten te vermelden. Niet alleen de huurprijs maar ook de andere voorwaarden in de huurovereenkomst zijn van belang om inzicht te krijgen in de ontwikkelingen van de waarde van het pand in het economische verkeer. De huurprijs en de andere voorwaarden van het huurcontract geven immers in onderlinge samenhang een indicatie van de huurwaarde. Het is voor de gemeente van belang dat alle relevante voorwaarden in de verschillende contracten te kennen. De rubriek aanvullende gegevens is ingericht op de verkrijging van die informatie. De betaalde huurprijs voor een onroerende zaak kan relatief laag zijn in verhouding tot de marktprijzen en de kwaliteit van het object, indien de huurder zelf waardeverhogende investeringen heeft gedaan of doet in het object. Hiervan is sprake wanneer de huurder bijvoorbeeld investeert in scheidingswanden of een kwalitatief hoogwaardige gevel plaatst. Alleen investeringen in onroerende zaken zijn van belang en dus geen investeringen in de roerende
39
MODEL-COMMUNICATIEPLAN WOZ inrichting. Indien er sprake is van waardeverhogende investeringen door de huurder in de onroerende zaak, dan kunt u dit met "ja" bij de desbetreffende vraag aangeven. De betaalde huurprijs voor een onroerende zaak kan relatief hoog zijn in verhouding tot de marktprijzen en de kwaliteit van het object, indien de huurder niet alleen de beschikking krijgt over de onroerende zaak, maar ook andere zaken of diensten geleverd krijgt voor deze prijs (bijvoorbeeld roerende inventaris, gebruik telefoon, gebruik postkamer, aanwezigheid receptionist(e) etc.). Indien er sprake is van andere zaken of diensten die de huurder ontvangt, dan kunt u dit met "ja" bij de desbetreffende vraag aangeven. De contactpersoon betreft de persoon die dit formulier heeft ingevuld en/of degene die eventueel nadere vragen kan beantwoorden. Op grond van artikel 47 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen bent u verplicht de gevraagde gegevens te verstrekken. De door u verstrekte gegevens vallen onder de geheimhoudingsplicht krachtens de Algemene wet bestuursrecht. Met vragen omtrent het invullen van het formulier kunt u zich wenden tot: . . . . . . van de gemeente . . . . . . Zij/hij is dagelijks telefonisch te bereiken tussen . . . en . . . uur op telefoonnummer: . . . . . . . U kunt het formulier retourneren naar onderstaand adres: Gemeente ............. t.a.v. de afdeling .........
40
4. MODELLEN EN VOORBEELDEN
MODEL INLICHTINGENFORMULIER GEBRUIKERS NIET-WONINGEN Gevraagde mutaties hebben betrekking op: (in te vullen door gemeente) Aanduiding complex: Gemeente:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Woonplaats:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Straatnaam:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Huisnummer:. . . . . Postcode:. . . .
..
Bij gemeente bekende gebruikers: (in te vullen door gemeente) Volgens de bij de gemeente bekende gegevens hebben de volgende gebruikers binnen het complex de beschikking over één of meer zelfstandige eenheden:
.............................................. .............................................. .............................................. .............................................. Vertrokken gebruikers: Zijn er voor 1 januari <jaartal in te vullen door gemeente> één of meer van deze gebruikers uit het complex vertrokken? Zo ja, welke gebruikers waren dit: Vertrokken per:
Naam gebruiker:
......................... .........................
............... ...............
(Gelieve tevens aan te geven, indien om andere redenen gebruikers ten onrechte zijn vermeld)
Nieuwe gebruikers: Zijn er voor of op 1 januari <jaartal in te vullen door gemeente> één of meer nieuwe gebruikers van zelfstandige eenheden binnen het complex gekomen? Zo ja, welke gebruikers zijn dit en geef aan welke zelfstandige eenheid binnen het complex wordt gebruikt. Naam gebruiker:
Gekomen per:
......................... .........................
............... ...............
Aanduiding object:
.................... ....................
(Gelieve tevens aan te geven, indien om andere redenen gebruikers ten onrechte niet zijn vermeld)
Mutaties objecten binnen het complex Is tussen 1 januari <jaartal in te vullen door gemeente> en 1 januari <jaartal in te vullen door gemeente> bij één of meer van de genoemde gebruikers de omvang van de gehuurde eenheid gewijzigd? Zo ja, wat is de aard van deze wijziging (bijvoorbeeld derde verdieping erbij gehuurd)? Gewijzigd per:
Naam gebruiker:
......................... .........................
............... ...............
Aard wijziging:
.................... ....................
Contactpersoon Ingevuld door: Naam: Telefoon:
.................... . . . . . . . . . . . . .
41
MODEL-COMMUNICATIEPLAN WOZ
Model toelichting inlichtingenformulier gebruikers niet-woningen Op grond van de Wet waardering onroerende zaken (Wet WOZ) bepaalt de gemeente de waarde van onroerende zaken. De waarde wordt bij voor bezwaar vatbare beschikking vastgesteld en gebruikt bij de heffing van verschillende belastingen. Onder meer voor de objectafbakening is nodig dat de gemeente weet wie gebruiker is van een (deel van een) pand. Actuele gegevens omtrent de gebruiker zijn ook van belang voor de heffing van onroerendezaakbelastingen. Met dit inlichtingenformulier worden gebruikersmutaties en hiermee samenhangende mutaties van onroerende zaken (bijvoorbeeld verplaatsing van scheidingswanden tussen de onroerende zaken) geïnventariseerd. Deze inventarisatie is nodig voor de jaarlijkse actualisering van de gemeentelijke administratie over de gehuurde eenheden in bijvoorbeeld bedrijfsverzamelgebouwen, winkelcentra etc. Indien er in de loop van een kalenderjaar sprake is van een gebruikersmutatie, betekent dit dat de aanslag onroerende-zaakbelasting ten aanzien van de gebruiker voor het daarop volgende kalenderjaar wordt gericht aan de nieuwe gebruiker. Indien er mutaties zijn in de afbakening van een onroerende zaak (mutaties objecten binnen het complex), kan er, ingeval de mutatie leidt tot een waardeverandering, aanleiding zijn om met ingang van het daarop volgende kalenderjaar, een nieuwe waarde vast te stellen voor zowel eigenaar als gebruiker. De objectafbakening van de onroerende zaken binnen het complex kan wijzigen wanneer de omvang van de gehuurde eenheid van de bestaande gebruikers is gewijzigd en/of wanneer de begrenzing van de ruimten van een nieuwe gebruiker of nieuwe gebruikers niet samenvalt met de grenzen bij voorgaande gebruikers. De contactpersoon betreft de persoon die dit formulier heeft ingevuld en/of degene die eventueel nadere vragen kan beantwoorden. Op grond van artikel 47 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen bent u verplicht de gevraagde gegevens te verstrekken. Dit artikel is zowel van toepassing op het verstrekken van gegevens en inlichtingen die van belang zijn voor de waardebepaling en waardevaststelling in het kader van de Wet WOZ als voor die van belang zijn voor de heffing van onroerendezaakbelastingen. De door u verstrekte gegevens vallen onder de geheimhoudingsplicht krachtens de Algemene wet bestuursrecht. Met vragen omtrent het invullen van het formulier kunt u zich wenden tot: . . . . . . van de gemeente . . . . . . Zij/hij is dagelijks telefonisch te bereiken tussen . . . en . . . uur op telefoonnummer: . . . . . . . U kunt het formulier retourneren naar onderstaand adres: Gemeente ............. t.a.v. de afdeling .........
42
4. MODELLEN EN VOORBEELDEN
4.4
Voorbeelden tekst folder/artikel lokale krant
Wet WOZ De Wet waardering onroerende zaken (Wet WOZ) is in werking getreden op 1 januari 1995. Op grond van deze wet moet de gemeente iedere vier jaar alle onroerende zaken zoals woningen, bedrijfspanden, onbebouwde stukken grond binnen het grondgebied van de gemeente taxeren. De gemeenten verrichten de taxaties en verzamelen relevante gegevens. Zij verstrekken deze gegevens aan de waterschappen en de Belastingdienst. De drie partijen gebruiken dezelfde taxaties en dezelfde gegevens voor de heffing van hun belastingen. De Wet WOZ heeft tot gevolg dat de gemeenten, waterschappen en belastingdienst samenwerken. Waardepeildatum 1999 en hertaxatie in 1999 en 2000 In het kader van de Wet WOZ worden onroerende zaken in beginsel éénmaal per vier jaar getaxeerd. Dit betekent dat een vastgestelde waarde gedurende vier achtereenvolgende belastingjaren wordt gebruikt. Het eerste WOZ-tijdvak loopt van 1-1-1997 t/m 31-12-2000. Per waardepeildatum 1 januari 1999 vindt in onze gemeente een hertaxatie plaats van alle onroerende zaken. De nieuwe taxatiewaarde zal voor het eerst bij de belastingheffing in 2001 als uitgangspunt dienen. In 1999 en 2000 vinden de taxaties plaats. De resultaten worden gebruikt in het tweede WOZ-tijdvak van 1-1-2001 t/m 31-12-2004. De onroerende-zaakbelastingen (OZB) U heeft als eigenaar of huurder van een pand te maken met diverse gemeentelijke belastingen. De onroerende-zaakbelastingen zijn misschien wel de meest bekende gemeentelijke belastingen. Bijna iedereen krijgt als gebruiker of als eigenaar een aanslag in een van de onroerende-zaakbelastingen. De onroerende-zaakbelastingen worden onderscheiden in twee afzonderlijke belastingen die beide naast elkaar worden geheven. Te weten: a. de eigenarenbelasting; b. de gebruikersbelasting. Waarom wordt deze belasting geheven? De opbrengst van de onroerende-zaakbelastingen vormt voor de gemeente een belangrijke bron van inkomsten. De opbrengst hoeft niet voor een bepaald doel te worden gebruikt, maar is bestemd voor het betalen van de algemene uitgaven. Hierbij valt te denken aan het instandhouden van voorzieningen waar iedereen van profiteert, zoals wegen, plantsoenen, openbare verlichting en brandweer. Wie moet betalen en wat moet u betalen? De onroerende-zaakbelastingen bestaan uit twee belastingen, namelijk een eigenarenbelasting en een gebruikersbelasting. De eigenarenbelasting wordt geheven van degene die op 1 januari van het belastingjaar als eigenaar (of erfpachter) van de onroerende zaak bij het Kadaster bekend staat. De gebruikersbelasting wordt geheven van degene die op 1 januari van het belastingjaar een onroerende zaak gebruikt(e). Voor een woning is dat dus de bewoner op 1 januari. Bij de vaststelling hiervan gebruikt de gemeente bijvoorbeeld de gegevens van de bevolkingsadministratie. Als de eigenaar van een pand op 1 januari tevens de bewoner van dit pand is, moet hij beide belastingen betalen. De huurder van een pand betaalt alleen de gebruikersbelasting. De tarieven van de gebruikersbelasting liggen altijd lager dan die van de eigenarenbelasting.
43
MODEL-COMMUNICATIEPLAN WOZ
De heffingsgrondslag voor de OZB is de waarde in het economische verkeer van de onroerende zaak (de WOZ-waarde). De waarde in het economisch verkeer is de prijs die een verkoper en een koper na zorgvuldige voorbereiding zouden overeenkomen. Op grond van wettelijk voorschrift moet de waarde één keer per vier jaar opnieuw worden vastgesteld. Er geldt een uitzondering op deze regel als het pand wordt verbouwd, wordt afgebroken of een andere bestemming krijgt. Bijvoorbeeld na een verbouwing wordt de waarde opnieuw bepaald met inachtneming van de invloed daarvan op de waarde, maar waarbij (terug)gekeken wordt naar het marktniveau op de waardepeildatum. Deze waarde wordt dan aangehouden. Ook de waarde van nieuwbouwpanden wordt bepaald naar het marktniveau op de waardepeildatum. Dit geldt ook als die nieuwbouwpanden er op de waardepeildatum nog niet stonden! Andere belastingen op basis van de WOZ-waarde Wanneer u eigenaar bent van een pand krijgt u ook te maken met de waterschapsomslag gebouwd. Als u eigenaar van een woning die u ook zelf gebruikt, geldt de waarde ook voor de inkomstenbelasting (het huurwaardeforfait en met ingang van 2001 voor woningen die "niet tot hoofdverblijf dienen" waarschijnlijk de vermogensrendementsheffing). Het tarief voor de OZB De gemeenteraad stelt de belastingtarieven voor de OZB ieder jaar opnieuw vast. Voor het jaar <jaartal> gelden de volgende OZB-tarieven: eigenarenbelasting <woningen>: ƒ <5,00> per ƒ 5.000 economische waarde; gebruikersbelasting <woningen>: ƒ <4,00> per ƒ 5.000 economische waarde. <<eigenarenbelasting : ƒ <5,50> per ƒ 5.000 economische waarde; gebruikersbelasting : ƒ <4,50> per ƒ 5.000 economische waarde>> Een voorbeeld van de berekening van de hoogte van een aanslag: vastgestelde economische waarde van een woning is: ƒ 100.000. Dat is 20 eenheden van ƒ 5.000 eigenarendeel: 20 x ƒ 5,00 = ƒ 100 gebruikersdeel: 20 x ƒ 4,00 = ƒ 80 Als de eigenaar ook gebruiker is (dus bewoner van het pand), dan moet hij beide belastingen betalen dus in totaal ƒ 180. Als de eigenaar het pand verhuurt, dan betaalt hij zelf ƒ 100 en stuurt de gemeente een aanslag aan de huurder voor ƒ 80. Het taxeren van de panden Op dit moment worden in de gemeente panden opnieuw getaxeerd. Controle objectgegevens Om de taxateur bij de taxatie te voorzien van de juiste gegevens kan het nodig zijn dat de gegevens van uw pand worden gecontroleerd. Dit zijn de objectgegevens, deze gegevens komen uit de gemeentelijke WOZ-administratie. De controle/inventarisatie zal door een medewerker worden uitgevoerd. Objectgegevens kunnen zijn : Adres, kadastrale oppervlakte van het perceel, soort pand (tussenwoning, hoekwoning, tweeonder-een-kapwoning, vrijstaand). inhoud van het pand, bouwjaar, staat van onderhoud, aanwezigheid en grootte bijgebouwen (garage, schuur, berging), aanwezigheid dakkapel, bewoonbaar gemaakte zolder, serre, uitbouw, gecombineerde woon/werkruimte, etc. 44
4. MODELLEN EN VOORBEELDEN
Analyse marktgegevens Bij de marktanalyse wordt in beginsel alleen gekeken naar de verkopen van eigen woningen. Deze verkopen sluiten aan op het begrip "waarde in het economisch verkeer" zoals in de Wet WOZ is gedefinieerd. De gemeente krijgt van het Kadaster de gegevens van alle verkopen in de gemeente. Deze gegevens worden door de gemeente geanalyseerd en geregistreerd. Voor de niet-woningen (winkels, kantoren, industrie, scholen etc.) wordt gekeken naar verkoopprijzen, huurprijzen en bouwkosten. Daarmee heeft de gemeente permanent inzicht in de markt van woningen en niet-woningen. Alle woningen, zowel eigen woningen als huurwoningen, moeten getaxeerd worden alsof ze op de waardepeildatum beschikbaar waren voor verkoop aan iemand die daar zelf wil gaan wonen. Voor het bepalen van de waarde van panden speelt de huurprijs dus geen rol. Door de gemeente wordt een analyse uitgevoerd met betrekking tot de verkochte panden in de hele gemeente. Wanneer uit de WOZ-administratie naar voren komt dat uw woning in deze periode heeft aangekocht kan deze ook model staan voor vergelijkbare woningen. De gegevens die in de analyse betrokken worden zijn: - of de woning zoals die verkocht is gelijk is aan het de woning zoals deze in het kader van de Wet WOZ getaxeerd moet worden; - de gegevens van uw pand overeenstemmen met de in de administratie van de gemeente vermelde gegevens; De mogelijkheid bestaat dat er een foto van uw woning wordt gemaakt om bovenstaande punten vast te leggen. Het is wellicht nodig dat uw woning van binnen moet worden bekeken. Het taxatieproces Aan de taxatie is een uitgebreide marktanalyse vooraf gegaan. Aan de hand van alle verzamelde gegevens, gaan deskundige taxateurs in opdracht van de gemeente de komende maanden een referentiestelsel maken. In dit boekwerk worden de verkochte panden zodanig gedocumenteerd, dat deze transacties met de niet-verkochte woningen in de gemeente vergeleken kunnen worden. Op die manier kan voor veel woningen na een opname ter plaatse de nieuwe WOZ-waarde worden bepaald. Bij een aantal (bijzondere) woningen zal in de komende maanden nog een taxateur langs komen met het verzoek de woning van binnen te mogen opnemen. Bij huurwoningen zal dit ook gebeuren. Een en ander is voor een juiste schatting van de waarde van uw pand van groot belang. Wij nemen aan dat u daar begrip voor heeft. Een bewoner van een pand mag het binnentreden van de pand door een taxateur weigeren. Vakbekwame taxateurs De taxaties in het kader van de Wet WOZ worden verricht door vakbekwame taxateurs. Dit zijn taxateurs in dienst van gemeenten, taxateurs in dienst van gespecialiseerde taxatie-bureaus of particuliere makelaars en taxateurs. Net als de makelaar en beëdigd taxateur heeft de WOZtaxateur taxatietechnische kennis en voldoende praktijkervaring. Daarnaast moet hij beschikken over een WOZ-diploma. Wat heeft invloed op de taxatie Bij de taxatie wordt bijvoorbeeld rekening gehouden met: - de ligging van het pand, buurt waarin het pand is gelegen; - het bouwjaar van de pand (jaar waarin de pand is opgeleverd voor bewoning), indien de pand of onderdeel nog in aanbouw is, wordt het jaar van vermoedelijke oplevering geregistreerd; - de grootte van de pand; - de grootte van de bijbehorende tuin;
45
MODEL-COMMUNICATIEPLAN WOZ -
het soort pand (flat met of zonder lift, boven- of benedenwoning, tussenwoning, hoekwoning, vrijstaande pand); zijn er belangrijke bijgebouwen aanwezig (garage, carport, berging/schuur); zijn er bijzondere kenmerken aanwezig, waardoor de pand afwijkt van de meest vergelijkbare panden (bijvoorbeeld: dakkapel, serre, uitbouw, dubbel glas); zijn er bijzondere omstandigheden die van belang zijn voor de waarde (bijvoorbeeld: bodemverontreiniging, rijksmonument, achterstallig onderhoud);
Voor het taxatiesysteem hoeven echter niet alle panden afzonderlijk getaxeerd te worden. De waarde van uw pand zal dan van de waarde van vergelijkbare panden worden afgeleid. Een bezoek door de taxateur vindt in dat geval bij u niet plaats. Verspreid door de gemeente zullen panden worden bezocht die representatief zijn voor een bepaalde categorie panden, die recent bij een verkoop betrokken zijn geweest of die in een steekproef zijn uitgezocht. Wanneer het nodig mocht zijn dat uw wijk/uw pand bezocht gaat worden, wordt u hierover tijdig geïnformeerd. Wat wordt er getaxeerd Woningen Bij de taxatie van woningen geldt dat wordt getaxeerd alsof die pand leeg, zonder hypotheek en zonder andere belemmeringen (bijvoorbeeld erfpacht of zittende huurder) zou kunnen worden verkocht. Voorts wordt heel veel gekeken naar verkoopcijfers van vergelijkbare panden. De verkochte panden zijn in hoge mate bepalend voor de bepaling van het marktniveau rond de waardepeildatum (1 januari 1999) en daarmee voor de vaststelling van de WOZ- waarde van andere, vergelijkbare panden. Bedrijfspanden De taxatie van bedrijfspanden en bijzondere objecten zoals scholen, kerken, ziekenhuizen is complexer. Samengevat wordt gelet op verkoopprijzen, huurprijzen, stichtingskosten en functionele of technische veroudering. Grond Grond waarop niet is gebouwd wordt als onbebouwde grond beschouwd. Ook die moet worden getaxeerd. Voorbeelden zijn een bouwterrein, een sportterrein of braakliggend terrein. Bij de taxatie van grond wordt rekening gehouden met de bestemming van de grond. Cultuurgrond Agrarische objecten bestaan meestal uit één of meer bedrijfsgebouwen en daaromheen cultuurgrond. Bij de waardebepaling wordt de waarde van de bedrijfsmatig gebruikte cultuurgrond buiten aanmerking gelaten. De WOZ-waarde betreft dan alleen de waarde van de bedrijfsgebouwen, de ondergrond daarvan en de omliggende grond (b.v. erf) die niet bedrijfsmatig wordt geëxploiteerd als cultuurgrond. Bijzondere panden Bedrijven in de gemeente kunnen ook bezoek van een taxateur verwachten. Zowel verkochte panden als verhuurde objecten worden bezocht. Ook incourante onroerende zaken, zoals scholen, sporthallen en openbare gebouwen zullen worden getaxeerd.
Wat betekent de taxatie voor u? Tijdens de taxatie bekijkt een taxateur uw pand in eerste instantie aan de buitenzijde. De taxateur beschikt daarbij reeds over een groot aantal gegevens die de gemeente over uw pand heeft geregistreerd. Taxeren is het op waarde schatten van onroerende zaken. Verder kan het zijn dat
46
4. MODELLEN EN VOORBEELDEN de taxateur uw pand met een vergelijkbaar pand gaat vergelijken, om op die manier te komen tot een waarde voor uw pand en het vergelijkbare pand. De door de taxateur bepaalde waarde zal vanaf 2001 bij voor bezwaar vatbare beschikking worden vastgesteld. Vanaf dat jaar gaat deze nieuwe waarde gelden voor verschillende belastingen. De waarde op de waardepeildatum staat voor het prijsniveau op 1 januari 1999. Wanneer er een taxateur bij u aanbelt, kunt u haar/hem, vragen zich te legitimeren. U bent overigens niet verplicht de taxateur binnen te laten, maar voor de voortgang en zorgvuldigheid van het taxatieproces is het wel van belang dat hij de staat van uw pand kent. Wij hopen dan ook dat wij kunnen rekenen op uw medewerking. Niet alle panden in uw wijk/uw straat worden bezocht. Indien uw pand moet worden bezocht en u niet thuis bent laat de taxateur een bericht achter. De beschikking De taxatiewaarde wordt bij beschikking vastgesteld, de waardepeildatum is 1 januari 1999. Een beschikking is een besluit waarbij iets wordt geregeld of wordt vastgesteld. Mocht u het niet eens zijn met de vastgestelde waarde, dan kunt u daar binnen zes weken na de datum van de beschikking bezwaar tegen maken. Let u er vooral op dat u de termijn niet ongebruikt laat verlopen als u een reden heeft om bezwaar tegen de beschikking te maken. Mochten er na het lezen van deze informatie nog vragen zijn, kunt u contact opnemen met de gemeente, afdeling ................. De afdeling is dagelijks telefonisch te bereiken tussen ... en ...... op telefoonnummer ........
47
MODEL-COMMUNICATIEPLAN WOZ
Tekstblokken voor publicaties bij verzending aanslagen 2000
2000: het laatste jaar met de oude waardepeildatum Voor de heffing van diverse gemeentelijke, rijks- en waterschapsheffingen moeten de gemeenten periodiek alle onroerende zaken waarderen. De laatste herwaardering vond in plaats naar het prijspeil op . Op basis van de Wet waardering onroerende zaken (Wet WOZ) mogen de gemeenten tot en met het jaar 2000 gebruikmaken van de waardepeildatum < januari 19..>. Dit jaar dus voor het laatst. Alle Nederlandse gemeenten moeten al het onroerend goed nu opnieuw waarderen. Deze keer naar de waardepeildatum 1 januari 1999. De gemeente is inmiddels druk bezig met deze herwaardering. Het gaat daarbij om objecten. De nieuwe waarden zullen in het jaar 2001 voor het eerst voor de belastingheffing worden gebruikt. Forse waardestijging op komst Iedereen weet dat de prijzen van huizen in Nederland de laatste jaren sterk zijn gestegen. Regelmatige publicaties over de waardestijgingen geven een forse toename aan. Dat betekent dat de belastingheffing in 2001 zal worden gebaseerd op hogere waarden dan het geval was op basis van de vorige waardepeildatum < januari 19..>. Of de hogere waarden in 2001 ook tot hogere aanslagen van de onroerende-zaakbelastingen gaan leiden, is nog niet zeker. Daarover beslist de gemeenteraad. Het vaststellen van de tarieven zal als gevolg van de ingrijpende waardestijgingen niet eenvoudig worden. Wat er precies gaat gebeuren, is op dit moment nog niet bekend. De gemeenteraad gaat die tarieven namelijk pas in het najaar van 2000 vaststellen. Wanneer de politiek een besluit heeft genomen over de OZB-tarieven voor het jaar 2001, zal hieraan brede bekendheid worden gegeven. Het is evenwel niet de bedoeling dat de gemeente aan de waardestijging verdient. De tarieven zullen daarom in het algemeen zeker dalen.
48
4. MODELLEN EN VOORBEELDEN
4.5
Voorbeelden voormelding gegevens en of waarde
Voorbeeld voormelding zonder waarde
Onderwerp : Voormelding Wet WOZ Geachte heer/mevrouw ,
Eén keer in de vier jaar moet de waarde van het pand dat u bezit of waarin u woont getaxeerd worden. De kenmerken van uw pand zijn daarbij van groot belang voor de taxatie. Om er zeker van te zijn dat de taxateur bij de taxatie de juiste gegevens gebruikt doen wij u hierbij een voormelding toekomen. Via een voormelding kunt u lezen welke gegevens wij op dit moment van uw pand hebben. Wij stellen het op prijs als u de onderstaande gegevens wilt controleren. Heeft u wijzigingen of aanvullingen, dan kunt u deze voor doorgeven op de bijgevoegde antwoordkaart. De taxateur beoordeelt uw antwoordkaart. Indien nodig zal hij u telefonisch benaderen om een afspraak te maken voor een bezoek. Wij vragen u daarom uw telefoonnummer in te vullen op de antwoordkaart. Wie de antwoordkaart instuurt, krijgt bericht wat er met de opmerkingen is gedaan. De gemeente voert ook zelf nog controles uit en daarom kunnen er, ook als u niet reageert, later nog aanpassingen aangebracht worden in de geregistreerde kenmerken. Voor verdere informatie verwijzen wij naar bijgevoegde folder. Mocht u dan nog vragen hebben, dan kunt u contact opnemen met <eigen tekstblok> (maandag t/m vrijdag van 9.00 uur tot 17.00 uur) Wij danken u voor uw medewerking.
49
MODEL-COMMUNICATIEPLAN WOZ Antwoordkaart controle objectkenmerken WOZ Objectaanduiding Gemeente:
..........................
Woonplaats:
..........................
Straatnaam:
..........................
Huisnummer:
.....
Postcode:
.... ..
Lokatieomschrijving:
.......................... Wijzigingen
Objectgegevens Soort woning:
Vrijstaande woning
________________
Bouwjaar:
1960
________________
Onderdeel
Oppervlakte (m2)
Woning Kelder
Inhoud (m3) 300
________________
50
________________
Kavel
668
________________
Dakkapel
2 stuks
________________
Garage
75
________________
Schuur
30
________________
Belanghebbende B.E. Zwaar Communicatieweg 2001
50
_________________________________ _________________________________
2001 FE WOZBURG
_________________________________
telefoonnummer:
_________________________________
4. MODELLEN EN VOORBEELDEN
Voorbeeld tekst bijsluiter voormelding
Hoe wordt de waarde van uw pand bepaald? Inleiding De waarde van onroerende zaken (bijvoorbeeld huizen) verandert de laatste jaren snel in Nederland. De hoogte van een aantal belastingen die u betaalt hangt af van de waarde van deze onroerende zaken. De Wet waardering onroerende zaken (Wet WOZ) schrijft voor dat de gemeente iedere vier jaar deze waarde opnieuw vaststelt. De gemeente wil u, eigenaar of gebruiker van een woning of bedrijfspand, door middel van deze folder informeren over een aantal zaken. In deze folder wordt verder gesproken over woning, maar de informatie geldt ook voor bedrijfspanden etc. Wie heeft te maken met de WOZ? Iedereen! Een eenmaal vastgestelde waarde is de basis voor verschillende belastingen. Zo gebruikt de Belastingdienst deze voor de bepaling van onder meer het huurwaardeforfait. De waterschappen gebruiken deze waarde voor de heffing op gebouwen en de gemeente voor de heffing van de onroerende-zaakbelastingen (OZB). Hierdoor krijgt elke eigenaar of gebruiker van een woning te maken met de Wet WOZ. De taxatie Het vaststellen van de waarde van uw woning gebeurt door een taxateur van de gemeente. De gemeente laat zich hierbij ondersteunen door een gespecialiseerd taxatiebureau. Op dit moment worden alle woningen weer getaxeerd. De taxatie van woningen vindt plaats naar de verkoopprijzen rondom 1 januari 1999 (waardepeildatum). Hoe gaat de taxatie in zijn werk? De taxateur heeft de beschikking over veel informatie over de kenmerken van een woning: metingen (Kadaster), recente luchtfoto’s en al eerder door de gemeente vastgelegde informatie (bijvoorbeeld grootte van de woning). Deze informatie vult hij aan met gegevens over veranderingen in de afgelopen periode (verbouwingen e.d.). Via de bijgaande brief (de voormelding Wet WOZ) brengen wij u op de hoogte van de gegevens van uw woning, die de taxateur gebruikt voor de taxatie. De waarde van uw woning is hierbij nog niet vermeld. Deze ontvangt u met de WOZ-beschikking (februari 2001). Nadat de kenmerken van uw woning zijn vastgesteld, onderzoekt de taxateur de prijzen van soortgelijke, onlangs verkochte woningen. Bovendien vergelijkt hij de verschillende woningen in de omgeving. Vaak zijn er meerdere gelijksoortige woningen. Niet iedere woning wordt afzonderlijk bekeken. Vaak volstaat het bezoeken en taxeren van één of een beperkt aantal woningen in een straat of buurt. De waarde van andere woningen wordt dan hiervan afgeleid. Voor bedrijfspanden geldt een afwijkende methode van taxeren. Om nu zeker te zijn van een goede inschatting, gaat de taxateur verder op onderzoek uit. Sommige woningen wil hij niet alleen van buiten, maar ook van binnen zien. De taxateur heeft een legitimatiebewijs van de gemeente gekregen dat hij bij bezoek laat zien. Controleert nog iemand de gemeente? Ja! Op landelijk niveau controleert de Waarderingskamer ons. U mag er van uitgaan dat de gemeente de taxatie van onroerende zaken zeer zorgvuldig uitvoert. Wij stellen prijs op een goede relatie met onze burgers. Wie krijgt een voormelding?
51
MODEL-COMMUNICATIEPLAN WOZ Iedere eigenaar en gebruiker van een woning krijgt deze voormelding. Deze gegevens zullen gebruikt worden bij de vaststelling van de waarde van de woning. Het is in uw en ons belang dat wij hiervoor de correcte gegevens hebben. Daarom vragen wij u om deze gegevens te controleren. Indien de gegevens kloppen hoeft u niet te reageren. Als de gegevens niet juist zijn, kunt u dit aangeven op de antwoordkaart. Wanneer u de antwoordkaart heeft ingestuurd, zullen wij de gegevens controleren en indien nodig zal een taxateur een afspraak met u maken om langs te komen. U krijgt altijd bericht wat er met uw melding is gedaan. Het resultaat: de WOZ-beschikking! De WOZ-beschikking wordt voor eind februari 2001 verzonden aan eigenaren en gebruikers van woningen en bedrijven. Wanneer u het niet eens bent met deze WOZ-beschikking (bijvoorbeeld omdat u de waarde te hoog vindt), kunt u binnen 6 weken na dagtekening van de WOZ-beschikking schriftelijk een gemotiveerd bezwaarschrift indienen. De WOZ-beschikking is geen belastingaanslag, maar geeft de waarde van de onroerende zaak aan per 1 januari 1999. Deze waarde zal worden gebruikt voor de belastingheffing over de jaren 2001, 2002, 2003 en 2004. Informatie Natuurlijk kan het zijn dat u meer informatie wenst over dit onderwerp. <Speciaal voor dit onderwerp is een (gratis) telefonische informatielijn van de afdeling Belastingen geopend>: (Bereikbaar tussen 9.00 uur en 17.00 uur)
52
4. MODELLEN EN VOORBEELDEN
4.6
Voorbeelden bijsluitertekst
Vooraf In deze bijsluiter staat belangrijke informatie over het gebruik van de waarde van uw pand bij verschillende belastingen. Niet iedereen betaalt alle belastingen die hier worden genoemd. Het maakt verschil of u eigenaar of huurder bent, maar ook of uw pand een woning of een bedrijf is. In deze bijsluiter gebruiken wij het woord ‘pand’ voor onder meer woningen, bedrijven en zelfstandige bruikbare gedeelten daarvan. Wet WOZ Deze bijsluiter gaat over de Wet WOZ, de Wet waardering onroerende zaken. Onroerende zaken zijn alle gebouwen en de grond waar zij op staan. Al jarenlang heffen gemeenten, waterschappen en het Rijksbelastingen over de waarde van die onroerende zaken. De wijze waarop dit gebeurt verschilt echter. Zo moet u voor de Belastingdienstzelf de waarde aangeven op een aangiftebiljet, terwijl de gemeente de waarde vaststelt en deze enkele jaren achtereen gebruikt. U krijgt dan een aanslagbiljet en daar staat op wat de waarde van uw pand is en welk bedrag u moet betalen als huurder en/of als eigenaar. De Wet WOZ is bedoeld om de waarde van onroerende zaken eenvoudiger en efficiënter vast te stellen. Op basis van de Wet WOZ taxeert de gemeente alle onroerende zaken naar een vaste waardepeildatum. De waarde wordt bij beschikking vastgesteld en die waarde zal in vier jaar blijven gelden. Met ingang van 1 januari 2001 geldt die waarde van uw pand als uitgangspunt voor de onroerende-zaakbelastingen van de gemeente, voor de omslag gebouwd van het waterschap en voor de controle door de Belastingdienst van het huurwaardeforfait in de inkomstenbelasting en voor de waarde van de "tweede" eigen woning in de vermogensrendementsheffing. onroerende-zaakbelasting (ozb)
pand
woz-waarde
waterschapsomslag
inkomstenbelasting
De waarde die op de beschikking staat vermeld komt dus de komende jaren (2001 t/m 2004) terug op verschillende aanslagbiljetten. U kunt er dan geen bezwaar meer tegen maken. U kunt nog maar één keer bezwaar maken: tegen de WOZ-beschikking. Als de marktwaarde in de loop van het tijdvak stijgt of daalt heeft dat dus geen invloed op de WOZ-waarde. Maar als u het pand aanzienlijk verbouwt of verbetert komt er wel een nieuwe beschikking met een hogere waarde die voor de rest van het tijdvak geldt. Is de waarde lager door bijzondere omstandigheden die specifiek uw pand betreffen, of omdat uw pand (gedeeltelijk) is afgebroken dan krijgt u automatisch een nieuwe beschikking.
53
MODEL-COMMUNICATIEPLAN WOZ Beschikking U ontvangt een WOZ-beschikking voor de waarde van het pand, omdat u daarvan belanghebbende bent. Het kan zijn dat u alleen maar in dat pand woont of er een bedrijf uitoefent, het kan ook zijn dat u het pand in eigendom hebt. Op de WOZ-beschikking staat niet welk bedrag aan belasting u moet betalen, er staat alleen op wat de waarde van uw pand op de waardepeildatum is. Over de wijze waarop de waarde is bepaald kunt u bij de gemeente meer informatie krijgen. Bezwaar Wanneer u van mening bent dat de waarde van uw pand op de waardepeildatum door de gemeente te hoog is getaxeerd kunt u binnen zes weken na dagtekening van de WOZbeschikking daartegen bezwaar maken. De gegevens daarover staan op de beschikking. Uw bezwaarschrift moet u motiveren, u moet dus aangeven waarom u het met de vastgestelde waarde niet eens bent. De gemeente kan u op verzoek een taxatieverslag van uw pand verstrekken. Ook kan de gemeente waarden van andere (vergelijkbare) panden geven. Op die manier kunt u controleren of de waarde juist is vastgesteld en of iedereen gelijk behandeld wordt. U kunt deze gegevens ook gebruiken bij uw bezwaarschrift. Als uw bezwaar niet wordt toegewezen kunt u in beroep bij de Belastingkamer van het Gerechtshof waar uw gemeente onder valt. Voor de behandeling van een beroepschrift moet u griffierecht betalen. Belanghebbenden Het kan voorkomen dat voor een pand twee beschikkingen worden verstuurd. Dit komt omdat er twee verschillende onroerende-zaakbelastingen zijn. De eerste is de zogenoemde eigenarenbelasting, een belasting die geheven wordt van iedereen die een onroerende zaak geheel of gedeeltelijk in eigendom heeft. Vruchtgebruikers en erfpachters worden ook in deze belasting betrokken. De tweede is een belasting van degenen die een onroerende zaak gebruiken/huren. Iemand die zowel eigenaar als gebruiker is betaalt beide belastingen. Bent u alleen eigenaar of alleen gebruiker dan betaalt u een van beide belastingen. Voor de waterschapsbelasting, de inkomstenbelasting en de vermogensbelasting zijn steeds de eigenaren belastingplichtig. Voor de huurder van een pand wordt de waarde op de beschikking alleen gebruikt voor de aanslag OZB-gebruikers. Dit betekent dat er bij één pand twee belanghebbenden of belastingplichtigen kunnen zijn, de eigenaar en de gebruiker. Bij een eigen woning zijn de eigenaar en de gebruiker dezelfde persoon en kan volstaan worden met één beschikking. Vaststellen waarde Bij de taxatie van de onroerende zaak is het wettelijk uitgangspunt, dat wordt gewaardeerd alsof het pand leeg is, zonder hypotheek en zonder andere zakelijke rechten zou kunnen worden verkocht en alsof het pand onmiddellijk in gebruik te nemen zou zijn. Dit is de waarde in het economisch verkeer. Voor de taxatie van woningen wordt gekeken naar de prijs van woningen die rond de waardepeildatum zijn verkocht. Dit geldt ook voor huurwoningen die worden getaxeerd alsof ze kunnen worden verkocht als waren zij eigen-woningen. Voor bedrijven geldt de waarde in het economisch verkeer of, als die hoger is de gecorrigeerde vervangingswaarde. De vervangingswaarde is het bedrag dat nodig zou zijn als het pand opnieuw gebouwd zou worden. Dit bedrag moe worden gecorrigeerd voor technische veroudering (afschrijving wegens leeftijd) en functionele veroudering (economische afschrijving). De aldus berekende waarde van het pand vormt samen met de waarde van de grond de gecorrigeerde vervang-
54
4. MODELLEN EN VOORBEELDEN ingswaarde van de onroerende zaak. De gecorrigeerde vervangingswaarde geldt in het algemeen voor panden die doorgaans niet worden verkocht (ziekenhuizen, bejaardentehuizen, overheidsgebouwen, scholen, industriële complexen en dergelijke). Het toezicht op de uniforme uitvoering van de taxatie is opgedragen aan de Waarderingskamer, een onafhankelijk controle-instituut. Waarde en waardepeildatum De waardepeildatum is 1 januari 1999. Om te beoordelen of de waarde juist is vastgesteld kunt u de waarde vergelijken met marktprijzen rond die datum. Deze waarde zal doorgaans worden gebruikt voor de belastingheffing in 2001, 2002, 2003 en 2004. Omdat in 2002 de euro wordt ingevoerd vermeldt de beschikking ook alvast het bedrag in hele euro's. Vanaf 2002 zal dit bedrag tot uitgangspunt worden genomen bij de berekening van de aanslagen. Belastingen en belastingheffers, gebruik van de waarde De gemeente stuurt de gegevens van uw pand (naam, adres, woonplaats van eigenaar en/of gebruiker en waarde) naar de Belastingdienst en het waterschap. Zij gebruiken dus de gemeentelijke gegevens ook voor hun eigen belastingen. De Belastingdienst gebruikt onder meer de waarde van eigen-woningen voor de controle van uw aangifte voor het huurwaardeforfait in de inkomstenbelasting wordt aangegeven. Het waterschap gebruikt de waarde voor de heffing van de waterschapsomslag van gebouwde onroerende zaken. De gemeente gebruikt de waarde voor de heffing van de ‘eigen’ onroerende-zaakbelastingen. Als woning gelden alle panden die in hoofdzaak worden gebruikt voor wonen. Ook objecten die dienstbaar zijn aan het wonen, zoals bijvoorbeeld een garage, worden als woning aangemerkt. Belastingbedragen Eerder is al opgemerkt dat op de WOZ-beschikking de belastingbedragen die u moet betalen niet vermeld staan. Het gaat bij deze beschikking alleen om de vastgestelde waarde van uw pand. Op basis van deze waarde berekenen gemeente, waterschap en Belastingdienst wat u moet betalen en daarvoor ontvangt u een aanslag. Elke gemeente wil graag de voorzieningen op peil houden of verbeteren. Daarvoor wordt de opbrengst van de onroerende-zaakbelastingen gebruikt. De inkomsten en uitgaven van de gemeente staan in een begroting die elk jaar voor het volgende jaar wordt gemaakt. De gemeenteraad stelt voor het begin van het belastingjaar de tarieven voor de onroerendezaakbelastingen vast. Het tarief wordt berekend door de gewenste opbrengst te delen door de totale waarde van alle onroerende zaken. Daarom leidt een waardestijging meestal tot verlaging van het tarief, zodat de lasten gemiddeld niet stijgen. Ook het waterschap berekent het tarief op basis van het geld dat nodig is voor het uitvoeren van haar taken. De tarieven van de rijksbelastingen worden vastgesteld door het parlement. Tegen het tarief kunt u bij de aanslag geen bezwaar maken. Hoewel de tekst van deze bijsluiter zorgvuldig is samengesteld kunt u er geen rechten aan ontlenen.
55
MODEL-COMMUNICATIEPLAN WOZ
Voorbeelden aanvullende tekstblokken bijsluiter in verband met marktontwikkelingen
Huizen explosief omhoog De gemeente heeft de marktontwikkelingen van de afgelopen jaren nauwkeurig gevolgd en vastgelegd en heeft berekend dat de huizen sinds de vorige WOZ-waarde gemiddeld met <..> % zijn gestegen! Let wel: het gaat om een gemiddelde. Bepaalde huizen (met name ) zijn in de afgelopen jaar zelfs met <... >% gestegen. Daar staat tegenover dat sommige slechts <..>% in waarde zijn toegenomen. De variëteit aan woningen en dus aan waardestijgingen in de stad is groot. Aan een gemiddeld stijgingspercentage kunt u dus geen rechten ontlenen. Bedrijvenmarkt bescheiden Bij de taxatie van de niet-woningen worden geheel andere conclusies getrokken. Hier is sprake van een kleine waardestijging in de afgelopen jaren: gemiddeld met <..> %. De kantoren zijn relatief iets duurder geworden (waardestijging van <..%>) dan de winkels, die <..%> in waarde zijn gestegen.
56
4. MODELLEN EN VOORBEELDEN
Voorbeeld specifieke bijsluitertekst voor huurders van woningen
Vooraf In deze bijsluiter staat belangrijke informatie over het gebruik van de waarde van uw pand bij de heffing van de onroerende-zaakbelasting voor gebruikers. Deze bijsluiter is daarbij speciaal gericht op de huurders van woningen. Bent u ook eigenaar an uw woning of heeft u belang bij een niet-woning, dan kunt u specifiek op uw situatie betrekking hebbende gegevens opvragen bij de gemeente. Wet WOZ Deze bijsluiter gaat over de Wet WOZ, de Wet waardering onroerende zaken. Onroerende zaken zijn alle gebouwen en de grond waar zij op staan. Al jarenlang heft de gemeente belasting over de waarde van die onroerende zaken. De Wet WOZ is bedoeld om de waarde van onroerende zaken eenvoudiger en efficiënter vast te stellen. Op basis van de Wet WOZ taxeert de gemeente alle onroerende zaken naar een vaste waardepeildatum. De waarde wordt bij beschikking vastgesteld en die waarde zal in vier jaar blijven gelden. Met ingang van 1 januari 2001 geldt die waarde van uw pand als uitgangspunt voor de onroerende-zaakbelastingen van de gemeente.
pand
woz-waarde
onroerende-zaakbelasting (ozb)
De waarde die op de beschikking staat vermeld komt dus de komende jaren (2001 t/m 2004) terug op uw aanslagbiljet. U kunt er dan geen bezwaar meer tegen maken. Als de marktwaarde in de loop van het tijdvak stijgt of daalt heeft dat dus geen invloed op de WOZ-waarde. Maar als het pand aanzienlijk verbouwd of verbeterd wordt, komt er wel een nieuwe beschikking met een hogere waarde die voor de rest van het tijdvak geldt. Is de waarde lager door bijzondere omstandigheden die specifiek uw pand betreffen, of omdat uw pand (gedeeltelijk) is afgebroken dan krijgt u automatisch een nieuwe beschikking. Beschikking U ontvangt een WOZ-beschikking voor de waarde van het pand, omdat u daarvan belanghebbende bent. U woont in dat pand. Op de WOZ-beschikking staat niet welk bedrag aan belasting u moet betalen , er staat alleen op wat de waarde van het pand op de waardepeildatum is. Over de wijze waarop de waarde is bepaald kunt u bij de gemeente meer informatie krijgen. Bezwaar Wanneer u van mening bent dat de waarde van het pand op de waardepeildatum door de gemeente te hoog is getaxeerd kunt u binnen zes weken na dagtekening van de WOZbeschikking daartegen bezwaar maken. De gegevens daarover staan op de beschikking. Uw bezwaarschrift moet u motiveren, u moet dus aangeven waarom u het met de vastgestelde waarde niet eens bent.
57
MODEL-COMMUNICATIEPLAN WOZ De gemeente kan u op verzoek een taxatieverslag van uw pand verstrekken. Ook kan de gemeente waarden van andere (vergelijkbare) panden geven. Op die manier kunt u controleren of de waarde juist is vastgesteld en of iedereen gelijk behandeld wordt. U kunt deze gegevens ook gebruiken bij uw bezwaarschrift. Als uw bezwaar niet wordt toegewezen kunt u in beroep bij de Belastingkamer van het Gerechtshof waar uw gemeente onder valt. Voor de behandeling van een beroepschrift moet u griffierecht betalen. Belanghebbenden Er zijn voor uw pand twee beschikkingen verstuurd. Ook de eigenaar/verhuurder heeft een beschikking ontvangen. Deze betaalt ook onroerende-zaakbelasting (voor eigenaren) en tevens de waterschapsomslag gebouwd. Voor de eigenaar geldt dezelfde waarde van het pand. Vaststellen waarde Bij de taxatie van de onroerende zaak is het wettelijk uitgangspunt, dat wordt gewaardeerd alsof het pand leeg is, zonder hypotheek en zonder andere zakelijke rechten zou kunnen worden verkocht en alsof het pand onmiddellijk in gebruik te nemen zou zijn. Dit is de waarde in het economische verkeer. Voor de taxatie van woningen wordt gekeken naar de prijs van woningen die rond de waardepeildatum zijn verkocht. Dit geldt ook voor huurwoningen die worden getaxeerd alsof ze kunnen worden verkocht als ware zij eigen-woningen. Het toezicht op de uniforme uitvoering van de taxatie is opgedragen aan de Waarderingskamer, een onafhankelijk controle-instituut. Waardepeildatum De waardepeildatum is 1 januari 1999. Om te beoordelen of de waarde juist is vastgesteld kunt u de waarde vergelijken met marktprijzen rond die datum. Deze waarde zal doorgaans worden gebruikt voor de belastingheffing in 2001, 2002, 2003 en 2004. Omdat in 2002 de euro wordt ingevoerd vermeldt de beschikking ook alvast het bedrag in hele euro's. Vanaf 2002 zal dit bedrag tot uitgangspunt worden genomen bij de berekening van de aanslagen. Belastingbedragen Eerder is al opgemerkt dat op de WOZ-beschikking de belastingbedragen die u moet betalen niet vermeld staan. Het gaat bij deze beschikking alleen om de vastgestelde waarde van uw pand. Op basis van deze waarde berekent de gemeente wat u moet betalen en daarvoor ontvangt u een aanslag. Elke gemeente wil graag de voorzieningen op peil houden of verbeteren. Daarvoor wordt de opbrengst van de onroerende-zaakbelastingen gebruikt. De inkomsten en uitgaven van de gemeente staan in een begroting die elk jaar voor het volgende jaar wordt gemaakt. De gemeenteraad stelt voor het begin van het belastingjaar de tarieven voor de onroerendezaakbelastingen vast. Het tarief wordt berekend door de gewenste opbrengst te delen door de totale waarde van alle onroerende zaken. Daarom leidt een waardestijging meestal tot verlaging van het tarief, zodat de lasten gemiddeld niet stijgen. Ook het waterschap berekent het tarief op basis van het geld dat nodig is voor het uitvoeren van haar taken. Hoewel de tekst van deze bijsluiter zorgvuldig is samengesteld kunt u er geen rechten aan ontlenen. 58
4. MODELLEN EN VOORBEELDEN
59
MODEL-COMMUNICATIEPLAN WOZ
4.7
Voorbeeld tekst klachten afhandeling Klachten Heeft u te klagen . . . . Vrijwel iedereen heeft met gemeentelijke belastingen te maken en voelt dat in zijn of haar portemonnee. In het contact met de burger mag er dus eigenlijk niets mis gaan. is er dan ook alles aan gelegen de contacten goed en soepel te doen verlopen. Toch valt niet altijd te voorkomen dat er een vergissing wordt gemaakt of dat u anders wordt behandeld dan u mocht verwachten. Over de manier waarop u dat de gemeente kunt laten weten leest u meer in deze . Heeft u klachten, zeg het ons... Ondanks alle zorg en aandacht kan het gebeuren dat er een vergissing wordt gemaakt of dat u vindt dat u beter had kunnen worden geholpen. Dat valt helaas niet altijd te vermijden bij een verwerking van vele duizenden gegevens en cijfers en bij de duizenden persoonlijke en schriftelijke contacten. Is er iets misgegaan, laat het ons dan weten. Niet alleen u, maar ook de heeft daar voordeel bij. Een en ander behoeft niet per se tot een formele klacht aanleiding te geven. In de praktijk blijkt namelijk dat belastingplichtigen de gemakkelijk weten te vinden. In een persoonlijk of telefonisch contact met de kunnen vergissingen meestal meteen en zonder veel omhaal worden hersteld of misverstanden kunnen worden rechtgezet. Dat werkt het snelst en is het meest bevredigend. Toch kan het voorkomen dat u om welke reden dan ook, ontevreden blijft. Dan kunt u bij de < facultatief > een schriftelijke klacht indienen. Daartoe heeft de een klachtenregeling vastgesteld. Met inachtneming van deze regeling wordt u klacht behandeld en zo mogelijk verholpen. (Deze regeling kunt u op aanvraag verkrijgen.)
Het indienen van een klacht Bent u het niet eens met de wijze van handelen of optreden van de gemeente dan kunt u een klacht indienen. Voor alle duidelijkheid: het gaat niet om een "klacht" tegen een naar uw mening te hoge aanslag of tegen het feit dat u als belastingplichtige wordt aangemerkt, terwijl u meent dat niet te zijn. Daarvoor zijn aparte, wettelijk geregelde procedures. In dat geval staat daarvoor de mogelijkheid open van bezwaar en beroep. U leest daar meer over in de toelichting bij de WOZbeschikking en/of het aanslagbiljet. Een klacht kan dus alleen gaan over een gedraging van ambtenaren van de gemeente. Dan kan bijvoorbeeld zijn als u de afhandeling van een verzoek om een beschikking of een
60
4. MODELLEN EN VOORBEELDEN taxatieverslag te lang vond duren of meent dat een toezegging niet is nagekomen of dat er sprake is van een onbehoorlijk optreden. In uw klachtbrief moet u liefs zo duidelijk mogelijk omschrijven waarover u klaagt. Dus met naam en toenaam de feiten, omstandigheden en de ambtenaren/afdeling, die onderwerp zijn van uw klacht. Dat vergemakkelijkt het interne onderzoek dat de gemeente instelt naar aanleiding van uw klacht. Als u uw klacht nog mondeling wilt toelichten dan kunt u dat in uw brief aangeven. De daarvoor aangestelde klachtenfunctionaris zal u dan uitnodigen voor een persoonlijk gesprek.
61
MODEL-COMMUNICATIEPLAN WOZ
4.8
Veel gestelde vragen en antwoorden over de Wet WOZ
Waarom krijg ik deze beschikking in de brievenbus? U krijgt deze beschikking in de bus omdat de Wet WOZ dat zo heeft bepaald. Voor het bepalen van de hoogte van hun belastingen baseren gemeenten (onroerende-zaakbelastingen), de waterschappen (omslag gebouwd) en de Belastingdienst (inkomstenbelasting en vermogensbelasting) zich op de waarde van onroerende zaken (zoals bijvoorbeeld een woning of bedrijf, maar ook ongebouwde grond). De gemeenten, de waterschappen en de Belastingdienst gaan uit van dezelfde taxaties en gegevens voor de heffing van de bovengenoemde belastingen. Dit is voor alle betrokkenen wel zo duidelijk en het bespaart een hoop werk. De gemeenten hebben opdracht gekregen om de taxatie te verrichten en de relevante gegevens te verzamelen. Vervolgens verstrekken gemeenten deze gegevens aan de waterschappen, de Belastingdienst en aan u als belanghebbende. Wettelijk is bepaald dat iedere belanghebbende begin 2001 een beschikking ontvangt waarop de waarde van de onroerende zaak staat vermeld. Wat is een beschikking? Een beschikking is een officieel document van de gemeente waarin de waarde van een WOZ-object wordt vastgesteld, De WOZ-beschikking is geen belastingaanslag. In de beschikking is aangegeven op welk pand de beschikking betrekking heeft, welke waarde aan dit pand toegekend is, alsmede van welke waardepeildatum wordt uitgegaan en de periode waarin de waarde zal worden gebruikt. De waarde die op de beschikking staat vermeld zal in beginsel voor een periode van vier jaar de basis vormen voor de hoogte van een aantal belastingen (OZB-belasting, waterschapsbelasting, inkomstenbelasting (huurwaardeforfait). Elke waardering wordt onderbouwd met gegevens. Op verzoek is bij de gemeente een taxatieverslag verkrijgbaar, waarin deze gegevens zijn opgenomen. Wat zijn onroerende zaken? Onroerende zaken omvatten gronden en alle daarmee verbonden bouwwerken. Voorbeelden van onroerende zaken zijn onder andere woningen, bedrijfspanden, bouwkavels en industrieterreinen. De gemeente mag belasting heffen over alle onroerende zaken binnen haar grenzen. Niet alleen eigenaren van deze onroerende zaken zijn belanghebbenden, ook de gebruikers ervan krijgen een WOZ-beschikking. Waarom zit er geen aanslag bij de beschikking? ( N.B. Deze vraag is niet voor alle gemeenten op dezelfde wijze te beantwoorden. Sommige gemeenten verzenden WOZ-beschikking en OZB-aanslag wel gelijk (dezelfde envelop), terwijl andere gemeente ervoor kiezen om de aanslag later versturen.)
De aanslag is niet gelijk met de beschikking verzonden, omdat de gemeente wil voorkomen dat de beschikking en de aanslag door elkaar worden gehaald. Het zijn twee aparte zaken. Tegen de waarde van de beschikking kunt u bezwaar maken, tegen de waarde in de aanslag niet meer.
62
4. MODELLEN EN VOORBEELDEN Wat wordt er bedoeld met wetsfictiegemeente? De afgelopen periode van vier jaar (1997-2000) is de waarde van onroerende zaken gebaseerd op de waarde die een onroerende zaak op 1 januari 1995 had. Deze datum is de waardepeildatum voor het eerste woz-tijdvak. In sommige gemeenten waren onroerende zaken echter recent getaxeerd. Nog een keer taxeren was dan ook ondoelmatig. Deze gemeenten mochten voor het tijdvak 1997-2000 dan ook uitgaan van eerdere waardepeildata, bijvoorbeeld 1992, 1993 of 1994 en bij wettelijke fictie doen alsof dat 1995 was. Deze gemeenten pasten de zogenaamde "wetsfictie" toe. In het tweede WOZ-tijdvak bestaan er geen wetsfictiegemeenten meer en hanteren alle gemeenten dezelfde waardepeildatum 1 januari 1999. Hoe is de waarde van mijn huis of bedrijf bepaald? De waarde van uw huis (of bedrijf) wordt bepaald aan de hand van een taxatie. Bij de taxatie wordt vastgesteld wat de vrije verkoopwaarde van uw onroerende zaak is, bezien naar de marktsituatie op de waardepeildatum. Een gemeente kan het taxeren zelf uitvoeren of hiervoor een extern taxatiebureau inhuren. Ook bij uitbesteding van de taxaties aan een bureau blijft de gemeente verantwoordelijk. Het is niet zo dat elke onroerende zaak in Nederland apart door een taxateur bezocht wordt. Verspreid door de gemeente worden woningen bezocht die representatief zijn voor een bepaalde categorie woningen, die rond de waardepeildatum bij een verkoop betrokken zijn geweest of die in een steekproef zijn geselecteerd. Door vergelijking worden de overige woningen gewaardeerd. Hoe kan ik bezwaar aantekenen? De beschikking die u toegestuurd krijgt, is een belangrijk document. Naast de waarde die aan uw onroerende zaak is toegekend staat ook uw naam erop. De gegevens op de beschikking zijn vier jaar lang het uitgangspunt voor diverse aanslagen. Het is dan ook belangrijk dat u het eens bent met de gegevens die op de beschikking staan vermeld. Als dit niet het geval is, kunt u bezwaar aantekenen. Dit bezwaar dient goed gemotiveerd te worden. Als u bijvoorbeeld vindt dat de waarde op een onjuist bedrag is vastgesteld, moet u binnen zes weken na de dagtekening van de beschikking bezwaar indienen bij de gemeente. Als deze termijn verstreken is, staat de waarde van uw pand of bedrijf voor vier jaar vast en kunt u hiertegen geen bezwaar meer aantekenen. Als u van mening bent dat de beschikking niet voor u bestemd kan zijn of dat de onroerende zaak niet goed is aangeduid, kunt u ook bezwaar aantekenen (binnen zes weken). Op een bezwaarschrift wordt altijd schriftelijk uitspraak gedaan. Bent u het niet eens met de uitspraak van de gemeente op het bezwaarschrift dan kunt u in beroep gaan bij de Belastingkamer van het Gerechtshof. U bent dan overigens wel griffierechten verschuldigd. Heeft de WOZ-waarde consequenties voor de aangifte inkomstenbelasting? Ja. Bij de aangifte van de inkomstenbelasting 2001 moet u uitgaan van de WOZ-waarde per. Dit aangifteformulier wordt u echter pas in 2002 toegezonden. Dus in de praktijk gaat u pas in 2002 de WOZ-waarde opgeven. Voor de consequenties voor uw persoonlijke aangifte inkomstenbelasting verwijzen wij u naar de Belastingtelefoon particulieren (0800-0543) van de Belastingdienst. Ga ik nu meer belasting betalen?
63
MODEL-COMMUNICATIEPLAN WOZ (N.B. Deze vraag is niet voor alle gemeenten op dezelfde wijze te beantwoorden, want dit hangt af van de tarieven) Na de taxatie zal in het algemeen de waarde van een onroerende zaak hoger zijn dan voorheen. Voor woningen geldt dat deze sterker in waarde stijgen dan bedrijfspanden. Het hoeft echter niet zo te zijn dat een waardestijging ook betekent dat u een hoger bedrag aan gemeentelijke belastingen betaalt. Het staat gemeente bijvoorbeeld vrij om belanghebbenden al dan niet op andere terreinen te compenseren voor een hogere OZB-aanslag (bijvoorbeeld door een lagere afvalstoffenheffing). Ook kan de gemeente de waardestijging compenseren door de OZB-tarieven te verlagen. De gemeente wil graag de voorzieningen op peil houden of zelfs nog verbeteren. Daarvoor wordt de opbrengst van onroerende-zaakbelastingen gebruikt. De inkomsten en uitgaven van de gemeente staan in een begroting die elk jaar voor het volgende jaar wordt gemaakt. De gemeenteraad stelt voor het begin van het belastingjaar de tarieven voor de onroerende-zaakbelastingen vast. Het tarief wordt berekend door de gewenste opbrengst te delen door de totale waarde van alle onroerende zaken. Blijft de WOZ-beschikking geldig als ik ga verbouwen? Dat ligt eraan. In geval van bouw, verbouwing of afbraak zal in beginsel sprake zijn van een waardeverandering (stijging of daling). Het hangt af van de waardeverandering of een hertaxatie (en dus een nieuwe beschikking) noodzakelijk is.
64