April 2006 / Nummer 2
MKB IN EUROPA EG-Liaison: uw adviseur voor Europese R&D-subsidies IN DIT NUMMER
Bernard De Potter van IWT-Vlaanderen:
2 Even voorstellen: CORNET
Intensievere samenwerking voor betere kansen in Europa
3 Lagere drempels voor MKB bij Life Sciences 3 Meer mogelijkheden voor innovatieve ‘landbouwproducenten’ 4 Vind hier uw zakenpartner 5 FASTOOL: concurrentie op techniek en niet op prijs 4 Technology Partnering Meetings 6 CRAFT helpt concurrentiepositie verbeteren
Een intensievere samenwerking tussen SenterNovem/EG-Liaison en IWT-Vlaanderen is volgens Bernard De
6 Collective Research, het broertje van CRAFT
Potter nodig om Nederlandse en Vlaamse bedrijven nog betere kansen te bieden bij internationale projecten.
7 Europlasma
“Met het toenemen van de mogelijkheden voor KMO-bedrijven om internationaal aan de slag te gaan, wordt
8 Agendaberichten
de noodzaak van samenwerking tussen de agentschappen steeds groter.” In samenwerking met: Al meer dan 10 jaar werken SenterNovem/EG-Liaison en het
Samenwerking tussen Nederland en Vlaanderen ligt voor de
Instituut voor Aanmoediging van Innovatie door Wetenschap en
hand, alleen al vanwege hetzelfde taalgebruik. Als klein land kun
Technolgie (IWT-Vlaanderen) samen. Deze samenwerking zal in
je niet op alle gebieden de benodigde specialistische kennis
de komende tijd nog veel belangrijker worden, meent Bernard
binnen de grenzen hebben. We willen ons sterk maken om KMO’s
De Potter, directeur Innovatiestimulering van IWT. Het komende
de best passende maatregelen aan te bieden die internationale
Voordelen zo groot mogelijk
zevende kaderprogramma, Eureka en de ERA-netwerken bieden
samenwerking mogelijk maken.”
Bij het stimuleren van KMO’s om deel te nemen aan Europese projecten gaat het volgens De Potter niet alleen om financiële
KMO’s (MKB’s) veel kansen om internationaal samen te werken. Maar de hoeveelheid informatie over al die mogelijkheden neemt Gezamenlijk standpunt
steun. “Wij moeten bedrijven op weg helpen door ze te wijzen op
ook steeds toe. “Voor IWT en EG-Liaison is het bijna onmogelijk al
Hoe het zevende kaderprogramma er uit gaat zien is nog niet
de mogelijkheden die er zijn. We staan bedrijven daarnaast met
die informatie alleen goed te verwerken en bedrijven adequaat
duidelijk, maar dat het programma er komt is wel zeker. Maar
raad en daad terzijde. Zo zijn de kaderprogramma’s administra-
te informeren.”
ook Eureka biedt mogelijkheden. In Eureka participeren 35 lan-
tief lastig, zeker voor kleinere bedrijven. Wij zijn thuis in de
den en de Europese Commissie om bedrijven te ondersteunen
procedures, de vormaspecten en de contractonderhandelingen.
Aansluiten bij netwerken
die internationaal willen samenwerken bij het ontwikkelen van
Voor KMO’s is het moeilijk om rechtstreeks naar de Europese
nieuwe producten. Ook in het kader van de ERA-Netwerken
Commissie te gaan. Daarom is De Potter van mening dat KMO’s
(oproepen die worden geïnitieerd vanuit de nationale agent-
moeten aansluiten bij bestaande netwerken. Alleen op die
schappen) zal steun voor internationale samenwerking tussen
manier kunnen de bedrijven goed gebruik maken van de
bedrijven en onderzoeksinstellingen mogelijk worden. “Om al
regelingen die er zijn. Samen met grote bedrijven als bijvoor-
deze mogelijkheden te benutten moeten we als Nederland en
beeld SIEMENS en Philips liggen er voor kleinere bedrijven grote
Vlaanderen een gezamenlijk standpunt innemen tegenover grote
We hebben inmiddels veel kennis opgebouwd hoe KMO’s
kansen. De Potter: “Als EG-Liaison en IWT willen wij KMO’s
spelers als bijvoorbeeld Frankrijk en Duitsland. Als we dat niet
optimaal een beroep kunnen doen op de EU-programma’s. Door
ondersteunen zich bij die netwerken aan te sluiten.
doen dreigen we buiten de Europese boot te vallen.”
te adviseren hoe zaken zo geregeld kunnen worden dat de voor-
‘we staan bedrijven daarnaast met raad en daad ter zijde’
delen voor de ondernemer zelf zo groot mogelijk zijn, behoeden Bernard de Potter
we ondernemers voor teleurstellingen.”
Meer te bieden Als ideaal ziet De Potter dat EG-Liaison en IWT taken en thema’s verdelen. “Op dit moment hebben beide organisatie hun eigen sterktes, zowel wat betreft inhoudelijke focus als benadering van de bedrijven. Als we die sterktes verder uitbouwen voor alle ondernemers, zowel uit Nederland als uit Vlaanderen, dan hebben we de ondernemers meer te bieden. In de toekomst kan dat betekenen dat we een gezamenlijke loket opzetten voor de bedrijven. Dan begint de Europese samenwerking al voor de indiening van een project.”
Meer informatie Meer weten of samenwerken in Europa? Kijk op: www.egl.nl www.iwt.be www.ircnederland.nl
Even voorstellen: CORNET We kennen ondertussen allemaal de Europese kaderprogramma’s die tot doel hebben innovatie in Europa te stimuleren door het steunen van gezamelijke onderzoeksprojecten over de Europese grenzen heen. Anderzijds kennen we uiteraard ook de nationale en regionale innovatie-instrumenten van SenterNovem en IWT in Nederland en Vlaanderen.
Deze verschillen maken het uiteraard niet gemakkelijk om internationale samenwerking op te zetten - vandaar het belang van een forum zoals CORNET om de verschillende programma’s beter op elkaar af te stemmen.
Eerste taak CORNET Een eerste taak voor CORNET was het nauwkeurig in kaart
Binnen Europa is er nu een nieuwe beweging aan het groeien om
hebben een specifiek programma dat exclusief op CO gericht is.
brengen van het Europees CO landschap. SenterNovem heeft
innovatieprojecten te steunen over de interne Europese grenzen
Andere landen, zoals Nederland, Oostenrijk en Zweden, hebben
haar schouders gezet onder deze opdracht. Gegevens werden
heen, direct gecoördineerd door de nationale/regionale
geen specifiek programma, maar verlenen wel subsidies op
verzameld via een diepgaande enquête onder de CORNET
agentschappen, waaronder SenterNovem en IWT. Dus zonder
projectbasis, via algemene steunprogramma’s. Weer anderen,
partners; deze worden nu verwerkt en in een presenteerbare
tussenkomst van de Europese Commissie.
o.m. Frankrijk, Italië en Spanje, werken niet op projectbasis, maar
vorm gegoten, onder de vorm van een gebruiksvriendelijke
subsidiëren sectoriële onderzoekscentra voor CO, zij zetten zelf,
database en overzichtstabellen.
Zinvol concept
in overleg met de beroepsfederaties van de sector, het onder-
De Europese Commissie vindt dit concept zo zinvol dat ze binnen
zoek op waaraan de industrie nood heeft. Het Verenigd Konink-
Een tweede belangrijke doelstelling is de harmonisering tussen
het zesde kaderprogramma geld uitgetrokken hebben om de
rijk is het enige land in de EU dat geen enkele steunmogelijkheid
de verschillende landen en regio’s. In plaats van lang rond de
nationale/regionale agentschappen te subsidiëren om een
voorziet voor collectief onderzoek; CO is daarvolledig afhankelijk
tafel te zitten om te overleggen hoe dat best kan aangepakt
dergelijke samenwerking uit te werken binnen zogenaamde
van privé initiatief van de industrie.
worden, heeft CORNET ervoor gekozen om er gewoon aan te
ERA-NET samenwerkingen. Ondertussen zijn er een zestigtal
beginnen. Vijf agentschappen, waaronder IWT, hebben zich
ERA-NET projecten opgestart. Zowel SenterNovem als IWT is bij
bereid verklaard om de uitdaging van testpiloot aan te gaan, en
een aantal ERA-NET projecten betrokken en werkt heel actief mee om dit nieuwe concept vorm te geven, en aldus mee te bou-
hebben (op beperkte schaal) een gezamenlijke oproep voor L A N D E N / R E G I O ’ S E N O R G A N I S AT I E S I N C O R N E T
transnationale CO projecten gelanceerd. De oproep werd in
wen aan een sterke en slagkrachtige ‘European Research Area’
november 2005 afgesloten, en de binnengekomen project-
(ERA) die zich kan meten met de onderzoeksinfrastructuur in de
voorstellen zijn nu in evaluatie - voor het eerst in de geschie-
USA en Japan.
Catalonië - CIDEM
denis van collectief onderzoek in Europa een gecoördineerd
Cyprus - RPF
proces tussen de vijf agentschappen! Dit eerste experiment op
In deze bijdrage belichten we één van deze ERA-NET initiatieven,
Duitsland - AiF en BMWA
beperkte schaal is een voorbereiding voor een tweede, ruimere
namelijk het project CORNET (COllective Research NETwork), dat
Frankrijk - MINEFI en CETIM
gemeenschappelijke oproep die in mei 2006 zal gelanceerd wor-
zich tot doel stelt om de samenwerking op het gebied van
Griekenland - EOMMEX
den, en waar meer Europese lidstaten aan zullen deelnemen.
collectief onderzoek (CO) uit te bouwen. Onder collectief
Italië - MAP en IPI
Informatie hierover is reeds beschikbaar via de contactpersonen
onderzoek wordt verstaan O&O ten voordele van een hele
Luxemburg - MECO
van SenterNovem en IWT.
industriële sector, waarbij de resultaten beschikbaar zijn voor
Nederland - SenterNovem
exploitatie door alle industriële spelers in die sector. Bijzondere
Noorwegen - RCN en IN
Tot slot
aandacht gaat hierbij naar technologietransfer naar MKB’s/KMO’s
Oostenrijk - FFG
De weg is nog lang, maar het is duidelijk dat een hecht netwerk
die geen eigen O&O-mogelijkheden hebben.
Polen - MniI
tussen de nationale en regionale instellingen van de EU lidstaten
Portugal PRIME en AdI
een belangrijke schakel is in de verdere ontwikkeling van een
17 Landen, veel verschillen
Slovenië - MoE
prominente internationale concurrentiepositie van Europa.
Het CORNET-project is gestart begin 2005 en brengt 23
Turkije - TÜBITAK
ministeries en innovatie agentschappen van 17 landen samen
Valencia - CEUC en IMPIVA
Meer informatie
(zie kader) om gedurende drie jaar initiatieven te ontwikkelen
Vlaanderen - IWT
Leon Hielkema, SenterNovem (
[email protected])
rond collectief onderzoek over de landsgrenzen heen.
Wallonië - DGTRE
Stan Francke, SenterNovem/EG-liaison (
[email protected])
De organisatie van steun aan CO verschilt enorm tussen de
Ben Kloeck, IWT (
[email protected])
verschillende lidstaten. Duitsland, Wallonië en Vlaanderen
Website: www.cornet-era.net
2
MKB in Europa april 2006, nummer 2
Lagere drempels voor MKB bij Life Sciences Menig mkb-bedrijf denkt dat het indienen van een projectvoorstel voor een EU-kaderprogramma te hoog gegrepen is. Veelal is er te weinig tijd, deskundigheid of capaciteit beschikbaar om een kansrijk voorstel in te
“Het was voor het midden- en kleinbedrijf oorspronkelijk lastig
regende
om te participeren in het zesde kaderprogramma“, geeft Zoran
vervolgens projectvoorstellen, sommige zelfs die volledig door
Gavri´c, projectadviseur Life Sciences bij EG-Liaison, ruimhartig
mkb-bedrijven (in plaats van als een van de partners te midden
toe. “Te veel bureaucratie, te ingewikkelde financiële regelingen,
van grotere bedrijven) afkomstig waren. “We hopen van ganser
te veel partijen. Vandaar dat maar weinig mkb-bedrijven betrok-
harte dat deze SME-STREP gehandhaafd blijft in het zevende
ken waren bij projecten.“ De EU begreep dat dit geen goede
kaderprogramma“, benadrukt Gavri´c.
dienen. Met het zevende kaderprogramma wil de EU de zaak was en introduceerde gedurende de looptijd van het prodrempels voor het MKB verder verlagen. “Er is nu ook ruimte voor meer toegepast onderzoek.”
gramma (2003-2006) de zogenaamde SME-STREP-projecten.
Health
Daarmee werd het mogelijk kleinere projecten met minder par-
Het programmaonderdeel Life Science Biotechnology and
tijen in te dienen. Een gouden formule, zo bleek, want het
Genomics for Health gaat in het nieuwe kaderprogramma een andere naam krijgen, namelijk Health. Maar ook inhoudelijk gaat er het een en ander veranderen. Gavri´c: “Het accent lag op genomics en daarmee vooral op fundamenteel onderzoek. Voor het mkb was dat veel minder interessant. Nu komt er ook ruimte voor meer toegepast, maar nog wel steeds precompetitief onderzoek. Daarbij moet je denken aan nieuwe diagnostische apparatuur of de ontwikkeling van nieuwe therapieën.“
Begin 2007 gaat het nieuwe kaderprogramma van start. Daarom adviseert Gavri´c bedrijven om zich nu al voor te bereiden. Ze kunnen daarbij gebruikmaken van de diensten van EG-Liaison, zoals het zich abonneren op een nieuwsbrief, maar ook kan EG-Liaison ondersteuning bieden in het schrijven van het projectvoorstel en het zoeken naar geschikte partners. Daartoe kunnen bedrijven ook terecht en zich laten registreren op de website www.smesgolifesciences.be. Onderdelen op deze site zijn onder andere de projectendatabase bedrijfsprofielen en de partner search service. Op deze manier hoopt de EU de drempels voor het MKB verder te verlagen en het succes dat is geboekt met de SME-STREP-projecten te continueren. Een laatste tip die de projectadviseur heeft, luidt: “Laat je gezicht eens in Brussel zien.”
Links Casper de Swarte en rechts Zoran Gavric´.
Meer mogelijkheden voor innovatieve ‘landbouwproducenten’ Met ingang van 2007 gaat alweer het zevende Europese kaderprogramma van start. In het programmaonderdeel Voedselkwaliteit en -veiligheid zal het een en ander gaan veranderen. Zo wordt het accent meer gelegd op onderzoek naar en ontwikkeling van nieuwe en duurzame landbouwproducten. Vijftien procent van het beschikbare geld zal worden toegekend aan mkb-bedrijven. Daarom is het EG-Liaison, dat advies en informatie geeft over
hebben getrokken.” Onder die productiegerichte bedrijven vallen
drukt dat er niet te vroeg gejuicht moet worden, aangezien het
nadrukkelijk ook mkb-bedrijven, aangezien 15% van het beschik-
om plannen gaat die nog niet officieel zijn bevestigd. Een ande-
bare geld ten goede moet komen aan mkb-bedrijven. Gezien de
re wijziging in het zevende kaderprogramma ten opzichte van
omvang van projecten zijn mkb-bedrijven vaak geen trekkers
het zesde is dat er aparte gedeelten worden ingericht voor het
maar participant. “In de meeste gevallen zijn het universiteiten
fundamentele onderzoek en voor co-operative research. De
en de TNO’s die als trekker optreden. Maar ook
Swarte: “Dat laatste zal veel meer industry driven worden.”
“Agroproductiebedrijven moet vrij breed worden opgevat”, zo
hi-tech mkb-bedrijven die de hele dag met niets anders bezig
Wat wel onveranderd blijft in het nieuwe kaderprogramma is de
geeft Casper de Swarte, projectadviseur bij EG-Liaison aan. “Denk
zijn dan onderzoek treden wel als trekker op.”
randvoorwaarde dat met minimaal drie partners in drie verschil-
Europese R&D-programma’s, op zoek naar nieuwe spelers en met name naar MKB-agroproductie-bedrijven.
aan bedrijven of instellingen die bezig zijn met onderzoek voor
lende landen het projectvoorstel moet worden ingediend.
de verdere ontwikkeling van producten als biodiesel, vezels,
Extra aantrekkelijk is dat de EU overweegt het subsidie-
EG-Liaison denkt nieuwe bedrijven onder andere te vinden in
farmagewassen en non-food, kortom bij de ontwikkeling van
percentage op te trekken van 50 naar 75%. Maar De Swarte bena-
bestaande industrieplatforms. De Swarte: “Die moeten input
duurzame producten. Dat past in het EU-streven naar een knowledge based bio-economy.” De Swarte benadrukt dat dit niet wil zeggen dat de aandacht voor voedselkwaliteit en -veiligheid, obesitas en functional foods achter de horizon verdwijnt. “Maar wel zijn we op zoek naar nieuwe meer productiegerichte bedrijven. Je kunt zeggen dat we het voedselprogramma breder
leveren voor het nieuwe kaderprogramma. Zo ondersteunen we
‘15% van het beschikbare geld moet ten goede komen aan mkb-bedrijven’
al uitgebreid diverse European Technology Platforms.” Tot slot roept de projectadviseur mkb-bedrijven op zich voor te bereiden op het kaderprogramma door aan te haken bij relevante netwerken. Het moge duidelijk zijn dat er goede kansen liggen voor innovatieve agroproductiebedrijven.
3
Vind hier uw zakenpartner Het Europese Innovation Relay Centre Netwerk bemiddelt in vraag en aanbod van technologie en kennis. Door uw organisatie ontwikkelde technologie kan voor andere ondernemers in Europa de oplossing van een probleem betekenen. Omgekeerd kan in uw technologiebehoefte worden voorzien door reeds elders in Europa beschikbare know-how. IRC Nederland en IRC Vlaanderen zijn technologiemakelaar voor bedrijven en onderdeel van een Europees netwerk van 71 vestigingen. Hieronder vindt u een selectie van partnerverzoeken uit de IRC database. Meer informatie over onderstaande en andere Europese verzoeken kunt u vinden op de volgende websites: www.ircnederland.nl en www.iwt.be/irc. Op deze websites kunt u ook uw eigen partnerverzoek invoeren.
operation of their systems. The company is looking for a commercial agreement with technical assistance.
Modular software tool for automatic processing of invoices A small Belgian company specialised in office automation solutions has developed a tool that recognises scanned invoices, extracts and interprets data and exports these to enterprise resource planning tools (ERP), accounting, bookkeeping or archiving software. The company is interested in technological co-operation agreements with suppliers of financial software for developing integrated products and with developers of OCR-systems (optical character recognition) for joined new developments.
A therasnostic tool for early detection of the outcome of a Hepatitis C treatment A renowned Flemish research group of the University of Ghent developed a new theranostic that predicts after one week of therapy the final outcome of an alpha-interferon treatment in Hepatitis C infected patients instead op the current treatment time of 12 weeks. Besides cost saving, the discomfort period of patients is also dramatically reduced. The university is looking for industrial partners who are interested in development and commercialisation of the technology by a licensing
IRC-projecten
agreement.
Modern Manufacturing technology for safety belt dyeing, printing and coating processes
Web based Wireless platform for home monitoring of chronic patients
Request from the Netherlands (NL-Ref: NL-TR-3409)
A large Belgian call centre has developed a platform for wireless real-time monitoring of chronic
A Dutch SME is looking for competitive printing/coating and dyeing systems in order to produce
patients. The data are checked on send identity and are stored in a database. A secured web appli-
printed safety belts. They are already active in this market but they are interested to optimise the
cation allows further communication between sender and receiver as well as analysis of the data.
production. Specific attention must be paid to the integration of the production line into the
The company wants to act as an Application Service Provider to manufacturers that want to provi-
existing production systems. Partners should be able to offer existing technologies since there is
de online data storage for their devices and is interested in technical cooperation and commercial
no interest to develop new technology.
agreements.
Low cost production technology for crash-safe and non corrosive composite light poles
Acoustic coupler
Offer from the Netherlands (NL-Ref: NL-TO-3407)
A French company specialised in embedded software systems is looking for a partner (SME or rese-
A Dutch company has developed a low cost manufacturing technology form composite light poles
arch centre) that could provide them with the acoustic coupling technology. The acoustic coupler
for provincial roads and motorways. The company offers this production process and know-how to
would be adapted and integrated with other elements.
other companies in Europe to produce under licence composite light poles for their local market. It is also possible to use the production technology for other products wherein the advantages of
New screening technology for drug discovery, replacing conventional plate-based assays
the production process offer unique selling points to the product.
A UK company has developed a cost-effective, compact optional interrogation head for micro fluidics with screening/sequencing applications in pharma and biotech. The robust technology opens
Innovative Palletless Transport technology
up this proven laboratory technique to the industrial market. Advantages include low-cost, ultra-
Offer from the Netherlands (NL-REF: NL-TO-3935)
sensitivity (only a few tens of molecules in the sample volume) and autonomous control. The com-
A Dutch SME has developed and patented an innovative materials handling system that can be
pany is seeking industrial pharmaceutical/biotech partners who wish to augment their discovery
combined with low-cost-slip-sheets, which makes pallets unnecessary. This saves money and space
processes.
(no need for expensive timber/artificial pallets). The company won two Dutch Logistic Innovations awards (2003 and 2004). The company is looking for potential industry parties in the transport/
Contract manufacturer for food ingredients
logistics sector that are interested in integrating these innovative forks to their fork carriers/lift
A Finnish SME is looking for a technology partner to scale up and produces food ingredients. The
trucks
technology is validated and ready in pilot scale but production scale from hundreds of kilos to several tons/year is needed. The processes needed are solvent extraction (ethanol), vacuum con-
(Cardboard) manufacturer for further development and manufacturing of
tact drying and ethanol recovery, all of them fulfilling the requirements for food industry. Coope-
special carton carrier
ration partners are looked for in manufacturing and process development.
Request from the Netherlands (NL-Ref: NL-TR-3915) A Dutch company has developed a new pallet (carton carrier) as accessory to their special forks
Edge press for bending metal sheets of various gauges and shapes
(lift trucks). The pallet is a good alternative for synthetic or wooden pallets. The company is loo-
A Polish SME is seeking technology for two-level bending of metal sheets of various gauges and
king for a partner in the cardboard/solid board/pressed wood industry that can further develop,
shapes. The machine should be numerically controlled. The firm is seeking a partner with the aim
manufacture & sell the pallets under license in Europe. The partner preferably is a big player in this
of signing a commercial agreement with technical assistance.
industry, but also multiple smaller partners are considered, as well as other materials (besides cardboard).
Fire-resistant fabric or cloth material for fire and smoke dampers A Swedish SME is looking for a fire-resistant fabric or cloth material that can be used in a new type
Enabling technologies for sustainable metal removal by use of bioreactors
of fire and smoke damper in air ventilation systems. The cloth must withstand at least 400 deg C
Offer from the Netherlands (NL-Ref: NL-TO-3944)
for 5 minutes. Partners for design and delivery of materials already on the market or evaluation of
A Dutch company develops and produces cost-effective water and gas purification systems using
new concepts are of interest.
innovative biotechnology. Therefore no chemicals need to be added. These systems offer added value because of the re-use of and savings on water, the generation of energy and the reclamation
Stand-up pouches for mineral water - alternative package enabling long shelf life
of valuable substances, thus combining economic progress and environmental responsibility. The
of the product
company is looking for companies in the field of the metal-using industry.
An Israeli SME specialising in flexible packaging has developed a laminate special construction to used flexible pouches as an alternative package for mineral water. In contrast to the currently used
Monitoring and controlling software of remote systems (like sewage pumps)
bottles, the innovative technology enables to use flexible pouches to preserve taste and odour of
Offer from the Netherlands (NL-Ref: NL-TO-3434)
the mineral water. They are looking for a partner in the mineral water industry/market to collabo-
A Dutch SME offers a (telemetric) software kit to manage unmanned control systems like sewage-
rate with on this technology development, marketing and commercialisation.
pumping systems, weirs, draining machines, water treatment plants, etc. all through software, but also for parties in the field of water and environment business who have a demand for remote
4
MKB in Europa april 2006, nummer 2
Succesvol project
FASTOOL: concurrentie op techniek en niet op prijs De concurrentie vanuit China neemt steeds meer toe. Ook voor de branche gereedschapmakers in Europa. Gereedschapmakers leveren onder andere matrijzen voor producten die in massa geproduceerd worden. Om de concurrentie het hoofd te kunnen bieden moeten de kosten en de doorlooptijd van de productie van die matrijzen sterk omlaag.
specialistische kennis die nodig is op dit gebied. In het FASTOOL-project heb ik weer eens gezien dat het echt werkt als bedrijven uit verschillende landen bij elkaar over de vloer komen. Het uitwisselen van kennis is een goede manier om samen verder te komen.” Tijdens het project is sofware ontwikkeld waarmee de programmeertijd met 90% is afgenomen voor het maken van NC programma’s voor het frezen van matrijsholtes en grafiet elektrodes. Ook is er een geautomatiseerde low-cost manufactering cel ontwikkeld met planningssoftware. In Engeland is deze software in een demonstratie-opstelling operationeel en kunnen
TNO en een Engels onderzoeksinstituut hebben het initiatief
geïnteresseerden bekijken hoe het in de praktijk werkt.
genomen om in een Europees project de mogelijkheden te
Inmiddels hebben een groep van mkb-bedrijven van gereed-
onderzoeken. De Engelse en Nederlandse brancheorganisaties
schapmakers aan TNO gevraagd om een vervolgproject op te
voor de metaalbranche toonden onmiddellijk interesse. Het
zetten. Dat is precies wat TNO voor ogen staat: “Mkb-bedrijven
project is eind 2005 afgerond. Han Oosterling van TNO is zeer
kunnen ons vragen om onderzoek te doen voor een bepaalde
positief over de resultaten. “Als Europa kunnen we nauwelijks
branche. Wij zoeken dan de partijen bij elkaar. Want voor
concurreren op prijs met landen in Azië. Wel kunnen we er voor
kleinere bedrijven is het onmogelijk om zelf zulke grote
zorgen dat we wat kennis en technologie betreft voorlopen. Om
Europese projecten op te zetten. Door de krachten te bundelen
dat te bereiken moeten we wel Europees samenwerken. Niet
en gebruik te maken van de ervaringen van organisaties als TNO
alleen is er veel geld nodig om die technologieontwikkeling te
kan veel worden bereikt.”
stimuleren. We beschikken in Nederland ook lang niet over alle
Collective Research programma: bundelen van krachten Industriële brancheorganisaties kunnen kosten voor R&D gefinancierd krijgen door de Europese Commissie (EC) in het kader van het Collective Research programma. Om voor
de verschillende landen 25 mkb-bedrijven betrokken bij het
financiering in aanmerking te komen moeten bij het project ook
project. Vanuit Nederland zijn dat Evers Metaalbewerking,
minimaal twee mkb-bedrijven en twee R&D-uitvoerders uit
Dollwin Tooling en Nekofa BV. Het project startte in 2003 en
verschillende Europese landen betrokken zijn.
werd eind 2005 afgerond. Het totale projectbudget bedroeg 3,5
FASTOOL (Fast and automated toolmaking) is één van de
miljoen euro, waarvan 1,75 miljoen euro door de EU werd gesub-
projecten die gefinancierd worden vanuit het Collective
sidieerd. De EC heeft onlangs vier projecten benoemd tot Euro-
Research programma. In FASTOOL werken Engelse (GTMA),
pese topprojecten. FASTOOL is één van die projecten. Van de
Duitse (NCG), Spaanse (Ascamm) en Nederlandse (MDI) branche-
vier topprojecten is een film gemaakt die u kunt bestellen bij
bedrijven samen met onderzoeksinstellingen en mkb-bedrijven
SenterNovem/EG-Liaison.
om de doorlooptijd en de kosten te reduceren van het maken van matrijzen voor bijvoorbeeld de massaproductie van
Meer informatie
koffiezetmachines en scheerapparaten. TNO is de Nederlandse
Voor meer informatie over het project kunt u terecht bij
onderzoeksinstelling en zij werken in het project samen met
Han Oosterling, TNO Industrie, 0031 (0)40 26 50 551 of
collega-onderzoekinstellingen CRDM (Engeland), Fatronik
[email protected]. Ook heeft het project een eigen
(Spanje) en Frauenhofer-IPT (Duitsland). In totaal zijn er vanuit
website www.fastool.org.
Flanders Textile Valley
Technology Partnering Meetings Kortrijk was op 29 en 30 september 2005 de ‘place to be’ voor wie actief is in de textielsector. Er waren de Flanders Textile Valley beurs en het derde Europese ‘coating & lamination’ congres. En er waren de Flanders Textile Valley Technology Partnering Meetings, een business matchmaking evenement georganiseerd door IWT-
die hiervoor speciaal naar Gent gekomen waren. Wij noteerden diverse afspraken voor wederzijdse bezoeken en er zitten al een aantal concrete samenwerkingen in de pipeline.
Voor wie het evenement gemist heeft, de catalogus is nog steeds beschikbaar op http://www.iwt.be/ircevents/Catprofoverzicht.asp. Wij helpen u graag om in contact te komen met de indieners van de profielen. Hier een kleine selectie:
IRC Vlaanderen, in samenwerking met de 71 andere leden van het IRC-netwerk. Europese bedrijven en onderzoekscentra met of op zoek naar innovaties voor coaten of digitaal bedrukken van textiel, werden hier, op basis van vooraf vastgelegde afspraken, bij elkaar gebracht voor een eerste gesprek.
TO-212 Sol-gel technology for the surface modification of textiles De sol-gel technologie is een nieuwe mogelijkheid voor de oppervlaktebehandeling van textiel, zonder gebruik te maken van polymeren. Mogelijke toepassingen zijn o.a. oppervlaktespanning wijzigen, verhoogde weerstand tegen temperatuur, chemicaliën en veroudering van de vezels. Men is op zoek naar nieuwe toepassingen voor de technologie.
IRC-Vlaanderen verzamelde vooraf 49 technologievragen en -aanbiedingen uit negen verschillende
TR-223: Digital printing and inks for seat belts
landen. Zo’n 70 deelnemers uit 14 landen vroegen bilaterale afspraken aan op basis van deze profie-
De firma is op zoek naar een technologie die een flexibel en vlug printproces van hoge kwaliteit
len. De interesse was groot: op twee dagen tijd werden door de deelnemers 240 afspraken afgewerkt!
kan leveren voor het printen op autogordels. Gezien dit in kleine oplagen gebeurt is er een competitieve productiekost vereist.
Er waren bedrijven en onderzoeksinstellingen aanwezig uit België, Nederland, Oostenrijk, Engeland, Frankrijk, Spanje, Griekenland, Finland, Duitsland, Tsjechië, Slovenië, Portugal, Roemenië en
Meer informatie
Italië. De eerste opgevangen geluiden waren zeer positief. Ook bij de buitenlandse deelnemers,
Magali Parent, IRC-Vlaanderen, telefoon: 0032 2 209 09 60, e-mail:
[email protected]
5
Succesvol project
CRAFT helpt concurrentiepositie verbeteren Het Co-operative Research Programma (Craft) is een belangrijk Europees programma voor het midden- en kleinbedrijf. Met behulp van CRAFT kunnen bedrijven gezamenlijk ondezoek laten uitvoeren. Een Nederlands succesverhaal over kunstgrasvezels, Europese samenwerking en voetbal.
versiteiten uit verschillende Europese landen. Onder de naam Socraturf (New artificial turf fields with maximal safety, functional, comfort and ecological, performance for soccer applications) is van 1 januari 2002 tot en met 31 december 2003 onderzoek gedaan naar verbetering van kunstgras voor
“Zeker voor kleinere bedrijven is het lastig om budget vrij te
of die techniek ook toegepast wordt op de voetbalvelden. Het
sporters. Bij dit Europese CRAFT project waren de volgende
maken voor onderzoek waarbij van tevoren niet echt duidelijk is
project leverde niet direct een nieuw product op. Maar het heeft
organisaties betrokken: Ten Cate Thiolon (Nederland), Edel Grass
of het ook concreet resultaat oplevert”, vertelt Sjoukje Wieger-
volgens Wiegersma wel veel kennis opgeleverd die de basis
(Nederland), Poligras Iberica (Spanje), Saltex Oy (Finland), Institu-
sma van TNO. “Toch is juist dit soort research belangrijk voor de
vormt voor het tweede project. “Zonder de financiële steun van
te of Biomechanics of Valencia (Spanje) en TNO Institute of
concurrentiepositie op langere termijn. Met behulp van CRAFT
CRAFT zou dit project nooit van de grond zijn gekomen”, meent
Industrial Technology (Nederland). Het projectbudget bedroeg
kunnen bedrijven zulk soort onderzoek laten uitvoeren. Bedrijven
Wiegersma. “De betrokken partijen kenden elkaar al wel voor het
1.9 miljoen euro waarvan 800.000 euro door de EU werd gefinancierd. Door het project is een goed beeld ontstaan van de mening van voetballers in Spanje, Finland en Nederland over
‘Zonder de financiële steun van CRAFT zou dit project nooit van de grond zijn gekomen’
kunstgrasvelden in vergelijking met natuurgras. Deze spelerservaringen zijn vergeleken met testen zoals voorgeschreven door de FIFA. Op deze manier kan bij de ontwikkeling van kunstgras rekening worden gehouden met de wensen van voetballers. Ook
moeten dat zien als een kans en niet als een last.” Wiegersma is
project begon. Maar dit project heeft er voor gezorgd dat kennis
zijn adviezen gegeven aan de normcommissie van de FIFA. Daar-
dan ook van mening dat veel meer bedrijven gebruik moeten
en ervaring is uitgewisseld en echte Europese netwerken op dit
naast is er biomechanisch onderzoek gedaan naar de sliding en
maken van de mogelijkheden die CRAFT biedt. Hoe dat in de
gebied tot stand zijn gekomen. Geen van de partijen had zelf dit
grip op kunstgrasvelden. Door de start van de ontwikkeling van
praktijk werkt weet Wiegersma uit eigen ervaring. Zij is betrok-
onderzoek kunnen financieren, maar het helpt zeker om hun
een rekenmodel wordt gewerkt aan het voorspellen van de
ken bij onderzoek naar het verbeteren van kunstgras op voetbal-
concurrentiepositie te versterken.”
eigenschappen van kunstgras.
december 2005 is een vervolgproject gestart, waarbij ook geke-
CRAFT: onderzoek naar verbetering kunstgras
Meer informatie over project
ken wordt naar de kwaliteiten van kunstgras die nodig zijn bij
Het Co-operative Research programma (CRAFT) is een belangrijk
Huub Smit, Ten Cate Thiolon, Nijverdal, 0031 (0)548 63 39 44.
andere sporten zoals hockey. Beide projecten worden gefinan-
Europees programma voor het midden-en kleinbedrijf. Een
Sjoukje Wiegersma, TNO, Eindhoven, 0031 (0)402 65 05 41.
cierd vanuit CRAFT. In het eerste project heeft TNO vooral onder-
groep van minimaal drie mkb-bedrijven uit twee verschillende
zoek gedaan naar de ervaringen en meningen van voetbalspelers
Europese landen kunnen met steun van de Europese Commissie
Meer informatie over CRAFT
over kunstgras. Voor de producenten was dit soort onderzoek
(EC) samen een innovatief onderzoeks- of ontwikkelingsproject
http://www.senternovem.nl/eglmkbparticipatie/
helemaal nieuw. Bij hen lag de focus vooral op het ontwikkelen
opzetten. Met de Europese subsidie kunnen de bedrijven onder-
mkb_programmas/CRAFT/Index.asp
van de techniek. Maar juist de mening van de gebruikers bepaalt
zoek uitbesteden aan onderzoeksinstellingen, bedrijven of uni-
velden. Het eerste project werd eind 2003 afgerond. Begin
Ondersteuning aan brancheorganisaties van onderzoek voor het midden- en kleinbedrijf
Collective Research: het broertje van CRAFT Het ‘broertje’ van het alom bekende CRAFT-programma, Collective Research, had op 16 november 2005 zijn laatste deadline binnen het zesde kaderprogramma. Iets meer dan honderd coördinatoren mochten voor deze deadline hun tweede stap voorstel indienen.
organisaties uit twee verschillende landen een subsidie krijgen van de Europese Commissie om onderzoek uit te besteden aan onderzoeksorganisaties. Het gaat hierbij om projecten die de technologische basis van een bepaalde industriële sector kunnen versterken en gemeenschappelijke problemen aanpakken. Deze projecten variëren van pre-normatief onderzoek tot het ontwikkelen van technologische producten en kunnen betrekking hebben op alle mogelijke onderzoeksgebieden.
Collective Research is in korte tijd erg populair geworden. De kracht van het programma is, dat de onderzoeksresultaten beschikbaar komen in de vorm van training en workshops aan een grote
Meer informatie
groep MKB’s.
Wilt u meer weten over Collective Research kijk op:
Het principe van Collective Research is, dat een consortium van minimaal twee branche-
www.egl.nl/mkb
6
MKB in Europa april 2006, nummer 2
Succesvol project
Europlasma Europlasma is opgericht in 1989 door dhr. Anthony Vanlandeghem en is nu één van de belangrijkste spelers in zijn domeinen wereldwijd. De specialisatie betreft de ontwikkeling van lage druk plasma systemen met bijhorende processen voor oppervlaktebehandelingen van allerlei materialen (kunststoffen, keramieken, natuurlijke materialen, metaal). Omzet wordt gerealiseerd door verkoop in allerlei sectoren. De groeiende sectoren zijn de elektronica, automobiel, textiel industrie, medische componenten en luchtvaart. Het grootste deel van de omzet wordt gerealiseerd in Europa (+/- 50%), 30-35% in het Verre Oosten (vooral China) en 15-20% in de USA. Huidige klanten zijn Philips, Boston Scientific, Arrow, Atos, Comelec, Rafael, Sagem, Carl Zeiss, verschillende universiteiten en R&D-centra.
andere partners werden gezocht aan de hand van de ontbrekende expertise en ontbrekende applicaties in bepaalde markten. De samenwerking verloopt vlot en een managementteam stuurt vier comités. Deze zijn het Marketing & Exploitatie Comité, het Innovatie Comité, het Demonstratie Comité en het Training & Disseminatie comité. Elke partner binnen het project zetelt in minstens een comité, waardoor de betrokkenheid van elke partner binnen het project optimaal wordt gehouden.
Werd je begeleid bij het uitwerken van het projectvoorstel? Ja, enerzijds door de partners betrokken in het project waarbij verscheidene partners dag en nacht bijstand hebben gegeven
Waar gaat het project over, wat is het centrale probleem?
om de deadlines te halen die door de Europese Commissie
ACTECO staat voor “eco efficiënt activation for hyperfunctional
steun gekregen van ons NCP (Nationaal Contactpunt Vlaanderen
surfaces”. Het is een geïntegreerd project voor KMO’s binnen het
voor Europese programma’s van het IWT).
Zesde kaderprogramma van de Europese Commissie. Het project
Deze steun is ook wel nodig omdat de voorbereidingsfase
heeft als doelstelling een ecologische en economische impact te
moeilijk en tijdrovend is.
werden vooropgesteld. Anderzijds hebben we ook een goede
creëren in drie sectoren: textiel, biomedische en voedingsindustrie. Dit is nodig omwille van de steeds strenger wordende
Vindt u de IP-SME projecten een goede formule?
milieuwetgeving, de hogere kosten van verscheidene
Dit is een zeer interessante formule aangezien de KMO’s van
chemicaliën en de hoge concurrentie van de lage loon landen.
vandaag het best overleven door steeds te innoveren. Het enige
Plasma technologie, die een schone technologie is, kan enerzijds
nadeel is de lange lijdensweg alvorens een project wordt
een grote impact hebben op het milieu aangezien het een droge
binnengehaald waarbij het slaagpercentage slecht 15% bedraagt
technologie is, waardoor minder milieuvervuiling plaatsvindt.
De hightech bedrijven met elk een specifieke specialisatie
en anderzijds is er ook heel wat administratie te verrichten voor,
Anderzijds kan door plasmatechnologie het gebruik van
hebben een bepaalde taak om de beoogde objectieven te
tijdens en na het project. Europlasma krijgt voor Acteco de steun
chemicaliën drastisch verminderd worden. Kernidee: lagere
bereiken. Hierbij betrokken zijn bedrijven die oppervlakte-
van Centexbel dat bepaalde taken op zich neemt voor de
kosten, beter voor milieu.
behandelingen doen, oppervlaktekarakterisaties, component-
coördinatie van het project.
ontwikkelaars en studiebureaus voor milieu en marktonderzoek.
Waarom hebben jullie besloten om een Europees
Vanuit elke sector zijn er R&D-centra en universiteiten in het
Wat levert de deelname aan dit project op
project op te zetten?
project betrokken welke een goede kennis hebben van de
(nieuwe internationale contacten, nieuwe
Uit een Europees thematisch netwerk waarbij Europlasma actief
materie en hun sector, die ook ondersteuning geven over de
markten, nieuwe expertise, andere)?
lid was, werden verschillende noden uit de drie sectoren (textiel,
theoretische aspecten. Bepaalde universiteiten gaan ook
Aan de hand van zo’n formules wordt de knowhow binnen de
biomedisch en voeding) geïdentificeerd. Dit thematisch netwerk
theoretische modellen van de te onderzoeken materie opmaken.
deelnemende KMO’s sterk uitgebreid omdat ze gedurende een
had als doel knowhow in verband met plasmatechnologie uit te
lange periode over de expertise beschikken van verschillende
wisselen tussen de drie sectoren. Door middel van een paar
bedrijven, R&D-centra, universiteiten en associaties. De link
kernproblemen in deze sectoren aangebracht door de eindgebruikers, hebben we gebrainstormd met de hightech bedrijven en onderzoekscentra, hoe we een bepaald deel van deze
‘Kernidee: lagere kosten, beter voor milieu’
veel beter in kaart worden gebracht. De associaties zorgen er nog extra voor dat de projectpartners ook bekendheid krijgen bij hun leden aangezien ze ook
problemen konden aanpakken en waarbij plasmatechnologie een kans maakt op de eliminatie van die problemen.
tussen eigen expertise en relaterende expertise kan hierdoor
De overkoepelende organisaties zijn verantwoordelijk om
verscheidene publieke seminaries gaan organiseren die
marktveranderingen en marktspecifieke problemen aan te
betrekking hebben op het project.
Welke partners zitten er nog in het project en welke rol vervullen ze? Hoe heb je die partners uitgezocht? Hoe is de samenwerking?
kaarten. Ze staan ook in voor de disseminatie van de resultaten naar de verscheidene sectoren toe. De eindgebruikers leveren
Meer informatie
het materiaal voor verscheidene applicaties en doen ook de
www.europlasma.be. Voor vragen kunt u terecht bij
In het project zitten verscheidene hightech bedrijven, R&D-
analyses naar de industriële haalbaarheid van de technologie.
[email protected]
centra, universiteiten, overkoepelende organisaties en
60% van de partners waren lid van het thematisch netwerk. De
eindgebruikers.
7
Agendaberichten 2006 26 april
KansRijk 2006 verbindt bedrijfsleven met overheden SenterNovem organiseert voor de tweede maal KansRijk, hét evenement voor duurzaamheid en innovatie. In het Nieuwegeins Business Center kunnen ondernemers en overheden inspiratie opdoen, advies krijgen, deelnemen aan workshops en contacten leggen. Op de beursvloer presenteert SenterNovem de laatste ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid en innovatie in de volle breedte. Met demonstraties, praktijkvoorbeelden en uitleg van programma-adviseurs. Het workshopprogramma spitst zich toe op vier specifieke thema’s: Krachtige Stad, Nederland Innoveert, EnergieKans en MilieuRijk. Creatieve werkvormen zorgen voor optimale informatieoverdracht en interactiviteit.
Toegangsprijs: 50,- euro Zie ook: www.senternovem.nl/kansrijk
23 mei
Colloquium “KMO’s binnen de Europese Onderzoeksruimte” In Kortrijk wordt door Hogeschool West-Vlaanderen-dept. PIH, VoKa en IWT het Colloquium “KMO’s binnen de Europese Onderzoeksruimte” gehouden. Uitgangspunt van deze dag is ‘hoe krijgen de innovatieve ideeën van KMO’s vorm met Europese steun’. Deze editie van MKB in Europa is een gezamenlijke uitgave van SenterNovem/EG-
Meer informatie:
Liaison en IWT-Vlaanderen, een rechtstreeks gevolg van de meer intensieve samen-
Piet Grymonprez, Hogeschool West-Vlaanderen/dept PIH
werking tussen de twee organisaties. EG-Liaison is een afdeling van SenterNovem,
telefoon: 0032 (0)56 24 12 11
een agentschap van Het Ministerie van Econmische Zaken in Nederland.
e-mail:
[email protected]
SenterNovem • is ontstaan uit een fusie tussen Senter en Novem • voert beleid uit voor verschillende overheden op het gebied van innovatie, energie & klimaat
Eind 2006 zal het IWT Vlaanderen ook een informatiebijeenkomst over het zevende kaderprogramma organiseren.
en milieu & leefomgeving en draagt zo bij aan innovatie en duurzaamheid •
Meer informatie hierover volgt op een later tijdstip.
Meer informatie: www.senternovem.nl
26 oktober - 27 oktober
Het Instituut voor de Aanmoediging van Innovatie door Wetenschap en
Brokerage - milieucongres Entsorga Enteco 2006
Technologie (IWT-Vlaanderen) resorteert onder de Vlaamse minister van Economie,
In Keulen kunt u potentiële partners uit geheel Europa op het gebied van milieutechnologie ontmoeten. Het IRC
Ondernemen, Wetenschap, Innovatie en Buitenlandse Handel.
netwerk steunt de technologiesamenwerking op een van de grootste Europese milieubeurzen in 2006. Van 24 tot 27 oktober dit jaar, brengt Entsorga Enteco in Keulen een breed internationaal platform van de wereldwijde milieusector.
15 november - 18 november
Meer informatie
Adres
Brokerage at Medica 2006 - Düsseldorf
Alain Deleener
IWT-Vlaanderen
Het 38e internationale congres van het Congress World Forum for Medicine.
e-mail:
[email protected]
Bischoffsheimlaan 25
Tania De Roeck
B-1000 Brussel
e-mail:
[email protected]
België
2007
Kick-off congres in Nederland voor het zevende kaderprogramma voor onderzoek en technologie
Telefoon +32 (0)2 209 09 00
EG-Liaison organiseert in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken op 13 februari 2007 een groot
www.iwt.be
Telefax +32 (0)2 223 11 81
KP7 congres in het WFCC (World Forum Convention Center) in Den Haag. Het congres heeft tot doel om relevante Nederlandse organisaties te informeren over inhoud, werkwijze en mogelijkheden van het nieuwe Zevende Kaderprogramma voor onderzoek en technologie - kortweg KP7. Hierbij zal ook aandacht worden besteed aan het MKB. Het congres-programma zal een interactief, aansprekend en innovatief karakter krijgen, zal ruim aandacht besteden aan (nieuwe) thema’s en de procedures van het nieuwe KP7 en voldoende mogelijkheden bieden voor de
Meer informatie
Adres
doelgroep elkaar én relevante dienstverlenende instanties te ontmoeten.
Giel Dubbeld
SenterNovem/EG-Liaison
e-mail:
[email protected]
Juliana van Stolberglaan 3
De inschrijving voor het KP7 congres start in november 2006. Wilt u voor die tijd op de hoogte blijven van de
Stan Francke
Postbus 93144
voorbereidingen voor het congres? Meldt u hiervoor aan op onze website www.egl.nl.
e-mail:
[email protected]
2509 AC Den Haag
U ontvangt dan tijdig bericht over het programma van het KP7 congres en over de start van de
Nederland
officiële inschrijving. Telefoon +31 (0)70 373 52 50
Voor meer evenementen: zie de websites van EG-Liaison en IWT.
Telefax +31 (0) 70 373 56 50 www.egl.nl
8
Aan deze publicatie kunnen geen rechten worden ontleend.
