MF 4.2-1
Milieu Verklaring 2015*
(gegevens 2014)
1ste uitgave op : 01-02-2010 Bladzijde nr 1 / 32
Revisie nr : 6 Datum : 01-05-2015
MF 4.2.-1 Milieuverklaring 2015
INHOUDSTAFEL Inleiding
3
Bedrijfsactiviteiten
3
Milieubeleid
7
Milieubeheersysteem ISO 14001 Structuur Organogram
9 9 10
Milieuaspecten Directe milieuaspecten Indirecte milieuaspecten
12 12
Wettelijke milieuvoorschriften Milieudoelstellingen
18 18
Milieuprestaties
21
* Het milieumanagementsysteem is van toepassing op de kantoor- en schoonmaakactiviteiten bij ISS Environment
1ste uitgave op : 01-02-2010 Bladzijde nr 2 / 32
Revisie nr : 6 Datum : 01-05-2015
MF 4.2.-1 Milieuverklaring 2015
Inleiding Deze milieuverklaring wordt gepubliceerd in het kader van ons milieuzorgsysteem EMAS (Eco Management and Audit Scheme) en staat ter beschikking van het publiek, belanghebbenden, de werknemers, overheden en andere betrokkenen. Het doel is om hen informatie te verstrekken over de milieueffecten en onze milieuprestaties. Wij zijn EMAS geregistreerd onder het nummer BE-VL-000014.
VERIFIED ENVIRONMENTAL MANAGEMENT REG N° BE-VL-000014
Milieubescherming vormt een wezenlijk onderdeel van de globale aanpak van ISS inzake duurzame ontwikkeling. Onze medewerkers en de directie zijn zich bewust van de impact van hun activiteiten op het leefmilieu. Onze medewerkers worden hieromtrent opgeleid en geïnformeerd.
Bedrijfsactiviteiten ISS is de nummer 1 in facilitaire dienstverlening en levert diensten op het vlak van schoonmaak, catering, onderhoud van gebouwen, receptiediensten, ongediertebestrijding en groenonderhoud. Het bedrijf heeft meer dan 520.000 medewerkers in dienst verdeeld over meer dan 53 landen in Europa, Azië, Noord-Amerika, Zuid-Amerika en Australië. ISS levert haar diensten aan duizenden klanten in zowel de publieke als de private sector.
1ste uitgave op : 01-02-2010 Bladzijde nr 3 / 32
Revisie nr : 6 Datum : 01-05-2015
MF 4.2.-1 Milieuverklaring 2015
Onze activiteiten zijn onderverdeeld in 5 peilers :
Cleaning Services : ISS is in België de uitgesproken marktleider in schoonmaak. We maken schoon in alle regio’s van België en bij alle soorten klanten: publieke overheden, bedrijven, industrie, zorginstellingen, onderwijs, … Bij vele klanten verzorgen we niet enkel de schoonmaak, maar wassen we ook het glas. Daarnaast hebben we een sterke specialisatie in industriële schoonmaak en in de voedingsverwerkende nijverheid, waar hygiëne en veiligheid voorop staan.
Onze werknemers gaan voor kwaliteit en komen beloftes na. Kwaliteit wordt geborgd in speciale programma’s en gemonitord in rapportages volgens objectieve normen, maar ook uw eigen ervaring telt mee. Want uw beleving van schoon is net zo belangrijk.
1ste uitgave op : 01-02-2010 Bladzijde nr 4 / 32
Revisie nr : 6 Datum : 01-05-2015
MF 4.2.-1 Milieuverklaring 2015
Catering Services : Gezonde en fitte werknemers maken een belangrijk deel uit van het kapitaal van een bedrijf. Minder ziekte, minder afwezigheden, een betere productiviteit en sfeer, meer appreciatie voor het werk van de werknemers en het zich daardoor goed voelen, zijn belangrijke voordelen die mede door een gezond voedingsbeleid op het werk kunnen
worden bevorderd. ISS Catering is de afgelopen jaren uitgegroeid tot een veelzijdige catereaar. Dagelijks verzorgen 500 cateringmedewerkers de catering in bedrijven, ziekenhuizen, rusthuizen of scholen. In het bedrijfsrestaurant of bij de koffiecorner, voor een vergaderarrangement of automatenservice en bij receptie of evenement – ISS Catering zorgt overal voor de smaak.
In overleg met u creëren we een passende samenstelling van gevarieerde, gezonde en verse producten. Daarmee proeft u de verrassende veelzijdigheid van ISS Catering.
1ste uitgave op : 01-02-2010 Bladzijde nr 5 / 32
Revisie nr : 6 Datum : 01-05-2015
MF 4.2.-1 Milieuverklaring 2015
Support Services : Tal van ondersteunende activiteiten en administratieve taken van operationele aard zijn essentieel voor de goede werking van de bedrijfsprocessen. Dat valt niet te ontkennen. Toch zijn ze helemaal niet eigen aan de onderneming en is hun toegevoegde waarde beperkt. Verlies er niet langer tijd mee! Support Services draagt zorg voor uw receptie, helpt u bij de ondersteuning van uw administratie of zorgt voor een rimpelloos beheer van uw postkamer.
Property Services : Bedrijf, ziekenhuis, school, universiteit of een woon - en zorgcentrum? Het is belangrijk dat gebouwen, installaties en terreinen op een kostenefficiënte manier onderhouden worden. Dit verlengt de levensduur van uw infrastructuur en verhoogt het comfort voor de gebruikers en bezoekers.
1ste uitgave op : 01-02-2010 Bladzijde nr 6 / 32
Revisie nr : 6 Datum : 01-05-2015
MF 4.2.-1 Milieuverklaring 2015
Integrated Facility Services : Geïntegreerde Facilitaire Diensten is ons dienstenmodel waarbij ISS alle of bijna alle
contactpersoon, een onsite contractmanager en ook dat de managementstructuur en het
facilitaire diensten in de gebouwen van de klant overneemt. Door diensten te integreren, kan ISS meer kostensynergieën creëren en de
toepassingssysteem optimaal verlopen. Voor internationale contracten combineren we die werkwijze met een grensoverschrijdende
efficiëntie en flexibiliteit verhogen. Heel belangrijk is dat de klant terecht kan bij één
managementstructuur voor een optimale service en benchmarking.
1ste uitgave op : 01-02-2010 Bladzijde nr 7 / 32
Revisie nr : 6 Datum : 01-05-2015
MF 4.2.-1 Milieuverklaring 2015
Milieubeleid Het milieubeleid van onze onderneming biedt op groepsniveau een kader van lokale beleidsinitiatieven op dit vlak. Een essentieel belang wordt gehecht aan het voldoen aan de milieuwet- en regelgeving, aan de interne milieuregelingen van onze klanten, aan het verminderen en beheersen van milieurisico’s, alsook aan een continue verbetering van onze milieuprestaties. ISS wenst milieuvervuiling te voorkomen door het verminderen van de uitstoot van milieubelastende stoffen, het beheersen van afval en het gebruik van milieusparende schoonmaakmiddelen. Jaarlijks worden er hieromtrent milieudoelstellingen vooropgesteld. Ons engagement tegenover het leefmilieu wordt bevestigd in de beleidsverklaring van ISS.
1ste uitgave op : 01-02-2010 Bladzijde nr 8 / 32
Revisie nr : 6 Datum : 01-05-2015
MF 4.2.-1 Milieuverklaring 2015
1ste uitgave op : 01-02-2010 Bladzijde nr 9 / 32
Revisie nr : 6 Datum : 01-05-2015
MF 4.2.-1 Milieuverklaring 2015
Milieubeheersysteem ISO 14001 Onze onderneming verwierf in 2009 het ISO 14001 : 2004 certificaat en dit voor wat betreft de kantoor- en schoonmaakactiviteiten van toepassing bij ISS environment. Het betreft een internationaal milieuzorgsysteem waarbij structureel aandacht wordt besteed aan het milieu tijdens de bedrijfsactiviteiten, met als uitgangspunten, het respecteren van de milieuwetgeving, het beheersen en verminderen van milieurisico’s en een continue verbetering van de milieuprestaties van het bedrijf.
Structuur milieubeheersysteem
Milieuanalyse
Milieubeleid
Reglementeringen
Milieudoelstellingen Milieutaakstellingen Milieuaudit
Milieuzorgsysteem ISO 14001
Verificatie van het systeem en validatie van de milieuverklaring door erkend milieuverificateur
Erkend milieuverificateur
Registratie door de bevoegde autoriteit
Milieuverklaring beschikbaar voor het publiek
1ste uitgave op : 01-02-2010 Bladzijde nr 10 / 32
EMAS
Revisie nr : 6 Datum : 01-05-2015
Verificatie van het systeem en validatie van de jaarlijkse update van de milieuverklaring door erkend milieuverificateur
MF 4.2.-1 Milieuverklaring 2015
Organogram ISS environment Managing Director
Management Systems Coördinator
Human Resources Director
Milieu-Adviseur
Procurement Manager
Preventie-Adviseur
Fleet Manager
BU-verantwoordelijke
Facility Manager
Supervisie
Supervisie
Werf Europees economisch en sociaal Comité/Comité van de Regio’s - Brussel Belliardstraat 68-72 1040 Brussel Belliardstraat 93 1040 Brussel Belliardstraat 99-101 1040 Brussel
ISS-gebouw Steenstraat 20 – 1800
Kantoor- en schoonmaakactiviteiten schoonmaakactiviteiten
1ste uitgave op : 01-02-2010 Bladzijde nr 11 / 32
Revisie nr : 6 Datum : 01-05-2015
MF 4.2.-1 Milieuverklaring 2015
Milieuaspecten Hieronder een beschrijving van de milieueffecten die onze processen hebben op de directe en indirecte milieuaspecten :
ISS gebouw Vilvoorde : Proces Kantooractiviteiten
Selectie schoonmaakmiddelen
Milieuaspect
Milieueffect
Afval
Verhoging afvalberg Onoordeelkundige verwerking/gemiste recyclageopportuniteit/verwerking door niet erkende verwerkers
Direct
Water
Verhoging waterverbruik
Direct
Afvalwater
Verhoging huishoudelijk afvalwater
Direct
Energie
Verhoging elektriciteitsverbruik CO²-emissie Global warming
Vervoer
Verhoging brandstofverbruik en CO²- Indirect emissie Global warming Direct Toenemende afvalberg
Afval
en Direct
0noordeelkundige verwerking/gemiste recyclageopportuniteit/verwerking door niet erkende verwerkers Water
Afvalwater
Verhoging waterverbruik bij aanlengen Direct van schoonmaakproducten Gemiste kans voor gebruik hemelwater Verhoging concentratie gevaarlijke Direct schoonmaakproducten Lozing op niet afvoerkanalen
1ste uitgave op : 01-02-2010 Bladzijde nr 12 / 32
Direct/indirect
Revisie nr : 6 Datum : 01-05-2015
aangesloten
MF 4.2.-1 Milieuverklaring 2015
Bodem
Gevaar op bodemverontreiniging door Direct opslag niet conform milieuwetgeving, door onoordeelkundig gebruik en door niet afstemmen van gebruikshoeveelheden & ingekochte verpakkingen.
Lucht
Emissies
van
gevaarlijke Direct
schoonmaakproducten tijdens gebruik Energie
Gebruik gevaarlijke producten
Bestelling
Afval
schoonmaakmiddelen Levering schoonmaakmiddelen
Opslag schoonmaakmiddelen
1ste uitgave op : 01-02-2010 Bladzijde nr 13 / 32
Afval
Verhoging energieverbruik en CO²- Direct emissie Global warming Direct Risico op bodemverontreiniging Verhoging concentratie gevaarlijke schoonmaakproducten in afvalwater Luchtverontreiniging door emissie van gevaarlijke schoonmaakproducten tijdens gebruik Verhoging hoeveel gevaarlijk afval Verhoogd niet gevaarlijk en gevaarlijk Direct verpakkingsafval Verhoogd niet-gevaarlijk en gevaarlijk Direct verpakkingsafval
Bodem
Gevaar bodemverontreiniging door accidenteel vrijkomen van gevaarlijke schoonmaakproducten
Energie
Verhoging brandstofverbruik en CO²- Direct emissie van de voertuigen van de leveranciers ingezet voor leveringen. Global warming
Afval
Verhoging niet-gevaarlijk en gevaarlijk Direct verpakkingsafval
Bodem
Gevaar bodemverontreiniging door accidenteel vrijkomen van gevaarlijke schoonmaakproducten
Revisie nr : 6 Datum : 01-05-2015
Direct
Direct
MF 4.2.-1 Milieuverklaring 2015
Schoonmaakactiviteiten
Afval
Verhoogd niet-gevaarlijk en gevaarlijk Direct verpakkingsafval 0noordeelkundige verwerking/gemiste recyclageopportuniteit/verwerking door niet erkende verwerkers
Water
Verhoogd waterverbruik bij aanlengen Direct van schoomaakproducten
Afvalwater
Verhoogde concentratie gevaarlijke Direct schoonmaakproducten in afvalwater
Brand
1ste uitgave op : 01-02-2010 Bladzijde nr 14 / 32
Bodem
Risico op bodeverontreiniging
Lucht
Luchtverontreiniging door emissie van Direct gevaarlijke schoonmaakproducten tijdens gebruik
Energie
Verhoogd energieverbruik en CO²- Direct emissie Global warming
Gebruik gevaarlijke producten
Risico op bodemverontreiniging Direct Verhoging concentratie gevaarlijke schoonmaakproducten in afvalwater Luchtverontreiniging door emissie van gevaarlijke schoonmaakproducten tijdens gebruik Verhoging hoeveelheid gevaarlijk afval
Vervoer
Verhoging brandstofverbruik en CO²- Direct emissie Global warming
Afval
Verhoging afvalhoeveelheid door Direct onoordeelkundige inschatting van brandbestrijding
Water
Verhoging waterverbruik brandbestrijding
Afvalwater
Verontreiniging afvalwatercircuit
Bodem
Verontreinigend bluswater in bodem
Revisie nr : 6 Datum : 01-05-2015
Direct
door Direct
bluswater
in Direct Direct
MF 4.2.-1 Milieuverklaring 2015
Lucht
Verhoging luchtverontreiniging door Direct vrijgekomen schadelijke gassen Global warming
Energie
Verhoging brandstofverbruik en CO²- Direct emissie voertuigen brandweer Verhoging energieverbruik heropbouw
van
de
door
beschadigde
infrastructuur wegens brand Global warming
Fleet Management ISS : Proces
Milieuaspect
Milieueffect
Direct/indirec t
Fleet Management – Selectie bedrijfsvoertuigen
Afval
Verhoging afval van voertuigonderdelen
Direct
Lucht
Luchtverontreiniging door CO²-emissie Global warming
Direct
Fleet Management – Gebruik
Bodem
Risico op bodemverontreiniging lekkage van brandstof en olie
Lucht
Luchtverontreiniging door CO²-emissie Global warming
Energie
Verhoging brandstofverbruik emissie Global warming
en
CO²- Direct
Vervoer
Verhoging brandstofverbruik emissie Global warming
en
CO²- Direct
bedrijfsvoertuigen
1ste uitgave op : 01-02-2010 Bladzijde nr 15 / 32
Revisie nr : 6 Datum : 01-05-2015
door Direct
Direct
MF 4.2.-1 Milieuverklaring 2015
Werf Europees economisch en sociaal comité/Comité van de Regio’s : Proces
Milieuaspect
Bestelling schoonmaakmiddelen
Afval
Levering
Afval
schoonmaakmiddelen
Milieueffect
Direct/indirect Verhoogd niet gevaarlijk en gevaarlijk Direct verpakkingsafval Verhoogd niet-gevaarlijk en gevaarlijk Direct verpakkingsafval
Bodem
Gevaar bodemverontreiniging door accidenteel vrijkomen van gevaarlijke
Direct
schoonmaakproducten Energie
Opslag
Afval
verpakkingsafval
schoonmaakmiddelen Bodem
Schoonmaakactiviteit en
1ste uitgave op : 01-02-2010 Bladzijde nr 16 / 32
Verhoging brandstofverbruik en CO²- Direct emissie van de voertuigen van de leveranciers ingezet voor leveringen. Global warming Verhoging niet-gevaarlijk en gevaarlijk Direct
Afval
Gevaar bodemverontreiniging door Direct accidenteel vrijkomen van gevaarlijke schoonmaakproducten Verhoogd niet-gevaarlijk en gevaarlijk Direct verpakkingsafval 0noordeelkundige verwerking/gemiste recyclageopportuniteit/verwerking door niet erkende verwerkers
Water
Verhoogd waterverbruik bij aanlengen Direct van schoonmaakproducten
Afvalwater
Verhoging concentratie gevaarlijke Direct schoonmaakproducten in afvalwater
Bodem
Risico op bodemverontreiniging
Lucht
Luchtverontreiniging door emissie van Direct gevaarlijke schoonmaakproducten tijdens gebruik
Energie
Verhoogd energieverbruik emissie Global warming Revisie nr : 6 Datum : 01-05-2015
en
Direct
CO²- Direct
MF 4.2.-1 Milieuverklaring 2015
Gebruik
Risico op bodemverontreiniging
gevaarlijke
Verhoging concentratie gevaarlijke schoonmaakproducten in afvalwater
schoonmaak producten
Direct
Luchtverontreiniging door emissie van gevaarlijke schoonmaakproducten tijdens gebruik Verhoging hoeveel gevaarlijk afval
Vervoer
Verhoging brandstofverbruik en CO²- Direct emissie Global warming
Brand
Afval
Verhoging
afvalhoeveelheid
onoordeelkundige brandbestrijding
1ste uitgave op : 01-02-2010 Bladzijde nr 17 / 32
door Direct
inschatting
van
Water
Verhoging waterverbruik brandbestrijding
Afvalwater
Verontreiniging afvalwatercircuit
Bodem
Verontreiniging bluswater in bodem
Lucht
Verhoging luchtverontreiniging vrijgekomen schadelijke gassen Global warming
Energie
Verhoging brandstofverbruik en CO²- Direct emissie voertuigen brandweer Verhoging energieverbruik door heropbouw van de beschadigde infrastructuur wegens brand Global warming
Revisie nr : 6 Datum : 01-05-2015
door Direct
bluswater
in Direct Direct
door Direct
MF 4.2.-1 Milieuverklaring 2015
Wettelijke milieuvoorschriften ISS zorgt voor een permanent toezicht op de regelgeving. De van toepassing zijnde milieuregelgeving op onze kantoor- en schoonmaakactiviteiten wordt geregistreerd in ons register van wettelijke eisen en andere eisen. Een regelmatige update van dit register wordt verzekerd. Jaarlijks wordt er een Compliance audit uitgevoerd door een externe auditor waarbij gecontroleerd wordt ofdat de milieuwetgeving gerespecteerd en toegepast wordt door ISS.
Milieudoelstellingen 2014 ISS wil verontreiniging voorkomen door de uitstoot van milieuonvriendelijke stoffen in te dijken, door afval goed te beheren en door milieuvriendelijke schoonmaakmiddelen te gebruiken. In dit kader definiëren we jaarlijks milieudoelstellingen. Hieronder het overzicht van onze milieudoelstellingen voor wat het jaar 2014 betreft :
ISS-gebouw Vilvoorde : Doelstelling
Taakstelling
Beheersen van het elektriciteitsverbruik in 2014 t.o.v. 2013, rekeninghoudend met de prestaties.
Uitschakelen van overbodige verlichting Milieubewust gebruik van individuele energievoorziening door de medewerkers
Beheersen van het verbruik van kopieerpapier in 2014 t.o.v. 2013, rekeninghoudend met de prestaties.
Kopieermachines standaard dubbelzijdige afdrukinstelling Milieubewust gebruik van het kopieerpapier door de medewerkers.
Beheersen van afval in 2014 t.o.v. 2013 (papier/karton/restafval/PMD/ drinkbekers).
Kopieermachines standaard dubbelzijdige afdrukinstelling Beperking aantal kartonverpakkingen door vermindering aantal leveringen. Hergebruik drinkbekers.
Beheersen van het aantal leveringen van kantoorbenodigdheden, dranken en snacks in 2014 t.o.v. 2013.
Leveringen van kantoorbenodigdheden om de 2 weken. Optimalisatie stockvoorraad dranken en snacks.
1ste uitgave op : 01-02-2010 Bladzijde nr 18 / 32
Revisie nr : 6 Datum : 01-05-2015
MF 4.2.-1 Milieuverklaring 2015
Beheersen van het verbruik van gevaarlijke schoonmaakproducten voor basisreiniging (interieur, sanitair en vloerreinigers) in 2014 t.o.v. 2013. Beheersen van het verbruik van nietgevaarlijke schoonmaakproducten voor basisreiniging (interieur, sanitair en vloerreinigers) in 2014 t.o.v. 2013.
Opleiding en controle van het personeel omtrent het doseren en gebruik van schoonmaakproducten.
Opleiding en controle van het personeel omtrent het doseren en gebruik van schoonmaakproducten.
Fleet Management ISS : Doelstelling
Taakstelling
Verminderen van de gemiddelde CO2uitstoot van bedrijfswagens voor Management met 5% voor wat betreft de leasingwagens die einde contract zijn en vervangen dienen te worden.
Vervanging van leasingwagens die einde contract zijn door nieuwe leasingwagens met lagere CO2 uitstoot.
Werf Europees economisch en sociaal comité/Comité van de Regio’s : Doelstelling
Taakstelling
Interne audit milieumanagementsysteem EMAS ISS
Meting toepassing milieumanagementsysteem EMAS ISS
Milieuopleiding nieuw personeel
Opleiding nieuw personeel binnen de 6 weken na aanwerving m.b.t. de milieuprocedures van de klant.
Heropleiding 2 x per jaar betrokken ISS personeel
Heropleiding nieuw personeel m.b.t. milieuprocedures van de klant en milieuwijzer van ISS.
Beheersen van het verbruik van gevaarlijke schoonmaakproducten in 2014 t.o.v. 2013, rekeninghoudend met de gevraagde prestaties.
Opleiding en controle van het personeel m.b.t. dosering en gebruik van de schoonmaakproducten
1ste uitgave op : 01-02-2010 Bladzijde nr 19 / 32
Revisie nr : 6 Datum : 01-05-2015
de de
MF 4.2.-1 Milieuverklaring 2015
Verminderen van het verbruik eco schoonmaakproducten met 10% in 2014 t.o.v. v 2013, rekeninghoudend met de gevraagde prestaties.
Opleiding en controle van het personeel m.b.t. dosering en gebruik van de schoonmaakproducten
Beheersen van het verbruik van niet-eco schoonmaakproducten in 2014 t.o.v. 2013, rekeninghoudend met de gevraagde prestaties.
Opleiding en controle van het personeel m.b.t. dosering en gebruik van de schoonmaakproducten
Verminderen van het verbruik van plastiek afvalzakken met 5% in 2014 t.o.v. 2013.
Bestellen en gebruiken van herbruikbare stoffen afvalzakken.
Terugname van alle lege verpakkingen van schoonmaakproducten van ISS door zijn leverancier.
Registratie terugname van lege verpakkingen van schoonmaakproducten van ISS.
1ste uitgave op : 01-02-2010 Bladzijde nr 20 / 32
Revisie nr : 6 Datum : 01-05-2015
MF 4.2.-1 Milieuverklaring 2015
Milieuprestaties 2014 Het is onze betrachting om onze milieuprestaties, weliswaar binnen onze bevoegdheden en mits objectieve meting, continue te verbeteren. Hieronder een overzicht van de belangrijkste resultaten in 2014 m.b.t. onze milieuprestaties.
ISS-gebouw Vilvoorde : Totaal aantal m edew erkers 200
In de tabellen hieronder geven we de evolutie weer van onze milieuprestaties met kernindicatoren, voor wat betreft ons gebouw te Vilvoorde. Voor een aantal vermelde items werden er tevens milieudoelstellingen vooropgesteld. (zie bladzijde 18 voor meer detail).
150 100 50 0 2008
Totaal direct energieverbruik (kWh)
2009
2010
2011 2012
2013
2014
Direct energieverbruik (kWh) per m edew erker 7000 6000
1000000 800000
5000 4000
600000
3000 2000
400000
1000 0
200000 0
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Onze milieudoelstelling was om het totale elektriciteitsverbruik te beheersen in 2014 t.o.v. 2013. Het totale elektriciteitsverbruik werd met 3,93% verminderd in 2014 t.o.v. 2013. Het verbruik per medewerker werd in 2014 met 4,5% verhoogd t.o.v. 2013. Op basis van het totale verbruik werd onze milieudoelstelling gerealiseerd.
1ste uitgave op : 01-02-2010 Bladzijde nr 21 / 32
Revisie nr : 6 Datum : 01-05-2015
MF 4.2.-1 Milieuverklaring 2015
Totale em issie broeikasgassen Elektriciteit (CO² eq.) - Ton
Em issie broeikasgassen Elektriciteit (CO² eq.) Ton - per m edew erker
35 30 25 20 15 10 5 0
0,3 0,25 0,2 0,15 0,1 0,05 0 2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Wat de totaal hernieuwbare energie betreft, heeft de eigenaar van het gebouw, dat door ISS wordt gehuurd, er sinds augustus 2012 voor gezorgd dat de toegeleverde elektriciteit op zijn site wordt beschouwd als volledig opgewekt uit hernieuwbare energiebronnen.
Totaal verbruik kopieerpapier (vellen) 3500000 3000000 2500000 2000000 1500000 1000000 500000 0 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Totaal verbruik kopierpapier (vellen) per m edew erker 30000
Onze milieudoelstelling was om het kopieerpapier te beheersen in 2014 t.o.v. 2013. Het totale verbruik werd met 18,83% verminderd in 2014 t.o.v. 2013. Het verbruik per medewerkers werd in 2014 met 11,84% verminderd t.o.v. 2013 Onze milieudoelstelling werd bijgevolg gerealiseerd. Het kopieerpapier is Forest Stewardschip Counsil (FSC) gecertificeerd en beschikt tevens over het Europees ecolabel.
25000 20000 15000 10000 5000 0 2008
2009
2010
1ste uitgave op : 01-02-2010 Bladzijde nr 22 / 32
2011
2012
2013
2014
Revisie nr : 6 Datum : 01-05-2015
MF 4.2.-1 Milieuverklaring 2015
Totaal verbruik gevaarlijke schoonm aakproducten (liters/kg)
Totaal verbruik w aterverbruik (liters) 1
140 120 100 80 60 40 20 0
0,8 0,6 0,4 0,2 0 2008
2009
2010
2011
2012
2013
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
2014
Onze milieudoelstelling was om het verbruik van gevaarlijke schoonmaakproducten te beheersen in 2014 t.o.v. 2013. Er werden geen gevaarlijke producten gebruikt in 2014. De milieudoelstelling is bijgevolg gerealiseerd.
Het waterverbruik is niet te bepalen omdat het waterverbruik niet meetbaar is.
Afvalproductie - papier/karton/rest/PMD (Ton) per m edew erker
Totale afvalproductie papier/karton/rest/PMD/drinkbekers (Ton)
0,3
35 30 25 20 15 10 5 0
0,25 0,2 0,15 0,1 0,05 0 2008
2009
2010
2011
2012
2013
2008
2014
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Onze milieudoelstelling was om de totale afvalproductie in 2014 te beheersen t.o.v. 2013. De totale afvalproductie met 6,23% verminderd in 2014 t.o.v. 2013. De afvalproductie per medewerker is gestegen met 9% in 2014 t.o.v. 2013. Op basis van de totale afvalproductie werd onze milieudoelstelling bijgevolg gerealiseerd.
1ste uitgave op : 01-02-2010 Bladzijde nr 23 / 32
Revisie nr : 6 Datum : 01-05-2015
MF 4.2.-1 Milieuverklaring 2015
Landgebruik bebouw de oppervlakte (m 2) per m edew erker
Landgebruik bebouw de oppervlakte (m 2) 7000 6000
50
5000
40
4000
30
3000
20
2000
10
1000
0 2008
0 2008
2009
2010
2011
2012
2013
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2014
Het landgebruik bebouwde oppervlakte per medewerker is in 2014 met 8,60% gestegen t.o.v. 2013.
Totaal aantal m edew erkers
In de tabellen hieronder geven we de evolutie weer van een aantal andere milieuprestaties, voor wat betreft ons gebouw te Vilvoorde.
200 150 100
Voor een aantal vermelde items werden er tevens milieudoelstellingen vooropgesteld . (zie bladzijde 18 voor meer detail).
50 0 2008
2009
2010
2011 2012
2013
Aantal externe leveringen van leveranciers 300
Onze milieudoelstelling was om het aantal externe leveringen te beheersen in 2014 t.o.v. 2013. Het aantal leveringen is met 1,59% verminderd. Onze milieudoelstelling werd bijgevolg gerealiseerd.
250 200 150 100 50 0 2008
2009
2010
2011
1ste uitgave op : 01-02-2010 Bladzijde nr 24 / 32
2012
2013
2014
Revisie nr : 6 Datum : 01-05-2015
2014
MF 4.2.-1 Milieuverklaring 2015
Onze milieudoelstelling was om het verbruik van niet-gevaarlijke schoonmaakproducten te beheersen in 2014 t.o.v. 2013. Het verbruik is met 85% verhoogd in 2014 t.o.v. 2013. De verhoging is echter te wijten van het vervangen van gevaarlijke schoonmaakproducten door nietgevaarlijke schoonmaakproducten, wat uiteraard positief is. Het totale verbruik van alle schoonmaakproducten is tevens met 7,69% gedaald in 2014 t.o.v. 2013. Niettegenstaande werd onze milieudoelstelling echter niet gerealiseerd.
Verbruik niet- gevaarlijke schoonm aakproducten (liter) 60 50 40 30 20 10 0 2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Aantal m edew erkers w oon-w erkverkeer m et privé w agen
Jaarlijks aantal km w oon-w erkverkeer m et privé w agen
Aantal m edew erkers w oon-w erkverkeer m et openbaar vervoer
Jaarlijks aantal km w oon-w erkverkeer m et openbaar vervoer 600000 500000 400000 300000 200000 100000 0
60 50 40 30 20 10 0 2009
2010
2011
2012
2013
2014
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Het aantal medewerkers woon-werkverkeer met privé-wagen is in 2014 met 14,63% verminderd t.o.v. 2013. Het aantal medewerkers woon-werkverkeer met openbaar vervoer is met 16,67% verminderd in 2014 t.o.v. 2013. Het jaarlijks aantal km woon-werkverkeer met privé wagen is in 2014 met 19,27% verminderd t.o.v. 2013. Het jaarlijks aantal km woon-werkverkeer met openbaar vervoer is met 6,14% verminderd in 2014 t.o.v. 2013.
1ste uitgave op : 01-02-2010 Bladzijde nr 25 / 32
Revisie nr : 6 Datum : 01-05-2015
MF 4.2.-1 Milieuverklaring 2015
Fleet Management ISS Totaal aantal bedrijfsvoertuigen
Bij de selectie van onze bedrijfswagens is de CO²emissie van de wagen een belangrijke factor, weliswaar rekeninghoudend met onze internationale verplichtingen wat de keuze van de autoconstructeurs betreft.
1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0
In de tabellen hieronder geven we de evolutie weer van onze milieuprestaties met kernindicatoren, voor wat betreft ons wagenpark.
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
In de tabel hiernaast wordt de evolutie van het
Em issie broeikasgassen (CO2-eq) per bedrijfsvoertuig - Ton
Totale em issie broeikasgassen volledig w agenpark ISS (CO2-eq) - Ton 7 6 5 4 3 2 1 0
10000 8000 6000 4000 2000 0
2008
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
De totale emissie broeikasgassen (CO² eq.) is met 17,87% gedaald in 2014 t.o.v. 2013.
1ste uitgave op : 01-02-2010 Bladzijde nr 26 / 32
Revisie nr : 6 Datum : 01-05-2015
2009
2010
2011
2012
2013
2014
MF 4.2.-1 Milieuverklaring 2015
In de tabellen hieronder geven we de evolutie weer van andere milieuprestaties, voor betreft ons wagenpark. Voor een aantal vermelde items werden er tevens milieudoelstellingen vooropgesteld (zie bladzijde 18 voor meer detail).
De CO²-emissie van onze bedrijfsvoertuigen wordt alsmaar belangrijker. De ISS groep houdt hiermee rekening en selecteert voertuigen die over een lage CO²-emissie beschikken, rekeninghoudend met haar internationale contractuele verbintenissen. We herbekijken op regelmatige basis onze carpolicy om zoveel mogelijk green cars op te nemen. Hieronder de evolutie van onze carpolicy . Het betreft de gemiddelde theoretische CO²-uitstoot (gr/km) van de managementvoertuigen per categorie. 180 160 140 2008 120
2009
100
2010 2011
80
2012 2013
60
2014 40
2015
20 0
Cat 1
Cat 2
Cat 3
Cat 4
Cat 5
Cat 6
ISS beschikt in zijn wagenpark tevens over hybride en elektrische bedrijfsvoertuigen.
1ste uitgave op : 01-02-2010 Bladzijde nr 27 / 32
Revisie nr : 6 Datum : 01-05-2015
MF 4.2.-1 Milieuverklaring 2015
Onze milieudoelstelling was het reduceren van de gemiddelde CO2-uitstoot van nieuwe bedrijfswagens met 5% in 2014 t.o.v. 2013 (wagens einde contract en te vervangen. De gemiddelde CO2-uitstoot werd met 11,93% verminderd. De milieudoelstelling werd bijgevolg gerealiseerd.
Gem iddelde theoretische CO²-em issie w agens einde leasingcontract en vervangen door nieuw e w agens (gr/km ) 125 120 115 110 105 100 95 Einde
Nieuw
Gem iddelde theoretische CO²-em issie w agenpark ISS - Operationele dienstvoertuigen (g/km )
Gem iddelde theoretische CO²-em issie w agenpark ISS - bedrijfsw agens Managem ent (gr/km )
180
160 140 120 100 80 60 40 20 0
170 160 150 140 130 2008 2008
2009
2010
2011
2012
2013
2009
2010
2011
2012
2013
2014
De gemiddelde CO²-emissie van bedrijfswagens Management is met 11,22% gedaald in 2014 t.o.v. 2013. De gemiddelde CO²-emissie Operationele dienstvoertuigen is met 14,50% gedaald in 2014 t.o.v. 2013.
1ste uitgave op : 01-02-2010 Bladzijde nr 28 / 32
Revisie nr : 6 Datum : 01-05-2015
2014
MF 4.2.-1 Milieuverklaring 2015
Werf Europees economisch en sociaal comité/Comité van de Regio’s : In de tabellen hieronder geven we de evolutie weer van onze milieuprestaties met kernindicatoren, voor betreft onze werf EESC/CDR. Voor een aantal vermelde items werden er tevens milieudoelstellingen vooropgesteld (zie bladzijde 18 voor meer detail).
Totaal aantal ISS-m edew erkers (%) 120 100 80 60 40 20
In de tabel hiernaast wordt de evolutie van het aantal medewerkers weergegeven. Omwille van commerciële confidentialiteit werd er geopteerd voor indexatiemethode met 2010 als uitgangsjaar (index 100).
0 2010
2011
2012
2013
2014
Volgende milieuprestaties zijn echter op werfniveau niet te meten : • Het totaal direct energieverbruik (de te gebruik energie wordt geleverd door het EESC/CDR) • Het totaal hernieuwbare energieverbruik (de te gebruik energie wordt geleverd door het EESC/CDR) • De totale emissie broeikasgassen (niet van toepassen op werfniveau) • Het totale waterverbruik (Het te gebruiken water wordt geleverd door het EESC/CDR). • De biodiversiteit (Landinname gebeurt door het EESC/CDR, niet door ISS) .
Verbruik gevaarlijke schoonm aakproducten (liter)
Verbruik gevaarlijke schoonm aakproducten (liter) per m edew erker
12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 0,00
1200 1000 800 600 400 200 0 2010
2011
2012
2013
2014
2010
2011
2012
2013
2014
Onze milieudoelstelling was om het verbruik te beheersen in 2014 t.o.v. 2013. Het totale verbruik, alsook het verbruik per medewerker werd met 31,86% verminderd. Onze milieudoelstelling werd bijgevolg gerealiseerd.
1ste uitgave op : 01-02-2010 Bladzijde nr 29 / 32
Revisie nr : 6 Datum : 01-05-2015
MF 4.2.-1 Milieuverklaring 2015
.
Lege verpakkingen schoonm aakproducten (kg)
Lege verpakkingen schoonm aakproducten (kg) per m edew erker
140 120
1,4
100
1,2 1
80
0,8
60
0,6
40
0,4 0,2
20 0
0
2010
2011
2012
2013
2014
2010
2011
2012
2013
2014
Het gewicht van de lege verpakkingen is in 2014 met 20% gedaald t.o.v. 2013. De daling is te wijten aan de daling van het verbruik van schoonmaakproducten.
Totaal aantal ISS-m edew erkers (%)
In de tabellen hieronder geven we de evolutie weer van andere milieuprestaties, voor betreft onze werf EESC/CDR. Voor een aantal vermelde items werden er tevens milieudoelstellingen vooropgesteld (zie bladzijde 18 voor meer detail). Het schoonmaakcontract werd opgestart in april 2010.
120 100 80 60 40 20
Omwille van commerciële confidentialiteit werd er geopteerd voor indexatiemethode met 2010 als uitgangsjaar (index 100)
Verbruik eco-schoonm aakm aakproducten (liter)
0 2010
2011
2012
2013
Verbruik eco-schoonm aakproducten (liter) per m edew erker
2000
20,00
1500
15,00
1000
10,00 5,00
500
0,00
0 2010
2011
2012
2013
2014
2010
2011
2012
2013
2014
Onze milieudoelstelling was om het verbruik met 5% verminderen in 2014 t.o.v. 2013. Het totale verbruik, alsook het verbruik per medewerker werd uiteindelijk verminderd met 11,48%. De milieudoelstelling werd bijgevolg niet gerealiseerd. 1ste uitgave op : 01-02-2010 Bladzijde nr 30 / 32
Revisie nr : 6 Datum : 01-05-2015
2014
MF 4.2.-1 Milieuverklaring 2015
Verbruik niet-eco schoonm aakproducten (liter)
Verbruik niet-eco schoonm aakproducten (liter) per m edew erker
2500
25
2000 1500
20 15
1000
10 5
500
0
0 2010
2011
2012
2013
2010
2014
2011
2012
2013
2014
Onze milieudoelstelling was om het verbruik te beheersen in 2014 t.o.v. 2013. Het totala verbruik, alsook het verbruik per medewerker is met 15,02% verminderd in 2013. De milieudoelstelling werd bijgevolg gerealiseerd.
Verbruik afvalzakken (stuks) 80000 70000 60000 50000 40000 30000 20000 10000 0
Verbruik afvalzakken (stuks) per m edew erker
800 600 400 200 0 2011
2012
2013
2014
2011
2012
2013
2014
Onze milieudoelstelling was om het verbruik van afvalzakken te verminderen met 5% in 2014 t.o.v. 2013. Het verbruik in 2014 was uiteindelijk met 7,25% verminderd. Onze milieudoelstelling werd bijgevolg gerealiseerd.
1ste uitgave op : 01-02-2010 Bladzijde nr 31 / 32
Revisie nr : 6 Datum : 01-05-2015
MF 4.2.-1 Milieuverklaring 2015
Onze milieudoelstelling was om iedere nieuwe medewerker binnen de 6 weken op te leiden omtrent het milieubeleid van ISS en de milieuprocedures van het EESC/CDR. 100% van de nieuwe medewerkers heeft hieromtrent een opleiding gekregen. De milieudoelstelling werd bijgevolg gerealiseerd.
Aantal km w oon-w erkverkeer m et privé-w agen
% m edew erkers w oon-verkeer m et privé-w agen
Aantal km w oon-w erkverkeer m et openbaar vervoer
% m edew erkers w oon-w erkverkeer m et openbaar vervoer
120000
80
100000
70 60
80000
50
60000
40
40000
30
20000
20 10
0 2010*
2011
2012
2013
2014
0 2010*
2011
2012
2013
2014
Het aantal jaarlijkse km woon-werkverkeer met privé-wagen is met 32,27% gedaald in 2014 t.o.v. 2013. Het aantal jaarlijkse km woon-werkverkeer met openbaar vervoer is met 4,50% gestegen in 2014 t.o.v. 2013.
Informatie : Naam : ISS Facility Services Adres : Steenstraat 20 – 1800 Koningslo Managing Director : Kris Cloots Contactpersoon Milieu : Eddy Vander Borght – Management Systems Coordinator Environment Email :
[email protected] Website : www.iss.be
Verificatie : Naam Milieuverificateur : Bureau Veritas Certification Belgium Accreditatienummer Milieuverificateur : BE-V-022 Datum van validering : 28 mei 2015 1ste uitgave op : 01-02-2010 Bladzijde nr 32 / 32
Revisie nr : 6 Datum : 01-05-2015