Milieu Centraal Vul de EnergieBespaarWijzer in! Watisúw EnergieScore?

Dinsdag 18.10.2011

Lees De Pers met PressReader Download PressReader en lees de krant op tablets en smartphones gratis (registratie verplicht) X PressReader.com

depers.nl

GRATIS, MAAR NIET GOEDKOOP

....

Pagina 6 HOLLANDSE HOOGTE

Vitali Klitschko wil de Oekraïense chaos neerslaan

....

Pagina 3

Snipperkaart Op school kun je vrij krijgen door goede cijfers te halen.

....

M T ili ip eu v Ce an nt ra al

Duizenden Nederlanders worden langzaam gesloopt door mysterieuze bromtonen. Ze slapen amper, zijn verkrampt, uitgeput. Het probleem is duidelijk. Oorzaak en oplossing niet.

Pagina 8

Pannenkoekjes Onze wielrenners moeten wat rijper en harder worden.

....

Pagina 19

Vul de EnergieBespaarWijzer in!

Wat is úw EnergieScore?

Witte of Color Reus .

Bent u goed in energie besparen? Weet u bijvoorbeeld het energielabel van uw auto? Veel mensen hebben geen idee. En u?

4 voor

Bepaal uw EnergieScore met de EnergieBespaarWijzer van Milieu Centraal. Met de keuze voor zuinige apparaten en zuinige auto’s kunt u veel energie besparen. De EnergieBespaarWijzer geeft u tips waar u nog meer energie mee kunt besparen.

10,

Ga naar www.milieucentraal.nl/energiebespaarwijzer.

www.milieucentraal.nl Alles over energie en milieu in het dagelijks leven

Poeder of vloeibaar 18 of 20 wasbeurten

elders 21.96

Kijk voor nóg meer voordeel elders in deze krant!

06:00 uur

08:20 uur

12:00 uur

Paarden Grootste paardenmarkt van Europa open. In Zuidlaren nog wel.

Honkbal De kampioenen komen aan. Als je reist via Schiphol, heet ze welkom!

Boekenprijs De Man Booker prijs wordt uitgereikt, voor beste boek in het Engels.

2

Dagblad De Pers Dinsdag 18 oktober 2011

Eerst

Philips krimpt al jaren vrolijk door. Weer 4.500 man op straat Pagina 7

Een moeilijke week voor de Grieken

Cartoon Argus

Dieren krimpen door klimaatverandering

#Staken

Griekenland ligt deze week op zijn gat. Donderdag stemt het parlement er over nog meer bezuinigingen. En daarom staakt nu het hele land. Edward Deiters Amsterdam

In Athene stapelt het vuilnis zich op. De vuilophalers staken er al sinds 2 oktober. Geschat wordt dat in de grootste stad van het land ondertussen meer dan 100.000 ton afval ligt. Gisteren legde ook het personeel van de veerdiensten naar veel Griekse eilanden het werk neer. Daarnaast zijn drie grensovergangen de komende dagen gesloten omdat de douane staakt. Ambtenaren van het ministerie van Financiën en de belastingdienst: in staking. Televisiezender

Die paar tentjes mogen nog wel even blijven

Sarko vindt plan-Rutte top, zegt premier Rutte

Den Haag De betoging Occupy Den Haag mag van de gemeentetot en met vrijdag op het Malieveld blijven. De zestien tentjes die nog over zijn, met zo’n zestig betogers die de financiële wereld bekritiseren, moesten eigenlijk gisteren weg. De vijftig demonstranten die gisteren nog op het Beursplein in Amsterdam waren, mogen voorlopig ook nog wel even door blijven gaan.

Parijs De Franse president Nicolas Sarkozy is positief over het Nederlandse voorstel voor een eurocommissaris voor begrotingsdiscipline. De bevoegdheden moeten wel nader besproken. Dat zei premier Mark Rutte gisteren na zijn ontmoeting met Sarkozy in Parijs. Eerder waren de Duitse bondskanselier Angela Merkel en voorzitter van de Europese Commissie José Manuel Barroso al positief.

UB40 krijgt eindelijk zijn verdiende loon

Hof VS weegt klacht Nigerianen tegen Shell

Birmingham Een rechtbank heeft vier leden van de Britse ‘reggaegroep’ UB40 failliet verklaard. Hun platenmaatschapppij was ten onder en ze hadden ruzie over geld sinds zanger Ali Campbell in 2008 vertrok. De band scoorde gek genoeg tientallen hits als Red Red Wine, Kingston Town en I Got You Babe en verkocht dik 70 miljoen platen. De band werd door werklozen opgericht. ‘UB40’ is het Britse werkloosheidsformulier.

Washington DC Het Amerikaanse hooggerechtshof onderzoekt of Shell kan worden aangeklaagd voor mensenrechtenschendingen in Nigeria op grond van een wet uit 1789. Een groep Nigerianen claimt dat Shell heeft geholpen de lokale bevolking te onderdrukken toen die protesteerde tegen oliewinning. Shell ontkent. Lagere rechtbanken vonnisten tegenstrijdig over het gebruik van de oude wet. De zaak begint vroeg in 2012.

Start up

5 3

In de mini-sudoku gebruikt u op elke horizontale rij, op elke verticale rij en in elk vak de cijfers 1 tot en met 6 één keer. X Meer puzzelen? Zie pagina 17

© SANDERS-PUZZELLAND

Mini-sudoku

Net is op zwart en bij het nationale persagentschap Ana doen ze niets. Daar zullen zich morgen ook openbaar vervoer, banken en winkels bij aansluiten. Scholen blijven dicht en ook het luchtvaartverkeer zal door de acties worden getroffen. Zelfs de Griekse rechters doen deels mee. Donderdag stemt het Griekse parlement over een nieuw en keihard pakket bezuinigingsmaatregelen waartoe de regering onder internationale druk heeft besloten.

Hoogverraad Ondertussen zijn er ook nog burgers die het heft in eigen hand nemen. Zo deed de arts Dimitris Antoniou onlangs aangifte tegen de Griekse president, de premier, de regering alle parlementariërs en regeringspartij Pasok. Hij beschuldigt ze van hoog-

Rus opgepakt voor liquidatie Endstra

Welkom thuis

#Misdaad

Een toen 40-jarige Rus zou vastgoedhandelaar Willem Endstra in 2004 hebben doodgeschoten. De man is dit weekeinde aangehouden. Merel van Leeuwen Amsterdam

3 1 4 1

1 2 5 3

3 2

Jennefer vermoedelijk toch seksueel misbruikt

Prinses Irene bij De Avond van de Koran

Rotterdam De 10-jarige Jennefer uit Rotterdam is vermoedelijk toch seksueel misbruikt, meldt het Openbaar Ministerie. Zij werd vorige week gevonden in een huis in Rotterdam-Zuid, door geweld om het leven gekomen. Er waren toengeen aanwijzingen voor misbruik, maar aanvullend onderzoek van het Nederlands Forensisch Instituut heeft die aanwijzingen alsnog opgeleverd.

Amsterdam Prinses Irene, oudste zus van koningin Beatrix, is 27 oktober eregast bij De Avond van de Koran, in De Nieuwe Liefde, het bezinningscentrum van predikant Huub Oosterhuis. Het centrum wil over de islam spreken met een ‘nieuwe toon, boven de chaos uit van het gangbare beledigen, tarten, haten en bang zijn’. Irenes missie van ‘innerlijke duurzaamheid’ zou daarbij passen.

verraad, omdat ze in mei 2010 instemden met financiële hulp voor Griekenland. Ook de volledige oppositie staat in zijn aanklacht: ‘omdat zij toen niet uit protest terugtraden’. ‘De door hen toegezegde bezuinigingen in ruil voor financiële hulp zijn hoogverraad, zij hebben ons als slaven uitgeleverd aan de overige EUlanden’, aldus Antoniou tegen het Duitse opinieblad Der Spiegel. ‘Met dit verdrag hebben we onze soevereiniteit opgegeven’. En daarmee zijn vele Grieken het eens. Het Openbaar Ministerie in Athene heeft de zaak inmiddels doorgespeeld aan het Griekse parlement. Antoniou: ‘Wanneer wij die rente niet betalen, kan Duitsland als aanvoerder van de trojka beslag leggen op al onze bezittingen. En daarvoor is zelfs de Akropolis niet veilig!’

In het Shati-kamp (Gaza) vieren Palestijnen de vrijlating van Maher Abu Karsh (39) van het Popular Front for the Liberation of Palestine. Hij zit sinds 1993 vast voor de moord op een Israëlische advocaat. Hij is een van 1.027 Palestijnse gevangenen die Israël met Hamas ruilt voor soldaat Gilad Shalit. FOTO:AP

Schutter: lichtgetinte huidskleur; normaal postuur; tussen de 25-35 jaar. Hij droeg een baseballpet; een rood vest, trui of trainingsjack; een donkere spijkerbroek. Zo omschreef de politie destijds de persoon die Willem Endstra op 17 mei 2004 doodschoot op de Apollolaan in Amsterdam-Zuid. Zeven jaar later heeft de politie de vermoedelijke dader aangehouden, een Rus van 47. Ook de 31-jarige Özgur C. en de 27-jarige Ali N. uit Alkmaar zijn opgepakt wegens betrokkenheid bij de moord op de ‘bankier uit de onderwereld’. De twee zaten al 1,5 jaar in voorarrest op dezelfde verdenking, maar werden op last van de rechtbank vrijgelaten. Na zijn dood werd bekend dat Endstra in het geheim met de politie praatte over afpersing en bedreiging door Willem Holleeder. Mede op basis van die gesprekken werd Holleeder tot negen jaar celstraf veroordeeld. Zakenman Jan-Dirk Paarlberg kreeg 4,5 jaar cel voor het witwassen van de 17 miljoen euro die Holleeder Endstra had afgetroggeld. Het hoger beroep van Paarlberg is nog gaande.

Ambitieus opslagbedrijf 4Gas definitief failliet Henk Willem Smits Amsterdam

Opslagbedrijf 4Gas zette zich op de kaart met ambitieuze plannen voor een gasterminal in Rotterdam. Maar na enkele jaren strompelen, is het nu failliet verklaard. 4Gas, afgesplitst van Petroplus en in handen van in-

vesteringsmaatschappij The Carlyle Group, geniet in Rotterdam bekendheid vanwege het plan een grote terminal voor LNG (vloeibaar aardgas) te bouwen op de ‘Kop van de Beer’ in de Rotterdamse haven. Maar door de economische crisis was de vraag naar en de prijs van aardgas gekelderd. In 2010 zag 4Gas af van de bouw.

De Kop van de Beer wordt nog steeds niet benut. Maar het Rotterdamse havenbedrijf, dat 40 miljoen euro zal steken in het uitgraven van het havenbekken, verklaarde dat er ‘tientallen’ gegadigden uit onder andere Rusland en China in de rij staan om de exploitatie van een LNG-terminal op deze plek op zich te nemen.

Moderne mummie

Cockroach contest

Beste borst

Een overleden man uit Engeland is gemummificeerd voor een documentaire. De man, die terminaal was, had hier voor zijn dood mee ingestemd.

Een Amerikaans pretpark organiseerde een lugubere eetwedstrijd. Wie in twee minuten een kakkerlak opat, kreeg een gratis seizoenskaart.

Een Britse plastisch chirurg kent naar eigen zeggen de verhoudingen van de ‘perfecte borst’: 45% borst bóven, en 55% ónder de tepelmeridiaan.


Elk uur thuis is een aanslag op lichaam en geest.

Eerst

Dirk van der Plas Belangengroep Laagfrequent Geluid

3

Een dieselmotor in je huiskamer #Bromtoon Het zou een aflevering van The X-Files kunnen zijn. Mensen die gek worden van

een onverklaarbare bromtoon. Maar ondertussen hebben duizenden in Nederland er last van. Julien Althuisius Aduard

‘Ik ben geestelijk en lichamelijk gesloopt. Mijn energie, elan en maatschappelijke betrokkenheid ben ik kwijt.’ Als je niet beter weet zou je deze woorden toeschrijven aan, zegge, een heroïneverslaafde. Maar Dirk van der Plas gebruikt geen drugs; hij hoort een bromtoon die hem dag en nacht teistert. Van der Plas vestigde zich in 1999 in de Groningse gemeente Zuidhorn en kreeg gelijk last van een ‘continu, zwaar brommend geluid’. Geen idee hebbende wat het geluid precies was, laat staan waar het vandaan kwam, ging hij op zoek. Hij kon het nergens toe herleiden. Bezoeken aan de huisarts en het ziekenhuis draaiden op niets uit, de gemeente, de provincie en het rijk reageerden vol onbegrip. Ondertussen is het 12 jaar later. Wonen in Saaksum is voor Van der Plas een hel geworden: ‘Elk uur thuis betekent een aanslag op lichaam en geest. ‘s Nachts word ik vaak verkrampt wakker en als ik opsta, ben ik uitgeput.’ De gevolgen van de bromtoon, in de wetenschap ‘laagfrequent geluid’ (lfg) genoemd, hebben Van der Plas zijn baan gekost. ‘Omdat ik het door uitputting niet meer kon volhouden.’

Probleemzones Het verhaal van Van der Plas staat niet op zich. Officiële cijfers ontbreken, maar volgens Van der Plas gaat het landelijk om ‘(tien)duizenden mensen’ die last hebben van een bromtoon. Het probleem heeft dermate grote proporties aangenomen dat er vorige week in het Groningse Aduard een symposium over laagfrequent geluid werd georganiseerd waar gedupeerden, een onderzoeker van het NLR, een milieu-arts van de GGD en andere betrokkenen hun zegje konden doen. De toeschouwers, onder wie ook mensen uit ‘probleemzones’ Den Helder, Assen en Enschede en enkele leden van de Provinciale Staten zullen er uiteindelijk wel en niet veel wijzer van geworden zijn. Het probleem is duidelijk. De oorzaak en oplossing niet. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) erkent de ernst van de situatie. In 2009 deed het instituut onderzoek naar klachten veroorzaakt door laagfrequent geluid en concludeerde dat ‘de gerapporteerde klachten (fysiek en mentaal) door bewoners ernstig van aard zijn en een gróte invloed hebben op de kwaliteit van leven van de betrokkenen’. Ook de GGD ziet dat het een serieus probleem is, getuige de informatiebrochure Ik hoor een bromtoon. Van der Plas heeft een belangengroepering opgericht voor mensen die net als hij last hebben van een bromtoon. Inmiddels zijn er op de website laagfrequentgeluid.nl honderden meldingen uit het hele land binnengekomen, vooral uit de noordelijke, oostelijke en zuidelijke provincies. Niet iedereen (2,5 procent van de bevolking) kan het geluid ho-

Mogelijke oorzaken van de bromtoon in Groningen. Met de klok mee: vliegveld Eelde, windmolens bij Delfzijl, locatie waar gas wordt gewonnen in Saaksum. FOTO’S ANP, HOLLANDSE HOOGTE

Bromtoon

LFG wordt niet geabsorbeerd Laagfrequent geluid (lfg) is geluid met een frequentie tot 125 Herz. Het heeft een lange golflengte waardoor het weinig geabsorbeerd of gedempt wordt door muren. Ook de bodem absorbeert het geluid nauwelijks, waardoor het grote afstanden kan overbruggen. 85 procent van

de mensen die er last van hebben is 40 jaar of ouder, het grootste gedeelte is vrouw (70 procent). Geluid kan een enorme impact op het lichaam hebben. Denk aan geluidskanonnen die door sommige landen gebruikt worden om relschoppers onder controle te houden.

ren of voelen, met als gevolg dat mensen die wel klachten hebben vaak niet serieus genomen worden. Ze omschrijven het geluid als ‘een stationair draaiende dieselmotor in je woonkamer’. De gevolgen zijn niet mis. Lang-

durige blootstelling aan het geluid kan leiden tot vermoeidheid, uitputting en stress, die op hun beurt ook weer allerlei vervelende gevolgen kunnen hebben. ‘Ik ben ziek van laagfrequent geluid’,

zegt Betteke de Haan. ‘Het voelt net alsof je borstkas samengedrukt wordt.’ De Haan woont sinds 1973 in Zuidhorn. In 1995 verscheen de eerste gasboortoren aan haar horizon. Twee jaar later voelde ze de eerste dreunen. Het bleek een niet juist afgestelde compressor van de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) te zijn. Het probleem werd verholpen en De Haan kon weer normaal slapen. In oktober 2005 veranderde dat: ‘Ik werd zes keer per nacht wakker met pijn in m’n hoofd, kaak en spieren.’ Ze plaatste een oproep en vond lotgenoten; uiteindelijk kwam ze ook bij Van der Plas terecht. Het lage geluid kan worden veroorzaakt door apparatuur en installaties zoals ventilatoren, pompen, compressoren, motoren en windmolens. Maar ook door vliegtuigen, auto’s en treinen. Deskundigen kunnen moeilijk de vinger op de zere plek leggen, maar volgens Van der Plas cum

suis is de oorzaak glashelder: de gasinstallaties van NAM. En toeval of niet, de regio’s waar de meeste klachten vandaan komen, zijn ook de regio’s waar de meeste gasleidingen in de bodem liggen.

Omstreden onderzoek Het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium (NLR) deed een onderzoek naar het laagfrequente geluid. In eerste instantie kwam daar uit naar voren dat inderdaad de gaslocatie in Grijpskerk de veroorzaker was van de bromtoon. Maar die conclusie werd in een latere fase weer aangepast; de NAM werd vrijgepleit. Critici zetten vraagtekens bij het onderzoek. Zo zou de tijdspanne van de metingen te kort zijn geweest en is er niet bij de vermoedelijke bronnen gemeten. Dat de NAM zelf opdrachtgever was draagt ook niet bij. Want, aldus Van der Plas, ‘wie betaalt, die bepaalt.’

Blackberry zegt sorry

Sesamseks

De zaak Van Gogh

Research in Motion, de maker van BlackBerry, gaat gratis apps beschikbaar stellen om klanten te compenseren voor de storing.

Het YouTube-kanaal van Sesame Street is dit weekend gekraakt door hackers. In plaats van Kermit de Kikker en consorten was porno te zien.

Vincent van Gogh heeft geen zelfmoord gepleegd, maar is vermoord door twee Parijse jongens, beweren Amerikaanse biografen.

4


Dit raakt zeker aan onze bevoegdheden.

Eerst

Arie Slob Fractieleider van de ChristenUnie

#Eurocrisis Dág nationale soevereiniteit!

Maxime Verhagen pleit voor verdere integratie: Brussel moet ingrijpen als de economie van een lidstaat uit balans is, bijvoorbeeld door een gigantische huizenbubbel. Hé, hadden wij in Nederland ook niet zoiets?

Ssst... Maxime steekt stiekem Rubicon over En dat we een onvoldoende scoren voor die privéschuld is ook precies wat uit het meegeleverde lijstje blijkt, waarin Verhagen en De Jager laten zien hoe het ‘scorebord’ van Nederland er de afgelopen tien jaar zou hebben uitgezien. Verhagen schrijft er dan wel ter geruststelling bij dat tegenover die schulden ook een hoop vermogen staat, maar dat moet je dan wel even goed uitleggen aan Brussel. Met onzekere uitkomst, want er wordt met meerderheid van stemmen besloten en de beklaagde zelf mag logischerwijs niet meestemmen. Niet iedereen zal even begripvol zijn...

Peter Wierenga Den Haag

Het is een opvallende brief, van de ministers Maxime Verhagen (Economische Zaken) en Jan Kees de Jager (Financiën). Terwijl de wereld gespannen uitkijkt naar de eurotop van zondag waar een directe oplossing voor het Griekse drama de agenda domineert, gooit het kabinet er alvast een schepje bovenop. En gaat stilletjes een gevoelige grens over. Eerder pleitte het kabinet al voor een speciale Europese begrotingscommissaris die zijn tanden laat zien als de overheidsfinanciën uit de klauwen gieren. Maar nu wil het ook dat Brussel eerder kan ingrijpen als de economie van een lidstaat uit balans is. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn als de export inzakt, of als de lonen te snel groeien, of... als de huizenprijzen te snel stijgen en de schuld van burgers te groot wordt. Want, zo geven Verhagen en De Jager toe, sommige landen die in de problemen zijn gekomen, deden niet eens zulke gekke dingen met hun schatkist, maar hadden bijvoorbeeld een gigantische bubbel in de huizenmarkt. Neem Spanje. Daarom moet je niet alleen naar begrotingen kijken, maar ook naar onderliggende economische ‘indicatoren’. Al die zaken zijn niet nieuw, ze zijn al eerder afgesproken onder wat in Brussels ambtenarenproza de procedure voor macro-economische onevenwichtigheden heet. Maar het is wel nieuw dat Nederland zich openlijk hard maakt voor een ‘strikte invulling’ van deze procedures, met stevige sancties achter de hand, zoals hoge boetes, wanneer het aangesproken land er niets aan doet. Dat is een logische stap na het pleidooi voor een begrotingstsaar, alleen zou het Verhagen sieren als hij ook toegaf dat dit aan onze nationale bevoegdheden raakt. En dat is precies wat de minister in een opiniestuk in de Volkskrant keihard ontkent, omdat we nog steeds zelf zouden mogen bepalen hoe we onevenwichtigheden gladstrijken.

Niet nul En dat weten de twee CDA-ministers heus wel. Ze schrijven zwart op wit dat de kans dat Nederland ooit in het strafbankje komt ‘klein’ is. Klein dus, maar niet nul. Intussen benadrukken ze dat landen die concurrerend zijn en veel exporteren, zoals Nederland, en die daardoor op andere onderdelen slecht scoren, waarschijnlijk minder

223% #dieschuldenbergiseral De Nederlandse private schuld bedroeg vorig jaar 223% van het bbp en is volgens nieuwe Europese criteria al tien jaar te hoog.

streng worden aangepakt dan de ‘losers’. Gestraft worden voor je succes, noemt VVD-Kamerlid Mark Harbers dat schrikbeeld. De coalitie doet zo krampachtig om eurosceptische kiezers niet weg te jagen. Slob, die later echt wel serieus wil praten over de voorstellen, vindt het zo langzamerhand een ‘woordenspelletje’ worden van het kabinet. D66 stelde al per motie voor om de Raad van State het definitieve oordeel te laten geven: overdracht van soevereiniteit of niet? Maar dat durfde de coalitie niet aan. Toch zullen D66 en GroenLinks de brief toejuichen, omdat zij op het belang van die economische factoren hameren. Ook PvdA’er Diederik Samsom ziet het wel zitten, zo twittert hij. ‘Kabinet neemt de Rubicon in brief over economische integratie EU. Prima. Nu nog uit ontkenningsmodus over consequenties voor regeerakkoord.’ In dat akkoord staat dat er geen verdere overdracht van nationale bevoegdheden komt. Kampioen euroscepsis Wilders (niet per se nodig voor een meerderheid) zal zich fel verzetten. Caesar stak de Rubicon over en was in no time Romes nieuwe heerser. Verhagen is er nog lang niet.

Mantra Alleen is de mantra dat we geen soevereiniteit overdragen, nu echt onhoudbaar geworden. Het kabinet zegt steevast dat het zich houdt aan de motie-Slob van die strekking, maar nota bene de ChristenUnievoorman zélf ziet dat toch anders. ‘Dit raakt zeker aan onze bevoegdheden’, reageert Slob. ‘Deze voorstellen gaan verder dan wat we tot nu toe in verdragen hebben afgesproken. Het is immers maar de vraag of je nog steeds zelf mag kiezen hoe je zo’n probleem oplost, of dat het eigenlijk een keuze uit één is. Als je iets moet doen aan de particuliere schuld, die zo hoog is door ons hypotheekstelsel, dan kom je automatisch aan de hypoteekrenteaftrek.’

GOOS VAN DER VEEN/HOLLANDSE HOOGTE

Sneaky stunt

Hollandse pc’s veilig

Klikken verboden

De Engelse Tesco-supermarkten verlaagden onlangs drastisch hun prijzen. Ze waren de week daarvoor echter stiekem al flink verhoogd.

In Nederland beveiligen we onze pc’s het best van alle EU-landen. 96 procent van de internetters heeft een veiligheidspakket op de computer.

Een verkeersovertreding van een ander fotograferen en op internet zetten is strafbaar, waarschuwt de Belgische privacycommissie.


In bijna vier jaar is er nauwelijks iets gebeurd.

Eerst

Jan de Bruin Advocaat

Geld zieke militairen blijft uit #Schadevergoeding

Tientallen Nederlandse ex-militairen lopen grote kans te sterven voordat ze een schadevergoeding ontvangen van het ministerie van Defensie. Arnold Karskens Den Haag

Advocaat Jan de Bruin van Letselschadebureau Haaglanden spreekt van ‘frustratie en woede’ bij zijn tachtig cliënten, waarvan al negen door een slopende ziekte zijn gestorven en anderen terminaal zijn. Door traag draaiende raderen op het ministerie van Defensie lopen zij hun rechtmatige vergoedingen mis. De Bruin: ‘Ze voelen zich in de steek gelaten door hun voormalige werkgever, die zijn aansprakelijkheid niet erkent.’ Zoals bijna alle Nederlandse militairen bij de landen luchtmacht en marine werkten zij tussen de jaren vijftig en halverwege de jaren tachtig met het wapenreinigings- en onderhoudsmiddel PX-10, waarin de carcinogene stoffen tolueen, benzeen en xyleen waren verwerkt. Daarmee werden zonder beschermende maatregelen als gasmaskers en handschoenen naast de persoonlijke wapens hele machines schoongemaakt en tegen corrosie behandeld. Sinds de dodelijke ernst onomstotelijk vaststaat hebben zich vanaf de zomer 2008 bij Meldpunt PX-10 van Defensie meer dan 1.500 (ex-)militairen of hun na-

bestaanden gemeld die last ondervinden van de blootstelling. Volgens De Bruin bezigt Defensie ‘een bedenkelijke vertragingstactiek’ door eerst te stellen dat PX-10 slechts verantwoordelijk is voor leukemie. Om later ook lymfeklierkanker aan de lijst toe te voegen. Terwijl zijn tegenrapport aantoont dat het schoonmaakmiddel oorzaak is van een rits ziekten zoals longkanker, allergieën en zenuwaandoeningen. Pas dit

PX-10 Wapenonderhoudmonteurs liepen een verhoogd risico om ziek te worden van het onderhoudsmiddel PX-10. Zij ademden dag in dag uit boven open bakken de vluchtige stoffen in.

voorjaar gaf het ministerie het RIVM een vervolgopdracht, om te onderzoeken of PX-10 ook verantwoordelijk is voor meer aandoeningen. De resultaten laten op zich wachten. Defensievoorlichting meldt dat tot nu toe 54 claims in behandeling zijn genomen waarvan vijf zijn toegewezen. Het ministerie ontkent traineren. ‘Integendeel, we nemen alle

5

Column Tommy Wieringa

Oscar Kilo Four Three n 2002 vloog ik van Damascus terug naar Amsterdam. Ik zat aan het raam, naast mij zat de langste Iraniër ter wereld. Ik had zelf al kunnen vaststellen dat hij ongelukkig lang was, maar dat hij de langste Iraniër ter wereld was, had hij me zelf verteld. We vlogen boven het Gooimeer, ik zag het Naardermeer in de verte, toen het glinsteren van de Vecht en mijn huisje in de bocht van de rivier. ‘Kijk, daar woon ik’, zei ik tegen de Iraniër. Hij boog zich over me heen en keek in de richting die ik wees. ‘Ooh,’ zei hij met een stem diep uit zijn lichaam, ‘that’s a nice little house.’ Nu vlieg ik opnieuw boven mijn huis, een ander huis, zij het opnieuw in de bocht van een rivier. Op de weg staat mijn vrouw met een kind op haar arm, klein als een spinnetje, ze zwaait. Achter mij zit Joost Conijn, hij is de piloot. In de koptelefoon kraakt zijn stem: ‘Ik kon niet lager door de elektriciteitsmasten.’ Nog nooit was ik zo gerust in een klein vliegtuig. Joost is niet alleen de piloot maar ook de ontwerper, de constructeur en de monteur van de OK-NUL 43. Elk onderdeel is door zijn handen gegaan, hij weet hoe zijn toestel moet klinken en voelen. Achteloos vertrouwt de moderne mens op vervoermiddelen die hij kan bedienen maar niet repareren of aanpassen aan zijn behoeftes. Daar zijn specialisten voor. Hij staat niet wezenlijk anders tegenover de techniek dan de cromagnonmens. Joost heeft het wonder van twee fietsenmakers op het strand van Kitty Hawk herhaald (17 december 1903, Orville Wright vloog bijna 40 meter in een gemotoriseerd vliegtuig), en is nu baas over een deel van de

I

klachten zeer serieus en streven naar een snelle oplossing.’ De Bruin reageert minzaam: ’In bijna vier jaar is er nauwelijks iets gebeurd. Defensie zegt dat de claim bij overlijden naar de nabestaanden gaat, daar heb je als zieke militair niks aan.’ Reden is volgens hem de angst voor de hoogte van het militair invaliditeitspensioen en het smartengeld. ‘Het totaal bedrag kan oplopen van 75.000 tot een half miljoen euro.’ Bij een gemiddelde van 2 ton per geval kom je met 1.500 potentiële claims tot 300 miljoen euro. Dat geld heeft Defensie niet, of het ministerie moet de Kunduz-missie afblazen. Voorzitter Wim van den Burg van de militaire vakbond AFMP betreurt de trage afhandeling. ‘Defensie rekt de zaak door commissies in het leven te roepen die nader onderzoek moeten doen, in de hoop dat de tijd het probleem zal oplossen. We zullen bij Defensie en de politiek aandringen om nu eindelijk eens haast te maken.’ Gezondheidsklachten bij defensiepersoneel zijn niet uniek. Tientallen oud-militairen overleden de afgelopen jaren aan kanker na blootstelling aan de elektromagnetische straling van het HAWK-radarsysteem. Velen werden ziek na uitzending naar Cambodja en Bosnië terwijl afgelopen week bekend werd dat 10 procent van de 16.000 militairen die naar Uruzgan zijn uitgezonden klaagt over mentale problemen.

technologische geschiedenis. Wij stegen op in Lelystad en vlogen langs de rand van het Markermeer. De zon toverde een reusachtige steekvlam op het water, fel brandend binnenin, zacht flakkerend aan de randen. Binnenvaartschepen lagen bewegingloos op het water. Daar waar de oversteek het kortst was, staken we over naar Marken, en zochten de stroom die langs mijn huis voerde. We laten mijn huis achter ons en vliegen naar Amsterdam in de lage zon. Alles glinstert en blikkert. Boven IJburg maken we een bocht en vliegen terug in de richting van Lelystad. In de Flevopolder wordt maïs geoogst, combines schuiven over het bruine land. De wereld wordt stilaan donker aan de randen. Het was windstil toen we daarstraks opstegen, witte strepen stonden bewegingloos in de hemel, een bekraste blauwe ijsvloer. Boven de startbaan gleden twee buizerds. Joost liep rond het toestel en controleerde het. Er vliegen veel aantrekkelijke jonge vrouwen met hem mee, een van hen schreef harten in het vuil op de vleugels, die ons zullen beschermen op onze vlucht.

Tommy Wieringa is auteur van onder meer de roman Caesarion.

“Ja, dat kan. Verzekerden van Zilveren Kruis kunnen gratis een zorgboek met betrouwbare informatie over een ziekte bestellen. Ze zijn er voor ruim 30 aandoeningen.”

Heeft u ook een vraag over zorgverzekeringen? Wij geven antwoord op al uw vragen op zilverenkruis.nl

Altijd antwoord. Dat is de Plus van Zilveren Kruis

Bij een 2-jarig contract. Aansluitkosten éénmalig 14,95. Kijk voor de voorwaarden op telfort.nl

“Kan ik eigenlijk met vragen over borstkanker bij jullie terecht?”

Telfort sim only 300 belminuten voor maar

6,95 p/mnd

telfort.nl Telfort winkels

IJsbeertjes

Slaap kindje slaap revisited

Rondje wereld

Veel planten en dieren, waaronder ijsberen, krimpen vanwege de impact van klimaatverandering op hun natuurlijke habitat.

Een muzikaal trio uit Manchester claimt met Weightless het meest ontspannen liedje aller tijden te hebben geschreven.

Een Canadees heeft na elf jaar een voettocht rond de wereld volbracht. Hij liep 75.000 kilometer met 54 paar schoenen en deed 64 landen aan.

6


We willen mensen een echte keuze geven.

Eerst

Vitali Klitschko over de doelstellingen van zijn partij

#Vuistslag Bokskampioen Vitali Klitschko bouwt aan een politieke partij in de Oekraïne. Hij kiest de kant van oud-leider Tymoshenko, die in de gevangenis zit.

Dr. Ironfist vecht om de macht Shaun Walker Jalta

Hij is vooral bekend omdat hij zijn tegenstanders genadeloos tegen de grond mept. Vitali Klitschko is ‘s werelds zwaargewicht bokskampioen, maar hij heeft nieuwe ambities, misschien zelfs wel als de toekomstige president van Oekraïne. De Oekraiense politieke arena is zeer gefragmenteerd en permanent verlamd door onderling geruzie. Klitschko wil daar boven gaan staan en het land verenigen, zegt hij. Met zijn eigen politieke partij. De 40-jaar oude Klitschko – hij is nog steeds professioneel bokser – is partijleider van de Oekraïense Democratische Alliantie voor Hervormingen. De Oekraïense afkorting van zijn partij is UDAR, wat goed bij Klitschko past, het acroniem betekent ‘vuistslag’ in het Oekraïens en Russisch. De dik twee meter lange bokser heeft menig tegenstander onderuit geslagen, maar zelf is hij nog nooit k.o. gegaan in de ring. Hij heeft daarom de bijnaam Dr. Ironfist van zijn fans gekregen. In de politieke arena ging het in eerste instantie niet zo goed met Udar, de partij verloor bij de gemeenteverkie-

zingen in Kiev vijf jaar geleden. Maar de afgelopen maand lijkt Klitschko’s partij in de lift te zitten. Udar kan goed profiteren van de stemmen die eerder naar oud-premier Yulia Tymoshenko gingen. Tymoshenko werd vorige week veroordeeld tot zeven jaar gevangenisstraf wegens machtsmisbruik, maar volgens de EU was haar rechtszaak politiek ingestoken. Eind 2004, begin 2005 was ze nog een van de leiders van de Oranjerevolutie, die was gericht tegen de frauduleuze verkiezingswinst van president Victor Yanukovich. Ze was het prominentste oppositielid van Oekraïne. Tymoshenko is in beroep gegaan tegen haar veroordeling, maar als ze niet wordt vrijgesproken, is de kans groot dat veel van de stemmen voor Tymoshenko naar Klitschko gaan. Udar is dan nog de enige echt oppositiepartij tegen president Yanukovich, die afgelopen februari opnieuw president

van Oekraïne werd. Yanukovich kon deze positie weer bezetten doordat de Oranjecoalitie de afgelopen zeven jaar uiteen brokkelde door onderlinge machtsstrijd en vetes.

Ernstige blik Klitschko sloot zich in 2004 en 2005 aan bij de Oranjerevolutie, maar daarvan is weinig over. En hoewel hij de veroordeling van Tymoshenko wel veroordeelt, ziet hij er de voordelen ook wel van in. Niet dat hij dat zal toegeven. ‘Het doel van onze partij is niet macht, maar het welzijn van het volk’, zei Klitschko. ‘Wij willen mensen een echte keuze geven. Helaas gaat het de andere politici in Oekraïne om macht en geld, daarna pas denken ze aan het volk.’

‘Al die politici hebben hetzelfde politieke traject doorlopen. Ze zijn begonnen als oppositielid en daarna aan de macht gekomen. Maar uiteindelijk heeft geen van hen ook maar iets voor de gemiddelde Oekraïner veranderd.’ Klitschko – boksersneus en permanent ernstige blik – praat langzaam, hij kiest zijn woorden zorgvuldig. En hij lacht nooit. Hij legt niet echt uit hoe hij het land anders zou leiden dan zijn voorgangers, waar hij precies voor staat. Hij praat veel over eerlijkheid en eerlijke politiek. Misschien is dat genoeg om stemmen te krijgen in een land waar het volk een enorm wantrouwen koestert tegen de politiek en politici. Klitschko’s partij heeft inmiddels vierhonderd plaatselijke wervers en maakt zich op voor de parlementsverkiezingen volgend jaar herfst. Volgens peilingen is Udar nu de vierde grootste politieke partij van Oekraïne

en de steun neemt wekelijks toe. Op de vraag of hij klaar is voor de belangrijkste baan van Oekraïne, het presidentschap, antwoordt Klitschko weer op zijn emotieloze manier: ‘Als we ruim voldoende steun krijgen van het volk en het partijcongres besluit mee te doen aan de presidentsverkiezingen, kan ik mijn deelname niet uitsluiten.’ Tot hij dat besluit moet nemen, blijft Klitschko nog bokser. Twee keer per jaar sluit hij zich af voor de politiek en gaat hij zijn tegenstanders in de ring te lijf. De rest van het jaar traint hij alleen ‘ s ochtends een uurtje op zijn bokstechniek. De rest van zijn tijd is voor de politiek. Wanneer hij met bokserspensioen gaat, heeft hij nog niet echt besloten. ‘Maar het zal niet heel lang meer duren’, zegt hij. Veel is nog vaag rondom Klitschko, maar één ding is wel duidelijk: als hij echt de politiek ingaat, zal hij niet met een team veiligheidsmensen rondreizen, zoals de andere Oekraïense politici. Het is bijna niet zichtbaar, maar even gaat zijn mondhoek omhoog en is een miniglimlach te zien. ‘Als ik bodyguards meeneem, moet ik hén beschermen in plaats van andersom.’ © The Independent

Knock-out Vitalis Klitschko komt, kijkt en overwint. Nu zijn politieke tegenstanders nog. X www.depers.nl/qr3

REUTERS

B&B populair

Stress zorgt voor XX

Sexdive

Het aantal bed and breakfasts stijgt in Nederland explosief. Naar schatting zijn er intussen al 5.500 in ons land te vinden.

Vrouwen die gestrest zijn terwijl ze zwanger proberen te worden, krijgen vaker een meisje dan moeders die het hoofd koel houden.

Een Amerikaanse man en vrouw hadden seks tijdens het skydiven. De luchtvaartautoriteit is not amused en start een onderzoek.


Het Griekse deel van Cyprus is lid van de Verenigde Naties.

Eerst

Philips krimpt verder en verder en verder... 1891 Gerard Philips en zijn vader Frederik Philips richten Philips & Co op, een gloeilampenfabriek 1900 400 medewerkers 1974 412.000 medewerkers (hoogtepunt wereldwijd) waarvan 91.000 in Nederland

1987

2011 Beurskoers van Philips

1982 336.000 medewerkers 1990 Start 'Operatie Centurion', 50.000 ontslagen en het afstoten van PolyGram, ASML, Origin, NXP, Grundig en Navteq 2006 122.000 medewerkers. Hierna groeit Philips weer door overnames van bedrijven in de lichtindustrie en op het gebied van medische systemen.

7

Mubarakjes hadden appel voor de dorst

Al-Shabaab waarschuwt oprukkend Kenia

Caïro Twee zonen van de verdreven president Hosni Mubarak zouden omgerekend 250 miljoen euro hebben staan op Zwitserse bankrekeningen, aldus onderminister Assem al-Gohari van Justitie. De rekeningen zijn inmiddels geblokkeerd. Zwitserland belooft om bezittingen van het Mubarakregime snel aan de nieuwe machthebbers te geven.

Mogadishu De radicaal-islamitische beweging al-Shabaab, die de macht heeft in grote delen van Zuid-Somalië, dreigt met een invasie van buurland Kenia als het Keniaanse leger zich niet snel terugtrekt uit Somalië. Het Keniaanse leger trok zondag de grens over voor een offensief. Kenia houdt al-Shahaab verantwoordelijk voor ontvoeringen op Keniaans gebied.

Dik dertig keer agressie tegen ‘smaakpolitie’

Twist tussen nauwelijks relevante PvdA-bobo’s

Den Haag Controleurs van de nieuwe Voedsel en Waren Autoriteit hebben dit jaar 32 keer melding gedaan van agressie tijdens controles. Van deze meldingen zijn er vijftien afkomstig van controleurs van het rookverbod in de horeca. Van alle incidenten is aangifte gedaan. Precieze cijfers van vorig jaar, ter vergelijking, zijn niet beschikbaar.

Den Haag Een oud-PvdA-bewindsman die haast weer relevant was gispt op Nu.nl de PvdA-voorzitter die er bijna niet meer toe doet. Volgens Jan Pronk, in 2007 kandidaat voor het voorzitterschap, deed Lilianne Ploumen, nu vertrekend voorzitter, de partij ‘geen goed’ door leider Job Cohen te bekritiseren. Pronk belooft trouwens zich niet weer te kandideren.

Citaat

2011 165.000 medewerkers GRAPHIC: ELS ENGEL

Ooit werkten bij Philips ruim 412.000 mensen, maar sinds 1974 krimpt het bedrijf, tot een kleine opleving in 2007 vanwege overnames van bedrijven in licht, medische

systemen en koffiezetapparaten. Maar de groei lijkt alweer voorbij. Gisteren maakte Philips bekend weer 4.500 mensen uit te zwaaien, waarvan 1.400 in Nederland.

‘De algemene uitkomst van dat debat was, dat de multiculturele samenleving niet mislukt is.’ Kathleen Ferrier Eendagsdissident vat interne CDA-discussie samen.

Pinokkio

‘Cyprus is een zogenaamd land’ Mooimakerij, fabeltjes, halve waarheden, Pinokkio prikt ze door. Reacties en suggesties naar: [email protected] Mark van Assen Amsterdam

Wat is de bewering? ‘Cyprus is een zogenaamd land, en daar doet Turkije geen zaken mee.’

Wie zegt dat? De Turkse premier Recep Tayyip Erdogan.

Waar zegt hij dat? Tijdens een bijeenkomst van zijn regerende AK-partij, dit weekend in de stad Kızılcahamam, vlak bij Ankara.

Hoe zat het ook alweer? De aanleiding voor Erdogans uitspraak is het toekomstige EU-voorzitterschap van Cyprus. Dat land neemt op 1 juli 2012 de hamer over van Denemarken. Turkije wil daar niks van weten. Het heeft al gewaarschuwd dat de relaties met de EU op een heel laag pitje komen als de Cyprioten voor een half jaar de roulerende voorzitter worden. Er is namelijk iets bijzonders aan de hand met Cyprus. Het is een ge-

deeld eiland: er is een Turks Cyprus en een Grieks Cyprus. De grens die beide scheidt, heet de Groene Lijn, is 180 kilometer lang en loopt zelfs dwars door de hoofdstad Nicosia. Om de spanningen tussen beide bevolkingsgroepen te begrijpen, moeten we terug in de geschiedenis. De voorvaderen van de Grieks-Cyprioten vestigden zich rond 1500 v. C. op het eiland in de Middellandse Zee. De Ottomanen kwamen in 1571 aan land en lijfden Cyprus in bij hun wereldrijk. Na de Eerste Wereldoorlog werd het een Britse kroonkolonie. In 1950 ging Cyprus verder als onafhankelijk land, dus met de etnische Grieken en de nazaten van de Ottomanen (die er dus ook al een paar eeuwen wonen). Alles ging zo zijn gangetje, tot er in de jaren zestig steeds meer geluiden klonken dat de Grieken terug wilden onder de vleugels van het Griekse moederland. De Turkse bevolking werd steeds zenuwachtiger, en met haar ook de Turken van het vasteland. Toen in juli 1974 Griekse nationalisten de macht grepen via een militaire coup, kwam Turkije in actie. Op 20 juli landden zwaar bewapende troepen op het noordelijke deel van het eiland. Een maand later volgde een tweede, veel grotere invasie. De Turken bezetten ongeveer eenderde van het eiland, met grote volks-

Niet waar / Deels waar / Waar

verhuizingen over en weer als gevolg. Het land dat wij nu kennen als Cyprus is in feite het Griekse deel. Dat is officieel lid van de Verenigde Naties en sinds 2004 ook van de Europese Unie. Het Turkse noorden van het eiland riep zichzelf in 1983 uit tot de Turkse Republiek van Cyprus. In de bijna dertig jaar die volgden, is het door slechts één land erkend: Turkije. De situatie op Cyprus is niet alleen goed voor de nodige ruzies tussen Athene en Ankara, maar ook een belangrijke drempel voor de toetreding van Turkije tot de EU. Premier Erdogan heeft zich de laatste jaren steeds op de vlakte gehouden over de kwestie-Cyprus, maar nu dus niet meer. Dat heeft te maken met het groeiende Turkse zelfvertrouwen (het gaat economisch erg goed), maar ook met de ergernis over het getalm van de EU, die wat Ankara betreft steeds nieuwe eisen stelt aan een Turks lidmaatschap.

Transplantatiestichting: training levert donoren

Vijfhonderd Hollanders balen in een buitenland

Leiden Als een ziekenhuis verpleegkundigen inzet met een hierop gerichte communicatietraining, levert dat 20 procent meer orgaandonoren op. Dat stelt onderzoekster Nichon Jansen van de Nederlandse Transplantatie Stichting, belast met de toedeling van organen. De training wordt in 38 ziekenhuizen gegeven. Het kabinet moet nog beslissen of het er extra geld voor uittrekt.

Den Haag 500 Nederlanders in het buitenland die een paspoort hadden aangevraagd, moeten dat opnieuw doen. Volgens Buitenlandse Zaken omdat deze maand een fout is gemaakt bij de verwerking van de aanvragen. Het departement zet extra mensen in om vertraging en overlast te beperken. De groep krijgt het paspoort nu gratis. In spoedgevallen krijgen ze binnen een dag een noodpaspoort.

38.-

Zilverprijs

r kilo

800.- pe

Wat is waar? Cyprus is geen ‘zogenaamd land’, maar een normaal land, dat als zodanig ook door iedereen erkend wordt. Behalve dan door Turkije.

Eindoordeel De bewering is niet waar. Ook al zal iedereen in Turkije hier heel anders over denken.

Stripscrabble

Jij Britney, ik Bach

Brugrovers

Een deelnemer aan het WK Scrabble verdacht zijn tegenstander van het verduisteren van een G. Hij eiste dat deze zich uitkleedde voor onderzoek.

66,2 procent van de Nederlanders vindt het onbelangrijk of hun vrienden dezelfde muzieksmaak hebben, blijkt uit onderzoek van Bose.

Twee broers uit Pennsylvania verkochten een partij metaal voor meer dan vijfduizend dollar. Het bleek afkomstig van een 15 meter lange brug.

8


Eerst

Zes-en-een-half? Dan een uur vrij #Snipperkaart

Hoe motiveer je leerlingen? Door ze vrije uren te ‘geven’ bij goede cijfers, hoopt een school in Nijverdal. Het is niet de eerste school die dit doet. Remco Tomesen Amsterdam

Op school hadden ze er ‘hele discussies over gehad’. ‘Hoe kun je leerlingen nou op een leuke manier motiveren, vroegen we ons af’, vertelt Geurt Bolderman, vestigingsdirecteur van Scholengemeenschap Reggesteyn in het Overijsselse Nijverdal. Ze waren het er over eens dat je met belonen meer kunt bereiken dan met straffen. En wat is er voor een scholier een fijnere beloning dan af en toe een uurtje vrij? Zo kwam de school op een experiment dat na de herfstvakantie van start gaat. Leerlingen van 4 havo die goede cijfers halen, verdienen straks vrije uren. Een 6,5 is al genoeg voor een vrij uurtje. Of, zoals Bolderman dat noemt, een ‘bonusuur’. De 4-havo leerling die een 7,5 haalt voor een toets, verdient twee bonusuren en een 8,5 of hoger levert er maar liefst drie op. Wie goed scoort in een toetsweek kan zo een hoop snipperuren bij elkaar sprokkelen. Die zijn geldig tot de volgende toetsweek, waar er per jaar vier van zijn. De bonusuren worden bijgehouden op een zogenoemde snipperkaart.

Toestemming Heel eenvoudig is het systeem trouwens niet. Wie in Nijverdal een bonusuurtje van z’n ‘snipperkaart’ wil opnemen, moet daarvoor bijvoorbeeld wel eerst toestemming hebben van een docent. Bolderman: ‘Die kan ook gewoon weigeren, en zeggen: deze les is zo belangrijk, die mag je niet missen.’ En wie slecht is in wiskunde of natuurkunde, kan die lessen nooit overslaan. Sta je als leerling voor een vak gemiddeld een zes of lager, dan mag

je geen vrij uur opnemen. Oh, en al wil de school leerlingen belonen met het snipperkaartsys-teem, er is toch ook nog een strafelement: haal je een onvoldoende dan worden er namelijk bonusuren van de kaart afgehaald. Eentje bij een 5,5, oplopend tot drie bij een 3,5.

Andere scholen Scholengemeenschap Reggesteyn is niet de eerste school in Nederland die leerlingen beloont met vrije uren bij goede cijfers. ‘Wij hebben een soortgelijk systeem’, zegt een medewerker van een andere school voor voortgezet onderwijs, die daar betrokken is bij het snippersysteem.

Klinkt oerspannend, dat Vincent van Gogh niet de hand aan zichzelf sloeg maar werd omgebracht. Of het klopt... Redactie binnenland Amsterdam

De nieuwe theorie dat Vincent van Gogh geen zelfmoord heeft gepleegd, is niet voldoende onderbouwd. Dat zegt conservator Leo Jansen van het Van Gogh Museum in Amsterdam. Hij reageert op uitlatingen van twee schrijvers zondag in het Amerikaans tv-programma 60 Minutes. Schrijvers Steven Naifeh en Gregory White Smith, eerder winnaars van de prestigieuze Pullitzer prijs, komen na onderzoek tot de conclusie dat de schilder hoogstwaarschijnlijk ge-

SHOPPEN

bij onderstaande webwinkels de mooiste mode

online Bestel nu met 3 euro korting eten via Thuisbezorgd.nl! Kortingscode: Q5F4S76K

koninklijkgoed.nl

(geldig t/m 29-02-2012, alleen i.c.m. online betalen, op=op).

Alcoholvrijshop.com

LongLady.nl

Voor de lekkerste alcoholvrije bieren, wijnen en cocktaildranken!

Nu 20% korting! Code: Pers2011

Kleding voor Lange vrouwen Met Code “ PERS10 ” 10% Korting

23(1+$$5'+287 hetnoodpakket.nl Voor uzelf of als cadeau

ZZZKDDUGKRXWQX

5,5 Uurtje eraf Wie op Scholengemeenschap Reggesteyn een 5,5 haalt, raakt weer een vrij uur kwijt. Bij lagere cijfers zijn dat er meer.

‘Wij hebben er geen behoefte aan om hier mee naar buiten te treden. Dit is een interne zaak.’ Er zijn volgens de medewerker ‘nog veel andere scholen die dit ook doen’. Er bestaan geen officiële tellingen over scholen die zo’n systeem hebben. Dat andere scholen het ook al doen, wist Bolderman van scholengemeenschap Reggesteyn niet. ‘Wij hebben dit zelf bedacht. Voor ons is het gewoon een spannend experiment.’ En nee, hij is niet bang dat er leerlingen zijn die zÓveel bonusuren bij elkaar sprokkelen, dat ze nooit meer op school komen. ‘Er is een maximaal aantal uren. Leerlingen mogen niet onder het aantal verplichte onderwijsuren komen dat het ministerie heeft vastgelegd.’

Zijn museum weet nog zo net niet of Van Gogh vermoord is #VanGogh

7 dagen per week 24 uur per dag

dood is door twee jongens. De gangbare theorie is dat Van Gogh zich in een graanveld in Auvers, niet ver van Parijs, met een pistool probeerde dood te schieten, zich zwaargewond terugsleepte naar zijn kamer en daar dertig uur later stierf. Om hun stelling te onderbouwen, wijzen Naifeh en Smith erop dat het vuurwapen nooit is gevonden. En dat het onmogelijk moet zijn geweest voor een zwaar gewonde man om die kamer – op behoorlijke afstand van het veld – te bereiken. Volgens een arts en tijdgenoot van Van Gogh was de kogel in diens buik van een eindje weg afgeschoten. De jongens die Van Gogh zouden hebben doodgeschoten – expres of per ongeluk – zouden hem daarvóór regelmatig hebben getreiterd.

Meer weten?

thuisstudie.nl

Abonnement.nl ruim 700 titels

Meer dan 90 merken, 2000 schoenen in 1 online winkel.

.nl alleen de beste acties GRATIS RETOUR & VERZENDING*

Grootste online collectie

& Verf voor binnen en buiten tot wel 30% goedkoper en supersnel bezorgd.

Alles voor kamperen, tuin en (winter)sport

de-wit.nl

ZZZLQIRUPDWLTXHQO www.informatique.nl

depers.nl/webwinkel

DECOKAYVANLOENEN.NL Je eigen foto levensgroot op behang! Via onze website kan je in een paar eenvoudige stappen je mooiste foto uploaden om af te laten drukken op fotobehang.

Uw webwinkel in dagblad De Pers? Bel 088-0133234 of mail [email protected]

Atleet op leeftijd

Memorabele verzameling

Nieuw jasje

De 100-jarige Fauja Singh heeft zondag in Canada de marathon van Toronto uitgelopen. De Brit finishte na ruim acht uur.

De politie heeft dit weekend in het huis van een verwarde vrouw uit Oirschot ongeveer 120 grafen herdenkingsmonumentjes aangetroffen.

Reactor 1 van de Japanse kerncentrale in Fukushima wordt afgedekt met een polyester hoes om te voorkomen dat radioactieve straling vrijkomt.


We waren zelf verbaasd over de gegevens.

Weten

Marten Scheffer Onderzoeksleider

Broeikaseffect doet straks regenwoud ‘omkantelen’ #Opwarming

Volgens Wageningse biologen kan het tropisch regenwoud plots een savanne worden.

dat ‘kantelpunt’ dicht is genaderd, is een kleine verstoring voldoende om het hele ecosysteem te laten ‘omslaan’ naar een compleet andere situatie.

Marcel Hulspas Amsterdam

Verboden dichtheden

Als de aarde warmer wordt, zal alles en iedereen zich moeten aanpassen. Dieren- en plantensoorten verhuizen noordwaarts; woestijnen groeien, savannes krimpen. Maar de bange vraag waar ecologen mee worstelen, is of complexe systemen zoals het tropisch regenwoud wel in staat zijn om zich zo gladjes aan te passen aan het broeikaseffect. Wageningse biologen constateren op grond van satellietwaarnemingen dat tropische bossen, wanneer de temperaturen gaan stijgen en de neerslag vermindert, zich op een gegeven moment niet verder kunnen aanpassen en voor de keuze komen te staan: savanne, of boomloze vlakte. Wanneer het ecosysteem

Satellieten maken het mogelijk om voor iedere vierkante kilometer op aarde te meten hoe dichtbegroeid die is. Ze laten ook zien dat als er meer regen valt, de boomdichtheid stijgt. Maar niet geleidelijk. Er blijken ‘verboden’ dichtheden te bestaan, rond 5 en rond 60 procent bosbedekking. Als het systeem, door veranderende neerslag, gedwongen wordt om zich verder aan te passen, moet het over die ‘verboden’ dichtheden springen naar een ander ecosysteem. Van nat naar droog ontwikkelt het systeem zich van bos (meer dan 60 prcent bedekt), naar savanne (meestal rond de 20 procent) of, als het nóg droger wordt en de ondergrens van 5 procent overschreden moet worden,

naar een systeem zonder enige boom. Dergelijke ‘kantelpunten’ tussen stabiele systemen waren al eerder aangetoond in het ecosysteem van meren. Marten Scheffer, die het onderzoeksprogramma leidt, noemt de nieuwe resultaten ‘een van de meest overtuigende bewijzen dat alternatieve stabiele toestanden op grote schaal in de natuur bestaan. We waren zelf verbaasd hoe sterk de gegevens deze radicale, maar steeds invloedrijkere theorie bevestigen.’ Het onderzoek maakt het mogelijk om in kaart te brengen waar op aarde het regenwoud het meest kwetsbaar is – of waar de beste kansen liggen voor bosherstel. Marina Hirota, de van oorsprong Braziliaanse hoofdauteur van het artikel, dat vorige week in Science verscheen, constateert echter dat de meest kwetsbare delen van het Braziliaanse regenwoud samenvallen met de zone waar de meeste houtkap plaatsvindt.

Snel groeiend brein maakt slimmer #IQ

Baby’s met snel groeiende hoofdjes in de maanden voor de geboorte hebben als kind een hoger IQ.

Vraag aan de wetenschap

Twee vliegtuigen vliegen tegen elkaar in de hele evenaar rond. Welke is sneller? Vooraanstaande wetenschappers beantwoorden vragen van lezers U heeft een vraag? Ga naar www.depers.nl/vraagteken

Aerodynamica-expert Leo Veldhuis van de TU Delft: ‘De vraag gaat uit van twee exact dezelfde vliegtuigen. Vliegtuig A vliegt naar het oosten, vliegtuig B naar het westen, allebei volgen ze exact de evenaar met exact dezelfde snelheid. Vliegtuig A vliegt dus tegen de draaiing in van de aarde en vliegtuig B vliegt met de draaiing van de aarde mee. Of er een verschil in aankomsttijd bestaat, is afhankelijk van de heersende wind op dat moment. Het feit dat de aarde draait heeft geen directe invloed op de zogenaamde grondsnelheid (de snelheid van het vliegtuig ten opzichte van de aarde). Het vliegtuig draait

gewoon met de atmosfeer mee en de atmosfeer draait gewoon met de aarde mee! Alleen de snelheid ten opzichte van de omringende lucht bepaalt de vliegsnelheid. Indien er op het moment van de vluchten geen wind staat, zullen beide vliegtuigen dus op hetzelfde moment arriveren. Vliegtuigen maken overigens gebruik van zogenoemde straalstromen; gebieden met zeer hoge windsnelheden op grote vlieghoogte (ongeveer 10 kilometer). Er bestaan polaire en subtropische straalstromen, maar in de buurt van de evenaar komen ze weinig voor. De subtropische straalstroom is over het algemeen oostelijk gericht terwijl op lage hoogte er rond de evenaar een overwegend westelijke stroming staat. Vliegtuigen maken gebruik van die stromen en zo kan er een verschil in vliegtijd ontstaan. Maar bij windstil weer treffen zij elkaar precies op het zelfde tijdstip op de plaats van vertrek.’

Volgende week: Waarom blijven vooral domme liedjes eindeloos in je hoofd zitten?

‘Vraagteken’ wordt mogelijk gemaakt door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek, de nationale wetenschapsfinancier.

Niet-levend materiaal Mediteren helpt tegen vermenigvuldigt zichzelf nieuwe depressie

Marcel Hulspas Amsterdam

Amsterdam Onderzoekers van New York University en het FOMinstituut AMOLF hebben niet-levende structuren ontwikkeld die zich kunnen vermenigvuldigen. Het gaat om kunstmatige structuren van DNA, zogeheten DNA-tegels, opgelost in water, bestaande uit opgevouwen DNA-strengen, die net als DNA voortdurend bouwstenen uit het water vissen.

De grootte doet er niet toe. Een kind met een klein hoofdje kan uiteindelijk veel intelligenter worden dan een kind dat met een groot hoofd ter wereld komt. Maar het babyhoofdje verraadt toch wel iets: juist de snelle groeiers worden later intelligenter. Dat ontdekte David Edwards, neonatoloog aan het Imperial College Londen.

Voor de geboorte Let wel, het gaat om de groei vlak voor de natuurlijke geboorte. Edwards en zijn collega’s verzamelden namelijk gegevens van 82 kinderen die na dertig weken of nog eerder geboren waren – pakweg twee maanden te vroeg. Dat bood de mogelijkheid om de omvang van het babybreintje in die laatste twee maanden eens nauwkeurig te meten, met behulp van MRI. Een eerste meting werd uitgevoerd direct na de vroegtijdige geboorte, en daarnaast was er minimaal nog een tweede meting (bij veel kinderen mocht dat gelukkig vaker) op het moment dat het kindje eigenlijk geboren had moeten worden. Dezelfde kinderen ondergingen een IQ-test toen ze 2 en 6 jaar oud waren. Toen Edwards en zijn medewerkers alle gegevens op een rijtje legden, bleek dat de baby’s wier brein in de maanden voordat ze geboren hadden moeten worden het snelst was gegroeid, later de hoogste IQ-scores hadden. Ze lagen ook qua ontwikkeling duidelijk ‘voor’ op de kinderen van wie het brein niet zo’n extreme groeispurt had doorgemaakt. Er was géén correlatie tussen

9

Nijmegen ‘Mindfulness’ (een populaire vorm van collectief mediteren) kan bij mensen met terugkerende depressies een terugval voorkomen. Dat blijkt uit onderzoek van het Nijmeegs Universitair Medisch Centrum. De techniek verlicht ook depressieve symptomen. Dat blijkt uit het eerste grote wetenschappelijke onderzoek naar het effect ervan.

Piranha’s lossen het verbaal op Luik Piranha’s, de beruchte vleesetende vissen uit het Amazonegebied, zijn niet erg spraakzaam. Ze kunnen geluiden produceren, maar doen dat zelden. Het enige moment waarop ze veel praten, is wanneer ze een rivaal tegenkomen. Tot vechten komt het zelden; blijkbaar bestaat het ‘gevecht’ uit bekvechten. Aldus de Belgische biologe Sandie Millot.

Een groeispurt van het hoofd voor geboorte levert slimmerds op. GETTY IMAGES

de eindomvang (op het moment waarop het kind geboren had moeten worden) en het IQ op 6-jarige leeftijd. In zijn publicatie, vorige week in het vakblad Neurology, wijst

Edwards erop dat dit betekent dat zaken die de groei van een ongeboren vrucht remmen, zoals bepaalde ziekten, juist in de laatste maanden cognitieve schade kunnen veroorzaken.

GETTY IMAGES

Naakte molrat bevat groot geheim

Nest van twintig mislukte dwergen

Chicago Amerikaanse onderzoekers zijn van plan om het genoom van de naakte molrat grondig uit te pluizen. Dit lelijkste aller zoogdieren (een holbewoner uit de Oost-Afrikaanse savanne) wordt namelijk dertig jaar oud, en schijnt geen last te hebben van kanker. De onderzoekers willen weten welke genen daarvoor verantwoordelijk zijn.

Dublin Astronomen hebben een cluster ontdekt van ruim twintig zogenoemde ‘bruine dwergen’, hemellichamen die net als gewone sterren bestaan uit waterstofgas, maar die nooit ontbrand zijn zoals echte sterren omdat ze daarvoor te klein zijn. De kleinste van deze dwergen weegt niet meer dan zes keer de massa van de planeet Jupiter.

Sans famille

Zeer oude adel

Schoon, zegt de krab

De Noord-Amerikaanse degenkrab, met zijn schild en dreigende staartpin, is de enige nog bestaande soort van de 50 miljoen jaar geleden verdwenen orde Xiphosura.

De degenkrab heeft blauw bloed. Dat komt doordat zijn bloed geen hemoglobine bevat om zuurstof te vervoeren, maar het koperhoudende hemocyanide.

De degenkrab heeft geen immuunsysteem. Zijn bloed bevat een stof die bacteriën ‘inpakt’. Die stof wordt in de medische wereld gebruikt om steriliteit te testen.

10


Wij zijn in Europa geen roepende in de woestijn.

Perspectief

Barry Madlener PVV-leider Europees Parlement

Morten Messerschmidt (links) en Barry Madlener.

‘We hebben geen echte #Dubbelinterview Partijleiders Barry Madlener (PVV) en Morten Messerschmidt (Deense Volkspartij) zijn in het Europees Parlement al twee handen op één buik, in de toekomst willen zij nog veel meer gezamenlijk optrekken. Tekst Marcia Nieuwenhuis Foto’s Sander de Wilde

‘H

ier zit onze goede vriend Morten Messerschmidt’, wijst PVV-leider in het Europees Parlement Barry Madlener de kamer aan van de leider van de Deense Volkspartij. In de steriele gang van het zeventien verdiepingen tellende gebouw springt een poster met de tekst ‘Get Britain out of the EU’ in het oog. ‘Die poster is van onze vrind Nigel Farrage van UKIP’, vervolgt Madlener, ‘en daar zitten de Echte Finnen’. We zijn in de hoek van de meest eurosceptische fractie van het parlement, Europa van Vrijheid en Democratie. Ook al behoort de Partij voor de Vrijheid daar nu niet toe – omdat die onafhankelijk opereert – in de gang prijkt ook een poster van Madlener waarop Geert Wilders over zijn schouder meekijkt. Het affiche van de Europese verkiezingen in 2009 hangt er nog.

‘Onhelderheid’ Eén dag voor die verkiezingen kondigde Wilders toen aan onafhankelijk te blijven. ‘Dat leidt alleen maar tot onduidelijkheid, tot onhelderheid’, was Wilders’ verklaring destijds. De PVV zou het ‘onversneden geluid’ laten horen. Inmiddels heeft de PVV vijf zetels in het 754 tellende Europees Parlement. Officieel opereert de partij nog altijd onafhankelijk, maar in werkelijkheid doet zij al veel samen met andere partijen, vooral met de Deense Volkspartij van Morten Messerschmidt. Wat hen bindt? ‘Gezond verstand!’ antwoordt Messerschmidt ad rem. Het duo

lacht. ‘We zijn allebei van nieuwe partijen, maar we hebben geen echte – hoe zal ik het zeggen... – ideologie’, reageert Madlener. ‘We zijn pragmatische partijen’, vervolgt Messerschmidt. Barry Madlener (BM): ‘We zijn pragmatisch. Dat is het. Dat is het woord waar ik naar zocht. En we hebben natuurlijk een hoop dezelfde belangen en ideeën. Over immigratie, over Europa, over het uitgeven van ons belastinggeld... Bovendien mag ik Morten graag. Ik vind dat zijn hele partij bestaat uit aardige mensen.’ Morten Messerschmidt (MM): ‘Barry en ik ontmoeten elkaar hier. Maar mijn partijleider Pia Kjaersgaard en Geert Wilders hebben elkaar ook al talloze keren ontmoet. We delen gemeenschappelijke normen en waarden, proberen vrijheid te bevorderen, in een tijd waarin vrijheid juist wordt beperkt. En we willen onze beslissingsbevoegdheden terughalen van de Europese instituties naar de lidstaten. Ook

‘Onversneden geluid’ Wilders zegt in Netwerk in 2009 onafhankelijk te blijven. X www.depers.nl/qr5

al komen we uit verschillende landen en hebben we andere achtergronden, we hebben onze krachten natuurlijk verenigd.’ Vraag is of Madlener niet ook graag bij de meest eurosceptische fractie van het parlement wil horen. Dat zou hem bijvoorbeeld het recht geven op meer spreektijd en om wetsvoorstellen in te dienen. BM: ‘Dit is onze eerste termijn. Wij hebben onze kiezer beloofd om onafhankelijk te blijven voor de eerste periode. Na de volgende verkiezingen is het logisch om te kijken of we een gemeenschappelijke groep kunnen vormen. Natuurlijk! Alleen voor deze termijn zeiden we dat we onafhankelijk zouden blijven, om te zien wie onze vrienden zijn en met wie we samen kunnen werken.’ Of ze de volgende periode samen gaan? BM: ‘Ja. Uiteraard hebben Morten en zijn Deense Volkspartij een hoop overeenkomsten. We werken nu al samen als vrienden en als partijen om te zien of we elkaar prestaties hier kunnen versterken.’ MM heet de PVV welkom: ‘Ik denk dat Wilders’ Partij voor de Vrijheid zeer goed past in onze groep. Ik zie geen enkel probleem. Ik weet zeker dat we – als de tijd rijp is – onze samenwerking zullen formaliseren. Barry en ik kennen elkaar nu twee jaar. In feite is er niks wat ons nog scheidt, waar we het niet over eens zijn, steun aan Israël bijvoorbeeld en vrijheid van meningsuiting.‘ BM: ‘Neem ook Turkije. Het is heel belangrijk dat we Turkije uit de Unie houden. We hebben dezelfde passie voor wat er goed en fout gaat. Met Morten en zijn partij heb-

ben we een geweldige bondgenoot. Ook de United Kingdom Independence Party (UKIP) en de Echte Finnen zijn sterke bondgenoten en aardige mensen om mee samen te werken. Ik ben pas bij UKIP geweest. Het was ontzettend leuk om te zien dat wij eenzelfde visie hebben op de toekomst van Europa. Ik wil die mensen ook in Nederland uitnodigen om de Nederlanders te vertellen hoe het er daar aan toegaat. Anderen willen ons wel eens afschilderen alsof wij een roepende in een woestijn zijn, maar we zijn niet alleen.‘ MM: ‘Rond de Turkse toetreding heb ik een groep gevormd, waarmee we elke tweede maanden professoren, journalisten, mensen van ngo’s en uit Turkije uitnodigden. Hiermee willen we in de toekomst ook doorgaan. Het ligt voor de hand om er een gezamenlijke inspanning van te maken om Turks lidmaatschap van de EU te voorkomen. Waar we over hebben gesproken is om hier een burgerinitiatief van te maken.’

Tegen Turkije Vanaf 1 april 2012 kunnen inwoners van de Europese Unie na het inzamelen van één miljoen handtekeningen de Europese Commissie verzoeken om een wetsvoorstel te maken over een onderwerp. Zo de Turkse toetreding voorkomen, dat lijkt de heren van de anti-islampartijen wel wat. BM: ‘Voor de toekomst zie ik voor de Partij voor de Vrijheid en de Deense Volkspartij alleen maar meer samenwerking. En ook op andere niveaus. Ik weet dat Geert naar

Kapstok met stropdassen

Madlener de Moutainbiker

Verliefd op Veronique

In de hoek van de kamer van Barry Madlener in het parlement een kapstok met zeker tien dassen. ‘Ons appartement hier is veel te klein!’

Op zijn bureau een foto van een sporty Madlener in korte broek achter een mountainbike. Voor hem een lachende dame.

‘Dat is Veronique, een Nederlandse die al heel lang in België woont.’ Hij kent haar nu een half jaar. ‘Na een maandje kregen we een relatie.’


In een economische crisis wil de kiezer graag wat nieuws.

Perspectief

Morten Messerschmidt Leider Deense Volkspartij EP

11

ideologie, we zijn nieuw’ Denemarken is geweest en heeft gesproken met Pia Kjaersgaard (leider van de Deense Volkspartij, MN). We hebben veel gemeenschappelijke doelen, dus we doen er alles aan om samen te werken.’

PVV’er Madlener:

De Denen doen het beter

Vlaams Belang Of Madlener er spijt van heeft dat ze niet van het begin in een groep zijn gegaan? BM: ‘Ik weet nog heel goed dat tijdens de verkiezingen iedereen me vroeg: met wie gaan jullie samenwerken? Met het Vlaams Belang? Met Front National van Jean-Marie Le Pen? Dat waren lastige vragen. Dus we moesten onze kiezers duidelijkheid geven. Dat is waarom we ervoor kozen om onafhankelijk te blijven. Gezamenlijke ideeën is één, maar wij kijken verder dan partijen die het alleen maar met ons eens zijn.’ Samenwerking met het Vlaams Belang van Filip Dewinter of het Franse Front National, die nu ook onafhankelijk opereren in het Europees Parlement, gaat PVVleider Madlener te ver. ‘Te extreem.’ Maar de vriendschap met de Deense Volkspartij, die blijft volgens hem ‘zeker bestaan’. Waar de heren de mond vol hebben van overeenkomsten, blijft het als het gaat om verschillen even stil. ‘Mijn partij is tegen legalisering van softdrugs, dat ligt denk ik meer aan de Deense traditie’, wuift Messerschmidt het enige meningsverschil van tafel. ‘Uiteindelijk blijft hij een Nederlander en ik een Deen. Maar als we hier samen zijn, is er zeker meer dat ons bindt dan dat ons scheidt.’ Ironisch genoeg antwoordt Madlener zelfs op de vraag of er

De Denen staan er volgens PVV’er Madlener Europees beter voor dan de Nederlanders. Naast het buiten de euro blijven is hij ook ‘heel jaloers op de opt-out mogelijkheden van de Denen’. Doordat Denemarken bij een deel van de verdragen paste voor samenwerking, kan het strengere regels stellen aan immigratie. Volgens Messerschmidt van de Deense Volkspartij is er ‘geen enkele reden’ om aan te nemen dat Nederland geen uitzonderingen zou kunnen afdwingen. ‘Als Nederland meer soevereiniteit wil, zal ik dat niet vetoën. Dat reflecteert de Europese geschiedenis ook veel beter dan deze one-size fits all-mentaliteit.’

verschillen zijn: ‘Ik zou natuurlijk exact hetzelfde zeggen. Verschillen in beleid? Ik zie ze niet.’ Lachend. ‘Ik heb Morten zelfs een tip gegeven over een Deense band die ik leuk vind: Blue Foundation. Dus ik verwacht ook een tip van hem over een Nederlandse band vandaag...!’ MM: ‘Oh mijn god, had me dat gezegd, dan had ik iets voor kunnen bereiden. Ik zit meer in de klassieke muziek.’

Schuddebuiken En zo schuddebuiken de twee wel vaker van het lachen. Over de dierenpolitie bijvoorbeeld, die Messerschmidt ‘al jáááren’ zegt te willen. ‘De enige animalcops die wij hebben zijn nog altijd agenten op paarden.’ Madlener grapt. ‘Dat is nog altijd beter dan paarden op agenten.’ Een dagje ruilen, daar ziet het komische duo ook de voordelen wel van in. BM: ‘Ik denk dat Morten heel blij zou zijn dat hij in twee uur naar huis kan rijden. Hij moet het vliegtuig nemen, terwijl het heel belangrijk is om ook bij onze partij in het thuisland te zijn.’ MM: ‘Thuis in Denemarken woon ik in een amusementspark omdat de familie van mijn vriendin dit park al honderd jaar heeft. Dus Barry zou moeten leven met gillende kinderen in achtbanen.’ BM: ‘Mag ik daar dan ook gratis in?’ komt bij Madlener even zijn Hollandse zunigheid naar boven. MM: ‘Halve prijs.’ En weer lachen ze. Hoeveel biertjes zij samen in totaal hebben gedronken?

MM: ‘Dat is ons geheim.’ BM grijnst: ‘Zoals je ziet, drinken we nu koffie. Maar laat ik er geen geheim van maken dat het heel fijn is om in Brussel andere mensen te treffen in de vrije uurtjes in de avond. We zijn allemaal niet thuis hier. Dus we moeten er het beste van maken.’ Er het beste van maken, dat is Messerschmidt bij de meest recente verkiezingen niet gelukt. De Deense Volkspartij, die tien jaar de regering gedoogde, belandde in de oppositie. Hoe het is om na een zegereeks van jaren ook te verliezen? MM: ‘We hebben niet verloren. We zijn drie zetels kwijt, maar we hebben 22 zetels gewonnen. Dat is het exacte aantal waarvan de nationale én internationale pers in 2001 nog zei dat we een enorme winst hadden behaald. Wat ooit enorme winst was, zou nu de verkiezingen verliezen zijn? Dat denk ik niet. Kijk naar de partijen in de wereld die de macht hadden, die hebben het nu allemaal moeilijk. Vraag het Amerikaanse volk naar de verlosser Obama en nu geven ze hem ineens de schuld van alle slechte dingen. In een economische crisis wil de kiezer nou eenmaal graag iets nieuws. Ons verlies heeft ermee te maken dat je verantwoordelijkheid neemt in economisch moeilijke tijden. Het is prima als mensen dat niet respecteren en daarom ergens anders op stemmen. Als ze zich dat realiseren, ben ik vrij zeker dat ze weer terugkeren. De linkse coalitie van nu zal er een zware dobber aan krijgen om zich te houden aan hun verkiezingsbeloftes. De economie is hard voor iedereen.’

Who the f... is Madlener?

Huisje, boompje, .......

Kleine Madlenertjes

‘Veronique woont al zo lang in Brussel’, vervolgt Madlener. ‘Toen we elkaar ontmoetten, wist ze helemaal niet wie ik was.’

‘Nu wonen we samen in Brussel in een veel te klein appartementje’, vindt Madlener. ‘Vanavond gaan we samen huizen kijken.’

Of de PVV-leider er al aan toe is om nakomelingen te produceren? ‘Dat sluit ik niet uit...! We hebben al een kat.’

12


Je hoort de vrachtwagen ook vrijwel niet. ENJOY AND DO GOOD WWW.DEBETEREWERELD.NL

Verhuiswagen op groene stroom

Column

Vrienden eel van mijn collega’s, en ikzelf ook, gebruiken Facebook om in contact te blijven met vrienden over de hele wereld. Vaak hebben mensen elkaar tijdens het werk voor Artsen zonder Grenzen ontmoet in Afrika, Azië en Latijns-Amerika. We delen via Facebook dingen die ons raken. Verhalen over situaties waarin mensen onrecht wordt aangedaan, meningen en oproepen. Maar ook positieve zaken. Artsen zonder Grenzen is in Nederland ooit gestart met zes vrienden in de kelder van een van de moeders. Inmiddels werken we in zo’n 25 landen en helpen we elke dag duizenden mensen. Vanuit de gedachte dat noodhulp noodzaak is. Hoe mooi zou het zijn als we opnieuw van een kleine vriendengroep een grote groep maken, maar nu op Facebook? Zodat steeds meer mensen weten wat de noodzaak én zin van medische noodhulp is. Daarom vraag ik: doneer je vrienden aan Artsen zonder Grenzen via www.doneerjevrienden.nl. Want samen kunnen we meer.

V

Arjan Hehenkamp is directeur van Artsen zonder Grenzen.

#Duurzaam

Sinds vorige week kan iedereen in de provincie Noord-Holland duurzaam verhuizen. Mondial Aad de Wit Verhuizingen presenteert met gepaste trots de eerste elektrische verhuiswagen. Een wereldprimeur in de verhuisbranche. Janine Remiëns Amsterdam

De elektrische verhuiswagen wordt volledig aangedreven door een elektrische motor en rijdt op 100 procent groene stroom. In tegenstelling tot de doorgaans vrij stevige dieselmotoren levert dit niet alleen helemaal geen uitstoot op, ook hoor je de vrachtwagen vrijwel niet. Geluidsoverlast is met de komst van de elektrische verhuiswagen verleden tijd. De gemeente Amsterdam juicht de toename van het aantal elektrische voertuigen in de stad dan ook van harte toe.

’s Werelds eerste elektrische verhuiswagen rijdt in NoordHolland.

Koploper Het hart van het verhuisbedrijf ligt bij een zo duurzaam mogelijke bedrijfsvoering. In de bedrijfskantine wacht een warm kopje fairtrade koffie en de bedrijfskleding is gemaakt van biokatoen. Maar Aad de Wit gaat nog wat stappen verder. Zo was het bedrijf al koploper in Europa door klanten de mogelijkheid te bieden de ‘carbon footprint’ volledig te compenseren. Directielid Carel Kuijper: ‘Al in 2008 boden wij, als eerste verhuisbedrijf in Europa, onze klanten de mogelijkheid hun verhuizing CO2-neutraal te laten uitvoeren. Dit concept is in twee jaar tijd gemeengoed geworden in de branche. Wij gaan nu verder door te kiezen voor een CO2-neutrale verhuizing zonder compensatie, maar met de elektrische verhuiswagen.’ De werkvloer staat volledig achter

de ingeslagen weg. Bij de ontwikkelingen worden de verhuizers zelf dan ook nauw betrokken. En nu de verhuiswagen een feit is, volgen zij een speciale training om op de juiste manier om te gaan met het materiaal en bijvoorbeeld hoe te handelen bij brand.

Steun van Stichting DOEN De elektrische verhuiswagen wordt ondersteund door Stichting DOEN uit de bijdrage van de Nationale Postcode Loterij. Stichting DOEN werkt aan een leefbare wereld waaraan iedereen kan meedoen door het aanjagen van duurzame, sociale en culturele voorlopers. ‘De elektrische verhuiswagen is een voorbeeld voor de hele verhuisbranche, dat verhuizen ook echt duurzaam kan.

Op deze manier wordt een praktische oplossing geboden voor zowel bedrijven als particulieren om in Nederland de CO2-uitstoot te verminderen. Gewoon DOEN, dus!’, aldus Minke van Rees van Stichting DOEN. Met de investering in de elektrische verhuiswagen laat Mondial Aad de Wit Verhuizingen duidelijk het vooruitstrevende karakter zien. De wagen wordt vooralsnog ingezet voor verhuizingen in de provincie Noord-Holland. Onder het motto ‘goed voorbeeld doet goed volgen’ zullen er volgens Kuijper over vijf jaar minimaal tien elektrische verhuiswagens per jaar bijkomen. www.debeterewereld.nl, volg ons via Twitter: @debeterewereld of kijk op Facebook en YouTube.

ELKE DAG DE BESTE AANBIEDINGEN OP SWEETDEAL!

SCHRIJF JE NU IN OP WWW.SWEETDEAL.NL EN ONTVANG DE VOORDELIGSTE AANBIEDINGEN UIT JE EIGEN REGIO

Wil je profiteren van spectaculaire aanbiedingen uit je eigen regio? Met een korting van maar liefst 50% of meer? Denk aan een avondje uit, uitgebreide lunch, sportief dagje weg of behandeling in je favoriete schoonheidssalon? Dat kan bij Sweetdeal! Je kunt de deal direct via de site kopen. Sweetdeal is een groupbuyingsite: dit houdt in dat we alleen kortingen kunnen geven als een bepaald aantal kopers geïnteresseerd is in de aanbieding, en deze ook aanschaft. Een deal staat meestal 24 uur online. Iedere dag biedt Sweetdeal je een nieuwe aanbieding aan. Houd de site dus goed in de gaten! Let op! Er is ook een maximum aantal vouchers beschikbaar. Wees er dus snel bij en profiteer! Sweetdeal is een nieuwe aanbiedingssite van Wegener Media.

Op maandag In business Media Entertainment Lifestyle


13

Door Mark Koster, Maarten Bloem en Persis Bekkering

Column Mark Leenards

Veerkracht

e kans op een terugval van de beurzen, na het indrukwekkende herstel van afgelopen weken, lijkt levensgroot. Niemand had überhaupt gedacht dat de markten zo veerkrachtig waren, omdat prominente en minder prominente beleidsmakers steeds weer zout in de Europese wonden strooien. Drie zaken kunnen echter zorgen voor een voortzetting van het herstel. - Daadkrachtige oplossing Eurocrisis. Aankomend weekend ontmoeten de Europese leiders elkaar weer om nu echt definitief een einde te maken aan de onzekerheid rondom de schuldenproblematiek. Zeker drie eerdere pogingen daartoe mislukten, maar beleggers hebben schijnbaar nog vertrouwen in de daadkracht van politici, getuige de koerswinsten afgelopen week. Ze negeren daarmee de waarschuwende woorden van objectieve analisten dat de oplossing niet bestaat. - Positieve bedrijfscijfers. De kans op meevallende resultaten is vrij groot, omdat analisten de afgelopen maanden massaal hun verwachtingen naar beneden hebben bijgesteld. Terughoudende vooruitzichten voor 2012 kunnen echter alsnog roet in het eten gooien. Het valt te hopen dat beleggers wat meer gaan focussen op de sterke balansen van

D

Het Nederlandse honkbalteam viert de overwinning op het WK in Panama. AFP

‘Honkballers moeten hopen op het Barney-effect’ #Honkbal

Na de wereldtitel gloort voor de Nederlandse honkballers nu ook commercieel succes. Sportmarketeer Bob van Oosterhout: ‘Zo’n titel achter je naam is een goede impuls.’ Stefan Vermeulen/Follow The Money Amsterdam

Rob Cordemans, Jonathan Schoop, Rachid Engelhardt en hun ploegmaten zijn de mannen van het moment. Het behalen van de wereldtitel, zondag, biedt de tot voor kort vrijwel onbekende honkballers eindelijk een kans om ook commercieel eens met de grote jongens mee te doen. ‘Het bedrijfsleven kijkt met interesse toe wanneer je zo’n titel binnenhaalt’, legt sportmarketingdeskundige Bob van Oosterhout uit. ‘Voor de honkbalbond is dit dé kans om de contacten met het bedrijfsleven ver-

der omhoog te stuwen. De bond zou de marketing moeten professionaliseren en hopen dat er commerciële partijen opstaan die de sport verder willen brengen. Zoals Aegon ooit in het schaatsen heeft gedaan, en Rabobank in het wielrennen.’ Want ook in een kleine sport als honkbal valt het succes te verzilveren, zegt Van Oosterhout. Kijk maar naar darter Raymond van Barneveld. De titels die de corpulente pijltjesgooier sinds eind jaren negentig binnensleepte maakten van darts in Nederland een professionele sport. Van Oosterhout: ‘Daar moeten de honkballers ook op hopen: het Barney-effect.’ Welke bedrijven hun geld op honkbal zouden willen zetten? ‘Dat vind ik moeilijk te zeggen’, aldus Van Oosterhout. ‘Misschien in Nederland gevestigde Amerikaanse bedrijven, of bedrijven die zich op de VS richten.

Honkbal wordt toch vaak met Amerika geassocieerd.’ Het verzilveren van het succes zou dan wel vooral collectief – dus via de bond – moeten gebeuren, denkt Van Oosterhout. Voor een honkbaltopper als Cordemans zit een rol als de nieuwe Wesley Sneijder of Sven Kramer, met een trits aan lucratieve persoonlijke sponsorcontracten, er helaas niet in. ‘Je hoort nu iedereen roepen dat ‘we’ wereldkampioen zijn. Maar individueel zijn de spelers nog steeds vrij onbekend. Daarom zie ik bedrijven hier niet snel een honkballer als merk adopteren.’ Maar dat gemis wordt voor veel spelers vermoedelijk op sportief gebied wel goed gemaakt: ‘Ze kunnen nu zeggen dat ze world champion zijn. Daar zijn honkbalclubs in de VS erg gevoelig voor. Zo’n titel achter je naam kan een goede impuls zijn voor nieuwe en betere contracten.’

beursgenoteerde ondernemingen. Mede daardoor ligt het aantal overnames nog steeds relatief hoog. - Meevallende economische cijfers. Nu wederom blijkt dat de Amerikaanse economie niet zomaar wegzakt in het Europese moeras, zullen beleggers van tijd tot tijd verheugd reageren op meevallende macro-cijfers. Helaas zijn de Amerikaanse problemen rondom die thema’s net zo structureel als de Europese problemen. Als al deze zaken tegelijkertijd optreden en de rente op Italiaanse obligaties wat afneemt (of liever nog: als Berlusconi aftreedt), dan kan er een heuse eindejaarsrally ontstaan. De kans hierop lijkt klein en daarom moet er rekening worden gehouden met een tijdelijke terugval. Of misschien zijn de beurzen veerkrachtiger dan iedereen denkt.

Mark Leenards is fondsmanager van het SBS Global Equity Fund.

L’Oréal-erfgename verliest controle

Bellen in het vliegtuig, bij Branson kan het

Parijs Het is een rechtszaak die al jaren duurt. L’Oréal-erfgename Liliane Bettencourt, een van de rijkste dames van Frankrijk, wil niets met haar dochter te maken hebben en wil haar pecunia ook niet met haar delen. Een rechter heeft nu toch besloten dat de 88-jarige miljardair niet meer in staat is zelf te beslissen over haar financiën. Haar dochter krijgt controle over de creditcards.

Londen ‘Schakelt u allemaal uw elektronische apparaten en telefoons uit.’ Dat zinnetje hoor je niet meer als je met een vliegtuig uit de Virgin-vloot van Richard Branson vliegt. De tycoon gaat vanaf mei 2012 het bellen vanuit een vliegtuig gewoon lekker toestaan. Het zou allemaal kunnen door nieuwe technologie. Die passagiers overigens ook in staat stelt te mailen vanuit hun te krappe stoel.

Persis Hilton Voor Dexia-man is 70.000 euro een schijntje

Schijnheilige oud-premier en Jort Kelder in een muziekclip ean-Luc Dehaene, oud-premier van België, dacht vorige week een genereus gebaar te maken. Als voorzitter van het in problemen geraakte Dexia maakte hij bekend dit jaar van zijn loon af te zien. Even daarvoor had de Belgische regering de bank met staatssteun gered en Dehaene verklaarde zich solidair met ‘de velen die aan de crisis verloren hebben’. De 70.000 euro die hij dit jaar zou verdienen beliefde hij niet. Maar vervelend voor Dehaene: De Standaard ploos daarop zijn totale inkomsten uit, en ontdekte dat hij nog altijd rijkelijk beloond wordt. Als commissaris bij onder meer Umicore, Lotus

J

Bakeries en AB InBev pakte Dehaene vorig jaar zeker 300.000 euro. Bij die laatste heeft hij bovendien nog ruim 2,1 miljoen euro aan opties te verzilveren. Ander RTRS beroerd detail: Dehaene is door de UEFA juist aangewezen als de man die het casinogedrag bij Europese voetbalclubs moet stoppen.

Internetliedje zonder succes Joehoe, allemaal even kijken: Jort samen in een muziekclip met zijn voor-

malige zakenpartner Michiel Frackers, Hyves-oprichter Raymond Spanjar, schrijver Arjen Lubach, mensenmens Hanna Verboom en Milli Vanelli playback-icoon Fabrice Morvan. Het nummer, geproduceerd door Frackers, die er vermomd in optreedt, blijkt een meezinger met de titel: The Night of the Capibara. Hoewel website Flabber, een investering van amateurartiest Frackers, al een poging deed om de remix te pluggen, is het er nog niet van gekomen. Ons oordeel: die clip, check YouTube, is bijna net zo briljant als alle internetprojecten van Frackers en bijna net zo succesvol.

BEL NU: DE LEKKERSTE TIENERS LIVE (18+)

(0,8pm)

0906-906.906.0 AMATEURTJES ZOEKEN JOU! Bel LIVE! 0906-0145

Lijstjesnieuws

Geen boek over Amy

Doutzen en haar eigen merk

Caro Emerald, Do, Racoon en nog een stel artiesten luiden op radio en televisie het jaar uit met de concertversie van de Top 2000.

De vriend van wijlen Amy Winehouse heeft een miljoenenaanbod om een boek te schrijven afgewezen. Reg Traviss houdt privé liever privé.

Het Friese topmodel Doutzen Kroes heeft in Duitsland haar eigen merk Repeat by Doutzen gelanceerd. Het is kasjmier wat de klok slaat.

14


We hebben dagelijks 50 techneuten aan het werk. Mario Moretti Polegato Schoenentycoon

#Geox Hoe overleven we de crisis?

De drie lessen van schoenentycoon Mario Moretti Polegato. ‘Creativiteit, patenten en universiteiten.’

Een Noord-Italiaanse Steve Jobs

Mark Koster Montebelluna

Uit een kastje in zijn kantoor trekt hij een leren tas ter grootte van groot etui. Hij ritst het open, en pakt er een model van een schoen uit. Hij toont de binnenvoering, met daarin een ingenaaid waterafstotend, zweetlucht afvoerend membraan. ‘Hiermee hou je altijd droge voeten. Perfect in Nederland’, knipoogt hij. ‘Ook hier hebben we patent op gekregen’, verkoopt hij zijn laatste innovatie. Mario Moretti Polegato (58) is president-directeur van schoenenimperium Geox, maar hij is nog steeds ook een uitvinder. De man, die in 17 jaar tijd een wereldrijk opbouwde met een schoen met een zool die zowel water afstoot als zweetvoetlucht afdrijft, is een van de meest innovatieve entrepreneurs van Europa (geldzender CNBC kroonde hem zelfs tot innovator van het jaar 2010). Eigenlijk zou hij in de wijnboerderij van het familiebedrijf hebben moeten arbeiden, maar het liep anders. Polegato werd op eigen kracht een van de rijkere mannen van Italië en een veelgevraagde spreker. ‘Geox is een combinatie tussen technologie en Italiaanse fashion’, zegt hij. ‘Met een pionierspositie.’

Wijngeslacht Zijn verhaal is een sprookje van Steve Jobs-achtige proporties. Bescheiden: ‘Mijn stelling is dat een merk een verhaal, een goede geschiedenis, moet vertellen. Zeker in deze tijd.’ En goede geschiedenissen vertellen, vooral zijn eigen levensverhaal, doet hij graag, op universiteiten, op managerconferenties, en aan MSM, die door hem werd uitgenodigd. Het Geox-epos begint in 1992. Op een wijnconventie in gokstad Reno in Nevada bedenkt deze telg uit een wijngeslacht dat hij geen zweetvoeten meer wenst te krijgen als hij door de nabijgelegen woestijn wandelt. Polegato, zelf afkomstig uit het koelere Noord-Italiaanse Montebelluna, prikt met een Zwitsers zakmes een paar gaten in de zolen van zijn witte Nikes (in de Geox-fabriek in Montebelluna staat de rechterschoen nog altijd in een glazen kast) en begint te broeden. ‘Dat was de basis van waaruit alles begon’, zegt de jurist. Drie jaar lang trekt hij met het revolutionaire zoolpatent langs mondiale schoenenhuizen, maar niemand ziet iets in de noviteit. ‘Op een gegeven moment ben ik het zelf gaan doen.’ Wat begon met vijf man en met een lening van een half miljoen euro, is inmiddels uitgegroeid tot een internationaal beursgenoteerd imperium met een omzet van bijna 900 miljoen euro, dat emplooi biedt aan 30.000 werknemers in onder meer India, China en Oost-Europa. Geox exploiteert wereldwijd 177 winkels. De schoen met de mysterieuze zool is niet langer de enige melkkoe. Ook jassen met zweetabsorberende

Mario Moretti Molegato, topman van Geox: ‘Een merk moet een goede geschiedenis vertellen.’

Proefkonijn

Vettel en Geox

membranen, een kledinglijn voor kinderen en een schoenenfashiontak voor vrouwen, ontworpen door Patrick Cox, stuwen de inkomsten op.

Keurige das Geox, het imperium van de waterproof schoenen met de ademende zolen, is sponsor van de Formule 1-ploeg van Sebastian Vettel en de wielerploeg van oud-Tourwinnaar Carlos Sastre. De sporters zijn ook proefkonijnen. Topman Polegato: ‘Als je de Tour rijdt of in de regen start bij een grand prix wil je graag droge voeten houden.’

Overal is het crisis, maar Geox drijft gestaag verder op de conjuncturele golven. ‘We moeten deze recessie, die vooral een vertrouwenscrisis is van consumenten, zien door te komen en dan weer innoveren.’ De man, die er in zijn combinatie met keurige das, eerder uitziet als een hoogleraar klassieke talen dan als een zakenman, komt met drie levenslessen voor de toekomstige generaties. ‘Creativiteit is een eerste vereiste om iets te starten, maar een goed idee alleen is niet voldoende als je je hersen-

spinsels niet vastlegt’, zegt hij. Zelf bezit hij dertig patenten. ‘Dus we kunnen nog even voort’, zegt Polegato, die vandaag zonder bril (die hij ook zelf ontwerpt) tegenover ons zit. Maar ook dat is nog geen garantie tot succes. De Italiaan wijst op permanente educatie als sleutel tot een welvarend bestaan: ‘Italianen maken de beste koffie, maar Amerikanen verkopen het, omdat zij innoveren met slimme marketingstrategie.’ Polegato, zelf parttime hoogleraar, heeft samenwerkingsverbanden gesloten met de universiteiten van Padua, München en met een technologie-instituut in Trondheim. ‘Wij investeren in goede managers en in design. We hebben dagelijks vijftig techneuten aan het werk.’

De geduldige investeringstactiek blijkt profitabel. Wie de fabriek van Polegato doorkruist, op enkele honderden meters van het hoofdkantoor, bevindt zich in een researchlab. Medewerkers in witte jassen testen de weerbaarheid van zolen, bevoelen membranen op waterbestendigheid en rekenen de optimale plakfactor van lijm uit in een oven. Polegato heeft niettemin een zorg. Geox is een merk dat vooral in Nederland een ‘gezondheidsprofiel’ heeft, waar dat in Italië (in de winkel in Montebelluna zien we langbenige brunettes met gracieuze stiletto’s passen) steeds meer bij de afdeling fashion wordt ingevoerd. ‘We zoeken een nieuw pand in de Kalverstraat. Heb jij een idee?’

Seagal gaat de grens bewaken

Depp-film gaat nu toch door

Brad en Jen een stelletje?

Actieheld en idioot Steven Seagal gaat de grens van Texas bewaken. Veel inwoners van Mexico proberen daar de VS binnen te komen.

De film Lone Ranger met Johnny Depp wordt toch gemaakt. Eerder was er te weinig geld. Het budget is nu 250 in plaats van 200 miljoen dollar.

Bradley Cooper en Jennifer Lopez zouden een stelletje zijn. Zo beweert in ieder geval een bron tegenover TMZ.com.


Oorlog is een gevoelige aangelegenheid.

Lezen

Vladimir Makanin Russische Tsjetsjenië-chroniqueur

Dvd Those who kill

De seriemoordenaar heeft het gedaan Dirk Koppes en jaar geleden zou ik deze recensie begonnen zijn met de verzuchting dat je een grotere kans loopt om de jackpot van de Staatsloterij te winnen, dan om in Scandinavië een seriemoordenaar tegen het lijf te lopen. Al zou je uit de lokale thrillers en televisieseries een ander idee kunnen krijgen. Na de slachtpartij van Anders Breivik in Utoya gaat die aloude redenering niet meer op, al zullen fijnslijpers betogen dat het in Breiviks geval om een massamoordenaar gaat. Hoe dan ook, in de vorige week op dvd uitgebrachte Deense televisieserie Those who kill vliegen de seriemoordenaars in alle soorten en maten de kijker om de oren. Een speciale eenheid van de Kopenhaagse politie richt zich op deze misdadigers, waarbij rechercheur Katrine Ries Jensen met forensisch psychiater Thomas Schaeffer een hecht team vormt. Zij is een Hellen Mirren-achtige verschijning op jongere leeftijd, die de nodige klappen van het leven heeft gekregen (zoals misbruik door een stiefvader). Thomas’ broer heeft zelfmoord gepleegd, hij compenseert zijn toenmalige onmacht door iets te veel zijn best te doen om het brein van de seriemoordenaars te begrijpen. In vijf anderhalf uur durende afle-

E

veringen jaagt het tweetal op elke denkbare mensenslachter. Dat ze in Denemarken gewend zijn krimi’s in beeld te brengen, merk je aan de gelikte vormgeving (modieuze sepiatinten) en de gepolijste scenario’s. Daarin schuilt direct het gevaar bij Those Who Kill. Zelfs met slechts vijf afleveringen van het eerste seizoen komt de serie te geroutineerd over. Het tweetal boevenjagers heeft de vereiste tegenslag doorgemaakt, maar Katrine en Thomas maken geen echte ontwikkeling door in de serie. Bovendien komen de verhalen nogal uit de standaard seriemoordenaarsscenariofabriek. Nergens zien we iets specifieks dat alleen in Kopenhagen had kunnen gebeuren.

Uit & thuis

15

De waanzin die oorlog heet #Tsjetsjenië

In zijn roman Asan geeft Vladimir Makanin een gruwelijk lachwekkend portret van het Tsjetsjeense conflict, waarbij het lachen je vergaat. Dirk Koppes Amsterdam

‘Een ogenblik voelde ik me een buitenlander: ik ben ik, maar binnen hun duizendjarige bazaar, binnen de duizendjarige realiteit van de bergen. Op een vreemde bazaar, op de vreemde grond.’ Ik is hier de Russische majoor Aleksander Zjilin, sjoemelaar pur sang, die een militaire opslagloods beheert en zodoende handelt met vriend en vijand. Het liefst de vijand, want dat levert het meeste geld op voor zijn nieuwe nog te bouwen datsja (met een extra verdieping erop, de zogeheten ‘dikke lul’). De tegenstanders in de roman Asan

met hun duizendjarige bazaar zijn de Tsjetsjenen, koppige bergbewoners die zich blijven verzetten tegen de Russische indringers. Het lijkt of Aleks en de bergboeren verstokte vijanden zijn, maar iedereen communiceert in rap Russisch met elkaar en ontziet elkaar in deze moeilijke tijden. Dus krijgen de Tsjetsjenen van Zjilin benzine, kerosine en zelfs wapens geleverd. Als alles maar in balans blijft, redeneert Zjilin, want ‘oorlog is een gevoelige aangelegenheid’.

Kneuzen Grootheden als Joseph Heller hebben in het verleden overtuigend de waanzin die oorlog heet op papier gezet. De Rus Vladimir Makanin weet in zijn prijswinnende roman Asan deze spottende traditie vlekkeloos te vertalen naar het Tsjetsjeense hier en nu. Waarbij beide partijen door Makanin als even erbarmen oproepende

kneuzen worden neergezet. Al in het begin van Asan arriveren stomdronken piepjonge dienstplichtige Russen te Grozny, waar ze zichzelf al kotsend en met hun blote achterwerk uit een legertruck hangend belachelijk maken. De legertop handelt wereldvreemd, terwijl aan de andere kant de Tsjetsjeense ram-neukende idioten alleen maar goed zijn in het leggen van hinderlagen. Auteur Makanin (1937) is een van de weinige schrijvers uit het Sovjettijdperk die hun geloofwaardigheid hebben behouden en geroemd worden als klassieke schrijvers in de 21e eeuw. Met Asan knikt hij respectvol naar Oorlog en Vrede van Tolstoj. Helaas haalt hij dat niveau niet. Hoezeer het personage ‘Sasja’ Zjilin ons lezers ook boeit, de roman ontbeert een dwingend plot dat ons naar de laatste pagina jaagt. Asan is net zo verbrokkeld als een echte oorlog. En net zo briljant en saai.

Elsebeth Egholm Those who kill Amusante collectie seriemoordenaars in sepiakleuren Plotstructuur volgens het boekje ‘hoe-maak-ik-thriller’

Aladdin wil Arabische Anne Frank als boek

Museum brengt Jan Cremer in online expo

Amsterdam Het werk van Anne Frank moet als boek in het Arabisch en Perzisch worden verspreid. Dat vindt Anne-Marie Revcolevschi, voorzitter van het Unesco-project Aladdin, een Franse organisatie die de herinnering aan de Holocaust levend houdt. Het boek is al wel te downloaden in beide talen. Nu is het project op zoek naar uitgevers.

Den Haag Het Letterkundig Museum brengt de schrijver Jan Cremer naar een nieuw niveau met een online expositie. De onconventionele schrijver kwam met Ik Jan Cremer in 1965 de literatuur binnen. Zijn roman markeert de overgang van de brave jaren vijftig naar de rebelse jaren zestig. Op de online expositie kan door zijn manuscript gebladerd worden.

Eerste Nederlander wint Boekenvak doet mee in EU Prijs voor Literatuur Maand van Geschiedenis Amsterdam Auteur Rodaan Al Galidi heeft als eerste Nederlander de Europese Unie Prijs voor Literatuur gewonnen voor zijn roman De autist en de postduif. De van oorsprong Iraakse auteur krijgt 5.000 euro en de kans om zijn werk in andere talen te laten vertalen. Al Galidi ontvluchtte Irak omdat hij niet in militaire dienst wilde en vroeg hier in 1998 asiel aan.

Amsterdam In de Maand van de Geschiedenis doet het boekenvak ook mee. Zo brengen boekenwinkels Libris en Selexyz de Maand van de Geschiedeniskrant uit. Veen Magazines publiceert het themaboek van Fik Meijer over Rome. Tijdens de nacht van de Geschiedenis op 22 oktober reikt juryvoorzitter Agnes Jongerius de Libris Geschiedenis Prijs uit.

Britse Literature Prize bekroont wél literatuur

Algerijnse schrijver wint Duitse Vredesprijs

Amsterdam Britse uitgevers en literaire agenten starten een nieuwe literaire prijs uit protest tegen het weinig literaire gehalte van de Man Booker Prize. De Literature Prize bekroont boeken op hun literaire kwaliteit en niet op leesbaarheid. Nu is alleen The Sense of an Ending van Julian Barnes een waardige winnaar tussen de laatste zes van de Booker Prize.

Frankfurt De Algerijnse schrijver Boualem Sansal heeft zondag de Duitse Vredesprijs gewonnen op de jaarlijkse boekenbeurs in Frankfurt. De 62-jarige Sansal schrijft over het moslimfundamentalisme in zijn land. De schrijver ontving de prijs voor zijn strijd voor de vrijheid van woord, cultuur en religie in Algerije. Zijn boeken zijn verboden in eigen land.

Russische dienstplichtigen in Tsjetsjenië. AFP

Thriller De Afrekening

Bankiers zijn de favoriete schurken van het nieuwe millennium Dirk Koppes n zeven jaar zeven thrillers produceren: Michael Robotham heeft geen last van schrijfblokkades. Misschien ging het de Australiër zelfs te makkelijk af, want hij besloot om in nieuweling De Afrekening radicaal het roer om te gooien. Tot nu toe was vooral Londen het decor voor zijn psychologisch verfijnde verhalen rond aan enge ziekten lijdende oude mannen. In De Afrekening sleept Robotham de lezer via Bagdad, Washington en Londen de hele wereld over. Een internationale actiethriller in de traditie van Ludlum en Fleming, met een fikse scheut financiën. Voormalig economisch verslaggever Robotham liet zich inspireren door de Bagdad-affaire, toen de Amerikaanse overheid 12 miljard dollar aan

I

bankbiljetten naar Irak verscheepte om vervolgens 9 daarvan ‘kwijt te raken’. In dezelfde periode zochten diverse door faillissement bedreigde banken hun heil in het witwassen van drugsgelden. 352 miljard, aldus de VN. Als uitgangspunt een goudmijn voor elke thrillerschrijver. In De Afrekening komen een moedige verslaggever en zijn VN-liefje in Irak de Bagdad-bankbiljettenroof op het spoor en vinden aansluitend allerlei terroristische connecties. Dus jaagt een huurmoordenaar ze het land uit naar Londen. Daar start plotlijn twee: de Mersey Fidelity bank heeft allerlei schimmige zaakjes uitgehaald om de crisis van 2008 te overleven. De familiebank groeit zelfs uit tot rolmodel van de financiële sector. Als een zoon van de eigenaren open kaart wil spelen over de fraude, vallen er vele lijken. Robotham gunt de lezer geen tijd om

over de onwaarschijnlijkheid van zijn plot na te denken. Maar dankzij de ultrakorte alinea’s en botte dialogen is De Afrekening perfect voor een winterstrandvakantie.

Michael Robotham De Afrekening True crime muteert in een actiethriller Karakters net zo plat als een dollarbiljet

Hommage werk Nescio

Drie op een rij

Chinese opmars

De 50e sterfdag van schrijver Nescio wordt herdacht met een facsimile-editie van zijn drie verhalen Dichtertje - De Uitvreter - Titaantjes.

Pearson, van de Penguin Books, is voor de derde keer de grootste uitgever ter wereld, zo bleek tijdens de Boekenbeurs in Frankfurt.

Opvallend tijdens de Boekenbeurs is de opmars van Chinese, Braziliaanse en Russische boekenfirma’s. Ook educatieve boeken doen het beter.

16


Dagelijks wordt gemiddeld 10 tot 200 keer tegen je gelogen.

Uit & thuis Video gids

Kung Fu Panda 2 voor volwassenen

VideoVolt Herbert Blankesteijn

Elke dag de beste video’s van het web

#DownloadvandeDag

Animatiefilms zijn over het algemeen niet de beste films om te downloaden. Ten eerste moet je niet zo krenterig zijn en met je kind gewoon naar de bioscoop gaan. Ten tweede gaat het juist om de mooie beelden en doet een vage cameraopname zo’n film dus geen recht. Maar als je dan per se een animatiefilm thuis wil kijken, bijvoorbeeld omdat je geen zin hebt om in de bios tussen de kinderen te zitten, zorg er dan in ieder geval voor dat het bestand topkwaliteit is. Kung Fu Panda 2 bijvoorbeeld. Nadat we het maanden moesten doen met een cam-versie waarbij een flink deel van het scherm buiten beeld viel,

Klassiekers door mondiaal orkest de camera scheef stond tijdens de opnamen en het bestand te klein was, is er nu eindelijk een goede kopie van de dvd. Prima om thuis te kijken, maar het is natuurlijk geen 3D-versie en niet Nederlands gesproken. Dus met een kind zul je alsnog naar de bioscoop moeten. Jorien Beukers

Geen cent te makken #Teruggevonden Dat René Froger eens een maandje op bijstandsniveau ging zitten om te kijken hoe dat nou is, arm zijn, is natuurlijk heel aardig. De titel Effe geen cent te makken was goed gekozen. Dat effe, daar ging het om. Je begrijpt, in de serie Geen cent te makken is het andere koek. De mensen die hierin aan bod komen hebben nooit geld. Een alleenstaande moeder met vijf kinderen die niet uitkomt met 2.800 euro per maand of een depressieve alleenstaande dertiger van wie het inkomen halveerde. De serie werd tegelijk met de realitysoap van de Frogers uitgezonden, en biedt een zeer openhartige kijk in de huishoudboekjes van de gezinnen. Tragisch

wanneer papa’s exclusieve U2-collectie verpatst moet worden op Marktplaats om van de schuld af te komen. Ook interessant om je eigen huishoudboekje er eens naast te leggen. Een stuk praktischer in elk geval dan de fictieve situatie van de Frogertjes. Pamela Wilhelmus

De Pers digitaal Twitter Volg De Pers op Twitter: twitter.com/De_Pers Facebook Word vriend van De Pers: facebook.com/DePers Hyves Krabbel De Pers: dagbladdepers.hyves.nl PressReader Lees de krant met de app PressReader

#Muziek Producer Mark Johnson reist de wereld rond met een ruwe versie van een liedje en laat in verre streken muzikanten hun partij bij dat liedje spelen. Eenmaal thuis verwerkt hij tientallen individuele bijdragen tot een schitterend geheel. De nummers die hij kiest zijn meestal klassiekers, zoals Stand By Me, Sitting on the Dock of the Bay, Higher Ground (met de Nederlander Clarence Bekker) of One Love. De muzikanten – Joost mag weten hoe hij ze vindt in Jamaica of Japan – zijn top. Ze spelen de westerse hits veelal op instrumenten uit hun eigen cultuur. De video-opnamen zijn met zorg gemaakt, vaak in de open lucht met prachtige achtergronden vol couleur locale. Mark Johnsons initiatief, Playing for Change, is in 2004 begonnen. Er zijn verschillende cd’s en een dvd verschenen. Of dit echt tot verandering leidt staat te bezien, maar dat internationa-

le samenwerking prima resultaten kan opleveren, toont hij zeker aan. Er zijn tot nu toe 53 glanzende video’s verschenen op Playingforchange.com. Daar is ook een winkel, een blog en informatie over de locaties en hoe een mens kan meedoen of meehelpen. Op de laatste video, vorige week ver-

schenen, spelen nu eens niet muzikanten uit alle windstreken, maar 75 Colombianen. Ze spelen La Tierra Del Olvido (Het vergeten land), een oproep tot eendracht in deze door misdaad en oorlog verscheurde natie.

Ontslag nemen in stijl

Herken de leugenaar

Getob over relaties, seks & dood

#Reportage Joey werkt in een hotel waar hij naar eigen zeggen waardeloos wordt behandeld. Of dat waar is of niet – wat maakt het uit. Hij heeft besloten ontslag te nemen en doet dat op een manier die de manager én de kijker zal bijblijven. Je zou haast hopen nog eens een kutbaan te krijgen, om ook zo te kunnen vertrekken.

#Lezing Pamela Meyer is een expert op het gebied van leugens. Tegen een gemiddeld persoon wordt dagelijks tien tot tweehonderd keer gelogen. En zelf liegen we natuurlijk ook elke dag. Er zijn leugens om bestwil en geniepige, destructieve leugens. Ogen, ademhaling, houding en andere lichaamstaal verklappen de waarheid.

#Animatie Tales of Mere Existence is een tekenfilmserie met een altijd tobbende studentikoze hoofdpersoon. Hij worstelt met vrouwen, met trendy zijn en met zijn toekomst. Meestal wordt een mismoedig verhaal verteld (‘Het uitmaken met je vriendin in 64 stappen’) dat door herkenbaarheid uiterst grappig wordt.

00:03:19

00:18:51

00:13:12

00:15:02

Bekijk de video’s op depers.nl/videovolt Nieuws gemist? Volg het laatste nieuws op www.depers.nl

Inpakken en wegsturen Haal je enveloppen en Postpakken bij het Postkantoor.

NU MET GRATIS POSTSTICKERS OP=OP!


Straks gooien ze nog een roze bh in de aanbieding.

Uit & thuis

Hanny van der Kooij

WIN! DEZE WEEK:

ZWEEDS RAADSEL:

Woordzoeker komt geheel uit de koker van Goliath. De spelers staan rond het speelbord en draaien de ring naar het volgende woord. Wie dat woord als eerste vindt, knijpt in de geluidstotem en legt zijn gekleurde lenzen op de letters. Zorg dat je de meeste woorden vindt en dat jouw kleur lenzen het bord in zijn greep houdt.

! "

#

Dwarsboom je tegenspelers door woorden van andere spelers te kruisen, zodat zij hun fiches moeten verwijderen. Van begin tot eind kunnen de kansen keren. Van het spannende familiespel bestaat ook een uitbreidingsset met twintig nieuwe thema's.

Aantal spelers: 2-4, leeftijd: vanaf 7 jaar, speelduur: ± 30 minuten

Voor meer informatie: www.goliathgames.nl/familiespellen

WIN! VANDAAG:

Maak 5x kans op een puzzelpakket van Sanders!

3

4

5

6

METSELBŸ A---V-OGEVREESD A-L-N--ZEE-META Ÿ-U-I-RNAGENOEG E-E---INULSTAND

Cryptogram

4 6 3 8 5 2 1 9 7 5 1 2 7 6 9 4 3 8 7 8 9 1 3 4 6 5 2 1 2 6 3 4 7 9 8 5 3 7 5 9 1 8 2 4 6 8 9 4 5 2 6 3 7 1

Sudoku (vorige week dinsdag)

2 5 1 4 8 3 7 6 9

T&O

9 3 8 6 7 1 5 2 4

6 4 7 2 9 5 8 1 3

OPLOSSINGEN

CRYPTOGRAM Horizontaal: 1. Opbouwend insect (8); 4. Bang van de gevers (8); 6. Zoveel tijd heeft men om erin te duiken (3); 7. Dat meisje is brandbaar (4); 9. Haast die er achterzat (8); 10. Waardeloze houding? (8). Verticaal: 1. Is verzuren toegestaan in deze opslagplaatsen? (9); 2. Net zo negatief is het ook al niet (7); 3. Hierin gestuurd met een kluitje in het riet (3); 5. Zijstuk van een muziekinstrument (7); 8. Die vervoert het schoon (5).

BEL 0909-5010701 OF SMS NAAR: 3553

4 3 1 5 6 2

2

Zweeds raadsel -F-S--R-LOEI-EL -A-MAGGI Mini-sudoku AMA-T-UV 5 1 2 6 3 4 -E-HALLO 3 4 6 1 2 5 ANTI-OIR 6 5 3 2 4 1 -C-GREEN 1 2 4 3 5 6 JOCH-PRO 2 6 5 4 1 3 PLICHT

1

Lezerscolumn Hanny van der Kooij

Voor 24 personen het spel Woordzoeker t.w.v. € 20,99

ZO DOET U MEE Om kans te maken op dag- of weekprijs belt u het sleutelwoord van het Zweedse raadsel door naar 0909-5010700 (À 0,60 per gesprek). Of SMS: PERS <spatie> uw oplossing naar 3553 (À 0,60 per ontvangen bericht excl. de kosten voor het gebruik van uw mobiele telefoon). De lijst met winnaars staat op www.puzzelland.com/depers

© Puzzelland/Leen Groeneveld

1

4

2

3

6

7

SUDOKU 4 9 A 3 6 1 4 8 2 6 4 6 5 B 3 1 2 9 8 2 6 3 1 1 5 2 7 5 3 4 C 7 9 1 5

5

8

9

10

SPEEL ONLINE EN WIN! www.puzzelland.com/depers

17

A

B

Roze feest

et is één groot feest. Op de sportschool wordt me gevraagd in het roze te komen. Ik krijg een puzzelboekje in de bus waarmee ik de prachtigste prijzen kan winnen. Ik kan meedoen met een fotowedstrijd, uitgeschreven door een bekend cosmeticamerk. In het winkelcentrum is een ladies night, in het roze verschijnen graag. Ik kijk in m’n kast en word een beetje treurig. Ik heb geen roze kledingstukken. Nu kan ik niet naar de ladies night en de sportschool en dat terwijl bewegen juist zo belangrijk is. Belangrijk om borstkanker te voorkomen. Eén op de negen vrouwen krijgt ermee te maken en dat is de reden om er aandacht voor te vragen en wel op een manier waarop je die zo gewenste aandacht krijgt van vrouwen. Men heeft bedacht dat vrouwen een beetje dom en oppervlakkig zijn. Het niveau van aandacht trekken moet je dus daarop aanpassen. Hebberigheid, uiterlijkheden, laten vrouwen nou daarom bekend zijn. Koop een roze telefoon, een roze geluks(!) armbandje, een roze agenda. En ze houden ook wel van feestjes waarop je uitgedost moet verschijnen en waarbij je prijzen kunt winnen.

H

Ik wil mijn eigen sekse niet afvallen, maar zouden alle vrouwen die meedoen aan de festiviteiten wel weten waar het om draait? Dat je minstens vijf jaar in onzekerheid leeft? Dat je wereld op z’n kop staat? Dat het gaat om een ziekte waar je dood aan kunt gaan? Ieder jaar wordt bij 12.000 vrouwen borstkanker ontdekt. Bijna 82 procent van de vrouwen met borstkanker overleeft de ziekte. Maar met hoeveel angst en verdriet gaat dat gepaard? Hoe staat het erna met je vertrouwen in je leven en je lijf? Zit je dan te wachten op al dat roze, roze, roze? Ik zou kotsmisselijk worden van die kleur en de blije gezichten die daarbij horen op al die feestjes. Ik zou al dat roze uit mijn kledingkast verwijderen, want dat zou mij constant herinneren aan die rotziekte. Straks gooien ze nog een roze bh in de aanbieding. Ik zou er niet raar van opkijken.

Uw column in De Pers? Stuur uw pennevrucht (maximaal 350 woorden) naar mijncolumn@ depers.nl

Het weer Vandaag en morgen

Grijs en kil

C

Selectie tijdelijke OV wijzigingen: Een uitgave van Mountain Media BV Adres Anthony Fokkerweg 61 - 3 1059 CP Amsterdam Tel: 020 - 3460560 Fax: 020 - 3460596 Website www.depers.nl (behorende tot Wegener Media)

Distributie [email protected] 088-0131836

Spijkenisse (bus) T/m 22 oktober: Connexxion-lijnen 84, 101, 103, 111, 115 en 205. Halten De Ritte, Sternhoek, Lepelaarhoek, Centrum en Vredehofplein vervallen.

Sales [email protected] 088-0138801

Amsterdam (tram) T/m 21 oktober: GVB-lijnen 1, 2, 5, 13 en 17. Halte CS Tram Westzijde vervallen.

Uitgever Ben Rogmans

Waddinxveen (bus) T/m 4 november: Connexxion-lijnen 175, 187 en 675. Halten Sweelickhof en Kerkweg West vervallen.

Redactie [email protected] 020-3460550

Hoofdredactie Jan-Jaap Heij, Alain van der Horst

Marketing [email protected]

Art direction Koos Jeremiasse

Dagblad De Pers is een gratis kwaliteitskrant die wordt verspreid via NS-stations, Bruna-winkels, TNT Business Points en kantoren.

Meer op www.depers.nl/9292ov Onderweg? Bel 0900-9292 (€0,70 p/m) of kijk op mobiel.9292ov.nl

Door Peter Koch ©Comichouse Oosterbeek

Vandaag

Morgen

In de ochtend is het grijs en regenachtig, in de middag trekt de neerslag weg. Later kunnen vooral in de kustprovincies weer enkele buien ontstaan. Er staat een matige (zuid) westenwind. Het wordt gemiddeld een graad of 13.

Nederland bevindt zich morgen in koude, polaire lucht en het wordt dan ook een kille herfstdag. Vooral in de kustprovincies komen buien voor, soms met hagel of onweer. Het wordt niet warmer dan 13 graden.

18


Het verbaast me niets dat Eriksen een moeilijk jaar heeft. Frank de Boer Trainer Ajax

Herstellen in ballenknijpers

De Boer gelooft in talenten #ChampionsLeague

Ajax begint vanavond aan deel 2 van de week van de waarheid. Grootste vraagteken: hoe begint het elftal aan de wedstrijd? Fokko Ebbens Zagreb

Daar sta je dan in je gele ballenknijper bij te komen op Takapuna Beach in Auckland. De Australische rugbyers James Horwill, Ben Alexander en Tatafu Polota-Nau trotseren de kou en de teleurstelling van hun nederlaag tegen Nieuw-Zeeland in de halve finale. Tijdens de herstelsessie nemen de Wallabies nog één keer het WK door en komen tot twee conclusies: 1) we waren niet goed genoeg en 2) aan de zwembroeken kan het niet gelegen hebben. FOTO: REUTERS

Coureurs geschokt door dood van Wheldon

Sneijder keert terug in selectie Internazionale

Las Vegas De coureurs in de IndyCar Series hebben geschokt gereageerd op de dood van Dan Wheldon. De Engelsman kwam bij een massale crash in Las Vegas om het leven. De Braziliaan Tony Kanaan liet zich kritisch uit over de agressieve rijstijl van sommige van zijn collega’s. ‘Eén fout van een coureur kan grote gevolgen hebben’, aldus Kanaan.

Milaan Wesley Sneijder maakt na enkele weken blessureleed weer deel uit van de selectie van Internazionale. De Nederlandse spelmaker kan vanavond tijdens de Champions Leaguewedstrijd tegen Lille zijn rentree maken. Trainer Claudio Ranieri heeft hem opgenomen in de groep van 21 spelers voor het duel met de Franse kampioen.

Doelpunt van Van Persie is record voor Arsenal

Elmont komt niet verder dan zilveren medaille

Londen Robin van Persie heeft met zijn razendsnelle doelpunt tegen Newcastle United historie geschreven bij Arsenal. De aanvoerder van de ‘Gunners’ trof al na 29 seconden doel, de snelste treffer ooit van Arsenal in de Premier League. Het record stond op naam van Marouane Chamakh, die vorig jaar na 38 tellen scoorde tegen Wolverhampton Wanderers.

Abu Dhabi De Nederlandse judoka Guillaume Elmont heeft gisteren op de Grand Prix in Abu Dhabi genoegen moeten nemen met zilver. De 30-jarige Rotterdammer was in de eindstrijd van de klasse tot 81 kilogram niet opgewassen tegen de Japanner Takahiro Nakai. Die schakelde zijn Nederlandse tegenstander uit dankzij een perfect uitgevoerde waza-ari.

Miralem Sulejmani weet het niet. Ajax begint de laatste weken steevast ongeconcentreerd aan een wedstrijd. Pas bij een fikse tegenslag is het elftal bij de les, beseft de vleugelspeler van de Amsterdammers. En dan is het vaak al te laat. Sulejmani: ‘Zaterdag – tegen AZ – werden we pas wakker na de rode kaart van Eyong Enoh. Terwijl we voor aanvang toch allemaal ‘klaar’ zijn voor de wedstrijd.’

Beleving Ook Frank de Boer tast in het duister. De slappe manier waarop zijn elftal de laatste weken aan wedstrijden begint, is niet de enige reden achter het puntenverlies van Ajax. Maar het is wel de oorzaak die de oefenmeester zijn selectie het meest kwalijk neemt. Aan scherpte en beleving mag het volgens hem nóóit liggen. De Boer: ‘Daar is moeilijk een vinger op te leggen. Je geeft het aan voor een wedstrijd. We hebben er individueel en in teamverband over gesproken. Je hoopt er dan achter te komen wat er

op dat moment in een groep omgaat.’ De thuiswedstrijd tegen koploper AZ (2-2) was deel 1 van een cruciale week voor de Amsterdammers. Deel 3 staat zondag op het programma, als Feyenoord Amsterdam bezoekt. Vanavond deel 2: het Champions Leagueduel met Dinamo Zagreb. Stiekem mikt Ajax nog steeds op overwinteren in de Champions League. Twee overwinningen op Dinamo Zagreb zijn dan een absolute vereiste. De hoofdtrainer denkt dat het mogelijk is. Ondanks de teleurstellingen van de laatste weken heeft De Boer vertrouwen in een goede afloop. Te veel hameren op wat er fout is gegaan, wil hij bovendien niet. Liever legt hij de nadruk op de positieve ontwikkelingen van de Amsterdammers, die er volgens hem wel degelijk zijn. De tweede helft tegen AZ bijvoorbeeld, waarin zijn spelers een 0-2 achterstand ongedaan maakten. ‘Die geeft aan dat we het wél kunnen. Ik ga ervan uit dat we dat allemaal beseffen.’ De Boer blijft ongekend zeker van zijn zaak: ergens in de lichamen van zijn pupillen sluimert een talent van ongekende omvang. Hij vergelijkt het huidige Ajax met zijn gloriedagen als voetballer, toen de Amsterdammers Europees nog een rol van betekenis speelden. Qua potentie ontlopen beide selecties elkaar niet zoveel,

meent De Boer. ‘Verschil is dat wij als team verder waren. Dat heeft meer met ervaring te maken.’ Dat de mogelijkheden van Ajax’ talenten op dit moment niet tot uiting komen is teleurstellend. Maar ook begrijpelijk. De Boer neemt Christian Eriksen als voorbeeld. Deens toptalent, geen twijfel over mogelijk. Maar de middenvelder heeft het dit seizoen moeilijk. ‘Dat verbaast me niets’, vertelt De Boer. ‘Dit maakt allemaal deel uit van een natuurlijk proces. Hij is jong, speelt pas bijna een jaar volledig in de eerste selectie van Ajax. Dan krijg je altijd te maken met ups en downs. Daar moeten we juist nu voorzichtig mee zijn. En Christian moet hier lering uit trekken.’

Garantie Vanavond kan en móét Ajax in Zagreb aantonen dat het lering heeft getrokken uit de laatste weken. Belangrijkste opdracht: scherp beginnen. Sulejmani benadrukt dat de spelersgroep op de hoogte is van de belangen van de wedstrijd tegen Dinamo. En De Boer heeft in de voorbereiding op het cruciale duel opnieuw aangegeven dat zijn elftal vanaf minuut één bij de les moet zijn. Een garantie is het niet, beseft hij. ‘Want op de een of andere manier is het de laatste weken ook niet gebeurd.’

Citaat

‘Ik heb er niet van kunnen slapen vannacht, ik was er echt even helemaal kapot van.’ Charlison Benschop in het AD over zijn gemiste kansen tegen Ajax

Haase en Rus zakken op wereldranglijst

Jeugdspelers massaal onder de clenbuterol

Rijswijk Robin Haase is twee plaatsen gezakt op de wereldranglijst. De beste Nederlandse tennisser staat nu op de 42e positie van het mondiale klassement. Hij ging vorige week in de eerste ronde van het toernooi van Shanghai onderuit tegen Kei Nishikori. Arantxa Rus, de beste Nederlandse tennisster, zakte ook twee plaatsen, naar naar de 83e positie.

Rijswijk Tijdens het wereldkampioenschap voetbal onder 17 jaar, dat afgelopen juli in Mexico werd gehouden, zijn 109 spelers positief bevonden op clenbuterol, meldde de FIFA gisteren. ‘Dit is een gezondheidsprobleem, geen dopingprobleem’, sprak een woordvoerder van de FIFA. In Mexico krijgen kalveren vaak clenbuterol toegediend.

Ajax bereidt zich voor op het Champions League-duel met Dinamo Zagreb. AFP

Honkbalteam krijgt mooi onthaal, op CuraÇao #Wereldkampioen

Op Curaçao zijn de spelers van het Nederlandse honkbalteam op de luchthaven in Willemstad met veel ceremonie ontvangen. Redactie sport Amsterdam

Een regeringsdelegatie op Curaçao ontving een groot gedeelte van de Nederlandse ploeg, die zaterdagavond na een 2-1 zege op Cuba wereldkam-

pioen werd. Een belangrijk deel van de spelers in is afkomstig uit Curaçao. Minister-president Gerrit Schotte stelde ‘zeer, zeer trots’ te zijn op de spelers. Samen met de vele honkbalfans op het eiland zei hij intens te hebben meegeleefd met de verrichtingen van het team in Panama. Schotte zei tegen de spelers dat ze wellicht niet beseffen hoe trots de eilandbevolking op het team is. ‘Vaak weten we zelf ook niet hoe goed we zijn.’

Volgens de premier staat Curaçao op de vierde plaats van landen die spelers in de Amerikaanse honkbalcompetities aanleveren. Momenteel worden er gesprekken gevoerd over de komst van een honkbalschool van de New York Yankees op Curaçao, aldus Schotte. In Nederland wordt het team pas gehuldigd als alle spelers beschikbaar zijn. ‘En dat gaat voorlopig niet lukken’, meldde een woordvoerster van de Nederlandse honkbalbond.

Duur talentje

Idioot

Kleine oogjes

Barcelona heeft eigen talent Andreu Fontas (21) een nieuw contract gegeven. Clubs die hem willen overnemen moeten 70 miljoen euro dokken.

Alberto Gamero, coach van de Colombiaanse club Boyaca Chico, was dit weekend zo boos op de arbiter dat hij hem in het gezicht spuugde.

Ruim honderdduizend mensen hebben zaterdag diep in de nacht naar de honkbalfinale van het WK gekeken. Oranje versloeg daarin Cuba.


Mollema is een groot talent, maar hij mist ervaring.

Sport

Ivan Basso Oude rot

19

De pannenkoeken & de kinderen #TeJong Zo. Fiets in de schuur. Benen omhoog. Zak chips open. Het wielerseizoen zit erop. Tijd om de balans op te maken. Waren we goed? Waren we slecht? Of waren we simpelweg te jong?

Thijs Zonneveld Amsterdam

Als het wielerseizoen één maand zou duren, dan hadden we de beste wielrenners ter wereld gehad. Waar er ook werd gefietst in februari: er won een Nederlander. Theo Bos, Lars Boom en Robert Gesink trokken als een stel tornado’s door de woestijn van Qatar en Oman; Sebastian Langeveld won de Omloop het Volk. Dat was op dat moment al de tiende Rabobankzege van het seizoen. Het kon niet op. De vlag ging uit, we zongen hosanna en droomden van nog veel meer. Maar, zoals een wijs man ooit zei: ‘De eerste pannenkoeken zijn voor de kinderen.’ De pannenkoeken en de kinderen: het is het verhaal van het hele seizoen. Nederlandse renners aten hun buikje vol met kleine pannenkoekjes, maar de dikste pannenkoe-

76

Grote wedstrijden worden gewonnen door oude renners. Wielrenners zijn over het algemeen op hun sterkst tussen hun 28e en 32e levensjaar. Soms zelfs nog een tikje ouder. Dat is al jaren zo, en dat was dit jaar niet anders. Fysiologisch en mentaal zijn renners pas na hun 28e op hun top. Dat blijkt ook uit de resultaten van afgelopen jaar. De gemiddelde leeftijd van de winnaars van de zes grote klassiekers, het WK op de weg en de drie grote rondes was 28,8 jaar. Dat getal werd vooral naar beneden getrokken door de mannen die in Milaan-San Remo (Matt Goss, 24) en het WK (Mark Cavendish, 26) als eerste over de streep rolden. Op zich logisch dat juist zij jonger zijn dan 28, want sprinters zijn door de bank genomen op jongere leeftijd in staat grote wedstrijden te winnen. De andere grote koersen werden allemaal gewonnen door renners met veel meer ervaring en hardheid, zoals Philippe Gilbert (28), Nick Nuyens (30) en Cadel Evans (34). Niet voor niets was de gemiddelde leeftijd van de eerste tien renners van het eindklassement van de World Tour-ranking 30,2 jaar.

Flutgeneratie

overwinningen Nederlanders wonnen dit jaar 76 keer een UCI-wedstrijd. De mooiste: de Giro-etappe van Pieter Weening.

ken belandden op het bord van renners uit andere landen. In de zes grote klassiekers (Milaan-San Remo, de Ronde van Vlaanderen, Parijs-Roubaix, de Amstel Gold Race, Luik-Bastenaken-Luik en de Ronde van Lombardije) speelden we nauwelijks een rol van betekenis – op de derde plek van Maarten Tjallingii in Roubaix na. In de Giro d’Italia en de Vuelta a España deden we voor het eerst in jaren mee voor de knikkers, maar de Tour de France en het Wereldkampioenschap in Kopenhagen waren een drama.

Subtop Over het geheel genomen kun je stellen dat Nederlandse renners subtoppers zijn. Op de World Tour-ranking prijkt het rood-wit-blauw op plaatsen als 18 (Robert Gesink), 24 (Bauke Mollema), 36 (Steven Kruijswijk) en 51 (Wout Poels). Stuk voor stuk grote talenten – net als Pim Ligthart (23 jaar), Sebastian Langeveld (26) en Rob Ruijgh (24) – maar ze waren afgelopen seizoen niet in staat om de grootste wedstrijden van de wereld te winnen. Maar eigenlijk was dat ook logisch. Ze zijn te jong.

Om grote koersen te winnen heb je dus toprenners nodig van boven de 28. Die hebben we niet of nauwelijks in Nederland. De generatie die is geboren in en rond het jaar 1980 is een flutgeneratie. Natuurlijk zijn er uitzonderingen (onder anderen Laurens ten Dam, Pieter Weening en Maarten Tjallingii), maar over het algemeen kun je spreken van een generatie die in een kloof van vergetelheid is getuimeld. Als ze het profpeloton al hebben gehaald, dan blinken ze uit in water dragen en regenjackies wegbrengen. Winnen doen ze niet of nauwelijks. Zeker niet in grote wedstrijden. Daardoor is de populatie Nederlandse wielrenners uit het lood geslagen. Het kopmanschap wordt gedrag e n d o o r j o n k i e s. D i e z i j n veelbelovend, maar hebben vaak nog niet de ervaring en de rijpheid om te winnen in de klassiekers of grote ronden. Zoals de Italiaanse oude rot Ivan Basso zei over de kansen van Bauke Mollema op de overwinning in de Ronde van Spanje: ‘Hij is een groot talent, maar hij zal dit jaar niet winnen. Hij heeft gebrek aan ervaring. Je kunt pas een grote ronde winnen als je eerst een keer op het podium hebt gestaan.’

Voordeel Ieder nadeel hep ze voordeel. We hebben nu misschien dan wel geen winnende dertigers, maar de weg ligt open voor de kinderen met trek in dikkere pannenkoeken. Ze hoeven maar één ding te doen. Ouder worden.

Babyface Steven Kruijswijk. COR VOS

Feestje

Debuut

Nieuwe liefde

Mario Balotelli heeft zichzelf voorgedragen het kerstfeest van ManCity te organiseren. De lokale politie hoopt dat de leiding anders bepaalt.

Hulde voor Bas Nijhuis, onze favoriete arbiter en tv-analist. Hij maakt zijn debuut in de Champions League, bij Olympiakos-Borussia Dortmund.

Mooi nieuws voor Diego Forlan. Hij heeft een nieuwe vriendin, Victoria Saravia. ‘Diego stond al lang op mijn verlanglijstje’, aldus het model.

d r e e d n a r Gega ! s j i r p e t s de laag ! r a a m n e l a H

Witte of Color Reus

Diverse smaken. Pak 1.5 liter

Poeder of vloeibaar.

Net à 1 kilo

99 elders 1.99

Baal 5 kilo

Pak/flacon 18 of 20 wasbeurten

89

4 voor

2,

10,

elders 3.27

Plenty keukenpapier

Zoet en sappig!

Harde uien

Dubbelfrisss

3 voor

Clementine mandarijnen

elders 21.96

elders 1.99

Ambachtelijke beenham Naturel, Provençaals of Amerikaans.

Per pond

Bonduelle groenten

3›(

Keuze uit 10 soorten.

Zoek uit!

Pak 8 rollen

Sterk en absorberend.

2·(

99

elders 6.65

Dove shower

elders 5.19

Casino wit of bruin Heel gesneden brood

elders 2.19

Pepsi, Sisi of 7-UP

Diverse geuren. Flacon 250 ml

Diverse varianten. Fles 1.5 liter

2 voor

3,

69

elders 6.98

elders 1.39

Amaryllis

Fotolijstjes

Bolmaat 28 - 30 cm.

Diverse kleuren en dessins. Formaat 10 x 15 cm

89 elders 1.29

Friesche Vlag Breaker Diverse smaken. Knijpverpakking 200 gram

2 voor

1,

elders 2.58

1 pond = 500 gram. Acties geldig t/m 22 okt. Kijk ook op lekkerdoen.nl

2·( elders 4.99

3 voor

2, elders 3.87

Milieu Centraal Vul de EnergieBespaarWijzer in! Watisúw EnergieScore?

Recommend Documents