middenkatern JANUARI 2009
14-01-2009
09:49
Pagina 1
1
Middenkatern
middenkatern JANUARI 2009
14-01-2009
09:49
Pagina 2
2
Uit het rijke leven van Pieter Vrancken
Er bestonden nog zekerheden in het leven, zo dacht Pieter Vrancken, 52 en advocaat in een kleine provinciestad, en een van die zekerheden was ongetwijfeld dat na 6 december, gekenmerkt door de heruitzending van de sinterklaassaga met Jan Decleir en Bart Peeters op de televisie, 25 december en 1 januari eraan kwamen. Er was de steeds weerkerende vraag of het een witte kerst zou worden, en waren de koopzondagen met muzak in de straten, de eindejaarsvraagjes in Humo, de verkiezing van de sportman en sportvrouw van het jaar, de toespraak van de vorst, de show van Geert Hoste die elk jaar meer om te wenen werd, het groot dictee der Nederlandse taal, alweer gewonnen door een Vlaming, en natuurlijk welk cadeautje zal ik voor wie weer kopen. Pieter Vrancken keek rond in de boekhandel en hij werd getroffen door de schier eindeloze stapel kalenders die op aftrek lagen te wachten. De tijd dat alleen Snoeck’ s almanak te koop werd aangeboden was werkelijk voltooid verleden geschiedenis. Geen onderwerp of er werden 365 bladzijden mee gevuld. Er waren niet alleen de oude glorieën, zoals Peters zeurkalender, of de poëziealmanak, maar wie daaraan nood zou hebben kon dagelijks inspiratie of wijsheid vinden in een scheurkalender met als onderwerp de tuin, de wijn, eten op tafel, gezondheid, oma’s wijsheden, godsdiensten van over heel de wereld, ons geluk, de geschiedenis van Europa van Geert Mak, de muziek, dieren (katten, honden, paarden), sudoku (voor beginners en voor gevorderden), variaties voor een spannend liefdesleven enz. Het zou ongetwijfeld niet lang meer duren of Kluwer zou zeker een juridische scheurkalender in dat gat op de markt gooien.
middenkatern JANUARI 2009
14-01-2009
09:49
Pagina 3
3
Pieter Vrancken werd geconsulteerd door Gino Uytdenhoven. De man werd vervolgd wegens een poging tot carjacking. Volgens de betrokkene was er dat wel ver over. Hij was te voet op weg naar een halloweenfuif en had zich uitgedost, netjes in het zwart, met een Zorro-uitrusting, compleet met hoed, masker en cape. Een echtpaar in en wagen was zo vriendelijk geweest om hem de straat te laten oversteken. Om de galante dame en heer te bedanken had hij een teken gedaan met de plastieken dolk die hij in de hand hield. Het echtpaar had het gebaar anders geïnterpreteerd en onmiddellijk de politie gewaarschuwd. En dan was er het wat lugubere dossier van Maria Timmermans en Jozef De Schepper. De buurvrouw van het koppel was overleden. Ze zat er warmpjes in, maar leefde in onmin met haar kinderen, en zij wilde niet dat haar ondankbare nazaten na haar overlijden van haar zuur verdiende centen zouden profiteren. En dus verordonneerde zij dat haar spaarcenten, meer dan € 100.000, met haar in haar doodskist moesten worden gegraven. En zo was ook geschied. Maar dat was buiten Maria en Jozef gerekend, die enkele maanden na de teraardebestelling de kist van de aflijvige hadden bovengespit, het geld hadden weggenomen, het lijk weer min of meer aan moeder aarde had toevertrouwd en … het geld waren beginnen uitgeven. Met alle gevolgen vandien, want de briefjes verspreidden een zodanige geur dat de dieven daarmee als het ware hun eigen vonnis hadden getekend. Margriet Braem consulteerde onze advocaat. Of er niets gedaan kon worden aan het besluit van de kerkfabriek van haar parochie die had beslist om op het kerkhof alleen nog echte bloemen en planten toe te laten. Plastieken flora, laat staan beertjes of andere knuffels die de laatste jaren de graven sierden, waren voortaan verboden, en dit om het esthetische uitzicht van de begraafplaats te vrijwaren. “Kan daar niets aan worden gedaan? In kort geding ofzo? Waar bemoeien zij zich mee? Ik ga dagelijks naar het graf van mijn René zaliger, en mijn pensioentje laat niet toe om meer dan twee keer per jaar
middenkatern JANUARI 2009
14-01-2009
09:49
Pagina 4
4
plastieken bloemen te kopen. Ik onderhoud ze goed. Ze zijn precies echt”. Jan Van Vliet schuifelde op zijn stoel toen hij voor Pieter Vrancken zat. Hij voelde zich wat ongemakkelijk toen hij zijn probleem, en de dagvaarding die daarmee gepaard ging, voorlegde. Hij had het nieuwe woord van het jaar 2008 in de praktijk toegepast, en tegen de muur van het gerechtsgebouw geswaffeld, waarvoor hij zich nu moest verantwoorden.
middenkatern JANUARI 2009
14-01-2009
09:49
Pagina 5
5
Openingszitting 04.10.2008 De Stafhouder speecht
Hooggeachte vergadering in al uw titels en graden,
De Voorzitter en ik zijn nogal van het “afschaffende” type, dus sneuvelde, behalve de voorreceptie, ook de ellenlange opsomming van alle gestelde lichamen die ons met hun aanwezigheid vereren. Wees echter overtuigd van dit: het is niet omdat uw naam en functie niet ex catedra gedebiteerd zijn geworden, dat U daarom minder welgekomen is dan vroeger. Ik maak graag enkele uitzonderingen op de afschafregel en verwelkom speciaal en van harte twee “nieuwkomers” in ons midden. Nieuwkomers dan wel enkel qua functie en aanspreektitel: de heer Michel Rozie, fonkelnieuwe Eerste voorzitter van ons Hof van Beroep te Antwerpen die gisteren plechtig en luisterrijk werd geïnstalleerd. En Mevrouw Anne Marie Gepts, de niet minder nieuwe Procureur des Konings te Mechelen. De Mechelse balie is oprecht verheugd U in haar midden te verwelkomen. Een speciaal welkom ook voor onze eerstejaarsstagiairs: dank voor uw gewaardeerde aanwezigheid. Toen onze Voorzitter van de Conferentie mij enkele maanden geleden meldde dat de openingsredenaar een kunstenaar en geen stoffige jurist zou zijn, slaakte ik een zucht van opluchting. Voor mij gelukkig geen juridische spitstechnologieën, geen traditionele klaagzang omtrent de werking van justitie.
middenkatern JANUARI 2009
14-01-2009
09:49
Pagina 6
6
Qua klaagzang zou de lat angstwekkend hoog hebben gelegen, gezien het optreden van de Hasseltse openingsredenaar op 26 september. Ik veronderstel dat mijn opluchting wederzijds is. Ik durf na 14 maanden stafhouderschap en een veelvoud aan openingszittingen getuigen over het vaak lange en lijdzame wachten op de afsluitende receptie. Ik ben mij er acuut van bewust dat er tussen U en deze receptie slechts één enkel praktisch bezwaar in de weg staat, namelijk: ikzelf. Mijn aanvankelijke opluchting werd verwondering toen ik vernam dat de aangezochte kunstenaar Koen Van Mechelen heette en hij ons zou onderhouden over zijn Cosmopolitan Chicken Project, waarvan ik, schande wie schande toekomt, tot dan enkel maar gehoord had via de rubriek “Kwaad Bloed” op het laatste blad van Knack. Koen Meulenaere greep in zijn onnavolgbare stijl dit kunstproject aan om kippenliefhebber en politierechter Peter D’Hondt uit Dendermonde vrolijk spitsroeden te doen lopen. Mijn verwondering werd de voor Stafhouders klassieke onrust omdat ik verstoken bleef van de “tekst“ die Koen Van Mechelen vandaag zou uitspreken. Ik ervaar thans aan den lijve waarom het tijdig uitwisselen van conclusies zo belangrijk is in advocatenland. Ik was qua inspiratie voor deze repliek dan ook aangewezen op het internet en de eigen verbeelding. Qua eigen verbeelding riep “de kip” onmiddellijk enkele herinneringen op uit mijn kindertijd. Ik herinnerde mij het kinderverdriet toen een iets te assertieve kip de maïskorrels uit mijn kinderhandjes pikte en ik niet snel genoeg in de veilige armen van mijn opa kon duiken.
middenkatern JANUARI 2009
14-01-2009
09:49
Pagina 7
7
Ik herinnerde mij de uitbundige jachtpartijen in het kippenhok om de door dezelfde grootvader aangewezen kip of haan te vangen en deze te begeleiden naar zijn laatste rustplaats: oma’s kookpot … met streekbier. Ik herinnerde mij hoe mijn vader op een wellicht onbewaakt moment het idee kreeg om ook in onze eigen stadstuin een kippenhok te installeren en de triomfantelijke thuiskomst met acht kakelverse kippen… die binnen de kortste keren de etensresten van gans de straat over de muur en hun eigen kop gekeild kregen. Zelfs acht struisvogels zouden er een indigestie aan over gehouden hebben. Resultaat na enkele maanden: een gigantische rattenplaag in de tuin van de familie Verwaest. Mijn vader diepte een in mijn ogen middeleeuws jachtgeweer op en posteerde mij op een trapladder die boven het kippenhok uittorende. Alleen naar de grond richten, luidde de wijze raad van vader . Dat was buiten de waard gerekend. Wat dan met de stoet dikke, volgevreten ratten die treiterig over de tuinmuur paradeerden? Mijn eerste schot doorboorde de ruit van de overbuur en gooide mijn ladder omver. Bij het tweede schot bleek de collateral damage verdacht veel pluimen te hebben en van de eierleggende soort te zijn. Over mijn meest recente kippenherinnering valt - zo mogelijk - nog minder naar huis te schrijven. Het toeval (dat volgens onze openingsredenaar niet bestaat …) wil dat ik op mijn kantoor omringd ben door alleen maar dames, 7 in getal … als ze op volle oorlogssterkte zijn. Ik verzeil dan ook geregeld in soms netelige discussies. Vaak gaan die over juridische of godbetert deontologische kwesties, en daar ligt de logica niet altijd voor het rapen.
middenkatern JANUARI 2009
14-01-2009
09:49
Pagina 8
8
Ik moet mij dan ook geregeld beroepen op het natuurlijke gezag van de Stafhouder. Om dat gezagsargument enige kracht bij te zetten, appelleerde ik ooit aan het metaforische beeld van de adelaar die hoog boven het strijdgewoel zweeft en onder zich een kakelende massa kippen ziet. De adelaar met de brede bijna universele kijk versus de kippen die niet verder zien dan de ene graankorrel die dan nog vlak voor hun neus moet liggen. Fly with the eagle or scratch with the chicken is dan ook een gevleugeld gezegde dat in het bijzijn van mijn, voor de rest uitermate charmante kantoorgenotes, niet straffeloos gebezigd wordt. *
*
*
Geëerde gasten: U is niet voor een juridisch discours gekomen, maar ook niet voor de zielenroerselen van de Stafhouder. Ik heb mij ten behoeve van deze repliek verdiept in mijn wetboeken. Ik was daar snel klaar mee. Ik moest namelijk vaststellen dat onze wetgever de kip schromelijk over het hoofd heeft gezien bij zijn legistieke taak. Wij kennen art. 524 van het Burgerlijk Wetboek: de befaamde opsomming van de duiven in de duiventillen, de konijnen in de konijnenwarande, de bijen in de bijenkorven, tot zelfs de vissen in de visvijver. Allemaal voorbeelden van goederen die onroerend zijn door hun bestemming. Over de kip: geen woord. Ze zal dan ook wel roerend zijn (wat het kruisen weliswaar vergemakkelijkt).
middenkatern JANUARI 2009
14-01-2009
09:49
Pagina 9
9
Art. 538 van het Strafwetboek straft eenieder die paarden, andere last of trekdieren, hoornvee, schapen, geiten of varkens vergiftigt. Een dergelijke schanddaad komt U op een fikse gevangenisstraf te staan. Art. 539 van datzelfde Strafwetboek bestraft eenieder die in een viskom stoffen werpt die de vis kan vernielen en die met dat oogmerk heeft gehandeld. De fysieke integriteit van de kip bekommerde onze wetgever in 1867 blijkbaar niet. Wat onze openingsredenaar goed van pas kwam … in de mate dat niet elke kip even opgezet zal geweest zijn met de kruising die hij voor haar in petto had. Vraag maar aan de Mechelse Redcap die door Van Mechelen aan de Jersey Giant werd gekoppeld. Via onze wetboeken wist ik geen brug te slaan tussen het project van onze openingsredenaar en de wereld van de advocaat. Wat goochelen met woordspelingen en metaforen dan ? Waarbij ik bijvoorbeeld tegenover elkaar staande advocaten zou vergelijken met 2 kemphanen. Ik zou kunnen citeren uit brieven van mensen die zich bij de Stafhouder beklagen over het feit dat zij door hun advocaat gepluimd zijn. Redelijk flauw en daarbij: goedkoop succes streef ik niet na. Maar hoe kruis ik de advocatenwereld dan wél met het Chicken Project van Koen Van Mechelen ? Fantaseert U, collega Stafhouders, even met mij mee: een Cosmopolitan Lawyers Project waarbij wij onze confraters ongebreideld mochten kruisen?
middenkatern JANUARI 2009
14-01-2009
09:49
Pagina 10
10
Hoe lang zou het dan duren om te komen tot een modeladvocaat die geheel en al opgetrokken zou zijn uit deontologie, juridische kennis, beknopte welsprekendheid en billijke gematigdheid? En bij uitbreiding ook U dames en heren Korpsoversten: welke mengelingen zou U gebruiken om uw ideale Rechter, Procureur, griffier, notaris of gerechtsdeurwaarder te maken? Aan welke kwaliteiten zou dat modelexemplaar dan niet voldoen? Er zou tegen de volgende openingszitting in Hasselt wel iets veranderd zijn. Koen Van Mechelen is, noblesse oblige , zijn kosmopolitisch project begonnen bij de Mechelse Koekoek. Stafhouders, als wij het Cosmopolitan Lawyers Project opstarten, wat houdt dat dan concreet voor mij in? Ben ik dan de Mechelse koekoek onder de Stafhouders? U zal begrijpen dat ik mij gerept heb naar de website van de balie waar Bresse onder ressorteert. Ik kan mijn achterban geruststellen: de plaatselijke Stafhouder is een man. Nu: qua kruisbestuiving met een advocaat heb ik mijn sporen al wel verdiend maar erg grensoverschrijdend was dat niet. Lier en Geel liggen aan éénzelfde Nete… Maar nogmaals: goedkoop succes streef ik niet na.
*
*
*
Geachte heer Voorzitter, beste Gert, Uw speech kreeg ik wél op voorhand en dus weet ik wat U ter afsluiting nog gaat zeggen.
middenkatern JANUARI 2009
14-01-2009
09:49
Pagina 11
11
U gaat mij binnen enkele minuten danken voor mijn repliek en U zal daarbij adjectieven gebruiken als “gemotiveerd, enthousiast, efficiënt en … no nonsense “. Zeker dit laatste predicaat heb ik in deze fase van mijn repliek NIET verdiend. Ik zag mij bij het lezen van uw speech dan ook genoodzaakt om op zoek te gaan naar een INHOUDELIJKE repliek op de openingsrede. Repliek maar dan niet in de zin van: tegenspraak. Welk modern en weldenkend mens wil er een antithesis formuleren op de kernboodschap van Koen Van Mechelen? Is er wel een pleitbezorger van het antikosmopolitisme in deze zaal? Kosmopoliet is ons overgeleverd uit het Grieks: kosmos (de wereld) en politeis (de burger). Een kosmopoliet is een wereldburger. Kosmopolitisch is dan ook volgens Van Daele: tot de gehele wereld behorend. Overdrachtelijk: vrij van nationale bekrompenheid of kortzichtigheid. Ik voel mij niet geroepen de heraut te zijn van de kortzichtigheid.
*
*
*
Beste openingsredenaar, Geen repliek dus bij wijze van tegenspraak maar wel een repliek bij wijze van reflectie.
middenkatern JANUARI 2009
14-01-2009
09:49
Pagina 12
12
Reflectie over de overvloed, de in mijn ogen soms abundante wirwar van ideeën, beelden, metaforen die U uit vanuit uw kosmopolitisch brein op uw publiek los laat. Wirwar omdat, zoals U zelf aangeeft, uw project een “work in progress“ is, een “perpetuum mobile“ ,een zoektocht zonder einddoel en derhalve nooit AF. U geeft zelf aan dat U bij de uitwerking van uw project “buiten het kader denkt”, dat u “buiten de lijnen kleurt”. Welnu beste Koen: uw publiek van vandaag bestaat uit juristen, hoofdzakelijk advocaten dan nog of gewezen advocaten. En advocaten worden opgeleid om analytisch en zakelijk te werk te gaan. Zij denken bij uitstek binnen een kader, een zeer strikt kader dan nog , namelijk dat van de wet en niets anders dan de wet. Of advocaten altijd binnen de lijnen kleuren, laat ik hier even in het midden. Tel daar nog bij dat een advocaat, binnen dat enge kader van de wet, PARTIJDIG denkt en handelt. Alles in functie van zijn cliënt en diens verhaal. Het gevaar voor een bijkomende verenging loert om de hoek. De professionele bril van de advocaat is dan ook niet bijster geschikt om te kijken naar de grootsheid, het kosmopolitische van uw project. Wij zien door onze brillenglazen wellicht een flou artistique … Het risico bestaat dan ook dat de gemiddelde advocaat uw kunstzinnige boodschap vertaalt , erger nog reduceert tot een ietwat naïef, simplistisch concept.
middenkatern JANUARI 2009
14-01-2009
09:49
Pagina 13
13
In de stijl van: gaat kunst, a fortiori, gaan gekruiste kippen de wereld redden? Of: stel dat de mensheid enkel nog uit superbastaards bestaat, zal dan wereldwijd de negende van Beethoven klinken: alle Menschen werden Brüder ? Behalve via onze bril hebben wij, advocaten, nog een tweede probleem met een zinderende en allesomvattende boodschap zoals deze van Koen Van Mechelen. Advocaten willen namelijk snel, liefst onmiddellijk vat krijgen op wat hen voor de voeten wordt geworpen. Er iets mee DOEN. Reactieloos wachten is niet aan ons besteed. Typevoorbeeld: de advocaat die molenwiekend het hoofd schudt tijdens het pleidooi van zijn tegenstrever. Aandachtig luisteren, een vraag in haar volheid ontvangen, zoeken naar de context of de achtergrond van de vraag: wij blinken daar niet in uit. Gelijk krijgen is onze missie en hoe sneller, hoe beter. De argumenten voor ons grote gelijk liggen altijd klaar en tegenargumenten zijn hindernissen op onze weg die zo snel mogelijk moeten overwonnen worden. Goede vrienden en opgroeiende kinderen wijzen ons daar gelukkig wel eens op. Zijn wij, advocaten, bereid en in staat te kijken voorbij de grenzen van het momentane conflict ? Houden wij rekening met het gegeven dat het verhaal van veel van onze cliënten niet stopt bij het vonnis en onze ereloonstaat? Dat na onze passage een aantal van onze cliënten nog wel vèrder moeten met hun tegenpartij (die partner, familielid, buurman, klant of leverancier was)?
middenkatern JANUARI 2009
14-01-2009
09:49
Pagina 14
14
In het streven om nadrukkelijk gestelde doelen te halen (win mijn proces en maximaliseer mijn winst), vergeet de strijdende cliënt en helaas ook zijn medestrijdende advocaat maar al te vaak dat het belangrijkste in zijn leven onderweg gebeurt. Terwijl hij volop en krampachtig zijn verderop gelegen doelen najaagt. Het belangrijkste in je leven gebeurt aan de zijkant, het gebeurt niet morgen maar altijd weer: hier en nu. Heb als advocaat aandacht voor de zijkant van een dossier. Zijn wij in onze dagelijkse en drukke bezigheden niet eerder te vergelijken met de kip dan met de adelaar? De kip die automatisch pikt naar alles wat voor haar snavel wordt geworpen en dat op zijn onmiddellijke consumeerbaarheid test? Wanneer denken en handelen wij nog vanuit het perspectief van de adelaar? Deze, ik geef toe, karikaturaal gestelde maar toch ingebakken kippenreflex maakt dat de gemiddelde advocaat actief en bewust zijn professionele modus moet uitschakelen om onbevangen, zeg maar kosmopolitisch te kijken naar iets als het Cosmopolitan Chicken Project en er de volheid van te zien. Beste Koen, toen ik dit aan het uitschrijven was, overviel mij de gedachte dat ik eigenlijk “advocaat” aan het spelen ben. Ik speel advocaat van uw project in zoverre ik dit kritisch juristenpubliek er authentieke, kosmopolitische aandacht voor vraag. Maar ik speel ook advocaat van dit publiek en wel in zoverre ik verzachtende omstandigheden pleit (onze advocatenreflex).
middenkatern JANUARI 2009
14-01-2009
09:49
Pagina 15
15
Ik betrapte mij er bij de voorbereiding van deze repliek meermaals op dat ik een aantal imaginaire criticasters in het leven riep en hen vervolgens van weerwoord diende. Zo pleitte ik tegen hen die uw project vanuit wetenschappelijke of biogenetische hoek aanvallen. Alsof uw einddoel de Nobelprijs voor biologie zou zijn. Ik pleitte tegen hen die uw project aanvallen omdat zij er van uitgaan dat het concept van de superbastaard de verschillen tussen mensen zou uitvlakken. Terwijl het uitgerekend de verschillen zijn die het leven interessant maken. U weet wel: verschillen zijn boeiend maar vermoeiend. Du choc des idées jaillit la lumière, water en vuur maken samen toch stoom. Hoe meer criticasters ik mij inbeeldde, hoe meer ik tot de conclusie kwam dat uw project, jouw levenswerk heus geen advocaat behoeft. Beste Koen, Lucebert (niet toevallig Lucebert: de vrijdenker, de rebel onder de kunstenaars van zijn experimentele generatie en de uitvinder van de homo ludens, de spelende mens), Lucebert dus leerde ons dat het wezenskenmerk van waardevolle dingen hun weerloosheid is. Alles van waarde is weerloos. Het is deze weerloosheid die mij in uw project zo heeft beroerd. Het is uitgerekend deze weerloosheid die maakt dat het een eindeloze zoektocht is die uitdaagt door zowel zijn puurheid als zijn complexiteit. Wat is een mens en hoe wordt een mens de best mogelijke mens, zowel op het individuele als op het collectieve vlak.
middenkatern JANUARI 2009
14-01-2009
09:49
Pagina 16
16
*
*
*
Ik kom bij het einde van mijn repliek. Vooreerst: als bepaalde advocaten zich tekort gedaan hebben gevoeld als gevolg van mijn vergelijkingen met de kip, eerder dan met de adelaar, dan vraag ik deemoedig om excuus. Ecce gallus, ziehier een kip. Mijn kantoorgenotes zullen dit graag horen. Ik verwijs te mijner verdediging naar hetgeen onze openingsredenaar schrijft: “Het is niet door zijn beperkingen te ontkennen maar door ze te omarmen dat een soort als de homo sapiens in staat is om de ladder te beklimmen“. Beste Koen, Uw verhaal, uw project is voor mij een oproep om te blijven openstaan voor de diepere, achterliggende dimensies die elke mens in zich draagt . Het roept mij op bewust op zoek te gaan naar ideeën waarmee ik mijn denken en handelen moet blijven kruisen in mijn plicht een beter mens te worden. Dat is, wat mij betreft, het appèl van uw kip. Ik dank u daarvoor.
Mechelen, 04.10.2008 Jef Verwaest Stafhouder
middenkatern JANUARI 2009
14-01-2009
09:49
Pagina 17
17
Nieuwe gezichten
Kim Alliet Geboren in 1983 Diploma: UG 06.07.2006 Stagemeester: Eddy Van Daele
Aline Coelst Geboren in 1985 Diploma: KUL 05.07.2008 Stagemeester: Danny Pauwels
Liesbeth De Vleeschouwer Geboren in 1982 Diploma: UG 04.07.2008 Stagemeester: Willy Moors
Niki De Wael Geboren in 1983 Diploma: VUB 05.07.2007 Stagemeester: Monique Verbraecken
middenkatern JANUARI 2009
14-01-2009
09:49
18
Katleen Dreher Geboren in 1982 Diploma: KUL 08.07.2005 Stagemeester: Hans Pastijn
Elke Goossens Geboren in 1981 Diploma: VUB 03.07.2008 Stagemeester: Pascal Lahousse
Senne Meeus Geboren in 1984 Diploma: KUL 06.07.2007 Stagemeester: Kris Lens
Evelien Op de Beeck Geboren in 1985 Diploma: UA 03.07.2008 Stagemeester: Kristina Verhoye
Pagina 18
middenkatern JANUARI 2009
14-01-2009
09:49
Pagina 19
19
Gerlinde Roobrouck Geboren in 1985 Diploma: UA 03.07.2008 Stagemeester: Sven Mertens
Nora Tijini Geboren in 1985 Diploma: UA 03.07.2008 Stagemeester: Viviane Van den Vonder
Christine Tysebaert Geboren in 1985 Diploma: KUL 11.09.2008 Stagemeester: Paul Smits
Erik Van der Aa Geboren in 1983 Diploma: UA 05.07.2007 Stagemeester: Filip Van Rompaey
middenkatern JANUARI 2009
14-01-2009
09:49
20
Leen Wuyts Geboren in 1984 Diploma: UA 03.07.2008 Stagemeester: Joris Mattijs
Ken Pittoors Diploma: KUL 06.07.2001 Datum Tableau: 07.11.2005
Pagina 20
middenkatern JANUARI 2009
14-01-2009
09:49
Pagina 21
21
24 december
Meester Peeters geniet van zijn wijntje in een café in de buurt van het justitiepaleis. De spanning van de afgelopen vier hectische maanden op de rechtbank en op het kantoor verdwijnt samen met de rook van zijn sigaar via de tochtige ramen in de vroege duisternis van de donkerste dagen. Elk jaar kijkt hij uit naar de kerstperiode, niet zozeer omwille van het feestgedruis dat hij liever aan zich laat voorbijgaan, maar omwille van de rust die hem overvalt en samen met de natte sneeuw de stad pretentieloos onderdompelt in een oerbeeld van gezelligheid. Geen enkele zwoele zomeravond kan nu wedijveren met het nachtelijke spel van weer en wind en het licht van de stadslantaarns. Heel even voelt hij zich terug een autonoom wezen die de vrijheid en het vermogen heeft om te oordelen over wat goed voor hem is. Hij heeft gedraafd als een Brabantse boerenknol, tegen de grenzen aan van zijn kunnen. De voorbije maanden was hij alleen nog onderworpen aan het determinisme van zijn dossiers waarvan sommige in zijn dromen gedrochtelijke vormen hadden aangenomen. In zijn verbeelding kwamen de dossiers grotesk tot leven in een hallucinant schouwspel en voerden ze une danse macabre uit op zijn kantoor. Hij wilde zich bevrijden van deze spookachtige maskerade. Gelukkig is er zijn sigaar, de ultieme remedie tegen slechte gedachten die nu subtiel gecremeerd worden tot een mooie askegel. Gelukkig is er de wijn die hem helpt op te zoek gaan naar het wezen van de dingen en het besef dat zijn dossiers niet de tragische essentie van zijn bestaan uitmaken. Meester Peeters is geen grote drinker of roker, maar als liefhebber van verfijnde genoegens is hij bij momenten een
middenkatern JANUARI 2009
14-01-2009
09:49
Pagina 22
22
bezadigd aanhanger van Epicurus. Rond deze tijd van het jaar streeft hij, zonder zichzelf te verliezen, naar het bevredigen van zijn zinnelijke verlangens wat meestal de beste remedie is om het helse, tanninerijke leven aan de balie enigszins draaglijk te maken. De sfeer in de kroeg is eenvoudig en charmant, geen pronkerig gedoe maar een pretentieloos authentiek cafeetje waar de finesse overvloedig in vloeibare vorm uit glazen flessen komt. De muziek is ingetogen, clair-obscure jazz die naar veel whisky en sigaretten smaakt. Het zijn intieme, rustig ademende deuntjes die op het juiste moment voor de gepaste poëtische spanning zorgen: Miles Davis, Charles Mingus, maar ook Amy Winehouse en Norah Jones komen aan bod. De patron is een filosoof en hij houdt van zijn stamgasten waarvan de meeste, zoals meester Peeters, doorgaans rustig de vredespijp met zichzelf roken. Meestal zitten ze allemaal stilzwijgend op dezelfde golflengte, in een kalme stroom van genegenheid. Soms voeren ze minzaam existentiële gesprekken over het leven en het verstrijken van de tijd. Er is tussen hen een merkwaardige onderlinge geestesverwantschap tot stand gekomen waarbij de ene de ander voorzichtig koestert. Opwinding is er zelden, behalve na heel veel bier en liters wijn. Doorgaans drinkt meester Peeters een Duveltje of een Tripeltje maar vandaag mag het ietsje meer zijn en hij lonkt de man achter de toog of hij geen Chateauneuf-du-Pape in de kelder heeft liggen. De patron kent de jaarlijks terugkerende rituele afsluiting van het kalenderjaar van meester Peeters. Hij serveert een vorstelijke wijn van het Domaine la Font du Roi. Meester Peeters vindt dat een uitstekende keuze. La Font du Roi doet hem trouwens terugdenken aan Le Fou du Roi, het restaurant in Durbuy waar hij met vrouw en kinderen Kerstmis zal vieren. Op het moment dat de exuberante Amy Winehouse haar ongetemde best doet om te bewijzen dat haar verslaving en
middenkatern JANUARI 2009
14-01-2009
09:49
Pagina 23
23
doodsverachting noodzakelijk is om virtuoze songs te maken, valt het oog van meester Peeters op een dame die op een onwaarschijnlijk elegante wijze op een ongemakkelijke barkruk aan een Portootje nipt. Zij is rechter en in zijn ogen de mooiste magistrate van het ganse rechtsgebied. Hij vraagt zich af hoe één dame zoveel fraaiheid in zich kan hebben. Zij is een zeldzame combinatie van grandeur en bevalligheid. Ineens moet hij eraan denken hoe vaak hij al in zijn loopbaan aan de balie voor haar is verschenen. Verschijnen … waar halen ze het in godsnaam toch uit! Verschijnen doe je toch alleen voor God op de dag des oordeels. Eigenlijk is het eerder zij die door haar behaaglijk voorkomen aan hem verschijnt en bij elke confrontatie een aangenaam esthetisch gevoel opwekt. Plots vraagt ze hem of hij een vuurtje heeft. Hij schrikt wakker uit zijn platonische overpeinzingen en krijgt bijna een schoonheidsaandoening toen hij haar in de ogen keek. Ik ben één en al vuur, denkt hij, maar hij zegt alleen maar: alsjeblief, mevrouw de voorzitter, mooie Kerst! Hij walst het glas en snuift de aroma’s van gedroogd fruit en kruiden. De smaak vindt hij tegelijk eenvoudig en complex, zoals hij trouwens zelf een beetje in mekaar zit. De rook van zijn Sumatra-sigaar prikkelt zacht zijn zinnen en zo ervaart hij de opheldering en het herstel van de verloren zekerheden. Het café wordt plots het zingevingskader voor alles wat zich de voorbije maanden heeft afgespeeld op zijn kantoor en op het paleis. Alles lijkt nu zo eenvoudig, zonder dat daar diepzinnige overwegingen aan voorafgegaan zijn… alleen de fascinerende diepgang van de wijn, het ambachtelijk vernuft van zijn sigaar en de onversneden schoonheid van de rechter hebben zijn blik opnieuw verruimd en de onrust in verband met zijn dossiers ondergeschikt gemaakt aan de geriefelijke roes waarin hij nu al enige tijd verkeert. Wat kan het leven toch heerlijk zijn! Piet Van den Bon Kerstmis 2008
middenkatern JANUARI 2009
14-01-2009
09:49
Pagina 24
24
Interview Tobia Peeters en Steven De Winter
Op één van de laatste zonnige woensdagen van oktober kwamen Substituten Tobia Peeters en Steven De Winter samen in het kabinet van de Voorzitter van de Rechtbank van koophandel te Mechelen. Omdat de staande magistratuur blijkbaar andere ogenblikken ter beschikking kunnen stellen dan de zittende magistratuur, werd het aanvankelijk geplande 4-ledige interview gesplitst. Niettegenstaande of ondanks of dankzij de belletjes van een glas champagne andermaal heel vriendelijk aangeboden door gezegde Voorzitter, werd er op een zeer geanimeerde manier van gedachten gewisseld over enerzijds de traditionele vragen, anderzijds minder gebruikelijke onderwerpen en tenslotte niet publiceerbare zaken.
De klassieke opening: hoe verliep jullie carrière tot hiertoe en wat zijn de bindingen met Mechelen? SDW: Onze carrières zijn vrij gelijklopend. Ik ben afgestudeerd in 2003 aan de UIA. Ook tijdens de studies heb ik reeds zoveel mogelijk strafrecht gevolgd in de keuzevakken. Ik ben als het ware opgegroeid met strafrecht: mijn vader werkt op de griffie van het Hof van Beroep en mijn moeder is hoofdsecretaris van het Parket-generaal te Antwerpen. Ik moet hier wel benadrukken dat mijn ouders mij zeker niet in de richting van Rechten hebben gestuurd, maar het is evident dat het Recht bij ons thuis wel aan bod kwam. Na een kort selectiegesprek op het Parket-generaal ben ik in juni 2003 als Parketjurist in Mechelen begonnen op
middenkatern JANUARI 2009
14-01-2009
09:49
Pagina 25
25
contractuele basis. Ik was gedetacheerd bij de sectie Gemeen Recht. Na geslaagd te zijn in het examen, heb ik dan van 01.10.2005 tot 07.05.2007 gerechtelijke stage gelopen in Antwerpen, eveneens voornamelijk in de sectie Gemeen Recht. Nadien ben ik terug naar Mechelen gekomen en heb op 02.07.2007 de eed als Substituut afgelegd. Aanvankelijk heb ik in de sectie Ecofin de vervanging van Erika Colpin gedaan tijdens haar zwangerschap, maar vanaf 10.11.07 maak ik definitief deel uit van deze sectie. Ik heb bewust voor Mechelen gekozen gelet op de aangename sfeer die ik als Parketjurist al had kunnen ervaren. Bovendien ben ik geboren en getogen Lierenaar, wat toch ook een affiniteit met het arrondissement Mechelen meebrengt. TP: Ik ben in 2002 afgestudeerd aan de KULeuven. Ik ben afkomstig van Leuven en woon ook nog steeds in Leuven. Tijdens het laatste jaar had ik op een jobbeurs mijn interesse voor het Parket te kenen gegeven. In maart 2003 ben ik dan op het Parket te Antwerpen als contractueel Parketjurist begonnen. In de eerste periode was ik voornamelijk op het kabinet van Procureur Van Lijsebethen zelf en diende daar opdrachten in het kader van het beleid te vervullen. Mijn vader is aan de balie geweest zodat de rechtbankwereld mij, net zoals bij Steven, niet onbekend was. Ik heb dan deelgenomen aan het examen voor Parketjurist en na geslaagd te zijn, ben ik op 23.11.2003 op het Parket van Brussel begonnen en dit om opportuniteitsredenen, nl. omdat de verbinding met Leuven gemakkelijker was. Daar werd ik gedetacheerd in de sectie Algemeen Strafrecht en voor een welbepaalde zone.
middenkatern JANUARI 2009
14-01-2009
09:49
Pagina 26
26
Nadat ik geslaagd was voor het examen, heb ik de gerechtelijke stage volbracht en gelet op het feit dat ik reeds gedurende bepaalde tijd als Parketjurist statutair benoemd was, kon ik na 6 maanden benoemd worden. Ik heb dan voor Mechelen gekozen om min of meer dezelfde redenen als Steven, nl. de volgens mij duidelijk aangenamere sfeer op een kleiner Parket met de mogelijkheid om toch een meer algemene visie op de werking van het Parket te krijgen. In juni 2008 ben ik dan benoemd in Mechelen. Kan u enig idee geven over het verschil in “grootte” van Antwerpen / Brussel tegenover bv. Mechelen? SDW: In een topperiode in Mechelen waren er 2 Parketjuristen, waarvan ik er één was. In Brussel of Antwerpen zijn er zo in de 20. De Procureur-generaal doet de verdeling. Aan de grote Parketten zijn er ook een 60 à 70 Substituten. Hierdoor bekomt men op de grote Parketten meer cellen, met strikt afgebakende bevoegdheden, zodat men zich alleen met gespecialiseerde materies en zelfs soms alleen bepaalde zones bezighoudt, daar waar men in Mechelen een veel ruimer beeld heeft van wat er allemaal gaande is in het arrondissement. De hiërarchie is er ook zeer strikt. TP: Dit klopt helemaal. Nadat ik al 4 jaar in Brussel had rondgelopen, ben ik daar nog Substituten en zelfs Parketjuristen tegengekomen die ik niet kende. Er is ook geen enkele mogelijkheid tot enig initiatief binnen de strikte hiërarchie. Hier in Mechelen heb ik op korte termijn ervaren dat het veel aangenamer is en er zijn ook mogelijkheden tot initiatieven. Mogen wij ook zo indiscreet zijn om naar uw gezinstoestand te vragen?
middenkatern JANUARI 2009
14-01-2009
09:49
Pagina 27
27
TP: Ik ben mijn vriend tegengekomen op de Rechtbank in Brussel, waar hij eveneens Parketjurist was en nog steeds is, maar dan in de sectie Internationale Drugstraffiek. Ik vind bij hem dikwijls ook een gewillig oor en/of een goede klankkast wanneer ik bepaalde vragen heb. Wij wonen samen in Leuven. SDW: Ik ben nog steeds single en woon niet meer thuis zodat ik uiteraard alleen woon. De lezers van de Grote Raad zijn uiteraard ook geïnteresseerd in jullie hobby’s en / of sportieve voorkeuren. SDW: Mijn hobby’s zitten voornamelijk in het sportieve. Ik speel interclubtennis en heb een klassement C15.4. Ik maak deel uit van de tennisclub Zevenbergen, waar ik ook in het bestuur heb gezeten. Voetbal beleef ik alleen passief en ik durf het hier in Mechelen toch wel te bekennen dat ik supporter van Lierse ben. TP: Ikzelf heb niet echt sportieve aspiraties. Ik houd het bij shoppen met vriendinnen en eens een film opzoeken. Ervaart u Leuven als onveilig zoals soms wordt beweerd? TP: Dat kan ik absoluut niet zeggen, maar ik moet anderzijds wel toegeven dat ik geen regelmatige bezoeker van de Oude Markt ben na middernacht. Door uw voorgaanden zijn een aantal van onze klassieke vragen overbodig of niet beantwoordbaar geworden. Het lijkt evident dat Strafrecht u het meest na aan het hart ligt en dat u moeilijk vergelijkingen advocatuur/magistratuur kan maken. Ook beleidspunten of prioriteiten zijn op dit ogenblik waarschijnlijk moeilijk weer te geven. Kunt u ons dan nog iets vertellen over uw “vroeger” leven of bepaalde anekdotes?
middenkatern JANUARI 2009
14-01-2009
09:49
Pagina 28
28
SDW: Waar ik vroeger dacht dat wat men op tv in Amerikaanse feuilletons te berde bracht, absoluut fantasie moest zijn, heb ik ondertussen wel kunnen ervaren dat de realiteit feitelijk de verbeelding tart. Zo heb ik bijvoorbeeld bij mijn buitenstage bij de politie te Antwerpen bij het nachtelijk toeren meegemaakt dat de politiemensen een duidelijk dronken cafébezoeker erop wezen dat hij niet in het openbaar kon plassen. Er werd aan deze man een identiteitsdocument gevraagd. Hij liet dan iets zien dat hij van het internet geplukt had, maar waarop duidelijk vermeld stond dat dat stuk niet als identiteitsdocument kon gebruikt worden. Op de vraag van de agenten stamelde hij dan dat hij in de auto wel degelijk andere documenten had. Dit bleek na nazicht een duidelijk vals rijbewijs te zijn. Ook lagen er drie blijkbaar gestolen nummerplaten van auto’s in de wagen. Nadat er dan tot een huiszoeking was overgegaan, werd er 15.000 EUR in cash gevonden en een stapel blanco rijbewijzen. Wat een plasje op een niet toegelaten plaats allemaal kan meebrengen. TP: Tijdens mijn gerechtelijke stage was ik 1 dag in een gevangeniscomplex, waar er toevallig op dat ogenblik iemand was overleden. Ik heb dan onmiddellijk van alles kunnen meemaken van afstapping tot de werking van de gevangenis op een atypische dag. Ik heb ook vastgesteld hoe broeierig de sfeer werd wanneer het stipte tijdsgebruik dat in de gevangenis aan de gedetineerden wordt opgelegd, dan toch doorbroken wordt door onverwachte omstandigheden. Op een ander moment ben ik in de psychiatrische afdeling van de gevangenis geconfronteerd met een wel extreme vorm van potomanie (een begrip dat mij tot dan toe volledig onbekend was) (opmerking redactie: en aan de redactieleden van de Grote Raad eveneens). Het blijkt te gaan over een dwangmatige neiging tot drinken. In dat specifieke geval bleek
middenkatern JANUARI 2009
14-01-2009
09:49
Pagina 29
29
deze neiging dan nog zo sterk te zijn dat deze man zich er niet kon van weerhouden om water uit wc-potten te drinken. Uw beider carrière is inderdaad duidelijk gelijklopend en ook alleen op het Parket gericht geweest. Voelt u geen gemis aan kennis van wat er aan de overzijde van de balie, nl. bij de advocatuur gebeurt? SDW: Ik meen dat het een voordeel is dat ik steeds op het Parket gericht ben geweest. Ik ervaar de kennis van de “overzijde” niet echt als een gemis maar ik kan er zeker inkomen dat dit een meerwaarde zou kunnen zijn. Het is ook wel duidelijk dat er meer en meer regels komen en zijn, zodat specialisatie zeker nodig is. Regels alleen zijn echter niet voldoende en zeer frequent moet er op gezond verstand beroep gedaan worden. Wat denkt u van het vermoeden van onschuld? TP: Dit dient uiteraard nageleefd te worden en het Parket moet in eerste instantie op zoek gaan naar de waarheid. Dossiers die voor de Correctionele Rechtbank komen, hebben echter reeds een hele weg doorlopen en er is dikwijls al veel onderzoek voorafgegaan waarvan niet iedereen altijd een idee heeft. Als op de zitting blijkt dat er toch mogelijk nog niet voldoende bewijs is, vind ik wel dat men zich moet durven gedragen naar de wijsheid van de Rechtbank. Soms kan men zelfs aangeven dat er effectief zwakke punten zijn. SDW: Het is ook zo dat ge als Substituut soms aan de politie moet durven zeggen dat er niets meer verder moet onderzocht worden omdat het ofwel niet effectief over een strafbare gedraging gaat dan wel dat het bewijs zo pover is dat meer schade zou kunnen worden toegebracht dan dat er enige oplossing zou komen. Het is ook een zekerheid dat de arrogantie van bepaalde personen niet altijd in de goede richting werkt.
middenkatern JANUARI 2009
14-01-2009
09:49
Pagina 30
30
Het lijkt inderdaad duidelijk dat er een verschil is in benadering tussen de advocaat die voor zijn cliënt partijdig moet en kan zijn, de staande magistratuur die moet onderzoeken en trachten zo volledig mogelijk te zijn terwijl de zittende magistratuur op basis van de voorliggende gegevens moet beslissen. TP: Wat op zitting komt, is ook maar een beperkt aantal van de zaken die aangebracht worden. In Mechelen is er zo bv. een instroom voor gemeen Recht van ongeveer 3000 dossiers per kabinet. In Antwerpen zijn er bv. tot 8500 nieuwe correctionele zaken per jaar, terwijl er in Brussel 2000 lopende zaken zijn per kabinet. Een heel aantal zaken kan dan ook beleidsmatig niet voor de Rechtbank gebracht worden omdat er gewoon de capaciteit tot behandelen van de dossiers niet is. Stellen jullie zich open naar de advocatuur? SDW: Uiteraard, maar een voorafgaande afspraak lijkt mij meestal wel aangewezen. Sommige advocaten proberen ook wel te onderhandelen over mogelijke sancties, maar dergelijke “plea bargaining” is nu op geen enkele manier in enig wettelijk kader te plaatsen zodat dit uiteraard niet mogelijk is. TP: Ik ben het hier volledig mee eens. Soms gebeurt het wel eens dat ik het idee of de strafmaat die ik voor de behandeling van de zaak had, op de zitting zelf nog moet bijsturen gelet op wat er zich voordoet, en dit zowel in positieve als negatieve zin of naar boven of naar beneden zoals u zelf wenst. Hebt u tips of bedenkingen aan of voor advocaten? SDW: Waar ik de laatste tijd voornamelijk in Ecofinzaken meedraai, vind ik het onaanvaardbaar dat men de dag voor de zitting of van de zitting zelf nog met een pak besluiten en stukken komt aandraven. Ik zal mij omzeggens nooit verzetten tegen een eenmalige vraag tot uitstel, maar wanneer dan op
middenkatern JANUARI 2009
14-01-2009
09:49
Pagina 31
31
de uiteindelijk bepaalde datum moet vastgesteld worden dat de advocaat die al van in den beginne in de zaak aanwezig was opeens met een ganse stapel papier afkomt, dan heb ik daarbij toch wel bedenkingen. Dit kan in het belang van de cliënt zijn. TP: Inderdaad, maar in een groot aantal van de gevallen lijkt het toch meer verkieslijk elkaar het leven niet te onaangenaam te maken. Als ik soms de dossiers van de zitting ga inkijken en ik moet dan vaststellen dat hele batterijen advocaten ingeschakeld zijn in een aantal van de dossiers die voorkomen terwijl ik er helemaal alleen voorsta, dan is dit soms toch wel een lastig uitgangspunt. Zijn er voor jullie prioriteiten? SDW: Wat mij betreft zou ik graag hebben dat zoveel mogelijk aandacht aan witwaspraktijken wordt gegeven en dat grote fraudes steeds vervolgd worden. TP: Vermits ik vanaf 10.11.2008 van dezelfde cel zal deel uitmaken, ben ik dezelfde mening toegedaan. Ik meen ook dat de nieuwe Procureur deze aandachtspunten zeker niet ongenegen is.
Waar de champagne en de tijd ondertussen op is en gelet op uw gedrevenheid enerzijds en relativiteitszin anderzijds, menen wij het interview hierbij te mogen afsluiten, niet zonder u uitdrukkelijk te bedanken voor de toch wel boeiende momenten en elementen die vandaag ter sprake zijn geweest.
middenkatern JANUARI 2009
14-01-2009
09:49
Pagina 32
32
Haiku
De zitting
De De De De
griffier doet de mise-en-place. rechter geeft een mise-au-point. advocaat bereidt de mise-en-scène voor. beklaagde etaleert van op de bank zijn misère.
Piet Van den Bon
middenkatern JANUARI 2009
14-01-2009
09:49
Pagina 33
33
Interview Anja Vareman en Theo Byl
Niettegenstaande bij een voorgaand interview de blijkbaar onuitputtelijke voorraad champagne van de Voorzitter van de Rechtbank van koophandel het interview heel vlot deed verlopen, werd toch voor een koffietje gekozen om mee te starten. De babbel was echter niet minder vlot en naar het einde van het interview toe werd de onuitputtelijke voorraad toch 1 fles lichter.
Mogen we zo indiscreet zijn om naar het verloop van jullie carrière te vragen? TB: Ik ben afgestudeerd aan de KU Leuven in 1993 als licentiaat in de rechten. Ik ben eveneens fiscalist en ik heb ook filosofie gedaan. Ik ben aan de balie gekomen met als patroon Jules De Keersmaecker in Sint-Amands. Ik heb dan later de associatie met Karl & Eva Lens meegemaakt tot ik in 1999 examen heb gedaan voor de gerechtelijke stage. Na hierin gelukt te zijn, ben ik nog ongeveer anderhalf jaar in Mechelen geweest en dan ben ik in 2001 naar Dendermonde “verhuisd”. Van 2001 tot 2008 ben ik dan Substituut in Dendermonde geweest. Ik leidde er de financiële sectie, die uit 4 man bestond. Van 2005 tot 2008 ben ik perswoordvoerder voor het Parket geweest en in april 2008 ben ik benoemd in Mechelen aan de zetel. AV: Ik ben eveneens in 1993 aan de KU Leuven afgestudeerd. Ik ben nog wel aan de KU Leuven verbonden gebleven eerst
middenkatern JANUARI 2009
14-01-2009
09:49
Pagina 34
34
als halftijdse assistent gerechtelijk recht en daarna voltijds assistent rechtsmethodiek en dit tot 2001. Ik heb ook een doctoraat voorbereid over wijziging van arbeidsvoorwaarden, dat ik indien mogelijk ooit nog wel eens zou willen afwerken of minstens de reeds ter beschikking zijnde stukken publiceren, maar tijdsgebrek zal waarschijnlijk een negatieve rol blijven spelen. Ik ben in Antwerpen aan de balie gegaan en heb tot 1996 stage gelopen in het kantoor Stappers, Eliaerts & Thiers. Nadien ben ik 1 jaar in Brussel aan de balie geweest, waar ik bij mij thuis een solokantoor heb gehouden. In 2001 ben ik geslaagd voor het examen voor de gerechtelijke stage en heb ik in Mechelen op het Parket en het Arbeidsauditoraat gewerkt. Ik ben dan overgegaan naar de lange stage. In november 2004 ben ik benoemd als Substituutarbeidsauditeur in Leuven, waar ik tot bij mijn eedaflegging als rechter in de Arbeidsrechtbank te Mechelen op 02.09.2008, ben gebleven.
Hebt u bindingen met Mechelen? AV: Mijn grootouders langs moederskant zijn weliswaar uit Puurs afkomstig, maar voor het overige heb ik, behoudens enige tijd na mijn studies, steeds in Grimbergen gewoond en woon ik nog steeds in Grimbergen. Gelet op mijn goede herinneringen aan mijn gerechtelijke stage in Mechelen, heb ik wel bewust voor een kleiner arrondissement gekozen om te postuleren voor een plaats aan de zetel en uiteraard in de richting van het sociaal recht. Tijdens mijn praktijkervaringen in Antwerpen, Brussel en Mechelen heb ik toch wel kunnen ervaren dat er in Mechelen een goede verstandhouding was en het gezelliger werken is dan in de grootsteden. TB: Ik ben geboren en getogen in Bornem en woon daar nog steeds.
middenkatern JANUARI 2009
14-01-2009
09:49
Pagina 35
35
Dan kent u wellicht het café De Poort? TB: Uiteraard kent iedereen in de streek dit café van den “Toine” waar koffieconcerten werden georganiseerd en waar heel groot Klein-Brabant vroeg of laat wel eens langskwam. Wat mijn binding met Mechelen betreft, heb ik destijds aan de balie toch wel kunnen ervaren dat daar een aangename werksfeer was. Bovendien heb ik bewust voor een beperkter corps gekozen wanneer ik hoopte naar de zetel te kunnen overgaan omdat ik niet per sé in één bepaald vakje van het recht wil blijven werken. Gelet op mijn opleiding in het fiscaal recht hadden er zeker kansen geweest om als fiscaal Substituut aan de slag te gaan, maar ik heb dit bewust niet willen gebruiken en al evenmin om aan de zetel uitsluitend fiscale zaken willen doen. Hier in Mechelen heb ik niet de indruk gevaar te lopen steeds alleen maar hetzelfde te moeten doen.
Mogen wij nog verder indiscreet zijn en informeren naar uw gezinstoestand? AV: Ik ben gelukkig getrouwd met een ingenieur en heb 2 zonen van respectievelijk 10 en 12 jaar oud. TB: Ik ben eveneens getrouwd en al even gelukkig. Mijn echtgenote zit in de reclamesector. Wij hebben 2 dochters van 6 en 8 jaar.
Is er een bepaalde tak van het recht die u nauw aan het hart ligt? AV: Uiteraard heeft het sociaal recht mijn voorkeur. Als Substituut-arbeidsauditeur heb ik in Leuven, buiten als Openbaar Ministerie in de correctionele zaken, voornamelijk met RSZ, mindervaliden, en zelfstandigen te maken gehad. Dit heeft mij toch wel een specifieke kennis van deze
middenkatern JANUARI 2009
14-01-2009
09:49
Pagina 36
36
onderdelen opgebracht en maakt het thans als zetelend magistraat op sommige ogenblikken wel handiger. Ik doe echter nu ook de kamer met de arbeidsovereenkomsten voor de arbeiders en ook de arbeidsongevallen. Bijna éénmaal om de maand is er ook een correctionele zitting sociaal strafrecht met drie rechters. Hierdoor gaat een nog veel bredere waaier van het sociaal recht open en zit ik nu soms toch wel met wat stress om al de vonnissen binnen de vastgelegde termijnen te kunnen schrijven. TB: Gelet op mijn ervaringen als Substituut ligt het strafrecht mij uiteraard goed. Ik ben er echter van overtuigd dat het noodzakelijk is bij de overgang minstens enige tijd niet meer met strafrecht in aanraking te komen om zo zeker niet het gevaar te lopen mogelijk bestaande automatismen als Substituut om te zetten in beslissingen aan de zetel. Ervaart u de rechters in sociale zaken als voldoende onafhankelijk niettegenstaande het hier toch specifiek vertegenwoordigers van werknemers en/of werkgevers betreft? AV: Hierover kan ik in feite alleen maar positief zijn. De strekking van de sociale rechter is duidelijk en toch nemen ze er voldoende afstand van. Het beraad gebeurt dan ook mijns inziens zeer conscientieus. Over welke van uw hobby’s of andere activiteiten kunnen we aan onze lezers vertellen? AV: Wel, uit frustratie dat ik enige tijd geleden er niet in gelukte om een broek die moest verkort worden, om te zomen, heb ik mij nu ingeschreven voor een cursus naailessen. Tot vorig jaar heb ik ook regelmatig gejogd in die zin dat ik samen met een vriendin de start to run heb doorlopen. Ik ging ook veel zwemmen.
middenkatern JANUARI 2009
14-01-2009
09:49
Pagina 37
37
Gelet op het feit dat mijn 2 zonen voetbal spelen, ben ik nu ook een passieve voetbalsupporter en wordt er thuis de laatste tijd wel meer naar voetbal gekeken op tv. TB: Eénmaal per week ga ik zeker lopen langs de Schelde, die kort bij huis voorbij stroomt. Vrijdagavond is voorbehouden aan de paardensport van mijn dochter. Verder luister ik graag naar muziek en woon ik ook wel wat concerten bij. Ik ben ook steeds een fervent reiziger geweest en ben in andere tijden nog reisleider geweest, zelfs terwijl ik aan de balie was. Ik probeer nu met de familie een combinatie van mijn voorkeur voor reizen te verzoenen met de wens van de dochters om toch wel eens een gewone “zon”vakantie te doen. Wij hebben met de familie dan ook Marokko en Turkije bezocht op niet alledaagse wijze, en zelf georganiseerd. AV: Uiteraard wordt er in ons gezin ook gereisd en proberen wij eveneens een compromis te maken tussen een culturele vakantie en het zwembad voor de kinderen.
Het arrondissement Dendermonde is toch nogal veel in het nieuws. Ziet u hiervoor een reden? TB: Het is inderdaad correct dat Dendermonde vrij veel in het nieuws komt. Enerzijds zijn er daar veel mensen van de pers gevestigd en hebben verschillende media er hun vaste correspondent. Van de andere kant is men in Dendermonde zowel op het Parket als op de Rechtbank heel toegankelijk waardoor, mede gelet op het grote aantal journalisten, er uiteraard een wisselwerking ontstaat. Als persverantwoordelijke voor het Parket heb ik de lijn van de Procureur gevolgd zodat ik wel zeer veel werk had met dit onderdeel van mijn taak. Ik heb dit echter wel graag gedaan en wist ook op voorhand dat het na 3 jaar gedaan zou zijn.
middenkatern JANUARI 2009
14-01-2009
09:49
Pagina 38
38
Heeft u eventueel nog een anekdote uit uw vroeger leven voor de lezers van de Grote Raad? AV: Tijdens mijn stage was ik heel bondig in mijn conclusies. Mijn patron hield voor dat je minstens alles 3 keer moest schrijven zodanig dat de rechter mee was. Ik ben echter bondig gebleven en alhoewel het woord voor de advocaat uiteraard vrij is, komt het mij zeker niet nodig voor om alles effectief 3 maal te schrijven. TB: Uit mijn advocatenperiode herinner ik mij zo onder meer dat ik voor mijn patron veel verplaatsingen moest doen. Zo gebeurde het vrij frequent dat ik de hele dag de baan op was. Eénmaal ben ik echter letterlijk van een kale reis teruggekomen omdat ik de gevangenis in Brussel, waar ik een cliënt van mijn patron moest gaan opzoeken, niet heb gevonden. Van mijn tijd bij het Parket herinner ik mij onder meer een rogatoire commissie waarbij we in Sint-Petersburg en Moskou een zaakvoerder van een firma dienden te gaan verhoren ivm. witwaspraktijken en dergelijke. Het verhoor heeft geduurd van 09.00 uur ’s morgens tot 21.30 uur ’s avonds zonder dat er ook maar enige voorziening aanwezig was. Degene die we dan moesten onderhoren, bood dan aan om zelf voor boterhammen voor ons te zorgen. Gelet op de sfeer van corruptie in het ganse dossier, zijn we daar echter niet op ingegaan en zijn we effectief een hele dag doorgekomen zonder ook maar iets te eten.
Heeft u adviezen of bedenkingen aan en/of voor advocaten? AV: Het lijkt mij heel belangrijk dat de pijnpunten in een dossier kunnen onderscheiden worden en dat deze dan kunnen worden toegelicht.
middenkatern JANUARI 2009
14-01-2009
09:49
Pagina 39
39
TB: Een goeie rechter is voor mij een rechter die de kern van het probleem kan vatten en situeren en dan de juiste beslissing vellen. Een goeie advocaat brengt dat kernprobleem naar voren en argumenteert daar correct over. Maar iedere vogel zingt voor mij zoals hij gebekt is, m.a.w. indien de advocaat meent veel of weinig woorden aan de zaak te moeten besteden, maakt mij dat niet uit. AV: Het lijkt mij ook belangrijk dat men zowel als rechter als als advocaat een zicht op het geheel kan behouden. Het is blijkbaar wel een trend dat de advocatuur meer en meer gaat specialiseren en het zou zeer spijtig zijn vast te stellen dat de advocatuur tenslotte zo gespecialiseerd geraakt dat er de facto minder weerwerk door de rechtbank kan gegeven worden t.o.v. deze specialisten.
Heeft u eventueel een beleidspunt en/of prioriteit? AV: Proberen zo goed mogelijk recht te spreken! TB: Zo goed mogelijk integreren in het arrondissement bij alle actoren van Justitie en dan inderdaad zo goed mogelijk recht spreken.
Kunt U advocatuur en magistratuur vergelijken? TB: Het komt mij voor dat de zetel meer aansluit bij wat de advocatuur doet, met dat verschil dat de eindverantwoordelijkheid wel bij de zetel ligt en de advocaat het voordeel heeft partijdig te moeten zijn. Anderzijds is het Parket een andere wereld waar de advocaat helemaal geen zicht heeft op wat er allemaal gebeurt. Voor mij is destijds een wereld opengegaan, weliswaar een wereld van veel boeiende zaken.
middenkatern JANUARI 2009
14-01-2009
09:49
Pagina 40
40
De zitting is voor het Parket maar een deeltaak en er komt veel meer bij kijken dan de zitting alleen. Ook naar de politiediensten toe kan het Parket leiding geven en sturen zodat vanuit het Parket er toch ook beleidstaken worden opgenomen. Anderzijds is het wel zo dat er zeer sterk wordt toegezien op de leden van het Parket en dat alle verschillende instanties iets anders verwachten. Er is uiteraard vooreerst de Procureur zelf. Dan is er het Parket-generaal, dan zijn er de onderzoeksrechters en ook de politiediensten. Dat maakt het er niet gemakkelijker op. AV: Ikzelf ben niet zo’n penalist maar ik ben toch wel heel blij dat alles meegemaakt te hebben aan de kant van het Arbeidsauditoraat. Het verschil met de Arbeidsrechtbank lijkt mij niet zo groot als tussen Parket en zetel. Het Arbeidsauditoraat is feitelijk meer adviserend.
We hebben hier vandaag zeker 2 zeer enthousiaste rechters mogen ontvangen en vermits de champagne slechts op het laatste van het interview geopend werd, is de begeestering die we hebben kunnen vaststellen niet afkomstig van het edele vocht maar vanuit de innerlijke persoon zelf. Rest ons dan nog alleen U te danken en mee verder te genieten van het parelende vocht. Etienne De Ridder Luc De Decker
middenkatern JANUARI 2009
14-01-2009
09:49
Pagina 41
41
Surrealistisch gesprek op de zitting
Vraagt de rechter aan een vaste klant op de zitting: weer dronken geweest, Louis? Keer op keer hetzelfde laconieke antwoord: Mijnheer de Juge, ze zien altijd dat ik zat ben, maar nooit dat ik dorst heb! Maar Louis, ge zijt altijd heel uitbundig in uw dronkenschap. Ge zwalpte die nacht met uw fiets in de Befferstraat en nadien hebt ge luidruchtig oneerbare voorstellen gedaan aan Margaretha, de trots van Mechelen. Het is haar eigen schuld mijnheer de Juge, ze stond niet meer op de Grote Markt. Is dat een reden om haar zo luidruchtig te beschimpen, Louis? Er zijn geen zekerheden meer in het leven, mijnheer de Juge, als zelfs standbeelden niet meer op hun plaats blijven staan. Louis, Margaretha is niet op eigen krachten naar de Steenweg verhuisd. Moet ik nu nog geloven dat ze de auto heeft genomen, mijnheer de Juge? Louis, kunt ge dan nooit eens serieus zijn? Wie is er hier niet serieus, mijnheer de Juge, als gij al de kant kiest van wandelende standbeelden? Louis, mijn geduld raakt op.
middenkatern JANUARI 2009
14-01-2009
09:49
Pagina 42
42
Dat van mij ook mijnheer de Juge. Louis, ik zal U toch weer eens moeten veroordelen wegens openbare dronkenschap. Mijnheer de Juge, ik heb geen roze olifanten gezien maar een wandelend standbeeld. Ik verzeker U, ze staat nog altijd op de Steenweg in plaats van op de Grote markt. Ik kan het U bewijzen! Louis, deze discussie heeft geen enkele zin. Iedere Mechelaar weet toch dat Margaretha niet langer op de Grote Markt staat en enige tijd geleden is verplaatst wegens de aanleg van de ondergrondse parking. Mijnheer de Juge, misschien had ik inderdaad te veel gedronken, maar ik kan U verzekeren dat ik, zelfs broodnuchter, niet kan wennen aan de verpletterende afwezigheid van Margaretha op de Grote Markt. De eenzaamheid die ik die nacht ervoer was van een peilloze diepte. Waar zijn ze toch de stille getuigen van deze gruwelijke grap? Ben ik dan de enige die last had van mijn fata morgana? Ik word gek van de oorverdovende stilte van mijn medeburgers die zich alleen nog maar storen aan hondenstront op de stoep en het klokkengeluid van de vele kerken die onze stad rijk is? Waar ik mij aan één langgerekte schreeuw van verontwaardiging had verwacht van de Mechelaars, blijven ze onverstoorbaar bij zoveel onrecht tegenover de versteende weerloosheid van onze oermoeder. Louis, hoewel ge voor een historicus op rust flink uit uw nek kunt kletsen, weet ge me toch steeds te charmeren met uw biergerelateerde exuberante verbeeldingkracht. Ik kan erin komen dat ge de mythe van Margaretha als belangrijkste burgeres van onze stad koestert en dat er gevoelsmatige argumenten zijn om Margaretha terug naar het midden van de Grote Markt te verplaatsen. Maar, is het niet het belangrijkste dat Margaretha zelf niet van “haar stuk” te brengen is en dat
middenkatern JANUARI 2009
14-01-2009
09:49
Pagina 43
43
precies haar onverschilligheid tegenover haar verplaatsing, waartegen ze in haar arduinen keurslijf toch niets kon beginnen, een bewijs is van haar heroïsche uitstraling? Goed mijnheer de Juge, ik geef toe dat mijn drankzucht niet past bij de marmeren voornaamheid van Margaretha en mijn geschiedkundige opleiding onwaardig is. Ik zal me wijs schikken naar uw oordeel, maar er zijn verzachtende omstandigheden, namelijk de stuitende oppervlakkigheid van mijn medeburgers op wie gans deze geschiedenis blijkbaar geen enkele indruk heeft gemaakt. Ben ik nu echt de enige burger die zich zorgen maakt over het lot van deze met goddelijke macht beladen vrouw? Louis, tegen zoveel liefde voor een vrouw kan ik niets zinnigs uitbrengen en moet ik noodgedwongen terugvallen in mijn formele rol. De rechtbank, veroordeelt de beklaagde … Piet Van den Bon
middenkatern JANUARI 2009
44
14-01-2009
09:49
Pagina 44