Met losse. Robbert. Het Parool. Kweek tomaten, geen wiet

FoliaMagazine weekblad voor HvA en UvA

nr. 33 06/06/2012

sse Met lo

ert b b o R raafDijklagge i.s.m. bij rool Het Pa

Kweek tomaten, geen wiet

(advertentie)

As I left my fAther’s house 20 juni is Wereldvluchtelingendag. op deze bijzondere dag presenteren floor en stichting voor Vluchteling-studenten uAf in samenwerking met New Dutch Connections As I Left My Father’s House. In dit indrukwekkende theaterstuk vertellen vluchtelingen met verschillende culturele en religieuze achtergronden over hun wereld. een wereld van mensen die leven met de gevolgen van vijandigheid, geweld, oorlog en extremisme en die met deze bagage een nieuw bestaan moeten opbouwen.

DAtum 20 juNI (toegANg grAtIs) tIjD 15.00-17.00 uur loCAtIe AreNA, KohNstAmmhuIs WIbAutstrAAt 2-4, AmsterDAm

CreAtINg tomorroW

inhoud #33

redactioneel Platform

Recht achter de tralies 6

Bij dit nummer vindt u een special ter gelegenheid van het afscheid van universiteitshoogleraar Robbert Dijkgraaf. De special is gemaakt in samenwerking met Het Parool en wordt ook verspreid met deze krant. Het is een illustratie van de richting die we met Folia uit willen. Voorheen waren we het krantje van de UvA met mededelingen van de universiteit. Nu geven we steeds meer vorm aan wat we noemen ‘het platform voor hoogopgeleid Amsterdam’. Vanuit dat platform hebben we ook de Folia Startup Award, een prijs voor studentondernemers, in het leven geroepen. Onder de acht finalisten van de Startup Award bevinden zich dan ook studenten van zowel VU, Inholland als HvA en UvA. Van geheel andere orde is het EK-evenement dat we samen met het Universitair Sportcentrum organiseren. De eerste wedstrijd – Nederland-Denemarken – wordt getoond op groot scherm in café de Oerknal; er speelt een bandje en er is goedkoop bier. Ik hoop u bij een van deze activiteiten te ontmoeten.

Rechtenstudenten helpen gedetineerden met een juridisch spreekuur.

Hacken als leven 12

Hackers hebben een slechte naam, maar dat is onterecht. Vinden zij zelf.

Poule W 22

Alle EK-tegenstanders van Nederland zijn vertegenwoordigd op één gang van de Weesperflat.

Extreem-rechts en slim 26

In Hongarije stemmen studenten op de extreem-rechtse partij Jobbik. Maar waarom?

De finalisten 30

Op 6 juni wordt bekend welke studentondernemer 50.000 euro startkapitaal wint. Wie maken er kans?

Jim Jansen, hoofdredacteur Folia Magazine, [email protected], @jimfjansen

en verder

(twitter)

de week/het moment/navraag 4-5 passie 11 op de tong 17 opinie 18-20 Asis Aynan 19 Emma Curvers 20 in memoriam/promoties 21 objectief 24-25 Folia maakt kennis 28-29 drift 35 lezingenladder 36 overigens 37 prikbord 38-39 wasdom 40-41 stage 41 toehoorders 42 de lezer/deining 43

FoliaMagazine

3

de week Roze glittertanga’s zijn aan de UvA niet besteed.

W

at Henk Bleker (CDA) kan, kan ik beter, moet Ronald Plasterk (PvdA) gedacht hebben. En nee, het ging niet om jonge journalisten minnekozen. Enkele weken geleden zei Bleker in Pauw & Witteman dat hij het collegegeld voor technische studies wil verlagen. Plasterk ging daar in het programma Buitenhof dik overheen. Hij wil technische studies gratis aanbieden. Had hij Henk daar mooi tuk. Maar wat blijkt? Toekomstige bètastudenten zijn niet allemaal even gecharmeerd van het plannetje. Twee gymnasiasten schoffelden het plan in de Volkskrant direct onderuit. Studenten zouden enkel nog om financiële redenen een technische studie kiezen, niet voor hun toekomst of de studie zelf, wat de uitval alleen maar vergroot. Een christendemocratische revanche kwam van de jongerenafdeling van de vakbond CNV. Zij willen dat de langstudeerdersboete voor deeltijdstudenten wordt afgeschaft. Zij doen nu eenmaal langer over hun studie, aldus de jongerenvakbond. Staatssecretaris Zijlstra zei ook nog eens gevoelig te zijn voor dergelijke argumenten. Tijdens deze politiek rumoerige periode wordt de toekomst voor studenten wel erg ongewis. Iedere dag wordt weer een ander proefballonnetje gelanceerd. Slechts enkele lopen niet direct leeg. Zo wordt de basisbeurs voor de master niet afgeschaft. Voorlopig dan. Ook al zoiets: de mogelijke verhoging van de leeftijdsgrens voor het drinken van alcohol naar 18 jaar. Volgens de GGD is het dé manier om alcoholmisbruik onder jongeren aan te pakken, maar de Landelijke Kamer van Verenigingen (LKvV) is minder enthousiast. De koepelorganisatie van landelijke studentenverenigingen vreest juist dat het bij nieuwe studenten tot excessen zal leiden. Want als zij – voor het eerst op eigen

4

FoliaMagazine

Ronald Plasterk doet niet zo moeilijk. Bètastudies gratis aanbieden, meevaren tijdens de Gay Pride; het kan allemaal. UvA-bazen Louise Gunning en Paul Doop zullen we niet zo snel in een roze glittertanga op de grachten zien deze zomer. Met de Gay Pride wil de UvA namelijk niets te maken hebben.

benen – naast een nieuwe stad, ook nog voor het eerst kennismaken met de goudgele rakker, dan gaat de beerput open, is de voorspelling. En studenten lidmaatschap ontzeggen op basis van hun leeftijd, dat is discriminatie, volgens de LKvV. Was het College van Bestuur (CvB) van de UvA maar zo begaan met het lot van haar studenten. De homoseksuele academicus werd afgelopen week flink in de kou gezet, toen bleek dat de UvA ‘niet geassocieerd’ wil worden met de Gay Pride. Het verzoek om financiële en morele steun van UvA Pride bij de participatie aan de botenparade werd niet gehonoreerd. En dat ter-

wijl het zo makkelijk kan zijn. Ronald Plasterk voer in 2008 mee met met de ‘OCGay-boot’ en zette voor de gelegenheid speciaal zijn leren hoed op. Goeie vent, die Plasterk. Toch jammer dat de ‘CvGay’-boot niet bereid is uit te varen. yyy Eva Rooijers en Gijs van der Sanden

1 juni 2012

tweet van de week @BrendonQ Brendon Voogt Noem me een scheiterd, maar deze gast is om 03.45u naar z'n vader 13km verderop aan t fietsen om 3 muizen op 26m2! https://twitter.com/BrendonQ/

Op 29 mei presenteerden eerstejaars (technische) informatica van de HvA hun ontwerpen aan bewoners van woonzorgcentrum De Boeg in Amsterdam-West. De studenten hadden de opdracht gekregen programma’s te ontwikkelen waarmee de mobiliteit van ouderen verbetert of waarmee ze hun cognitieve vaardigheden kunnen trainen. Er waren veel spelletjes, zoals dit ‘rollatorbordspel’ waarbij de oudere zelf de pion is, maar ook bijvoorbeeld een tool om te meten welke afstand er met een rollator is afgelegd. yyy tekst Mirna van Dijk / foto Karel Pieterson

navraag Laurens Buijs UvA Pride is boos op het bestuurscollege. Eerst niet geassocieerd willen worden met de universitaire boot die de belangenvereniging voor academische homo’s wil laten meevaren in de Canalparade, daarna ontkennen dat ze dat ooit gezegd hebben. UvA Pride-voorzitter Laurens Buijs vindt de nu alsnog geboden financiële steun too little, too late.

Jullie strijd met het CvB was toch bijgelegd? ‘Dat dacht ik ook! Eén dag voor de deadline van onze wervingscampagne werd ik plotseling gebeld door het Maagdenhuis en doorverbonden met CvB-voorzitter Louise Gunning. Zij vertelde dat ze die ochtend over onze tientjesactie had gelezen in de Metro en hoopte dat we alsnog een spetterende boot zouden krijgen. Ook benadrukte ze dat er niks zat achter het feit dat het CvB de steun heeft afgehouden en gaf ze aan bij hoge nood nog best financieel bij te willen springen.’ Dat was toch precies wat jullie wilden? ‘Ja, maar toen hoefde het al niet meer. Met

behulp van vier andere universiteitsorganisaties van het AMC, de VU, Leiden en Maastricht en steun van allerlei donateurs is het gelukt het geld zelf bijeen te brengen. Tijdens de Canalparade komt er een spetterende universiteitsboot waar we met zo’n honderd man op kunnen. Ik heb voor extra geld dan ook vriendelijk bedankt, want dat is toch een beetje onze eer te na. Maar het leek mij wel goed om zo een streep onder de ruzie te kunnen zetten.’

Maar dat gaat niet door? ‘Niet als bureau Communicatie zo kinderachtig doet! Tot op de dag van vandaag hebben we geen fatsoenlijke reactie gehad op ons verzoek een keer om de tafel te kunnen zitten

over eventuele steun. Nadat we zes weken lang zelf gebeld hebben om een reactie te krijgen, verkondigde een woordvoerster ten slotte dat het CvB niet met de Gaypride geassocieerd wil worden. Toen ik vroeg of dat een officiële verklaring was, bevestigde ze dat nota bene.’

Zij zeggen alleen financiële steun geweigerd te hebben. ‘Dat ze het nu ontkennen vind ik ronduit kansloos. Nu lijkt het net of wij staan te liegen. Op deze manier komt het natuurlijk nooit goed tussen CvB en UvA Pride. Wat ons betreft moeten ze volledig door het stof, willen wij ooit weer met ze rond de tafel gaan.’ yyy Clara van de Wiel

FoliaMagazine

5

Achter de tralies Gevangenen hebben over meer dan alleen hun strafzaak juridisch advies nodig. Rechtenstudenten voorzien met het Juridisch Spreekuur Gedetineerden in die behoefte. Folia Magazine ging mee de gevangenis in. ‘Iedereen heeft recht op hulp en op een eerlijk proces.’ tekst Floor Boon / foto’s Fred van Diem

‘M

ijn kleren, ik wil graag mijn kleren terug.’ In een kamertje van anderhalf bij drie met muren van beton zit een magere man met zijn rug naar het geblindeerde raam. Hij heeft een kanariegeel T-shirt aan en een zwarte broek die om zijn benen lubbert. Een zwaar accent verraadt dat Nederlands niet zijn moedertaal is. ‘Deze kleren heb ik van de bewaarders gekregen. Ik zit hier al bijna drie maanden, maar mijn eigen kleren heb ik nog steeds niet terug.’ Tegenover de man – laten we hem Simon noemen – zitten Thirza Overes (23) en Juriaan de Vries (24). De rechtenstudenten zitten in het laatste jaar van hun studie en zijn al drie jaar actief bij het Juridisch Spreekuur Gedetineerden (JSG). Het is vrijdagochtend tien uur en het kamertje zit op de zogenaamde ‘hulpverlenersgang’, een grijze gang met kleine kamertjes waar advocaten, geestelijke verzorgers en andere hulpverleners gedetineerden kunnen bezoeken in de penitentiaire instelling (PI) in de Havenstraat. ‘Dit is een huis van bewaring,’ legt Thirza uit. ‘De mensen die hier zitten zijn nog niet veroordeeld, ze wachten hun proces af.’ Sinds het begin van de jaren tachtig geven rechtenstudenten van de UvA juridisch advies aan gedetineerden. Vanaf 1989 doen ze dat onder de vlag van de Stichting Juridisch Spreekuur Gedetineerden. JSG is actief in penitentiaire instellingen in de Havenstraat en de Tafelbergweg – waar

6

FoliaMagazine

voornamelijk veelplegers zitten – en sinds vorig jaar ook in een PI in Alphen aan de Rijn. Simon is niet zo goed verstaanbaar, maar na wat doorvragen blijkt dat hij zijn kleren moest afgeven toen hij zichzelf aangaf, een paar maanden geleden. Sindsdien worden ze door de politie onderzocht. ‘Waarom dan?’ vraagt Juriaan voorzichtig. ‘U hoeft niet over de inhoud van uw strafzaak te praten, maar misschien kan ik u beter helpen wanneer ik weet waarom er zo veel tijd overheen gaat.’

‘Het is niet onze taak om te oordelen’ De studenten geven gevangenen (zowel verdachten als veroordeelden) advies over allerhande dingen. Maar niet inhoudelijk over de strafzaak, daar hebben gedetineerden een eigen advocaat voor. Mensen die worden opgepakt en in de cel belanden, hebben naast vragen over hoe het verder moet met hun strafzaak, vaak ook veel vragen over praktische dingen als: wat gebeurt er met mijn huis als ik in de gevangenis zit en ik de huur niet kan betalen? Hoe zit het met mijn arbeidscontract nu ik vastzit? Of: hoe kan ik vanuit hier mijn rekeningen betalen? Pieper voor de veiligheid Iedere vrijdagochtend is het spreekuur in de Havenstraat. Thirza en Juriaan geven hun paspoort

af bij binnenkomst en stoppen hun telefoons in een kluisje. Jassen en tassen worden door een scanner gehaald. ‘Is het druk vanmorgen?’ informeert Thirza bij de bewaarder achter glas. Een kort brommend ‘nee’ is het antwoord en de studenten worden zonder veel gedoe doorgelaten naar de volgende ‘sluis’ – de ene deur gaat pas open als de vorige gesloten is. Juriaan opent een postvak met daarin vier briefjes – verzoeken van gedetineerden om op spreekuur te komen vandaag. Sommigen stellen expliciet hun vragen, anderen krabbelen simpelweg ‘graag afspraak’ op papier. ‘Dan zien bewaarders niet wat ze willen weten,’ legt Thirza uit terwijl ze een pieper meepakt. ‘Die is voor noodgevallen: als er een gevaarlijke situatie ontstaat, dan kunnen we zo om hulp vragen. De bezoekerspas hangen de studenten uit voorzorg niet om hun nek. Alle deuren die ze doorgaan, worden achter hen met een sleutel dichtgedraaid. JSG werkt met een roulatiesysteem van vrijwilligers. Er zijn altijd twee studenten aanwezig op het spreekuur – het liefst ten minste één mannelijke voor de veiligheid – die de vragen van gedetineerden beantwoorden. Soms kunnen de rechtenstudenten een vraag direct beantwoorden, maar meestal is er uitzoekwerk voor nodig. In dat geval wordt de gedetineerde die de vraag stelde de week daarna opnieuw opgeroepen. JSG probeert het rooster zo in te delen, dat een van de twee vrijwilligers de week daarna in dezelfde PI spreekuur draait. Zo zien

Thirza Overes en Juriaan de Vries bij de ingang van de PI Havenstraat

gedetineerden een van beide studenten ook bij het beantwoorden van de vraag terug. Met het beantwoorden van juridische vragen van gedetineerden die geen betrekking hebben op hun strafzaak dicht het JSG een gat waarin niet door de overheid wordt voorzien. Volgens Danielle Flikkenschild, de voorzitter van de stichting, is het geven van juridisch advies aan gedetineerden ook niet per se een taak van de overheid. ‘Dat is niet te subsidiëren, gevangenissen hebben het financieel al zwaar genoeg.’ Wel is duidelijk dat de diensten die de stichting vrij-

willig aanbiedt zeer gewenst zijn. Flikkenschild: ‘Er bestaat in Amsterdam wel een juridisch loket, maar dat komt alleen op aanvraag naar de PI’s. Wij zijn er iedere vrijdag, de drempel om vragen te stellen ligt daardoor een stuk lager.’ Oranje overalls Al eerder tijdens het spreekuur deze bewuste vrijdagochtend schoof Ronnie aan. Met een plat Amsterdams accent vertelt hij dat hij zijn twee kinderen nooit heeft erkend, omdat hij veel schulden had en het daarom financieel

onvoordelig was om zijn kinderen te erkennen. Nu hij en zijn vrouw uit elkaar zijn wil Ronnie wel verantwoordelijkheid nemen en alimentatie betalen, maar hij vreest dat het extra geld dat hij zijn vrouw geeft vervolgens van haar uitkering wordt afgetrokken. Ronnie wil graag dat Juriaan en Thirza dat voor hem uitzoeken. ‘Het gebeurt bijna nooit dat mensen hun vraag zo helder formuleren,’ zegt Juriaan als Ronnie door de bewaarder naar zijn cel is teruggebracht. ‘Vaak vertellen mensen een onduidelijk en onsamenhangend verhaal en moet je echt doorvragen om te begrijpen waar ze naartoe willen,’ vult Thirza aan. ‘In de PI in Alphen aan de Rijn, waar wij ons spreekuur houden op de afdeling en tussen de gedetineerden rondlopen, verzinnen sommige mensen ter plekke een vraag. Die willen graag een praatje maken.’ Juriaan en Thirza behoren tot de oudere garde van JSG. Ze sloten zich allebei drie jaar geleden bij de club aan en hebben al heel wat spreekuren gedraaid in verschillende PI’s. ‘De eerste keer vond ik het heel spannend,’ bekent Thirza, die binnenkort zowel een master strafrecht als een master privaatrecht afrondt. ‘Ik had me voorgesteld dat alle gevangenen oranje overalls zouden dragen. Grappig hoe zo’n beeld ontstaat, want er klopt niets van. Vaak komen ze hier aanzetten op slippers met nog natte haren van de douche.’ Ook Juriaan had een heel ander idee van hoe het eraan toegaat in gevangenissen toen hij voor het eerst een spreekuur draaide. ‘Ik had me niet voorgesteld dat het hier een vrolijke boel zou zijn, maar zo somber als hier in de Havenstraat, dat had ik niet verwacht. Alles is van beton, alles is treurig. Bovendien gaat alles heel traag hier in de PI’s. Ik heb geleerd dat communiceren met bewaarders een vak op zich is: soms moet ik dezelfde vraag op drie manieren stellen.’

FoliaMagazine

7

(advertenties)

Is Amsterdam jouw stad en heb je interesse in nieuws?

Eigen Haard

verkoopt door heel Amsterdam starterswoningen vanaf € 75.000 met

Altijd al radioprogramma’s willen maken over politiek, muziek, cultuur of sport?

€ 4.000 korting, 0% overdrachtsbelasting & GEEN notariskosten!

Word dan vrijwilliger bij AmsterdamFM. Kijk voor meer informatie op www.amsterdamfm.nl

Radio AmsterdamFM:

www.kopenbijeigenhaard.nl

De stem van de hoofdstad! zoekt

redacteuren en nieuwslezers

Ben jij op zoek naar werk en wil je relevante werkervaring opdoen? Dan ben je bij StudiJob aan het juiste adres!

voor de nieuwsdienst. Stuur je motivatie en cv naar [email protected]

Voor een ingenieurs adviesbureau in de Randstad is StudiJob op zoek naar een:

Trainee asset management

Kijk voor meer informatie op www.amsterdamfm.nl

(40u p/w)

Bij de opdrachtgever verzamel je specialistische kennis om een verbetertraject voor te kunnen stellen. Jouw belangrijkste taken en verantwoordelijkheden zijn het in stand houden en verbeteren van de prestaties van machines, infrastructuren en installaties. Het traineeship duurt 2 jaar, hierin word je klaargestoomd tot Asset Manager. De functie is per direct en de uitzending kan uitmonden in een vast dienstverband.

Kijk voor meer informatie op www.amsterdamfm.nl

Voor de volledige vacature, zie www.studijob.nl.

folia-studijob 120531.indd 1

31-05-2012 16:37:25

TWEEDEGRAADS LERAAR WORDEN? OPEN AVOND 19 JUNI

Y I M R HE TEAC CREATING TOMORROW

HVA ONDERWIJS EN OPVOEDING jouw t om vind kgerichte as. leuk de kl b tij prak elors he e van t je het ch et de da lairst als popu ontdekt n? M en wo-ba kan je re de p de hbol/ko udie d. En n jaar n an en ee ns je st agen aa raar voor voegdhei ww.hva.n Binn de dr je tij over te graads Le graadsbe atie op w de Heb s rm eede twee info enni vakk eiding Tw ar al je or meer ni. ja pl vo 10 ju kopo en een ag. Kijk d op sl nn avon je bi n de nt aa ar de open doce m na of ko

Binnen een jaar de populairste van de klas. Heb je tijdens je studie ontdekt dat je het leuk vindt om jouw vakkennis over te dragen aan anderen? Met de praktijkgerichte kopopleiding Tweedegraads Leraar voor hbo- en wo-bachelors heb je binnen een jaar al je tweedegraadsbevoegdheid. En kan je als docent aan de slag. Kijk voor meer informatie op www.hva.nl/kop of kom naar de open avond op 19 juni.

Recht op een eerlijk proces Van welke misdrijven de gedetineerden in de Havenstraat worden verdacht, is voor de JSG”ers vaak onduidelijk. Juriaan: ‘Ik hoop altijd wat van de inhoud op te vangen. Het strafrecht fascineert me en dan is dat het meest interessante om te horen natuurlijk.’ Gelukkig voor de studenten sijpelt er soms wat informatie door en ook ontwikkelen ze een radar voor het inschatten van de delicten die de gedetineerden hebben gepleegd. Zoals bij Ramzi, die na Ronnie wordt binnengebracht in het kleine kamertje. De magere jongen van halverwege de twintig heeft een Marokkaans uiterlijk, zweetdruppels staan op zijn voorhoofd. Hij vertelt Juriaan en Thirza dat er een onderhuurder in zijn huis zit via stichting Bonjo. Deze stichting behartigt de belangen van exgedetineerden en heeft een constructie opgezet waarbij ex-gevangenen tijdelijk terecht kunnen in de woningen van jongens die in de gevangenis zitten. De onderhuurder in Ramzi’s huis heeft al drie maanden de huur niet betaald en Ramzi wil weten of die onderhuurder nu zijn huis kan worden uitgezet. Ook Ramzi weet zich bovengemiddeld helder uit te drukken. Tussendoor sijpelen er details door over zijn strafzaak. Vechtpartijen, geld in het buitenland. ‘Als ik hieruit kom, ga ik mijn leven echt beteren,’ zegt Ramzi, die Juriaan en Thirza met charme probeert te overtuigen van zijn onschuld. ‘Vaak horen we maar kleine stukjes van een strafzaak,’ zegt Juriaan achteraf, ‘of zelfs helemaal niets. Soms heb je wel een bepaald gevoel bij mensen en dat blijkt dan vaak

te kloppen.’ Thirza vult aan: ‘Wat dat ook is, wij helpen iedereen zo goed als we kunnen. Het is niet onze taak om te oordelen. Iedereen heeft recht op hulp en op een eerlijk proces.’ Dat betekent niet dat de omgang met mensen die mogelijk grote misdaden hebben gepleegd hen koud laat. ‘Ik probeer daar zo min mogelijk over na te denken,’ zegt Thirza. ‘Het zijn alle-

‘Mensen moeten ons kunnen vertrouwen’ maal mensen en ze zijn vaak nog niet veroordeeld.’ Juriaan: ‘Dit zijn vaak kwetsbare mensen, die niet zomaar tot crimineel gedrag zijn gekomen. Die achtergrond doet mij meer dan het feit dat het mogelijk criminelen zijn. Dat is een belangrijke reden dat ik ze wil helpen.’ Weerzinwekkende bekentenis Terug naar de betonnen kamer. Simon, de man die zijn kleren graag terug wil, zakt steeds dieper weg in zijn stoel. Hij heeft zijn vraag al gesteld, maar Juriaan denkt dat er meer aan de hand is. ‘Gaat het naar omstandigheden verder goed met u?’ vraagt hij voorzichtig. ‘Nee, het gaat psychisch niet goed.’ Als Juriaan doorvraagt laat Simon zijn bleke gezicht hangen. Wat volgt is een weerzinwekkend verhaal waar zelfs Thirza en Juriaan stil van zijn. Simon vertelt over een zwaar misdrijf dat niet openbaar mag worden, omdat het zijn strafzaak kan beïnvloeden. ‘De herinnering eraan kwelt me vreselijk.’

Juriaan en Thirza luisteren gespannen. Af en toe stelt een van hen een vraag. ‘Het klinkt alsof u niet tevreden bent met uw advocaat, klopt dat?’ vraagt Thirza. Simon heeft een advocaat van de staat toegewezen gekregen. Omdat hij er niet voor betaalt en omdat hij een zwaar misdrijf zou hebben gepleegd, denkt hij dat hij verder niets te eisen heeft. Dat blijkt niet het geval. Thirza en Juriaan beloven hun best te doen om Simon aan iemand anders te helpen. ‘Wat een verhaal,’ zegt Thirza ongelovig wanneer Simon het kamertje heeft verlaten. ‘Dat heb ik in drie jaar spreekuur nog niet eerder meegemaakt.’ Even is het stil. Dan kijken de studenten elkaar aan en lachen de spanning weg. Een bekentenis als deze komt niet vaak voor tijdens een spreekuur. De studenten mogen er buiten hun kring van collega’s bij het JSG ook niet over praten. ‘We hebben een geheimhoudingsplicht, mensen moeten ons kunnen vertrouwen,’ legt Thirza uit. Die plicht hebben de studenten zichzelf opgelegd: omdat ze nog niet beëdigd zijn als advocaat, hebben ze nog geen verschoningsrecht – het recht om je te onthouden van een verklaring over een strafzaak tegenover de rechter. Ze kunnen daarom worden opgeroepen als getuige en moeten extra voorzichtig zijn. ‘Bovendien moeten we er rekening mee houden dat deze verklaring niet klopt. Wij kennen de achtergrond van zijn zaak niet. Het is aan een advocaat om daarover te oordelen.’ Op weg naar buiten praten Juriaan en Thirza op opgewonden toon. ‘Dit zijn de spannende dingen van het werken voor JSG,’ zegt Thirza. Ook Juriaan glundert en zodra ze de deur van de PI achter zich hebben dichtgetrokken, glimlacht hij van oor tot oor. ‘Het geeft een goed gevoel dat we echt iets kunnen betekenen voor zo’n man.’ Toch is Juriaan iedere keer als hij de PI uitstapt weer opgelucht. ‘Ik zou er niet aan moeten denken om zelf van mijn vrijheid te worden beroofd.’ yyy De namen van alle gedetineerden zijn om privacyredenen gefingeerd.

FoliaMagazine

9

(advertentie)

?

?

?

?

?

?

?

Commissie Intree zoekt een nieuw bestuur Voor meer informatie, kijk op www.intreeweek.nl of neem contact op met [email protected]

passie Quilten Freddy Hentzen (52), EVCcoördinator HvA, heeft altijd zin om aan een volgende quilt te beginnen. ‘Een kennis zei eens: “Wat is dat voor raar soort hobby, quilten? Je koopt stof, snijdt het in kleine stukjes en gaat er weer een nieuwe lap van zitten naaien.” Maar dat is het nu juist: je maakt er je eigen lap van; een quilt is een persoonlijk verhaal. De kleinere lila quilt heb ik bijvoorbeeld gemaakt voor de baby van een collega, volgens een heel oud patroon dat van generatie op generatie is overgeleverd. Ik ben er acht maanden mee bezig geweest. Eerst naai je blokken van lapjes stof, dat heet patchworken. Vervolgens maak je patronen door een draad door de dikke deken te prikken in geometrische figuren, dat is het quilten. Zeventien jaar geleden kocht ik in Texas een boek met oude Ierse quiltpatronen met een geweldig leuk patroon voor een tree skirt, een kleed voor om de kerstboom. Ik heb daar ter plekke alle stofjes voor dat patroon gekocht en ben terug naar Nederland gevlogen. Zo is het begonnen. Maar tussendoor kwamen andere leuke quiltprojecten, en aan die tree skirt ben ik nu al zeventien jaar bezig. Op vakantie roep ik bij iedere stoffenwinkel tegen mijn gezin: “Jongens, ga maar een cola drinken, ik ben over drie kwartier terug!” Mijn oudste dochter is zeventien. Toen die paarse quilt klaar was, heeft ze een bestelling gedaan. Ze gaat de komende jaren het huis uit en wil graag een quilt van twee bij twee meter. Goh, dacht ik, daar mag ik wel wat tijd voor uittrekken. Maar het is verslavend: als ik een quilt af heb, jeuken mijn handen om een andere te maken. Na anderhalf uur in de winkel en stofjes naast elkaar leggen, hebben we een combinatie gekocht waar ik heel graag mee wil gaan werken. Ik heb er echt zin in.’ yyy tekst Bob van Toor / foto Fred van Diem

FoliaMagazine

11

Ik hack, dus ik ben De ware hacker is nieuwsgierig, kritisch en creatief. Vindt hij zelf. Er zijn echter ook hackende vandalen en cybercriminelen, en die bezorgen de idealistische hacker een slechte naam: ‘De overheid laat onze beroepsgroep links liggen.’ tekst Eva Rooijers en Clara van de Wiel / foto’s Bram Belloni

D

rie weken lang zat hij in een isoleercel. Douchen mocht hij wel, schone kleren aantrekken niet. ‘Pff, dat ging stinken! Ik had wel een beetje medelijden met de gasten die mij moesten ondervragen. Aan de andere kant dacht ik: eat it. Want ik had niet het gevoel dat ik iets crimineels had gedaan. Terwijl ik wel werd behandeld alsof ik een zware crimineel was.’ Informaticastudent aan de HvA Rickey Gevers (25) brak tussen zijn zestiende en negentiende in op softwaresystemen van universiteiten over heel de wereld. Het was de tijd dat internet nog traag was en een film downloaden makkelijk een dag in beslag nam. ‘Universiteiten hadden al heel veel servers die dag en nacht aanstonden. Wel zo handig als je probeert in te breken. Ik deed daar verder niks, gewoon een beetje rondkijken, niet eens in de privébestanden van mensen.’ Waarom hij dan wel hackte? ‘De spanning. Je bent de systeembeheerder te snel af. Daar haal ik een kick uit.’

12

FoliaMagazine

Maar dan komt de FBI Gevers op het spoor. De Amerikanen tippen de Nederlandse politie. Als hij net 22 is, vallen ze in alle vroegte tien man sterk zijn Amsterdamse studentenhuis binnen. Gevers wordt afgevoerd en in een isoleercel

Veel bedrijven hebben hun digitale zaken niet op orde gegooid, die hij pas na drie weken mag verlaten in afwachting van zijn rechtszaak. Drie jaar later wordt hij veroordeeld voor computervredebreuk en deelname aan een criminele organisatie. ‘Dat laatste omdat ik op een forum zat met andere hackers.’ Als hij de komende twee jaar de fout ingaat, moet hij de cel in. Vergelijkbare verhalen over hackers zie je vaak terug in de media. Daarin is de hacker meestal een gevaarlijke crimineel die inbreekt

op computersystemen. Neem de hackers van de ongrijpbare beweging Anonymous, die Mastercard platlegden omdat het bedrijf betalingen aan Wikileaks blokkeerde. De kranten stonden er vol mee. Of de cybercriminelen die geld wegsluizen van de rekening van de nietsvermoedende internetbankier. Stank voor dank Hacken is veel meer dan inbreken op een computersysteem, blijkt na een rondgang langs verschillende hackers en een bezoek aan een heuse hackerspace. De reactie van student informatica Bas Stevens (26) is veelzeggend. ‘Het aantonen van onveiligheden in websites, het programmeren van spelletjes, het jailbreaken van mobiele telefoons, radiopiraterij, het bouwen van je eigen versterker en zelf bier brouwen. Allemaal hacken in mijn ogen.’ De motieven om te hacken zijn minstens zo veelzijdig: voor de lol, uit nieuwsgierigheid, voor de kick, om andere hackers te laten zien wat je kan,

Koen Martens

om geld te verdienen (legaal of illegaal) en uit idealisme. Idealistische hackers breken bijvoorbeeld in op een softwaresysteem om aan te tonen dat de overheid of het bedrijfsleven de persoonsgegevens van burgers en cliënten niet goed beveiligt. Oud-student natuur- en sterrenkunde Floor Terra (24) is zo’n idealistische hacker. Dit voorjaar zag hij een reclame waarin de bank de nieuwe gebruiksvriendelijke applicatie voor internetbankieren aanprees. ‘Die app is vast niet veilig, dacht ik. Je hoefde namelijk geen aparte reader te gebruiken waardoor het makkelijker wordt voor criminelen om bij je rekening te komen,’ zegt Terra. En inderdaad, binnen een uur lukte het hem om tussen de klant en de bank te gaan zitten en net te doen alsof hij de ING was. De zogenaamde man in the middle-aanval, een veelbeproefd wapen van cybercriminelen waarmee ze geld van bankrekeningen af kunnen halen. Terra nam netjes contact op met de ING om het lek te melden. Daar ving hij echter bot. ‘ING zei voldoende maatregelen te hebben genomen om

de veiligheid te garanderen.’ Pas toen de student een artikel over het lek schreef op zijn blog en een link op Twitter plaatste, nodigde de bank hem uit op het hoofdkantoor. Niet lang na dat gesprek lanceerde ING een nieuwe versie van de app waarin het lek was gedicht. Een vergoeding kreeg Terra niet. ‘Ze hadden het probleem toch zelf opgelost? Maar wel met informatie die ik ze had verstrekt. Niet zo netjes,’ concludeert Floor. ‘En ik vind het ook kwalijk dat ze niet aan hun klanten hebben gecommuniceerd dat ze een tijd onveilig hebben gebankierd.’ OV-chipkaart Het kan altijd erger. ING had ook aangifte kunnen doen. Volgens Terra doen bedrijven dat de laatste tijd wel minder snel. Mede door journalist Brenno de Winter die aan naming and shaming van bedrijven doet die hun digitale zaken niet op orde hebben. En dat zijn er nogal wat. April vorig jaar lukte het hackers bijvoorbeeld om de persoonsgegevens van 77 miljoen

Rickey Gevers

Playstationgebruikers te ontvreemden. ‘Ook de overheid laat op dit gebied ontzettend veel steken vallen,’ zegt systeemontwikkelaar aan de UvA Koen Martens (35), een bevlogen en enthousiaste hacker. De DigiNotar-affaire is volgens hem een van de meest prangende voorbeelden. Dit inmiddels failliete bedrijf verzorgde onder andere de veiligheid van overheidssites, zoals de DigiD. Door een lek in hun systeem kon een vermoedelijk Iraanse hacker in juni 2011 inbreken. Met het gevolg dat het emailverkeer van duizenden Iraanse dissidenten toegankelijk was. Ook voor de Iraanse overheid. ‘Hier stonden mensenlevens op het spel,’ zegt Martens. Voor hem een reden om een brandbrief naar de Tweede Kamer te sturen. De strekking: ‘Heb je zaakjes nou eens op orde. Hackers roepen al jaren dat allerlei softwaresystemen onveilig zijn. Zorg dat mensen die een beveiligingslek ontdekken dit gewoon kunnen melden zonder dat ze het risico lopen vervolgd te worden.’

FoliaMagazine

13

Guido Galvano

Ook informaticastudent Stevens vindt dat de overheid ‘onze beroepsgroep’ te veel links laat liggen. ‘Kijk bijvoorbeeld naar de “catastrofale” uitvoer van de OV-chipkaart. In 2008 lukte het studenten al om te bewijzen dat die onveilig was, ruim voordat het systeem in gebruik werd genomen.’ Toen journalist Brenno de Winter in 2011 aantoonde dat de OV-chipkaart nog steeds makkelijk te hacken was, startte het OM een strafrechtelijk onderzoek naar hem in. Veroordeeld werd hij overigens niet. Meeluisteren met Defensie Het toont het juridische en morele dilemma waar de overheid zich voor geplaatst ziet. Hacken is officieel strafbaar. Dus moet je mannen als Brenno de Winter of Floor Terra opsluiten

14

FoliaMagazine

of juist een bloemetje sturen? Het helpt niet dat tussen de cybercrimineel die geld steelt en de idealistische hacker met zuivere motieven een grijs schemergebied zit. Daarin zou je de

‘Bij een grote digitale inbraak vragen ze mij hoe ik dat gedaan zou hebben’ hackers van Anonymous kunnen plaatsen. Volgens systeemontwikkelaar Martens hacken zij wel uit een soort idealisme, maar bezorgen ze de hackgemeenschap ondertussen een slechte naam. ‘Het zijn vaak heel jonge en onbezonnen gasten van een jaar of veertien. Ze zijn ook echt

boos dat Mastercard betalingen aan Wikileaks blokkeert. Maar wat ze doen, zet weinig zoden aan de dijk. Ik noem dat eerder vandalisme. En hoe ze het doen – een programmaatje downloaden en loslaten op een site zodat die overbelast raakt – is weinig creatief. Je hebt er ook niet veel kennis voor nodig.’ Terwijl ‘echte’ hackers volgens Martens juist nieuwsgierig, kritisch en creatief zijn. Informaticastudent Gevers ziet het platleggen van zo’n site eerder als een demonstratie. ‘Het is te vergelijken met een grote groep mensen die de toegang van een ambassade blokkeert omdat ze het niet eens zijn met het beleid van dat land.’ Hij vindt dat dit soort jonge jochies wel gestraft moet worden, maar dat je ze vervolgens naar je toe moet trekken. ‘Biedt ze bijvoorbeeld een baan aan. Als je die jongens wegjaagt is de kans aanwezig dat ze de criminaliteit ingaan. Want geloof me, als je een tijdje vast zit op die leeftijd word je gek, hoor.’ Gevers zet zijn kennis nu in voor de goede zaak als onderzoeker voor een digitaal forensisch bedrijf. ‘Als ergens een grote digitale inbraak is geweest, vragen ze mij hoe ik daar ingebroken zou hebben. Negen van de tien keer is dat precies zoals de dader het heeft gedaan.’ Ook ontdekte hij dit jaar dat je heel makkelijk kan inloggen op het systeem voor videovergaderingen van Defensie. Het standaard fabriekswachtwoord was nooit gewijzigd. ‘Je kon dus gewoon meeluisteren met wat er in de warroom werd gezegd.’ Dit toonde hij aan terwijl een journalist van de Volkskrant meekeek. ‘Nadat die journalist er een artikel over schreef, was het lek snel gedicht.’ Hackerspaces Een ontwikkeling die veel hackers zorgen baart, is de inperking van de internetvrijheid. ‘Veel hackers staan voor openheid, voor het delen en verspreiden van ideeën zonder enige belemmering,’ zegt Guido Calvano (29), student kunstmatige intelligentie aan de VU en webdevelopper aan de UvA. En juist die openheid staat de laatste tijd onder druk. Nieuwe wetten over intellectueel eigendom zoals het antipiraterijverdrag Acta in Europa en Sopa in Amerika maken het steeds lastiger informatie te delen. Informa-

ticastudent Stevens: ‘Brein [organisatie voor de bescherming van auteursrecht, red.] krijgt nu een vrijbrief om voor internetsherrif te spelen.’ Middels een rechtszaak dwong de organisatie de blokkade van downloadsite The Pirate Bay af. Mede door dit soort digitale ontwikkelingen hebben de vele vormen van hacken een vogelvlucht genomen de afgelopen jaren. Een uitvloeisel daarvan zijn de hackerspaces die de afgelopen twee jaar als paddenstoelen uit de grond schieten. Van Enschede tot Heerlen: in tal van steden hebben de hackers inmiddels een eigen clubhuis. Want zo is dit uit Duitsland overgewaaide fenomeen het beste te omschrijven volgens Martens. Zelf richtte hij in Den Haag een hackerspace op. Boven een voormalige autoshowroom bevindt zich een ruimte van 400 vierkante meter waar naast computers allerlei andere apparaten staan zoals een 3D-printer en soldeerbouten. Ook is er een radiostudio gevestigd. ‘Het idee is om het hacken meer sociaal te maken.’ Dat sociale aspect van het hacken is niet vanzelfsprekend, benadrukt Koen Martens. Het soort mensen dat er rondloopt zijn volgen hem niet de grootste gezelligheidsdieren. ‘Een hoog percentage heeft een of andere autistische stoornis. Je moet het karakter hebben om je heel erg vast te kunnen bijten in iets. Aan de andere kant zie je ook veel ADHD’ers.’ Die zijn vaak creatief en op zoek naar kicks. Volgens Martens valt tachtig procent van de hackers in een van de twee categorieën. In de hackerspaces wordt gediscussieerd over internetvrijheid, maar ook geknutseld met hardware en gewoon gehackt. ‘Het is de bedoeling dat er interessante kruisverbanden ontstaan,’ zegt Martens. ‘Als iemand bijvoorbeeld beveiligingsfouten in een stuk software wil ontdekken, kan het zijn dat er iemand met elektronica-kennis binnenkomt en zegt: “Als je nou eens hier de spanning wat verlaagt, kunnen er gekke dingen gebeuren, waardoor je toch bij de code kan.”’ Webdevelopper Calvano voelt zich helemaal thuis in de hackerspace. ‘Om ideeën uit te wisselen, bijvoorbeeld over een strategiespel dat ik nu ontwikkel.’ Maar ook om praktische vaardigheden te leren. Zoals laatst, toen hij midden in de kroeg leerde solderen. ‘Nu zijn we bezig met het

Floor Terra

maken van een muur uit glazen kubussen, waarbij iedere kubus een pixel is. Dan krijg je een heel grote monitor, waar je bijvoorbeeld Snake op kunt spelen. ’

‘Een hoog percentage hackers heeft een autistische stoornis’ Volgens Calvano kunnen er nog wel eens spannende bedrijven ontstaan vanuit de hackerspaces. ‘Het is een heel vrije omgeving waar mensen veel makkelijker nieuwe ideeën ontplooien dan binnen gevestigde bedrijven. ‘Bill Gates en Steve Jobs zaten vroeger ook bij groepen zoals

TechINc, de Amsterdamse hackspace.’ Hij verwacht vooral veel van de ontwikkeling van 3Dprinters; printers die alle mogelijke producten kunnen printen. Binnen hackerspaces wordt op dit moment gewerkt aan de ontwikkeling van de zogenaamde Reprap – een printer die zijn eigen onderdelen kan uitprinten en zo zichzelf reproduceert. Daarmee wordt zo’n printer steeds goedkoper en toegankelijker voor een groot publiek. ‘Dit soort innovaties kunnen alleen uit de hackerspace komen, omdat bedrijven er belang bij hebben geld voor zo’n printer te vragen. En als de prijzen van elektronica nog verder omlaag gaan, kunnen de nieuwe mogelijkheden van die printers pas echt in een stroomversnelling komen. Wat dat betreft zit er een gouden decennium aan te komen.’ yyy

FoliaMagazine

15

(advertenties)

Folia is het platfom voor hoger opgeleid Amsterdam. We maken wekelijks het blad Folia Magazine, twee uur radio, filmpjes, organiseren debatten, hebben een zeer uitgebreide site ( FoliaWeb.nl ), en we gaan televisie maken. Per 1 september 2012 hebben wij plaats voor twee

leerlingredacteuren Als leerlingredacteur werk je drie dagen per week (0,6 fte). Je draait mee op de redactie, je schrijft nieuwsberichten en andere artikelen voor de site en het blad, zoals rubrieken, interviews en achtergrondstukken. Daarnaast zul je af en toe worden ingezet bij onze andere activiteiten. Om in aanmerking te komen voor deze functie moet je ten eerste student zijn aan de HvA of de UvA. Verder verwachten we dat je nieuwsgierig, ondernemend en vasthoudend bent. Een goede neus voor nieuws, een vlotte pen en kennis van en belangstelling voor de UvA/HvA en alles wat daarmee samenhangt strekken tot aanbeveling. Meer informatie: Paul van de Water, [email protected] of 06 39478895 Je krijgt een contract tot en met 21 december 2012. Een eenmalige verlenging is in overleg mogelijk. Sollicitatiebrieven voorzien van een cv en een korte motivatie kun je richten aan [email protected]. Je mag voorbeelden van eigen werk meesturen. De sollicitatietermijn sluit 11 juni 2012.

EK Voetbal

met FOLIA i.s.m. eetcafé Oerknal r he c t Pi 8,-* €

Wat: Nederland-Denemarken (aansluitend Duitsland – Portugal) Wanneer: zaterdag 9 juni v.a. 16.00 uur in eetcafé Oerknal Wedstrijd begint om 18.00 uur

Eten en drinken: Pitcher € 8* / daghap € 7,50 (*alleen met kortingsbon uit Folia Magazine) Programma:

van 16 - 22.30 uur met

veel voetbal op grootscherm, DJ’s, deskundigen, Freak-a-Dell, & petje-op petje-af quiz Eetcafé Oerknal vind je in sportcentrum Universum, Science Park 306, Amsterdam. T. (020) 525 89 50

foto Danny Schwarz

op de tong

’t Deurtje

Amstelzijde 51 (Ouderkerk aan de Amstel)

A

ls het weer niet meezit, moet je het lentegevoel zelf forceren, en na een fikse tocht stappen wij hongerig en verwaaid in Amstelveen van onze fietsen. Aanbod genoeg: Paardenburg, Loetje en ’t Deurtje vechten om de eters. De eerste is uitge-

Zwezerik

Dit orgaan, dat verdwijnt naarmate een kalf ouder wordt, geldt traditioneel als delicatesse. Het belandt echter langzamerhand, net als tong en niertjes, in de categorie ‘eng’. Wie het geen prettig idee vindt dat de westerse mens over twintig jaar alleen nog maar kipnuggets en bitterballen eet, doet er goed aan dit orgaanvlees voor beginners te proberen: zacht van smaak en met een krokant korstje.

storven, de tweede tjokvol, dus kiezen we voor de gulden middenweg. De kaart van ‘‘t Deurtje’ is even slikken. Men heeft ervoor gekozen de gerechten impressionistisch te beschrijven, maar met namen als ‘Chocolade – Pedro Ximenez – chocolade’ is het afwachten of je überhaupt

Pedro Ximenez We zullen nooit weten wat het nagerecht van de kaart precies behelsde, maar het was waarschijnlijk niet een in chocola gedoopte Mexicaan. Pedro Ximenez is een Spaanse, zeer zoete sherry die vooral als dessertwijn wordt gedronken. De stroperige wijn heeft een aroma dat aan rozijnen doet denken, en zal in dit geval wellicht verwerkt zijn in een chocolademousse.

iets eetbaars op je bord krijgt. Smachtend naar comfort food neem ik bisque vooraf (€ 13,-). Na een lekkere amuse met Hollandse garnalen en limoengelei, komt een enorm bord met een minuscuul juskuiltje krachtig smakende maar wat te zoute vissoep. De aspergeterrine van mijn medefietsster is zacht van structuur maar eveneens erg zout. De daaropvolgende zwezerik (€ 16,-) is goed, maar gaat vergezeld van een overheersende streep saus, die qua smaak, kleur en vooral zoetheid veel weg heeft van gesmolten chocola. Wat erin zit kan de serveerster ons niet vertellen. Het lam met La Ratte-aardappel is botermals, en heerlijk, maar blijkt tot onze stomme verbazing vergezeld te gaan van welgeteld één krieltje, en vijf reepjes paprika (als menu met de terrine € 30,-). De enige verklaring is dat ’t Deurtje, dat hier al 35 jaar goede zaken doet, zijn kostgangers kent: meisjes van vijftig en zakenmannen die thuis ook hun boontjes niet opeten. We gokken erop dat we het toetje over kunnen slaan, en ja hoor: bij de koffie komt ongevraagd een schaaltje koekjes en bonbons. Het voordeel van een ballentent – maar volgende keer fietsen we door naar Loetje. yyy Bob van Toor Folia Magazine ontvangt graag je restaurant­recensie en vergoedt tot € 50,-. Maximaal 270 woorden, (suggesties voor de) kaders zijn welkom, maar niet verplicht. Mail je recensie naar [email protected]. Stuur je bon naar Folia Magazine, t.a.v. Stephanie Gude, Prins Hendrikkade 189b, 1011 TD, Amsterdam.

Castello di Vallio Water bestellen in restaurants gaat meestal op goed geluk, maar hier verrast ’t Deurtje aangenaam. De fles Agua Oligominerale Castello Vallio Terme komt in een papieren omhulsel dat aan tafel wordt uitgepakt, en de zeer lichte bubbeltjes versterken het feestelijke effect nog. Het mineraalwater komt uit de bronnen van Terme di Vallio, een badplaats aan het Gardameer die uit het Romeinse Rijk stamt.

FoliaMagazine

17

opinie

De taal van de universiteit De cultuur waaruit studenten afkomstig zijn is bepalend voor hun academische taalvaardigheid, betogen Folkert Kuiken en Alice van Kalsbeek. illustratie Marc Kolle

T

aal is een machtig instrument, waarmee we kunnen informeren, overtuigen en verleiden. De politicus, de advocaat en de reclametekstschrijver doen er alles aan om met hun woorden mensen aan zich te binden. Daar tegenover staan groepen die zich door hun taalgebruik juist van anderen proberen te onderscheiden, zoals jongeren, dialectsprekers of bepaalde beroepsgroepen. Want door middel van taal kunnen we anderen ook buitensluiten. Soms gebeurt dat openlijk en doelbewust. Bijvoorbeeld door het gebruik van woorden die alleen voor de doelgroep bestemd zijn, zoals flowen (jongerentaal voor iemand versieren), achenebbisj (Amsterdams voor armoedig, rommelig) of vector (biologische term voor drager van besmetting). Vaak vindt uitsluiting op een veel subtielere manier plaats. Wie een zin uitspreekt als ‘hun voetballen beter als ons’ zal door sommigen al gauw als lager opgeleid worden gekwalificeerd. Net als andere vormen van gedrag is taalgedrag aan regels en conventies gebonden. Dat geldt ook voor academisch taalgebruik. Er is de laatste tijd veel onderzoek gedaan naar de kenmerken van de taal van de wetenschap. Uit dat onderzoek blijkt dat wetenschappelijke teksten zich qua structuur, zinsbouw en woordgebruik onderscheiden van andere tekstsoorten. Zo is

18

FoliaMagazine

het aantal zelfstandige naamwoorden, bijvoeglijke naamwoorden en voorzetsels in een wetenschappelijke tekst beduidend hoger dan in andere tekstsoorten. Daarnaast komen we veel

Aynan nominalisering tegen: in plaats van een zin als ‘wie te veel drinkt en daarna in de auto stapt, krijgt gemakkelijk een ongeluk,’ bevat wetenschappelijk proza eerder zinnen als ‘buitensporig alcoholgebruik is een belangrijke oorzaak van auto-ongevallen.’ Het gebruik van academische taal is niet iets wat je van de ene op de andere dag leert. Ook hier geldt: jong geleerd, oud gedaan. Studenten zetten hun eerste stappen op weg naar academisch taalgebruik niet pas bij het betreden van de universiteit of op de middelbare school, maar al veel eerder. Uit recent onderzoek blijkt dat ouders en leerkrachten kinderen al van jongs af aan voorbereiden op het schoolse taalgebruik. Maar niet elke opvoeder doet dat. Wie daar als kind geen kennis mee maakt, wordt al vroeg op achterstand gezet. Het gevolg hiervan is dat studenten aan het begin van hun studie verschillen in de mate waarin zij het Nederlands beheersen. De oorzaken daarvan zijn divers, zoals een niet-academische achtergrond, leerkrachten die weinig aandacht aan taalvaardigheid besteden, een andere taal dan Nederlands als thuistaal of een combinatie van deze factoren. Universiteiten moeten zich daarvan bewust zijn en studenten zo nodig ondersteuning bieden bij het verbeteren van hun taalvaardigheid. Daartoe moeten studenten die niet over de benodigde elementaire taalvaardigheid beschikken in een vroeg stadium worden gedetecteerd. Vervolgens is het de taak van de universiteit om alle studenten de kneepjes van het wetenschappelijk discours te leren. Daarbij moeten we niet uit het oog verliezen dat taal en cultuur onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden. Begrippen als ‘helderheid’, ‘kortheid’ en ‘logische relaties’ kenmerken de westerse academische wereld en worden door die wereld als vanzelfsprekend aangenomen. Maar die begrippen zijn niet altijd even vanzelfsprekend voor studenten die uit andere culturen, landen, sociale groepen of

regio’s afkomstig zijn. Ook de organisatie van het onderwijs, waarin de autonomie van de student een groot goed is, kan verwarrend zijn voor studenten die hun vooropleiding in een ander land hebben genoten. Maar ook binnen Europa verschillen de verwachtingen van studenten met betrekking tot de rol van de docent. Op hun beurt hebben Nederlandse studenten moeite met de normen en waarden van de academische wereld als ze daar niet goed op zijn voorbereid of als de thuissituatie afwijkt van wat aan de universiteit gangbaar is. Cultuur en taal moeten de centrale rol krijgen aan de universiteit die hun toekomt. Studenten moeten zich bewust worden van de kloof tussen hun taal en cultuur en de academische taal en cultuur en de linguïstische middelen aangereikt krijgen om die kloof te dichten. Van docenten wordt gevraagd dat ze een antenne hebben voor de culturele bagage van hun studenten, voor diversiteit in brede zin. Als aan deze drie voorwaarden is voldaan kan de universiteit de proeftuin van diversiteit worden waarvoor ze alle mogelijkheden in zich heeft en wordt diversiteit geassocieerd met ‘verrijking’ in plaats van ‘remediëring’. yyy Folkert Kuiken is bijzonder hoogleraar Nederlands als tweede taal en voorzitter van de commissie taalbeleid van de Faculteit der Geesteswetenschappen. Alice van Kalsbeek is coördinator van het INTT (Instituut voor Nederlands Taalonderwijs en Taaladvies).

ESSAYWEDSTRIJD Schrijf een essay over jouw ervaring met universitair taalgebruik van maximaal 800 woorden over de taal van de universiteit en win 1500, 750 of 250 euro. Stuur je essay voor 15 juli naar [email protected].

Stilteruimte Er was eens een stilteruimte op de HvA, die voornamelijk door moslims werd gebruikt. De ruimte werd gesloten, omdat het schoolbestuur het niet als zijn taak zag religieuzen in hun geloofsbehoeftes te voorzien. Tweede Kamerlid Ahmed Marcouch twitterde dat hij het een armzalige actie vond van de school. Volgens schrijver Abdelkader Benali bewees het bestuur hiermee geen antwoord te hebben op het multiculturele drama. Tijdens een debat over de ruimte in april vertelden enkele moslimstudenten zich nu minder thuis te voelen op de hogeschool. Ik luisterde naar hun innemende en emotionele woorden. De klaagzang over het verlies begreep ik. Niet de moslim, maar de migrant in hen was degene die protesteerde. Ook ik onderging in eerste instantie een oergevoel van verlies. Het zijn de schaarse en onwennige momenten dat oude wortels afsterven en nieuwe hun weg zoeken in de onbekende grond. Maar ik realiseerde mij vooral dat dit een belangrijke kentering met positieve gevolgen betekende. Of ik nu wel of niet geloof; het gaat het bestuur, collega’s of mijn studenten geen donder aan. Ik ga naar mijn werk om te werken. En door de sluiting van de gebedsruimte voel ik mij meer welkom dan ooit op de hogeschool. Er wordt eindelijk geen rekening gehouden met mijn geestesleven. Ik word niet van hogerhand in een hok geduwd. Iets waar ik als migrantenkind mijn hele leven mee word geconfronteerd. Het is jammer dat het piepkleine groepje streng praktiserende religieuzen niet inziet dat de sluiting van de gebedsruimte hun eindelijk gelijkwaardig maakt. Ze hoeven niet anders behandeld te worden. Overigens leeft bij mij sterk het idee dat de gebedsruimte in het verleden is toegekend, omdat het schoolbestuur de migrant zielig vond. Door deze keuze heeft het bestuur afscheid genomen van misplaatste bevoogding. Het sluiten van de stilteruimte is een juist en rijkelijk antwoord op het ‘multiculturele drama’. Een godsgeschenk. yyy Asis Aynan

FoliaMagazine

19

Curvers

opinie

Test het proefstuderen Proefstuderen als middel ter verhoging van het studierendement moet eerst goed onderzocht worden, vindt Suzanne Potjer.

D

e UvA wil voor alle opleidingen een proefstudeerweek invoeren, als maatregel om het studierendement te verhogen met een simpel en aantrekkelijk mechanisme: nog voor de zomer een week lang ‘echt’ studeren inclusief toets, waardoor de aankomende student een realistisch beeld krijgt van de opleiding en de opleiding kan achterhalen of het niveau van de aankomende student adequaat is. Blijkt na die week dat de student niet aan de eisen van de opleiding voldoet of andersom, dan haakt de student hopelijk af, zelf of op verzoek van de opleiding. In een pilotstudie bij de opleiding psychologie bleek dat studenten die voldoende presteerden op de toets binnen een proefstudeerweek in relatief hoge mate binnen de gewenste tijd afstudeerden. Conclusie: een effectieve maatregel ter verhoging van het studierendement. Of toch niet? Het studierendement over de gehele linie wordt namelijk pas echt hoger als de afgehaakte student in zijn volgende keuze wel goed presteert. En juist dat elementaire onderdeel van het proefstudeermechanisme is niet onderzocht. Als een student in de proefstudeerweek onvoldoende presteert op de toets en dus moeite heeft met het niveau, ligt een doorverwijzing naar het hbo voor de hand. Maar zullen studenten deze keuze maken? Uit de onlangs georganiseerde proefstudeerdag bij de opleiding rechten blijkt van niet: ‘Studenten komen echt voor de aca-

20

FoliaMagazine

demische opleiding,’ zei vicedecaan Marjoleine Zieck. Dat is ook niet gek, want een universiteitsdiploma biedt nou eenmaal meer kansen op de arbeidsmarkt. Dus zullen studenten waarschijnlijk beginnen aan een andere universitaire opleiding, waar evenveel risico op vertraging zal zijn als bij de eerste keuze. Met als gevolg een hoop werk voor een verschuiving van het probleem. Het bij alle opleidingen bindend maken van deze proefstudeertoets lijkt een oplossing, maar maakt het proefstuderen de facto een geheel ander soort beleid, namelijk selectie aan de poort. Om zeker te zijn dat het proefstuderen zijn doel kan bereiken, moeten eerst de tweede studiekeuze en de bijbehorende studieprestaties van deze groep studenten worden onderzocht. Zonder deze informatie lopen alle opleidingen het risico energie en geld te verspillen aan het aan elkaar doorgeven van de hete aardappel. En in de huidige tijd van groeiende financiële druk betekent tijdsbesteding van docenten, studie-adviseurs en andere medewerkers aan de ene taak steeds nadrukkelijker een afstoting van andere taken. Als het College van Bestuur besluit namens alle opleidingen zo’n ingrijpende keuze te maken, laat ze dat dan in ieder geval weloverwogen doen. yyy Suzanne Potjer studeert politicologie en is Board of Studies-student van het College Sociale Wetenschappen.

Alles liever Ik zoek werk. Weet je wat je tegenwoordig moet beheersen als je werk wilt? Social media. Als je je daarin hebt gespecialiseerd, kun je op de meest knotsgekke plaatsen aan de bak als socialmediacontentmanager. Nu heb ik altijd gewerkt. Niets was me te min, echt waar. Twaalf jaar geleden begon ik, de hele zomer in de keuken van het enige eetcafé aan het dorpspleintje. Ik volgde bevelen op van een corpulente cafébaas, zijn vierkante vrouw, een volvette kok en diens zwakzinnige oudtante. De enige taak van het keukenpersoneel was de blijmoedige toeristen zo snel als mogelijk van bergen friet met sloten satésaus te voorzien, zodat de volgende lading sukkels die we nooit meer terug zouden zien kon gaan zitten. Mijn werk was afwisselend; diepgevroren schnitzels pletten op de grill, huisgemaakte bliksoep opwarmen en saus die terugkwam van de borden terug in de emmers scheppen. Afwas terugbrengen naar voren, waar de vrouw van de baas vergroeid stond met de toog en al tankende de folders van Neckermannreizen doornam. Als ze terugkwam droeg ze borduurgaren in d’r haar en een tie-dye-sarong. Cafébaas wees vaak goedkeurend naar de sarong en raadde me aan kortere rokjes en krappere bloesjes te dragen. Dan konden de stamgasten tegen middernacht beter borrelnootjes in mijn decolleté mikken en ‘hoer’ roepen als ik me bukte naar de koelkast. Voor ik de keuken ging schrobben en het vuil wegbracht. Ondanks dat ik niemand daar graag mocht, was alleen de mogelijkheid van een plotselinge hartstilstand bij een van hen, het observeren van hun met het blote oog waarneembare gewichtstoename, en het kleine geluk van de fooi die ik achteroverdrukte, genoeg om het werk draaglijk te maken. Als ik ’s nachts thuiskwam, de reuzel uit mijn poriën sijpelend, vroeg ik me wel eens af of mijn dagsalaris van ƒ30,- wel marktconform was. Dat alles zou ik nog eens overdoen, als ik maar géén socialmediacontentmanager hoef te worden. yyy Emma Curvers

promoties dinsdag 12/06

10.00 uur: Ahmad Shoaib Amin – Geneeskunde

Modifiers of Phenotype in Inheritable Arrhythmia Syndromes. From Bedside to Cell (Agnietenkapel)

woensdag 13/06

10.00 uur: Jeroen de Munter – Geneeskunde

Physical Activity in a Multi-Ethnic Population. Measurement and Associations with Cardiovascular Health and Contextual Factors (Agnietenkapel)

12.00 uur: Malini Sur – Sociologie

Jungle Passports and Metal Fences: Living on the Border Between Northeast India and Bangladesh (Agnietenkapel)

In memoriam

14.00 uur: Hans Duits – Bedrijfskunde

maître Paul van Polanen Petel (1953-2012)

Op 10 mei is op 58-jarige leeftijd Paul van Polanen Petel overleden. Paul was meer dan 25 jaar verbonden aan het Universitair Sportcentrum van de UvA als maître (schermleraar). Naast een buitengewoon getalenteerd schermer (Nederlandse sabelequipe) was zijn grote passie studenten te enthousiasmeren voor zijn sport. Ooit zelf als student begonnen met schermen is hij degene die deze sport op de UvA heeft opgezet, opgebouwd en geleid. Aanvankelijk als maître van de Universitaire

Schermvereniging en later bij de door hem opgerichte studentenschermvereniging Esprit. Vele studenten en alumni hebben dankzij Van Polanen Petel kennis kunnen maken met de schermsport. Helaas is Paul veel te vroeg overleden aan de gevolgen van darmkanker. Tot het laatste moment heeft hij nog lessen verzorgd, maar hij moest tot groot verdriet begin dit jaar stoppen. Met het wegvallen van Paul komt er een einde aan een tijdperk. Met hem gaat niet alleen een gerespecteerd schermer verloren, maar vooral een hele enthousiaste leraar en innemende persoonlijkheid. Het studentenschermen in Amsterdam gaat natuurlijk door, maar het elan van een groot sportman moeten we missen. Wij zullen nooit de humor en de passie vergeten waarmee hij ons heeft onderwezen. yyy Het bestuur en de leden van A.S.S.V. Esprit [email protected]

The Added Value of Auditing in a Non-Mandatory Environment (Agnietenkapel)

donderdag 14/06

12.00 uur: Jules Sturm – Cultuurwetenschap

Bodies We Fail – Productive Embodiments of Imperfection (Agnietenkapel)

14.00 uur: Noa Roei – Cultuurwetenschap

Shifting Sights. Civilian Militarism in Israeli Art and Visual Culture (Agnietenkapel)

vrijdag 15/06

10.00 uur: Miranda Kramer – Geneeskunde

Dynamics of Intracoronary Thrombosis in STEMI and Sudden Death Patients (Agnietenkapel)

11.00 uur: Fieke Lamers – Geneeskunde

New Therapeutic Targets in the Intrinsic Apoptotic Pathway in Neuroblastoma (Aula)

12.00 uur: Maria Bruquetas Callejo – Sociologie

Mind the Gap! Policies and Practices of Educational Reception in Rotterdam and Barcelona (Agnietenkapel)

13.00 uur: Annet van Abeelen – Geneeskunde

Undernutrition and Chronic Disease: the 1944-1945 Dutch Famine (Aula)

14.00 uur: Bastiaan Rutjens – Psychologie

Start Making Sense: Compensatory Responses to Control- and Meaning Threats (Agnietenkapel)

oraties woensdag 13/06

16.00 uur: Mw. prof. dr. Elly Hol, bijzonder hoogleraar biologie van glia en neurale stamcellen Sterren van het brein. Over glia, stamcellen en hersenziekten (Aula)

(advertentie)

Bel de gratis KWF Kanker Infolijn 0800 - 022 66 22 Al uw persoonlijke vragen over kanker persoonlijk beantwoord

donderdag 14/06

16.00 uur: Dhr. prof. dr. Anne Bert Dijkstra, bijzonder hoogleraar toezicht & socialisatie, scholen en onderwijsbestel Sociale opbrengsten van onderwijs (Aula)

vrijdag 15/06

16.00 uur: Dhr. prof. dr. Eddy Becking, leerstoel diagnostiek en behandeling van stoornissen in de groei en ontwikkeling van mond, kaak en aangezicht MKA-chirurgie, gezichtsbepalend (Aula)

Voor uitgebreide informatie zie www.uva.nl/agenda.

FoliaMagazine

21

De keuken des doods Een Deen, een Duitser en een Portugees wonen samen op een gang in de Weesperflat. De Nederlander Dan, oud-bewoner, komt nog vaak over de vloer. Dat was gezellig, totdat Poule B van het EK voetbal bekend werd gemaakt. In de Poule des Doods strijden precies deze vier landen tegen elkaar. Probeer dan maar eens een goede sfeer te behouden. tekst Femke Awater en Max Lange / foto Jan van Breda

‘A

ltijd beginnen jullie Nederlanders over die ene wedstrijd van jaren geleden!’ roept Catarina boos. Ze heeft het over de kwartfinale op het WK 2006 tussen Portugal en Nederland. In die wedstrijd werden twintig kaarten uitgedeeld, waaronder vier rode, en Nederland verloor met 1-0. ‘Nederlanders beginnen erover voordat ik zelfs maar de kans krijg om me voor te stellen,’ gaat de Portugese voetbalfan verder. Dan verdedigt zich namens Nederland: ‘Een rode kaart in een van de eerste minuten vergeet je niet snel. Het is logisch dat we het daar nog over hebben.’ De Duitse Johannes Mertsching (23, wiskunde), de Portugese Catarina Gomes (27, Journalism, Media & Globalisation), de Nederlandse Dan Bauer (32, taal & communicatie) en de Deense Peter Mouritzen (23, economie) zijn allemaal gepassioneerde voetbalfans. De internationale

22

FoliaMagazine

studenten zien het liefst hun eigen land winnen. Dan weet het niet. ‘Mijn moeder komt uit Duitsland, mijn vader uit Nederland en ik heb jaren in Denemarken gewoond, dus ik was nogal verrast toen deze poule uit de loting kwam. Zet een pistool tegen mijn hoofd en ik zou je nog niet

‘De Nederlandse voetbalspelers zijn zo agressief’ kunnen vertellen wie mijn favoriet is.’ Nederland maakt volgens hem wel een goede kans. ‘Als wij ons eigen spel spelen zijn we onverslaanbaar. Maar als dat niet kan raken we snel gefrustreerd. We moeten oppassen dat dat ons niet de kop gaat kosten.’ Tegen Catarina voegt hij daaraan toe. ‘Daarom zijn we ook slecht tegen Portugal. Als jullie technisch gaan spelen en ons niet in

de flow laten komen, zijn we nergens.’ Catarina lacht onzeker. ‘Ik weet het niet. Ons team heeft geen samenhang. We hebben wel een goede coach, die ervoor gezorgd heeft dat er achter elk raam in Portugal een Portugese voetbalvlag hangt en dat we er weer in geloven. Misschien is dat genoeg.’ ‘En jullie hebben Christiano Ronaldo,’ voegt Johannes daaraan toe. Catarina slaakt een gefrustreerde zucht. ‘Dat klopt. Ik vind het jammer dat hij een dombo is, maar hij is een geweldige speler. Zijn lichaam is de perfectie van sport.’ Dan kan zich niet inhouden. ‘Mensen die over Ronaldo beginnen vraag ik altijd of ze wel eens van Zinedine Zidane gehoord hebben. Een superieure speler in vergelijking met Ronaldo.’ ‘Dat is niet waar!’ zegt Catarina fel. ‘Het zijn spelers van verschillende generaties en je kunt niet zeggen wie de beste is.’ Peter houdt zich in de discussie een beetje stil.

V.l.n.r.: Catarina, Dan, Johannes en Peter

Hij zucht als hem gevraagd wordt of de Denen de poule gaan overleven. ‘Ik weet het niet. Misschien hebben we geluk. Mensen vergeten nog wel eens dat wij in 1992 nog Europees kampioen zijn geworden. Ik zie ons tegen Portugal wel kans maken. We hebben immers drie van de vijf laatstgespeelde wedstrijden tegen ze gewonnen. Als we maar niet te hard onderuitgaan tegen Duitsland.’ ‘Zijn de Denen niet überhaupt wat te lief om kampioen te worden?’ vraagt Dan. Peter is verontwaardigd en voor het eerst in de discussie reageert hij fel. ‘Wij hebben ook klootzakken in ons team, hoor!’ ‘Echt, wie dan?’ vraagt Johannes verbaasd. Stilte. Niemand kan iemand bedenken. ‘Wij hádden Stig Tøfting, hij was echt verschrikkelijk,’ zegt Peter na een tijdje. Tøfting, de verdedigende middenvelder met als bijnaam De Grasmaaier, speelde in 2002 voor het laatst in het nationale team. In datzelfde jaar zat hij vier maanden in de

gevangenis voor het geven van een kopstoot aan een café-eigenaar. Er gaat een zucht van ontzag door de kamer. Peter kijkt tevreden. De Deense Grasmaaier geeft het gesprek een andere wending. ‘Moet ik bang zijn om in elkaar geslagen te worden als ik de wedstrijden in een

‘Zijn de Denen niet überhaupt wat te lief?’ Portugees shirtje ga kijken?’ vraagt Catarina. ‘De Nederlandse voetbalspelers zijn zo agressief. Misschien zijn de supporters dat ook wel.’ ‘Portugezen en Denen hoeven zich niet ongerust te maken, maar ik denk niet dat het handig is om met een Duits shirtje rond te gaan lopen,’ zegt Dan grinnikend. Johannes kan er ook wel om lachen. Toch gaat hij niet op een openbare plek

voetbal kijken. ‘Ik heb geen zin in gezeik, dus ga voor de zekerheid lekker thuis kijken.’ ‘Rond elke wedstrijd waar Duitsland aan meedoet hangt een gespannen sfeer,’ stelt Dan. Of dat komt door het oorlogsverleden van Duitsland of doordat het Duitse team zo goed is, laten de studenten in het midden. Peter gaat het EK ook thuis kijken en nodigt veel Deense vrienden uit. Voor een slechte sfeer als ze verliezen is hij niet bang. Alsof het vanzelfsprekend is zegt hij: ‘Dan doen we gewoon wat we altijd doen: Youtubefilmpjes kijken van goede wedstrijden uit het verleden. Zoals op het WK 1998 tegen Brazilië, toen wonnen we bijna.’ Niemand weet over welke wedstrijd hij het heeft, maar de andere studenten moeten wel lachen; zo’n positieve instelling zijn ze niet gewend. Kennelijk heeft vaak verliezen ook positieve kanten. yyy

FoliaMagazine

23

24

FoliaMagazine

objectief Achtergebleven Elke dag vinden de portiers van de Universiteitsbibliotheek aan het Singel tijdens hun laatste ronde door de verlaten studiezalen wel een vergeten voorwerp. Door de jaren heen heeft dat geleid tot een aardige verzameling hoofddeksels, enkele handschoenen, sleutels, paraplu’s, (zonne)brillen, sieraden, tassen en sjaals. En er wordt steevast meer gevonden dan er geclaimd wordt. Naar voorbeeld van de Groninger universiteitsbibliotheek maakte Monique Kooijmans daarom een Flickr-pagina met daarop foto’s van alle voorwerpen die bij

de UB-portier trouw liggen te wachten op hun rechtmatige eigenaar. Met als surrealistisch hoogtepunt een theemuts. Mocht u op http://www.flickr.com/photos/ bibliotheekuva/ een gemist item spotten, kunt u het onder vermelding van het bewuste nummer ophalen bij de portier. Wacht niet te lang, want ‘na een paar jaar’ worden alle voorwerpen (behalve paspoorten en andere persoonlijke items) onverbiddelijk overgedragen aan de kringloopwinkel. Ook de theemutsen. yyy tekst Mirna van Dijk / foto’s Monique Kooijmans-UB

FoliaMagazine

25

Voor een beter Hongarije Negen van de tien keer belandt een bachelorscriptie in een la, maar Swaan van Iterson ging ermee naar Folia Magazine en maakte samen met redacteur Luuk Heezen een documentaire over radicaal-rechtse studenten in Boedapest. tekst Luuk Heezen / foto Pascal Tieman

‘Z

igeuners maken het leven van miljoenen mensen zuur. Ze vloeken, maken ruzie en doen geen enkele moeite om te integreren.’ De camera draait. Student Turks en geschiedenis Ákos Kiss verkondigt zijn mening als of het trieste, maar onomstotelijke feiten zijn. We zitten in een studentenkamer van vijftien vierkante meter in een betonnen flat ergens in het noordoosten van Boedapest. Ákos deelt de kamer met twee anderen. Boven het bed van zijn buurman prijkt een rood-wit gestreepte vlag. Hij legt uit: ‘Veel mensen denken dat dit de vlag is die de Hongaarse neonazi’s tijdens de Tweede Wereldoorlog droegen, maar die ziet er anders uit. Deze vlag werd gebruikt in de veertiende eeuw toen Hongarije onder het koningshuis van Árpád nog een bloeiende monarchie was. Nu is ze symbool voor onze steun aan Groot-Hongarije, het land zoals het was totdat het na de Eerste Wereldoorlog veel grond moest afstaan. Het is onze plicht om op te komen voor de bijna twee miljoen Hongaren die daardoor nu buiten onze landsgrenzen wonen.’

Speelbal van grotere machten Als we na het filmen in de tram richting het hotel zitten, legt Swaan van Iterson (23, bachelor

26

FoliaMagazine

algemene sociale wetenschappen) uit waarom de geschiedenis van Hongarije voor studenten van tegenwoordig nog steeds een rol speelt. ‘Veel Hongaren worstelen met hun identiteit. Ze hebben het gevoel door de geschiedenis heen een speelbal te zijn geweest van grotere machten. Vanaf 1867 vormde Hongarije een soort zelfstandige monarchie. Maar na de Eerste

‘Wat stel je als Hongaarse student nou voor?’ Wereldoorlog moest Hongarije bijna driekwart van haar land afstaan en verloor daarmee een groot deel van haar bevolking. Na de Tweede Wereldoorlog bevrijdde de Sovjet-Unie Hongarije, om er tot 1989 een communistisch bewind te vestigen. En voor veel nationalisten is er met de toetreding tot de EU in 2004 een nieuwe “bezetter” bijgekomen. Dat gevoel wakkert het nationalisme aan.’ Als kind van een Hongaarse moeder en een Nederlandse vader is Swaan emotioneel betrokken bij Hongarije. In 2010 werd de radicaal-rechtse Jobbik-partij met bijna zeventien procent van de stemmen de derde politieke partij van Honga-

rije. ‘Toen ik op een Hongaarse nieuwssite las dat er onder de Jobbik-stemmers een significante groep hogeropgeleiden was, wist ik dat ik daarover mijn bachelorscriptie wilde schrijven. Ik ken zowel de Nederlandse als de Hongaarse cultuur, en ik ben ook student, maar ik kan me dat nationalistische gevoel moeilijk voorstellen. Ik wilde praten met studenten daar, om hun politieke keuze te begrijpen.’ En dus vertrok ze voor een paar maanden naar Boedapest om studenten te interviewen over hun keuze voor de omstreden Jobbik-partij. Hongaarse garde Jobbik is een afgekorte vertaling van ‘Beweging voor een Beter Hongarije’. De beweging introduceerde de term ‘zigeunercriminaliteit’ en onderhoudt nauwe banden met de paramilitaire Hongaarse garde. Deze door de rechter verboden club in het zwart gestoken mannen is inmiddels onder een andere naam opnieuw actief om ‘de orde te handhaven’, bijvoorbeeld door

enkele weken een dorp met daarin veelal zigeuners te omsingelen. Niets om van te schrikken, vindt geschiedenisstudent Árpád Fejes. De slungelige jongen, type rocker, neemt ons mee naar zijn kamer in het huis van zijn ouders. Ook hier hangt de rood-witte vlag aan de muur, en een kaart van GrootHongarije. ‘De Hongaarse Garde is een vereniging die tradities bewaart en het land verder helpt. Dat is een gezond nationaal bewustzijn. Als ze naar een dorp gaan waar veel zigeuners wonen is dat niet omdat ze zigeuners haten, maar omdat ze daar veiligheid willen bieden. Alleen criminelen hoeven dat als intimiderend te ervaren.’ Swaan kan zich de frustratie van Ákos en Árpád wel voorstellen. ‘Wat stel je als Hongaarse student nou voor? Je deelt een bedompt kamertje in een troosteloze flat en komt straks in een maatschappij terecht waarin je met een universitair diploma nauwelijks werk vindt. Toch hoeft dat niet automatisch tot een keuze op radicaal-rechts te leiden.’ Uit Swaans onderzoek blijkt dat er nog meer redenen zijn waarom studenten op Jobbik stemmen. yyy

Ben je benieuwd geworden naar het volledige verhaal? Op 14 juni om 20.00 uur wordt de documentaire vertoond in Pakhuis De Zwijger (Piet Heinkade 179). Daarna vergelijkt politicoloog Sarah de Lange, gespecialiseerd in populisme en extreem-rechts, de situatie in Hongarije met die in Nederland en de rest van Europa. Ook ontvangen we PVV-stemmer en student Nathan Bouscher, en Paul Rosenmöller. De avond eindigt rond halftien met een borrel en Hongaarse volksmuziek. Toegang is gratis en aanmelden niet nodig.

FoliaMagazine

27

Een reus in wording Deze week in Folia maakt kennis: universiteitshoogleraar en scheidend president van de KNAW, Robbert Dijkgraaf. tekst Dirk Wolthekker / foto Danny Schwarz

H

oe ver kun je als fysicus komen in het leven? Hoger dan het Institute for Advanced Study (IAS) in Princeton in ieder geval niet. ‘Een mooiere uitdaging is er niet,’ zegt wetenschapsjournalist en astronoom Marcel Hulspas. ‘Aan het IAS werkt hij dadelijk met grootheden als mathematisch fysicus Edward Witten, en ook Einstein was eraan verbonden. Kan het beter? Robbert kan er weer wetenschap gaan bedrijven, dat is er de laatste jaren wat bij ingeschoten, denk ik. Hij is toch een beetje het uithangbord van de wetenschap geworden.’ Samen met Robbert Dijkgraaf schreef Hulspas het boek Reuzen van de Lage Landen, over de grootste natuurwetenschappers uit de geschiedenis. Het boek kwam vorige maand uit. ‘Ik zou Robbert nog geen reus willen noemen, maar een reusje is hij in ieder geval wel,’ zegt Hulspas. ‘Aan het IAS kan hij een reus worden. En daar krijgt hij alle gelegenheid voor, want je hebt er geen onderwijs- en publicatieverplichting en je hoeft je ook financieel nooit meer zorgen te maken. Je kunt je er louter met fundamenteel onderzoek bezighouden.’ Scheidend president van de Koninklijke Neder-

28

FoliaMagazine

landse Akademie van Wetenschappen (KNAW) Robbert Dijkgraaf (Ridderkerk, 1960) studeerde natuurkunde en wiskunde aan de Universiteit Utrecht (UU). Na een onderbreking van enkele jaren, waarin hij de opleiding schilderen volgde aan de Gerrit Rietveld Academie, promoveerde hij in 1989 cum laude (ook aan de UU) bij Nobelprijswinnaar voor de natuurkunde Gerard ’t Hooft. In 1992 kwam hij naar de UvA, waar

‘Hij is een kunstenaar tussen de bèta’s’ hij de leerstoel mathematische fysica bezette. Hij werkt op het gebied van snaartheorie, kwantumzwaartekracht en het grensgebied van wiskunde en deeltjesfysica. In 2005 werd hij universiteitshoogleraar aan de UvA, sinds 2008 is hij ook nog president van de KNAW. Vanaf 1 juli zit hij in Princeton. In 2003 ontving Dijkgraaf de NWO Spinozapremie, de ‘Nederlandse Nobelprijs’, en vanaf dat moment steeg zijn ster pijlsnel. ‘Dat heeft zeker te maken met het feit dat hij een deel van het prijzengeld dat hij toen ontving inzette voor de

popularisering van de wetenschap,’ zegt de voormalig decaan van de FNWI, Karel Gaemers. ‘Hij is in talkshows gaan zitten, organiseerde kinderlezingen over wetenschap en zette websites als proefjes.nl op. Hij heeft zich steevast opgesteld als ambassadeur van de wetenschap, waardoor die uit haar ivoren toren kon komen.’ Een begrijpelijk praatje houden voor onwetende leken die jouw kennis moeilijk kunnen verifiëren is één ding, je kennis communiceren naar vakgenoten is nog iets heel anders. ‘En juist dat kan Robbert zo goed,’ zegt zijn promotor, Nobelprijswinnaar Gerard ’t Hooft. ‘Hij heeft een heel scherp inzicht in lastige wiskundige materie en heeft een grote natuurkundige intuïtie. Zijn vakgebied beslaat een heel ingewikkelde wiskundige theorie, die ook voor vakgenoten ingewikkeld is. Om dat te kunnen communiceren moet je echt heel goed zijn. Het heeft ook met zijn presentatie te maken. Zijn verhaal is niet zomaar een verhaal, maar een geordend en georgani-

Folia maakt kennis seerd esthetisch verschijnsel.’ Vraag is natuurlijk of dat ook in Dijkgraafs geval tot een Nobelprijs zal leiden. ‘Dat gaat lastig worden,’ zegt ’t Hooft. ‘Dan zou hij weer heel intensief onderzoek moeten gaan doen en ook iets moeten ontdekken. Een complicerende factor is bovendien dat zijn onderzoek zo abstract is dat het eigenlijk niet geverifieerd kan worden door middel van een wetenschappelijk experiment en dat is wel nodig om een Nobelprijs te kunnen winnen.’ ‘Wetenschapper of toch bestuurder? Wetenschapper natuurlijk,’ antwoordt oud-UvA-, tegenwoordig VSNU-voorzitter Sijbolt Noorda op de vraag of Dijkgraaf wetenschapper of bestuurder is. ‘Kijk naar dat college dat hij in DWDD gaf over de oerknal. Drie kwartier voor meer dan een miljoen kijkers en geen afhakers. Dat lukt je nooit met een bestuurlijk verhaal. Dan moet je een nieuwsgierige, authentieke wetenschapper zijn. En dat is hij. Dat hij nu naar Princeton gaat is natuurlijk jammer, maar het is een logische volgende stap voor hem. We hebben dan ook geen poging gedaan hem hier te houden, wat we toentertijd wel hebben gedaan door hem universiteitshoogleraar aan de UvA te maken. In Princeton kan hij misschien net even weer wat meer accent op de wetenschap leggen. Heel mooi, je kunt per slot van rekening niet je hele leven bij Matthijs van Nieuwkerk aan tafel blijven zitten.’ yyy Folia Radio zendt op 6 juni een interview uit met Robbert Dijkgraaf. Het gesprek zal gaan over de oerknal,de bètawetenschap, schilderen en natuurlijk over Princeton. Te beluisteren via Amsterdam FM, in de ether op 106.8 en op de kabel op 103.3, tussen 16.00 en 17.00 uur. Vanaf de volgende dag terug te luisteren via foliaweb.nl/radio.

FoliaMagazine

29

Wie wint de Startup Award? De finalisten van de Folia Startup Award zijn bekend. Veertien studenten, verdeeld over acht ondernemingen, strijden op 6 juni om vijftigduizend euro startkapitaal. Wie is de bedenker van het gouden idee? tekst Clara van de Wiel / foto’s Jan-Maarten Hupkes

E

conomisch zware tijden en een hijgende langstudeerboete in je nek: je zou verwachten dat studenten niet staan te springen hun tijd en geld in een eigen onderneming te steken. Toch zijn er nog steeds genoeg die de sprong wagen. 23 procent van de studenten in het hoger onderwijs ambieert een carrière als ondernemer, zo bleek uit onderzoek uit 2010. Ook hoogleraar ondernemerschap & organisatie Mirjam van Praag ziet onder studenten genoeg bereidheid om een eigen bedrijf te beginnen. ‘Er zit nog steeds een stijgende lijn in het aantal studentenondernemingen. Juist in crisistijden wordt het starten van een onderneming voor studenten interessant. Met een hoge werkeloosheid is het noodzakelijk om verder te kijken dan een baan in loondienst en zelf initiatief te nemen.’ De overheid zet in op het bevorderen van studentenondernemerschap. De beruchte bijverdiengrens, waardoor studenten die boven een bepaald bedrag verdienen gekort worden op hun studiefinanciering, werd onlangs geschrapt

30

FoliaMagazine

voor ondernemende studenten in het jaar van hun afstuderen. Ook de groeiende aandacht voor ondernemerschap binnen het hoger onderwijs draagt volgens Van Praag in belangrijke mate bij aan de

ondernemingslust van studenten. Sinds 2008 hebben de vier hogeronderwijsinstellingen van Amsterdam hun krachten gebundeld in het Amsterdam Centre for Entrepeneurship (ACE) om het onderzoek naar en onderwijs over ondernemerschap te stimuleren. Op dit moment werken UvA en VU bovendien aan een gezamenlijke universitaire master ondernemen, die in 2013 van start zou moeten gaan. Van Praag: ‘Ook voor academici is het starten van een onderneming aantrekkelijk. Omdat zij zelf een achtergrond hebben in bijvoorbeeld medisch of technisch onderzoek, of een netwerk in die richting hebben, kunnen ze met heel innovatieve ideeën komen.’ De finalisten van de Folia Startup Award zijn afkomstig van alle vier de onderwijsinstellingen van ACE, wat het volgens jurylid Van Praag een boeiende strijd maakt. ‘Dit zijn de beste studenten van alle opleidingen. Het wordt voor ons nog lastig een keuze te maken.’

Noury Westers (20), Stephan Schmidt (29) en Ewout Wisselink (22)

Commerciële economie, HvA, International Business & Management, HvU, Product Design & Engineering, HvU Bikepad ‘Racefietsen zijn hot en daarvoor zijn er allerlei fietscomputers met navigatie en track & trace. Maar al die voorzieningen vind je ook in een simpele fiets-app voor op je smartphone. Dan is het handig als je die makkelijk op je fiets kunt monteren. Door de nanotechnologie van de

Bikepad hoef je je telefoon er alleen maar op te leggen om ’m vacuüm te laten trekken. Dan zit hij muurvast. Een stuk simpeler en mooier dan de meeste smartphonehouders. En deze houder is universeel, dus ook als je een nieuwe telefoon krijgt zet je ’m zo weer vast.’

Maud Hagen (21), Denise de Koning (20) en Lisanne Kuilma (20) Allen sport, management & ondernemen, HvA Teamkit ‘Een koffer waar het hele team z’n waardevolle spullen in kwijt kan; dat is de Teamkit. Het idee hiervoor kregen we toen de neef van Lisanne tijdens het sporten van al zijn spullen bestolen werd. Uit ons marktonderzoek blijkt bovendien dat er onder teamsporters veel behoefte aan is. Voor alle spelers zijn er in deze koffer

aparte vakjes, waarin ze hun sleutels, geld en telefoon kwijt kunnen. En in de onderste la is nog extra ruimte, voor bijvoorbeeld een coolpack. De Teamkit gaat dicht met een cijferslot en wordt dan met een ketting aan een vast voorwerp, zoals de dug-out, gelegd. Daardoor kun je hem overal bij je in de buurt houden.’

Sentini Grunberg (24)

Afgestudeerd Management, Policy Analysis & Entrepreneurship in the Health and Life Sciences, VU (achter haar: zakenpartner Sanna Lotze) InMovement Vitalitycentres ‘Al een tijdje geven we met Inmovement trainingen aan bedrijven en altijd kregen we daarbij de vraag of we geen eigen locatie hadden. In de vitaliteitscentra die we nu willen opzetten, staat het samen sporten van jong en oud centraal. Bijvoorbeeld je kind naar dansles brengen en ondertussen zelf een cardioworkout doen.

Fitnessapparaten komen er niet in; al het sporten gebeurt op een natuurlijke manier. Zoals op een groot klimrek voor volwassenen. Ook voor persoonlijk voedingsadvies en biologische hapjes kun je in het centrum terecht. Als we alles rond krijgen hopen we in maart 2013 in de Jordaan te kunnen starten.’

FoliaMagazine

31

Ruben Saretsky (24)

International Business & Management, HvA (vooraan: Enrique Soemanta, technische ondersteuning) SpliceMedia ‘Op de wc’s van cafés en clubs hangen op dit moment vaak reclameposters. Met SpliceMedia wil ik die gaan vervangen door monitors die advertenties met bewegend beeld en geluid vertonen. Die monitors worden door ons centraal aangestuurd, met een aparte variant voor de mannen- en vrouwenwc’s. Door de hele toiletten zijn de schermen

op elkaar afgestemd. De filmpjes duren ongeveer drie minuten, zodat je tijdens één toiletbezoek alle advertenties voorbij ziet komen. Dit systeem is een stuk duurzamer, want er zijn geen kosten voor papier en distributie. En ook voor de cafés is het interessant, want zij zijn af van die rommelige postertjes.’

Merijn van Wouden (20), Milo Buwalda (21) en John Heuker (21) Allen kunstmatige intelligentie, UvA StreetAR ‘De applicatie die wij willen ontwikkelen maakt het mogelijk via je smartphone op platte vlakken in de stad iets te ontwerpen. Zo kun je via je telefoon bijvoorbeeld iets op de muur tekenen, als een soort virtuele graffiti. De extra laag die je hebt aangebracht zit vast op die ene locatie. Als iemand anders zijn camera op de plek richt, kan hij zien

wat daar is achtergelaten. Vooral de technische kant van dit project hebben we door onze studie goed in de vingers. De nieuwe software gaan we dan ook zelf programmeren, zodat er een platform ontstaat waarop veel verschillende apps kunnen worden toegepast. Ook filmpjes en advertenties kunnen dan geprojecteerd gaan worden.’

Rami Saad (22)

Bouwtechnische bedrijfskunde, HvA Stedelijke landbouw ‘Het idee voor mijn onderneming kreeg ik door de vele illegale wietkwekerijen in Amsterdam. Ik dacht: dan moet het toch ook mogelijk zijn op een legale manier iets in een stad te verbouwen. Zo kwam ik op het idee om in leegstaande panden commerciële teelinstallaties te plaatsen. Dat is een heel effectieve manier om

32

FoliaMagazine

iets aan de leegstand te doen. En het kan heel lucratief zijn. De afgelopen tijd heb ik onderzocht hoe je fotosynthese het best kan stimuleren. Daarbij bleek uit een proef dat witlof als gewas per vierkante meter het meest kan opbrengen. Met een investering zou ik zo’n teelinstallatie ook daadwerkelijk kunnen gaan opzetten.’

Donald Vossen (23) Interactieve media, HvA Wrap-a-gift

‘Het leukste aan een cadeau krijgen is natuurlijk het uitpakken. Bij het krijgen van een digitaal cadeau is dat echter een stuk minder spannend geworden. Er is nooit iets nieuws bedacht op het traditionele cadeaupapier, terwijl er tegenwoordig tal van mobiele cadeaus zijn. Daar wilde ik iets mee doen. Met Wrap-a-gift kun je een cadeau digitaal uitpakken op

je smartphone of tablet. In aanloop naar dat uitpakken krijg je alvast hints over hoe het ruikt en kun je schudden om te raden wat erin zit. Op je verjaardag zelf kun je op het scherm krassen om het “papier” eraf te scheuren. Zo blijft ook je digitale cadeautje tot het laatste moment spannend.’

Maarten Groot (21)

Commerciële economie, Inholland Studiestartpunt ‘De uitval in het hoger onderwijs is op dit moment ontzettend hoog: zo’n veertig procent. Zelf ben ik ook ooit begonnen met een studie die totaal niet voldeed aan mijn verwachtingen en daarom overgestapt. Zo kwam ik op het idee voor Studiestartpunt. Dat moet een platform worden waar studenten alle informatie kunnen vinden die

ze nodig hebben voor hun studiekeuze, zoals duidelijke reviews van opleidingen. Ook stages, vacatures en woonruimte moeten op de website een plek krijgen, net als een webshop voor studieartikelen. Zodat studenten voortaan voor alle aspecten van hun studie op één plek terecht kunnen.’

Folia Startup Award De Folia Startup Award is een initiatief van Folia Magazine, Het Parool en Snobber BV en wordt dit jaar voor het eerst uitgereikt. Inzet van de wedstrijd is vijftigduizend euro startkapitaal, een bedrijfsruimte in de Indische buurt en begeleiding door ondernemer Gijs Barends, die ook in het dagelijks leven startende ondernemers begeleidt bij het opzetten van een eigen bedrijf. Veertien studenten, verdeeld over acht ondernemingen, staan 6 juni in de finale. Negen deelnemers studeren aan de HvA,

de overige deelnemers aan Hogeschool Inholland, de Universiteit van Amsterdam en de Vrije Universiteit. De finalisten werden uit 28 inzendingen geselecteerd door een panel van deskundigen van het Amsterdam Center for Entrepreneurship (ACE). Dat centrum is verbonden aan alle vier de onderwijsinstellingen en begeleidt studenten jaarlijks bij het opzetten van een onderneming. Tijdens de finale op 6 juni in Pakhuis de Zwijger presenteren alle finalisten hun onderneming, waarna de jury de winnaar

bekend zal maken. Die jury bestaat uit Gijs Barends (ondernemer), Barbara van Beukering (hoofdredacteur Het Parool), Egbert Fransen (directeur Pakhuis De Zwijger), Mirjam van Praag (directeur ACE), Doekle Terpstra (collegevoorzitter Hogeschool Inholland) en Paul van de Water (directeur Folia). yyy De finale van de Folia Startup Award vindt plaats op 6 juni vanaf 19.00 uur in Pakhuis de Zwijger (Piet Heinkade 179) en is gratis toegankelijk voor iedereen.

FoliaMagazine

33

(advertenties)

Folia maakt kennis...

...met Robbert

Dijkgraaf

Wil jij columnist worden? Denk jij altijd als je een column leest dat jij het veel beter kunt? Vind jij dat het al lang tijd is voor Youp, Sylvia, Rob en Aaf om plaats te maken voor vers bloed, oftewel jou?

Directeur van het Institute for Advanced Study in Princeton Woensdag 6 juni tussen 16.00 en 17.00 uur in de OBA (Oosterdokskade 143)

Meld je dan aan als nieuwe columnist van Folia Magazine. Stuur voor 2 juli, 12.00 uur een mail naar Mirna van Dijk, chef redactie via [email protected] waarin je kort (!) iets over jezelf vertelt en aangeeft waarom wij jou zouden moeten kiezen, voorzien van minimaal twee recente columns van jouw hand van 300 woorden.

Live te beluisteren op AmsterdamFM (106.8 in de ether en 103.3 op de kabel)

Vanaf 7 juni terug te luisteren op

www.foliaweb.nl

13 juni • Geleyn Meijer

Je kunt alleen meedoen als je studeert aan UvA of HvA, dus vermeld ook welke studie je volgt.

(domeinvoorzitter van het Domein Media, Creatie en Informatie)

Folia het platform voor hoger opgeleid Amsterdam

De gelukkige staat vanaf 5 september tweewekelijks met zijn of haar column in Folia Magazine.

Amsterdam FM.nl de stem van de hoofdstad

FLOOR AGENDA

KOHNSTAMMHUIS, WIBAUTSTRAAT 2-4 | WO 6 jUNI - WO 20 jUNI ‘De prijs van De hemel’ 6 juni, 18.00 -19.30, Kohnstammzaal Voor een jong voetbaltalent zijn de valkuilen legio. Het grote geld dat lonkt, de voetbaljungle, maar ook een chaotisch gezinsleven en een wispelturige vader. In de documentaire ‘De prijs van de hemel’ volgt filmmaker Jack Janssen de potentiële topspeler Pablo tussen zijn 13e en 14e jaar. De filmmakers zijn aanwezig om vragen te beantwoorden. GenaDe zesjes, waarheiD of fictie? 7 juni, 18.00 -19.30, Arena Debat over de zogenaamde zesjescultuur op het HBO. Is dit werkelijk waar of klopt dit beeld niet. Aanwezig zijn, Jet Bussemaker, Jasper van Dijk (SP), Tanja Jadnanansing (PvdA), Eline Peeters (Voorzitter Asva)

CREATING TOMORROW

en studenten en docenten die hun mening geven. Gratis entree plus koffie en thee. Uaf theater 20 juni, 15.00 -17.00 Arena In het indrukwekkende theaterstuk ‘As I Left My Father’s House’ vertellen vluchtelingen met verschillende culturele en religieuze achtergronden over hun wereld. Een wereld van mensen die leven met de gevolgen van vijandigheid, geweld, oorlog en extremisme en die met deze bagage een nieuw bestaan moeten opbouwen. Volg Floor op twitter @floorHvA en Like Floor op www.facebook.com/floorHvA, hier blijf je ook op de hoogte van het laatste nieuws over de debatten en bijeenkomsten.

illustratie Denise van Leeuwen

drift

Een veel te lieve jongen

J

ason (23), derdejaarsstudent geneeskunde: ‘Meisjes klagen altijd dat ze zo graag een jongen willen die echt naar hen luistert, die rekening met hen houdt, een jongen die niet bot is, maar hen emotioneel begrijpt. Ze zien niet in dat ze die jongens al hebben! Maar ze hebben die jongens verbannen naar de friend zone. Ik heb de boodschap al vaak gekregen: ik ben zo’n leuke jongen, maar ze wil liever vrienden zijn. De laatste keer dat ik verliefd was, ging het ook weer zo. Ik ging met haar uit, we hadden een superleuke avond. Uiteindelijk belandde ze bij mij in bed. Een paar afspraakjes later vertelde ze dat ze graag bij me was, maar dat ze me meer als vriend zag. Ik kon ook geen friend with benefits worden, daarvoor mocht ze me te graag. Het zou de vriendschap in de weg staan, zei ze. Ik denk dat het door mijn opvoeding komt. Ik ben christelijk opgevoed: iedere zondag naar de kerk. Ik geloofde dat seks voor het huwelijk écht niet kon. Mijn opvoeding was bovendien typisch Aziatisch: ik leerde dat mijn carrière voor alles moest gaan. Hoge punten halen op school

was het allerbelangrijkst. Als je eenmaal dokter of advocaat bent, kun je je altijd nog druk maken over vrienden of een liefdesleven. Ik heb het gevoel dat ik daardoor in mijn sociale ontwikkeling – versieren en zo – achterloop. Terwijl alle jongens op de middelbare school bezig waren met meisjes, was ik bezig tienen te halen. Ik ben een heel brave, veel te lieve jongen geworden. Alles veranderde toen ik een paar jaar geleden

‘Als ik een mooi meisje zie, sla ik dicht’ op een feestje mijn eerste pilletje nam. Ineens was de liefde overal. Ik hield van iedereen, en iedereen hield van mij. Zo kwam ik erachter dat er een hele wereld aan feest en plezier bestond waar ik nooit weet van had gehad. Ik besloot dat ik meer moest genieten van het leven. Er is meer dan alleen carrière. Voortaan wilde ik losser zijn. Ook met meisjes. Sindsdien ga ik vaak uit en experimenteer ik met allerlei drugs – al zorg ik nog steeds dat

ik mijn tentamens haal. De meeste mensen omschrijven mij als vrolijk en spontaan. Mijn vrienden zeggen dat ik veel chicks zou kunnen krijgen. “Wat houdt je tegen?” vragen ze. Maar als ik een mooi meisje zie, sla ik dicht. Ik heb nooit geleerd hoe je iemand moet versieren. Als ik dan toch een poging waag, willen ze vrienden blijven. Ik probeer nu afspraakjes te regelen met minder mooie meisjes, al was het alleen maar om de oude patronen te doorbreken. Ik zou willen dat ik eerder was begonnen aan een liefdesleven, ik moet veel inhalen. Ik heb het gevoel dat ik nu in de periode zit waar andere jongens in zaten toen ze 17 waren. Dat vind ik jammer. Als ik hoor dat er jongens zijn die in één week met vijf meisjes naar bed gaan, denk ik: shit, ik mis wel wat.’ yyy Catrien Spijkerman

De naam van de geïnterviewde is op zijn verzoek gefingeerd. Wil je ook meedoen aan deze rubriek, mail dan een korte motivatie naar [email protected].

FoliaMagazine

35

lezingenladder

het cultureel studentencentrum van de UvA & HvA

CREA RoeterSeiland Adres: Nieuwe Achtergracht 170 Voor eenieder die geïnteresseerd is in lezingen en debatten is er de Folia Magazine-lezingenladder. Wij streven ernaar hierin de meest interessante lezingen en debatten in Amsterdam op één plek te verzamelen.

Verspild inzicht? Spui 25 WO 6/06, 16.00 uur Annick Schramme (hoogleraar cultuurmanagement Universiteit Antwerpen) en Liane van der Linden (directeur Kosmopolis Rotterdam) spreken over praktische toepasbaarheid van wetenschappelijk onderzoek. Aan het eind van de middag wordt bekendgemaakt wie de Boekman Dissertatieprijs 2012 wint.

Een andere weg Felix Meritis DO 7/06, 19.00 uur Zijn nog meer bezuinigingen op sociale zekerheid een langetermijnoplossing voor de crisis in de EU? Of kunnen we leren van de manieren van regionale integratie in Zuid-Amerika? Engels gesproken.

Design Rocks! Pakhuis de Zwijger DO 7/06, 19.00 uur Avond over de rol van design in muziek en muziek in design. Professionals uit de muziekindustrie en de designwereld praten je helemaal bij.

De sociale (on)zekerheid Felix Meritis VR 8/06, 17.00 uur Nederland staat bekend om zijn goede sociale voorzieningen. Op dit moment lijkt het echter zo dat een ieder die ervan gebruikmaakt bij voorbaat verdacht is en preventief gecontroleerd moet worden. Voor- en tegenstanders van deze ontwikkelingen gaan hierover met elkaar in debat.

Het kind als mythe Perdu VR 8/06, 20.30 uur Door middel van analyse en voordracht wordt tijdens deze avond onderzocht hoe de hedendaagse literatuur en kunsten de verbeelding van het kind verbeelden.

Grunberg spreekt Rode Hoed ZO 10/06, 16.00 uur

36

FoliaMagazine

Criticus Arjan Peters interviewt Arnon Grunberg over zijn dagelijkse voetnoot in de Volkskrant en over zijn nieuwe roman die kortgeleden verschenen is. Met bijdragen van Vic van de Reijt en Philippe Remarque.

(Dis)Connected City Pakhuis de Zwijger MA 11/06, 20.00 uur (Dis)Connected City gaat over ‘dubbele disconnectie’: over mensen die technologische en sociale ontwikkelingen niet bijhouden en wijken die niet meer aangesloten zijn.

Liefde en lust Spui 25 MA 11/06, 20.00 uur Deze debatavond beoogt discussie over opvoeding, seks, hofmakerij en liefde vanuit een langetermijnperspectief. Met o.a. psycholoog Wouter Gomperts en sociologen Joop Goudsblom en Sylvia Holla.

Hoe schoon is gas? De Balie DI 12/06, 20.00 uur Gas dat met nieuwe technieken uit steenlagen wordt geperst, schaliegas, moet volgens oliebedrijven en de overheid het leegraken van de gasbel in Slochteren opvangen. Maar hebben we al dat gas nog wel nodig?

Weer herrie om de herdenking Rode Hoed DI 12/06, 20.00 uur Aan het rumoer rond de dodenherdenking komt geen einde, ook dit jaar leidden oude vragen tot nieuwe controverses. Een debat met o.a. journalist Ewoud Sanders (NRC), politicoloog David Barnauw (NIOD), en historicus Maud van de Reijt.

Bereikbaar via de Sarphatistraat en de Plantage Muidergracht

CREA EindpreSentatieS wo 6 tot ma 11/6 De CREA-voorjaarscursussen worden weer feestelijk afgesloten met avonden vol dans, theater, muziek, literatuur, fotografie, film en beeldende kunst. Kijk op www.crea.uva.nl voor meer informatie. Toegang: E 3,-

lezing & muziek vr 1/6 20.00 uur

Nerd Nite VII - Rockets, Science and Whatnot! Rocket scientist Ralph Savelsberg will introduce you to the ins and outs of archaic North Korean missiles, and science-PR guru Linda Cendes will tell us some spooky tales about what happens when nerdy scientists step in to the public limelight. Musical interludes by DJ Dirk Diggler. Location: CREA Muziekzaal. Admission: free. No reservations.

theater vr 1, za 2, 20.30 uur, zo 3/6,14.00 uur

Dorothy’s Trip – STA! Dorothy’s comeback is een unaniem belachelijk groot succes. Dat deelt ze het liefst met haar figurantenvriendjes van de film. En met het grote publiek. Maar...blijf op het gouden pad en houd je rode schoentjes stevig aan de grond. Anders beland je eenzaam op een kingsize bed. Plaats: CREA Theater. Toegang: E 6,-, niet-studenten: E 9,-. Reserveren: 020 525 1400.

film ma 4 / 20.00 uur

Dutch Film for Beginners: Turkish Delight Turkish Delight (1973) perfectly captures the spirit of the Dutch ‘60s and the clash between to interposed generations: unruly youths against their conservative elders. Or as our hero puts it more graphically:

U organiseert een lezing of debat en wilt daarmee

“I screw better than God!”. In cooperation with ISN

graag op deze pagina staan? Stuur tijdig een mailtje

Amsterdam. Location: CREA Theater. Admission:

naar [email protected] onder vermelding van ‘Aanmel-

students free, others E 5,-. No reservations.

ding lezingenladder’.

WWW.CREA.UVA.NL

overigens

In deze rubriek reflecteren wetenschappers op een actuele stelling.

Het is zwak dat de UvA niet meevaart met de Gay Pride. De universiteit moet opkomen voor tolerantie. Dick Swaab hoogleraar neurobiologie

Beate Roessler hoogleraar wijsbegeerte

Stan Bentvelsen hoogleraar hoge-energiefysica

Dick Swaab ‘Ik vind het inderdaad zwak dat de UvA niet meevaart. Dat de universiteit al haar geld in onderzoek en onderwijs wil investeren en niet financieel wil bijdragen aan een universiteitsboot op de Pride is wel begrijpelijk, zeker gezien de crisis. Al geven ze ook geld uit aan andere projecten, maar goed. Het College van Bestuur zou het initiatief in ieder geval moreel moeten steunen. Gay Pride staat voor tolerantie ten aanzien van homoseksualiteit. Amsterdam was op dat gebied de hoofdstad van Europa. Dat imago heeft de afgelopen jaren al wat deuken opgelopen, daar moet de UvA niet ook nog eens aan bijdragen. De mededeling van het College van Bestuur dat het “niet geassocieerd wil worden met de Gay Pride” is niet alleen zwak, maar gewoon fout. Op deze manier wekt het college de indruk eigenlijk tegen de Pride te zijn, terwijl ze daar dus volkomen achter zouden moeten staan. Voor straf moet het hele College van Bestuur in de bekende kleding meevaren op een Prideboot. Als ze zich gepast kleden zullen ze op alle boten nog wel welkom zijn.’

Stan Bentvelsen ‘De universiteit moet inderdaad opkomen voor tolerantie, maar dat hoeft niet door mee te varen op een boot. De UvA neemt een prima standpunt in wat betreft homo-emancipatie. Ik merk op de werkvloer dat de UvA alle ruimte biedt aan werknemers en studenten om zichzelf te zijn. Homoseksualiteit is volstrekt geen issue op de universiteit, en tolerantie is er vanzelfsprekend. De universiteit hoeft dat niet uit te dragen door deel te nemen aan de kanaalparade. Hoewel ik de Pride persoonlijk een leuk feest vind, vraag ik me ook af wat de boottocht betekent voor emancipatie. Het is kinderachtig dat UvA Pride gepikeerd reageert op de afwijzing. Alsof niet mee varen discriminerend is. Er zijn zo veel idealistische initiatieven en de UvA hoeft ze niet allemaal te steunen. We verwachten toch ook niet dat de universiteit het Songfestival steunt, terwijl dat een ideaal van Europese verbroedering nastreeft. Ik vind het sterk van het College van Bestuur dat ze haar eigen plan trekt, al is de communicatie daarover wellicht wat onhandig geweest.’

Beate Roessler ‘Eens. Ik vind het jammer dat de UvA niet mee wil doen aan de Gay Pride. De universiteit hoeft natuurlijk niet meteen aan allerlei clubjes geld te doneren, maar moet dit soort initiatieven wel moreel steunen. Helaas is de universiteit daar blijkbaar niet mee bezig. Het lijkt wel alsof die zich inmiddels alleen nog richt op het bedrijfsleven, gezien het nieuwe profiel. Je krijgt de indruk dat alles strak en in pak en economisch rendabel moet zijn. Wat daar niet in past, dat telt niet mee. Ik denk juist dat het een belangrijke taak is voor de universiteit om zich te mengen in maatschappelijke discussies. Er zijn zo veel verschillende mensen verbonden aan de universiteit, uit heel verschillende culturele milieus, die allemaal hard werken en zich inzetten voor de UvA. Daarom is het belangrijk dat de universiteit dit initiatief steunt en een lans breekt voor tolerantie en respect. Dat de Pride wat pikant en uitbundig is, zou niet moeten afschrikken. Zelfs de burgemeester vaart mee, het is inmiddels bijna een oud-Hollandse traditie.’ yyy Marieke Buijs

FoliaMagazine

37

prikbord HvA

38

ideëen voor deze rubriek: [email protected]

DMR Roparun

DEM Alumni

Acht medewerkers van het domein hebben in het Pinksterweekend 4.430 euro bij elkaar gerend voor de strijd tegen kanker. De HvA’ers liepen de uitputtende hardloopestafette van 520 kilometer van Parijs naar Rotterdam in gemiddeld 11,3 kilometer per uur. Het startschot was zaterdagmiddag om 15.00 uur en de finish werd op maandag om 12.50 uur bereikt. Elke loper legde ongeveer 65 kilometer (anderhalve marathon) af. In totaal bestond het team uit twintig man met onder meer begeleidende fietsers, fysiotherapeuten en bestuurders van de busjes.

De komende tijd zal het domeinbestuur samen met de docenten meer vorm gaan geven aan het alumnibeleid. Uitgangspunt is het in maart gepresenteerde beleidsstuk over alumni. Daarin is opgenomen de band met alumni te versterken en hun een prominente rol in het onderwijs te geven. Omdat docenten hier de spil in vormen is er een accountmanager alumni aangesteld voor ondersteuning en advies. Verder is er een nieuwe website, alumninet.dem.hva.nl, waar alle alumni op de hoogte worden gehouden van de ontwikkelingen binnen hun oude opleidingsinstituut.

DBSV Spelen

DT H2A

De lichte mannenvier heeft 22 mei tijdens het olympisch kwalificatietoernooi roeien in het Zwitserse Luzern een ticket voor Londen 2012 veroverd. Het kwartet, met student voeding & diëtetiek Tim Heijbrock en de markante HvA-roeitweeling Vincent en Tycho Muda van het Domein Economie & Management, eindigde in de finale op de tweede plaats in 6.01,99. Voor de ploeg was het de laatste kans zich van deelname aan de Olympische Spelen te verzekeren.

De Shell Eco-marathon is gewonnen door de HvA. Met de H2A, een op waterstof rijdende auto, vestigde het team twee weken geleden een nieuw zuinigheidsrecord. De auto reed 1 op 2320, veertig kilometer meer dan het oude record van de TU Delft uit 2008. Teamcaptain Laurens van Mulukom, student engineering, design & innovation, sprak over een prestatie die alle verwachtingen te boven ging. ‘Ik ben er trots op dat wij dit record van Delft overgenomen hebben.’

DOO Lunchconcert

HvA Bama

In het Kohnstammhuis wordt maandag 18 juni weer een lunchconcert georganiseerd. Het podium zal worden bezet door de band Elements, een vijfkoppige jazzband, die onder leiding staat van Vernon Chatlein. Het is het derde concert uit een reeks die wordt georganiseerd door het Domein Onderwijs & Opvoeding in samenwerking met het Conservatorium van Amsterdam. Het concert is gratis voor medewerkers, studenten en buurtbewoners en loopt van 13.00 tot 14.00 uur. De zaal gaat om 12.30 uur open.

In Spui 25 zal studentenbond Asva 13 juni uitgebreid stilstaan bij de invoering van het bachelor-masterstelsel, tien jaar geleden. Zijn de doelen gehaald? Volgens critici zijn de studies door de nieuwe structuur vooral korter geworden. Voorstanders wijzen juist op de doorstroming tussen hbo en wo. SP-Kamerlid Jasper van Dijk en Hans Adriaansens, decaan van de Roosevelt Academy, gaan met elkaar debat. De studentenbond zal bovendien een onderzoek presenteren naar de gevolgen van de bamastructuur. Meer informatie op spui25. nl en asva.nl.

DG Oranjekorting

DMCI Controle

Het sportcentrum van de HvA en UvA geeft tijdens het Europees Kampioenschap voetbal flinke kortingen op de aanschaf van abonnementen en cursussen. Hoe verder Oranje komt tijdens het EK, hoe hoger de oranjekorting. De kortingen kunnen oplopen tot dertig procent als Nederland de finale wint. Vliegt Nederland er al direct in de poulefase uit, dan valt de korting de rest van het toernooi terug naar vijf procent. Kijk voor de exacte kortingen op www.usc.uva.nl.

Hogescholen moeten gezamenlijk opgestelde examens gaan afnemen om het vertrouwen in het hbo te herstellen. Dat staat in het rapport Vreemde ogen dwingen waarvan de HBO-raad de conclusies 15 juni met een positief advies voorlegt aan zijn leden. Door studenten toetsen voor te leggen die zijn gemaakt door docenten van verschillende hogescholen moet de examenkwaliteit beter worden geborgd. Om de kwaliteit nog verder te waarborgen moeten examencommissies voortaan ook minstens één lid van buiten de hogeschool aantrekken.

FoliaMagazine

prikbord UvA FdR Professor

Stille

ideëen voor deze rubriek: [email protected]

BC Carré

Op 19 mei is emeritus hoogleraar notarieel recht Guus Stille vereerd met de Orde van Verdienste van de Union International du Notariat wegens zijn verdiensten voor zowel het Nederlandse als het buitenlandse notariaat. Guus Stille is een autoriteit op onder meer het gebied van het personen- en familierecht, notarieel tuchtrecht en internationaal privaatrecht. De onderscheiding werd hem uitgereikt tijdens het congres van de Commission of European Affairs die dit jaar van 10 tot en met 12 mei in Amsterdam werd gehouden.

De Bijzondere Collecties presenteren op vrijdag 8 juni een concert in Koninklijk Theater Carré rond het Amsterdamse lied. Overbekende meezingers en lang vergeten smartlappen uit vier eeuwen worden ten gehore gebracht door een keur aan zangers en muzikanten. Het concert is te zien als auditieve overzichtstentoonstelling. Uitvoerenden zijn onder meer Freek de Jonge, Maarten van Roozendaal en Jeroen Zijlstra. Zij vertolken eigen en andermans werk, van Gerbrand Adriaensz Bredero tot Ramses Shaffy, en bezingen het leven in Mokum. Zie www.carre.nl.

AMC Anna

USC Oranjekorting

Reynvaan

De verpleegkundige Sonja van Hamersveld en lectoronderzoeker Roland van de Sande hebben de jaarlijkse Anna Reynvaan-verpleegkundeprijzen gewonnen. Van Hamersveld voor de ontwikkeling van een ‘leefstijlstoplicht’ voor psychiatrische patiënten, Van de Sande voor een wetenschappelijk artikel waarin hij een methode toelicht om agressie en dwangtoepassing in de GGZ terug te dringen. Anna Reynvaan (1844-1920) was verpleegkundige in het Wilhelmina Gasthuis, de voorloper van het AMC. De laureaten kregen ieder vijfduizend euro en een sculptuur.

Gedurende het gehele EK, van 8 juni tot en met 2 juli, krijg je een door het Nederlands elftal te bepalen korting op de aanschaf van abonnementen en van cursussen op USC-locaties. Hoe verder Oranje komt tijdens het EK, hoe hoger jouw oranjekorting. De korting kan oplopen tot dertig procent. Dus wie geld wil besparen en fit de zomer in wil: haast je naar het USC. Let op: zodra Oranje uit het toernooi vliegt, valt de korting terug naar vijf procent voor de rest van de actieperiode. Iedereen is welkom, leden en niet-leden. Info: zie www.usc.uva.nl.

FGw Rokus

FMG Vaderschap

de Groot

Hoogleraar muziekwetenschap Rokus de Groot was op 25 mei de eerste die de facultaire Erepenning voor bijzondere verdiensten in ontvangst mocht nemen. De Groot kreeg de penning ter gelegenheid van zijn emeritaat uit handen van decaan Frank van Vree. Deze roemde De Groot als ‘componist, historisch musicoloog, etnomusicoloog en uitvoerend musicus’. De Groot heeft volgens Van Vree ook laten zien dat musicologie niet alleen academisch hoeft te zijn. ‘In zijn onderwijs is de intieme relatie met de muziekpraktijk een fundamenteel gegeven.’

Op 15 juni staat het jaarlijkse vaderschapssymposium weer op de agenda. Hoe sterk moet je zijn als betrokken vader? Hoeveel ruimte krijgen vaders voor betrokken vaderschap en gedeeld ouderschap? Hoe belangrijk zijn vaders voor kinderen? Die vragen staan centraal tijdens het symposium, georganiseerd door het Vader Kennis Centrum. Aan het eind van de dag vindt voor de zesde maal de uitreiking plaats van de Vaderdagtrofee m/v 2012. Emeritus hoogleraar pedagogiek Louis Tavecchio reikt de trofee uit. Zie ook vaderdagtrofee. blogspot.com.

FNWI Katerina

FMG Faculteitsvereniging

Dohnalova

Katerina Dohnalova, postdoconderzoeker bij het Institute of Physics, won op 22 mei de Amsterdam Science and Innovation Award vanwege haar onderzoek naar de technologie van led-beeldschermen, zonnepanelen en lasers. Dohnalova: ‘In de technologie die ik onderzoek worden nu giftige of zeldzame materialen als cadmium gebruikt. Wij ontwikkelen een duurzame, niet-giftige variant. Ik ben blij dat de jury op deze manier aangeeft dat de zoektocht naar alternatieven voor gifstoffen op de agenda staat.’ Dohnalova won vijfduizend euro.

De acht studieverenigingen van de FMG hebben een faculteitsvereniging opgezet om zich in de toekomst als een sterkere eenheid te profileren. Om dit te vieren geeft de vereniging op 6 juni een feest in Hotel Arena met de naam ‘Future Islands’. De naam is gekozen omdat de verenigingen allemaal naar Roeterseiland gaan verhuizen. Bang voor te veel studieverenigingen is men niet, vertelt Machiavelli-voorzitter Yke Ntoane. ‘We gaan na dit feest niet veel evenementen meer samen organiseren. We willen fungeren als uitwisselingsplatform.’

FoliaMagazine

39

wasdom Studeren als hobby Stefan Pop Leeftijd: 26 (geboren op 22 september 1985) Beroep: Cabaretier Studie: Geneeskunde aan de VU, Spaans, algemene cultuurwetenschappen, antropologie en filosofie aan de UvA, Toneelschool Docent: ‘Een docent bij algemene cultuurwetenschappen, van wie ik de naam helaas vergeten ben, die vaak grapjes maakte tijdens zijn colleges. Hij begreep dat van de veertig studenten in de zaal er waarschijnlijk maar vier voor een toekomst in de cultuurwetenschap zouden kiezen en maakte het college ook voor die andere zesendertig studenten leuk.’ Locatie: ‘Ik heb op veel verschillende plekken onderwijs gevolgd, maar de allerergste locatie was toch wel de donkere kelder van het Bungehuis.’ Café: ‘Mijn huiskamer diende min of meer als café. Veel van mijn vrienden hadden mijn sleutel en zaten al aan tafel met een biertje als ik uit college kwam.’ Afknapper: ‘Dat je bij de universiteitsbibliotheek op een gegeven moment alleen nog maar binnenkwam op vertoon van je collegekaart.’

40

FoliaMagazine

stage Hij studeerde geneeskunde, Spaans, algemene cultuurwetenschappen, antropologie én filosofie, en werd cabaretier: Stefan Pop. tekst Julie de Graaf / foto Bob Bronshoff

‘I

k deed op mijn vijftiende al auditie bij comedygezelschap Comedy Train, maar was toen nog iets te jong. Na mijn eindexamen en nadat ik een jaar door Zuid-Amerika had gereisd, kwam ik er terug en werd ik aangenomen. Rond die tijd ging ik ook studeren en werd ik een van de vaste schrijvers bij het televisieprogramma Dit Was Het Nieuws. Als ik geen stand-upcomedy had gedaan, was ik denk ik arts geworden. Van alle studies die ik heb gevolgd, vond ik geneeskunde namelijk het leukst. Toch ben ik na een jaar met die opleiding gestopt, omdat ik er niet genoeg tijd en energie kon instoppen. Ik heb toen wel nog twee jaar allerlei andere studies gevolgd. Niet met het doel om af te studeren, maar meer als een hobby die goed te combineren was met mijn werk. Op die manier kon ik vakken volgen die ik leuk vond, met leeftijdsgenoten om blijven gaan en mijn interesses verdiepen. Na geneeskunde schreef ik mij in voor Spaans en algemene cultuurwetenschappen. Ik sprak al Spaans, dus dat was eigenlijk een beetje valsspelen. Ik had bedacht dat ik bij Spaans makkelijk wat studiepunten kon halen en dan bij algemene cultuurwetenschappen alleen vakken zou volgen die ik leuk vond. Na vier maanden stapte ik van Spaans over naar antropologie, maar die studie was niets voor mij. Ik vond dat de vakken veel te simpel werden onderwezen. Het jaar erop besloot ik om nog een keer opnieuw te beginnen en filosofie te doen. Het ging me best goed af, maar na een halfjaar kreeg ik de kans om een paar maanden mee te lopen op de Toneelschool. Dat leek me, met het oog op mijn cabaretoptredens, een goed plan

en ik schreef me uit bij de UvA. Ik heb dus nooit een diploma gehaald. Achteraf gezien had ik beter al mijn studiepunten bij elkaar kunnen schrapen; dan had ik makkelijk een bachelor kunnen invullen. In plaats daarvan heb ik nu al mijn studiefinanciering terug moeten betalen. Op mijn drieëntwintigste ben ik naar het buitenland vertrokken, nadat ik in mijn huis in Amsterdam een nieuwe cv-ketel had laten installeren. De monteur kwam, installeerde de ketel, zei tegen mij: “Nou, je hebt weer hard stromend water” en ging weg. Ik kon alleen maar denken: wat is dit een slecht verhaal. Ik wil later echt niet aan mijn kinderen vertellen: “Toen ik jullie leeftijd had, kocht ik een nieuwe cv-ketel.” Helemaal niet rock-’n-roll. Daarom kocht ik een ticket naar Amerika; om daar een tijdje te wonen, te reizen en op te treden in San Francisco, Los Angeles en New York. In die tijd drong pas echt tot me door dat stand-upcomedy een solistenvak is. Zeker in Los Angeles zag ik hoe hard mensen werken om hun droom waar te maken. Dat was heel inspirerend en zette mij aan het denken over alle kansen die ik had gekregen in Nederland. Eenmaal terug in Amsterdam besloot ik om vol voor het cabaret te gaan. Ik schreef me in voor het Leids cabaretfestival en begon te schrijven aan mijn eerste avondvullende voorstelling, Popaganda, die ik de afgelopen anderhalf jaar heb gespeeld. Die reis naar Amerika was een nieuw begin en tegelijkertijd het definitieve einde van mijn studententijd.’ yyy Na de zomer opent Stefan Pop in Carré de Intreeweek voor alle nieuwe UvA-studenten.

Leoni van Amstel (23) Studie Nieuws & media Stage Partijbureau PvdA Verdiensten 350 euro per maand Beoordeling JJJJJ ‘Tijdens mijn sollicitatiegesprek heb ik moeten toegeven dat ik bij de afgelopen verkiezingen D66 heb gestemd. Maar de Partij van de Arbeid is wel een partij die mij erg ligt, dus gelukkig ben ik gewoon aangenomen. Ik werk voornamelijk voor de website en het ledenblad, maar mijn dag begint met de Mediamonitor. Hiervoor zoek ik alle kranten door naar informatie die interessant kan zijn voor de PvdA. Hier schrijven we stukjes over voor de website, maar aan de hand hiervan worden ook Tweede Kamerleden geïnformeerd. Soms werk ik voor mijn artikelen samen met PvdA-Kamerleden. Laatst schreef ik bijvoorbeeld met Lea Bouwmeester een stuk over de zorg voor GHB-verslaafden. Ik wil later parlementaire verslaggeving gaan doen, daarvoor is het heel erg leerzaam om bij een politieke partij te werken. Als parlementair verslaggever werk je voor een krant of televisiezender, maar nu sta ik precies aan de andere kant. Op die manier zie ik hoe het er binnen een politieke partij aan toegaat. Ik denk dat dat erg goed is om een keer mee te maken. Het enige nadeel van werken voor een partijbureau, is dat al je werk politiek gekleurd is. Je schrijft altijd vanuit het standpunt van de partij. Het partijblad (Rood) is daarentegen al een stuk vrijer. Daarin mogen wij ook kritisch zijn. Ik heb in elk geval wel ontdekt dat ik niet zelf de politiek in wil. Het is ontzettend stressvol en mensen zijn keihard voor je. Bovendien is het nogal een mannenwereld.’ yyy tekst en foto Roel van Luijk

FoliaMagazine

41

FoliaMagaz ine weekblad

voor HvA

en UvA

nr. 33 06/06/201 2

toehoorders

bijlage i.s.m. Het Parool

cover Jan-Maarten Hupkes

Hoorcollege ‘Techniek’ van José van Gelderen, 23 mei, 15.10 uur,

Kweek tom geen wiet aten,

colofon

Weekblad voor de HvA en

Kohnstammhuis tekst en foto’s Bob van Toor

UvA Folia Magazine is in 2011 voortgekomen uit Folia (1948) en

Lege stoelen: 89 Aanwezige concertvleugels: 1 Scrabblewoorden: vormverbinding, spaghettibrug, adenosine trifosfaat.

‘I

k ga niet op de hoek zitten hoor, straks moet ik iets zeggen!’ klinkt het achterin. ‘Met zo veel mensen is die kans sowieso erg groot,’ merkt de buurvrouw van de spreekster terecht op. Het vak is niet verplicht, en de buitentemperatuur bijna tropisch. Dat je les krijgt in de mooiste collegezaal van het Kohnstammhuis, met muurschildering en glas-in-lood, maakt dan niet veel uit. ‘Het staat toch wel op het rooster,’ zegt Van Gelderen vertwijfeld, maar haalt dan kordaat de aanwezigen naar de voorste rijen zodat ze zonder microfoon kan praten. Dat past bij haar manier van lesgeven: rondlopend, nu eens zittend op de rand van het podium, dan staand tussen de studenten, zodat die vooral niet ‘in de consumentenhouding’ gaan. De stof voor de toets lijkt soms nogal vanzelfsprekend, geeft Van Gelderen toe, maar je moet het wel ‘even aan de goede kapstokken hangen’. Ware woorden, want wat is ook al weer het verschil tussen een voorwerp- en een materiaalverbinding? En is chemische energie uiteindelijk altijd zonne-energie? Het boek zegt van wel, maar gezamenlijk redeneren wijst toch iets anders uit. ‘Ik ben blij dat jullie dat zeggen, want ik was het daar ook niet met het boek eens,’ zegt de docent. Als de theorie abstract wordt, bieden Youtubefilmpjes uitkomst. We kijken naar een autoreclame waarbij een band tegen een blok rolt, wat weer een moertje aan het rollen brengt, enzovoorts. ‘Vet,’ mompelt een student uit de grond van haar hart. Op verzoek googelt de docent nog even naar dat ene andere vette filmpje, maar dan moeten we door met de bewegingsenergie. ‘Vroeger werd in een molen de beweging direct gebruikt,’ zegt Van Gelderen. ‘In een moderne waterkrachtcentrale zit daar een magnetisch veld tussen waarmee beweging in elektriciteit wordt omgezet.’ Er valt een stilte. ‘Dat ging iets te snel?’ Geen nood, wederom biedt een Schooltv-filmpje, over dynamo’s, uitkomst. yyy

42

FoliaMagazine

Met losse

Robbert Dijkgraaf-

Jenny Veijer (20, Pabo)

‘José doet het heel leuk, bij andere docenten heb je veel minder interactie in colleges. Ze trekt de studenten echt mee. Door de gesprekken die ze met de klas voert, neem je de kennis beter op. Mede daardoor is dit een van de leukste vakken. Het is lullig dat er zo weinig mensen waren, want ze doet erg haar best; ze heeft toch maar even een presentatie van 39 dia’s in elkaar gezet.’

Havana (1996). Redactieadres Prins Hendrikkade 189b, 1011 TD Amsterdam, telefoon 020-5253981, e-mail: [email protected] Hoofdredacteur Jim Jansen Chef redactie Mirna van Dijk Art director Pascal Tieman Redactie (print/web) Femke Awater, Marieke Buijs, Luuk Heezen, Max Lange, Roel van Luijk, Wim de Jong, Jeff Pinkster, Eva Rooijers, Gijs van der Sanden, Danny Schwarz, Bob van Toor, Annemarie Vissers, Clara van de

Marieke van Leeuwen (18, Pabo)

‘De docent betrekt studenten bij de stof, door er ook kritisch naar te kijken. En ze doet veel proefjes, wat de les veel interessanter maakt. Ze weet de stof van de Dikt, de digitale integrale kennistoets, in de colleges te verwerken zonder dat het daardoor saai wordt.’

Kirsten den Blanken (21, Pabo)

‘De hoorcolleges van Techniek zijn om kennis op te doen, zodat je het vak zelf eventueel kunt geven. In de werkcolleges gaan we echt zelf aan de slag. Dit college was vooral ook voorbereiding op de Dikt. Vorige keer hebben we bijvoorbeeld een gereedschapsquiz gedaan. Voor de Techniek-Dikt maak ik me geen zorgen, de rest is pittig. We hadden vandaag maar twee vakken, daarom zijn veel mensen niet gekomen.’

Wiel, Dirk Wolthekker Aan dit nummer werkten mee Asis Aynan, Bram Belloni, Floor Boon, Jan van Breda, Bob Bronshoff, Emma Curvers, Fred van Diem, Julie de Graaf, JanMaarten Hupkes, Marc Kolle, Denise van Leeuwen, Catrien Spijkerman, Won Tuinema, Tjebbe Venema Eindredactie Harmen van der Meulen Correctie Martien Bos Opmaak Hannah Weis, Carl Zevenboom Uitgever Stichting Folia Civitatis Redactieraad Wouter Breebaart, Simon Dikker Hupkes, Ilse Duijn, Jurriaan Gorter, Jaap Kooijman, Ronald Ockhuysen (voorzitter), Jean Tillie, Sebas Veeke Secretariaat Stephanie Gude (projectbegeleider) Zakelijke leiding Paul van de Water Drukker Roularta Printing, Roeselare België Advertenties Bureau van Vliet, Zandvoort, 023-5714745, [email protected]

deining ‘Laat het achtuurjournaal een gedegen tegenwicht zijn voor de mensen met een hoge informatiebehoefte. Er is al genoeg lolligheid in de wereld.’ Huub Wijfjes vindt de vernieuwingen van de NOS maar niks, in de Gelderlander. ‘De inhoud van natuurkunde is heel saai, vergelijkingen oplossen. Maar waarom doen we dat? Daar gaat het om.’ Gelukkig weet hoogleraar Astronomie Lex Kaper precies hoe hij zijn vak moet verdedigen, in Noordhollands Dagblad. ‘Waarom is de mening van voetballers en bezorgde moeders belangrijker dan die van de deskundige?’ Studente Emma Bruns houdt een pleidooi voor echte kennis, in nrc.next. ‘De vaardigheden die in het vijfdaagse lesprogramma aan bod komen zijn natuurlijk ook handig voor gewone werknemers.’ Het basisschoolprogramma over ondernemerschap is multi-inzetbaar, benadrukt ACE-directeur Mirjam van Praag in de Volkskrant. ‘Moskou is het hol van de leeuw. Het lijkt me cool om daar te lopen.’ Atlete Yvonne Hak houdt wel van een uitdaging, in de Volkskrant. ‘Mogen Amerikanen resultaten inzien dat [sic] is verkregen met onderzoek dat betaald is door de Duitse belastingbetaler?’ Universiteitshoogleraar Ad Lagendijk stelt vraagtekens bij de roep om het vrij toegankelijk maken van onderzoeksresultaten, in NRC Handelsblad. ‘Onderweg naar huis dacht ik: zijn er echt politici die vinden dat ik net op de markt heb gestaan? Dit werk staat zo ver af van winst maken of marktwerking.’ AMC-Voorzitter Marcel Levi vindt het behandelen van een zieke toch iets anders dan verse vis verkopen, in NRC Handelsblad. Opvallende quotes uit de afgelopen week van

de lezer

In de rubriek ‘de lezer’ blikt wekelijks iemand terug op het vorige nummer. Wil jij diegene een keer zijn? Meld je dan aan via [email protected].

Daniël Oorsprong (24), deeltijd logistiek en vervoerskunde – HvA ‘Ik heb alleen op maandagavond college en loop meestal onbewust langs het rek met Folia Magazines. Het staat dan ook niet echt pontificaal bij de ingang. Ik ben het blad de laatste tijd wat vaker gaan lezen sinds een studiegenoot mij vertelde dat er leuke stukken in staan. Vooral het coveritem sprak mij aan, aangezien ik ooit een carrière bij de landmacht ambieerde. Er was op dat moment geen plaats meer bij de logistiekafdeling van de officiersopleiding in verband met bezuinigingen en dus ben ik in deeltijd logistiek gaan studeren aan de HvA. Mooi om te lezen dat die soldaten zich zo verder ontwikkelen. Die foto van Tofik Dibi met zijn slogan BAM! erachter trok ook meteen mijn aandacht. Ik weet niet of het allemaal zo’n goede ontwikkeling voor de partij is, maar vermakelijk is het zeker. Ik maak altijd aan de hand van de inhoudsopgave de keuze welke artikelen ik ga lezen. Zo lees ik alle tijdschriften. Het is dus van belang hoe die stukken daar gepresenteerd worden. Daardoor kwam ik ook uit bij dat artikel over die afvaltassen. Goed dat onze generatie zijn steentje probeert bij te dragen aan een duurzamere samenleving. “Wasdom” sla ik nooit over. Ik luister vaak naar Peter Heerschop op de radio, maar heb nooit geweten dat hij net als ik aan de ALO gestudeerd heeft. Ik mis alleen nog een rubriek waarin je op de hoogte wordt gehouden over de ontwikkelingen rond de langstudeerdersregeling. Die staat mij helaas ook in het vooruitzicht.’ yyy tekst en foto Max Lange

volgende week Meisjesblaadjes

De managers

Hoe gaan Amerikaanse en Nederlandse meisjesblaadjes om met seks? Suchi Pradyumn Joshi deed er onderzoek naar.

Er zijn er volgens sommige mensen veel te veel van, managers in het hoger onderwijs. Maar wie zijn het?

Gaatjes Galore

Wij kopen ons brein

Studenten gaan veel te weinig naar de tandarts. Met alle (rotte) gevolgen van dien.

Reclame kan in de toekomst niet meer zonder hersenonderzoek.

(voormalig) HvA’ers en UvA’ers. Iets leuks gezien, mail het naar [email protected].

FoliaMagazine

43

Essaywedstrijd voor studenten ‘De Taal van de Universiteit’ De Taal van de Universiteit De taal van de universiteit onderscheidt zich van de taal die op andere plekken in de stad gesproken wordt. Net zoals de taal van het voetbalveld anders is dan die op school, in de Tweede Kamer of in de rechtbank. De universiteit is echter in beweging en de taal verandert mee.

Heeft De Taal van de Universiteit nog toekomst? Wat voor ervaringen heb jij met de universitaire taal? En, bestaat deze anno 2012 eigenlijk nog wel? De Universiteit van Amsterdam nodigt je uit om een essay te schrijven over jouw mening en/of ervaringen met dit verschijnsel. Kom je de universitaire taal alleen binnen de universiteit tegen of ook wanneer je uitgaat of onder studiegenoten bent? Is jouw taalgebruik veranderd sinds je op de universiteit rondloopt en hoe ga je daar mee om? Begrijpt je familie je nog wel? Hoe wordt er gereageerd wanneer je zelf een sterk regionaal gekleurd dialect spreekt? Is de universitaire taal nodig om het juiste wetenschappelijke niveau te bereiken?

De essaywedstrijd Schrijf een essay van achthonderd woorden over jouw visie op De Taal van de Universiteit, stuur dat vóór 15 juli aan [email protected] en maak kans op een van de volgende prijzen: • 1500 euro voor de eerste prijs • 750 euro voor de tweede prijs • 250 euro voor de derde prijs De uitreiking vindt plaats tijdens de Intreeweek op donderdagmiddag 30 augustus. De jury zal worden voorgezeten door de Rector Magnificus van de Universiteit van Amsterdam prof. dr. Dymph van de Boom. Kijk voor meer informatie op: www.uva.nl/taalvduniversiteit