Dier
Het
De oude Heer dat
het leven
wikkeling,
elk
waarin
dat
we
vonden:
de
tigden
gebieden
Van
optraden.
is
Het klinkt is,
die
anderen
een
de
van
niet
wereld de
begin
waarschijnlijk vogels
ven,
en
In
Indianen
wild
;
nu
volken is Dit in het in
er
honger lijk
in
en
die
maar
wel
heeft
leerden
zou
als
is
natuurlijk b.v.
men
bij
—
die
te
ook
van
in in
planten
in
eerste
meeste
en
dieren
geweest,
de
in
insectenlar-
Staat
geheel
wapens
bison
op
jacht
waren
de
ander groot
en
de jacht op
van
andere
en
de
van
blanken
robben
Noord-Siberische
mens
leeft
nog
als
veel dieren werden
te
bemächtigen weer.
valkuilen
van
de
een
in
te
nederzetting
een
gevonden en
dan
Volgens
prachtig
was
volgende
waarschijn-
opgaven
resten
schakel
gedood,
daarop
of althans sterk
gevangen
wij
een
Toch werden
preciese
om
Moravie
de
en
uitgeroeid
waarvan
die
leefden
mensen
slakken,
der
werden afgemaakt.
—
de
jacht
opgravingen
pond
het reuzenhert
beter
de
maken.
uitsluitend
moeilijk
Predmost
honderd
ontwikkeling
veiliger,
gebeur-
een
voor
halfwilde kudden rendieren.
waarin
te
De
komst
Lappen de
sommige diersoorten
kunnen laten zien De
mens.
catastrophe
een
geweest, die
de
van
van
buit
te
de
Tot
van
stadium
mammoeths
dan
de
en
de
voor
ingrijpend
wereld
geest Steide hen
volken
afhankelijk
minder
Tijdperk bij
meer
die
vernie-
aangrenzende
catastrophe
paddestoelen,
evenwicht. Wanneer
Het
de
van
dodelijk
mens
wild buit
er
afhankelijk
laatste
al
plaats
ijsvelden
van
in
en
toch
maar
gezien,
catastrophen
gehele
een
duidelijk.
dood herstelden het evenwicht
tijd
derdduizend van
zo
waren.
bestaan
toekomst
verminderd.
Stenen
de
menselijke
sneller
tijden zijn
Het
natuurlijk de
de
is, dan is
leven de Eskimo's bijna
geheel het
is
Maar de
grotendeels nog
deze
de komst
wezens
van
dat nog niet
afhankelijk
walvissen.
en
ont-
kata-
dat daar grote veranderingen
als
maar
levende
de komst
groter,
verschillende
visvangst
en
het
catastrophen
optreden
Al
die
tot
vruchten, knollen,
aas.
om
rustige
ijstijden.
was
van
bedenken
te
het
etc.
sterk,
geweest
vele
absoluut
zo
plaatselijke
echter
vriendelijk,
zeer
gezegd
eeuw
van
noemde
(hij
dierenwereld
en
voortdurende bedreiging
gehele
het
meer
tijden
vaak nog zó
sprake
erg
voor
niet
catastrophe
een
nooit
groter dan b.v. In
planten-
de invloed
perioden
catastrophen
bedekten
wereld
de vorige
van
grote
gronde ging.
te
sommige
plaatselijke
was
begin in
lava-uitstromingen,
de
van
beïnvloedde
tenis
in
er
geweldige
delen
grote
leven
grote
wordt dit alles
Tegenwoordig weten
met
evenwicht.
het
in
verdelen is
te
afgewisseld
klysmen)
verstoorde
CUVIER heeft aarde
op
Mens
en
aantal
krijgen, uit
van
met
het
hon-
stenen
sommige
ge-
compleet skelet
tijd zijn uitgeroeid.
cultuur
gaf
de
mens
beheersen voedselbronnen. De
huisdieren rem
op
en
akkers
het uitroeien
2
dieren werd
van
dien
het
rest
om
krachten
het aan
dieren
niet-nuttige
evenwicht de
steeds betere
opgeheven,
zo
dat
idee,
mens
meeste behoeven niet
luipaard,
aalscholver
dressuur
geschikt
te
andere
eens en
De
verstoren.
om
jagen
te
door kweken
omgevormd
zijn wilde
Niet
schien
alleen
ste
is het
de
is
de
in
striell,
werden
de
voor
dit
men
in
de
om
resultaat.
ten-
grond kan
Ook
wel
enig
Solitaire,
,,vers
vlees",
andere
op
verstoord.
vaak
maar
hadden kunnen
en
wel
op er
dat
Reuzenlandschildpadden,
vijanden hadden gekend lozer
ze
Ame-
in
op
grootse
dijken
krijgen, vast
zoals met
te
leggen
—
en-
op
veelbelovend
voor
dan
ons
plan-
practisch
is
de
om
herbebos-
men
die
op
dezelfde
goed de
was
niets
al
de
werden vlot
loop
hun
de
het
even-
door de oude toch-
langdurige
gezondheid
geregeld
vers
eilanden
spoedig die
eerste
eilanden aandeden
voor
meeste
dieren in
manier werd
Ten
die eilanden op
daardoor
worden,
stof-
oorspronkelijke
dierenwereld
zeevaarders,
was
de
daar-
In
Phantastische
en
zien,
van
de
Vooral
weer
en,
ge-
naar
over.
wicht
dat het
te
mee
op
kwaad
Veelbelovend
want 'en
meer
toom
uitgevoerd
foto's
vat
dämmen
—
de
tientallen jaren
getreden.
tegemoet
werden
ten
grote
indu-
voor
verdwenen prach-
is
slijkrivieren
plaats
bodem.
slijkrivieren
en
projecten
Nu
kreeg
vruchtbare streken.
altijd,
ke-
bosgebieden
steriele
rika
kele
streken
enige
de humus
tige
singen
ont-
worden
menigte
een
spoelde
liggende
wijze
na
bijna
de
is
primitieve
enkele
In
wind
rivieren,
wolken
zijn als
In
uitgestrekte
Regen
onder
zieh
die
wereld
gehele
veel
belangrijk-
gekeerd,
allereerste
Papierindustrie. rooid.
Mis-
te
onontbeerlijk
soms
de
natuur,
de
hele
mens
zijn geweest, uitgeput rabeschaafder streken omdat hout
In
ken.
zou
door
indirect
er
de landbouwgronden,
bebouwd
ren
de
van
had
omgehakt.
omdat
den kunnen betrekken.
De
jacht-
:
verdwijnen. dat
zo,
mens
Over
bossen
aarde
is. Een
ingrepen in
bossing.
scheurbuik o.a.)
hulp-
alleen
die
deed
direct
zelfs
ook tegen de
gedachte kwamen,
worden
te
vormen,
de
van
vernietigd
meer
de
levert
gemaakt.
soorten
op
deden de
bestrijden.
te
en
boven-
en
zijn,
moeten
dierenwereld zelf
dieren
jachtvalken
worden
vangtechnieken
schadelijk
op
vlees
eilanden
der evolutie steeds
opgeruimd.
zou-
oorspronkelijk
opgesoupeerd. hun
en
(tegen
Dodo, geen weer-
3
Daarna voerde
U
men
herinnert zieh
Crusoe,
dat
welnu,
Het kwaad
geiten.
slakken
insecten,
de
dwijnen
dieren. Vele,
typische
zelfs
ook
bestaat
sterk
daarvan
grazen
kleinere,
planten
direct
;
ver-
afhankelijke
hedentendage
cosmopolitisch
een
tamme
kaal
vooral
dieren,
bepaalde
in.
Robinson
van
alles
ze
eilanden bezitten
maar
varkens
soms
uitgezette,
van
aan
de
en
eiland
dat
Sommige
ook
verdwijnen
meer,
het
hierin,
gebonden
gei'soleerde
zeer
dierenwereld
geiten
van
afstammelingen
hoefjes.
spitse
zeer
dan
planten,
de geiten
de geiten
hun
zijn
eilanden
meeste
nog
waren
van
met
vertrappen
en
de
op
misschien
geerf>
immigranten-alle-
gaartje. Er
is
heeft.
dat
geweest
lijk
men
gebroed
dachte,
roofdier
toegebracht,
opleveren
heeft, b.v.
Een ander
althans
het
overwonnen
vindt
men
omdat
nuttig
zijn
vogels
(en
Van de die
dat
uitstervende
bezit
gesproken
:
zo
Het
goed
is
dus
Maar in de wet, de
dit
geldt
Men
kan
voorzorgen
van
nu
dät
een
van
Elke
afwegen), zijn)
de
ezel
de
noemen
getal
Wisent, het
exemplaren
ARTIS.
insecten.
en
soorten
Het
weer
zang-
leek.
de
kost-
Van kostbaar
door
der
bezit
Zuid-Afrikaners Men
dat
zei,
zijn
meelzakken.
dit
opkomende
Evenwicht".
„Verstoorde
mens
hier
aan
diersoort is
een
oude
natuur-
de oorzaak
van
andere.
zeggen
men
natuurlijk
voorbeeld is
van
hoofdstuk,
triest
(die
honderd
en
De
Europese uilen
van
müssen
Quagga,
helft op
het maken
:
als
had etc., genomen
constateringen
o.a.
de
worden.
vooroordeel zal
veel
dat
tientallen
enkele
de zaak voldoet de
vele
wel
de
voor
een
van
voor
zal
de
Voor
zijn.
roofvogels
verdwenen zijn.
klassiek
dat het
nagaan of
moet
geschoten
maar
wie
die
doodt,
aan
onbelangrijk
kleine
een
dieren
of de schade zeggen is
ook
spitsmuizen
invloed
in
maar
dat de sterkste wint.
ondergang
maken
te
goed onder-
tonen
de braakballen
maar
al
zo
Een
zeker
voor
wel
grond
eerste
worden,
resultaten kan
dat roofdieren,
schadelijke
nog
dierentuinen
die
was
;
manier
de
gebruik
goede
men
te
pardon
anders,
wat
menselijke
nog
van
zo,
zonder
eten,
men
groter.
die
zebra,
uitgeroeide huid
dan
vlot
tenslotte
muizen,
van
insecten
veel
vormt
dat
bestrijder
dat
is
nuttig of
worden. In
resten
door
Europese Bison,
al
jaren
kunnen
is
bestaan
deze
verzwegen
heel
als
prooi
even
dan
steeds
nog
mögen
zoogdieren kan
voornamelijk
baar
die
zij
altijd
men
schadelijk,
moeten
veel
zeer
—-
ge-
uitgeroeid,
van
op
bedrag,
niet
dus door
—
weinig kennis
niet
—
het
is
de laatste
ziet
nog
het
Moderne onderzoekingen
nut, omdat
zijn,
wet
zowel
men
te
van
prooidieren
schadelijk
mag
bestrijding
middelen
schade-
aardige
een
werd
De schade
hier
natuurlijke vijand
waar
bij roofdieren
jachtopzieners
uilen
natuurlijk
reden
de
is
allerlei
om
ongedierte
prooi.
meegewerkt
dieren
insectenplagen.
gevolg
verschillende vele
biologische
bij
dan het
groter is
het
malen
worden geacht.
schadelijk -—-
der
gevallen
in
dat
is
als
Overigens
massaal uitgezette
een
principe
makkelijke
een
hiertoe
van
gaan uitzetten
vaak
bedroeg
dat het middel
is
succes,
dat
mens
levenswijze
daarna aangewezen andere op
veroorzaakten.
lastposten
zocht
In
van
bleek dan vaak
pluimvee
van
roofdieren
soms
geval
in
de
van
de
van
ingrijpen
verdeigen.
te
maar
het
was
ander
een
nog
Onvoldoende kennis
men
maar
niet beter
beter dat
wist,
geweten had,
zijn dät
als
tenslotte niets
men
niet
etc.
men
tijdig
anders
Ook
een
dan dier
4
neemt
laat
mitieve wel
de
van
beter
gaat
staan
voor
weten
en
er
Eigenlijk bestaat
van
de
in
sommige
andering grote maar
In
sprongen,
begin
een
invloed
tonen
iets
de van
altijd
van
naar
geweest
de
een
op
een
dus
de
voor
kon
de
U
wij
handhaven,
evenwicht,
andere.
tijd
van
de
de
in
Maar
tijd
tot
de
dode
opkomst
een
ondergang
tot
voor
In
pri-
ogenblik
gegeven
verandering,
die
ver-
waren
er
gedoemden,
opkomenden.
zijde
zwarte
zien.
van
minder
?
van
alleen
weidse toekomst
hebben
zieh
en
het bestaan Het
handelt.
een
ondergang
dierenwereld laten wat
hij
Evenwicht
geleidelijk
catastrophaal
zaal
eerste
op
is
meestal
zelfs
soms
dieren,
groepen
was
de
Er
dat
hierin,
voor
soorten.
de natuur geen statisch
in
er
levende.
andere
van
Nieuw
Een
noch
dat
bestaat
mens
zieh vaak niet
interesseert
geen voorzorgen,
soortgenoten,
aanpassen
de
van
volgende en
zaal soms
menselijke willen
zelfs
wij uit-
breiden. In
ook
een
gemalen, nodig maal. de
waterrijk
onwenselijk maar
sloten
te
land als
om
om
alles
het
graven
die
het
sloten zijn
ze
toch
is
het practisch
leggen.
te
voorkomen
te
De waterdieren hebben
vele
onze
droog
dat
ze
overtollige
dus
wel
voorlopig
weer
vol
water
veel
onmogelijk,
Polders
zullen
afvoeren
gebied
gehuisvest.
worden
lopen naar
verloren,
meestal
wel
leeg het
is
het
maar
ge-
door
5
Er
komen
omdat manier
kansen
enz.
mindere wel
nog
hun
land
in
zoetwater
hun
profiteren. Bovendien
In
de
om
houden,
te
geldt dit
al
—
is
dat
het
dan
voor
belangrijke
een
reden
van
interesse
dat is
en
daarom
en
Aan
de
oog
op
voorraad
—
beperkter aantal
een
heeft ook de zoetwatervis zijn economische waarde
altijd
het
de vissen
ook
dus
de
gehad,
toe.
afnemende !
—
waarvan
Neder-
in
wel
met
o.a.
in
zullen hun
hebben
steeds
neemt
droogzieh
vissen
de toekomst
tijd
en
andere
gedeeltelijk
zuiverste
en
voor
of
een
dat deze
zeggen
huisafval
en
belangrijk
land zuiver
ons
de
op
bijv. de beken
want
mooiste
groeiende inzicht
het
staat
wel
men
gaan,
althans
zoetwatervissen
niet
waar
hebben aangepast.
mate
drinkwater uiterst
ons
kan
door industrie-
verontreiniging
is
gekanaliseerd, afgedamd,
:
enz.,
achteruit
längste,
andere kant
geen
soorten
veertig
zoetwater
gedokterd
gegraven
of
meer
land ruim
ons
werd
aan
gelegd,
in
practisch
er
soorten
de
voor
—
mens
bescherming
van
geweest. Vissen behoren ten
van
onze
door het
spuien.
mogelijk
te
Scholen allerlei
het
in
zo
Steden
de
tot
weinige wilde dieren die
Want de
grachten
stekeltjes, voorntjes
posjes en
en
in het
grachten
de levende
van
vooral geven. varen
of —
Er
natuur
althans
die
van
en
vervangen
men
eerste
alg met
op
:
vinden
begroeide
weer
door zou
tientallen jaren
en
in
zal.
Maar
's
redenen
Steden, Ten soms
Heiaas een
lineaalkeurige
geen een
afkrabben. zeep
plant
met
met
meer
bruggehoofden
planten
te
blaasvaren,
op.
die zien
beuk-
de grootste moeite
nijvere stadsbestuurders
ziet
dood
maar
ze
dan
men
begrijpelijke tegenzin
metselwerken
korstmos,
ziet
grachtkanten
de
Regelmatig
maar
tijd verzieken
zeldzame
hebben de
overigens
grote
van
daartussen
drijven.
steenbreekvaren,
grachtkanten.
verweren,
vissenleven
invasies
zomers
eerste
zeer
grach-
ongeluk,
per
lang
een
tijd
prachtige
Nederland slechts
—
daar
körte
na
vooral
oppervlakte
tongvaren,
elders
komen of misschien
borstel
de
andere
onze
Amsterdam
worden
dat toch
aan
om
in
zijn varentjes
enz.,
helemaal niet
kalk,
ook
en
verweerde kalkmortel
wat
op
verweerde
de
zijn
om
tot
in de
tot
we
ze
voorjaar jonge spieringen,
zuurstofarme water
smerige,
vuil
tijd
van
kroeskarpers.
zelfs
te
zijn
maken. Men ziet dan ook
duizende witte vissenbuiken De
Meestal komen
tegenkomen.
Nu dat
men
niet
en
cement.
ja,
er
de
zal
zullen
ze
tegen
mooiste
meer
Daar een er
met
groeit groene
nog
wel
6
Verder
is
er
wat
nog
stijf houden
voet
parkeergelegenheden groen en
de stad
over
zo
prachtige gelegenheid
een
vele
voor
zieh
om
er
niet bewust
dat het stad
eigenlijk
merels
De
lijst
de
nabijheid
vlucht
dat hun
iets
heel
van
de
van
niet
kan
meer
van
voeren
vogels
Behalve
hiervan
is in
deze
de
de
zilte
naar
bij huis
vindt
de kale
zandvlakten
dergelijke vogels maar
:
zelden
Hierop
op
nut
aanlokkelijke er
met
de
van
onze
jachtbuit
meer
dan
men
factor
laatste dan
eten
allerlei
:
grootse
en
is
Dat het
voor
De
oorlogsjaren. anders
ze
stand
kunnen
de
aan
houden ondanks
cultuursteppe, kunnen
juist
zijn
uitbreiden De kluut,
vernietigde.
overal
die
prachtig broedgebied
een
verschaffe
enz.
;
Dichter
steppevogel
een
—
de
waar
vogel
een
Noordoostpolder.
en
het
andere die
er
opgespoten terreinen rondom mens
weiden komen
de
op
Een
weide-
vele
aan
in
—
stad.
natuurlijke
vorm
breedte.
groep
werd,
of
de
de Kuifleeuwerik
gebied
de
is
bezoek
lang, Vooral
denken zijn.
te
weg
zoutsteppen, vond
werden verspreid. verwacht
te
Wieringermeer-
van
aansluitend
waarvan
zieh
grutto, tureluur
voor
mens
zijn
hem
uitbreiding
kievit,
door de
Het
men
in
natuur
en
drooggevallen
pas
is,
deze
van
groter.
schreeuwen
stimulerende
een
monotone
die
oorspronkelijke
strandvlakten
veel
nog
opvallend
en
stadsbeeld
minder
zieh
een
profiteren,
hartje
kwamen veel minder.
die
vogels
het
in
het
aarde
ter
verbazingwekkend
is
gasten is
duidelijk tijdens
vaak
toen
meeuwen
streven
juist
mens
van
de
gaven,
menselijke de
hadden
vogelrijkste
men
doordringend
tafelresten
zoeken
te
zingen.
veel
ons
hun
winters
ons
met
dat
Amsterdam
geeft
met
de
van
is
toevallige
bleek grote meeuwenbezoek,
stadsmensen
een
Dit,
is, biedt
rijk
nog
voedsel
om
parken
grachten.
Amsterdammers zullen
meeste
horen
in
of
zee
die
meeuwen
stad
de
de
auto-
plekken
mogelijk
längs
vogels
kale
op
plantsoenen,
de binnenstad
juist
bijzonders
broedvogels
vooral
en
De
zoveel
kleine
;
verschillende
voor
zijn
regelmatige
lijst
regelmatig
Straten
nestelen.
te
zanglijsters
en
van
de
soorten
verspreiden
te
de
längs
aangedrongen
daarvan
plaats
in
zij
stedenbewoners
verstandige
wordt
de vele mooie tuinen die
gevoegd bij
en
en
veel
te
er
trachten
bomen
maar
doordat
natuur
wanneer
dieren
van
Bewust
een
smakelijk
simpelweg omdat verwachten
die
of
bewust
gebeurde het veelal
zou
vlees-
het
men
de
over
hoorn
snoekbaars,
gehele
ken),
(groot
de
vreemde
gels men
typische
voor
en
en
nu
heel en
de
wereld
van
Voziet
oorspronkelijke
vogelfauna
drongen...
een
geweest
vrijlating
de
in
dij-
Aziatische
Er is zelfs
vogels organiseerde.
vanuit er
Engeland,
Amerika
Hawaii
op
invoer
Amerika
grijze eek-
gevaar
in Amerika.
vereniging
in
uit
Europese
vogels
die
wereld,
een
vond.
mouflon,
uit
Amerika
uit
muskusratten
Europa
aardig
forellen
damhert,
dieren
visgerecht,
beestje
karper,
:
of
onbewust
met
werd
ver-
7
En
dan
noemen
we
niet
nog
de
eens
lijst
grote
of
veel
wat
—
de
wicht
dieren
vastgegroeid
te
gronde,
wolhandkrab is
tijd
neemt
men
Verder
geval
in
dood gingen
overheersten
het Verstoorde
van
is
succes
het
en
in
Even-
als vroeger
troepenschepen
het
:
waterbalast,
aanwinst
nieuwe
uit China
scheepstanks
in
snel
doorslaand. De
direct
hij weinig welkom. De laatste aan
het Zuiderzeekrab-
van
gelift
tijdens
de
die de vroeger
of
muiltje
ridderkruis-zeepok
de
of
uitsluitend Zuiderzees beschouwde.
zeedieren
voornamelijk
worden veel
en
lading
vaak
waterballast
met
werden
de
gaat zo'n
zoals U weet, is
en
—
in
dergejijke afkomst ook
een
rikaanse boormossel,
geheel
ongeluk
Meestal
van
waarschijnlijk
oester-broed,
met
evenwicht zaal
verborgen
de romp.
gekomen
men
betje, dat
met
de
in
per
schepen,
met aan
maar
Europa
letterlijk
soms
—
ingevoerd
of
naar
vreemde
dat
—
en
kunnen zien.
iets
toeval
Bij
is
erger
gooiden. Daarvan heeft U
war
dierimporten
van
die zieh in het vreemde evenwicht niet konden aanpassen
slipper,
laatste
meegekomen
Zeeland,
Nieuw
uit
wereldoorlog,
algemene
witte
misschien de
en
boormossel
Arne-
practisch
heeft.
verdrongen
Een
volgende stap in de verhouding tot de mens : dieren, die, in de tijd dat de mens»ontwikkelde tot cultuurwezen, zieh zo ver hebben
korte
aangepast
de
aan
dat
cultuur,
men
daarbuiten zelden
ze
of
nooit
meer
tegen komt. Ooievaars wordt
ning,
op
het verband
waarvan
—
overdreven daken
—
van
nestelen
boerderijen,
de huismus
en
muizen hebben
betreft
dige
geheel
dieren,
dag die
ondanks
kunnen
bij het
later
dwenen. Ten van ratten
profijt huizen,
en
weten
minste
ingestelde dele
hangt
muizen, te
van
Wei
dat
en
de
van
verschil
mens
af
van
met
schepen
bieden.
tot
zoveel
de
de grote
die
geweiop
de
andere en
aardbodem
vaak ver-
vruchtbaarheid
het feit dat deze dieren
mogelijkheden,
de
achteruitgingen van
voedsel
wat
zieh
ze
vaak
Ratten
geworden.
Ondanks
hebben
wo-
bomen.
zijn ook
mens.
geheel
natuurlijk
ook
ietwat
menselijke
geknotte
maar
de
een
de
bescherming
van
riolen
gelaten,
met
bakerpraat de
dakpannen, boerenzwaluwen
uitgegeven,
contact
maar
trekken
pakhuizen,
bij
handhaven.
en
in
bij
mens>cosmopoliet
geworden
bestrijding
aan
de
met
daar niet
afhankelijk
bedragen
huidige
het
is
mens
dicht
nestpalen
op
Gierzwaluwen nestelen steeds onder
binnenshuis,
de
met
voornamelijk
zo
menselijke
uitstekend bouwsels
:
8
Direct
sluiten
hierbij
dieren
de
schijnlijk veel oudere relatie is
de relatie wellicht omdat
cultuur,
lijke
insecten,
men,
of op
in
het
oorlogen
terugslag
dan
leven
Slechts
helaas
gaat
dempen
antilopen,
Bijna
In
aan
land
waar
bv.
nog
Toch
het
de
het
de
deze was
ren, van
hoge
vooral
(!)
al
lang
geval
hertog
be-
overeen-
dierenbescher-
möeten
laat.
te
gegeven
tegenwoordig
olifanten,
neushoorns, deze
dank zij
nog
vele
er
meestal
aanleiding
licenties
reser-
kopen
moet
om
,,Natuurmonumenten".
prachtige
land het
Naardermeer,
het
—
waar-
West-Europa
in
enige
land
te
geconserveerde
de
Oordeelt
dan
helpen
geen
het
mens
ontginnen,
Zelf hebben
is
gebieden
nodig
in
,,dus"
formules beleefd
dergelijks
iets
om
onnut,
meer
hooggestemde
we
uit wild
gegroeid
er
nu
is.
een
mens
—
of
van
werd
was,
Maar
kort
te
Europeaan
hert
gegeven
in
kudde
dat
het
wel
uitgeroeid
eerst
de al
het bezit
men
zijn.
deze
Chinese eeuwen
Dit
is
Keizers, lang
ze
een
er
van
toeval
gekomen
blijkbaar
zo
honderde die-
enige
herten nog
waarschijnlijk
nog
levende die-
van
werden
van
om-
door
gelukkig
een
in
voren
heden heeft
diersoort misschien
door
landgoed
zijn
Toen
zouden bloeien
een
groot verzamelaar
gezonde
zodat
uitgestorven de
—
Op
Tot op
een
die daar
beschrijving
over.
een
—
een
het
Na de verschillende revoluties is
D.
antilopen
aangetroffen,
waarin
verdwijning.
dat
verteilen.
nog
prachtige paleistuinen,
dan kwamen verhalen
dieren
en
U
tijd gelukte
en
bekend
meer
Davids-herten.
geleden
—
DAV
ik
Peking
in
tot
preciese
niets
en
tijd
planten
BEDFORD
van
er
nemen
plaats
P£RE
herten
paar
te
eerste
andere
waren
Van
kijkje
wil
protectie
van
was,
muren.
een
Een
verzorgd,
het
meer
aan.
wonderlijkste
hertog
een
in
er
geval
sprookjestuinen
goed
dieren,
streken
ons
bestaan.
vernietigen,
te
missionaris
de
ernstige
gaat,
in
—
het
is
tenslotte
figuurlijk
en
dat
voedselpositie
enkele
geen
Franse
wetenschap.
broeden.
bedreigd
tersluiks
over
van
wilde
aantal
een
danken,
keizerrijk
rondlopen.
en
we
reservaat
een
door
daar
ren
feit
merkwaardig
omringd
loop
wordt
Sint-Pietersberg.
China nog
om
de
wild
gaat
Een
Eerst
bestaan alleen
„vrije"
is
de
landen bestaan
meeste
grote
letterlijk
—
lepelaars
met
schadelijk
met
wor-
bestaan
een
gepaard
aan
is,
lijden deze beschermde of beter gezegd
verband
maar
feit
een
kalveren
de
enz.
de
in
kennen
voortdurend
een
daarmee
gewijd
—
dat
eer
in
;
alle
men
plaats
eerste
we
mense-
Schieten.
ons
de
hun
van
deze tentoonstelling
van
en
leeuwen
doordat
mögen
In
de
menigte
der cultuur
dieren beschermen ?
men
putten
van
giraffen,
of
vaten
waar-
Ouder
hun bestaan
gezegd,
wat
werkelijkheid
hebben de vele verdronken
natuurreservaten.
te
alles
en
met
Een
deel
een
onderdeel
dit
en
deel
de
met
overtuigd worden
het
tot
heel klein
een
Wanneer
mensen
Toch
schürft,
en
wordt.
ontwikkelende medische
meer aan
nauwe
bloeiperioden.
stemming ming.
ook
geven
luizen
:
steeds
slijten
Maar zoals
lichaam.
menselijk
zeer
zijn parasieten.
samenhangt
door belemmerd
eencelligen
en
door de zieh
bedreigd Alleen
mijten
nl.
staan,
mens
deze meestal niet
tegendeel
in
er
die in wel
aan,
de
tot
is
dus nu
bewaard
dat een
de
ze
nooit daar
zeldzaam
Engelse
hebben
voor
9
Een
als
talrijk
Hiermee hele
een
Ook
last-
dit
dat
aannemen,
al
alle
te
bij nu
dieren
huisdieren heid
voor
Het
in
schema
maar
ook daar
heeft
men
vormen
vatting
wezig
wel
een
meer
voorschijn zijn.
winden
en
van
lets
de
de
wilde
maar
zou
problemen
zijn
voorouders het
we
zeer
er
zijn,
veel
er
of
Zoals dat die
noodzakelijk,
komen,
mee
tenslotte
gehad.
wanneer
gekweekt
variaties
hieraan
moeten
hebben
niet
aanmerking
in
Eigenlijk
afstamming,
nog zouden leven. Maar
honden-afstamming zekerheid
is nog
dat het
soort
versneide
dat
het kweken van
kan
heeft
ruimschoots
gemeend,
Men
dromedaris, de eenbul-
nauw-
de
wanneer
is
gelegen-
er
getheoretiseer.
meer
halen
zoveel
de dromedaris is
uiteenlopende
zeer
de
is
huisdieren.
zijn,
is bv.
stamvader
voor
eindeloos
vaststaand.
wijden
huisdieren
wilde voorouders ook verwante
groep
wild volkomen onbekend,
de
aan
probleem
hebben
gezien
in het
gekomen
we
tentoonstelling
verbonden. Een groot
wel
volgende
dier is
rijdier.
en
zijn
de
naar
overgang
tige kameel.
evolutie
vormen,
bij wijze
die
over
gelegenheid
ontstaan
van
dan ook
is
men
zou
in
van
zijn.
als
al
geheel
gissingen.
de
anders is
de
en
weer
tijd
had.
niet
kip,
Vroeger huisdier-
is
de op-
dan het
bij het wilde dier
steeds
men
't
Tegenwoordig
niets
principe
spreken
boxers kweken uit wolven,
voor
in
varken
de verschillende
van
huisdieren
het
te
aan-
opnieuw hazeMaar evolutie
10
veronderstelt het nooit geweest
Een
ander
culatieve
licht.
de
de
wilde
hebben
van
vele bekend
het
dan
overblijft den
de
;
hele
een
of
juffershondjes bestaan
jakhals, De
mustangs
dat ook
Maar
waar
als
voorvaders
moderne
paard stierf enige
er
cultuur.
was
met
van
na-Columbiaanse,
Dit
dus
is
natuur,
thema Dier
toen
AI
de
slot
mooi
bestaat
tot
toe
nu
gespeeld dier of
zou
een
natuurlijke
typisch behulp
een
of
kennis
mooi
we
er
die
doet
ons
gegevens
ons
nu
reele
enkele
te
dier
een
zoals bekend
is
maar
het
wilde,
nakomelingen
mustangs zijn
geen
de
een
rol
van
van
:
Dier
we
plekje
zien
de
hoe
skeletresten
of
reuzen,
aanleidingen. maar
de
willekeurig
we
mens
de
cultuur
naar
Mens.
en
hebben
meer
op
niet
ander succes-hebbend tenslotte niet
Uiteraard in
verband
met
thema is echter
ons
uitgestorven
sprookjesachtig
zeeslangen,
er
met
een
wel met
door
dieren, —
die-
aandoen.
hebben is
we
goed
even
menselijke phantaisie
van
cyclopen,
immers
de aard-
Toch hebben
mens
geworden reizigersverhalen
phantaisievormen
verteilen,
uitkiezen.
het
om
gekleurde
nauwelijks begonnen
zijn invloed gelden.
er
nl.
spook-
zeemeerminnen,
verhaal
hon-
kleine
geweest in Amerika,
maar
thema
practisch
onduidelijk
andere
strijd
maken,
staat,
geleefd,
er
De laatste variatie op
overdrijving
menigte
meer
een
er
kunnen worden door
weinig
en
te
stamvader wolf
van
eigenlijk onuitputtelijk,
dat
mens
laat
de
weinig
onze
opvallend
de terugkeer
het
op
laten zien waarin
ze
aan
kortbenige,
te
mee
nog
deze zaal :
natuurkracht. Vergeleken
bedacht,
een
mens
hedendaagse
Mens is
?
bij
huis-
over
variatie
—
spoedig
„wild" bekend
de
variaties
catastrophe
van
Draken, nog
de
menselijk,
herhaling ren
of
weinig
bij
Spaanse paarden.
van
het begin al vastgesteld,
bodem
zoals
wildernis.
naar
en
wel-
runderen
moet
eens
afwijken
paard hebben
uit
meest
vreemde
Enige Het
een
huisdier
van
begonnen
handhaven.
zeer
het
van
idee
honden, katten. Vaak
maar
niet
in Indianenboeken
nog
het
gemaakt worden.
gekweekte
zouden al
die weinig
typen,
spe-
de kinderen
er
gekruldharige,
en
en
verwilderen, het is althans
te
—
gladharige,
de
kunnen
we
tegenwoordig
meeste
in
gezegd,
Staat weer
lang-
dat
geregeld
oorspronkelijk wild paard. Er zijn wel paarden
geen de
tevoren
het
op
offerplechtigheden
verwonderen. Denk
te
zullen zieh
mens
voor
men
tentoonstelling
in
oorspronkelijke
het algemeen
in
dat
:
Zoals
grote lobbessen
te
verliezen.
honden, of
de
van
langorige,
meeste
de
speeltuig
religie
dood.
ziekte,
dat is niet
en
kwam
kamelen, paarden, geiten, kippen,
:
dat
zo,
hoe
onverwachte
voor
eens
nog
de
Bijna alle huisdieren blijken
is
dus
er
onderzoekers
nijvere
voor
:
dieren,
jonge
het in
maansverduisteringen, dieren beslist
vraag
Sommigen veronderstellen,
van
verzorgen
Anderen zoeken
hand
arbeidsveld is
„maken" ?
te
het
met
die
eigenschappen,
nieuwe
van
uitgestrekt
geesten beide
huisdieren is
onstaan
waren.
bij de
eenhoorns
waarschijnlijk ieder
en
alle
geval apart
plaatsruimte
zullen
11
Ten
eerste
Troje bij oude
de
de
schrijvers
eiland
Sicilie
berichten
over
voorlopig
aan
Tot is
op
onze
kleine
Cyclopen. HOMERUS vertelt hoe ODYSSEUS eenogige
melding
woongebied
vondsten
de
dag
van
wat
te
een
Dat de
bij
en
Later
van
heden vindt
groter reus
neusgat is klinkt
controleren
Cyclopen
genoemd.
(op Sicilie)
doordat olifantenschedels het
van
verzeild
na
raakte.
de val
Ook
meestal werd
geeft
men
van
andere dan het
nauwkeuriger
reusachtige beenderen,
die
men
toeschreef.
reuzen
kennis
olifant.
maken
als
POLYPHEMUS
reus
en
zo
eenogig in
het
men
deze
herkende zou
reuzenbeenderen,
men
ze
als
alleen
van
een
zijn geweest, wordt gesuggereerd
midden
een
groot
gat
natuurlijk minder romantisch,
tegenwoordige
resten
olifantenschedels.
vertonen.
maar
valt
Dat
direct
12
Schiep men
de
getuige bleek. De
vondst
loze
een
bestaan woordt.
vorige
landgenoot
Ness.
er
films
Zolang
Een
niet
bestaan.
men
reusachtige zuiver
een
er
vindt
de
zeemonster, dit
Ook
meende
de magen
model geeft ongeveer de verhoudingen van
het
conclusies
zijn wel
bewezen.
Phantaisieen vroeg
als
(onderzoeker wat
De
reeler
spelerij
in
te
het
reconstrueren
gedrochten de
door de een
nog
steeds
nog
danken
te
soms
tot
ander
soort
geheel,
een
Eigenlijk zijn
vervormt.
gepast
Of
het
over
BOSCH —
GER
hier
algemeen
en
de
overigens
niet
phantaisie,
hier
de kunstenaar,
aangetroffen.
Zijn
werk
vrij
dan was
met
maar
een
spreke
heel te
thans
vergelijkings-
die
men
men
engel-
dergelijke bij het
hebben
en
uit
van
wonderlijke
duivelfiguren
samenstellingen.
maken
dit
vreemde
gaat
tot
soort
een
pogen
van
wezens
sommige vertonen,
getekend
systeem
werd.
vaak
toe-
dierfiguren.
een
is ?
We
halt
afwijking voor
het
meer
te
herkenbaar
goed
surrealist
een
neigingen
om
integendeel, tegelijk,
Surrealisten
alleen
al
eigenlijk
Dat
grotere
die inderdaad vreemde
toen
latere
LANGEWEG
systematische volgt
rotstekeningen,
men
iedere palaeontoloog
probeert. veel
„normale"
de
anders
niets
heeft
moet
hiermee
is
toegenomen kennis.
verschillende
van
beeidende kunst
praehistorische
JEROEN
het
aan
Misschien dat deze neiging al aanwezig
terwijl
wat
Ons
soorten
voorzichtig
noemden zijn
iets
Bovenr
de
van
dieren
vormen
toe
nu
reconstructie,
resten)
algemeen ook
tot
we
diervormen. Het gaat dan helemaal niet
bekende dieren,
uit
tot
fossiele
van
bestaat
er
met
resten
vormen,
pogingen
dierlijke
van
die
toegaat is vooral
materiaal, Maar
aanleiding
aan
legendarische
van
spoelden
eeuw
soorten.
het algemeen
in
men
niet-bestaan
van
naar
gemaakt.
beschouwen
Dat
Architeuthis.
geslacht
met
de grootte
en
als
beschouwen
deze dieren.
van
de
zal
afgebeeld
moeten
afgelopen
resten
en
moest
Scandinavische
in
verschillende
potvissen
van
de
in in
aan
te
Loch
foto's
wordt,
meestal
men
Nieuw
reuzenzeehond
gevangen
Kraak,
Maar
phantaisie-produet.
in
of
con-
van
zelfs
de
van
de
tot
bestaan.
en
iets
er
beant-
eind
monster
vormde de reuzeninktvis. Vooral een
Octopus.
men
het
verslagen
aanspoelt
eentje
sommigen dat
kwam
moest
van
dezelfde
weer
twintig reuzen-pijlinktvissen
een
dien
monster
echter
dergelijk geval ontmoet
sagen een
dit
blijven
er
wel
dat
vele
OUDEMANS
het
aan
en
zeehond
optreden
Volgens
beschrijvingen
verzamelde
langgerekte
theorie door het
verzamelde
meende
en
strijdvraag
als
deze
hebben,
moest
overtuigd,
ooggetuigenverslagen
reusachtige
een
Weer
OUDEMANS
menigte
een
zelf.
overeenstemmende
zoveel
aan
zieh
op
daarentegen
zijn
maakte
Klagenfurt
in
geleefd
neushoornschedel zoals later
een
—
probleem
een
Onze
kreeg
schedel
anderen
dat
dat
voedsel
is
fabel,
phantaisie,
de draak die daar
voor
een
moet,
eeuw
clusie
zijn.
van
litteraire
een
monument
reuzenzeeslang
het
is
botten
uit
men
groot
een
zieh
zullen
onze
biologisch-
toeroepen. Na de vele dieren
die
alleen
bij
de
mens,
wordt
zelf. D.
Hillenius
13
Het
Zoologisch Museum
de
van
uitsluitend
ling bijna genetische
ten
tot
en
1951
werd
de
dingen,
goed
een
begin,
die
is
geleerden.
een
op
Deze nieuwe invloed
de
van
optimistischer, vloed
Als
werking SIKKENS' een
mens
daarin de
van
zaal
het
het
verzame-
systematische,
publiek vol
zalen
waren
er,
alcohol-—
met
speciale liefhebbers
voor
SOERINK.
het
zijn
gedaan
vinden
de
op
op
geslaagd zijn, P.
N.
en
de
worden hoe
in
hopelijk te
in
een
verhaal
danken
LINOLEUM
van
meet
weer
een
aan
ge-
zaak
somber,
een
de
de een
in-
schrede
de mede~
KROMMENIE,
waardoor althans
SWAAN-BONNIST, we
titel
THIJSSE
en
die het
is dat vooral
DE
aardige
aantrekkelijker
(dat laatste
ENDERBERG,
[irma
vele
niet alleen
tonen
hoofdstuk is
op
natuur
Mens",
de mens),
een
HEIMANS
dierenwereld wil
phantastisch
Heer
en
de
om
Thijsse", symbolische
immers
waren
„Diet
zijn,
en
manier bewezen, dat
getoond kan
de toekomst
dierkundige
ten-
zouden willen geven.
verbouwing
wicht")
een
poging
Heimans
van
tentoonstelling
Lakfabrieken
Het grote
want
[risse
en
we
toonstellingen De
deze
was
voor
Voor
diorama's, enige
ernstige
de dierenwereld
van
vooruit.
in
wetenschap
taak het beheer
tot
jaren
vroeger
onderzoek.
de natuur te
in
,,Het Land
tonen.
weest, van
plaats
eerste
die het bezoek alleen
eerste
die toch ook
manier te voor
de
van
andere
en
de
In
maakten. genoegen
een
In
nutte
balgen,
gestopte
in
dieren.
evolutionistische
of
behalve het Heimansdieren
heeft
verzameling
enorme
en
volgens
relief
en
inrichting ontwerp
van
van
enkele kleinere
deze zaal de
Heer
(„Het
DICK
plastiekjes zijn
Verstoorde Even-
ELFFERS
van
de hand
uitgevoerd. van
AREND
