mei 2013 Op de Hoogte Ledenblad van IVN afdeling Walcheren

mei 2013

Op de Hoogte Ledenblad van IVN afdeling Walcheren

Bestuur en werkgroepen

Bestuur: Voorzitter: Henk Sijsenaar; Spuistraat 7, 4331 EX Middelburg. Tel. 0118 624848; e-mail: [email protected]. Secretaris: Joanna de Buck; Oostkapelseweg 21, 4353 ED Serooskerke. Tel. 0118 592801; e-mail: [email protected] Penningmeester: Peter Neve; De Walestraat 23, 4371 CE Koudekerke. Tel. 0118 552343; e-mail: [email protected]. Bankrekening: 7334815. Bestuurslid: Hilly Bosch; Kenau Hasselaarstraat 85, 4385 KL Vlissingen. Tel. 0118 460671; e-mail: [email protected]. Bestuurslid: Gerda Schuddebeurs; Glacisstraat 91, 4381 SB Vlissingen. e-mail: [email protected] Werkgroepen: Natuurpaden: Johan Antheunisse; P. Duvelaer van Campenstraat 12, 4336 AS Middelburg. Tel. 0118 628814; e-mail: [email protected]; website: www.bomenmb.dds.nl. Excursies: Algemeen Coördinator: Annie Neve; De Walestraat 23, 4371 CE Koudekerke. Tel. 0118 552343; e-mail: [email protected]. Tel. 0118 615796; e-mail: [email protected] Cursussen: Dingeman Steijn; J.P. van de Brandestraat 21, 4336 BC Middelburg. Tel. 0118 627932; e-mail: [email protected]. Project Natuur voor grijs en groen: Hilly Bosch; zie bestuur. Websites: Peter Louwerse, e-mail: peterlouwerse@zeelandsnet,nl Twitter: Ineke de Jong; http/twitter.com/#/IVN Walcheren Public relations: Trudy van Hoof.

De redactie hoopt dat er weer voor elk wat wils is te vinden in Op de Hoogte mei 2013 en mocht je toch wat missen of aanleiding zien om te reageren, laat het ons weten. Met vriendelijke groet, mede namens Cobie en Annemarie,

Redactioneel Een kwartaal vliegt om, voor je het weet staat de nieuwe Op de Hoogte te wachten op aandacht. Dit keer ligt het zwaartepunt van de samenstelling bij Annemarie, het andere redactielid.

Henk Sijsenaar eindredactie.

Inmiddels is alle nieuws rond de excursieprogramma’s van IVN Walcheren en Staatsbosbeheer voor zover het Walcheren betreft weer verzameld. Het wordt weer een drukke tijd voor de gidsen. Er is op het gebied van rondleidingen iets nieuws te melden; bij wijze van proef worden er twee georganiseerd aan de (noord)westkant van Rammekenshoek, het natuurgebied dat ook wel het Ritthemse Bos wordt genoemd. Bijzonderheden zijn in deze editie terug te vinden. Daarnaast krijgen onder meer de Boomfeestdag in Serooskerke, de in april afgesloten cursus Natuurfotografie en de ontwikkelingen in het Veerse Bos en krekengebied de nodige aandacht.

2

Colofon

Korstmos op de dijk IVN instituut voor natuureducatie en duurzaamheid is een organisatie van vrijwilligers, die wil bijdragen aan een duurzame samenleving door mensen te betrekken bij natuur, milieu en landschap. Verspreid over Nederland heeft het IVN zo’n 170 afdelingen; een kleine 18.000 leden zetten zich in voor natuur en milieu door middel van allerlei voorlichtende en educatieve activiteiten. Het lidmaatschap van IVN afdeling Walcheren en daarmee van IVN-NL bedraagt in 2013 € 18, voor huisgenootleden € 9, inclusief “Op de Hoogte”, de uitgave voor leden en relaties van IVN Walcheren en het IVN magazine “Mens & Natuur”. Beide verschijnen 4x per jaar. Lid worden? Dat kan door contact op te nemen met Peter Neve, De Walestraat 23, 4371 CE te Koudekerke; telefoon 0118 55 23 43, e-mail: [email protected]. Contributiebetaling op bankrekening 73 348 15 t.n.v. IVN Walcheren te Koudekerke. Website IVN afdeling Walcheren: http://ivn.nl/afdeling/walcheren is de nieuwe website. Nieuws is ook te vinden op: http//twitter.com/#!/IVN Walcheren. Op de Hoogte Op de Hoogte is een gratis uitgave van IVN afdeling Walcheren voor leden en relaties en verschijnt 4x per jaar. Oplage ca.150 exemplaren. Op de Hoogte Is ook te vinden op de websites van de afdeling. Op de Hoogte kan zowel op papier als digitaal via e-mail worden ontvangen. De standaard is papier; wilt u hem ook of alleen via e-mail ontvangen dan kunt u zich per e-mail aanmelden bij de redactie. e-mailadres: [email protected] o.v.v: a. Op de Hoogte ook via e-mail naar e-mailadres=. b. Op de Hoogte alleen via e-mail naar e-mailadres=. Redactie: Cobie Gouwen Annemarie Priemis Henk Sijsenaar (eindredactie)

Redactieadres:

Spuistraat 7, 4331 EX Middelburg telefoon: 0118 62 48 48; e-mail: [email protected].

Het volgende nummer komt uit rond 25 augustus 2013; kopij (bij voorkeur als bijlage in “word” bij een e-mail) inleveren vóór 11 augustus 2013.

Wilde plantenzadenlijst 2013

IVN Zomerweek

Ontleend aan KNNV Nieuwsbrief nr. 1 april 2013.

Friesland Gaasterland Van Plas en Dras naar Hoog en Droog. vrijdag 2 t/m vrijdag 9 augustus in “De Bekedamster” te Nijemirdum

KNNV natuurinfocentrum De Hoornbloem heeft een nieuwe wilde plantenzadenlijst met 389 soorten zaden en 8 mengsels! De lijst vermeldt per soort de bloeitijd, hoogte, standplaats en andere informatie over de plant. Naast vertrouwde plantensoorten zoals Wilde cichorei, Kaardenbol en Bolderik zijn er nieuwe soorten, zoals Groot warkruid, Nachtsilene en Kruisbladgentiaan. De prijzen van zaden en mengsels zijn resp. € 1,- en € 3,-. De hele opbrengst is voor het veldbiologisch werk van de KNNV. Belangstelling? KNNV Natuur Infocentrum DE HOORNBLOEM, Dorpsstraat 10A, 1689 EV te Zwaag. tel.: (0229) 23 04 19; e-mail: [email protected].

Deelnamekosten: Volwassenen en jongeren vanaf 14 jaar IVN-lid € 285,- niet-IVN-lid € 305,-; Kamperen € 255,- niet-IVN-lid € 275,Kinderen tot en met 13 jaar € 130.Aanmelden bij: Harrie Moonen, Berthold Brechtstraat 185, 1102 RG Amsterdam. Tel. 06-38106238; e-mail: [email protected]. Zie ook: www.ivn.nl/zomerweek

3

Twee leden hebben aangegeven zich te beraden over de functies van voorzitter en penningmeester die in 2014 vacant komen, te weten Hans-Peter Pieterse en Wim Wattel, beiden lid sinds de in 2012 afgesloten Natuurgidsencursus. Hans-Peter heeft inmiddels aangegeven geen voorzittersfunctie te ambiëren. De ALV is het orgaan dat de voorzitter in functie benoemt (art. 10 van de Statuten, de functie van penningmeester wordt in het bestuur bepaald. - In de rondvraag kwam onder meer aan de orde dat de ontwikkeling van een toekomstvisie nuttig kan werken op de realisatie van te stellen doelen. - Als blijk van waardering ontving Hilly Bosch, zij bracht 3 nieuwe leden aan, uit handen van de penningmeester Peter Neve een lenteboeket. Vanwege de actieve rol die Karel Leeftink, boswachter bij Staatsbosbeheer, heeft gespeeld in de beschikbaarstelling van de vergaderruimte en van archiefruimte voor IVN Walcheren, deed de voorzitter hem namens de vergadering een jaarlidmaatschap van de afdeling en daarmee van IVN cadeau.

Uit het bestuur De Algemene Ledenvergadering ligt weer achter ons, deze vond op woensdag 6 maart plaats in Grijpskerke, zie het puntenverslag in deze uitgave. Zeeland werd tot nu toe in de Landelijke Raad van IVN theoretisch vertegenwoordigd door de regio Zuid-Holland. Daar komt binnenkort verandering in. Namens de beide Zeeuwse afdelingen, IVN De Zeeuwse Delta en IVN Walcheren, zal Joanna de Buck de vertegenwoordiging op zich nemen. De landelijke reorganisatie van de professionele poot van IVN, de Stichting IVN waaronder onder meer de consulentschappen ressorteren, heeft er toe geleid dat de regio’s zijn veranderd. Zeeland behoorde tot de regio Zuid maar vormt met ingang van 1 januari 2013 één regio met Zuid-Holland. Dat heeft er ook toe geleid dat we weer een consulent vrijwilligers hebben in de persoon van Peter Mol. Zijn werkgebied omvat zowel Zuid-Holland als Zeeland. Tot die tijd had hij diezelfde taak in de provincies Zuid- en NoordHolland.

Als extra element aan de avond gaf Wim Wattel een enthousiaste lezing over de zwaluw, in het bijzonder de boerenzwaluw, waarbij hij divers materiaal heeft geshowd. Een boeiend verhaal, met dank namens de vergadering.

En verder zijn er de gebruikelijke bestuurlijke verplichtingen waaraan de bestuursleden zich zoveel mogelijk proberen in te zetten.

IVN Walcheren dankt Staatsbosbeheer voor het gebruik van de comfortabele ruimte aan de Baaijenhovenseweg in Grijpskerke.

Met vriendelijke groet, mede namens de overige bestuursleden, Henk Sijsenaar voorzitter

Punten uit de Algemene Ledenvergadering Henk Sijsenaar

Rodelijstplanten

Op woensdag 6 maart 2013 was de locatie voor de Algemene Ledenvergadering (ALV) ditmaal de basis van Staatsbosbeheer Midden-Zeeland in Grijpskerke. In afwijking van de trend van de laatste jaren vond de vergadering plaats op woensdag avond in plaats van op zaterdagmorgen en gezien de opkomst werd dat bevredigend ontvangen.

Overgenomen uit: Down to earth van de vereniging milieudefensie april 2013 Als een plantensoort bedreigd is, waarom zou je dan niet gewoonproberen hem te zaaien of te planten? Het is een leuk idee, en Vivara en Natuurmonumenten hebben het extra gemakkelijk voor je gemaakt. De nieuwe Rode Lijst van plantensoorten in Nederland is bekend en in aansluiting daarop is bij Vivera een assortiment van rodelijstplanten te krijgen voor in de tuin: veldsalie, kleine pimpernel, tripmadam, betonie en allerlei andere soorten. In het rapport van Floron, dat bij deze lijst hoort, blijkt dat deze methode niet voor alle soorten effectief is, maar dat sommige soorten er wel van kunnen profiteren. Alle beetjes helpen. Bovendien is het heel boeiend om plantjes te verzorgen die je zelden tegenkomt.

Een aantal punten uit de vergadering: - Het bestuur stelt de splitsing van de Werkgroep Cursussen voor in: een Werkgroep die zich bezighoudt met de organisatie van kortlopende cursussen en een Werkgroep die zich uitsluitend richt op de Natuurgidsencursus. Het blijkt dat dit overeenstemt met de gang van zaken in het verleden. De vergadering stemt er mee in. - De financiële positie van IVN Walcheren wordt als gunstig beoordeeld; de kascontrolecommissie prijst de penningmeester voor de zorgvuldige uitvoering van het financieel beheer en de administratie daarvan. - Met de bestuursvoordracht om kandidaat-bestuurslid Gerda Schuddebeurs bij acclamatie tot bestuurslid te benoemen wordt met applaus ingestemd. De huidige voorzitter, Henk Sijsenaar, stelt zich voor nog maximaal 1 jaar beschikbaar voor de functie. Ook dat vindt genade in de ogen van de vergadering.

Vind de planten op www. vivara.nl Tripmadam

4

Bij wijze van proef organiseert Staatsbosbeheer 2 rondleidingen door het Ritthemse Bos en omgeving vanaf de parkeerplaats aan de Rammekensweg bij Ritthem. Dit deel van natuurgebied Rammekenshoek is tot nu toe als excursiegebied wat onderbelicht en daar komt dus verandering in. Een interessant deel van het natuurgebied. Een IVN Natuurgids toont hoe het bos en de enkele jaren geleden aangelegde drassige landen zich ontwikkelen en wat er verder valt te genieten aan rust, natuurschoon en cultuurhistorie.

Rondleidingen voor Staatsbosbeheer Bomenwandelingen door de Manteling van Walcheren. In de Manteling staan naar schatting 10.000 bomen. Over hun oorsprong, levenswijze en karakter kunt u heel wat te weten komen tijdens deze wandeling die u door de buitens van Westhove en Berkenbosch leidt. Deze bijzondere excursie vindt elk seizoen eenmaal plaats en wel op de zondagen: 7 juli, 29 september en 22 december 2013. Vertrek om 10.30 uur vanaf voorzijde kasteel Westhove aan de Duinvlietweg in Oostkapelle. Kosten € 5, kinderen tot 12 jaar € 2.50. Informatie: 06 109 43 647 Rondleidingen in Fort Rammekens en het natuurgebied Rammekenshoek;

Sleedoorn De rondleidingen vinden plaats op de zaterdagen 20 juli en 31 augustus 2013. De Natuurgids vertrekt om 14.00 uur. Kaarten zijn bij de gids verkrijgbaar. Deelnamekosten zijn € 5,- per persoon. Kinderen van 6 t/m 12 jaar € 2.50; kinderen onder de 6 jaar gratis. De rondleidingen duren ca. 1½ uur.

Ritthemse bos Foto: Dingeman Steijn Elke zondag vanaf 7 juli tot en met 29 september om 14.00 uur. Elke dinsdag vanaf 2 juli tot en met 27 augustus om 19.30 uur. Zondag 20 oktober (herfstvakantie) en donderdag 26 december (2e Kerstdag) om 14.00 uur.

Rondleidingen door het Veerse bos- en krekengebied

De bouwkundige staat van het fort vraagt om een aantal consolidatiemaatregelen; die maatregelen worden in de loop van 2013 voltooid. Iin verband daarmee wordt per excursie besloten waar men in het fort wel en waar niet kan komen. Het schor en natuurgebied Rammekenshoek zijn zonder meer een onderdeel van de excursie. Kaarten zijn ter plaatse verkrijgbaar. Deelnamekosten zijn € 5 per persoon. Kinderen onder de 6 jaar gratis. De rondleidingen duren ca. 2 uur. Vertrek vanaf de toegangspoort van het fort. Beuken in het Veerse bos

Overigens is fort Rammekens in 2013 voor publiek toegankelijk van vrijdag t/m zondag en op feestdagen van 12.00 uur tot 17.00 uur.

De rondleidingen beginnen bij de Landschuurweg 5 in Veere en duren ca. 1½ uur op de volgende data: - dinsdag 28 mei om 19.30 uur, - dinsdagen 11 en 25 juni om 19.30 uur, - dinsdag 2 juli om 19.30 uur, - dinsdag 16 juli om 19.30 uur, natte laarzenwandeling, - zondag 28 juli om 10.00 uur, met als extra: thema vlinders,

Nieuw !! Rondleidingen door het Ritthemse Bos (natuurgebied Rammekenshoek) en wat daar bij komt.

5

Vertrek om 13.30 uur vanaf de Markt vóór de Drukkerij; duur: + 1½ tot 2 uur. Kosten volwassenen € 3.00; kinderen tot 12 jaar € 1.50. Gratis voor leden IVN en kinderen tot 6 jaar. Aanmelden is niet nodig.

- dinsdag 6 augustus, om 19.30, - zondag 18 augustus om 10.00 uur, - dinsdag 27 augustus om 19.00 uur, - zondag 13 oktober om 14.00 uur;. met als thema: de jaren 1944 tot 1960,de vernietiging en herbouw van het gebied.

Wandelingen Park Welgelegen te Serooskerke. De wandeling begint in het mooie landschapspark van buitenplaats Welgelegen en volgt een deel van het “Ommetje Serooskerke”; via de monumentale Johanneskerk en brandweerkazerne keren we terug naar de Parkingang aan de Oostkapelseweg. Serooskerke heeft cultureel historische facetten die belicht mogen worden, zoals de muntenvondst in 1966 en de brandweerkazerne. Een IVN-natuurgids vertelt u over de historie, de natuur op uw weg en in het voorjaar over de stinzeplanten in het park. Het park is aangelegd in de Engelse landschapsstijl en biedt een variëteit aan bomen en planten, karpers en verschillende soorten watervogels in de vijverpartij. De wandelingen vinden plaats op: - de woensdagen 12 en 26 juni en 14 augustus, aanvang 14.00 uur; - de woensdagen 10 en 24 juli, aanvang 19.00 uur ’s avonds. Vertrek vanaf de parkingang met de pilaren aan de Oostkapelseweg; duur: + 1½ uur. Kosten volwassenen € 3.00; kinderen tot 12 jaar € 1.50. Gratis voor leden IVN en kinderen tot 6 jaar. Aanmelden is niet nodig.

Deelnamekosten zijn € 5 per persoon, kinderen tot 12 jaar € 2.50. Kinderen onder de 6 jaar gratis. De kaarten zijn verkrijgbaar bij de gids.

IVN Rondleidingen 2013 Rondje Veere De fietsroute “Rondje Veere” in het ook wat natuur betreft attractieve noordelijk deel van Walcheren, voert u vanuit het stadje Veere via de dorpen Vrouwenpolder en Gapinge langs het Veerse meer, de Noordzee en de verschillende Walcherse landschapstypen. Vertrek vanaf de Campveerse Toren in Veere om 13.30 uur; duur 2½ tot 3 uur. Data: zondag 4 augustus en zondag 8 september Om veiligheidsredenen is deelname mogelijk vanaf de leeftijd van 12 jaar. De kosten zijn € 5.00 per persoon. Voor leden van IVN Walcheren € 2.50. Vooraf aanmelden is niet nodig. Bomenwandelingen in Middelburg.

Wandelingen Park Toorenvliedt in Middelburg. U kunt, onder leiding van een ervaren IVN-natuurgids wandelen door het park van de buitenplaats Toorenvliedt aan de Koudekerkseweg in Middelburg. Het gebouw dateert uit 1726. Het park, in de stijl van eind 18de eeuw, is wat natuur- en cultuurwaarde betreft van groot belang. Het is mogelijk dat ook Vogel- en Zoogdieropvang De Mikke wordt bezocht. De wandelingen vinden plaats op: - de zaterdagen 31 augustus en 21 september 2013 en - de vrijdagen 6 september en 4 oktober 2013. Vertrek om 13.30 uur vanaf de hoofdingang van het park aan de Koudekerkseweg; duur + 1½ tot 2 uur. Deelnemen kost volwassenen € 3.00; kinderen tot 12 jaar € 1.50. Voor kinderen onder de 6 jaar en voor leden van IVN Walcheren is deelname gratis. Vooraf aanmelden is niet nodig. Wandelingen Nollebos/Westduin bij Vlissingen. Hoe herstelt de natuur zich na de ingrepen ivm de Zwakke Schakel Nolledijk, wat is het gevolg van zoute kwel, welke vogels komen er in het bosachtige park voor? Vragen die u kwijt kunt bij de IVN-natuurgids tijdens de wandelingen door park en bos, op de dijk en misschien langs het strand. De wandelingen vinden plaats op: - de zaterdagen 6 juli en 13 juli 2013 en - de woensdagen 29 mei en 5 juni 2013. Vertrek om 10.30 uur vanaf het Koopvaardijmonument van Wessel Couzijn op de Boulevard bij het Wooldhuis; duur ca 1½ uur. Deelnemen kost volwassenen € 3.00; kinderen tot 12 jaar € 1.50. Voor kinderen onder de 6 jaar en voor leden van IVN Walcheren is deelname gratis. Vooraf aanmelden is niet nodig.

Paardenkastanje op het Bolwerk in Middelburg Een ervaren IVN natuurgids neemt u mee op een wandeling langs de mooie bomen in de binnenstad van Middelburg. De gids vertelt u over de bomen die u op uw wandeling tegenkomt. Over de Plataan bijvoorbeeld, de Vleugelnoot, Linde, Tulpenboom en Taxus (Venijnboom). De rondleidingen vinden plaats op: - de vrijdagen 7 juni; 5 juli en 2 augustus 2013 en - de zaterdagen 25 mei; 22 juni; 20 juli; 17 augustus en 7 september.

Nieuwe wandelingen bij Domburg: strand, duin en bos. Een nieuwe excursie, begeleid door een IVN-natuurgids, om u een rondgang over strand, duin en bosrand in Dom6

burg te bieden en daarbij de natuur in al haar volheid te ervaren. Tijdens de wandeling wordt uitleg gegeven over het ontstaan en in stand houden van de zeewering en worden deelnemers aangemoedigd zelf te ontdekken wat er zoal te vinden is op het strand. Verder gaan we op zoek naar plant en dier in duin en bos. De wandelingen vinden plaats op: - zaterdag 29 juni en dinsdag 16 juli 2013. Vertrek om 13.30 uur bij de opgang naar het strand ter hoogte van “De Stenen Toko”, (fietsenrekken) aan het einde van de Badstraat te Domburg en duurt ongeveer 1½ uur. Voor rolstoel- gebruikers heeft de gids een aangepast programma.. Deelnemen kost volwassenen € 3.00; kinderen tot 12 jaar € 1.50. Voor kinderen onder de 6 jaar en voor leden van IVN Walcheren is deelname gratis. Vooraf aanmelden is niet nodig. Zie ook onze website: http://ivn.nl/ afdelingen/walcheren.

Ervaar het prachtige natuurgebied onder de rook van Vlissingen! Dit krekengebied is ontstaan door de inundatie in november 1944. Tijdens de wandeling wordt er ingegaan op de ontstaansgeschiedenis van het gebied en de natuur beleefd onder de kundige leiding van een IVN-gids. Een zeer interessante en boeiende excursie, geschikt voor zowel volwassenen als kinderen. De excursie start bij het Wooldhuis tegenover het Koopvaardij monument op de kop van Boulevard Evertsen te Vlissingen. Excursies staan open voor ieder: € 3,- volwassenen; kinderen tot 6 jaar gratis, Kinderen van 6-12 jaar € 1,50, groepen op aanvraag, Walcherse IVN-leden gratis deelname. Aanmelding vooraf is niet nodig. Excursie data en tijden in 2013: woensdag 29 mei om 10.30 uur, woensdag 5 juni om 10.30 uur, zaterdag 6 juli om 19.30 uur en zaterdag 13 juli om 10.30 uur. Voor meer info kijk op de website -> http://ivn.nl/afdeling/walcheren/activiteiten.

Rondleidingen op aanvraag: Alle rondleidingen die in 2013 op het programma staan als open excursies worden ook op aanvraag verzorgd. Daarnaast worden de volgende fietstochten voor groepen georganiseerd: Zuring voor Zeelui. – de fietsroute “Zuring voor Zeelui” in het zuidelijk deel van Walcheren, onder meer langs Fort Rammekens en de Westerschelde, is gebaseerd op de route die is omschreven in het gelijknamige boekje. Vertrek vanuit Middelburg in overleg; duur 2½ tot 3 uur.

Column: Natuur in de tuin Annemarie Priemis Lijsters Vooral in het voorjaar is het een lust voor het oor om lijsters in de tuin te hebben. Wat kunnen die diertjes fluiten! Ze zingen werkelijk het hoogste lied en kunnen bovendien allerlei andere vogels imiteren. Dat kunnen ze trouwens ook met alle andere geluiden die ze

Fietsen langs de Westerschelde

horen, bijvoorbeeld een telefoon of een brommer. Ook zijn het nuttige dieren, want ze eten allerlei ongedierte dat wij niet graag in de tuin hebben, zoals slakken. Huisjesslakken zijn wel hun favoriete voedsel. Om het weke lichaam van de slak te kunnen bemachtigen, slaat hij het huisje kapot op een steen, bij ons vaak op een tegel van het pad. Dat doet hij vaak op dezelfde plaats en dat wordt "de lijstersmidse" genoemd.

Vliedbergen en Mottekastelen. – de fietsroute “Vliedbergen en Mottekastelen” voert u door het zuidwestelijk deel van Walcheren langs 7 vliedbergen of motten, ook wel Zeeuwse bergjes genoemd. Ook is er aandacht voor de natuur op en langs ons pad. Vertrek vanuit Vlissingen in overleg; duur 2½ tot 3 uur.

Natuurwandeling Nollebos, zeewering en Westduin

We zien de lijsters het hele jaar door en vaak nestelen ze in onze tuin. Soms ontdek je dat, omdat er een lange sliert hooi uit de takken steekt op de plaats waar ze de struik in vliegen. Zo ook een keer in de hoge conifeer bij de kruidentuin. Een mooi nestje, waarin na verloop van tijd vier jonge lijstertjes zaten. Een paar dagen later ontdekte ik dat het nest op de grond lag en de jonkies ook. Dood! Nu had het nogal gestormd en een conifeer is heel flexibel, dus vermoedelijk is de hele zaak er gewoon uit gekanteld. Zonde, maar gelukkig gaat het meestal wèl goed.

7

Fototip

maken. Om dit te bewerkstelligen zijn er drie belangrijke parameters. Ten eerste het diafragma. Om de scherpte-diepte zo klein mogelijk te maken (hierdoor wordt de vooren achtergrond onscherp) moet je een zo groot mogelijk diafragma gebruiken (= klein getal). De tweede parameter is de afstand tussen de bloem en de achtergrond. Die moet namelijk zo groot mogelijk zijn. Hierdoor wordt de achtergrond ook onscherp. De derde parameter is de zoom. Om de achtergrond onscherp te maken moet je zo veel mogelijk inzoomen.

Arjen Hartog De sneeuw is nu wel voorgoed het land uit en de Stinzeplanten zijn al veelal uitgebloeid. Maar er zijn volop andere planten om mooie foto’s van te maken. De Sleedoorn, meidoorn en vele andere staan in de bloei langs de wegen op Walcheren. Natuurlijk kan je mooie overzichtsfoto's maken van bijvoorbeeld de bloeiende meidoorns langs een B-weg. Echter ik vind dat bloemen uitermate geschikt zijn om er close-up foto’s van te maken. Hiervoor kan je een dure macrolens aanschaffen die hele mooie beelden maakt, maar om eerst eens te oefenen kan je natuurlijk ook flink inzoomen of een close-up lens gebruiken. Dit laatste is een ideaal alternatief voor beginners van macrofotografie.

Succes.

Kreupelbos bij Westhove Joanna de Buck Deze schitterende foto, gemaakt door B.M. Schouten uit Capelle aan de IJssel, kwam ik tegen in de 2013 kalender van het familieblad Terdege. Het onderschrift bij de foto: Kreupelbos bij kasteel Westhove te Oostkapelle zette mij aan het denken over de betekenis van het woord kreupelbos…….. Het wordt als volgt omschreven in de Dikke van Dale: “Bos van laagstammig, door elkaar gegroeid, geboomte (laag verward geboomte)”. Verder varieert het van plaatsnamen tot titels van spannende boeken met een mystiek tintje en inspiratiebron voor gedichten en voornamen. Delancy is een Franse jongensnaam; de betekenis van de naam is: “van de oude boom kreupelbos”. Nog een ander voorbeeld bij ons in de buurt. Amerikaanse vogelkers, als kreupelbos vormt hij een heel geschikte schuilplaats voor wild; vogels en kleine zoogdieren zien de kersen als lekkernij. Veel koperwieken, spreeuwen en zwartkoppen profiteren er in Oranjezon in het najaar volop van.

Blauwe druifjes (Muscari botryoides) Je kan er natuurlijk op uit trekken, tijdens een mooie dag, om aan de slag te gaan. Maar in de meeste tuinen kan je perfect oefenen met opnames te maken van bloemen. Je kan dan makkelijk een dag zonder wind afwachten, want je object om te fotograferen is toch vlak bij. Het moeilijkst van macrofotografie is niet het onderwerp, maar de achtergrond. Je moet er namelijk voor zorgen dat de achtergrond niet te zien is op je foto.

Kalender Terdege

Nacht van de nacht

Een mooie bloem met allemaal takjes en blaadjes op de achtergrond die scherp zijn afgebeeld oogt erg rommelig. Daarom moet je die achtergrond zo “onscherp” mogelijk

Altijd wel bijzonder, zo’n donkere nacht. Dit jaar op zaterdag 26 oktober. Tegen die tijd meer informatie op www.nachtvandenacht.nl 8

Voorjaarsontmoeting IVN Walcheren, een verslag

(Sneeuw)boomfeestdag te Serooskerke

Henk Sijsenaar

Op verzoek van de Gemeente Veere heeft Rita de Ligt, programmaleider van het Zeeuwse IVN Consulentschap activiteiten voor jonge kinderen georganiseerd op de boomfeestdag op 20 maart van dit jaar in het Park Welgelegen te Serooskerke. IVN Walcheren verleende bijstand. Locatie was het Koetshuis (Rijksmonument Gemeente Veere) waar IVN Walcheren vorig jaar januari de nieuwjaarsreceptie al had gehouden. Vanwege het koude weer werden in het Koetshuis een kraam met wilgentakken en dennenappels om allerlei hangers te maken en een kraam met allerlei proeverijen opgesteld, de proeverijen werden begeleid door Rita de Ligt.

Joanna de Buck

Wat het weer betreft waren het mooie dagen rond vrijdag de 26ste april. Op woensdag 21ᵒ C; op donderdag 12ᵒ maar zonnig. Uitgerekend die vrijdag was het echter bar en boos, 7ᵒ C. met noordenwind en regen. IVN Walcheren organiseerde een ontmoetingsmiddag voor z’n leden; het bestuur had Johan Antheunisse bereid gevonden om de organisatie op zich te nemen, samen met Jolanda Polderdijk. De locatie, met slecht weervoorziening: de oude hoeve Nieuwlands Rust aan de Oude Dijk in Nieuw- en St. Joosland. Om drie uur, die middag, regende en waaide het maar de deur van de oude boerenschuur stond uitnodigend open voor onze 146 (huisgenoot)leden. Alles was in gereedheid gebracht voor een paar genoeglijke uren mede dankzij de bijdragen van leden in de vorm van taarten en cakes. Ook stond er een kleine wandeling op het programma. Een aantal mensen had afgezegd onder andere omdat zij op vrijdagmiddag gewoonlijk nog werken, iets om een eventuele volgende keer rekening mee te houden. Helaas, kennelijk waren ook de weersomstandigheden zodanig afschrikwekkend dat er uiteindelijk slechts 12 deelnemers waren. Niettemin werd het een heel prettige middag; tijd om weer eens wat bij te praten en met elkaar wat te eten en te drinken. De wandeling werd afgelast en in de plaats daarvan hield Johan in de schemering van de monumentale schuur à l’improviste een boeiend verhaal over het oude Nieuwland en z’n bevolking; de gebruiken, de verhouding tussen de “gewone” Nieuwlanders en de Nieuwlandse herenboeren, de verhouding met het destijdse Arnemuiden. Hoewel Nieuwland al lang tot Walcheren wordt gerekend, heeft het zelf vanouds meer met Zuid-Beveland. Johan is een geboren verteller.

De dag begon in de ochtend met sneeuw; rond de middag werd het iets beter zodat de kinderen enthousiast konden boomklimmen in het Park en de hartslag van een boom horen met een stethoscoop.

Door iedereen in de nabije omgeving kon het enthousiaste vogelhokjes timmeren worden gevolgd omdat dit gebeurde op en rond een buitenkraam voor het Koetshuis. Een geslaagde middag met meer dan voldoende warme thee, eikencacao-drank, goede gesprekken en vooral vrolijke kinderen die aan deze middag vast een goede herinnering overhouden! Een dag die begon met sneeuw en eindigde met veel vogelhuisjes en gezelligheid! Dankzij onze vaste IVN fotograaf Hans-Peter Pieterse kunt u hiervan iets

Ik hoop dat hij en Jolanda ondanks de geringe opkomst toch met voldoening terugkijken op die middag. Het was zeer de moeite waard; hartelijk dank beiden. 9

terugzien op de foto’s. En………….met dank aan: IVN-ers Rita de Ligt, Henk Sijsenaar, Johan Antheunisse, Gilia Raaijmakers.

Voorjaarscursus Natuurfotografie; een terugblik. Arjen Hartog en Berry v.d. Haar

Open Monumentendag 2013

Het was even zoeken naar een geschikte locatie voor de cursusavonden maar het Van Doesburghcentrum in Vlissingen bleek een prima plaats. De cursus is weer goed verlopen. De locatie was prima. We zijn daarmee zeer goed geholpen en de begeleiding van de gemeente was ook goed. We hebben daar 3 avonden theorie behandeld en foto’s van de cursisten besproken. Ook de 3 praktijkochtenden (Nollebos, Oranjezon en Ritthemse Bos) zijn prima verlopen. De bespreking van de foto’s van de laatste praktijkochtend gebeurde via e-mail.

Joanna de Buck Open Monumentendag vindt plaats in het weekend van 14 en 15 september. Het thema is dit jaar Macht en Pracht, met aandacht voor de verschillende soorten macht en pracht die daar in Nederland uit voortkwamen. Te denken valt aan politieke en economische macht, aan rechterlijke en kerkelijke macht. De rijkdom, schoonheid en grootsheid die macht kon voortbrengen is overal om ons heen in gebouwen en tuinen terug te vinden: kastelen en paleizen grachtenpanden en patriciershuizen of buitenplaatsen en landgoederen. Elk jaar geeft de Stichting Open Monumentendag een speciale themapublicatie uit. Met de publicatie van 2012, de groene monumentengids Groen van Toen, kunt u nog nagenieten van al het prachtige monumentale groen in Nederland. Groen van Toen is een gids voor alle seizoenen. Het is een aanstekelijke mix van achtergrondinformatie, foto’s interviews, rondleidingen en weetjes. Alles in het thema van 2012: Groen van Toen. De publicatie is verschenen op 1 augustus 2012 en is te bestellen voor slechts € 9,50 (excl. verzendkosten) door een e-mail te sturen naar [email protected]

Gedicht Smeekbede van het bos Deelnemers aan de voorjaarscursus natuurfotografie

Luister mens, ik ben de gloed van je haardvuren in de koude winternacht, en de schaduw zo welkom bij het branden van de zomerzon. Ik ben het gebint van je huis, het blad van je tafel. Ik ben het bed waarin je slaapt en het hout waarvan je schepen maakt. Ik ben de steel van je spade en de deur van je thuis. Ik ben het hout van je wiegje en van de doodskist. Het goede – daarvan ben ik het brood. Het schone – daarvan ben ik de bloem. Verhoor dus mijn bede en verniel mij niet.

De eerste zaterdagochtend hebben we een week verzet in verband met de weersomstandigheden, maar de andere twee zijn doorgegaan volgens plan. Een van de cursisten heeft heel de club uitgenodigd om met haar boot mee te varen naar de Haringvreter om daar dan een uurtje te fotograferen. Dit stond zaterdag 27 april te gebeuren. Tot slot: er vindt in de maanden juli, augustus en september weer een expositie plaats. Dit keer in Zorgcentrum Simnia aan het Simniapad te Domburg. We mogen daar op één van de gangen zo’n 24 – 25 foto’s van de cursisten exposeren. Het thema van de expositie is de Zeeuwse Natuur.

Onbekende Franse dichter

Waarschijnlijk worden de foto’s vervolgens van 4 november (2013) tot 6 januari (2014) tentoongesteld in de Bibliotheek aan het Spui in Vlissingen maar daarover later meer. De volgende basiscursus Natuurfotografie is te verwachten in het voorjaar van 2014.

10

Het Veerse Bos en krekengebied, een metamorfose

decennium van de 21ste eeuw) leren dat over enig tijd een mooi geheel gaat ontstaan. Nogmaals, 19 juni wordt het geheel feestelijk geopend en IVN Walcheren is er bij.

Henk Sijsenaar

Het komt (min of meer) goed.

Op 19 juni 2013 wordt het restauratieproject “Veerse vesten, Veerse Bos en Krekengebied” feestelijk afgesloten. Een ingrijpende, 2 jaar durende, opknapbeurt van de vesten en de kreken bij Veere is dan achter de rug. Er is veel veranderd, de vesten hebben een broodnodige facelift gehad, de waterpartijen zijn uitgebaggerd en de walkanten kunnen er weer tegen. Het ziet er nog wel wat kaal uit maar op de meeste plaatsen wordt het erg mooi. In de vesten liggen 2 trekvlotten om tijdens een wandeling de waterbarrières te nemen, nu al geliefd bij jong en oud. Ook de kreken in het Veerse Bos zijn flink aangepakt; de daar opererende gidsen hadden maandagavond 22 april met boswachter Karel Leeftink van Staatsbosbeheer een verkenning van het gebied. De meeste reacties waren positief, hoewel soms wat droefenis over wat verdwenen is.

Cobie Gouwen De excursies op het strand van de Coastwatch project werden georganiseerd door het MEC. Zoals we allemaal weten is het MEC gesloten en daarmee was de hoop om met groepen (in eerste instantie niet zo enthousiaste pubers) naar het strand te gaan minimaal. Maar, wie schetst mijn verbazing dat ik een mailtje kreeg van Monique Jankowski, drijvende kracht achter Verlos-de-zee, dat het CSW haar had benaderd met de vraag of zij kon regelen dat we dit jaar toch weer gaan. Dus in juni gaan we weer. Het komt dus goed, wat niet wegneemt dat het sluiten van het MEC heel erg blijft. Er is ook goed nieuws over de toestand van de zee. Veel fabrikanten van douche scrub, tandpasta en dergelijke hebben inmiddels besloten om geen plastic bolletjes meer te gebruiken in hun producten. De plastic soep in de oceaan laat op plaatjes grotere stukken plastic zien, maar juist deze bolletjes in producten die door heel veel mensen (mag ik hopen, met name tandpasta) gebruikt worden hebben een gigantisch gevolg voor het plastic in de zee, en daarmee in de vissen.

Het krekengebied is meer open geworden. Vanaf de Polredijk zijn mooie kijkjes ontstaan over de kreken. Tegenover het inundatiemonument is aan de Polredijk een uitkijkpunt over de Grote Kreek gecreëerd; in de meer westelijk gelegen kreek is de dam verdwenen, er voor in de plaats is een drijvende brug gekomen die een betere doorstroming van het water toelaat. Tussen kreek en Polredijk verrees een aarden plateau waarop nog een “uitkijkstoel” zal verrijzen.

Wat betreft excursies heb ik nog niet zo veel gedaan dit jaar. Een excursie bij Ter Hooge zat mee, omdat het na een zeer natte periode die dag droog was. Maar bij de vijver waren er opknapwerkzaamheden aan de gang en modderig is een understatement. Maar goed, laarzen staan toch wat stoerder als ze flinke bemodderd zijn. Maar ik ben geen mensen kwijtgeraakt in de bagger, dus het kwam toch nog goed. Die laarzen heb ik weer schoongewassen in de zee, omdat nieuw in mijn repertoire is dat ik de excursie ‘Strandjutten’ tegenwoordig ook doe. Dat is zo leuk dat ik niet snap waarom ik dat niet eerder heb opgepakt. Tijdgebrek wellicht?? Uiteraard doe ik de excursies om malle situaties te verzamelen voor dit blad, en wat dat betreft is het wel gelukt. Bij de tweede excursie had ik een groep die drie dagen in Zeeland verbleef en de dag voor ons uitstapje had een meisje een middenvoetsbeentje gebroken. De leraren wisten van aanpakken en hadden een strandrolstoel geregeld. Een prima stoer ding met grote luchtbanden en naar later bleek een handig ding om mee te nemen, ook als er geen gewonde bij is. Omdat het meisje niet zo uit de voeten kon had zij toch een rol in het geheel. Als er (bijzondere) vondsten waren werden die naar haar toe gebracht en samen werd uitgezocht wat het was. Maar na een tijdje werd dat minder en –ongeduldig als de jeugd is - was zij met krukken en op één been toch tussen de paalhoofden aan de scharrel gegaan. Ze wilde ook wel eens het geluid van zeepokken op het droge horen. Dus ik zag plotsklaps een lege rolstoel staan. Na een blik op zee zag ik geen grote driehoekige vin, iets wat mij wel geruststelde. De hoop, dat het goed zou komen groeide. Later bleken af en toe andere kinderen even te gaan zitten. Driedaagse schoolreisjes kunnen heel vermoeiend zijn.

De kreken en andere waterpartijen hebben veelal natuurvriendelijke oevers gekregen waarmee zo nodig ook een flinke waterberging mogelijk wordt. In de Grote Kreek ligt nu een spannend natte laarzenpad.

De natuurcamping is op de schop genomen, meer licht, meer comfort; verbrede en onderling meer verbonden waterpartijen maken het aantrekkelijker en als extra ligt over een van de waterpartijen een uitdagende touwbrug. De camping heeft een nieuwe toegang gekregen die het nodig maakte om de houten brug te vervangen door een metalen waarover auto’s met caravan de camping kunnen bereiken. Dit jaar zijn ook campers welkom zij het op een eigen kampeerplek. Al met al kan je wel zeggen dat het Veerse Bos een flinke opknapbeurt heeft ondergaan. Weliswaar nu nog erg kaal maar ervaringen met andere projecten (Westhove 1995-1996 en de Middelburgse Bolwerken in het eerste 11

De vrouwtjes zijn al dik van de eitjes in hun buik. Als het mannetje een geschikt vrouwtje heeft gevonden, laat hij een kloddertje zaad op de bodem vallen en het vrouwtje zwemt daar met haar buik overheen. Door een bultje op haar buik loopt een buisje en daardoor komt het zaad bij de eitjes.

In mijn tuin (ja hoor, daar komt ie weer) is ook iets goed gekomen. Mijn groene kikker, die jaren lang continu brullend om gezelschap zijn wangen opblies heeft gezelschap gekregen. Hij hoeft dus niet meer zo te brullen. Hij heeft wel zijn trots natuurlijk en maakt nog wel herrie, maar er luistert nu tenminste iemand. Dat is dus ook goed gekomen, maar als ik kijk naar de activiteiten van die twee, en je moet het wel zien want ze zijn nogal fanatiek, heb ik de angst dat ik volgend jaar wel eens veel meer van die groene rakkers heb. Mijn buurtbewoners vinden dat ik te weinig doe om reigers weg te houden bij de vijver. Nou, in de eerste plaats zou ik zelf waarschijnlijk de enige zijn die over draden en dergelijke struikel en in de tweede plaats misgun ik de reiger een lekker hapje niet. Als de reiger toeslaat zal ik waarschijnlijk wel heel huichelachtig roepen: Amaai, t’is wreed.

De bevruchte eitjes worden een voor een gelegd op een blaadje van een waterplant, waarna ze het verpakt door het blad er omheen te vouwen. Als je bedenkt dat een vrouwtjessalamander wel driehonderd eitjes kan leggen, weet je ook gelijk dat de dan ook driehonderd keer een geschikt blaadje moet zoeken en even zoveel keer het eitje moet inpakken! Ze kan daar wel ongeveer een maand over doen. Het mannetje heeft het maar gemakkelijk. Het eitje is een glad glibberig bolletje met een donkere stip, net als bij kikkerdril, en is ongeveer zo groot als de kop van een lucifer. Na ongeveer een week is de stip wit geworden en heeft de vorm van een boontje gekregen. Langzamerhand begint de vorm van een salamander te ontstaan. Na zestien dagen is het diertje al duidelijk te zien. Aan beide kanten van de kop zitten bobbeltjes waaruit de kieuwen ontstaan, zodat het straks onder water kan ademen als het uit het eitje is gekropen.

Salamanders Annemarie Priemis De salamanders hebben hun taak er op dit moment al weer opzitten. Na een lange winterslaap hebben ze het water weer opgezocht.

Larf van een salamander Een jong salamandertje heet een larfje. Het is bijna doorschijnend en kan nog niet goed zwemmen en laat zich naar de bodem zakken. Het heeft kleine sprietjes bij de kop waarmee het zich kan vasthouden aan een plant. Het larfje heeft de hele dag honger en eet piepkleine waterdiertjes. Als het larfje een week oud is begint het al meer kleur te krijgen. De kieuwen hebben zich vertakt en de sprietjes aan de kop verdwijnen om plaats te maken voor voorpootjes. Als de larf acht weken oud is, is het zo groot als een lucifer. De kieuwen worden steeds kleiner, want die heeft hij straks niet meer nodig. Er zijn longen voor in de

Vrouwtjessalamander

12

plaats gekomen. Nu moet hij wel steeds naar de oppervlakte komen om lucht te happen. Hij heeft nog steeds honger en eet nu ook grotere diertjes zoals slakjes, wormen en watervlooien.

School bezoekt park Welgelegen; een primeur!

Als het zomer is geworden is de larf een echte salamander geworden. Hij verlaat het water en gaat op het land een vochtig plekje uit de zon zoeken. Daar voelt hij zich thuis. Na drie jaar is het diertje volwassen en gaat in het voorjaar terug naar het water.

In Park Welgelegen in Serooskerke, het nieuwe IVN-excursiegebied, was er op maandagmiddag 15 april 2013 om 13.30 uur een primeur. De IVN natuurgidsen Nel Ton en Joanna de Buck hadden, via het contact tussen Nel en een actieve docente van de basisschool, een eerste afspraak voor een excursie met de basisschoolgroep. Leeftijd: 8 en 9 jaar, een groepje van ongeveer 14 kinderen. De kinderen hebben de gidsen verrast met hun aandacht voor het verhaal met uitleg van de gidsen en ook met hun al aanwezige kennis van vooral vogels en bloemen. Hoogtepunten: walnoten kraken, drukke kikkers in de vijver. Speenkruid en madeliefjes aaneen rijgen om een ketting te maken. Je beseft na 2 uur dat dit eigenlijk nog 2 uur had mogen duren om meer te kunnen doen aan evaluatie en opdrachten maar tijd vliegt! De kinderen en gidsen hebben in ieder geval hier een goede herinnering aan overgehouden en een breder beeld van de natuur in dit park gekregen. Zie ook het verslag van Myrthe, één van de leerlingen.

Nel Ton en Joanna de Buck

En dan…………….., dan herhaalt de geschiedenis zich weer.

Oproep Activiteiten Waterschap Scheldestromen en Staatsbosbeheer, Gemeente Veere en Provincie Zeeland. Op 19 juni 2013 organiseren bovengenoemde bekende namen een Programma omdat de herstel- en vernieuwende werkzaamheden bij het Veerse Bos zijn afgerond. Dit duurt vanaf 14.00 tot ongeveer 19.00 uur. U kunt dit ook vinden op internet met een plattegrond erbij. De bedoeling is om met een aantal IVN-mensen die het leuk vinden een workshop met en voor kinderen te doen. Het gaat dus niet om rondleidingen dat doet Staatsbosbeheer. Wie belangstelling heeft kan Joanna de Buck bellen voor meer info: 06-48831509

Jonge Witrik bij Fort Den Haak. Een Witrik is geen ras maar een keurslag. Foto: Joanna de Buck

13

Bij de voorpagina Grote foto van Annemarie Priemis. Het groene waas van de nieuwe gewassen al te zien op de akkers bij de Sloedam. Op de voorgrond bloeiend fluitekruid. De kleine foto’s van Henk Sijsenaar. Wilgenkatjes in verschillende stadia.

Vlinders lokken in de tuin Annemarie Priemis Ik ben nog maar net verhuisd en mijn nieuwe tuin is al wel aangelegd, maar moet nog beginnen zich te ontwikkelen. Ik heb wel gezorgd voor planten die ook geliefd zijn bij vlinders.Tot mijn verbazing zag ik al vlinders toen er nog niets bloeide. Ik zag al kleine vossen en nog vaker een blauwtje. Dit bracht mij op het idee voor dit artikeltje, want wanneer je graag vlinders in de tuin wil hebben, is het natuurlijk belangrijk te kiezen voor vlinderlokplanten.

Huiskamer Kasteel Westhove Beste IVN-leden en belangstellende lezers, Wellicht hebben sommigen het al uit de media vernomen, maar afgelopen zondag 5 mei is de Huiskamer van de Boswachter in Kasteel Westhove voor het eerst open geweest.

Vlinderlokplanten zijn planten die vrij lang bloeien en veel nectar bezitten. Bijna iedereen weet wel dat brandnetels ook heel geliefd zijn bij vlinders, maar ik zal deze plant niet adviseren! Er zijn nog vele andere planten, die wel leuk zijn om in de tuin te hebben. Daarnaast zijn er natuurlijk de bomen en struiken die ook een belangrijke rol spelen in dit geheel, net als allerlei klimen leiplanten, maar omdat niet iedereen over een gigatuin beschikt, laat ik deze dus even buiten beschouwing en beperk ik me tot planten voor de wat kleinere tuinen. Een uitzondering maak ik voor de Buddleja davidii, de overbekende vlinderstruik, die naar mijn idee ook in een kleine tuin niet mag ontbreken.

In de Huiskamer kunnen gasten en niet-gasten van kasteel Westhove informatie krijgen over de Manteling van Walcheren aan de hand van een aantal info-panelen, geprepareerde dieren, een grote kaart en vooral ook - op zondag één maal in de 14 dagen - een aantal zeer enthousiaste vrijwilligers, die daar aan bezoekers voorlichting geven. Diezelfde groep vrijwilligers heeft de Torenkamer trouwens op smaakvolle en deskundige wijze vormgegeven en ingericht. De Huiskamer, de Rechter Torenkamer op Kasteel Westhove, is een kleinschalig initiatief van “kasteelheer” Len Buys – Stay Okay - en Staatsbosbeheer en iedereen is natuurlijk van harte welkom daar eens een kijkje te gaan nemen...

Natuurlijk ga ik niet alle planten opnoemen die geschikt zijn, want dan is Op de Hoogte gelijk helemaal gevuld, en bovendien ben ik ook niet deskundig genoeg om dit te doen, maar een kleine bloemlezing (aardige woordspeling in dit geheel) is misschien ook al leuk om inspiratie op te doen voor wie dat wil.

Data: 7 en 21 juli, 4 en 18 augustus, 1 en 15 september, 6 en 13 oktober Met vriendelijke groet, Karel Leeftink, Boswachter voorlichting, pr en recreatie Staatsbosbeheer Midden-Zeeland Team: Joanna de Buck, Theo Willemstein, Wim Roose, Ineke Thasing, Mariska van Hoogenhuyze

Lunaria rediviva - Vaste Judaspenning Het voorjaar: Ajuga reptans - Zenegroen Cardamine pratensis - Pinksterbloem Erysimum linifolium (Bowles Mauve) - Muurbloem (bloeit tot diep in het najaar)

Beukenlaan bij Westhove Foto Theo Willemstein

14

Galium odoraratum - Lievevrouwebedstro Hesperis matronalis - Damastbloem (lokt ook nachtvlinders) Pulmonaria spesies - Longkruid Lunaria annua - Judaspenning (tweejarig) Lunaria rediviva - Vaste Judaspenning (heerlijk geurend) Lychnis flos cuculi - Koekoeksbloem Salvia officinalis - Salie

Om 10.00 worden jullie verwacht voor een rondleiding met gids van HZL door de Yerseke Moer. Een heel bijzonder gebied met veel vogels, dus neem vooral je kijker mee. Plaats: het schuurtje van het Zeeuws Landschap aan de Reeweg te Vlake. Na de rondleiding nodigen wij jullie uit voor een lunch in de Sequoiahof, de interessante tuin vol eigenzinnigheid van de familie De Koeijer.

De zomer: Agastache foeniculum - Dropplant Althea officinalis - Heemst Calamintha grandiflora - Steentijm Echinacea purpurea - Zonnehoed Knautsia arvensis - Beemdkroon Lytrum salicaria - Kattenstaart Mentha atiqua - Watermunt Nepeta faassenii - Kattenkruid Phlox paniculata - Vlambloem Scabiosa atropurpurea - Duifkruid Verbena bonariensis - IJzerhard Veronica longifolia - Ereprijs

Er zal over deze tuin e.e.a. verteld worden door de eigenaren en daarna kunnen we zelf de aparte tuin gaan bezichtigen. Je komt er vele verrassingen tegen zoals een oude sluisdeur die is verwerkt in deze bijzondere tuin en ook Romeinse zuilen. Daarna is er nog een kopje koffie ter afsluiting van een mooie dag. We hopen natuurlijk dat ook de zon acte de présence zal geven. Routebeschrijving: Vanaf de A58 afslag Yerseke, rechtsaf tot de rotonde, dan linksaf (borden Vlake volgen), doorrijden tot het kanaal, daar rechtsaf, de Sequoiahof voorbij, 2e afslag (dat is de Schelvrijwegeling) tot je rechtsaf de Reeweg ziet. Bij de dijk parkeren (langs de weg onder aan de dijk op de Kanaalweg). Dan naar het schuurtje aan De Reeweg lopen (klein stukje) waar wij met koffie/thee klaar zullen staan. Jullie partners zijn van harte welkom. Daarvoor vragen we een eigen bijdrage van € 20,00, te betalen (voor 1 augustus) bij de penningmeester op rek. nr. 7334815 t.n.v. IVN Walcheren. We willen graag weten of je alleen of met partner komt en of je vegetarisch wilt eten. Opgeven bij: Hilly Bosch - [email protected]

Kleine vos op de Erysimum linifolium (Bowles Mauve)

We hopen er een fijne dag van te maken en begroeten jullie graag op 10 augustus. Namens het Bestuur, Hilly Bosch en Korrie Stroo

Het najaar: Eupatorium maculatum 'Atropurpureum' - Koninginnekruid Eupatorum rugosum - Koninginnekruid Sedum Spectabile - Vetkruid Persicaria (vele varianten) - Adderwortel Aster (vele varianten) - Herfstaster Cimicifuga simplex - Zilverkaars Aconitum (vele varianten) - Monnikskap

Grijs en Groen in het Gasthuis Hilly Bosch Op 15 april was Grijs en Groen in het Gasthuis voor een natuurpresentatie. Johan Antheunisse wist de bejaarden en een groep schoolkinderen enorm te boeien met zijn uitleg over bomen en struiken. Oud en jong (grijs en groen dus) zaten door elkaar aan tafeltjes en Johan deelde takken, bloemen, mos, houten plakken, plakstrips etc. uit. Jampotten werden op plakken hout geplakt, mos eromheen gelegd, de potten gevuld en zo kon iedere bejaarde een mooi bloemstuk mee naar zijn /haar kamer nemen. Enige hulp van Gilia Raaijmakers en ondergetekende, alsmede de vrijwilligers van het Gasthuis was hierbij wenselijk.

Veel vlinderplezier deze zomer!

Uitnodiging actieve ledendag Aan de actieve leden van IVN Walcheren Beste leden, Het voorjaar lijkt nog maar net begonnen en het zomer- en gidsenseizoen breekt aan. Toch denken wij - bestuur van IVN Walcheren - al weer aan een leuke dag die we jullie willen aanbieden, als blijk van waardering voor jullie brede actieve inzet .

De versnaperingen smaakten de kinderen goed en de stemming was opperbest. Het is soms aandoenlijk om te zien hoe kinderen en ouderen op elkaar reageren; het is voor beiden erg fijn. De ouderen, de kinderen, onderwijzers en activiteitenbegeleidsters waren allen zeer enthousiast. Johan mag vast nog eens terugkomen. En niemand vond het vervelend na afloop de overblijfselen op te vegen en de tafels te poetsen!

Met plezier nodigen we jullie daarom uit voor een uitstapje dat gepland is op zaterdag 10 augustud a.s. en waarvoor we dit keer afreizen naar de Yerseke Moer en Vlake. 15

Indien onbestelbaar rewtour: Spuistraat 7, 4331 EX Middelburg

Inhoud Algemeen 2 2 3 4 4 14

Redactioneel Bestuur en Werkgroepen Colofon Uit het bestuur Punten uit de Algemene Ledenvergadering Bij de voorpagina Activiteiten

3 5 6 7 8 10 13

IVN Zomerweek Rondleidingen voor SBB IVN rondleidingen 2013 Natuurwandeling Nollebos, zeewering en Westduin Nacht van de Nacht Open monumentendag Oproep Artikelen

3 4 7 8 8 9 9 10 10 11 11 12 13 14 15 15 15

Wilde plantenzadenlijst 2013 Rode lijstplanten Column: Natuur in de tuin Fototip Kreupelbos bij Westhove Voorjaarsontmoeting IVN Sneeuwboomfeestdag Voorjaarscursus Natuurfotografie; een terugblik Gedicht Het Veerse bos en krekengebied, een metamorfose Column: Het komt (min of meer) goed Salamanders School bezoekt park Welgelegen Huiskamer kasteel Westhove Vlinders lokken in de tuin Uitnodiging actieve ledendag Grijs en Groen in het Gasthuis

Merelnestje

IVN Instituut voor natuureducatie en duurzaamheid, afdeling Walcheren