meester,

Docentenhandleiding Inleiding Beste juf/ meester, Wat leuk dat jullie meedoen aan Kids doen MijnEetExperiment (MEE)! Deze handleiding is geschreven om jullie goed voorbereid aan de slag te laten gaan. Lees hem goed door en bekijk ook de filmpjes op de website. De handleiding is opgebouwd uit twee delen: - Algemene zaken: wat te regelen/ voor te bereiden, doel van het project, achtergrond, eetrichtlijnen - Beschrijving per dag. Wij wensen je veel plezier met het project! En vergeet zelf niet mee te doen  Bij vragen mail gerust. Smakelijke groet, Prins van den Bergh [email protected] Inhoud 1) 2) 3) 4) 5) 6)

Wat te regelen/ voor te bereiden Klassengesprek, 10 voorbeeldvragen Eetrichtlijnen + 10 alternatieven Doel project Achtergrond project Van dag tot dag beschreven

1)

Wat te regelen/ voor te bereiden

• • • •

Geregeld en bezorgd vanuit Kids doen MEE per klas: Ingredienten voor de 6 kleine pauze hapjes/ smoothies Wegwerp bekers, bakjes, lepeltjes (biodegradable) Servetten Sapcentrifuge (te leen)

• • • •

Zelf regelen/ voorbereiden: Brief aan ouders versturen /uitdelen Project voorbereiden, filmpjes bekijken, handleiding doornemen Dagelijks de docentenvragenlijst invullen (op websiste onder ‘docenten’) Uitprinten recepten

• • •

Staafmixer/ blender Digitaal schoolbord Kraan/ kannen water zodat de leerlingen gedurende de dag water kunnen drinken

2) Klassengesprek     10 voorbeeld vragen.   Deze vragen zijn als leidraad, inspiratie om het gesprek na de video te voeren met de leerlingen. Het doel van dit gesprek is ze stil te laten staan bij wat ze voelen en ervaren. Dit onder woorden te brengen en te delen met elkaar.       1 Hoe heb je geslapen? 2 Hoe werd je wakker? Wie voelde zich fris en uitgeslapen? Was er een verschil met gisteren/begin van de wk?   3 Als je je buik voelt hoe voelt die, hard en opgezet? Zacht en ontspannen? Probeer het eens te beschrijven en voel je verschil met 'normaal'?   4 Hoe voelt je buik nu?   5 Wat heb je gisteren gegeten, ontbijt/lunch/diner/tussendoortje? Heeft dit eten je geholpen je persoonlijke doel te halen?   7 Als je eet, hoe vaak kauw je dan gemiddeld per hap? (Vragen tijdens/na het eten: dit kun je ook letterlijk doen met de leerlingen door ze bewust elke hap te laten kauwen en met aandacht te proeven wat ze eten) 8 Heb je nu dorst of honger?   9 Heb je deze week al iets gegeten wat je nog nooit had gegeten? Ga je het vaker eten? 10    Hoe bevalt het andere eten je tot nu toe, wat valt je het meest op? Wat vind je lastig, wat is eigenlijk best makkelijk of leuk?   Na ieder groepsgesprek kun je de leerlingen een soort 'opdracht' voor die dag meegeven waar iedereen speciaal op gaat letten en de volgende dag in het groepsgesprek aan bod komt: dus een dag op zijn slaap, een dag op zijn energie niveau, een dag op zijn concentratie etc. Dan maak je het heel concreet.   3) Eetrichtlijnen + 10 alternatieven De focus qua eten tijdens Kids doen MEE ligt op het eten van meer groenten en fruit en het drinken van meer water. Op school worden een aantal dingen niet gegeten (zie hieronder), wat de leerlingen buiten school doen daar hebben we geen grip op. Behalve dat we ze kunnen stimuleren het wel te doen. En ook de ouders hierin te betrekken en positief aan te spreken. Richtlijnen voor de ouders Kleine pauze - Niets meegeven: geen eten geen drinken - Op school krijgen de leerlingen een gezonde snack bijvoorbeeld smoothie of soepje. Als drinken krijgen ze water aangeboden. Grote pauze: - Volkoren brood met hartig beleg, geen zoet beleg. Deze lunch kan meegegeven worden naar school of thuis gegeten. - Er wordt water aangeboden eventueel kan melk, karnemelk of vers sap worden meegegeven. Wel

Liever niet

Alle groenten Alle fruit Vis/ vlees/ kip Yoghurt Melk/ karnemelk Honing Kaas, ongezoete pindakaas Volkoren pasta/ rijst/ brood Muesli Diksap/ Water/ Vers geperst sap Noten

Koek Snoep Chocolade Vla Gezoete yoghurtdrankjes (Vifit/ Optimel, Fristi et Producten met toegevoegde suiker/ zoetstof Zoet broodbeleg (hagelslag etc.) Wit brood/ Cruesli Frisdrank (Cola, Fanta etc.) Appelsap uit pak Chips

10 alternatieven Cola Liga Koekje Vifit (yoghurtdrank)etc. Hagelslag Wit brood Energy Drink Chips Chocolade reep Ontbijt drank 4)

Water met scheutje diksap (is ingedikt vruchtensap) Water met stukje citroen Handje studentenhaver (gemengde noten met rozijnen) Gedroogde vruchten: dadel, vijgen, abrikozen Zelfgemaakte smoothie (yoghurt met vruchten mixen) Pindakaas zonder toegevoegde suiker Volkoren brood Zelfgemaakte fruit / groentensap (volkoren) Rijstewafel met plakje kaas Bakje volle yoghurt met muesli (geen cruesli = vol met suiker) Zelfgemaakte smoothie met handje havermout erdoorheen

Doel Project

Het doel van het project is de leerlingen te laten ervaren wat eten met je doet. Dat je je door anders te gaan eten misschien wel beter en fitter gaat voelen? Je minder buikpijn hebt of je beter kunt concentreren? Door middel van dit project willen we een (eerste) aanzet geven om te voelen en te ervaren voor de leerlingen dat er een verband is tussen hoe je je voelt en wat je eet. “Je bent wat je eet”. Het zou fantastisch zijn als er door het project een aantal leerlingen daadwerkelijk hun eetpatroon gaan veranderen. Denk aan een leerling die bijna dagelijks kampt met buikpijn door een slechte stoelgang, die ontdekt dat door meer van het één te eten en minder van het ander ineens wel elke dag naar het toilet kan en verholpen is van zijn buikpijn. Of leerlingen die ontdekken dat je door het drinken en eten van trage suikers (volkoren brood, fruit, groenten, peulvruchten, volle granen zoals havermout.) veel meer constante energie krijgt ipv energie ups en downs wanneer je snelle suikers eet en drinkt (geraffineerde suikers in frisdrank, koek, liga, ontbijtkoek. Het hoofddoel is de ervaring zelf! Ieder mens en elke ervaring is uniek en daarom is in dit project ook niets goed of fout. De rol van de leraar ligt vooral in het coachen op het uitspreken en in contact komen met deze ervaring. Hoe voel je je? Probeer je gevoel eens te beschrijven in woorden of juist in een tekening Het is een pilot en daarom horen we graag tijdens, achteraf alle feedback positief en negatief!

2) Achtergrond project

Kids doen MEE is een initiatief van Stichting Voeding Leeft en wordt gefinancieerd door de overheid (het Innovatie Netwerk) i.s.m. Steunpunt Smaaklessen, Wageningen University. Wat is Stichting Voeding Leeft? “Stichting Voeding Leeft is een onafhankelijk platform dat mensen op nieuwe manieren bewust wil maken van de effecten van voeding op zijn gezondheid.” Wat wil de Stichting Voeding Leeft bereiken? “We hebben de ambitie om op grote schaal mensen bewust te maken van wat voeding met je doet door het inspireren en activeren van zowel consumenten als professionals. Zonder belerend en betuttelend te willen zijn. We geloven dat het belangrijk is om mensen op een positieve manier in beweging te krijgen, ze te motiveren om te ontdekken wat ze in hun mond steken. Dat leidt als vanzelf tot aanpassingen of hulp zoeken.” Wie zijn de mensen achter de Stichting Voeding Leeft? “Wij bestaan uit professionals, die met passie voor voeding de wereld en de wetenschap volgen met een open en nieuwsgierige blik. Van de boer die bij de bron zit tot aan de chirurg die de patiënt op de operatietafel heeft liggen: artsen, diëtisten, wetenschappers, koks, aangevuld met onder meer journalisten en media- en communicatie specialisten.” Voor meer achtergrondinformatie Stichting zie: http://voedingleeft.nl/visie 4) Van dag tot dag Elementen die elke dag terugkomen: • Voor de kleine pauze wordt de film van de dag gekeken. • Aan het einde van elke film zit een Mindfullness oefening. Deze oefening duurt 4 minuten en heeft als doel de leerlingen in contact met hun eigen lichaam te brengen. Een speelse meditatie. • Na het kijken van de film een groepsgesprek a.h.v. uitslagen vragenlijst van de dag ervoor. • Groepje leerlingen maakt smoothie/snack. • Gezamenlijk nuttigen van smoothie/snack. • Einde dag invullen vragenlijst en direct mailen (voor 18.00 uur uiterlijk) aan: [email protected]! Vrijdag 1. Introductie project Vertel aan de leerlingen wat ze deze week gaan doen. - Dat het een experiment is, dat het JOUW eigen experiment is, wat houdt het qua eten in: meer groenten en fruit en meer water drinken. - De dagelijkse snacks die op school gemaakt worden voor de kleine pauze. De leerlingen gaan na het filmpje hun lijsten maken, dus leg nu nog niet vast wat wel/niet te eten. - Waarom jullie school meedoet met het project. - Dat het oordeelvrij is, ales is goed! Ervaring, ervaring ervaring. - Van dag tot dag kun je globaal met ze bespreken wat er gaat gebeuren. Elke dag de video, klassengesprek en aan het eind op vrijdag de afsluiter met lunch! 2. Video In de video kampt hip hopper Diggy Dex (vooral bekend van het nummer: “Fantastig toch” met Eva de Roovere) met een probleem; hij voelt zich slap, niet fit en heeft volgende week een groots optreden. Hij roept Prins, tv kok 24Kitchen, om hulp.

3.

4.

5. 6.

Wat moet hij doen om zich in 1 week fitter te gaan voelen? Ze kijken samen wat qua voeding hem wel en wat niet gaat helpen dit doel te bereiken. Leerling stelt persoonlijk doel Na het zien van het filmpje is het de bedoeling dat de leerlingen zelf een doel stellen over wat ze aan het einde van de week willen behalen. Dit doel zetten ze bovenaan het A4 (zie bijlage) met hierop hun eigen eetexperiment. Je kunt ze op weg helpen door wat suggesties te geven: - fitter voelen - meer energie - beter concentreren - rustiger in mijn hoofd - minder buikpijn - minder suiker eten - mooier haar/huid - minder ziek We zijn zelf ook heel benieuwd met wat voor een doelen de leerlingen komen, gezien het een pilot is hebben we hier nog geen idee van. Klassikaal bespreken van de doelen. Leerling maakt lijst wat wel/niet te eten Om hun doel te behalen maken de leerlingen een lijst met wat ze beter wel en beter niet kunnen eten en drinken. Dit om hun persoonlijke doel te behalen in deze week. Uiteindelijk moeten de leerlingen tot iets komen wat in de basis gelijk is aan bovenstaande voedingsrichtijnen. Laat de leerlingen (of een aantal leerlingen die je selecteert) hun lijst vandaag mailen aan: [email protected] Wegen van de groenten en fruit kisten Begin vragenlijst invullen! En mailen aan [email protected]

Tijdens het weekend houden de leerlingen (in principe) de richtijnen van het Eetexperiment aan. Voor het einde van de dag kun je nog met de leerlingen bespreken dat het halen van hun doel en het lichamelijke effect (wat zal er met je gebeuren, hoe ga je je voelen?) van het experiment het grootste is als ze in het weekend en na school (zoveel mogelijk) blijven eten volgens de lijst. Als het niet helemaal lukt, wel gewoon doorgaan, niet stoppen, er bestaat geen falen, het heeft altijd zin om door te gaan. Maandag • De vaste elementen (als aan het begin van dit hoofdstuk beschreven) worden behandeld. Dinsdag • De vaste elementen (als aan het begin van dit hoofdstuk beschreven) worden behandeld. • Raadsel: in de film wordt er een Venkelknol getoond en gevraagd of de leerlingen weten wat dit is? Behandel dit na het filmpje. • De leerlingen krijgen ook de opdracht zelf een stuk groenten of fruit mee te nemen van huis waarvan ze denken dat hun medeleerlingen het niet kennen. Woensdag • De vaste elementen (als aan het begin van het hoofdstuk hierboven beschreven) worden behandeld. • In de film wordt de leerlingen gevraagd een recept te mailen aan [email protected] • Na de video en na het klassengesprek denken de leerlingen, individueel of klassikaal, na over welk recept zij willen gaan maken en meenemen voor de lunch van vrijdag. Uiteraard met ingredienten die passen binnen Kids doen MEE

Donderdag • De vaste elementen (als aan het begin van het hoofdstuk hierboven beschreven) worden behandeld. • Herinner de leerlingen eraan dat ze morgen een zelfgemaakt gerecht meenemen naar school voor de feestelijke lunch. Vrijdag • De vaste elementen (als aan het begin van het hoofdstuk hierboven beschreven) worden behandeld. • Rap afmaken in groepjes • Wegen van de groenten en fruit kisten • Lunch klaarzetten. • Lunch + rap optredens • Dagelijkse vragenlijst invullen + Eindvragenlijst Maandag • Bespreken van de eindstand van Kids doen MEE a.d.v. eindvragenlijst en gemiddelde van dagelijkse vragenlijsten.