Medische paragraaf GBL Bijeenkomst NIS 5 juni 2014
Esther Pans
[email protected]
Opbouw presentatie Medische Paragraaf • Juridisch kader
• Het medisch traject • De GOMA • De GBL
• Medische Paragraaf: algemeen • Omgang informatie per fase
De februari 2008-beschikkingen van de Hoge Raad De stappen: 1. Onafhankelijke deskundige beslist welke gegevens nodig zijn; 2. Alle medisch informatie die is verstrekt aan deskundige moet in kopie
naar de medisch adviseur van de verzekeraar; 3. Geen beroep op blokkeringsrecht, dan heeft óók de verzekeraar recht op inzage in alle medische informatie; 4. Weigert benadeelde zonder gegrond bevonden gewichtige redenen, dan zal rechter in de hoofdprocedure uit die weigering de gevolgtrekking
kunnen maken die hij geraden acht.
De februari 2008-beschikkingen van de Hoge Raad Indien in de procedure waarin het voorlopige deskundigenbericht wordt overgelegd, blijkt dat voor de beoordeling daarvan of voor een aanvullend
onderzoek dergelijke gegevens nodig zijn, dan zal de rechter in de procedure op de voet van art. 22 Rv de partij die het aangaat een bevel tot het overleggen daarvan kunnen geven. Eventueel kan, waar dat mogelijk is, art.
843a Rv toepassing vinden.
De februari-beschikkingen van de Hoge Raad Brengen deze arresten duidelijkheid over uitwisseling medische gegevens in het voortraject? • Regels zien alleen op voorlopig deskundigenbericht. • Artikel 22 en 843a RV alleen in een bodemprocedure (bijv. als ten onrechte geen gegevens zijn opgevraagd; of buiten gebied deskundige) • Geen inhoudelijke aanknopingspunten voor vraag welke gegevens in welke gevallen noodzakelijk zijn.
Het medisch traject • Beoordeling causaal verband & bepaling omvang van geleden schade vereist medische informatie! • Vergelijking tussen de (toekomstige) situatie met ongeval en hypothetische situatie zonder ongeval inzicht in de medische toestand van de benadeelde van vóór en na ongeval! • Niet inschakelen kan beroepsfout zijn: Hof Leeuwarden 5 september 2007, VR 2008, 60.
Tussenconclusie Nog geen duidelijkheid over uitwisseling van medische gegevens in de buitengerechtelijke fase. Echter: daar is in voortraject wel behoefte aan: Rb. R’dam LJN AU8571.
(Anders (fout!): Rb. Utrecht 27/8/2008, JA 2008, 169)
Belangentegenstelling (hypothese) Verzekeraar: Optimistische inschatting over situatie met ongeval; pessimistische inschatting zonder ongeval (groot belang verzekeraar bij inzicht medische info voor en na het ongeval). Benadeelde: pessimistische inschatting na ongeval; optimistische inschatting zonder ongeval. (belang: hoe minder info hoe minder aanknopingspunten
pessimistische inschatting zonder ongeval). (Let wel: fin. tegenstelling: in feite belang beide partijen om tot een oplossing te komen binnen een redelijke termijn)
Geen aanknopingspunten voor selectie vooraf - Uitgangspunt: alle relevante informatie (vgl. art. 21 Rv.) Wat is dat? Geen werkbaar criterium (probleem: is potentieel alles);
- Wat relevant is, verschilt per stadium; - Bijvoorbeeld: zolang niet duidelijk is of verlies aan zelfwerkzaamheid wordt geclaimd ook pre-existente klachten relevant; indien niet, dan
deze klachten niet relevant.
Beide medisch adviseurs dezelfde informatie? Selectie door medisch adviseur benadeelde is geen optie: wat relevant is,
is resultante van discussie tussen partijen (gestuurd door inhoud dossier, juridische discusssie, et cetera).
Niet wenselijk ene partij van oordeel andere afhankelijk maken: equality of arms.
Belangen benadeelde • Zuiver privacybelang (hoge positie in rangorde, algemeen belang:
medisch beroepsgeheim en vrije toegang gezondheidszorg) • Tactisch belang: hoe minder informatie, hoe minder aanknopingspunten voor verweer (Mededelings-/informatieplicht ook
in preprocessuele fase, art. 6:2 BW, strijd met waarheidsvinding). • Achterhouden gegevens roept argwaan op. Ook gegevens niet in eigen voordeel overleggen (vaststellingsovk. vernietigbaar?).
Belangen benadeelde Wel legitiem voor risico onterechte verweren (casus: 2 jaar voor ongeval somber wegens overlijden vader eenmalig verzoek huisarts, geen therapie). Is de MA altijd wel objectief zoals zijn beroepscode eist? (vgl. Rb. Zutphen 7 november 2007, JA 2008, 13) Vgl. Rb. Zwolle 25/11/2009, LJN BL3705: afwegen grondrechten: a. eerlijk proces, b. bescherming persoonlijke levenssfeer. Niet in abstracto, maar per geval.
Belangen benadeelde • Vrije toegang tot medische zorg; remmen gebruikmaken gezondheidszorg?
• Vóór ongeval niet zo waarschijnlijk dat benadeelde niet naar arts gaat vanwege een mogelijk ongeval in de toekomst • Ná ongeval wel maar gezien belang benadeelde (pessimistische
inschatting na ongeval) kans niet zo groot. Soms wel.
Belangenafweging • Zowel in als buiten rechte (zie bijv. art. 22 Rv.: gewichtige reden om informatie niet te verschaffen). • Taak deelgeschillenrechter.
• Daarbij eisen proportionaliteit (inbreuk privacy in verhouding doel) en subsidiariteit (reëel alternatief?). Relevant is o.a. looptijd, omvang gevorderde schade, a-typisch verloop klachten, bekendheid eerdere ongevallen en letsel, tijdsomvang, vorm (inzage, kopie, vragenlijst)?
GOMA (2010) Gedragscode Openheid Medische Aansprakelijkheid
Aanleiding GOMA Gebrek aan openheid over medische incidenten en fouten;
Rapport Stichting De Ombudsman “Over leven in de medische letselschadepraktijk” (2008); Signalering van behoeften van patiënten;
Onderzoek VU Amsterdam “Slachtoffers en aansprakelijkheid” Televisieprogramma’s zoals Medische Missers, Radar, etc.
Doel GOMA Open en transparante communicatie
Inzicht geven in het traject voor alle betrokkenen Bewaking van de voorgang van het proces Beperking kosten en belasting voor alle partijen
Inhoud en opzet GOMA Deel A: adequate reactie op incidenten Deel B: adequate afhandeling van vorderingen tot schadevergoeding
Inhoud: 19 aanbevelingen, over de onderwerpen: - Informeren van de patiënt - Verzamelen en uitwisselen van medische informatie
- Informeren patiënt over mogelijke procedures - Opstelling aansprakelijkstelling - Standpuntbepaling aansprakelijkheidsverzekeraar
Omgang medische informatie Aanbevelingen 2, 5, 6, 7 en 14;
Dossierplicht (art. 7:454 BW); Exhibitieplicht (art. 843a Rv); Onderzoek toedracht en nemen van preventiemaatregelen;
Verzamelen gegevens toedracht en verklaringen over incident; Zorgaanbieder stelt gegevens beschikbaar aan patiënt.
Status GOMA Geen wet, wel norm; Opgesteld door alle betrokken partijen → breed draagvlak;
Geldt als invulling van de open zorgvuldigheidsnorm ‘de in Nederland geldende rechtsovertuiging’; Weerslag van reeds geldende wetgeving en normen;
Aansluiting gezicht bij reeds geldende wetgeving en normen; Doel GOMA: vanaf 2011 ‘integrale behandeling’ naar GOMA.
Aandachtspunten GOMA Implementatie op de werkvloer;
Krappe termijnen voor aansprakelijkheidsverzekeraars; Wat valt buiten GOMA? * Moeilijke vragen van aansprakelijkheid en causaliteit
* Discussies buitengerechtelijke kosten.
De GBL 2006 In 2006 opgesteld door De Letselschade Raad (voorheen: Nationaal Platform
Personenschade): Gedragscode Behandeling Letselschade. Deze gedragscode bevat zogeheten “goede praktijken” (best practices) en aanbevelingen met betrekking tot de afwikkeling van letselschadezaken. Inmiddels is GBL de standaard geworden.
Uitgangspunten van de GBL De benadeelde centraal stellen;
Respectvol met elkaar omgaan; De schadebehandeling inzichtelijk houden; Overleggen en onderhandelen in harmonie;
Een goed tempo in de schadebehandeling houden; Problemen oplossen in gezamenlijk overleg.
Medische Paragraaf GBL 2012 Achtergrond: in opdracht van De Letselschade Raad is onderzoek verricht
door de Projectgroep Medische Deskundigen in de Rechtspleging (Vrije Universiteit Amsterdam) naar mogelijkheden om het medisch beoordelingstraject in letselschadezaken te verbeteren. Dit onderzoek heeft geresulteerd in een ‘Medische Paragraaf’ bij de GBL waarin aanbevelingen zijn opgenomen omtrent het medisch traject.
Medische paragraaf GBL 2012 1. Algemene uitgangspunten; 2. Het vragen van medisch advies; 3. Het verzamelen van en de omgang met medische informatie; 4. Het medisch advies; 5. De medische expertise. (www.rechten.vu.nl>onderzoek>onderzoeksinstituten en-
centra>projectgroep medische deskundigen>projecten>het medisch het medisch beoordelingsproject bij letselschade) (vgl. Stappenplan Medisch Traject PIV 29/10/2013)
Algemene uitgangspunten In het medisch beoordelingstraject: 1. Voorop stellen van het begrip ‘ proportionaliteit’ (minimale inbreuk); 2. Nastreven van transparantie en controleerbaarheid; 3. Centrale verantwoordeliijkheid medisch adviseur voor verzamelen vanen de omvang van medische informatie.
Algemene uitgangspunten 4. Objectiviteit en onafhankelijkheid medisch adviseur; 5. Interactie opdrachtgever en medisch adviseur (ieder moment); 6. Advies inschakelen belangenbehartiger, ook bij aanvullende info voor ongeval of geruime tijd na ongeval, nadelige conclusies a.d.h. daarvan. 7. Zonder medisch beoordelingstraject geen finale kwijting, anders voorbehoud voor nadelige gevolgen die zich in de toekomst kunnen voordoen.
Vragen van medisch advies 1. Gekwalificeerde medisch adviseur (BIG, beroepscode en toegespitste scholing). 2. Aanlevering feitelijke achtergrondinformatie (o.a. toedracht ongeval, medische, arbeids- en sociale aspecten, aard en omvang belangrijkste schadeposten, eventuele geschilpunten) en concrete vraagstelling.
Vragen medisch advies 3. Model-adviesaanvraag en vraagstelling. Gericht en concreet: a. info bij elke zaak (info specifiek ongeval) b. info bij een aanzienlijk aantal zaken, soms (orange) c. info van belang bij een beperkt aantal zaken (rood) (zie werkdocument 2) Van belang A. looptijd <2 jr. B. aanwijzingen voorgeschiedenis 4. Overleg opdrachtgever en medisch adviseur en groeimodel.
Omgang medische informatie (I/II) Verwerken pers.gegevens behoudens uitzonderingen verboden (art. 16 WBP), uitzondering = uitdrukkelijke toestemming (dus niet stilzwijgend/impliciet!). 1. Geïnformeerde toestemming benadeelde voor verzamelen en omgang, wie, wat, waaarom? 2. Medische informatie opvragen kan alleen met toestemming a. door belangenbehartiger, verlengde benadeelde, zie par. 3.2. KNMG richtlijn omgaan met medische gegevens (wel alg. machtiging); b. Met gerichte medische machtiging door medisch adviseur verzekeraar, zie art. 6.1.4. Gedragscode Verwerking Persoonsgegevens.
Omgang medische informatie (II/II) 3. Niet meer medische informatie vergaren dan in het concrete geval noodzakelijk is; 4. Verzamelen van medische informatie uitsluitend door medisch adviseurs. 5. Motivering vereist als er meer medische informatie nodig lijkt te zijn dan informatie die specifiek ziet op het ongeval.
Proportionaliteit bij opvragen meer medische info 1. Uitgangspunt: gerichte vragen medische informatie, informatie over schadeveroorzakende gebeurtenis zelf.
2. Soms aanvullende vragen over voor ongeval of geruime tijd erna (huisartsenjournaal). Dan zorgvuldige motivering: - Looptijd van de schade + omvang vordering;
- Aard en complexiteit letsel; - Klachten en klachtenverloop + relevante medische voorgeschiedenis; - Opstelling benadeelde.
Opvragen medische info: 1. Gerichte feitelijke vragen, tenzij hier niet mee kan worden volstaan (motiveren; zie ook par. 3.2. KNMG richtlijn);
2. Gericht verzoek medische voorgeschiedenis bijv. bij specifieke klachten, eerder ongeval, arbeidsongeschiktheid. 3. Ook als geen gerichte vragen, beperking tot < 2 jr. voor ongeval, als daar
wat uit blijkt weer gerichte vragen naar eerdere periode. NB Arts mag slechts feitelijk antwoord geven over toestand en behandeling NIET waardeoordeel gezondheid, causaal verband, prognose (3.2. KNMG)
Gelijke toegang relevante medische informatie 1. Uitgangspunt: alle relevante medische informatie ter beoordeling van
beide medisch adviseurs; 2. Ten minste moeten medisch adviseurs melding maken van alle door hen opgevraagde en geraadpleegde informatie en de medische informatie over
en weer ter beschikking stellen.
Proportioneel omgaan met medische info Maak onderscheid tussen: 1. Medisch advies;
2. Onderliggende originele medische stukken. Medisch advies voor onder andere schaderegelaar, mits 1) adequate wijze van
geheimhouding en 2) de inhoud van belang is voor diens werk. Vanwege juridisch/medische beoordeling soms nodig onderliggende stukken te verstrekken/bespreken (let op: extra machtiging voor verder verstrekken).
Voorwaarden verstrekken originele info 1. Verstrekking altijd onder verantwoordelijkheid medisch adviseur; 2. Voldoende duidelijk toelichting voor niet medici.
3. Geheimhoudingplicht (art. 21 lid 2 WBP en 6.1.9. Gedragscode verwerking Persoonsgegevens) 4. Alleen noodzakelijk geachte medische info (toets o.a. Complexiteit zaak,
antwoord op gerichte vragen of alg. Dossier, privacygevoeldigheid) NB CTG 15 mei 2007, 2006.101 en vd Broek, TvP 2007, p.88-93, slechts verwijtbaar irrelevante en niet becommentarieerde stukken bijvoegen?
Medisch advies (o.a. CTCG 2007/367+368) 1. Zo groot mogelijke objectiviteit en onafhankelijkheid, toetsbaar opstellen 2. Niet vooringenomen, respectvol en betamelijk 3. Zakelijk, leesbaar en begrijpelijk, onderscheid feiten, beweringen en persoonlijke opvattingen; 4. Slechts informatie opvragen en gebruiken die potentieel relevant is; 5. Totstandkoming advies: transparant en controleerbaar; 6. Vakkundig en deskundig; 7. Na totstandkoming overlegmogelijkheid bieden over evt. onduidelijkheden; 8. Medisch adviseurs mogen over medische verschillen overleggen.
Discussie
