Mededelingenblad Heemkundekring Son en Breugel

Mededelingenblad Heemkundekring Son en Breugel Jaargang 38 ---------------januari 2012

benoeming zal aanvaarden. Voor elk te kiezen bestuurslid mag een lid slechts twee voordrachten ondertekenen.

!!!! OPGELET S.V.P. ALGEMENE LEDENVERGADERING!!!!! DEZE KEER NIET IN ‘DE ZWAAN’ MAAR IN HET PAROCHIEHUIS ‘DEN BAUW’ ST.- GENOVEVASTRAAT 29, TE BREUGEL

10. 11.

Rondvraag Sluiting. Frans Wilbrink, secretaris

PAUZE

UITNODIGING VOOR DE ALGEMENE LEDENVERGADERING OP WOENSDAG 15 FEBRUARI 2012 IN ‘DEN BAUW’ TE BREUGEL AANVANG 20.00 UUR PRECIES

Van ca 20.45 uur tot 21.15 uur is het pauze In de pauze wordt het traditioneel door de kring aangeboden worstenbroodje met ‘blauw handje’ (brandewijntje met suiker) geserveerd.

Op woensdag 15 februari a.s. zal de heemkundekring weer haar algemene ledenvergadering houden. Het huishoudelijk gedeelte, alleen voor leden, duurt meestal niet veel langer dan 45 minuten. Na de pauze geeft de heer Piet Groenendijk een lezing over het Vollebregtorgel van de St. Genovevakerk. Hierna volgt een bezichtiging van het orgel.

Nu zijn ook introducés van harte welkom.

HUISHOUDELIJK GEDEELTE (20.00-20.45 uur, alleen voor leden)

NA DE PAUZE

Agenda 1. Opening 2. Goedkeuring verslag van de jaarvergadering van 8 februari 2011 (zie ons Mededelingenblad van maart 2011) 3. Mededelingen 4. Jaarverslag over 2011 (zie dit Mededelingenblad) 5. Financieel verslag over 2011 (wordt op de vergadering uitgereikt) 6. Verslag van de kascommissie over 2011 7. Benoeming van de kascommissie voor 2012 8. Begrotingen (staan op het financieel verslag over 2011) a. Begroting 2012 b. Begroting 2013 9. Bestuursverkiezing

Na het huishoudelijke gedeelte hebben we de organist Piet Groenendijk bereid gevonden ons wat te vertellen over het Vollebregt orgel van de St.- Genovevakerk. Het orgel van de St.-Genovevakerk te Breugel werd opgeleverd in maart 1854 en gebouwd door orgelbouwer Johannes Vollebregt en Zn. Deze orgels worden gerekend tot de beste die in Nederland gemaakt zijn. Ook het Breugelse orgel heeft een zeer goede naam bij organisten en muziekkenners. Dit mede vanwege de goede akoestiek die de St.-Genovevakerk bezit. Aansluitend aan de lezing kunnen we dat zelf constateren want we gaan het orgel bezichtigen en horen. Omdat we in ‘Den Bauw’ zitten hoeven we de straat maar over te steken, heel gemakkelijk.

Dit jaar is aan de beurt om af te treden Joop DijsselbloemVisser. Joop stelt zich weer herkiesbaar. Volgens de statuten (artikel 16) en het Huishoudelijk Reglement (art. 4.2) kunnen ook leden een bestuurskandidaat voordragen. Dit moet als volgt gebeuren:

Datum: Woensdag15 februari Plaats: Parochiehuis ‘Den Bauw’ Sint-Genovevastraat 29, Aanvang: 20.00 uur precies De entree is gratis en introducés zijn na de pauze welkom.

Kandidaatstelling door de leden kan geschieden tot een week vóór de algemene vergadering waarin de verkiezing zal plaats vinden, onder overlegging aan het bestuur van een schriftelijke voordracht met vijf handtekeningen van leden en een bereidverklaring van de kandidaat,dat deze een eventuele



1

JAARVERSLAG OVER 2011

in Hilvarenbeek. Dora verzorgde de organisatie van de hiervoor gemelde drie excursies.

Inleiding In dit verslag worden de activiteiten beschreven die door het bestuur, werkgroepen en individuele leden in de loop van het verslagjaar ontplooid zijn.

WERKGROEPEN EN PROJECTEN De werkgroepen komen bij elkaar op maandag overdag, op maandagavond, donderdagmiddag en donderdagavond. Te samen omvatten ze zestien leden, van wie er enkele in meer groepen actief zijn. ‘s Maandags overdag werken zes personen aan projecten van de kring, ‘s avonds komen daarvoor vier mensen bijeen, op donderdagmiddag vier personen en op donderdagavond vijf.

Algemene ledenvergadering Op 8 februari 2011 vond de algemene ledenvergadering plaats, die werd bezocht door circa 31 personen. Het jaarverslag en het financieel verslag van de penningmeester, beide 2010 betreffende, werden goedgekeurd. De begrotingen voor 2011 en 2012 werden aangenomen. De kascommissie, bestaande uit Dook Theunisse en Mary Waterschoot, heeft de kas in orde bevonden. In de kascommissie voor 2011 werden benoemd Mary Waterschoot en Henk van Buul. Carel werd herbenoemd als penningmeester. Sjef den Uijl werd benoemd tot voorzitter als opvolger van Boudewijn Verhaar.

‘s Maandags overdag, tussen 9.00 en 16.00 uur is onze kamer in het oude raadhuis open voor bezoekers. Bezoek op maandag- of donderdagavond is mogelijk na afspraak. Er zijn dan altijd enkele leden aanwezig om bezoekers te woord te staan en behulpzaam te zijn bij hun (familie)onderzoek. Daarnaast zijn de werkgroepleden bezig met ‘eigen taken’. In het jaar 2011 hebben de mensen van de werkgroepen en de bezoekers, tezamen 57 personen, in totaal 887 bezoeken gebracht.

Lezingen In het afgelopen jaar hebben de volgende vier personen een voordracht verzorgd voor onze vereniging: Datum

Lezing

30 mrt.

Homerus, zijn leven, zijn werken Marcel van der en zijn rol in de Griekse Weerden geschiedenis

Seeckere hoycamp genoemt 20 sept. het Kilsdoncxken en andere watermolens in de Dommel

Kadastrale Atlas Maandag overdag: Anja Korff-Lanters Maandagavond: Mary Waterschoot Afgelopen jaar is nauwelijks aan het verder tekenen van de kadasterkaarten gewerkt. Wel zijn nu bijna alle bewoners van het dorp die geboren zijn tussen 1700, het begin van de doop- trouw- en begraafboeken, en 1900 ingevoerd in dit programma. Ook het bevolkingsregister van rond 1850, waarin de families, zoals ze in een huis wonen bij elkaar staan, is voor een groot deel ingevoerd. Als we dat kompleet hebben kunnen we met een grotere zekerheid de gronden en woningen koppelen aan bepaalde personen en zo verder terug puzzelen in de geschiedenis van het dorp.

Spreker

Ruud van Nooijen

26 okt.

Wereldoorlog I en de dodendraad

Herman Janssen en Frans v. Gils

08 dec.

Erfgoed in breedbeeld en de drie Dobbelstenen

Rien de Visser

Genealogie Maandag overdag: Jos Sanders en Marjo van Gils Het genealogieprogramma Hazadata wordt al vele jaren aangevuld met gegevens van de bidprentjes, overlijdensbrieven en –advertenties, geboortekaartjes en -advertenties, huwelijksaankondigingen enz. die door de werkgroep worden verwerkt. Tevens wordt het programma aangevuld met gegevens uit de akten van het rechterlijk en notarieel archief, die gedurende vele jaren in samenvattingen zijn bewerkt. Zo nodig worden ook akten uit omliggende plaatsen geraadpleegd.

Van elke lezing heeft een verslag in het mededelingenblad gestaan. De lezingen werden zeer goed bezocht met een boven gemiddeld aantal bezoekers. Dora verzorgde de organisatie van de lezingen. Op 8 februari 2011, na de ledenvergadering, werd een fotoquiz gehouden. De organisatie en presentatie werd verzorgd door Jan Overzee, Carel en Dora. De winnaar was Joop met 18 vragen goed. Excursies De winterexcursie 2011 werd al op 14 november 2010 gehouden en ging naar het Walkampsdijkje op de grens tussen Best en Son. De zomerexcursie op zondag 28 augustus leidde de deelnemers naar de Belgische stad Mechelen. Na koffie met gebak in ‘de 3 Paardekens’ werd met gidsen de ‘drie Bourgondische generaties’ route gewandeld. Na de lunch aan de Wollenmarkt werd een rondvaart gemaakt op de Binnendijle waarbij we uitleg kregen van de meevarende gids. 46 Personen genoten met ons van deze mooie excursie. De bestuursexcursie op zaterdag 5 november ging dit jaar naar Hilvarenbeek, waar we eerst een bezoek brachten aan antiek- en brocantezaak Vieille France in Biest-Houtakker en vanaf 15.30 uur te gast waren bij Museumbrouwerij De Roos

Documentatie Maandag overdag: Ans Habraken Maakt een ingang op personen in het plaatselijk weekblad De Brug vanaf 1982. Dit is gevorderd tot en met 1987. Donderdagavond: Walter van der Meeren en op zelfgekozen momenten Harrie Bekx Het bijhouden, ordenen en registreren van de documentatie is een doorlopende taak, waaraan wekelijks wordt gewerkt. De documentatie wordt steeds uitgebreid met onder meer (kopieën van) notariële akten en andere documenten, krantenknipsels, artikelen, resultaten van onderzoek. Veel van deze aanvullingen zijn verkregen door schenkingen. Documenten komen eveneens ter beschikking om gescand te 2

Hoofdgeldlijsten Maandagavond: Henk de Boer Op de hoofdgeldlijsten van Son en Breugel worden alfabetische namenindexen gemaakt; die van Breugel is gereed. Hoofdgeld was een belasting die in de 18e eeuw geheven werd op personen.

worden. Dit doet Harrie Bekx thuis. Fotografie Henk van Buul en Piet Vriens In 2011 zijn door Henk van Buul weer diverse foto’s genomen van gebeurtenissen in Son en Breugel. Ook op Piet Vriens werd regelmatig een beroep gedaan. Alle foto’s worden aan de Fotobank toegevoegd.

Bidprentjes, geboorte-, huwelijks- en overlijdensadvertenties Donderdagavond: Dora Cooijmans-Engels Op deze verzameling wordt een computeringang gemaakt. Dit maakt het ondermeer mogelijk te zoeken op naam van de overledene, naam van de echtgeno(o)t(e) van de overledene, naam van de boreling en namen van zijn/haar ouders. De collecties worden voortdurend aangevuld, vooral door schenkingen. Ook ruiling met andere heemkundekringen draagt een steentje bij aan de groei van de verzameling. Alle gegevens worden ook ingevoerd in het genealogieprogramma Hazadata. Het totaal van de collectie omvat per 31 december 6.840 enveloppen, waarin voornoemde prentjes, advertenties of aankondigingen worden bewaard.

Donderdagmiddag: Henk van Buul, Gerard van de Heuvel en Frans Wilbrink Ad hoc: Piet Vriens Nieuwe fotoaanwinsten en negatieven worden gedigitaliseerd. Foto’s, dia’s en negatieven worden met hun beschrijving aan de fotobank toegevoegd. Tegelijkertijd worden de bestanden opgeschoond.

Op Film- en Fotobank per 31-12-2010 Op Film- en Fotobank per 31-12-2011 Toename

Foto’s

Dia’s

Negatieven

4.681

2.114

817

5.631

2.396

878

950

282

61

Werkgroep Tentoonstellingen Henk van Buul, Dick van Hattum en Gerard van de Heuvel Dit jaar werden geen tentoonstellingen georganiseerd. Monumenten Carel Verdonschot en Dora Cooijmans vormden in 2011, evenals in 2010, de contactgroep monumenten. Zij zijn in 2011 verder gegaan met gesprekken met de gemeente inzake de beleidsnotitie “Monumenten in beeld, gemeente Son en Breugel”. Na vele bijeenkomsten kon uiteindelijk op 1 september 2011 de gemeenteraad van Son en Breugel haar goedkeuring geven aan een monumentenverordening en het te volgen monumentenbeleid i.c. het instellen van een gemeentelijke monumentencommissie. Voor de gemeente Son en Breugel en de Heemkundekring een historische datum. Ruim 25 jaar geleden werd een eerste aanzet hiertoe gegeven. Na vele teleurstellingen is de Heemkundekring er sinds 2005 continu mee bezig geweest en heeft zij niet meer losgelaten op momenten dat de gemeente weer niet thuis gaf. Deze “strijd” is nu voorbij. In 2012 zal er begonnen worden met het opstellen van een gemeentelijke monumentenlijst.

De grote toename van het aantal foto’s is vooral te danken aan Els Sterken, Jan van den Hurk en Gerrit van Eck. Wij mochten diverse interessante foto’s uit hun respectievelijke verzamelingen digitaliseren. Het digitaliseren en beschrijven van de dia’s is bijna voltooid. Bij de negatieven zitten we op ca. 22% van het totaal. De website van de Fotobank: http://sonenbreugel.filmenfotobank-nb.nl/ werd dit jaar 2.377 keer bezocht, een verdubbeling ten opzichte van 2010. Er zijn inmiddels bijna 1.000 foto’s zuurvrij en weekmakervrij gearchiveerd. Hiervoor zijn diverse specifieke materialen aangeschaft. Donderdagavond: Mien Guitjens-Lavrijssen Beheert de fotocollectie, verzamelt de foto’s en voegt bij elke foto alle informatie die te achterhalen is. De fotocollectie wordt aangevuld door schenkingen en door het scannen van foto’s die daarvoor even beschikbaar worden gesteld.

De Heemkundekring wordt nu ook als serieuze gesprekspartner van de gemeente gezien aangezien er tevens een convenant is gesloten tussen de gemeente Son en Breugel en de Heemkundekring Son en Breugel. Deze gebeurtenis werd op 23 december 2011 in een enigszins feestelijke bijeenkomst in onze heemkamer met wederzijdse handtekeningen bekrachtigd.

Maandagavond en donderdagavond: Jan Overzee Voorziet de gedigitaliseerde dia’s van de bijbehorende informatie. Verpondingsboek Maandagavond en donderdagavond: Jan Overzee Begonnen is met een namenindex op een 18e-eeuws verpondingsboek (registratie onroerend goed).

Een andere activiteit was het actualiseren van de Cultuur Historische Waardenkaart. Een oorspronkelijk reeds in 2009 gegeven opdracht van de Provincie Noord-Brabant aan de diverse gemeenten. Door allerlei oorzaken werd pas medio 2011 bekend wat de uitwerking van een dergelijke kaart zou kunnen hebben. Uiteindelijk heeft de gemeente onze medewerking hiervoor gevraagd en hebben Carel en Dora deze opdracht op zich genomen in het belang van de cultuurhistorische waarden in onze gemeente. Een groot struikelblok was het feit de opdracht al op 1 november klaar zou moeten zijn. Net als onze gemeente

Adressenbestand Maandag overdag: Marlies Verbeek Het invoeren van het adressenbestand is voltooid. Marlies maakt nu een index op de namen van de bestuurders van Son en Breugel vanaf 1555. 3

kwamen meerdere gemeenten, lees heemkundekringen, in de problemen vanwege de zeer korte tijd. Mede vanwege diverse protesten werd de inlevertermijn voor het project verlengd naar 15 december. Uiteindelijk is het gelukt om een gedegen stuk af te leveren. Een uitgebreide documentatie van historische bouwkunst, historische geografie en historisch groen kon worden toegestuurd aan de heer J. Hendrikx van Adviesbureau ‘Het Groene Wou’. Dit bureau coördineerde een en ander voor een twaalftal gemeenten. De gemeente Son en Breugel was namelijk destijds overeengekomen dat dit bureau de opdracht zou uitvoeren maar medio 2011 bleek dat er nog niets aan was gedaan. De Heemkundekring, i.c. Carel en Dora, zijn op 13 oktober aan de slag gegaan en hebben uiteindelijk alle werk hiervoor moeten verrichten. De documentatie van het historisch groen is in samenwerking met het IVN tot stand gekomen. De aangeleverde gegevens, de cultuurhistorische waarden, worden uiteindelijk door een gespecialiseerd bureau op een waardenkaart vermeld.

van Dick van Hattum. Het internetadres is: http://www.hkksonenbreugel.nl Aanschaf computerhardware In 2011 is een muis aangeschaft om onze laptop computer wat gemakkelijker te kunnen besturen. Mededelingenblad Het mededelingenblad is dit jaar zeven keer verschenen en telde in totaal ca. 44 pagina’s. Zoals gebruikelijk werden niet alleen mededelingen met betrekking tot onze eigen kring opgenomen maar werd ook informatie gegeven over andere bijeenkomsten, cursussen en publicaties op het gebied van heemkunde, volkskunde en geschiedenis. De redactie werd gevoerd door Jan de Vries. Tijdschrift Heem Son en Breugel Ons periodiek is in het afgelopen jaar vier keer verschenen. De bijdragen van de hand van acht auteurs vulden 120 bladzijden. Nummer vier was een themanummer, gewijd aan het 100-jarig bestaan van harmonie Pro Honore et Virtute. HEEM Son en Breugel wordt sinds nummer drie bij een andere drukker geproduceerd, n.l. Artemis Printing te Eindhoven. Op de binnenzijde van de omslag is plaats ingeruimd voor een vermelding van begunstigers van de Heemkundekring Son en Breugel. De redactie werd gevoerd door Henk Hutten en Joop. De opmaak was in handen van Dick.

Archeologie Begin 2011 is de heemkundekring nog betrokken geweest bij de bouw van IKEA en Nieuwstraat 33. Bij dit laatste pand werd na een verzoek van Geit een bouwstop opgelegd omdat de aannemer te diep had gegraven. Bij de politie is door de heemkundekring aangifte gedaan van vernieling. Mede door het vertrek van portefeuillehouder archeologie Boudewijn Verhaar zijn de activiteiten op dit terrein stil komen liggen. De heemkundekring is naarstig op zoek naar een opvolger voor Boudewijn.

Bezorging De bezorging van Heem Son en Breugel en het Mededelingenblad is ook het afgelopen jaar probleemloos verlopen, dankzij de medewerking van onze vrijwilligers. Onze vaste bezorgers in 2011 waren: Joop, Geit, A. Hensen, J. de Jong, , L. Sanders, Sjef, M. Verbruggen, P. Vos, J. de Vries, B. Verhaar en H. Wieberdink. Nieuw in deze groep is B. Verhaar die de bezorging aan onze sponsoren op zich heeft genomen. In geval van verhindering van een van onze vaste bezorgers konden we een beroep doen op E. Sterken als invalster. De coördinatie van de bezorging van onze publicaties was in handen van Ineke Wilbrink-Schoppert. Allen hartelijk dank voor de betoonde inzet. Onze publicaties waren te koop bij Cooijmans Optiek, Dommelstraat 11 te Son.

Bibliotheek De bibliotheek is dit jaar verrijkt met acht historisch en/ of genealogisch interessante boeken, waarvan zes door schenking, een bij abonnement en een door koop. De tijdschriftencollectie is voornamelijk vermeerderd door abonnementen, en ruilabonnementen met tijdschriften van heemkundekringen uit de regio. De boeken en tijdschriften worden niet uitgeleend, maar zijn ter inzage op maandag in de heemkamer in het oude raadhuis. Schenkingen Naast de incidentele schenkers is er een steeds groeiende vaste groep mensen die ons archief aanvullen; Wim van Heeswijk brengt iedere week aanvullingen voor de documentatie mee. De schenkingen omvatten documenten: zowel originele akten, als kopieën, op cd, dvd of stick met allerlei achtergrondinformatie, zoals foto’s, bidprentjes, overlijdens-, geboorte- en huwelijksaankondigingen, regionaal-historische boeken, oude krantenknipsels, oude geschriften, geschreven eigen herinneringen, oude notariële aktes.

Externe contacten Vele malen is persoonlijk, schriftelijk, telefonisch of via e-mail informatie verschaft of uitgewisseld met personen, verenigingen, instellingen en met de gemeente. Er is diverse keren medewerking verleend aan correspondenten van dagblad en weekbladen.

Knipselverzameling De verzameling werd aangevuld met krantenartikelen over Son en Breugel uit het Eindhovens Dagblad en Groot Eindhoven. De weekbladen Forum en De Brug worden bewaard, laatstgenoemde door Hiltje van Hattum.

Overige activiteiten ● Om de mooie kleurenomslag van het Heemboekje te kunnen realiseren hebben we een 18-tal begunstigers kunnen vinden die ons financieel willen ondersteunen. ● Op 16 maart organiseerde onze HKK de Regio 10-vergadering in Son en Breugel. De najaarsvergadering werd op 2 november gehouden in Asten en werd bijgewoond door Dora en Carel. ● Op 17 november is Carel aanwezig geweest bij de Raad van Aangeslotenen in Oirschot.

Website In 2011 is de website van onze kring 2.030 maal bezocht. De vormgeving en het onderhoud van de website was in handen 4

CONVENANT GEMEENTE EN HEEMKUNDEKRING SON EN BREUGEL

● Op 18 april namen Frans en Dora deel aan de themadag in het Regionaal Historisch Centrum in Eindhoven. Het onderwerp was ‘Publiceren’ ● Door Joop en Dora is een rondwandeling uitgewerkt, die door Dick in een boekje is vastgelegd. Er is enkele malen proef gelopen en er zijn een 6-tal gidsen opgeleid. Op 24 juni hebben we met enkele gidsen een eerste wandeling gelopen met groep 8 van de Bloktempel. Op 15 september hebben aan alle scholen een boekje van de Rondwandeling aangeboden met het verzoek hier in het komend jaar gebruik van te maken. De schoordirecteuren hebben toegezegd dat zij een ‘passende’ wandeling in de schoolprogramma’s zullen opnemen. ● Fietstocht op Hemelvaartsdag 2 juni door Carel georganiseerd richting Eckartdal en Nuenen. Aantal deelnemers: 22. ● Fietstocht op 9 augustus met enkele bestuursleden langs de zuidgrenzen van Son en Breugel georganiseerd door Wim van Heeswijk. ● Op de jaarmarkt (4 september) had de heemkundekring een informatiekraam. Het raadhuisje was opengesteld om informatie te kunnen geven over het thema ‘oud en nieuw’. Er was veel belangstelling voor en de actie leverde 4 nieuwe leden op. ● Op 11 september deden we mee aan de landelijke open Monumentendag. Er werden rondwandelingen met gidsen verzorgd om 11.00, 12.00 en 13.00 uur, er waren 35 belangstellenden. Het thema was dit jaar: ‘Nieuw gebruik - Oud gebouw’. Den Bauw, de Breugelse kerk met orgel, de Sonse kerktoren en hotel La Sonnerie werden bezocht tijdens deze rondleiding. ● Op 25 oktober is er een eerste overleg geweest met bestuursleden van het IVN over samenwerking inzake actualisering van wandel- en fietsroutes. ● Op 2 november hebben we met vier personen, in opdracht van de gemeente, een bezoek gebracht aan de boerderij van Albert Vink op Olen 13 om deze te documenteren en te fotograferen. ● Op 14 december namen Sjef en Dora deel aan de expertmeeting Dommelvisie georganiseerd door de gemeente Son en Breugel

Reeds eerder hebben wij u gemeld dat er een gemeentelijke monumenten-commissie zou worden ingesteld.. Hieruit voortvloeiend is er nu een convenant gesloten tussen de gemeente Son en Breugel en de Heemkundekring Son en Breugel.

De bekrachtiging van dit convenant met wederzijdse handtekeningen vond plaats op vrijdag 23 december 2011 in een enigszins feestelijke bijeenkomst in onze heemkamer. In dit convenant is vastgelegd dat beide partijen hun verantwoordelijkheid nemen in het bewaren, beschermen en zichtbaar maken van het cultureel erfgoed. De commissie is inmiddels actief en zal in de toekomst uit 5 leden bestaan. Twee leden zijn reeds bekend t.w. Gerard de Laat uit Nuenen als voorzitter en Carel Verdonschot als vertegenwoordiger van de Heemkundekring. Voor de overige 3 commissieleden loopt inmiddels een sollicitatie procedure. Bij deze bijeenkomst waren aanwezig: wethouder Robert Visser, beleidsambtenaar Sandra Groeneveld, communicatieambtenaar Joost Claassen, voorzitter van de gemeentelijke monumenten commissie Gerard de Laat, het bestuur van de Heemkundekring en de pers bij monde van de heer Michel Theeuwen.

Ledenbestand Stand per 1-1-2011: 196 leden. In 2011hebben zich 13 nieuwe leden aangemeld. In 2011 is één lid afgemeld. Stand per 1-1-2012: 208 leden. De ledenadministratie was in handen van Jan de Vries.

Carel Verdonschot, Sjef den Uijl, Robert Visser.

Bestuurssamenstelling gedurende het verslagjaar In 2011 bestond het bestuur uit Sjef den Uijl (voorzitter), Frans Wilbrink (secretaris), Carel Verdonschot (penningmeester), Joop Dijsselbloem-Visser, Dora Cooijmans-Engels, Dick van Hattum en Jan de Vries. Het bestuur kwam in het verslagjaar negen maal bijeen.

Vacature Oproep: In verband met het actief worden van de gemeentelijke monumenten-commissie zoeken wij voor de werkgroep monumenten nog enkele commissieleden. Leden die interesse hebben in monumenten en hierin actief willen zijn kunnen zich aanmelden bij Carel Verdonschot. Email: [email protected] of telefoon 475680.

Namens het bestuur, F. Wilbrink (secretaris)



 5

VERSLAG VAN DE LEZING VAN DONDERDAG 8 DECEMBER 2011 DOOR DE HR. RIEN DE VISSER OVER: OVER SONSE PASTOOR EN DRIE DOBBELSTENEN “Monumenten zijn dodelijk voor het erfgoed” zo ongeveer luidde de kreet die stond te lezen op het projectiescherm toen we de zaal binnenkwamen. Dat klinkt vreemd, tegenstrijdig zou je denken. De heer Rien de Visser, een begeesterd man als het erfgoed betreft, vertelde deze avond wat hij ermee bedoelde: De waarde van ons erfgoed is groot; we moeten daar zeer zorgvuldig mee omgaan, maar we moeten het ook en vooral in de breedte zien. Alleen kijken naar de ‘stenen’ monumenten is te bekrompen, te eng. Veel belangrijker is de mens die dat monument gebruikt heeft en dat mag je er aan zien, vindt hij. Dan gaat een monument leven, dan kun je er de geschiedenis aan aflezen. Ook de omgeving, het landschap, de bomen en de overige begroeiing spelen een grote rol. Ons erfgoed moeten we beschermen, goed onderhouden, maar wel gebruiken. We kregen een veelheid van argumenten en richtlijnen van waarom en hoe het erfgoed te beschermen. Hij was goed op de hoogte van wat er in Son en Breugel op dit gebied speelde en ging daar ook op in.

worden vergeleken met de huidige situatie. Er is zelfs kleding , meubilair etc. uit Vincents tijd tentoongesteld. Er zijn uiteraard geen originele werken of voorwerpen, die zouden onbetaalbaar zijn. Misschien is het kruisbeeld van de aardappeleters dat onder een stolp in het filmzaaltje stond nog authentiek. We hebben zo van de persoon Vincent een goede indruk gekregen, een vreemde maar zeer sociale man. Nadat we in het restaurantje wat gedronken hadden zijn we onder leiding van Gerard de Laat, oud-Sonnenaar en voorzitter van de Monumentencommissie in Son en Breugel, Nuenen ingetrokken. Gerard wist veel te vertellen, de geschiedenis van oude huizen, van de lindeboom en van de monumenten. Hij wees ons op een monumentje waar je zo overheen zou lopen n.l. de geboortesteentjes van alle kinderen die in het jaar 2000 geboren zijn. Samenvattend kan gezegd worden dat het niet alleen een informatieve maar ook heel gezellige excursie is geweest.

Na de pauze ging de aandacht uit naar de drie pastoors Dobbelsteen, de vader die na het overlijden van zijn vrouw priester werd, en zijn twee zonen van wie de jongste in 1855 in Son kwam als kapelaan, er vijf jaar later pastoor werd en bleef tot zijn overlijden in 1905. De interesse van de heer De Visser voor deze mensen vloeit voort uit het feit dat hij de eigenaar is van het 18e-eeuwse geboortehuis van de pastoors in Heeswijk. Aan het huis werd dus ook uitgebreid aandacht besteed . We zagen hoe het er oorspronkelijke uitzag, na de renovatie van 1930 en sinds 1973. In de voorgevel zijn in 1930 drie dobbelstenen aangebracht: twee met zes punten die verwijzen naar de zes sacramenten die de priesterzonen ontvingen en een gekanteld met aan één zijde zes punten en aan de andere zijde nog één, verwijzend naar de zeven sacramenten die vader Dobbelsteen had ontvangen. Een korte film met tekst en beelden over de drie priesters, hun tijd en hun omgeving besloot deze interessante avond.

 MIJLPAAL BIJ HET OPNIEUW ARCHIVEREN VAN FOTO’S DOOR DE WERKGROEP FOTOGRAFIE Henk van Buul en Gerard van den Heuvel bereikten op donderdag 5 januari een mijlpaal, namelijk de duizendste foto werd opnieuw gearchiveerd. Deze activiteit behelst het verwijderen van de lijmresten van de ingeplakte foto waarna de foto met een zuurvrije plakstrook op zuurvrij karton wordt gehecht en in een zuurvrij

 VERSLAG VAN DE WINTER EXCURSIE OP ZATERDAG 14 JANUARI NAAR ONZE BUURGEMEENTE NUENEN MET ALS ONDERWERP “VINCENT VAN GOGH’’ Op zaterdag 14 januari 2012 hebben wij met ca 30 personen een bezoek gebracht aan het documentatiecentrum ‘Vincentre’, het oude gemeentehuis van Nuenen, waar middels een permanente expositie een beeld wordt geschetst over de Nuenense periode, van 5 december 1883 tot 24 november 1885, van Vincent van Gogh,. Het is een zeer professioneel opgezette en zeer informatieve expositie waarbij veel moderne techniek is toegepast. De bedoeling de bezoeker terug te brengen naar de tijd van Vincent. Bij binnenkomst vielen al direct de portretten op, o.a. van de moeder van Vincent, zijn broer en anderen. Ze spraken ons toe als waren het filmopnamen. Ook zijn er veel reproducties en schetsen van Vincent te zien. Foto’s uit die tijd

en weekmakervrij plastic hoesje wordt gedaan. De aldus behandelde foto’s worden verzameld in zuurvrije archiefdozen die in de kluis van het oude raadhuisje worden opgeborgen. Deze professionele aanpak is noodzakelijk om de foto’s goed beschermd voor de toekomst te kunnen bewaren. Het is een tijdrovend en secuur werkje. Dit is het begin, er moeten er nog veel meer. Vooral het verwijderen van de oude lijmresten is soms zeer lastig. 

6

NIEUWE LEDEN De heer A.F. Vink, Olen 13, Breugel De heer: J. Welzen, Berewoutstraat 63, Den Bosch We heten hen van harte welkom.

CURSUS ‘SPOREN VAN ONS INDUSTRIEEL VERLEDEN’ De wortels van Brainport Cursusnummer: 12V29 Vakgebied: Geschiedenis Seizoen: Voorjaar 2012, op dinsdagen Locatie: Eindhoven

 SCHENKINGEN VAN Mw. E. Vos: overlijdensbrief en bidprentjes; Mw. D. van Nuland: enkele oude kranten; Dhr. J. van den Hurk: foto’s; Mw. M. Coremans: oude teksten. In de brievenbus een boekje van een anonieme schenker. Allen hartelijk dank voor deze aanvullingen van onze verzameling.

De regio Zuidoost-Brabant is het huidige hart van de Nederlandse maakindustrie. Maar net zoals in de rest van Nederland heeft die industrie een lange geschiedenis. Dat verleden krijgt inmiddels steeds meer erkenning als deel van ons erfgoed. Om dat industrieel erfgoed goed te kunnen

 VOORAANKONDIGING VAN DE LEZINGEN EN ANDERE ACTIVITEITEN VAN HET SEIZOEN 2011 ZODAT U DEZE IN UW AGENDA KUNT OPNEMEN Woensdag 21 maart 2012 Lezing over ‘De Familie van Vroonhoven 700 jaar in Son’ door Mevrouw en mijnheer (Karien en Laurens) van Vroonhoven.

begrijpen en waarderen moeten we van vele markten thuis zijn. Talrijke disciplines komen hier bijeen, van kennis van oude machines en procestechnieken tot boekhoudkundige systemen, van bouwkunde tot wetgeving op sociaal- en bedrijfsterrein. Kortom, een fascinerende wereld die voor iedereen wel wat biedt. In deze cursus bieden wij u een eerste kennismaking met de belangrijkste aspecten. Na twee introductiebijeenkomsten rond de techniekgeschiedenis van Nederland en de geschiedenis van de industriële archeologie richten we ons op de regio. Deze gaan we in woord, maar ook in beeld en bijvoorbeeld te voet verkennen. Een bezoek aan het Regionaal Historisch Centrum Eindhoven en enkele excursies zijn inbegrepen.

Zondag 15 april 2012, 13.30 uur Wandeling in de Vroonhovenhof o.l.v. gidsen van Heemkundekring en IVN. Dinsdag 18 sept. 2012 Lezing, Henk Beijers over ‘Kloosterorden vanaf 800 en de Zusters van Liefde in Schijndel en Son’. Donderdag 25 okt. 2012 Lezing, Nico Arts, archeoloog, over ‘Stad en platteland in middeleeuws Eindhoven’. Dinsdag 11 dec. 2012: Lezing, Henk van Beek, over het ‘Kasteel en landgoed Croy’.

Uiterste inschrijfdatum:12 februari 2012. Shirley Welten, Bureaumanager HOVO Brabant, Seniorenacademie Tel: 013-4668119 Aanwezig op maandag, dinsdag en donderdag

 CONTRIBUTIE Per 1 januari jl. is het contributiejaar 2012 ingegaan. U kunt uw contributie betalen per bijgaand acceptgiroformulier, s.v.p. vóór 1 maart a.s.



Degenen via internet bankieren verzoeken wij, om onnodig administratief werk te voorkomen de contributie ad € 19,00 per lid en ad € 11,00 per gezinslid (zie bedrag op bijgevoegde acceptgiroformulier) vóór 1 maart a.s. te voldoen op bankrekening 40.76.074 of 1482.85.058. ten name van de Heemkundekring Son. 

7

HET BESTUUR VAN DE KRING BESTAAT UIT:

WERKGROEPEN in het Oude Raadhuis:

Voorzitter:

De heer J.C. den Uijl Walcherenlaan 13, 5691 ZV Son Tel. 0499-473160

Secretaris:

De heer F.H.A. Wilbrink Zeelandlaan 1, 5691 KM Son Tel. 0499-473049

De werkgroepen houden zich bezig met: - Ontsluiting van archiefstukken, - Documentatie, - Genealogie, - Foto’s, bidprentjes en familieberichten, - Het project ‘Kadastrale Atlas’, - Archeologie, - Monumenten. Tijden: Op de maandagen van 9.00 uur tot 16.00 uur. Op de maandagavonden van 19.30 uur tot 21.30 uur. Op de donderdagmiddagen van 14.00 uur tot 16.00 uur. Op de donderdagavonden van 19.30 uur tot 21.30 uur.

Penningmeester: De heer C. Verdonschot Schorpioenlaan 3, 5694 VA Breugel Tel. 0499-475680

Mevr. D. Cooijmans-Engels Kloosterstraat 36, 5691 BZ Son Tel. 0499-460974



Mevr. J. Dijsselbloem-Visser Rijnlaan 23, 5691 JG Son Tel. 0499-473331



De heer D.S. van Hattum Aziëlaan 40, 5691 LC Son Tel. 0499-471008



De heer J.B.M. de Vries Leeuwenbeklaan 1, 5691 WT Son Tel. 0499-472546

Coördinator: mw. J. Dijsselbloem-Visser Tijdens bovengenoemde uren zijn we bereikbaar onder telefoonnummer 0499-323359. Openingstijden Heemkamer voor publiek: Iedere maandag van 9.00 uur tot 16.00 uur is de heemkamer in het Oude Raadhuis, Markt 1 Son, open voor belangstellenden. De bibliotheek, de documentatie en de fotocollectie zijn ter inzage. Er wordt niets uitgeleend!! Verspreiding publicaties: Coördinator: mevr. J. Verdonschot Schorpioenlaan 3, 5694 VA Breugel Tel. 0499-475680

Inlichtingen over het werk van de Kring kunt u krijgen bij alle bovengenoemde personen. Indien u op enig gebied actief wenst mee te doen bent u van harte welkom. Ons Internet adres is: http://www.hkksonenbreugel.nl of: http://hkksonenbreugel.net.tf of: http://home.kpn.nl/c.verdonschot/home.htm Als u één van de laatste twee (oude) adressen kiest wordt u binnen enkele seconden doorgelinkt. Ons e-mail adres is: [email protected] De website van de Film- en fotobank is: http://sonenbreugel.filmenfotobank-nb.nl U kunt zich als lid opgeven bij de secretaris. De contributie is € 19,- per jaar, hierin zijn begrepen: - Lidmaatschap, - Tijdschrift ‘Heem Son en Breugel’, - Mededelingenblad, - Lezingen en organisatie excursie. Contributie verdere gezinsleden: € 11,- per jaar. U kunt zich via de Kring abonneren op het tijdschrift ‘Brabants Heem’ voor het gereduceerde tarief van € 14,75 per jaar. Ons postgironummer is: 4076074 Ons rekeningnummer bij de Rabobank is: 14 82 85 058 ten name van ‘Heemkundekring, Son’. 8