VERSLAG VERGADERING REIZIGERS ADVIES RAAD Datum
:
20 januari 2011
Opgesteld door :
J. van den Heuvel – All-Round Office Management BV
Aanwezig
P. Lankhorst (voorzitter), , B. vd Meulen (secretaris), F. Bouma (2 secretaris) ROVER: G. Ras (Waterland), C.Vonk (Amsterdam), O.Chalebyani (Zaanstreek), H. Jansma (Amstelland), A. Everaarts (Amsterdam); Vereniging Stadsvervoerbelang: J.Rol, A.W.Markus, E. Raaman-Vreugdenhil, J. Hageman, V. v. Lamoen; SBO Noord-Holland: B. Jonker, T. Bruins, A. Goudriaan; ANBO Amsterdam: J. Duppen, N. Bakker; Cliëntenbelang Amsterdam: D. Cohen Rapoport, M. v.d. Dool; Fietsersbond: M. Verweij; LSVB: E. Pepic, D. Meelker
:
e
Voor agendapunt 2: M. Vernooy (Stadsregio), H. Nanninga (Inno-V) Voor agendapunt 4 en 5: M. Thoma (CXX) Voor agendapunt 6 t/m 9: I. Keur (GVB) Afwezig
:
R. de Vrieze, B. Weggeman, M. Waalewijn, D. van Dijk
1. Opening/mededelingen De voorzitter, dhr Lankhorst, opent de eerste vergadering in 2011 en heet iedereen welkom. De leden Raaman, Rol en Hageman van Ver. Stadsvervoerbelang zijn herbenoemd en mw Bruins is nu ook officieel lid van de RAR. De presentielijst gaat rond. De heren Waalewijn, Weggeman, Van Dijk en De Vrieze hebben zich afgemeld. Uit te delen stukken De secretaris, dhr Van der Meulen, heeft stukken uitgedeeld ter kennisname. Mededelingen Mw Raaman memoreert dat 10 jaar geleden voor het eerst werd gesproken over de komst van een RAR. Vaststellen van de agenda Dhr Vonk voegt aan de onderwerpen voor GVB het punt afsluiting kruising Ferd. Bolstraat-Ceintuurbaan toe. Ook wil hij de tijdelijke openstelling van de Utrechtsestraat bespreken. Mw Ras voegt bij Arriva het punt nachttarieven toe. De agenda wordt gewijzigd vastgesteld. Actie secretaris
Afspraken Memo voortgang standpunt Innovatiefonds
Op agenda
Presentaties 2. Infrastructuur, bevindingen functioneren en inrichting OV knooppunten Mw Vernooy is projectleider Knooppuntmanagement bij de Stadsregio en leidt het onderwerp in. Knooppunten zijn belangrijke schakels in het hele OV. De Stadsregio legt verbeteringen vast in beleid. Kernwoorden voor verbetering zijn soepel (overstap) en prettig (verblijf). Een in 2008 gestarte pilot op station Duivendrecht heeft geleid tot herinrichting van het voorplein. In 2010 is een pilot gestart voor station Hoofddorp. Mw Jansma en dhr Calandt zijn daarbij betrokken geweest. De conclusie na de twee pilots is dat het project moet worden gecontinueerd. Om de aanpak te kunnen bepalen is onderzoek gedaan door bureau Inno-V. Dhr Nanninga heeft een quick scan uitgevoerd op 24 knooppunten. Doel was zicht te krijgen op de kwaliteit van de knooppunten en van daaruit te komen tot een prioritering van verbeteringsacties. Onderzocht zijn de knooppunten waar geen verbouwingen gaande zijn. Categorieën zijn bepaald volgens het toetsingskader van de Stadsregio: A is van landelijk belang (Schiphol en Bijlmer Arena), B regionaal (o.m. Marnixstraat en RAI) en C lokaal (trein-, bus-, en metrostations verspreid over de Stadsregio). Er is onderzoek gedaan naar de vereiste voorzieningen per categorie. Bijkomende aspecten waren sociale veiligheid en toezicht. Criteria zijn soepel (overzichtelijk, toegankelijk, herkenbare halte-informatie, capaciteit van ke Verslag RAR vergadering 20 januari 2011
Pagina 1 van 6
tenvoorzieningen) en prettig (uitstraling, voldoende mensen aanwezig, wachtvoorzieningen). Voor de waardering waren maximaal 120 punten te behalen. De normen voor de categorieën zijn A 92, B 72 en C 54. De kwaliteit is redelijk in orde. Zaken die opvielen: te weinig of slecht beheerde fietsvoorzieningen, goede reizigersinformatie op trein- en metrostations maar onduidelijke informatie op busstations, donkere afgelegen knooppunten en het ontbreken van voorzieningen. Bij nieuwe stations viel op dat veel aandacht was besteed aan design maar minder aan het nut voor reizigers. Per aspect is een top10 van tekorten gemaakt. Aanbevelingen zijn o.a.: zorg dat reizigers zich welkom voelen, voor beheer en handhaving, zichtbare reisinformatie en voorzieningen, en zorg dat de reizigers zich veilig voelen door lichtere stations, aanwezigheid van mensen en toezicht! Aanbevelingen voor nieuwe knooppunten zijn: faciliteer alle modaliteiten, zorg voor bewegwijzering en knooppuntinformatie en reserveer geld voor aanpassingen na oplevering! Vragen en opmerkingen Dhr Jonker vraagt naar AED-apparaten. Die zijn niet onderzocht. De voorzitter vraagt wat met de aanbevelingen wordt gedaan. Mw Vernooy zegt dat meerdere trajecten als in Duivendrecht worden gestart en dat aanbevelingen worden meegenomen bij lopende projecten. Aan gemeenten wordt voorgesteld zelf met knooppuntmanagement aan de slag te gaan. Mw Vernooy wijst op de aanbeveling geld te reserveren voor fouten die na oplevering worden geconstateerd. Hoewel het niet eenvoudig is alle aspecten voor het voetlicht te krijgen zal de Stadsregio zich bij nieuwe projecten inzetten voor toegankelijkheid. Dhr Verweij raadt m.b.t. fietsvoorzieningen aan om vooraf te kijken naar de behoefte en achteraf verplaatsen mogelijk te maken. Nu blijven sommige plaatsen ongebruikt terwijl stallingen elders overvol zijn. Dhr Vonk ziet dat winkels in het onderzoek zijn meegenomen ter verbetering van de sociale veiligheid. Het wordt echter weer onveilig als na 20.00 uur de rolluiken dichtgaan. Dhr Nanninga zegt dat een knooppunt punten krijgt voor winkels, maar niet voor de openingstijden. Is misschien wel een punt van aandacht. Dhr Duppen merkt op dat op het Rembrandtsplein fietsenrekken worden weggehaald. Hij adviseert ook stadsdeel Centrum kennis te laten nemen van de aanbevelingen. Dhr Van Lamoen mist in het onderzoek aandacht voor de loopafstand tussen modaliteiten. Dhr Nanninga zegt dat daar wel naar is gekeken. Het is vertaald naar overzichtelijkheid. Dhr Vd Dool vraagt in welk stadium de RAR wordt betrokken. Mw Vernooy antwoordt dat de RAR bij de eerste schouw op station Hoofddorp was betrokken. De voorzitter benadrukt het belang van het zo vroeg mogelijk betrekken van reisorganisaties bij nieuwe projecten of herinrichtingen. Juist omdat voor ontwerpers vormgeving vaak belangrijker is dan functionaliteit. M.b.t. de aanbevelingen in het rapport stelt dhr Markus voor ook de RAR-leden naar hun mening te vragen; reizigers zijn de echte experts waar het gaat om subjectieve ervaringen. Dhr Jonker vraagt of de projectgroep een adviserende functie heeft of ook zaken kan afdwingen. Mw Vernooy weet dat het Toetsingskader Busstations een dwingende norm oplegt. De Stadsregio wordt echter niet altijd tijdig betrokken en de toetsing is alleen uitvoerbaar ten tijde van een subsidieaanvraag. Met deze analyse wordt urgentie aangetoond en geprobeerd gemeenten aan te sporen aan de slag te gaan. Dhr Pepic vraagt of de RAR betrokken is geweest bij de vaststelling van het toetsingskader. De secretaris weet dat het in de RAR is behandeld. Dhr Meelker vindt dat de norm van 4 punten voor de OV-Chipkaart laag en ziet dat geen aanbevelingen over dit onderwerp worden gedaan. Dhr Nanninga zegt dat in theorie 10 punten te behalen zijn voor de OV-Chipkaart. In de praktijk is sprake van tegenstrijdige eisen. Zo wordt op station Bijlmer niet voldaan aan de eis van gelijksoortige poortjes (NS en GVB). Dhr. Chalebyani vraagt of de RAR kan beschikken over het gehele rapport. Mw Vernooy zal een exemplaar toesturen zodra het rapport definitief is. Concessiegebied Amstel- & Meerlanden (Connexxion) 3. Dienstregeling 2011, eerste ervaringen Dhr Goudriaan merkt op dat de keuze om twee lijnnummers op eenzelfde traject te laten rijden nog niet helemaal goed uitpakt. Chauffeurs van lijn 175 rijden ’s avonds vaak rechtdoor. Dhr Thoma zal bekijken of er ook meer klachten zijn ontvangen. De route van de Zuidtangent loopt beter dan verwacht. Zodra cijfers over het gebruik bekend zijn geeft hij een stand van zaken door. Verder heeft lijn 197 van Schiphol naar de Marnixstraat een te volle bezetting. Oorzaak is waarschijnlijk de opheffing van lijnen 188 en 73. CXX zoekt naar een oplossing op korte termijn. e
4. Monitoring, resultaten t/m 3 kwartaal 2010 Mw Jansma vindt de monitor onduidelijk. Lijnen staan niet bij de juiste stations. Ook CXX heeft twijfels bij e de totstandkoming, heeft opmerkingen bij het bureau neergelegd en verwacht dat het 4 kwartaal beter wordt weergegeven. Dhr Everaarts ziet dat een negatieve beoordeling is gegeven voor reclame op busruiten. Volgens hem is dat niet meer toegestaan. Dhr Thoma zegt dat het op de groene CXX-bussen nog wel
Verslag RAR vergadering 20 januari 2011
Pagina 2 van 6
mag maar op Sternet bussen niet. Dhr Verweij wijst erop dat de stiptheid bij de beginpunten lager liggen dan bij de knooppunten. Dhr Vonk denkt dat bussen te laat vertrekken. De secretaris geeft aan dat het hier een overzicht betreft van het onderzoek. Daarop krijgt Cxx nog de gelegenheid om te reageren, in de zin van terecht/onterecht en verwijtbaar/niet verwijtbaar en dat leidt veelal tot aanpassing. Die worden niet meer verwerkt in de overzichten. Over de bezettingsgraad merkt hij op dat de Zuidtangent 24 uur per dag rijdt maar niet alle uren een volle bezetting heeft; 31% is in dat licht een goede bezetting. Mw Ras valt de slechte score op voor de temperatuur in de bussen in 2009.In 2010 lijkt die niet gemeten te zijn. Dhr Thoma neemt het punt mee. De voorzitter concludeert dat de informatie voor kennisgeving is aangenomen. Concessiegebied Amsterdam (GVB) 5. Dienstregeling 2011, eerste ervaringen Dhr Vonk brengt in dat de Utrechtsestraat t/m september weer wordt opengesteld en vraagt waarom lijn 4 dan niet weer gewoon de eigen route kan rijden. Volgens mw Keur wil GVB dat ook en is daarover in gesprek met dIVV. Zodra alle wijzigingen bekend zijn komt een nieuwe lijnennetkaart uit, waarschijnlijk rond de zomer. Dhr Duppen merkt op dat door uitval en gebrek aan materieel de wachttijden op lijn 1 soms oplopen tot een half uur. Mw Keur zegt dat bij onregelmatigheden in de dienstregeling wel eens wordt ingekort om te zorgen dat trams weer op redelijke afstand van elkaar rijden. Het komt voor dat daardoor een gat ontstaat. Ze zal kijken hoe vaak dit voorkomt. Reizigers ter plekke moeten goed geïnformeerd worden. Als dit vaak misgaat, wil ze dat weten. Ze vraagt RAR-leden zo concreet mogelijk situaties door te geven. Dhr Cohen zegt dat de haltes voor de lijnen 62 en 65 zijn verwisseld. Mw Keur zoekt het uit. Dhr Van Lamoen heeft bij een stremming van lijn 24 geconstateerd dat een lege tram doorreed zonder passagiers. Volgens mw Keur is het officiële beleid dat een eerste tram doorhaalt om op schema te komen. Maar dat kan alleen wanneer er een volgende tram direct achter zit. Constateringen van situaties die anders zijn hoort ze graag met vermelding van tijdstip en lijnnummer. Dhr Vonk weet dat van 9 t/m 13 april de kruising Ferd. Bol - Ceintuurbaan wordt vernieuwd. Lijnen 3 en 12 gaan dan via de Van Woustraat en lijn 25 wordt opgeheven. Hij vraagt of vervangend vervoer is geregeld voor de Kennedylaan. Mw Keur vraagt het na. De RAR is verder tevreden over de dienstregeling. Er zijn weinig wijzigingen. 6. OV-Chipkaart, definitief advies locatie Afhaal Machines (AHM’s) Dhr Vonk refereert aan de presentatie van AHM’s op haltes. Een proef in Utrecht wees uit dat de apparaten niet vandaalbestendig waren. De RAR gaf er voorkeur aan de machines in de voertuigen te plaatsen. Maar ook gebruik in een rijdende tram of bus is niet ideaal. Het voorstel is nu om AHM’s neer te zetten op plekken waar veel mensen komen: bibliotheken, ziekenhuizen, universiteiten. Dhr Verweij stelt voor bij entrees met bv stickers aan te geven dat OV-Chipkaart apparatuur aanwezig is. Dhr Pepic raadt aan de locaties op de website te zetten. De voorzitter concludeert dat de RAR instemt met het voorstel. Dhr Vonk stelt nog een officieel advies op. Dhr Pepic brengt in dat bij GVB bij uitchecken met een OV-Chipkaart voor studenten nog steeds geen prijs op het display verschijnt. Mw Keur neemt het probleem mee. 7. Concessie 2012, kwaliteitsplannen Hoewel de Rijksoverheid nog geen besluit heeft genomen, gaat GVB er vanuit dat de concessieverlening in 2012 doorgaat. De voorzitter wijst op het schema met kwaliteitsplannen voor 2011. De werkgroep gaat ermee aan de slag en het onderwerp zal regelmatig met de voltallige RAR worden besproken. Mw Keur zegt dat alles volgens plan verloopt. De Klachtenafhandeling moet intern nog worden vastgesteld en zal daardoor iets vertraging oplopen. Volgens dhr Chalebyani staat in het PvE dat de klachtenafdeling op zaterdag bereikbaar moet zijn. Dit is in de huidige concessie eveneens het geval. In alle voorlichting staan echter openingstijden van maandag t/m vrijdag vermeld. Mw Keur kijkt het contract na. 8. Uitvoering dienstregeling, informatie uitval/inkortingen lijn 51 Door uitval wordt op lijn 51 met enkele stellen gereden. Door wisselstoringen rijdt de metro niet verder dan de Spaklerweg. Dhr Everaarts wil weten wanneer het probleem wordt opgelost. Mw Keur legt uit dat dIVV hiertoe heeft besloten. Stadsregio en GVB oefenen beiden druk uit op vervanging van de wissels. In het algemeen zijn de prestaties van lijn 51 onder de maat. Op 4 kruisingen vinden werkzaamheden plaats aan verkeerslichten. Om regelmaat op het netwerk te creëren kiest GVB dan toch voor uitval. Met de Stadsregio is afgesproken dat een nieuw actieplan wordt gemaakt. Dhr Verweij vraagt om de resultaten van de proef met het meenemen van fietsen in de IJtram. Die staan in e de rapportage van het 3 kwartaal. Mw Keur stuurt het rapport. Verslag RAR vergadering 20 januari 2011
Pagina 3 van 6
Algemene onderwerpen 9. OV-Chipkaart, actuele ontwikkelingen Een memo is bijgevoegd over de termijn voor het indienen van claims. Bij elke vervoerder gelden verschillende regels. Dhr Vonk denkt dat iemand de regie moet nemen op dit punt. Daartoe is de commissie Meijdam ingesteld. Er wordt gesproken over centraliseren. Op de vraag van de RoB zegt hij dat de RAR niet op de hoogte is van de regels van GVB. N.a.v. een klacht van een reiziger aan het adres van GVB over in- en uitchecken met een jaarabonnement, zegt dhr Vonk dat de OV-Chipkaart als enig middel gebruikt mag worden in Amsterdam, Rotterdam en v.a. 3 februari in heel Zuid-Holland. De regel is dat overal in- en uitgecheckt moet worden. De klacht is daarom helaas onterecht. De RAR reageert niet op de brief. Mw Ras wijst op memo D2 over het overzetten door Arriva van afhaal- en oplaadapparaten. Dat heeft voor veel problemen gezorgd op Nieuwjaarsdag. Abonnementen konden alleen op het Tramplein worden opgehaald. Ze vindt dat de RAR erop moet aandringen dat scholieren bij dergelijke problemen gratis moet kunnen reizen. Afgesproken wordt dat een brief wordt gestuurd aan Arriva. 10. Schouwen OV-knooppunten, concept checklist Mw Jansma heeft ervaring met de checklist en vindt de lijst goed bruikbaar. Dhr Cohen mist bij omroepinstallatie (2n) het functioneren ervan. De voorzitter concludeert dat de checklist nog naast die van het onder agendapunt 2 besproken quick-scan wordt gelegd en in ieder geval met enkele genoemde kleine aanpassingen goed kan voldoen en dat de RAR leden die zullen hanteren bij komende beoordelingen van OVknooppunten. 11. Innovatiefonds, adviesverzoek toekomstige werkwijze Dhr Meelker stelt namens de werkgroep voor een of twee keer per jaar te bekijken of het Innovatiefonds weer gebruikt kan worden. Bij instemming met tijdelijk afschaffen vanwege de economische crisis bestaat de kans dat het helemaal verdwijnt. De voorzitter stelt als oplossing voor aan het concept voorstel toe te voegen dat als het Innovatiefonds is uitgeput, overleg met de RAR plaatsvindt over het vervolg. Geld dat nu nog in het fonds zit wordt uitgegeven t.b.v. het OV in de Stadsregio. Inkomsten uit toekomstige boetes worden toegevoegd aan het algemene OV-fonds (niet aan algemene middelen). De secretaris legt uit dat het OV-fonds wordt gevuld vanuit overschotten en tekorten op de begroting van de Stadsregio. Het geld blijft beschikbaar voor het OV. De voorzitter stelt vast dat met genoemde kleine aanpassing het advies kan worden afgerond en verzonden. Concessiegebied Zaanstreek (Connexxion 12. Dienstregeling 2011, eerste ervaringen Ervaringen zijn besproken in het Consumenten Platform. Concessiegebied Waterland (Arriva) 13. Dienstregeling 2011, eerste ervaringen Er zijn geen opmerkingen. De wijzigingen zijn beperkt en worden positief beoordeeld. 14. Tarieven nachtnet Mw Ras leest in het stuk van Arriva (D1), over wijzigingen in 2011, dat abonnementen niet meer geldig zijn op het nachtnet. Dhr Chalebyani had dit ook aangekondigd gezien in de bussen zelf. Volgens Arriva geldt dit voor de hele regio. De RAR is hier niet van op de hoogte. Op de website van andere vervoerders staat dat alleen ster- en jaarabonnementen niet op de nachtbus geldig zijn. De secretaris gaat het na en verwerkt het in een memo. Daarna wordt bekeken of en welke actie ondernomen moet worden. Overige onderwerpen 15. Uitnodigingen Zie uitnodigingen. 16. Werkgroepen • De lijst 2010 is weer opgeschoond, zodat de RAR in 2011 weer met een schone lei kan beginnen. De werkgroepen voor de dienstregelingen GVB, AML en Concessieverlening Amsterdam worden, met dezelfde leden, weer ingesteld. Verslag RAR vergadering 20 januari 2011
Pagina 4 van 6
• •
•
De voorzitter maakt een afspraak met de heren Cohen en Weggeman over de werkgroep ‘Groot onderhoud Ondergrondse Metro en stations. Dhr Van Lamoen wil graag in de werkgroep NZ-lijn. De werkgroep is eigenlijk te groot. De regel is dat maximaal 4 leden deelnemen. Wel moet voldoende deskundigheid aanwezig zijn en moet rekening gehouden worden met afzeggingen. In principe wordt afgesproken dat maximaal 6 leden aan een werkgroep deelnemen, daarmee kan dhr van Lamoen niet meer worden toegevoegd. Mw Bruins komt in de plaats van dhr Calandt in de werkgroepen Toegankelijkheid en Gratis OV voor ouderen.
17. Jaarplanner De RAR stemt in met de jaarplanner. De voorzitter vraagt wel aan alle leden actief naar deze planner te kijken en tijdig te melden wanneer er onderwerpen moeten worden toegevoegd. 18. Opleidingsbehoefte leden RAR De voorzitter vraagt de leden binnen de eigen organisaties de behoefte aan opleiding te inventariseren. Hij stelt voor dat de voorzitters dit met elkaar bespreken en een voorstel doen. 19. Verslag vergadering 16 december 2010 Tekstueel en naar aanleiding van: e Bij Aanwezig, 2 regel: achter dhr Chalebyani moet staan Zaanstreek i.p.v. Zaanstad. e Pagina 4, Rondvraag, 1 punt: dhr Pepic vraagt nogmaals of GVB kan worden uitgenodigd voor een stand van zaken op Fietsen in de Metro. De voorzitter stelt voor het onderwerp voor volgende keer te agenderen en behalve GVB ook de Stadsregio uit te nodigen. e e Pagina 4, Werkgroepen, 1 punt: dhr Markus vraagt of al bekend is of er een 2 editie is van de lijnennetkaart. De secretaris moet dit nog uitzoeken. Het verslag wordt gewijzigd vastgesteld. •
• •
20. Rondvraag Dhr Duppen wijst op de brief C2 over tramhalte Lelylaan en merkt op dat het verzoek om een lift steeds op verschillende argumenten wordt afgewezen. Ouderen en gehandicapten kunnen die de halte niet bereiken, en stelt voor de zaak aan de orde te stellen bij de Ombudsman. De voorzitter stelt voor dat de ANBO en Cliëntenbelang zich daar samen over gaan beraden. Mw Jansma vraagt om een nieuwe adressenlijst van RAR-leden. De secretaris zorgt ervoor. Dhr Chalebyani ziet dat de openingstijden voor de klantenservice in het PvE staan op pagina 64, paragraaf 14.2. Hij stuurt de verwijzing naar mw Keur. De voorzitter bedankt aanwezigen voor hun komst en inbreng en sluit de vergadering om 19.00 uur.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
Actie secretaris secretaris secretaris secretaris Leden secretaris secretaris werkgroep secretaris secretaris secretaris secretaris werkgroep werkgroep werkgroep leden leden secretaris
Afspraken Schouw nieuwe halte Kraaiennest Uitwerkingsplan analoge klokken op vertrekhaltes opstellen Lijst verantwoordelijkheidsverdeling uit rapport Ombudsman voorleggen SRA Stationsmanager CS uitnodigen voor toelichting sluitingstijden CS doorgangen Strijdigheid OV-beleid en OV-uitvoering per gemeente naar secretaris Uitzoeken haltes tram op Damrak en Martelaarsgracht Status brief aan dIVV inzake liften en mogelijk toevoegen boeteclausule RAR advies renovatie metro oostlijn stations (ontbrekende tweede lift) Ontwikkeling tramsporen nabij Wertheimpark nagaan Organiseren schouw nieuw busstation Zaandam Organiseren schouw nieuw tram- / busstation Sloterdijk Verdeling werkgroepen t.b.v. deelplannen implementatie GVB cie Amsterdam Organiseren schouw nieuwe bushaltes Zuidtangent Reactie RAR bezuinigingsvoorstellen Rijksoverheid Reactie RAR op voorgesteld tarievenbeleid Melden thema’s jaarplanner 2011 Inventariseren opleidingsbehoefte T.z.t. verzenden volledige rapportage quick-scan OV knooppunten
Verslag RAR vergadering 20 januari 2011
Pagina 5 van 6
19 20 21 22 23
secretaris secretaris secretaris secretaris secretaris
T.z.t. verzenden telcijfers gebruik nieuwe route Zuidtangent Amstelveen Brief naar Arriva over niet functioneren afhaalmachines Afronden advies Innovatiefonds Ontwikkelingen nachtnet en abonnementen (Arriva) Stand van zaken Regionale lijnennetkaart versie 2011
Verslag RAR vergadering 20 januari 2011
Pagina 6 van 6
