mechanica

LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS

Vakken:

PV Praktijk lassen-constructie/mechanica PV/TV Stage lassen-constructie/mechanica TV Lassen-constructie/mechanica

16-14/14-10 lt/w

2-4/4-8 lt/w 6/6 lt/w

Specifiek gedeelte

Studierichting:

Lassen-constructie

Studiegebied:

Mechanica-elektriciteit

Onderwijsvorm:

BSO

Graad:

derde graad

Leerjaar:

1e en 2e leerjaar

Leerplannummer:

2009/020 (vervangt 2002/198 en 2002/199)

Nummer inspectie:

2009 / 8 // 1 / N / SG / 1 / III / / D/ (vervangt 2002/64//1/N/SG/1/III/ /D/ en 2002/89//1/N/SG/1/III/ /D/)

Pedagogische begeleidingsdienst GO! Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap Emile Jacqmainlaan 20 1000 Brussel

BSO – 3e graad – Specifiek gedeelte Lassen-constructie PV Praktijk lassen-constructie/mechanica (16-14/14-10 lt/w) PV/TV Stage lassen-constructie/mechanica (2-4/4-8 lt/w) TV Lassen-constructie/mechanica (6/6 lt/w)

1

INHOUD Visie ..........................................................................................................................................................2 Beginsituatie .............................................................................................................................................3 Algemene doelstellingen ..........................................................................................................................4 Leerplandoelstellingen/leerinhouden/specifieke pedagogisch-didactische wenken ................................9 Algemene pedagogisch-didactische wenken .........................................................................................26 Minimale materiële vereisten ..................................................................................................................30 Evaluatie .................................................................................................................................................32 Bibliografie ..............................................................................................................................................33 Bijlage: Jaarplan .....................................................................................................................................36


2

VISIE De specifieke invullingen situeren zich rond de meest voorkomende lastechnieken. Deze worden procesmatig aangeleerd, door het proces te kaderen binnen het pedagogisch didactisch handelen zoals bijvoorbeeld het oriënteren, voorbereiden, uitvoeren en reflecteren. De vereiste algemene basiskennis komt aan bod in het algemeen gedeelte. Van belang zijn hierbij de begrippen uit de toegepaste wetenschappen, begrijpend lezen, eenvoudig rapporteren en elementaire begrippen uit de wiskunde … De opleiding is beroepsgericht. De opleiding laat de weg open om een 7e specialisatiejaar te volgen, zich te vervolmaken en zo het diploma secundair onderwijs te behalen. Er is tewerkstelling als uitvoerder in constructiebedrijven, in het onderhoud, als pijpfitter, als traceerder, als plaatbewerker, en als lasser - monteerder. De verwerking van gegevens, het lezen en interpreteren van tekeningen gebeurt in functie van de uitgevoerde lastechnieken. Het ‘doen’ ligt de beroepsleerling beter dan het theoretische, zij kiezen voor een beroepsgerichte opleiding waar specifieke lascompetenties aangeleerd worden. De praktische invulling van deze studierichting heeft voor vele leerlingen een grote aantrekkingskracht. Naast hun affiniteit voor techniek en technologie zijn deze leerlingen vooral gemotiveerd door de mogelijkheid om zelf praktische vaardigheden te kunnen ontwikkelen. Gezien lassen op verschillende technische principes steunt, is het aangewezen dat deze leerlingen kennis hebben van de diverse technieken, technologie, werkmethode en specifieke natuurkundige/wetenschappelijke achtergronden. Het is de bedoeling dat de theorie gegeven wordt in functie van datgene wat de leerling nodig heeft bij het uitvoeren van de diverse beroepstaken die voorkomen in het beroepsprofiel. Een basis fysische en natuurkundige principes zijn in deze opleiding niet uitgesloten. Bij alle onderdelen – indien van toepassing – zal steeds de nodige aandacht besteed worden aan: • • • •

de juiste keuze van materialen; de technisch theoretische achtergrond en de werkmethode; welzijn (veiligheid, gezondheid, hygiëne); zorg voor het milieu.

Via de stages maken ze kennis met de bedrijfscultuur van een bedrijf. Het projectmatig karakter binnen dit leerplan heeft tot doel leerlingen te stimuleren en te motiveren voor het leren. Het is de bedoeling dat de leerlingen zich de kennis, vaardigheden en attitudes vanuit een concrete context als een competentie eigen maken. Er is in deze opleiding aandacht aan de totale ontwikkeling van de persoonlijkheid. Het is dan ook wenselijk dat het onderwijs en de bedrijfswereld onder de vorm van een samenwerkingsverband met elkaar samenwerken inzake ontwikkelingen en ondersteuning.

Een competentie kan omschreven worden als de reële en individuele capaciteit om kennis (theoretische en praktische), vaardigheden en attitudes in het handelen aan te wenden, in functie van de concrete, dagelijkse en veranderende (werk)situatie én in functie van persoonlijke en maatschappelijke activiteiten.


3

BEGINSITUATIE Een tweede graad BSO Basismechanica is een logische voorbereiding op de derde graad. De studierichting beoogt leerlingen voor te bereiden op het vervaardigen die nodig zijn bij het uitvoeren van de specifieke lascompetenties en het samenbouwen van de lasonderdelen met de benodigde apparatuur en volgens de geëigende methoden. Leerlingen die komen vanuit een andere studierichting kunnen mits de nodige opvang deze studierichting aanvatten.Zij zullen in de eerste periode goed geobserveerd worden door de leraren om hun ontbrekende competenties bij te werken. Door het specifieke van deze studierichting is de belangstelling en de motivatie groot.


4

ALGEMENE DOELSTELLINGEN De leerling komt in contact met industriële apparatuur, op school en tijdens de stage. De studierichting lassen- constructie heeft als doel de leerlingen op te leiden tot een lasser die polyvalent inzetbaar is. De leerlingen verwerven tevens competenties rond het opbouwen, construeren en onderhouden van mechanische constructies waarbij het lassen een voorname rol speelt Deze competenties kaderen binnen het Europees lascertificaat. Algemene competenties De leerlingen kunnen: •

fouten opsporen en herstellen;

•

zelfstandig fouten analyseren en een herstelling uitvoeren;

•

Inzicht krijgen in gecombineerde verschillende lastechnieken;

•

eenvoudige constructies ontwerpen en praktisch realiseren volgens de gestelde eisen

•

oordeelkundig monteren, demonteren en afstellen van constructies;

•

Inzichten hebben over het te kiezen materiaal;

•

het beheersen van de gebruikte lasprocedés zoals voorgeschreven in het Europees lascertificaat.

•

manuele bewerkingen uitvoeren bij verschillende situaties en op diverse materialen

•

mechanische constructies samenbouwen en lastechnische onderhoudstechnieken toepassen;

•

de veiligheidsaspecten functioneel toepassen.

Daar het CAD tekenen gemeen goed is geworden, is het vanzelfsprekend dat ook bij de lasopleiding, het gebruik van een tekenpakket op het programma staat. De leerling kunnen hierbij: •

technische tekeningen lezen en interpreteren in functie van de opgelegde taken;

•

eenvoudige lastekeningen maken voor een lasopdracht of voor aanpassingen aan de constructie realiseren;

•

een 3-dimensionele tekening lezen en de lassamenstelling hierin herkennen.

De lastechnieken worden vooral uitgevoerd door gebruik te maken van hedendaagse technieken en technologieën. De leerling is in staat om: •

met moderne lastechnieken zowel met automaten als handbediende lastoestellen verbindingen te maken;

•

de technologische gegevens te kennen die in staat stellen een product af te leveren dat beantwoordt aan de gegeven kwaliteitsnormen en de kostprijs;

•

de nodige dagelijkse onderhoudswerken uit te voeren aan de lasinstallatie;

•

de specifieke veiligheid toe te passen.

Het is de bedoeling dat men tijdens de uitvoering ervaart dat de techniek voor het beheersen van het smeltbad zeer belangrijk is. Veiligheidsaspecten zijn een belangrijke aspect in het opmaken van de werkmethoden.

BSO – 3e graad – Specifiek gedeelte Lassen-constructie PV Praktijk lassen-constructie/mechanica (16-14/14-10 lt/w) PV/TV Stage lassen-constructie/mechanica (2-4/4-8 lt/w) TV Lassen-constructie/mechanica (6/6 lt/w) De algemene omschrijving van de verschillende leerplanonderdelen voor:

5

Gassmeltlassen (U) en snijbranden • • • •

omvat basistechnieken waarbij het zelfstandig handelen primeert; lassen omvat de beginselen en de uitbreidingen van de meest voorkomende las – en soldeerprocédés. Hier worden enkel de basisvaardigheden en dito kenniselementen met betrekking tot het gassmeltlassen en hardsolderen bijgebracht; het is de bedoeling dat men ervaart dat lassen een verbindingstechniek is waarbij de beheersing van het smeltbad een grote handvaardigheid vraagt. Veilig leren omgaan met de lastoestellen en gasflessen is hier van het grootste belang; de verder doorgedreven vaardigheid in het autogeenlassen heeft tot doel de leerling voor te bereiden op het zelfstandig opdrachten uitvoeren en daarbij beslissingen te nemen om de gewenste kwaliteit en productiviteit te garanderen.

Beklede - elektrodelassen • •

hier wensen we de noodzakelijke handvaardigheid te bereiken om kwalitatief en productief verantwoorde verbindingen te realiseren. De veiligheid in dit domein van de techniek is een bijzonder aandachtspunt; de opleiding bevat het hoeklassen voor plaat -plaat en buis -plaat. De leerling kan een duidelijk geformuleerde opdracht uitvoeren, met inbegrip van tekeninglezen. Zij/hij kan instellingen uitvoeren en maatregelen nemen om lasfouten en vervorming te voorkomen, dit met een permanente aandacht voor veiligheid.

MIG- / MAG lassen • •

de opleiding omvat de noodzakelijke handvaardigheid te om kwalitatief en productief verantwoorde Mig/Mag- lasverbindingen te realiseren. De veiligheid in dit domein van de techniek is een bijzonder aandachtspunt; de leerinhouden bevatten het plaat- hoek- en buislassen. De leerlingen kunnen een duidelijk geformuleerde opdracht uitvoeren, met inbegrip van tekeningen lezen en instellingen uitvoeren en maatregelen nemen om lasfouten en vervorming te voorkomen. Dit met een permanente aandacht voor veiligheid.

TIG- lassen •

hier wensen we de noodzakelijke handvaardigheid te bereiken om kwalitatief en productief verantwoorde tig- lasverbindingen te realiseren. De veiligheid in dit domein van de techniek is een bijzonder aandachtspunt.

•

heeft tot doel de leerling voor te bereiden op het zelfstandig uitvoeren van een lasopdracht.

Projecten en Montagetechnieken uitvoeren • •

samen met het handmatig uitvoeren van bewerkingen op verschillende materialen wordt hier de basis gelegd voor het bedienen van bewerkingsmachines eigen aan het vak en kiezen van het juiste gereedschap. de leerling realiseert, met inachtneming van de veiligheid –voorschriften en volgens plannen en/of bondige richtlijnen: • de montage en/of samenstelling; • voert in het algemeen manueel en machinaal repetitieve bewerkingen uit in functie van de opdracht, taak of project; • voert bewerkingen uit zoals zagen, vijlen, knippen, handmatig slijpen, plooien, verbinden, thermisch snijden, snijbranden …;

BSO – 3e graad – Specifiek gedeelte Lassen-constructie 6 PV Praktijk lassen-constructie/mechanica (16-14/14-10 lt/w) PV/TV Stage lassen-constructie/mechanica (2-4/4-8 lt/w) TV Lassen-constructie/mechanica (6/6 lt/w) • demontage en montage technieken met aandacht voor de werkmethoden, technieken en het gebruik van aangepast gereedschap; • plaatonderdelen bevestigen door middel van weerstandlassen aan de hand van een tekening een buisinstallatie samenstellen en monteren. Naast de technische vaardigheden zal ook de nodige aandacht besteed worden aan vakgerichte attitudes. Kwaliteitsbewust:

weten aan welke kwaliteitsvoorschriften laswerkzaamheden dienen te voldoen, zich inspannen om tijdens de uitvoering van het werk aan de vereisten te voldoen, alsook in staat zijn het eigen werk in het licht hiervan te evalueren.

Nauwkeurigheid:

zorgvuldig kunnen handelen volgens een gedetailleerd stappenplan.

Flexibiliteit:

zich aanpassen aan de omstandigheden en werksituatie om informatie op te zoeken en probleemoplossend te handelen.

Verantwoordelijkheidszin:

zich ervan bewust zijn dat ordelijk en nauwkeurig werken de veiligheid voor zichzelf en de anderen verhoogt.

Zin voor samenwerking:

bereid zijn om samen te werken om tot een optimaal resultaat te komen; samenhorigheid en collegialiteit hoog in het vaandel dragen.

Leergierigheid:

bereid zijn en in staat zijn nieuwe toepassingen binnen het vakgebied op te volgen en te streven naar een voortdurende competentieopbouw over gans de loopbaan heen.

Welzijnsbewust:

actief en proactief gericht zijn op veiligheid, gezondheid en hygiëne.

Milieubewust:

zich bewust zijn van de impact van eigen handelingen op het milieu.

Handig zijn:

in staat zijn op een vlugge en behendige manier met grondstoffen en materieel te werken.

Economisch ingesteld zijn:

optimaal gebruik kunnen maken van tijd, grondstoffen en materieel bij het uitvoeren van het werk.


Algemene doelstellingen in verband met de stage: Tijdens de stages: Bedrijfscultuur De leerlingen: •

maken in een bedrijf kennis met de bedrijfscultuur, leert afspraken maken en leeft ze na;

•

passen zich aan het werkritme aan;

•

werken in groepen onder leiding en staat open voor kritiek;

•

passen de vaktaal toe.

Welzijn De leerlingen: •

passen de veiligheids- en milieuvoorschriften toe;

•

passen de ergonomie toe;

•

rapporteren storingen, onveiligheden of defecten via hiërarchische weg;

•

sorteren het afval volgens instructies.

Communicatie De leerlingen: •

voeren de gesprekken constructief en rapporteren de gegevens;

•

lezen de vaktechnische specificaties;

•

brengen een verslag uit van het uitgevoerde werk.

Voorbewerken De leerlingen: •

maken afspraken met de vakspecialist in het bedrijf en werken ermee samen;

•

bereiden de algemene werkzaamheden voor.

Werkvoorbereiding De leerlingen •

maken van de opgedragen taken een werkvoorbereiding en volgen deze op;

•

leren en interpreteren de informatie zoals schema’s, tekeningen handleidingen …).

Administratie De leerlingen •

verwerken de administratieve gegevens.

Bewerkingen De leerlingen: •

volgen een procedure/instructies op eigen aan het bedrijf;

•

passen de vakspecifieke technieken toe eigen aan de opgedragen taken;

•

rapporteren de resultaten;

•

voeren een visuele kwaliteitscontrole uit.

7

BSO – 3e graad – Specifiek gedeelte Lassen-constructie PV Praktijk lassen-constructie/mechanica (16-14/14-10 lt/w) PV/TV Stage lassen-constructie/mechanica (2-4/4-8 lt/w) TV Lassen-constructie/mechanica (6/6 lt/w) Onderhouden De leerlingen: •

herkennen de gebruikte gereedschappen en materialen en passen deze toe;

•

kan tekeningen, instructies en schema’s lezen om de werkzaamheden uit te voeren;

•

neemt zijn verantwoordelijkheid op en kan werkzaamheden in team correct uitvoeren.

Naast de algemene doelstellingen stage worden de specifieke leerplandoelstellingen PV/TV stage gekozen uit de hierna opgegeven inhouden/doelstellingen in overleg met het stagebedrijf.

8


9

LEERPLANDOELSTELLINGEN/LEERINHOUDEN/SPECIFIEKE PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN Decr.nr. LEERPLANDOELSTELLINGEN

LEERINHOUDEN

De leerlingen kunnen 1 1.1

•

gestructureerd informatie opzoeken en dit toelichten omtrent: - de opdracht en de gepaste technologische aspecten, - de gebruikte (controle) gereedschappen, - de gehanteerde meetinstrumenten, - de vaktechnische vernieuwingen, - de materiaalkenmerken en handelsvormen, - de werking van de gebruikte lasinstallatie en machines, - hulpmiddelen.

•

het toepassingsgebied van de verschillende lasprocessen omschrijven en situeren.

•

de specifieke kenmerken van de gebruikte gassen opzoeken en hun toepassingsgebied toelichten.

•

de meest geschikte lasnaadvorm voor een productie kiezen.

•

een opsomming maken van de verschillende lasstanden.

•

de ISO- (6947) indeling in functie van de lasposities toelichten.

•

de Europese lasstructuur herkennen en de certificering toelichten.

•

de verwerkingsmogelijkheden bij de verschillende lasstanden toelichten.

•

van elke positie het smeltbad, de stroomsterkte, de stand van de elektrode en het uitzicht van de las specificeren.

1

Voorbereiden, plannen/informeren en organiseren van de werkzaamheden

1.1

Technisch- technologische aspecten


Decr.nr. LEERPLANDOELSTELLINGEN

10

LEERINHOUDEN

De leerlingen kunnen

1.2

1.3

1.4

•

de mogelijkheden van de CNC- technologie binnen het vakgebied toelichten.

•

een eenvoudig CNC programma schrijven met G0, G1, G2, G3

•

de opdracht analyseren en de doelen onderscheiden.

•

een werkstrategie opmaken in functie van hun opdracht.

•

de passende materialen en producten kiezen.

•

de opeenvolgende stappen en technieken in het proces onderscheiden.

•

montagetekeningen lezen en interpreteren.

•

de te gebruiken gereedschappen, meettoestellen, machines no- 1.3 dig voor de werkzaamheden op een veilige en correcte wijze kiezen, bedienen en onderhouden.

•

de werking van afsluiters, vlamdovers en reduceertoestellen verklaren.

•

de nodige grondstoffen en materieel bepalen om de geplande werkzaamheden uit te voeren.

•

de specifieke kenmerken, eigenschappen, behandeling en toepassingsgebieden van een bepaald materiaal omschrijven.

•

de begrippen: massa, soortelijke massa, kracht, gewicht omschrijven en de symbolen herkennen.

•

de neutrale vezel van de constructie elementen in functie van de belasting toelichten.

•

gebruikmaken van het internet en cd-rom’s om technische informatie op te zoeken.

•

informatiebronnen opzoeken en er alert op reageren.

•

het kwaliteitssysteem, gehanteerd binnen het bedrijf, zoals bijvoorbeeld ISO, IKZ, of het bedrijfsspecifieke imago en de kwaliteitsrichtlijnen omschrijven.

1.2

1.4

Werkstrategie

Voorzien van de nodige grondstoffen, materieel en gereedschappen

Bestuderen van technische informatie en vakliteratuur



11

LEERINHOUDEN

De leerlingen kunnen 1.5

•

de taken en verantwoordelijkheden in een las-/onderhoud/herstelwerkplaats omschrijven.

•

de hiërarchische lijn binnen een bedrijf respecteren.

•

een organogram van een bedrijf begrijpen.

•

de beroepen binnen de sectoren onderscheiden.

•

de tewerkstelling en nascholingsmogelijkheden situeren.

1.5

Beroepsmogelijkheden

Specifieke pedagogisch-didactische wenken -

Gebruik concrete voorbeelden uit de leefwereld van de leerlingen en benader deze vanuit de recente technieken. Tijdens de lessen zal er ruime aandacht gevestigd worden op de beroepsmogelijkheden. Schenk ruime aandacht aan een behoorlijk taalgebruik. Streef naar een zo groot mogelijke actieve woordenschat. Gebruik ICT-toepassingen en moderne aangepaste informatie om gegevens op te zoeken en te verwerken. Overleg met andere leerkrachten over inhoudelijke aspecten en samenhangen van de lessen. Door een enthousiaste begeleiding, zullen de leerlingen gemotiveerd blijven bij hun voorbereiding, bij het uitvoeren en bij de reflectiemomenten. Het verband tussen een goed ingerichte werkplek, het rendement, de netheid en het opruimen na de werktijd duiden. Gebruik recente catalogi om informatie over gereedschappen, grondstoffen en materieel op te zoeken. Gebruik de instructies van de leveranciers als extra leidraad bij het uitwerken van de taken. Gebruik enkel het passende gereedschap, grondstof en materieel. Na het gebruik van het materiaal en na de controle ervan, het terug op de voorziene plaats laten leggen. Bezoek nodige beurzen om de vernieuwing binnen de sector bij te houden. Gebruik de VDAB beroepenfilms om de inhoud en mogelijkheden van de specifieke beroepen te duiden. Organiseer bezoeken aan vakbeurzen om de vernieuwende aspecten te detecteren. Zoek op internet vernieuwingen op die van toepassing zijn op het vak en laat hen daarover een informatiemap aanleggen. Streef ernaar om in de onmiddellijke omgeving van de werkplaats over een ruimte te beschikken om informatie (via ICT bijvoorbeeld) op te vragen, besprekingen te houden en overleg te houden met leraar en medeleerlingen.



12

LEERINHOUDEN

De leerlingen kunnen 2

•

het werkhuisreglement naleven en de persoonlijke beschermingsmiddelen gepast gebruiken.

•

met orde en netheid werken.

•

de basisveiligheid toelichten die aan de basis liggen van het VCA attest.

•

de maatregelen toelichten die van toepassing zijn bij een ongeval.

•

veiligheidssymbolen herkennen en deze interpreteren in functie van de opdracht.

•

de voorkomende gevaren bij het lassen opsommen.

•

de gebruikte lasinstallatie veilig voorbereiden, gebruiken en afsluiten.

•

de verschillende soorten afval herkennen, sorteren.

•

van de gebruikte producten de belangrijkste etikettering/ pictogrammen onderscheiden.

•

instaan voor het onderhouden en schoonmaken van het materiaal.

•

soepele elektriciteitsnoeren, kabels en draden aanwenden volgens de gebruiksaanwijzing.

•

de elektrische stekkers en stopcontacten veilig aansluiten

•

de soorten elektrische eenheden in relatie brengen met het symbool.

2

Welzijn en milieu

Specifieke pedagogisch-didactische wenken - Vergelijk de verschillen tussen de in de school na te leven afspraken en deze die in het bedrijfsleven gelden. - Bespreek de aspecten die van toepassing zijn uit de opleiding “VCA-attest”. - Wees steeds aandachtig om de voorschriften in verband met preventie, persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen, hygiëne en milieu na te leven. - Informeer de leerlingen vooraf over de werking van de machine alvorens zij hiermee aan het werk gaan en wijs hen op de mogelijke gevaren (de leerlingen noteren dit in hun agenda). - Respecteer de instructies opgegeven door de constructeur en de onderhoudsfiches.



13

LEERINHOUDEN


3.2

•

een tekening en 3D-voorstelling lezen en interpreteren in functie van de opdracht.

•

de constructiekenmerken toelichten.

•

een tekening analyseren in functie van de werkmethode.

•

maten terugvinden en verklaren op afgewerkte tekeningen om een vormen maatcontrole uit te voeren.

•

aan de hand van de tekening de werkvolgorde vastleggen.

•

inzicht hebben in het doel en de eigenschappen van samenstellende onderdelen van de lasconstructie.

•

de verantwoorde maataanduiding verklaren (ISO en 22553).

•

de specifieke lassymbolen verklaren.

•

het onderscheid toelichten tussen absolute en relatieve coördinaten ten opzichte van een referentiepunt/-vlak.

•

het doel van de voorkomende symbolen op de werktekening verwoorden.

•

tekeningen van buisconstructies lezen (isometrisch).

•

de functie van de voorkomende maat-, plaats en vorm toleranties toelichten.

•

buisuitslagen tekenen (U)

•

meetkundige constructies toepassen tijdens het trasseren van werkstukken.

•

de locatie waar gelaste constructies moeten worden geplaatst opmeten en schesten en de bijzonderheden noteren.

•

de stuklijst opstellen van de te lassen constructieonderdelen.

•

informatie halen uit een perspectiefvoorstelling van een lasconstructie.

•

de begrippen 2- en 3 dimensies omschrijven.

3

Technisch tekenen, schetsen en CAD

3.1

Lezen van een technische tekening

3.2

Perspectief



14

LEERINHOUDEN


3.3

•

de verschillende tekentechnische mogelijkheden verduidelijken om een lasconstructie weer te geven.

•

met behulp van een aangepast 3D tekenprogramma een tekening vakkundig uitwerken of aanpassen.

•

van een schets een technische tekening maken.

•

de nodige symbolische voorstellingen aanbrengen in functie van het ontwerp.

•

een 3D-tekening interpreteren in functie van het ontwerp.

•

een samenstellingstekening of ploftekening interpreteren om de samenhang te herkennen.

•

een bibliotheek gebruiken in functie van hun ontwerp.

3.3


Remedieer de leerlingen tussentijds zodat de fouten zich niet opstapelen. Tracht een specifiek zelfevaluatieformulier op te maken, eigen aan de werkzaamheden. Het is belangrijk steeds de goede werkmethode te demonstreren Laat geen foute technieken toe en reageer onmiddellijk. Telkens het gepaste didactisch materiaal gebruiken. Heb de nodige aandacht aan het planmatig werken. De gehanteerde werkvormen staan doordacht in functie van de leerinhouden en doelstellingen. Bedenk motiverende opdrachten en didactische werkvormen.

CAD- tekenen van werkstukken



15

LEERINHOUDEN


4.2

4.3 4.4

•

eenvoudige werkstukken klemmen, plooien en rechten; vijlen, knippen, zagen, boren, schroefdraad snijden, slijpen in functie van de opdracht.

•

de technologische waarden opzoeken en gebruiken tijdens de opdracht.

•

de technologie, de kenmerken en de werking van machines, gereedschappen en hulpmiddelen gebruikt om materiaal te plooien toelichten.

•

plaatbewerkingen uitvoeren volgens de besproken criteria.

•

aan de hand van de buisuitslag de buisvorm construeren; (U)

•

fittingen, buizen en ondersteuningen bewerken; (U)

•

flensverbindingen lassen;

•

buisconstructies hechten en lassen;

•

een verbinding lassen van twee hoekmakende buizen

•

schroefdraadverbindingen uitvoeren en gebruiken; (U)

•

leidingdelen richten, passen en bevestigen.

•

onderdelen uit plaatmateriaal en profielen samenbouwen.

•

eenvoudige laskalibers gebruiken.

•

de positie van de aan te brengen puntlas aftekenen; (U)

•

puntlaselektroden kiezen, monteren en in- afstellen; (U)

4

Uitvoeringstechnieken

4.1

Handmatige en machinale bewerken uitvoeren

4.2

Buismateriaal construeren en samenbouwen

4.3

Onderdelen uit platen en profielen construeren

4.4

Onderdelen door puntlassen samenstellen (U)

• onderdelen door puntlassen samenstellen; (U) Specifieke pedagogisch-didactische wenken -

Demonstreer de technieken vooraf en schenk de nodige aandacht aan de mogelijke knelpunten die zich kunnen voordoen. Laat de veiligheidsprocedures correct opvolgen bij de specifieke werkzaamheden. Schenk nodige aandacht aan het correct uitvoeren van de techniek Wijs de leerlingen op hun attitudes in functie van orde en netheid om degelijk werk te kunnen afleveren.



16

LEERINHOUDEN

De leerlingen kunnen -

Benadruk de kostbaarheid van de producten waarmee de leerlingen werken. Gebruik het gepaste didactisch materiaal om wat goed is te duiden. Schenk de nodige aandacht aan de nauwkeurigheid en de afwerking van de werkstukken. De gehanteerde werkvormen staan doordacht in functie van de doelstellingen. Beng de nodige begrippen bij rond orde, netheid en veiligheid.



17

LEERINHOUDEN

De leerlingen kunnen 5 5.1 5.2

5.3

•

montage –demontage fasen bepalen.

•

de nodige logistieke voorbereidingen treffen bij een montage.

•

de gegevens raadplegen en toepassen.

•

de mogelijkheden en kenmerken van de verbindingstechnieken toelichten.

•

de vergaartechnieken toepassen.

•

de werkstukken richten, spannen en klemmen.

•

een samenstelling vakkundig en veilig monteren.

•

een herstellingsanalyse maken in functie van de opdracht.

•

de gebreken aan een lasmontage wegwerken.

•

defecte onderdelen in een lasconstructie vervangen.

5

Montage

5.1

Bewerkingsvolgorde

5.2

Montage uitvoeren in functie van de opdracht

5.3

Herstellingen aan een lasconstructie (U)


Laat de leerlingen hun werk grondig voorbereiden en controleer individueel. Demonstreer de techniek. Schenk de nodige aandacht aan de nauwkeurigheid en de afwerking van het geleverde werk Wijs de leerlingen op hun attitudes in functie van orde en netheid om degelijk werk te kunnen afleveren. Werk duidelijke instructietaal uit om leerlingen een structuur geven Laat de veiligheidsprocedures correct opvolgen bij de specifieke werkzaamheden. Demonstreer de techniek en schenk ruime aandacht aan de veiligheid. Bedenk motiverende oefeningen in de geest van de leerlingen



18

LEERINHOUDEN


6.2

•

de opgemaakte werkvoorbewerkingen opvolgen in functie van het lasprocedé rekening houdend met de werkomstandigheden.

•

het lasprocedé aanpassen aan de opdracht.

•

met de materiaaleigenschappen rekening houden om een correcte lasnaad te realiseren.

•

maatregelen nemen die invloed hebben op de lasbaarheid.

•

de krimp en de spanningen in het materiaal inschatten en verbetervoorstellen in de werkmethode voorstellen om deze nadelen weg te werken.

•

Het controleren van de inbrandingsdiepte, inbranding, de neersmeltsnelheid, de doorlassing, slakinsluitsels, scheurtjes, spatten, holle en bolle las, vlakheid, karteling, algemeen uitzicht … aan de hand van opgegeven instructies.

•

het dagelijks onderhoud aan de lasinstallatie uitvoeren.

•

de lasparameters aanpassen aan de omstandigheden en het resultaat van de uitgevoerde lastechniek.

•

de verschillende soorten lasnaadvormen herkennen.

•

de verschillende vormen van corrosie toelichten.

•

de invloed van temperatuur en afkoelsnelheid op de structuur van de lasnaden toelichten.

•

de invloed van temperatuur, overgangstemperaturen en afkoelsnelheid op de structuur en de geometrie van de te lassen constructie-elementen en de lasnaden toelichten.

•

de lasmogelijkheden en lasbaarheid van staal, W1, RVS en aluminium toelichten.

•

de voor en de nadelen van elk toegepast lasproces toelichten.

•

de relatie leggen tussen de stroomsterkte, spanning en polariteit ten opzichte van lasresultaat.

6

Werkmethode opvolgen tijdens het lassen

6.1

Procesmatige aspecten

6.2

Technisch-technologische aspecten



19

LEERINHOUDEN


•

de kostprijs berekenen van een eenvoudige lasconstructie

•

de kostprijsparameters toelichten in functie van de lastechniek.

•

het belang verwoorden van het economisch lassen.

6.3

Kostprijsberekening


De gehanteerde werkvormen staan doordacht in functie van de leerinhouden en doelstellingen. Maak het onderscheid tussen details en hoofdzaken. Bedenk motiverende oefeningen in de geest van de leerlingen. Laat waar kan leerlingen samenwerken om tot oplossingen te komen en bespreek deze oplossing in de groep. Stel een Excel document ter beschikking om bijvoorbeeld om de kostprijs te berekenen. Organiseer bezoeken aan vakbeurzen om de vernieuwende aspecten te detecteren. Laat leerlingen met elkaar overleggen en help hen met structuur door geven. Stel een duidelijke planning op zodat het haalbaar is in tijd. Maak de bestellingen op in overleg met de leerlingen zodat zij inzichten krijgen over de kostprijs van de producten. Nodig eventueel een zelfstandige uit om de financiële aspecten te komen toelichten. Stel haalbare criteria op zodat iedereen weet wat zij/hij moet doen en tegen wanneer.



20

LEERINHOUDEN


• • •

7.2

de soldeerparameters controleren, in- en bijstellen in functie van het uit te voeren werk. (U)

de eigenschappen van soldeer duiden in functie van de opdracht.(U)

•

De verwarmingstechniek verklaren in functie van de opdracht en de omstandigheden. (U).

•

mof - buisverbindingen monteren en solderen; (U)

•

in alle posities buisverbindingen van staal/ staal en koper/ koper uitvoeren; (U)

•

de kwaliteit van gesoldeerde buislasverbindingen visueel beoordelen. (U)

•

de geschikte vloeimiddelen kiezen en gebruiken (U)

•

de lasparameters controleren, in- en bijstellen in functie van het uit te voeren werk.(U)

• • •

Verbindingstechnieken

7.1

Solderen (U)

• de verschillende opeenvolgende handelingen nauwkeurig en vei- • lig bepalen en toepassen. (U) • de correcte soldeertechnieken toepassen in functie van de opdracht (hard en zacht). (U)

•

•

7

7.2

• • de lasuitvoering realiseren in functie van het type materiaal en de • materiaaldikte.(U) • de elementen die invloed hebben op de lasbaarheid aanpas• sen.(U) • het aangepaste toevoegmateriaal kiezen en vakkundig hanteren.(U) het lasvlam instellen in functie van het uit te voeren werk.(U)

•

de juiste brandersamenstelling gebruiken.(U)

•

in diverse posities, lasnaden op plaat-, hoek- en buislasverbindingen uitvoeren.(U)

plaat – plaat buis – buis buis – plaat

Gassmeltlassen (U) Op staal plaat op plaat profiel op plaat buis op buis buis op plaat Laspositie: PA, PB, PF



21

LEERINHOUDEN


7.3

7.4

•

de kwaliteit van lasverbindingen visueel beoordelen.(U)

•

bij lasfouten herstellingen uitvoeren. (U)

•

de snijbranderparameters controleren, in- en bijstellen in functie van het uit te voeren werk.

•

een snijbrander instellen volgens het uit te voeren werk.

•

de instelmogelijkheden toelichten.

•

het snijbranden uitvoeren.

•

de kwaliteit van lasverbindingen visueel beoordelen.

•

bij snijfouten herkennen en herstellingen uitvoeren.

•

plaatmateriaal snijbranden met een plasmasnijder.

•

de lasparameters controleren, in- en bijstellen in functie van het uit te voeren werk.

•

•

• de juiste soorten laselektroden kiezen in functie van het laswerk. • in diverse posities, lasnaden op plaat-, hoek- en buislasverbindin- • gen uitvoeren. • • de juiste elektrode kiezen voor de specifieke toepassing; diverse lasverbindingen met verschillende elektroden uitvoeren. •

•

bij onvolkomenheden de lasuitvoering bijsturen.

•

lasnaden op plaat- hoek en buislasverbindingen uitvoeren.

•


•

de gas- en draadparameters opzoeken en instellen

•

het MIG/MAG lasproces opvolgen.

•

de soorten boogtypes herkennen en het toepassingsgebied verduidelijken.

•

de juiste elektrodedraad kiezen voor de specifieke toepassing;

• • •

7.5

7.3

Snijbranden

7.4

BMBE lassen: (111) Handlassen met beklede elektrode

het vlamboog lasproces opvolgen.

BMBE 111 op staal en W1, Plaat op plaat Profiel op plaat Buis op buis Buis op plaat Laspositie: PA, PB, PF

7.5

MIG/MAG-lassen (135 inert - en actief gaslassen)

• • • • • •

MAG 135 op staal en W1 Plaat op plaat Profiel op plaat Buis op buis Buis op plaat Laspositie: PA, PB, PF



22

LEERINHOUDEN


7.6

•

in diverse posities, lasnaden op plaat-, hoek- en buislasverbindingen uitvoeren.

•

diverse lasverbindingen met verschillende elektroden uitvoeren.

•

bij onvolkomenheden de lasuitvoering bijsturen;

•


•


• • • • •

7.7

7.8

7.6

• • het juiste toevoegmateriaal kiezen voor de specifieke toepassing. • de elektrodevorm controleren en optimaliseren. • met de krimpverschijnselen rekening houden om een correcte las • te bekomen. • in diverse posities, lasnaden op plaat-, hoek- en buislasverbindingen uitvoeren. het Tig lasproces opvolgen.

•

diverse lasverbindingen op verschillende materialen uitvoeren.

•

bij onvolkomenheden de lasuitvoering bijsturen;

•


•

het toepassingsgebied aangeven.

•

de onderdelen aan de lasinstallatie herkennen.

•

de verschillende soorten toegepaste gassen opsommen.

•

het lasproces en lijmtechnieken toelichten.

•

de voor- en nadelen aangeven van elke soort lastechniek.

•

de lasapparaten onderscheiden.

•

het toepassingsgebied aangeven.

•

diverse verbindingstechnieken toelichten bij kunststoffen.

•

het gebruik van specifieke lijmen toelichten.

•

De veiligheids- en milieu opsommen.

TIG - lassen (141 Tungsten Inert Gas) TIG 141 op staal en RVS, plaat op plaat profiel op plaat buis op buis buis op plaat Laspositie: PA, PB

7.7

Plasmasnijden

7.8

Kunststoflassen en lijmen



23

LEERINHOUDEN

De leerlingen kunnen Specifieke pedagogisch-didactische wenken -

Demonstreer de techniek en schenk ruime aandacht aan de veiligheid. Laat de leerlingen hun werk grondig voorbereiden en controleer individueel. Projecten moeten een krachtige leeromgeving vormen, waar de leerlingen een centrale plaats innemen. Groepswerk is aan te bevelen. Je tracht zoveel als kan de succesbeleving bij de leerlingen te bevorderen door aangepaste projecten te bedenken. Streef ernaar om in de onmiddellijke omgeving van de werkplaats over een ruimte te beschikken om informatie op te vragen, besprekingen te houden en overleg te houden met leraar en medeleerlingen. Wees aandachtig voor de verantwoordelijkheid die leerlingen hebben ten opzichten van hun geleverde werk. Laat leerlingen hun opstelling preventief controleren zodat opstapelende fouten vermeden worden. Stuur geen details bij maar wel de vaktechnische basiscompetenties die leerlingen verworven hebben. Leerlingen moeten de kansen krijgen om een samenbouw te realiseren van een project dat zal hen stimuleren. Zorg ervoor dat de voorbereide documenten die aangeboden worden aan de leerlingen de juiste technische aspecten bevatten. Heb oog voor duidelijke instructietaal bij alle opdrachten. Beperk de theoretische uiteenzettingen en integreer deze waar kan tijdens de praktijk. Geef vooral de leerlingen de kans om met de uitvoering bezig te zijn. Laat enkel het passende gereedschap of hulpmiddel gebruiken. Het beheersen van het smeltbad is één van de belangrijkste aspecten bij het lassen, benadruk dan ook de juiste technieken. De gehanteerde werkvormen staan doordacht in functie van de leerinhouden en doelstellingen. Maak het onderscheid tussen details en hoofdzaken. Het is belangrijk van in het begin de leerlingen een goede en juiste werkmethode aan te leren. Telkens het gepaste didactisch materiaal gebruiken. Zin voor orde, netheid en veiligheid.



24

LEERINHOUDEN


8.2

•

visueel de gebreken van een las vaststellen.

•

de oppervlaktescheurtjes vaststellen.

•

een buigproef uitvoeren op een gelast werkstuk.

•

goede en slechte lasnaden onderscheiden.

•

het verschil aangeven tussen destructief en niet-destructief onderzoek.

•

het begrip trekspanning omschrijven.

•

de proef op een werkstuk omschrijven.

•

het begrip drukspanning omschrijven.

•

de proef op een werkstuk omschrijven.

•

het begrip buiging in eigen woorden omschrijven.

•

het begrip hardheid toelichten.

•

het belang van hardbaarheid toelichten aan de hand van een voorbeeld.

•

de diverse proeven toelichten aan de hand van een voorbeeld.

•

het principe van magnetisch onderzoek verwoorden.

•

het begrip penetrant onderzoek verwoorden.

•

het belang van radiografisch onderzoek aangeven en het toepassingsgebied aangeven.

•

het belang van ultrasoon onderzoek aangeven en het toepassingsgebied verwoorden.

8

Lasonderzoek

8.1

Eenvoudig visueel onderzoek

8.2

Begrippen



25

LEERINHOUDEN


•

de vorm en afmetingen van het geleverde werk controleren volgens opgegeven parameters (en criteria).

•

beoordelen en registreren van de vaststellingen.

•

corrigerende maatregelen bedenken in functie van de opdracht.

•

een visuele controle uitvoeren van de lasnaden.

•

een waterpas gebruiken bij het pas zetten van een constructie.

•

een laser gebruiken bij het uitlijnen van een constructie.

•

een lektest uitvoeren. (U)

8.3

Meten en controleren


Tracht zoveel mogelijk didactisch materiaal te gebruiken om de lessen te verduidelijken. Sluit deze theorie zoveel als kan op de praktische realisaties van de leerlingen. Tracht de theorie zoveel als kan te integreren binnen de praktijk. (geen theorie voor de theorie). Tracht zoveel mogelijk didactisch materiaal te gebruiken om de lessen te verduidelijken. Sluit deze theorie zoveel als kan op de praktische realisaties van de leerlingen. Tracht de theorie zoveel als kan te integreren binnen de praktijk. (geen theorie voor de theorie).


26

ALGEMENE PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN GEÏNTEGREERDE AANPAK Inleiding Het leren wordt opgevat als een proces waarbij er een afwisseling is tussen het opdoen van ervaringen en het ontwikkelen van competenties. De lessen sluiten zo nauw mogelijk aan bij de leefwereld van de leerlingen zodat de theorie niet abstract overkomt, maar een concrete betekenis krijgt. Theorie en praktijk zijn geen eilanden en kunnen dus moeilijk gescheiden aangeboden worden. Waarom een geïntegreerde aanpak? Omwille van: -

didactische meerwaarde: het geïntegreerd werken zal het leren en het probleemoplossend denken optimaal ondersteunen; grotere motivatie van de leerlingen; leerlingen krijgen de mogelijkheid een eigen inbreng te doen.

Pedagogische aanpak In het leerplan wordt geen onderscheid gemaakt tussen PV en TV. Hoe en wanneer de leerplandoelstellingen gerealiseerd worden, kan uitgestippeld worden door de vakgroep.

JAARPLAN Van elke leraar wordt verwacht dat zij/hij in het begin van het schooljaar een jaarplanning maakt. Die planning kan gemaakt worden volgens het bijgevoegd model (zie bijlage). Eenvormigheid is een noodzaak voor de verschillende collega’s binnen eenzelfde vakgroep. De volgorde van de leerstofonderdelen is niet bindend. De projectmatige aanpak laat toe dat de leerplandoelstellingen worden gerealiseerd los van de volgorde zoals ze in dit leerplan worden vermeld. Uiteraard moet er steeds worden over gewaakt dat de nodige voorkennis aanwezig is.

ICT-INTEGRATIE Wat? Onder ICT-integratie verstaan we het gebruik van informatie- en communicatietechnologie ter ondersteuning van het realiseren van leerplandoelstellingen. Waarom? Maatschappelijke ontwikkelingen wijzen op het belang van het verwerven van ICT-competenties. Jongeren moeten niet alleen in staat zijn om nieuwe media te gebruiken, zij moeten net zo goed kunnen inschatten wanneer deze efficiënt en effectief kunnen worden ingezet. Het gebruik van nieuwe media sluit zeer goed aan bij de leefwereld van de jongeren en speelt in op hun vertrouwdheid met de beeldcultuur. Er wordt meer en meer belang gehecht aan probleemoplossend denken, kritisch selecteren, het zelfstandig of in groep werken, het kunnen verwerven en verwerken van enorme hoeveelheden informatie. Deze ontwikkelingen zijn ook merkbaar in het onderwijs. In de meeste vakken of bij het nastreven van vakoverschrijdende eindtermen vervult ICT een ondersteunende rol. Door de integratie van ICT kunnen leerlingen: •

het leerproces zelf in eigen handen nemen;

•

zelfstandig en actief leren omgaan met les- en informatiemateriaal;

•

op eigen tempo werken en een eigen parcours kiezen (differentiatie en individualisatie).

BSO – 3e graad – Specifiek gedeelte Lassen-constructie 27 PV Praktijk lassen-constructie/mechanica (16-14/14-10 lt/w) PV/TV Stage lassen-constructie/mechanica (2-4/4-8 lt/w) TV Lassen-constructie/mechanica (6/6 lt/w) Hoe ICT integreren ter ondersteuning van het realiseren van de leerplandoelstellingen? Zelfstandig oefenen in een leeromgeving Nadat leerlingen nieuwe leerinhouden verworven hebben, is het van belang dat ze voldoende mogelijkheden krijgen om te oefenen bijv. d.m.v. specifieke pakketten. De meerwaarde van deze vorm van ICT-integratie kan bestaan uit: variatie in oefenvormen, differentiatie op het vlak van tempo en niveau, geïndividualiseerde feedback, mogelijkheden tot zelfevaluatie. Zelfstandig leren in een leeromgeving Een mogelijke toepassing is nieuwe leerinhouden verwerven en verwerken, waarbij de leerkracht optreedt als coach van het leerproces (bijv. in een open leercentrum). Een elektronische leeromgeving (ELO) biedt hiertoe een krachtige ondersteuning. Creatief vormgeven Leerlingen worden uitgedaagd om creatief om te gaan met beelden, woorden en geluid. De leerlingen kunnen gebruik maken van de mogelijkheden die o.a. allerlei tekst-, beelden tekenprogramma’s bieden. Opzoeken, verwerken en bewaren van informatie Voor het opzoeken van informatie kunnen leerlingen gebruik maken van o.a. cd-roms, een ELO en het internet. Verwerken van informatie houdt in dat de leerlingen kritisch uitmaken wat interessant is in het kader van hun opdracht en deze informatie gebruiken om hun opdracht uit te voeren. De leerlingen kunnen de relevante informatie ordenen, weergeven en bewaren in een aangepaste vorm. Voorstellen van informatie aan anderen Leerlingen kunnen informatie aan anderen meedelen of tonen met behulp van ICT-ondersteuning onder de vorm van tekst, beeld en/of geluid d.m.v. bijv. een presentatie, een website, een folder... Veilig, verantwoord en doelmatig communiceren Communiceren van informatie betekent dat leerlingen informatie kunnen opvragen of verstrekken aan derden. Dit kan o.a. via e-mail, internetfora, een ELO, chatten, blogging. Adequaat kiezen, reflecteren en bijsturen De leerlingen ontwikkelen competenties om bij elk probleem keuzes te maken uit een scala van programma’s, applicaties of instrumenten, al dan niet elektronisch. Daarom is het belangrijk dat zij ontdekken dat er meerdere valabele middelen zijn om hun opdracht uit te voeren. Door te reflecteren op de gebruikte middelen en de bekomen resultaten te vergelijken, maken de leerlingen kennis met de verschillende eigenschappen en voor- en nadelen van de aangewende middelen (programma’s, applicaties …) en kunnen ze hun keuzes bijsturen.

BEGELEID ZELFGESTUURD LEREN Wat? Met begeleid zelfgestuurd leren bedoelen we het geleidelijk opbouwen van een competentie naar het einde van het secundair onderwijs, waarbij leerlingen meer en meer het leerproces zelf in handen gaan nemen. Zij zullen meer en meer zelfstandig beslissingen leren nemen in verband met leerdoelen, leeractiviteiten en zelfbeoordeling. Dit houdt onder meer in dat: •

de opdrachten meer open worden;

•

er meerdere antwoorden of oplossingen mogelijk zijn;

•

de leerlingen zelf keuzes leren maken en verantwoorden;

•

de leerlingen zelf leren plannen;

BSO – 3e graad – Specifiek gedeelte Lassen-constructie PV Praktijk lassen-constructie/mechanica (16-14/14-10 lt/w) PV/TV Stage lassen-constructie/mechanica (2-4/4-8 lt/w) TV Lassen-constructie/mechanica (6/6 lt/w) • er feedback wordt voorzien op proces en product; •

28

er gereflecteerd wordt op leerproces en leerproduct.

De leraar is ook coach, begeleider. De impact van de leerlingen op de inhoud, de volgorde, de tijd en de aanpak wordt groter. Waarom? Begeleid zelfgestuurd leren sluit aan bij enkele pijlers van ons PPGO, o.m. •

leerlingen zelfstandig leren denken over hun handelen en hierbij verantwoorde keuzes leren maken;

•

leerlingen voorbereiden op levenslang leren;

•

het aanleren van onderzoeksmethodes en van technieken om de verworven kennis adequaat te kunnen toepassen.

Vanaf het kleuteronderwijs worden werkvormen gebruikt die de zelfstandigheid van kinderen stimuleren, zoals het gedifferentieerd werken in groepen en het contractwerk. Ook in het voortgezet onderwijs wordt meer en meer de nadruk gelegd op de zelfsturing van het leerproces in welke vorm dan ook. Binnen de vakoverschrijdende eindtermen, meer bepaald “Leren leren”, vinden we aanknopingspunten als: •

keuzebekwaamheid;

•

regulering van het leerproces;

•

attitudes, leerhoudingen, opvattingen over leren.

In onze huidige (informatie)maatschappij wint vaardigheid in het opzoeken en beheren van kennis voortdurend aan belang. Hoe te realiseren? Het is belangrijk dat bij het werken aan de competentie de verschillende actoren hun rol opnemen: •

de leerling wordt aangesproken op zijn motivatie en “leer”kracht;

•

de leraar krijgt de rol van coach, begeleider;

•

de school dient te ageren als stimulator van uitdagende en creatieve onderwijsleersituaties.

De eerste stappen in begeleid zelfgestuurd leren zullen afhangen van de doelgroep en van het moment in de leerlijn “Leren leren”, maar eerder dan begeleid zelfgestuurd leren op schoolniveau op te starten is “klein beginnen” aan te raden. Vanaf het ogenblik dat de leraar zijn leerlingen op min of meer zelfstandige manier laat •

doelen voorop stellen;

•

strategieën kiezen en ontwikkelen;

•

oplossingen voorstellen en uitwerken;

•

stappenplannen of tijdsplannen uitzetten;

•

resultaten bespreken en beoordelen;

•

reflecteren over contexten, over proces en product, over houdingen en handelingen;

•

verantwoorde conclusies trekken;

•

keuzes maken en verantwoorden

is hij al met een of ander aspect van begeleid zelfgestuurd leren bezig.


29

VOET Wat? Vakoverschrijdende eindtermen (VOET) zijn minimumdoelstellingen, die – in tegenstelling tot de vakgebonden eindtermen – niet gekoppeld zijn aan een specifiek vak, maar door meerdere vakken of onderwijsprojecten worden nagestreefd. De VOET worden volgens een aantal vakoverschrijdende thema's geordend: leren leren, sociale vaardigheden, opvoeden tot burgerzin, gezondheidseducatie, milieueducatie en muzischcreatieve vorming. De school heeft de maatschappelijke opdracht om de VOET volgens een eigen visie en stappenplan bij de leerlingen na te streven (inspanningsverplichting). Waarom? Het nastreven van VOET vertrekt vanuit een bredere opvatting van leren op school en beoogt een accentverschuiving van een eerder vakgerichte ordening naar meer totaliteitsonderwijs. Door het aanbieden van realistische, levensnabije en concreet toepasbare aanknopingspunten, worden leerlingen sterker gemotiveerd en wordt een betere basis voor permanent leren gelegd. VOET vervullen een belangrijke rol bij het bereiken van een voldoende brede en harmonische vorming en behandelen waardevolle leerinhouden, die niet of onvoldoende in de vakken aan bod komen. Een belangrijk aspect is het realiseren van meer samenhang en evenwicht in het onderwijsaanbod. In dit opzicht stimuleren VOET scholen om als een organisatie samen te werken. De VOET verstevigen de band tussen onderwijs en samenleving, omdat ze tegemoetkomen aan belangrijk geachte maatschappelijke verwachtingen en een antwoord proberen te formuleren op actuele maatschappelijke vragen. Hoe te realiseren? Het nastreven van VOET is een opdracht voor de hele school, maar individuele leraren kunnen op verschillende wijzen een bijdrage leveren om de VOET te realiseren. Enerzijds door binnen hun eigen vakken verbanden te leggen tussen de vakgebonden doelstellingen en de VOET, anderzijds door thematisch onderwijs (teamgericht benaderen van vakoverschrijdende thema's), door projectmatig werken (klas- of schoolprojecten, intra- en extra-muros), door bijdragen van externen (voordrachten, uitstappen). Het is een opdracht van de school om via een planmatige en gediversifieerde aanpak de VOET na te streven. Ondersteuning kan gevonden worden in pedagogische studiedagen en nascholingsinitiatieven, in de vakgroepwerking, via voorbeelden van goede school- en klaspraktijk en binnen het aanbod van organisaties en educatieve instellingen.


30

MINIMALE MATERIËLE VEREISTEN 1 Algemeen •

Om het leerproces, gericht op de na te streven doelstellingen en beheersing van de leerinhouden lassen-constructie te realiseren is het noodzakelijk dat de praktijklessen steeds gegeven worden in een daartoe bestemd lokaal.

•

Door zijn organisatie, moeten de werkplaatsen de leerlingen inspireren tot een algemene attitude van: netheid, zorg en veiligheid. Daarom zullen deze zo goed mogelijk ingericht moeten zijn.

•

Beamer + projectiescherm

•

Aangepaste PC’s met aangepast basis software en scherm aangesloten op internet

•

Actueel CAD-pakket (liefst 3D CAD programma zoals Solid Edge of Solid Works)

•

Printer

•

Overheadprojector

•

Werkbanken met aangepaste hulpgereedschappen

•

Collectieve veiligheidsuitrusting

Specifiek lastoestellen Lasapparatuur: •

Mig-Mag – installatie.

•

TIG –installatie.

•

Vlambooglas – installatie.

•

Snijbranderinstallatie.

•

Plasmasnijder

Specifieke gereedschappen Klein gereedschap en hulpgereedschappen om de leerplandoelstellingen te realiseren zoals bijvoorbeeld: •

set boren.

•

set vijlen.

•

set tangen.

•

set bik- smeedhamer,

•

set lastangen.

•

set las- spanklemmen.

1

Inzake veiligheid is de volgende wetgeving van toepassing: -

Codex ARAB AREI Vlarem.

Deze wetgeving bevat de technische voorschriften die in acht moeten genomen worden m.b.t.: -

de uitrusting en inrichting van de lokalen; de aankoop en het gebruik van toestellen, materiaal en materieel.

Zij schrijven voor dat: -

duidelijke Nederlandstalige handleidingen en een technisch dossier aanwezig moeten zijn; alle gebruikers de werkinstructies en onderhoudsvoorschriften dienen te kennen en correct kunnen toepassen; de collectieve veiligheidsvoorschriften nooit mogen gemanipuleerd worden;

-

de persoonlijke beschermingsmiddelen aanwezig moeten zijn en gedragen worden, daar waar de wetgeving het vereist.

BSO – 3e graad – Specifiek gedeelte Lassen-constructie PV Praktijk lassen-constructie/mechanica (16-14/14-10 lt/w) PV/TV Stage lassen-constructie/mechanica (2-4/4-8 lt/w) TV Lassen-constructie/mechanica (6/6 lt/w) • set schroevendraaiers. •

set montagesleutels, -tangen + ratel.

•

set inbussleutels.

•

punt – doorslag.

•

schraper.

•

boormachine.

31

Meet- en controlegereedschap: •

micrometers.

•

schuifmaat.

•

meetlat en rolmeter.

•

meetklok + statief.

•

steekpasser.

•

aftekengereedschappen.

•

rechte lat en winkelhaken.

Andere uitrusting: •

werkbank + bankschroeven.

•

nodige lastafels met de nodige aangepaste randapparatuur om werkstukken te klemmen.

•

wettelijke gasafzuiging.

•

aanbeeld of kapblok.

•

Slijpsteen.

•

haakse slijpmachine.

•

schuurbandmachine.

•

elektrische handen tafelboormachine.

•

soldeerbout/soldeerbrander.

•

elektrische schroevendraaier + bits.

•

metaalzaag en junior zaag.

•

multitester.

•

hefboomplaatschaar en/of guillotineschaar.

•

Hand plaatschaar.

•

plooibank voor plaatbewerking en/of buizen.

•

montage en demontage gereedschappen.

•

collectieve beschermingsmiddelen.

•

kunststof lastoestel (U).

•

kunststof plooitoestel (U).


32

EVALUATIE 7.1

Inleiding

Tijdens de laatste decennia hebben zich nieuwe ontwikkelingen voorgedaan in het denken over leerlingenevaluatie. Evaluatie wordt niet meer beschouwd als een afzonderlijke activiteit die louter gericht is op de beoordeling van de leerling, maar ze moet in tegendeel met het leerproces verweven zijn. De didactische evaluatie is een inherent deel van leren en onderwijzen. Zij geeft informatie aan leerlingen en leraren over het succes van het doorlopen leerproces en biedt zodoende de kans om het rendement van leerlingen én leraren te optimaliseren. 7.2

Basisprincipes

De leerkracht zal aandacht hebben voor proces- en productevaluatie. Bij productevaluatie wordt nagegaan in welke mate leerlingen de onderwijsdoelen hebben bereikt. Bij procesevaluatie wordt het leerproces van de leerling en het didactisch handelen geëvalueerd. Het evaluatiesysteem van de leerkracht zal structureel rekening houden met kennis, vaardigheden en vakgebonden attitudes van de leerlingen en het resultaat van taken, toetsen, praktische oefeningen en opdrachten De evaluatiecriteria worden vooraf duidelijk aan de leerlingen medegedeeld. Deze criteria worden ook best vooraf besproken in de vakwerkgroep. Een evaluatie dient te vertrekken vanuit duidelijke en operationele doelstellingen. Zowel het proces als het product moeten op een zo objectief mogelijke manier geëvalueerd worden. Bij de evaluatie wordt er in ieder geval rekening mee gehouden dat het om leerlingen gaat. Onnauwkeurig werken, kleine fouten maken … kunnen in zekere mate aanvaardbaar zijn. Belangrijk is de evolutie van de leerprestaties en de vaardigheden van de leerlingen. Daarom zal de leraar voortdurend hun vorderingen nagaan en zo nodig, zal hij/zij meteen remediërend optreden. Bij het begin van iedere les zal de leraar desnoods aan alle leerlingen afzonderlijk meedelen welke (sub)doelstellingen tijdens die les moeten bereikt of nagestreefd worden: iedere leerling moet bij het begin van iedere les weten wat van hem tijdens die les verwacht wordt.


33

BIBLIOGRAFIE Informatie over de handboeken kan je bekomen via internet. Je zoekt via de zoekmachine naar de desbetreffende uitgever waar je de voornaamste info kan vinden. Enkele links naar de uitgevers zijn ondermeer: Uitgeverij De Boeck -

http:// www.uitgeverijdeboeck.be

Uitgeveij Pelckmans -

http:// www.pelckmans.be

Uitgeverij Van In -

http://www.vanin.be

Uitgeverij Wolters Plantijn( en Novum) -

http://www.woltersplantijn.be

Uitgeverij standaard

http://www.standaardboekhandel.be/ http://www.internetboekhandel.nl/elec.htm

Hierna volgen enkele mogelijk boeken die je kan gebruiken om de lessen voor te bereiden: Lastechniek Heling Booglassen

Bemetel

Technologie van het lassen(handboek) ··Standaard Educatieve Uitgeverij Technologie van het lassen (werkboek)

Standaard Educatieve Uitgeverij

Petra-project lassen

Samenwerking ARGO - Apeldoorns College

Tabellenboek voor metaaltechniek

W. De Clippeleer

Selectie van Belgische normen •

deel 1: Basisnormen

•

deel 2: Technisch tekenen

•

deel 3: Mechanica - Algemene normen

•

deel 4: Bevestigingsmiddelen

•

deel 5: Overbrengingsmiddelen

Lastechniek, vakblad voor lassen en snijden

Rotterdam

CD-rom TIG-Lastechnieken Belgisch instituut voor lastechniek Lakenweversstraat 21 1050 Brussel Lassen van Al gemakkelijker

Kempi Benelux NV Mechelen.

Lassen van RVS

A. De Visser

ALONSO, M., Energiewerktuigen deel 1 en deel 2, Nijgh & Ditmar Educatief. BELMANS, J., Eenvoudige mechanica, Wolters Plantyn, 90 301 6069 9. BELMANS, J., Mechanica leerboek, Wolters Plantyn, 90 301 5893. BELMANS, J., Mechanica werkboek en oplossingen, Wolters Plantyn, 90 301 58921. BELMANS, J., Pneumatische en elektropneumatische technieken, Standaard. DE CLIPPELEER, W., Theoretische mechanica, Wolters Plantyn, 90 301 65561. DE CLIPPELEIR, Tabellenboek voor metaaltechniek, Plantyn. DE LEPEIRE, e.a., Theoretische mechanica deel 1 en deel 2, Standaard.

BSO – 3e graad – Specifiek gedeelte Lassen-constructie PV Praktijk lassen-constructie/mechanica (16-14/14-10 lt/w) PV/TV Stage lassen-constructie/mechanica (2-4/4-8 lt/w) TV Lassen-constructie/mechanica (6/6 lt/w) DREEZEN, M., Lemmens M., Rutten, Werkboek 1, 90 301 67629.

34

DREEZEN, M., Lemmens M., Rutten, Werkboek 2, 90 301 67637. FESTO DIDACTIC, Opleidingscursussen, Festo Belgium. HEIDENHAIN, Digitale uitlezingen. JANSSEN, W. e.a., Materialenkennis, Standaard. M.B., Tijdschriften M.B. productietechniek, De Vey Mestdagh Drost A. e.a. Mechanica BSO, De Sikkel, 90 260 3473 3. Mechanica, Elsevier. Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Educatieve software. PHILIPS, Handboek voor fijnmechanische tehnieken, Philips technische bibliotheek. ROS, F., Materialenkennis, Standaard. SBM, Selectie van de Belgische normen. TELEMECANIQUE, Handboeken vermogens- en besturingspneumatiek. VAN DEN DRIESSCHE, Fysische metaalkunde, Standaard. VERCAIGNE, W., Pneumatische automatisering, Vermeulen Roeselare.

Aanvullen met leerboeken derde graad of andere BUDINSKI, Kenneth, G., Materialenkunde technici, Academic Service, 90 395 0150 5. CREMERS F., Verspanende technieken, Wolters Plantyn, 90 301 6815 3. EVENS, Janssens, Milis, Roels, Van Der Steen, Werkboek BSO & oplossingen, 90 301 7268 1. EVENS, Janssens, Milis, Roels, Van Der Steen, Werkboek TSO & oplossingen, 90 301 7266 5. GIJBELS, J., Vermeiren C., Meettechniek en materialenleer, Wolters Plantyn, 90 301 6730 0. HELING, A., Vakleer voor plaat- en constructiebankwerken, STAM, 90 11 41305 9. KLUIVER, H.R., Lassen, STAM, 90 11 114213. TSCHÄTSCH, Heinz, Verspaningstechniek, Academic Service, 90 395 0465 2.

Technieken en machines HEEREN, Leenders, Gereedschapsleer, STAM, 90 11 11306 3. INGELS, H., Materialenleer, Standaard, 90 02 16735 0. LEENDERS J., Janssen H.J.F., Mechanische metaalbewerking, STAM, 90 11 41450 0. MATEK, Roloff, Machine-onderdelen, Academic Service, 90 395 0482 2. QUAK, A., Materialenleer/eigenschappen, Educaboek.

Toepassingen materialen BOONEN, Stroobants, Mechanische meettechniek, Van In. CLAERBOUT J., Kunststoffen vandaag en morgen. DECLERCK, Thoen, Technologie van het lassen, Standaard. DUVERGER J.M., Metaal – elektriciteit, De Sikkel, 90 260 3369 9. INGELS H., Verspaning, Standaard, 90 02 17550 7.

BSO – 3e graad – Specifiek gedeelte Lassen-constructie PV Praktijk lassen-constructie/mechanica (16-14/14-10 lt/w) PV/TV Stage lassen-constructie/mechanica (2-4/4-8 lt/w) TV Lassen-constructie/mechanica (6/6 lt/w) Cd-roms

35

CORO GUIDE Sandvik. S K F, Lagertechnieken. WALTER, Snijgereedschap Lassen VDAB Tig-lassen Lasinstituut Brussel

Andere Instituut voor Normalisatie Veiligheidsinstituut Antwerpen

Links naar enkele interessante sites: http://www.tihh.be/tihhosp/links.html#elektr http://werktuigbouw.techniekweb.nl/ http://jersey.uoregon.edu/vlab/ energie – mechanica – thermodynamica - tools http://www.phys.uu.nl/~wwwnatdc/lokaal/lokaal.html#mechanica http://www.phys.uu.nl/~wwwnatdc/lokaal/lokaal.html http://www.meergronden.nl/een/2/natuurkunde/natuurkunde-simulaties.htm#Elektriciteit http://www.phys.hawaii.edu/~teb/java/ntnujava/ http://hyperphysics.phy-astr.gsu.edu/hbase/hframe.html

BSO – 3e graad – Specifiek gedeelte Lassen- constructie PV Praktijk lassen-constructie/mechanica (16-14/14-10 lt/w) PV/TV Stage lassen-constructie/mechanica (2-4/4-8 lt/w) TV Lassen-constructie/mechanica (6/6 lt/w)

36

BIJLAGE: JAARPLAN Jaarplan

Optie:........................................................................................

Leerkracht:...........................................................

Vorderingsplan Onderwijsvorm:..............

Graad:....................

Jaar:.........................

Schooljaar: ………… / …………..

Vak:..........................................................................................

Leerplannummer:...........................

Handboek/cursus:...........................................................................

Lestijden/week:...........

JAARPLAN Week nummer

Nr. in leerplan

Leerinhouden en/of de te realiseren leerplandoelstellingen

VORDERINGSPLAN Gegeven op (datum)

Opmerkingen

mechanica

Recommend Documents