MASTERPLAN_MOLENBEEK_KANAAL STEDENBOUWKUNDIGE STUDIE MOLENBEEK KANAAL BUUR IDEACONSULT NOVEMBER 2010

VER

MASTERPLAN_MOLENBEEK_KANAAL STEDENBOUWKUNDIGE STUDIE MOLENBEEK KANAAL BUUR IDEACONSULT NOVEMBER 2010

SYNTHESE

STEDENBOUWKUNDIGE STUDIE MOLENBEEK-KANAAL

BUUR - IDEAconsult

1

STUDIEBUREAUS BUUR | bureau voor urbanisme Blijde Inkomststraat 24 -3000 Leuven tel: 0032 – (0)16 – 89.85.50 fax: 0032 – (0)16 – 89.85.49 web: www.buur.be - e-mail: [email protected]

IDEA CONSULT Kunstlaan 1-2 bus 16 1210 Brussel tel: 0032 (0)2 282 17 10

SYNTHESE

fax:0032 (0)2 282 17 15

2

e-mail : [email protected]

STEDENBOUWKUNDIGE STUDIE MOLENBEEK-KANAAL – BUUR – IDEAConsult – November 2010

INHOUDSTAFEL 1. INLEIDING 2. SYNTHESE VAN DE ANALYSES EN UITDAGINGEN 3. SYNTHESE VAN DE AANBEVELINGEN MET BETREKKING TOT DE VISIES 3.1 Synthese van de doelstellingen vastgelegd door de strategische visie 3.2 Aanbevelingen van de transversale visie 3.3 Aanbevelingen van de visies per wijk

4. SYNTHESE VAN DE AANBEVELINGEN MET BETREKKING TOT DE STRATEGISCHE PROJECTEN 4.1. 4.2.

De Ninoofsepoort De Sainctelettetoren

5. SYNTHESE VAN DE AANVULLENDE STUDIES

Dit document vormt een synthese van de doelstellingen en aanbevelingen die door het masterplan Molenbeek Kanaal 2010 werden vastgelegd. Voor alle informatie met betrekking tot de analyse van de perimeter van de studie, de gedetailleerde visie en de gedetailleerde aanbevelingen, verwijzen wij de lezer naar het volledige masterplan, uitgegeven in het Frans. STEDENBOUWKUNDIGE STUDIE MOLENBEEK-KANAAL

BUUR - IDEAconsult

3

1. Inleiding 1.1 Onderwerp van de missie De missie bestaat uit de realisatie van een stedenbouwkundige studie voor de Kanaalzone gelegen in Sint-Jans-Molenbeek. De laatste jaren constateert men een terugkeer van de interesse voor de oevers van het Kanaal ter hoogte van de stad. Deze nieuwe impuls vertaalt zich in een netto vermeerdering van het aantal woningen, ten koste van de commerciële en industriële activiteiten die geen plaats meer vinden in deze zone in volle residentiële ontwikkeling. MOLENBEEK

Tegenover deze vaststelling, wenste de gemeente te kunnen beschikken over een oriëntatiedocument, dat toelaat : ZONE CANAL

« om de wijk een nieuwe adem te geven door het verzekeren van een evenwichtig en harmonieus samenleven van de woningen en de professionele en recreatieve activiteiten, met respect voor de culturele, historische en omgevingselementen van de site. De studie moet eveneens de nodige rechtsmiddelen voor het realiseren van de visie preciseren. »

SYNTHESE

Om dit te realiseren, heeft de gemeente Molenbeek in juni 2009 een kandidatuurstelling gelanceerd voor de realisatie van een Masterplan Kanaal. De bureaus BUUR en IDEAConsult werden geselecteerd. De missie werd gestart in januari 2010.

4


localisatie van de perimeterc


BUUR - IDEAconsult

5

1.2 Een masterplan voor de zone Molenbeek Kanaal ? Contexualisering De Kanaalzone aan de kant van Molenbeek werd lange tijd in de marge van de Vijfhoek beschouwd, geïsoleerd van het stadscentrum door de stedelijke breuk dat het Kanaal vormde. Vandaag definieert de recente sluiting van de metrolus van het stadscentrum de grenzen van het nieuwe centrum van Brussel : de Kanaalzone van Molenbeek bevindt zich in het midden van deze nieuwe configuratie. Sinds dan bestaat er op deze laatste een nieuwe ontwikkelingsdruk, die zich nog zou moeten intensiveren. Sinds een tiental jaren, bevindt de gemeentelijke overheid zich dagelijks voor aanvraagdossiers van residentiële ontwikkelingen, die onder andere de transformatie van oude industriële panden in lofts viseren, waardoor de laatste terreinen van productieve activiteiten die nodig zijn voor de creatie van arbeidsplaatsen voor de gemeente, worden gehypothekeerd. Deze dossiers worden geval per geval behandeld, omdat er geen enkele visie bestaat om de bevolkingsgroei en het behoud van de economische activiteiten in deze zone, te omkaderen. Geen enkele gemeentelijke of regionale visie…. De Kanaalzone van Molenbeek maakt nochtans deel uit van een ruim transformatiegebied dat zich uitstrekt langs het hele Kanaal en dat een eigen ontwikkelingsdynamiek kent : van Anderlecht tot in Vilvoorde vormen de oevers het onderwerp van verschillende belangrijke private projecten, versterkt door de aanwezigheid van talrijke Hefboomgebieden en publieke herwaarderingsprogramma’s. De transformatie van dit gebied vormt een belangrijke regionale uitdaging, op socio-economisch, demografisch en ruimtelijk vlak. Inderdaad, zijn economische bestemming, vaak belemmerd, is reëel. Zelf indien het gebied vraagt om zich aan te passen aan zijn meer stedelijke voorwaarden, kan blijken dat zijn weinig dicht weefsel een potentieel heeft om de verwachte demografische groei in het Gewest te absorberen, en dat zijn landschappelijke coherentie en continuïteit vatbaar zijn om nieuwe interacties tussen de verschillende delen van het Gewest te genereren… Tegenover deze troeven en uitdagingen, is het verbazingwekkend dat het Gewest nooit een duidelijke visie op de transformatie van het Kanaal heeft geformuleerd. Ze beschikt nochtans over de instrumenten: het Hefboomgebied n°4 omvat de 2 oevers van het Kanaal tussen het Biestebroekdok en het Bécodok (en bedekt een groot deel van de studieperimeter) en zou het onderwerp kunnen zijn van een Richtschema dat een programmatische en ruimtelijke visie formuleert voor de twee oevers van het Kanaal in dit meest centrale deel van het Gewest. Door het gebrek van een dergelijke oriëntatiedocument, heeft de gemeente Molenbeek, betrokken door de sterkste ontwikkelingsdruk, beslist om zich te wapenen met een Masterplan dat de ontwikkeling op lokale schaal moet omkaderen. Aan deze urgentie voegt zich eveneens de aanwezigheid van twee strategische sites toe, gelegen aan de rand van het Kanaal, binnen de studieperimeter, die betrokken zijn door belangrijke projecten van vastgoedontwikkeling : de site van de Ninoofsepoort en de site van het Saincteletteplein. Deze projecten kunnen een belangrijke programmatische en landschappelijke impact hebben op het landschap van het Kanaal. Er bestaat daarom eveneens een urgentie om intenties voor de ontwikkeling van deze sites te formuleren, die de realisatie van de projecten kunnen omkaderen en die zich inschrijven in een totaalvisie.

1..3 Doelstellingen van het masterplan

SYNTHESE

Wat betreft de uitdagingen en de weinig gedefinieerde regionale planologische context voor het Kanaal, moet het masterplan kunnen antwoorden op verschillende doelstellingen door zich te plaatsen tussen de lokale schaal van de wijkcontracten (bottum up) en de regionale schaal (top down). De doelstelling zijnde om te beschikken over een document dat in staat is om op twee niveaus te functioneren : · toelaten om dag op dag te toekenning van vergunningen te omkaderen, zonder het lokale potentieel te hypothekeren (zowel economisch als ruimtelijk) . · toelaten aan de gemeente om de reflectie over de toekomst van het Kanaal te openen, en om zijn intenties (ruimtelijke, programmatisch) door te geven aan het Gewest, om geïntegreerd te worden in een kaderend regionaal plan (bijvoorbeeld : het richtschema voor het Hefboomgebied n°4).

6

Het masterplan moet dus toelaten : · om de prioriteiten van de gemeente Molenbeek voor het Kanaal te formuleren, op het vlak van groei en arbeidsplaatsen, alsook het formuleren van de noodzakelijk maatregels om deze doelstellingen te bereiken en te begeleiden ; · om de ruimtelijke richtlijnen te formuleren, gebaseerd op de mogelijkheden van de zone (weefsel, percelen, strategische doorgangen, tracé…) die niet mogen geschaad worden bij de toekenning van de vergunningen; · om een duidelijk antwoord op de twee lopende strategische projecten aan de rand van het Kanaal te formuleren. STEDENBOUWKUNDIGE STUDIE MOLENBEEK-KANAAL – BUUR – IDEAConsult – November 2010

Sterke landschappelijke continuïteit – op 3 verschillende gemeentes

Eerder : de Vijfhoek als grensbepaling van het stadscentrum

Nu : de lus van de metro : het kanaal als nieuwe centraliteit

Toren Sainctelette (2008)

Hefboomgebieden grenzend aan het Kanaal Grote lopende projecten

2 lopende projecten vragen een snel antwoord van de gemeente Hefboomgebied n°4 en perimeter van de studie

Ninoofsepoort : nieuw voorontwerp van de private eigenaar Bésix (2009)


BUUR - IDEAconsult

7

1.4. Structuur van het masterplan De studie stelt voor om eerst een visie te formuleren voor de Kanaalzone op basis van een analyse van de bestaande situatie en van de huidige en toekomstige dynamiek. (hoofdstukken 1 tot 6) Daarna, op basis van deze visie, concentreert de studie zich op de 2 strategische sites, wegens hun lokalisatie maar eveneens wegens de urgentie om een visie voor hun ontwikkeling te formuleren. (hoofdstuk 7 : « strategische projecten »). Tot slot is een synthese van de aanbevelingen voor de ontwikkeling van de Kanaalzone en de 2 strategische projecten hernomen aan het einde van het document in hoofdstuk 8.

1 visie voor de Kanaalzone

2

strategische site Sainctelette plein

3

strategische site

SYNTHESE

Ninoofsepoort

8


2 Synthese van de analyses en de uitdagingen 2.1 Synthese van de huidige dynamiek +

De studieperimeter wordt van het begin tot het einde doorkruist door een belangrijke transformatiedynamiek. Men telt er een belangrijk aantal projecten die meer en meer bijdragen tot de verbetering van het levenskader. Deze verbetering van het levenskader trekt meer en meer Brusselse bewoners aan, geïnteresseerd in de gemeenten van het stadscentrum die tegenover de vastgoedprijzen van de Vijfhoek, Sint-Gillis of Elsene, in de Kanaalzone een meer betaalbare levensplek zien, dicht bij het centrum en toegankelijk per OV.

+

Région : +130.000 +130 000 bewoners habitants (+ 19%) Molenbeek : +20.000 bewoners habitants (+ 23%)

+ 800.000m² voor bijkomende woningen

Deze opwelling heeft een belangrijke impact op de lokale realiteit van de zone : 1. De stedelijke kwaliteit verbetert ten koste van de ondernemingen in de zone, die het stadscentrum verlaten zonder dat een economische reconversie van de vrijgekomen productieve ruimtes wordt voorzien.

bewoners (+ Zone canal : ++ 3500 à 26,5%) ( +19,5 23 tot 27%) 5000 à tot5000 6000habitants

2. De bevolkingsgroei kan, indien ze niet omkaderd wordt, de levenskwaliteit en de zwakke lokale bevolkingsgroepen schaden, wegens : •

het verschijnen van een druk op de gronden die riskeert om de zwakke bevolkingsgroepen te dwingen de zone te verlaten ;

•

het verschijnen van zo’n dichtheid dat ze nefast wordt voor de levenskwaliteit. Eveneens omdat aan de basisbehoeften van groene ruimtes en buurtdiensten (voorzieningen en handelszaken) enkel door de gemeente kan worden voldaan.

+ 200.000 tot 240.000m² voor bijkomende woningen

Groeiperspectieven voor 2020 (planbureau)

Het masterplan heeft daarom de situatie van de economische sectoren aanwezig in de zone en hun afstemming, al dan niet, op de zone, van nabij geanalyseerd. Anderzijds, heeft het masterplan geprobeerd om de demografische groei die de laatste 30 jaar in de zone heeft plaatsgevonden te meten en te lokaliseren, en om de verwachte groei voor de komende 10 jaar te evalueren. Deze analyses (economisch en demografisch) gecombineerd met de analyses van de bestaande situatie, hebben toegelaten om te beschikken over de nodige gegevens om een ontwikkelingsstrategie op vlak van de demografische groei en de economische ontwikkeling van de zone te formuleren.

Plaatsbepaling van de economische sectoren aanwezig in de zone : samenvattende vergelijkende tabel


BUUR - IDEAconsult

9

2.2. Synthese van de uitdagingen voor het totaal van de perimeter De analysefase van het masterplan heeft aangetoond dat het voor Molenbeek noodzakelijk is om zich te positioneren ten opzichte van de verwachte groei in de zone tot 2020 (+5.000 tot 6.000 inwoners) ten aanzien van een reeds kwetsbaar levenskader. Anderzijds, heeft ze ook aangetoond dat niet alle wijken dezelfde inwonersdichtheid hebben. Simonis

Ze heeft eveneens aangetoond hoezeer bepaalde economische activiteiten aanwezig in de zone niet enkel incompatibel werden met de meer stedelijke bestemming van de zone, maar vooral dat ze lage dichtheden van arbeidsplaatsen aanboden. Tegenover deze bevindingen bieden de opening van het metrostation Delacroix en het sluiten van de metrolus van het centrum, een nieuw toegankelijkheidsprofiel aan een deel van de studieperimeter. Dit deel verwerft een belangrijk nieuw potentieel als werkgelegenheids- en woonpool. Een aanpassing van het industriële weefsel is dus nodig om de economische activiteit te optimaliseren en om de groei te kunnen absorberen, daar waar dit gerechtvaardigd is. Ruimtelijk heeft de analyse eveneens aangetoond dat de zone was samengesteld uit wijken met verschillende ruimtelijke structuren. Maar dat er bepaalde elementen bestaan die deze wijken verenigen (het Kanaal, de kleine Zenne, de grote percelen, het patrimonium, bepaalde strategische straten, bepaalde…) die aan deze wijken een buitenkans bieden om zich onder elkaar te articuleren.

Ribaucourt Yser

Osseghem

Quartier Nord Rogier Botanique

Beekant

Madou et chaussée de Louv

Gare de l’Ouest

Delacroix

Tot slot, het risico bestaat dat de bestaande dynamiek langs het Kanaal een dualiteit creëert tussen een welgesteld Waterfront en de wijken « achteraan » die in de marge zullen blijven. Het is dus gepast om te vermijden dat de huidige ontwikkeling zich beperkt tot het Waterfront.

Art Loi

?

U.E.

Trône

Cureghem Abbatoirs Commerces

Porte de Namur

Gare du Midi Transport europe

Porte de Halle Saint Gilles et Marolles Hopital

Ch. Namur-Ixelles

Louise

H

Commerce Standing

Hôtel des Monnaies

Op basis van deze constateringen, kunnen de uitdagingen voor de ontwikkeling van de zone, als volgt geformuleerd worden :

1. Hoe en waar de demografische groei absorberen ? 2. Hoe de groei gebruiken om de levenskwaliteit te verbeteren ? 3. Hoe de economische activiteit herorganiseren om zich te integreren in de stedelijke context en daarbij werkgelegenheid te genereren? 4. Hoe de transformatiedynamiek van het Kanaal gebruiken om de wijken in de diepte dynamisch te maken ?

SYNTHESE

5. Hoe de bijzonderheden van het bestaande weefsel opwaarderen en versterken (grote percelen, stedelijke structuur, patrimonium…) ?-

10


3. Synthese van de visies (en hun aanbevelingen) Het masterplan snijdt de ontwikkelingsintenties van de zone aan langsheen visie-elementen. De visie organiseert zich volgens 3 niveaus : •

De strategische visie gelinkt aan de demografische en economische doelstellingen.

•

De transversale visie wijdt zich aan het losmaken van de transversale intenties, bij dewelke alle wijken van de Kanaalzone betrokken zijn.

•

De visies per wijk. De analyse heeft aangetoond dat de studieperimeter was samengesteld uit wijken met wisselende dichtheden, toegankelijkheden, morfologie, en concentraties van ondernemingen. De uitdagingen zijn er dus verschillend. Het masterplan formuleert dus de te bereiken visies door de doelstellingen te onderscheiden volgens de wijken.

3.2 Transversale visie 3.2.1. De ruimte van het Kanaal A. Programmatische aspecten : een stedelijk Kanaal B. Ruimtelijke aspecten : de ruimte van het Kanaal verenigd en verruimd C. Morfologische aspecten : een genuanceerd bebouwd front

Quartier Maritme

3.2.2 De Tuinen van de kleine Zenne

Centre historique

3.2.3 De handelscontinuïteiten die verbanden weven Delaunoy

3.3 Visie per wijk 3.3.1. Historisch Centrum Kwalitatieve acupunctuur Quartier

3.3.2. Delaunoy Een nieuwe pool die de wijken uitrust

Birmingham

3.3.3. Birminghamwijk

Een geoptimaliseerde en geïntegreerde productieve wijk

3.3.4. Heyvaertwijk Een verdichte en vernieuwde wijk Quartier

3.3.5 Maritiemwijk

Een wijk opnieuw verbonden

Heyvaerts


BUUR - IDEAconsult

11

3.1 Synthese van de demografische en economische doelstellingen vastgelegd in de strategische visie De doelstelling van de ‘strategische visie’ is om een antwoord te formuleren op de twee belangrijkste aspecten gelinkt aan de Kanaalzone. •

hoe de groei omkaderen en waar aanmoedigen ?

•

hoe de economische activiteit herorganiseren teneinde haar te integreren en te optimaliseren ?

Het masterplan acht het niet onmogelijk om deze 2 doelstellingen te bereiken binnen een en dezelfde perimeter. Tegengesteld kan de verdichting de reorganisatie van de economische activiteit toelaten en omgekeerd.

Een duurzaam stedelijk ontwerp De doelstelling is om de ontwikkeling van de zone terug te plaatsen in een milieubewust duurzaam stedelijk ontwerp. In dit opzicht, is het de doelstelling om in het midden van de zone dichtheden (van arbeidsplaatsen en inwoners) voor te stellen, die geschikt zijn voor zijn lokalisatie en zijn toegankelijkheid, en om gemengd gebruik en gemengde functies aan te moedigen, eveneens gelinkt aan de toegankelijkheid. Deze doelstelling veronderstelt om in bepaalde zones een meer doeltreffend gebruik van de gronden voor te stellen, steunende op de zoektocht naar een evenwicht tussen het wonen, de werkgelegenheid, de dienstvoorzieningen, groene ruimtes en het aanmoedigen van intermodale mobiliteit.

Een belangrijk potentieel voor herstructurering : de grote industriële percelen Wat betreft de verschillende uitdagingen voor de zone, bleken de grote industriële percelen (momenteel bezet door een industriële activiteit of een monofunctionele handelsactiviteit, ttz zonder woningen op de verdiepen) een troef voor de Kanaalzone van Molenbeek Effectief, de industriële activiteit in het midden van dit dens en bewoond weefsel, moet worden gereorganiseerd en geoptimaliseerd om zich aan te passen aan zijn nieuwe stedelijke conditie. Anderzijds moet de verwachte groei in de zone eveneens ruimtelijk georganiseerd worden gepaard met het verbeteren van de levenskwaliteit. De grote percelen bleken een strategisch instrument te zijn, via dewelke verschillende acties gelijktijdig mogelijk werden en dit met een beperkt aantal eigenaren (omdat ze groot zijn). Door het voorstellen van een geschikte herstructurering van de economische activiteit op die percelen, kunnen deze voor de zone een middel vormen om de groei te absorberen, om het reeds dens bebouwd weefsel te verluchten, om voorzieningen in te planten… Deze transformatie van de grote percelen zal toelaten om een fijnere menging teweeg te brengen en het levenskader te opwaarderen; een duurzame doelstelling voor de gemeente en het Gewest.

SYNTHESE

Derhalve verleent het masterplan grote aandacht aan deze percelen, potentiële motoren voor de transformatie. Ze zullen zich vaak in

12

Rond kanaalzone : grote industriele percelen


3.1.1 Welke strategie voor een reorganisatie van de economie voor de Kanaalzone Molenbeek ? Doelstellingen : 1. Het generen van werkgelegenheid (= het optimaliseren van de dichtheid van arbeidsplaatsen per m2) en het garanderen van een diversiteit van arbeidsplaatsen (laaggeschoold en geschoold) 2. Het versterken van de stedelijke integratie van de industriële activiteiten 3. Het behoud van betaalbare stedelijke industrieruimtes.

Welke sectoren aanmoedigen ? Selectiecriteria : 1. Sectoren die het aantal arbeidsplaatsen per m2 optimaliseren : · De sectoren van de bouw, de detailhandel, de horeca en de diensten aan ondernemingen. · De sectoren van de productienijverheid en productieondernemingen op voorwaarde dat eenheden van beperkte grootte bereikt worden (van 1.000m2 tot 2.000 m2) die toelaten om meer dan het huidige aantal arbeidsplaatsen per m2 te genereren. 2. In bepaalde mate, sectoren die arbeidsplaatsen genereren voor laaggeschoolden : · Alle aanwezige sectoren genereren relatief laaggeschoolde werkgelegenheid met de uitzondering van de diensten aan ondernemingen. De sectoren van de bouw en de horeca leveren echter het grootste aandeel arbeidsplaatsen voor laaggeschoolden. 3. Sectoren die een samenleven met andere stedelijke functies toelaten : · De horeca en de detailhandel zijn sectoren die volledig compatibel zijn met het stedelijk weefsel. · Wat betreft de sectoren van de vervaardiging-productie (stedelijke industrieën), betaamt het een formaat aan te moedigen die zich in het weefsel inschrijft (kleiner dan 2.000m2). De GOMB heeft een lijst opgesteld van stedelijke industrieën die compatibel zijn met de residentiële functie : deze lijst moet dienen als basisselectie voor de stedelijke industrieën die toegelaten worden om zich in de zone te installeren. · Wat betreft de groothandel/bestemmingshandel, zullen we de sector eerder aanmoedigen langs de assen die beschikken over een goede toegankelijkheid en zichtbaarheid, wetende langs het Kanaal (linkeroever) en de Delaunoystraat. 4. Bepaalde sectoren die reeds aanwezig zijn, zoals de drukkerij of de creatieve industrie. 5. Bepaalde sectoren die weinig aanwezig zijn, zoals de diensten, die toelaten om werkgelegenheid voor hoger geschoolden aan te brengen.

Welke sectoren niet aanmoedigen ? 1. Herstel/onderhoud/handel van voertuigen : deze sector ligt aan de basis van belangrijke overlasten (circulatie van vrachtwagens, vervuiling, bezetting van de publieke ruimte, verval van de bebouwde omgeving…), die elk samenleven met andere economische en residentiële functies moeilijk maakt, waardoor de mogelijkheid om een nieuwe functionele menging in de wijk in te blazen wordt gehypothekeerd. 2. De logistieke sector: deze sector biedt een lage dichtheid van arbeidsplaatsen per m2. Overigens, de overlasten gecreëerd door het transport mogen niet onderschat worden en kaderen niet in een stedelijke omgeving. STEDENBOUWKUNDIGE STUDIE MOLENBEEK-KANAAL

BUUR - IDEAconsult

13

Transformatiestrategie 1. Durven om bepaalde activiteiten te verplaatsen, die niet compatibel en/of niet optimaal zijn met het stedelijk weefsel. parcelles type 2

2. Een graduatie van de stedelijke industrie voorstellen, in functie van de toegankelijkheid en van hun onderling verband met het wonen : •

het masterplan stelt voor om de grootte van de industrieën in de Kanaalzone te beperken tot maximum 2.000m2.

•

het masterplan stelt een indicatieve graduatie voor, bestaande uit 4 types percelen : Percelen type 1 : deze percelen beschikken niet meer over een goede toegankelijkheid over de weg (vrachtwagens) maar beschikkende anderzijds wel over een goede toegankelijkheid per metro : het past om er activiteiten aan te moedigen die compatibel zijn met het wonen en oppervlaktes voor te stellen tussen 0 en 500m2. Percelen type 2 : deze percelen beschikken over een zekere toegankelijkheid over de weg (vrachtwagens en andere) maar tonen momenteel een zekere verwevenheid met het wonen. Het past om er activiteiten aan te moedigen die compatibel zijn met het wonen en variërende oppervlaktes voor te stellen tussen 0 en 1.000m2. Percelen type 3 : deze percelen beschikken over een goede toegankelijkheid over de weg (vrachtwagens) en hebben nog een beperkte verwevenheid met het wonen.

parcelles type 0 parcelles type 2

Het past om er activiteiten aan te moedigen die compatibel zijn met het wonen en variërende oppervlaktes voor te stellen tussen 0 en 2.000m2.

3. Het aanmoedigen van de creatie van gespecialiseerde « clusters » die verschillende sectoren (handel, KMO, diensten,…) groeperen rondom een thematiek (drukkerij, creatieve industrie,…) De doelstelling is meervoudig : •

Het verzekeren van een grotere diversiteit van arbeidsplaatsen (laaggeschoold en geschoold) op dezelfde plaats.

•

Het profiteren van de complementariteit tussen de sectoren

•

Het genereren van een identiteit voor bepaalde wijken, en daarmee, een betere zichtbaarheid voor de activiteit.

4. Durven herbestemmen

SYNTHESE

Het masterplan heeft aangetoond dat een stedelijk weefsel, onder bepaalde voorwaarden, meer arbeidsplaatsen (en ook laaggeschoolde) kan genereren dan een industrieel weefsel. Dus, indien in bepaalde wijken de industriële activiteit niet meer te rechtvaardigen is, dan moet een herbestemming van het weefsel worden beoogd.

14


parcelles type 3

parcelles type 1

parcelles type 2

Classificatie van de percelen in functie van de toegankelijkheidsgraad

5. Gebruik het wonen (de verdichting) als rentabiliseringsmiddel voor de transformaties van de industrie.

x m²

Het masterplan heeft aangetoond dat de bestaande economische activiteit in de zone vaak weinig optimaal was op het vlak van dichtheid van arbeidsplaatsen per m2, en voor bepaalde activiteiten, weinig compatibel was met het wonen. Een herstructurering van de activiteit is aan te moedigen zodanig dat het optimaliseert (meer arbeidsplaatsen genereren) en zodanig dat het integreert in de stedelijke context. Om dit te doen kan de verdichting een instrument zijn dat toelaat deze herstructurering te financieren, dit alles met behoud van het gelijke aantal m2 economische activiteit.

+ x m²

xm²

+ x m²

x m² Het wonen (de verdichting) als instrument voor de rendabilisering van de transformaties van de


BUUR - IDEAconsult

15

3.1.2 Welke strategie om de groei te omkaderen ? Doelstellingen Doelstelling Maritiemwijk 20.000 inw per km2 = +680 inwoners zijnde +27.000m2 woningen

De Kanaalzone zou kunnen betrokken zijn door de komst van 5.000 tot 6.000 bijkomende inwoners tussen nu en 2020, zijnde door het creëren van 200.000 tot 240.000m2 woningen. Het betreft hier momenteel een politieke keuze om te beslissen om deze groei in de zone mogelijk te maken of niet. Niettemin, binnen de doelstelling van duurzame stad en ten aanzien van de mogelijkheden voor verdichting voor de gemeente Molenbeek : 1. Het past om de verdichting van bepaalde wijken in de perimeter aan te moedigen : in functie van hun bestaande dichtheid, van hun toegankelijkheid per openbaar vervoer en van hun potentieel voor herstructurering. Dit is het geval voor de wijken Heyvaert, Birmingham en Delaunoy. 2. Het past om een sterkere menging (verticaal en/of horizontaal) aan te moedigen in de zones die te monofunctioneel zijn (ttz op de grote percelen). Dit kan plaatsvinden door het introduceren van residentiële functies op de industriële percelen. Dit is het geval voor de wijken Birmingham en Delaunoy.

Doelstelling historisch Molenbeek : De verdichting beperken Als de beschikbare oppervlakte ontwikkeld is : Bereikt men een dichtheid van 25.000 inw/km2

Als indicatie, stelt het masterplan per wijk doelstellingen van verdichting voor, in functie van hun toegankelijkheid, hun bestaande dichtheid, hun industrieel potentieel,… Anderzijds, wat betreft de uitdagingen voor de zone, is het masterplan van mening dat de 2 torenprojecten (Sainctelette en Ninove) aan de rand van het Kanaal, zowel ruimtelijk als programmatisch betekenis hebben. Ze zullen effectief de creatie van 12.000m2 (Sainctelette) + 30.000m2 (Ninove met het project van het Gewest) woningen toelaten. TOTAAL :

Welke begeleidende maatregels/ welke compensaties ? De verdichting moet gezien worden als een opwaarderingsinstrument van het levenskader dat toelaat om de herstructurering van de industriële activiteiten en de opwaardering van het binnengebied van de bouwblokken te financieren. Niettemin, de voorwaarde voor de ontwikkeling van het wonen in de Kanaalzone, moet zijn : 1. De creatie van groene ruimtes (publieke en semipublieke) en de verluchting van de bouwblokken.

SCENARIO 20.000INW/KM2 = 171.000M2 WONINGEN SCENARIO 25.000INW/KM2 = 227.000M2 WONINGEN

Doelstelling Heyvaert/Birmingham/Delaunoy 1)20.000 inw per km2 = +3.100 inwoners, zijnde +124.000m2 woningen 2)25.000 inw per km2 = +4.500 inwoners, zijnde +180.000m2 woningen

Doelstellingen woning- m² (indicatie)

Doelstelling Delaunoy (zijnde 25%) = +31.000m2 tot 45.000m2 woningen Doelstelling Birmingham (zijnde 25%) = +31.000m2 tot 45.000m2 woningen Doelstelling Heyvaert (zijnde 50%) = +62.000m2 tot 90.000m2 woningen

Maritime V/T < 2-2,5 B/T < 0,5

Om die reden stelt het masterplan, als indicatie, de V/T en de afdruk op de grond (B/T) voor die moeten bereikt worden in functie van de wijken. 2. De creatie van voorzieningen (kinderdagverblijven en scholen). Historisch centrum V/T < 2-2,5 B/T < 0,4

3. Het behoud op de begane grond van toegankelijke en betaalbare lokalen voor de economische activiteit. 4. Het behoud van een sociale mening.

SYNTHESE

Delaunoy V/T > 2 -2,5 B/T : onder conditie

16

Birmingham V/T < 2-2,5 B/T : onder conditie


Heyvaerts P/S > 2-2,5 B/S < 0,5 Doelstellingen voor V/T en B/T per Wijk

3.1.3. Basisaanbevelingen Aanbeveling 1 : Het beperken van de grootte van de industrieën voor de Kanaalzone tot 2.000m2 en het vastleggen van hun verdeling en hun grootte in functie van hun toegankelijkheid Aanbeveling 2: Het aanmoedigen van de verplaatsing, in het kader van meer diepgaande studies zoals deze van het BBP of de richtschema’s, van bepaalde activiteiten die niet compatibel en/of niet optimaal zijn voor het stedelijk weefsel Aanbeveling 3: Het aanmoedigen van de ontwikkeling van volgende sectoren, ten gunste van de creatie van gespecialiseerde clusters: •

De sectoren van de detailhandel, de horeca, de diensten aan ondernemingen.

•

De sectoren van productienijverheid/-ondernemingen op voorwaarde dat eenheden van beperkte grootte bereikt worden (van 500m2 tot 2.000m2) en op voorwaarde dat ze geen overlast genereren: is het gepast om zich te laten leiden door de lijst van de GOMB die de stedelijke industrieën die compatibel zijn met de woonfunctie, oplijst.

•

De drukkerij en de creatieve industrie zijn reeds aanwezig in de zone.

•

De sector van de groothandel/bestemmingshandel (ttz gespecialiseerde groothandel, zoals Depot Design, le Chien Vert,...) langs de assen die beschikken over een goede toegankelijkheid en zichtbaarheid, te weten langs het Kanaal (linkeroever) en de Delaunoystraat.

Aanbeveling 4 : Het ontmoedigen van de sectoren die gelinkt zijn aan de logistiek en aan de autohandel. Aanbeveling 5 : Het aanmoedigen van de verdichting van de wijken in functie van hun toegankelijkheid, hun bestaande dichtheid en hun industrieel potentieel. Aanbeveling 6 : Het aanmoedigen van de verdichting van de monofunctionele zones gewijd aan de industrie, door er de ontwikkeling van een fijnere menging te bevorderen door het introduceren van residentiële functies. Aanbeveling 7 : In elk toekomstig residentieel project in de zone, het verplichten van : 1. De creatie van groene ruimtes (publieke en semipublieke) en de verluchting van de bouwblokken. 2. Daar waar het gerechtvaardigd is, het behoud van toegankelijke en betaalbare lokale voor de economische activiteit. 3. De diversiteit van woningtypes (studio, 1 kamer, 2 kamers, 3 kamers,...) Aanbeveling 8 : In het geval van residentiële projecten met een hoge dichtheid, het verkrijgen van de creatie van voorzieningen (in het bijzonder kinderdagverblijven en scholen). Dit kan gebeuren door het opstellen van juridische instrumenten (stedenbouwkundige lasten) gelinkt aan de verdichting.


BUUR - IDEAconsult

17

3.2. Synthese van de aanbevelingen van de transversale visie De transversale visie legt zich toe op het losmaken van transversale intenties, bij dewelke alle wijken van de Kanaalzone zijn betrokken. Ze heeft betrekking op : •

De gewenste ambitie voor de oevers van het Kanaal over haar hele lengte (op programmatisch, morfologisch en ruimtelijk vlak) en haar samenhang met de wijken van Molenbeek.

•

De gewenste ambitie voor het tracé van de kleine Zenne, die de perimeter over haar hele lengte doorkruist en voor dewelke een totaalvisie is geformuleerd.

•

Tot slot, kaart de transversale visie de handelsstructuur voor de zone aan, als element dat de verschillende wijken doorkuist en met elkaar verbindt.

In dit hoofdstuk, zijn de intenties genummerd en samengevat in de vorm van aanbevelingen.

3.2.1 AANBEVELINGEN MET BETREKKING TOT DE RUIMTE VAN HET KANAAL A. Programmatische aspecten : een stedelijk Kanaal Aanbeveling 9 : Het aanmoedigen van de continuïteit en de diversiteit van het wonen langs het Kanaal. > Actie •

Het aanmoedigen van de realisatie van woningen op de strategische sites van de Ninoofsepoort en het Saincteletteplein (gemeente, Gewest).

•

Het bevorderen van de realisatie van woningen van variërende grootte op het ogenblik van de vergunningsaanvragen die door private eigenaren worden ingediend (gemeente).

•

Het bevorderen van de realisatie van woningen op de verdiepen boven handelszaken/kantoren op het ogenblijk van de vergunningsaanvragen die door private eigenaren worden ingediend (gemeente).

•

Het verwerven van gronden (gedeeltelijk) voor de bouw van sociale woningen langs het Kanaal (OCMW, BGHM, GOMB, wijkcontract).

Aanbeveling 10 : Het aanmoedigen van het vestigen van voorzieningen aan de kant van het Kanaal, meer bepaald op de sites die een transformatiepotentieel aanbieden.

SYNTHESE

> Actie

18

•

Het definiëren van een programma van voorzieningen op de site van het Saincteletteplein (gemeente).

•

De aanbevelingen met betrekking tot het vestigen van voorzieningen op deze site zijn niet opgenomen in de studie die voor dat project gerealiseerd werd (hoofdstuk 7). Programmatische visie op de oevers van het Kanaal


•

Het definiëren van een programma van voorzieningen op de site van de Ninoofsepoort, gecombineerd met een park (gemeente, Gewest).

•

De aanbevelingen met betrekking tot het vestigen van voorzieningen op deze site zijn niet opgenomen in de studie die voor dat project gerealiseerd werd (hoofdstuk 7).

•

Het bestuderen van de haalbaarheid om een voorziening in de “espace Piéron” te realiseren, gelinkt aan de Ninoofsepoort (gemeente).

•

Het definiëren van programma’s en het verwerven van terreinen voor nieuwe buurtvoorzieningen langs de Nijverheidskaai, in het kader van een stedelijke herbestemming (gemeente).

•

Het definiëren van een programma voor een regionale bovengemeentelijke voorziening, in de nabijheid van de metro Delacroix, ter hoogte van de site van de Slachthuizen (gemeente, gemeente Anderlecht, Gewest).

Aanbeveling 11 : Het versterken van de horecapolen in de vrije ruimtes van de publieke ruimte. > Actie •

Het opleggen van het vestigen van horeca functies in de 5 polen : het Bécodok, de Vlaamsepoort en de Sint-Maria esplanade, de Ninoofsepoort langs de kaaien en het park, op het Liverpoolplein, de mogelijke esplanade van de Slachthuizen (gemeente).

Aanbeveling 12 : Het weven van transversale handelsverbanden met het Kanaal •

zie aanbevelingen gelinkt aan het deel dat de handelsstructuren voor de zone behandelt

Aanbeveling 13 : Het versterken van de roeping van de bestemmingshandel (gespecialiseerde groothandel) van het Kanaalfront > Actie •

Het bevorderen van de bestemmingshandel langs de linkeroever op het niveau van de vergunningen die door de privé worden ingediend (gemeente).

•

Het opleggen van de realisatie van een parking en een leveringszone op het perceel voor elk nieuw project van bestemmingshandel (gemeente).

Aanbeveling 14 : Het aanmoedigen van de multifunctionaliteit in de gebouwen > Actie •

Het voorzien van pilootprojecten van menging in het kader van de wijkcontracten of de projecten van sociale woningen (gemeente, wijkcontracten, GOMB, BGHM, OCMW).

•

Het aanmoedigen van de realisatie van een gezond samenleven, door de mogelijkheden voor het gedeeld gebruik van de infrastructuren te exploiteren (gemeenschappelijke tuinen, gemeenschappelijke parkings,…) STEDENBOUWKUNDIGE STUDIE MOLENBEEK-KANAAL

BUUR - IDEAconsult

19

B. Morfologische aspecten : een genuanceerd bebouwd front Aanbeveling 15 : Het aanmoedigen van drie stedelijke schalen (langs het Kanaal) •

Voor elk stuk (Delacroix-Ninoofsepoort, Ninoofsepoort-Sainctelette, Sainctelette-Picard) het aanmoedigen van een eigen gemiddelde hoogte, het valoriseren van het ritme dat door de bestaande perceellering gecreëerd wordt, het valoriseren van de identiteit van de bestaande gebouwen.

•

Het aanmoedigen van de realisatie van platte daken die terrassen met een uitzicht creëren.

•

Het realiseren van punctuele verspringing in relatie tot de rooilijn langs de kaaien, om een kwalitatieve publieke ruimte te genereren.

R+7 niveaux

Aanbeveling 16 : Het behouden van een zekere variatie in de hoogtes langs de kaaien •

Het aanmoedigen van verspringingen in de hoogte in de projecten of tussen de projecten.

•

Het realiseren van oplopende overgangen aan beide zijden van gebouwen die een patrimoniaal belang inhouden.

Aanbeveling 17 : Het aanmoedigen van de realisatie van stedelijke signalen langs het Kanaal •

Het aanmoedigen van de realisatie van een stedelijke signaal ter hoogte van de Ninoofsepoort en het Saincteletteplein.

•

Het sensibiliseren van de gemeente Anderlecht voor het potentieel van de Slachthuizensite om een prominent gebouw aan de kant van het Kanaal te ontvangen, dat vanuit de Vijfhoek aandacht trekt, en om de Slachthuizensite te openen naar het Kanaal.

Aanbeveling 18 : Het versterken van de permeabiliteit van het bebouwde Kanaalfront •

Door het valoriseren van het doorsteekkarakter van bepaalde percelen die toelaten om de wijk te openen naar het Kanaal toe.

•

Door het aanmoedigen van onderverdelingen in de lange bebouwde fronten door de realisatie van « doorsteken » die toelaten om nieuwe openingen naar het binnenste van de wijken te creëren ; Mariemontkaai, Nijverheidskaai, Henegouwenkaai (Bellevue, Depot Design)

> Actie Het opstellen van een esthetisch begeleidingsplan en/of de aanstelling van een architectuursupervisor voor het bevorderen van de architecturale kwaliteit langs de oevers van het Kanaal (Molenbeek, Anderlecht, Brussel-Stad).

•

Het opstellen van een verdichtingsvisie voor alle oevers van het Kanaal (nota voor de hoge gebouwen langs het Kanaal) (Molenbeek, Anderlecht, Brussel-Stad).

SYNTHESE

•

20


R+5 niveaux

R+4 niveaux

gabarits supérieurs possibles

Morfologische visie op de oevers van het Kanaal

C. Ruimtelijke aspecten : de ruimte van het Kanaal verenigd en verruimd Aanbeveling 19 : Het garanderen van de voetgangersprioriteit en -continuïteit langs het Kanaal > Actie •

Het bestuderen van de haalbaarheid van een fiets/voetgangersdoorgang onder het Saincteletteplein (Brussel Mobiliteit, Haven van Brussel)

•

Het bestuderen van de haalbaarheid van het herorganiseren van de bewegingen op het Saincteletteplein door het centrale eiland, geopend naar het water, op te geven (Brussel Mobiliteit).

•

Het voorzien van een tijdelijke inrichting op het kruispunt van de Ninoofsepoort (Brussel Mobiliteit, Beliris).

•

Het bestuderen van de haalbaarheid om een lichte inrichting te voorzien (paaltjes, snelheidsdrempel, nieuwe parkeerplaatsen op bepaalde stukken van de steenweg) die toelaat om het verkeer op de Mariemontkaai te vertragen, terwijl de toegang van de vrachtwagens tot de winkels en de ondernemingen gewaarborgd blijft (Brussel Mobiliteit, Anderlecht, gemeente).

Aanbeveling 20 : Het aanmoedigen van de creatie van rustplaatsen langs het Kanaal > Actie •

Het opleggen van geanimeerde en kwalitatieve rustplaatsen langs het Kanaal, op het niveau van de vergunningen bij nieuwe ontwikkelingen (gemeente).

Aanbeveling 21: De invloedszone van het Kanaal verruimen door de transversale assen te valoriseren •

Het aanmoedigen van de creatie van nieuwe « voetgangersesplanades» loodrecht op het Kanaal, in variërende schalen en morfologie (doorgangen, ommuurd,…) volgens de bebouwde context en de betrokken wijk : de potentiële sites zijn : het industriële stuk van Delaunoy, de Nijverheidskaai (de Slachthuizensite van Anderlecht).

•

Het definiëren van inrichtingsprincipes voor de openbare ruimte, eigen aan de esplanade. Het kan gaan om : •

Het gebruiken van dezelfde aankleding of meubilair dat aanwezig is langs het Kanaal, om de ruimte van het Kanaal letterlijk te verbreden.

•

Het bedenken van een gemeenschappelijk openbaar verlichtingsprincipe voor deze esplanades.

Visie voor de publieke ruimte van het Kanaal

> Actie •

Het bestuderen om van de Hertogin van Brabantstraat een voetgangersstraat te maken (gemeente).

•

Het creëren van een openbare ruimte op de Slachthuizensite, open naar het Kanaal toe, zich inschrijvend in de logica van de « voetgangersesplanades » die het Kanaal interpuncteren (Anderlecht, ABATAN).

•

Het verruimen van het regionaal verlichtingsplan van de Kanaalzone door de « voetgangersesplanades » te integreren in de stedelijke scenografie van het Kanaal (Brussel Mobiliteit – Afdeling Projecten en Openbare Werken – Cel Licht, gemeente, intercommunale Sibelga).

•

Het verifiëren van de doelmatigheid van de toekomstige inrichting van het kruispunt de Pont des Hospices (Brussel Mobiliteit, gemeente).

•

Het aanmoedigen van de realisatie van de loopbrug Picard en zijn voetgangerstoegang (Beliris). STEDENBOUWKUNDIGE STUDIE MOLENBEEK-KANAAL

BUUR - IDEAconsult

21

3.1.2. AANBEVELINGEN MET BETREKKING TOT DE KLEINE ZENNE : DE TUINEN VAN DE KLEINE ZENNE Aanbeveling 22 : Het creëren van een opeenvolging van tuinen •

In elk nieuw project dat is gelokaliseerd op het tracé, het aanmoedigen van de realisatie van een totaalproject dat het tracé van de kleine Zenne integreert. Door het behouden van een principe van « doorgang » in de gebouwen die op het tracé gelokaliseerd zijn en door, in het binnengebied van de bouwblokken, zijn potentieel tot vergroening te valoriseren.

•

Het aanmoedigen van de creatie van publieke of semipublieke ruimtes (tuin, moestuin, speelplein) langs het tracé. Daarvoor werden verschillende (door hun grootte) strategische percelen geïdentificeerd. De aanbevelingen met betrekking tot deze percelen zijn gedetailleerd in de hoofdstukken eigen aan elk van de wijken die door de kleine Zenne worden doorkruist.

•

Het aanmoedigen van de realisatie van openbare bestemmingen langs het tracé, dat een betere zichtbaarheid van deze laatste en een gedeeld gebruik van de gecreëerde tuinen zal toelaten.

•

Het aanmoedigen van het openen van bestaande publieke functies langs het tracé, op het tracé om uitwisselingen tussen de verschillende bewoners van het bouwblok te genereren.

Aanbeveling 23 : Het opbouwen van een gemeenschappelijk identiteit/zichtbaarheid •

Het bepalen van de gemeenschappelijke inrichtingsprincipes in de publieke ruimte en in de bouwblokken.

Aanbeveling 24 : Van de ruimte van de kleine Zenne een instrument voor het waterbeheer maken •

Het integreren van de notie van het waterbeheer in de stad in de toekomstige inrichtingen : het tracé gebruiken als infiltratiezone, of als ruimte om water tegen te houden of als wateropvangbekken.

> Actie Het uitwerken van een akkoord om de doorgangen en toegangen die publiek moeten blijven, de algemene inrichtingsprincipes, evenals de politiek van het waterbeheer voor het tracé te bepalen. (Leefmilieu Brussel, gemeente, Anderlecht, wijkcontract).

•

Het organiseren van een ideeënvraag voor het definiëren van een naam voor het Tuinensysteem en voor het ontwerp van een portiek (Brussel Milieu, gemeente, Anderlecht).

•

Het organiseren van een jaarlijks event, dat de poorten van de Tuinen opent voor het publiek (Leefmilieu Brussel, gemeente, Anderlecht).

SYNTHESE

•

22


Visie : de tuinen van de kleine Zenne

3.1.3 AANBEVELINGEN MET BETREKKING TOT DE HANDELSSTRUCTUUR : DE HANDELSCONTINUÏTEITEN DIE VERBANDEN WEEFT Aanbeveling 25 : Het versterken van de commerciële verbanden loodrecht op het Kanaal Het aanmoedigen van de handelsontwikkeling langs de 5 volgende assen (en polen) : de zijden van de Gentsesteenweg en de Sint-Mariastraat, de as Ninoofdsesteenweg-Fabrieksstraat, de as Picardstraat, de as Delaunoystraat, de potentiële as van de Slachthuizenesplanade.

PIC

RT

ARD

RIB AU CO U

•

> Actie •

Het bevorderen van de realisatie van handelszaken op de Sint-Maria esplanade.

•

Het bevorderen van de realisatie van handelszaken op de ontwikkeling van de Ninoofsepoort (gemeente, Gewest).

•

Het bevorderen van de realisatie van handelszaken langs de Delaunoystraat (gemeente, Atrium).

•

Het bevorderen van de realisatie van handelszaken langs de Picardstraat (gemeente, Atrium).

ST E

MA

RIE

DE

LA UN

•

Het verkrijgen van de eigenaren van Tour & Taxis om de poorten naar de Picardstraat het hele jaar te openen.

•

Het behouden van openingen op de Picardstraat en het garanderen van een complementariteit in gebruik tussen de toekomstige functies in Tour & Taxis en deze van de Picardstraat (Brussel-Stad, Gewest).

OY

FABR IQ

UES

CH. NINOVE

Het openen van de Slachthuizensite naar het Kanaal toe (Anderlecht) HE YV AE RT S

•

CH. GAND

Aanbeveling 26 : Het verbinden van de markten met het Kanaal > Actie •

het bestuderen van de haalbaarheid om de markten van de Hertogin van Brabantplaats en van het centrum uit te breiden in de Prinsestraat en op de Sint-Maria esplanade (Gemeentelijke diensten voor de Middenstand en Mobiliteit, Cellen Atrium).

•

Het voorstellen van de organisatie van een wekelijkse markt op de Picardstraat met het oog op de ontwikkeling van de site van Tour & Taxis. Visie voor de handelsstructuren : verbanden weven

Aanbeveling 27 : Het ontsluiten van de Maritiemwijk door de verbinding met het historisch Centrum en Tour & Taxis te versterken : de handelsas van de Ribaucourtstraat dynamisch maken. •

Het aanmoedigen van de inplanting van gediversifieerde handelszaken en horeca langs de weg, het opnieuw inzetten van de oude handelswoningen.

•

Op de grote percelen, het aanmoedigen van de realisatie van verschillende kleine handelszaken om een clustereffect te creëren.

•

Het verdedigen van een opening van de site van Tour & Taxis op de Picardstraat, ter hoogte van de Ribaucourtstraat, om een stroom tussen T&T en het metrostation Ribaucourt te genereren.

•

Het versterken van de gezelligheid van de straat : •

Het verbeteren van de oversteekplaats van de Léopoldlaan.


BUUR - IDEAconsult

23

•

Het herinrichten van de publieke ruimte, zijn huidige degradatie bevordert criminaliteit.

•

Het herbeschouwen van de openbare verlichting voor een betere sociale controle.

•

Het valoriseren van de perspectieven naar Tour & Taxis (het belichten van het gebouw in de as van de straat,…)

•

Het aanmoedigen van het wonen op de verdiepen (op de handels- en industriële percelen) om de bedrijvigheid en de sociale controle te garanderen.

Aanbeveling 28 : Het versterken van de Heyvaertstraat als handelsas voor de wijk •

In de nabijheid van de Slachthuizen, zullen de handelszaken profiteren van de bedrijvigheid en de regelmatige bezoeken van de Slachthuizen. Grotere en meerdere handelszaken kunnen interessant zijn.

•

Langs de straat, in de richting van het Park van de Ninoofsepoort, is het gepast om de inplanting van handelszaken op de kruispunten aan te moedigen, die het traject van de straat tot aan het park animeren.

> Actie Het overdragen van de visie voor de Kanaalzone aan de verschillende cellen van Atrium die instaan voor de wijken van de perimeter (gemeente).

•

Het ontwikkelen van een gemeenschappelijke strategie voor de herwaardering of de versterking van bepaalde handelsassen op korte, middellange en lange termijn, door het definiëren van prioritaire acties (gemeente, Atrium).

SYNTHESE

•

24


3.3. Synthese van de aanbevelingen van de visies per wijk De visies per wijk kaarten de doelstellingen en de eigen aanbevelingen voor de ontwikkeling van elk van de wijken aan. Dit hoofdstuk herhaalt eerst de strategische doelstellingen op het vlak van de groei en de economische activiteiten voor de wijk en formuleert daarna aanbevelingen die zich inschrijven in het verlengde van de aanbevelingen die reeds geformuleerd werden in de transversale visie voor het Kanaal. De aanbevelingen zijn in 3 delen georganiseerd : •

De richtlijnen die moeten worden geïntegreerd op lange en korte termijn.

•

Aanvullende studies die moeten gerealiseerd worden.

•

De strategische projecten op korte termijn.

3.3.1 HISTORISCH CENTRUM : KWALITATIEVE ACUPUNCTUUR A. Herhaling van de doelstellingen De doelstelling is om de valorisatie van de wijk als handelscentrum en woonplaats na te streven, met het verzekeren van de realisatie van buurtvoorzieningen en de creatie van publieke en semipublieke ruimtes in deze wijk die reeds zeer dens is.

Doelstellingen eigen aan de economische activiteit : het versterken van de integratie van de activiteit en de valorisatie van de handelsbestemming •

Het past om de oppervlaktes die gelinkt zijn aan de groothandel en aan de industrie (productie,…) te beperken tot 0 tot 250-500 m2 indien mogelijk (met de uitzondering van de handelszaken aan het Kanaalfront. Zie verder).

•

Het aanmoedigen van de diversificatie en de specialisatie van het handelsaanbod en de horeca.

•

Het aanmoedigen van het handelspotentieel van de Koolmijnkaai, met het aanmoedigen van de ontwikkeling van bestemmingshandelszaken (en het behoud van de omvangrijke oppervlaktes van economische activiteiten).

Doelstellingen eigen aan de groei : het omkaderen van de verdichting om de valorisatie van het levenskader te garanderen •

•

Men moet een bijkomende verdichting in het historisch centrum beperken. Elke bijkomende verdichting, indien het gaat om nieuwe woningen of om het herstel van de bestaande bebouwing, moet bijdragen aan de verbetering van het levenskader ; te weten, door : •

de creatie van semipublieke of publieke ruimtes

•

de uitrusting van de wijk

Het past om doelstellingen voor de dichtheid bij de realisatie van toekomstige projecten vast te leggen : het masterplan stelt voor : •

Coëfficiënt V/T (m2 vloeroppervlakte/m2 perceelsoppervlakte) <2-2,5

•

Coëfficiënt B/T (m2 bebouwde oppervlakte /m2 perceelsoppervlakte) <0,4

Het historisch Centrum : kwalitatieve acupunctuur


BUUR - IDEAconsult

25

B. Aanbevelingen RICHTLIJNEN DEZE RICHTLIJNEN MOETEN ENERZIJDS DIENEN ALS BASIS VOOR DE REALISATIE VAN AANVULLENDE STUDIES ZOALS BBPS , MAAR MOETEN OOK TOELATEN OM TOEKOMSTIGE PROJECTEN OP KORTE TERMIJN TE OMKADEREN.

Aanbeveling 29 : het aanmoedigen van de verluchting en de vergroening van de bouwblokken •

Het optimaliseren van het herstel van de bestaande bebouwing.

•

Het aanvaarden, indien nodig, van nieuwe constructies met grotere hoogtes dan de omgeving, teneinde een kwalitatieve nietbebouwde ruimte te genereren (gemeenschappelijke of collectieve ruimte).

•

Het aanmoedigen van de realisatie van semipublieke en/of publieke ruimtes in de toekomstige projecten.

•

Het aanmoedigen van de realisatie van voorzieningen die een kwalitatieve publieke ruimte genereren (toegankelijke daken, voorpleinen, open ruimtes,…).

Aanbeveling 30 : Het herstructureren van bepaalde grote percelen die bijdragen tot de verzadiging van het binnengebied van de bouwblokken. •

Het evalueren van de afstemming van de huidige activiteit in relatie tot de context (overlasten, optimalisatie van de ruimte…) van de bouwblokken die een potentieel voor herstructurering hebben.

•

Het ontmoeten van de eigenaren om de mogelijkheid van de valorisatie van hun percelen door een geschikte herstructurering te evalueren en om de economische activiteit, indien nodig, te herorganiseren.

•

Het uitwerken van een haalbaarheidsstudie en het voorbereiden van een samenwerkingsakkoord (gemeente, GOMB, eigenaren).

Aanbeveling 31 : Het garanderen van de realisatie van totaalprojecten die bijdragen aan de valorisatie van het tracé van de kleine Zenne en de binnengebieden van de bouwblokken, op 3 strategische percelen grenzend aan het tracé . •

Deze percelen zijn : het terrein van het Saincteletteplein, het perceel in het Zwarte Paardstraat, de percelen tussen de Toekomststraat en de Beekstraat.

Aanbeveling 32 : De uitrusting van de wijk nastreven, door zodra mogelijk de realisatie van kinderdagverblijven aan te moedigen in de nieuwe projecten die een belangrijke verdichting voorstellen Het past om toekomstige kinderdagverblijven bij voorkeur in te planten : •

in de zones die weinig uitgerust zijn (de omgeving van het Saincteletteplein, de zone aan de grens met de Delaunoywijk)

•

in de nabijheid van zones met inwonersgroei (Kanaalfront)

•

dicht bij de toegangen tot het openbaar vervoer (metro)

SYNTHESE

•

26


Aanbeveling 33 : Het aanmoedigen van het openen van de wijk naar het Kanaal •

•

Door het verhogen van de permeabiliteit van het bebouwde front van het Kanaal, door de realisatie van « doorsteek »projecten op de volgende strategische percelen van het Waterfront : •

De percelen in de nabijheid van het Saincteletteplein die een verbinding tussen de Werkhuizenstraat, de kleine Zenne en het Kanaal toelaten.

•

De percelen van de winkels van de Chien Vert die een verbinding aanbieden tussen het plein MeelFabriek en het Kanaal.

•

Het terrein van de winkels Depot Design dat zich op de as van de Finstraat bevindt en dat dit deel van de wijk met het Kanaal zal verbinden.

•

Het perceel Zwarte Paardstraat grenzend aan de kleine Zenne dat een kans biedt om een interactie tussen de kleine Zenne en het Kanaal te creëren.

Door de handelsbestemming van de Sint-Mariastraat te versterken door er de ontwikkeling van handelszaken en horeca evenals de uitbreiding van de markt, aan te moedigen. We zullen deze haalbaarheid bestuderen in samenwerking met de Atriumcel van de Gentsesteenweg en de Gemeentedienst van de Middenstand. De technische haarbaarheid zal eveneens bestudeerd worden, gezien de aanwezigheid van de metro onder de straat, een beperking van de lasten zou kunnen bestaan, hetgeen de mogelijke doorgang voor vrachtwagens beperkt. •

Door het aanmoedigen van de inplanting van voorzieningen aan de rand van het Kanaal, op volgende percelen :

•

Het terrein van het Saincteletteplein (zie aanbevelingen in de gerealiseerde studie voor dit project – hoofdstuk 7)

•

Het terrein van Depot Design en zijn opslagruimte, gelegen achter het magazijn.

•

De Ninoofsepoort gecombineerd met het park (zie aanbevelingen in de gerealiseerde studie voor dit project – hoofdstuk 7).

•

De « espace Piéron » in relatie tot de groene ruimte.

AANVULLENDE STUDIES

Aanbeveling 34 : Het beheersen van de gronden van bepaalde strategische bouwblokken (bezet door grote percelen) door de realisatie van haalbaarheidsstudies, door de uitwerking van samenwerkingsakkoorden met de private eigenaren en/of door de realisatie van een BBP. •

Het realiseren van een haalbaarheidsstudie voor deze bouwblokken om in detail het potentieel van elk perceel te definiëren om een voorziening of een collectieve ruimte op te nemen (gemeente, wijkcontract). •

De uitwerking van samenwerkingsakkoorden met de private eigenaren.

•

De uitwerking van een perimeter van voorkooprecht (gemeente, Gewest) om de afzonderlijke verkoop van bepaalde percelen zonder totaalproject te voorkomen.

•

De realisatie van een BBP op het bouwblok, dat de bestemmingen en de semipublieke ruimtes vastlegt en de compensaties gelinkt aan de herbestemming definieert. STEDENBOUWKUNDIGE STUDIE MOLENBEEK-KANAAL

BUUR - IDEAconsult

27

•

Het masterplan identificeert 2 mogelijke BBPs : Een afwijkend BBP voor de realisatie van een school in de « espace Piéron » Een BBP en/of een perimeter van voorkooprecht op de percelen van de onderneming Taxis Autolux, gelokaliseerd op het tracé van de klein Zenne. (dit bij gebrek aan een akkoord over een totaalproject dat de kleine Zenne integreert) Het past om in eerste instantie de toepasselijkheid te evalueren om deze laatsten op korte of middellange termijn te realiseren.

•

Het informeren van de publieke overheden die mogelijks geïnteresseerd zijn om er voorzieningen te installeren.

Aanbeveling 35 : Het bestuderen van de haalbaarheid om van nu tot 2020, in het historisch centrum, 35 tot 41 bijkomende klassen voor de kleuterschool en de lagere school te realiseren (zijnde 1 tot 2 scholen). •

Het bestuderen van de mogelijkheden om de bestaande scholen uit te breiden (gemeente, gemeenschappen).

•

Het bestuderen van de haalbaarheid om nieuwe scholen te creëren op de volgende plaatsen :

•

•

De percelen die bezet worden door de Archieven van de Franse Gemeenschap (Franse Gemeenschap).

•

De percelen tussen de Toekomststraat en de Beekstraat, momenteel gebruikt door de onderneming Taxis Autolux (gemeente).

•

Op een deel van de « espace Piéron ». Het past om de haalbaarheid te bestuderen om een BBP te realiseren (afwijkend).

Het bestuderen van de haalbaarheid om scholen te creëren in de rand van de wijk (op bepaalde grote percelen van de bouwblokken Delaunoy) (zie hoofdstuk dat aan deze wijk is gewijd).

STRATEGISCHE PROJECTEN

Aanbeveling 36 : De realisatie van een piloot « bouwblokcontract »

SYNTHESE

Het « bouwblokcontract » zal toelaten om een nieuw stedelijk renovatie-instrument op te stellen specifiek voor de gemeente en om de renovatie van de wijk die reeds is opgestart met de wijkcontracten verder te verdiepen. Het past om de « Cel gesubsidieerde projecten » van de gemeente voor dit type initiatieven te sensibiliseren en met hen de doelstellingen en de mogelijke actiemiddelen van een dergelijk instrument in Molenbeek te verfijnen.

28


3.3.2 DELAUNOY : EEN NIEUWE POOL DIE DE WIJKEN UITRUST A. Herhaling van de doelstellingen De doelstelling, door de reorganisatie van de aanwezige industrie en door de verdichting van de percelen, is : •

Een nieuwe pool creëren die ertoe bijdraagt om de Hertogin van Brabantwijk en het historisch Centrum uit te rusten, met de inplanting van nieuwe voorzieningen nuttig voor de wijken, maar eveneens, van bovengemeentelijke bestemming.

•

De bouwblokken verluchten door de creatie van groene ruimtes en semipublieke ruimtes.

Deze reorganisatie zou moeten toelaten om een stedelijk gebaar te creëren dat de wijken in de diepte dynamisch maakt.

Doelstellingen eigen aan de economische activiteit •

Het herorganiseren van de industriële functies, in eenheden die meer in het weefsel geïntegreerd zijn, van 0 tot 1.000m2 (in de vorm van kleine bedrijvencentra bijvoorbeeld).

•

Het aanmoedigen van de handelsbestemming van de Delaunoystraat (gedefinieerd als te versterken handelsas in het GOP).

Doelstellingen eigen aan de groei •

Het verdichten van de percelen, om een fijnere menging teweeg te brengen, en om de herstructurering van de industrie, de verluchting van de bouwblokken en de uitrusting van de wijk toe te laten.

•

De bouw van 31.000 tot 45.000m2 woningen. Deze cijfers moeten worden getest bij de ontwikkeling van een BBP voor de zone.

•

Het past om de doelstellingen voor de dichtheidsparameters voor de realisatie van toekomstige projecten vast te leggen : •

Coëfficiënt V/T (m2 vloeroppervlakte/m2 perceeloppervlakte) >2-2,5

B. Aanbevelingen

Delaunoywijk : een pool die de wijken uitrust

RICHTLIJNEN Deze richtlijnen moeten enerzijds dienen als basis voor de realisatie van aanvullende studies (zoals BBPs), maar moeten ook toelaten om toekomstige projecten op korte termijn te omkaderen. Lignes directrices

Aanbeveling 37 : In de mate van het mogelijke, de oppervlaktes van de economische activiteiten beperken van 0 tot 1.000m2 (productie- en handelsactiviteiten) Aanbeveling 38 : Het aanmoedigen van de handelsbestemming van de Delaunoystraat (gedefinieerd als te versterken handelsas in het GOP) •

door er de inplanting van grote handelszaken bestemd voor de inwoners aan te moedigen (groothandelaar in fruit en groenten, grootwarenhuis,…). STEDENBOUWKUNDIGE STUDIE MOLENBEEK-KANAAL

BUUR - IDEAconsult

29

Aanbeveling 39 : Het aanmoedigen van de realisatie van residentiële projecten in de industriële band, op voorwaarde dat: •

Het behoud van ruimtes voor de KMO- en handelsactiviteiten toegankelijk op de begane grond (van 0 tot 1.000m2), en een kwalitatieve combinatie tussen deze functies en de woningen.

•

Het garanderen van de uitrusting van de wijk.

•

Het garanderen van de creatie van groene publieke en semipublieke ruimtes.

Aanbeveling 40 : Indien mogelijk, het aanmoedigen van de realisatie van projecten die een V/T hoger dan 2-2,5 voorstellen Aanbeveling 41 : Het creëren van een stedelijk gebaar dat de wijken in de diepte dynamisch maakt •

Door het definiëren van een nieuwe stedelijke typologie, samengesteld uit een meer « geventileerd » weefsel, dat voorzieningen, semipublieke ruimtes, handelszaken, woningen en KMO’s mengt, hetgeen toelaat om de industriële band te herstructureren

•

Door een nieuwe « publieke ruimte » te creëren, loodrecht op het Kanaal, dat het station Beekant (en de ontwikkeling van het Weststation) met het Kanaal verbindt. De doelstelling zijnde het creëren van een opeenvolging van publieke en semipublieke plekken, verbonden aan deze stedelijke « band ».

Aanbeveling 42 : Het versterken van de verbindingen tussen de wijken (Hertogin van Brabant en historisch Centrum) door de inplanting van scharnierfuncties (voorzieningen/handelszaken) en van woningen langs de straten transversaal aan de Delaunoystraat. AANVULLENDE STUDIES

SYNTHESE

Aanbeveling 43 : De realisatie van een doorgesproken masterplan voor de ontwikkeling van de site Delaunoy Het masterplan moet een ontwikkelingskader geven, door de ambities, het programma, het proces en de ruimtelijke mogelijkheden vast te leggen. Het moet een transformatie van het bestaande weefsel voorstellen, dat :

30

•

een stedelijk gebaar creëert loodrecht op het Kanaal dat de wijken in de diepte dynamisch maakt ;

•

de verbindingen tussen de wijk versterkt ;

•

toelaat om de multifunctionaliteit in de gebouwen teweeg te brengen, met behulp van een verticale menging, door de doelstellingen van de verdichting vast te leggen (31.000m2 tot 45.000m2 woningen zal als basis worden genomen om verder te worden verfijnd) ;

•

het behoud van de economische activiteiten garandeert (indien mogelijk, 0 tot 1.000m2) compatibel met het weefsel ;

•

de inplanting van voorzieningen zowel lokaal als bovengemeentelijk aanmoedigt, om van Molenbeek eveneens een bestemming te maken ;

•

de creatie van groene en semipublieke ruimtes garandeert en toeziet op de kwaliteit van het binnengebied van de bouwblokken ;

•

de handelsbestemming van de Delaunoystraat versterkt ;


•

een aangepaste organisatie van de toegangen tot de verschillende functies voorstelt (KMO, handelszaken, woningen, voorzieningen).

•

Het masterplan moet bevatten :

•

een analyse van de huidige activiteiten en van de mogelijkheden ;

•

de bepaling van een programma ;

•

de realisatie van een morfologische studie ;

•

een studie van de ontwikkelingsvoorwaarden (financieel, samenwerkingen,…).

Aanbeveling 45 : Indien nodig, de intenties van het masterplan vertalen door middel van een BBP Aanbeveling 46 : Het aanmoedigen van de realisatie van het richtschema voor het Hefboomgebied n°4 •

De doelstelling is om de realisatie van aanvullende studie voor de ontwikkeling van de wijk Delaunoy in het kader van dit richtschema aan te moedigen.


Aanbeveling 47 : Het aanmoedigen van de realisatie van projecten die het samenleven industrie-wonen verbeteren. •

Op korte termijn, is het gepast om het samenleven van de industriële activiteit met de residentiële functie te verbeteren : •

Om het effect van « monofunctioneel blok » dat de Hertogin van Brabantwijk van het historisch Centrum isoleert, te beperken, is het gepast om de bedrijvigheid van straten die dit blok doorsnijden te verzekeren door het aanmoedigen van de inplanting van functies die vatbaar zijn voor het animeren van het bebouwde front.

•

De creatie van lokalen geopend naar de straat toe, moet aangemoedigd worden op de begane grond van het gebouw Brewery Event, langs de Vierwindenstraat.

•

Het past om het behoud van de toegankelijkheid van de vrachtwagens tot de percelen te waarborgen door de circulatielus Vanderpeereboomstraat, Delaunoystraat en Ninoofsesteenweg te behouden.

•

Het past om, voor de industriële percelen die van de ene tot de andere kant van het bouwblok lopen, de in- en uitgangen van en naar de ondernemingen via de Delaunoystraat aan te moedigen, om het meer residentiële karakter van de Onafhankelijkheidsstraat te behouden.

Aanbeveling 48 : Het melden van het vertrek van elke onderneming aan de GOMB, om er een terugkoop voor te stellen. Aanbeveling 49 : Het verwerven van de terreinen gelokaliseerd in het bouwblok dat opereert als een strategische articulatie tussen de band van de Delaunoystraat en de Ninoofsepoort. •

Een verwerving is misschien niet nodig, het kan gaan om de uitwisseling van een perceel, of om de mogelijkheid voor de eigenaren om (zich) te integreren in een globaal project.


BUUR - IDEAconsult

31

8.3.3 BIRMINGHAMWIJK : NAAR EEN GEOPTIMALISEERDE EN GEÏNTEGREERDE PRODUCTIEVE WIJK A. Herhaling van de doelstellingen De doelstelling is om een nieuwe werkgelegenheidspool te creëren, onder andere gelinkt aan het metrostation Delacroix.

Doelstellingen eigen aan de economische activiteit

•

Op het vlak van de economische activiteit, moet het de basisdoelstelling zijn om de ruimtes voor de economische activiteiten te optimaliseren.

•

Op het vlak van de oppervlaktes, is het de doelstelling om de oppervlaktes die meer geschikt voor de stedelijke industrie te behouden (indien mogelijk van 0 tot 2.000m2) en om een grotere diversiteit in grootte van KMO’s in te blazen, om toe te laten om een betere stedelijke integratie maar eveneens een groter aandeel en een grotere diversiteit van arbeidsplaatsen te verzekeren.

•

Op het vlak van de bestemmingen, is het de doelstelling om een sterke diversiteit van functies in te blazen (productiezones, handelszones, kantoorzones).

•

De doelstelling is om de roeping van het Kanaalfront voor bestemmingshandelszaken te versterken.

Doelstellingen eigen aan de groei De verdichting moet er gerealiseerd worden, maar op gecontroleerde wijze. Wetende dat de doelstelling van elke verdichting hoofdzakelijk moet zijn : •

Het financieren van de ruimtelijke reorganisatie van de industrie.De doelstelling is om de oorspronkelijke oppervlakte van KMO’s (50.000m2) te behouden en de transformatie van het bouwblok te financieren met de ontwikkeling van woningen, waarbij een lage prijs voor de industriële oppervlaktes behouden blijft

•

Het garanderen van bepaalde stedelijke continuïteiten langs de Birmingham-, Manchester-, Bonnestraat, maar eveneens van het Kanaal. Langs deze assen, is het gepast om een gezond ‘verticaal’ samenleven van woningen-KMO in gemengde gebouwen aan te moedigen

Het masterplan stelt de bouw van 31.000 tot 45.000m2 woningen voor. Deze cijfers zullen worden getest bij de ontwikkeling van een BBP voor de zone. •

Het past om de te bereiken dichtheidsparameters voor de realisatie van toekomstige projecten vast te leggen : het masterplan stelt voor: Coëfficiënt V/T (m2 vloeroppervlakte/m2 perceeloppervlakte) <2-2,5

SYNTHESE

•

32


Birminghamwijk : een geïntegreerde pool van arbeidsplaatsen

B. Aanbevelingen RICHTLIJNEN Deze richtlijnen moeten enerzijds dienen als basis voor de realisatie van aanvullende studies (zoals BBPs), maar moeten ook toelaten om toekomstige projecten op korte termijn te omkaderen.

Aanbeveling 50 : In de mate van het mogelijke, de oppervlaktes van de economische activiteiten (productie en handel) beperken van 0 tot 2.000m2 (grootte stedelijke industrie) en het aanmoedigen van een diversiteit in grootte van de ondernemingen. Aanbeveling 51 : In de mate van het mogelijke, de realisatie van projecten die een V/T kleiner dan 2-2,5 voorstellen, aanmoedigen Aanbeveling 52 : Het aanmoedigen van sectoren die compatibel zijn met de stedelijke context, die een toekomst hebben of een belang bieden voor Molenbeek, zoals de creatieve sector en de drukkerij (reeds aanwezig in de zone). Aanbeveling 53 : Het aanmoedigen van de creatie van gespecialiseerde clusters, door het hergroeperen van complementaire KMO’s en bijfuncties (handel, administratief, voorzieningen,…) dat toelaat om synergie tussen de verschillende types KMO te creëren en een sterkere diversiteit van functies en arbeidsplaatsen in te blazen. Aanbeveling 54 : Het aanmoedigen van het handelspotentieel van de Mariemontkaai, door er gespecialiseerde handel te ontwikkelen, complementair aan de industriële activiteit. Aanbeveling 55 : Het versterken van het stedelijk karakter (menging) van de Birminghamstraat. •

Door het aanmoedigen van de ontwikkeling van residentiële functies langs de Birminghamstraat.

•

Door de Birminghamstraat te vrijwaren van een te belangrijke verkeersstroom door de toegang tot de ondernemingen via de Vierwindenstraat en de Mariemontkaai aan te moedigen, bijvoorbeeld via doorgangen die leiden naar een leveringsplaats in het binnengebied van het bouwblok (dit scenario moet worden gestest na het bekijken van het bestaande niveauverschil op de site). Wetende dat de Mariemontkaai toegankelijk moet blijven via de Ninoofsesteenweg.

Aanbeveling 56 : Het versterken van de multifunctionaliteit van de kaaien •

Door het aanmoedigen van de inplanting van meer commerciële en/of administratieve functies langs de Mariemontkaai en van woningen gelinkt aan bijvoorbeeld de productieruimtes.

•

Door het garanderen van de toegankelijkheid van de Mariemontkaai : Het past om de toegankelijkheid tot de industriële terreinen te garanderen door de lus Birmingham-Manchester-Mariemontkaai toegankelijk te houden vanop de Ninoofsesteenweg en de Nicolas Doyenstraat. De lus kan eenrichtingsverkeer worden, op voorwaarde dat de verkeersstroom op de Mariemontkaai wordt omgekeerd. STEDENBOUWKUNDIGE STUDIE MOLENBEEK-KANAAL

BUUR - IDEAconsult

33

•

Door de veiligheid van de voetgangers op de Mariemontkaai te versterken : Het past om de gemeente Anderlecht te sensibiliseren voor de noodzaak om, stroomopwaarts, vanaf de Fernand Demetskaai te Anderlecht, een lichte inrichting te voorzien (paaltjes, snelheidsdrempel, nieuwe parkeerplaatsen op bepaalde stukken van de steenweg) die toelaten om het verkeer te vertragen.

Aanbeveling 57 : Het aanmoedigen van het openen van de wijk naar het Kanaal •

Het aanmoedigen om van de Prinsestraat een voetgangersstraat te maken en het uitspreiden van de markt van de Hertogin van Brabantplaats tot aan het Kanaal.

•

Het versterken van de wooncontinuïteit langs de Bonnestraat, de Manchesterstraat en de Prinsestraat : •

door er woonoperaties aan te moedigen (publieke en private) ;

•

door te strijden tegen lege verdiepen boven de ruimtes van bestaande economische activiteiten ;

•

door de realisatie van een bebouwd front van woningen aan te moedigen op de hoek Prinsestraat-Mariemontkaai, momenteel bezet door de parking van de viswinkel Seamar ;

•

door het woonproject gelegen op de hoek van de Bonnestraat en de Mariemontkaai, momenteel stilgelegd, terug te activeren.

AANVULLENDE STUDIES

Aanbeveling 58 : De realisatie van een BBP voor de ontwikkeling van de zone, bestaande uit 2 fases : de realisatie van een masterplan en daarna de realisatie van het BBP Doelstellingen van het BBP zullen zijn :

SYNTHESE

•

34

het optimaliseren van de industrieruimtes door : •

de oppervlaktes van economische activiteiten te beperken van 0 tot 2.000m2, die compatibel moeten zijn met het weefsel ;

•

de diversiteit van grootte en type KMO aan te bevorderen;

•

een ruimtelijke reorganisatie van de economische activiteiten voor te stellen die de oppervlaktes bestemd voor de industrie en hun toegankelijkheid optimaliseert ;

•

een grotere multifunctionaliteit in te blazen door de inplanting van handelsfuncties en administratieve functies.

•

Het vastleggen van een verdichtingspercentage dat toelaat om de aanwezigheid van het wonen langs de Birmingham-, de Manchester- en de Bonnestraat te garanderen, maar evenzeer langs het Kanaal. (31.000 tot 45.000m2 woningen zal als basis worden aangenomen teneinde verfijnd te worden).

•

Om het stedelijk karakter van de Birminghamstraat en de multifunctionaliteit van de kaaien te versterken.

•

Het voorstellen van een geschikte organisatie van de toegangen tot de verschillende functies (KMO, handelszaken, woningen).

Het BBP zal bestaan uit 2 fases : Fase 1 : omvat de ontwikkeling van een masterplan bestaande uit : STEDENBOUWKUNDIGE STUDIE MOLENBEEK-KANAAL – BUUR – IDEAConsult – November 2010

1. De gedetailleerde analyse van de industrieën aanwezig in de zone voor het bepalen van hun ambities, de afstemming van hun activiteit op hun lokalisatie, en het aantal arbeidsplaatsen gegenereerd per onderneming. De analyse zal eveneens de architecturale karakteristieken van de bestaande gebouwen binnen de perimeter evalueren, zo dat hun patrimoniale kwaliteit, hun mogelijke transformatie/herbestemming geëvalueerd worden. 2. een evaluatie van de mogelijkheden van de programmatie en de ruimtelijke organisatie : •

Het te beogen programma verfijnen om een toegevoegde waarde voor de terreinen te garanderen maar eveneens op vlak van arbeidsplaatsen (KMO, maar ook handelszaken, administratieve functies, wonen).

•

Het vastleggen van de mogelijkheden van onderverdeling, de creatie van toegangen en leveringszones.

•

Het bestuderen van de haalbaarheid om bepaalde industrieën te verplaatsen (zoals Friagra, het tramdepot van de MIVB) en de mogelijkheden van verplaatsing evalueren.

•

Het bestuderen van de financiële en operationele haalbaarheid van deze operaties.

3. Het voorstellen van een ruimtelijke organisatie van de productieve wijk. 4. Het ontwikkelen van een strategie om het scenario van productieve wijk te bereiken. Fase 2 : omvat de ontwikkeling van het BBP •

Indien tussen de actoren geen enkele consensus wordt bereikt, kan de realisatie van een BBP voor het geheel van de industriezone Birmingham worden beoogd, om de ruimtelijke en programmatische principes voor de zone vast te leggen.

Aanbeveling 59 : Het aanmoedigen van de realisatie van het richtschema voor het Hefboomgebied n°4 •

De doelstelling is om de realisatie van aanvullende studie voor de ontwikkeling van de wijk Birmingham in het kader van dit richtschema aan te moedigen.


Aanbeveling 60 : De terugkoop van industriële percelen door de GOMB, zo dat op termijn een beheerst industrieel project kan worden ontwikkeld dat een gepast aantal arbeidsplaatsen genereert. Aanbeveling 61 : Het aanmoedigen van het opvullen van de aanwezige « vertanding » langs de kaaien door de realisatie van een bebouwd front. Deze percelen zijn : •

De 2 braakliggende terreinen tussen de Bonnestraat en het station Delacroix

•

De 3 percelen bestemd voor de autohandel gelegen tussen de Manchesterstraat en de Prinsestraat.

•

Minder problematisch, maar niettemin strategisch, de winkel Seamar die een parking en een leveringszone hebben op een strategische hoek langs de Prinsestraat.

Een onteigening moet worden beoogd indien de eigenaren geen medewerking leveren. STEDENBOUWKUNDIGE STUDIE MOLENBEEK-KANAAL

BUUR - IDEAconsult

35

3.3.4 HEYVAERTWIJK : NAAR EEN VERDICHTE, VERNIEUWDE WIJK A. Herhaling van de programmatische doelstellingen De doelstelling is om te verdichten, de groei te absorberen, en een vermaarde centrale, maar weinig dense, wijk te herwaarderen.

Doelstellingen eigen aan de economische activiteit De doelstelling is om : •

Een economische activiteit te behouden, maar die volledig geïntegreerd is in het residentiële weefsel en een sterkere dichtheid aan arbeidsplaatsen genereert. Zodat de integratie verzekerd is en economische oppervlaktes geoptimaliseerd zijn, zal men de inplanting van KMO’s die beperkte oppervlaktes aanbieden (indien mogelijk van 0 tot 500m2) en bestemmingen compatibel met het weefsel, aanmoedigen.

•

Oppervlaktes van economische activiteiten voor te stellen die eveneens gericht zijn naar de diensten aan ondernemingen.

•

Handelsfuncties en horeca te ontwikkelen. Deze functies genereren werkgelegenheid (laaggeschoold) en kunnen genieten van een positieve invloed van de ontwikkeling van de handelspool van de Slachthuizen.

Doelstellingen eigen aan de groei Voor de gemeente Molenbeek vormt de Heyvaertwijk een belangrijk potentieel voor verdichting. De aanwezigheid van grote percelen biedt de kans om bepaalde bouwblokken te herstructureren door hun onderverdeling of door de introductie van nieuwe stedelijke typologieën, die toelaten om de bebouwde oppervlakte te verhogen, gepaard met het genereren van nieuwe publieke ruimtes nodig voor de kwaliteit van het levenskader. Het masterplan stelt indicatief de bouw van 62.000 tot 90.000m2 woningen voor. Deze cijfers moeten getest worden op het ogenblik van de ontwikkeling van een BBP voor de zone. De hoofdvoorwaarden voor de verdichting zouden moeten zijn : •

de creatie van groene ruimtes omdat ze afwezig zijn in de zone ;

•

de herstructurering van de bouwblokken en de valorisatie van de binnengebieden van de bouwblokken ;

•

de uitrusting van de wijk (buurtvoorzieningen en buurthandelszaken) omdat ze momenteel onbestaande zijn. Heyvaertwijk, een verdichte wijk

Het past om doelstellingen voor de dichtheid bij de realisatie van toekomstige projecten vast te leggen : het masterplan stelt voor: Coëfficiënt V/T (m2 vloeroppervlakte/m2 perceeloppervlakte) >2-2,5

•

Coëfficiënt B/T (m2 bebouwde oppervlakte/m2 perceeloppervlakte) <0,5.

SYNTHESE

•

36


B. Aanbevelingen RICHTLIJNEN OP LANGE EN KORTE TERMIJN Deze richtlijnen moeten enerzijds dienen als basis voor de realisatie van het BBP, maar moeten ook toelaten om toekomstige projecten op korte termijn te omkaderen.

Aanbeveling 62 : Het verdichten van de wijk door de realisatie van nieuwe residentiële projecten op de industriële percelen Deze projecten moeten bijdragen aan : •

de creatie van groene publieke en semipublieke ruimtes ;

•

de herstructurering van de bouwblokken en de valorisatie van de binnengebieden van de bouwblokken ;

•

de uitrusting van de wijk (buurtvoorzieningen en buurthandelszaken) omdat ze momenteel onbestaande zijn ;

•

het behoud van toegankelijke ruimtes voor de KMO activiteit van 0 tot 500m2 (zie hieronder).

Aanbeveling 63 : Om een verdichting van de zone te garanderen, is het gepast om de realisatie van projecten aan te moedigen die een V/T hoger dan 2-2,5 voorstellen. Het is niettemin gepast om de integratie van de projecten geval per geval te beschouwen volgens hun context.

Aanbeveling 64 : Om de integratie van toekomstige economische activiteiten te verzekeren en de kwaliteit van de binnengebieden van de bouwblokken te garanderen, is het gepast om de oppervlaktes van de economische activiteiten, indien mogelijk, te beperken van 0 tot 500m2 en om een B/T kleiner dan 0,5 aan te moedigen. Aanbeveling 65 : Om een integratie van de economische activiteiten te verzekeren en een fijnere menging te garanderen, is het gepast om : •

De ontwikkelingen van woningen op de verdiepen van bestaande en toekomstige economische activiteiten op te leggen.

•

Blinde gelijkvloerse verdiepen te verbieden, en de interacties met de straat aan te moedigen door de kantoren of de handelsfuncties aan de straatzijde te lokaliseren.

•

De inname van het binnengebied van het bouwblok te beperken, en indien een inname onvermijdelijk is : de realisatie van groene daken of terrassen voor de woningen op de verdiepen op te leggen.

Aanbeveling 66 : Het aanmoedigen van de ontwikkeling van handelsfuncties en horeca in de nieuwe residentiële projecten, hoofdzakelijk langs de Heyvaertstraat. STEDENBOUWKUNDIGE STUDIE MOLENBEEK-KANAAL

BUUR - IDEAconsult

37

Aanbeveling 67 : Het aanmoedigen van een diversiteit van woningen in de nieuwe gebouwen (studio, 1/2/3 kamers,…) Aanbeveling 68 : Het nastreven van de inplanting van voorzieningen langs de Nijverheidskaai. •

Het realiseren van voorzieningsoperaties gekoppeld aan woningen en aan semipublieke ruimtes.

•

Het aanmoedigen van het « doorsteekaspect » van de voorziening door eveneens een toegang vanop de Heyvaertstraat te voorzien.

•

Het aanmoedigen van een prominent gebouw met een openbare functie in relatie met de Slachthuizen, in de nabijheid van het metrostation Delacroix, ter hoogte van de Slachthuizen. (gemeente, Anderlecht, Gewest).

Aanbeveling 69 : Het aanmoedigen van de creatie van rustplaatsen in de nieuwe projecten, langs de Nijverheidskaai. Aanbeveling 70 : Het aanmoedigen van de creatie van horecapolen in de vrije ruimtes langs het Kanaal. •

De inplanting van horecafuncties aan de rand van het park van de Ninoofsepoort om de sociale controle en de bedrijvigheid aan deze kant van het park te versterken.

•

Met de toekomstige herinrichting van het Liverpoolplein, moet men hopen op de heropening van de horecafuncties en handelsfuncties op zijn randen. Indien niet, dan zullen deze aan te moedigen zijn bij elk nieuw project.

Aanbeveling 71 : Het versterken van de interactie tussen de Heyvaertstraat en het Kanaal. •

•

Door met prioriteit over te gaan tot de revitalisatie van de Gosselies-, de Liverpool- en de Bootstraat : •

Woonoperaties (publiek en privaat) ;

•

De herbestemming van de lege verdiepen in woningen ;

•

Het herinrichting van de Bootstraat, waarbij de voetganger bij de inrichtingen wordt bevoordeeld.

De creatie van nieuwe transversale doorgangen tussen de Heyvaertstraat en het Kanaal bij de ontwikkeling van de grote industriële percelen van het Kanaalfront. Het kan gaan over passages, gekoppeld aan de publieke of semipublieke ruimtes die de bouwblokken verluchten en zo de Heyvaertstraat ontsluiten.

SYNTHESE

Aanbeveling 72 : Het versterken van de handelsbestemming van de Heyvaertstraat.

38

•

De inplanting van buurthandelszaken en gespecialiseerde handelszaken (in de nabijheid van de Slachthuizen).

•

Het verbeteren van de gezelligheid van de straat, door : •

De lege verdiepen te herbestemmen in woningen ;

•

De openbare verlichting te opnieuw in overweging te nemen ;

•

De perspectieven naar het gebouw van de Slachthuizen (het verlichten van het gebouw in de as van de straat,…) en naar het toekomstige park te valoriseren.


Aanbeveling 73 : Het behoud van de schaal van een wijk. •

door het aanmoedigen van een gevarieerd gabarit dat een overgang met het bestaande gabarit in de wijk verzekert zodat geen « continue muur » wordt gecreëerd langs het Waterfront.

•

Door het aanmoedigen van een verdichting van de bouwblokken door hun herstructurering en niet enkel door aanzienlijke hoogtes.

Aanbeveling 74 : De realisatie van gemengde residentiële projecten op het tracé van de kleine Zenne, als instrument van een herwaardering in de diepte. •

Het sensibiliseren van de gemeente Anderlecht voor het potentieel van deze percelen, en samenwerken met de gemeente Anderlecht voor de terugkoop van bepaalde van deze percelen, zodat residentiële pilootprojecten in deze wijk kunnen worden opgestart. (gemeente, Anderlecht, GOMB).

•

Op deze percelen, zullen we het openen van de tuinen van de kleine Zenne naar de Heyvaertstraat aanmoedigen, zodat de rol van « wijkverzamelaar » van de Heyvaertstraat versterkt wordt.

AANVULLENDE STUDIES

Aanbeveling 74 : Het voorstellen van de ontwikkelingsintenties aan de gemeente Anderlecht om samenwerkingsverbanden op punt te stellen voor bepaalde strategische aspecten, waaronder de realisatie van complementaire studies. Aanbeveling 75 : Vragen dat een duidelijke gemeentelijke (Anderlecht en Molenbeek) en regionale politieke beslissing wordt geformuleerd over de toekomst van de autohandel. De analyse heeft aangetoond dat het behoud van deze activiteit niet aan te moedigen is, noch om economische redenen, noch om stedenbouwkundige redenen.

Aanbeveling 76 : Het ontwikkelen van een herlokalisatiestrategie voor de autohandel. Aanbeveling 77 : Het aanmoedigen van de realisatie van een BBP voor de bouwblokken van het Kanaalfront in de wijk Heyvaert, om een reconversie van de zone te verzekeren. De belangrijkste doelstellingen van het BBP moeten zijn : •

Het vastleggen van een verdichtingspercentage. (62.000 tot 90.000m2 woningen zal als basis worden aangenomen teneinde verfijnd te worden).

•

Het voorstellen van een herstructurering van de bouwblokken, die toelaat : •

De verdichting van de zone, waarbij de schaal van een wijk behouden blijft ;

•

Het verhogen van de permeabiliteit van het Kanaalfront en de interacties met de Heyvaertstraat ;

•

De binnengebieden van de bouwblokken op te waarderen ;

•

Nieuwe stedelijke typologieën te creëren.


BUUR - IDEAconsult

39

•

De creatie van groene en semipublieke ruimtes.

•

De inplanting van voorzieningen en handelszaken toelaten.

•

Interacties tussen de Heyvaertstraat en het Kanaal toelaten.

•

Het opwaarderen van de handelsbestemming van de Heyvaertstraat en de recreatieve bestemming van het Kanaal •

Het behoud van toegankelijke ruimtes voor de KMO activiteit van 0 tot 500m2 garanderen, waarbij hun integratie in het weefsel gegarandeerd wordt.

Het BBP zal bestaan uit 2 fases : Fase 1 : omvat de ontwikkeling van een masterplan bestaande uit : •

een analyse van de activiteiten en van de gebouwde omgeving ;

•

het bepalen van een programma ;

•

de realisatie van een morfologische studie ;

•

een studie van de ontwikkelingsvoorwaarden dat omvat : •

het zoeken naar publiekprivate samenwerkingen ;

•

een reflectie over de financiële aspecten gelinkt aan de ontwikkeling ;

•

een faseringscenario, die strategische projecten die snel te realiseren zijn identificeert, en toelaat een geleidelijke transformatie van de zone te initiëren.

Fase 2 : omvat de ontwikkeling van het BBP

Aanbeveling 78 : Het aanmoedigen van de realisatie van het richtschema voor het Hefboomgebied n°4 om in dit kader de aanvullende studies voor de ontwikkeling van de Heyvaertwijk te realiseren (herlokalisatie en BBP). STRATEGISCHE PROJECTEN KORTE TERMIJN

SYNTHESE

Aanbeveling 79 : Het aanmoedigen van operaties gericht op het verbeteren van het samenleven tussen de autohandel en de inwoners.

40

•

Door het realiseren van operaties tegen de lege verdiepen boven de autohandelszaken.

•

Door het opleggen van tijdschema’s voor het laden en lossen, zodat de druk gelinkt aan het verkeer in de tijd beperkt blijft.

•

Door het beperken van de toegang voor vrachtwagens tot bepaalde assen, zodat de verspreiding van de activiteit beperkt blijft en bepaalde straten van overlast bevrijd worden (Gosselies en Liverpool omdat zijn toelaten om de wijk te openen naar het Kanaal).

•

Door het versterken van de deskundigheid van de Cel Garage.


Aanbeveling 80 : Het bestuderen van de mogelijkheid om bepaalde strategische reconversieprojecten te realiseren (in samenwerking met de GOMB). •

Loodrecht op de kleine Zenne (in samenwerking met de gemeente Anderlecht).

•

Loodrecht op bepaalde lege gaten langs de Nijverheidskaai die in sterke mate bijdragen aan de degradaties van het imago van de wijk.

•

In de nabijheid van het park van de Ninoofsepoort.

•

Ter hoogte van de Slachthuizen, het aanmoedigen van de realisatie van een gebouw met een functie dat oproept, dat een motor kan zijn voor de ontwikkeling van de wijk.

Aanbeveling 81 : De realisatie van een nieuw wijkcontract voor de Heyvaertwijk, om de realisatie van strategische woon- en voorzieningenoperaties na te streven.


BUUR - IDEAconsult

41

8.3.5 MARITIEMWIJK : EEN WIJK OPNIEUW VERBONDEN A. Herhaling van de programmatische doelstellingen Deze wijk beschikt over een beperkte toegankelijkheid voor de economische activiteit, maar een goed openbaar vervoer. De wijk heeft daarentegen een redelijk hoge dichtheid.

Doelstellingen eigen aan de economische activiteit : het versterken van de integratie van de economische activiteit en het opwaarderen van zijn handelsbestemming • Indien mogelijk, moet men de oppervlaktes van KMO activiteiten beperkten van 0 tot 500m2. • Het aanmoedigen van de diversificatie en de specialisatie van het handelsaanbod en de horeca.

Doelstellingen eigen aan de groei : het omkaderen van de verdichting om de opwaardering van het levenskader te garanderen

•

•

de creatie van semipublieke of publieke ruimtes ;

•

de uitrusting van de wijk ;

•

de herstructurering van de bouwblokken en de valorisatie van de binnengebieden van de bouwblokken.

42

RT

PIC

ARD

Men moet dichtheidsparameters vastleggen die moeten bereikt worden bij de realisatie van toekomstige projecten: het masterplan stelt voor : •

Coëfficiënt V/T (m2 vloeroppervlakte/m2 perceeloppervlakte) <2-2,5

•

Coëfficiënt B/T (m2 bebouwde oppervlakte /m2 perceeloppervlakte) <0,5.

Het masterplan stelt voor om de ontwikkeling van woningen toe te laten (indicatie +/- 27.000m2), hetgeen zal toelaten om een dichtheid van 20.000 inw/km2 te bereiken, gepast in relatie tot zijn toegankelijkheid.

SYNTHESE

•

Men moet een bijkomende verdichting beperken. De voorwaarde voor elke bijkomende verdichting, indien het gaat om nieuwe woningen of om het herstel van de bestaande bebouwing, is om bij te dragen aan de verbetering van het levenskader ; te weten, door :

RIB AU CO U

•


Maritiemwijk : versterkt de verbindingen met T&T, het Kanaal en het historisch Centrum

B. Aanbevelingen RICHTLIJNEN OP LANGE EN KORTE TERMIJN

Aanbeveling 82 : Het versterken van de verbinding tussen het historisch Centrum en Tour & Taxis, door de revitalisatie van de Ribaucourtstraat •

Het verdedigen van een opening van de site van Tour & Taxis naar de Picardstraat, om een stroom tussen T&T en het metrostation Ribaucourt te genereren.

•

Het aanmoedigen van de inplanting van handelszaken en horeca langs de Ribaucourtstraat, het diversifiëren, het opnieuw inzetten van de oude handelswoningen. Op de grote percelen, het aanmoedigen van de realisatie van verschillende kleine handelszaken om een clustereffect te creëren.

•

Het versterken van de gezelligheid van de straat : •

Het verbeteren van de oversteekplaats van de Léopoldlaan.

•

Het herinrichten van de publieke ruimte, zijn huidige degradatie bevordert criminaliteit.

•

Het herbeschouwen van de openbare verlichting voor een betere sociale controle.

•

Het valoriseren van de perspectieven naar Tour & Taxis (het belichten van het gebouw in de as van de straat,…)

•

Het aanmoedigen van het wonen op de verdiepen (op de handels- en industriële percelen) om de bedrijvigheid en de sociale controle te garanderen.

Aanbeveling 83 : Van de Picardstraat een dynamische interface met Tour & Taxis maken •

Het ondersteunen van de inplanting van handelszaken langs de Picardstraat.

•

Het verkrijgen van de eigenaren van Tour & Taxis om de poorten naar de Picardstraat het hele jaar te openen.

•

Het aanmoedigen van de organisatie van een wekelijkse markt op de Picardstraat (en de haalbaarheid bestuderen) met het zicht op de ontwikkeling van de site van Tour & Taxis.

Aanbeveling 84 : Het openen van de wijk naar het Kanaal. •

Door de inplanting van recreatieve voorzieningen langs het Kanaal te ondersteunen (park Bécokaai), bestemd voor de inwoners van de wijken.

•

Door de realisatie van de loopbrug Picard aan te moedigen, in het verlengde van de Picardstraat, die zal toelaten om de wijk met de Bécokaai te verbinden en om de bedrijvigheid van de Picardstraat te versterken.

STRATEGISCHE PROJECTEN/ACTIES •

Vragen om actief deel te nemen aan de ontwikkeling van het BBP Tour & Taxis dat lopende is. (Brussel-Stad en het Gewest).


BUUR - IDEAconsult

43

3.3.6. RECAPITULEREND SCHEMA VAN DE DOELSTELLINGEN PER WIJK

Het historisch centrum Het historisch centrum heeft een zeer grote dichtheid. Zijn verdichting is niet aan te moedigen. Op het vlak van economische activiteiten, beperken de vorm van het weefsel en de toegankelijkheid van de zone de ontwikkeling van economische activiteiten andere dan deze die de residentiële functie met zich meebrengt en de diensten aan ondernemingen en personen. De multifunctionaliteit in de gebouwen is niettemin aan te moedigen. => de voorwaarde voor elke bijkomende verdichting moet zijn : · de creatie van semipublieke en publieke ruimtes (daarvoor kan een verdichting in de hoogte toegelaten worden) · de uitrusting van de wijk · het versterken van de multifunctionaliteit. ; Het past om er de realisatie van projecten die een V/T kleiner dan 2-2,5 en een B/T kleiner dan 0,4 voorstellen, aan te moedigen.

De Delaunoywijk Deze brede « band » van stedelijke industrieën beschikt over een relatief goede toegankelijkheid voor de economische activiteit en per openbaar vervoer. Ze is eveneens gesitueerd op het scharnierpunt van residentiële wijken waar een belangrijke vraag naar voorzieningen heerst. De huidige dichtheid is zwak. Men zal er de ontwikkeling van woningen aanmoedigen (indicatief : 31.000m2 tot 45.000m2) zodat een sterkere menging gegarandeerd is, evenals de financiering van de nodige herstructurering van de bestaande ruimtes van economische activiteiten. => de belangrijkste voorwaarden voor de verdichting moeten zijn : het behoud van de toegankelijkheid van ruimtes voor KMO- en commerciële activiteiten, van variërende groottes gaande van 0 tot 1.000m2 ; · de uitrusting van de wijk ; · de creatie van groene publieke en semipublieke ruimtes ;

·

·

de herstructurering van de bouwblokken om een stedelijk gebaar te creëren dat de wijken in de diepte dynamisch maakt.

Het past om er de realisatie van projecten die een V/T groter dan 2-2,5 , aan te moedigen. De B/T zal geval per geval moeten

worden behandeld, op voorwaarde van het garanderen van kwalitatieve binnengebieden van de bouwblokken. De Birminghamwijk Deze wijk is weinig dicht en heeft nochtans een zeer goede toegankelijkheid per openbaar vervoer. Zijn industrieel potentieel is het grootste voor de hele Kanaalzone, gegeven de redelijk goede toegankelijkheid voor vrachtwagens. Niettemin rentabiliseren de aanwezige industriën de ruimte niet (loodsen van 1 verdiep, weinig arbeidsplaatsen gegenereerd).

SYNTHESE

Op het vlak van de economische activiteit, moet de basisdoelstelling zijn om de ruimtes van economische activiteiten te optimaliseren door het aanmoedigen van de realisatie van toegankelijke ruimtes voor de KMO activiteit van 0 tot 2.000m2, door er een verscheidenheid in groottes te bevorderen, en door een complementariteit en diversiteit van de sectoren (productief, commercieel, diensten,…)

44

De verdichting moet er op een gecontroleerde wijze gerealiseerd worden (indicatie : 31.000m2 tot 45.000m2) : de doelstelling van elke verdichting moet hoofdzakelijk zijn : · om de ruimtelijke reorganisatie van de industrie te financieren ; · om bepaalde stedelijke continuïteiten te garanderen. Het past om er de realisatie van projecten die een V/T kleiner dan 2-2,5 , aan te moedigen. De B/T zal geval per geval moeten behandeld worden, op voorwaarde van het garanderen van kwalitatieve binnengebieden van de bouwblokken. STEDENBOUWKUNDIGE STUDIE MOLENBEEK-KANAAL – BUUR – IDEAConsult – November 2010

De Birminghamwijk

+ 0 tot 2000m² perceel type 3 +31.000m² tot 45.000m²woningen

V/T < 2-2,5 B/T : onder conditie

De Maritiemwijk

+

De Maritiemwijk

0 tot 500m²

Deze wijk beschikt over een beperkte toegankelijkheid voor de economische activiteit, maar over een goede toegankelijkheid per openbaar vervoer. De wijk heeft reeds een zeer hoge dichtheid.

perceel type 1 +27.000m² woningen

Men zal er de ontwikkeling van woningen toelaten (indicatief +/- 27.000m2) die zullen toelaten om een densiteit van 20.000inw/km2 te bereiken, geschikt in het licht van zijn toegankelijkheid.

V/T < 2-2,5 B/T < 0,5

=> de belangrijkste voorwaarden voor de verdichting moeten zijn :

· · · De Delaunoywijk ·

+

historisch centrum 0 tot 1000m²

perceel type 2 +31.000m² tot 45.000m² woningen

V/T > 2 -2,5 B/T : onder conditie

de creatie van semipublieke en publieke ruimtes omdat ze afwezig zijn in de zone ; de uitrusting van de wijk omdat deze momenteel zeer zwak is ; het behoud van de toegang tot ruimtes voor KMO- en commerciële activiteiten, van variërende groottes gaande van 0 tot 500m2 ; de herstructurering van de bouwblokken en de valorisatie van de binnengebieden van de bouwblokken.

Het past om er de realisatie van projecten die een V/T kleiner dan 2-2,5 en een B/T kleiner dan 0,5 voorstellen, aan te moedigen.

=

V/T < 2-2,5 B/T < 04

De Heyvaertwijk Deze wijk is weinig dicht en nochtans zeer toegankelijk per openbaar vervoer. Anderzijds is zijn industrieel potentieel beperkt, gezien de beperkte toegankelijkheid voor vrachtwagens. Het gaat om een wijk waarin een verdichting logisch en strategisch is. Men zal er de ontwikkeling van woningen aanmoedigen (indicatief : 62.000m2 tot 90.000m2). => de belangrijkste voorwaarden voor de verdichting moeten zijn :

De Heyvaertwijk

+

· · ·

0 tot 500m² perceel type 1 +62.000m² tot 90.000m² woningen

V/T > 2-2,5 B/T < 0,5

·

de creatie van groene ruimtes omdat ze afwezig zijn in de zone ; de herstructurering van de bouwblokken en de valorisering van de binnengebieden van de bouwblokken ; de uitrusting van de wijk (voorzieningen en handelszaken) omdat deze momenteel onbestaande is ; het behoud van de toegang tot ruimtes voor KMO activiteiten van 0 tot 500m2 , geïntegreerd in het weefsel.

Het past om er de realisatie van projecten die een V/T groter dan 2-2,5 en een B/T kleiner dan 0,5 voorstellen, aan te moedigen.


BUUR - IDEAconsult

45

4. De strategische projecten 4.1 AANBEVELINGEN MET BETREKKING TOT DE ONTWIKKELING VAN DE SITE VAN DE NINOOFSEPOORT In het kader van het Masterplan Kanaal, vormen verschillende strategische projecten, wegens hun lokalisatie en/of wegens de noodzaak om hun ontwikkeling te omkaderen, het onderwerp van een meer specifieke studie. De sites van de Ninoofsepoort en van het Saincteletteplein vormen onderdeel van deze strategische projecten. Het masterplan van de Kanaalzone heeft reeds bepaalde aanbevelingen voor deze sites geformuleerd. Dit hoofdstuk verdiept deze aanbevelingen, volgens de ruimtelijke, programmatische en procedurele aspecten. Deze grote site bezet een sleutelpositie in de Brusselse stedelijke structuur. Zijn ontwikkeling biedt een belangrijke uitdaging in de transformatie van de oevers van het Kanaal, zowel voor Molenbeek als voor het Gewest. Niettemin werd geen enkele visie voor deze site geformuleerd, noch op regionaal, noch op gemeentelijk niveau. Vandaag heerst er een urgentie om 2 redenen : •

Langs het Kanaal dat zich in volle transformatie bevindt, vormt de site een stedelijke kanker die de bebouwde omgeving in waarde doet dalen.

•

De site is onderwerp van verschillende projecten, private en publieke die zich ontwikkelen zonder werkelijke coördinatie.

Om deze redenen heeft de gemeente Molenbeek gewenst om te beschikken over een studie die hem toelaat om de ontwikkeling van de site te omkaderen, zowel op programmatisch als ruimtelijk niveau. De doelstelling was eveneens om het Gewest, eigenaar van een groot deel van de site, bewust te maken van het potentieel van deze site en van de urgentie om deel te nemen aan de reflectie over de ontwikkeling van zijn terreinen.

A. Aanbevelingen met betrekking tot de programmatie => Ambitie : het creëren van een nieuwe geanimeerde stedelijke pool, die de uitwisselingen met de omgeving stimuleert. Aanbeveling 0 Het aanspreken van het Gewest over de geschiktheid om een regionaal programma op de site te realiseren : •

scenario 1 : door de creatie van een groot regionaal park

•

scenario 2 : door de realisatie van een regionale prominente voorziening voor Brussel.

SYNTHESE

Aanbeveling 1 : Het ontwikkelen van een project dan een voldoende menging en dichtheid op de site voorstelt.

46

•

Het opleggen van een gemengd programma, samengesteld uit woningen, kantoren, voorzieningen en handelszaken die een permanente bedrijvigheid van de site verzekeren.


•

Het voorzien van voldoende dichtheid om de ontwikkeling van de site te verankeren en te bevestigen in de omliggende en weinig gestructureerde ruimtelijke context.

Aanbeveling 1.1 : Het aanmoedigen van een ontwikkeling van 30.000 tot 45.000m2 voor de site. Zijnde 20.000 tot 25.000m2 op het perceel van Bésix en 10.000 tot 20.000m2 op het perceel van het Gewest.

Aanbeveling 2 : Het inplanten van bestemmingen die zich inschrijven in de lokale context en die de bestaande dynamiek ondersteunt. Aanbeveling 2.1 : Het creëren van voorzieningen die beantwoorden aan de bestaande noden in de wijk. Hieronder is de creatie van 50 tot 80 plaatsen in een of 2 kinderdagverblijven te voorzien. Aanbeveling 2.2 : Het inplanten van voorzieningen die de recreatieve en culturele bestemming van het Kanaal (en het park) versterken en die uitwisselingen met de wijken genereren. Aanbeveling 2. 3 : Woningen : het aanmoedigen van de menging (sociaal en ruimtelijk) in de ontwikkeling. Het vermijden van een te sterke afscheiding tussen de sociale en niet-sociale woningen (1 driehoek sociaal en 1 driehoek niet-sociaal), door het aanmoedigen van de realisatie van gesubsidieerde woningen verdeeld over de 2 driehoeken. Aanbeveling 2. 4 : Het inplanten van handelszaken die de al bestaande dynamiek langs het Kanaal en langs de Ninoofsesteenweg versterken. Aanbeveling 2. 5 : Het behouden van een zeker aandeel kantoren (max 25%) op de site.

B. Aanbevelingen met betrekking tot de stedelijke morfologie en de dichtheid => Ambitie : Het bepalen van een coherente ruimtelijke structuur die zich articuleert op bovenlokaal en lokaal gebied Aanbeveling 3 : De ruimte van de Ninoofsepoort bedenken als een site met een uitzonderlijke karakter in het weefsel Aanbeveling 3.1 : Het bedenken van de ruimte van de Ninoofsepoort als 3 deelruimtes. Twee met een lokale bestemming en een met een regionale bestemming. Aanbeveling 3.2 : Het beschouwen van de 2 driehoeken van de Ninoofsepoort als een morfologische object onafhankelijk van het omliggende weefsel in een ruimte van uitzondering

Aanbeveling 4 : Het verzekeren om de samenhang van de regionale ruimte voor de 3 lopende projecten te verenigen in een stedelijk project. Aanbeveling 5 : Het vastleggen van structurerende ruimtelijke principes die dialogeren met de bovenlokale assen. Aanbeveling 5.1 : Het exploiteren van de aanwezigheid van het Kanaal, door het te gebruiken als eenmakend element van de 3 projecten. Aanbeveling 5.2 : Het creëren van een leesbare gevel langs de Kleine Ring. Aanbeveling 5.3 : Het creëren van een oproep in het perspectief van de Ninoofsesteenweg. STEDENBOUWKUNDIGE STUDIE MOLENBEEK-KANAAL

BUUR - IDEAconsult

47

Aanbeveling 6 : Het aanmoedigen van de realisatie van een signaalelement (toren) die dialogeert met de bovenlokale structuur. Aanbeveling 6.1 : Het aanmoedigen van de realisatie van een signaal. Aanbeveling 6.2 : Het bevoorrechten van de lokalisatie van het signaal langs het Kanaal en het park.

Aanbeveling 7 : Het creëren van sokkels (gelijkvloers) die bijdragen tot het versterken van de verbanden met het bestaande weefsel. Aanbeveling 7.1: Het inplanten van de bebouwing zodat nieuwe publieke ruimten gecreëerd worden die de wandelweg van het Kanaal interpuncteren. Aanbeveling 7.2 : Het aanmoedigen van de creatie van lage sokkels (1 tot 2 niveaus) die bijdragen tot de diversiteit van de publieke en semipublieke ruimtes en die toelaten om de impact van de geprojecteerde schaduwen langs de wandelweg van het Kanaal te beperken. Aanbeveling 7.3 : Het aanmoedigen van inplantingen van de bebouwing zodat een « plaats » aan de rand van het Kanaal wordt gecreëerd, die de Ninoofsesteenweg accentueert, en die bijdraagt aan de articulatie tussen het park, het signaal (de toren), en de wandelweg van het Kanaal. Aanbeveling 7.4 : Het aanmoedigen van de continuïteit van het bebouwde front op ten minste 1 van de zijden van de Ninoofsesteenweg zodat de voetganger begeleid wordt bij het oversteken van de site. Aanbeveling 7.5: Het aanmoedigen van inplantingen van de bebouwing die een betere bezonning en een vermindering van het « gangeffect » van de Ninoofsesteenweg verzekeren. Aanbeveling 7.6: Het aanmoedigen van de realisatie van een terugtrekking van 2,5 m op de percelen die de Ninoofsesteenweg omzoomen, zodat voetpaden van 4m gecreëerd worden, die meer aangepast zijn aan de grootte van de weg en aan de handelsbestemming van de straat. Aanbeveling 7.7: Het aanmoedigen van inplantingen van de bebouwing zodat een geanimeerd bebouwd front langs het park wordt gecreëerd. Het eveneens aanmoedigen van de ruimtelijke interactie tussen de driehoek van de private eigenaar (Bésix) en het park teneinde de projecten te verenigen. Aanbeveling 7.8: Langs de kleine Ring, het aanmoedigen van inplantingen van de bebouwing zodat de blik en de voorbijganger uitgenodigd worden om de site binnen te treden en om de waarneming van het Bellevue complex vanaf de kleine Ring te bevorderen.

Aanbeveling 8 : Het lokaliseren van de functies en hun toegangen zodat een permanente bedrijvigheid van de verschillende publieke ruimtes verzekerd is. •

In de sokkels, een continuïteit van de bedrijvigheid garanderen.

•

Op de verdiepen, woningen positioneren zodat de sociale controle gegarandeerd is

SYNTHESE

Aanbeveling 9 : Op het vlak van het gabarit, het verzekeren van de overgang met het naburige gabarit.

48


C. Aanbevelingen met betrekking tot de inrichting van de randen van de site Aanbeveling 10 : Het herstructureren van onvoltooide bouwblokken die de site omzoomen. Aanbeveling 10.1: Het beogen van het gedeeltelijk terug sluiten van het bouwblok van de « espace Piéron » met een gemeenschappelijke voorziening in relatie tot de groene ruimte. Aanbeveling 10.2: Het aanmoedigen van het bouwen van een bebouwd front bezet door woningen langs het park van de Ninoofsepoort om de bedrijvigheid en de sociale controle van het park te garanderen. Aanbeveling 10.3: Aandacht verlenen aan de behandeling van de hoek die gelegen is in het perspectief van de Fabrieksstraat omdat het om een zeer zichtbare site gaat, die de toegang tot de wijken van Molenbeek markeert.

Aanbeveling 11 : Het aanmoedigen van de realisatie van de voetgangersbrug tegenover de Bellevue. Aanbeveling 12 : Het tracé van de kleine Zenne richting Anderlecht openbaar maken, om het park van de Ninoofsepoort met het park van de Slachthuislaan te verbinden De gemeente Anderlecht aanspreken over de noodzaak om een gemeentelijke visie te ontwikkelen voor de valorisatie van het tracé van de kleine Zenne.

D. Aanbevelingen met betrekking tot de toegankelijkheid Aanbeveling 13 : Het inplanten van de toegangen tot de parkeerterreinen langs de Ninoofsesteenweg, zo ver mogelijk van het kruispunt tussen de steenweg en de Slachthuislaan. Aanbeveling 14 : Het aanmoedigen van de realisatie van gemeenschappelijke parkeerterreinen die communiceren tussen de 2 te bebouwen driehoeken. Aanbeveling 15 : Het aanmoedigen van het gebruik van « gedeelde » parkeerterreinen voor de perifere functies en het verzekeren van de creatie van parkeerplaats voor «kortparkeren » in de ondergronds parkings. Aanbeveling 16 : Het onderscheid maken tussen verschillende leveringsplaatsen : op de weg en buiten de weg.

E. Aanbevelingen met betrekking tot de architecturale ambities : => Ambities : het realiseren van een « prominent »project op vlak van architectuur Aanbeveling 17 : Het installeren van procedures die de realisatie van een kwaliteitsvolle architectuur promoten. Aanbeveling 18 : Het verzekeren van de samenhang van het geheel door een samenhang van de materialen op te leggen. Aanbeveling 19 : Het aanmoedigen van de realisatie van modelgebouwen op het vlak van energiebezuiniging. nomie d’énergie STEDENBOUWKUNDIGE STUDIE MOLENBEEK-KANAAL

BUUR - IDEAconsult

49

F. Aanbevelingen met betrekking tot de fasering en de procedures Aanbeveling 20 : Fasering : het aanmoedigen van een gelijktijdige ontwikkeling van projecten. Aanbeveling 21 : Procedure : het verzekeren van de coördinatie van de 2 projecten : •

Ofwel, door de creatie door het Gewest van een perimeter van Gewestelijk Belang op de site, die het Gewest toelaat om vergunningen binnen de perimeter af te leveren.

•

Ofwel, door de realisatie van een protocolakkoord tussen de eigenaren (Gewest, gemeente en Bésix), dat vastlegt : a.de samenwerkingen ; b.de oppervlaktes toegwekend aan elk van de functies (en de gemeenschappelijke functies (parkeerterreinen, voorzieningen,…)) ; c.de begeleidingsprocedures met betrekking tot de coördinatie van de projecten op het vlak van de volumetrie en architectuur ; d.de uitvoeringstermijnen. Ofwel, als laatste toevlucht, via de realisatie van een BBP

SYNTHESE

•

50


4.2. SYNTHESE VAN DE AANBEVELINGEN VOOR DE ONTWIKKELING VAN DE SITE VAN HET SAINCTELETTE PLEIN Op 7 mei 2008 werd een vastgoedproject bestaande uit de realisatie van 2 hoge gebouwen op de site van het Saincteletteplein aan de gemeente Molenbeek voorgesteld. Nu, deze site bezit een belangrijke zichtbaarheid. Zijn ontwikkeling zal een belangrijke impact hebben op de skyline van de oevers van het Kanaal. Bovendien, ze bevindt zich in een van de meest dens bebouwde zones van de gemeente en het Gewest, hetgeen leidt tot het bevragen van de geschiktheid van zo’n dens programma op deze plaats. Daarom wenste de gemeente Molenbeek om over precieze aanbevelingen te beschikken die haar toelaten om de ontwikkeling van de site te omkaderen, zowel op programmatisch als op ruimtelijk niveau.

A. Aanbevelingen met betrekking tot de 3 percelen -A.1. Morfologie -A.2.Toegangelijkheid -A.3. Programmatie

B. Aanbevelingen met betrekking tot het bouwblok

De aanbevelingen zijn georganiseerd in 4 verschillende hoofdstukken. We onderscheiden eerst de aanbevelingen die betrekking hebben op de percelen die rechtstreeks betrokken zijn bij een ontwikkeling van het complex dat het hoge gebouw bevat. Deze aanbevelingen hebben betrekking op de morfologie van het complex, op zijn toegankelijkheid en op de programmatie. Vervolgens de aanbevelingen met betrekking tot de ontwikkeling van het bouwblok, het is te zeggen, de te grijpen kansen opdat de ontwikkeling van de site bijdraagt aan de valorisatie van het bouwblok.

C. Aanbevelingen met betrekking tot de omgeving van het bouwblok + D.Aanbevelingen met betrekking tot de stedenbouwkundige lasten en de compensaties

De aanbevelingen met betrekking tot de randen van het bouwblok worden eveneens geformuleerd. Tot slot, worden de aanbevelingen met betrekking tot de stedenbouwkundige lasten geformuleerd en een morfologische voorafbeelding dat bepaalde aanbevolen ruimtelijke principes illustreert, sluit het hoofdstuk af.

A. AANBEVELINGEN MET BETREKKING TOT DE PERCELEN A.1 Aanbevelingen met betrekking tot de morfologie A.1.1 Morfologie van het geheel van het complex Aanbeveling 1 : De doelstelling van de ontwikkeling moet zijn om een eenduidig signaal te creëren en niet om te verdichten. Het past om : •

Zich enerzijds te beperkten tot de realisatie van slechts een hoog gebouw (1 signaal) en niet meerdere zoals voorgesteld in het project.

•

Dat dit signaal niet enkel is samengesteld uit woningen, maar een menging van functies aanbiedt.

Aanbeveling 2 : Het past om een sokkel te creëren die de relatie tussen de de toren en zijn omgeving articuleert.


BUUR - IDEAconsult

51

De sokkel moet het volgende gabarit bereiken : •

wat betreft het Waterfront van het Kanaal, het gemiddeld te bereiken niveau vastgelegd door de visie van het Kanaal, stijgt tot G+5+dak. De sokkel zal deze hoogte dus niet overschrijden.

•

wat betreft het Saincteletteplein, zal de sokkel antwoorden op de gebouwen van de Franse Gemeenschap en G+6+dak bereiken, hetgeen toelaat om een coherente /zijde voor het plein te creëren.

•

wat betreft de kleine Zenne en de Werkhuizenstraat, past het om een evenwichtige positie tegenover de bestaande gebouwen te garanderen. G+3+dak zal niet overschreden worden.

Aanbeveling 3 : Het gebouwde complex zal erop toezien om de opening naar Molenbeek aan te moedigen. Men zal erop toezien om, zowel wat betreft de positie van de toren als het uitlijnen van de sokkel, het behoud van de visuele opening naar Molenbeek aan te moedigen, te weten naar de Werkhuizenstraat en de Lavaléestraat.

A.1.2 Morfologie van de sokkel Aanbeveling 4 : Het aanmoedigen van de creatie van een bewoond bebouwd front langs het tracé van de kleine Zenne. Deze maatregel moet eveneens worden opgelegd aan de eigenaren van Ava Papier, op de bestaande parking en eveneens op de lange termijn, op het gebouw, als de winkels zouden vertrekken.

Aanbeveling 5 : Het aanmoedigen van de creatie van een binnengebied samengesteld uit een grote ruimte gemeenschappelijk voor de woningen die het omzoomen. De benedenverdiepingen zullen bestemd zijn voor publieke functies (hierna gedetailleerd). Als de handelsruimtes het binnengebied van het bouwblok moeten innemen, zullen gemeenschappelijke tuinen ingericht worden op de eerst verdieping. Men zal toezien op de kwaliteit van de ruimte door een voldoende vergroening van de collectieve tuin. Voetgangersverbindingen en visuele verbindingen tussen de tuin en het tracé van de kleine Zenne zijn aan te moedigen.

Aanbeveling 6 : Het aanmoedigen van de realisatie van terugtrekkingen aan de kant van de kaaien en op het Saincteletteplein, ten minste wat betreft de benedenverdiepingen. Aanbeveling 7 : Het aanmoedigen van de permeabiliteit van de sokkel tussen het Kanaalfront en de kleine Zenne.

SYNTHESE

Door het aanmoedigen van:

52

•

toegangen tot de woningen langs de 2 kanten ;

•

het mogelijk maken van het doorsteekaspect van een van de handelszaken of een van de voorzieningen, met een toegang op de Werkhuizenstraat en/of de kleine Zenne en op de Kaaien ;

•

het creëren van visuele openingen en toegangen tot de gemeenschappelijke tuin via de kleine Zenne en via de kaaien.


Aanbeveling 8 : Het organiseren van de functies voor het aanmoedigen van : •

de inplanting van de buurt- of verenigingsvoorzieningen langs het tracé van de kleine Zenne ;

•

de inplanting van handelsfuncties en horeca langs de kaaien en op het Saincteletteplein ;

•

de inplanting van de toegangen tot de woningen langs de kaaien en eveneens langs de kleine Zenne.

A.1.3. Morfologie van de toren Aanbeveling 9 : Het aanmoedigen van een hoogte van de toren begrepen tussen 20 en 25 verdiepingen, zo dat het zich zal integreren in de logica van de skyline van het Kanaal. Aanbeveling 10 : Het aanmoedigen van de verticale architecturale samenhang ondanks de menging. Een optie, die zal toelaten om de samenhang van het signaal te garanderen, is om op te leggen dat administratieve functies enkel in de sokkel plaatsvinden (G+7) (min de 2 verdiepingen van handelszaken), en dat de toren enkel is samengesteld uit woningen.

Aanbeveling 11 : Het beperken van de massiviteit van de toren. Daarvoor, kan worden aangemoedigd om te werken : •

met een meer rechthoekige vorm of om terugtrekkingen op te nemen, gericht op het verfijnen van bepaalde kanten ;

•

met het aanmoedigen van de continuïteit van bepaalde verticale lijnen in de samenstelling van de gevels.

Aanbeveling 12 : Als een oriëntatie van de toren moet aangemoedigd worden, bij voorkeur het onderlijnen van de richting van de as van de Leopold II laan. Aanbeveling 13 : Het opleggen van bij de conceptie van het integreren van de notie van de dynamiek van de winden en het testen van het voorgestelde project door de realisatie van een aerodynamische studie.

A.2 Aanbevelingen met betrekking tot de toegankelijkheid Aanbeveling 14 : Het verhinderen van de realisatie van de toegangen tot de parkeerterreinen via de kleine Zenne. Aanbeveling 15 : Wat betreft de toren, het aanmoedigen van de ingangen aan de kant van de kaai en de uitgangen aan de kant van de Werkhuizenstraat. Aanbeveling 16 : Het aanmoedigen van de realisatie van een gemeenschappelijke parking voor de 2 eerste gebouwen.


BUUR - IDEAconsult

53

Aanbeveling 17 : Het verhinderen van de realisatie van een leveringstoegang via de kleine Zenne. Aanbeveling 18 : Het aanmoedigen van de leveringen via het Saincteletteplein of langs de kaaien, indien mogelijk binnen het perceel.

A.3 Aanbevelingen met betrekking tot de programmatie Aanbeveling 19 : Het aanmoedigen van de menging (woningen, kantoren, handelszaken, voorzieningen) in de toren. Aanbeveling 20 : Het aanmoedigen van de realisatie van een kinderdagverblijf, langs de kleine Zenne. Aanbeveling 21 : Het aanmoedigen van de inplanting van lokalen die verenigingsfuncties kunnen ontvangen, langs de kleine Zenne. Aanbeveling 22 : Het aanmoedigen van de integratie van sociale woningen in de ontwikkeling. Men zal erop toezien dat de realisatie van verschillende groottes van woningen gegarandeerd is, en eveneens het aanmoedigen van een menging tussen sociale woningen, gesubsidieerde woningen en andere woningen, door het vermijden van een ruimtelijke afscheiding tussen hen.

Aanbeveling 23 : Het aanmoedigen van de inplanting van handelszaken op voorwaarde dat een evenwicht gevonden wordt tussen gespecialiseerde handelszaken en buurthandelszaken. Aanbeveling 24 : Het aanmoedigen van de inplanting van een publieke functie bovenop de toren. Aanbeveling 25 : Het aanmoedigen van de volgende programmaverdeling : Op het perceel betrokken door de toren (1) : •

het beperken tot max 7.000m2 woningen

Op de 2 percelen (samen) betrokken door de ontwikkeling (1+2) (Ava Papier niet inbegrepen) : 45% kantoren (zijnde, als voorbeeld, 9.000m2 voor een ontwikkeling van 20.000m2) ;

•

40% woningen (zijnde, als voorbeeld, 8.000m2 voor een ontwikkeling van 20.000m2) ;

•

10% handelsfuncties (zijnde, als voorbeeld, 2.000m2 voor een ontwikkeling van 20.000m2) ;

•

in het geval van de realisatie van een hoog gebouw (ttz, van meer dan 7.000m2 op het perceel met het torenproject), is het gepast om de realisatie van 5% voorzieningen en verenigingslokalen te eisen (zijnde, als voorbeeld, 1.000m2 voor een ontwikkeling van 20.000m2).

SYNTHESE

•

54


B. AANBEVELINGEN MET BETREKKING TOT HET BOUWBLOK Aanbeveling 26 : Het verzekeren van het vrijmaken van het tracé van de kleine Zenne. Daarvoor past het om : •

Eerst een gedetailleerde juridische studie te realiseren die zal toelaten van het bepalen van de precieze rechten van de gemeente op de 2 gebouwen die momenteel de doorgang belemmeren en waarvan zij gedeeltelijk eigenaar lijkt te zijn.

•

In functie van de resultaten van de studie, het bepalen van de te nemen maatregels om deze 2 gebouwen te verplaatsen of te weg te halen : het kan gaan om een onteigening, een regeling in der minne, een onmiddellijke afbraak indien de gemeente de enige eigenaar blijkt te zijn.

Aanbeveling 27 : Het aanmoedigen van het openen van de gebouwen van het bouwblok naar het park en het tracé van de kleine Zenne. Aanbeveling 28 : Het aanmoedigen van de creatie van een toegang tot het park langs het bedrijvencentrum.

C. MET BETREKKING TOT DE OMGEVING VAN HET BOUWBLOK Aanbeveling 29 : Het aanmoedigen van de heropwaardering van het Saincteletteplein om een voorplein voor de toren te creëren. Het opofferen van de vide die uitgeeft op het kanaal in het centrum van het plein, zal toelaten om de circulatieassen te concentreren in het centrum van het plein en een brede esplanade aan de voet van de toren vrij te maken, evenals rustplaatsen aan het Kanaal vrij te maken. Het past om het Gewest te sensibiliseren voor het belang van deze herinrichting in het kader van de realisatie van de toren.

D. AANBEVELINGEN MET BETREKKING TOT DE STEDENBOUWKUNDIGE LASTEN EN DE COMPENSATIES Aanbeveling 30 : Het gebruiken van de stedenbouwkundige lasten voor de realisatie van sociale woningen in de ontwikkeling. Aanbeveling 31 : Het eisen van concrete compensaties van de private eigenaar bij de realisatie van een hoog gebouw. Er moet een akkoord met de private eigenaar worden opgesteld. De gemeente moet dit kunnen verkrijgen: de voorwaarde voor de ontwikkeling van een hoog gebouw (ttz meer dan 7.000m2 op het perceel van de toren), is de financiering van de bovengemelde elementen of van een deel ervan.

Aanbeveling 32 : Het aanmoedigen van de realisatie van een totaalproject op de 2 percelen die betrokken zijn door de ontwikkeling, zodat : •

Bereikt wordt dat de gevraagde « compensaties » (voorzieningen, verenigingslokalen, sociale woningen) niet gerealiseerd worden op het perceel betrokken door het hoge gebouw maar wel op het tweede perceel.

•

Het toelaten van de realisatie van een gemeenschappelijke ondergronds parkeerterrein, dat de toegankelijkheid van het complex bevorderd (uitgangen en ingangen). STEDENBOUWKUNDIGE STUDIE MOLENBEEK-KANAAL

BUUR - IDEAconsult

55

5. Synthese van de aanvullende studies 5.1 REGIONALE AANVULLENDE STUDIES Zich inschrijven in het proces van de ontwikkeling van een nieuw Duurzaam Regionaal Ontwikkelingsplan (GewOP)

het BBP Birmingham, BBP Heyvaert en de herlokalisatiestudie voor de autohandel).

De regering heeft beslist om een nieuw duurzaam GewOP te ontwikkelen tijdens de legislatuur van 2009-2014. Tegelijkertijd, is er reden toe om het Gewestelijk Bestemmingsplan aan te passen.

Het realiseren van aanvullende studies in het kader van het regionaal richtschema, biedt de kans om :

Het is duidelijk dat er een overeenkomst bestaat tussen de regionale problematieken die moeten behandeld worden in het nieuwe duurzame GewOP en de gemeentelijke problematieken van Molenbeek en andere gemeentes langs het kanaal, aangetoond in deze studie : •

Hoe antwoorden op de demografische groei, die een massieve productie van woningen en buurtvoorzieningen met zich meebrengt ?

•

Welke economische sectoren aanmoedigen, in functie van de graad van arbeidsplaatsen en de toegankelijkheid ?

•

Welke dichtheid en hoe de verdichting gebruiken als hefboom voor de productie van meerwaarden die toelaten om het levenskader te verbeteren, door de productie van publieke ruimtes en voorzieningen ?

•

Hoe een verticale menging garanderen en de stedelijke KMO industrieën beschermen ?

•

Welke regionale doelstellingen voor de creatie van buurtvoorzieningen (scholen, kinderdagverblijven, sportzalen, jongerenzalen) en publieke ruimtes (park, plein) vastleggen per wijk ?

•

Welk programma van regionale voorzieningen voorzien in de Kanaalzone ?

•

de visie te integreren en ze te testen op een reflectie over een ruimere omgeving :

•

het openbaar maken van de ontwikkelingsintenties van deze wijken, zodat hun transformatie bevorderd wordt ;

•

het wegschrijven naar het Gewest van bepaalde aspecten gerelateerd aan bovengemeentelijke uitdagingen, zoals de zoektocht naar plaatsen voor de herlokalisatie van de grote ondernemingen (Métaux Wauters, Friagra) en de autohandel,…

•

gemakkelijker samenwerkingen met het Gewest op te zetten voor de ontwikkeling van bepaalde grote percelen, te groot om door de gemeente te worden ontwikkeld ;

•

het betrekken van de gemeente Anderlecht bij de reflectie over de ontwikkeling van de Heyvaertwijk.

Dankzij deze studie is de gemeente Sint-Jans-Molenbeek, goed uitgerust om : •

zijn diagnose, zijn visionaire en anticipatieve visie te communiceren ;

•

het regionale niveau te herinneren aan de urgentie om te antwoorden op de problematieken beschreven in dit masterplan ;

•

de discussies met het regionale bestuur aan te snijden teneinde onderling te coördineren op het vlak van de doelstellingen die op het regionaal, gemeentelijk en wijkniveau in rekening moeten worden gebracht (woningen, voorzieningen, financiële en operationele maatregels per gemeente en per wijk) ;

•

beheersinstrumenten voor de dichtheid en de menging voor de ontwikkeling van het nieuwe BBP voor te stellen.

Profiteren van de aanwezigheid van het Hefboomgebied n°4

SYNTHESE

De zone maakt deel uit van het Hefboomgebied n°4, gedefinieerd in het GewOP, waarvoor een richtschema gerealiseerd kan worden. Het Masterplan illustreert goed de noodzaak van :

56

•

ofwel ontwikkelt het Gewest een richtschema dat een kader moet vormen voor de ontwikkeling van de nodige BBPs.

•

ofwel ontwikkelt de gemeente aanvullende studies voor de ontwikkeling van de zone, met een specifieke regionale omkadering, om bij te dragen aan de ontwikkeling van het toekomstig richtschema (hoofdzakelijk


Hefboomgebied n°4

8.5.2 TRANSVERSALE AANVULLENDE STUDIES De gemeente Molenbeek en bepaalde gemeentes langs het Kanaal hebben er belang bij om een gemeenschappelijke visie te ontwikkelen met betrekking tot bepaalde programmatische en stedenbouwkundige aspecten. Deze aspecten zijn de volgende : •

de ontwikkeling van een esthetisch begeleidingsplan en/of de aanstelling van een architectuursupervisor voor het bevorderen van de architecturale kwaliteit langs de oevers van het Kanaal. (Anderlecht/ Molenbeek/Brussel-Stad)

•

Het opstellen van een verdichtingsvisie voor het geheel van het Kanaal (nota voor de hoge gebouwen) (Anderlecht/Molenbeek/Brussel-Stad).

•

Het realiseren van een samenwerkingsakkoord voor de valorisatie van het tracé van de kleine Zenne om de doorgangen en de ruimtes die publiek moeten blijven te bepalen, evenals de gemeenschappelijke principes van de inrichting,… (Leefmilieu Brussel, gemeente, Anderlecht, wijkcontract).

BPA Kleine Zenne «Espace Piéron»

Logisch gezien zal het Gewest deze studies aansturen, om de betrokken gemeentes te ondersteunen en om een kader te verlenen.

BPA Delaunoy

8.5.3 AANVULLENDE STUDIES VOOR DE WIJKEN

fase 1 Uitwerking Masterplan fase 2 Uitwerking BPA

Het masterplan spoort aan op de realisatie van verschillende BBPs, waarvan de perimeters zijn voorgesteld op de kaart hiernaast. Met betrekking tot de uitdagingen voor de zone, blijken volgende uitdagingen strategisch te zijn om vast te leggen, onder andere: •

het aantal gewenste m2 woningen ;

•

de maatregels om een quota van economische activiteiten te verzekeren ;

•

de maatregels om de voorziening van de wijken te financieren (lasten).

BPA Birmingham fase 1 Uitwerking Masterplan fase 2 Uitwerking BPA

Het masterplan spoort eveneens aan op de realisatie van een herlokalisatiestrategie voor de autohandel in de Heyvaertwijk (de perimeter van deze studie zal zich uitbreiden in de Birminghamwijk en in de gemeente Anderlecht, eveneens betrokken door deze activiteit).

BPA Heyvaerts fase 1 Uitwerking Masterplan fase 2 Uitwerking BPA

Het ontwikkelen van een herlokalisatiestrategie voor de autohandel

Kaart die de belangrijkste aanvullende studies lokaliseert


BUUR - IDEAconsult

57

SYNTHESE 58


MASTERPLAN_MOLENBEEK_KANAAL STEDENBOUWKUNDIGE STUDIE MOLENBEEK KANAAL BUUR IDEACONSULT NOVEMBER 2010

Recommend Documents