MARKT OBSERVATIE. Voor de Europese binnenvaart

MARKT OBSERVATIE

2006 - 2

Voor de Europese binnenvaart

$FOUSBMF$PNNJTTJF WPPSEF3JKOWBBSU

&VSPQFTF$PNNJTTJF %JSFDUPSBBUHFOFSBBM &OFSHJFFO7FSWPFS

Marktobservatie | voor de Europese binnenvaart

Marktobservatie 2006-2 Conjunctuurrapport medio 2007

1

Aansprakelijkheidsbeperking Het gebruik van kennis, informatie of gegevens die in dit document vermeld staan, geschiedt op eigen risico van de gebruiker. Noch de Europese Gemeenschap, noch de Centrale Commissie en haar secretariaat kunnen op generlei wijze aansprakelijk worden gesteld voor het gebruik of voor de consequenties van het gebruik van kennis, informatie of gegevens die in dit document vermeld worden. Deze mededeling vormt geen formele verplichting voor de beide genoemde Commissies. September 2007

2


Inhoudsopgave Algemene inleiding Hoofdstuk 1: Overzicht van de vervoersvraag in 2006 en 2007 1. 2. 3. 4.

Ontwikkeling van de economische groei Vervoersvraag in de binnenvaart in Europa Binnenvaart in Europa Binnenvaart onderverdeeld naar gebieden 4.1 Waterwegennet in Frankrijk 4.2 Waterwegennet in België 4.3 Waterwegennet in Nederland 4.4 Waterwegennet in Duitsland 4.5 Donaubekken 4.6 Activiteiten in de zeehavens 5. Ontwikkeling van de binnenvaart in diverse economische sectoren 5.1 Landbouwsector 5.2 Energiesector s 3TEENKOLEN s !ARDOLIEPRODUCTEN 3TAALNIJVERHEID 5.4 Zand, kiezel, stenen, aarde en bouwmaterialen 5.5 Chemiesector 5.6 Containervervoer

Hoofdstuk 2: Overzicht over het vervoersaanbod .I .IEUW L D LAADVERMOGEN OP DE D MARKT KT

Hoofdstuk 3: Waterstanden 1. Waterstanden en exploitatiecapaciteiten 2. Waterstanden op de Rijn 3. Waterstanden aan de bovenloop van de Donau

Hoofdstuk 4: Bedrijfseconomische analyse 1. Scheepsexploitatie in 2005 1.1 Drogeladingvaart 1.2 Tankvaart /NTWIKKELING VAN DE EXPLOITATIEKOSTEN 2. Resultaten en vooruitzichten 3CHEEPSEXPLOITATIE IN DE JAREN TOT 2.2 Vooruitzichten

Bijlagen 1. 3. 4. 5.

Beschikbare laadruimte /NTWIKKELING VAN DE TRANSPORTPRESTATIE VAN DE BINNENVAART Ontwikkeling van het containervervoer in verschillende vervoersgebieden Glossarium Gegevensbronnen

3

4


Algemene inleiding )N DIT RAPPORT WORDT VOOR EN GEDEELTELIJK OOK VOOR EEN ANALYSE GEMAAKT VAN DE algemene ontwikkeling van de bedrijfseconomische situatie in de binnenvaart. Er wordt tevens een beschrijving gegeven van de algemene tendensen van vraag en aanbod zoals deze in WERDEN VASTGESTELD $EZE PUBLICATIE IS EEN TUSSENTIJDS RAPPORT AAN DE HAND waarvan men een eerste indruk kan krijgen van het recente verleden van de binnenvaart, DAT ZAL WORDEN GEVOLGD DOOR EEN DIEPGAANDERE ANALYSE ZODRA ER MEER EN NAUWKEURIGERE gegevens beschikbaar zijn. )N DE AFGELOPEN MAANDEN IS MET DESKUNDIGEN UIT HET BINNENVAARTBEDRIJFSLEVEN GESPROKEN OVER HET OPNEMEN VAN BEDRIJFSECONOMISCHE ASPECTEN IN DE MARKTOBSERVATIE EN DE DAARVOOR TE VOLGEN methodologie. Aangezien het de bedoeling is de economische situatie zo te beschrijven dat de gehele markt en het gehele betrokken bedrijfsleven met al hun geografische en sectorale bijzonderheden kan worden weergegeven, moet het waarnemingsinstrument in zijn huidige vorm worden uitgebreid en verfijnd, door meer relevante gegevens bij het onderzoek te BETREKKEN EN OOK DE BIJDRAGE VAN HET BEDRIJFSLEVEN MEER PLAATS IN TE RUIMEN %ÏN PUNT DAT HIERBIJ BIJZONDERE AANDACHT VERDIENT IS DE ANALYSE VAN DE OP DE MARKT BESCHIKBARE VERVOERSCAPACITEIT %R WORDT GEWERKT AAN EEN INSTRUMENT IN DE VORM VAN EEN ECONOMISCH MODEL DAT OP DIT MOMENT WORDT GETEST EN GEÑVALUEERD :OWEL IN DE SECTOR VAN DE DROGELADINGVAART ALS IN DE TANKVAART WORDEN ENORME INVESTERINGEN IN NIEUWE SCHEPEN gedaan, en dat terwijl overeenkomstige afzetmogelijkheden voor de verouderde tonnage die VAN DE MARKT WORDT GEHAALD ONTBREKEN $AAROM IS HET ABSOLUUT NOODZAKELIJK DAT OP DE GEHELE markt de ontwikkeling van vraag en aanbod nauwlettend gevolgd wordt, en ook onderzocht wordt of de vloot in deze twee hoofdsectoren van de binnenvaart ook in de toekomst nog in de volle omvang voor het goederenvervoer zal kunnen worden ingezet. %ÏN VAN DE BELANGRIJKSTE DOELSTELLINGEN VAN DEZE MARKTOBSERVATIE IS IMMERS HET OPNIEUW ONTSTAAN VAN STRUCTURELE OVERCAPACITEITEN TE VERMIJDEN 4EGEN DIE ACHTERGROND IS HET OOK VAN BELANG DE GEVOLGEN VAN DE KLIMATOLOGISCHE VERANDERINGEN EN HUN INVLOED OP EEN SOEPEL VERLOOP VAN HET SCHEEPSVERKEER EN HET VERVOER DOOR DE BINNENVAART OP DE WATERWEGEN TE volgen. Zelfs als een groot deel van het waterwegennet qua neerslag en waterhuishouding niet wezenlijk door de gevolgen van de klimatologische veranderingen wordt getroffen, moeten TOCH DE 2IJN EN OOK DE $ONAU DIE SAMEN GOED ZIJN VOOR VAN HET BINNENVAARTVERVOER IN HET MIDDELPUNT VAN DE WAARNEMING STAAN .ET ALS EERDERE PUBLICATIES BEVAT DIT RAPPORT HOOFDZAKELIJK GEGEVENS OVE ER HET WATERWEGENNET IN 7EST EN -IDDEN %UROPA )N HET STROOMGEBIED VAN DE $ONAU BLIJFT DE BESCHIKBAARHEID BESCHIK VAN GEGEVENS OVER DE BINNENVAART PROBLEMATISCH !FGEZIEN VAN DE STATISTISCHE E BASISGEGE EGEVENS ZIJN ER IN DIT GEOGRAlSCHE GEBIED ZEER WEINIG ANDERE GEGEVENS DIE SYSTEMAT ATISCH EN REGE EGELMATIG bijeen worden gebracht.

5

6


Hoofdstuk 1 Overzicht van de vervoersvraag in 2006 en 2007 1. Ontwikkeling van de economische groei $E %UROPESE ECONOMIE HEEFT IN IN VERGELIJKING MET EEN DUIDELIJKE GROEI GETOOND $ANKZIJ DE GUNSTIGE CONTEXT VOOR INVESTERINGEN DE TOENAME VAN DE EXPORT NAAR !ZIÑ EN VOORAL OOK DANKZIJ DE TOENAME VAN DE CONSUMPTIE BEREIKTE HET ""0 IN DE EUROZONE EEN GROEIPERCENTAGE VAN IN VERGELIJKING MET IN %EN DERGELIJK NIVEAU WERD SINDS NIET MEER BEREIKT $E ECONOMISCHE OPLEVING IN $UITSLAND IN IN TEGENOVER IN DIE ZICH WAARSCHIJNLIJK OOK IN ZAL VOORTZETTEN HEEFT ongetwijfeld aan deze ontwikkeling bijgedragen. Tegen de achtergrond van een groeiende wereldmarkt kan voor de economie in de eurozone VAN GOEDE VOORUITZICHTEN WORDEN UITGEGAAN $E /%3/ VERWACHT IN EEN GROEIPERCENTAGE VAN HET ""0 DAT NET ALS IN NAAR SCHATTING ZAL BEDRAGEN 4ER VERGELIJKING WORDT ER HIER OP GEWEZEN DAT VOOR DE 53! EEN GROEIPERCENTAGE VAN WORDT VOORSPELD Grafiek 1: ontwikkeling van het BBP in de staten 10%

BBP 2005 BBP 2006

8%

prognose 2007 6%

4%

2%

0% Zwitserland

Republiek Slowakije

Tsjechische Republiek

Polen

Nederland

Luxemburg

Hongarije

Frankrijk

België

Oostenrijk

Duitsland

Eurozone

EU (25)

Bron : EUROSTAT

2. Vervoersvraag in de binnenvaart in Europa :OALS ALGEMEEN BEKEND GROEIT DE VRAAG NAAR VERVOER IN HET ALGEMEEN SNELLER DAN HET HE ""0 /M DEZE ONTWIKKELINGEN IN HET KADER VAN DE MARKTOBSERVATIE TE VOLGEN BE EPERKEN WIJ ONSS TOT OT die staten die over grensoverschrijdende binnenvaartactiviteiten beschikken. en. Daarbijj wordt w een onderscheid gemaakt tussen de Rijnoeverstaten samen met Luxemburg en Belg België elgië, en de $ONAUSTATEN DIE GEDEELTELIJK NA HUN RECENTE TOETREDING TOT DE %5 EEN FASE E VAN KRACHTIGE economische groei doormaken.

7

Situatie in de West-Europese staten (België, Duitsland, Frankrijk, Luxemburg en Nederland) $EZELANDENBOEKTENINEENGEMIDDELDEGROEIVANHET""0VANONGEVEER $E VRAAGNAARVERVOERNAMMETONGEVEERTOE$AARBIJVALTOPDAT$UITSLANDDANKZIJEENGROEI VAN VANHET""0 INTKM PRESTATIEEENPLUSVAN WISTTEBEHALEN)N$UITSLANDISOOK HETVERVOERPERSPOORINVERGELIJKINGMETHETJAARERVOORDUIDELIJKTOEGENOMEN WAARBIJEEN STIJGINGVAN WERDGEREALISEERD)N&RANKRIJKLOOPTDAARENTEGENHETGOEDERENVERVOER PERSPOORSINDSENKELEJARENTERUG Algemeen gezien kwam de vervoersvraag in deze landen voor het grootste deel voor rekening VANWEGVERVOERENSPOOR TERWIJLDEBINNENVAARTHAARVERVOERSPRESTATIESLECHTSZEERWEINIG KONUITBREIDENTERNAUWERNOODINTKM Situatie in de Donaustaten (Oostenrijk, Hongarije, Slowakije, Kroatië, Servië, Roemenië en Bulgarije) $ETOETREDINGTOTDE%5DOOREENDEELVANDEZELANDENLEIDTTOTEENDUIDELIJKMERKBAREOPLEVING VANDEECONOMISCHEGROEIINDITGEBIED)NDEZELANDENWORDTDANOOKOPDITMOMENTEEN GROTERE GROEI VAN HET ""0 EN OOK EEN BOVENGEMIDDELDE STIJGING VAN HET GOEDERENVERVOER GEREGISTREERD)NHEBBENDEZELANDENEENGEMIDDELDEGROEIVANHET""0VANMEERDAN WETENTEBEHALEN$EGROEIVANDETRANSPORTVRAAGLIGT UITGEDRUKTINTKM BOVENDE Het wegvervoer komt dankzij zijn flexibiliteit als grootste winnaar uit de bus. Er moet echter OPGEWEZENWORDENDATOOKDEBINNENVAARTUITSTEKENDERESULTATENWEETTEBEHALEN Ontwikkeling van de gemiddelde prestaties voor de verschillende vervoersmodi Donaugebied Binnenvaart 3POOR Wegvervoer West-Europa Binnenvaart 3POOR Wegvervoer

2006/2004

Bron : Basisgegevens ECMT

Situatie in de staten in Midden-Europa (buiten het Donaubekken) (Polen en Tsjechië) $E BINNENVAARTSTATEN IN -IDDEN %UROPA BEVINDEN ZICH WAT HUN ECONOMISCHE GROEI BETREFT INEENSITUATIEDIESTERKLIJKTOPDIEINDE$ONAUSTATEN(UN""0STEEGINMETEN DEVERVOERSVRAAGMETBIJNA/OKHIERWERDVOORHETGROOTSTEGEDEELTEAANDEZEVRAAG voldaan door het wegvervoer. De binnenvaart kon zich echter niet zo sterk ontwikkelen als in de Donaustaten, hetgeen te wijten is aan een tekortschietende in de infrastructuur.

8


3. Binnenvaart in Europa /P GROND VAN DE NU BESCHIKBARE GEGEVENS OVER KAN WORDEN VASTGESTELD DAT DE BINNENVAART IN %UROPA EEN KLEINE GROEI WIST TE BEHALEN )N DE VERSCHILLENDE GEOGRAlSCHE GEBIEDEN KONDEN UITEENLOPENDE ONTWIKKELINGEN WORDEN WAARGENOMEN DIE VOORNAMELIJK POSITIEF WAREN HOEWEL ER HIER EN DAAR OOK TERREIN VERLOREN GING -EER DAAROVER VOLGT HIERONDER 4ERWIJL DE GETRANSPORTEERDE HOEVEELHEDEN OP DE 2IJN MET TOENAMEN IS DE TOENAME VAN DE TRANSPORTPRESTATIES BLIJVEN STEKEN BIJ /P DE $ONAU ZIJN DE TRANSPORTPRESTATIES IN ZELFS LICHTELIJK GEDAALD $AARBIJ MOET ECHTER WORDEN OPGEMERKT DAT VOOR DEZE VERVOERSAS EEN JAAR MET BUITENGEWOON GOEDE RESULTATEN was. 7AT HIER OPVALT IS DAT DE AUTONOME GROEI VAN HET CONTAINERVERVOER OP DE 2IJN TERUGLOOPT $IT VERVOER REGISTREERT OP HET OGENBLIK CIRCA VAN HET VERVOERDE VOLUME OP DE 2IJN EN MEER DAN IN DE DELTA $E GROEI VAN DE WERELDHANDEL EN DE STERK STIJGENDE EXPORTEN MET NAME VAN #HINA NAAR %UROPA HEEFT IN DE 7EST %UROPESE ZEEHAVENS TOT EEN FORSE TOENAME IN HET AANTAL VERVOERDE containers geleid. Deze toename heeft echter niet in dezelfde omvang geleid tot een toename in het VERVOER VAN CONTAINERS DOOR BINNENVAARTSCHEPEN $IT PUNT ZAL LATER NADER WORDEN TOEGELICHT Grafiek 2 vervoersprestatie van de binnenvaart in West-Europa

140000

120000

100000

80000 (mio tkm) 60000

40000

20000

0 2003

2004 intenationaal

2005

2006

nationaal

Bron: ECMT

4. Binnenvaart onderverdeeld naar gebieden 4.1 Waterwegennet in Frankrijk )N IS IN HET GOEDERENVERVOER OVER WATER WEER EEN POSITIEVE ONTWIKKELING ELING VASTSTE VAST STSTELBAAR $E VERVOERSPRESTATIE BEREIKTE MILJARD TKM EN STEEG DAARDOOR IN VERGELIJKING ELIJK JKING MET MET $EZE GROEI IS VOORNAMELIJK TE DANKEN AAN DE TOENAME IN HET INTERN TERN NATIONALE VERVOER VOORAL IN HET -OEZELBEKKEN WAAR ZELFS EEN PLUS VAN WERD GEHAALD (IERBIJ 9

DIENTINHETBIJZONDERGEWEZENTEWORDENOPDEPOSITIEVEONTWIKKELINGBIJHETVERVOERVAN IJZERENSTAAL /OKHETVERVOERVANGEREDEPRODUCTENVIELPOSITIEFUIT )NHETCONTAINERVERVOERWERDENOPDE&RANSEWATERWEGENMEERDAN4%5VERVOERD -ETEENPLUSVAN RESPISDEONTWIKKELINGINHETBEKKENROND0ARIJSENOPDE WATERWEGENINHET.OORDENVAN&RANKRIJKBIJZONDERPOSITIEF "IJHETVERVOERTUSSENZEEENBINNENWATERENISDEGROEIMET TKMOFTEWELBIJNAMILJOEN ton nog duidelijker zichtbaar. 4.2 Waterwegennet in België !ANGEZIEN OP HET MOMENT VAN HET VERSCHIJNEN VAN DEZE PUBLICATIE NOG GEEN ALGEMENE STATISTISCHE GEGEVENS VOOR OVER HET GOEDERENVERVOER OP DE "ELGISCHE WATERWEGEN beschikbaar zijn, kan de ontwikkeling van het vervoer uitsluitend aan de hand van de HAVENOVERSLAGWORDENGEVOLGD5ITDECIJFERSOVERDEOVERSLAGINDE"ELGISCHEBINNENHAVENS VANBLIJKTDATHETGOEDERENVERVOERMINOFMEERSTABIELGEBLEVENIS%ENTOENAMEKAN WORDENWAARGENOMENINDEGOEDERENGROEPENIJZERENSTAAL CHEMISCHEPRODUCTEN EN LEVENSMIDDELEN $AAR STAAT TEGENOVER DAT IN ANDERE SECTOREN ZOALS bijvoorbeeld aardolie en steenkolen, dalende tendensen zichtbaar zijn, met dalingen van RESP/OKDEOVERSLAGVANERTSENISMETONGEVEERTERUGGELOPEN NETALSDIEVAN MESTSTOFFENDALINGVAN (ET JAAR GING POSITIEF VAN START MET EEN STIJGING VAN DE HAVENOVERSLAG IN HET EERSTE KWARTAALVANRONDDE (ETAANDEELVANDEBINNENVAARTINDE-ODAL3PLITISVOOR"ELGIÑRELATIEFSTABIELENBEWEEGT ZICHALENKELEJARENRONDDE 4.3 Waterwegennet in Nederland )N.EDERLANDISINVERGELIJKINGMETINBIJDETRANSPORTPRESTATIEOPDEBINNENWATEREN EENTOENAMEVANIETSMEERDANBEREIKT6OORDEVERVOERDEHOEVEELHEIDBEDRAAGTDEGROEI )NREÑLECIJFERSKOMTDITNEEROPBIJNA MILJARDTKM OFTEWELCAMILJOENTON$E GROOTSTEGROEIWERDGEBOEKTINDESECTORGEREDEPRODUCTEN WAARDESTIJGING BEDRAAGT ENZODOENDEEENTOENAMEVANRONDDE MILJOENTONWERDGEHAALD/PDETWEEDEPLAATS STAANAARDOLIEPRODUCTENENVASTEMINERALEBRANDSTOFFENMETHOEVEELHEDENVANRESPECTIEVELIJK EN MILJOEN TON RESP $E TRANSPORTPRESTATIE IN HET INTERNATIONALE VERKEERISMET GESTEGENENHEEFTOPDEZEWIJZEAANDEGROEIVANDEBINNENVAARTIN Nederland bijgedragen. /PHETVLAKVANHETCONTAINERVERVOERWERDINHETINTERNATIONALEVERKEEREENDALINGVANIETS MEERDANVASTGESTELD$EZEONTWIKKELINGISEENRECHTSTREEKSGEVOLGVANDEONTOEREIKENDE overslagmogelijkheden in de haven van Rotterdam bij de interface met de binnenvaart. Bij de OVERSLAGINDEZEEHAVENSISERECHTERDUIDELIJKSPRAKEVANSTIJGENDEHOEVEELHEDEN

10


4.4 Waterwegennet in Duitsland )N DE DROGELADINGVAART WERD HET JAAR GEKENMERKT DOOR EEN POSITIEVE VRAAG NAAR VERVOER $E GETRANSPORTEERDE HOEVEELHEDEN ZIJN OVER HET GEHELE $UITSE WATERWEGENNET MET GESTEGEN TERWIJL DE TRANSPORTPRESTATIE IN FEITE STAGNEERDE -ET NAME IN DE IJZER EN STAALSECTOR DROEG DE GUNSTIGE CONJUNCTUUR OP DE WERELDMARKT OOK IN BIJ TOT POSITIEVE RESULTATEN HETGEEN OOK VOOR DE KOLENSECTOR GELDT DIE KON PROlTEREN VAN DE LEVENDIGE VRAAG IN DE IJZER en staalnijverheid en de grotere vraag naar stookkolen door elektriciteitscentrales vanwege DE HOGE AARDOLIEPRIJZEN )N 7EST %UROPA EN MET NAME IN $UITSLAND HEEFT DE OPLEVING IN DE BOUWSECTOR ALSMEDE IN DE WEG EN WATERBOUW NA ENKELE JAREN VAN CONJUNCTURELE ZWAKTE EEN GUNSTIGE INVLOED OP DE BINNENVAART )N DE TANKVAART KON GEZIEN OVER HET GEHELE JAAR EEN POSITIEVE VRAAG WORDEN VASTGESTELD IN DE CHEMIE WAT MET EEN AANHOUDENDE GROEI IN DE CHEMISCHE SECTOR SAMENHANGT -ET NAME IN DE 2IJNVAART STEGEN DE GETRANSPORTEERDE HOEVEELHEDEN MET "IJ DE AARDOLIEPRODUCTEN WAS DE TRANSPORTVRAAG ONDERHEVIG AAN STERKE SCHOMMELINGEN DIE OP HUN BEURT SAMENHINGEN MET DE MARKTPRIJS VOOR AARDOLIE $E GETRANSPORTEERDE HOEVEELHEDEN STEGEN OP DE 2IJN MET ONGEVEER WAARBIJ MOET WORDEN BEDACHT DAT OP DEZE RIVIER HET GROOTSTE GEDEELTE VAN DE AARDOLIEPRODUCTEN VAN EN NAAR DE ZEEHAVENS !MSTERDAM2OTTERDAM!NTWERPEN WORDT VERVOERD 5ITGEDRUKT IN 4%5 IS HET CONTAINERVERVOER OP DE $UITSE WATERWEGEN MET LICHT GEDAALD Voor zover dit de Rijn betreft, is deze daling hoofdzakelijk het gevolg van de moeilijkheden IN DE HAVEN VAN 2OTTERDAM EN IN MINDERE MATE VAN DIE IN DE HAVEN VAN !NTWERPEN .OG teleurstellender voor de binnenvaart is de ontwikkeling van het containervervoer van en naar de zeehavens Hamburg en Bremen, zeker als men bedenkt dat de sterke groei in het via deze HAVENS AFGEWIKKELDE CONTAINERVERVOER VAN ROND DE NIET TOT EEN OVEREENKOMSTIGE VERHOGING van het vervoer door de binnenvaart heeft geleid. Het kwantitatieve aandeel van de binnenvaart IN HET TOTALE VERVOER TUSSEN DE GENOEMDE HAVENS EN HET ACHTERLAND IS GEDAALD /P DE -AIN $ONAU AS WAREN DE GETRANSPORTEERDE HOEVEELHEDEN IN AANZIENLIJK MINDER DAN HET JAAR ERVOOR /P DE -AIN BEDROEG DE TERUGGANG ROND DE OP HET -AIN $ONAU KANAAL ONGEVEER EN OP DE $UITSE $ONAU CIRCA $EZE FORSE DALINGEN NA DE RECORDJAREN EN ZIJN HET GEVOLG VAN BELEMMERINGEN VAN DE SCHEEPVAART WEGENS slechte weersomstandigheden. Het kanaal was in totaal 37 dagen vanwege ijsgang niet BEVAARBAAR /P DE -AIN MOEST DE SCHEEPVAART GEDURENDE DAGEN VANWEGE IJS EN DAGEN VANWEGE HOOGWATER WORDEN STILGELEGD /OK OP DE "OVENDONAU WAREN ER ONDERBREKINGEN VAN DE SCHEEPVAART DAGEN VANWEGE IJS EN DAGEN DOOR HOOGWATER

11

Grafiek 3 vervoerd volume via de Main-Donau-corridor 20000 18000 16000 14000 12000 (1000 t) 10000 8000 6000 4000 2000 0 2003 Main

2004

2005

Main-Donau-Kanal

Duitse Donau

2006

Bron : WSD-Süd

4.5 Donaubekken $ETRANSPORTPRESTATIESOPDE$ONAU ASZIJNNAEENZEERPOSITIEFINLICHTGEDAALD $EZECONJUNCTURELEONTWIKKELINGHEEFTECHTERGEENINVLOEDOPDEONTWIKKELINGSTENDENS in deze verkeerscorridor gehad. Grafiek 4 ontwikkelling van de vervoersprestatie over de Donau

14000

12000

10000

8000 (mio tkm) 6000

4000

2000

0 2003

2004 intenationaal

Bron: ECMT

12


2005 nationaal

2006

6OLGENS PROGNOSES VOOR DE ONTWIKKELING VAN DE VERVOERSVRAAG IN DEZE CORRIDOR ZIJN ER AANWIJZINGEN IN DE RICHTING VAN EEN STERK ONTWIKKELINGSPOTENTIEEL VOOR DE BINNENVAART EN HAAR MARKTAANDEEL $IT POTENTIEEL KAN ECHTER ALLEEN MAAR DAADWERKELIJK WORDEN BENUT ALS BEPAALDE BELEMMERINGEN DIE de groei van de binnenvaart tegenhouden, worden geëlimineerd. Deze belemmeringen bestaan VOORNAMELIJK UIT PLAATSEN MET EEN ONTOEREIKENDE DIEPTE WAARDOOR DE LAADHOOGTE AANZIENLIJK BEPERKT WORDT EN BIJ LAGE WATERSTANDEN HET GOEDERENVERVOER TELKENS WEER STIL KOMT TE LIGGEN /P DIT MOMENT WORDEN OP HET /OSTENRIJKSE DEEL VAN DE $ONAU EEN AANTAL PROJECTEN TER VERBETERING VAN DE INFRASTRUCTUUR UITGEVOERD $EZE PROJECTEN HEBBEN TOT DOEL EEN BEPAALDE DIEPGANG TE WAARBORGEN !FGEZIEN HIERVAN WORDT ER NAGEDACHT OVER EEN UITBREIDING VAN DE $ONAUHAVENS TOT INTERMODALE OVERSLAGPLAATSEN $E GETRANSPORTEERDE GOEDEREN BESTAAN VOOR HET GROOTSTE GEDEELTE UIT STUKGOED EN VOOR ONGEVEER UIT VLOEIBARE PRODUCTEN ZOALS BENZINE EN DIESEL (ET AANTAL CONTAINERTRANSPORTEN IS TOT NU TOE ZEER BEPERKT (ET VALT ECHTER TE VERWACHTEN DAT ZIJ ZICH IN DE KOMENDE JAREN NET ALS OP DE 2IJN langzaam maar zeker verder zullen ontwikkelen. Als voorbeeld kan de haven Constanza aan de "ENEDENDONAU WORDEN GENOEMD DIE IN VAN EEN ZEER GESPECIALISEERDE CONTAINERTERMINAL WERD VOORZIEN EN SINDSDIEN EEN BELANGRIJKE INTERMODALE OVERSLAGPLAATS IS GEWORDEN 4.6 Activiteiten in de zeehavens .U DE $UITSE .OORDZEE HAVENS HUN ACTIVITEITEN ZO FORS HEBBEN WETEN UIT TE BREIDEN IS HET niet meer dan logisch en van groot belang dat de binnenvaart, en dan met name in het 2IJNGEBIED DE ONTWIKKELINGEN IN DE !2! ZEEHAVENS NAUWLETTEND IN DE GATEN HOUDT $EZE ontwikkelingen zijn namelijk van doorslaggevend belang voor de vraag naar vervoer door BINNENVAARTSCHEPEN 6ERSCHUIVINGEN NAAR ANDERE .OORDZEE HAVENS KOMEN BIJ DE HUIDIGE waterwegenstructuur de vervoersdrager binnenvaart slechts in geringe mate ten goede. De wereldwijd sterke economische groei en het gebruik van steeds grotere eenheden in de zeevaart leidt tot een sterke toename van de bedrijvigheid in de zeehavens. Het belang van de zeehavens voor de binnenvaart hangt echter nauw samen met de verkeerstechnische aansluiting met het achterland. Als deze niet tevredenstellend is, vinden er verschuivingen PLAATS NAAR ANDERE ZEEHAVENS DIE BETERE VERBINDINGEN TE BIEDEN HEBBEN Havens Hamburg Bremen Amsterdam Rotterdam !NTWERPEN Zeebrugge Gent Duinkerken Le Havre Totaal

Goederen in 1000 ton 2005 2006 125 743 54 342 167 372 2 22 222 24 143 34 557 53 437 56 642

Ontwikkeling in % 7,3 12,7 2,1 4,6 14, 4,2

5,5

Bron: Haven Rotterdam

13

5IT DEZE TABEL BLIJKT DAT DE BELANGRIJKSTE HAVENS DIE EEN AANSLUITING MET DE BINNENVAART BIEDEN DUS2OTTERDAMEN!NTWERPEN BEIDEACHTERBLIJVENBIJDEGEMIDDELDEGROEIVAN van het overslagvolumen in de zeehavens. )NHETCONTAINERVERVOERISDEZELFDETRENDZICHTBAAR!NTWERPENLIGTNOGRELATIEFDICHTBIJHET GEMIDDELDE VAN MAAR VOOR 2OTTERDAM ZIJN DE CIJFERS EEN STUK MINDER ROOSKLEURIG Indrukwekkend is de buitengewoon sterke stijging van de overslaghoeveelheden in Bremen, HETGEENAANTOONTDATDEZEHAVENHARDOPWEGISOMZIJNACTIVITEITENOPHETGEBIEDVANDE containeroverslag uit te breiden. Havens Hamburg Bremen Amsterdam Rotterdam !NTWERPEN Zeebrugge Gent Duinkerken Le Havre Totaal

Container in 1000 TEUs 2005 2006 3 735 65 36 1 653 2 121 31 364 34 345

Ontwikkeling in % 4,3 17,4 3,3


De volgende tabel laat zien hoe belangrijk de haven van Amsterdam voor de binnenvaart is, te meer omdat deze vervoersdrager uitstekende verbindingen met het achterland biedt. Het WEG ENSPOORVERVOERBLIJVENACHTERBIJDEBINNENVAART AANGEZIENZIJTEKAMPENHEBBENMET een reeds verregaand overbelaste infrastructuur.

14


/NTWIKKELING VAN HET CONTAINERVERVOER VAN EN NAAR HET ACHTERLAND Havens Rotterdam Binnenvaart Spoor Wegvervoer Amsterdam Binnenvaart Spoor Wegvervoer Antwerpen Binnenvaart Spoor Wegvervoer

2002

Marktaandeel in % 2003 2004 2005

2006

31,3

47,1

41,5 3,6

41,3 3,5 55,1

41,1 3,5 55,4

31,3

32,1 7,4

7,3


De laatste cijfers over de verdeling over de verschillende vervoersdragers voor vervoer vanaf DE HAVEN VAN 2OTTERDAM TONEN EEN STERKE STIJGING VOOR HET SPOORVERVOER $IT HANGT SAMEN MET HET FEIT DAT ER IN DEZE TRANSPORTBRANCHE VERSCHILLENDE ONDERNEMINGEN ACTIEF ZIJN DIE VERBINDINGEN MET HET ACHTERLAND BIEDEN EN IN CONCURRENTIE MET ELKAAR STAAN 4OT WAREN de mogelijkheden voor een uitbreiding van het marktaandeel vanwege een overbelasting van HET .EDERLANDSE SPOORNET NOG BEPERKT MAAR MET DE OPENING VAN DE "ETUWELIJN IN DE LENTE VAN ZIJN ER IN PRINCIPE NIEUWE MOGELIJKHEDEN GEOPEND !ANGEZIEN DE AANSLUITING OP HET $UITSE SPOORWEGENNET IN BEPAALDE OPZICHTEN NOG EEN AANTAL PROBLEMEN MET ZICH MEEBRENGT ZAL EEN VOLLE BENUTTING WAARSCHIJNLIJK PAS OVER MAANDEN ZO NIET JAREN MOGELIJK ZIJN Amsterdam $E OPLEVING IN DE AARDOLIESECTOR MET EEN GROEI IN DE OVERSLAG TUSSEN ZEE EN BINNENVAART VAN EN DAARDOOR EEN OVERSLAGTOENAME VAN MEER DAN MILJOEN TON IS DE BELANGRIJKSTE reden voor de toename van de voor de binnenvaart relevante activiteiten in de haven van !MSTERDAM DIE IN BEDROEG "IJ HET CONTAINERVERVOER ZIJN DE OVERGESLAGEN HOEVEELHEDEN MEER DAN VERDRIEVOUDIGD $AAR KOMT NOG BIJ DAT DE HOEVEELHEDEN OORSPRONKELIJK NIET STERK AFWEKEN VAN DIE VAN DE ANDERE ZEE EN BINNENHAVENS $EZE FORSE TOENAME VAN DE CONTAINEROVERSLAG HANGT VOORAL SAMEN MET DE OPSTOPPINGEN IN DE AFHANDELING NDELI IN 2OTTERDAM waardoor er zich verschuivingen hebben voorgedaan. 0ARALLEL DAARAAN IS ER OOK BIJ DE OVERSLAG VAN VRACHTEN VOOR HET ZEEVERVO OER EEN GROE ROEI VAST TE STELLEN DIE VOOR ALLE GOEDERENCATEGORIEÑN SAMEN BEDROEG Rotterdam )N DE ZEEHAVEN VAN 2OTTERDAM WERD IN TUSSEN DE BINNEN EN ZEEVAART EEVAA ART ONGEVEER MILJOEN TON OVERGESLAGEN HETGEEN IN VERGELIJKING MET EEN VERHOGI OGING VAN BETEKENT $E STERKSTE GROEI HEEFT ZICH VOORGEDAAN BIJ VASTE BRANDSTOFFEN EN EN BIJ DE

15

AARDOLIEPRODUCTEN (ETVERVOERVANCONTAINERSPERBINNENSCHIPNAMAF NAMELIJKMET 4%5$EZEDALINGISTEWIJTENAANDEOVERBELASTINGVANDEOVERSLAGCAPACITEITENENDE VERPLAATSINGNAARANDEREZEEHAVENS De totale goederenoverslag in de haven van Rotterdam is, voor alle goederensoorten samen, IN IN TOTAAL GESTEGEN 6OOR DE CONTAINEROVERSLAG BEDRAAGT DIT TERWIJL DE CONTAINEROVERSLAG IN !NTWERPEN EN (AMBURG RESPECTIEVELIJK EN TOENAMEN $ECIJFERSVOORDEEERSTEHELFTVANLATENVOORALLEGOEDERENSAMENMETEENTOENAME VANDEHOEVEELHEDENVANRONDDE EENPOSITIEVERBEELDZIEN(ETCONTAINERVERVOERIS DAARENTEGENDUIDELIJKGESTEGENENSCHIJNTOPNIEUWHETZELFDENIVEAUTEHALENALSDEMONDIALE GROEIVAN HETGEENOVEREENKOMTMET MILJ4%5 6OORAARDOLIEPRODUCTENBLIJFT2OTTERDAMDEGROOTSTEHAVENVAN%UROPA ZEKERNUEROOKWATDIT BETREFTEENUITBREIDINGVANDEOPSLAGCAPACITEITGEPLANDIS!FGEZIENDAARVANWERKTDEHAVEN VAN 2OTTERDAM AAN EEN OMVANGRIJKE UITBREIDING VAN DE OVERSLAGCAPACITEITEN VOOR zodat men de zeer snel groeiende stroom containers beter zal kunnen verwerken. Antwerpen )N DE HAVEN VAN !NTWERPEN IS DE OVERSLAG TUSSEN ZEE EN RIVIER IN VERGELIJKING MET MET GESTEGEN %R WERDEN ONGEVEER MILJOEN TON GOEDEREN OVERGESLAGEN /P DE EERSTEPLAATSVANDEGOEDERENSOORTENMETEENGESTEGENOVERSLAGSTAANCHEMISCHEPRODUCTEN GEVOLGDDOORAARDOLIEPRODUCTEN "IJHETCONTAINERVERVOERISEENTOENAME VAN OFTEWELRUIMMILJOEN4%5VASTTESTELLEN $EVERANDERINGENDIEZICHINHEBBENVOORGEDAANMETBETREKKINGTOTHETOMLADENVANEN OPBINNENSCHEPENHANGENSAMENMETDEOVERSLAGVANZEEVRACHTENINDEHAVENVAN!NTWERPEN WAARNAMELIJKINTOTAALEENTOENAMEVANWERDGEHAALD(ETLIJKTEROPDATHETVERVOERVAN BULKGOEDEREN IN TERUGLOOPT WANT IN DE EERSTE HELFT VAN HET JAAR IS AL EEN DALING VAN BIJNAGEREGISTREERD6OORALBIJDROGELADINGKONEENSTERKEDALINGVANRONDDEWORDEN waargenomen. Daar staat tegenover dat het vervoer van containers in de eerste zes maanden met FORSTOENAM!FGEZIENVANDEWERELDWIJDEGROEIENDEGEVOLGENVANDELANGEWACHTTIJDEN BIJDEOVERSLAGIN2OTTERDAM WAARDEHAVENVAN!NTWERPENVANPROlTEERT ISDEZEGROEIZEKER TEDANKENAANDEOPENINGVANDE$EURGANCK$OCKSAANHETBEGINVANDITJAAR

5. Ontwikkeling van de binnenvaart in diverse economische sectoren $E VOLGENDE BESCHRIJVINGEN HEBBEN VOORNAMELIJK BETREKKING OP HET 2IJNGEBIED EN 7EST %UROPA)NDITGEBIEDWORDENDEGROOTSTEHOEVEELHEDENVERVOERDENBEVINDTZICHOOKEEN STERKE CONCENTRATIE VAN ZWARE INDUSTRIE DIE VIA DE !2! HAVENS WORDT BEVOORRAAD EN DE EXPORTNAARDEZEHAVENSVERSCHEEPT(OEWELDEECONOMISCHESITUATIEVOORDEVERSCHILLENDE INDUSTRIETAKKENDIEKLANTVANDEBINNENVAARTZIJN INHEEL%UROPADEZELFDEIS KOMTHETVOOR DAT DE VRAAG NAAR VERVOER DOOR DE BINNENVAART IN DE VERSCHILLENDE REGIOS EN PER LOKALE onderneming een andere ontwikkeling laat zien. 5.1 Landbouwsector (ETVERVOERVANLANDBOUWPRODUCTENOVERDE2IJNISINMETONGEVEERAFGENOMEN:ELFS INDETWEEDEHELFTVANISDEVERVOERDEHOEVEELHEIDVANMETNAMELANDBOUWPRODUCTEN 16


IN VERGELIJKING MET HET VOORAFGAANDE JAAR MET LAGER UITGEVALLEN (ET VERVOER VAN TARWE NAM AF HOEWEL DE VERVOERDE HOEVEELHEDEN BIJ DE ANDERE GRAANSOORTEN OVER DEZELFDE PERIODE JUIST TOENAMEN /OK HET VERVOER VAN VEEVOEDER LAAT EEN NEGATIEF CIJFER ZIEN TERWIJL DAT VAN DE PLANTAARDIGE OLIÑN EN OLIEHOUDENDE ZADEN MET STEEG $E OORZAKEN VAN DEZE ONTWIKKELINGEN MOETEN ONDER ANDERE WORDEN GEZOCHT IN DE AANPLANT VAN ANDERE GEWASSEN 6ANWEGE DE STEEDS TERUGKERENDE PERIODEN VAN DROOGTE DIE DE GROEI VAN BEPAALDE PLANTEN BELEMMERT KIEST MEN VOOR ANDERE GEWASSEN EN OOK PLANTEN MET OLIEHOUDENDE ZADEN OMDAT ER STEEDS MEER VRAAG IS NAAR BIO ENERGETISCHE PLANTEN (ET VALT TE VERWACHTEN DAT DEZE ONTWIKKELINGEN DE TRANSPORTVRAAG IN DE TOEKOMST ZULLEN BEÕNVLOEDEN 5.2 Energiesector s3TEENKOLEN $E OP DE 2IJN VERVOERDE HOEVEELHEDEN STEENKOLEN STEGEN IN MET MEER DAN $E IN HET ALGEMEEN ZEER GROTE VERVOERSVRAAG IS TE DANKEN AAN DE HOGE PRODUCTIE IN DE STAALSECTOR en de sterke vraag naar kolen door elektriciteitscentrales in het licht van de zeer hoge AARDOLIEPRIJZEN (UN KOLENVERBRUIK IS IN MET MEER DAN GESTEGEN )N DEZELFDE PERIODE IS IN DE %5 LIDSTATEN DE EIGEN STEENKOLENPRODUCTIE MET GEDAALD 4ER COMPENSATIE IS EEN STIJGING VAN DE INVOER MET VAST TE STELLEN $IT KWAM DE BINNENVAART TEN GOEDE OMDAT DE VERVOERDE HOEVEELHEDEN VOORAL IN DE TWEEDE HELFT VAN HET JAAR MET EEN MOOI GROEIPERCENTAGE LIETEN ZIEN 6OOR DE EERSTE MAANDEN VAN IS EEN DALING VAN DE VERVOERSVRAAG TE VERWACHTEN DIE HET gevolg van de zeer zachte winter en het geringere kolenverbruik. In de haven van Rotterdam IS DAN OOK IN DE EERSTE HELFT VAN EEN DALING IN DE STEENKOLENHOEVEELHEDEN VAN geregistreerd. /P LANGERE TERMIJN BESTAAT ER ECHTER EEN STIJGENDE TENDENS IN HET KOLENVERBRUIK IN DE %5 DIE DOOR INVOER VIA DE ZEEHAVENS MOET WORDEN GEDEKT $EZE TENDENS ZAL DE TRANSPORTHOEVEELHEDEN van de binnenvaart structureel bevorderen, ook al kunnen er zich, net als nu, om conjuncturele REDENEN TIJDELIJK SCHOMMELINGEN IN DE TRANSPORTVRAAG VOORDOEN Aardoliesector (ET VERVOER VAN AARDOLIEPRODUCTEN TOONT IN VERGELIJKING MET DEZELFDE PERIODE HET JAAR ERVOOR IN EEN LICHTE STIJGING VAN IETS MEER DAN EN VAN BIJNA IN DE TWEEDE HELFT VAN HET JAAR (ET VERVOER VAN BENZINE IN DE DALVAART NAM MET TOE HETGEEN SAMENHANGT MET DE UITVOER NAAR DE 6ERENIGDE 3TATEN $EZE TENDENS ZAL ZICH IN DE KOMENDE TIJD WAARSCHIJNLIJK VOORTZETTEN ZOALS NU REEDS BLIJKT UIT DE CIJFERS VAN 2OTTERDAM VOOR DE EERSTE HELFT VAN EEN STIJGING VAN VOOR DE UITVOER VAN AARDOLIEPRODUCTEN DIE DAARMEE EEN VOLUME VAN 12 miljoen t bereiken. $E TRANSPORTEN DOOR DE BINNENVAART STROOMOPWAARTS NAMEN DAARENTEGEN N AF 0ARALLEL HIERAAN NAM IN HET VERVOER VAN GASOLIE STROOMAFWAARTS EN STROOM OMOPWAARTS TOE $EZE TENDENSEN DIE OVER HET GEHELE JAAR KUNNEN WORDEN VASTG GESTELD WAREN EN IN DE TWEEDE HELFT VAN NOG DUIDELIJKER $E TIJDELIJKE DALING VAN DE AARDOLIEPRIJS OP DE WERELDMARKT TUSSEN SEPTEM MBER EN N DECEMBER DE HEEFT ERTOE GELEID DAT DE HANDEL WEER AANTROK EN DE VOORRADEN IN DEZ DEZE PERIODE weer werden aangevuld. Door de milde weersomstandigheden in de winter wint en het lage STOOKOLIEVERBRUIK DE VERPLICHTING IN $UITSLAND OM VANAF JANUARI MEERR BIOBRANDSTOFFEN 17

BIJ TE MENGEN EN DE OPNIEUW STIJGENDE PRIJZEN OP DE MARKT VOOR AARDOLIEPRODUCTEN NAM BEGINDEVERVOERSVRAAGOPDE2IJNWEERAF$EZEFACTORENSAMENRESULTEERDENINEEN DALINGVANDEVERVOERSVRAAGVANCA 5.3 Staalnijverheid $ESTAALSECTORPROlTEERTNOGSTEEDSVANDESTERKEMONDIALEEN%UROPESEVRAAG$EVRAAGNAAR STAALSTEEGINWERELDWIJDMET ENZALMOGELIJKERWIJSINMETNOGEENS TOENEMEN/OKDEOPLEVINGINDEBOUW METINBEGRIPVANTALRIJKEOPENBAREWERKENHEEFTDE VRAAGNAARSTAALIN7EST %UROPAINDENODIGEIMPULSENGEGEVEN $IT IS DE ACHTERGROND VOOR DE TOENAME IN DEZE SECTOR IN VAN ONGEVEER BIJ HET VERVOERVANGRONDSTOFFENENVANVOORGEREDEPRODUCTENENHALFFABRIKATEN(ETNAJAARVAN WERDGEKENMERKTDOOREENSTIJGINGVANHETVERVOERVANGRONDSTOFFENVANENVAN IJZER STAALENNON FERROMETALENMET Gezien de te verwachten groei van de mondiale vraag kan er vanuit worden gegaan dat de TRANSPORTVRAAGINDEZESECTORZICHNOGOPHETNIVEAUVANZALWETENHANDHAVEN HOEWEL DE GROEI OP %UROPEES NIVEAU WELLICHT WAT LAGER ZAL UITVALLEN $AAR STAAT ECHTER TEGENOVER DATDEINVOERVANERTSENINDEHAVENVAN2OTTERDAMINDEEERSTEHELFTVANHETJAARMET gedaald is, hetgeen een dalende ontwikkeling schijnt aan te kondigen, en dit ondanks de GROTEVRAAGVANDE%UROPESEINDUSTRIENAARSTAAL DIEEVENEENSTOTEENGROTEREINVOERVAN STAALLEIDT:OWERDIN!NTWERPENINDEEERSTEZESMAANDENVANEENKRACHTIGESTIJGING VANHETVERVOERVANGEÕMPORTEERDSTAALVAN GEBOEKT 5.4 Zand, kiezel, stenen, aarde en bouwmaterialen /VERHETGEHELEJAARGEZIENISHETVERVOERVANBOUWMATERIAALMETTOEGENOMEN6OORALHET VERVOERVANZANDENKIEZELSTROOMAFWAARTS DATALVANDEOPDE2IJNVERVOERDEHOEVEELHEDEN BOUWMATERIALENVORMT ISINVOLUMEMETBIJNAENQUAVERVOERSPRESTATIEMET GESTEGEN )N DE TWEEDE HELFT VAN BEREIKTE DE TOENAME VAN DE VERVOERDE HOEVEELHEDEN BIJ DE BOUWMATERIALEN TERWIJLHETVERVOERSTROOMAFWAARTSEENPLUSVANBEREIKTE (IERBIJ VALT OP DAT DE VERVOERSPRESTATIES STROOMAFWAARTS IN HET NAJAAR VAN MET STERKERZIJNTOEGENOMENDANDETRANSPORTHOEVEELHEDEN HETGEENEENTEKENISDATDEAFZETIN het gebied rond de Benedenrijn weer aantrekt. Deze gunstige ontwikkeling van de vraag naar vervoer van bouwmaterialen hangt samen met DEOPLEVINGINDEBOUWSECTOR METINBEGRIPVANOPENBAREWERKEN INMETNAME$UITSLAND $EWONINGBOUWSECTOR DEUTILITAIREBOUW MAAROOKDEOPENBAREBOUWSECTORPROlTERENVAN de groei die samenvalt met een conjuncturele bloei. Deze trend zal zich naar verwachting in VOORTZETTEN 5.5 Chemiesector /NDERINVLOEDVANDECONJUNCTURELEOPLEVINGINENDEEERSTEMAANDENVANZIJN DEGETRANSPORTEERDEHOEVEELHEDENOPDE2IJNGEMIDDELDOVERHETGEHELEJAARMETENIN DETWEEDEHELFTVANINVERGELIJKINGMETDETWEEDEHELFTVANMETMEERDAN GESTEGEN$EPROGNOSESVOORDEZEINDUSTRIÑLESECTORZINOPTIMISTISCH ZOWELVOORDEINTERNE VRAAGALSVOORDEEXPORT ZODATOOKOPDE2IJNMETEENAANHOUDENDEVRAAGNAARTRANSPORT zal mogen worden gerekend. 18


5.6 Containervervoer "IJ HET CONTAINERVERVOER BLIJFT HET VERVOER OP DE TRADITIONELE 2IJN ONDANKS DE ONTWIKKELING VAN DEZE VERVOERSBRANCHE IN ANDERE STROOMGEBIEDEN OF OP ANDERE VERVOERSASSEN BUITEN DE 2IJN EEN BELANGRIJKE GRAADMETER VOOR HET VERVOERSAANDEEL EN DE CONCURRENTIEPOSITIE VAN DEZE VERVOERSDRAGER 1 )N IS HET CONTAINERVERVOER OP DE 2IJN VOOR DE EERSTE KEER SINDS HET BEGIN MET ONGEVEER GEDAALD $EZE DALING IS DES TE OPMERKELIJKER ALS MEN BEDENKT DAT DE OVERSLAGHOEVEELHEDEN IN DE MEESTE ZEEHAVENS JUIST SIGNIlCANT ZIJN TOEGENOMEN IN 2OTTERDAM EN IN "REMEN ZELFS $E DALENDE TENDENS SCHIJNT ZICH OOK IN NOG VOORT TE ZETTEN )N DE EERSTE DRIE MAANDEN VAN HET JAAR IS HET TOTALE CONTAINERVERVOER MET ONGEVEER 2 gedaald, terwijl DE HAVENS VAN !NTWERPEN EN 2OTTERDAM IN DEZE PERIODE ZELFS EEN RECORDOVERSLAG WISTEN TE BEHALEN 3 MET EEN PLUS VAN RESPECTIEVELIJK EN )N WISTEN ALLEEN DE VERVOERSTROMEN OP DE "OVEN 2IJN POSITIEVE GROEIPERCENTAGES TE BOEKEN HOEWEL DEZE IN vergelijking met de traditionele resultaten van het Rijnvervoer zeer bescheiden uitvallen. Voor alle Rijntrajecten werden de sterkste dalingen bij het vervoer van lege containers stroomafwaarts WAARGENOMEN $E DALING VAN HET AANTAL 4%5 VOOR EINDBESTEMMINGEN AAN DE "ENEDEN EN -IDDENRIJN HOUDT IN DAT DE CONCURRENTIEPOSITIE VAN DE BINNENVAART AANZIENLIJK VERZWAKT IS !L JARENLANG HEBBEN DE BINNENVAARTSCHEPEN IN DE HAVEN VAN 2OTTERDAM EN IN MINDERE MATE OOK IN !NTWERPEN TE KAMPEN MET ENORME OPSTOPPINGEN BIJ DE OVERSLAG IN DE ZEETERMINALS DIE VOOR BINNENSCHEPEN TOT WACHTTIJDEN VAN TUSSEN DE EN UUR OF MEER KUNNEN LEIDEN /NDER DEZE OMSTANDIGHEDEN IS HET LOGISCH DAT BEPAALDE CONTAINERS DIE EEN LADING HEBBEN WAARVOOR DE TRANSPORTDUUR GEVOELIG LIGT VIA ANDERE VERVOERSMODI WORDEN VERVOERD DIE MINDER LAST HEBBEN VAN WACHTTIJDEN $E BETROKKEN PARTIJEN HEBBEN WELISWAAR MAATREGELEN GETROFFEN OM DE BELEMMERINGEN TE BEPERKEN MAAR DE OORZAKEN HEBBEN ZIJ NOG NIET WETEN TE VERHELPEN en de maatregelen schijnen bovendien niet het gewenste effect te sorteren. Blijkbaar is de ontwikkeling van dit segment van de binnenvaartmarkt niet geremd door de nog beschikbare CAPACITEIT VAN HET BINNENVAARTNETWERK OF VAN DE BINNENVAARTTERMINALS (ET IN GEBRUIK NEMEN VAN EEN NIEUW DOK IN !NTWERPEN ZAL ER ZONDER TWIJFEL TOE LEIDEN DAT DE OVERSLAGCAPACITEITEN VAN DE TERMINALS IN DEZE HAVEN EROP VOORUIT GAAN 6OOR DE HAVEN VAN 2OTTERDAM IS OP MIDDELLANGE TERMIJN EEN AANZIENLIJKE UITBREIDING VAN DE CAPACITEIT VAN DE ZEETERMINALS GEPLAND /M TE KUNNEN KOMEN TOT EEN ZOGENAAMD i LEVEL PLAYING lELD w VOOR ALLE VERVOERSMODI MOET HET TRANSPORT MET BINNENVAARTSCHEPEN OP EEN ADEQUATE EN EVENWICHTIGE MANIER IN HET SYSTEEM VAN DE VERBINDINGEN MET HET ACHTERLAND WORDEN GEÕNTEGREERD (ET LIJKT ER ECHTER OP DAT DE HUIDIGE RANDVOORWAARDEN IN DE ZEEHAVENS EN DAN MET NAME IN 2OTTERDAM EN !NTWERPEN EEN VLOTTE AFWIKKELING VAN HET VERVOER DOOR DE BINNENVAART ART NIET NI MEER KUNNEN WAARBORGEN "IJ DE TOEGANG TOT DE KADES EN DE INSTALLATIES OP DE TERM MINALS ONTSTAAT O TUSSEN DE CONTAINERBINNENVAARTSCHEPEN EN DE ZEESCHEPEN EEN ONGELIJKE CONCURRENTIESTRIJD CURRENTIESTRI (ET IS BELANGRIJK DAT ER PRINCIPIÑLE OPLOSSINGEN WORDEN GEZOCHT EN BIJ DE PLANNIING VAN TERM RMINALS IN de toekomst meer rekening met de binnenvaart wordt gehouden.

4ABELLEN OVER DE ONTWIKKELING VAN HET CONTAINERVERVOER STAAN IN BIJLAGE )N DEZE PERIODE VALT OOK DE VOLLEDIGE STREMMING VAN DE 2IJN BIJ +EULEN DIE EEN VOLLE WEEK EK DUUR DUURDE 6OOR DE EERSTE HELFT VAN

19

20


Hoofdstuk 2 Overzicht over het vervoersaanbod Nieuwe scheepscapaciteiten op de markt $E ONTWIKKELING VAN HET AANBOD OP DE MARKT KAN AAN DE HAND VAN DE NIEUWE IN DE VAART GENOMEN SCHEPEN WORDEN GEVOLGD )N DE TWEE SEGMENTEN DROGELADING EN TANKVAART KAN WORDEN VASTGESTELD DAT DE SCHEEPSWERVEN HUN PRODUCTIECAPACITEITEN VOLLEDIG BENUTTEN )N DE AFGELOPEN JAREN WAREN ER VERSCHILLENDE REDENEN WAAROM IN DEZE BEDRIJFSTAKKEN STERK GEÕNVESTEERD IS IN VERVOERSCAPACITEITEN )N DE DROGELADINGVAART IS DE SITUATIE IN FEITE TEVREDENSTELLEND AANGEZIEN ER EEN EVENWICHT BESTAAT TUSSEN VERVOERSVRAAG EN VRACHTPRIJZEN $E EXPLOITATIEOMSTANDIGHEDEN ZIJN GUNSTIG ZODAT ZIJ EEN VERNIEUWING EN MODERNISERING VAN de vloot mogelijk maken en er beter kan worden voldaan aan de eisen van de markt. In de tankvaart ziet de situatie er echter anders uit. Hoewel de benuttingsgraad in het recente verleden eveneens als tevredenstellend kan worden beschouwd, hangt de vernieuwing van de vloot vooral samen met de nieuwe wettelijke voorschriften en de eisen van de verladers, en dan met name de aardolieondernemingen. -ET HET OOG OP DE INVOERING VAN NIEUWE CRITERIA VOOR HET VERVOER VAN PRODUCTEN IN DUBBELWANDIGE SCHEPEN TUSSEN EN HEEFT DE TANKVAART AL ZIJN CAPACITEITEN NODIG OM DE VLOOT DIE IN DE TOEKOMST VOOR HET GROOTSTE GEDEELTE UIT DUBBELWANDIGE SCHEPEN MOET BESTAAN AAN TE PASSEN $E DESBETREFFENDE WETTELIJKE REGELINGEN ZULLEN IN VAN KRACHT WORDEN 6OOR BIJNA HET GEHELE VERVOER VAN AARDOLIEPRODUCTEN ZAL EEN VERVOER IN DUBBELWANDIGE SCHEPEN TRAPSGEWIJS VERPLICHT WORDEN GESTELD $E MARKT SCHIJNT NU AL VOORUIT TE LOPEN OP DEZE nieuwe wettelijke regelingen, aangezien sommige verladers nu al hogere eisen stellen dan thans wettelijk is voorgeschreven, bijvoorbeeld ten aanzien van de ouderdomsgrens voor de INGEHUURDE TRANSPORTEENHEDEN /P GROND VAN AL DEZE ONTWIKKELINGEN IS IN DE AFGELOPEN JAREN EEN GROOT AANTAL NIEUWE TANKSCHEPEN IN DE VAART GENOMEN 6OOR ZULLEN NOG EENS SCHEPEN VERVANGEN MOETEN WORDEN /M DIT TE KUNNEN BEREIKEN MOETEN ER JAARLIJKS TUSSEN DE EN NIEUWE SCHEPEN WORDEN OPGELEVERD /NDANKS ALLE WERKZAAMHEDEN OP HET GEBIED VAN DE REGISTRATIE VAN SCHEPEN ZIJN ER HELAAS GEEN PRECIEZE GEGEVENS BESCHIKBAAR $AAROM KAN IN DE ONDERSTAANDE TABEL ALLEEN MAAR EEN UITSPRAAK WORDEN GEDAAN OVER DE ONTWIKKELING VAN HET AANBOD OP DE MARKT -ET NAME HET AANTAL TANKSCHEPEN DAT VOOR WORDT GENOEMD ZOU TE LAAG KUNNEN ZIJN AANGEZIEN ALLEEN AL VOOR NAAR VERWACHTING TEN MINSTE NIEUWE SCHEPE EN VAN VA STAPEL ZULLEN LOPEN

21

5IT DEZE TABEL BLIJKT EVENEENS DAT DE ACTIVITEITEN IN HET SEGMENT VAN DE PASSAGIERSVAART vooralsnog niet afnemen. Zowel de branche van de dagexcursieboten – en dan met name IN$UITSLANDnALSDIEVANDECRUISESCHEPENTONENINEENNETTOSTIJGING DIE INIEDER GEVALWATDECRUISESCHEPENBETREFT ZICHINLIJKTVOORTTEZETTEN-ENVERWACHTDATDEZE TENDENSOOKINZALAANHOUDEN Grafiek 5

nieuwe capaciteit op de markt

200000

160000

tonnage

120000

80000

40000

2002

2003

2004

2005

2006

2002

2003

2004

2005

2006

0

droge lading

tankvaart

Bron: IVR

Scheepstypen -OTORVRACHTSCHEPEN Duwbakken 4ANKSCHEPEN 0ASSAGIERSSCHEPEN

#RUISESCHEPEN

3CHEPENVOOR dagtochten

2006 Aantal 42 23 31 12

Bron: IVR * : Aantal verwachte schepen voor 2007

22


2007 Tonnage

Aantal 5 [44]* [11]*

Tonnage ;=

Hoofdstuk 3 Waterstanden 1. Waterstanden en exploitatiecapaciteiten Vanwege het economisch belang maken de waterstanden deel uit van het onderzoek. $E VERSCHILLENDE WAARDEN WORDEN NIET ALLEEN PER DAG IN CM AANGEGEVEN MAAR TEVENS OMGEREKEND IN EEN WAARDE DIE DE MOGELIJKE DIEPGANG LAAT ZIEN ZODAT MEN DE GEVOLGEN VOOR DE THEORETISCHE LAADCAPACITEIT KAN AmEZEN )N DE ONDERSTAANDE GRAlEKEN STAAN DE WATERSTANDEN VOOR DE 2IJN ZOALS GEMETEN OP DE PEILSCHAAL VAN +AUB EN DIE VOOR DE $ONAU VAN HET PEIL BIJ (OFKIRCHEN )N DE VOLGENDE TABEL IS DE VERVOERSCAPACITEIT AANGEGEVEN VOOR MOTORVRACHTSCHEPEN VAN VERSCHILLENDE AFMETINGEN EN DIEPGANG

scheepsgrootte , , , ,

8 8 8 8

" " " "

1,50m T T T T

2,00m 1 475t T T T

Diepgang 2,50m 2 225t T T T

2,80m T T T T

3,50m T T T T

, LENGTE " BREEDTE "RON 6"7 7%3+!

Aan de hand van deze cijfers kan goed worden beoordeeld hoe de waterstanden het VERVOERSAANBOD BEÕNVLOEDEN -ET NAME GROTE SCHEPEN HEBBEN HET MEEST TE LIJDEN ONDER laagwater.

23

2. Waterstanden op de Rijn Grafiek 6 ontwikkeling van de waterstand bij Kaub 800 HWS 2 700

waterstand in cm

600

HWS 1

500

400

300

diepgang 300 cm diepgang 240 cm

200 diepgang 180 cm

100

0 1-1-2004

1-7-2004

1-1-2005

1-7-2005

1-1-2006

1-7-2006

1-1-2007

dagen

Bron: Bundesanstalt für Gewässerkunde

Indexatie van de waterstanden Om de veranderingen van de waterstanden en de gevolgen voor de vrachten met elkaar te KUNNENVERGELIJKEN MOETDEBELANGRIJKSTEPEILSTANDOPDEDESBETREFFENDEWATERWEGWORDEN GEÕNDEXEERD6OORDEBEREKENINGVANDEINDEXISGEBRUIKGEMAAKTVANDEKWARTAALWAARDEN $EJAARLIJKSEGEMIDDELDEWAARDEVOORISALSINDEXGENOMEN "IJDEPEILSTAND+AUBISDEGEMIDDELDEWAARDEVOORCM$EZEWAARDEWORDTVOOR DEVERGELIJKINGENALSINDEXGENOMEN $E INDEXWAARDEN KUNNEN OOK PER MAAND WORDEN BEREKEND ZODAT ZIJ MET DE ANDERE variabelen kunnen worden vergeleken.

24


Grafiek 7 maandelijkse index van de waterstand bij Kaub 250,0 index 2003 index 2004 index 2005 index 2006 index 100

index 100 = gemiddelde over 2004

200,0

150,0

100,0

50,0

be r

be r de ce m

no ve m

r be

ok to be r

se pt em

li ju

us tu s au g

ni ju

il

t

ei m

ap r

aa r m

ar i fe br u

ja

nu ar i

0,0


Analyse van de situatie in 2005 )N DE HERFST VAN WAREN DE WATERSTANDEN VAN DE 2IJN ZEER LAAG $EZE SITUATIE LEIDDE IN EERSTE INSTANTIE TOT EEN VERHOGING VAN DE VRACHTPRIJZEN OP DE 2IJN 4OEN NEERSLAG WEKENLANG uitbleef, werd de situatie steeds slechter. De maandenlange aanhoudende negatieve gevolgen KUNNEN WORDEN AFGELEZEN AAN DE TRANSPORTHOEVEELHEDEN IN HET VIERDE KWARTAAL VAN 0AS HELEMAAL AAN HET EINDE VAN HET JAAR VIEL ER WEER NEERSLAG ZODAT DE SITUATIE ZICH ENIGSZINS ONTSPANDE MAAR OOK AAN HET BEGIN VAN HET DAAROPVOLGENDE JAAR WAREN DE WATERSTANDEN OP de Rijn tot eind januari ontoereikend. Analyse van de situatie in 2006 $E PERIODEN MET LAAGWATER IN DUURDEN NIET ZO LANG ALS IN .A EEN AANTAL WEKEN hoogwater in het voorjaar lagen de waterstanden de rest van het jaar al naar gelang de HOEVEELHEID NEERSLAG ROND HET GEMIDDELDE EN WISSELDEN KORTERE PERIODEN MET HOOG EN laagwater elkaar af.

25

3. Waterstanden aan de bovenloop van de Donau $EMETHODEDIEGEVOLGDISVOORHETANALYSERENVANDEWATERSTANDENVANDEBOVENLOOPVAN DE$ONAUISHETZELFDEALSDIEVOORDE2IJN(ETJAARLIJKSGEMIDDELDEOVERDIENTALS REFERENTIEVOORDEINDEXWAARDE Grafiek 8

ontwikkeling van de waterstand bij Hofkirchen 800 HWS 2 700

waterstand in cm

600

HWS 1

500

400

300

diepgang 300 cm diepgang 240 cm

200

diepgang 180 cm

100

0 1-1-2004

1-7-2004

1-1-2005

1-7-2005

1-1-2006

1-7-2006

1-1-2007

dagen


$EBOVENLOOPVANDE$ONAUWERDNOGVAKERGETROFFENDOORLAAGWATERDANDE2IJN!ANGEZIEN ERGEENGEGEVENSBESCHIKBAARZIJNOVERDEVRACHTPRIJZEN ISHETNIETMOGELIJKDEINVLOEDVAN DEWATERSTANDENOPDEVRACHTPRIJZENENDEACTIVITEITENVANDEBINNENVAARTINDITGEBIEDTE beschrijven. (ETSCHEEPSVERKEEROPDE$UITSE$ONAUMOESTINTENGEVOLGEVANIJSVORMINGDAGEN worden stilgelegd en vanwege hoogwater 15. 'RAlEKTOONTHETSEIZOENSGEBONDENLAAGWATERTIJDENSDELAATSTEMAANDENVANHETJAAR )NWASERNETALSOPDE2IJNINHETVOORJAAREENPERIODEVANHOOGWATER(ETJAAREINDIGE ECHTERMETWATERSTANDENOPHETGEBRUIKELIJKELAGENIVEAU

26


'RAlEK TOONT HET SEIZOENSGEBONDEN LAAGWATER TIJDENS DE LAATSTE MAANDEN VAN HET JAAR )N WAS ER NET ALS OP DE 2IJN IN HET VOORJAAR EEN PERIODE VAN HOOGWATER (ET JAAR EINDIGE ECHTER MET WATERSTANDEN OP HET GEBRUIKELIJKE LAGE NIVEAU Grafiek 9

maandelijkse index van de waterstand bij Hofkirchen 180,0 index 2003 index 2004 index 2005 index 2006 index 100

160,0

Index 100 = gemiddelde over 2004

140,0

120,0

100,0

80,0

60,0

40,0

20,0

be r

be r de ce m

no ve m

r

ok to be r

be

li ju

us tu s

se pt em

au g

ni ju

ei m

il ap r

t aa r m

ar i fe br u

ja

nu ar i

0,0


27

28


Hoofdstuk 4 Bedrijfseconomische analyse 1. Scheepsexploitatie in 2005 Om de bedrijfseconomische situatie in de binnenvaart te kunnen beoordelen, moeten de EXPLOITATIEKOSTEN EN INKOMSTEN UIT DE ECONOMISCHE ACTIVITEITEN QUA ONTWIKKELING MET ELKAAR WORDEN VERGELEKEN :OALS IN HET VORIGE HOOFDSTUK REEDS WERD AANGEGEVEN IS DEZE ANALYSE mogelijk door een aantal ontwikkelingsindices met elkaar te vergelijken. Daartoe wordt een onderscheid gemaakt tussen drogeladingvaart en tankvaart. 1.1 Drogeladingvaart /NTWIKKELING VAN DE TRANSPORTHOEVEELHEDEN (OEWEL DE VRAAG NAAR VERVOER IN DE BINNENVAART OP GROND VAN DE WATERSTANDEN NIET ZEER mEXIBEL IS EN HETZELFDE MUTATIS MUTANDIS VOOR DE BESCHIKBARE CAPACITEITEN OP DE MARKT GELDT BIEDEN DE THANS BESCHIKBARE TRANSPORTCAPACITEITEN TOCH NOG VOLDOENDE mEXIBILITEIT OM METEEN OP EEN PLOTSELINGE TOENAME VAN DE VRAAG TE KUNNEN REAGEREN )N EXTREME SITUATIES ZOUDEN ER ECHTER INTERFERENTIES KUNNEN ONTSTAAN (ET LIJKT ER BIJVOORBEELD OP DAT STEEDS TERUGKERENDE LAGE WATERSTANDEN GEDURENDE EEN LANGERE PERIODE ZOALS BIJVOORBEELD IN GEVOLGEN HEEFT VOOR DE VRAAG GEDURENDE DE GEHELE PERIODE EN MEN KRIJGT DE INDRUK DAT HET VERVOER VERSCHUIFT NAAR ANDERE VERVOERMODI /MGEKEERD KAN ALS EEN JAAR WORDEN BESCHOUWD DAT JUIST gekenmerkt werd door zeer stabiele waterstanden, waardoor ook de vraag naar vervoer door de binnenvaart zich dienovereenkomstig ontwikkelde. $E GEVOLGEN VOOR DE GETRANSPORTEERDE HOEVEELHEDEN VAN DE EVENEENS MINDER STERK SCHOMMELENDE WATERSTANDEN IN WAREN IN VEEL MINDER UITGESPROKEN AANGEZIEN DE PERIODE VAN LAAGWATER MINDER LANG DUURDE "OVENDIEN WAS IN DE INDUSTRIETAKKEN DIE NORMAAL GESPROKEN GEBRUIK MAKEN VAN DE BINNENVAART DE CONJUNCTUUR GUNSTIG ZODAT DE vraag naar vervoer toenam. )N NAM DE OP DE 2IJN VERVOERDE HOEVEELHEID IN DE DROGELADINGVAART MET TOE GEMETEN IN TRANSPORTPRESTATIE BEDROEG DE TOENAME /NTWIKKELING VAN DE VRACHTPRIJZEN /VER DE GEHELE LINIE GEZIEN HEBBEN DE VRACHTPRIJZEN IN DE DROGELADINGVAART NGVAART ZICH POSITIEF ONTWIKKELD (OEWEL DE WATERSTANDEN EEN ZEER BELANGRIJKE FACTOR WAREN VALT OP DAT DA IN MET GUNSTIGE WATERSTANDEN DE VRACHTPRIJZEN DANKZIJ DE GROTE VRAAG GEMIIDDELD HOGER GER LAGER $E VOLGENDE GRAlEK TOONT DAN OOK EEN STIJGENDE TENDENS OVER DE AFGELOPE PEN JAAR DIE ZICH Z H OP GROND VAN DE ONTWIKKELING VAN DE TRANSPORTVRAAG VERMOEDELIJK ZAL VOORRTZETTEN !ANGEZIEN VOOR DE JAREN TOT ALLEEN MAAR EEN GECUMULEERDE INDEX VOOR DE HOOGTE E VAN V N DE VRACHTPRIJZEN EN HET TRANSPORT IN HET 2IJNBEKKEN BESCHIKBAAR IS WORDEN HIER DE GETRANSPORTEERDE GOEDERENHO REN NHOEVEELHEDEN OP DE Rijn als basis genomen.

29

Grafiek 10 ontwikkeling per kwartaal van de vrachtenindex in de droge lading 200

Index100 = gemiddelde over 2004

160

120

80

40

vrachtenindex

Trend

0 2002-1 2002-2 2002-3 2002-4 2003-1 2003-2 2003-3 2003-4 2004-1 2004-2 2004-3 2004-4 2005-1 2005-2 2005-3 2005-4 2006-1 2006-2 2006-3 2006-4 2007-1

Bron: NEA ; Sekretariat ZKR

Benutting van de beschikbare capaciteit De verschillende markten beschikken, zowel geografisch gezien als met betrekking tot de GETRANSPORTEERDEGOEDERENCATEGORIEÑN OVEREENBEPAALDEmEXIBILITEITZODATHETMOEILIJKIS een goed beeld te geven van de benuttinggraad van de drogeladingvloot. Daar komt nog bij DATDEDAGELIJKSEINZETALNAARGELANGDEGROOTTEVANHETSCHIPENDEEXPLOITATIEMODUSMEER of minder kan variëren. !FGEZIENVANSEIZOENSGEBONDENASPECTENTOONTDETRANSPORTVRAAGOPDEBINNENVAARTMARKT voor droge lading niet zulke grote schommelingen als in de tankvaart. De benutting van DEBESCHIKBARELAADRUIMTEISDAARDOORGELIJKMATIGER HOEWELZEKERNIETALTIJDOPTIMAAL%EN goed voorbeeld daarvoor biedt de markt voor het vervoer van granen. De aangeboden TRANSPORTHOEVEELHEDEN BEDRAGEN VAAK SLECHTS TOT TON HETGEEN VOOR EEN GROOT SCHIPGEENVOLLEDIGEBENUTTINGBETEKENT /VER HET ALGEMEEN KAN IN DE DROGELADINGVAART WORDEN VASTGESTELD DAT DE CAPACITEIT OP DEMARKTDOORHETINDEVAARTNEMENVANNIEUWESCHEPENENDEONTWIKKELINGTENAANZIEN VANDEGETRANSPORTEERDEHOEVEELHEDENNAARVERHOUDINGDEZELFDESTIJGENDETENDENSVERTONEN $IT ALLES GESCHIEDT BINNEN EEN CONTEXT WAARIN DE VRACHTPRIJZEN SINDS ENKELE JAREN OOK EEN OPWAARTSELIJNLATENZIEN $IT ALLES WIJST EROP DAT DE MARKT EN OOK DE BENUTTINGSGRAAD VAN DE LAADCAPACITEIT ZICH POSITIEF ONTWIKKELEN $ESALNIETTEMIN KAN IN BEPAALDE SEGMENTEN DE BENUTTINGSGRAAD DOOR OPTIMALISERINGVANDEAFWIKKELINGENHETTRANSPORTZELFZEKERNOGWORDENVERBETERD

30


Resultaat in de drogeladingvaart $E 2ESULTAAT IN DE BINNENVAART WORDT BEPAALD DOOR EEN COMBINATIE VAN DE GETRANSPORTEERDE GOEDERENHOEVEELHEDEN EN DE VRACHTPRIJZEN 7ANNEER MEN DEZE TWEE FACTOREN ANALYSEERT BLIJKT DAT DE PRODUCTIVITEIT VAN DE VLOOT IN ZICH ONDANKS DE ZEER LANGE PERIODE LAAGWATER EN DE DAARMEE GEPAARD GAANDE NEGATIEVE GEVOLGEN VOOR HET TRANSPORTVOLUME OP EEN GEMIDDELD NIVEAU KON HANDHAVEN WAARBIJ DE VRACHTPRIJZEN ZICH EERDER OP EEN HOOG NIVEAU bevonden. )N WAREN DE WATERSTANDEN ZODANIG DAT DE SCHEPEN BETER BELADEN KONDEN WORDEN $IT HAD ALS NEVENEFFECT DAT HET GEMIDDELDE VRACHTPRIJSNIVEAU DAALDE (ET SAMENVALLEN VAN DE TWEE FACTOREN HEEFT ERTOE GELEID DAT ECONOMISCH GEZIEN VOOR DE BINNENVAART ALS EEN GEMIDDELD JAAR KAN WORDEN BESCHOUWD HOEWEL DE EXPLOITATIEKOSTEN LICHT STEGEN TEN GEVOLGE VAN DE HOGERE GASOLIEPRIJZEN De onderstaande grafiek 11 geeft een goed beeld van de wisselwerking tussen waterstand, TRANSPORTVOLUME EN VRACHTEN BINNEN EEN CONTEXT VAN EEN LEVENDIGE TRANSPORTVRAAG Grafiek 11

ontwikkeling per kwartaal van de index voor volumen, vrachten en waterstanden (drogelading) 200

indices

150

100

50 index van de volumen index van de vrachten index van de waterstanden 0 2003-1

2003-2

2003-3

2003-4

2004-1

2004-2

2004-3

2004-4

2005-1

2005-2

2005-3

2005-4

2006-1

2006-2

2006-3

2006-4

2007-1

kwartalen

Bron : Secretariaat van de CCR

31

Grafiek 12

ontwikkeling per kwartaal van de index voor waterstanden en resultaat in de drogelading 200 175

index voor de bedrijfsexploitatie index van de waterstand

150

indices

125 100 75 50 25 0 2003-1 2003-2 2003-3 2003-4 2004-1 2004-2 2004-3 2004-4 2005-1 2005-2 2005-3 2005-4 2006-1 2006-2 2006-3 2006-4 2007-1

Bron : Secretariaat van de CCR

)NDEBOVENSTAANDETABELKANVOORHETJAAREENDUIDELIJKESTIJGINGVANDEWINSTMARGE WORDENAFGELEZEN DIEINZELFSNOGSTERKERUITGEVALLENISENTEDANKENISAANDEHOGE VRACHTPRIJZENENDESTIJGENDETRANSPORTHOEVEELHEDEN ONDANKSDELAGEWATERSTANDENINHET LAATSTEKWARTAALVAN'EZIENVANUITHETPERSPECTIEFVANDEWINSTLIJKTDITJAARHETMEEST PRODUCTIEVE VAN DE DRIE JAAR WAAR DIT ONDERZOEK BETREKKING OP HEEFT EN DIT ONDANKS DE STIJGINGVANDEEXPLOITATIEKOSTENTENGEVOLGEVANDEFORSESTIJGINGVANDEGASOLIEPRIJZEN 1.2 Tankvaartsector $E VRAAG NAAR VERVOER VAN AARDOLIEPRODUCTEN DIE OP DE 2IJN VAN HET TOTALE VERVOER van de tankvaart vormt, werd door sterke schommelingen gekenmerkt. Deze schommelingen HANGEN GEDEELTELIJK SAMEN MET SEIZOENSGEBONDEN FACTOREN MAAR WORDEN OOK BEÕNVLOED DOORDEAARDOLIEPRIJZENOPDEWERELDMARKTENDEOMVANGVANDEVOORRADENINDE%UROPESE staten. De vraag naar vervoer van grondstoffen voor de chemie, die ongeveer 1/3 van de TRANSPORTHOEVEELHEDENINDETANKVAARTVORMT WASGELIJKMATIGER Ontwikkeling van de transporthoeveelheden (ET VERVOER VAN GRONDSTOFFEN VOOR DE CHEMISCHE INDUSTRIE 5 TOONDE TUSSEN EN EENGROEI VAN BIJNA EN TUSSEN EN VAN RONDDE $EZEONTWIKKELING WEERSPIEGELT DE INDUSTRIÑLE PRODUCTIE IN DEZE ECONOMISCHE BRANCHE EN KAN OOK WORDEN AFGELEZENAANDESINDSENKELEJARENGESTAGETOENAMEVANDETRANSPORTVRAAG (ET VERVOER VAN AARDOLIEPRODUCTEN DOOR DE BINNENVAART BESTAAT VOOR UIT BENZINE EN stookolie/gasolie. Voor deze twee goederensoorten beschikken wij over gedetailleerde EN REPRESENTATIEVE GEGEVENS MET BETREKKING TOT DE ONTWIKKELING VAN DE VRACHTPRIJZEN $E (ELAASZIJNERVOORDEZETRANSPORTMODUSGEENREPRESENTATIEVEGEGEVENSOVERDEONTWIKKELINGVANDEVRACHTEN beschikbaar.

32


BEDRIJFSECONOMISCHE ANALYSE DIE IN HET KADER VAN DE MARKTOBSERVATIE WORDT VERRICHT IS OP EEN VERGELIJKING VAN VERSCHILLENDE REPRESENTATIEVE FACTOREN GEBASEERD $IT STELT ONS IN STAAT TENDENSEN waar te nemen en conclusies over de algemene situatie van deze vervoersdrager te formuleren. 6OOR DEZE ANALYSE IS HET DERHALVE VOLDOENDE ALS WIJ ONS HIER BEPERKEN TOT EEN ANALYSE VAN DE INDEX VOOR DE TRANSPORTHOEVEELHEDEN VOOR BEIDE GOEDERENSOORTEN VOOR DE VERSCHILLENDE VERVOERSASSEN DIE VOOR HET VOLGEN VAN DE ONTWIKKELING VAN DE VRACHTPRIJZEN VAN BELANG ZIJN Index van de getransporteerde p hoeveelheden Verkeersassen

2003

2004

2005 Benzine

2006

Benzine

Stook-olie

Benzine

Stook-olie

Stook-olie

Benzine

Stook-olie

ARA – Duisburg

147

136

100

100

98

108

44

119

ARA – Dortmund

ns

216

100

100

698

130

190

170

ARA – Köln

159

402

100

100

112

34

137

27

ARA – Frankfurt

542

142

100

100

ns

157

ns

167

ARA - Karlsruhe

40

111

100

100

83

103

86

224

ARA – Basel

190

134

100

100

61

119

27

111

174

140

100

100

170

144

96

156

Globaler Index ns : niet significant.

Bron: Secretariaat van de CCR met behulp van gegevens van het CBS

$E TOTALE INDEX WORDT BEREKEND AAN DE HAND VAN EEN WEGING DIE GEBASEERD IS OP DE goederenhoeveelheden voor de verschillende vervoersassen. De index laat zien dat het jaar HOEWEL HET ALS REFERENTIEJAAR VOOR ALLE ANALYSES WERD GEKOZEN EEN JAAR WAS MET EEN ZWAKKE VRAAG NAAR AARDOLIEPRODUCTEN )N DAARENTEGEN BEREIKTE DE TRANSPORTVRAAG EEN NIVEAU DAT VERGELIJKBAAR WAS MET DAT VAN Ontwikkeling van de vrachtprijzen (ET TRANSPORT VAN AARDOLIEPRODUCTEN VOND VOOR HET GROOTSTE GEDEELTE OP DE 2IJN PLAATS $AT IN DE JAREN EN OP DEZE MARKT DE VRACHTPRIJZEN FORS STEGEN VIEL TE VERWACHTEN AANGEZIEN DE TRANSPORTVRAAG BIJ TIJD EN WIJLE ZEER GROOT WAS EN DE WATERSTANDEN GEDURENDE EEN LANGERE PERIODE GEEN VOLLE BELADING MOGELIJK MAAKTEN Index van de vrachtprijzen

2003 Benzine

2004

Stookolie

Benzine

2005

Stookolie

Benzine

2006

Stookolie

Benzine

Stookolie

Transportassen ARA – Duisburg

184

191

100

100

136

139

1588

163

ARA – Dortmund

156

159

100

100

124

126

140

142

ARA – Köln

161

163

100

100

134

135

156

1 159

ARA – Frankfurt

163

165

100

100

151

152

158

1600

ARA - Karlsruhe

158

160

100

100

149

150

155

157

ARA – Basel

162

183

100

100

146

147

150

151

174

170

100

100

140

144

156

154

Algemene index

Bron: Secretariaat CCR - P J K International b. v.

33

'RAlEK TOONT EEN LICHT STIJGENDE TENDENS VOOR DE VRACHTPRIJZEN IN DE VIER ONDERZOCHTE JAREN ENDITBIJEENSTERKEVOLATILITEITVANDEVRACHTPRIJZEN Grafiek 13 ontwikkeling per kwartaal van de vrachtenindex in de tankvaart 300

index van de vrachten

Trend

Index 100 = gemiddelde over 2004

250

200

150

100

50

0 2002-1 2002-2 2002-3 2002-4 2003-1 2003-2 2003-3 2003-4 2004-1 2004-2 2004-3 2004-4 2005-1 2005-2 2005-3 2005-4 2006-1 2006-2 2006-3 2006-4 2007-1

Bron: Secretariaat van de CCR - P J K International b.v.

Benuttingsgraad van beschikbaar laadvermogen en in de vaart genomen nieuwe schepen "IJDEANALYSEVANDEONTWIKKELINGVANDETRANSPORTHOEVEELHEDENINHETLICHTVANDEWISSELENDE waterstanden kan men in het kader van deze marktobservatie niet om de vraag heen of de BESCHIKBARELAADCAPACITEITOPDITGEBIEDOVEREENSTEMTMETDETRANSPORTVRAAGENKANINSPELEN OPSCHOMMELINGENVANDEVRAAG $EBENUTTINGVANDEVLOOTCAPACITEITIS NETALSINDEDROGELADINGVAART BIJEENGELIJKBLIJVENDE TRANSPORTVRAAG IN TIJDEN VAN LAGE WATERSTANDEN GROTER OMDAT DOOR DE BEPERKTE DIEPGANG MEERSCHEEPSRUIMTENODIGISOMDEZELFDEHOEVEELHEIDTEVERVOEREN$EWATERSTANDENKUNNEN hier dus als een exogene factor worden beschouwd. )N DE TANKVAART WAAR MET NAME BIJ HET VERVOER VAN AARDOLIEPRODUCTEN DE VRAAG NIET ZEER STABIELISENAFHANGTVANDIVERSEFACTORENZOALSWERELDMARKTPRIJZEN OMVANGVANVOORRADEN ENPRODUCTIECAPACITEITVANRAFlNADERIJEN ISDEMATEWAARINDECAPACITEITENBENUTWORDEN ZEERUITEENLOPEND $E BENUTTING VAN DE OP DE MARKT BESCHIKBARE CAPACITEITEN KAN ALS OPTIMAAL WORDEN BESCHOUWD WANNEERHETMOGELIJKISTEVOLDOENAANEENGROTETRANSPORTVRAAG ENDITOOKALS de waterstanden geen maximale belading toelaten. Om de huidige marktsituatie goed te kunnen beoordelen, moet men de markt voor het vervoer VANCHEMISCHESTOFFEN DIEGOEDISVOORBIJNAVANDEINTANKSCHEPENGETRANSPORTEERDE HOEVEELHEID SCHEIDEN VAN DE TRANSPORTMARKT VOOR AARDOLIEPRODUCTEN DIE VAN DE TRANSPORTHOEVEELHEIDVOORZIJNREKENINGNEEMT

34


)N HET SEGMENT VAN CHEMISCHE SUBSTANTIES ZIJN DE HOEVEELHEDEN IN HET INDIVIDUELE TRANSPORT ZEER VEEL KLEINER DAN DE TRANSPORTHOEVEELHEDEN IN HET SEGMENT AARDOLIEPRODUCTEN -EESTAL LIGGEN DEZE HOEVEELHEDEN ROND DE TOT TON $EZE HOEVEELHEID HANGT VOOR EEN DEEL AF VAN DE OPSLAGCAPACITEIT MET NAME IN HET ACHTERLAND $AAROM WORDT DIT SEGMENT HOOFDZAKELIJK DOOR SCHEPEN BEDIEND DIE EEN KLEINERE LAADCAPACITEIT VAN TOT TON HEBBEN $E desbetreffende markt reageert ook sneller en vereist ook een snelle beschikbaarheid van CAPACITEITEN )N TEGENSTELLING TOT DE MARKT VOOR CHEMISCHE STOFFEN WORDEN OP DE MARKT VOOR AARDOLIEPRODUCTEN VOORNAMELIJK GROTE VOLUMES GETRANSPORTEERD WAARBIJ ZELFS DE GROOTSTE SCHEPEN VOL BELADEN worden als de vraag groot genoeg is en de waterstand dit toelaat. Bij laagwater in een PERIODE MET EEN GROTE TRANSPORTVRAAG LIGGEN KLEINE SCHEPEN GOED IN DE MARKT OMDAT ZIJ LANGER KUNNEN BLIJVEN VAREN EN DIT ZONDER BEPERKING VAN HUN LAADCAPACITEITEN %EN ENDOGENE FACTOR VOOR DE BENUTTING VAN DE LAADCAPACITEIT WORDT GEVORMD DOOR DE KOMENDE VERSCHERPING VAN DE WETTELIJKE VOORSCHRIFTEN VOOR NIEUW IN DE VAART GENOMEN SCHEPEN /M te kunnen voldoen aan de nieuwe milieucriteria wordt aan een herclassificatie van de stoffen GEWERKT "OVENDIEN WORDT OVERWOGEN VOOR HET VERVOER VAN DEZE STOFFEN SCHEPEN VERPLICHT TE STELLEN DIE VOLDOEN AAN BEPAALDE VEILIGHEIDSNORMEN )N DIT KADER WERD EEN NIEUW DUBBELWANDIG SCHEEPSTYPE VOOR HET VERVOER VAN DE MEEST SCHADELIJKE STOFFEN VOOR HET MILIEU ONTWORPEN !FGEZIEN DAARVAN WORDT VOOR BIJNA ALLE STOFFEN DIE MET AARDOLIEPRODUCTEN VERGELIJKBAAR ZIJN GELEIDELIJK AAN HET VERVOER IN DIT SCHEEPSTYPE VOORGESCHREVEN (ET BEDRIJFSLEVEN BEREIDT ZICH NU AL VOOR OP DEZE KOMENDE VOORSCHRIFTEN )N DE AFGELOPEN JAREN KAN MEN DAN OOK VASTSTELLEN DAT ER PER JAAR TOT NIEUWE TANKSCHEPEN VAN STAPEL LOPEN )N VERGELIJKING MET DE OUDERE VLOOT ZIJN DEZE SCHEPEN GEMIDDELD DUIDELIJK EEN STUK GROTER ZODAT DIT TOT EEN KRACHTIGE UITBREIDING VAN DE VLOOTCAPACITEIT LEIDT 4EGELIJKERTIJD WORDEN ER ECHTER ZEER WEINIG SCHEPEN UIT DE MARKT GENOMEN OM PLAATS TE MAKEN VOOR DE NIEUWE TONNAGE TERWIJL DE VRAAG OP HET GEBIED VAN DE AARDOLIEPRODUCTEN EERDER STAGNEERT OF ZELFS LICHTELIJK TERUGLOOPT (OEWEL ER OP DIT MOMENT NOG GEEN AANLEIDING BESTAAT OM TE SPREKEN VAN EEN TREND IN DE RICHTING VAN EEN STRUCTURELE OVERCAPACITEIT WORDT DE HUIDIGE MARKT GEKENMERKT DOOR EEN MATIGE VRAAG EN OPTIMALE WATERSTANDEN WAT TOT EEN ZEKERE VERZADIGING VAN DE MARKT LEIDT -ET HET OOG OP HET ZEER GROTE AANTAL NIEUWE SCHEPEN DAT IN BOUW IS EN OP MIDDELLANGE TERMIJN IN DE VAART ZAL WORDEN GENOMEN MOET DE CONTROLE VAN DE CAPACITEIT IN DIT SEGMENT bijzondere aandacht krijgen. Het segment voor het vervoer van chemische stoffen mag wat dit betreft niet buiten beschouwing BLIJVEN OMDAT BIJNA ALLE NIEUWE IN DE VAART GENOMEN SCHEPEN n IN AFWACHTING VAN DE ONTWIKKELING VAN NIEUWE WETTELIJKE VOORSCHRIFTEN OVER ENKELWANDIGE SCHEPEN EPEN n OOK CHEMISCHE STOFFEN KUNNEN VERVOEREN $AAROM ZAL OOK OP DIT NIVEAU EEN GROTERE ONDERLINGE DERLINGE CONCURRENTIE te verwachten vallen.

35

Resultaat in de tankvaart 'RAlEK GEEFT EEN BEELD VAN DE SYMMETRISCHE ONTWIKKELING VAN VRACHTNIVEAU EN waterstanden. Grafiek 14

ontwikkeling per kwartaal van de index voor volumen, vrachten en waterstanden (tankvaart) 300 index van de volumen index van de vrachten 250

index van de waterstanden

indices

200

150

100

50

0 2003-1

2003-2

2003-3

2003-4

2004-1

2004-2

2004-3

2004-4

2005-1

2005-2

2005-3

2005-4

2006-1

2006-2

2006-3

2006-4

2007-1

kwartalen

Bron: Secretariaat van de CCR

'RAlEKBIEDTEENOVERZICHTOVERDEONTWIKKELINGVANDEBEDRIJFSECONOMISCHEPRESTATIEVAN de tankvaart afgezet tegen de waterstanden. Grafiek 15 ontwikkeling per kwartaal van de index voor waterstanden en resultaat in de tankvaart 350 index voor de bedrijfsexploitatie index van de waterstand 300

250

indices

200

150

100

50

0 2003-1 2003-2 2003-3 2003-4 2004-1 2004-2 2004-3 2004-4 2005-1 2005-2 2005-3 2005-4 2006-1 2006-2 2006-3 2006-4 2007-1

36

"RON3ECRETARIAATVANDE##2


)N WERD IN DE TANKVAART NAAR VERHOUDING EEN GOEDE RESULTAAT VASTGESTELD EN DIT MET NAME BIJ HET VERVOER VAN AARDOLIEPRODUCTEN $E EERSTE HELFT VAN HET JAAR WERD GEKENMERKT DOOR EEN LEVENDIGE TRANSPORTVRAAG DIE TOT DE ZOMER AANHIELD $AARNA ZWAKTE DE VRAAG AF ONDER INVLOED VAN DE STIJGENDE AARDOLIEPRIJZEN $E VRACHTPRIJZEN HANDHAAFDEN ZICH OP EEN hoog niveau, hetgeen aan de zeer lage waterstanden toe te schrijven is. 5IT DE CIJFERS BLIJKT OOK DAT IN DE TRANSPORTHOEVEELHEDEN BIJ GOEDE WATERSTANDEN LAAG UITVIELEN ZODAT OOK HET PRIJSNIVEAU ACHTERUIT GING :ELFS DE SEIZOENGEBONDEN STIJGING VAN DE VRAAG IN HET VIERDE KWARTAAL HEEFT MAAR EEN ZEER BEPERKTE GROEI VAN DE SCHEEPVAARTACTIVITEIT BEWERKSTELLIGD )N DIT JAAR KON IN VERGELIJKING MET EN NAAR VERHOUDING SLECHTS geringe winst worden geboekt. )N HET DERDE EN VOORAL VIERDE KWARTAAL VAN TROK DE BENUTTING VAN DE SCHEEPSCAPACITEIT DUIDELIJK AAN $IT HING SAMEN MET DE INKOOP VAN AARDOLIEPRODUCTEN OM DE VOORRADEN AAN TE VULLEN DIE TOT DAN TOE VANWEGE DE STEEDS STIJGENDE PRIJZEN WAS OPGESCHORT $E ONTOEREIKENDE WATERSTANDEN DIE GEEN VOLLE BELADING TOELIETEN HEBBEN DE TRANSPORTHOEVEELHEDEN NIET NADELIG BEÕNVLOED %ÏN EN ANDER HAD ECHTER WEL TOT GEVOLG DAT DE VRACHTPRIJZEN FORS STEGEN 'RAlEK LAAT ZIEN DAT DE EXPLOITATIEVOORWAARDEN IN HET VIERDE KWARTAAL VAN WELISWAAR AAN EEN VERBETERING VAN DE RESULTATEN VOOR HET HELE BOEKJAAR HEBBEN BIJGEDRAGEN ZEKER ALS MEN DEZE MET DIE VAN VERGELIJKT MAAR DAT HET BOEKJAAR TOCH ALS ZEER MIDDELMATIG MOET WORDEN BESCHOUWD EN AL HELEMAAL ALS MEN DIT JAAR VERGELIJKT MET EN 1.3 Ontwikkeling van de exploitatiekosten +OSTENSTRUCTUUR VOOR VRACHTSCHEPEN Motorvrachtschepen geëxploiteerd door particulieren

Motortankschepen geëxploiteerd door rederijen

Brandstofkosten

0ERSONEELKOSTEN

Overige kosten

2004


$E KOSTENSTRUCTUUR IS UITSLUITEND TER ILLUSTRATIE BEDOELD EN GAAT UIT VAN EEN SCHIP VAN CA T 2003

2004

200 005

Brandstofkosten

0ERSONEELKOSTEN

Overige kosten

Algemene jaarindex drogeladingvaart

Algemene jaarindex tankvaart


37

5IT DE TABEL KAN WORDEN OPGEMAAKT DAT DE BELANGRIJKSTE KOSTENPOSTEN IN DE JAREN TOT METONGEVEERZIJNGESTEGEN0ERSONEELKOSTENENOVERIGEKOSTENLIEPENGELIJKOPMET DEINmATIE TERWIJLDEBRANDSTOFKOSTENMETBIJNAOMHOOGSCHOTEN$EZEPOSTHEEFTDUSHET MEESTEAANDESTIJGINGVANDEEXPLOITATIEKOSTENBIJGEDRAGEN%ENDEELVANDEGEVOLGENVAN DEZEKOSTENVERHOGINGKONWORDENOPGEVANGENDOORSPECIALEHIERVOORINDETRANSPORTCONTRACTEN VOORZIENECLAUSULES HOEWELNIETPRECIESKANWORDENAANGEGEVENINWELKEMATE Grafiek 16

ontwikkeling van de gasolieprijs 60

maandelijks gemiddelde per 100 l

50

40

30

20

waarden 2003 waarden 2004 waarden 2005 waarden 2006

10

0 januari

februari

maart

april

mei

juni

juli

augustus september

oktober

november december

Bron: CBRB

'RAlEKTOONTDESTIJGINGVANDEGASOLIEKOSTENOVEREENPERIODEVANJAAR $EZEGEGEVENSZIJNEENREFERENTIEWAARDEVOORDEANALYSES$EPRIJZENWORDENOPDEMARKT OVEREENGEKOMENENALNAARGELANGDEPLAATSWAARDEKOOPPLAATSVINDT ZIJNERPRIJSVERSCHILLEN TOT$EALGEMENETENDENSENBLIJVENECHTERHETZELFDE 'EMIDDELDENOPJAARBASIS Jaar

2002

2003

2004

2005

2006

Prijs voor 100l gasolie

46,67

52,12

Bron: CBRB

(OEWELDEGASOLIEPRIJSINHETDERDEKWARTAALVANBEGONTEDALEN KANTOCHWORDEN VASTGESTELDDATHETJAARLIJKSPRIJSGEMIDDELDEEENRECORDHOOGTEBEREIKTE )NTONENDEGASOLIEKOSTENOPNIEUWEENSTIJGENDETENDENS/OKBIJDEONDERHOUDSKOSTEN ZIJNFORSEPRIJSSTIJGINGENTEVERWACHTEN OMDATDEVRAAGGROOTIS DESCHEEPSWERVENVOORDE VOLLEZIJNVOLGEBOEKTENOOKDEPRIJZENVOORONDERDELENEENHAUSSETONEN 38


2. Resultaten en vooruitzichten 2.1 Scheepsexploitatie in de jaren 2003 tot 2005 Drogeladingvaart /P GROND VAN DE BOVENSTAANDE GEGEVENS KAN WORDEN VASTGESTELD DAT DE EXPLOITATIEKOSTEN IN DE AFGELOPEN JAAR WELISWAAR GESTEGEN ZIJN HETGEEN GROTENDEELS AAN DE STERKE STIJGING VAN DE GASOLIEPRIJZEN TE WIJTEN IS MAAR DAT DE WINSTEN IN DE DROGELADINGVAART DESALNIETTEMIN zijn toegenomen. De betere resultaten zijn te danken aan de stijgende trend bij de gemiddelde VRACHTPRIJZEN DIE GELIJK OP GAAT MET TENDENTIEEL STIJGENDE TRANSPORTHOEVEELHEDEN $IT IS HET GEVOLG VAN DE HUIDIGE ECONOMISCHE GROEI IN %UROPA Grafiek 17 vergelijking van de ontwikkeling van bedrijfskosten en bedrijfsexploitatie in de drogeladingvaart

120

100

indices

80

60

40

20

0 bedrijfsexploitatie

bedrijfskosten

bedrijfsexploitatie

2003

overige kosten

bedrijfskosten 2004

loonkosten

bedrijfsexploitatie

bedrijfskosten 2005

brandstofkosten

bedrijfsexploitatie


Tankvaart $E EERDER GENOEMDE GEGEVENS DIE OP DIT MOMENT BESCHIKBAAR ZIJN LATEN ZIEN DAT OOK IN DEZE SECTOR NET ALS IN DE DROGELADINGVAART DE EXPLOITATIEKOSTEN IN DE AFGELOPEN JAAR CA ZIJN GESTEGEN "EKIJKT MEN DE WINSTSITUATIE DAN BLIJKT ECHTER DAT DE ONTWIKKELING HIER ANDERS NDERS VERLOPEN IS $E TRANSPORTVRAAG WAS IN DEZE TAK OP GROND VAN DE HOGE AARDOLIEPRIJZEN ZE EER ONBE NBESTENDIG $AT IS OOK DE VERKLARING VOOR DE ZEER ZWAKKE VRAAG IN AAN HET BEGIN N VAN DE HAUSSE H VAN DE AARDOLIEPRIJZEN TOEN MEN LIEVER OP LAGERE PRIJZEN WILDE WACHTEN 4EGEN DE ACHTERGROND VAN DE AANHOUDEND HOGE PRIJZEN WERD IN ALLEEN MAAR TOT DE INKOOP VAN AARDOLIE OVERGEGAAN ALS DIT ABSOLUUT NOODZAKELIJK WAS 3A AMEN MET DE E LAGE LA WATERSTANDEN AAN HET EINDE VAN HET JAAR LEIDDE DAT TOT GROTE UITSCHIETERS BIJ DE VRACHTPR VRACHT CHTPRIJZEN )N NAM DE TRANSPORTPRESTATIE STERKER TOE DAN DE KOSTEN

39

Grafiek 18

vergelijking van de ontwikkeling van bedrijfskosten en bedrijfsexploitatie in de tankvaart 250

200

indices

150

100

50

0 bedrijfsexploitatie

bedrijfskosten

bedrijfsexploitatie

2003

overige kosten

bedrijfskosten

2004

loonkosten

bedrijfsexploitatie

bedrijfskosten

2005

brandstofkosten

bedrijfsexploitatie

Bron: ZKR Sekretariat

7AT DAARENTEGEN WEL KAN WORDEN VASTGESTELD IS DAT DE VRAAG NAAR TRANSPORT VAN AARDOLIEPRODUCTENEERDERDREIGTTESTAGNEREN OMDATDEPRIJZENVOORAARDOLIEPRODUCTENNOG STEEDS ZEER HOOG BLIJVEN WAARDOOR MEN PROBEERT HET VERBRUIK TE BEPERKEN EN VOOR ZOVER MOGELIJK OVERTESTAPPENOPGOEDKOPEREVERVANGENDEBRANDSTOFFEN 2.2 Vooruitzichten )N DE DROGELADINGVAART LOOPT DE UITBREIDING VAN DE VLOOTCAPACITEIT DOOR HET IN DE VAART NEMENVANNIEUWESCHEPENGELIJKOPMETEENTOENAMEVANDETRANSPORTVRAAG DIEOPZIJN beurt weer samenhangt met de levendige economische activiteiten. Het valt te verwachten DATDEZEKRACHTIGETRANSPORTVRAAGZALAANHOUDENENDAARDOORINZEKEREZINZALBIJDRAGEN AAN HET BEHOUD VAN HET EVENWICHT (ET JAAR IS VOOR DE DROGELADINGVAART EEN JAAR DATGEKENMERKTWORDTDOOREENFORSETRANSPORTVRAAGENEENVRACHTPRIJSNIVEAUMETSTIJGENDE TENDENS/NDANKSDETALRIJKENIEUWESCHEPENDIEINDEDROGELADINGVAARTOPDEMARKTWORDEN GEBRACHT ISDANKZIJDELEVENDIGEVRAAGNOGGEENOVERCAPACITEITONTSTAAN$ITBLIJKTTEVENSUIT DESTIJGENDETRENDBIJDEVRACHTPRIJZEN )N WAREN DE GEVOLGEN VAN lLEVORMING BIJ DE CONTAINEROVERSLAG VAN EN NAAR BINNENSCHEPEN IN DE ZEEHAVENTERMINALS GOED TE MERKEN 6OORAL IN 2OTTERDAM TRADEN ER STRUCTURELEBLOKKADESOP$E2IJNVAARTHEEFTSLECHTSINZEERBEPERKTEOMVANGVANDESTERKE TOENAMEINHETCONTAINERVERVOERWETENTEPROlTEREN(ETISBELANGRIJKDATMENVAARTZETACHTER DEUITVOERINGVANMAATREGELENOMDEZEKNELPUNTENINDEZEEHAVENSTEELIMINEREN

40


)N DE TANKVAART LAG OVER HET GEHELE JAAR GEZIEN HET VERVOER VOOR DE CHEMISCHE SECTOR OP EEN HOOG PEIL TERWIJL DE TRANSPORTVRAAG NAAR AARDOLIEPRODUCTEN AAN ZEER STERKE SCHOMMELINGEN ONDERHEVIG WAS "IJ HET VERVOER VAN AARDOLIEPRODUCTEN LIGT DE SITUATIE DAN OOK ANDERS !AN het begin van het jaar werd men geconfronteerd met een aanzienlijke daling van de vraag IN DE BERGVAART DIE NIET KON WORDEN GECOMPENSEERD DOOR EEN STIJGING VAN HET VERVOER IN DE DALVAART DIE OP ZIJN BEURT MET HET HOGE INVOERNIVEAU SAMENHING -EDE VANWEGE HET IN DE VAART NEMEN VAN EEN GROOT AANTAL NIEUWE SCHEPEN BLEVEN DE VRACHTPRIJZEN HET HELE JAAR DOOR OP HET ALLERLAAGSTE NIVEAU HANGEN DAT NOG DOOR DE MARKT ALS DRAGELIJK WERD GEACHT $EZE SITUATIE WEERSPIEGELT DE STERKE ONDERLINGE CONCURRENTIE DIE afgezien van de bovengenoemde randvoorwaarden, door zeer evenwichtige waterstanden WERD AANGEWAKKERD %R ZIJN DUS TEKENEN DIE WIJZEN OP NIEUWE OVERCAPACITEITEN DIE langzaam maar zeker in dit marktsegment aan het ontstaan zijn. De binnenvaart schijnt er IMMERS NIET IN TE SLAGEN DE VRACHTPRIJZEN OP EEN ADEQUAAT NIVEAU TE HANDHAVEN BEHALVE als de waterstanden zeer laag zijn. Gezien de traditioneel sterke vraag in de tankvaart in DE HERFST n OP GROND VAN DE INKOOP VAN hWINTERPRODUCTENv n EN WATERSTANDEN ONDER HET GEMIDDELDE IS HET DENKBAAR DAT IN DE HERFST VAN DE OMSTANDIGHEDEN BETER UITPAKKEN $E HERFST ZOU DAN EEN DEEL VAN HET JAAR DAT TOT NU TOE ZONDER TWIJFEL ONSPECTACULAIR WAS KUNNEN COMPENSEREN MAAR DAT NEEMT NIET WEG DAT DE PERSPECTIEVEN OP MIDDELLANGE TERMIJN TOCH NIET BEPAALD ROOSKLEURIG ZIJN $IT JAAR ZULLEN WEDEROM NIEUWE SCHEPEN VAN ZEER GROTE omvang te water worden gelaten, terwijl er geen tekenen zijn dat de vraag zich met gelijke tred zal ontwikkelen.

41

42


Bijlagen 1. Beschikbare laadruimte Overzicht nieuw gebouwde schepen 2002 Scheepstype

$ROGELADINGSCHEPEN Duwbakken totaal -OTORTANKSCHEPEN Tankduwbakken totaal Duwboten 3LEEPBOTEN totaal

totaal

2004

2005

Aantal

Laadvermogen

Aantal

Laadvermogen

Aantal

Laadvermogen

Aantal

Laadvermogen

45

113 114

34

14

71 326 23 636

34 12

74

150 294

62

167 832

42

94 962

46

99046

22 2

45 1

131 455

54 3

2 427

46 2

2527

24

65 726

46

133 255

57

142 145

48

133387

2 3

#RUISESCHEPEN 3CHEPEN VOOR dagtochten

2003

1 1

1

5

1

2

0

17

1

5 1

5 5

26

11

6

10

totaal 2002 - 2005

Scheepstype $ROGELADINGSCHEPEN Duwbakken totaal -OTORTANKSCHEPEN Tankduwbakken totaal Duwboten 3LEEPBOTEN

Aantal

Laadvermogen

141

361761

224

512134

167

175

474513

3 5 totaal

#RUISESCHEPEN 3CHEPEN VOOR DAGTOCHTEN totaal

8 37 16

53

40684

"RON )62

43

2. Ontwikkeling van de transportprestatie van de binnenvaart Land in milj. tkm Duitsland

Transportaard

52745,2

64095,6

63975,2

-0,2%

Nationaal

37,3

137,3

1715,2

1752,5

1837,2

4,8%

Nationaal

3067,0

Internationaal

5651,0

8718,0

8718,0

0,0%

54,1

0,6%

Totaal Nationaal Internationaal Totaal Kroatië

754,7

759,4

Nationaal

Internationaal

Totaal Frankrijk

118,6

116,4

-1,9%

Nationaal

Internationaal

7857,0

7952,0

1,2%

Totaal Hongarije

Nationaal Internationaal Totaal

Luxemburg (*)


Nederland

2110,0

1898,0

-10,0%

342,0

380,0

11,1%

Nationaal

10624,2

Internationaal

32873,5

43067,0

43497,7

1,0%

639,8

689,5

7,8%

14,6

Totaal Polen

Totaal

Bulgarije

Ontwikkeling in %

Internationaal

Internationaal België

2006

Nationaal Totaal

Oostenrijk

2005


Tsjechische Republiek

Nationaal Internationaal

33,3

27,7

93,5

42,3

-54,8%

Nationaal

Internationaal

5146,0

4957,0

-3,7%

Totaal Roemenië

Totaal Servië


44


454,2

1321,6

1486,7

1703,5

14,6%

Slowakije


Zwitserland


Totaal


3,3

740,3

648,8

-12,4%

1,3

1,6

45,3

46,6

42,0

-9,9%

33856,2

33301,9

-1,6%

103112,1

103915,1

0,8%

136968,3

137217,0

0,2%

Bron: ECMT "RON %UROSTAT ." 3CHUIN GEDRUKT EXTRAPOLATIE DOOR HET SECRETARIAAT VAN DE ##2

45

3. Ontwikkeling van het containervervoer in verschillende vervoersgebieden

Containerbeförderungen auf dem Rhein (in TEU) 6ANDE.EDERLANDSEGRENSTOTAAN"AZEL totaal

Rijn (dalvaart) totaal

leeg

Rijn (bergvaart) beladen

Nederland

leer

beladen

Totalen voor de traditionele Rijn Rheinfelden Emmerich

536631

-1,32%

-2,47%

-33,10%

3,38%

-0,06%

-0,91%

1,08%

Diverse trajecten aan de Bovenrijn 2HEINFELDEN3TRASSBURG

12561

41527

6,28%

6,67%

24,89%

4,41%

5,85%

0,79%

11,74%

3TRASSBURG.EUBURGWEIER

122526

115645

46671

12524

144547

127545

75277

263573

17647

-3,13%

-2,73%

29,78%

-6,10%

-3,59%

-11,09%

7,21%

.EUBURGWEIER-ANNHEIM

46

35753

-2,02%

-3,89%

-7,71%

-3,52%

0,01%

0,12%

-0,21%


Diverse trajecten van de Middenrijn -ANNHEIM"INGEN

-3,80%

-7,40%

-43,88%

-1,08%

0,21%

0,73%

-0,54%

"INGEN,àLSDORF

562142

316625

353477

-4,73%

-7,09%

-42,45%

-1,28%

-2,11%

-2,62%

-1,32%

Abschnitte des Niederheins ,ULSDORF/RSOY

641434

145651

-2,23%

-3,71%

-41,19%

2,92%

-0,60%

-1,32%

0,36%

/RSOY%MMERICH

1745474

362413

-0,48%

-0,49%

-25,45%

3,27%

-0,47%

-1,89%

1,40%

Bron: Statistisches Bundesamt, Wiesbaden

47

Noord-Zuid-vervoer (in TEU) totaal

Noord-Zuid-vervoer

Invoer totaal

Uitvoer

leeg

beladen

totaal

leeg

beladen

België / Nederland 04

720378

376957

343421

05

833200

466649

366551

06

814708

433210

381298

Ontwikkeling (2006 / 2005)

-2,22%

-7,17%

4,02%

04

32050

14787

10089

4698

17263

3509

13754

05

35292

16181

10913

5268

19111

3470

15641

06

38809

17441

9587

7854

21368

5986

15382


9,97%

7,79%

-12,15%

49,09%

11,81%

72,51%

-1,66%

04

4498

1949

911

1038

2549

814

1735

05

4785

2349

1040

1309

2436

789

1647

06

8493

4596

807

3789

3897

2070

1827


77,49%

95,66%

-22,40%

189,46%

59,98%

162,36%

10,93%

totaal 04

756926

393693

363233

totaal 05

873277

485179

388098

totaal 06

862010

455247

406563


-1,29%

-6,17%

4,76%

Frankrijk / België

Frankrijk / Nederland

Bron: CBS, VNF Containervervoer op de overige Europese waterwegen

Ontwikkeling

-ITTELLANDKANALGEBIET4%5

-ITTEL/BERELBE4%5

Donau Duitsland

77415

4654

3671

Donau Öostenrijk Bron: WSD Ost, Mitte und Süd, Statistics Austria

48


Nationaal containervervoer (in TEU) totaal

leeg

beladen

Nederland 04

05

06


9,3%

Duitsland 04

05

06


-10,6%

-17,5%

-4,3%

(Bassin du Rhône) 04

46412

05

06

Frankrijk


9,8%

(Bassin de la Seine) 04

05

06


17,8%

(Canaux du nord) 04

05

06


13,0%

Bron: Statistisches Bundesamt, CBS, VNF

49

4. Glossarium ARA – havens:!FKORTINGVOORDEDRIEGROOTSTE%UROPESEHAVENS!MSTERDAM 2OTTERDAMEN !NTWERPEN Bergvaart:VAARTSTROOMOPWAARTS Binnenvaart: 6ERVOER VAN GOEDEREN OF PERSONEN AAN BOORD VAN EEN SCHIP DAT VOOR HET VERVOERINDEBINNENVAARTOPEENBEPAALDWATERWEGENNETISBESTEMD Binnenwateren: )N HET BINNENLAND GELEGEN WATEREN DIE DOOR SCHEPEN MET EEN DRAAGVERMOGEN VAN TENMINSTE T BIJ NORMALE BELADING KUNNEN WORDEN BEVAREN 4OT DE binnenwateren worden ook bevaarbare rivieren, meren en kanalen gerekend. Dalvaart:VAARTSTROOMAFWAARTS Diepgang:HOOGTEVANHETGEDEELTEVANHETSCHIPONDERWATERDEDIEPGANGHANGTDUSAF VANDEBELADINGVANHETSCHIP Drogeladinglaadruimte:ISVANTOEPASSINGBIJHETVERVOERVANDROGEBULKGOEDEREN Laadruimte: 2UIMTE DIE HET GROOTSTE GEDEELTE VAN EEN HANDELSSCHIP VORMT WAAR DE GETRANSPORTEERDEGOEDERENZIJNONDERGEBRACHT Overslag:/MLADENVANGOEDERENVANEENVERVOERSMIDDELOPEENANDER Prestatie:VERWIJSTNAARDETRANSPORTPRESTATIEINHETGOEDERENVERVOER$ETRANSPORTPRESTATIE WORDTGEMETENINTONPERKILOMETER Rivier-/zeevervoer:6ERVOERVANGOEDERENAANBOORDVANEENBINNENVAART OFZEESCHIP ZEESCHIPDATVOORHETVARENOPBINNENWATERENISGECONCIPIEERD DATGEHEELOFGEDEELTELIJK OPBINNENWATERENPLAATSVINDT Schip/schip- overslag:,OSSENVANEENVRACHTVANEENZEEVRACHTSCHIPENHETLADENVAN DEZEVRACHTOPEENANDERZEEVRACHTSCHIP ZELFSINDIENDEVRACHTVOORDATHETVERDERVERVOERD WORDTEENBEPAALDETIJDAANWALOPGESLAGENISGEWEEST Stroomafwaarts:$EELVANDEWATERWEGTUSSENHETINAANMERKINGGENOMENPUNTENDE riviermonding of de samenvloeiing met andere waterwegen. Stroomopwaarts:$EELVANDEWATERWEGTUSSENHETINAANMERKINGGENOMENPUNTENDE bron. Tanklaadruimte:ISVANTOEPASSINGBIJHETVERVOERVANTANKLADINGEN Tonkilometer (tkm):-AATEENHEIDVOORHETMETENVANDETRANSPORTPRESTATIE DIEOVEREENKOMT

50


MET HET VERVOER VAN EEN TON GOEDEREN PER BINNENVAARTSCHIP OVER EEN AFSTAND VAN KM 7ORDT verkregen door vermenigvuldiging van de vervoerde hoeveelheid in ton met de afgelegde afstand in km. Transportp of laadruimteaanbod: bestaat uit het totale laadvermogen van de beschikbare vloot en wordt uitgedrukt in ton. Twintig-voet-equivalent-eenheid g q (TEU): ( ) 5NIFORME MAATEENHEID VOOR DE TELLING VAN CONTAINERS UITGAANDE VAN HUN AFMETINGEN EN TER BESCHRIJVING VAN DE CAPACITEITEN VAN CONTAINERSCHEPEN OF TERMINALS %EN VOET )3/ CONTAINER VOET LANG EN VOET BREED KOMT OVEREEN MET 4%5 Vracht: KAN ZOWEL NAAR DE VERVOERDE GOEDEREN ALS NAAR DE VRACHTPRIJS VERWIJZEN Waterstand: Niveau van het water in een rivier of kanaal, uitgedrukt in cm. Resultaat: MET HET BEGRIP RESULTAAT WORDT IN DEZE PUBLICATIE BEOOGD IN DE VORM VAN EEN indexcijfer de activiteit van de binnenvaart te definiëren, waarbij een gegeven vraag en de GEBRUIKELIJKE VRACHTPRIJZEN OP DE MARKT IN AANMERKING WORDEN GENOMEN

51

5. Gegevensbronnen Internationale Organisaties %52/34!4 #%-4 $/.!5#/--)33)% -/%:%,#/--)33)% Nationale overheidsinstanties 3TATISTISCHES"UNDESAMT$UITSLAND 73$3àD 7EST$UITSLAND 73$ /34$UITSLAND "UNDESANSTALTFàR'EWËSSERKUNDE$UITSLAND "UNDESAMTFàR'àTERVERKEHR$UITSLAND #"3.EDERLAND 6OIES.AVIGABLESDE&RANCE&RANKRIJK 3TATISTIC!USTRIA/OSTENRIJK 6IA$ONAU/OSTENRIJK )NSTITUT.ATIONAL3TATISTIQUE"ELGIÑ 3ERVICEPUBLICFÏDÏRAL-OBILITÏET4RANSPORTS"ELGIÑ Instituten en consultants )NSTITUTPOURLE4RANSPORTPAR"ATELLERIE"ELGIÑ NEA Consulting 0*+)NTERNATIONALBV Binnenvaartorganisaties )62.EDERLAND #"2".EDERLAND %"5 %3/ VBW Verenigingen -INERALÚLWIRTSCHAFTSVERBAND BDI CEFIC Fédération Française de l’Acier Fertilizer Industrie Association (AUPTVERBANDDERDEUTSCHEN"AUINDUSTRIE )NTERNATIONAL)RONAND3TEEL)NSTITUTE 6EREINDERDEUTSCHEN+OHLEIMPORTEURE 3TAHL/NLINE

52


Havens (AVEN VAN !NTWERPEN Haven van Rotterdam Haven van Amsterdam Deskundigen g uit het bedrijfsleven ( (¾.%-!.. ,%(.+%2).' 2EEDEREI 'MB( ( &%)%2!"%.$ 2& #/.35,4).' 'MB( ( 30)4:%2 %"5 ( 6%,$-!. /%" ( ')%2+% "!' Europese Commissie ( $)%4%2 !DMINISTRATOR Lay-out "ITFACTORY 7ILLEM "UYTEWECHSTRAAT ". 4OTTERDAM ., Secretariaat CCR ( 6!. $%2 7%2& 0ROJECTLEIDER ( 7%"%2 !DMINISTRATOR -EVR ./µ, %CONOMETRIST -EVR '%2/,4 3ECRETARIAAT ( ,!5'%, $RUKKERIJ #ONTACTADRES JPWEBER CCR ZKRORG

53

Impressum: September 2007

5ITGEGEVENDOORHET3ECRETARIAATVANDE#ENTRALE#OMMISSIEVOORDE2IJNVAART 3ECRETARIAAT PLACEDELA2ÏPUBLIQUE&342!!43"52'CEDEXnWWWCCR ZKRORG

54


55

MARKT BEOBACHTUNG

2006 - 2

der Europäischen Binnenschifffahrt

4FLSFUBSJBUEFS ;FOUSBM,PNNJTTJPO EFS3IFJOTDIJGGGBISU

&VSPQjJTDIF,PNNJTTJPO (FOFSBMEJSFLUJPO&OFSHJF VOE7FSLFIS

MARKT OBSERVATIE. Voor de Europese binnenvaart

Recommend Documents