market monitor Focus op de staalindustrie prestaties en vooruitzichten
September 2014
In deze uitgave… Inleiding
Onder druk
3
China
Winstgevendheid gedaald tot een nieuw dieptepunt
4
India
Verwachte productiestijging
8
Japan
Sector heeft geprofiteerd van opleving binnenlandse economie
11
Verenigde Staten
Staalverbruik zal naar verwachting weer stijgen
13
Marktprestaties in een oogopslag
16
Duitsland
Lagere staalprijzen blijven een probleem
16
Mexico
Staalverbruik trekt weer aan in 2014
17
Rusland
Oekraïne-crisis heeft tot dusver geen impact
18
Turkije
Lagere netto rentabiliteit
19
Overzichtstabel
Overzicht van de prestaties per sector per land
20
Sectorprestaties
Veranderingen sinds juli 2014
21
Op de volgende pagina’s geven we aan de hand van de volgende weersymbolen de algemene economische vooruitzichten per sector weer:
Uitstekend
Goed
Redelijk
Matig
Slecht
2
atradiusmarketmonitor
Onder druk
De World Steel Association (WSA) voorspelt dat de wereldwijde vraag naar staal dit jaar met 3,1% zal groeien, waarbij het afgenomen verbruik van staal in opkomende economieën zal worden gecompenseerd door een aanhoudend sterke vraag vanuit de Verenigde Staten en een positieve ommekeer in de EU. Op het eerste gezicht lijkt dit goed nieuws voor veel staalbedrijven. Maar zoals in deze editie van de Market Monitor beschreven, vormt overcapaciteit een groeiend probleem voor staalproducenten en -handelaren over de hele wereld omdat dit de staalprijzen onder druk zet. Met name de groei van de Chinese capaciteit in de afgelopen jaren heeft de staalprijzen wereldwijd doen dalen. Ondanks de lagere ijzerertsprijzen ondermijnt de aanhoudende druk op de staalprijzen de winstgevendheid en marges in een mondiale omgeving waar felle concurrentie heerst. Een snellere consolidatie zou een oplossing voor het probleem van overcapaciteit zijn, maar zoals uit het Chinese voorbeeld blijkt, is dit moeilijk te realiseren door een gebrek aan politieke wil. Hierdoor hebben veel bedrijven in de mondiale staalmarkt zich genoodzaakt gezien manieren te zoeken om de kosten te drukken om te overleven. En zoals gebruikelijk gaat dat gemakkelijker voor grote bedrijven dan voor kleine. Schijnbaar staalgebruik (Apparent Steel Use (ASU)) Kortetermijnvooruitzichten voor schijnbaar staalgebruik, voltooide staalproducten (2013-2015)
Bron: World Steel Association
3
atradiusmarketmonitor
China Winstgevendheid gedaald tot een nieuw dieptepunt Scherpe terugval van bankleningen schaadt bedrijven Veel particuliere staalbedrijven kampen met ernstige problemen
Het ziet ernaar uit dat de Chinese staalsector zal worden geconfronteerd met een periode van groeivertraging nu de heroriëntatie van de economie - weg van investeringen in vaste activa als de belangrijkste motor van bbp-groei en naar meer particuliere consumptie - op gang komt. De overcapaciteit, zwakke vraag, lage prijzen en enorme voorraden blijven belangrijke uitdagingen voor de industrie. Sinds het vierde kwartaal van 2013 heeft het restrictievere kredietbeleid van de banken veel particuliere mkb-bedrijven genoodzaakt om de boeken te sluiten.
4
atradiusmarketmonitor
De Chinese overheid heeft herhaaldelijk aangekondigd dat ze de overproductie in de staalindustrie wil aanpakken, maar heeft tot nu toe weinig succes geboekt. Regionale overheden hebben namelijk een sterke stimulans om de lokale productie waar mogelijk te ondersteunen om zo de werkgelegenheid op peil te houden en hun prestige hoog te houden. Bijvoorbeeld in de provincie Hebei is de productie van staal goed voor meer dan 50% van het lokale bbp. De centrale overheid dringt er nu al jaren op aan om de productie te verminderen en consolidatie in de sector aan te moedigen, maar regionale overheden zijn nog steeds terughoudend om echte actie te ondernemen. De stimuleringsmaatregelen gericht op de ondersteuning van de economische groei (bijvoorbeeld infrastructuurprojecten) en de gedaalde prijzen voor grondstoffen zoals ijzererts hebben de staalproductie op een hoog niveau gehouden. Het gevolg was dat de Chinese staalproductie in 2013 bleef groeien, met 7,5% j-o-j tot 779 miljoen ton, terwijl de overheid oorspronkelijk een productie van 750 miljoen ton beoogde. Hoewel de groei van de productie in de eerste helft van 2014 vertraagde tot 3%, zal de sector dit jaar naar schatting 800 miljoen ton produceren, met veel producten van slechte kwaliteit.
De afgelopen maanden zijn de staalprijzen sterk gedaald als gevolg van de grote staalvoorraden in verhouding tot de groei van de vraag. Tegelijkertijd zijn ook de ijzerertsprijzen gedaald, waardoor ijzerertsfabrieken alles in het werk moeten stellen om hun lage winstmarges te handhaven. Toch zijn de grondstoffenprijzen langzamer gedaald dan de staalprijzen. De winstgevendheid van de staalindustrie daalde in 2013 tot een nieuw dieptepunt, met gemiddelde marges van amper 0,5%. In het eerste kwartaal van 2014 nam de winstgevendheid verder af en in de eerste twee maanden van 2014 boekten de leden van de China Iron and Steel Association (CISA) een collectief verlies van CNY 2,8 miljard (USD 490 miljoen).
5
atradiusmarketmonitor
Voor zowel staalproducenten als staalhandelaren zijn bankkredieten de belangrijkste bron van financiering. Volgens CISA bouwden 86 van China's grote en middelgrote staalbedrijven tegen eind juni 2013 een schuld van meer dan 3 biljoen CNY (USD 486,4 miljard) op, met een verhouding tussen vreemd en eigen vermogen van 70%. Van deze schuld stond CNY 1,3 biljoen uit in de vorm van bankleningen. De totale schuld was 1,67 keer groter dan de totale omzet die deze 86 bedrijven rapporteerden en 1.327 keer groter hun totale winst. Gelet op deze cijfers en de ongunstigere bedrijfsomstandigheden zullen veel staalbedrijven hun bankleningen waarschijnlijk niet kunnen terugbetalen op de vervaldag. Chinese banken zijn sinds eind 2013 nog restrictiever geworden bij de toekenning van kredieten aan de staalsector als gevolg van de groeiende angst voor het risico van wanbetaling. Volgens CISA heeft de kredietschaarste de financieringskosten van de staalproducenten in het eerste kwartaal van 2014 met 22,2% j-o-j doen stijgen. Veel staalbedrijven hebben bij verschillende banken kredieten afgesloten op één en hetzelfde onderpand, waardoor het risico exponentieel toeneemt. Tegelijkertijd zien we dat kredieten die bedoeld zijn voor investeringen in de staalindustrie (met name kredieten aan staalhandelaren) worden gebruikt om te investeren in meer winstgevende activiteiten. Bijgevolg is het systemische risico voor banken hoog, wat hen noodzaakt om minder kredieten te verstrekken. De ontwrichting van de financiering kan een domino-effect hebben en een ernstige bedreiging vormen voor de Chinese economie. Het vervlochten karakter van veel kredietgaranties in de Chinese staalsector impliceert dat het kredietverzuim van één enkel bedrijf een cascade van slechte leningen in de hele sector teweeg kan brengen. Schaduwbankieren is ook een probleem, aangezien lenen tegen hoge kosten de terugbetalingscapaciteit aantast. Ondertussen is het onwaarschijnlijk dat lokale overheden de sector financieel zullen ondersteunen. Het lijkt dus slechts een kwestie van tijd voordat veel bedrijven hun betalingsverplichtingen niet meer kunnen nakomen, vooral nadat Haixin Steel (de grootste particuliere staalfabriek in de provincie Shanxi) in maart 2014 zijn achterstallige bankleningen niet terugbetaalde.
6
atradiusmarketmonitor
Op basis van de ongunstige economische omstandigheden in combinatie met de toename van de betalingsachterstanden en dubieuze vorderingen in de afgelopen 6 tot 9 maanden wordt verwacht dat veel particulieren bedrijven, zelfs grotere spelers, hun productie in de komende 12 maanden zullen stopzetten. Wij verwachten dat er de komende jaren een grootschalige consolidatie zal plaatsvinden gelet op de krimpende winstmarges, de zwakkere metaalprijzen en de heroriëntatie van China's economie. De lagere prijzen zullen de marges onder druk blijven zetten en zullen inefficiënte producenten dwingen om hun deuren te sluiten. Staatsbedrijven spelen al een belangrijke rol in de staalindustrie en zullen hun marktaandeel tegen 2017 vergroten. Omdat het aantal meldingen van niet-betaling in de staalsector sinds eind 2013 toeneemt, is ons acceptatiebeleid selectief geworden, behalve ten aanzien van de toonaangevende staalproducenten met een achtergrond als staatsbedrijf. Wanneer mogelijk ontmoeten wij onze klanten persoonlijk om samen met hen te kijken naar de sterkte van het bedrijf, de afnemersportefeuille als geheel, eerdere claims en het interne kredietbeheer. Bij het nemen van een beslissing om al dan niet een kredietverzekering aan te bieden, kijken we naar: - de aandeelhoudersachtergrond (staatsbedrijven genieten de voorkeur); - de lokale en nationale positie; - de productportefeuille; - vervuilingsproblemen. De financiële informatie die door bureaus wordt verstrekt is altijd minimaal één jaar oud en volstaat dus niet om de actuele financiële draagkracht van een afnemer nauwkeurig in te schatten. Daarom vragen we onze klanten altijd om de meest up-to-date interne financiële rekeningen van hun afnemers. En als de potentiële blootstelling groot is, vragen we een gecontroleerd jaarverslag met financiële toelichtingen op.
Chinese staalsector STERKE PUNTEN
ZWAKKE PUNTEN
De sluiting van minder efficiënte bedrijven zal ruimte creëren om de productiviteit verder op te voeren Groei in de autosector kan een lichtpuntje zijn voor staalproducenten
Veel bedrijven hebben hun marges en winsten zien verslechteren Het verbruik van staal en metaal zal de komende jaren duidelijk afnemen
Consolidatie zal op lange termijn waarschijnlijk leiden tot de eliminatie van de overcapaciteit
Het restrictieve beleid van de banken zal ertoe leiden dat meer producenten faillissement moeten aanvragen
.
7
atradiusmarketmonitor
India Verwachte productiestijging dankzij overheidsinitiatieven Facturen worden na 60 tot 90 dagen betaald Geen toename van de betalingsachterstanden verwacht
Volgens het 'Joint Plant Committee' (opgericht door het Indiase Ministerie van Staal) steeg het Indiase staalverbruik in het boekjaar 2013-14 (in India begint het boekjaar op 1 april en eindigt het op 31 maart) met slechts 0,6% j-o-j tot 73,93 miljoen ton – de traagste groei sinds vier boekjaren. De export groeide met 4,1% dankzij de depreciatie van de roepie, maar de import viel met 31,3% terug. In de periode april-juli 2014 bleef het staalverbruik zwak, met een groei van slechts 0,6%, terwijl de productie met 0,9% steeg. Gezien de vertraging van de Indiase economische groei komt dit niet als een verrassing. De teruggelopen vraag vanuit eindgebruikerssectoren zoals de bouw en de auto-industrie, samen goed voor bijna 75% van de binnenlandse vraag naar staal, heeft zware gevolgen gehad voor de staal- en metaalindustrie. Hierdoor zijn de winstmarges de afgelopen 12 maanden gekrompen. Positief is dat de nieuwe regering onder leiding van premier Narendra Modi onlangs enkele initiatieven heeft aangekondigd die de sector kunnen helpen: grote infrastructurele projecten inclusief de ontwikkeling van steden en
8
atradiusmarketmonitor
havens, de bouw van elektriciteitscentrales, de aanleg van pijpleidingen, de bouw van metro's voor steden van niveau 2, stimuleringsmaatregelen voor 'Special Economic Zones' en stimulansen voor huisvesting. De regering kondigde ook aan dat de invoerrechten op producten van platgewalst staal worden verhoogd van 5% naar 7,5%. Dit zal naar verwachting een grote opluchting zijn voor de binnenlandse roestvrijstaalindustrie, die lijdt onder de onderbenutting van de capaciteit en de toegenomen import door buitenlandse concurrenten. De minister van Financiën beloofde ook om de Mines and Minerals Development and Regulation (MMDR) Act van 1957 te wijzigen om de huidige impasse in de steenkool- en mijnindustrie op te lossen. De overheid stelde echter ook voor om de basisdouanerechten voor cokes, ketelkool en bitumineuze kool op te trekken tot 2,5%. Aangezien India meer dan 90% van zijn verbruikte cokeskool importeert, zal een verhoging van de invoerrechten op kolen waarschijnlijk leiden tot een stijging van de productiekosten in de staalindustrie. Een stijging die misschien moeilijk zal kunnen worden doorberekend aan de klant. Daarom hebben leiders uit de staalindustrie de regering gevraagd om terug te komen op haar voornemen om de invoerrechten te verhogen. De internationale contractprijzen voor cokeskolen zijn gedaald, maar dit voordeel is grotendeels tenietgedaan door de sterke depreciatie van de roepie vorig jaar. Hoewel de wisselkoers de afgelopen maanden enigszins is gestabiliseerd, zou een verdere depreciatie van de roepie de productiekosten kunnen verhogen en daardoor de marges aantasten. Verwacht wordt dat de Indiase vraag naar staal in het boekjaar 2014-15 zal stijgen als gevolg van de geleidelijke economische opleving en de verbetering van de infrastructuur die door de nieuwe regering is gepland. De World Steel Association voorspelt dat de vraag naar staal in India volgend jaar met 4,5% zal groeien. De staalprijzen zullen naar verwachting echter niet stijgen, gezien de huidige overcapaciteit in de binnenlandse staalmarkt. De problemen om gronden te verwerven voor het opzetten van projecten in onbebouwde gebieden, de vertragingen bij de aflevering van milieuvergunningen voor mijnbouwactiviteiten, de logistieke ondersteuning, de veiligstelling van de levering van grondstoffen, de hogere grondstofkosten en de toename van de goedkopere import blijven belangrijke uitdagingen voor de Indiase staal- en metaalindustrie. In de Indiase staal- en metaalindustrie duurt het net als vorig jaar gemiddeld 60 tot 90 dagen om facturen betaald te krijgen. De laatste drie jaar hebben we heel weinig kredietverzekeringsclaims ontvangen. Op basis van onze ervaring tot nu toe voorzien we geen grote verandering in ons acceptatiebeleid, aangezien we geen grote toename van de betalingsachterstanden of het aantal insolventies verwachten. We blijven een voorzichtig acceptatiebeleid hanteren ten aanzien van deze sector. Om kredietlimietaanvragen met betrekking tot afnemers in deze sector nauwkeurig te kunnen beoordelen, vragen we altijd up-to-date financiële informatie en, nog belangrijker, informatie over recente handelservaringen met afnemers. Zo kunnen we de actuele situatie inschatten en veranderingen in het betalingsgedrag op de voet volgen. We beoordelen ook de sterkte van de klantafnemerrelatie. In die gevallen waar de gevraagde limiet hoger is dan onze beoordeling van de kredietwaardigheid van de afnemer, proberen we toch een zo hoog mogelijke kredietlimiet goed te keuren. Aangezien zekerheden (in de vorm van waarborgen voor leveranciers) vrij ongebruikelijk zijn in India, kiezen we eerder voor gedeeltelijke beslissingen dan voor het eisen van een zekerheid, die moeilijk of zelfs onmogelijk te krijgen is voor de klant. In het geval van een restrictieve
9
atradiusmarketmonitor
beslissing lichten we altijd de redenen hiervoor toe en leggen we uit welke informatie we nodig hebben voor een herziening. We zouden klanten over het algemeen niet aanmoedigen om hun normale betalingstermijnen te verlengen.
Indiaase staalsector STERKE PUNTEN
ZWAKKE PUNTEN
Verwacht wordt dat de nieuwe regering de groei zal stimuleren door economische hervormingen door te voeren
Goedkopere import uit China, Rusland, Oekraïne, Kazachstan en Roemenië
Relatief lage kapitaalkosten dankzij lage grond- en bouwkosten / lage loonkosten
Sterk afhankelijk van de import van metallurgische steenkool en cokes, regelgevende obstakels voor de winning van ijzererts
Verwacht wordt dat India in de nabije toekomst een belangrijke verbruiker van metalen wordt, gelet op het toenemende tempo van de verstedelijking en industrialisatie
Moeilijk om gronden te verwerven (wat capaciteitsuitbreidingen belemmert), lange wachttijden om een milieuvergunning te verkrijgen en trage toewijzing van steenkoolblokken
India ligt dicht bij de belangrijkste afzetmarkten in Oost-Azië, met inbegrip van China
Beperkingen van de infrastructuur
10
atradiusmarketmonitor
Japan De sector heeft geprofiteerd van de opleving van de binnenlandse economie Goed betalingsgedrag en lage insolventiecijfers Meer problemen voor kleinere staalbedrijven
In 2013 en begin 2014 profiteerde de Japanse staalsector van de opleving van de binnenlandse economie. Zowel de bouw als de auto-industrie, zijnde de grootste staalverwerkende industrieën, deden het goed dankzij de toename van openbare werken en de gestegen vraag naar Japanse auto's in de Verenigde Staten. Hoewel de staalprijzen daalden als gevolg van het overaanbod in China, slaagden Japanse staalproducenten er toch in om voor hun producten redelijke prijzen te krijgen van grote Japanse fabrikanten in de auto-industrie, elektronicasector, machine-industrie en bouwsector. Dit heeft tot positieve resultaten geleid. Vorig jaar groeide de export van Japans staal met 2,3%, ondersteund door de depreciatie van de yen en de grotere vraag vanuit Zuidoost-Azië. Over het geheel genomen steeg de Japanse staalproductie in 2013 met 3,1% j-o-j. In de eerste helft van 2014 namen de binnenlandse staalorders met 2,8% toe, terwijl de exportorders met 9,4% terugliepen.
11
atradiusmarketmonitor
Verwacht wordt dat de binnenlandse vraag solide blijft. Het ministerie van Economie, Handel en Industrie voorspelt dat de vraag naar ruwstaal in het derde kwartaal van 2014 verder zal toenemen. Er zijn echter een aantal marktonzekerheden als gevolg van de impact van de verhoging van de verbruiksbelasting in april 2014, het continue overaanbod in Oost-Azië en de mogelijke vertraging van bouwprojecten door het gebrek aan arbeidskrachten en materialen. De concurrentie in buitenlandse markten wordt steeds heviger. Het betalingsgedrag en de wanbetalingscijfers in de sector zijn ongewijzigd gebleven sinds vorig jaar, met weinig meldingen van niet-betaling. De balansen van alle grotere spelers zien er relatief robuust uit, al is de schuldgraad zoals bij veel Japanse bedrijven hoog wegens het kapitaalintensieve karakter van de sector en de ruime beschikbaarheid van goedkope Japanse bankleningen. Geen enkel groot bedrijf uit de sector is failliet gegaan en we hoeven ons niet meteen zorgen te maken dat hier binnenkort verandering in komt. Sommige van de grote Japanse staalproducenten rapporteerden nettoverliezen in het boekjaar 2012 (in Japan begint het boekjaar op 1 april en eindigt het op 31 maart), maar de resultaten van het boekjaar 2013 waren aanzienlijk beter. Het wereldwijde overaanbod aan staal en de verscherpte concurrentie in het buitenland kunnen echter negatieve gevolgen hebben voor de resultaten van het huidige boekjaar. Aangezien het betalingsgedrag en de wanbetalingscijfers in de Japanse metaal- en staalsector de afgelopen jaren goed waren, breiden we onze dekking in de staalsector verder uit. Wel zijn we voorzichtiger bij het verzekeren van kleine en middelgrote staalbedrijven (mkb). Kleine en middelgrote bedrijven in deze sector zijn onder meer fabrikanten, groothandelaren en retailers van staal- en metaalproducten met weinig activa, waarvan de balansen nog steeds de gevolgen van de wereldwijde kredietcrisis van 2008 vertonen. Veel van die bedrijven zijn niet in staat om onmiddellijk de vruchten van het economische herstel te plukken, wat bij grotere fabrikanten wel het geval is.
Japanse staalsector STERKE PUNTEN
ZWAKKE PUNTEN
Een belangrijke sector in Japan
Zwakke vraag uit het buitenland en onzekerheden in de wereldwijde markt
Solide binnenlandse vraag
Mkb met weinig activa en een zwakke balans
Veel grote en sterke spelers die al lang actief zijn Gunstige wisselkoers voor de export
12
atradiusmarketmonitor
Verenigde Staten Staalverbruik zal naar verwachting weer stijgen in 2014 en 2015 Marges blijven krap Afvlakking van de insolventiecijfers in de staalindustrie verwacht voor 2014
Volgens de World Steel Association viel het schijnbaar staalverbruik in de Verenigde Staten vorig jaar met 0,6% terug (na een sterke groei in 2012), voornamelijk als gevolg van vertragingen in zowel de woningbouw als utiliteitsbouw. In 2013 daalde de Amerikaanse ruwstaalproductie met 2% tot 87 miljoen ton. Voor 2014 en 2015 wordt weer groei verwacht: het schijnbaar staalverbruik zou dit jaar met 4,0% moeten stijgen (tot 99,4 miljoen ton) en volgend jaar met 3,7%. De winst-en-verliesrekeningen en balansen zijn over het algemeen stabieler geworden. De liquiditeit verbetert en er worden meer schulden afgelost dan in de afgelopen boekjaren (in de VS begint het boekjaar op 1 oktober en eindigt het op 30 september). De operationele en nettomarges van staal- en metaalbedrijven bleven krap vorig jaar: gemiddeld tussen respectievelijk 2-4% en 1-3%. Deze marges worden echter als positief beschouwd, aangezien de meeste bedrijven een omzetdaling rapporteerden voor het boekjaar 2013. Zowel de kasstroom uit operationele activiteiten als de algehele vrije kasstroom zijn verbeterd (beide zijn overwegend positief), vooral op het operationele niveau. Dit heeft bedrijven in staat
13
atradiusmarketmonitor
gesteld om meer schulden af te betalen en hun afhankelijkheid van doorlopende kredieten verder te beperken. De meeste bedrijven hebben nu een verhouding tussen vreemd en eigen vermogen van 0,8:1 tot 1:1, in vergelijking met 1,5:1 zes jaar geleden. De afhankelijkheid van bancaire financiering blijft hoog, maar op dit moment wijst niets erop dat banken niet bereid zijn om kredieten te verstrekken aan de sector. Het is zelfs zo dat kredietfaciliteiten worden verlengd tot looptijden van maximaal 5 jaar.
We zien het begin van enige consolidatie in de Amerikaanse staalsector. Het Russische staalbedrijf Severstal, dat in 2011 drie van zijn vijf vestigingen in de VS verkocht, heeft er onlangs mee ingestemd om zijn resterende twee vestigingen vóór het eind van het jaar te verkopen aan Amerikaanse bedrijven. Bedrijven blijven aan klantenwerving doen buiten hun normale verkoopgebieden, hetzij op regionaal of nationaal niveau. Tegelijkertijd had de 'sequestration' door de federale overheid grote gevolgen voor de businessplanning en productie in 2013. De budgetten voor het begrotingsjaar 2014-2015 zijn onlangs bevestigd en verschillende aannemers die voor het ministerie van Defensie werken hebben dit jaar personeel ontslagen omdat er minder overheidscontracten beschikbaar waren. In de staalsector worden handelsvorderingen en handelsschulden nog steeds na gemiddeld 40 tot 45 dagen betaald en bedraagt de omloopsnelheid van de voorraad gemiddeld 60 tot 75 dagen. Afgezien van potentiële eenmalige insolventieproblemen zijn de betalingsachterstanden sinds begin 2014 niet toegenomen. We verwachten niet dat de betalingsachterstand de komende 12 maanden sterk zal toenemen. Klanten blijven voornamelijk op 'just-in-time'-basis kopen, waardoor ze hun kosten beter kunnen beheersen in een krappe economische markt.
14
atradiusmarketmonitor
We zien nog steeds dat de prijzen en volumes in de Amerikaanse staalsector onder druk staan. Financiële bedrijfsgegevens wijzen gemiddeld genomen nog altijd op lagere omzetten, operationele winsten en nettowinsten. Er zijn echter sterke aanwijzingen dat bedrijven goed worden beheerd in een strakker ondernemingsklimaat en dat de prijs- en omzetdalingen eerder toe te schrijven zijn aan de concurrerende markt dan aan economische problemen. We verwachten dat de Amerikaanse bedrijfsinsolventiecijfers dit jaar met 5% zullen dalen, maar dat het aantal insolventies in de staal- en metaalindustrie slechts zal afvlakken. We zien een iets grotere trend van strategische overnames van kleinere, weinig rendabele bedrijven door grotere bedrijven, waardoor insolventies van kleinere bedrijven worden vermeden. We handhaven een voorzichtig acceptatiebeleid ten aanzien van deze sector, vooral in het geval van dekkingssaanvragen die in aanzienlijke mate afwijken van de kennelijke operationele behoeften van een afnemer. Nu de positieve betalingstrends aanhouden, zelfs bij kleine tot middelgrote bedrijven, overwegen we echter ook hogere dekkingen in het geval van afnemers waarvan de financiële, operationele en betalingsgeschiedenis al geruime tijd positief is. Bij het beoordelen van kredietlimietaanvragen kijken we nog steeds naar gecontroleerde financiële informatie. Een andere bepalende factor is het betalingsgedrag van de afnemer ten overstaan van andere bedrijven dan het bedrijf van onze aanvrager. Bij kleinere en/of niet-beursgenoteerde bedrijven waarvoor geen financiële gegevens beschikbaar zijn, kijken we naar het aantal jaren dat het bedrijf actief is (als vennootschap maar ook als familiebedrijf), zijn recente betalingsgedrag, de omvang van zijn kredieten en eventuele juridische kwesties. Verder houden we nog steeds rekening met het aantal jaren dat onze klant al zaken doet met een afnemer en met de kredietcontroles en -procedures die de klant hanteert. Om onze klanten maximaal te verzekeren tegen afnemers uit de metaal-/staalsector wordt elke afnemer individueel beoordeeld en nemen we een beslissing op basis van alle beschikbare informatie. Dit houdt onder meer in dat we rekening houden met bankgaranties of borgstellingen door het moederbedrijf, dat we de blootstelling aan een bepaald project of een bepaalde periode beperken of dat we binnen de limietcapaciteit zo veel mogelijk dekking geven.
Amerikaanse staalsector STERKE PUNTEN De financiële situatie van bedrijven is doorgaans stabiel
Het betalingsgedrag blijft verbeteren
Het fiscale en administratieve management blijft positief
ZWAKKE PUNTEN De bouwactiviteit ligt nog steeds onder het gemiddelde en dat zal zo blijven tot en met ten minste het eerste kwartaal van 2015 De concurrentie blijft hevig omdat het aantal beschikbare contracten beperkt is In geval van een economische terugval kunnen de gemiddelde prijzen en volumes snel dalen
15
atradiusmarketmonitor
Outlook
Marktprestaties in een oogopslag Duitsland Lagere staalprijzen blijven een probleem Facturen worden na 30 tot 45 dagen betaald Minder insolventies in 2014
In 2013 produceerde Duitsland 42,6 miljoen ton ruw staal, wat min of meer overeenkomt met de productie in 2012. Volgens de Duitse staalfederatie steeg de Duitse staalproductie in de periode januari-juli 2014 echter met 3,9% j-o-j. In de eerste helft van 2014 stegen de staalorders met 4%, voornamelijk dankzij de opleving van de orders door afnemers in andere EU-landen (+8%), terwijl de binnenlandse orders met 5% stegen. In 2014 zal de Duitse staalsector profiteren van de robuuste binnenlandse vraag (vooral de vraag naar staal vanuit de bouw en automobielsector) en verwacht wordt dat het schijnbare staalverbruik dit jaar met 4,5% zal groeien. De orders vanuit de 'mechanical engineering'-sector zijn echter gedaald, aangezien deze sector negatief wordt beïnvloed door de afgenomen export naar Rusland. De Duitse staalbedrijven zullen wel profiteren van het economische herstel in de EU, waar verwacht wordt dat het schijnbare staalverbruik na een krimp in 2013 met 3,1% zal groeien in 2014 en met 3,0% in 2015. Ondanks de toename van de orders en productie kampen Duitse staalproducenten en -distributeurs met een aantal structurele problemen. De staalprijzen blijven laag als gevolg van de aanhoudend grote overcapaciteit in Europa en de wereld, in combinatie met de groeiende importdruk van buitenlandse concurrenten. Deze factoren hebben een negatief effect op de omzet van de bedrijven. In 2013 daalden de staalprijzen met 10%. Bovendien zijn veel producenten niet in staat om de gestegen productiekosten door te berekenen. Hoewel de winstmarges zwak blijven, zijn de algemene eigenvermogenspositie en liquiditeitspositie van Duitse staalbedrijven beter dan het gemiddelde in de maakindustrie. Dit geldt echter niet voor kleine groothandelaren zonder prefab- en/of staalserviceactiviteiten. De Duitse staalsector is nog steeds veerkrachtig met een voorsprong op de concurrentie. We hebben de afgelopen paar maanden geen verandering gezien in het betalingsgedrag van bedrijven in de staal- en metaalsector, waar facturen gemiddeld na 30 tot 45 dagen worden betaald. Het aantal meldingen van niet-betaling die we de afgelopen zes maanden hebben ontvangen is stabiel en voor de rest van 2014 verwachten we geen toename van de betalingsachterstanden. Wij verwachten ook dat de insolventiecijfers in de staalindustrie op korte tot middellange termijn verder zullen afnemen (met ongeveer 2% j-o-j in 2014), in lijn met de ontwikkeling van de algehele bedrijfsinsolventiecijfers in Duitsland. Ons acceptatiebeleid blijft over het algemeen vrij soepel en de vraag van klanten naar goedkeuring op te verlenen kredieten staat al een paar jaar op een hoog niveau. Bij het aanbieden van kredietverzekeringen op staalbedrijven kijken we vooral naar recente financiële informatie (balansen, tussentijdse cijfers, bankstatus, betalingsvoorwaarden, duur van het contract, ordervolume, betalingsgedrag). We blijven voorzichtiger met staalbedrijven die aan de auto-industrie leveren, aangezien deze subsector van oudsher zeer concurrerend is en – gepositioneerd tussen staalproducenten en afnemers in de auto-industrie – wordt geconfronteerd met een aanzienlijke druk op de betalingstermijnen en marges. Hetzelfde geldt voor producenten en verwerkers van nonferrometaal, die te maken hebben met een volatiele prijsontwikkeling en hun voorraden moeten afschrijven.
16
atradiusmarketmonitor
Mexico Staalverbruik trekt weer aan in 2014 Betalingstermijn gemiddeld 90-120 dagen Stabiele ontwikkeling van de insolventiecijfers
In 2013 was de Mexicaanse staal- en ijzerindustrie goed voor 2,4% van het bbp en 17% van het door de maakindustrie gegenereerde bbp. Mexico is de 13e grootste staalproducent ter wereld en de op een na grootste in Latijns-Amerika, na Brazilië. In 2013 vlakte de Mexicaanse staalproductie af ten opzichte van 2012 en daalde het staalverbruik met 8,9% j-o-j tot 21,87 miljoen ton. Dit was voornamelijk het gevolg van de zwakke prestaties van de bouwindustrie, een belangrijke motor van de Mexicaanse economie, die vorig jaar met slechts 1,1% groeide. De subsectoren stalen staven, profielstaal en buizen werden het zwaarst getroffen door de afgenomen bouwactiviteit. De opleving van de staalindustrie is echter in een stroomversnelling gekomen en zal naar verwachting aanhouden in 2015 dankzij de opleving van de bouwactiviteit (met name de bouw van woningen en de investeringen in infrastructuur die in 2013 werd uitgesteld). In 2013 kondigde de federale regering een zesjarenplan voor investeringen in infrastructuur aan. Het plan loopt tot 2018 en zal USD 300 miljard in de economie pompen. De gestage groei van de auto- en autoonderdelenindustrie komt de staalsector ten goede. Nieuwe investeringen door grote binnenlandse staalproducenten om processen en producten te verbeteren zouden kunnen helpen om te concurreren met de import. Verwacht wordt dat het schijnbare staalverbruik in Mexico dit jaar met 3,4% en volgend jaar met 3,9% zal groeien. In de Mexicaanse staal- en metaalindustrie worden facturen na gemiddeld 90 tot 120 dagen betaald. De betalingsachterstanden en insolventiecijfers in deze sector waren de laatste zes maanden stabiel en zullen dat naar verwachting ook in de komende maanden blijven. Ons acceptatiebeleid is echter tamelijk voorzichtig, aangezien de potentiële wisselkoersvolatiliteit een ongunstig effect kan hebben op de productiekosten. Tegelijkertijd kan de groeiende import negatieve gevolgen hebben voor de binnenlandse productie. Om een kredietlimietaanvraag met betrekking tot een bedrijf in deze sector nauwkeurig te beoordelen, vragen we een gecontroleerde jaarrekening voor het jaar 2013. Als die nog niet beschikbaar is, zouden we ons kunnen baseren op 'management accounts' van eind 2013 die door een bestuurder van het bedrijf zijn ondertekend, alsmede de meest actuele financiële informatie. Sommige verzekeringsaanvragen kunnen worden onderbouwd door handelservaringen en/of garanties/promessen (pagarés).
17
atradiusmarketmonitor
Rusland Oekraïne-crisis heeft tot dusver geen impact Hoge schuldenlast van bedrijven wordt een probleem Betalingsachterstanden en insolventiecijfers zullen de komende maanden stijgen Volgens het Russische bureau voor de statistiek daalde de Russische staalproductie in 2013 met 2,3% tot 68 miljoen ton. In de periode januari-april 2014 steeg de productie weer met 1,5% tot 22 miljoen ton. Uitgedrukt in USD kromp de export van staal- en metaalproducten echter in het eerste kwartaal van 2014 met 2,7%. Aangezien de export – voornamelijk naar China en andere Aziatische landen, maar ook naar West-Europa – zeer belangrijk is voor de sector, is dit geen goed nieuws. De industrie lijdt onder het feit dat de exportprijzen voor staal- en metaalproducten zijn gedaald, in lijn met de wereldwijde trend. Het Russische binnenlandse verbruik van staalproducten heeft zich in ieder geval gunstiger ontwikkeld dan de vraag vanuit buitenlandse markten. We hebben met name een groeiende vraag gezien vanuit sectoren zoals de auto-industrie, de machine-industrie, de sector consumentenproducten en de sector huishoudelijke producten. Het betalingsgedrag in de Russische bouwsector, die een belangrijke afnemende sector is, verbeterde aanzienlijk in het eerste kwartaal van 2014, maar vertoont nu een neerwaartse trend. Er zijn momenteel verschillende grote bouwbedrijven die op de rand van faillissement balanceren, zoals zij die betrokken waren bij bouwprojecten in het kader van de Olympische Winterspelen in Sotsji. De staal- en metaalsector ondervindt tot nu toe geen directe invloed van de Oekraïne-crisis en de sancties die de VS en de EU naar aanleiding daarvan hebben opgelegd. Lokale producenten kunnen zelfs profiteren van het protectionisme, bijvoorbeeld omdat Oekraïense concurrenten, die vrij sterk staan, het moeilijk zullen hebben om in de Russische markt te blijven. Tegelijkertijd zullen de overheidsuitgaven voor infrastructuur op peil blijven of toenemen. Er wordt echter verwacht dat de staal- en metaalsector op middellange en lange termijn negatieve gevolgen zullen ondervinden van een devaluatie van de roebel, een afgenomen binnenlandse vraag, een gebrek aan liquiditeit en stijgende financieringskosten. In dit opzicht is de over het geheel genomen hoge schuldenlast van de staal-/metaalsector een zwak punt. In de huidige situatie hebben de banken (waaronder staatsbanken) hun kredietbeleid aangescherpt. We zien dat sommige grotere metaal- en mijngroepen gebukt gaan onder een zeer aanzienlijke schuldenlast die is opgebouwd tijdens de vorige opwaartse fase van de cyclus van de staal-/metaalsector. Mogelijk zullen sommige van deze bedrijven er niet in slagen om hun hoge schulden te herfinancieren. De Russische overheid staat klaar om financiële steun te bieden, maar haar reserves hoewel ruim - zijn beperkt. In het eerste kwartaal van 2014 steeg de waarde van de achterstallige handelsschulden van binnenlandse metaalproducenten met 33% j-o-j en we verwachten dat de betalingsachterstanden en insolventies de komende zes maanden zullen toenemen. Om die reden is ons acceptatiebeleid ten aanzien van de staal- en metaalsector restrictief geworden.
18
atradiusmarketmonitor
Turkije Lagere netto rentabiliteit Goed betalingsgedrag en weinig insolventies Ons acceptatiebeleid blijft open
In 2013 produceerde Turkije 49,6 miljoen ton ruwstaal, een stijging van 1,2% ten opzichte van de 49,04 miljoen ton in 2012. Ondanks een daling van 3,4% tot 34,65 miljoen ton bleef Turkije de 8e grootste staalproducent ter wereld. De opleving van staalverbruikende sectoren in de Europese Unie kwam de sector ten goede: de Turkse staalexport steeg met 30% tot 3,3 miljoen ton. De verwachting is dat de Turkse ruwstaalproductie dit jaar met 8% zal toenemen tot 37,4 miljoen ton en dat ook de export met 8% zal groeien tot 20,5 miljoen ton. In 2013 gingen de marges in de staalsector verder omhoog dankzij de robuuste vraag en de hogere prijzen. De netto rentabiliteit daalde echter als gevolg van wisselkoersverliezen veroorzaakt door de grotere volatiliteit van de Turkse lira. De indicatoren voor de algemene eigenvermogenspositie, solvabiliteit en liquiditeit van de bedrijven in deze sector zijn traditioneel robuust. De totale schuldenlast van de sector is gemiddeld en banken zijn nog altijd bereid om kredieten te verstrekken. In de Turkse staal- en metaalindustrie worden facturen na gemiddeld 60 dagen betaald. We verwachten niet dat de betalingsachterstanden de komende maanden zullen toenemen. De verhouding tussen het aantal slechte leningen en het totale aantal leningen in de staal- en metaalindustrie stond vorig jaar op 1,6%. Vergeleken met andere Turkse sectoren hebben de staal- en metaalsector een goede staat van dienst op het vlak van wanbetaling en insolventie. Het aantal bedrijfsfaillissementen zou voor de rest van het jaar laag moeten blijven.
Daarom hanteren we net als in 2012 en 2013 een open acceptatiebeleid ten aanzien van deze sector. Wel zijn we voorzichtiger met kleine en middelgrote ondernemingen, met name in de subsector platstaalproductie, omdat zij een groter risico vertegenwoordigen. Onze belangrijkste criteria voor de beoordeling van kredietlimietaanvragen zijn de aandeelhoudersstructuur, eigenvermogenspositie en kaspositie. In het geval van nieuwe afnemers kijken we naar elementen in het betalingsgedrag zoals ongedekte cheques en geprotesteerde facturen.
Als er geen financiële informatie beschikbaar is, proberen we nog steeds om kleine kredietlimieten toe te staan op basis van bestaansduur, kapitaal en betalingsgedrag. Om een maximale dekking te kunnen bieden, nemen we echter altijd contact op met die afnemers, banken en informatiebureaus voor bijkomende financiële informatie. Onze klanten kunnen in dergelijke gevallen helpen door hun nauwe relaties met afnemers. Als we ons op basis van alle beschikbare informatie toch genoodzaakt zien de dekking te beperken, lichten we onze beslissing uiteraard toe aan onze klant.
19
atradiusmarketmonitor
20
atradiusmarketmonitor
Sectorprestaties Veranderingen sinds juli 2014 Europa Frankrijk Verhoogd van Matig naar Redelijk
Staal:
Licht herstel van de productie in de eerste helft van 2014 dankzij de toegenomen vraag vanuit de automobielsector.
Rusland Verhoogd van Matig naar Redelijk
Landbouw:
Goede oogst, stijgende prijzen en veel staatssteun. Verlaagd van Goed naar Redelijk
Auto-industrie:
Na enkele jaren van sterke groei gaat de lokale automarkt vrij sterk achteruit. Duurzame consumptiegoederen:
Verlaagd van Goed naar Matig
De terugval van de vraag en verkoop heeft geleid tot druk op de marges en meerdere faillissementen. Verlaagd van Redelijk naar Matig
Electronica/ICT:
De terugval van de vraag en verkoop heeft geleid tot druk op de marges en meerdere faillissementen.
Zweden Verhoogd van Redelijk naar Goed
Landbouw: Een goede oogst verwacht in 2014.
Azië/Oceanië Australië Voedingsindustrie:
Verhoogd van Redelijk naar Goed
Toenemende vraag vanuit Azië, aangezien de lagere koers van de Australische dollar de export ten
21
atradiusmarketmonitor
goede komt. Onze ervaring met claims in deze sector is goed.
India Auto-industrie/Transport:
Verhoogd van Matig naar Redelijk
De Indiase autosector groeit weer na twee jaar van groeivertraging. Verwacht wordt dat de omzet verder zal toenemen dankzij de toegenomen vraag naar auto’s. De voorgestelde afschaffing van de douanerechten op auto-onderdelen zou de sector ten goede moeten komen.
Japan Metalen:
Verhoogd van Matig naar Redelijk
Staal:
Verhoogd van Matig naar Redelijk Grote fabrikanten in beide sectoren doen het goed dankzij de opleving in de auto-industrie, terwijl de onzekerheid in de wereldwijde markt aanhoudt (zie artikel op pagina 11 en 12).
22
atradiusmarketmonitor
Hebt u deze Market Monitor met interesse gelezen? Kijkt u dan ook eens op onze website www.atradius.be. U vindt hier nog meer Atradiuspublicaties die zich richten op de mondiale economie, waaronder diepgaande landenrapporten, advies over creditmanagement en artikelen over actuele businesstopics. Actief op Twitter? Volg @Atradiusbenl of zoek op #marketmonitor om up to date te blijven met de nieuwste versie.
Volg Atradius op Social Media
@atradiusBEnl
Atradius-Belgie
atradiusBEnl
Disclaimer Dit rapport wordt louter ter informatie verstrekt en is niet bedoeld als enige aanbeveling aan de lezer(s) met betrekking tot een specifieke transactie, investering of strategie. Lezers zijn zelf verantwoordelijk voor het nemen van commerciële en andere beslissingen omtrent de verstrekte informatie. Hoewel Atradius al het noodzakelijke heeft gedaan om te verzekeren dat de informatie in dit rapport verkregen is van betrouwbare bronnen, kan Atradius niet verantwoordelijk gesteld worden voor fouten of omissies, of voor de resultaten verkregen door gebruik van deze informatie. Alle informatie in dit rapport wordt gegeven ‘zoals ze is’, zonder garantie op volledigheid, accuraatheid, tijdsgebondenheid, of op de resultaten verkregen door gebruik van het rapport, en zonder garantie van enige soort, uitdrukkelijk of geïmpliceerd. In geen geval zal Atradius, haar gerelateerde partners of corporaties, of de partners, agenten of werknemers hiervan verantwoordelijk gesteld kunnen worden voor enige genomen beslissing of actie die zij zouden nemen op basis van de in dit rapport verstrekte informatie om het even welke schade het betreft, zelfs wanneer vooraf geïnformeerd over de mogelijke negatieve gevolgen. Copyright Atradius N.V. 2014
Atradius Credit Insurance NV Jan van Genstraat 1, bus 201-202 2000 Antwerpen
23
atradiusmarketmonitor
[email protected] www.atradius.be