December 2014
market monitor Focus op de voedingsindustrie prestaties en vooruitzichten
In deze uitgave… Inleiding
Stof tot nadenken................................................................................................................... ３
België
Russisch invoerverbod kan tot meer insolventies leiden ............................................ ４
Frankrijk
Vlees en zuivel staan voor uitdagingen ............................................................................ ６
Duitsland
Beperkte directe impact van het Russische voedselimportverbod .......................... ９
Italië
Marges blijven onder druk staan ......................................................................................１２
Nederland
Toenemend insolventierisico in de subsector zuivel .................................................. １５
Marktprestaties in een oogopslag
………………………………………………………………………………………………………………………………….. １８
Denemarken
Lagere verkoopprijzen voor varkensvlees wegen op de vleesindustrie .............. １８
Polen
Krimpende marges in bepaalde segmenten ................................................................. １９
Overzichtstabel
Sectoroverzicht per land ....................................................................................................２０
Sectorprestaties
Wijzigingen sinds oktober ２０１４ ......................................................................................２１
Op de volgende pagina’s geven we aan de hand van de volgende weersymbolen de algemene economische vooruitzichten per sector weer:
Uitstekend
Goed
Redelijk
Matig
Slecht
2
Stof tot nadenken
Het goede nieuws voor bedrijven in de voedingsindustrie is dat mensen niet zonder eten kunnen. Het slechte nieuws, voor sommigen althans, is dat de concurrentie steeds moordender wordt. Neem nu Duitsland, waar de concurrentie hevig is en de grote retailers en discounters het voor het zeggen hebben. Dit maakt het leven voor hun leveranciers almaar moeilijker, want zij zien hun marges krimpen terwijl hun kosten stijgen. In elk land dat in deze editie van Market Monitor wordt besproken, heersen prijzenoorlogen binnen de voedingssector. De economische problemen in sommige markten hebben er immers toe geleid dat de consument – in de ware zin van het woord – bijzonder prijsgevoelig is geworden. In Frankrijk weegt de stijgende werkloosheid op de vraag van de huishoudens. Zelfs wijnexporteurs voelen de nood. In Nederland is de situatie vergelijkbaar: de verkoop van vlees is er gedaald als gevolg van de economische situatie en het feit dat het vertrouwen van de consument na het paardenvleesschandaal nog steeds niet hersteld is. De Italiaanse voedingssector vertoont veel van de problemen die het globale Italiaanse bedrijfslandschap kenmerken, zoals de sterke versnippering en de fragiele eigenvermogenspositie van bedrijven. Wat veel goed maakt, in ieder geval voor de export, is het cachet van het label 'Made in Italy'. Maar het is niet al kommer en kwel. In België, bijvoorbeeld, heeft de reputatie voor kwaliteit en veiligheidsnormen de uitvoer van voedingsmiddelen een boost gegeven, al staan de marges er net als elders onder druk. De impact van het Russische verbod op de invoer van levensmiddelen uit de EU is vooralsnog moeilijk te kwantificeren en verschilt van land tot land, afhankelijk van de mate waarin het land afhankelijk is van de Russische markt. In Duitsland beperkt de directe impact zich voornamelijk tot bepaalde segmenten van de sector groenten en fruit. In Denemarken wordt het verlies van de export van varkensvlees naar Rusland op zijn minst ten dele gecompenseerd door de verkoop aan nieuwe exportmarkten. In Polen zullen kleinere exporteurs die sterk afhankelijk zijn van Rusland en dus een zware omzetdaling hebben moeten incasseren het moeilijk krijgen om hun vaste kosten te betalen.
3
België Daling van de grondstofprijzen heeft een positieve impact Russisch invoerverbod kan tot meer insolventies leiden Marges onder druk door hoge loon- en energiekosten
De Belgische voedingsindustrie boekte in 2013 een bescheiden omzetstijging van 1,5% tot EUR 48,2 miljard, vooral dankzij de groei van het drankensegment (+3,8%) en de zuivelindustrie (+10,6%). De export wordt steeds belangrijker voor de sector en is goed voor 50,2% van de totale omzet. De belangrijkste subsectoren van de voedingsindustrie zijn 'vlees', 'olie en vetten' en het segment dat chocolade, suiker, koffie en bereide maaltijden omvat. Vlaanderen is goed voor 80% van de omzet, 72% van de werkgelegenheid en 72% van de bedrijven in de sector.
4
De EU blijft de grootste markt voor de Belgische uitvoer van voedingsmiddelen en dan met name Nederland (de grootste exportmarkt van België), Frankrijk en Duitsland. De export naar de VS, Japan en de BRIC-landen zit in de lift, waarbij de kwaliteits- en veiligheidsnormen van Belgische voeding sterke verkoopargumenten zijn. Er zouden investeringen moeten worden gedaan om de productiviteit van de foodsector te verhogen, zodat de sector het hoofd kan bieden aan de stijgende prijsdruk die voortkomt uit de hoge binnenlandse loon- en energiekosten. Dit jaar heeft de Belgische voedingssector echter EUR 1,16 miljard geïnvesteerd in materiële vaste activa: aanzienlijk minder dan in voorgaande jaren. Na een indrukwekkende groei van 13,8% in 2012 daalden de investeringen in 2013 met 10,2% j-o-j. Hierdoor is de investeringsintensiteit van de sector gedaald tot onder het niveau van 2009.
Yearly Investment Growth (2009-2013) 30% 20% 10% 0% -10% -20% -30% 2009
2010 Food industry
2011
2012
2013
Processing Industry
Bron: Belgium Statistics Office
Belgische levensmiddelenbedrijven worden geconfronteerd met volatiele grondstofprijzen, die de afgelopen zes maanden zijn gedaald. Dit heeft negatieve gevolgen voor boeren en tuinders, maar schept kansen voor verwerkende bedrijven. Het is duidelijk dat het essentieel is om dergelijke prijsschommelingen af te dekken om de druk op de marges te beperken – marges die al gekrompen zijn door de hoge loon- en energiekosten. De wanbetalings- en insolventiecijfers in de voedingsindustrie zijn gedaald (74 gevallen van insolventie tussen januari en augustus 2014, versus 112 in dezelfde periode vorig jaar). Het Russische voedselembargo zou kunnen leiden tot een stijging van het aantal insolventies in het vierde kwartaal van 2014, met name bij exporteurs van groenten en fruit. Gelet op deze omstandigheden blijft ons risicoacceptatiebeleid voorzichtig, vooral voor de subsector groenten en fruit en de subsector vlees. Zoals vermeld zetten de volatiele grondstofprijzen in combinatie met de hoge loon- en energiekosten de marges onder druk. We gaan op zoek naar de recentste beschikbare financiële informatie voor elke afnemer, inclusief tussentijdse cijfers (indien mogelijk). Daarnaast houden we de voorraadniveaus, handelscrediteuren, schulden, omzet, marges, betalingsachterstanden en achterstallige sociale bijdragen nauwlettend in de gaten. We volgen ook aandachtig de ontwikkeling van de grondstofprijzen. Ook belangrijk is de mogelijkheid van nieuwe gevallen van besmetting en
5
contaminatie. We houden rekening met de seizoenstrends die van invloed zijn op de meeste subsectoren van de voedingsindustrie en beperken het kredietrisico door een in de tijd beperkte dekking te bieden. We stellen ons algemeen voorzichtig op, maar proberen toch altijd manieren te vinden om de dekking te maximaliseren door extra informatie (bijvoorbeeld positieve betalingservaringen) te vergaren of door garanties van een sterker moederbedrijf te vragen.
De Belgische voedingssector STERKE PUNTEN
ZWAKKE PUNTEN
Geografische locatie in het centrum van West-Europa
Gebrek aan grote spelers
Kwaliteit van de voedingsmiddelen
Hoge inputkosten Matige binnenlandse vraag
6
Frankrijk Voedingsindustrie profiteert van lagere grondstofprijzen Vlees en zuivel staan voor uitdagingen Insolventies licht gestegen in Q2 en Q3 van 2014
Volgens ANIA (de nationale federatie van de voedingsindustrie) steeg de omzet van de Franse agrovoedingsindustrie in 2013 met 0,6% j-o-j tot EUR 160,5 miljard. De productie kromp echter met 2,2% als gevolg van dezelfde moeilijke marktomstandigheden als in 2012:
schommelingen van de grondstofprijzen (een toenemende trend in 2013) gespannen relaties tussen agrofoodbedrijven en de grote winkelketens: agrofoodbedrijven kunnen de hogere kosten moeilijk doorberekenen aan retailers de stijging van de werkloosheid leidt tot een daling van de consumptie van huishoudens, nu de consumenten prijsbewuster zijn geworden
De agrovoedingssector toont zich beter bestand tegen de economische problemen waarmee Frankrijk de afgelopen jaren wordt geconfronteerd dan andere sectoren, zoals de verwerkende industrie. De bedrijven in de agrovoedingssector worstelen echter met stijgende productiekosten, terwijl de brutomarges al meerdere jaren dalen. Dit zet een rem op de investeringen van de bedrijven en tast op die manier hun internationale concurrentiepositie aan.
7
Het aantal insolventies steeg licht van 297 in 2012 tot 316 in 2013 (exclusief ambachtelijke voedselproducenten). Toch zijn de insolventiecijfers van de sector nog steeds lager dan in andere sectoren.
Bronnen: Ania / Les Echos / Atradius
Volgens het Franse ministerie van Voedsel en Landbouw (AGRESTE) veerde de voedselproductie (inclusief dranken) in het tweede kwartaal van 2014 met 1,3% op. De sector heeft dit jaar geprofiteerd van de dalende grondstofprijzen en de zwakkere euro, wat helpt om de concurrentiepositie in het buitenland te verbeteren. In de eerste helft van 2014 bleef de voedselhandelsbalans positief. Wel nam het batige saldo af, vooral als gevolg van het kleinere handelsoverschot voor dranken. ANIA verwacht dat de investeringen in de levensmiddelenindustrie dit jaar met 7% zullen stijgen. Ondanks het bescheiden respijt begin 2014 zijn er nog steeds zware uitdagingen in de nabije toekomst: -
-
De vraag vanuit eigen land en vanuit de eurozone blijft matig. Het Russische embargo: hoewel de directe gevolgen vrij beperkt lijken, kan de Franse voedingsindustrie de impact voelen van de toegenomen concurrentie in Europa en van de daling van de verkoopprijzen. Dit zal de subsectoren groenten en fruit, zuivelproducten en varkensvlees treffen. Verwacht wordt dat prijsonderhandelingen met winkelketens moeilijker zullen worden aangezien sommige retailers (Intermarche en Casino ; Système U en Auchan) nieuwe allianties hebben aangekondigd om hun machtspositie te versterken. Dit zal vooral gevolgen hebben voor merkvoedingsproducten.
We verwachten dat het aantal meldingen van niet-betaling die we ontvangen de komende maanden stabiel zal blijven. In bepaalde subsectoren valt een lichte verslechtering echter niet uit te sluiten, mogelijk zullen sommige bedrijven op weinig steun van hun banken kunnen rekenen. Franse voedingsbedrijven zijn doorgaans sterk afhankelijk van bankfinanciering en veel bedrijven hebben hoge kortlopende schulden om hun behoefte aan werkkapitaal te financieren. De afgelopen maanden is het aantal insolventies in de voedingsindustrie licht gestegen (met 1% in Q2 en 1,5% in Q3). We verwachten dat de insolventiecijfers de komende maanden min of meer stabiel zullen blijven. De negatieve effecten van het Russische verbod, de zwakke vraag in Europa en de moeilijkere prijsonderhandelingen met retailers zouden moeten worden gecompenseerd door verdere dalingen van de grondstofprijzen en een zwakkere euro.
Vlees Met een aandeel van 20,5% in de omzet van de voedingsindustrie en 26% van de werknemers in de sector is de vleessector de grootste subsector van de voedingsindustrie. In 2013 werd de vleessector geconfronteerd met een zwakke vraag, het Russische embargo, hoge inputkosten, overcapaciteit en internationale concurrentie. De Franse vleesindustrie bestaat voornamelijk uit kleine bedrijven. Zelfs Franse groepen zijn vrij klein in vergelijking met hun buitenlandse concurrenten. Volgens AGRESTE daalde de vleesproductie met 2,4% in 2013 en met 3,7% in het eerste kwartaal van 2014. De productie herstelde licht in het tweede kwartaal van 2014 (+0,3%), vooral dankzij de lagere grondstofprijzen. Dit was het eerste teken van groei sinds 2011. De segmenten rundsvlees en varkensvlees zijn licht opgeveerd. Het segment gevogelte worstelt echter nog steeds met een lage vraag, zowel in eigen land als in zijn exportmarkten, de vooruitzichten
8
voor de komende maanden zijn somber. Recentelijk zijn er enkele opvallende faillissementen geweest, waaronder het slachthuis GAD en het pluimveebedrijf Tilly Sabco (326 werknemers).
Zuivelproducten Zuivelproducten vormen de op één na grootste subsector van de voedingsindustrie en zijn goed voor 17% van de totale omzet van de voedingsindustrie. De productie daalde in 2013 en in de eerste helft van 2014 (-3,4% in het tweede kwartaal van 2014) als gevolg van de lagere vraag. De omzet steeg evenwel dankzij de hogere verkoopprijzen voor melk. De prijs die aan Franse boeren wordt betaald, blijft hoog: eind augustus 2014 lag hij 5% hoger dan een jaar eerder. Het is echter mogelijk dat de prijs tegen het eind van het jaar weer begint te dalen. De internationale melkpoeder- en boterprijzen gaan al enkele maanden in dalende lijn. Deze neerwaartse trend is sinds de zomer versneld, als gevolg van het Russische embargo en de terugval van de Chinese invoer. Dit zal waarschijnlijk een impact hebben op de Franse zuivelindustrie, aangezien ze ongeveer 20% van haar omzet in het buitenland realiseert. Een andere uitdaging wordt de afschaffing van de EU-melkquota eind maart 2015: de sector bereidt zich hierop voor met herziene partnerships en investeringen in capaciteitsuitbreiding. Groenten en fruit De prijzen van groenten en fruit daalden dit jaar als gevolg van de druk op de verkoopprijzen, de terugval van de consumptie in de zomer (als gevolg van het ongunstige weer) en de impact van het Russische embargo. Volgens INSEE lagen de productieprijzen van vers fruit in september 2014 23,5% lager dan in dezelfde periode vorig jaar. De productieprijs van appelen, Frankrijks belangrijkste fruitproduct, daalde in september met 33% j-o-j.
Dranken De drankenindustrie is goed voor 16% van de totale omzet van de voedingsindustrie en exporteert ongeveer 30% van haar omzet. Na een daling van 4% in 2013 steeg de productie in het eerste en tweede kwartaal van 2014 met respectievelijk 9,3% en 3,9%. De handelsbalans bleef positief. Wel was het batige saldo kleiner, als gevolg van de daling van de wijnexport (wat verband hield met de geringere productie), deels gecompenseerd door de grotere export van champagne. Ons risicoacceptatiebeleid ten aanzien van deze sector blijft over het algemeen soepel, al houden we bepaalde subsectoren, met name de vlees- en zuivelsector, nauwlettender in de gaten gezien de moeilijke marktomstandigheden waarmee ze worden geconfronteerd. Wij nemen contact op met afnemers om hun recentste financiële rapporten en prognoses op te vragen. Daarnaast monitoren we hun behoefte aan werkkapitaal, liquiditeitspositie, schuldaflossing en investerings- en financieringsplannen en beoordelen we de steun die ze van financiële partners ontvangen. Het helpt enorm als onze klanten ons laten weten of hun behoefte tijdelijk is, wat vaak het geval is in de subsector groenten en fruit of in andere seizoensgebonden sectoren. Wij proberen zoveel mogelijk tegemoet te komen aan verzoeken van onze klanten. Indien onze beoordeling van de afnemer of subsector bijzonder positief is, moedigen we onze klant zelfs aan om meer krediet toe te staan.
De Franse voedingssector STERKE PUNTEN
ZWAKKE PUNTEN
Vijfde grootste exporteur van levensmiddelen ter wereld
Te veel kleine bedrijven: concentratie nodig
Veerkrachtig gedurende de gehele economische crisis / niet-cyclische sector
Krimpende marges en onvoldoende investeringen
Marktleider op het gebied van wijn en sterke drank
Sterk afhankelijk van grondstofprijzen
Diverse wereldwijde spelers
Gericht op de binnenlandse markt
Bekend om zijn kwaliteitsproducten
De hoge loonkosten en strenge Franse hygiënevoorschriften tasten de internationale concurrentiepositie aan
9
Duitsland Beperkte directe impact van het Russische voedselimportverbod Lichte stijging van de insolventiecijfers Meer gevallen van fraude
De Duitse voedingsindustrie bleef in de eerste helft van 2014 groeien, zij het langzamer dan in 2013. Volgens de Duitse Federatie van de Voedingsindustrie (BVE) steeg de nominale omzet met 0,2% j-o-j tot EUR 85,6 miljard: de verkoop in eigen land steeg met 0,4% tot EUR 59,7 miljard en de export daalde met 0,1% tot EUR 25,9 miljoen. De reële verkoop (binnenland en export) kromp met 0,4% (in 2013: +1,0%). De eigenvermogenspositie van de bedrijven in deze sector is over het algemeen goed, al zijn grotere groepen en producenten meestal beter gekapitaliseerd dan groothandelaren of retailbedrijven. Wat solvabiliteit en liquiditeit betreft, zijn grotere bedrijven doorgaans beter gefinancierd dan kleinere. In de Duitse voedingssector heerst een felle concurrentie, als gevolg van de marktmacht van de grote retailers en discounters die hun marktaandeel de afgelopen paar jaar hebben vergroot. Hun overweldigende machtspositie en de zware concurrentie en prijzenoorlogen in de foodretailsector hebben ertoe geleid dat bedrijven die voedingsmiddelen produceren, verwerken en leveren de stijgende kosten (onder meer grondstof- en energiekosten) moeilijk hebben kunnen doorberekenen. Daardoor hebben
10
ze hun winstmarges de afgelopen jaren zien dalen: dit geldt in het bijzonder voor bedrijven die zich richten op vaak nietessentiële huismerkproducten en bedrijven die afhankelijk zijn van slechts een paar machtige retailers. De laatste paar jaar hebben met name levensmiddelendiscounters hun leveranciersstructuur gewijzigd, in die zin dat ze het aantal leveranciers hebben verminderd en zich zijn gaan richten op een kleiner aantal grotere leveranciers. Ondanks de problemen in de sector doen veel bedrijven in alle subsectoren van de voedingsindustrie het goed. De foodsector is een niet-cyclische sector en dus minder volatiel dan andere sectoren. Bovendien is het exportaandeel van de sector bijna verdubbeld sinds het midden van de jaren negentig, wat zakelijke opportuniteiten in het buitenland biedt. Het Russische invoerverbod heeft weinig directe impact op de sector – alleen telers en groothandelaren van appelen en kool zijn rechtstreeks getroffen. Het importverbod heeft echter wel een indirect effect, namelijk prijsdalingen als gevolg van het grotere aanbod van levensmiddelen op de markt. Deze prijsdalingen doen zich voor bij fruit, groenten, zuivelproducten en vlees. Sterk op de export gerichte bedrijven zoeken andere exportbestemmingen of proberen meer te verkopen aan bestaande exportmarkten zoals China. Vlees/Vleesverwerking De subsector 'vlees/vleeswaren' is veruit de grootste subsector en is voornamelijk in handen van een aantal toonaangevende vleesverwerkers die de afgelopen jaren min of meer volledig verticaal geïntegreerde groepen hebben opgericht. Naast deze grote spelers zijn er veel middelgrote en kleine marktdeelnemers met slechts een klein marktaandeel. Zij lijden onder de volatiliteit van de marktprijzen. De gestegen grondstofkosten kunnen niet worden doorberekend aan retailers of consumenten en de prijzen zijn gedaald. Het gevolg is dat de vleesverwerkende industrie geconfronteerd wordt met retailers die lagere prijzen trachten te bedingen bij hun leveranciers. De stijgende vraag naar vlees wereldwijd heeft zakelijke opportuniteiten gecreëerd voor de Duitse vleesindustrie en heeft de winstmarges van de vleesbedrijven met het grootste exportaandeel fors doen stijgen. De overcapaciteit in de Duitse vlees- en vleesverwerkende industrie heeft er echter toe geleid dat leveranciers van niet-essentiële producten en bedrijven die niet exporteren het risico lopen dat ze vroeg of laat uit de markt worden geduwd. Melk/Zuivelproducten In 2013 en begin 2014 waren de ontwikkelingen in deze sector positief dankzij de hoge melkprijzen en stijgende volumes. De melkveehouders produceerden echter veel meer dan toegestaan door de EU-melkquota en zullen dus voor die overproductie een heffing moeten betalen. Verwacht wordt dat de melkproductie door Duitse boeren en de export zullen stijgen na de afschaffing van de quota in 2015. Groenten en fruit De subsector groenten en fruit ziet zijn lage winstmarges nog verder dalen. De betere verkoopresultaten zijn vaak het gevolg van hogere prijzen in plaats van volumes, aangezien de Duitse binnenlandse consumptie stagneert. Hoewel deze subsector niet bepaald exportgericht is, zal het Russische embargo de prijzen naar verwachting doen dalen naarmate het overaanbod groter wordt. Dranken Ondanks de lagere grondstofkosten voor granen en suiker blijven de verkoopprijzen in de Duitse drankenindustrie (bier, mineraalwater, frisdrank, etc.) onder druk staan als gevolg van de lagere consumptie, het toenemende prijsbewustzijn van de consument, de overcapaciteit en de discounters.
11
De Duitse biersector wordt geconfronteerd met een voortdurende marktconcentratie en consolidatie en een veranderend consumentengedrag. Er lijken nog steeds te veel brouwerijen te zijn, waarvan vele te klein zijn om te kunnen concurreren. In een poging de dalende verkoop van bier te keren, brengen veel Duitse brouwerijen innovatieve biermix-drankjes met een lager alcoholgehalte op de markt. Maar aangezien er veel concurrerende producten zijn, valt er met dergelijke innovaties minder winst te maken. In de vruchtensapindustrie zijn de hoge en volatiele grondstofprijzen altijd een probleem. Het grootste probleem is dat consumenten meer en meer kiezen voor goedkopere producten in plaats van pure vruchtensappen, vaak om hun calorie-inname te beperken. Met name kleinere vruchtensapproducenten hebben geleden onder de moeilijke marktomstandigheden omdat ze niet over de middelen beschikken om de nodige investeringen in productie-installaties te doen. Hierdoor zijn verschillende bedrijven uit de markt geduwd door insolventie, overname en liquidatie en de trend is er een van verdere concentratie. In de voedingsindustrie worden facturen na gemiddeld ongeveer 30 dagen betaald (in de foodretailsector na ongeveer 45 dagen). We hebben het aantal meldingen van niet-betaling de laatste paar maanden niet zien toenemen, we verwachten dat dit zo blijft. Voedselverwerkende bedrijven en foodretailers eisen van hun directe leveranciers langere betalingstermijnen om meer werkkapitaal over te houden, wat in de gehele toeleveringsketen een domino-effect teweegbrengt. De al lage winstmarges nemen verder af en we verwachten dat het aantal insolventies op korte termijn licht zal stijgen. Op de middellange termijn zal het aantal wanbetalingen waarschijnlijk verder toenemen, een probleem dat vooral een gevaar vormt voor kleinere afnemers en afnemers die financieel zwak staan. Aangezien de voedingssector nog steeds robuust is, blijft ons acceptatiebeleid over het algemeen soepel. Meestal bieden we echter geen dekking op afnemers die minder dan één jaar actief zijn, tenzij ze bij gevestigde bedrijven of groepen zijn aangesloten. In de regel vragen we jaarlijks financiële informatie op (balansen, winst-en-verliesrekeningen, tussentijdse financiële overzichten, begrotingscijfers en liquiditeitspositie). Als er tekenen zijn dat de financiële positie van een afnemer verslechtert, zullen we hem nauwlettender volgen, driemaandelijks beoordelen en recente informatie over betalingservaringen opvragen. Deze sector heeft al heel wat gevallen van fraude gekend, het aantal fraudezaken gaat in stijgende lijn. Om die reden letten we goed op het aantal kredietlimieten die binnen een korte periode worden aangevraagd, met name als de afnemers nog niet lang bestaan, als het management en/of de aandeelhouders onlangs gewijzigd zijn, of als de sector waarin de afnemer actief is niet dezelfde is als de sector waarin de goederen worden besteld (bijvoorbeeld een staalbedrijf dat voedingsmiddelen bestelt).
De Duitse voedingssector STERKE PUNTEN
ZWAKKE PUNTEN
Niet-cyclische sector
Gedeeltelijke overcapaciteit
Winst uit groeiende export
Krimpende marges
Internationaal zeer competitief
Lage prijzen als gevolg van de sterke discountsector; vervanging van merkproducten door witte producten
12
Italië Marges blijven onder druk staan Betalingsgedrag is verbeterd Insolventiecijfers zijn de laatste zes maanden gestegen
Met ongeveer 400.000 werknemers en een totale omzet van meer dan EUR 130 miljard in 2013 is de foodsector een van de belangrijkste sectoren in Italië. De sector gaat gebukt onder de sombere economische situatie. Bovendien zetten de lage particuliere consumptie en het zwakke vertrouwen druk op de prijzen en marges. De sector lijdt ook onder structurele zwakheden, zoals de sterke versnippering, de lage winsten, de lage winstinhouding en het bescheiden eigen vermogen. De Italiaanse voedingsindustrie profiteert echter van haar algemeen niet-cyclische karakter en van het label 'Made in Italy'. Dat laatste geeft een boost aan de export, die volgens ons zowel dit jaar als volgend jaar zal groeien.
Zuivel:
13
De zuivelproductie steeg in 2014 en de verwachtingen voor 2015 blijven positief dankzij de stijging van de exportorders en de hogere binnenlandse consumptie, vooral van boter en melkpoeder. De marges van zuivelproducenten blijven echter onder druk staan omdat de daling van de grondstofprijzen werd tenietgedaan door de hogere energie- en transportkosten, de hevige concurrentie, de lagere consumptie en de gevolgen van het Russische importverbod.
Granen: Voor 2014 wordt een bovengemiddelde oogst voorspeld, voor het tweede jaar op rij. De export van deze subsector staat dit jaar op het hoogste niveau ooit. Ondanks de sterke wereldwijde vraag heeft de ruime beschikbaarheid tot lagere prijzen geleid. Er wordt echter verwacht dat de marges in 2014 en 2015 zullen verbeteren.
Vlees: De afgelopen jaren is de productie in alle Europese landen gedaald, ook in Italië. Verwacht wordt dat deze trend in 2014 en 2015 zal veranderen aangezien de koeienboeren hun bestanden weer aanvullen. De Italiaanse consumptie van rundvlees staat momenteel op een laag niveau omdat de eetgewoonten veranderd zijn en de consumenten prijsbewuster geworden zijn. De export is ook getroffen door het Russische voedselembargo. De lagere consumptie, de hogere kosten en de beperkte mogelijkheden om de prijzen te verhogen tasten de marges aan.
Detailhandel: De foodretailsector blijft over het algemeen anticyclisch, wat één van zijn sterke punten is. De verkoop van voedingsmiddelen in Italië gaat echter al het hele jaar in dalende lijn, verwacht wordt dat de binnenlandse orders in 2015 bescheiden zullen blijven. Voeg daarbij de sterke concurrentie op de markt en de marges zullen onder druk blijven staan.
Net als in andere Italiaanse sectoren hebben levensmiddelenbedrijven vaak weinig eigen kapitaal. Grotere foodretailers en voedselproducenten doen het dankzij hun machtspositie doorgaans beter dan kleinere ondernemingen in een zeer gefragmenteerde markt. De liquiditeitspositie van de grotere spelers blijft redelijk, maar veel kleine tot middelgrote ondernemingen met een zwakke onderhandelingspositie, lage winsten, een bescheiden eigen vermogen, een zwakke kasstroom en zware investeringen in werkkapitaal kampen met problemen. De mogelijkheden om bij leveranciers langere betalingstermijnen te bedingen teneinde de kasstroom uit operationele activiteiten te verbeteren zijn beperkt.
Grotere foodretailers
14
Bron: Atradius Dit staal bevat 50 grote retailers, die EUR 58 miljard omzet vertegenwoordigen
Sinds oktober 2012 is er voor de foodsector een wet ('artikel 62') die een maximale betalingstermijn van 30 dagen voor bederfelijke producten en 60 dagen voor niet-bederfelijke producten oplegt. Dit heeft ertoe geleid dat de zwakste levensmiddelenbedrijven, die de kloof tussen hun behoefte aan werkkapitaal en hun betalingsverplichtingen niet konden overbruggen, de markt hebben verlaten of hun activiteiten hebben moeten reorganiseren. Andere zijn er echter in geslaagd om de wet na te leven en hun macht te consolideren. We verwachten dat deze wet de liquiditeit in de Italiaanse voedselwaardeketen zal verhogen en de internationale concurrentiepositie zal helpen verbeteren.
In de grootschalige detailhandel is het betalingsgedrag de laatste paar maanden licht verbeterd, maar in het segment van middelgrote distributeurs zien we een verslechtering. We vermoeden dat de betalingsachterstand de komende maanden verder zal afnemen. Verwacht wordt dat de insolventiecijfers de komende maanden stabiel blijven nadat ze de afgelopen zes maanden in stijgende lijn gingen. De laatste jaren hebben veel kleine en middelgrote foodretailers het financieel moeilijk gehad. Veelvoorkomende problemen zijn de kwaliteit van hun kredieten, voorraadniveaus, zwakke verbonden ondernemingen, trage betalingen en onvoldoende liquiditeit om 'artikel 62' na te leven. Grote retailers daarentegen hebben hun solvabiliteitsratio zien dalen.
In de huidige onzekere omgeving zullen de prestaties voornamelijk afhangen van managementvaardigheden, een goed kredietbeheer en een focus op de corebusiness om genoeg van de gegenereerde kasstroom over te houden voor herinvestering in het bedrijf. De vraag naar de producten van de voedingsindustrie zal naar verwachting stabiel blijven – niet alleen voor huismerken maar ook voor merken met gepercipieerde toegevoegde waarde. Ondanks zijn problemen kan de sector profiteren van zijn anticyclische karakter, zijn groot aantal zeer diverse klanten en zijn sterke exportprestaties. Dit betekent dat ons acceptatiebeleid ten aanzien van deze sector over het algemeen soepel is, maar natuurlijk altijd afhankelijk is van de financiële draagkracht van de afnemers.
De Italiaanse voedingssector STERKE PUNTEN
ZWAKKE PUNTEN
Inelastische sector
De gemiddelde onderneming is klein tot middelgroot
Goede reputatie van 'Made in Italy’
Kwetsbare kapitalisatie en krappe marges
Exportopportuniteiten
Felle concurrentie
15
Nederland Effect van het Russische invoerverbod lijkt beperkt te blijven Toenemend insolventierisico in de subsector zuivel Grotendeels stabiel betalingsgedrag
In 2013 was de agrarische en foodsector één van de weinige sectoren in Nederland die zijn omzet zag stijgen en waarin de werkgelegenheid stabiel bleef. Voor dit jaar wordt een iets tragere groei voorspeld dan in 2013 (+1,5%), wat de totale exportomzet op ongeveer EUR 78 miljard kan brengen. De sector is goed voor 18% van de Nederlandse export en Nederland is 's werelds op één na grootste exporteur van landbouw- en voedingsproducten. De recente verzwakking van de euro geeft een impuls aan de verdere groei van de export. Globaal genomen is de concurrentiepositie van de Nederlandse economie erop vooruitgegaan sinds 2008. De gevolgen van het Russische voedselembargo zijn moeilijk in te schatten maar lijken vrij beperkt. Het invoerverbod zal tot gevolg hebben dat andere niet-EU-landen producten aan Rusland gaan leveren. Dit zal op zijn beurt de vraag naar Europese en Nederlandse producten in hun thuismarkten aanzwengelen, mede dankzij de zwakkere euro. Er valt echter niet uit te sluiten dat het Russische importverbod het aantal gevallen van wanbetaling bij Nederlandse leveranciers zal doen toenemen. De laatste paar maanden bleef de betalingsachterstand stabiel en waren de meeste gevallen van wanbetaling het gevolg van geschillen tussen leveranciers en afnemers. Onze betalingservaring met deze sector is relatief goed. Het aantal
16
insolventies in de sector is dit jaar gedaald ten opzichte van vorig jaar, al moeten we eraan toevoegen dat het niveau in 2013 zeer hoog was. Wij verwachten dat het aantal bedrijfsfaillissementen in de eerste helft van 2015 stabiel zal blijven. Dankzij zijn relatief robuuste solvabiliteit is de schuldenlast van bedrijven in deze sector laag. De zwakke economie in Nederland heeft echter geleid tot een piek van waardecorrecties in 2013. Binnenlandse foodretailsector: In 2013 werd de omzet uit de verkoop van levensmiddelen in Nederland gewaardeerd op EUR 57 miljard, waarvan meer dan 50% (EUR 29,3 miljard) door de supermarkten werd gerealiseerd: een stijging van 2%. Verwacht wordt dat de omzet via de verkoop in supermarkten dit jaar met 1,5% en volgend jaar met 1,8% zal stijgen, voornamelijk als gevolg van de toenemende volumes. De felle concurrentie in dit segment maakt echter dat er maar weinig ruimte is om de prijzen te verhogen. De moeilijke economische situatie houdt aan, waardoor de consumenten bijzonder prijsbewust zijn geworden. Het gevolg is dat discounters als Lidl en Aldi en online leveranciers van levensmiddelen hun marktaandeel hebben zien groeien. De marges in dit segment zijn laag, maar de winstgevendheid is nog steeds goed. De grenzen tussen het foodservicesegment (hotels, restaurants, catering en convenience) en het foodretailsegment zijn aan het vervagen, nu meer supermarkten kant-en-klare voeding verkopen terwijl warenhuizen interne restaurants bouwen. Dranken: De Nederlandse drankenindustrie blijft het goed doen, al is de volumegroei in belangrijke markten zoals de VS en AziëPacific afgenomen. Er is nog steeds geen groei in Europa als gevolg van de afgenomen consumptie. Vlees: De schandalen van de afgelopen jaren (bijvoorbeeld de verkoop van paardenvlees als rundvlees) hebben het vertrouwen van de consument aangetast, maar niet genoeg om zijn koopgedrag te veranderen. Toch is de consumptie van vlees de afgelopen drie jaar afgenomen, als gevolg van de economische crisis. Aangezien retailers extra druk zetten op de toch al lage prijzen van vlees, inclusief gesneden vleeswaren, zijn de marges laag. De nieuwe Duitse regelgeving inzake het minimumloon zal een positief effect hebben voor de Nederlandse slachterijen. De wanbetalingscijfers in de vleessector zijn in 2014 gedaald. De impact van het Russische voedselimportverbod op dit segment is moeilijk in te schatten. In 2013 werd voor EUR 140 miljoen aan vlees geëxporteerd naar Rusland, of slechts 1,8% van de totale export. De Nederlandse regering heeft onlangs bevestigd dat ze initiatieven om de export naar andere landen te verhogen zal ondersteunen om het Russische embargo te compenseren. Zuivel: De zuivelsector is één van de grootste en belangrijkste subsectoren van de Nederlandse landbouw- en voedingssector. In 2013 steeg de melkproductie met 4,2% tot 12,3 miljoen ton. Kaas – verreweg het belangrijkste zuivelproduct – was goed voor meer dan 55% van de verwerkte melk. In 2013 steeg de omzet uit de export van zuivelproducten aanzienlijk dankzij de hogere volumes en prijzen. De exportwaarde steeg met 21% j-o-j tot EUR 6,7 miljard. Het belang van de zuivelsector blijkt uit de Nederlandse handelsbalans: de sector is goed voor een handelsoverschot van EUR 4,1 miljard of 9% van het totale Nederlandse handelsoverschot. Het grootste deel (67,2%) van de zuivelexport gaat naar EU-landen, vooral naar Duitsland, België en Frankrijk. De belangrijkste exportbestemmingen buiten de EU zijn Rusland, China, Saoedi-Arabië en Nigeria. De vooruitzichten voor de zuivelsector zijn moeilijk te voorspellen, wederom vanwege het Russische invoerverbod. De verkoopprijzen van zuivelproducten stonden in 2013 ongewoon hoog maar zijn dit jaar gedaald. De afschaffing van de EUmelkquota in 2015 zou tot een overaanbod kunnen leiden, wat een nog negatiever effect op de prijzen en marges zou hebben. Tot nu toe lag het aantal wanbetalingen in dit segment laag en was het betalingsgedrag over het algemeen goed. Maar het einde van de melkquota zal het risico van verdere faillissementen volgend jaar vrijwel zeker verhogen.
17
Groenten en fruit: Invoer De waarde van de Nederlandse invoer van groenten en fruit bleef stijgen: Nederland importeert voor ongeveer EUR 2 miljard groenten en voor EUR 4 miljard fruit. Meer dan 80% van de geïmporteerde groenten en meer dan 65% van het geïmporteerde fruit is doorvoerhandel: Nederlandse handelsondernemingen vormen een belangrijke schakel tussen telers en producenten over de hele wereld en afnemers in Europa.
Uitvoer Groenten en fruit vertegenwoordigen het grootste deel van de Nederlandse agrarische export. In 2013 voerde Nederland voor meer dan EUR 8,7 miljard groenten en fruit uit, vooral naar het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en andere EU-landen. Tussen januari en augustus van dit jaar steeg de export van groenten en fruit met 8% j-o-j. Minder dan 1% van het fruit en 11% van de groenten gaat naar markten buiten de EU. De afgelopen 25 jaar is de export van tomaten verdubbeld tot 1 miljard kilogram. De prijzen blijven laag, als gevolg van de structurele overcapaciteit, maar de energieprijzen waren tenminste lager in de eerste helft van 2014 (25% van de verkoopkosten in de glasgroenteteelt wordt bepaald door de energieprijzen). Voor 2015 wordt een verdere daling van de aardgas- en elektriciteitsprijzen verwacht, wat de sector zou helpen. De exportvooruitzichten voor aardappel- en uiproducenten zijn goed, waarschijnlijk zullen de verkoopprijzen in 2014 en 2015 iets boven hun langjarig gemiddelde blijven. Nederlandse exporteurs controleren ongeveer 75% van de wereldmarkt voor pootaardappelen, de langetermijnvooruitzichten voor deze hoogwaardige producten zijn uitstekend. De fruitsector kende een gunstige prijsontwikkeling in 2013 en 2014 en de langetermijnvooruitzichten voor groente- en fruittelers zijn positief. Met name de verkoop in nichemarkten, zoals biologische en snackgroenten (minitomaten, minikomkommers en minipaprika's), zal naar verwachting een gezonde groei kennen. In 2013 was de export van landbouwproducten naar Rusland goed voor 1,8% van het totaal. In de eerste helft van dit jaar was de uitvoer van agrarische producten naar Rusland al met 10% j-o-j gedaald. De prijzen van glastuinbouwproducten lagen al laag voordat het embargo van kracht werd, nu voelen sommige Nederlandse telers en producenten van glasgroenten de impact. Hoewel minder dan 4% van de totale groente-export voor Rusland bestemd is, zullen fruit- en tomatentelers dit deel van hun exportverkoop missen. Er wordt geschat dat het invoerverbod de landbouwsector in 2014 meer dan EUR 300 miljoen aan gederfde omzet zal kosten. Niettemin herstelden de prijzen van glasgroenten zich in september en evenaarden ze of overtroffen ze zelfs de niveaus van vóór de boycot. Bijgevolg zijn de vooruitzichten voor de agrarische export minder somber dan de verwachtingen onmiddellijk na de aankondiging van de boycot begin augustus. Begin oktober daalde de euro tot het laagste niveau in twee jaar. Dit zou een impuls moeten geven aan de uitvoer van voedingsmiddelen.
De Nederlandse voedingssector STERKE PUNTEN
ZWAKKE PUNTEN
Moderne infrastructuur
Binnenlandse vraag blijft zwak
Zeer efficiënte productie en handel
Hevige concurrentie in de detailhandel
18
Marktprestaties in een oogopslag Denemarken Lagere verkoopprijzen voor varkensvlees wegen op de vleesindustrie en boeren Gemiddelde betalingstermijn nog steeds 30 dagen Bedrijven die te lijden hebben onder het Russische voedselimportverbod worden nauwlettend gevolgd De Deense agro-industrie is goed voor bijna 25% van de Deense export van grondstoffen. In totaal wordt meer dan twee derde van de Deense voedselproductie geëxporteerd. Sinds enkele jaren behoort naast Duitsland en het Verenigd Koninkrijk ook China tot de belangrijkste exportmarkten van Denemarken. De positieve ontwikkeling van de sector in 2013 en 2014 was vooral te danken aan de vraag uit opkomende markten. De productie van vlees, vooral varkensvlees, is een van de belangrijkste subsectoren. Deze subsector, waarvan ongeveer 90% wordt geëxporteerd, is over het algemeen veerkrachtig en zet positieve resultaten neer. De zuivelindustrie is goed voor meer dan 20% van de totale Deense export van landbouwproducten. De Deense zuivelindustrie boekte in 2013 een recordomzet. Dit jaar wordt naar verwachting nog beter, ondanks de recente wereldwijde daling van de prijs van rauwe melk.
Vanaf het voorjaar van 2014 werd de Deense voedselexport naar Rusland getroffen door het Russische verbod op de invoer van varkensvlees en vanaf augustus door een uitgebreider voedselimportverbod. In 2013 was de Deense voedselexport naar Rusland goed voor ongeveer EUR 600 miljoen (4% van de totale uitvoer van voedingsmiddelen). 80% daarvan – wederom voornamelijk varkensvlees – wordt getroffen door het importverbod.
De Deense voedingsindustrie is er grotendeels in geslaagd nieuwe markten te vinden om dit te compenseren, maar heeft wel genoegen moeten nemen met lagere prijzen. De eerste paniek die volgde op het Russische importverbod lijkt te zijn afgenomen. De Europese markt voor varkensvlees is inmiddels gestabiliseerd, zij het op een lager prijsniveau, terwijl de Aziatische markten vrij positief blijven. Algemeen wordt verwacht dat de meeste Deense subsectoren van de voedingsindustrie hun prestaties de komende maanden zullen zien achteruitgaan als gevolg van het Russische embargo en de prijsdalingen van varkensvlees, melk en graan.
Over het geheel genomen hebben grote Deense levensmiddelenbedrijven het de afgelopen jaren goed gedaan – een trend die zich begin 2014 voortzette. Kleinere vleesproducenten en -groothandelaren, inclusief cateringbedrijven, hebben heel goede resultaten geboekt. De meest kwetsbare kleinere ondernemingen zijn onder meer exporteurs naar Rusland en Zuid-Europa en (toe)leveranciers aan de horeca, waaronder een aantal groothandelaren en kleine fruitverkopers. De afgelopen maanden worden de Deense boeren, met name varkens- en melkveehouders, geconfronteerd met dalende verkoopprijzen als gevolg van het Russische importverbod. Ondanks de verwachte nationale en EU-initiatieven om de sector te ondersteunen, zal de situatie in 2015 naar verwachting vrij ernstig worden voor vele boeren (die een zware schuldenlast torsen).
19
In de voedingssector worden facturen na gemiddeld 30 dagen betaald, net zoals vorig jaar. De afgelopen zes maanden hebben we zowel in de voedselverwerkende industrie als in de voedingsdetailhandel en -groothandel stabiele of licht dalende insolventiecijfers gezien, onze ervaring blijft goed met relatief weinig meldingen van wanbetaling. In vergelijking met andere sectoren hebben we weinig kredietverzekeringsclaims ontvangen met betrekking tot de voedingssector, en we verwachten dat dit in 2015 zo blijft.
Voorlopig blijft ons acceptatiebeleid positief voor alle subsectoren. Wel houden we de gevolgen van het Russische importverbod voor de getroffen subsectoren en bedrijven nauwlettend in de gaten.
Polen Mooie vooruitzichten dankzij de verwachte groei van de binnenlandse consumptie Zuivelproducten en groenten getroffen door Russisch invoerverbod Krimpende marges in bepaalde segmenten Over het algemeen heeft de Poolse voedingsindustrie het heel goed gedaan in 2014, ondanks enkele problemen: er waren gevallen van Afrikaanse varkenspest die tot een invoerverbod in China hebben geleid, er was het Russische verbod op de invoer van levensmiddelen uit de EU. Eén van de redenen voor de mooie prestaties is de groeiende binnenlandse consumptie (circa 70% van de Poolse voedingsproducten wordt in eigen land geconsumeerd). Normaal dalen de voedselprijzen in Polen alleen in de zomermaanden, maar dit jaar gaan ze al sinds februari in dalende lijn. In combinatie met de stijging van het besteedbare inkomen betekent dit dat de Poolse consument meer kan uitgeven aan voedsel. Er wordt dan ook verwacht dat de verkoop zal blijven groeien.
In 2013 exporteerde Polen voor EUR 20 miljard aan voedsel. Over het algemeen is de directe impact van het Russische invoerverbod beperkt, aangezien slechts 6,3% van de Poolse voedselexport naar Rusland gaat. Het grootste deel gaat naar andere EU-landen, voornamelijk Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. De uitvoer naar landen buiten Europa, waaronder China en Saudi-Arabië, is de afgelopen jaren aanzienlijk toegenomen.
Voor sommige subsectoren is Rusland echter wel een belangrijke afnemer. Het zijn zij die de impact van het embargo het hardst voelen. In deze tijd van het jaar gaat gewoonlijk 12% van de Poolse uitvoer van tomaten, paprika's, champignons, kool en sla naar Rusland. Volgens het Poolse ministerie van Landbouw exporteerde Polen in 2013 meer dan 804.000 ton groenten en fruit met een waarde van ongeveer EUR 336 miljoen naar Rusland. Er wordt geschat dat de Poolse sector groenten en fruit ongeveer EUR 500 miljoen zal verliezen als gevolg van het Russische embargo. Delen van de zuivelindustrie zijn ook getroffen, aangezien traditioneel ongeveer 10% van de Poolse export van harde kaas en cottagecheese naar Rusland gaat. Zowel groentetelers als melkveehouders hebben de EU gevraagd om hen te compenseren voor de verliezen die ze door de sancties hebben geleden. De Europese Commissie heeft al aangekondigd dat ze de landbouwers die bederfelijke waren produceren zal vergoeden.
20
Velen veronderstellen dat de Poolse appeltelers nadelige gevolgen zullen ondervinden, maar in feite kunnen zij hun oogst geruime tijd bewaren. Zodra Rusland het embargo aankondigde, begonnen appeltelers nieuwe afnemers te zoeken, die ze vonden in Noord-Afrika, China, India, Vietnam en Canada. De verkoopmarges zijn mogelijk lager dan de marges op de export naar Rusland, maar zijn nog steeds acceptabel.
Voedselverwerkende bedrijven zouden zelfs kunnen profiteren van het Russische invoerverbod, omdat het verbod bij enkele van hun leveranciers geleid heeft tot prijsdalingen.
De Poolse vleessector blijft groeien. Vele investeringen in deze subsector zijn echter extern gefinancierd, waardoor bedrijven gebukt gaan onder zware schulden. Dit kan een probleem worden indien de winstgevendheid of verkoopvolumes terugvallen. De huidige historisch lage rente is een meevaller voor bedrijven in deze sector. Ondanks de recente gevallen van Afrikaanse varkenspest en het Russische importverbod voor voedingsproducten is de situatie van vleesverwerkende bedrijven stabiel, des te meer omdat ze profiteren van lagere grondstofprijzen (varkensvleesprijzen).
De prestaties van de subsectoren vlees, fruit en zuivel zullen naar verwachting wel negatief worden beïnvloed door de indirecte gevolgen van het Russische embargo, in die zin dat het overaanbod in de EU-markten zal leiden tot lagere verkoopprijzen. De indirecte impact van het Russische invoerverbod is de belangrijkste reden waarom we de vooruitzichten voor de prestaties van de sector verlaagd hebben van "goed" tot "redelijk".
De Poolse foodretailsector wordt momenteel gedomineerd door discounters zoals Biedronka (Jeronimo Martins), Lidl en Netto. Marktleider Biedronka had in 2013 een marktaandeel van meer dan 15%. Biedronka opent momenteel winkels in heel Polen, wat leidt tot de sluiting van vele kleine, onafhankelijke winkels die niet kunnen concurreren.
De schuldgraad in de voedingssector is hoog, bedrijven in de sector zijn in aanzienlijke mate afhankelijk van gemakkelijk toegankelijke bankkredieten. In deze sector worden facturen na gemiddeld 45 dagen betaald. De betalingsachterstanden en insolventiecijfers zijn de laatste paar maanden enigszins verslechterd, maar we verwachten dat ze zullen verbeteren. Om die reden hanteren we een heel soepel risicoacceptatiebeleid, al zijn we in sommige gevallen op onze hoede omdat veel boeren, slachthuizen, zuivelverwerkers en retailers hun marges zien dalen. Door het Russische invoerverbod kunnen sommige kleinere levensmiddelenbedrijven of zij die sterk afhankelijk zijn van leveringen aan Rusland het heel moeilijk krijgen indien hun verkoop dermate daalt dat ze hun vaste kosten niet meer kunnen betalen. We zijn over het algemeen voorzichtiger ten aanzien van de subsectoren vlees, zuivel en varkenshouderij.
21
22
Sectorprestaties Wijzigingen sinds oktober 2014
Europa Frankrijk Elektronica/ICT .....................................................
Verlaagd van goed naar redelijk
De toegenomen prijsconcurrentie leidt tot krappere marges en meer gevallen van fraude in deze sector
Financiële diensten..............................................
Verhoogd van redelijk naar goed
De meeste bedrijven staan financieel sterk en de sector toont slechts enkele insolventiezaken
Duitsland Bouw/Bouwmaterialen
Verlaagd van slecht naar guur
Minder in aanbouw genomen woningen en minder nieuwe openbare werken. De financiële positie van bedrijven is negatief beïnvloed door de daling van de marges en de toename van de betalingsachterstand, terwijl de concurrentie hevig blijft.
Textiel
Verhoogd van guur naar slecht
De textielsector kampt nog steeds met problemen, al is het aantal kredietverzekeringsclaims ten aanzien van deze sector de laatste zes maanden afgenomen.
Polen Landbouw ..............................................................
Verlaagd van goed naar redelijk
Voedingsindustrie ................................................
Verlaagd van goed naar redelijk
Zie het artikel op pagina XX
Metaal ......................................................................
Verhoogd van slecht naar redelijk
Staal .........................................................................
Verhoogd van slecht naar redelijk
Na een terugval van de productiecapaciteit in 2012 evolueerden de resultaten van bedrijven in 2013 en de eerste helft van 2014 in gunstige zin. In beide sectoren is het aantal frauduleuze transacties gedaald.
Transport ...............................................................
Verlaagd van redelijk naar slecht
De afname van de handel met Rusland heeft de vraag naar transportdiensten doen dalen. Tegelijkertijd is de concurrentie met Oekraïense transportbedrijven die in Polen geregistreerd zijn toegenomen.
23
Portugal Chemie/Farmaceutische industrie ..................
Verhoogd van slecht naar redelijk
Betere vooruitzichten, vooral in de subsectoren brandstoffen en kunststoffen die profiteren van de lagere olieprijs. Ondanks de aanhoudende uitdagingen profiteert de farmaceutische industrie van de afnemende neerwaartse druk op de prijzen van geneesmiddelen en van de betere prestaties van de gezondheidssector.
Bouw/Bouwmaterialen ......................................
Verhoogd van guur naar slecht
De sector blijft het moeilijk hebben, maar er zijn tekenen van een bescheiden opleving. Die opleving is te danken aan de mogelijkheden op het gebied van de export naar opkomende markten en aan de groei van buitenlandse investeringen in de binnenlandse vastgoedmarkt – een groei die het gevolg is van het "gouden visum"-beleid.
Rusland Landbouw.......................................................
Verlaagd van redelijk naar slecht
De sector lijdt onder de sancties en de economische vertraging.
Automotive......................................................
Verlaagd van redelijk naar slecht
Machines.........................................................
Verlaagd van redelijk naar slecht
Deze sectoren hebben te lijden onder de huidige economische vertraging en het verslechterde investeringsklimaat. De scherpe depreciatie van de roebel heeft ernstige problemen veroorzaakt voor deze kapitaalintensieve sectoren, zoals een duurdere import. Elektronica/ICT................................................
Verlaagd van slecht naar guur
De afnemende vraag van de consument en de depreciatie van de roebel hebben ertoe geleid dat de marges van zowel retailers als groothandelaars meer onder druk zijn komen te staan. De betalingsachterstand neemt toe en er zijn meerdere gevallen van insolventie in deze sector.
Spanje Automotive/Transport: ......................................
Verhoogd van slecht naar redelijk
In 2013 begon een opleving toen de binnenlandse autoproductie met 9,3% en de export met 8,7% steeg. De vooruitzichten voor 2014 zijn optimistisch, met opnieuw een verwachte stijging van de productie en export.
Verenigd Koninkrijk Papier................................................................
Verhoogd van guur naar slecht
De papiersector kampt nog steeds met problemen, als is het aantal kredietverzekeringsclaims ten aanzien van deze sector de laatste zes maanden afgenomen.
24
Noord- en Zuid-Amerika Canada Chemie.........................................................
Verhoogd van redelijk naar goed
Ondanks de daling van de olieprijzen blijven de vooruitzichten voor Canadese olieproducenten goed, mede dankzij de zwakkere Canadese dollar.
25
Hebt u deze Market Monitor met interesse gelezen? Kijkt u dan ook eens op onze website www.atradius.be. U vindt hier nog meer Atradiuspublicaties die zich richten op de mondiale economie, waaronder diepgaande landenrapporten, advies over creditmanagement en artikelen over actuele businesstopics. Actief op Twitter? Volg @Atradiusbenl of zoek op #marketmonitor om up to date te blijven met de nieuwste versie. Volg Atradius op de Sociale Media
@atradiusBEnl
Atradius-Belgie
atradiusBEnl
Disclaimer Dit rapport wordt louter ter informatie verstrekt en is niet bedoeld als enige aanbeveling aan de lezer(s) met betrekking tot een specifieke transactie, investering of strategie. Lezers zijn zelf verantwoordelijk voor het nemen van commerciële en andere beslissingen omtrent de verstrekte informatie. Hoewel Atradius al het noodzakelijke heeft gedaan om te verzekeren dat de informatie in dit rapport verkregen is van betrouwbare bronnen, kan Atradius niet verantwoordelijk gesteld worden voor fouten of omissies, of voor de resultaten verkregen door gebruik van deze informatie. Alle informatie in dit rapport wordt gegeven ‘zoals ze is’, zonder garantie op volledigheid, accuraatheid, tijdsgebondenheid, of op de resultaten verkregen door gebruik van het rapport, en zonder garantie van enige soort, uitdrukkelijk of geïmpliceerd. In geen geval zal Atradius, haar gerelateerde partners of corporaties, of de partners, agenten of werknemers hiervan verantwoordelijk gesteld kunnen worden voor enige genomen beslissing of actie die zij zouden nemen op basis van de in dit rapport verstrekte informatie om het even welke schade het betreft, zelfs wanneer vooraf geïnformeerd over de mogelijke negatieve gevolgen. Copyright Atradius N.V. 2014
Atradius credit Insurance nV Jan van Gentstraat 1, bus 201-202 Atradius 2000 Antwerpen David Ricardostraat 1– 1066 JS Amsterdam
[email protected] Postbus 8982 – 1006 JD Amsterdam www.atradius.be The Netherlands Tel. 020 553 9111 26
[email protected] www.atradius.com
