market monitor Focus op de automotivesector prestaties en vooruitzichten oktober 2014
In deze uitgave… Inleiding
Een versnelling hoger of lager? ..................................................... 3
Brazilië
Zowel productie als verkoop in dalende lijn............................... 4
China
Sterkere concurrentie tussen dealers .......................................... 6
Frankrijk
Lichte opleving in verkoop en productie ..................................... 9
Italië
Insolventiecijfers blijven hoog ...................................................... 12
Spanje
Opleving van productie en aantal auto-inschrijvingen ......... 14
Verenigd Koninkrijk
Productie en verkoop in stijgende lijn........................................ 17
Marktprestaties in een oogopslag ..................................................................................................... 19 Tsjechië
Crisis in Oekraïne kan belangrijke impact hebben ................. 19
Duitsland
Groeiend aandeel van auto-productie in het buitenland..... 20
Overzichtstabel
Overzicht van de prestaties per sector en per land ............... 21
Sectorprestaties
Wijzigingen sinds september 2014 ............................................ 22
Op de volgende pagina’s geven we aan de hand van de volgende weersymbolen de algemene economische vooruitzichten per sector weer:
Uitstekend
Goed
Redelijk
Matig
Slecht
2
Een versnelling hoger of lager? Net zoals de warme zomermaanden een positief effect hebben op ons gemoed, zo ook lijken de eerste economische sprankels die in sommige landen doorbreken het consumentenvertrouwen – en de auto-industrie – te hebben versterkt. In het Verenigd Koninkrijk blijkt die positieve stemming uit het recordaantal aankopen van nieuwe auto's en uit de enorme investering in Britse productievestigingen door fabrikanten van luxemerken zoals Jaguar Land Rover en Bentley. Maar ook Nissan en Toyota laten zich niet onbetuigd. In China is de autoverkoop eveneens aan een steile klim bezig. Dat is niet verwonderlijk aangezien relatief weinig mensen in het meest bevolkte land ter wereld een auto bezitten: China telt minder dan 100 auto's per 1000 inwoners. Het groeipotentieel is dus enorm. De auto-industrie is een essentieel onderdeel van de Spaanse economie, in het bijzonder het segment dat zich op de bouw van auto's voor de export richt. De stijgende autoverkoop, niet alleen in de EU maar ook elders, is dus goed nieuws. Zowel de Duitse als Tsjechische autofabrikanten maken gezonde winsten. De Oekraïne-crisis heeft echter al een impact op de Duitse verkoop in Rusland en kan de export van de Tsjechische industrie bedreigen indien verdere sancties worden opgelegd. Elders is de toestand minder rooskleurig. De lichte opleving van de autoverkoop in Frankrijk kan de problemen van leveranciers niet verhullen, terwijl de ondermaatse verkoop in Italië nog steeds de algemene trend van de particuliere consumptie weerspiegelt. Aan de overkant van de Atlantische Oceaan is de eens zo bloeiende Braziliaanse auto-industrie het slachtoffer geworden van een economie die op de rand van een recessie staat.
3
Brazilië Productie én verkoop in dalende lijn Betalingsachterstand en insolventiecijfers in stijgende lijn Druk op leveranciers en producenten van onderdelen
De automobielsector is zwaar getroffen door de vertraging van de Braziliaanse economie, die dit jaar naar verwachting met slechts 0,7% zal groeien. Brazilië staat op de rand van een recessie nu de industriële productie krimpt en de groei van de werkgelegenheid lager uitvalt dan verwacht. De tragere groei, de hogere inflatie en het einde van het Braziliaanse economische model dat gebaseerd is op gesubsidieerde consumptie hebben gevolgen voor de hele waardeketen in de automobielsector: van producenten van onderdelen tot autofabrikanten en -verkopers. De kredietschaarste en de afgenomen koopkracht van de consument hebben een negatieve impact gehad op de totale verkoop in een markt waarvan tot voor kort werd aangenomen dat ze één van 's werelds snelst groeiende automarkten zou worden. De economische vertraging maar ook de recent ingevoerde verplichting om auto's uit te rusten met nieuwe veiligheidsfuncties hebben de prijs van auto's de hoogte ingejaagd, wat de verkoop nog moeilijker maakt en ook gevolgen heeft voor de vervangingsmarkt. De appreciatie van de real heeft de import van auto's en auto-onderdelen nog duurder gemaakt. En dat terwijl de import van auto's in Brazilië altijd al duurder is geweest als gevolg van de hoge invoerheffingen die buitenlandse bedrijven ertoe moeten aanzetten om in Brazilië te produceren.
Een ander probleem is dat men er in slechts 20% van de gevallen in slaagt om het voertuig van een wanbetaler weer in bezit te nemen. Banken hebben gemiddeld twee jaar nodig om het voertuig van een wanbetaler weer in bezit te
4
nemen – één van de redenen waarom banken terughoudend zijn bij het verstrekken van autoleningen. Aangezien autoleningen een belangrijke factor zijn bij de aankoop van auto's, heeft de terugval van de autoleningen met meer dan 10% geleid tot een verdere vertraging van de verkoop. De binnenlandse productie van auto's wordt ook getroffen door de verslechterende economische situatie in buurland Argentinië – de belangrijkste markt voor de Braziliaanse auto-export. De handelsstroom tussen beide landen wordt beïnvloed door de beperkingen die in Argentinië gelden op de betaling van geïmporteerde goederen met Amerikaanse dollars. Tegen deze achtergrond is het niet verwonderlijk dat bedrijven hun marges hebben verlaagd in de hoop hun verkoopvolumes op te drijven. Omdat de auto-industrie hoge vaste kosten heeft, is het essentieel dat de volumes op peil worden gehouden. Dit heeft druk gezet op leveranciers en op producenten van onderdelen, die zware financiële structuren hebben en groeiende schulden moeten aflossen.
De gemiddelde betalingstermijnen in deze sector verschillen sterk in de waardeketen: van 60 tot 120 dagen. Autofabrikanten hebben doorgaans zeer lange betalingstermijnen bij hun leveranciers (zelfs meer dan 120 dagen). Staal- en metaalproducenten vragen echter meestal kortere betalingstermijnen bij de verkoop aan leveranciers en aan producenten van onderdelen, waardoor laatstgenoemden nog meer onder druk komen te staan in termen van cashflow en hoge rentevoeten. Gezien de huidige problemen in de hele waardeketen van de automobielsector, verwachten we dat zowel het aantal gevallen van betalingsachterstand als het aantal faillissementen de komende maanden aanzienlijk zullen toenemen. Bijgevolg hanteren wij momenteel een voorzichtig acceptatiebeleid.
De Braziliaanse automotive sector STERKE PUNTEN Groeivooruitzichten op lange termijn
ZWAKKE PUNTEN Ondermaats consumentenvertrouwen Valutavolatiliteit
5
China Verwachte omzetstijging met dubbele cijfers in 2014 Sterkere concurrentie tussen dealers Leveranciers van kleinere auto-onderdelen kunnen onder druk komen te staan
Volgens de Chinese vereniging van autofabrikanten steeg de Chinese autoproductie in 2013 met 15% tot 22,1 miljoen stuks. De voertuigverkoop steeg vorig jaar met 13,9% j-o-j tot 21,98 miljoen stuks, meer dan in enig ander land. De verkoop van personenauto's steeg met 15,71% en de verkoop van bedrijfsvoertuigen bereikte 4 miljoen stuks, een stijging van 6,4% j-o-j waarmee een einde kwam aan de neerwaartse trend. Hoewel China's economische groei in 2013 vertraagde tot 7,7% en voor 2014 een verdere vertraging tot 7,5% wordt voorspeld, zijn er veel positieve katalysatoren voor de auto-industrie. Daarom verwachten we voor het tweede jaar op rij een sterke groei in 2014. In de eerste helft van het jaar kende de Chinese auto-industrie een robuuste verkoop. De verkoop van personenauto's steeg met 11% tot 9,6 miljoen stuks en de consumenten bleven massaal naar de dealer trekken. De economische vertraging had echter een impact op de bedrijfsvoertuigenmarkt. Zo viel de verkoop van vrachtwagens met 4% terug tot 1,8 miljoen stuks, voornamelijk als gevolg van de afgenomen bouwactiviteit. De verkoop van bussen steeg met 4% tot ongeveer 300.000 stuks. In de eerste helft van het jaar steeg de totale voertuigverkoop met 8% tot 11,7 miljoen stuks. China is 's werelds grootste automarkt. Het momentum dat het land in 2013 terugwon zal waarschijnlijk aanhouden, mede dankzij de verwachte economische stimuleringsmaatregelen en de robuuste vraag naar auto's in de kleinere
6
steden van het Chinese binnenland. De Chinese automarkt heeft nog volop groeipotentieel. Het autobezit staat op een laag niveau, met ongeveer 120 miljoen voertuigen in een land van 1,4 miljard inwoners. Dat komt neer op minder dan 100 auto's per 1.000 inwoners: veel minder dan in Europa en Japan met hun 600 voertuigen per 1.000 inwoners. De economische groei in de binnenlandse provincies, de nieuwe stimuleringsmaatregelen, de stijgende inkomens van huishoudens en de dalende voertuigprijzen zullen er alle toe bijdragen dat het personenwagensegment voor het tweede jaar op rij sterk zal groeien. Verwacht wordt dat de vrachtwagenmarkt de komende jaren matig zal groeien als gevolg van de voortdurende structurele aanpassingen aan de Chinese economie. Dankzij positieve factoren, zoals de grotere vraag naar reis- en schoolbussen, is de busmarkt de afgelopen jaren sterk gegroeid. In 2013 stegen de productie- en verkoopvolumes met respectievelijk 13,4% en 12,0% j-o-j tot respectievelijk 483.000 en 477.000 stuks. De busmarkt zal naar verwachting snel blijven groeien, met een geschatte gemiddelde groei van ongeveer 10% in de periode 2014-2017. In 2013 was het verkoopvolume van nieuwe auto's in China goed voor 80,9% van de totale verkoop van zowel nieuwe als tweedehandsvoertuigen door Chinese autodealers. De verkoop van nieuwe auto's vertegenwoordigde meer dan 85% van de totale omzet van de dealers. In dezelfde periode in Amerika vertegenwoordigde het verkoopvolume van nieuwe auto's slechts 27,6% van het totale verkoopvolume en vertegenwoordigde de verkoop van nieuwe auto's 57,1% van de totale omzet van de dealers. Het segment dienst na verkoop van de Chinese autosector had vorig jaar een omzet die slechts 12% van de totale omzet vertegenwoordigde, maar droeg meer dan 45% bij aan de brutowinst. Met een vertraging in de groei van de automarkt en de dalende winst vóór belastingen op voertuigen zullen autofabrikanten en dealers hun focus in de toekomst verleggen naar de ontwikkeling van de vervangingsmarkt. Nu de verkoop van personenauto's stijgt en autobezitters zich steeds meer bewust worden van het belang van auto-onderhoud ter preventie van reparaties, toont de vervangingsmarkt van de automobielsector een groot potentieel. Dit luidt het begin in van een gouden groeiperiode. In de Chinese auto-industrie worden facturen na gemiddeld 90 dagen betaald. We verwachten echter langere betalingstermijnen in de toekomst omdat de liquiditeit van leveranciers onder druk staat. De wanbetalingscijfers in de auto-industrie zijn vergelijkbaar met die in andere Chinese sectoren en de rentabiliteit van autobedrijven in het algemeen zal afnemen door de fellere concurrentie. We verwachten echter niet dat de betalingsachterstand of insolventiecijfers de komende maanden aanzienlijk zullen verslechteren. Ons risicoacceptatiebeleid ten aanzien van fabrikanten blijft over het algemeen soepel. Wij beschouwen autofabrikanten als sterke bedrijven wegens zowel de technische als de kapitaalintensiteit van de sector en wegens het groeipotentieel van de Chinese automarkt. Wij zijn echter voorzichtiger met fabrikanten van binnenlandse merken dan met joint ventures. Voorts besteden we meer aandacht aan bedrijven die actief zijn op het gebied van voertuigen op 'nieuwe energie' of elektrisch aangedreven voertuigen. In alle gevallen kijken we bij de behandeling van kredietlimietaanvragen vooral naar de cashflow en winstgevendheid. Fabrikanten van kernonderdelen (motoren en bijbehorende uitrusting) hebben meestal hoge O&O-kosten (die vaak hoger zijn dan 65% van de nettowinst) en daarom zijn we bij de beoordeling van hun kredietwaardigheid geneigd ons te focussen op hun financiële situatie. Bij spelers in het segment van niet-kernonderdelen (lampen, stoelen, assen, banden etc.) focussen we ons op de vraag of ze niet te exportgericht zijn, gezien het huidige antidumpingbeleid tegen Chinese bedrijven dat tot invoerbelemmeringen kan leiden. We zijn extra voorzichtig met kleinere leveranciers van auto-onderdelen: zij zullen onder grote druk komen te staan als gevolg van hun zwakke eigenvermogenspositie, wat aanleiding kan geven tot insolventies. In tegenstelling tot fabrikanten krijgen bedrijven in dit segment soms moeilijk toegang tot bankkredieten. In het segment van de autodealers zien we dat de concurrentie tussen "4S-winkels" (afkorting voor Sales, Service, Spares and Surveys) steeds feller wordt. Daarom kijken we bij de beoordeling van hun kredietrisico's naar voorraadveranderingen in 2012 en 2013, hun cashflow en de beweegredenen voor een eventuele uitbreiding van hun bedrijf.
7
De Chinese automotive sector STERKE PUNTEN
ZWAKKE PUNTEN
De binnenlandse industrie groeit nog steeds dankzij de lage penetratiegraad, de stijgende inkomens, de toenemende verstedelijking en de wederopbouw van dorpen
De hevige concurrentie op de markt en de stijgende grondstofprijzen zullen de rentabiliteit in de sector ondermijnen
Belangrijke spelers zijn grote bedrijven, meestal met een achtergrond als staatsbedrijf, of grote joint ventures met multinationals
Handelsgeschillen tussen grote economieën, en steeds meer exportproblemen met potentiële invoerheffingen
China heeft zijn subsidies aan particulieren voor de aankoop van voertuigen op 'nieuwe energie' of elektrisch aangedreven voertuigen met drie jaar verlengd
De verkeersproblemen, infrastructuur, luchtkwaliteit en olieleveringen zullen de groei van de autosector vertragen
8
Frankrijk Lichte opleving in de verkoop en productie Herstructurering van het gehele leverancierssegment nog steeds nodig Voorzichtig acceptatiebeleid
De neerwaartse trend in de Franse autosector die in 2011 begon, zette zich vorig jaar door. Volgens de Europese Associatie van Automobielfabrikanten (ACEA) daalde het aantal inschrijvingen van nieuwe personenauto's in Frankrijk met 5,7% j-o-j in 2013, in vergelijking met een daling van 1,7% in de EU. Maar in de periode van januari tot augustus van dit jaar nam het aantal inschrijvingen weer toe: +1,6% in Frankrijk, versus +6,2% in de EU. De neerwaartse trend in de Franse automobielindustrie lijkt over zijn dieptepunt heen en er zijn tekenen van een bescheiden herstel. Na de ondertekening van een concurrentiepact tussen de Franse staat en de Franse autofabrikanten steeg de autoproductie in de eerste helft van 2014 met 8,3% j-o-j (uitgezonderd de productie van Toyota en Daimler). In 2013 was de binnenlandse productie echter met 11,6% gedaald tot 1,74 miljoen auto's. Dat was maar eventjes 42,3% minder dan in 2007, wat deels te verklaren is door outsourcing. De productiekosten zijn immers lager in Oost-Europa en Noord-Afrika: zo is de productie van de Renault Clio, een verkoopsucces in Frankrijk, goedkoper in Turkije dan in Frankrijk.
9
Source: INSEE Ondanks de huidige opleving heeft de langdurige terugval van de autoproductie in de afgelopen jaren nog steeds ernstige gevolgen voor Franse onderaannemers en leveranciers, waarvan de meeste traditioneel verbonden zijn met Franse autofabrikanten zoals Renault en Peugeot. De omzet van deze subsector zakte in 2013 verder weg (6,7% tot EUR 15 miljard, na een terugval van 13,5% in 2012) en de bestellingen zijn in de loop van dit jaar alweer afgenomen. De marges van leveranciers staan voortdurend onder druk omdat de machtige autofabrikanten niet alleen een hogere productiviteit maar ook lagere prijzen eisen. De eigenvermogenspositie van de autofabrikanten is nog steeds vrij sterk, maar die van de toeleveranciers verslechtert. Deze sector is zeer kapitaalintensief en vereist zowel aanzienlijke financieringen (voor nieuwe investeringen en herstructureringen) als veel werkkapitaal. Doorgaans zijn de banken echter zeer terughoudend om krediet te verstrekken aan toeleveranciers van de automobielindustrie. In de Franse auto-industrie worden facturen na gemiddeld 60 dagen (einde maand) betaald. Tijdige betaling is belangrijk in deze sector, waar er weinig betalingsachterstand is. We verwachten echter niet dat de betalingsachterstand de komende maanden fundamenteel zal toenemen. Evenmin verwachten we dat de insolventiecijfers in de sector op de korte termijn zullen stijgen. We hebben echter een aantal zwakke spelers geïdentificeerd (onder meer in de subsector 'stamping') en nemen maatregelen om te vermijden dat insolventies in dit segment gevolgen hebben voor onze klanten. Met name bij toeleveranciers heeft de terugval van de binnenlandse productie geleid tot een groeiende overcapaciteit, die geschat wordt op niet minder dan 40%. Op de lange termijn lijken een herstructurering en marktcorrectie onvermijdelijk, hetzij in de vorm van insolventies, hetzij door 'netjes afgehandelde sluitingen' (dat wil zeggen met steun van de aandeelhouders en autofabrikanten). Zij die het meest getroffen worden door de overcapaciteit, zijn de toeleveranciers die in de keten van onderaannemers op de tweede of derde plaats staan, met name gieterijen, bedrijven die actief zijn op het gebied van 'small stamping' en bedrijven die laagtechnologische producten maken. Ondanks de opleving van de verkoop en de kunstmatige boost van de productie door overheidsmaatregelen blijft onze acceptatiebeleid ten aanzien van de Franse automobielsector voorzichtig, vooral gezien de aanhoudende problemen bij de toeleveranciers. We blijven ons baseren op de klantstructuur en het exportaandeel van bedrijven, de EBITDA (winst voor rente, belastingen, afschrijvingen en amortisatie), de financiële kosten en de kortlopende schuld in verhouding tot de omzet. Hoewel we waakzaam moeten zijn wanneer ons gevraagd wordt om een bestaande dekking te verhogen, is het voor ons een prioriteit om aan de behoeften van de klanten te voldoen en proberen we in de mate van het mogelijke tegemoet te komen aan hun wensen. Als de financiële kracht van een
10
afnemer niet de gevraagde volledige dekking rechtvaardigt, proberen we toch nog een gedeeltelijke goedkeuring te geven, bijvoorbeeld door de goedkeuring te beperken in de tijd of door een bankgarantie of de garantie van een moedermaatschappij te vragen.
De Franse automotive sector STERKE PUNTEN
ZWAKKE PUNTEN
Toonaangevende bedrijven in sommige segmenten: FAURECIA, VALEO, Plastic Omium
Overcapaciteit en marges onder druk
Technische knowhow
Gebrek aan financiering / niet aantrekkelijk genoeg voor particuliere investeringen
Franse staat steunt met overheidsgeld (Fonds de Modernisation des Équipementiers Automobiles)
De belangrijkste markt – Europa – groeit niet
11
Italië Aantal auto-inschrijvingen stijgt weer Het ergste mag dan voorbij zijn, maar de prestaties zijn nog steeds zwak Insolventiecijfers blijven hoog
Vorig jaar kromp het Italiaanse bbp met 1,8%, na een krimp van 2,4% in 2012, terwijl de particuliere consumptie in 2013 met 2,6% terugliep. Het is dan ook geen verrassing dat de Italiaanse auto-industrie nog steeds in een malaise zat. Volgens ACEA, de Europese Associatie van Automobielfabrikanten, daalde het aantal inschrijvingen van nieuwe personenwagens in Italië met 7% in 2013, versus een terugval van 1,7% in de EU. Het lijkt er echter op dat de malaise eindelijk is beginnen te stabiliseren: in de periode van januari tot augustus 2014 steeg het aantal inschrijvingen van nieuwe personenwagens met 3,5%. In de eerste helft van dit jaar kromp de productie van personenauto's met 5,6%, maar steeg de productie van lichte bedrijfsvoertuigen met 10,4%. De vooruitzichten voor de tweede helft van 2014 en 2015 blijven echter somber aangezien de productie en bestellingen doorgaans de consumptietrend volgen. Verwacht wordt dat de particuliere consumptie dit jaar in het beste geval zal afvlakken en volgend jaar met slechts 0,4% zal stijgen. Door de forse terugval van de autoverkoop en autoproductie in de afgelopen jaren hebben veel Italiaanse autoleveranciers nog steeds te lijden onder lagere winstmarges. Kleinere bedrijven hebben zwakke
12
eigenvermogensratio's, en hun solvabiliteit en liquiditeit zijn grotendeels afhankelijk van hun klantenportefeuille. Bedrijven die zich op de binnenlandse markt richten worden geconfronteerd met echte uitdagingen op het gebied van zowel orders als betalingen, maar exportgerichte bedrijven – vooral zij die leveren aan markten buiten de EU – doen het beter. We verwachten niet dat de financiële situatie van autoleveranciers dit jaar verder zal verslechteren. De zwakste subsector is nog steeds die van de autodealers: met weinig activa en eigen vermogen en blootgesteld aan de druk van zowel leveranciers als klanten, hebben ze hun omzet de afgelopen jaren zien dalen en hebben ze zich genoodzaakt gezien om hun werkkapitaal zorgvuldig te beheren. In de Italiaanse auto-industrie worden facturen na gemiddeld 60/90 tot 120/150 dagen betaald, afhankelijk van de eindafnemer en van de vraag of het benodigde werkkapitaal kan worden verkregen bij banken of leveranciers. Facturen worden over het algemeen sneller betaald als de eindafnemer een buitenlandse onderneming is. De afgelopen jaren was de trend van het binnenlandse betalingsgedrag slecht. Toch hebben we de laatste zes maanden stabiele gemiddelde bedragen en minder meldingen van wanbetaling gezien. We verwachten dat dit voor de rest van het jaar zo blijft. De insolventiecijfers in de sector zijn hoog en zijn de laatste paar jaar fors gestegen. We verwachten nog een lichte stijging (van ongeveer 5% j-o-j) of een afvlakking dit jaar. We blijven voorzichtig bij de beoordeling van risico's in deze sector. Om de kredietwaardigheid van afnemers in te schatten, verzamelen we zoveel mogelijk informatie, met inbegrip van hun bestaansduur, management en verbonden ondernemingen. En om onze klanten een nauwkeurige beoordeling van hun afnemers te geven, vragen we de meest recente financiële informatie (inclusief tussentijdse resultaten) op, hetzij direct bij de afnemer hetzij bij onze klant. Bij complexe en gevoelige zaken brengen we een bezoek aan de afnemer om zijn referentiemarkt, klanten, bedrijfsstrategieën en afhankelijkheid van banken te onderzoeken.
De Italiaanse automotive sector STERKE PUNTEN
ZWAKKE PUNTEN
Focus op exportmogelijkheden buiten de EU
Sterke versnippering van kleine en middelgrote bedrijven
Positieve verwachtingen voor de markt van tweedehandsauto's / reserveonderdelen
Grote afhankelijkheid van macroeconomische factoren
13
Spanje Opleving van de productie en het aantal auto-inschrijvingen Minder betalingsachterstand in 2014 Banken nog steeds terughoudend om bedrijfskredieten te verstrekken
De Spaanse automobielsector is strategisch zeer belangrijk voor de economie van het land: hij draagt 10% van het aandeel van de Spaanse industriële sectoren in het bbp bij en is goed voor 8,1% van de werkgelegenheid. De sector draagt ook 11,2% bij tot de Spaanse export en ontvangt 3,9% van de import. Spanje is nog steeds de op één na grootste fabrikant in Europa, na Duitsland en vóór Frankrijk en staat op nummer 12 wereldwijd.
14
Bron :de internationale organisatie van autoconstructeurs” (OICA).
Net als andere Spaanse sectoren werd de automobielsector hard getroffen door de economische crisis. De terugval van de binnenlandse consumptie en de moeilijke toegang tot financiering hebben geleid tot een malaise in de autosector. In 2013 begon echter een opleving: de binnenlandse productie van auto's steeg met 9,3% tot 2,16 miljoen voertuigen. Het aantal personenwagens die in Spanje werden gebouwd, steeg met 11,7% j-o-j tot 1,71 miljoen stuks. De export werd de steunpilaar van het Spaanse economische herstel: in 2013 werden 1,87 miljoen auto's geëxporteerd, of 8,7% meer dan in het voorgaande jaar. Meer dan 85% van de in Spanje gebouwde auto's is bestemd voor de export, met name naar de EU. De autofabrikanten zijn er echter ook in geslaagd om hun export naar markten buiten de EU op te drijven. De binnenlandse vraag naar personenauto's viel sterk terug als gevolg van de economische crisis: in 2007 werden 1,7 miljoen voertuigen ingeschreven, in 2012 minder dan 0,8 miljoen. Maar in 2013 steeg het aantal inschrijvingen van nieuwe auto's met 4% tot 822.950. Van januari tot augustus 2014 steeg het aantal inschrijvingen van nieuwe personenwagens met 16,4%, wat aangeeft dat de stijging van de binnenlandse vraag, maar ook de export, het economische herstel aanwakkert. De vooruitzichten voor 2014 zijn optimistisch, met een verwachte productiestijging en exportgroei.
Spain: car production and exports
15
De betalingsachterstand en insolventiecijfers in de automobielsector zijn de afgelopen zes maanden gedaald, verwacht wordt dat de verbeterende trend de komende maanden zal doorzetten. Ondanks deze positieve ontwikkeling staan de Spaanse bedrijfsinsolventiecijfers nog steeds op een hoog niveau – en dat sinds 2008. Aangezien de wereldwijde economische onzekerheid is toegenomen, de bedrijfskredieten nog steeds duur zijn en de opleving van de binnenlandse vraag fragiel blijft, handhaven wij ons voorzichtige acceptatiebeleid ten aanzien van de automobielsector. De recente opleving van de productie en stijging van het aantal auto-inschrijvingen is een goed teken, maar moet worden gezien in de context van de scherpe terugval in de crisisjaren 2008-2012. Veel zal afhangen van de vraag of de Spaanse overheid haar programma's voor het stimuleren van de autoverkoop zal voortzetten.
De Spaanse automotive sector STERKE PUNTEN
ZWAKKE PUNTEN
Belang voor de Spaanse economie
Belang voor de Spaanse economie
Programma van de overheid om de autoverkoop te stimuleren
Programma van de overheid om de autoverkoop te stimuleren
16
Verenigd Koninkrijk Productie en verkoop in stijgende lijn Facturen worden na 45 tot 90 dagen betaald Meer problemen voor kleinere bedrijven die zich op de vervangingsmarkt richten
De Britse auto-industrie is zich aan het herstellen dankzij de miljardeninvesteringen in Britse fabrieken door bedrijven die in buitenlandse handen zijn, zoals Jaguar Land Rover en Bentley, alsook door de Japanse massaproducenten Nissan en Toyota. Tussen januari en juli 2014 steeg de productie met 3,4% tot 923.884 stuks. Bijna acht van de 10 auto's die in het Verenigd Koninkrijk worden gebouwd, is bestemd voor de export. De Britse auto-industrie bevindt zich structureel in een goede positie om te profiteren van zowel de sterke groei in opkomende markten als het succes van modellen in de hogere prijsklasse. De Britse autosector zette zijn groei vorig jaar voort. Volgens de Europese Associatie van Automobielfabrikanten (ACEA) steeg het aantal inschrijvingen van nieuwe personenauto's in het VK met 10,8% j-o-j in 2013 (-1,7% in de EU), terwijl het aantal inschrijvingen van bedrijfsvoertuigen met 14,5% steeg (slechts +1% in de EU). Deze stijging heeft zich doorgezet in 2014: tussen januari en augustus steeg de verkoop van nieuwe personenauto's met 10,1% tot 1.460.172 stuks. De Ford Fiesta was de bestverkopende auto in augustus, gevolgd door de Ford Focus en Vauxhall Corsa. Deze drie wagens vormen ook de top drie van de meest verkochte wagens in het lopende jaar. De verkoop van nieuwe auto's aan Britse consumenten staat dit jaar op het hoogste niveau in negen jaar nu de economische opleving aan kracht wint, de werkloosheid daalt en het consumentenvertrouwen stijgt. De
17
interessante financieringsmogelijkheden en de lagere gebruikskosten van nieuwere modellen stimuleren eveneens de vraag. De Society for Motor Manufacturers verwacht dat de autoverkoop dit jaar met 8,1% zal stijgen tot 2,45 miljoen stuks. De meeste autoleveranciers hebben hun kredietratio's en hun vermogen om kasstromen te genereren aanzienlijk zien verbeteren dankzij hun solide winstgevendheid, waardoor ze hun schulden hebben kunnen verminderen. Het succes van de sector is echter deels toe te schrijven aan kortingen en verkooptactieken die de marges uithollen, wat betekent dat de winstgevendheid niet noodzakelijk stijgt naarmate het aantal verkochte wagens stijgt. Bij de fleetverkoop aan bedrijven worden vaak grote kortingen toegekend. De verkoop aan verhuurbedrijven gebeurt tegen kostprijs, of lager, maar de grootste verliesmakers zijn dealers die auto's registreren als demonstratiemodellen alleen maar om ze ongebruikt tegen gereduceerde prijzen te verkopen aan klanten. Afgezien van een mogelijke rentestijging is de grootste uitdaging voor het retailsegment van de automobielsector de impact van het toenemende aantal jonge tweedehandswagens die weer op de markt komen. Dit kan de prijzen van tweedehandswagens doen dalen, waardoor het mogelijk interessanter wordt om een tweedehandsauto in plaats van een nieuwe auto te kopen. Net als in 2012 en 2013 worden facturen in de Britse automobielindustrie na gemiddeld 45 tot 90 dagen betaald en verwacht wordt dat dit de komende maanden zo blijft. Betalingsachterstand komt in deze sector zelden voor. De afgelopen maanden hebben we geen toename van het aantal meldingen van niet-betaling gezien. In vergelijking met andere Britse sectoren zijn de wanbetalings- en insolventiecijfers in de automobielsector goed, met stabiele vooruitzichten. Ons risicoacceptatiebeleid is positief ten aanzien van alle segmenten van de Britse auto-industrie en is nog soepeler dan vorig jaar. Bij onderdelenfabrikanten van het derde niveau en onafhankelijke gespecialiseerde voertuigfabrikanten is het risico echter groter dan in andere segmenten. Het merendeel van de kredietverzekeringsclaims die we ontvangen heeft betrekking op de vervangingsmarkt en de subsector transport. Kenmerkend is dat het gewoonlijk om kleine bedrijven gaat waar de informatie beperkt is tot de verkorte jaarrekening en waar de meeste faillissementen te wijten zijn aan interne managementproblemen.
De Britse automotive sector STERKE PUNTEN
ZWAKKE PUNTEN
Sterke binnenlandse en wereldwijde vraag
Hoge investeringsuitgaven
Diversiteit
Tekort aan gekwalificeerde arbeidskrachten
Uitstekende techniek
Kortingen wegen op de winstmarges
18
Marktprestaties in een oogopslag Tsjechië Sterke stijging van de verkoop en productie Betalingstermijnen van gemiddeld 30 tot 45 dagen Oekraïne-crisis kan een grote impact hebben
De Tsjechische automobielsector profiteert van een opleving in de autoverkoop, zowel in eigen land als wereldwijd. De economie herstelt zich en voor dit jaar en volgend jaar wordt een bbp-groei van respectievelijk 2,5% en 2,8% voorspeld, na een krimp van 0,9% in 2013. Dit weerspiegelt zich in het aantal inschrijvingen van nieuwe personenwagens, dat in de periode van januari tot augustus 2014 met meer dan 10% steeg (in augustus alleen al bedroeg de stijging 20% j-o-j). De productie nam eveneens toe (+46% j-o-j in juli), terwijl de bestellingen tot nu toe dit jaar met dubbele cijfers zijn gestegen. De toegenomen vraag heeft de winstmarges van Tsjechische bedrijven in de automobielsector vergroot. Meer productieniveaus hebben meer werkkapitaal nodig, wat betekent dat de producenten sterk afhankelijk zijn van bankkredieten. Gelukkig zijn de banken momenteel bereid om krediet te verstrekken aan deze sector en is zijn algemene financiële gezondheid goed. In de Tsjechische auto-industrie worden facturen na gemiddeld 30 tot 45 dagen betaald. De afgelopen twee jaar waren onze ervaringen met de sector goed, met weinig meldingen van niet-betaling. Het aantal meldingen van nietbetaling is de laatste paar maanden inderdaad gedaald en zal naar verwachting stabiliseren tijdens de rest van 2014 en in 2015. Hetzelfde kan gezegd worden van het aantal insolventies in de automobielsector, dat volgens ons niet zal toenemen in de komende maanden. De Tsjechische automobielsector heeft nog niet geleden onder de Oekraïne-crisis, maar een escalatie of verdere sancties (bijvoorbeeld een beperking van de auto-import in Rusland) kan zware gevolgen hebben aangezien de sector sterk afhankelijk is van de export. Ons acceptatiebeleid ten aanzien van deze sector is op dit moment soepel. Bij de behandeling van kredietverzekeringsaanvragen kijken we naar de recentste financiële informatie, de winst en het eigen vermogen van de afnemers.
19
Duitsland Duitse fabrikanten bouwen hun auto's steeds meer in het buitenland Afhankelijkheid van de Chinese markt neemt toe Impact van de Oekraïne-crisis was al voelbaar
Volgens de Duitse automobielfederatie VDA steeg de productie van Duitse personenwagens met 3,4% in 2013. De binnenlandse productie steeg met 1%, terwijl de productie in het buitenland met 4,9% steeg. In de periode van januari tot augustus stegen de autoproductie en auto-export elk met 4%, terwijl het aantal inschrijvingen van nieuwe wagens met 3% steeg. Duitse original equipment manufacturers (OEM's) bouwen hun auto's steeds meer in het buitenland: van 57% van de totale productie in 2011 tot 61% in 2013 en naar verwachting 68% tegen 2018. Dit gaat ten koste van de productie in Duitsland. China is al een zeer belangrijke markt voor veel Duitse OEM's. Het land is momenteel goed voor 35% van de wereldwijde omzet van Volkswagen (BMW: 25%, Daimler: 22%). De toetredingsdrempels tot de Chinese markt zijn echter hoog. Gezien de matige groei van de automarkt in andere BRIC-landen en in de eurozone is er niet echt een alternatieve markt mocht de Chinese economische groei verslechteren. Bovendien zullen de recente maatregelen van de Chinese overheid tegen vermeende prijsafspraken door buitenlandse autofabrikanten en producenten van auto-onderdelen de druk op de marges verhogen naarmate de verkoopprijzen dalen. De teruglopende autoverkoop in Rusland en de depreciatie van de Russische roebel in de nasleep van de Oekraïnecrisis hebben al negatieve gevolgen gehad voor de Duitse OEM's en leveranciers, die minder bestellingen hebben binnengekregen en hun omzet hebben zien dalen. Gezien de aanhoudende geopolitieke onzekerheid herzien verschillende Duitse toeleveranciers van de automobielindustrie momenteel hun investeringsplannen in Rusland. In 2014 zal VW zijn productie in Rusland met 30.000 stuks terugschroeven tot 120.000 auto's. Duitse toeleveranciers van de automobielindustrie boeken nog steeds mooie winsten en hun solvabiliteit en liquiditeit zijn over het algemeen robuust. Toch zijn de marges de laatste paar jaar gekrompen, als gevolg van de hogere materiaal- en arbeidskosten en de valutarisico's. Tegelijk moeten leveranciers investeren in ontwikkelingsen productievestigingen in het buitenland om dicht bij OEM's te zijn die naar het buitenland verhuisd zijn. Er is ook een toenemende concentratie in het leverancierssegment. De totale schuldenlast van de sector blijft beheersbaar en de banken zijn over het algemeen bereid om kredieten te verstrekken aan bedrijven in de automobielsector. Wij zijn van mening dat het betalingsgedrag in de sector de afgelopen twee jaar goed was. Het aantal meldingen van niet-betaling is de afgelopen zes maanden niet toegenomen. Wij verwachten dat het aantal gevallen van niet-betaling en het aantal insolventies de komende maanden stabiel zullen blijven, op voorwaarde dat de huidige instabiele geopolitieke omgeving (d.w.z. de Oekraïnecrisis) niet verder verslechtert, het economische herstel in de eurozone aanhoudt en de wereldwijde vraag naar auto's stabiel blijft. Ons risicoacceptatiebeleid blijft voorlopig redelijk soepel, zoals in 2012 en 2013. Alleen voor bedrijven met lagere ratings hanteren we een restrictiever beleid. We blijven in direct contact met afnemers, zodat we toegang hebben tot hun recentste financiële informatie. Grotere leveranciers, bandenbedrijven en bedrijven die zich op de vervangingsmarkt richten worden minimaal elk kwartaal gecontroleerd. We kijken vooral naar de eigenvermogenspositie, de winstgevendheid, het werkkapitaal, de cashflow, de nettoschuld en de schulden aan banken. We volgen ook de spreiding van afnemers, het belang van een bepaalde leverancier voor een OEM of van belangrijke leveranciers voor een afnemer en de feedback van de markt.
20
Vooruitzichten prestaties sectoren per land
atradiusmarketmonitor
Oktober 2014 Landbouw
Automotive/ Transport
Chemie / Farmacie
Bouw / BouwDuurzame Electronica / materialen consumptiegoederen ICT
Financiële diensten
Voeding
Machines
Metaal
Papier
Diensten
Staal
Textiel
België Denemarken Duitsland
Uitstekend
Frankrijk Hongarije Ierland
Goed
Italië Nederland Oostenrijk
Redelijk
Polen Portugal Rusland
Matig
Slowakije Spanje Tsjechië
Slecht
Turkije VK Zweden Zwitserland Brazilië Canada Mexico VS Australië China Hong Kong
N/A
India Indonesië Japan Nieuw-Zeeland Singapore Taiwan Thailand VAE
N/A
21
Sectorprestaties Wijzigingen sinds september 2014
Europa Tsjechië Landbouw ..........................................................
Verlaagd van goed naar redelijk
De daling van de grondstofprijzen heeft negatieve gevolgen voor de handelaren en producenten. De financiële toestand van bedrijven verslechtert.
Italië Elektronica/ICT.................................................
Verhoogd van redelijk naar goed
Niet alleen minder maar ook minder grote kredietverzekeringsclaims.
Diensten .............................................................
Verhoogd van slecht naar redelijk
Niet alleen minder maar ook minder grote kredietverzekeringsclaims.
Staal.....................................................................
Verhoogd van guur naar slecht
De staalmarkt heeft zich gestabiliseerd na de terugval in 2013.
Nederland Chemie/Farmacie ............................................
Verhoogd van goed naar uitstekend
Deze sector heeft lage wanbetalingscijfers en mooie prestatievooruitzichten.
Bouw/Bouwmaterialen ..................................
Verhoogd van guur naar slecht
De bouwactiviteit en huizenverkoop liggen nog steeds ver onder het niveau van vóór de crisis maar zijn eindelijk aan een opleving begonnen. Een voorzichtig acceptatiebeleid is nog steeds nodig.
Duurzame consumptiegoederen .................
Verhoogd van guur naar slecht
De marges van bedrijven blijven krap. Na jaren te zijn gekrompen gaat de omzet echter weer in stijgende lijn dankzij de stijgende consumentenuitgaven en het groeiende consumentenvertrouwen.
Financiële diensten .........................................
Verhoogd van redelijk naar goed
De Nederlandse banken zijn gestabiliseerd na de ernstige problemen. De economische vooruitzichten lijken stabieler.
22
Diensten .............................................................
Verhoogd van redelijk naar goed
De sector doet het beter in lijn met de huidige economische opleving.
Textiel .................................................................
Verhoogd van guur naar slecht
Textiel- en kledingretailers zien hun omzet stijgen naarmate de consumentenbestedingen weer toenemen.
Rusland Voeding ..............................................................
Verlaagd van slecht naar guur
De sector heeft zwaar te lijden onder de opgelegde beperkingen op de invoer van levensmiddelen. De wanbetalingsen faillissementscijfers zijn fors gestegen.
Verenigd Koninkrijk Diensten ............................................................. Verhoogd van slecht naar redelijk Veel subsectoren van de dienstensector zijn verbeterd in lijn met de algemene economie.
Turkije Textiel .................................................................
Verhoogd van guur naar slecht
De sector profiteert van de depreciatie van de Turkse lira. Het aantal slechte kredieten in de textielindustrie is afgenomen, maar het zijn er nog steeds veel.
Amerikaans continent Brazilië Automotive ........................................................
Verlaagd van redelijk naar slecht
Zie het artikel op pagina XX.
Verenigde Staten Financiële diensten .........................................
Verhoogd van redelijk naar goed
Het monetaire beleid van de Amerikaanse centrale bank en de lagere insolventiecijfers hebben geleid tot minder afschrijvingen door de banken.
Voeding ..............................................................
Verhoogd van redelijk naar goed
Als gevolg van de consolidatie hebben de meeste grote bedrijven hun productaanbod gediversifieerd of hebben ze voor hun belangrijkste producten dominante marktaandelen verworven.
23
Hebt u deze Market Monitor met interesse gelezen? Kijkt u dan ook eens op onze website www.atradius.be. U vindt hier nog meer Atradiuspublicaties die zich richten op de mondiale economie, waaronder diepgaande landenrapporten, advies over creditmanagement en artikelen over actuele businesstopics. Actief op Twitter? Volg @Atradiusbenl of zoek op #marketmonitor om up to date te blijven met de nieuwste versie.
Volg Atradius op Social Media
@atradiusBEnl
Atradius-Belgie
atradiusBEnl
Disclaimer Dit rapport wordt louter ter informatie verstrekt en is niet bedoeld als enige aanbeveling aan de lezer(s) met betrekking tot een specifieke transactie, investering of strategie. Lezers zijn zelf verantwoordelijk voor het nemen van commerciële en andere beslissingen omtrent de verstrekte informatie. Hoewel Atradius al het noodzakelijke heeft gedaan om te verzekeren dat de informatie in dit rapport verkregen is van betrouwbare bronnen, kan Atradius niet verantwoordelijk gesteld worden voor fouten of omissies, of voor de resultaten verkregen door gebruik van deze informatie. Alle informatie in dit rapport wordt gegeven ‘zoals ze is’, zonder garantie op volledigheid, accuraatheid, tijdsgebondenheid, of op de resultaten verkregen door gebruik van het rapport, en zonder garantie van enige soort, uitdrukkelijk of geïmpliceerd. In geen geval zal Atradius, haar gerelateerde partners of corporaties, of de partners, agenten of werknemers hiervan verantwoordelijk gesteld kunnen worden voor enige genomen beslissing of actie die zij zouden nemen op basis van de in dit rapport verstrekte informatie om het even welke schade het betreft, zelfs wanneer vooraf geïnformeerd over de mogelijke negatieve gevolgen.
Copyright Atradius N.V. 2014
Atradius Credit Insurance NV Jan van Genstraat 1, bus 201-202 2000 Antwerpen
[email protected] www.atradius.be 24
