market monitor
Focus op duurzame consumptiegoederen en non-food detailhandel - prestaties en vooruitzichten
Maart 2014
In deze uitgave… Inleiding
Meer omzet – maar minder winst
3
Brazilië
Verkoop getroffen door aflopen stimuleringsmaatregelen
4
China
Groeicijfers blijven hoog
6
Duitsland
Marges nog steeds onder druk
10
Italië
Recessie lijkt in bepaalde segmenten over dieptepunt heen
13
Japan
Sterke omzetgroei in 2013 en begin 2014
17
Spanje
Het ergste lijkt voorbij
20
Marktprestaties in een oogopslag
24
Canada
Lagere schulden huishoudens verhogen omzet detailhandel
24
Verenigd Koninkrijk
Enige reden tot voorzichtig optimisme
25
Overzichtstabel
Overzicht van de prestaties per sector per land
26
Sectorprestaties
Veranderingen sinds februari 2014
27
Op de volgende pagina’s geven we aan de hand van de volgende weersymbolen de algemene economische vooruitzichten per sector weer:
Uitstekend
Goed
Redelijk
Matig
Slecht
2
atradiusmarketmonitor
Meer omzet – maar minder winst Naarmate tekenen van ‘green shoots' (economisch herstel tijdens een economische recessie) opduiken, beginnen mensen vanzelf weer vertrouwen te krijgen in hun persoonlijke situatie. Dat vertrouwen komt vaak tot uiting in een toename van de verkoop van artikelen zoals huishoudelijke apparaten en elektronische gadgets. Dit is wat momenteel lijkt te gebeuren, althans in enkele van de landen die in deze Market Monitor aan bod komen. Maar het is ook duidelijk dat bedrijven in de sector duurzame consumptiegoederen en de non-food detailhandel hogere kosten en lagere marges moeten slikken om hun verkoop op peil te houden. Dat is niet zonder risico. De stijging van het consumentenvertrouwen in Duitsland lijkt bijvoorbeeld goed nieuws te zijn – maar de stijging van de verkoop wordt gerealiseerd via prijsverlagingen, terwijl de hogere inputkosten de fabrikanten kopzorgen bezorgen. Ook in Japan kende de verkoop van witgoed, energie-efficiënte apparaten en pc's een gezonde groei, maar hield de operationele winst geen gelijke tred met de omzetgroei. In Spanje lijkt de sector duurzame consumptiegoederen het ergste achter de rug te hebben. Hoewel het consumentenvertrouwen nog een lange weg heeft te gaan, is er reden tot optimisme aangezien verwacht wordt dat de vraag naar woningen zich later dit jaar zal herstellen. In Italië zijn de vooruitzichten voor dit jaar ook rooskleuriger dan in 2013, met een verwachte afvlakking van de insolventiecijfers na een jarenlange stijging. De toenemende verstedelijking en groeiende persoonlijke rijkdom in China, vooral onder jonge professionals, drijven de vraag naar huishoudelijke apparaten en meubels op. Maar net als elders zet de harde concurrentie druk op de marges. We kijken ook naar de sector in het Verenigd Koninkrijk, Canada en Brazilië, die elk een ander verhaal vertellen. In het VK zou de heropleving van de huizenmarkt een impuls moeten geven en er is enige reden tot voorzichtig optimisme. In Canada heerst er nog steeds bezorgdheid over de economie en de arbeidsmarkt. En in Brazilië wordt de sector geconfronteerd met een dubbele tegenslag: stijgende kosten (om aan de nieuwe energie-efficiëntienormen te voldoen) en het einde van de fiscale maatregelen die de binnenlandse vraag moesten stimuleren.
3
atradiusmarketmonitor
Brazilië Nieuwe energie efficiëntienormen doen de kosten voor producenten stijgen Verkoop getroffen door het aflopen van stimuleringsmaatregelen Zwakkere munt zet druk op de marges
ü ü ü ü
ü ü ü
ü ü In de Braziliaanse sector duurzame consumptiegoederen komen zowel retailers als producenten voor steeds meer uitdagingen te staan, ondanks het feit dat de binnenlandse wit- en bruingoedsector profiteren van een driejarig investeringsprogramma (2012-2015) van de Braziliaanse ontwikkelingsbank BNDES om de lokale productie te ontwikkelen. Het aantal wanbetalingen en bedrijfsinsolventies in de sector is toegenomen en zal ook dit jaar verder stijgen. Daarom is ons acceptatiebeleid voorzichtiger geworden. Sinds vorig jaar moeten Braziliaanse producenten van duurzame consumptiegoederen voldoen aan nieuwe energieefficiëntienormen die voor alle apparaten gelden. De nieuwe regelgeving vereist extra investeringen door de producenten. Samen met de stijgende grondstofprijzen (bijvoorbeeld voor kunststof en staal) heeft dit gevolgen gehad voor de marges. Daarnaast liepen de fiscale stimulansen voor de aankoop van het meeste witgoed (uitgezonderd wasmachines) eind vorig jaar af, wat de verkoop drukte.
4
atradiusmarketmonitor
De toename van de wisselkoersvolatiliteit in 2013 zal waarschijnlijk aanhouden in 2014 en een aanzienlijke impact hebben op retailers die geïmporteerde duurzame consumptiegoederen verkopen. De zwakkere munt zet druk op de marges van bedrijven die hun omzet op een hoog peil moeten houden om hun hoge schuldenlast te ondersteunen. Bovendien heeft de aanhoudend hoge inflatie van 5% tot 6% de centrale bank genoodzaakt om de Selic-rente (daggeldrente van de Braziliaanse centrale bank) in januari 2013 te verhogen van 7,25% tot 10,75%. Dit heeft een domper gezet op het ondernemers- en consumentenvertrouwen en zal wegen op de verkoop van duurzame consumptiegoederen. De combinatie van hoge inflatie en gestegen rente zal ertoe leiden dat huishoudens minder besteedbaar inkomen overhouden. De afgelopen jaren is de markt van persoonlijke kredieten in Brazilië gegroeid in populariteit. De banken geven miljoenen creditcards uit en maken van aankoop op afbetaling een gangbare praktijk bij consumenten. Retailers gebruiken de door hen verstrekte consumentenkredieten als onderpand om zelf meer schulden te kunnen aangaan. De winstmarges zijn geleidelijk verschoven van operationele naar financieringsactiviteiten. Bijna alle belangrijkste spelers hebben hun eigen creditcard uitgegeven in joint ventures met de belangrijkste banken. Het Braziliaanse economische model was gebaseerd op gesubsidieerde consumptie, gericht op het stimuleren van de economie via de binnenlandse vraag, maar dit model heeft nu zijn grenzen bereikt. De programma's lopen nog steeds, maar zijn tot nu toe niet succesvol gebleken. Ze geven aanleiding tot hoge inflatie en slagen er niet in om voldoende impulsen te geven aan de lokale productie, die ook lijdt onder de gebrekkige lokale infrastructuur, met name de transportfaciliteiten. In het licht hiervan zijn de vooruitzichten voor de sector duurzame consumptiegoederen en de non-food detailhandel somber. Terwijl Brazilië een consistent netwerk van retailers heeft ontwikkeld, waaronder grote beursgenoteerde lokale en internationale spelers, zullen de vele kleinere en middelgrote producenten en retailers van duurzame consumptiegoederen het waarschijnlijk moeilijk krijgen. Met de hulp van onze klanten in de sector duurzame consumptiegoederen/non-food detailhandel kunnen we vooraf bepalen welke afnemers mogelijk het slachtoffer zullen worden van de huidige verslechtering van de markt. Een markt waarin we recentelijk de omzetgroei hebben zien vertragen en de betalingsachterstand zien toenemen. Naarmate de rente stijgt, richten we onze aandacht ook op de cashflow, schuldenlast en rentedekking.
Braziliaanse sector duurzame consumptiegoederen STERKE PUNTEN
ZWAKKE PUNTEN
Grote eindgebruikersmarkt
Hoge schuldenlast
Het potentiële voordeel van lokale investeringsplannen
Blootgesteld aan de wisselkoersvolatiliteit
Veel grote en beursgenoteerde lokale spelers
Gebrek aan transparantie bij de KMO’s
5
atradiusmarketmonitor
China Nog steeds hoge groeicijfers Winstmarges blijven onder druk staan Kleinere bedrijven worden zorgvuldiger gecontroleerd
ü ü ü ü
ü ü ü
ü ü IHS Global Insight voorspelt dat China's reële bbp in 2014 met 7,5% zal groeien (na een groei van 7,9% in 2013). Het herstel van China's economische evenwicht zal een langzaam en pijnlijk proces zijn waardoor de totale groei de komende jaren verder zal vertragen. De aangroei van de bevolking en de toename van de individuele rijkdom zijn belangrijke voorwaarden om te verzekeren dat de detailverkoop van duurzame consumptiegoederen in China aanzienlijk blijft groeien. De concurrentie in de sector is zeer sterk en de winstmarges van veel bedrijven staan nog steeds onder druk. Ons risicoacceptatiebeleid blijft voornamelijk open, al zijn we voorzichtiger met kleinere bedrijven in dit segment. De groeiprognose voor de Chinese retailsector blijft positief: verwacht wordt dat de jaaromzet van de sector met dubbele cijfers zal stijgen (zie onderstaande tabel). De hervorming van de regelgeving, na de toetreding van China tot de Wereldhandelsorganisatie in 2001, heeft het buitenlandse retailers mogelijk gemaakt een aanzienlijk marktaandeel te verwerven. Ze spelen in op de vraag van jonge en ambitieuze consumenten en dragen bij aan een trend die de waarde van het retailsegment waarschijnlijk aanzienlijk zal doen toenemen.
6
atradiusmarketmonitor
Bron: BMI Huishoudelijke apparaten In 2013 steeg de omzet van de Chinese retailmarkt voor huishoudelijke apparaten met 14,2% j-o-j tot CNY 1,284 biljoen (EUR 153 miljard) als gevolg van de ontwikkelingen in de vastgoedmarkt. Dankzij China's subsidiebeleid voor energiezuinige apparaten, dat op 31 mei 2013 afliep, groeide de Chinese binnenlandse markt voor huishoudelijke apparaten aanzienlijk, vooral in de eerste vijf maanden van 2013. In de tweede helft van 2013 boekte de hele markt over het algemeen echter zwakkere winsten, met name bedrijven die witgoed (zoals airconditioners, koelkasten en wasmachines) verkopen. Ook de felle concurrentie in de Chinese sector huishoudelijke apparaten heeft de winstmarges van de retailers geen goed gedaan. De prijzenoorlog tussen verschillende Chinese retailers van duurzame consumptiegoederen heeft tot enorme kortingen geleid, wat de druk op de prijzen van leveranciers stroomopwaarts in de keten heeft verhoogd. De groei van onlinewinkels wakkert ook de concurrentie aan en holt de winstmarges uit. Afgezien van de relatief hogere loonkosten en vastgoedkosten werd de winst negatief beïnvloed doordat de verhouding van de kosten ten opzichte van de inkomsten steeg. Daarnaast werd de winstgevendheid van toonaangevende retailers in de markt ook aangetast door de kapitaalintensieve elektronische handel. De algemene eigenvermogenspositie van fabrikanten van huishoudelijke apparaten is nog steeds relatief robuust – de meeste spelers op de markt zijn immers vrij grote bedrijven. Veel fabrikanten van duurzame consumptiegoederen in het lagere segment zien zich echter genoodzaakt hun prijzen te verhogen om hun winstmarges op peil te houden en de hogere productiekosten, die voornamelijk het gevolg zijn van de stijgende loonkosten, te compenseren.
7
atradiusmarketmonitor
In 2014 moet de groei van de export meer bouwen op de verbetering van de productmix. Industriële modernisering en technologische innovatie zullen een steeds belangrijkere rol spelen in het ondersteunen van de ontwikkeling van de sector huishoudelijke apparaten. Meubels Volgens het ministerie van Industrie en Informatietechnologie steeg de omzet van de meubelindustrie in de periode januari - november 2013 met 13,6% j-o-j. Net als in voorgaande jaren kopen Chinese consumenten meer meubels omdat de levensstandaard van huishoudens en het besteedbare inkomen voortdurend stijgen. Bovendien hangt de vraag naar meubels nauw samen met de ontwikkeling van de Chinese vastgoedmarkt. China's meest vooraanstaande economische planners moedigen lokale overheden aan om de bouw van betaalbare woningen te blijven stimuleren. In 2013 steeg de financiële overheidssteun voor betaalbare woningen. Toch vertraagde in dezelfde periode de groei van China's residentiële vastgoedmarkt als gevolg van de inspanningen van de overheid om speculanten in toom te houden en de prijzen onder controle te houden. Deze situatie zal niet veel veranderen in 2014. De recente bouwhausse in veel grote Chinese steden daarentegen heeft geleid tot een aanzienlijke toename van de kantoorruimte en de daaruit voortvloeiende vraag naar kantoormeubilair, nu bedrijven zowel hun kantoren als hun kantoorinrichting moderniseren. Dit heeft een impuls gegeven aan het hogere en middensegment van de kantoormeubilairmarkt. Daarnaast heeft de ontwikkeling van de toeristische sector geleid tot de bouw en renovatie van hotels, wat een gezonde markt creëert voor het segment hotelmeubilair. Op maat gemaakte meubels worden steeds populairder in China, al vertegenwoordigt dit segment momenteel nog maar 10% van de totale meubelsector. Meubels op maat zijn normaal relatief duur, wat betekent dat ze per stuk veel meer winst bijdragen aan een bedrijf dan standaardartikelen. Met hun unieke stijl en afmetingen beantwoorden op maat gemaakte meubels aan de persoonlijke behoeften van jongere mensen, waardoor dit segment naar verwachting zal blijven groeien. Enkele grote fabrikanten hebben zich al uitgerust met professionele teams om een dergelijke service op maat te bieden. In de detailhandel in duurzame consumptiegoederen worden facturen na gemiddeld 45 tot 90 dagen betaald. We verwachten niet dat de betalingsachterstand in de nabije toekomst aanzienlijk zal toenemen. Zelfs als facturen te laat worden betaald, is dat vaak eerder een onderhandelingstruc dan het gevolg van cash- of liquiditeitsproblemen. De wanbetalings- en insolventiecijfers in de detailhandel in duurzame consumptiegoederen liggen relatief laag in vergelijking met andere Chinese sectoren en we verwachten niet dat dit zal veranderen. Gezien de snelle ontwikkeling van e-commerce in China in 2014, moeten we echter bedrijven met een kleine omzet, weinig eigen vermogen maar grote investeringen in hun onlineplatforms in de gaten houden. Die combinatie kan immers leiden tot een aanzienlijke druk op de financiële middelen en, in het ergste geval, tot insolventie als niet tijdig effectieve maatregelen worden genomen. We beoordelen afnemers in de sector duurzame consumptiegoederen op individuele basis. Onze belangrijkste criteria zijn de aandeelhoudersstructuur, de zakelijke portefeuille en de financiële resultaten van een bedrijf. Voor de acceptatie van grote bedrijven, sterke groepen en staatsbedrijven met voldoende capaciteit hanteren we een minder restrictief beleid. Bestaat er echter twijfel over hun capaciteit, dan moeten we ondersteunende handelservaringen zien voordat we hoge kredietlimieten aanvaarden. We zijn voorzichtiger in het geval van kleine en middelgrote ondernemingen met grote externe leningen omdat we bezorgd zijn over het strakke beleid van de banken.
8
atradiusmarketmonitor
Om een maximale dekking te kunnen bieden, verzamelen we extra informatie die ons helpt te bepalen hoe sterk een afnemer staat. Als we restrictievere beslissingen moeten nemen, leggen we onze klanten uit waarover we ons zorgen maken. Kunnen zij aanvullende informatie verstrekken, bijvoorbeeld up-to-date interne financiële verslagen, handelsrapporten van recente maanden en de bij een afnemer geplaatste orders, dan gaan we na of we op basis daarvan de kredietlimiet alsnog kunnen herzien.
Chinese sector duurzame consumptiegoederen STERKE PUNTEN China's enorme bevolking maakt het een aantrekkelijk land voor internationale retailers. De opheffing van de beperkingen op buitenlandse directe investeringen heeft tot een forse groei van de investeringen geleid. Verwacht wordt dat het bbp per hoofd van de bevolking gestaag zal toenemen tot USD 8.907 in 2017.
ZWAKKE PUNTEN China wordt door veel van zijn belangrijkste handelspartners nog steeds als een niet-markteconomie beschouwd.
De Chinese markt blijft zeer gefragmenteerd met kleine, zelfstandige retailers in het hele land die goederen verkopen aan een bevolking van ongeveer 1 miljard mensen die rond het bestaansminimum leven.
Verwacht wordt dat de omzet van het retailsegment tegen 2017 met 60% zal stijgen tot USD 5,41 biljoen.
9
atradiusmarketmonitor
Duitsland Robuste binnenlandse vraag in 2014 zal de sector helpen Marges nog steeds onder druk Geen negatieve trends op het gebied van betalingsachterstand en insolventie
ü ü ü ü
ü ü ü
ü ü
Consensus Economics verwacht dat de Duitse particuliere consumptie dit jaar met 1,4% zal groeien, na een groei van 1,0% in 2013. In 2013 en begin 2014 ging het consumentenvertrouwen weer in stijgende lijn (zie grafiek op de volgende pagina). Op het eerste gezicht lijkt dit zeer goed nieuws voor de Duitse sector duurzame consumptiegoederen, maar in de tweede helft van 2013 gaf de Duitse consument meer uit aan vrijetijdsbesteding, reizen en consumentenelektronica dan aan witgoed, bruingoed of meubilair. Hoewel de winstmarges in dalende lijn blijven gaan, is de sector nog steeds vrij veerkrachtig. Daarom wordt er voor dit jaar geen verslechtering van het betalingsgedrag en de insolventiecijfers verwacht. Alle subsectoren in aanmerking genomen, beschouwen we de sector duurzame consumptiegoederen en de non-food retailsector nog steeds als sectoren met een middelgroot risico.
10
atradiusmarketmonitor
Bron: ICON; IHS Global Insight In 2013 steeg de verkoop van elektronische huishoudelijke apparaten met 1% j-o-j. In de eerste helft van 2013 steeg de verkoop van grotere apparaten met 2% (bij kleinere apparaten was de stijging nog groter), dankzij de groeiende vraag van de consument naar energiezuinige apparaten. Volgens de Duitse federatie van de meubelindustrie VDM liep de binnenlandse verkoop van meubels in 2013 met 3,1% terug tot EUR 16,1 miljard. Volgens dezelfde bron kromp de exportomzet met 4,1% – voornamelijk als gevolg van de zwakkere vraag uit buurlanden van de eurozone zoals Frankrijk en Nederland – maar kende de uitvoer naar de VS en China een hoge dubbelcijferige groei. Voor 2014 wordt een afvlakking of zelfs een lichte stijging van de omzet voorspeld op basis van de verwachting van de Duitse meubelbranche dat de huidige toename van de Duitse bouwactiviteit een extra impuls zal geven. Meubelfabrikanten hebben regelmatig geprobeerd om de stijgende energie- en grondstofkosten door te berekenen, maar waren niet opgewassen tegen de onderhandelingspositie van de grote en machtige Duitse inkoopverenigingen. De 10 grootste meubelzaken hebben een marktaandeel van 44% – een percentage dat groeit naarmate de consolidatietrend zich voortzet. Vooral kleinere en middelgrote meubelzaken hebben geleden onder de omzetdaling in 2013. Bovendien komen ze steeds meer onder druk te staan van onlinewinkels, die hun marktaandeel in 2013 verhoogden tot 4%. Net als in 2012 zijn de productiekosten van alle segmenten van de sector duurzame consumptiegoederen gestegen door de hogere energie- en grondstofprijzen. De hogere kosten kunnen echter niet volledig aan de retailers worden doorberekend. Zo ook kunnen retailers in de huidige competitieve omgeving niet elke verhoging van de prijzen door de producenten doorberekenen aan de consument. Wat in dit verband een belangrijke rol speelt is, is de toenemende prijstransparantie die het gevolg is van het feit dat de consument via onlinewinkels gemakkelijk toegang krijgt tot prijzen. Hierdoor houdt de druk op de marges in de hele waardeketen aan. Het betalingsgedrag in de Duitse sector duurzame consumptiegoederen is tot nu toe goed en stabiel gebleven. We verwachten geen grote veranderingen aangezien de algehele vooruitzichten voor alle subsectoren algemeen positief zijn. Als bedrijven echter de gestegen kosten niet aan hun klanten/consumenten kunnen doorberekenen of niet met besparingen elders kunnen compenseren, zullen ze mogelijk langere betalingstermijnen eisen. We houden het
11
atradiusmarketmonitor
betalingsgedrag in alle subsectoren nauwlettend in de gaten en brengen onze klanten onmiddellijk op de hoogte van elke verslechtering. In lijn met de algemene trend voor Duitse bedrijven is het aantal faillissementen in de sector duurzame consumptiegoederen en de non-food detailhandel vorig jaar gedaald. Wat betreft de kredietverzekeringsclaims die we hebben ontvangen, deed de sector het in 2013 goed in vergelijking met andere sectoren. Wij verwachten voor 2014 geen grote veranderingen in de insolventiecijfers van de sector duurzame consumptiegoederen. Wij onderhouden nauwe contacten met afnemers van de sector duurzame consumptiegoederen, waarmee we de afgelopen jaren goede relaties hebben opgebouwd. Over het algemeen ligt onze nadruk op de controle van de financiële resultaten kort nadat deze bekend zijn gemaakt (jaarcijfers, tussentijdse resultaten, nieuwste budgetten en liquiditeitsplannen), vooral als ons gevraagd wordt om grotere risico's te verzekeren. We bieden geen dekking op bedrijven die nog geen jaar bestaan, tenzij ze tot een bekende groep behoren of een spin-off van een gevestigd bedrijf zijn. Als klanten ons vragen grotere risico's te verzekeren, proberen we hun afnemers te overtuigen om ermee akkoord te gaan dat in de koopovereenkomst een clausule van eigendomsvoorbehoud wordt opgenomen, omdat dit ons meer flexibiliteit geeft in onze kredietlimietbeslissingen. Als we een kredietlimietaanvraag niet volledig kunnen goedkeuren, lichten we onze beslissing duidelijk toe aan onze klanten en helpen we hen om goede zakenrelaties met hun afnemers te behouden.
Duitse sector duurzame consumptiegoederen STERKE PUNTEN
ZWAKKE PUNTEN
Veel reeds lang gevestigde, financieel sterke familiebedrijven
Kleine en middelgrote bedrijven hebben geen toegang tot de internationale kapitaalmarkten
Ervaren en betrouwbaar management
Sterk afhankelijk van het consumentenvertrouwen
12
atradiusmarketmonitor
Italië In bepaalde segmenten lijkt de recessie over haar dieptepunt heen De insolventiecijfers zullen dit jaar afvlakken Kleinere spelers hebben nog steeds te maken met een groter risico
ü ü ü ü
ü ü ü
ü ü
In 2013 weerhielden de aanhoudende economische recessie en onzekerheid over het herstel de consument er net als in 2012 van om duurzame consumptiegoederen te kopen: het aantal verkochte eenheden daalde met 1,4% en de omzet met 3,8%. De omzet werd ook getroffen door de algemene neerwaartse trend van de prijzen als gevolg van de zware concurrentie en het gebrek aan nieuwe technologieën. De omzetdaling was echter kleiner dan in 2012 (toen het aantal verkochte eenheden met 5,5% daalde), en er zijn nu bescheiden tekenen die wijzen op een opleving van de particuliere consumptie en een terugkeer naar economische groei in 2014. Dit zou de sector van de duurzame consumentengoederen moeten steunen. Verwacht wordt dat het aantal wanbetalingen en insolventies zal afvlakken, maar vooral kleinere ondernemingen blijven blootgesteld aan hogere risico's. De subsector huishoudelijke apparaten omvat consumentenelektronica, grote huishoudelijke apparaten (witgoed) en kleine huishoudelijke apparaten. In 2013 bleef de omzet in de meeste subsectoren dalen, al ging dat niet overal even snel.
13
atradiusmarketmonitor
In 2013 kromp de omzet van de subsector consumentenelektronica met 22,5% jaar-op-jaar, voornamelijk als gevolg van het definitieve einde van de overgang naar digitale tv en het gebrek aan nieuwe technologieën van grote producenten. Tv blijft het belangrijkste segment in deze subsector en is goed voor meer dan 80% in waarde. Over het algemeen liep de omzet in de sector terug als gevolg van de daling van de gemiddelde prijzen door de hoge concurrentiedruk. Uit onze analyse van de verkoop in de kerstperiode van 2013 blijkt dat het hoogseizoen voor consumentenelektronica zwak was, ondanks grote kortingen en promotiecampagnes. Grote huishoudelijke apparaten: In 2013 vertraagde de daling van de vraag naar grote huishoudelijke apparaten (witgoed), zowel in termen van waarde als verkochte eenheden. De fiscale stimulansen van de overheid, samen met de oriëntatie van de markt op nieuwe energiezuinige apparaten en verbeterde technologieën, hebben de sector ondersteund. In 2013 vertraagde de krimp van de omzet tot -0,2%, na twee jaar van forse dalingen (-7,8% in 2012 en -9,3% in 2011). Er werden positieve resultaten opgetekend in het segment wassen/drogen en koeling.
Omzet uit de verkoop van grote huishoudelijke apparaten (witgoed) 2003 – 2013
Volume-index
Prijsindex
Bron: Findomestic monitoring Kleine huishoudelijke apparaten: Dit segment is vrij gediversifieerd in termen van zowel producten als prestaties. De algemene trend bleef echter negatief (omzetkrimp van 1,3% j-o-j in 2013), al moet gezegd dat de omzet minder snel daalde dan in voorgaande jaren. Telefoons: Dit segment was goed voor een omzet van ongeveer EUR 3,8 miljard in 2013 en boekte de beste prestaties van alle segmenten binnen de sector duurzame consumptiegoederen. De robuuste stijging van de verkochte volumes (+32,4% j-o-j) maakte de algemene daling van de prijzen (-17,2%) helemaal goed. Met name nieuwe innovatieve smartphones blijven verouderde telefoons vervangen. Deze smartphones bestrijken min of meer alle prijsklassen en houden de omzet op peil.
14
atradiusmarketmonitor
De vooruitzichten voor 2014 blijven voorzichtig voor de meeste segmenten van de subsector huishoudelijke apparaten en we verwachten een stabiele trend. Onze verwachtingen ten aanzien van de mobiele telefoonsector, de sector van hoogtechnologisch witgoed en sommige subsectoren van kleine huishoudelijke apparaten zijn gematigd positief. Als gevolg van de aanhoudende malaise in de vastgoedsector deed de Italiaanse meubelsector het slecht in 2013 in termen van volumes (-6,7%). De meubelsector blijft zeer gefragmenteerd en lijdt onder de druk van een paar grote distributiebedrijven die tegen zeer lage prijzen verkopen.
Omzet uit de verkoop van meubelen 2003 -2013
Volume-index
Prijsindex
Bron: Findomestic monitoring We verwachten voor 2014 geen substantieel herstel in dit segment, omdat een echte opleving in de vastgoedsector zal uitblijven. Waarschijnlijk zullen kleinere spelers verder in de problemen komen, terwijl de positie van grote distributeurs stabieler lijkt. Exportgerichte bedrijven zullen beter af zijn dankzij de groeiende buitenlandse vraag en de grote internationale aantrekkingskracht van Italiaanse meubels. In de sector duurzame consumptiegoederen/non-foodretailsector worden facturen na gemiddeld 60 tot 120 dagen betaald, afhankelijk van de subsector: bij meubelzaken zien we de langste betalingstermijnen. Het aantal meldingen van nietbetaling in deze sector begon eind 2013 eindelijk te dalen, terwijl de gemiddelde waarde vrij stabiel bleef. De aanhoudend zwakke vraag en het gebrek aan toegang tot bankfinanciering hebben echter gevolgen voor het betalingsgedrag. Wij verwachten dat het aantal wanbetalingen in 2014 stabiel blijft, aangezien er tekenen van een lichte opleving zijn. Het aantal insolventies in de sector duurzame consumptiegoederen bereikte een piek in 2012 en vlakte in 2013 af. De insolventiecijfers waren vergelijkbaar met die van andere sectoren van de Italiaanse economie, zij het met hogere cijfers in subsectoren zoals het meubelsegment en de algemene detailhandel. Verwacht wordt dat de trend in 2014 stabiel blijft, maar dat kleinere spelers zullen worden verzwakt door hun beperkte capaciteit om te profiteren van de eerste tekenen van herstel. Wij hebben vastgesteld dat steeds meer bedrijven in de distributiesector gaan samenwerken of fuseren in reactie
15
atradiusmarketmonitor
op de ongunstige marktomgeving. Het bereiken van een kritische massa lijkt de sleutel om optimaal te profiteren van een herstel. Kleine en zwakke bedrijven zullen verder gebukt gaan onder de zwakke vraag en beperkte toegang tot kredieten. Wij hanteren een voorzichtig acceptatiebeleid en houden meer gevoelige risico's nauwlettend in de gaten. We concentreren ons op het identificeren van zwakkere afnemers, zodat we afnemers die op korte termijn in gevaar lijken te zijn tijdig aan een beoordeling kunnen onderwerpen. Onze benadering van risicovolle bedrijven houdt in dat we de meest recente financiële informatie opvragen en regelmatiger met hen bijeenkomen. We vragen ook informatie over hun managementvaardigheden in tijden van moeilijke marktomstandigheden. Bij de analyse van balansen beoordelen we het vermogen om cashflow te genereren in de context van de looptijd en samenstelling van financiële schulden. Belangrijke factoren bij het lezen van financiële informatie van bedrijven in deze sector zijn het beheer van het werkkapitaal, het kredietrisico en de strategieën om de voorraden onder controle te houden. We handhaven onze voorzichtige benadering ten aanzien van afnemers in de meubel- en keukensector en in de distributie van consumentenelektronica: een sector die momenteel in een consolidatiefase zit, wat gevolgen zal hebben voor de concurrentieomgeving. Bij minder risicovolle afnemers hanteren we minder behoudende strategieën, mits de basisgegevens aanvaardbaar blijven in moeilijke tijden. Wel houden we de kwaliteit van de klanten nauwlettend in de gaten.
Italiaanse sector duurzame consumptiegoederen STERKE PUNTEN
ZWAKKE PUNTEN
Consolidaties versterken het distributiekanaal in de consumentenelektronica
Overcapaciteit en een groot aantal distributienetwerken
Merkbekendheid en aantrekkingskracht van ‘Made in Italy’
Daling van de gemiddelde marges als gevolg van de felle concurrentie
De export maakt de terugval op de binnenlandse markt gedeeltelijk goed
Afhankelijkheid van problematische sectoren, zoals de vastgoedsector
16
atradiusmarketmonitor
Japan Sterke omzetgroei in 2013 en begin 2014 Insolventiecijfers zullen blijven dalen Effect van geplande btw-verhoging zal beperkt zijn
ü ü ü ü
ü ü ü
ü ü
In 2013 en begin 2014 boekten de Japanse sector en duurzame consumptiegoederen en non-food detailhandel robuuste verkoopresultaten. De groei van de operationele winst hield echter geen gelijke tred met de omzetgroei. Verwacht wordt dat de marges van bedrijven nog meer onder druk zullen komen te staan als gevolg van de btw-verhoging in april 2014 en de stijgende inputkosten. Toch is de basis van de sector nog steeds solide en bijgevolg blijft ons risicoacceptatiebeleid soepel. De sector duurzame consumptiegoederen profiteert sinds begin 2013 van de opleving van de Japanse economie. De particuliere consumptie is vorig jaar met 1,9% gestegen, met name in de stedelijke gebieden, vóór de btw-verhoging van 5% tot 8% in april van dit jaar. Als gevolg hiervan zag de detailhandel in duurzame consumptiegoederen zijn omzet vorig jaar van kwartaal tot kwartaal stijgen.
17
atradiusmarketmonitor
De subsector huishoudelijke apparaten is sterk opgeveerd. De stijging van de vraag vóór de btw-verhoging in april is een belangrijke reden. Vooral de vraag naar witgoed is groot. Volgens GfK Japan steeg in januari 2014 de verkoop van koelkasten alleen al 53% jaar-op-jaar en die van airconditioners 54%. Ook de verkoop van pc's nam toe, mede omdat Microsoft in april 2014 de ondersteuning van Windows XP stopzet. Tot slot hebben de hogere energiekosten als gevolg van de zwakkere yen en de sluiting van alle kerncentrales, geleid tot een grotere vraag naar energiezuinige apparaten. Naast de particuliere consumptie is de hogere omzetgroei in deze sector het gevolg van de door veel bedrijven toegepaste strategie om hun marktaandeel te vergroten door hun prijzen te verlagen en meer verkooppunten te openen. Op die manier hopen die bedrijven de vraag op peil te kunnen houden in de moeilijkere periode die ongetwijfeld aanbreekt na de btw-verhoging in april. De operationele winst steeg in alle vier de kwartalen van 2013, maar hield geen gelijke tred met de groei van de omzet, omdat de zwakkere yen heeft geleid tot hogere operationele kosten (bijvoorbeeld voor geïmporteerde olie en grondstoffen) en dus tot krappere marges. Die marges zullen verder onder druk komen te staan na de verwachte daling van de verkoop vanaf april 2014, in combinatie met de aanhoudende impact van de kosteninflatie – hoofdzakelijk voor personeels-, distributie- en energiekosten. In 2014 zullen de uurlonen van deeltijdwerkers (die samen 80-90% van het winkelpersoneel vertegenwoordigen) naar verwachting stijgen en zullen de prijzen voor geïmporteerde goederen verder omhoog gaan. Dit alles zal bedrijven in de sector duurzame consumptiegoederen en de non-foodretailsector dwingen om hun kostenbeheersingsplannen en hun huidige prijsstrategieën te herzien. Bedrijven die een effectief kostenbeheer kunnen implementeren, hun afhankelijkheid van lage prijzen kunnen verminderen en de consument toch nog producten met toegevoegde waarde blijven aanbieden, zullen de beste resultaten boeken in de tweede helft van 2014. Ondanks de toekomstige uitdagingen hebben de Japanse sector duurzame consumptiegoederen en non-foodretailsector een aantal sterke punten. Over het algemeen is de eigenvermogenspositie van de bedrijven stabiel omdat er in deze sector relatief weinig nieuwe bedrijven worden opgericht. Daardoor hebben bedrijven hun reserves kunnen vergroten en hun winstcijfers op peil kunnen houden. Omdat Japanners zeer negatief staan tegenover faillissementen en herstructureringen, is het financieel beheer meestal voorzichtig. De algemene solvabiliteit en liquiditeitspositie van de sector is stabiel: sinds 2009 is het aantal bedrijfsinsolventies van jaar tot jaar gedaald en we verwachten dat deze trend zich in 2014 zal voortzetten. Bankkredieten zijn ruim beschikbaar en worden veel gebruikt als gevolg van de grote binnenlandse spaartegoeden en de lage rente. Om de economische activiteit te stimuleren en het economische herstel in stand te houden, heeft de Japanse centrale bank maatregelen genomen die de vraag naar krediet moeten stimuleren en de banken moeten aanmoedigen om kredieten te verstrekken. Als gevolg hiervan hebben Japanse bedrijven doorgaans een hoge schuldgraad, al mag dat niet als een teken van financiële zwakte worden beschouwd. Hoewel er enige bezorgdheid is dat de btw-verhoging zwaar zou kunnen wegen op de particuliere consumptie, verwachten we dat de Japanse centrale bank meer maatregelen zal nemen om de binnenlandse vraag verder te ondersteunen. Bovendien zijn er steeds meer exportmogelijkheden voor duurzame consumptiegoederen. Bijvoorbeeld veel van de grote meubelfabrikanten en meubelzaken, zoals Kokuyo, Nitori en Itoki, zien expansie in het buitenland, met name in Azië, als de sleutel tot groei na de btw-verhoging. Ondanks de verwachte omzetdaling en de grotere druk op de winstgevendheid blijft ons acceptatiebeleid ten aanzien van de sector soepel. De afgelopen twee jaar waren de betalingservaringen van onze klanten goed. We verwachten dat dit de komende maanden zo zal blijven, gezien de Japanse regering al maatregelen heeft genomen om de kredietverlening te stimuleren en de economie te ondersteunen.
18
atradiusmarketmonitor
Naast financiële informatie over afnemers geven de handelservaringen van onze klanten een waardevol inzicht in het betalingsgedrag van hun afnemers en hun handelsrelatie: dit is belangrijk, gelet op het feit dat Japanse bedrijven veel belang hechten aan langdurige handelsrelaties. Het gebeurt soms dat we een aanvraag voor kredietverzekering niet volledig kunnen goedkeuren omdat we over te weinig financiële informatie beschikken. In dat geval leggen we dit volledig uit aan onze klant en laten we hem weten dat we onze beslissing graag herzien als in de toekomst financiële informatie of informatie over de handelservaring beschikbaar komt. Als een afnemer financieel zwak is, kunnen we soms toch nog een kredietverzekering aanbieden indien een sterkere geassocieerde onderneming zich borg stelt. Om ervoor te zorgen dat er in deze sector meer handelstransacties worden verzekerd, proberen we over het algemeen geen beperkende voorwaarden te verbinden aan onze kredietlimietgoedkeuringen.
Japanse sector duurzame consumptiegoederen STERKE PUNTEN De markt wordt gedomineerd door grote, gevestigde retailers waarvan het onwaarschijnlijk is dat ze insolvent zullen worden De particuliere consumptie is opgeveerd
ZWAKKE PUNTEN Zeer concurrerend ondernemingsklimaat
Volwassen binnenlandse markt
Goede toegang tot bankfinanciering en goed betalingsgedrag
Krimpende marges
19
atradiusmarketmonitor
Spanje Het ergste lijkt voorbij Geen stijging van de insolventiecijfers verwacht voor 2014 Nog steeds een hoger risicoprofiel voor fabrikanten van huishoudelijke apparaten en meubels
ü ü ü ü
ü ü ü
ü ü In Spanje lijkt het ergste voor de sector duurzame consumptiegoederen en de non-food detailhandel voorbij. In de tweede helft van 2013 begon de Spaanse economie aan een matig herstel, voornamelijk ondersteund door de export, maar ook door de particuliere consumptie, met name de aankoop van duurzame goederen. Verwacht wordt dat de particuliere consumptie in 2014 met 0,5% zal stijgen, na een krimp die drie jaar aanhield. Het betalingsgedrag is verbeterd en de insolventiecijfers van de sector duurzame consumptiegoederen zullen naar verwachting niet verder stijgen dit jaar. Toch blijft ons risicoacceptatiebeleid over het algemeen voorzichtig, gezien de aanhoudende problemen. In 2013 kende de Spaanse particuliere consumptie nog een terugval van 2,5% als gevolg van het blijvende effect van de btw-verhoging in september 2012 en de algemene zwakte van de economie. De prestaties van de sector duurzame consumptiegoederen zijn nauw verbonden met die van sectoren die nog altijd in een crisis zitten, zoals de vastgoedsector en de huizenmarkt. Bijgevolg heeft de sector duurzame consumptiegoederen erg geleden onder de daling van de
20
atradiusmarketmonitor
koopkracht van huishoudens, waardoor het aandeel van duurzame goederen in het mandje van de particuliere consumptie verder afnam in 2013. In dat jaar daalde de totale retailomzet met 3,9% jaar-op-jaar.
Bron: BBVA Research (gebaseerd op Nationaal Instituut voor de Statistiek) Volgens het Spaanse Nationaal Instituut voor de Statistiek liep de productie van duurzame goederen vorig jaar met 12,1% terug. Dankzij de verwachte economische opleving in 2014 is er voor sommige subsectoren van de sector duurzame consumptiegoederen echter licht aan het eind van de tunnel:
Bron: INE (Nationaal Instituut voor de Statistiek) Voertuigen: het verkooppatroon wordt bepaald door het PIVE (een programma ter stimulering van de aankoop van zuinige voertuigen), dat de negatieve impact van de btw-verhoging van 2012 heeft beperkt. Toch heeft dit programma niet kunnen voorkomen dat het wagenpark verder is verouderd (52,3% van de privéauto's is 10 jaar of ouder). De toename van het aantal autoregistraties in 2014 zal afhangen van de vraag of het PIVE zal worden gehandhaafd of opgeschort, maar ook van de omvang van de economische opleving (stijging van het bbp per hoofd van de bevolking, daling van de werkloosheid) en de ontwikkeling van de brandstofprijzen.
21
atradiusmarketmonitor
Meubels: het verwachte herstel van de vraag naar woningen in de tweede helft van 2014 zal een impuls geven aan de verkoop van meubelen. Witgoed: er zijn positieve signalen net als in 2013. Hoewel de omzet daalde in alle categorieën van elektrische apparaten, viel de daling lager uit dan in 2012 (met uitzondering van koelkasten en diepvriezers). Bruingoed: de sector wordt nog steeds geconfronteerd met een slappe vraag, omdat veel consumenten hun aankopen nog snel vóór de btw-verhoging in 2012 hebben gedaan. De verkoop van mobiele apparaten is echter fors toegenomen: tablets (+16,3%) en mobiele telefoons (+96,1%) in 2013. Een belangrijke factor voor de opleving in 2014 is het gunstigere patroon van consumentenfinanciering. De laatste tijd is er bij financiële instellingen een grotere bereidheid om kleine bedrijven en huishoudens leningen te verstrekken voor consumptiegoederen. Het aantal nieuwe consumentenkredieten steeg in 2013 (vooral in de tweede helft van het jaar) als gevolg van de toename van het aantal financieringen op middellange en lange termijn. Dit heeft in de laatste maanden van 2013 geholpen om de groei van de binnenlandse vraag aan te wakkeren. In de detailhandel in duurzame consumptiegoederen worden facturen gemiddeld na ongeveer 60 tot 90 dagen betaald. De recente verandering in de ontwikkeling van de particuliere consumptie en de nieuwe betalingswetgeving hebben sinds de tweede helft van 2013 een positieve invloed op het betalingsgedrag van producenten en retailers van duurzame consumptiegoederen. We verwachten dat deze trend zich in de komende maanden zal voortzetten aangezien de algemene vooruitzichten verbeteren. We hebben vastgesteld dat het aantal kredietverzekeringsclaims met betrekking tot afnemers uit deze sector de afgelopen zes maanden is afgenomen. Voor de komende maanden verwachten we geen grote veranderingen in deze trend. We houden het betalingsgedrag in alle subsectoren nauwlettend in de gaten en brengen onze klanten onmiddellijk op de hoogte van elke verslechtering. De segmenten binnen de sector duurzame consumptiegoederen/non-foodretailsector die momenteel een hoger risicoprofiel hebben, zijn fabrikanten van huishoudelijke apparaten en meubelfabrikanten. Ons acceptatiebeleid is nog steeds voorzichtig en we beoordelen afnemers in de sector duurzame consumptiegoederen op individuele basis. We zijn vooral voorzichtig in het geval van kleine en middelgrote ondernemingen met grote externe leningen omdat we bezorgd zijn over het strakke beleid van de banken. Als het gaat om grote bedrijven en sterke internationale groepen hanteren we een minder restrictief acceptatiebeleid. We proberen zo snel mogelijk te anticiperen op risico's door financiële cijfers te verzamelen. We streven ernaar risico’s zo snel mogelijk te signaleren door financiële gegevens te verzamelen. Wij beoordelen regelmatig afnemers die in deze sector actief zijn aan de hand van specifieke risico-indicatoren en beschikbare rating- en scoremodellen. Op basis daarvan werken we onze informatie bij en passen we onze acceptatiestrategieën aan. Afnemers die in financiële problemen lijken te komen, houden we uiteraard nauwlettender in de gaten. Over het algemeen ligt onze nadruk op de controle van de financiële resultaten kort na de bekendmaking ervan (jaarresultaten, tussentijdse resultaten en de meest recente budget- en liquiditeitsplannen), vooral als het gaat om het verzekeren van grote risico's. Een belangrijke factor voor onze analyse is de focus op de kortlopende financiële schulden van bedrijven, de looptijd van langlopende schulden, de voorraadniveaus, de kasstroomgeneratie, de omzetcijfers en de marges. We onderhouden nauwe contacten met afnemers en komen zo vaak mogelijk met hen bijeen om volledig inzicht
22
atradiusmarketmonitor
te krijgen in hun situatie en hun mening over de markt te kennen. We blijven bijzondere aandacht schenken aan de onderliggende trends die op toekomstige problemen kunnen wijzen, zoals een hoge schuldenlast, het niet halen van belangrijke budgetdoelstellingen en de aantasting van de winstmarges.
Spaanse sector duurzame consumentengoederen STERKE PUNTEN
ZWAKKE PUNTEN
Het belang van de sector binnen de Spaanse economie
Hevige concurrentie, druk op de marges en grote afhankelijkheid van consumentenkrediet
De consumptie van huishoudens liet in de tweede helft van 2013 tekenen van herstel zien en zal dit jaar naar verwachting toenemen
Sterk afhankelijk van problematische sectoren (zoals de vastgoedsector en de huizenmarkt)
23
atradiusmarketmonitor
Outlook
Marktprestaties in een oogopslag Canada Lagere schulden huishoudens verhogen omzet detailhandel Betalingsachterstanden zijn toegenomen sinds eind 2013 Beter beheer van voorraadniveaus en overbevoorrading Wij hebben ons risicoacceptatiebeleid versoepeld omdat de sector duurzame consumptiegoederen de afgelopen paar maanden stabiele prestaties heeft neergezet. Wel houden we mogelijke problemen die de prestaties zouden kunnen laten ontsporen nauwlettend in de gaten, zoals een stijging van de werkloosheid, de volatiliteit van de wisselkoers (een verzwakking van de Canadese dollar) of ongunstige economische ontwikkelingen in de belangrijkste exportmarkten. In 2013 groeide de totale Canadese detailhandel met 3,1% (tot CAD 481,7 miljard), na een stijging van 2,5% in 2012. De detailverkoop van meubels en woninginrichting kende een bescheiden groei van 1,3% (tot CAD 15,42 miljard), wat vergelijkbaar was met de groei in 2012. De detailverkoop van elektronica en apparatuur kende aanvaardbare groei van 3,5% (tot CAD 14,6 miljard). De detailverkoop van sportartikelen, hobbymateriaal, boeken en muziek vertoonde nog steeds een negatieve trend, met een daling van 4% in 2013 (tot CAD 10,8 miljard). Eind 2012 remde de bezorgdheid over de hoge schulden de bestedingen van huishoudens af. Sinds medio 2013 neemt de schuldenlast van huishoudens echter af, wat resulteert in hogere detailhandelsverkopen. Verwacht wordt dat de prestaties van de sector duurzame consumptiegoederen in 2014 stabiel zullen blijven, in lijn met de totale Canadese economische groei (de Canadese centrale bank voorspelt een groei van 2,3%). Volgens de Conference Board of Canada lijkt het consumentenvertrouwen weer te verbeteren, al blijft er enige bezorgdheid bestaan over de toestand van de economie in het algemeen en over de banencreatie in de toekomst. De betalingsachterstand in de subsector detailhandel duurzame consumptiegoederen nam eind 2013 en begin 2014 toe. Dit was te wijten aan het feit dat de detailhandel het in het vierde kwartaal van 2013 minder goed deed dan in dezelfde periode van het voorgaande jaar. Retailers die proberen af te stappen van vooruitbetalingen en die de betalingsvoorwaarden van hun leveranciers willen laten wijzigen in ‘betaling na verkoop’, blijven we in de gaten houden. Deze wijziging van de betalingsvoorwaarden zou kunnen leiden tot een toename van de betalingsachterstand, al hebben we een dergelijke wijziging nog niet gezien, omdat veel retailers hun voorraadniveaus inmiddels strakker beheren en te grote voorraden vermijden. Volgens het Office of the Superintendent of Bankruptcy daalde het totale aantal bedrijfsinsolventies in de retailsector van 571 in 2012 tot 528 in 2013 (-7,5% j-o-j). We verwachten echter dat het aantal insolventies dit jaar zal afvlakken of licht zal stijgen. Onze klanten die aan bedrijven in deze sector verkopen, hebben van huis uit een langere risicohorizon (langere betalingstermijnen) en seizoensgebonden kwesties. Voor debiteurenrisico's waarbij de kredietinformatie en/of financiële informatie de verzekeringsdekking niet volledig ondersteunt, houden we rekening met de kwaliteit en capaciteiten van de afdeling debiteurenbeheer van de polishouder. Een ervaren kredietbeheer – in combinatie met producten waar veel vraag naar is – kan immers een belangrijke verliesbeperkende factor zijn wanneer men zaken doet met afnemers. Om klanten te helpen zaken te doen met bedrijven in deze moeilijke sector, proberen onze risicoanalisten zo toegankelijk mogelijk te zijn voor de klant en lichten ze onze beslissingen duidelijk toe.
24
atradiusmarketmonitor
Verenigd Koninkrijk Enige reden tot voorzichtig optimisme Insolvenciecijfers met circa 5% gedaald in 2013 Mogelijk problemen op komst voor ‘pound shops’ De Britse economie leefde sterk op in 2013. De groei van de particuliere consumptie (+2,3% j-o-j) speelde hierbij een cruciale rol en is de sector duurzame consumptiegoederen zeker ten goede gekomen. Onze vooruitzichten voor de komende zes maanden zijn voorzichtig optimistisch. Met de periode-na-kerst – die traditioneel een tijd van winkelfaillissementen is – achter ons, zien we dat er recentelijk maar weinig winkels failliet zijn gegaan. Slechte weersomstandigheden of onverwachte economische schokken zouden de vooruitzichten fundamenteel kunnen veranderen, maar op dit moment zien we de situatie alleen maar verbeteren. We blijven voorzichtig, gelet op het feit dat de sector de afgelopen jaren enorme problemen heeft doorstaan, maar staan nu toch meer open voor nieuwe kredietlimieten dan een jaar geleden. De sector duurzame consumptiegoederen kende een positieve groei in de maanden vóór kerstmis 2013. Na matige prestaties tijdens de afgelopen drie jaar groeide de subsector consumentenelektronica voor het eerst in twee jaar dankzij de lancering van de PS4 en Xbox One in november. Dit kan een zegen zijn voor de komende 18 maanden. Ook 50-inch flatscreens, geluidsbalken en draadloze speakers gingen tijdens de kerstperiode vlot over de toonbank. De subsector kleine huishoudelijke apparaten deed het goed in 2013, tot aan kerstmis. Deze artikelen met een laag prijskaartje zijn tijdens de feestdagen altijd populair als cadeautjes en nu de woningmarkt verbetert, verwachten we dat ze als warme broodjes blijven verkopen. De eerste tekenen voor 2014 zijn veelbelovend. De 'High Street Sales Tracker' van BDO laat zien dat de 'likefor-like'-omzet (waarbij de invloed van overnames en afstotingen niet wordt meegerekend) in januari 2014 met 8% steeg. Het effect van de ongunstige weersomstandigheden in februari op de detailhandel valt echter nog te bezien. Meubelhandelaren konden zich naar het einde van 2013 toe en in de eerste weken van 2014 verheugen in een sterke vraag. Volgens het Office for National Statistics (het Britse bureau voor de statistiek) steeg hun omzet in december met 3,5% jaar-op-jaar. In negen van de laatste twaalf maanden zagen de meubelhandelaren hun omzet inderdaad stijgen. De verkoopprijzen zijn ongewijzigd gebleven, waaruit blijkt dat kortingen niet essentieel waren om deze groei te realiseren. Er heerst echt optimisme over de komende twaalf maanden, aangezien de bloeiende huizenmarkt deze subsector vooruit kan duwen. Tegen juli 2014 zouden we er een vrij goed idee van moeten hebben of de meubelsector er echt in geslaagd is een ommekeer tot stand te brengen. Het aantal insolventies in de sector duurzame consumptiegoederen en de non-foodretailsector daalde in 2013 met ongeveer 5%. In vergelijking met andere sectoren liggen de insolventiecijfers echter nog steeds hoog. We voorspellen geen sterk stijgende groei of verbetering van de marges voor retailers van duurzame consumptiegoederen, maar verwachten wel dat de meeste goede zaken zullen doen en dat de insolventiecijfers de komende zes maanden zullen afvlakken. Ondanks de huidige opleving zullen sommige bedrijven nog steeds met financiële problemen worden geconfronteerd, hetzij als gevolg van wanbeheer, hetzij omdat de manier waarop hun specifieke markten werken wijzigt. Een voorbeeld van dat laatste zouden de 'pound shops' (zeer goedkope winkels) kunnen zijn, waar de verbetering in de persoonlijke situatie van de consument misschien het aantal klanten en dus ook de winst kan doen afnemen. In 2014 zullen er ook weer programma's voor winkelsluitingen zijn, zowel binnen als buiten de formele insolventieprocedures, aangezien de groei van online winkels fysieke winkels parten blijft spelen. Onze bijeenkomsten met een groot aantal afnemers hebben ons geholpen een goed inzicht in de sector te krijgen. Wie bereid is gezonde financiële informatie te verstrekken, kunnen we blijven steunen. Het niveau van informatieverschaffing verbetert van jaar tot jaar, waardoor we een goede risicobereidheid kunnen handhaven. De probleemgebieden zijn grotendeels aangepakt en waar nodig wordt er intensiever gecontroleerd. De cashflow, het voorraadbeheer en de winkelportefeuilles blijven belangrijke punten.
25
atradiusmarketmonitor
26
atradiusmarketmonitor
Sectorprestaties Veranderingen sinds februari 2014 Europa Tsjechië Verhoogd van redelijk naar goed
Auto-industrie:
De vraag is toegenomen en de vooruitzichten voor 2014 zijn gunstig. Verhoogd van redelijk naar goed
Machines/Engineering:
De vraag is toegenomen en verwacht wordt dat de uitvoer in 2014 zal groeien.
Duitsland Verhoogd van redelijk naar goed
Machines/Engineering:
De sector liet in 2013 sterke prestaties optekenen en zal naar verwachting verder groeien in 2014.
Nederland Verhoogd van matig naar redelijk
Automotive/Transport:
Verwacht wordt dat de transportsector dit jaar zal opleven, mede dankzij de lagere olie- en brandstofprijzen. In de eerste twee maanden van 2014 daalde het aantal insolventies met meer dan 30% j-o-j. Chemie/Farmaceutische industrie:
Verhoogd van redelijk naar goed
Ondanks de hevige internationale concurrentie die gevolgen heeft voor de verkoopvolumes en prijzen, wordt verwacht dat de Nederlandse chemische/farmaceutische industrie in 2014 zal groeien. De sector heeft lage insolventiecijfers. Machines/Engineering:
Verhoogd van matig naar redelijk
De productie en nieuwe orders zijn recentelijk snel gestegen en de vooruitzichten voor 2014 zijn goed. Het aantal insolventies is in de eerste twee maanden van 2014 gedaald. Metaal:
Verhoogd van slecht naar matig
Staal:
Verhoogd van slecht naar matig
Na een periode van verslechtering gaan de verkoopvolumes weer omhoog en zijn de vooruitzichten voor 2014 voor beide sectoren verbeterd. Het aantal insolventies en verzekeringsclaims neemt af.
27
atradiusmarketmonitor
Portugal Verhoogd van matig naar redelijk
Papier:
De binnenlandse markt is gekrompen als gevolg van de bezuinigingsmaatregelen. Toch heeft de papier- en pulpsector het goed gedaan, dankzij de stabilisatie van de pulpprijzen en de groei van de export, mede door de aanhoudende vraag uit China.
Slowakije Verhoogd van redelijk naar goed
Auto-industrie:
De vraag is toegenomen en de vooruitzichten voor 2014 zijn gunstig. Verhoogd van redelijk naar goed
Machines/Engineering:
De vraag is toegenomen en verwacht wordt dat de uitvoer in 2014 zal groeien.
Spanje Verhoogd van matig naar redelijk
Diensten:
De sector zette 2014 positief in, met een toename van de activiteit en orders. Verwacht wordt dat deze groei de komende maanden zal aanhouden. Bovendien zijn in deze sector nieuwe banen gecreëerd. Duurzame consumptiegoederen:
Verhoogd van matig naar redelijk
Zie het artikel op pagina 20.
Amerikaans continent Verenigde Staten Auto-industrie:
Verhoogd van redelijk naar goed
Na een forse groei in de afgelopen jaren wordt verwacht dat de verkoop van auto's in 2014 verder zal toenemen. Grote producenten en het leverancierssegment boekten vorig jaar goede financiële resultaten. Elektronica/ICT:
Verhoogd van matig naar redelijk
Terwijl retailers in consumentenelektronica nog steeds met een aantal uitdagingen worden geconfronteerd, zijn de prestaties van elektronica- en /ICT-fabrikanten over het algemeen gezond.
28
atradiusmarketmonitor
Azië/Oceanië Hongkong Elektronica/ICT:
Verhoogd van redelijk naar goed
De afgelopen paar jaar zetten de meeste subsectoren solide prestaties neer en de vooruitzichten voor 2014 blijven goed. Het aantal kredietverzekeringsclaims staat op een laag niveau.
Taiwan Elektronica/ICT:
Verhoogd van redelijk naar goed
Net als in Hongkong zetten de meeste subsectoren de afgelopen paar jaar solide prestaties neer en blijven de vooruitzichten voor 2014 goed. Ook hier zien we weinig kredietverzekeringsclaims.
Thailand Landbouw:
Verlaagd van goed naar redelijk
Verwacht wordt dat de activiteit in de subsector rijst in 2014 zal afnemen, aangezien de regering haar programma voor de aankoop van rijst niet voor alle boeren kan waarmaken.
29
atradiusmarketmonitor
Hebt u deze Market Monitor met interesse gelezen? Kijkt u dan ook eens op onze website www.atradius.be. U vindt hier nog meer Atradiuspublicaties die zich richten op de mondiale economie, waaronder diepgaande landenrapporten, advies over creditmanagement en artikels over actuele businesstopics. Volg Atradius op Social Media
@atradiusBEnl
Atradius-Belgie
atradiusBEnl
Disclaimer Dit rapport wordt louter ter informatie verstrekt en is niet bedoeld als enige aanbeveling aan de lezer(s) met betrekking tot een specifieke transactie, investering of strategie. Lezers zijn zelf verantwoordelijk voor het nemen van commerciële en andere beslissingen omtrent de verstrekte informatie. Hoewel Atradius al het noodzakelijke heeft gedaan om te verzekeren dat de informatie in dit rapport verkregen is van betrouwbare bronnen, kan Atradius niet verantwoordelijk gesteld worden voor fouten of omissies, of voor de resultaten verkregen door gebruik van deze informatie. Alle informatie in dit rapport wordt gegeven ‘zoals ze is’, zonder garantie op volledigheid, accuraatheid, tijdsgebondenheid, of op de resultaten verkregen door gebruik van het rapport, en zonder garantie van enige soort, uitdrukkelijk of geïmpliceerd. In geen geval zal Atradius, haar gerelateerde partners of corporaties, of de partners, agenten of werknemers hiervan verantwoordelijk gesteld kunnen worden voor enige genomen beslissing of actie die zij zouden nemen op basis van de in dit rapport verstrekte informatie om het even welke schade het betreft, zelfs wanneer vooraf geïnformeerd over de mogelijke negatieve gevolgen. Copyright Atradius N.V. 2014
Atradius Credit Insurance NV Jan van Genstraat 1, bus 201-202 2000 Antwerpen
atradiusmarketmonitor
[email protected] 30 www.atradius.be