Manifestatie Vier dagen buurten november Pakhuis de Zwijger Amsterdam. Platform voor innovatief maatschappelijk ondernemen

Manifestatie 2009 Vier dagen buurten Manifestatie 2009 24-27 november Pakhuis de Zwijger Amsterdam

Platform voor innovatief maatschappelijk ondernemen

Iedereen het diepe in! Vorig jaar waren we met velen in Rotterdam. Op die eerste manifestatie Buurtalliantie maakten we kennis met meer dan honderd unieke samenwerkingsprojecten uit het hele land en met de bevlogen professionals, bestuurders en bewoners die ze tot stand brachten. Deze manifestatie gaat over kennis delen en verdiepen. Wat mij betreft om er morgen mee aan de slag te kunnen in je eigen buurt. Verdiepen gaat beter met professionals die voor eenzelfde uitdaging staan. Vandaar de keuze voor een vierdaagse manifestatie die elke dag focust op een aspect van gezamenlijk maatschappelijk ondernemen. Dag één gaat over de onderkant van de buurt, over het ondersteunen van mensen met een meervoudige problematiek. Op dag twee zitten we een treetje hoger. Die gaat over sociale stijging voor kwetsbare groepen, vanuit de gedachte dat iedereen kan meedoen. Dag drie gaat over de kracht van de wijk en zoemt in op het stimuleren van wijkeconomie en actief burgerschap. Al deze dagen volgen de Buurtalliantiemanier van werken. Van onderop, via professionals die hun ogen en oren in de buurt hebben, die luisteren naar bewoners en cliënten, die de urgentie zien en er samen met professionals uit andere sectoren werk van maken. Professionals die laten zien hoe je samen zaken beter kunt oppakken. Maar die ook tegenwerking ervaren, van wetgeving, van hun eigen besturen en door rivaliteit in de samenwerking. Daarom is er ook een dag vier. Daarin confronteren we de beslissers en beleidsmakers van alle aangesloten partners met de uitkomsten van de eerste drie zinderende dagen. Met de opdracht bestuurlijke ruimte te creëren voor samenwerking en initiatieven van burgers en buurtprofessionals. Iedereen het diepe in! Te beginnen met een onderdompeling in een veelzijdig programma met talkshows, debatten, workshops, films, dilemmatheater en excursies naar boeiende en succesvolle buurtprojecten. Ik ga ervan uit we na deze vier dagen van onder tot boven overtuigd zijn dat het anders kan, mag en moet in de buurt. Willem van Leeuwen, voorzitter Buurtalliantie november 2009 1

Over Buurtalliantie Buurtalliantie is een platform waar lokale professionals van maatschappelijke ondernemingen elkaar deelgenoot maken van sectoroverschrijdende problemen en oplossingen in Nederlandse wijken en buurten, in steden, dorpen en op het platteland. Door online kennis en ervaringen te delen in een webcommunity, door jaarlijks een landelijke manifestatie te houden en door gedurende het jaar expertontmoetingen te organiseren in het land.

Partners

Fondsen/subsidiënt

Het Oranje Fonds steunt en financiert veel buurtinitiatieven

Sponsoren

Buurtalliantie is een initiatief van meer dan twintig maatschappelijke organisaties, geïnitieerd door Aedes vereniging van woningcorporaties, MOgroep branche Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening, Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland en Cultuurfabriek.

www.buurtalliantie.nl 2

3

Organisatie Bestuur stichting Buurtalliantie Aly van Beek, MOgroep Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening Hans Bruning, Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland Ad de Graaf, HBO-raad Willem van Leeuwen, voorzitter Wouter Nijmeijer, KPMG Clémence Ross-van Dorp, Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen Hendrien Witte, Aedes vereniging van woningcorporaties

Colofon

Locatie

Teksten Mark Robinson, Peter Staal en Jos Tendijck Coördinatie programmaboek Afke Duinkerken Vormgeving

Programmaraad Nathalie Boerebach (voorzitter), Leon Bosch, Bernadette Clemens, Egbert Fransen, Daniëlle Gorgels, Emiel de Groot, André Hendrikse, Josien Kuiper, Marcel Mathijssen, Freek de Meere, Paul Ongenae, Rein Sohilait en Fanny Gelissen

vanRixtelvanderPut ontwerpers Fotografie campagnebeelden Bop Mulder

Realisatie en productie Cultuurfabriek: Mariken Bakkers, Afke Duinkerken, Egbert Fransen, Kim Hagenaar, Linda van der Heijden, Angelina Kroft, Rutger Lastdrager en Tim Rosman

Drukwerk Veenman Drukkers

Coördinatie programma Cultuurfabriek: Mark Robinson (dag 2), Peter Staal (dag 1 en 3) en Jos Tendijck (dag 4) Sponsoring SBO/Euroforum

Projectbureau Buurtalliantie p/a Cultuurfabriek Piet Heinkade 181 K 1019 HC Amsterdam Tel 020 624 63 80 www.buurtalliantie.nl [email protected]

www.dezwijger.nl 4

5

NL Doet Op 19 en 20 maart 2010 organiseert het Oranje Fonds samen met MOVISIE en andere partners de landelijke vrijwilligersactie NL DOET (voorheen Make A Difference Day). NL DOET is de grootste vrijwilligersactie van Nederland. Het verbindt maatschappelijke organisaties met groepen mensen die een dag(deel) voor hen in actie willen komen. NL DOET mobiliseert nieuwe netwerken, nieuwe vrijwilligers en veel publiciteit. Doet u ook mee? Voor al deze enthousiaste vrijwilligers zoeken we namelijk goede klussen. Een clubhuis of klimrek dat nodig opgeknapt moet worden. Eenzame bejaarden of gehandicapten die graag een dagje uit willen. Het maken én verspreiden van promotiemateriaal, het op orde brengen van de financiële of deelnemersadministratie. Wat voor klussen heeft u liggen waar u heel graag mee geholpen zou willen worden? Grijp deze kans! Meld uw klus aan op www.nldoet.nl. De website www.nldoet.nl informeert alle geïnteresseerde partijen en inspireert om op 19 en 20 maart mee te doen aan NL DOET.

Dag 1 Er op af!

NL DOET is een initiatief van het Oranje Fonds en MOVISIE

Manifestatie 2009 dinsdag 24 november Pakhuis de Zwijger Amsterdam


www.nldoet.nl 6

Dag 1 dinsdag 24 november: Er op af! Voor een specifieke groep mensen biedt het bestaande vangnet van hulpvoorzieningen geen soelaas. Deze mensen hebben een dusdanig ingewikkelde multiproblematiek dat geen enkele instelling in staat is ze adequaat te helpen. De eerste manifestatiedag gaat over hoe je mensen in een complexe situatie het beste kunt helpen uitgaand van hun eigen verantwoordelijkheid en kracht. En hoe professionals uit verschillende sectoren hierin samenwerken. Dagvoorzitter: Jos van der Lans Aan Dag 1 werken o.a. mee: Aedes vereniging van woningcorporaties, Stichting Eropaf!, Federatie Opvang, GGZ Nederland, HVO Querido, Kunstenaars&CO, MOgroep branche Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening, MOVISIE en Vilans. Coördinatie: Cultuurfabriek.

7

Programma overzicht

Dag 1: Er op af! 10.00 - 11.15 11.30 - 12.20

Expo (1e)

12.40 - 13.30

14.30 - 15.20 15.40 - 16.30 16.45 - 17.15

Ronde 1 Ronde 2 Lunch

Ronde 3 Ronde 4

Debat Voorbij de bureaucratie

Lezing Critical Time Intervention

Workshop Samen aan zet

Foyer (2e)

Grote Zaal (2e)

13.30 - 14.30

Date Buurtalliantie, dat ben jij

Opening

Dialoog Dilemmakamer 1: Territoriumafbakening

Meetingroom (2e)

Dialoog Dilemmakamer 4: Van strijd naar samenwerking

Workshop Het opleiden van de nieuwe professional

Lezing Het schaap met de vijf poten

Workshop Vinden, boeien en binden met ACT Jeugd en school!

Workshop Onconventionele middelen

Lezing Contact maken

Kleine Zaal (5e)

Workshop Alle dagen schuld

Workshop Samen Buurten

Workshop De ervaringsdeskundig hulpverlener

Excursies

Buiten / De Frisse Neus

Lezing Hulpverlening buitenspel

Eclectisch empowerment in de stadsbuurt Wat is de waarde van innovatie? Is niet alles al eens gepraktiseerd? Willem Salverda legde afgelopen jaren onze interventies langs de historische meetlat. Door bewust te selecteren uit een aantal belangwekkende theorieën stelde Salverda een eigen, sterk pragmatische aanpak samen. Die werkwijze werd dit jaar getoetst in één van de meest complexe wijken van het Noorden. De eerste resultaten zijn hoopgevend.


Dialoog Dilemmakamer 3: Geven en nemen

Workshop Keten van Kansen

OPENING / GROTE ZAAL (2e) 10.00 - 11.15

Workshop Onontgonnen gebied

Dialoog Dilemmakamer 2: Dienend of leidend?

TV Studio (5e)

Lounge (5e)

Dag 1: Er op af!

Afsluiting

Workshop Samenwerken bij complexe problematiek; beren op de weg?

Door prof. dr. Willem Salverda (hoogleraar stedelijke vraagstukken RuG)

Lezing Ondernemen vanuit betrokkenheid

Met een plenair panel gaan we na welke consequenties de WMO heeft voor diverse belanghebbende partijen bij de ‘achter de voordeur’ aanpak.

1. Stichting Aanpak Overlast Amsterdam 2. Een studentenhuis voor ouderen 3. Stichting Streetcornerwork 4. Het ouder-en-Kindcentrum Presentatie Skaeve Huse en Portiekplan

Coffeecorner

Spreekuur Kennininstellingen

Coffeecorner

> Foto Jet Bussemaker: Marie Cecile Thijs

8

Met Jet Bussemaker (staatssecretaris ministerie van VWS), Rick Kwekkeboom (lector vermaatschappelijking Hogeschool Avans Breda), Barend Rombout (projectleider interventieteam Rotterdam), Chretien Mommers (directeur woningcorporatie Eigen Haard) en Marla Galjaard (manager bijzondere doelgroepen Dienst Werk en Inkomen) 9

Dag 1: Er op af!

Ronde 1 11.30 - 12.20

dialoog / grote zaal (2e)

Dag 1: Er op af! Workshop / kleine zaal (5e)

lezing / lounge (5e)

Doorlopend / Buiten

Alle dagen schuld

Zorg en handhaving hand in hand

De Frisse Neus

Vaak spelen er complexe problemen bij mensen die niet rond kunnen komen, waardoor op meer fronten ondersteuning nodig is. De dagelijkse praktijk is echter dat in de gekozen aanpak alleen het financiële deel van de problemen aandacht krijgt. Bovendien is hulpverlening kortdurend: mensen vallen vaak terug. Voor kinderen in een omgeving van armoede betekent het vaak dat ze later dezelfde problemen krijgen. Als we dit weten, waarom doen we dan niets? Gezocht moet worden naar eerder, beter en langduriger ingrijpen. Door Mirjam Pool (onderzoeker en auteur van Alle dagen schuld)

Bureau Frontlijn doet huisbezoeken met als doel armoedebestrijding. Mensen worden in hun thuissituatie zo’n zes tot acht maanden begeleid bij het op orde brengen van hun huishouding, opvoeding en uiteindelijk naar werk of opleiding. Zorg en handhaving gaan hier hand in hand. Handhaving van regels en controle van bijvoorbeeld de gemeentelijke basisadministratie worden vanaf het begin bewust gecombineerd met doorverwijzen naar onderwijsinstellingen en jeugdzorg. Door Barend Rombout (Bureau Frontlijn Rotterdam)

In het normale leven heet ie de BuurtKiosk en eigenaar woningcorporatie Stadgenoot zet de bus in voor laagdrempelige ontmoetingen, zoals buurtvergaderingen, een straatvoetbaltoernooi of een circusworkshop. Bewoners vragen er al naar, maar ook buurtpartners mogen deze uitklapbare alleskunner lenen. Vandaag heet hij de Frisse Neus. Hij staat voor de deur en is een plek waar je even tot rust kunt komen, een inzicht kan laten indalen, of iemand kan ontmoeten in een programma. In deze ronde: presentatie Skaeve Huse en Portiekplan; aanpak en begeleiding door Stadgenoot van individuen en multiprobleemgezinnen bij extreme overlast

Workshop / TV Studio (5e)

Dilemmakamer 1: Territoriumafbakening

Keten van Kansen

Instanties als de sociale dienst en het RIAGG stellen vaak strenge eisen aan hulpbehoevende mensen om in aanmerking te komen voor hun aanbod. Bij de sociale dienst geldt bijvoorbeeld een verplichte voorlichtingsdag en bij dagbehandeling in de RIAGG moet je op vaste dagen van de week aanwezig zijn. Juist de mensen met multiproblematiek zijn nu net niet in staat om altijd aan deze verplichtingen te kunnen voldoen. Hoe ga je als outreachende hulpverlener om met deze strikte territoriumafbakening? Met acteurs van Kapok

Keten van Kansen richt zich op mensen en groepen die buiten de boot vallen. De KR8-corporaties gaan in op elk vraagstuk waarin wonen en welzijn samen komen. Een voorbeeld is het project Domus: samen met het Leger des Heils realiseren de corporaties een voorziening voor dakloze mensen die structureel overlast veroorzaken. Het plan omvat wonen, toezicht, behandeling en begeleiding naar scholing en werk. Het gaat daarmee om veel meer dan opvang: mensen krijgen daadwerkelijk een nieuwe kans. Door Marlies van den Akker (projectmanager Keten van Kansen)

> Zorg en Handhaving hand in hand lezing / Meetingroom (2e)

Debat / Expo (1e)

Hulpverlening buitenspel

Voorbij de bureaucratie: Modellen voor samenwerking

Een Eigen Kracht-conferentie is een bijeenkomst van familie en sociaal netwerk om problemen rondom de hoofdpersoon te bespreken en plannen te maken of een strategie te bedenken. Alleen als dat niet lukt, zijn de zorgorganisaties aan zet. De cliënten gedragen zich niet als consument van zorg maar blijven zelf verantwoordelijk en houden regie over hun leven. Om dat te bereiken is een omslag in denken nodig over rechten van burgers en over de relatie tussen hulpvragers en professionals en ingrijpende overheid. Door Rob van Pagee (voorman Eigen Kracht Centrale)

Gezinnen en individuen met meervoudige problematiek vallen door de bureaucratische inrichting van de verschillende instellingen vrijwel altijd tussen wal en schip. Zo hebben ze te maken met talloze hulpverleners die elkaar vaak ook nog eens tegenwerken. Daarnaast wordt er door de instellingen een beroep gedaan op hun probleemoplossend vermogen en zelfredzaamheid waar het nu net aan schort. Maar wat werkt wel? Hoe kan de samenwerking tussen alle instanties op een efficiënte en doortastende manier gestalte krijgen? Een rondetafelgesprek over praktische modellen voor samenwerking. Met Fred Bergwerff (directeur Buurtonderneming Woensel-West), Harry Gras (casemanager Altrecht) en Lex Meiberg (consultant zorg en veiligheid)

10

> Dilemmakamer 1: Territotium afbakening

11

Dag 1: Er op af!

Dag 1: Er op af!

Ronde 1 excursies

11.30 - 13.30

In groepjes gaan we vanaf De Zwijger met de Buurtalliantie-bus naar samenwerkingsprojecten in Amsterdam. Daar ontmoeten we collega’s en bewoners die zich op een bijzondere manier inzetten in de buurt. Verzamelen bij de infobalie beneden. Je bent om 13.30 uur terug in Pakhuis de Zwijger, dus je mist Ronde 2. Stichting Aanpak Overlast Amsterdam

Een studentenhuis voor ouderen

Stichting Streetcornerwork

Het Ouder-en-Kindcentrum

Stichting Aanpak Overlast Amsterdam (SAOA) treedt op tegen jeugdgroepen die regelmatig voor overlast zorgen. SAOA vult het gat tussen het preventief optreden van het jeugd- en jongerenwerk en het (strafrechtelijk) optreden van politie en justitie. De stichting zet hiervoor straatcoaches in die permanent op straat aanwezig zijn. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van gezinsbezoekers, die ouders medeverantwoordelijk maken voor het gedrag van hun kinderen. Door Mourad Taimounti (procesmanager SAOA)

Het Thuishuis is een kleinschalige woonvorm voor alleenstaande ouderen, gerund door vrijwilligers. De vijf tot zeven bewoners hebben er elk hun eigen woonruimte en met elkaar delen ze een woonkeuken, hobbyruimte, bijkeuken, logeerruimten en tuin. Daarnaast zijn de vrijwilligers actief in de vorm van het Thuisbezoek. Dit vindt plaats bij alleenstaande ouderen thuis, die (nog) niet willen verhuizen naar een Thuishuis. Doel is om het kleine netwerk van de ouderen weer te revitaliseren en uit te breiden, opdat sociaal isolement wordt voorkomen. Door Jessica Helsloot (manager bewonersondersteuning SEZO)

Streetcornerwork werkt primair voor jongeren en verslaafden, die de relatie met de samenleving kwijt zijn geraakt of dreigen te verliezen. In het project Workforce wordt de deelnemers een gestructureerde dagbesteding aangeboden door het verrichten van werk waarvoor ze een vaste vergoeding krijgen. Het werk bestaat ondermeer uit het schoonhouden van portieken en ondergrondse schoolpleinen, en het beheren van het Bijlmer monument. Voor deelname moeten de cliënten zich iedere ochtend zelf aanmelden. Door Dirk Pool (teamleider Workforce Stichting Streetcornerwork)

Elk stadsdeel in Amsterdam beschikt inmiddels over een Ouder-en-Kindcentrum. Het Ouder-en-kindcentrum is een samenwerkingsverband van verloskundigen, kraamverzorgenden, consultatiebureaus en aanbieders van opvoedingsondersteuning en ontwikkelingsstimulering. Door dit soort voorzieningen onder één dak te brengen, is het eenvoudiger om door te verwijzen en ontstaat er een betere samenwerking. Voor ouders en kinderen betekent het één locatie waar men terecht kan. Door Angela Habets (manager Ouder-en-Kindcentrum stadsdeel centrum)

> Stichting Aanpak Overlast Amsterdam

> Het ouder-en-Kindcentrum

> een studentenhuis voor ouderen

> Stichting Streetcornerwork

12

13

Dag 1: Er op af!

Ronde 2 12.40 - 13.30



De Frisse Neus

Samen Buurten is een hulpverlenings- en participatieproject in Nieuwland, Schiedam, kent een ‘er op af’ aanpak en hanteert bij de huisbezoeken de methode van het activerende interview. De ketenaanpak van de samenwerkende organisaties heeft het enorme voordeel dat bewoners op een snelle manier geholpen worden. Vragen, wensen en problemen van buurtbewoners worden door het Samen Buurten team opgepakt; huishoudens met meervoudige problemen worden door de casemanager van het team geholpen. Door Elvira van de Tor, Dina Kohen, Wil van Vliet en Betsie Lekkerkerk (team Samen Buurten)

In het normale leven heet ie de BuurtKiosk en eigenaar woningcorporatie Stadgenoot zet de bus in voor laagdrempelige ontmoetingen, zoals buurtvergaderingen, een straatvoetbaltoernooi of een circusworkshop. Bewoners vragen er al naar, maar ook buurtpartners mogen deze uitklapbare alleskunner lenen. Vandaag heet hij de Frisse Neus. Hij staat voor de deur en is een plek waar je even tot rust kunt komen, een inzicht kan laten indalen, of iemand kan ontmoeten in een programma.


Dilemmakamer 2: Dienend of leidend?

Onconventionele middelen

Het principe ‘achter de voordeur’ impliceert een zekere brutaliteit. De rol van de hulpverlener die als vreemde over de drempel van een woning komt is moeilijk bescheiden te noemen. Toch zal hij die leidende en sturende rol in een later stadium in moeten ruilen voor een meer dienende rol. Er komt een moment dat zijn cliënt immers op eigen kracht zijn leven weer op de rails moet krijgen. Hoe weet je wanneer welke rol gepast is? Met acteurs van Kapok

De Zaanse wijk Poelenburg is door het ministerie van WWI aangemerkt als prachtwijk. Om bewoners geïnteresseerd te maken voor een verandertraject zette ttif.company hier onconventionele middelen in: Achter-de-voordeur huisbezoeken, straatactiviteiten en werving van wijkbewoners in winkelcentra, op scholen en in gezondheids- en welzijnsinstellingen. Daarnaast heeft ttif.company in opdracht van woningcorporatie Parteon in de Bloemenbuurt in Wormerveer een onderzoek uitgevoerd naar mogelijkheden om de betrokkenheid van bewoners bij de leefbaarheid van hun eigen buurt te vergroten. Door Max Schep (directeur ttif.company)

Workshop / Meetingroom (2e)

> Onconventionele middelen

Workshop / expo (1e)

Het opleiden van de nieuwe professional

Samen aan zet

Outreachend werken en proactief aanpakken betekent nogal wat voor professionals. Het gaat om daadkracht en durven ingrijpen, om denken buiten traditionele kaders en vooral om kijken over de schutting van je eigen organisatie. De eigen kracht van de klant is richtinggevend en niet de opvattingen van de hulpverlener. Wat betekent dit voor de opleidingen van deze nieuwe professional? Hoe verloopt de interactie tussen de praktijk van de professional en de praktijk van het scholen? Door Martin Stam (Hogeschool Amsterdam) en Kees van Anken (directeur Zienn)

Corporaties, opvanginstellingen en andere ketenpartners vinden elkaar steeds meer: corporaties vanuit hun verantwoordelijkheid als verhuurder en opvang vanuit hun steeds meer outreachende benadering, en preventief gerichte aanpak. Een snelle, integrale aanpak die -daardoor- doeltreffend is. Het project Sesam uit Den Haag (Kesslerstichting en Haag Wonen) en De Samenwerking in Amsterdam (HVO Querido en Eigen Haard) zijn hiervan mooie voorbeelden. Hoe werkt dit in de praktijk en wat zijn de voordelen? Maar ook welke invloed heeft dit op de relatie tussen ketenpartners? Door Chretien Mommers (directeur woningcorporatie Eigen Haard) en Bram Schinkelshoek (directeur Kesslerstichting)

14

Doorlopend / Buiten / cOFFeeCORNER

Samen buurten

> Het opleiden van de nieuwe professional

> Dilemmakamer 2: Dienend od leidend?

15

Dag 1: Er op af!

Ronde 3 14.30 - 15.20



Date / Doorlopend ronde 3 en 4 / Foyer (2e)

lezing / lounge (5e)

De ervaringsdeskundig hulpverlener

Ondernemen vanuit betrokkenheid

Buurtalliantie, dat ben jij

Om mensen die hun leven zien vastlopen te ondersteunen, zet GGZ Eindhoven kwartiermakers en ervaringsdeskundigen in bij opbouwen van een Maatschappelijk Steunsysteem, een netwerk van personen en instanties die tot steun kunnen zijn. In deze workshop vertellen de kwartiermaker en ervaringsdeskundigen van de wijk Stratum over hun werk en hoe het Maatschappelijk Steunsysteem voor hen een arbeidsleerplek is geworden. Door André de Fouw (GGzE) en Ida Holman (ervaringsdeskundig begeleider)

Maatschappelijk ondernemen is misschien wel dè sleutel voor succesvolle en kwalitatief hoogwaardige dienstverlening aan cliënten, zeker als het gaat om preventie en voorkomen van huisuitzettingen. Creativiteit en innovatie zijn hierbij sleutelwoorden. Geen kille aanbesteding of korte termijn contracten, maar continuïteit en duurzaamheid van een goed netwerk. Zienn biedt geen diensten aan tegen betaling aan een gemeente of corporatie, Zienn doet als maatschappelijke opvanginstelling een aanbod aan de samenleving. Door Kees van Anken (directeur Zienn)

In deze speeddate-sessie kun je bouwstenen aandragen voor Manifest Buurtalliantie. Dat manifest is een beginselverklaring over wie wij zijn, onze waarden en normen, onze doelstellingen en hoe we die gaan bewerkstelligen. Het is een aansporing aan onszelf van buurtprofessionals tot bestuurders van maatschappelijke ondernemingen - werk te maken van samenwerking in de buurt en de Buurtalliantie-manier van werken, die uitgaat van ruimte en vertrouwen in professionals en burgers. Op dag 4 buigen bestuurders en directeuren van alle partners zich over de oogst van de eerste drie dagen.

Lezing / TV Studio (5e)

Doorlopend / Buiten

Dilemmakamer 3: Geven en nemen

Contact maken

De Frisse Neus: spreekuur Kennisinstellingen

Een duur cadeau als bedankje. Een verzoek om te pinnen. Situaties die de hulpverlener in een lastig parket plaatsen. Wat doe je dan? Weiger je beleefd of ga je erop in? Typisch voorbeelden waar de professional zich niet meer uitsluitend kan beroepen op professionele afstandelijkheid. De vraag die daarom in deze kamer centraal staat is hoe je geven en nemen in balans brengt. Met acteurs van Kapok

De beste karakterisering van Heechterp Schieringen in Leeuwarden is misschien wel contactarm. Veel mensen hebben een grote afstand tot de arbeidsmarkt, zijn teleurgesteld in instanties of leven om andere redenen een teruggetrokken bestaan. Sinds een jaar gaat een frontlijnteam op bezoek bij bewoners. Niet onaangekondigd, niet via een doelgroepenbenadering, niet vanuit een problematiek maar steeds vanuit kansen. Het allerbelangrijkste is het opbouwen van een goede relatie. Pas daarna komen de vervolgstappen naar participatie. Door Astrid de Bue (teamleider frontlijnteam Heechterp Schieringen)

Wat zijn de belangrijkste vragen in jouw buurt? De kennisinstituten van Buurtalliantie hebben misschien een antwoord, of besluiten na jouw bezoek er gezamenlijk een antwoord op te vinden met een onderzoek. Door onderzoekers van o.a. Forum, KEI, Movisie, SEV-realisatie, Vilans en Verwey-Jonker Instituut.

lezing / Meeting room (2e)

lezing / expo (1e)

Het schaap met de vijf poten

Critical Time Intervention

De WMO legt de verantwoordelijkheid voor participatie en redzaamheid bij de burgers zelf neer. Om dit te realiseren moet de redzaamheid van burgers met beperkingen (fysiek, verstandelijk, sociaalpsychologisch) worden vergroot. Dit vraagt een andere houding van de sociaal agoog. De interventie is nu immers gericht op het ‘overbodig’ worden van de professional, mensen moeten het zelf kunnen. Hij zal zich daarom breder moeten profileren en actiever samenwerken met andere organisaties (corporaties, politie, zorginstellingen, onderwijs en overheden). Door Rick Kwekkeboom (lector Vermaatschappelijking Hogeschool Avans Breda)

Critical Time Intervention is een intensieve evidence based vorm van begeleiding die cliënten praktische en emotionele hulp biedt in een kritische transitieperiode in hun leven. In deze periode zijn nieuwe of andere verbindingen met het sociale netwerk en de professionele zorg nodig. CTI duurt maximaal 9 maanden. CTI is in Amerika ontwikkeld om daklozen vanuit de nachtopvang te ondersteunen naar zelfstandig of begeleid zelfstandig wonen. CTI kan ook als vroeginterventie worden ingezet bij kwetsbare, gehuisveste mensen die dreigen uit te vallen. Door Judith Wolf (hoogleraar Maatschappelijke Zorg Radboud Universiteit Leiden) > Frontlijnteam Leewarden

16

> Dilemmakamer 3: Geven en nemen

17

Dag 1: Er op af!

Ronde 4 15.40 - 16.30

dialoog/gesprek / grote zaal (2e)

Dag 1: Er op af! Workshop / expo (1e)

De Frisse Neus

Wonen en Kansen is een uniek project en onderscheidt zich in verschillende opzichten van andere ‘achter de voordeur’-projecten. Met Wonen en Kansen begaven woningcorporaties Portaal en Mitros zich in sommige gevallen buiten hun eigen vakgebied. Samenwerking met andere maatschappelijke partners is dan onontbeerlijk. Er zijn door het project korte lijnen met duidelijke aanspreekpunten in de verschillende organisaties ontstaan. Samen met een goed georganiseerde backoffice en de inzet van casemanagers voor de meervoudige probleemhuishoudens betekende dit voor bewoners dat ze snel werden geholpen en niet op een wachtlijst terecht kwamen. Door Jennifer Scholl, (Mitros) en Eric Spithoven, (Portaal)


Workshop / Meetingroom (2e)

Dilemmakamer 4: Van strijd naar samenwerking

Vinden, boeien en binden met ACT Jeugd en school!

Schuldeisers en deurwaarders willen geld zien. Liefst zo snel mogelijk. In essentie hebben deze partijen hetzelfde belang als hulpverleners: dat diegene met schulden er bovenop komt. De praktijk wijst echter uit dat deurwaarders denken op korte termijn. Hierdoor raakt het gezamenlijke doel van hulpverlener en schuldeiser uit zicht. Hoe voorkom je als hulpverlener dat je in een strijd verwikkeld raakt met deze instanties in plaats van je te richten op het gezamenlijk belang? Met theatergroep Kapok

Assertive Community Treatment (ACT) is een methodiek waarbij op een proactieve wijze in multidisciplinair teamverband outreachende en intensieve zorg wordt geboden aan cliënten met ernstige problematiek. In deze workshop is er specifieke aandacht voor de samenwerking met instellingen die te maken hebben met daken thuisloze jongeren. Verder komen de ontwikkelingen van de samenwerking in de ‘community’ - partners van het Jongeren Loket Rotterdam, re-integratie bureaus, de samenwerking met schoolartsendienst, schoolmaatschappelijk werk en de maatschappelijke opvang - aan de orde. Door Joost den Otter (arts M&G epidemioloog) en Patricia Schell (psycholoog MPH), beiden werkzaam bij Lucertis ACT Jeugd

Workshop / kleine zaal (5e)

Doorlopend / Buiten / coffeecorner

Onontgonnen gebied

> De Frisse Neus

> Onontgonnen gebied


Samenwerken bij complexe problematiek; beren op de weg?


Mensen met complexe problematiek maken het de samenleving, zorgen dienstverlening niet gemakkelijk. Geen enkele organisatie heeft het passende antwoord op hun vragen en problemen. Je moet zo ongeveer een duizendpoot zijn om goede hulp te bieden. In de regio Breda is de coördinatie van zorg voor deze mensen georganiseerd via de casuïstiekoverleggen Maatschappelijke Steunsystemen (MASS), voorgezeten door een onafhankelijke MASS functionaris. Maak aan de hand van praktijksituaties kennis met ervaringen, mogelijkheden, beperkingen en successen. Door Ruud Verstralen en Gertie Linssen (accountmanagers MASS, GGZ Breburg Groep, Regio Breda)


> Dilemmakamer 4: Van strijd naar samenwerking

18

19

Dag 1: Er op af! Afsluiting / GROTE ZAAL (2e) 16.45 - 17.15

De inventarisatie van belangrijke conclusies van de dag. Die gaan mee naar dag 4, waar we bestuurders en directeuren van partners van Buurtalliantie vragen er uitspraken over te doen.

Dag 2 Iedereen actief! Manifestatie 2009 woensdag 25 november Pakhuis de Zwijger Amsterdam


20

Dag 2 woensdag 25 november: Iedereen actief! Meedoen is al enkele jaren het magische woord als het gaat om het emanciperen en integreren van kwetsbare groepen. Iedereen actief! Maar wat is meedoen en wie moeten er eigenlijk meedoen? Welke belangrijke rol hebben buurtallianties daarin? Dagvoorzitter: Ruben Maes

Aan Dag 2 werken o.a. mee: de Stad B.V, Federatie Opvang, FORUM, GGZ Nederland, Humanitas Nederland, HVO-Querido, Impuls, Laagland’advies, Lezen & Schrijven, Living Vision, MBO Raad, MEE Nederland, Ministerie voor Jeugd & Gezin, Ministerie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport, MOVISIE, NISB, OSA, SEV-Realisatie, VGN en Vilans. Coördinatie: Cultuurfabriek. 21

Programma overzicht

Dag 2: Iedereen actief!

10.00 - 10.45 11.00 - 11.50 12.10 - 13.00 13.00 - 1400

Ronde 1 Ronde 2 Lunch Expo (1e)

Foyer (2e)

Grote Zaal (2e)

Meetingroom (2e)

Mediagilde (2e)

TV Studio (5e)

Kleine Zaal (5e)

Lounge (5e)

Excursies


22

Lezing Meetbaar resultaat

Workshop Cultuurimpuls

Vraagbaak WMO-loket + Privacy-loket

Vraagbaak WMO-loket + Privacy-loket

Opening

Presentatie Resto vanHarte

14.00 - 14.50 15.10 - 16.00 16.15 - 16.45

Debat Meedoen meten

Workshop E-motive



Afsluiting

Workshop Buurtzorg en het wij(k)gevoel

Date Steunmannen

Date Jeugdambassadeurs

Presentatie VOC Tandem

Workshop Duurzaam participeren

Workshop Workshop Toegankelijke buurt Taal in de buurt voor iedereen

Workshop + Excursie Buurtschouw 2.0

Date Zilveren Woonladder

Workshop Vrije tijd beleven

Workshop De kracht van sociale netwerken

Workshop Workshop Fysieke kracht voor In de opvang en maatschappelijk dan aan de slag succes

Workshop Over buren

Workshop Met plezier actief

1. Martien Schaaperhuis 2. Taal in de buurt 3. WerkHotel Amsterdam 4. Mozaiekcentrum Akros 5. Pitstop

1. Bijlmerpark theater 2. Damsko 3. Resto vanHarte 4. Cont1nerfabriek 5. Compubrain

Presentatie Jongerenplatform Osdorp


Debat Doe ik mee?

Coffeecorner


Ronde 3 Ronde 4

Talkshow Als een lopend vuurtje

Workshop Meedoen met een beperking


Vandaag is Iedereen Actief! Fouad Sidali, (wethouder van Amsterdams stadsdeel Bos en Lommer) zal de dag inleiden en vertellen over hoe bewoners in zijn stadsdeel participeren. De bewoners van ‘t Groene Sticht zitten ook vol actie. Dit woonproject in Leidsche Rijn biedt ruimte aan een bont gezelschap van (ex-)daklozen, studenten, senioren en jonge gezinnen. Stuk voor stuk zijn ze vast van plan om hun bijzondere buurt tot een succes te maken.

Coffeecorner

23


Ronde 1 11.00 - 11.50

Dag 2: Iedereen actief! Workshop / TV Studio (5e)

Workshop / lounge (5e)

Meedoen met een beperking

Fysieke kracht voor maatschappelijk succes

Als je iemand wilt ondersteunen en activeren moet je de belevingswereld van die persoon snappen. Maar het is moeilijk te begrijpen wat er in het hoofd van iemand met een verstandelijke beperking omgaat. Dat leidt tot onzekerheid en hulp en bejegening die niet altijd aansluit bij wat iemand wil of wat iemand nodig heeft. In deze workshop worden handvatten geboden om meer inzicht te krijgen in hoe het is om een verstandelijke beperking te hebben. Door MEE Nederland

Kwetsbare groepen kunnen op verschillende manieren worden gestimuleerd om mee te doen. Sport en bewegen betekenen voor cliënten in de opvang veel meer dan alleen gezondheidsverbetering. Het kan de relatie tussen cliënt en medewerker in de opvang versterken en het vergroot de kans op sociale contacten. Sport heelt en verbindt. De Federatie Opvang en Living Vision bespreken concrete cases in de opvang waarin sport een belangrijke rol speelt. Wat is mogelijk en wat levert het op voor cliënten? Met Karen van Brunschot (Federatie Opvang), Eelco Derks (Living Vision) > Meedoen met een beperking

Debat / kLEINE zaal (5e)

lezing / expo (1e)

Doorlopend / vraagbaak / Foyer (2e)

Doe ik mee?

Meetbaar resultaat

Privacy-loket

Voor de meeste kwetsbare groepen zijn er tal van projecten waarin participatie een belangrijke rol speelt. Het geloof in de heilzame werking van participatie is groot. Maar wanneer er allianties worden gesloten blijkt dat meedoen geen statisch begrip is en dat de betekenis die aan participatie wordt gegeven nogal eens verschilt. Een gesprek over de verschillende perspectieven op meedoen. Wat bedoelen we met meedoen? Hoe weet je dat iemand meedoet? En kán iedereen eigenlijk wel meedoen? Met Klaas Mulder (Laagland’ advies), Branko Hagen (Vilans) en Hans Bruning (VGN)

Hoe succesvol zijn alternatieve onderwijsprojecten om kwetsbare mensen een plek in de samenleving geven? Onderzoeker Maurice de Greef wijdde er zijn promotieonderzoek aan en ontwikkelde een manier om die resultaten van deze projecten meetbaar te maken. Tijdens deze lezing vertelt hij ook over zijn onderzoeksmethoden. Door Maurice de Greef (Adviseur Spectrum Gelderland)

Allianties zorgen voor slagkracht maar kunnen vooral rondom jeugdzorg vraagtekens opleveren. Welke gegevens mag je eigenlijk delen met je samenwerkingspartner zonder dat je de wet overtreedt? Op al dit soort vragen geeft de Privacywegwijzer, een website van het ministerie voor Jeugd en Gezin, antwoord. Dus heb je een vraag? Kom hem stellen bij het Privacy-loket!

WMO-loket

> Fysieke kracht voor maatschappelijk succes Workshop / Meetingroom (2e)

Presentatie / Mediagilde (2e)

De invoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning brengt een hoop onduidelijkheden met zich mee. Wat valt nou wel onder de nieuwe wetgeving en wat niet? En wat betekent de wet voor mantelzorgers of vrijwilligers? Doorlopend / Buiten

Buurtzorg en het wij(k)gevoel

VOC Tandem

De Frisse Neus

Buurtzorg gaat uit van een gebiedsgerichte benadering en van talenten van alle buurtbewoners om ontmoeting mogelijk te maken. Toch is het vaak het talent van de weerbare burger dat wordt ingezet voor het welzijn van de kwetsbare burger. Maak kennis met methoden van buurtparticipatie om bewoners met en zonder beperking te verbinden op basis van wederkerigheid. En wat is eigenlijk de rol van de professional bij de organisatie van ontmoeting in de buurt? Door Anita Peters (MOVISIE)

Humanitas VOC Tandem richt zich op de maatschappelijke participatie van mensen die in een sociaal isolement verkeren of die dreigen verder te vereenzamen. VOC Tandem koppelt hen aan een vrijwilliger. Die biedt sociale steun, waardoor het zelfvertrouwen en de zelfredzaamheid van de deelnemer verbeteren. Ze ondernemen samen activiteiten gericht op het doorbreken van het isolement, het uitbreiden van het sociale netwerk en het actief deelnemen aan de samenleving. Humanitas VOC Tandem brengt ook organisaties uit verschillende sectoren bijeen zodat eenzaamheid en sociaal isolement gesignaleerd, erkend en aangepakt worden. Humanitas VOC Tandem maakt deel uit van het Groeiprogramma van het Oranje Fonds. Door Jacqueline Kremer (projectleider VOC Tandem)

In het normale leven heet ie de BuurtKiosk en eigenaar woningcorporatie Stadgenoot zet de bus in voor laagdrempelige ontmoetingen, zoals buurtvergaderingen, een straatvoetbaltoernooi of een circusworkshop. Bewoners vragen er al naar, maar ook buurtpartners mogen deze uitklapbare alleskunner lenen. Vandaag heet hij de Frisse Neus. Hij staat voor de deur en is een plek waar je even tot rust kunt komen, een inzicht kan laten indalen, of iemand kan ontmoeten in een programma. In deze ronde: presentatie Jongerenplatform Osdorp; empowerment van jongeren door verbetering van contacten tussen jongeren en kwetsbare groepen in Osdorp.

24

> VOC Tandem

25



Ronde 1 excursies

11.00 - 13.00

In groepjes gaan we vanaf De Zwijger met de Buurtalliantie-bus naar samenwerkingsprojecten in Amsterdam. Daar ontmoeten we collega’s en bewoners die zich op een bijzondere manier inzetten in de buurt. Verzamelen bij de infobalie beneden. Je bent om 13.00 uur terug in Pakhuis de Zwijger, dus je mist Ronde 2.

> Taal in de buurt

Martien Schaaperhuis

Taal in de buurt

WerkHotel Amsterdam

Mozaiekcentrum Akros

Pitstop

Martien Schaaper, manager van de toenmalige Nationale Woningraad en architect Friso ten Holt, wilden een huis opzetten dat gebouwd zou worden door daken thuislozen zelf in een nieuwbouwwijk, met zo veel mogelijk ruimte en mogelijkheden voor interactie tussen de bewoners en de omwonenden. Het Martien Schaaperhuis staat inmiddels in IJburg. De bewoners krijgen hier niet alleen huisvesting maar worden ook begeleid in het wonen. Huishoudelijke taken en andere functies in het huis worden door de bewoners zelf uitgevoerd.

Amsterdam Noord maakt deel uit van het pilot-project Taal in de buurt. Bij het ROC van Amsterdam-KAN (Kenniscentrum Alfabetisering Nederlandssprekenden) leren volwassenen ondermeer beter lezen, schrijven en rekenen. Maak kennis met het project Taal in de buurt en neem een kijkje in de klas van het KAN. Door Hank Gronheid (oud docent KAN, ROC van Amsterdam), Dicky Gingnagel en Henk Schooneman (alfabetiseringsambassadeurs en ex-laaggeletterden) en Clarine van Ommeren (Stichting Lezen & Schrijven)

Het WerkHotel Amsterdam in stadsdeel Bos en Lommer, is een woonvoorziening voor jongeren tussen 17 en 27 jaar die door een problematische thuissituatie van school dreigen uit te vallen. Door een stabiele woon-, werken- leersituatie te creëren, biedt het WerkHotel de jongeren een kans om een start- of arbeidskwalificatie te halen. Zij tekenen hiervoor een woon-leer-werkcontract waarin het persoonlijke traject en de onderlinge afspraken zijn vastgelegd. Het traject heeft een integrale benadering van wonen, leren, werken, ontwikkelen van sociale vaardigheden en een zinvolle dagbesteding.

Atelier Mozaiek Akros is een leerwerkbedrijf waar bewoners uit Amsterdam de mogelijkheid krijgen hun talenten en mogelijkheden te ontdekken en te ontwikkelen. In de verschillende ateliers worden producten gemaakt zoals mozaïekvazen, tafels, babykleertjes en tassen. De artikelen worden vervolgens in de kadoshop verkocht. Door Yasmin Kaddour (initiatiefnemer)

Pitstop Transvaal is een laagdrempelige, buurtgerichte inlooplocatie waar informatie, advies en praktische hulp wordt gegeven aan mensen die op zoek zijn naar werk of scholing. Mensen kunnen hier advies krijgen over hun CV, hulp krijgen bij het versturen van digitale sollicitaties en hulp met zoeken naar vrijwilligerswerk. De balie wordt bemand door professionals en buurtbewoners. Na het bezoek volgt een rondleiding door de Computerloods. Deze aan Pitstop grenzende buurtwinkel geeft mensen de kans om een re-integratietraject te volgen met werkervaring, scholing en sollicitatiebegeleiding.

26

> Martien Schaaperhuis

> Pitstop

27



Ronde 2 12.10 - 13.00

Talkshow / Grote zaal (2e)

Workshop / Mediagilde (2e)


Duurzaam participeren

In de opvang en dan aan de slag

Bewonersprotest tegen maatschappelijke opvang is in veel wijken een vertrouwd beeld. In ’t Groene Sticht in Leidsche Rijn zijn bewoners trots op hun buurt en de voorzieningen. Zes jaar na de oprichting worstelt ’t Groene Sticht met de vraag hoe het draagvlak onder bewoners enerzijds en partnerorganisaties anderzijds te continueren. De workshop heeft één van de kernwaarden van ’t Groene Sticht als motto: wederkerigheid. Leer van de ervaringen van ’t Groene Sticht en draag suggesties aan hoe zij het draagvlak kunnen verduurzamen. Door Nico Ooms (’t Groene Sticht)

Zwerfjongeren en werken, dat lijkt niet samen te gaan. Steeds meer jongeren worden opgevangen, maar er is weinig begeleiding naar werk. Aan de hand van een aantal stellingen wordt in deze workshop van gedachten gewisseld over hoe het wel kan. Welke allianties vormen jeugdzorg en opvang om zich op de werktoekomst van zwerfjongeren te richten? Wat is de bijdrage van de buurt aan die werktoekomst? Door Branko Hagen (Vilans) en Hella Masuger (Stichting Zwerfjongeren Nederland)


Cultuurimpuls

Privacy-loket

De Olympische Spelen in Barcelona en Sydney hebben een hoop betekend voor kwetsbare groepen. Ze speelden een belangrijke rol in het grootste sportieve evenement ter wereld. Kan dat ook in Nederland? Het kabinet heeft immers dit jaar groen licht gegeven voor het ontwikkelen van de plannen om de Olympische spelen in 2028 naar Nederland te halen. Een panel van deskundigen bespreekt de mogelijkheden. Met André Bolhuis (bestuurslid NOC*NSF), Clemence Ross-van Dorp (directeur NISB), Ron Zwerver (oud Nederlands volleybalinternational, winnaar Olympische gouden medaille in Atlanta, 1996) en tijdens het laatste deel schuift Job Cohen (Burgemeester Amsterdam) aan.

Community of Practice Cultuurimpuls is een intensief leernetwerk dat vijftien kunsten cultuurprojecten in verschillende krachtwijken met elkaar verbindt. Dit netwerk werkt aan een duurzame professionalisering en kwaliteitsverbetering van cultuurimpuls in wijken. De projecten laten zien dat kunst en cultuur een belangrijke rol speelt in de ontwikkeling van sociale cohesie in de wijk. Door Jeroen Saris (de Stad bv) e.a.

Allianties zorgen voor slagkracht maar kunnen vooral rondom jeugdzorg vraagtekens opleveren. Welke gegevens mag je eigenlijk delen met je samenwerkingspartner zonder dat je de wet overtreedt? Op al dit soort vragen geeft de privacywegwijzer een antwoord. Dus heb je een vraag? Kom hem stellen bij het Privacy-loket!

WMO-loket De invoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning brengt een hoop onduidelijkheden met zich mee. Wat valt nou wel onder de nieuwe wetgeving en wat niet? En wat betekent de wet voor mantelzorgers of vrijwilligers?

workshop en excursie / TV Studio (5e)

Lunch: Resto vanHarte Resto vanHarte brengt mensen op een gastvrije en laagdrempelige manier samen en biedt een netwerk aan van lokale sleutelfiguren en instanties. Ervaar tijdens de lunch zelf de werkwijze van Resto vanHarte!

Doorlopend / vraagbaak / Foyer (2e)

Als een lopend vuurtje

Date / Meetingroom (2e)

Presentatie / Expo (1e)

> Lunch: Resto vanHarte


Date de steunmannen

Buurtschouw 2.0: meedoen met ICT

De Frisse Neus

Het steunpunt steunmannen is een succesvol project in het Amsterdamse stadsdeel Bos en Lommer. De steunman is een vrijwilliger die bij geïsoleerde mannen op huisbezoek gaat. De steunman biedt een luisterend oor en helpt een hulpvraag te formuleren. Een steunman is een bekende in de buurt en heeft veel kennis van zorgen hulpinstellingen. Met steunmannen van Stichting Anatolië en Impuls

Bij een traditionele buurtschouw lopen bewoners en buurtbeheerders samen door de wijk om te vertellen hoe zij hun woonomgeving beleven. Buurtschouw 2.0 is een digitale buurtschouw waar bewoners, naast de rondgang, de mogelijkheid hebben om hun open aanmerkingen via tekst en/of beeld op de site buurtleven.nl te plaatsen. Welke extra mogelijkheden biedt deze methode voor de activering van buurtbewoners? Door Mellouki Cadat en Harry Mertens. Met Frans-Jan van Boon (manager Buurtleven.nl), Lied Nolet (gebiedscoördinator Indische Buurt, afd Buurtbeheer Stadsdeel Zeeburg) en Hans van Beukering (voorzitter bewonerscommissie Indië-Zeeburcht)


Let op: deze workshop gaat over in een excursie per fiets, met lunch. Je bent voor aanvang van Ronde 3 terug.

28

> Als een lopend vuurtje

29



Ronde 3 14.00 - 14.50



Toegankelijke buurt voor iedereen


Je kan nog zo graag willen meedoen maar je moet dan wel de locatie van de activiteit kunnen bereiken. Helaas is dat voor veel ouderen of gehandicapten vaak niet het geval. Hoe zorg je dat gemeentes en beleidsmakers gebruikmaken van kennis over toegankelijk bouwen, zoals bruikbare informatie van belangenorganisaties? We leren van de uitdagingen in de Amsterdamse stadsdelen Zuid-Oost en Oud-Zuid en van de successen in de gemeente Sneek met de bouw van een Cultureel Kwartier. Door Carien Stephan (Vilans), Bart Weggeman (Cliëntenbelangen Amsterdam)

In deze speeddate-sessie kun je bouwstenen aandragen voor Manifest Buurtalliantie. Dat manifest is een beginselverklaring over wie wij zijn, onze waarden en normen, onze doelstellingen en hoe we die gaan bewerkstelligen. Het is een aansporing aan onszelf van buurtprofessionals tot bestuurders van maatschappelijke ondernemingen - werk te maken van samenwerking in de buurt en de Buurtalliantie-manier van werken, die uitgaat van ruimte en vertrouwen in professionals en burgers. Op dag 4 buigen bestuurders en directeuren van alle partners zich over de oogst van de eerste drie dagen. > Toegankelijke buurt voor iedereen

DEbat / expo (1e)


Doorlopend / Buiten

Meedoen meten

Over buren - iedereen actief in praktijk


Zelfs bij de meest succesvolle projecten is er altijd ruimte voor verbetering en je kan je pas ontwikkelen als je weet wat werkt. Maar participatie is een lastig begrip dat zich lastig laat definiëren, laat staan meten. Kunnen we weten dat we het goed doen? En zeggen die bevindingen iets over de waarde van een project? Een gesprek tussen een maker, een gebruiker en een criticus van rendementsmetingen. Met Mark Pen (senior onderzoeker NSOB), Marije van der Meij (MOgroep) en Mattheus Hofland (OSA Amsterdam)

Iedereen actief is een prachtig ideaal maar niet iedereen wordt overal met open armen ontvangen. Er is maar weinig aandacht voor de bijdrage die mensen met een kwetsbare achtergrond (GGZ, dak-en thuisloos, verslaving, verstandelijk beperkt) aan de samenleving kunnen leveren. In deze workshop staan de ervaring van de buren van maatschappelijke opvang centraal. Door Judith Metz (‘t Groene Sticht)

Wat zijn de belangrijkste vragen in jouw buurt? De kennisinstituten van Buurtalliantie hebben misschien een antwoord, of besluiten na jouw bezoek er gezamenlijk een antwoord op te vinden met een onderzoek. Door onderzoekers van o.a. Forum, KEI, Movisie, SEV-realisatie, Vilans en Verwey-Jonker Instituut.



Date de jeugdambassadeurs

Vrije tijd beleven

Wie weet er beter wat jongeren bezighoudt dan de jeugd zelf? Schuif aan tafel bij jeugdambassadeurs uit Den Bosch. Ze mogen geld geven aan goede jongerenprojecten, schrijven journalistieke stukken op hun weblog en gaan binnenkort ook de lokale politiek veroveren.

Als je volledig zorgbehoevend bent, kan je dan eigenlijk nog van vrije tijd genieten? Hoe kom je erachter wat wensen en behoeftes zijn van kwetsbare doelgroepen die zich verbaal moeilijk uiten? Hoe betrek je mensen zo dicht mogelijk bij de plannen? In deze workshop wordt ingezoomd op het project de Belevenis: een uitgaansgelegenheid voor ernstige, meervoudige gehandicapten en diep dementerende ouderen. En op het bijzondere wooncomplex Foe Ooi Leeuw, voor Chinese ouderen. Door Krista Heijster en Petra Befort (Kunstenaars&CO) en verschillende kunstenaars

> Date de jeugdambassadeurs

> Vrije tijd beleven Foto Daimon Xanthopoulos

30

31



Ronde 3 excursies

14.00-16.00


> Bijlmerpark theater

Bijlmerpark theater

Damsko

Resto vanHarte

De Cont1rfabriek

Compubrain

In 2003 ontstond bij vier podiumkunstinstellingen die actief zijn in de Bijlmer het idee om een professioneel en kleurrijk theater te realiseren in het hart van de Bijlmer. In oktober opende het splinternieuwe Bijlmerparktheater zijn deuren. Het theater is het resultaat van een vruchtbare samenwerking tussen de gemeente, woningcorporatie en culturele instellingen. Het moet een plek zijn waar kinderen en jongeren elke middag theater-, circus- en danslessen kunnen volgen en waar ’s avonds professionele theatermakers hun kunsten tonen aan buurtbewoners en andere Amsterdammers.

Ga op een willekeurige zaterdagochtend naar het voetbalveld en je ziet meteen hoeveel kracht kinderen kunnen putten uit sport. Damsko Football probeert alle kinderen die op dit moment niet of nauwelijks sporten, de mogelijkheid te bieden om te komen voetballen. Op deze groene mat wordt niet gekeken naar sociaal culturele-economische achtergrond, motivatie of talent. Het gaat om het bouwen aan zelfvertrouwen, discipline en teamspirit. De kinderen zullen zelf vertellen welke rol voetbal speelt in hun leven. Door Mike Kolf (oprichter en hoofdtrainer Damsko)

Resto vanHarte is een maatschappelijke organisatie die zich inzet voor mensen die door de snelle veranderingen in een sociaal isolement zijn geraakt. Met de eettafel, in de vorm van vanHarte Resto’s, als laagdrempelig bindmiddel helpt VanHarte deze mensen weer terug op weg in de samenleving. Het vanHarte motto is: Eten, Ontmoeten en Activeren. VanHarte Resto serveert gezonde 3 gangenmaaltijden en organiseert rondom het eten thema-avonden en brengt mensen in contact met de organisaties binnen de sociale kaart.

De Cont1rfabriek is een leerwerkbedrijf waar leerlingen van Praktijkscholen tweedehands zeecontainers ombouwen tot zelfstandige woningen, onder begeleiding van ervaren vaklieden die hen de kneepjes van het vak leren. Leerlingen van Praktijkscholen hebben een grote afstand tot de arbeidsmarkt. De stage in de Cont1rfabriek vergroot hun kansen, zeker als ze doorstromen naar het SSP schakeltraject. Het startniveau van de SSP Bouwopleiding is normaliter te hoog voor Praktijkschoolleerlingen. Nu kunnen ze de stap naar de opleiding tot bouwplaatsassistent toch maken. Door Jesse Boom (projectleider Cont1rfabriek)

De Stichting Jeugd en Volwassenen Computerbrain is een initiatief van bewoners voor bewoners waarbij zij gratis computercursussen en huiswerkbegeleiding aanbieden. Dit helpt het toekomstperspectief van de kinderen uit Zuidoost te verbeteren. Een dagelijkse groep van circa 20-30 kinderen uit de buurt krijgen huiswerkbegeleiding van vrijwilligers die voorheen zelf ook in de buurt woonden en inmiddels aan de universiteit of het HBO studeren. Woonstichting De Key faciliteert het project door het gratis ter beschikking stellen van een ruimte.

32

> Damsko

> Resto vanHarte

33


Ronde 4 15.10 - 16.00


Dag 2: Iedereen actief! Workshop / Mediagilde (2e)


De Frisse Neus

Anderhalf miljoen volwassenen in Nederland zijn laaggeletterd. Om deze mensen te bereiken en te overtuigen van het belang van een cursus lezen en schrijven is Stichting Lezen & Schrijven in 2009 in vijftien wijken in Nederland gestart met het project Taal in de buurt. Maak kennis met het project en ga daarna zelf aan de slag! Door Anne Bos (Stichting Lezen & Schrijven), met ondersteuning van Liza Meindertsma (Woningcorporatie Lefier) e.a.




De kracht van sociale netwerken

E-motive verbindt mensen met kennis en kunde uit ontwikkelingslanden aan Nederlandse professionals op het gebied van sociale cohesie. Deze samenwerkingsprojecten zijn geïnspireerd door innovatieve en op empowerment gerichte aanpakken in ontwikkelingslanden. Zoals Mano, een wijkproject met kinderen dat samenwerkt met de Peruaanse organisatie Pasa la Voz. Of het project Soul City in Zuid-Afrika, met de bijzondere methodiek Kwada: educationentertainment gericht op het verbeteren van buurten. Door Joost van Alkemade (MOVISIE). Met Carolien Grootendorst en Sophie Boshouwers (Wijkalliantie), Lebo Ramafoko (Soulcity), Michiel van Buren (Mano), Carin Boersma (Oxfam Novib) e.a.

Een goeie buur is beter dan een verre vriend, maar hoe kun je meedoen als je een goede buur noch een verre vriend hebt? Deze workshop gaat over de kracht en betekenis van sociale netwerken. Verschillende best-practices bewijzen dat je ook op een creatieve manier een sociaal netwerk kunt (helpen) opbouwen. Door MEE Nederland en LFB

> De kracht van sociale netwerken

Taal in de buurt


Date de genomineerden voor de Zilveren Woonladder

Met plezier actief

De Zilveren Woonladder is een prijs voor het beste initiatief voor het souterrain van de woningmarkt. Dit jaar staat de prijs in het teken van projecten waarin participatie centraal staat. De prijsuitreiking zal plaatsvinden tijdens de plenaire afsluiting. Schuif aan bij de genomineerden en misschien wel de winnaar van de prijs.

Als je er geen plezier in hebt, kan je er maar beter mee ophouden. En voor sommige kwetsbare burgers kan plezier net het extra zetje geven dat ze nodig hebben om te participeren. Bij het project ‘De Kamers’ in de Amersfoortse wijk Vathorst weten ze daar alles van. Door verschillende projecten te combineren met plezierige activiteiten creëren zij hulp op maat. Want sport en bewegen, kunst en cultuur, reïntegratie naar werk en ondernemen in de buurt, het zijn allemaal varianten op eenzelfde thema: haal uit mensen wat erin zit en gebruik hun eigen kracht als inspiratiebron. Door Jan van der Meulen (de Kamers Amersfoort)

> E-motive

34


Taal in de buurt

E-motive, omgekeerde ontwikkelingssamenwerking



> Met plezier actief

35

Dag 2: Iedereen actief! Afsluiting / GROTE ZAAL (2e) 16.15 - 16.45

In het bijzijn van Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Laurentien der Nederlanden maken we de balans op van de dag. Hoe zorgen we dat in de toekomst iedereen kan meedoen? Ook wordt op feestelijke wijze de winnaar van de Zilveren Woonladder 2009 bekendgemaakt: de prijs voor het beste initiatief voor het souterrain van de woningmarkt.

Dag 3 De ondernemende wijk Manifestatie 2009 donderdag 26 november Pakhuis de Zwijger Amsterdam


36

Dag 3 donderdag 26 november: De ondernemende wijk Ondernemerschap, bedrijven en bedrijvigheid dragen wezenlijk bij aan de kracht van de wijk. Niet alleen dragen ze bij aan economische groei en werkgelegenheid; ze hebben ook indirecte waarde bij processen als sociale cohesie, integratie en de emancipatie van kwetsbare mensen en groepen. Deze derde Buurtalliantie-dag concentreert zich op ondernemerschap, maar ook op ondernemende buurtbewoners en actief burgerschap, en hoe dit te stimuleren en aan te wakkeren. Daarnaast passeren er voorbeelden de revue van bedrijven die hun maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen. Dagvoorzitter: Ruben Maes Aan Dag 3 werken o.a. mee: Aedes vereniging van woningcorporaties, Aedes-ActiZ Kenniscentrum Wonen-Zorg, Buurtbeheernetwerk, HBO-raad, Kamer van Koophandel, MKB Nederland, MOVISIE, PO-Raad, Startfoundation en Vilans. Coördinatie: Cultuurfabriek.

37

Programma overzicht

dag 3: De Ondernemende Wijk

10.00 - 10.45 11.00 - 11.50 12.10 - 13.00 13.00 - 1400

Expo (1e)

Ronde 3 Ronde 4

Wijkcase Lombok

Workshop Waarheen met de wijk?

Foyer (2e)

Grote Zaal (2e)

Meetingroom (2e)

Presentatie Resto vanHarte



Opening

Afsluiting

Competitie Buurtbusiness



Lezing Wijkmarketing

Workshop Partner in de buurt

Workshop Zorgruilsysteem

Workshop Wijk in bedrijf Utrecht

TV Studio (5e)

Workshop Sterren van de toekomst

Debat MVO in de wijk

Workshop De twitterende flat

Lezing Ware schoonheid zit van binnen

Debat Nieuwe kansen voor wijkeconomie

Workshop Laat je talent werken

Lezing Van peeskamer naar paskamer

Debat De togevoegde waarde van ceatieve industrie

Workshop Workshop Barbeques of echte Buurtsuper + betrokkenheid?

Spel De Blokkendoos

Workshop Nieuwe verbindingen en activiteiten

1. Beehive 2. Het Pand 3. Spang31 4. Chasco works 5. Bed & Brek in de Van der Pek

1. Buurtbeheer Bedrijf Nieuw Reimerswaal 2. Eigen Haard in business 3. Ondernemershuis Groot Oost 4. Gluren bij de buren/ Plintenplan 5. Pluspunt Wibaut

Presentatie De BuurtEntree


Lounge (5e)

Excursies



Wijkcase Modekwartier Klarendal

Mediagilde (2e)

Kleine Zaal (5e)

38

14.00 - 14.50 15.10 - 16.00 16.15 - 17.15

Ronde 1 Ronde 2 Lunch Wijkcase Witte de With kwartier

Coffeecorner

Dag 3: De Ondernemende Wijk

Coffeecorner

Sinds kort is het besef doorgedrongen dat via wijkeconomie en de ondernemers veel te bereiken is wat betreft wijkaanpak van de aandachtswijken. Met Albert Heijn heeft het ministerie van WWI een raamovereenkomst gesloten om hun lokale betrokkenheid nog concreter vorm te geven. De ministeries van EZ en WWI financieren een pilot van MKB-Nederland rondom ondernemers in de wijk. De eerste stappen op weg naar meer samenwerking zijn gezet. Wat kunnen ondernemers en politiek eigenlijk voor elkaar betekenen in de wijkaanpak? Met Cees van Vliet (directeur Winkelorganisatie Albert Heijn), Loek Hermans (voorzitter MKB-Nederland), Loek Beeren (directeur The Colour Kitchen) en Martin Verbeet (stadsdeelbestuurder Oost/Watergraafsmeer Amsterdam)

39


Ronde 1 11.00 - 11.50

Dag 3: De Ondernemende Wijk Lezing / Mediagilde (2e)

Wijkmarketing Veel gemeenten en corporaties investeren in een campagne om bewoners, bedrijven of bezoekers voor de stad te werven. Wijkmarketing is echter veel meer dan het bedenken van een campagne en een slogan. Wijken kun je niet als een product in de markt zetten. Effectieve wijkmarketing begint met het identificeren van wat doelgroepen boeit en bindt aan een bepaalde plek. Goede wijkmarketing speelt in op ‘de geografie van de liefde voor een bepaald gebied’. Door Thomas Freitag (E&S Advies & Consultancy)

> Barbecues of echte betrokkenheid? Debat / kleine zaal (5e)

Wijkcase / expo (1e)


Nieuwe kansen voor wijkeconomie

Casus: Lombok

Barbecues of echte betrokkenheid?

Wijkeconomie is een breed begrip. Wil je als beleidsmaker iets uitrichten in de wijk dan zul je het brede begrip af moeten bakenen. Je zal moeten bepalen waar de meest kansrijke en vruchtbare ontwikkelingen voor economisch beleid liggen. In dit rondetafelgesprek zullen ontwikkelingen als de toename van het aantal ZZP-ers, schaalverkleining van de netwerkeconomie en de groeiende combinatie wonen en werken aan bod komen. Door Joost Hagens (directeur Bureau Buiten) en Robert Kloosterman (hoogleraar Economische Geografie UvA)

Niet lang geleden overwoog de gemeente nog deze voormalige probleemwijk te slopen. Nu is het een van de levendigste, gezelligste subwijken van Utrecht, met als icoon de bruisende Kanaalstraat met zijn multiculturele winkels, de bekende slijter naast de islamitische slager, uitstallingen waar je over struikelt en dubbelparkerende bezoekers. Lombok is ook de wijk met veel niet direct zichtbare ondernemers: zelfstandige professionals. Dit zijn voornamelijk ambachtelijk en cultureel ondernemers. Door Nathan Rozema (directeur Labyrinth onderzoek & advies| Extenzio)

Heeft het Vogelaarbudget voor bewonersinitiatieven geleid tot nog meer buurtbarbecues of tot echte betrokkenheid van bewoners bij hun buurt? De net verschenen rapportage van de Amsterdamse wijkaanpak geeft nieuwe inzichten. Participatiemakelaars laten in deze sessie de successen uit hun buurt zien en gaan vervolgens in gesprek met verschillende experts van binnen en buiten Amsterdam. Door Programmabureau Amsterdamse wijkaanpak & Nieuwe Maan, adviseurs maatschappelijke vernieuwing


Sterren van de toekomst Het project Sterrenvinder beoogt inwoners van de Rivierenwijk in Deventer, met een afstand tot de arbeidsmarkt en daarmee ook tot ondernemerschap, te verleiden tot het oprichten van een eigen bedrijf. Na bijna twee jaar experimenteren worden de do’s en don’ts van deze ambitie steeds duidelijker. In de workshop worden deze gespiegeld aan de ervaringen in Groningen (Matriamarkt) en Den Haag (Kleine Corporatie). Door Nico Beukema (eigenaar En de buurt) en Lucien Lachenal (ondernemer)

Competitie / Meetingroom (2e)

Buurtbusiness: Op zoek naar de McDonald’s van de wijkvernieuwing Wie heeft het meest verassende en innovatieve concept ter verbetering van de wijk in handen? Je bepaalt, samen met een deskundige jury, welk wijkconcept het beste is. De deelnemers: Jolo Kit, Scooterdesign, Portiek Café, Wheels4All, IMC-Weekendschool, Buurtleven, De Kamers, Tijd voor Eten en Goudkistje. De bekendmaking van de winnaar van Buurtbusiness vindt plaats tijdens de plenaire afsluiting. Door Marc van Leent (De Wijkplaats) en Fred Beekers (directeur Resto vanHarte) Let op: Ronde 1 zijn projectpresentaties, dit duurt tot 13.00 uur,

> Buurtbusiness

Doorlopend / Buiten

De Frisse Neus In het normale leven heet ie de BuurtKiosk en eigenaar woningcorporatie Stadgenoot zet de bus in voor laagdrempelige ontmoetingen, zoals buurtvergaderingen, een straatvoetbaltoernooi of een circusworkshop. Bewoners vragen er al naar, maar ook buurtpartners mogen deze uitklapbare alleskunner lenen. Vandaag heet hij de Frisse Neus. Hij staat voor de deur en is een plek waar je even tot rust kunt komen, een inzicht kan laten indalen, of iemand kan ontmoeten in een programma. In deze ronde: presentatie De BuurtEntree; door Stadgenoot geïnitieerde openbare huiskamer en trefpunt voor ondernemende bewoners in de buurt.

> Lombok

dus je mist Ronde 2. In Ronde 3 en 4 is er een doorlopende informatiemarkt.

40

41



Ronde 1 excursies

11.00-13.00


> Bed & Brek

Beehive

Het Pand

Spang31

Chasco Works

Bed & Brek in de Van der Pek

Creatieve bloeiplaats Beehive biedt startende, jonge creatieve ondernemers een betaalbare werkplek in Amsterdam en heeft als doelstelling het ontwikkelen van ondernemerschap en het stimuleren van samenwerking. Onderdeel is dat je gemiddeld twee uur per week besteedt aan een project voor de buurt: variërend van het organiseren van evenementen tot het ontwerpen van promotiemateriaal. Tijdens de excursie gaan we langs bij Villa Beehive, een locatie met niet alleen werkunits, maar ook een geluidsstudio, podium en huiskamerrestaurant. Door Dymphie Braun (projectmanager Beehive)

Het Pand is een project waarbij om de drie maanden een nieuwe woning wordt opgeknapt door VMBO- en MBO-leerlingen van het TEC college in Amsterdam. Het gaat om een woning waarvan de huur is opgezegd en die voor een volgende huurder weer schoon, heel en veilig moet zijn. Het project is opgezet om het studieaanbod van de leerlingen aantrekkelijker te maken. Het Pand is een initiatief van woningcorporatie de Key voor het project Betrokkenheid bij de stad. Door Bjorn Meerstadt (projectleider het Pand)

Organisatiebureau Spang31 wil een belangrijke rol vervullen in het culinair op de kaart zetten en revitaliseren van de wijken Zeeburg en Watergraafsmeer. Met behulp van district branding wordt op een alternatieve wijze gewerkt aan sociale cohesie, waarin de ondernemer centraal staat. Door Jeffrey Spangenberg (voorzitter Timorplein Community)

Chasco Works is een werken leerproject voor personen met een licht verstandelijke beperking. Daarnaast wordt er buurtwerk gedaan in de Chassébuurt. Van opknap- tot opruimwerk. Het hoofddoel van Chasco Works is het stimuleren van de sociale vaardigheden van cliënten opdat ze een reguliere baan kunnen krijgen. Het project is een initiatief van woningcorporatie Ymere en zorginstelling Cordaan. Door Laura Freeth (projectcoördinator Chasco Works)

Woningcorporatie Ymere heeft in de Van der Pekbuurt in Amsterdam Noord vier huisjes bestempeld als kunstzinnige overnachtingsmogelijkheid. Van de vier huisjes is er één ingericht als receptie. De overige drie hebben thema’s meegekregen als ‘Natuur’, ‘Cultuur’ en ‘Sterren’. In de huisjes zijn verschillende beeldend kunstenaars, schrijvers en muzikanten uitgenodigd een week lang te verblijven. Hun tegenprestatie lieten ze achter in de vorm van een kunstwerk geïnspireerd op het Noordgevoel. Door Annemarie Semeijn (projectmanager Bed & Brek)

42

> Chasco Works

> Het Pand

43


Ronde 2 12.10 - 13.00

Debat / tv studio (5e)

Dag 3: De Ondernemende Wijk Workshop / kleine zaal (5e)

Laat je talent werken! Woningcorporatie Ymere vertelt over het opzetten van multifunctionele gebouwen met een bijzondere betekenis. Geïnspireerd op Garage Notweg - nu een creatieve hotspot - ga je zelf aan de slag als creatieve innovator. Hoe creativiteit en sociaal ondernemerschap elkaar kunnen versterken, wordt daarna toegelicht door Modeatelier Pal West. Door Ellen Ros (programmamanager wijkaanpak Ymere) en Diana Krabbendam (adviseur creatieve innovatie)

> Witte de Withkwartier Rotterdam

> Partner in de buurt

>Buurtsuper+


Presentatie / Expo (1e)

wijkcase / expo (1e)

MVO in de wijk: Op zoek naar de win-winsituatie

Casus: Witte de Withkwartier Rotterdam

Het ligt voor de hand om als bedrijf met een sociaal hart je inspanningen op de wijk te richten. Bedrijven zijn immers gebaat bij een veilige, leefbare en betrokken buurt. Toch blijven veel ondernemingen in de wijk hiermee worstelen. Welke kansen en mogelijkheden liggen nog onbenut te wachten? Hoe zorg je ervoor dat je de doelstellingen in de wijk structureel in je bedrijf inbedt? Vooral woningcorporaties kunnen het verschil maken, als verstrekker van winkel- en bedrijfsruimte en als vervuller van een maatschappelijke taak. Een gesprek over de kansen die MVO in de wijk biedt. Met Michiel Pot (creatief directeur Robin Good), Daphne Grimmelikhuijse (directeur Hart voor Amsterdam) en Pieter de Jong (bestuurder Ymere)

Het Witte de Withkwartier is een van de leukste uitgaans- en recreatiegebieden in Rotterdam. De Wijk Ontwikkelings Maatschappij kreeg begin jaren ‘90 de opdracht het gebied aantrekkelijker te maken. De sleutels voor het succes waren het opkopen en opknappen van vastgoed, nieuwe huurders met culturele initiatieven, verbeterde (dag)horeca en een verbeterde buitenruimte. Het unieke van dit project is dat alle veranderingen zijn gerealiseerd in samenspraak met de bewoners. Door Freek Homan (opbouwwerker Rotterdam) en bewoner John Noteboom


> Laat je talent werken!

workshop / lounge (5e)

Partner in de buurt

Buurtsuper+

De Frisse Neus

Hoewel de werknemers van lokale bedrijven vaak meer uren in de wijk doorbrengen dan de daadwerkelijke bewoners worden ze vaak nog niet gezien als onderdeel van de buurt. Vreemd, want leef- en werkomgeving zijn voor bedrijven van groot belang. Veelal stellen maatschappelijke ondernemingen zich nog te afwachtend op richting het bedrijfsleven. Hoe het anders kan, laat Kanaleneiland zien: ontwikkeling van de derde geldstroom, de ééndaagse MVO-dagen en de totstandkoming van structurele verbindingen. Door Jan Buijze (gebiedsmanager Kanaleneiland Doenja Dienstverlening), Evelyn Kleij-van Rossem (Tempo Team) en Patricia Rath (Tempo Team)

Onderdeel van de Maatschappelijke Onderneming B+ is een groep bijzondere buurtsupers in de regio Twente. Bijzonder, want de personele bezetting bestaat uit cliënten van zorginstellingen en personen werkzaam in het kader van re-integratie, een werkervaring- of stagetraject. Na overleg met de bewoners worden aan de buurtsuper zo mogelijk aanvullende diensten toegevoegd: koffiecorner, bloemenshop, kapper, postagentschap, kinderopvang of gezondheidszorg. Hierdoor ontstaat een soort dorpsplein; tevens een oplossing voor ouderen, gehandicapten of andere minder mobiele inwoners in kleine woonkernen zonder voorzieningen. Door Henny Ganseman (directeur IMP Projectbureau) en Eddy Boevink (directeur Stichting Werk en Zorg)


44

Lunch: Resto vanHarte Resto vanHarte brengt mensen op een gastvrije en laagdrempelige manier samen en biedt een netwerk aan van lokale sleutelfiguren en instanties. Ervaar tijdens de lunch zelf de werkwijze van Resto vanHarte!

45


Ronde 3 14.00 - 14.50

Lezing / kleine zaal (5e)

Dag 3: De Ondernemende Wijk Workshop / TV Studio (5e)

De twitterende flat De tijd is voorbij dat corporaties of gemeenten hun buurtplannen voor een dampende zaal buurtbewoners presenteerden. Welke strategieën spreken vandaag de dag tot de verbeelding van burgers? Bewonersparticipatie via twitter is wellicht een gek antwoord op deze vraag, of toch niet? Het nieuwe experiment Bewoners & Invloed van SEV en de Woonbond zoekt naar online-vormen van dialoog tussen huurders en corporaties. Tijdens de workshop worden vernieuwende vormen van bewonersparticipatie voorgesteld. Door Radboud Engbersen (programmaregisseur Stuurgroep Experimenten Volkshuisvesting SEV), Jannie Komduur (Woonbond) en Yung Lie (organisatieadviesbureau De Beuk)

workshop / expo (1e)

Doorlopend ronde 3 - 4 / competitie / Meetingroom (2e)

Buurtbusiness: Op zoek naar de McDonald’s van de wijkvernieuwing Wie heeft het meest verassende en innovatieve concept ter verbetering van de wijk in handen? Je bepaalt, samen met een deskundige jury, welk wijkconcept het beste is. De deelnemers: Jolo Kit, Scooterdesign, Portiek Café, Wheels4All, IMC-Weekendschool, Buurtleven, De Kamers, Tijd voor Eten en Goudkistje. De bekendmaking van de winnaar van Buurtbusiness vindt plaats tijdens de plenaire afsluiting. Door Marc van Leent (De Wijkplaats) en Fred Beekers (directeur Resto vanHarte)


Van peeskamer naar paskamer

Waarheen met de wijk?


Mode op de Wallen lijkt een gouden greep. Internationaal heeft de combinatie veel media-aandacht gegenereerd. Redlight Fashion Amsterdam heeft een selectie van twintig getalenteerde Nederlandse modeontwerpers de kans geboden op betaalbare woon-, werken etalageruimten in één van de meest zichtbare gedeelten van Amsterdam. Redlight Fashion Amsterdam is ontstaan uit een samenwerking tussen de gemeente Amsterdam, NV Stadsgoed en HTNK fashion recruitment & consultancy. Het is onderdeel van project 1012 van de gemeente Amsterdam. Door Pierre van Rossum (projectdirecteur 1012, gemeente Amsterdam)

Op initiatief van de gemeente Den Haag, welzijnsinstelling Zebra Welzijn, woningcorporatie Haagwonen en politie Haaglanden is in 2008 Toekomst voor de Schilderswijk van start gegaan. Samen met bewoners en betrokken organisaties hebben TNO en Futureconsult vier scenario’s voor de buurt ontworpen, gericht op een inspirerend leefgebied voor maatschappelijke participatie van bewoners met sterk uiteenlopende achtergronden. Op basis van een scenariodebat wordt een langetermijnvisie voor de buurt ontwikkeld. TNO en Futureconsult passen de scenario’s toe in een demonstratieworkshop. Door Wybren Meijer (adviseur Futureconsult) en Joost van Genabeek (onderzoeker TNO)



Spel / lounge (5e)

> Van Peeskamer naar paskamer Label Jan Taminiau. Foto Mylou Oord Doorlopend / Buiten

Zorgruilsysteem

De Blokkendoos


Fureai Kippu betekent zorgzame relatiekaartjes en ontstond in Japan toen de vergrijzing haar hoogtepunt bereikte. Deze vorm van zorgruil gaat over het ruilen van diensten op basis van wederkerigheid, ter aanvulling op bestaande structuren als thuiszorg, burenhulp, mantelzorg en vrijwilligerswerk. Is het mogelijk de verschillende initiatieven met elkaar te verbinden en wat is er nodig om een eigen initiatief op te starten of aan te sluiten bij bestaande systemen? Door Erik Boele (innovator New Tribes)

Een multifunctionele accommodatie (MFA) kan een belangrijke bijdrage leveren aan de wijk. Door verschillende voorzieningen in één gebouw te huisvesten en te clusteren kunnen voorzieningen behouden blijven en elkaar versterken. Voor het bereiken en bevorderen van de samenwerking heeft Grontmij een methode ontwikkeld die interactief is, uitgaat van gelijkwaardigheid van partijen en alle issues tot en met de realisatie visualiseert, zodat ook mensen die niet vaak een MFA realiseren, mee kunnen in het proces. Dit heet De Blokkendoos. De deelnemers spelen een spel, waarbij de methodiek van ‘de blokkendoos’ wordt ingezet. Door Sara van Duijn (adviseur team stedelijke ontwikkeling, Grontmij Nederland BV)

Wat zijn de belangrijkste vragen in jouw buurt? De kennisinstituten van Buurtalliantie hebben misschien een antwoord, of besluiten na jouw bezoek er gezamenlijk een antwoord op te vinden met een onderzoek. Door onderzoekers van o.a. Forum,KEI, MOVISIE, SEV-realisatie, Vilans en Verwey-Jonker Instituut.

46

> Buurtalliantie, dat ben jij

47



Ronde 3 excursies

14.00 - 16.00 In groepjes gaan we vanaf De Zwijger met de Buurtalliantie-bus naar samenwerkingsprojecten in Amsterdam. Daar ontmoeten we collega’s en bewoners die zich op een bijzondere manier inzetten in de buurt. Verzamelen bij de infobalie beneden. Je bent om 16.00 uur terug in Pakhuis de Zwijger, dus je mist Ronde 4.

> Gluren bij de buren Foto Jaenette Cornelisse

Buurtbeheer Bedrijf Nieuw Reimerswaal

Eigen Haard in business

Ondernemershuis Groot Oost

Gluren bij de buren en Plintenplan

Pluspunt Wibaut

In de Reimerswaalbuurt in Amsterdam Osdorp worden de komende tien jaar flats gesloopt om plaats te maken voor nieuwbouw. Buurt Beheerbedrijf Nieuw Reimerswaal (BBNR) zorgt ervoor dat de buurt tijdens deze overgang schoon, veilig en leefbaar blijft. Het Buurt Beheerbedrijf is een aanvulling op het reguliere schoonmaakwerk van het stadsdeel en tevens een belangrijke werkervaringsplaats: een professional van Ymere leidt jongeren op tot technisch beheerder. BBNR is een samenwerking van Ymere, Stadsdeel Osdorp, Zone3 en Wonen en Werken in de Wijk. Door Marjan Kootwijk (gebiedsregisseur Reimerswaal Ymere)

In Transvaal zet woningcorporatie Eigen Haard zich in voor de wijkeconomie door bedrijfspanden op te knappen en ter beschikking te stellen aan nieuwe vormen van bedrijvigheid. Zo organiseerde de stichting onder andere de Ondernemersprijs Transvaal, waarbij het bedrijf Zakelijk Schrijven een jaar gratis onderdak won in een gerenoveerd voormalig winkelpand. Ook wordt er als pilot-experiment een leegstaand winkelpand omgebouwd tot ‘deel-kantoor’ met betaalbare en flexibele werkplekken voor ZZP’ers. Door Suzan van Echteld (adviseur Wijkeconomie woningcorporatie Eigen Haard)

Het Ondernemershuis Groot Oost is één van de vier Ondernemershuizen in Amsterdam. De Ondernemershuizen zijn een laagdrempelige voorziening in de wijk. De adviseurs trekken erop uit om de bewoners en ondernemers in ‘hun’ gebied te kennen en hen te stimuleren om ondernemersambities te realiseren. Door de laagdrempeligheid en de inbedding in de wijk hebben de Ondernemershuizen een eigen, fijnmazig netwerk bij individuen, bedrijven, instanties en overheden. Dat levert een onschatbare bron van informatie op voor het beantwoorden van ondernemersvragen. Door Els Ebels (bedrijfsadviseur)

Om het Overtoomse Veld in Amsterdam leefbaar te houden, zijn er in opdracht van woningcorporatie Far West foto’s van de bewoners in hun interieur genomen. De foto’s - op ware grootte - zijn op de dichtgetimmerde ramen van leegstaande woningen geplaatst. Hierdoor lijkt het net of de woningen nog bewoond zijn. Ook gaan we naar het ‘Plintenplan’. Dit project van Beehive creëert aantrekkelijke bedrijfsruimtes voor de buurt, met een lage huurprijs voor de ondernemer. Wel geldt de voorwaarde dat de bedrijven zich twee uur per week inspannen voor samenwerkingsverbanden met de buurt. Door Jeanette Cornelisse (fotograaf) en Fatma Khottoul (herhuisvesting/leefbaarheid Far West)

Pluspunt Wibaut (PPW) zet toezichthouders in rondom metrostation Wibautstraat. Naast het bevorderen van bewonersparticipatie, het verbeteren van de leefbaarheid in de wijk en het verhogen van de (sociale) veiligheid, is ook het creëren van werkgelegenheid een belangrijke doelstelling. PPW is een van de projecten van Zone3, waarbij mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt ingezet en opgeleid worden om bij te dragen aan het creëren van een schone en veilige woon- en werkomgeving. Door Anneke van Koert (projectmanager Zone3)

48

> Buurtbeheer Bedrijf Nieuw Reimerswaal

> Pluspunt Wibaut

49


Ronde 4 15.10 - 16.00

Debat / kleine zaal (5e)

Dag 3: De Ondernemende Wijk Lezing / TV Studio (5e)


De Frisse Neus

Fabrieken, bedrijven en eenmanszaken zijn vaak onbekend en daardoor onbemind in de wijk. De eenmanszaken zijn aan het zicht onttrokken, de fabrieken met hun rokende pluimen vervuilen niet alleen de lucht maar ook het uitzicht en bedrijfspanden zijn vaak nietszeggende golfplaten dozen te midden van rijtjeshuizen. Toch zijn ze van enorme toegevoegde waarde voor een wijk. En niet alleen economisch. Marjolijn Boterenbrood laat met haar kunstproject zien dat de ware schoonheid van bedrijven van binnen zit. Door Marjolijn Boterenbrood (kunstenaar)

In deze speeddate-sessie kun je bouwstenen aandragen voor Manifest Buurtalliantie. Dat manifest is een beginselverklaring over wie wij zijn, onze waarden en normen, onze doelstellingen en hoe we die gaan bewerkstelligen. Het is een aansporing aan onszelf - van buurtprofessionals tot bestuurders van maatschap pelijke ondernemingen - werk te maken van samenwerking in de buurt en de Buurtalliantie-manier van werken, die uitgaat van ruimte en vertrouwen in professionals en burgers. Op dag 4 buigen bestuurders en directeuren van alle partners zich over de oogst van de eerste drie dagen.


Wijkcase / expo (1e)

Casus: Modekwartier Klarendal

Creatieve industrie zit tegenwoordig in het standaardpakket maatregelen wanneer een wijk in het slop zit. Woningcorporaties en gemeenten zien er een nieuw wondermiddel in. Niet alleen verbeter je het imago van de wijk significant. Door de creatieve ondernemers een sociale opdracht mee te geven verbeter je ook de leefbaarheid en de sociale cohesie. Maar wat betekent de vestiging van al dit creatieve potentieel voor de lokale ondernemers en de werkgelegenheid in de wijk? Met Leo van Loon (directeur Creative Factory), Romijn Conen (oprichter Het Bossche Makershuis) en Erik Prins (projectmanager Q4 Venlo)

Vroeger was Klarendal het kloppende hart van winkelend Arnhem. In de loop der jaren is dit imago verloren gegaan. Het projectbureau 100% mode probeert Klarendal weer op de kaart te krijgen. Mode is hierbij het leidende motief. Het bureau plaatst getalenteerde jonge creatieve modeontwerpers in de wijk die tegen een lage huur een atelier mogen betrekken. Daarnaast worden verbindingen gelegd met de Arnhemse opleidingen op modegebied. Door Robin Atema (projectleider 100% mode)

Doorlopend ronde 3 - 4 / competitie / Meetingroom (2e)

Buurtbusiness: Op zoek naar de McDonald’s van de wijkvernieuwing Wie heeft het meest verassende en innovatieve concept ter verbetering van de wijk in handen? Je bepaalt, samen met een deskundige jury, welk wijkconcept het beste is. De deelnemers: Jolo Kit, Scooterdesign, Portiek Café, Wheels4All, IMC-Weekendschool, Buurtleven, De Kamers, Tijd voor Eten en Goudkistje. De bekendmaking van de winnaar van Buurtbusiness vindt plaats tijdens de plenaire afsluiting. Door Marc van Leent (De Wijkplaats) en Fred Beekers (directeur Resto vanHarte)

Workshop / Lounge (5e)

Wijk in Bedrijf Utrecht

Nieuwe verbindingen en activiteiten

Wijk in Bedrijf Utrecht (WIBU) is een initiatief van de gemeente, EZ en KvK Midden Nederland en heeft tot doel kleinschalig ondernemerschap te ondersteunen en de wijkeconomie te stimuleren. Cruciaal voor het succes zijn de vernieuwende activiteiten die WIBU voor ondernemers organiseert - de Ondernemersdagen, het ZZP-programma ‘Bedrijf Op Koers’ en de Business Improvement Group - en de actieve aanpak van de bedrijfsadviseurs in de Utrechtse krachtwijken. Door Margriet Stuurman (bedrijfsadviseur Wijk in Bedrijf Utrecht)

Veel bedrijven, maatschappelijke ondernemingen en bewoners zijn zich heel bewust van hun vraag, maar veel minder van wat ze elkaar en de buurt te bieden hebben. Veel aanbod ligt jammerlijk onbenut op de plank. De Alliantiefabriek is een werkwijze die nieuwe samenwerkingsverbanden en activiteiten genereert vanuit beschikbaar aanbod. De in Amsterdam Nieuw West beproefde methodiek leverde in één sessie 38 allianties op, waarvan er 20 na enkele weken actief waren. Maak kennis met de Alliantiefabriek! Door Rosanne Stotijn en Bastiaan Staffhorst (Public Management Consultants Berenschot)

> Modekwartier Klarendal

50


Ware schoonheid zit van binnen

De toegevoegde waarde van creatieve industrie



> Ware schoonheid zit van binnen

51

Dag 3: De Ondernemende Wijk Afsluiting / GROTE ZAAL (2e) 16.15 - 17.15

Elke wijk een eigen munteenheid? Betalen met geld dat speciaal voor de wijk is ontwikkeld. In de wijk Brixton in Londen is dit sinds september realiteit. Daar is de Brixton Pound geïntroduceerd om kleine winkels te ondersteunen, de lokale economie te stimuleren en sociale cohesie te bevorderen. De Brixton Pound wordt al erkend en gebruikt door 120 lokale ondernemers. In Groot Brittannië heeft de Brixton Pound een enorme hoeveelheid publiciteit gegenereerd en inmiddels zijn er al dertigduizend van in omloop.

Dag 4 Ruimte voor vernieuwing Manifestatie 2009 vrijdag 27 november Pakhuis de Zwijger Amsterdam

Door Josh Ryan-Collins (senior researcher New Economics Foundation en medeoprichter The Brixton Pound) Platform voor innovatief maatschappelijk ondernemen

52

Dag 4 vrijdag 27 november: Ruimte voor vernieuwing Vandaag maken we met buurtprofessionals, bestuurders, politici en wetenschappers de balans op: hoe staat het in de buurt met de samenwerking tussen maatschappelijk ondernemingen? En in hoeverre slagen partners er in hun organisaties te kantelen naar de inzichten en wensen van professionals en burgers? Dagvoorzitter: Felix Rottenberg

Aan Dag 4 werken o.a. mee Aedes vereniging van woningcorporaties, Federatie Opvang, Forum, De Kanteling, VNG, KEI kenniscentrum stedelijke vernieuwing, MOgroep branche Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening, MOVISIE, NISB, SEV, SEV-realisatie, Start Foundation, Stichting Verslavingsreclassering GGZ, Verwey Jonker Instituut, Programmadirectie Wijken Vrom-WWI. Coördinatie: Cultuurfabriek. 53

Dag 4: Ruimte voor vernieuwing

Programma overzicht


10.00 - 10.45 11.00 - 11.50 12.10 - 13.00 13.00 - 13.50 13.50 - 14.50 15.10 - 16.00 16.15 - 16.45

Expo (1e)

Ronde 1 Ronde 2 Lunch

Ronde 3 Ronde 4

Lezing De Projectencarrousel

Debat Aanbestedingen: mythes, feiten en meningen

Lezing Een historische missie


Presentatie Meer ruimte voor professionals

Foyer (2e)

Grote Zaal (2e)

Meetingroom (2e)

Afsluiting De bestuursagenda

Opening Vertrouwen in de buurt

Workshop De ideale buurtprofessional

Presentatie Knippen, bijknippen en plakken

Presentatie Debat De multifunctionele De wijkaanpak droom

Workshop Rugdekking

Workshop Gezocht: creatieve allianties

Workshop Bewoner zoekt professional

Presentatie Voorbij het wantrouwen

Lezing De bal voorin houden

Workshop Samenhang in praktijk

Workshop Samenwerking in beeld

Presentatie Evidence based werken

Debat Rendement meten

Lezing Bevrijd de professional

Lounge (5e)

Workshop De moraal van ons werk

Brainstorm Het overdrachtsdocument


Presentatie De Buurtkiosk

Coffeecorner

Mediagilde (2e)

TV Studio (5e)

Kleine Zaal (5e)

Vertrouwen in de buurt In de plenaire opening luisteren we naar de lotgevallen van pionierende alliantieprojecten. Hoe staat het met de samenwerking van professionals in Nederlandse buurten? En hoeveel vertrouwen is er inmiddels in de buurtprofessional en buurtbewoner?

Workshop De kritische factoren van samenwerking


Coffeecorner

Met Hans Timmermans (directeur Thomas Moore school) en Jan Hamming (wethouder Ruimtelijke Ordening, Wonen, Integratie en Sport gemeente Tilburg, wijkwethouder Reeshof) e.a.

54

55



Ronde 1 11.00- 11.50

Debat / kleine zaal (5e)

Workshop / meetingroom (2e)


De ideale buurtprofessional

De moraal van ons werk

Zonder samenwerking verdringen professionals elkaar tot ergernis van bewoners voor en achter de voordeur in de buurt. Wie vervolgens ‘verbinden’ roept, legt direct de vraag ‘wie gaat wat doen?’ op tafel. In deze masterclass wordt de sturing, rol en inzet van sociale professionals in de buurt geanalyseerd in relatie tot bewoners, de overheid en elkaar. Leidende vraag daarbij: wie bepaalt in een buurt eigenlijk wat problematisch is en waar de kansen en krachten liggen? Door Hans van Ewijk (hoogleraar Grondslagen van het Maatschappelijk Werk)

In haar artikel “Hulpverlening mist moraal” wijst Lia van Doorn op ingewikkelde en vergaande beslissingen die hulpverleners in hun alledaagse praktijk moeten nemen. Veel van die besluiten, of nonbesluiten, worden in stilte genomen en lopen soms uit op nationale trauma’s (Savanna, baby Hendrikus). Volgens Van Doorn moeten organisaties hun medewerkers bij morele dilemma’s steunen en ze doet daarvoor een viertal suggesties. Haar collega Ellen Grootoonk licht toe hoe Stichting Sherpa (voor mensen met een beperking) in de praktijk invulling geeft aan deze kwestie. Door Lia van Doorn (lector Innovatieve Maatschappelijke Dienstverlening Hogeschool Utrecht) en Ellen Grootoonk (docent Social Work Hogeschool Utrecht)

Lezing / TV Studio (5e)

Doorlopend / Buiten

Rendement meten

De bal voorin houden

De Frisse Neus

Wat is de opbrengst van al die inspanningen van professionals in de buurt? Die vraag houdt de gemoederen van top tot vloer bezig. Wat is succes? Hoe stellen we het vast? En wat mag succes kosten? De kwestie wordt er niet eenvoudiger op als ook wetenschappers het niet eens zijn over wat we hier op welke wijze moeten én kunnen meten. Ondertussen wordt er overal in het land afgerekend en staat de kwaliteit van de professional op het spel. Met Geert van der Laan (bijzonder hoogleraar Maatschappelijk Werk) en Tom van Yperen (hoogleraar Onderzoek en ontwikkeling van effectieve jeugdzorg)

Voetbal als metafoor voor het werk van professionals. Een aantrekkelijk spel dat je op vele manieren kunt spelen. Met een goede verdediging waar het hele team op kan rekenen (justitie), houd je in elk geval de nul. Maar wie wil winnen, houdt de bal natuurlijk voorin, en laat dat nou precies het gebied zijn waar burgers, maatschappelijk middenveld en het bedrijfsleven staan opgesteld. Een verhaal over combineren, (om)schakelen, samenhang en ruimte voor creativiteit. Door Hans Boutellier (hoogleraar Veiligheid en Burgerschap VU)

In het normale leven heet ie de BuurtKiosk en eigenaar woningcorporatie Stadgenoot zet de bus in voor laagdrempelige ontmoetingen, zoals buurtvergaderingen, een straatvoetbaltoernooi of een circusworkshop. Bewoners vragen er al naar, maar ook buurtpartners mogen deze uitklapbare alleskunner lenen. Vandaag heet hij de Frisse Neus. Hij staat voor de deur en is een plek waar je even tot rust kunt komen, een inzicht kan laten indalen, of iemand kan ontmoeten in een programma. In deze ronde: presentatie De Buurtkiosk; door Stadgenoot ontwikkelde mobiele uitvalsbasis ter bevordering van ontmoeting en samenwerking in de buurt.


Lezing / expo (1e)

Rugdekking

De Projectencarrousel

‘Vertrouwen in de buurt’ is een zaak van ruimte geven aan betrokken bewoners en bevlogen professionals in de frontlijn. Maar bestuurders en wethouders blijven natuurlijk eindverantwoordelijk voor resultaten. Voor de continuïteit van een ongewone praktijk is bestuurlijke ruggensteun van frontlijnwerkers van wezenlijk belang. In Rotterdam Schiemond gaat dat al jaren goed. Hoe is de rugdekking van professionals er georganiseerd? Door Marja Jager-Vreugdenhil (onderzoeker Centrum voor Samenlevingsvraagstukken), Martien Kromwijk (directeurbestuurder Woonbron) e.a.

Je bent werkzaam in een alom gewaardeerd loketoverschrijdend project aan de onderkant van de samenleving. Hoe groot is de kans dat je project wordt gecontinueerd, als het tijdelijk geld op is? Helaas, die kans is erg klein. Sociaal ondernemer en onderzoeker Daniël Giltay Veth bespreekt het fenomeen van de Projectencarrousel en doet voorstellen voor verduurzaming.

56

> De bal voorin houden

> De Projectencarrousel

57



Ronde 2 12.10 - 13.00


Gezocht: creatieve allianties Gemeentes hechten er zeer aan dat alle burgers optimaal participeren in de maatschappij. De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) geeft daarbij veel speelruimte. Van dagelijkse zorg tot sociale cohesie, van preventief (jeugd)beleid tot persoonlijke en collectieve voorzieningen voor mensen die dat nodig hebben, het valt er allemaal onder. In het driejarig project De Kanteling levert de Vereniging Nederlandse Gemeenten de gemeente daarbij ondersteuning met passende instrumenten en praktijken. Door Suzanne Konijnendijk en Hein de Graaf (projectleider en consulent De Kanteling) > Samenhang in de praktijk

Lezing / kleine zaal (5e)


Brainstorm / lounge (5e)

Bevrijd de professional

Samenhang in de praktijk

Het overdrachtsdocument

Professionals zitten klem tussen de taakstellingen en verantwoordingssystemen van de eigen organisatie en de toegenomen (grote) mondigheid van burger en klant. Om hun ruimte en respect terug te krijgen, pleit Evelien Tonkens voor betere vormen van verantwoording: tussen professional en organisatie, tussen professional en burger en tussen professionals onderling. Door Evelien Tonkens (bijzonder hoogleraar Actief Burgerschap)

Veel problemen in buurten en wijken zijn zo complex dat een samenhangende aanpak nodig is om ze op te lossen. Samenhang kan op verschillende manieren gerealiseerd worden, maar kan ook blijven steken in eindeloos overleg. De Programmadirectie Wijken experimenteert momenteel samen met zeven steden op het punt van samenhangende wijkaanpak, waarvan deze workshop de eerste lessen presenteert. Focus op urgentie, maak vitale coalities, zet de burger centraal en stuur aan vanuit de wijkproblematiek. Door Steven Grevink (directeur sociaal Buurtonderneming Woensel-West) en Henk Jan Bierling en Martijn Kop (projectleider en projectmedewerker Experiment Samenhang in de Wijk, Programmadirectie Wijken Vrom-WWI)

Op een dag zijn de fysieke en sociale plannen voor het heroveren van de wijk gerealiseerd. Ook het geld dat ermee gemoeid gaat, is dan op. Maar de wijk is natuurlijk nooit af. Wie gaat de heroverde wijk beheren? Welke netwerken van professionals en bewoners zijn dan onontbeerlijk? En welke sociale plannen moeten in elk geval worden opgenomen in het overdrachtsdocument aan de nieuwe beheerders? Gedachte-experiment met Kees Fortuin (sociaal supervisor en eigenaar Fortuin Sociale Gebiedsontwikkeling), Bert Sekeris, gemeentelijk projectleider Oud Krispijn Dordrecht e.a.

presentatie / Meetingroom (2e)

Lezing / expo (1e)


Knippen, bijknippen en plakken

Een historische missie

De Frisse Neus

Waarom het organisatiewiel steeds opnieuw uitvinden? Presentatie van twee concepten die knip-bijknip-plak de buurt in kunnen. Compleet Wonen is een woonzorgwelzijnconcept om ouderen langer zelfstandig thuis te laten wonen. Uitgangspunt en kracht van het concept zijn de behoeften en wensen van bewoners. Die bepalen de samenwerkingsvorm en het soort aanbod. Huis van de Buurt is een combinatie van buurthuis en woonzorgcentrum in een multiculturele omgeving. Het heeft een informatiepunt en is een ontmoetings- en activeringsplek voor mensen met een beperking, ouderen en buurtbewoners. Het huis bevat ook een restaurant. Door Maartje Verest (adviseur Usus), Hans Zuiver (directeur Combiwel) en Nel Klaasse Bos (kwartiermaker Huis van de Buurt) e.a.

Sociaal werk kent een eeuwenoude traditie. Wat begon als armenzorg is uitgegroeid tot een grandioos geïnstitutionaliseerd beleidssysteem dat grote moeite heeft de meest zorgbehoevenden van dienst te zijn. Verstatelijking, vermarkting en vervreemding ondermijnen de effectiviteit en legitimiteit van voorheen vitale arrangementen. Jan-Kees Helderman plaatst het vooruitzicht om het maatschappelijk middenveld weer van de mensen in de buurt te maken in een historisch perspectief. Door Jan-Kees Helderman (universitair hoofddocent Comparative Governance & Public Policy)


58

> Compleet Wonen

> Een historische missie

59



Ronde 3 13.50 - 14.50


Doorlopend / Buiten

Samenwerking in beeld

De Frisse Neus: Spreekuur Kennisinstellingen

De korte speelfilm ‘Het boekje van Ellen’ toont het proces van samenwerking tussen partijen in wonen, welzijn en zorg en de gemeente. Notulist Ellen moet opschrijven wat bestuurders en managers van alle partijen te berde brengen in een wirwar van belangen, cultuurverschillen en conflicterende karakters. De film is onderdeel van een workshop over samenwerking en bedoeld voor iedereen die daarmee wil beginnen, of oorzaken zoekt waarom samenwerking in eigen omgeving niet tot stand komt. Door Daniëlle Harkes (manager Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg)

Wat zijn de belangrijkste vragen in jouw buurt? De kennisinstituten van Buurtalliantie hebben misschien een antwoord, of besluiten na jouw bezoek er gezamenlijk een antwoord op te vinden met een onderzoek. Door onderzoekers van o.a. Forum, KEI, MOVISIE, SEV-realisatie, Vilans en Verwey-Jonker Instituut.

> Bewoner zoekt professional Debat / expo (1e)

workshop / lounge (5e)

Aanbestedingen: mythes, feiten en meningen

De kritische factoren van samenwerking

Er bestaan nogal wat mythes rondom aanbestedingen. Bijvoorbeeld dat alle sociale activiteiten moeten worden aanbesteed. En dat aanbestedingen enorme papierwinkels zijn. Meer fundamentele kritiek is er ook. Marktwerking leidt ertoe dat aanbieders moeilijke doelgroepen links laten liggen. En concurrentiestelling staat op gespannen voet met delen en samenwerken. Anderzijds, marktwerking lijkt vaker garant te staan voor noodzakelijke vernieuwing. Bestaat er zoiets als goed aanbesteden? Met Patrick Tazelaar (Managing Consultant Significant), Pol van Tuijl (hoofd Dienstverlening Inburgering & Educatie, gemeente Den Bosch), Gury Douma (directeur Dynamo Amsterdam) e.a.

Samenwerken waar nodig is in de wijkaanpak een onbetwist uitgangspunt. Toch loopt samenwerking in de praktijk alles behalve soepel. Hoe koppel je de sociale aan de fysieke aanpak? De dit jaar verschenen KEI-publicatie ‘Sociaal en fysiek verbonden: het geheim van het hoe’ beschreef de kritische succesfactoren en formuleerde een reeks aanbevelingen. In deze twee uur durende workshop leer je ze toe te passen in de praktijk van alledag. Door Karin Doms (directeur WenD managent) en Fanny Gelissen (adviseur KEI kenniscentrum stedelijke vernieuwing) Let op: dit programma duurt tot en met Ronde 4.

> Samenwerking in beeld / ‘ Het boekje van Ellen’ Workshop /Mediagilde (2e)

presentatie / meetingroom (2e)

Bewoner zoekt professional

De multifunctionele droom

Bewoners worden steeds vaker opgeroepen bij te dragen aan de veiligheid in de buurt. Maar hoe moeten bewoners handelen bij de eerste tekenen van verval en ordeloosheid? Welke instanties hebben ze nodig? En welke ondersteuningsstructuur van professionals garandeert het beste resultaat? De workshop is gebaseerd op inzichten die Movisie door middel van participatief onderzoek in verschillende stadsbuurten heeft verzameld. Door Vasco Lub (senior onderzoeker Movisie) en Diny Sven (actief bewoonster uit de Beverwaard in Rotterdam)

Nieuwe Energie is een multifunctioneel industrieel monument in Leiden. Daklozenopvang, kantoor van woningcorporatie Portaal, 4000m2 commerciële bedrijfsruimte en een ROC-leerwerkbedrijf als bedrijfsrestaurant. Het initiatief won in 2006 de Zilveren Woonladder omdat deze droom van gestapelde ambities door de buurt met open armen werd ontvangen.Wat rest er nu, vier jaar na de droom, twee jaar na de opening, van samenwerking, draagvlak bij buurt en gebruikers en van de beoogde maatschappelijke en bedrijfsmatige resultaten? Door Lex de Boer (directeur SEV), Willem Debets (adviseur Marktontwikkeling Portaal Leiden) en René Prins (Portaal Leiden)

60

> De multifunctionele droom

61


Ronde 4 15.10 - 16.00

Debat / meetingroom (2e)

Dag 4: Ruimte voor vernieuwing Presentatie / Mediagilde (2e)

Voorbij het wantrouwen Tussen professionals en burgers heerst vaak een ongezond wantrouwen. Cliëntenraden of bewonersoverleggen nemen dat onvoldoende weg. Burgers hebben het gevoel geen invloed te hebben op de gang van zaken, beslissingen van professionals worden niet begrepen, eigen initiatieven stranden. Onder begeleiding van het Verwey-Jonker Instituut startte de Volksbond dit jaar de Participatie Audit (zwerf)jongeren Amsterdam (PAJA). Na een trainingstraject keurden jongeren zelf voorzieningen en begeleidingsvormen en stelden veranderingen voor. De PAJA leidde onder meer tot een frisse blik van cliënten en professionals op de kwaliteit van het aanbod. Door Marcel Speklé (doorstroomfunctionaris Berthold Brecht Huis) en Maarten Davelaar (onderzoeker Verwey-Jonker Instituut) Presentatie / TV Studio (5e)

De wijkaanpak

Evidence based werken

Wat vinden politici zelf van de wijkaanpak en de rol van Buurtallianties daarin? Wat gaat goed en wat moet anders bij de sociale herovering van de wijk? Met Marco Pastors (oud-wethouder ruimtelijke ordening en volkshuisvesting en gemeenteraadslid Leefbaar Rotterdam) en Staf Depla (Tweede Kamerlid en PvdA-woordvoerder wonen en onderwijs)

In het programma Effectieve interventies verzamelt MOVISIE methoden die succesvol zijn op tal van sociale thema’s zoals activering en burgerparticipatie. Het programma stimuleert en ondersteunt manieren van werken die reflexief, beschreven en onderbouwd zijn. En het zoekt naar antwoorden op de vraag ‘Wat werkt?’ in wijken en buurten. Hoe kunnen professionals meer evidence based werken? En gemeentes meer evidence based sturen? Door Astrid van der Kooij (projectleider Effectieve interventies) en Frannie Herder (landelijk coördinator Buurtbemiddeling Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid)

Presentatie / expo (1e)


Meer ruimte voor professionals

De Frisse Neus

In 2007 nam de Kamer een motie aan om te experimenteren met meer professionele ruimte voor reclasseringswerkers. De motie ging ervan uit dat productmatig werken en het daarbij horende verantwoordingssysteem professionals belemmeren in hun werk. Sinds een half jaar loopt er in Eindhoven een pilot die door Hogeschool Utrecht en Universiteit Utrecht wordt begeleid. Daarin proberen de reclasseringswerkers hun focus weer meer te richten op de cliënt en “te doen wat nodig is”: effectiever re-integreren en recidive verminderen. Verslag van een tussenstand: wat kom je tegen bij het opzetten van een pilot, wat zijn de eerste ervaringen van de werkers? Door Annelies Smits (projectsecretaris Motie van Velzen 3RO) e.a.


62

Afsluiting / GROTE ZAAL (2e) 16.15 - 16.45

De bestuursagenda De afsluiting van vier dagen Buurtalliantie. Met welke belangrijke conclusies moeten bestuurders en directeuren van de partnerorganisaties van Buurtalliantie de komende tijd aan de slag? En waar? Over wat er op de agenda voor Den Haag staat, wisselen we van gedachten met minister Eberhard van der Laan, als zijn agenda het toelaat.

63

Buurtalliantie.nl Ben je al communitylid van Buurtalliantie? Het kost niets en je doet er op veel manieren je voordeel mee. Je ontvangt bijvoorbeeld iedere maand de E-nieuwsbrief over actuele onderwerpen en projecten plus een agenda naar interessante en leuke bijeenkomsten van onze partners. Ook heb je via je lidmaatschap permanent toegang tot de webcommunity www.buurtalliantie.nl - dé online ontmoetingsplek van mensen die zich professioneel of vrijwillig bezighouden met vraagstukken in de buurt. De webcommunity is gebaseerd op persoonlijke profielen en gericht op het bevorderen van samenwerking en kennisdeling. Dus zoek je in je regio partners om een alliantie mee te bouwen, dan kun je ze daar vinden. Ben je op zoek naar projecten op het gebied van leefbaarheid of sociale cohesie, vind je ze daar ook. Wil je iets doen met community- art, dan kun je op zoek gaan naar kunstenaars en projecten waarbij ze betrokken waren. Wil je jouw alliantieproject presenteren, dan kun je via de webcommunity experts en publiek uitnodigen. Verder kun je rondom een thema een eigen kennisnetwerk starten, of een discussie beginnen op het forum. Kortom: mogelijkheden te over! Ga naar www.buurtalliantie.nl: word lid, maak je profiel aan, blijf op de hoogte, vind je partners en praat mee!

64

Manifestatie Vier dagen buurten november Pakhuis de Zwijger Amsterdam. Platform voor innovatief maatschappelijk ondernemen

Recommend Documents