Maatschappelijk ondernemen?

Maatschappelijk ondernemen?

«

Inspiratie voor Maatschappelijk ondernemers wonen • zorg • welzijn • werken • leren

Terug naar de huisregels van de jaren ’50?

jaargang 2 • nr 5 oktober 2009

» 6

Magic mix

» 8 Hoe wilt u straks wonen? » 10 Maat­schappelijk en duurzaam ondernemen? » 12 Woningcorporaties maken het verschil in kleine kernen » 14 van wonen en werken

Kredietbank belangrijke speler in maatschappelijk middenveld  4

»

Corresponden tie adres Postbus 1149 , 4801 BC Breda

m -

Hoe meldt u

zich aan?

Kunt u niet goed rondkom en en/of stapelen de schulden zich op? Wees er dan zo vroe g mogelijk bij! Woont u in de Gemeent e Breda, dan kunt u bij de Kredietbank een aanvraag formulier opvr agen of afha len. Woont in een ande u re gemeent e, dan dient een aanvraag u in bij Sociale Zaken van uw gemeente. Sociale Zake n beoo uw aanvraag rdeelt of wordt door gestuurd naar de Kredietba nk.

Bezoekadres Stadskantoor Breda, Claudius Prinsenlaan 10 Loket Wegwijs (balie 15 en 16) Telefoon (076) 529 43 00 Fax (076) 529 42 12 E-mail kredietbank@bre da.nl

Vragen?

Heeft u na het lezen van deze vragen, dan folder nog kunt u tijde ns kantooru contact opne ren men met de Kredietbank.

en Budgetbeheer ding Budgetbegelei

Wat kan de voor u betekeKredietbank nen?

Correspondentie adres Postbus 1149, 4801 BC Breda Bezoekadres Stadskantoor Breda, Claudius Prinsenlaan 10 Loket Wegwijs (balie 15 en 16) Telefoon Fax E-mail

Voorkomen is beter dan genezen!

(076) 529 43 00 (076) 529 42 12 [email protected]

Schulden? Pak ze aan!

I n s p i r e r e n i n M a a t s c h a p p e l i j k O ndernemen

Inhoud

Voorkomen is beter dan genezen! .............................................. 4

Terug naar de huisregels van de jaren ’50? ....... 6

Magic mix van wonen en werken in Mixx Inn . ....................... 8

n aard zijn bij de bepaling van uw ingsmogelijkheden ook de vaste n van belang. antal lasten geeft u aan op het aagformulier consumptief krediet, woonlasten, energielasten, lopende chtingen enzovoort. Voor de overige n gaat de Kredietbank uit van ngsgegevens.

etwaardigheid de aflossingsmogelijkheden is ook formatie van BKR onmisbaar bij het en van uw kredietwaardigheid. Zo t overcreditering (meer lenen dan u cieel aan kunt) en onverantwoorde etverstrekking voorkomen.

De overeenkomst voor een consumptief krediet De schriftelijke overeenkomst consumptief krediet gaat u aan met de Kredietbank en wordt door u en de bank in tweevoud ondertekend. U ontvangt een exemplaar van de overeenkomst en de Algemene Voorwaarden. De Kredietbank verplicht u, voorafgaand aan de totstandkoming van de overeenkomst, te wijzen op het bestaan van algemene voorwaarden. Het getekende exemplaar van de overeenkomst neemt de Kredietbank op in uw klantendossier. In dit dossier zitten ook altijd de uitslag van de toetsing bij BKR, een kopie van uw legitimatiebewijs en uw inkomensbewijzen.

Hoe wilt u straks wonen? ..................................... 10

Maatschappelijk en duurzaam ondernemen......................... 12 Woningcorporaties maken het verschil in kleine kernen ............................... 14

Colofon

Maak kennis met kwaliteit

Maatschappelijk Ondernemen? is een onafhankelijk magazine. Met dit tijdschrift willen we maatschappelijk ondernemers in de keten wonen • zorg • welzijn • werken • leren inspireren bij hun maatschappelijk ondernemen. Het magazine is een uitgave van KWH (Kwaliteitscentrum Woningcorporaties Huursector). De inhoud en samenstelling is tot stand gekomen in samenwerking met diverse

partners: Deloitte, Gerrichhauzen en Partners en Quintis Ontwerp en opmaak: Ontwerpstudio Bosgra BNO - Baarn Druk: Drukkerij Atlas - Soest Oplage: 1.500 Foto's: Yuri Arcurs, Ramon Berk, Dirk-Jan Visser/Hollandse Hoogte e.a.

Aan deze uitgave is de uiterste zorg besteed; ondanks deze zorgvuldigheid kan niet worden uitgesloten dat er onjuistheden in staan. Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. Bij de keuze van het fotomateriaal is zoveel mogelijk getracht de daarop berustende auteurs- en publiciteitsrechten te honoreren, de bron te vermelden en de bij de uitgever zijnde rechthebbenden te informeren.

Voorwoord

In het rood Het wordt nu echt zichtbaar. De huidige economische situatie trekt stevige sporen in de corporatiesector. Een aantal corporaties ondervindt op dit moment forse hinder in de dagelijkse bedrijfsvoering. Investeringen in nieuwe huurwoningen gaan op de lange baan omdat het benodigde geld vastzit in stenen van woningen waarvan de verkoop stokt. Banken zijn na de kredietcrisis extra kritisch in het verstrekken van grote leningen. De verscherpte borgingsregels in de corporatiesector maken het ondertussen financieel nog ingewikkelder. Ongelukkigerwijs valt dit ongunstige klimaat samen met de onlangs geïntroduceerde heffing van vennootschapsbelasting en de Vogelaarheffing voor de wijken. Er ontstaat dus een grote druk op de kasstroom bij corporaties. Anders gezegd: de portemonnee is leeg. Maar ook bij de klanten van de corporaties zijn de gevolgen van de crisis erg merkbaar. Meer huurders komen in de problemen, bijvoorbeeld vanwege onverwachte werkloosheid. Bijna vier van de tien huishoudens in Nederland heeft moeite met rondkomen. Eén op de tien huishoudens komt zelfs moeilijk tot zeer moeilijk rond, zo blijkt uit onderzoek van het Nibud

mr. Sjoerd Hooftman

in september 2009.

directeur-bestuurder KWH

Deze cijfers zijn zorgelijk. Meer dan ooit willen de corporaties hun maatschappelijke doelstellingen kunnen realiseren. En betaalbare woonruimte bieden aan degenen die het nu zwaar hebben. Ik ervaar iedere dag dat ze daar heel hard aan werken. De crisis is voor hen dus een kans om te laten zien waar ze voor staan. Er worden waardevolle initiatieven door corporaties genomen. Bijvoorbeeld om de woonlasten van huurders te drukken via energiebesparingsprojecten. Daarnaast zijn corporaties in de afgelopen jaren veel professioneler geworden als het gaat om het voorkomen van betalingsachterstanden bij huurders (voorkomen is 1.000 keer beter dan genezen). Het aantal huisuitzettingen wordt zoveel mogelijk beperkt. Maar dat laatste kunnen ze vaak niet alleen. De Kredietbank heeft in dit verband een belangrijke rol. Zij hebben het druk. Heel druk. Maar zelfs nu komen ze weinig in beeld. In dit nummer daarom een prachtige impressie van hun rol.

3

4

Wonen • zorg • welzijn

I n s p i r e r e n i n M a a t s c h a p p e l i j k O ndernemen

Gemeentelijke kredietbank belangrijke speler in maatschappelijk middenveld

Voorkomen is beter dan genezen! Dubbele lasten door een onverkoopbare woning? Moeite om financiële verplichtingen na te komen door een gedwongen ontslag of bij een plotselinge arbeidsongeschiktheid? Heeft de huidige recessie ervoor gezorgd dat onze oudedagsvoorziening niet meer is gegarandeerd? Geen vreemde vragen in deze tijd van economische teruggang. Tekst: KWH – Gerard Visser

Met andere woorden: een stabiele situatie waard oor het makk elijker is om te werken aan uw financiële vaardigheden en/of uw schuldenpro blematiek.

Is er in dit perspectief iets positiefs te melden? In zekere zin wel, de

Hoe meldt u

Meer inform atie: zie de folder ‘Budg

Correspond entie adres Postbus 1149, 4801 BC Breda

zich aan?

Kunt u niet goed rondk omen en/of stapelen de schulden zich op? Wees er dan zo vroeg mogelijk bij! Woont u in de Gemeente Breda, dan kunt u bij de Kredietbank een aanvraagformulier opvra gen of afhale n. Woont u in een ander e gemeente, dan dient u een aanvraag in bij Sociale Zaken van uw gemeente. Sociale Zaken beoordeelt uw aanvraag of wordt doorg estuurd naar de Kredietban k.

etbeh

eer’ adres Correspondentie Breda Wet schuldsane BC 4. ring natuurlijke Postbus 1149, 4801 perso

Kredietbank is namelijk een instantie die helpt bij schuldhulpverlening nen (Wsnp): Mocht een schuld

10 ng via de Kredi Bezoekadres laan regeli bank niet s Prinsen ettot een oplos Claudiu sing voor uw Stadskantoor Breda, schuld16) 15 en en leiden, dan rest Loket Wegwijs (balie

Bezoekadre s Stadskantoor Breda, Claudi us Prinsenlaan Loket Wegwijs 10 (balie 15 en 16) Telefoon (076) 529 43 00 Fax (076) 529 42 12 E-mail kredietbank@ breda.nl

en indien mogelijk consumptief krediet verschaft. Dit doen zij niet altbetting van het budge leiden tot stopze tbank betaalt de Kredie heer. Overigens en is ngen als uw inkom alleen uw rekeni geen Kredietbank geeft ontvangen. De niet is en ‘rood staan’ voorschotten

Wat kost het?

eiding zijn en budgetbegel Budgetbeheer betaalt alle De gemeente voor u gratis. r en als budgetbehee n kosten. Maar door u zelf worde budgetbegeleiding nte bepaen er kan de gemee het budgetbehe beëindigd, dan en. Hoe lang loopt op u te verhal het? len om de kosten mogewanneer stopt ook niet meer het is geval ik p van In zo’n st nogmaals gebru ling dat u na verloo om in de toekom en budgetHet is de bedoe beheren. lijk budgetbeheer iën weer zelf gaat te maken van tijd uw financ samen bekijkt ieder jaar begeleiding. Uw begeleider is. Overigens nodig aan met u of doorg g met tbeheer in overle kunt u het budge ider altijd en uw begele n? de Kredietbank u zich Vrage opzeggen. Houdt folder nog zelf (schriftelijk) lt u in lezen van deze tplan of hande Heeft u na het ruren tniet aan het budge u tijdens kantoo nkomst tot budge overee de vragen, dan kunt strijd met of uw de Kredietbank. de Kredietbank t opnemen met contac beheer, dan kan tten. tbeheer stopze begeleider budge

Telefoon Fax E-mail

er nog één mogelijkheid: de Wet schuld sanering natuurlijke perso 43 00 nen. Via een (076) 529 van de rechtb uitspraak ank kan in een 42 12 (076) 529 aantal gevallen toch [email protected] nog een oplossing word kredietgevon den. en

leen voor specifieke doelgroepen, iedere burger is welkom. Zeker in deze toegestaan.

Meer inform atie: zie de folder van de Raad voor Rechtsbijstand ‘Een schon e lei, niet voor de website niets’ en www.wsnp .rvr.org

Vragen?

Heeft u na het lezen van deze vragen, dan folder nog kunt u tijden s kantoorure contact opnem n en met de Kredi etbank.

tijd is de rol van de Kredietbank van grote maatschappelijke waarde.

Met Geert van Oers en Cock Struijk, respectievelijk Hoofd Kredietbank

r en Budgetbehee iding Budgetbegele

en Coördinator Schuldhulpverlening, bekijken we nader welke plaats de

Wat kan de voor u betekKredietbank enen?

Kredietbank inneemt in het maatschappelijk middenveld. De Kredietbank is er voor iedereen!

doelgroep zal veranderen. Denk aan tweeverdieners met hoge lasten,

Volgens van Oers is de missie van de Kredietbank heel erg duidelijk:

die opeens sterk terugvallen in inkomen. Het nieuwste product, de

voor alle inwoners in het werkgebied (het merendeel van West-Bra-

“Financiële Quickscan” is een goed hulpmiddel om preventief deze

bant) op maatschappelijk verantwoorde wijze voorzien in hun krediet-

doelgroep te ondersteunen en een goed financieel advies te geven.

behoefte en schuldproblematiek voorkomen en bestrijden. Iedereen

Gemiddeld heeft een klant bij de Kredietbank een schuld van tussen

kan en mag zich dus melden bij de Kredietbank. Van Oers vervolgt

de twintig en dertigduizend euro. Belangrijkste veroorzakers zijn

dat de Kredietbank hiervoor een aantal producten inzet, die indien

kredieten en financieringen die niet meer nagekomen kunnen worden

gewenst, specifiek kunnen worden toegesneden op het individu.

en postorder bestellingen. Struijk geeft aan dat schuldproblematiek

Struijk vult aan dat inwoners zichzelf wel moeten melden. Naast het

steeds complexer wordt. In het verleden was de schuld opgebouwd bij

verstrekken van kredieten en schuldhulpverlening wordt in veel geval-

één of hooguit twee eisende partijen, tegenwoordig zijn meer dan tien

len ook alleen een financieel advies gegeven, bijvoorbeeld in de vorm

schuldeisers geen uitzondering meer.

van persoonlijk budgetadvies. Vooral het preventieve karakter wordt hierbij steeds belangrijker.

De Sociale en Maatschappelijke rol van de Kredietbank Volgens van Oers is het stellen van voorwaarden erg belangrijk bij het

De Kredietbank in een veranderende maatschappij

oplossen van schuldproblematiek: ‘De afspraken met de klant moeten

Van Oers geeft aan dat de gevolgen van een recessie altijd later

helder en duidelijk zijn. Deze moeten nadrukkelijk worden nagekomen.

merkbaar zijn bij schuldhulpinstanties. De verwachting is wel dat de

Wij hebben hierbij zeker een maatschappelijke rol. Iedereen die zich

Wonen • zorg • welzijn

oktober 2009

meldt bij de Kredietbank wordt zonder “vooroordeel” behandeld en

De toekomst van de Kredietbank, preventie en nieuwe wetgeving

krijgt vooraf altijd het voordeel van de twijfel. We kijken altijd vooruit

Naast de nadruk op preventieve maatregelen is er ook een beweging

en proberen het probleem te verhelpen, maar de klant tekent er wel

dat vanuit de centrale overheid meer nadruk komt te liggen op het

voor om inzage te geven bij alle betrokken instanties. Het blijkt dat de

verhelpen van schuldproblematiek. Er is wetgeving in de maak die

klanten hier weinig moeite mee hebben, ze krijgen juist het gevoel dat

schuldhulpverlening een wettelijke status zal geven. De regie zal bij

ze worden geholpen en daardoor mogelijk uit de problemen kunnen

de gemeentelijke overheden worden neergelegd, momenteel heeft

komen.’

schuldhulpverlening bij de gemeenten nog een facultatief karakter. Ook zie je een verandering in de schuldhulpverlening zelf. In het verle-

De Kredietbank werkt ook samen met een groot aantal sociale part-

den was het proces erg leidend, tegenwoordig wordt onder de noemer

ners, waaronder kernpartner “Maatschappelijk werk” en ketenpartners

“Schuldhulpverlening nieuwe stijl” de klant en zijn problemen meer

als Novadic-Kentron (verslavingszorg), stichting MEE, reclassering,

als uitgangspunt genomen. De Kredietbank is een puur gemeentelijke

GGZ en vele anderen. Met een groot aantal woningcorporaties zijn

instelling: er zijn ook kredietbanken die de stichtingsvorm hebben of

convenanten gesloten. Het is volgens Struijk wel erg belangrijk dat

een een gemeentelijke regeling zijn. Van Oers en Struijk geven de voor-

naast het sluiten van het convenant, de uitvoerenden bij een woning-

keur aan de gemeetelijke instantie. In deze opzet blijft de Kredietbank

corporatie hiervan goed op de hoogte zijn. De Kredietbank doet dit

slagvaardig, kan bijvoorbeeld eenvoudig en snel bijzondere bijstand

door regelmatig corporaties te bezoeken en met presentaties uitleg te

inzetten om een deelprobleem op te lossen. Uiteindelijk is de klant

geven van mogelijkheden, oplossingen en producten.

daar het meest bij gebaat.

De Kredietbank speelt ook nadrukkelijk een rol bij de ontruimingen van woningen, waarbij de nadruk ligt op voorkomen van daadwerke-

consumptief krediet krijgt, lijke uitvoering. Van Oers geeft aan dat er vanaf het moment van een Kredietbank uw financiële aanzegging tot de ontruiming een consulent schuldregeling van de rden uw gegevens bij t Registratie (BKR) te Tiel Kredietbank wordt ingeschakeld om de ontruiming te voorkomen. In mee probeert de Kredietomen, dat u te Breda zware heeft bemiddeling van de Kredietbank ervoor gezorgd dat van lichtingen aangaat en meer ruim 800 ontruimingsaanzeggingen in 2008 er maar liefst 650 niet zijn nancieel aankunt.

doorgezet.

sumptieve kredieten woremeld. De Kredietbank is ok onregelmatigheden in ng (achterstanden) bij BKR

ie over BKR staat op www. ormatiefolder over BKR Kredietbank aanvragen. De erstrekt geen kredieten aan ndernemers en aan mensen doelgroep vallen en daar-

de afweging om u een krediet te verstrekken. Als het gevraagde consumptief krediet niet verstrekt kan worden, krijgt u hiervan schriftelijk bericht. De Kredietbank is verplicht om op grond van de Gedragscode Sociale Kredietverlening van de

Lasten Uiteraard zijn bij de bepaling van uw aflossingsmogelijkheden ook de vaste lasten van belang.

De overeenkomst voor een consumptief krediet De schriftelijke overeenkomst consump-

5

6

Wonen • welzijn

I n s p i r e r e n i n M a a t s c h a p p e l i j k O ndernemen

Terug naar de huisregels van de jaren ’50? Werken aan waarden en normen in de woonomgeving

In de jaren vijftig was de sociale samenhang groot: bewoners hielden elkaar in het gareel. Er bestonden weinig misverstanden over welk woongedrag getolereerd werd. Is dit een wenselijke situatie? De meningen zullen daarover verdeeld zijn, maar duidelijk was het in elk geval wel. In de huidige pluriforme samenleving ligt dat anders. Tekst: Quintis – Annelies Barnard

Wonen • welzijn

oktober 2009

De samenleving verandert. Normen en waarden staan onder druk. De

meer bewoners voelen zich onveilig, vaak simpelweg omdat zij hun

sociale samenhang neemt af, bewoners leven langs elkaar heen en de

medebewoners niet meer kennen.

sociale controle vermindert. Dat alles heeft ook zijn gevolgen voor de leefbaarheid in woonwijken. Normen en waarden staan weer hoog op

Voor en door bewoners

de maatschappelijke agenda. Betekent de maatschappelijke roep om

Maar hoe versterk je die sociale samenhang en geef je vorm aan die

normen dat wij met zijn allen terug willen naar de jaren vijftig en naar

roep naar regels en normen? Door het de bewoners zelf te vragen. Door

de woonregels in de hal? En wat kunnen maatschappelijk ondernemers

de buurtbewoner en zijn of haar perspectief echt als uitgangspunt te

bijdragen aan een prettige woonomgeving?

nemen, ontstaat een ander beeld ten aanzien van de opgave voor het verbeteren van de sociale samenhang. Wat hebben de buurtbewoners

Vroeger was alles beter?

nodig en wat kun je als samenwerkende partijen daaraan bijdragen?

In het sterk verzuilde Nederland van kort na de Tweede Wereldoorlog

Het gaat vervolgens om het inrichten van een proces met als

waren de normen ten aanzien van het maatschappelijk leven op

uitgangspunt het creëren van die meerwaarde voor en gebaseerd op de

zijn minst binnen elke zuil nog vrij eenduidig. Maar tussen de zuilen

behoefte van de buurtbewoner, nu en in de toekomst.

bestond weinig verwarring over de manier waarop men ‘hoorde te wonen’. De meest duidelijke bevestiging daarvan is dat er zelfs

Een manier om de dialoog aan te gaan is het maken van woon­

een voor­ziening bestond voor huishoudens die niet aan de normen

afspraken. Maatschappelijk ondernemers zoals corporaties helpen de

voldeden: de ‘Gezinsoorden voor maatschappelijk onaangepaste

bewoners om weer in gesprek met elkaar te komen. Wat vinden de

gezinnen’. Deze gezinsoorden bouwden voort op het idee van de

bewoners prettig aan het samenleven met hun buren? Welk woon­

woonscholen zoals die voornamelijk voor de oorlog in de meeste grote

gedrag vinden zij wel of niet gewenst? Willen zij met elkaar woon­

steden bestonden. Het heropvoedingswerk moest bewerkstellingen

afspraken maken? In de praktijk blijkt dat zo’n 90% van de bewoners

dat de ‘ontspoorden’ het juiste pad hervonden en volgens de bestaande

met elkaar woonafspraken willen maken. Dankzij de woonafspraken

normen gingen leven en wonen. De normen waren voor het gros van de

kunnen bewoners elkaar gemakkelijker op ongewenst gedrag

bevolking duidelijk en stonden niet ter discussie.

aanspreken. Maar het uiteindelijke doel is het vergroten van de onderlinge betrokkenheid tussen bewoners en bij hun directe

Vanaf de jaren zestig verandert dat beeld sterk. Terwijl de uitwaaiering

woonomgeving en bovenal het vergroten van het woonplezier.

van normen in Nederland zich al vanaf de jaren zestig voordoet (eerst door een aanzienlijk cultuurverschil tussen de generaties, later door de

Zijn wij met woonafspraken maken weer terug bij de huisregels uit

immigratie van veel verschillende bevolkingsgroepen) duurde het tot

de jaren vijftig? Nee, er is ten minste één cruciaal verschil tussen de

aan deze eeuw voordat de waarden- en normendiscussie het politieke

huidige afspraken en de normen uit de jaren vijftig. Bij het maken

debat aanvoerde.

van woonafspraken kiezen mensen namelijk zelf welke afspraken zij willen maken over het samenleven met elkaar. Natuurlijk, het is de

Onbekend maakt onbemind

meerderheid die uiteindelijk bepaalt hoe de afspraken eruit komen

Begin jaren negentig kwamen de eerste signalen dat de samenleving

te zien, maar er wordt niet meer door de samenleving als geheel

aan het veranderen was. Individualisme vierde hoogtij en bracht veel

dwingend een norm opgelegd, maar deze wordt onderling met elkaar

meer individuele vrijheden met zich mee. Maar naast alle voordelen,

afgesproken. Woonafspraken kunnen dus ook per situatie verschillen.

begon langzaam het besef door te breken dat aan een pluriforme en

Woon­afspraken passen daarom prima in deze tijd waar keuzevrijheid

individuele samenleving voor sommige buurten en wooncomplexen

en eigen verantwoordelijkheid nog steeds aan belang winnen, maar de

de nodige nadelen kleefden. Het ontbreken van eenduidige normen

uitdaging ligt om vooral de bewoner hierbij niet uit het oog te verliezen.

over woongedrag kan eenvoudig leiden tot overlast. Dit heeft twee kanten. Enerzijds is de ‘veroorzaker’ zich er mogelijk niet van bewust dat de ander zijn gedrag hinderlijk vindt. Anderzijds is het voor degene die overlast ervaart vervolgens bijzonder lastig de buurtbewoner aan te spreken op zijn woongedrag. Bewoners lijken zo soms steeds meer langs elkaar heen te leven en de sociale controle vermindert. Steeds

7

8

Wonen • werken • leren

I n s p i r e r e n i n M a a t s c h a p p e l i j k O ndernemen

Magic mix van wonen en werken in Mixx Inn Unieke voorziening in regio Den Haag Wonen, werken, leren en recreëren staan centraal bij Mixx Inn. Mixx Inn is een voormalig bejaardenhuis dat Haag Wonen vorig jaar verbouwde tot een multifunctioneel gebouw. Een project als Mixx Inn is een voorziening die Den Haag en omstreken tot op heden niet kent. Tekst: KWH – Mariëlle Boogert

Wonen • werken • leren

oktober 2009

Mixx Inn biedt voorzieningen voor wonen, werken, leren en recreëren

kansen biedt aan jong volwassenen om te wonen, leren, werken en

in één gebouw. Bij Mixx Inn staan jongeren centraal. In het complex

recreëren. De Mixx Inn bestaat uit een mix van functies, mensen en

zijn 115 zelfstandige woonunits voor short-stayverblijf (maximaal één

partijen. Onze identiteit is teruggebracht in het gebouw en dat is te

jaar) die bestemd zijn voor jong volwassenen die tijdelijke huisvesting

zien aan de diverse kleuren binnen en buiten het pand”.

nodig hebben. Gast-bewoners wonen in een zelfstandige woonunit van gemiddeld 22 m2 woonoppervlakte. Deze unit bestaat uit een woon/

Samenwerking

slaapkamer met een eigen kookgelegenheid, douche/toilet-ruimte

Zonder een hechte samenwerking tussen diverse maatschappelijke

en wastafel. De woonunit is gestoffeerd en gemeubileerd. Iedere

partijen had dit initiatief niet van de grond kunnen komen. Haag

woonunit beschikt over eigen energiemeters (stroom en water) en een

Wonen werkte onder andere samen met Stichting LUNA, Parnassia,

telefoon- en internetaansluiting.

Stichting Anton Constandse, Kessler stichting, onderwijsinstelling ROC Mondriaan en diverse marktpartijen. Samenwerking in een project

De gast-bewoners met verschillende achtergronden worden niet

als Mixx Inn is nodig. Verschillende organisaties met elk hun eigen

geclusterd, maar juist willekeurig verspreid in het gebouw gehuisvest.

doelstelling hebben elkaar gevonden in dit unieke project en gaan er

Dit wordt ook wel ‘gespikkeld wonen’ genoemd. Vele verschillende

voor. ‘Samen’ werken aan de magic mix van wonen en werken voor ‘jong

‘jongeren’ vinden een eigen plek in Mixx Inn: peuters en kleuters

volwassenen’ is dan ook het credo van dit ambitieuze project.

(kinderopvang), mensen die (tijdelijk) woonbegeleiding behoeven, vroegtijdige schoolverlaters, dak- en thuislozen, arbeidsmigranten, studenten, personeel in opleiding, jonge moeders, expats, mensen

De bouw

met een psychische, psychosociale, verstandelijke of lichamelijke

van Mixx Inn

beperking. Mixx Inn biedt deze jong volwassenen de mogelijkheid om

betekent een

te klimmen op de woon­ladder. Hiervoor krijgen zij zo nodig begeleiding

uniek project

van diverse organisaties.

in de regio Den Haag.

In ‘De Plint’ van het gebouw bevinden zich verder een café-restaurant (gecertificeerd leer-werkbedrijf), ruimten voor dagactiviteiten voor mensen met een lichamelijke beperking en een kinderdagopvang. Daarnaast biedt Mixx Inn 20 hotelkamers die worden geëxploiteerd door de exploitant van het café-restaurant. Het gebouw heeft tevens

Mixx Inn, een

een wijkfunctie. De meeste voorzieningen in ‘De Plint’ zijn dan ook

multifunctionele

toegankelijk voor buurtbewoners. Mixx Inn biedt door de aanwezigheid

voorziening.

van de woonunits en het hotel werkgelegenheid, leerwerkplekken en stageplaatsen op het gebied van de receptiefunctie, horeca(keuken), administratie/repro, onderhoud en schoonmaak. Koninklijke opening In juni opende H.K.H. Prinses Máxima het gebouw op feestelijke wijze. Zij deed dit door onderdelen van een mozaïek op de juiste plaats te schuiven waardoor het credo van Mixx Inn – wonen, werken, leren,

H.K.H. Prinses

recreëren zichtbaar werd. Zij kreeg een rondleiding door Mixx Inn

Máxima opent

en bezocht het kinderdagverblijf, de ruimte waar dagactiviteiten

het gebouw door

worden aangeboden aan mensen met een lichamelijke beperking

de onderdelen

en ze bezocht twee short stay-woningen. In het bijzijn van ruim

in elkaar te

honderdvijftig genodigden sprak Karin van Dreven, algemeen

schuiven.

directeur-bestuurder van Woningstichting Haag Wonen, Prinses Máxima trots toe. “Mixx Inn is de eerste voorziening in Den Haag die

9

10

Wonen • welzijn

I n s p i r e r e n i n M a a t s c h a p p e l i j k O ndernemen

Wonen Zuidwest Friesland ontwikkelt Huistest

Hoe wilt u straks wonen? Veel oudere mensen willen zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen en stellen de verhuizing naar een aangepaste woning zo lang mogelijk uit. Dit kan gevaarlijke situaties opleveren. Door op internet de Huistest in te vullen, wordt duidelijk wat de risico’s zijn. Met de uitslag in de hand kan de bewoner het huis preventief laten aanpassen. Ook wordt duidelijk wat de kosten daarvan zijn voor de huurder. Tekst: Wonen Zuidwest Frieland – Roelof Wielenga

Wonen • welzijn

oktober 2009

Met de vraag ‘hoe wilt u straks wonen’ als thema, startte

Succes Huistest

Wonen Zuidwest Friesland uit Balk in 2008 een project rondom

Wat maakt deze test dan zo uniek en succesvol? Allereerst zijn de vra-

het langer zelfstandig blijven wonen van ouderen. Het doel ervan

gen (en antwoorden) niet gebaseerd op objectieve “achter het bureau

was het aanpassen van bestaande huur- en koopwoningen op de

bedachte” normen, maar op de subjectieve beleving van de bewoners

ouder wordende bewoners. De Balkster corporatie, de gemeente

zelf. Wie kan immers het best bepalen in hoeverre de woning geschikt

Skarsterlân en de provincie Fryslân ondersteunden het project met

is om er te kunnen blijven wonen? Daarnaast koppelt de Huistest aan

een subsidie voor de bewoners die daadwerkelijk besloten de woning

elk antwoord één of meer oplossingen, inclusief de kosten van deze

aan te passen.

oplossingen. Na het kiezen van de oplossingen ziet de bewoner een kostenoverzicht op het scherm en, indien gewenst, krijgt de bewoner

Creatieve aanpak

een woningadvies (eventueel met offerte) thuisgestuurd.

Onderdeel van het project was een toneelvoorstelling. Speciaal voor dit project werd het toneelstuk “Beppe mut fut” geschreven, waarmee

In eerste instantie heeft Wonen Zuidwest Friesland de Huistest

een serieuze boodschap op komische wijze werd verpakt. Dit om de

ontwikkeld voor haar eigen huurders, onder het motto “Is uw woning

negatieve lading rond het aanpassen van woningen om te buigen. De

veilig en comfortabel, voor nu en later?”. Doel was (en is) het voor

voorstelling trok een groot aantal bezoekers.

bewoners mogelijk te maken zo lang mogelijk in de huidige woning te blijven wonen. Gaandeweg het ontwikkelproces en mede door

Niet alleen de voorstelling, ook de Huistest vormde een succesvol

ondersteuning van Syntens en het Ministerie van VROM is de Huistest

onderdeel van het project. Deze test is door Wonen Zuidwest Friesland

een instrument geworden dat zeer flexibel,

in samenwerking met Woningcorporatie Welkom ontwikkeld en kan

zowel structureel als projectmatig kan

zowel via internet als op papier worden ingevuld. Door middel van

worden ingezet door corporaties, maar ook

het beantwoorden van ruim 20 vragen wordt de bewoner gedwongen

door ouderenorganisaties, gemeenten of zelfs

kritisch te kijken naar belangrijke aspecten van de woning.

provincies.

Wilt u meer weten over de Huistest zelf en de mogelijkheden om de Huistest in te zetten? Kijk dan eens op www.huistest.nl en doe de verkorte demonstratietest!

11

12

Wonen

I n s p i r e r e n i n M a a t s c h a p p e l i j k O ndernemen

Maatschappelijk en duurzaam ondernemen voor woningcorporaties Voor woningcorporaties is het begrip maatschappelijk ondernemen jarenlang redelijk vanzelfsprekend geweest. Het bieden van goede, betaalbare woonruimte was de hoofdtaak voor een corporatie. Echter, maatschappelijk ondernemen heeft de laatste jaren steeds meer een duurzame component gekregen. Duurzaamheid op sociaal gebied, op economisch gebied, maar ook zeker ook op ecologisch gebied heeft sterk aan belang en aandacht gewonnen. Tekst: Deloite – Jos Lukasse Voor woningcorporaties is deze duurzaamheid zeker nog niet vanzelf-

Duurzaamheid en maatschappelijk ondernemen tussen de oren van

sprekend. Toch hebben al een behoorlijk aantal corporaties het initia-

de medewerkers te krijgen en in de aderen van de organisatie in te

tief genomen om de duurzaamheidsprestatie van nieuwbouw of van

bedden is zeer lastig, maar noodzakelijk voor het slagen hiervan.

de bestaande woningvoorraad te verbeteren. Dit loopt van het nemen

Uitwisselen van kennis en ervaring kan hier een goede, eerste stap

van maatregelen op het gebied van energiebesparing tot maatregelen

in zijn.

om wijkbewoners op te roepen samen het leefbaarheidsklimaat van de wijk te verbeteren.

4. Hoe kunnen we dit in de verslaglegging naar buiten toe verwoorden en welke regels gelden daarvoor?

Toch geldt ook zeker voor veel woningcorporaties dat duurzaamheid

Zowel de verslaglegging naar buiten toe, als het goed opstellen

en maatschappelijk verantwoord ondernemen wel belangrijk voor ze

van een toetsingskader voor de RvC zijn specifieke zaken, die van

zijn, maar dat ze vaak een aantal knelpunten tegenkomen. We zetten

groot belang zijn bij het beeld dat de buitenwereld van de woning­

ze voor u op een rij:

corporatie heeft.

1. Welke maatregelen kunnen we nemen?

5. Hoe verwerken we maatschappelijk verantwoord ondernemen in

Maatregelen die woningcorporaties kunnen nemen zijn zeer divers.

onze portefeuillestrategie?

Wat voor de ene corporatie een goede uitkomst is, kan voor een

Het meenemen van maatregelen op het gebied van duurzaamheid en

andere juist niet de goede oplossing zijn. Overleg tussen corporaties,

maatschappelijk ondernemen, zal in de toekomst steeds belangrijker

maar zeker ook tussen corporaties en gemeenten, aannemers,

worden in het bepalen van de portefeuillestrategie.

belangenorganisaties en adviseurs is daartoe van groot belang. Om maatschappelijk ondernemen inzichtelijk te maken, zijn boven2. Hoe kunnen we deze maatregelen financieren: bancair, via subsidies

staande vragen dus een goed uitgangspunt. Want we kunnen zeggen

en fiscale voordelen?

dat er al heel veel goede initiatieven zijn in corporatieland, maar dat

Ook voor de financiële kant geldt dat dit overleg erg belangrijk is.

corporaties vaak zoeken naar een manier om het proces helder te

Een aantal banken hebben groenfinanciering beschikbaar voor

krijgen en naar de achtergrond ervan. Daarnaast kan men ook denken

duurzaamheidsmaatregelen en de overheid draagt, meestal middels

aan het stimuleren van overleg tussen corporaties onderling en met

subsidies en/of fiscale maatregelen, ook vaak een steentje bij.

externe partijen. Op deze manier gebruik je elkaars kennis en krijg je een zo volledig mogelijk beeld van de sociale en ecologische, maar ook

3. Hoe kunnen we duurzaamheid in de organisatie verankeren, zowel procesmatig als in het gedrag van huurders en medewerkers?

zeker de economische kant van duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen.

oktober 2009

Het GWL-terrein is een milieuvriendelijke en autovrije nieuwbouwwijk in Amsterdam-Westerpark. De naam GWL-terrein verwijst naar het Gemeentewaterleidingbedrijf dat hier tot 1994 was gevestigd.

Wonen

13

14

Wonen

I n s p i r e r e n i n M a a t s c h a p p e l i j k O ndernemen

Woningcorporaties maken het verschil in kleine kernen Investering in maatschappelijk vastgoed De leefbaarheid in kleine kernen vormt in toenemende mate een probleem. Tot voor kort speelde het probleem van afnemende voorzieningenniveaus en krimpende bevolking vooral in afgelegen regio’s. Sinds een aantal jaren groeit het aantal kleine kernen waar weinig voorzieningen zijn en waar jonge mensen wegtrekken om elders een bestaan op te bouwen. Niet alleen in Noord Nederland en Zeeuws Vlaanderen, maar ook elders in het land waart het krimpspook rond, wordt het draagvlak voor voorzieningen kleiner en worden noodklokken geluid. Tekst: Gerrichhauzen en Partners – Bert te Kiefte

Na een recent bezoek van minister van der Laan (wonen, wijken en

aangetast. Dat kan op langere termijn tot waardevermindering

integratie) aan Limburg vertelde hij dat hij is geschrokken van de

van hun bezit leiden. Het is echter niet alleen vanuit welbegrepen

gevolgen van de afname van bevolkingsgroei op het platteland en de

economisch eigenbelang, dat steeds meer corporaties zich inzetten

trek van jonge mensen naar rijkere regio’s waar werk en woningen te

om de leefbaarheid in kleine kernen te verbeteren. Als maatschappelijk

krijgen zijn.

ondernemer telt voor een woningcorporatie niet alleen het ­financiële rendement van investeringen maar ook het maatschappelijk

Verhuurbaarheid aangetast

rendement. Als door de inspanningen van een woningcorporatie de

Woningcorporaties worden op verschillende manieren geconfronteerd

supermarkt voor het dorp behouden blijft of het totaal uitgewoonde

met leefbaarheidsproblemen in kleine kernen. Door het wegtrekken

dorpshuis kan worden verbouwd tot een multifunctionele

van de bevolking wordt de verhuurbaarheid van hun woningen

accommodatie, heeft de gehele dorpsgemeenschap daar baat bij.

Ru Citaten briek

oktober 2009

« Links: Jeugdhonk in Wijk en Aalburg. Rechts: bibliotheek, kinderdagverblijf, woon-zorgcomplex en een hospice in Zuid Beijerland

En dat de verhuurbaarheid van woningen daardoor verbetert is mooi meegenomen.

« …? » « Zonder draagvlak ben ik nergens. Ik kan wel heel stoer zeggen dat het allemaal anders moet, maar dat heeft geen zin. De overheid en de woningcorporaties zijn tot elkaar veroordeeld. We kunnen onze gang wel gaan, maar stuiten steeds op de overheid als het gaat om huurprijsbeleid of andere investeringen. »

Twee voorbeelden

Gerard Anderiesen van woningcorporatie Stadgenoot in

In Zuid Beijerland, waar nog net voldoende mensen wonen voor een

Het Financieel Dagblad over de verhouding corporatie – overheid

school en wat winkels, werden steeds meer voorzieningen gemist. Woningcorporatie Union kocht midden in het dorp een monumentale boerderij en wist deze in nauw overleg met maatschappelijke groeperingen en de gemeente te verbouwen tot bibliotheek, kinderdagverblijf, woon-zorgcomplex en een hospice. In Wijk en Aalburg waar, zoals in veel dorpen op het platteland, niets te doen is voor de jeugd, heeft de woningcorporatie Woonlinie in samenwerking met de gemeente en de jongeren een jeugdhonk gebouwd.

« We vragen de jongeren eerst wat ze graag willen veranderen in hun leefomgeving en woningcorporatie De Goede Woning kijkt daarna wat gerealiseerd kan worden. De jongens en meisjes mogen daar dan een actieve bijdrage aan leveren. De wijken worden door de inzet van de jongeren leefbaarder en volwassen buurtbewoners krijgen meer waardering voor de jongeren. » Teamleider Marc Verstraaten in de Haagsche courant over het

Een nieuwe uitdaging

zakgeldproject voor jongeren in Zoetermeer

Het realiseren en exploiteren van maatschappelijk vastgoed brengt

woningcorporaties maatschappelijk vastgoed moeten en kunnen

« Sloop is soms moeilijk te begrijpen. De markt is nu nog goed, maar gaat ontspannen. In Parkstad gaat in sommige buurten de vlag uit als het sloopbesluit valt. Daar is leegstand al te ver doorgeschoten. (...) Corporaties hebben ook een verantwoordelijkheid voor de woonwensen en leefbaarheid van komende generaties. »

realiseren, maar dat zij dat, mede met het oog op de discussie over

Directeur Mirjam Depondt van Woonpunt Maastricht in Dagblad

staatssteun in Europa, wel kostendekkend moeten doen.

de Limburger over sloop in krimpgebieden

Of het nu gaat om scholen, huisartsenpraktijken, dorpshuizen, cafés

« De kern is om dorpsbewoners te betrekken bij de toekomst van hun eigen omgeving. Dat zorgt voor de sociale samenhang die de dorpen hier nu nodig hebben. Mensen willen op een dorp wonen omdat men elkaar kent. Als corporatie willen we helpen anonimiteit te voorkomen. Bovendien levert dat een plezierige omgeving op waar mensen graag willen wonen. »

aanzienlijke maatschappelijke en bedrijfseconomische kansen en risico’s met zich mee. Daar is ondernemerschap, professionaliteit en samenwerking met de gemeente en maatschappelijke organisaties voor nodig. Het vormt voor veel corporaties een nieuwe uitdaging. In dat opzicht zijn ook de opvattingen van minister van der Laan van belang. In zijn brief over het woningcorporatiestelsel stelt hij dat

of zorgvoorzieningen, steeds meer woningcorporaties zetten zich in bij de ontwikkeling en het beheer van dit soort gebouwen. In 2007 investeerden de Nederlandse woningcorporaties in 2.200 objecten, die als maatschappelijk vastgoed kunnen worden aangemerkt. Vooral in zorgvastgoed (47%), maar ook in onderwijs/opvoeding (23%), buurt- en wijkvoorzieningen (12%) en cultuur (7%). De gezamenlijke WOZwaarde bedraagt € 517 miljoen euro.

Directeur Antoine de Ceuster, directeur-bestuurder van Inmiddels zijn 22.000 bedrijfsruimtes en winkels in bezit van

woningcorporatie Zeeuwland in Aedes Magazine over de

woningcorporaties. Daarmee wordt een aanzienlijke bijdrage geleverd

aankoop van vijftien dorpshuizen op Schouwen-Duiveland

aan het op peil houden van het voorzieningenniveau in kleine kernen en woonwijken in grotere steden.

15

oktober 2009

Maatschappelijk ondernemen? is een uitgave van KWH en haar partnernetwerk. Heeft u een praktijkvoorbeeld waar u maatschappelijk ondernemers in het vakgebied wonen-zorg-welzijn-werken-leren mee wilt inspireren? Laat het ons weten! U kunt hiervoor contact opnemen met Mariëlle Boogert van KWH ([email protected], tel. 010 282 70 88)