Maison La Roche-Jeanneret Le Corbusier. Colour in Architecture

Maison La Roche-Jeanneret Le Corbusier Colour in Architecture

Colour and Architecture Maison La Roche-Jeanneret

|2


Datum 23 januari 2014 Vak 7x865_ Seminar Colour in Architecture Onderwerp Maison La Roche – Le Corbusier Student dhr. H.M. Schutte Student nummer 0784953 Email [email protected] Docent dhr. M.A.H. Schlatmann mevr. H.M.T. Aarts

|3


Inhoudsopgave Voorwoord

6

1. Introductie

8

Architect Locatie Raoul la Roche & Albert Jeanneret

2. Purisme Purist manifesto

3. Polychromie Polychromie architecturale Monochroom/Polychroom

8 10 11

12 13

14 14 14

4. Promenade Architecturale

15

5. Maison la Roche

16

Begane grond Eerst verdieping Tweede verdieping Gevels Doorsnedes Isometrie Interieur impressies

6. Karakteristieke kwaliteiten Ontvangsthal Corridor Kunstgalerij

7. Gelijkenis Literatuurlijst

18 20 22 24 28 30 32

38 39 40 41

42 46

|4


|5


Voorwoord Dit rapport is een casestudie, uit van een reeks van zes, voor de seminar Colour in Architecture. Het doel van dit seminar is het lezen van literatuur en het analyseren van de Villa Maison la Roche, ontworpen door de legendarische architect Le Corbusier in de periode 1923-25. Andere casestudies van het seminar zijn projecten van de architecten Theo van Doesburg, Adolf Loos, Ludwig Mies van der Rohe, Bruno Taut en Frank Lloyd Wright. U vindt in deze case achtergrond informatie over de architect, locatie en opdrachtgever. In het diepgaandere onderzoek worden de begrippen Purisme, Polychromie en Promenade architecturale belicht die allen een relatie hebben het kleur, het hoofdonderwerp van de gehele seminar Colour in Architecture. De bovengenoemde drie begrippen zijn voort gekomen door het lezen van het boek De Architectonische kleur van Jan de Heer. De theorie die behandeld is wordt toegepast in een analyse op de villa Maison la Roche, gevestigd in Parijs. Een drietal ruimtes worden geanalyseerd en uitgepluisd op het fenomeen kleur. Hierdoor kan uiteindelijk een conclusie worden getrokken of de behandelde theorie op een juiste manier is toegepast in de praktijk.

Januari 2014 Martijn Schutte

|6


|7


1. Introductie

Belangrijke momenten in de carrière van Le Corbusier zijn hieronder per decennia benoemd;

In dit hoofdstuk wordt de desbetreffende architect en het project geïntroduceerd. Zo wordt Le Corbusier’s leven in een notendop besproken en wordt er achtergrond informatie verstrekt over Maison La Roche.

1887: Geboorte van Charles-Édouard Jeanneret op 6 oktober, in het Zwitserse dorp La Chaux de Fonds.

Architect

1900-1909 1900: Studie Art School, horloge graveren. Charles L’Eplattenier was schilder en architect. Hij heeft Le Corbusier in de beginjaren opgeleid.

Le Corbusier is geboren op 6 oktober 1887, in het Zwitserse dorp La Chaux de Fonds, ten zuidwesten van Basel. De naam Le Corbusier was slechts een pseudoniem, afgeleid van zijn grootvader Lecorbesier, die hij in 1920 aan heeft genomen. Zijn echte naam was Charles-Édouard Jeanneret. Zijn ouders hadden artistieke werkzaamheden in het kleine Zwitserse dorp, het creatieve is er bij Charles ‘met de paplepel’ ingegoten. Zijn vader, Georges-Édouard Jeanneret was horloge graveur en emailleur. Zijn moeder, Marie-Charlotte-Amelie Jeanneret-Perret, was muziekleraar. In het begin van zijn carriere fungeerde Le Corbusier voor als schilder, waarmee hij experimenteerde met vormen, kleuren en ordening. Dit heeft hij vervolgens toegepast op zijn architectonische werken. Met de vele gepubliceerde artikelen die hij schreef als architect en stedenbouwkundige (vooral in het magazine L’Esprit Nouveau), misstaat de ‘architect van de twintigste eeuw’ hem niet. Daarentegen keren ook veel kenners tegen hem door zijn nieuwe visie op de architectuur.

1904: Le Corbusier werd in contact gebracht met architectuur tijdens The advantced Decorative Art Course door Charles L’Eplattenier. 1905: Zijn eerste bouwwerk werd gerealiseerd; Villa Vallet. 1907: Le Corbusier maakt zijn eerste reizen door Europa, waar aan onder ander de volgende steden bezocht; Italië: Milaan, Florence, Siena, Bologne, Venetië. Oostenrijk: Wenen. Hongarije: Budapest. Duitsland: Neurenberg, München. Frankrijk: Nancy, Parijs. Hier werkte hij aan verschillende projecten. 1910-1919 1910: Werkt samen met architect Peter Behrens, evenals Ludwig Mies van der Röhe. 1917: Le Corbusier is in Parijs gaan wonen en start zijn eerste Parijse architectuur studio op. Ook ontmoet hij schilder Amedee Ozenfant. 1919: Lanceert L’Esprit Nouveau, in samenwerking met schilder Amedee Ozenfant, het magazine bereikt een internationaal publiek. 1920-1929 1920: Neemt het pseudoniem Le Corbusier aan, afkomstig van zijn grootvader Lecorbesier. 1922: Samenwerking met Pierre Jeanneret (neef van Le Corbusier) wordt opgezet, werd voortgezet voor twintig jaar. 1923: Villa La Roche-Jeanneret Bouw in 1925

‘De architect van de twintigste eeuw’

1924: Le Corbusier ziet het werk van Theo van Doesburg op de École spéciale d’architecture in Parijs en wordt in contact gebracht met De Stijl. De

|8


toepassing van kleur in de architectuur was hierin een van de manifesten.

1958: Bouw Philips Paviljoen voor de Expo ’58 in Brussel.

1925: Publicatie van ‘Vers une Architecture’, waarin essay staan vermeldt over de moderne architectuur. Met de technologische ontwikkelingen wilde Le Corbusier woningen en steden laten functioneren als machines. Stedenbouwkundig plan Plan Voisin.

1960-1965 1964: Le Corbusier maakt een aantal sculpturen. 1965: Op 27 augustus sterft Le Corbusier tijdens het zwemmen bij Cap-Martin 1 september werd de begravenis gehouden in Cour Carree van het Louvre.

1926: Bouw Villa Stein. 1927: Had al veel lezingen gegeven, werd nu ook gevraagd in Madrid en Barcelona. Hier zag hij de gebouwen van Antonio Gaudi, die in dat jaar overleed). Pavilion L’Esprit Nouveau 1928: Medeoprichter van CIAM 1929: Reist af naar Zuid-Amerika om daar lezingen te geven in Rio de Janeiro, Buenos Aires en Montevideo. Bouw Villa Savoye 1929: Villa Savoye

1930-1939 1930: Neemt de Franse nationaliteit aan. 1933: Ontvangt het Universiteit van Zürich.

eredoctoraat

aan

de

1937: Ontwerp ‘Les Temps Nouveaux-paviljoen’ voor de Parijse wereldtentoonstelling. 1940-1949 1944: Commisie voor stadsplanning van het Nationale front van architecten. 1955: Notre dame du Haut

1945: Ontwikkeld een aantal wederopbouwplannen maar geen daarvan wordt gerealiseerd. 1948: Reist af naar tentoonstellingen.

de

VS

voor

diverse

1950-1959 1951: Reist af naar India ter inspiratie voor kapel Ronchamp. 1953: Benoemd tot lid voor UNESCO toezicht. 1954: Reist af naar Japan

1958: Philips Paviljoen, Expo ‘58

1955: Bouw Notre dame du Haut.

|9


Situering Maison la Roche, Parijs

Locatie De villa La Roche-Jeanneret is gevestigd in het zuidelijke deel van de wijk XVI van Parijs, die stamt uit de zestiende eeuw. Het park Bois de Boulogne ligt ten westen van de villa en drie kilometer ten noordoosten is de Eifeltoren gesitueerd.

richting de dubbele villa moet er een groen gebied belopen worden. Aangekomen bij de woning wordt er een groot contrast getoond die zich tussen de omgeving en de villa plaatsvind. De wit gestucte villa springt in het oog naast haar groene omgeving.

Het plangebied waarin Maison la Roche zich bevind heeft verschillende eigenschappen. Zo zijn er diverse bouwstijlen te vinden; Art Nouveau, de Moderne Stijl en Art Deco. Deze zijn allemaal voortgevloeid uit de Franse architectuur in de eerste dertig jaar van de vorige eeuw. De materialen die in de omgeving zijn gebruikt is vooral de grote, gesneden steen uitgevoerd in een gele zandkleur. De materiaalkeuze is mogelijk te wijten aan de middenklasse die in het gebied woont. Square du Docteur Blance is gelegen in een trapezium gevormd bouwblok. Omliggende wegen zijn; noord: Rue Henri Heine, oost: Rue Jasmin, zuid: Rue Raffet en west: Rue du Docteur Blance. Op het ingekaderde plein bevind zich Maison la Roche, die bereikbaar is vanaf Rue du Docteur Blance. De entreepoort naar de villa ligt terug ten opzichte van het bouwblok. Zo is er op een subtiele manier duidelijk gemaakt dat de binnentuin privéterrein is. Lopend door de tuin

Bouwblok Maison la Roche

| 10


Raoul la Roche & Albert Jeanneret Maison la Roche is in opdracht gebouwd voor Raoul la Roche, een Zwitserse rijke bankier en een fervent verzamelaar van avant-garde kunst. Hij wilde een villa met een kunstgalerij om zijn verzamelde werk te kunnen tonen. De villa is ontworpen door Le Corbusier en zijn neef Pierre Jeanneret in de periode 1923-1925. Het is een semi-vijstaande woning geworden door de grote belangstelling voor de locatie. Uiteindelijk heeft de broer van Le Corbusier, Albert Jeanneret en zijn vrouw Lotti Raaf, de opdracht gegeven. Het programma voor de woning bevat een salon, eetkamer, keuken, studeerkamer, slaapkamer en badkamer.

Raoul la Roche

Maison la Roche is nu een museum, genaamd Fondation Le Corbusier®. Origenele tekeningen, schilderijen, essay’s en foto’s worden er getoond.

v.l.n.r. Pierre Jeanneret, Albert Jeanneret en Le Corbusier

Axonometrie Maison la Roche in zijn stedelijke context. Bron: en.wikipedia.org/wiki/Villa_La_Roche

| 11


2. Purisme Le Corbusier is samen met kunstenaar Amedee Ozenfant de bedenker van het purisme. Voor een periode van vijf jaar, in de jaren twintig, was het tijdschrift L’Esprit Nouveau de spreekbuis van deze kunststroom. Het purisme wordt als testament gezien om vaste punten te zoeken in de nieuwe kunst. ‘De esthetische sensaties worden ingenomen door het mathematische lyrisme’, zoals Jan de Heer beschrijft in De architectonische kleur. De kunst van die tijd moest van de meester zelf versimpeld worden. Zintuigen moeten geprikkeld worden door de schoonheid van de esthetiek. Om duidelijkheid te geven aan de beschouwer van kunst wordt er onderscheid gemaakt in twee ordes. De eerste, primaire elementen als bol, kubus en piramide wordt overal en door iedereen als hetzelfde beschouwd. Wanneer deze beschouwing verbonden wordt met de tweede orde, associatie, dan gooit de culturele geaardheid roet in het eten. Want dit kenmerk van ieder individu verschilt van elkaar. Door de basisvormen en de culturele kennis te combineren, hebben Ozenfant & Jeanneret twee identiteiten op het oog, de natuurlijke en de mechanische. Voorwerpen van de natuurlijke beleving zijn de mens en andere levende wezens. Die van de mechanische beleving zijn gebruiksvoorwerpen, wapens en muziekinstrumenten. Zie de schilderijen, Le bol blanc, Nature morte à l’oeuf en Guitare verticale 1e version op pagina 13 als voorbeelden die het principe toelichten.

Wanneer kleur aan de orde komt in het purisme dan wordt er door Ozenfant & Jeanneret in ‘Forme, couleur’ uit het blad Après le cubisme het volgende gezegd;

‘Het idee van vorm gaat vooraf aan dat van de kleur’. Kleur wordt door de twee gezien als een bijkomstigheid van de vorm. Kleur heeft een vorm nodig, en andersom geldt niet. De materiële vorm van een object is dus onafhankelijke ten opzichte van kleur. Ozenfant & Jeanneret menen dat het onderwerp gekozen moet worden op zijn vormen en niet op zijn kleuren. Het kleurenpalet dat Ozenfant & Jeanneret hebben opgesteld is opgedeeld in drie categorieën; het grote gamma, het dynamische gamma en het overgangsgamma. Grote gamma Kleuren; gele en rode okers, wit, zwart, ultramarijn (blauw) en alle afgeleide kleuren hiervan. Kwaliteit; krachtig, stabiel, eenheid, meester op het doek. Gebruikswijze; schilderen van de constructieve elementen, schilderen van volumes Dynamische gamma Kleuren; citroengeel, oranje van chroom en cadmium, vermiljoen (rood/oranje), Veronees groen, lichte kobaltblauw. Kwaliteit; beweeglijk, wisselend vlak, verstoring Gebruikswijze; er kan geen vlak bepaald worden, ze verschijnen dan voor en dan weer achter het doek. Overgangsgamma Kleuren; meekrap (rood), smaragdgroen, lakkleuren Kwaliteit; transparant, vernis Gebruikswijze; wanneer scheiding van constructieve elementen genoodzaakt is. Er is echter wel sprake van samenhang Geconcludeerd kan worden dat het kleurenpalet van het purisme enkel uit natuurlijke pigmenten bestaat.

Primaire elementen

| 12


Purist manifesto In het purist manifesto hebben Ozenfant & Jeanneret regels opgesteld. Voldoet een schilderij aan deze kenmerken, dan mag het de naam puristische kunst aannemen. Een aantal belangrijke regels zijn; • •

•

• • • •

Purisme is niet van plan om een wetenschappelijke kunst te zijn Purisme vreest het bizarre en het origineel. Het zoekt naar de pure elementen, om georganiseerde schilderijen die lijken uit de natuur te komen en zelf zijn te reconstrueren Purisme wil duidelijk bedenken, uitvoeren, precisie zonder bedrog enz. Een serieuze kunst moet alle technieken niet aan de werkelijke waarde van de conceptie bannen Purisme gelooft niet in de terugkeer naar de natuur Techniek is slechts een hulpmiddel Kunst bestaat in de conceptie voor iets anders Alle vrijheden zijn in de kunst geaccepteerd, behalve degenen die onduidelijk is.

1919: Le bol blanc

1919: Nature morte à l’oeuf

e

1920: Guitare verticale 1 version

| 13


3. Polychromie De polychromie van een gebouw focust zich op de kleurorganisatie van vlakken in ruimtes. Op welke manier Le Corbusier kleuren aanbracht en verdeelde is nauwelijks of niet te reconstrueren. Van de uitgevoerde projecten, vooral uit de jaren twintig en dertig, zijn maar weinig tekeningen beschikbaar waarin de kleurvoorstellen bekend zijn. Kleurstudies zijn dus onherkenbaar in de ontwerpfases van de architect van de twintigste eeuw. De manier waarop Le Corbusier een gebouw vorm geeft op de tekentafel, wijkt volledig af van de wijze waarop de architect het gebouw tot leven brengt met kleur. Door het ook ontbreken van geschreven documentaties over zijn polychromie kan er enkel aandacht besteed worden op zijn strategische elementen van Le Corbusiers Polychromie architecturale.

dezelfde manier toe. Het exterieur moest monochroom blijven en het interieur mocht veelkleurig worden. Het kleurkeuze voor het veelkleurige interieur is het karakter van muren die zich in het volle licht of in de schaduw plaatsvinden. Rood behoudt zijn kwaliteit in het volle licht en het blauw vibreert in de schaduw. De sensatie van rood, blauw, geel is idem voor donker, schaduw, licht. Dit is ook hoe Theo van Doesburg het wilde. De optische eigenschappen van vooral rood en blauw corresponderen met die van licht en donker. Door de uitgesproken mening van Le Corbusier heeft bij in samenwerking met Salubra een kleurvoorstelling gemaakt. De hieronder weergegeven kleurwaaier geeft de natuurlijk ogende kleuren weer.

Polychromie architecturale De elementen van Le Corbusiers Polychromie architecturale zijn; de systematisering van de kleur, de wand, het kenmerk van de ruimte, het associatieve (culturele) aspect en de vaststelling van kleuren gedurende de promenade architecturale. Deze instrumenten vormen samen de procedure voor de kleurvoorstelling van Le Corbusiers gebouwen. Het element ‘kenmerk van de ruimte’ is het spel van vormen in licht en schaduw sterk verbonden met de ideeën van Le Corbusier.

Monochroom/Polychroom De keuze van kleuren voor het exterieur en interieur van Le Corbusiers gebouwen worden met verschillende uitgangspunten tot stand gebracht. Het exterieur wordt de vorm van het volume extra benadrukt door de monochromie ervan. Dat wil zeggen dat hij de gevels in één kleur wil uitvoeren, bij voorkeur gebruikte hij in veel van zijn e gebouwen in de twintigste eeuw de wit. In het 19 magazine van L’Esprit Nouveau zeggen de schrijvers dat de mensheid met de witkalk verbonden is. ‘Men wrijft het gebrande kalksteen fijn, lengt het aan met water en smeert het uit op de muren. Het resultaat is het puurste wit, waarin de vorm duidelijk wordt door de scherpe omlijning’. Deze heeft Le Corbusier echter afgeleid van de Franse kunstcriticus Charles Blanc. ‘Het menselijk lichaam is aan de buitenkant zo goed als monochroom, terwijl de binnenkant polychroom is’. Bij zijn gebouwen paste Le Corbusier het op

Salubra, kleurvoorstelling van de bahangcollectie

| 14


4. Promenade architecturale De wandeling door een gebouw van begin tot een eindpunt wordt door Le Corbusier benoemd als de promenade architecturale. Gedurende deze wandeling speelt er zich een spel af van vormen in het licht. De vormen in het licht kunnen geclassificeerd, gecorrigeerd, verhevigd of verzwakt worden doormiddel van kleur. Het voorzien van kleur heeft ook een associatief kenmerk. Dat houdt in dat een beschouwer geneigd wordt de gedachte te verbinden met wat hij daadwerkelijk voor ogen heeft. De werkelijke structuur van de gebouwen die Le Corbusier heeft ontworpen is de polychromie van het interieur voort gekomen uit deze wandeling van de architect. De gekleurde elementen die in zijn gebouwen te zien zijn, sprongen onmiddellijk in het oog van de ontwerper. Hij dacht de kleurvoorstelling pas wanneer het gebouw daadwerkelijk gebouwd was. Hierdoor zijn er maar weinig schetsen van de architect te vinden om te kunnen achterhalen hoe hij precies die kleurvoorstelling heeft uitgedacht. Elementen die in het interieur te vinden zijn waarover of waarlangs gelopen wordt tijdens de promenade architecturale wilde de architect deze elementen tot zelfstandige objecten in de ruimte laten worden. In zijn latere werken wilde hij ze meer een monumentaal karakter geven.

Interieur elementen in villa Savoye

| 15


5. Maison la Roche In dit hoofdstuk worden tekeningen weergegeven om u als lezer een goed beeld van Maison la Roche te laten krijgen. Het tekenwerk bestaat uit; • • • • •

Plattegronden Gevels Doorsnedes Isometrie Fotocollage

| 16


| 17


Groundfloor

| 18

Maison la Roche

Keuken

Bergruimte

Eetkamer ľ◘■ľ╜Ůŉ┼ś

Slaapkamer ľ◘■ľ╜Ůŉ┼ś

Ontvangsthal Keuken Appartement

Garage

Garage

ľ◘■ľ╜Ůŉ┼ś

Gastenkamer

Atelier

Toilet

Entreehal

Maison Jeanneret

MS

Student: Martijn Schutte Studentnr: 784953 Email: Tel:

[email protected] 06 38 500 430

Project: Seminar_Colour & Architecture Docent: Martijn Schlatmann Schaal: 1:100 Datum: 23 jan 2014 Tek: Begane grond


First floor

| 20

Maison la Roche

Buitenterras Vide in de ontvangsthal Corridor

Buitenterras

Slaapkamer

Voorraadkamer

Eetkamer

Slaapkamer

Boudoir 'Pruilkamer' Slaapkamer

Maison Jeanneret

Kunstgalerij

MS



Project: Seminar_Colour & Architecture Docent: Martijn Schlatmann Schaal: 1:100 Datum: 23 jan 2014 Tek: Eerste verd.


Second floor

| 22

Maison la Roche

Eetkamer Bibliotheek

Keuken

Kleedkamer

Slaapkamer 'Purist'

Woonkamer

Badkamer

Maison Jeanneret

MS



Project: Seminar_Colour & Architecture Docent: Martijn Schlatmann Schaal: 1:100 Datum: 23 jan 2014 Tek: Tweede verd


Gevel1

| 24

Front facade

Back facade

MS



Project: Seminar_Colour & Architecture Docent: Martijn Schlatmann Schaal: 1:100 Datum: 23 jan 2014 Tek: Gevel_1


Gevel2

| 26

Right facade

Left facade

MS



Project: Seminar_Colour & Architecture Docent: Martijn Schlatmann Schaal: 1:100 Datum: 23 jan 2014 Tek: Gevel_2


Doorsnede

| 28

Doorsnede_Langs

Doorsnede_Kort

MS



Project: Seminar_Colour & Architecture Docent: Martijn Schlatmann Schaal: 1:100 Datum: 23 jan 2014 Tek: Doorsnede


Isometrie

| 30


| 31


Interieur impressies

| 32

Maison la Roche

Maison la Roche

3| 8| (dak) 7|

Maison Jeanneret

Maison Jeanneret

1|

2|

Maison la Roche

4|

5|

Maison Jeanneret

6|

MS



Project: Seminar_Colour & Architecture Docent: Martijn Schlatmann Tek: Interieur Datum: 23 jan 2014 impressies


| 34

1|

4|

2|

3|

5|

MS





| 36

6|

8|

7|

MS





6. Karakteristieke kwaliteiten De karakteristieke kwaliteiten die aan de orde komen in dit hoofdstuk, zijn voortgevloeid uit de wandeling door Maison la Roche, de promenade architecturale. De villa beschikt over een publieke functie waarbij deze wandeling een cruciale waarde heeft. De beschrijving die hieronder wordt gegeven beschrijft beknopt de wandeling van de promenade architecturale. Hieruit wordt een drietal ruimtes uitgelicht en verder besproken in het vervolg van dit hoofdstuk. Beschrijving Promenade architecturale Dit deel van de semi-vrijstaande villa beschikt over een eigen entree, die in de oksel van het gebouw gesitueerd is. Bij het naar binnen gaan komt men in een met licht overlaten ontvangsthal. Deze hal is een twee verdiepingshoge ruimte, waarbij het licht van boven komt. Deze enorme raamopening is bij binnenkomst al bezichtigt, aangezien de entreedeur zich hieronder bevindt. Vervolgens kan er vanuit deze hal met een trap links in de hoek naar de volgende etage worden gewandeld. Boven aangekomen op de corridor is er frontaal een licht kobaltgekleurde wand geplaatst. Deze bevindt zich in de schaduw van de ruimte. Bij het oversteken van de corridor komt men bij een dubbel openslaande deur. Deze geeft toegang tot

de kunstgalerij.

De kunstgalerij is een twee verdiepingshoge ruimte met bij binnenkomst aan de linkerkant een gekromde wand. De lange, brede gevelopeningen bevinden zich hoog in de ruimte, waardoor het licht van boven in de ruimte schijnt. Aan de zijde van de gekromde wand is een oker rode hellingbaan ontworpen om de wandeling te brengen naar het hoogste punt van Maison la Roche. Boven aangekomen op de hellingbaan komt men in een klein voorportaal. Achter een glazenwand is de bibliotheek zichtbaar. Bij binnenkomst is er aan de rechterzijde een opening naar de vide. Hier ziet de wandelaar het beginpunt van de promenade architecturale. Uit de hierboven beschreven promenade architecturale zijn de volgende drie ruimtes uitgelicht; Ontvangsthal, Corridor en de Kunstgalerij. Deze ruimtes hebben ieder hun verscheidenheid, maar allemaal hebben ze hun unieke karakteristiek voor de wandeling van Le Corbusier. De gekozen ruimtes worden op een vijftal punten geanalyseerd; Vloer, Wanden, Plint, Licht/donker. De leidraad tijdens de analyse blijft ‘Kleur’.

Maison la Roche_publiek

| 38


Ontvangsthal Vloer De vloer is uitgevoerd in een betegelde, ogenschijnlijk natuurstenen vloer. De kleur ervan is een gebroken wit, ter contrast op de wanden. De betegeling is doorgelegd naar de Gastenkamer om hier een eenheid in te krijgen. Wanden De wanden is, evenals het exterieur, in wit kalksteen uitgevoerd. Dat is gedaan door het exterieur naar binnen te halen. Bij het benaderen van villa Maison la Roche is er een veelheid van wit kalksteen te zien. Bij binnenkomst in de ontvangsthal is dit nog steeds het geval, maar nu bevindt de wandelaar van de promenade architecturale zich in de villa. Op deze manier heeft Le Corbusier een geleidelijke overgang van buiten naar binnen ontworpen. Plint Het aanwezige, zwarte plint in de ontvangsthal staat in sterk contrast met de witte kleur van de vloer en wanden. Al geconcludeerd is dat er al een scheiding van vloer en wand is door de materialisatie. Dit is nogmaals versterkt door er een zwart print toe te voegen, de wand staat nu geheel los van de vloer. Het plint is tevens bij de deur naar de gastenkamer rondom de deur doorgetrokken om zo de deuropening te accentueren. Licht/donker In eerste instantie lijkt het bij binnenkomst van de ontvangsthal een vrij donkere ruimte. Wanneer de wandelaar verder de ruimte in loopt, komt de beschouwer een zee van licht tegemoet dat van bovenaf komt. Het licht van boven wordt weerkaatst door de bijna oogverblindende witheid van de tegenoverliggende wand. Op de uitgevoerde witte wanden speelt de schaduw een zeer belangrijke rol. Het spel van licht en donker in deze ruimte geeft een extra karakter aan deze ruimte.

Ontvangsthal bij binnenkomst

Ontvangsthal vanuit trappenhuis conciërge

Schematische weergave van het plint in de Ontvangsthal

| 39


Corridor Vloer Wanneer er met de trap, links in de hoek, vanuit de ontvangsthal de wandeling van de promenade architecturale wordt voortgezet, valt de kleur van de trap onmiddellijk in het oog. De bijna witte vloer in de ontvangsthal veranderd zodra er bij de trap is aangekomen die naar de Corridor op de eerste verdieping lijdt. De trap en de vloer van de Corridor is uitgevoerd in zwart, ogenschijnlijk natuurstenen vloer. Hierdoor is er een scheiding van ruimte gemaakt. Wanden De balustrade die de wandelaar begeleid bij het traplopen is, evenals de ontvangsthal in wit kalksteen uitgevoerd. Hierdoor is er ondanks het verschil in vloer een relatie met elkaar. Boven aangekomen is er frontaal een licht kobalt gekleurde wand geplaatst. Het lijkt op deze manier een opzichzelfstaande wand geworden, wat Le Corbusier ook wilde creëren bij zijn manier van polychromie toepassing . Plint Het zwarte plint is ook doorgevoerd in de Corridor. De zwarte kleur van het plint valt nu wel minder op doordat de vloer ook zwart is gekleurd. Het effect dat de wand gescheiden is van de vloer is hierdoor wel aanwezig, maar wel vermindert.

Licht kobaltgekleurde wand in de Corridor

Kijkend naar de Corridor, doorgelopen langs de glazen wand

Licht/donker Na het bestuderen van de theorie is te verklaren waarom de wand een blauwe kleur heeft gekregen. De vrijstaande wand staat los in de ruimte en is gesitueerd in de schaduw van de ruimte. Door de toepassing van de kleur heeft Le Corbusier de vrij staande wand een zelfstandig object laten worden.

Schematische weergave van de gekleurde wand in de Corridor

| 40


Kunstgalerij Vloer Bij het doorgaan van de promenade architecturale komen we aan in de Kunstgalerij. We hebben nu het exterieur achter ons gelaten. Om dit nog extra te benadrukken is er door de architect voor een gekleurde vloer gekozen. Le Corbusier heeft het een licht oker rood pigment gegeven. De reden hiervoor zijn in de trend van het purisme geweest zijn door het vele licht. Wanden De basiskleur wit is ook in de Kunstgalerij doorgevoerd, waardoor er eenheid blijft in de ruimtelijke compositie. In de ruimte staat een element die aandacht vraagt omdat deze de promenade architecturale voortzet, namelijk de hellingbaan. Door deze in het oog te laten springen heeft Le Corbusier dit object een kleur gegeven, oker rood. Deze kleur komt het best tot zijn recht, omdat deze in het licht staat.

Oker rood gekleurde hellingbaan in de Kunstgalerij

Plint Het plint heeft in deze ruimte geen toegevoegde waarde. Alleen wanneer er op de hellingbaan gelopen wordt is het zwarte plint weer van toepassing, met dezelfde karakteristiek als in de voorgaande besproken ruimtes. Licht/donker Er is gekozen om drie lange vensterramen boven in de ruimte te plaatsen. Deze zijn zowel in de gekromde wand als in de rechte, tegenover liggende wand geplaatst. Het licht komt nu van boven waardoor het getoonde kunstmateriaal niet belemmerd wordt door het zonlicht. Ook beleefd de beschouwer de ruimte als helemaal binnen, waarbij dat in de Ontvangsthal nog anders was.

Lopend over de krom gevormde hellingbaan

Schematische weergave van de gekleurde hellingbaan in de Kunstgalerij

| 41


7. Gelijkenis

Theo van Doesburg

•

De Stijl

•

Utopische visie

•

Asymmetrisch ontwerp

•

Adolf Loos

•

Witte, abstracte exterieur

•

Gebruikt kleur en materiaal om sfeer de maken

Non-kleuren

•

Bekleed de constructie

•

Primaire kleuren

•

Spiegeling is een belangrijk element

•

Strikte regels opgelegd bij het ontwerpen

| 42


Ludwig Mies van der Rohe

•

Geen scheiding tussen interieur/exterieur

•

Open plattegrond

•

Gebruikt de kleur van het materiaal

Bruno Taut

•

Symmetrie in de vorm

•

Asymmetrie in de kleur

•

Kleur gebruikt om de wandelaar te sturen. Gebruikt dit om de waarneming van de ruimte te beinvloeden

| 43


Frank Lloyd Wright

•

Gebruikt veel decoratie

•

Lichtschermen i.p.v. transparant glas

•

Symmetrie

•

Overgang wand-vloer decoratief vormgegeven

•

Spiegeling is een belangrijk element

•

De komst van de machine benutten, niet verafschuwen

| 44


| 45


•

Literatuurlijst

de Heer, J. (2008). De architectonische kleur, De polychromie in de puristische architectuur van Le Corbusier. Rotterdam: Uitgeverij 010 de Heer, J. (2008). De architectonische kleur, De polychromie in de puristische architectuur van Le Corbusier. Pagina 209: 1. Fragment uit Après le cubisme, ‘Forme, couleur’ (1918). Rotterdam: Uitgeverij 010 de Heer, J. (2008). De architectonische kleur, De polychromie in de puristische architectuur van Le Corbusier. Pagina 209: 2. Fragment uit L’Esprit Nouveau 4, ‘Le purisme’ (1920). Rotterdam: Uitgeverij 010 de Heer, J. (2008). De architectonische kleur, De polychromie in de puristische architectuur van Le Corbusier. Pagina 213: 1. Fragment uit L’Esprit Nouveau 19, ‘Le lait de chaux’ (1923). Rotterdam: Uitgeverij 010

Sbriglio, J. (1997). Le Corbusier: The Villas La Roche-Jeanneret. Basel, Switserland: Birkhäuser Fondation Le Corbusier (2007). Biograpghy. Geraadpleegd op 06 december 2013 via; http://www.fondationlecorbusier.fr/corbuweb/morpheu s.aspx?sysId=15&IrisObjectId=6943&sysLanguage=enen&itemPos=1&sysParentId=15&clearQuery=1

| 46

Maison La Roche-Jeanneret Le Corbusier. Colour in Architecture

Recommend Documents