Magazine vol praktische tips en persoonlijke verhalen over langer thuis wonen

Magazine vol praktische tips en persoonlijke verhalen over langer thuis wonen

Pagina 7

“Juist met kleine en goedkope aanpassingen kan veel effect worden bereikt!”

in de gemeente Zutphen

Inhoud

Mijn Woning OpMaat is…

3 Voorwoord burgemeester Gerritsen

4 Zo lang mogelijk in mijn eigen huis 6 Handige en voordelige tips De online huistest

7 Vrijwillige woonadviseur Mijn Woning OpMaat

8 Op tijd het huis aanpassen vergemakkelijkt de zorg

10 Tips voor binnen

11 Tips voor buiten

12 Voor alles is een oplossing

14 Technologie staat voor niets

15 Wet Maatschappelijke Ondersteuning Uw huurwoning aanpassen 16 Ook met dementie langer thuis wonen Bewust wonen met dementie 18

De woonadviseur; een getrainde vrijwilliger Inschakelen woonadviseur Top 5 belangrijkste constateringen Top 5 meest gekozen oplossingen

19 Verbouwtips

20 Heeft u nog vragen?

| Mijn Woning OpMaat | 2 |

Een initiatief van vele partners die actief zijn binnen de sectoren Wonen, Welzijn en Zorg en de gemeente Zutphen om u informatie en advies te geven over comfortabel en veilig thuis (blijven) wonen. Wij willen u daarbij helpen. Dit doen we vanuit de visie dat woningaanpassingen een ‘opmaat’ kunnen zijn naar langer thuis blijven wonen. In deze brochure geven wij u vele handige tips en bieden we u inspiratie om aan de slag te gaan in uw huur- of koopwoning. U kunt zelf een online woningtest invullen om de verbeterpunten in kaart te brengen. Meer informatie hierover leest u op pagina 6. Als u persoonlijke ondersteuning wenst, kunt u een beroep doen op een vrijwillige woonadviseur, een deskundige op het gebied van bewust wonen. De getrainde vrijwilliger loopt met u door het huis en geeft advies afhandelijk van de situatie. Daarna kunt u zelf aan de slag met de adviezen. Interesse? Neem dan contact op met de Vrijwilligerscentrale Zutphen, telefoonnummer 0575 596 296.

Voorwoord burgemeester Gerritsen gemeente Zutphen Fijn dat in Zutphen nu Mijn Woning OpMaat van start gaat. Dit initiatief is een waardevolle aanvulling voor ouderen die langer zelfstandig thuis willen blijven wonen. Het is belangrijk dat mensen die wat ouder worden, gaan nadenken over hun huis. Voel ik me nog prettig en veilig in mijn huis? Wil ik hier nog tien jaar wonen? Moet ik mijn huis misschien op onderdelen aanpassen door een tweede leuning te maken naast de trap of door een antislipvloer in de badkamer aan te leggen? Het gaat om relatief kleine ingrepen die het woongemak enorm kunnen vergroten. De getrainde vrijwilligers van Mijn Woning OpMaat, de woonadviseurs, geven waardevolle informatie en adviezen over comfortabel en veilig thuis blijven wonen. Ik moet eerlijk bekennen dat ikzelf ook al nadenk over een volgende levensfase in het huis waar ik nu woon. Toen we dit huis kochten, wisten we dat we op de begane grond een slaapkamer met natte cel kunnen maken. De leidingen daarvoor zijn al aanwezig. Toen we onlangs nieuw parket hebben laten leggen, hebben we ook de drempels weggehaald. Op deze wijze kunnen wij langer in

ons eigen huis blijven wonen. Dit nadenken over een volgende levensfase wordt al een beetje een tweede natuur voor mij. Ik moet ook denken aan mijn moeder. Op haar 80e is ze verhuisd van een eengezinswoning naar een voor ouderen geschikt appartement. Op deze wijze kwam een woning vrij voor een gezin met kinderen. Nu woont mijn moeder - die inmiddels 94 is - nog steeds prettig in haar eigen huis. Voor haar en voor ons is dat erg fijn. Er is een handig hulpmiddel om te beoordelen of het nodig is je huis aan te passen: de online huistest op www.mijnwoningopmaat.nl. De woonadviseurs van Mijn Woning OpMaat kunnen ook ondersteunen bij het invullen van de test. Door het invullen van een aantal vragen zie je in een handomdraai hoe veilig en comfortabel je huis is. Je krijgt tips en kunt zelf je woning aanpassen of een professional of de woningcorporatie inschakelen om het werk te laten doen. Ik heb zelf ook de test gedaan en ik heb er een paar aardige tips uit gehaald. Ik kan het iedereen aanraden!


De rollator gaat overal mee naar toe

Zo lang mogelijk in mijn eigen huis Na een bypassoperatie en het daaropvolgende verblijf in een verpleeghuis, wilde Annie de Wit niets liever dan terug naar haar eigen knusse huis. Lopen ging echter niet meer zo goed. Haar huis moest flink aangepast worden voor ze terug kon keren.

Annie de Wit (78) zit aan tafel in een gezellige woonkamer met open keuken. De zon schijnt op het plaatsje achter het huis. Het water van de Vispoortgracht glinstert in het licht. Trots toont Annie ons de vele handige oplossingen die ze gevonden heeft, sinds ze moeilijker loopt. ‘Ik mocht ook naar een andere woning verhuizen,’ vertelt ze. ‘Die zou makkelijker aan te passen zijn. Maar dat wilde ik niet, dit is mijn huis en mijn buurt. En het gaat prima zo. Ik heb zelfs een traplift.’ Met haar rollator beweegt Annie zich door het huis. Op de bovenkant staat een dienblad waar ze haar bord en beker op kan zetten. De rollator is ook haar zitplaats als ze kookt. In de bijkeuken staat een stoel, zodat ze zittend de was uit de machine kan halen en op het droogrek hangen. ‘Twee jaar geleden werd ik geopereerd. Daarna wilden mijn benen niet meer, maar ik wilde wel naar huis. Er is toen iemand hier gaan kijken wat er aangepast moest worden en ik heb ook zelf veel uitgezocht en aan anderen gevraagd.’

sturen en keren. Ik krijg veel complimenten over mijn rijkunst. Ik ga er elke middag even uit met de scootmobiel. Dan kom ik altijd bekenden tegen, we kletsen wat of drinken ergens koffie. Ook mijn boodschappen doe ik het liefste zelf.’ Een hulp in de huishouding komt twee keer per week om het huis schoon te houden. De thuiszorg komt twee keer per dag om Annies benen te verzorgen en een keer per week om te helpen met douchen. ‘Dat kan ik ook nog wel zelf, maar ik ben bang om te vallen, dus het is fijn als er iemand bij me is.’ Om bij de badkamer te kunnen komen neemt Annie de traplift. Boven staat een tweede rollator, zodat ze meteen weer houvast heeft als ze van het stoeltje stapt. In de douche zijn ook handgrepen aangebracht en onder de douche is een douchestoeltje.

‘Dit is mijn huis en mijn buurt’

Overal handgrepen In de woonkamer staat een verhoogd en verstelbaar bed. In de wc, de bijkeuken en de schuur zijn handvatten aangebracht zodat Annie zich altijd ergens aan vast kan grijpen. De rollator gaat overal mee naar toe. Ze laat ons zien hoe ze met de rollator naar buiten kan lopen, bij de keukendeur is een aflopende drempel gemaakt. In het schuurtje achter het huis staat de scootmobiel. Annie kan tot de schuur lopen met de rollator. Dan schuifelt ze met het houvast van de handgrepen naar de scootmobiel. Handig manoeuvreert ze het tuinhekje uit. ‘Ik kan heel goed

Ipad en Facebook Er zijn genoeg mensen die naar Annie omkijken, maar het liefste doet ze zoveel mogelijk zelf. Met haar Ipad kan ze via beeldtelefoon contact leggen met de thuiszorg, als dat nodig zou zijn kan dat contact uitgebreider worden. Verder zoekt Annie allerlei informatie en filmpjes op het internet en houdt ze contact met anderen via Facebook. Op dit moment overweegt ze om een personenalarmering te nemen, zodat ze hulp kan krijgen als dat nodig is. Op de vraag of het lastig was om de aanpassingen te regelen, vertelt ze dat het wel wat uitzoekwerk was. ‘Uiteindelijk bleek alles wat nodig was te kunnen, maar het was wel handig geweest als één persoon mij daarbij wegwijs gemaakt had.’ Advies van iemand zoals in het project Mijn Woning OpMaat, zou dus heel welkom geweest zijn.


Handige en voordelige tips Soms is een handige verbetering kosteloos, maar ook met kleine en goedkope aanpassingen kan al veel effect worden bereikt. Hieronder enkele tips:

Kijk eens kritisch naar de verlichting in en om uw huis. Zichtbaarheid is belangrijk voor de veiligheid; het voorkomt valpartijen. Plaats bv een lamp voorzien van sensor op donkere plaatsen. Als u minder makkelijk beweegt, biedt op hoogte werken meer gemak. U kunt hierbij denken aan de meest gebruikte spullen op ooghoogte plaatsen in uw kasten. Een verhoger op uw wasmachine of droger. Het plaatsen van een postopvangzak achter de voordeur. Maar ook iets eenvoudigs als een stoffer of blik op steel zodat u niet hoeft te bukken.

De meeste valongelukken gebeuren in en om het huis. Kijk daarom naar obstakels in uw woning. Bijvoorbeeld losse kleedjes op de vloer (lastig met rollator). Of hengsels waarachter u kan blijven haken. Een duidelijke voordeurbel die u overal in huis kunt horen, is handig. Ze zijn er ook met lichtsignaal of een trilfunctie. Zo kunt u, als u slechthorend bent de deurbel ‘zien of voelen’ gaan. Neem eens een kijkje bij de thuiszorgwinkel en bouwmarkten. Zij hebben vaak goedkope en handige hulpmiddelen.

De online huistest Op de website www.mijnwoningopmaat.nl vindt u van alles over wonen en ouder worden. Woningaanpassingen, woonvormen, regelgeving, financiering en tips vindt u praktisch bij elkaar gezet. U kunt uw woning testen op de thema’s thuistechnologie, woningaanpassingen en veiligheid en krijgt een concreet advies over het aanpassen van uw woning. Daarnaast krijgt u een overzicht van de kosten die u kunt verwachten. Dit overzicht is een indicatie van de kosten inclusief arbeidsloon. U kunt het advies en overzicht zelf printen of naar bijvoorbeeld uw eigen e-mailadres sturen. Indien u het prettiger vindt dat een vrijwillige woonadviseur bij u thuis komt om u hierbij te ondersteunen, kunt u hier een aanvraag voor indienen (zie achterzijde brochure voor meer informatie hierover). Zijn de verbeterpunten van uw woning eenmaal in kaart gebracht, dan is het natuurlijk prettig om te weten welke partij de oplossing biedt.

Via www.mijnwoningopmaat.nl vindt u gemakkelijk een installateur, bouwer of bouwmarkt in de buurt. Deze kunnen de producten leveren en/of de aanpassing uitvoeren.


Adviseren over aanpassingen in huis:

een mooie taak

Iets voor de maatschappij doen, dat vindt Wim Huttenga belangrijk. Daarom meldde hij zich aan als vrijwilliger voor het project Mijn Woning OpMaat. De ervaring die hij opgedaan heeft in zijn werkzame leven komt hem goed van pas.

Vanaf februari 2015 is Wim Huttenga (50) één van de vrijwilligers die huisbezoeken gaan brengen bij mensen die vragen hebben over het aanpassen van hun huis. Die aanpassingen kunnen nodig zijn in verband met ziekte of ouderdom. Het eigen huis, waar iemand altijd zo prettig woonde kan opeens als lastig ervaren worden of zelfs een risico gaan vormen. Als bijvoorbeeld de badkamer niet veilig is door een te gladde vloer of de drempels lastig zijn bij het gebruik van een rollator, wordt het tijd om het huis aan te passen. Bijna iedereen vindt het fijn om in zijn eigen huis te kunnen blijven wonen, ook als de jaren voortschrijden. Vooruitdenken en op tijd maatregelen nemen kan veel ellende voorkomen.

Hij vertelt dat hij tijdens het ziekbed van zijn eigen ouders gezien heeft hoeveel mogelijkheden er zijn om de zorg te verlichten. ‘Maar niet iedereen heeft daar kijk op, advies op maat zal veel mensen stimuleren om ook echt de nodige aanpassingen te realiseren.’ De vrijwilligers kunnen samen met de bewoner de huistest invullen en zorgen dat deze verwerkt wordt. Zij inventariseren wensen en knelpunten. Daarna wordt een advies opgesteld en met de aanvrager besproken. Na een aantal weken zal opnieuw contact opgenomen worden met de bewoner om te vragen of het gelukt is de aanpassingen te realiseren.

Kleine aanpassingen hebben al een groot effect

‘Je moet natuurlijk wel over enige kennis en een aantal vaardigheden beschikken.’ Wim vertelt dat er doorlopend cursusdagen gepland staan waar de vrijwilligers aan deelnemen. ‘Daarin komt van alles aan de orde: hoe we de huistest kunnen invullen, we krijgen informatie over bouwkundige zaken, het Politie Keurmerk rondom veiligheid en doorverwijzingen naar de WMO en ergotherapie. Daarnaast krijgen we handvatten voor het omgaan met dementie. Dat is ook het leuke, je leert van alles bij.’

Goede bijscholing

De vrijwilligers van het project Mijn Woning OpMaat bezoeken de mensen thuis. Dit kan op eigen aanvraag, of op aanraden van huisarts of thuiszorg. De vrijwilliger bekijkt samen met de bewoner het huis, vraagt naar de knelpunten en behoeften en kijkt waar het verstandig zou zijn om iets aan te passen. Juist met kleine en goedkope aanpassingen kan al veel worden bereikt.

Praktische ervaring ‘Ik heb vroeger als facilitair manager gewerkt. Ik heb een praktische kijk op gebouwen en huizen, zie wat de mogelijkheden zijn. Dat is heel handig voor deze taak.’ Wim vindt het belangrijk dat mensen hun zelfstandigheid kunnen houden. ‘Aanpassingen in een woning maken dat mensen langer thuis kunnen blijven wonen. Bovendien helpt het de mantelzorgers om de zorg vol te houden. Er is zo veel mogelijk.’

Om vrijwilliger te kunnen worden bij dit project is het belangrijk om goed met allerlei verschillende mensen om te kunnen gaan. ‘Je moet ook wel vragen durven stellen en zaken durven benoemen.’ Ook is kennis van computer en internet belangrijk. Wim heeft zin om aan de slag te gaan. ‘Ik ga graag met mensen om en het lijkt me fijn om mensen te kunnen voorlichten en adviseren bij het langer thuis blijven wonen.’


‘Mijn advies: denk goed vooruit!’

Op tijd het huis aanpassen vergemakkelijkt de zorg Vooruit kijken en de feiten onder ogen durven zien. Dat is het motto van Willy Kokmeijer. Zij zorgde dat in hun woning op tijd aanpassingen gedaan werden voor haar zieke man.

Het huis van Willy ligt aan een rustig plantsoen. Vanuit de woonkamer kijk je uit op het parkje, de eetkamer geeft uitzicht op een ruime tuin. Toen Willy hier zo’n twaalf jaar geleden met haar man kwam wonen, deed ze dat met een vooruitziende blik. De slaapkamer en badkamer bevinden zich op de begane grond. Willy vertelt over haar man die aan de ziekte van Parkinson leed en later ook aan dementie. Een jaar geleden is hij overleden. ‘In het begin merkte je het alleen aan de onhandige manier waarop hij zich ging bewegen. Als hij ’s nachts naar het toilet moest, stootte hij zich aan van alles in onze niet zo grote slaapkamer. Dat was dan ook de eerste aanpassing die ik deed: van twee slaapkamers een maken, zodat hij zich makkelijker kon bewegen.’

Zelf op zoek naar oplossingen Willy heeft een zorgend en praktisch karakter. Dat maakte dat ze zelf op zoek ging naar oplossingen voor de groeiende beperkingen van haar man. ‘Hij vond dat helemaal niet nodig. Dat hoor ik ook van anderen: degene voor wie je zorgt heeft vaak niet door dat hij achteruit gaat.’ Dus zorgde Willy zelf voor aanpassingen: een verhoogde stoel, waaruit haar man makkelijk overeind kon komen, een nieuwe vloer die gladder was en makkelijk schoon te houden, een verhoogde toiletpot. Familie en vrienden begrepen vaak niet dat ze zo bezig was het huis aan te passen. ‘Zij zagen niet hoe zwaar de verzorging al was. Mijn man hield zich groot als er bezoek was.’ Hoe praktisch en handig Willy is, wordt duidelijk als ze ons een handvat toont, waarnaast een ketting hangt. Om vanuit de eetkamer in de woonkamer te komen, moet je een klein trapje af: drie treden. Voor haar man werd dat al snel te moeilijk. Willy moest hem vasthouden en ondersteunen, maar voor haar rug was dat te zwaar. Door zich vast te grijpen aan het

handvat en de ketting, met Willy als extra houvast, kon haar man toch ’s avonds het trapje afdalen naar de woonkamer.* Het was vaak moeilijk om hem van de noodzaak van aanpassingen en hulpmiddelen te overtuigen, maar achteraf was hij soms toch blij, bijvoorbeeld met zijn nieuwe stoel.

Op tijd je huis aanpassen De grootste aanpassing in huis vond plaats in de badkamer. ‘Toen mijn man in een rolstoel terecht kwam moest het bad eruit en was er meer ruimte nodig.’ Trots laat ze de aangepaste ruimte zien. ‘Ik heb helemaal zelf uitgedacht hoe het worden moest. Als ik dit niet had laten doen had mijn man al veel eerder naar een verpleeghuis gemoeten.’ Willy raadt iedereen aan om goed vooruit te denken. ‘Degene die verzorgd wordt, heeft vaak geen idee hoe zwaar dat voor de mantelzorger is. Ook die is meestal al een dagje ouder. Er zijn zoveel handige hulpmiddelen die de zorg kunnen vergemakkelijken. Maar dan moet je jezelf en de ander wel toestaan om die op tijd aan te schaffen.’ En dat betekent volgens Willy dat je de feiten op tijd onder ogen moet zien. ‘Vraag jezelf eens af hoe het een half jaar geleden ging. Vaak besef je dan wat er allemaal achteruit gegaan is. Het gaat sluipenderwijs. Het is zo jammer als je huis niet op tijd geschikt is voor die achteruitgang.’ Willy vindt het een goede zaak dat mensen door Mijn Woning OpMaat geholpen worden met advies hoe ze hun huis geschikt kunnen maken voor langer thuis wonen. ‘Uiteindelijk wil je dat zo lang mogelijk vol houden. De aanpassingen helpen daarbij. Zowel voor de mantelzorger als voor degene die de zorg nodig heeft.’

Let bij eigen oplossingen op veiligheid. Wij raden altijd aan professioneel advies in te winnen’ *


TIPS

voor binnen

Hieronder leest u enkele tips waarmee u binnenshuis verbeteringen kunt doorvoeren. Meer informatie is terug te vinden op www.mijnwoningopmaat.nl.

Badkamer Voorkom valpartijen door de volgende tips: de vloer en de douchebak zijn gelijk qua hoogte, plaats beugels voor meer houvast. Let op dat de ondergrond waarop de beugel wordt geplaatst stevig is, vraag bij twijfel om bouwkundig advies. Handig zijn geïntegreerde beugels, waarbij de glijstang van de douche tegelijkertijd een stevige, goed zichtbare beugel is. In de badkamer kunnen de vloeren extra glad worden door water en zeepresten. Antislipmaatregelen zijn daarom aanbevolen. Kies wel voor een oplossing die zelf geen gevaren met zich meebrengt, zoals losliggende kleedjes. Er zijn goede ondersteunende middelen voor degenen die moeite hebben met lang staan onder de douche. Denk hierbij aan een douchestoel of -kruk op verstelbare poten. Een hangend zitje stelt eisen aan de muur en de ophanging, vraag bij twijfel om bouwkundig advies. Een stevige tuinstoel kan ook uitkomst bieden. Met een inloopdouche met brede instap, kunt u ook met een loophulpmiddel douchen. Ook bij het toilet zijn er aandachtspunten; een zwevend toilet is makkelijker schoon te houden, een nastelbaar toilet kan later in hoogte aangepast worden. Laat u informeren over de hoogte die bij uw lengte past. Voldoende draairuimte is ook belangrijk om bijvoorbeeld met een rollator naar het toilet te kunnen. Een thermostatische douchekraan is makkelijker te bedienen en veiliger in gebruik. Een ‘eengreeps’ mengkraan met verlengde hendel geeft u de mogelijkheid met één hand de kraan

open te draaien en het water op de gewenste temperatuur in te stellen. Een ander alternatief is een kraan met een zeer lichte bediening.

Keuken

Apothekerskasten maken de inhoud van kasten goed bereikbaar. Koelkast en vaatwasser kunnen op een (stevige) verhoging worden geplaatst, dat scheelt veel bukken. Een eenhendelmengkraan is makkelijk te bedienen. Loop uw keuken ook eens na op veiligheid. Is er voldoende verlichting om goed te kunnen zien wat u doet? Voorkom ook brandgevaar door het filter van de afzuigkap om de 2-3 maanden te vervangen of schoon te maken. Ook een rookmelder in de keuken is belangrijk.

Overige


Voor het hele huis geldt: minder hoge, of het liefst geen drempels. Bij de trap zijn aandachtspunten; tweede trapleuning zorgt voor meer stabiliteit, treden mogen niet te hoog of te ondiep zijn, goede verlichting is belangrijk. Kies bij voorkeur voor stootborden, dus een dichte trap. De voeten kunnen dan niet doorschieten. Neem eens een kijkje bij de thuiszorgwinkel en bouwmarkten. Zij hebben vaak goedkope en handige hulpmiddelen. Heeft u de basisaanpassingen doorgevoerd, dan kan een ergotherapeut meer verdieping bieden en u persoonlijk adviseren. Vaak zit in de verzekering ook vergoeding voor een ergotherapeut die u thuis bezoekt en adviseert.

TIPS

voor buiten

Hieronder leest u enkele tips waarmee u buitenshuis verbeteringen kunt doorvoeren. Meer informatie is terug te vinden op www.mijnwoningopmaat.nl.

Probeer de tuininrichting aan te laten sluiten bij uw (toekomstige) wensen. Bijvoorbeeld een vlakke tuin met zo min mogelijk hoogteverschillen. Of kies voor verhoogde plantenbakken zodat u minder hoeft te bukken en op een prettige hoogte kan tuinieren. Als u toe bent aan nieuw tuingereedschap, kijk dan kritisch naar wat u aanschaft. Bijvoorbeeld een bladblazer i.p.v. een bezem, of lichtgewicht gereedschap zodat u minder zwaar hoeft te tillen.

Er zijn diverse mogelijkheden voor verlichting. Een goed verlichte tuin biedt een veilig gevoel en meer comfort. Denk hierbij aan sensoren die reageren op beweging of een tijdschakelaar.

Let erop dat het pad naar uw voordeur makkelijk toegankelijk is. Dus vlak, recht en breed genoeg om bijvoorbeeld met een rollator te bewandelen.


‘Zelfstandig wonen is zo belangrijk en fijn.’

Voor alles is een oplossing Twintig jaar geleden raakte Albert de Weerd (58) na een ernstig motorongeluk zwaar gehandicapt. Na anderhalf jaar revalideren brak het moment aan dat hij weer zelfstandig wilde gaan wonen. Daarna duurde het nog een jaar voor er een flat beschikbaar was die voldoende aangepast kon worden.

Inmiddels woont Albert in een eengezinswoning. Een aantal jaren geleden heeft hij van woning geruild met zijn moeder, die het tijd vond om kleiner te gaan wonen. Voor Albert was het een unieke kans om het huis waar hij nu woont helemaal passend te maken bij zijn situatie. ‘Ik heb alles zelf ontworpen en uitgezocht. Ik vond dat heel leuk om te doen. Ook voor heel veel lastige dingen heb ik een oplossing bedacht.’ De woonkamer is ruim, zodat Albert veel bewegingsruimte heeft voor zijn rolstoel. Het aanrecht in de keuken is aangepast zodat de rolstoel eronder past, de tafel is verhoogd met hetzelfde doel. De achterdeur is verbreed en kan geopend en gesloten worden met een afstandsbediening. Vrolijk toont Albert de vuilnisbakken naast het aanrecht die hun deksel ‘vanzelf’ openen. Ze hebben een bewegingssensor aan de bovenkant. ‘Heel handig als je maar één arm kunt gebruiken.’

Zelfstandig wonen Het was in het begin van de jaren negentig nog niet heel vanzelfsprekend voor mensen met grote lichamelijke beperkingen, om zelfstandig te wonen. Toch stond het voor Albert als een paal boven water dat hij zichzelf zoveel mogelijk wilde redden. ‘Na tweeëneenhalf jaar in een revalidatiekliniek wist ik veel te goed hoe was om in een instelling te wonen. Ik wilde privacy, ik wilde dat mijn kinderen in en uit zouden kunnen lopen en blijven logeren. Ik wilde bezoek kunnen ontvangen wanneer het mij uitkwam, voor mezelf en anderen koken, de deur uit gaan als ik daar zin in had.’ Het huis is drempelvrij, op de drempels van de buitendeuren na. Die zijn zo laag mogelijk gemaakt. Op de tafel liggen verschillende afstandsbedieningen onder handbereik. Albert heeft geen alarm maar zijn mobiele telefoon draagt hij altijd bij zich. Hij pakt haast liefkozend het apparaat. ‘Dit is mijn trouwe metgezel. Die gaat overal mee naar toe. Zo kan ik altijd iemand bellen als er iets is. Laatst brak de as van mijn rolstoel, ik kon niet meer voor of achteruit. Dat was echt heel vervelend. Toen was ik blij dat ik meteen kon bellen om hulp.’ Als Albert naar buiten gaat rijdt hij zijn rolstoel op een scootmobiel en klikt hem vast. Zo kan hij ook wat grotere afstanden overbruggen. Albert benadrukt dat er veel meer mogelijk is dan je misschien denkt. ‘Voor alles is een oplossing. Zelfstandig wonen is zo belangrijk en fijn. Omdat ik zelf al een keer een aangepaste woning heb gehad, heb ik het grotendeels zelf betaald. Maar dat is het dubbel en dwars waard.’

Albert draagt zijn mobiele telefoon altijd bij zich

Lift naar de eerste verdieping De grootste aanpassing in het huis is de lift. Vanuit de woonkamer kan Albert in zijn rolstoel de lift inrijden en zo de eerste verdieping bereiken. Daar zijn de muren voor een deel weggebroken zodat er een ruime slaapkamer en badkamer is ontstaan, toegankelijk voor zijn rolstoel. De badkamer heeft een wastafel waar de rolstoel onder past en een ruime, toegankelijke douche met douchestoel. Aan het plafond in de slaapkamer hangt een stevige stang, met daaraan de papegaai waar Albert zich aan op kan trekken. Door de lengte van de stang is de papegaai verplaatsbaar door de kamer heen.


Technologie staat voor niets Barry Teunisssen, projectleider innovatie bij thuiszorg Sensire, vertelt over de mogelijkheden van thuistechnologie. Ook wel domotica genoemd. Hij beschrijft domotica als: technologische ondersteuning in de thuissituatie zodat mensen, ongeacht leeftijd en gezondheidsproblemen, (langer) zelfstandig thuis kunnen blijven wonen. Thuistechnologie wordt steeds belangrijker mede doordat de overheid zich verder terugtrekt en de burger van nu in zijn eigen huis wil blijven wonen. Barry is van mening dat, behalve het bieden van comfort, de kracht van domotica ligt in veiligheid en dat het de vraag naar zorg zal verminderen.

Domotica in de praktijk Bij thuistechnologie kun je denken aan een afstandsbediening waardoor je met één druk op de knop de lampen uitdoet, de voordeur opent of de zonnewering bedient. Een vorm van domotica die al vaak wordt ingezet is beeldbellen met de Ipad. De Ipad vergroot de wereld van de burger. Beeldbelcontact met kinderen, thuiszorg, huisarts, vrienden enz. levert een belangrijke bijdrage aan het welbevinden. Dit voorkomt dat mensen in een isolement raken. Bewezen is dat als mensen zich goed voelen men langer in staat is om de eigen verantwoording te nemen en de regie over het eigen leven te houden. Vraag om zorg en behoefte om te verhuizen nemen hiermee af. Beeldbellen kan ook ingezet worden om bijvoorbeeld mee te kijken bij het injecteren van insuline bij mensen die slecht kunnen zien. Ook in het toezicht houden voor bijvoorbeeld mensen met dementie zijn er interessante ontwikkelingen. Zoals bijvoorbeeld kleine sensoren die gebruik maken van verschillende communicatietechnologieën verwerkt in de kleding zorgen voor afgifte van een signaal. In overleg met de mantelzorger of zorgverlener kun je instellen hoever deze persoon zich buiten de woning om vrij kan bewegen. Komt hij/zij buiten deze zone dan komt er een melding binnen en via het data netwerk (Google Maps) kun je dan zien waar iemand zich bevindt.

Domotica in de (nabije) toekomst Barry vertelt dat de ontwikkelingen in thuis-technologie niet stil staan. “Een voorbeeld is de innovatieve pleister die hartslag, bloeddruk en lichaamstemperatuur meet en bij afwijkingen onze zorg op de hoogte brengt. Zo kunnen we op afstand een oogje in het zeil houden.” In het gebruik van sensoren zijn ook mooie ontwikkelingen te zien. “Meekijken” via sensoren geeft meer privacy dan met camerabewaking. Sensoren geven alleen een signaal af van waar iemand zich bevindt. Daarnaast kan men bijvoorbeeld signaleren hoe vaak iemand de koelkastdeur opent. Dit is heel handig voor het maken van een leefpatroon analyse (ondervoeding, uitdroging, kijken naar het slaap-waak patroon, valgevaar enzovoort). Sensoren kunnen zo ingesteld worden dat bij afwijkende signalen er een alarm gaat naar de mantelzorger of medisch service center van de thuiszorg. Alle beschikbare systemen kunnen op elkaar afgestemd worden. Er is een pilot met een dementerende dame, die steeds de neiging had tot dwalen. Er zijn bij haar in huis bij de voordeur sensoren geplaatst. Zodra deze geactiveerd worden, gaat de televisie aan. De vertrouwde stem van haar dochter roept vervolgens; “Mam kom je even foto’s kijken?”. Op de televisie verschijnen vervolgens foto’s uit het leven van deze mevrouw. Zij reageert vrijwel altijd op de stem en foto’s door voor de televisie te gaan zitten. Negen van de tien keer zal iemand die zich in dezelfde situatie bevindt, reageren op soortgelijk verzoek. Volgens Barry is bovenstaande maar een deel van alle mogelijkheden die er zijn op het gebied van domotica. Veel is al of zal binnen zeer korte tijd beschikbaar zijn. De technologie blijft in beweging. De ontwikkelingen in de thuistechnologie gaan erg snel. Wilt u meer weten over de mogelijkheden, kijk dan op www.woontechniekhulp.nl


Aanpassingen in uw huurwoning Ook als u ouder wordt of om andere redenen zorgvoorzieningen in uw woning nodig heeft, wilt u comfortabel wonen. Daarom werken de wooncorporaties in gemeente Zutphen samen met het WMO Zorg-loket. Blijft u het liefst in uw huidige huurwoning wonen? Soms zijn aanpassingen dan noodzakelijk. Denk aan een traplift, een douchestoel, etc. Kijk voor meer informatie op: www.hetpleinzutphen.nl Wenst u aanpassingen in uw gehuurde woning zelf uit te (laten) voeren dan is belangrijk dat alle wijzigingen schriftelijk worden aangevraagd. Meer informatie vindt u op de sites van de wooncorporaties: Woonbedrijf ieder1: www.ieder1.nl Woningbedrijf Warnsveld: www.woningbedrijfwarnsveld.nl

Woningaanpassingen vanuit de Wmo (huur- en koopwoningen) Een woningaanpassing kan bestaan uit a. bouwkundige ingrepen, zoals het verwijderen van drempels, verbreden van deuren, aanpassen van sanitaire ruimtes en keuken, aanbouwen van een gelijkvloerse slaapkamer en badkamer, plaatsen van een tijdelijke woonunit; b. losse woonvoorzieningen, zoals tilliften, aankleedtafels, douchehulpmiddelen; c. hulpmiddelen om een hoogteverschil te overbruggen, zoals een traplift of vlonder.

Verhuizen gaat soms voor woningaanpassing Als uit het onderzoek blijkt dat aanpassing van de huidige woning geen adequate, duurzame oplossing biedt voor de cliënt, zal de cliënt het advies krijgen te verhuizen naar een meer geschikte woning. Dit is ook het geval als de kosten van een woningaanpassing niet in verhouding staan tot de kosten van een verhuizing en er ook geen objectieve bezwaren zijn tegen een verhuizing. Mocht de cliënt dan toch besluiten niet te verhuizen, dan zijn de kosten van de woningaanpassing voor eigen rekening.

Toekomstgericht Bij het ouder worden en bij chronisch of progressieve ziekten mag van mensen gevraagd worden dat zij anticiperen op beperkingen die te maken hebben met ouderdom en daarvoor geld reserveren. Een oudere die een aantal jaren ingeschreven staat voor een appartement of serviceflat en op het moment van verhuizing een verhuiskostenvergoeding bij de Wmo aanvraagt, had deze verhuizing kunnen zien aankomen en daarvoor kunnen reserveren. Er zijn voorzieningen waarvan voorzienbaar is dat deze ooit nodig zullen zijn, en waarvoor men zelf dient te zorgen. Voorbeelden zijn het verwijderen van drempels in de woning, verwijderen van het bad en het plaatsen van een douche of wandbeugels op het toilet. Dit zijn ook algemeen gebruikelijke voorzieningen.

Voor meer informatie: Wanneer kan een woonvoorziening noodzakelijk zijn De cliënt moet in staat zijn tot het normale gebruik van de woning. Dat wil zeggen dat: a. de woning voor de cliënt toegankelijk is; b. de buitenruimte (tuin of balkon) moet kunnen worden bereikt; c. de cliënt het toilet, de badkamer, keuken, woonkamer en slaapkamer moet kunnen bereiken en gebruiken In verband hiermee wordt echter ook gekeken of door een herverdeling van taken binnen het gezin (bereiden eten, doen van de was) of door gebruikmaking van voorzieningen in de wijk (boodschappendienst, wasservice of een maaltijdservice) een woonvoorziening achterwege kan blijven.

Algemeen nummer: 0575 - 595 700 E-mailadres: [email protected] Website: www.hetpleinzutphen.nl Postadres: Postbus 9010, 7200 GL Zutphen Bezoekadres: Henri Dunantweg 1, 7201 EV Zutphen Het Plein heeft dagelijks inloopspreekuur van 8:30 tot 12:30 voor al uw vragen. Bel naar 0575 - 595 760 of kom langs.

Openingstijden: Van maandag tot en met donderdag: 8:30 tot 16:00 uur. Vrijdag: 8:30 tot 12:30 uur


Ook met dementie langer thuis wonen Tegenwoordig wordt er naar gestreefd ook mensen met (beginnende) dementie zo lang mogelijk thuis te laten wonen. Juist in deze situaties is een advies op maat van groot belang.

Mieke ten Bokkel, trajectbegeleider bij het dementienetwerk Zutphen, Lochem en omstreken, heeft ruime ervaring met het adviseren van mensen bij wie sprake is van (beginnende) dementie en hun mantelzorgers. Ze vertelt vol enthousiasme over het belang van aanpassingen waar men in eerste instantie niet aan zou denken. ‘Er is heel veel mogelijk om het huis van mensen met dementie veilig te maken en te houden. Iedere persoon is echter anders, je moet echt maatwerk leveren.’

zijn. Een beveiliging in het gootsteenkastje zodat de kraan niet te heet opengezet kan worden, het gasfornuis vervangen door een elektrische kookplaat of nog beter inductieplaten, zijn zaken die beschermen tegen ongelukjes. Als de dementerende neiging heeft te gaan zwerven, kan een apparaatje aan de broekriem of een armband met GPS, helpen om steeds te weten waar de persoon zich bevindt. Zo kan deze toch naar buiten. ‘En is iemand erg onrustig en wil steeds weg, is het ook nog een idee om de voordeur te “verstoppen” achter een gordijn of een poster van een boekenkast op de deur te hangen.’

Een zwarte wc-bril is veel herkenbaarder

Bij het aanpassen van een huis van iemand met dementie is het belangrijk om je te realiseren dat het van groot belang is dat deze genoeg herkenningspunten houdt. Het huis moet een veilige vertrouwde plek blijven. ‘Bij de mensen die ik adviseer zie ik vaak dat hun zicht achteruit gaat en dat het zien van contrast steeds moeilijker wordt. Werken met duidelijk kleurverschil in huis kan dan enorm helpen om herkenningspunten te houden.’ Mieke noemt een aantal simpel in te voeren aanpassingen: Een witte wc-bril vervangen door een zwarte, raamposten een andere kleur geven dan de deuren, zorgen voor een niet spiegelend aanrecht en tafelblad, de vloer een duidelijke en effen tint geven. ‘Ook witte stopcontacten op witte muren kunnen voor iemand bijna onzichtbaar worden. Het afdekplaatje vervangen door een grijs of bruin exemplaar helpt om het contrast en daarmee de vindbaarheid te vergroten.’

Veiligheid boven alles De zorg van mantelzorgers van mensen die dementeren gaat vaak over de veiligheid van hun dierbare als ze bijvoorbeeld even de deur uit

Kleine ingrepen, groot effect Mieke somt talloze voorbeelden op van kleine ingrepen die kunnen helpen de rust in huis te behouden. ‘Mensen herkennen op een gegeven moment hun eigen spiegelbeeld niet meer. Ze schrikken en denken dat er een vreemde in huis is. Dan kan het helpen om spiegels weg te halen. En ook de gordijnen vroeg sluiten zodat de donkere ramen niet weerspiegelen, kan het gevoel van veiligheid vergroten.’ Wat heel belangrijk is, is dat het huis zo aangepast wordt dat de dementerende de weg en spullen nog goed kan vinden. ‘Je moet je realiseren dat wat niet in het zichtveld is ook niet meer onthouden wordt. De deuren open laten staan kan dan iemand helpen zich te realiseren dat er meer is dan die ene woonkamer. En glazen deurtjes maken bijvoorbeeld zichtbaar wat er in de kastjes staat.’ Ook grotere ingrepen zijn soms nodig. Als iemand alleen woont, kan het inzetten van camera’s en bewegingsmelders bezorgde kinderen of


Wat niet te zien is, is er niet

andere mantelzorgers ontlasten. Het cameratoezicht staat in verbinding met de thuiszorg. Als er te lang geen beweging is kan er iemand gaan kijken of alles wel in orde is. Zo hoeft er niet voortdurend iemand in huis aanwezig te zijn.

Goed overleg is belangrijk De adviseurs van Woning OpMaat zullen als er sprake is van dementie vaak voornamelijk met partner of familie moeten overleggen. Dat vraagt tact en geduld. De vrijwilligers worden dan ook op het gebied van dementie goed (bij)geschoold. Mieke neemt in de cursus het onderdeel omgaan met dementie

voor haar rekening nemen. ‘In Lochem heeft dit project al proefgedraaid. We merkten dat met kleine aanpassingen het toch mogelijk is om mensen die gaan dementeren langer thuis te laten wonen en vooral om veel onrust en ongelukjes te voorkomen. Ook in Zutphen denk ik dat we veel kunnen bereiken. Goede samenwerking tussen gemeente, dementienetwerk, de cliënt en zijn mantelzorgers, de zorg en de vrijwilligers van Perspectief is daarbij van groot belang.‘ ‘Uiteindelijk kan het toch nodig zijn dat iemand naar een verpleeghuis verhuist. Maar elke verandering zal extra verwarring tot gevolg hebben. Dus als het te voorkomen is, is dat beter.’

Bewust wonen met dementie

Verbeter de verlichting; mensen met dementie zien vaak minder goed Gebruik contrast in kleur of toon tussen objecten. Dat helpt bij het zien en herkennen van dingen. Een zwarte wc-bril steekt goed af tegen de witte toiletpot. Denk aan aanduidingen in huis. Door goed zichtbare pictogrammen of plaatjes op deuren, kastjes en artikelen is de weg in huis beter te vinden. Kies voor toestellen en apparaten die makkelijk te begrijpen en gebruiken zijn. Probeer ongelukken te voorkomen door uitsteeksels en obstakels te verwijderen Rookmelders vergroten de veiligheid Ruim gevaarlijke stoffen en medicijnen op achter slot en grendel Er zijn handige woontechnische hulpmiddelen die de veiligheid verbeteren. Denk hierbij aan dwaaldetectie, gps systeem of personenalarmering.


De woonadviseur; een getrainde vrijwilliger U kunt een woonadviseur inschakelen voor advies over aanpassingen in uw huis. Dit is gratis en zowel bij een koopwoning als een huurwoning mogelijk. De woonadviseur is een getrainde vrijwilliger die geschoold is op het gebied van mogelijke woningaanpassingen, veiligheid, ergotherapie en kent de mogelijkheden van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). Daarnaast zijn ze bekend met de specifieke woonwensen en -eisen van mensen met dementie.

Inschakelen woonadviseur Om zelf de wooncheck te doen of voor tips en handige links kunt u op de website www. mijnwoningopmaat.nl terecht. Wilt u ondersteuning van een woonadviseur? Dit is kosteloos. Dan kunt u contact opnemen met de Vrijwilligerscentrale van Perspectief Zutphen via vrijwilligerscentrale@ perspectiefzutphen.nl. Ook kunt u bellen met 0575 596 296 of de antwoordkaart insturen (een postzegel is niet nodig). Een woonadviseur neemt dan contact met u op voor het maken van een huisbezoek. Voor dit bezoek dient u ongeveer 1 à 1,5 uur uit te trekken. Aan de hand van een vragenlijst loopt de woonadviseur samen met u uw huis door. Na ongeveer een week ontvangt u een adviesrapport waarin de mogelijke aanpassingen

vermeld worden. In het rapport staan ook bedrijven of leveranciers die u eventueel kunt inschakelen voor het uitvoeren ervan. Na ongeveer 3 maanden belt de woonadviseur u op om te horen of u aanpassingen heeft uitgevoerd. Mocht u dan nog vragen hebben, helpen zij u natuurlijk graag verder.

Belangrijkste constateringen uit online huistest* 1] 2] 3] 4] 5]

Missen van 2e trapleuning Niet kunnen zien wie er bij de voordeur staat Geen rookmelder op elke verdieping Geen thermostatische douche mengkraan Geen wandbeugel bij de douche of het bad

Meest gekozen oplossingen uit de online huistest* 1] Kranen (eenhendelmengkraan, thermostatische douchekraan) 2] Wandbeugels 3] 2e trapleuning 4] 2e toilet op de slaapverdieping 5] Videofoon (videointercom bij de voordeur) * gebaseerd op cijfers uit de gemeente Duiven en Westervoort


Verbouwtips

Denk aan goed schoon te houden huis. Bijvoorbeeld laminaat of tegels op de vloeren en een vlakke kookplaat in de keuken. Is het mogelijk om ook beneden te slapen en/of douchen als u moeilijker ter been raakt. Houd bij de inrichting rekening met de toekomst. Bijvoorbeeld kleinere meubelen zodat er meer ruimte is voor rondbewegen (evt met rollator), een vlakke ondergrond zonder drempels, vermijden van obstakels. Denk ook aan de bereikbaarheid van items als stopcontacten en gordijnen of het gemak waarmee u ramen en deuren kunt openen. Is (in een later stadium) een traplift te plaatsen. Zit de verlichting op een goed bereikbare plaats. Stopcontacten op heuphoogte voorkomen bukken. Laat u adviseren door een ergotherapeut. Vaak zit in de verzekering ook vergoeding voor een ergotherapeut die u thuis bezoekt en adviseert.

[ antwoordkaart hier afscheuren ]

Een postzegel is niet nodig

ik wil graag een woonadviseur aanvragen. Neem contact met mij op voor het maken van een afspraak.

Naam:

Mijn woning opmaat

Adres:

antwoordnummer 276 7200 VB Zutphen

Telefoon: E-mail:

Heeft u nog vragen? Wilt u na het lezen van dit magazine actie ondernemen? Of heeft u vragen? Neem dan contact op met: Mijn Woning OpMaat (uitgevoerd door de Vrijwilligerscentrale van Perspectief Zutphen) Cecile Elissen, tel. 0575 596 296 of per mail: [email protected] Telefoon: 0575 596 296

COLOFON Interviews: Josha Zwaan (www.joshazwaan.nl) Eindredactie: Cecile Elissen en Ingrid ten Hove, Perspectief Zutphen Ontwerp: Weevers Drukwerk: Weevers

Speciale dank aan alle geïnterviewden en de partners die het magazine mede mogelijk hebben gemaakt.

Magazine vol praktische tips en persoonlijke verhalen over langer thuis wonen

Recommend Documents