magazine Verlies veranderde mijn leven okra.be Als je kleinkind een handicap heeft Blijven leren is behoefte van velen Het land van de duizend vijvers

maandblad, verschijnt niet in januari en in augustus - jaargang 46 nr. 7

magazine 7

SEPTEMBER 2013

Agnes Van Gorp:

‘Verlies veranderde mijn leven’

blz. 18

10 Als je kleinkind een handicap heeft 14 Blijven leren is behoefte van velen 46 Het land van de duizend vijvers Afgiftekantoor Aarschot - Erkenningsnummer P106333 Tijdschriften - Toelating gesloten verpakking - Antwerpen X - BC 1145

en e n i W e in j d n e week n-Zolder e Heusd 51 blz.

okra.be

k o O n ij j ka a Okr n e l e d

Meer dan een miljoen keer namen OKRA-leden deel aan diverse activiteiten van OKRA. Meer dan een miljoen keer deelden OKRA-leden in het bruisende leven. Deze cijfers dateren van 2012. Maar OKRA is ambitieus en wil nog meer senioren laten genieten van tal van activiteiten. In de week van 23 tot 27 september 2013 gooit OKRA de deuren open met de Week van OKRA. In die week organiseren trefpunten allerlei activiteiten om mensen die OKRA nog niet kennen, te laten kennismaken met het boeiende en gevarieerde programma.

Het zijn vooral de bestuursleden van jouw trefpunt die de organisatie hiervan in handen nemen. Maar ook jij kan helpen om OKRA te delen. Deze zeven tips kunnen je inspiratie opleveren. Neem zeker de eerste tip ter harte en kies dan uit de zes volgende wat jij wil doen voor OKRA. Omdat OKRA maar een toffe, uitdagende en boeiende vereniging kan zijn als iedereen daar zijn steentje toe bijdraagt.

✤ ✤ ✤

✤

✤ ✤

3 Lid worden van OKRA kost slechts 20 euro per jaar. Wie in 2013 voor het eerst lid wordt van OKRA krijgt een gratis fles wijn en de rest van 2013 gratis. Wie in een woonzorgcentrum woont, betaalt amper 10 euro en twee mensen die samenwonen op hetzelfde adres zijn lid tegen 35 euro.

✤

Vernieuw nu al je lidmaatschap van OKRA voor 2014. Heb je dit OKRA-magazine uitgelezen? Geef dit nummer dan door aan anderen, laat het liggen in de wachtkamer bij de dokter, tandarts of kapper. Kleef een OKRA-sticker op je auto, op je fiets, op je venster of overal waar het goed opvalt. Een sticker vraag je aan bij het OKRA-secretariaat bij jou in de buurt (voor adressen kijk op blz. 53). Vertel enthousiast over OKRA aan je neven en nichten, aan je broers en schoonzussen, aan je buren en vrienden, kortom aan iedereen van wie je denkt dat ze iets aan OKRA kunnen hebben. Nodig iemand uit die nog geen lid is van OKRA naar een OKRA-activiteit. Schenk iemand een OKRA-lidmaatschap. Voor meer info bel 02 243 44 41. Organiseer mee een promotieactiviteit van je trefpunt.

Wandel, fiets, petanque je graag? Dan kan je ook OKRA-SPORT-lid worden tegen slechts 8 euro extra. Lid zijn van OKRA levert je heel wat voordelen op. Je kan deelnemen aan tal van activiteiten, je sportief helemaal uitleven, nieuwe dingen ontdekken. En je lidgeld brengt ook geld op. Wie aansluit bij energie-

leverancier Lampiris en lid van OKRA is, geniet een fikse korting. Ook bij De Banier, Qualiet handelszaken en andere heb je soms een prijsvermindering. In OKRAmagazine en op www.okra.be kan je regelmatig tickets of andere prijzen winnen.

Kanon Vorige week stond ik in een pashokje me de zoveelste frustratie op mijn nek te halen. Of hoe kleren die spannen, te kort of te lang zijn me uit mijn humeur kunnen brengen of de vraag op mijn lippen doet branden ‘is mijn gat niet te dik in deze rok’? Enfin, je kan het je wellicht voorstellen. De ergernis stapelde zich op en op de koop toe brult in het pashokje naast het mijne een klein jongetje de hele winkel bij elkaar. Niet omdat hij zijn zin niet krijgt, alleen omdat de jongen zich verveelt terwijl zijn mama dezelfde pasfrustraties ondergaat. Het gebrul houdt aan en de mama reageert niet. Ze maakt niet de minste aanstalten hem tot stilte aan te manen. Ook daaraan begin ik me te ergeren. Zal ik reageren? Vragen of het een beetje stiller kan? Of zal ik wat sneller passen zodat ik weg kan? Ik kies voor het laatste. Oké, ik beken, zo dapper ben ik niet. Het geroep blijft maar ik erger me er niet meer aan. Had ik maar moeten ingrijpen. Een vrouw krijgt een boete omdat ze een papiertje op straat gooit. Waarom zegt niemand: ‘mevrouw, wilt u uw papier in de vuilbak gooien’? Of het desnoods zelf oprapen?

Omdat we te laf, te lui, te onverschillig zijn om iemand zelf aan te spreken?

De radio van de buren staat te luid. Je kan aanbellen en vragen of de radio iets stiller mag. Of je belt meteen de politie die de wijkagent stuurt om het burenconflict aan te pakken. En dan kiezen mensen tegenwoordig om de politie te bellen. Omdat we te laf, te lui, te onverschillig zijn om iemand zelf aan te spreken? In een aantal zwembaden mag je niet meer in zwemshort zwemmen, alleen nog met een strakke spannende zwembroek. Officieel om hygiënische redenen. Maar meer en meer mensen geven toe dat de échte reden elders ligt. Door de short te verbieden, komen een aantal jongeren niet meer in het zwembad om daar de orde te verstoren. Is de zwemshort dan het probleem? Nee. Wordt het echte probleem dan aangepakt? Nee. Zeer drastische regels treffen een grote groep onschuldige jongeren omdat ‘ze’ er niet in slagen het problematische gedrag in te tomen. En dus moeten er regels en reglementen komen die tot in het absurde bijna het ongepaste gedrag wegduwen in plaats van het aan te pakken. Met wie ik bel en hoe lang, naar wie ik een e-mail stuur en hoe zwaar die weegt, of ik de stad binnen of buiten rijd, het wordt allemaal bewaard, opgeslagen, bewaakt. Ik ben niets kwaads van zin en met mij miljoenen en miljoenen anderen ook. Zal deze massale inbreuk op onze privacy de criminaliteit indijken? Volgens de laatste criminaliteitscijfers niet. Maar welke prijs betalen we hiervoor? Met een kanon op een mug schieten, noemen ze dat. Tekst Katrien Vandeveegaete

inhoud

10

okramagazine september 2013 6 8

OKRA-ZINGEVING

‘Een warme kracht die me nooit loslaat’

STANDPUNT

OKRA wil wegen op het beleid

10 OKRA-ZORG

Zorgen om een kleinkind met een handicap

36 DE KEUZE VAN LIESBET WALCKIERS

De ‘grootste democratie ter wereld’

38 RELATIES

De schouderklop van de leraar doet deugd

40 MENU

Fruit in de hoofdrol

12 IK VIND DE AARDE LEUK

43 MET DE KLEINKINDEREN

14 OKRA-ACADEMIE

46 UIT

Bijzondere natuur om de hoek

Bron voor vernieuwing en creativiteit

16 PRIKKERTJES 18 OVER WAT TELT

‘Verlies veranderde mijn leven’

22 BOEKEN

Lijvige boeken

24 TENTOONSTELLING

Op zoek naar dr. Livingstone

26 FILM

Klein maar kwalitatief

28 GROEN

Nu plant je de lente

32 DE DRIE

Haar drie uitdagingen

34 INFO

OKRA bereidt politiek congres voor

OKRA-magazine Ledenmagazine van de grootste beweging voor 55+. OKRA, trefpunt 55+: Open, Kristelijk, Respectvol en Actief. Je ledenmagazine zit boordevol OKRA-leven, niet te missen info, lifestyle, cultuur, ontspanning, ledenvoordelen… Vertel wat je ervan vindt aan Chris Van Riet 02 246 44 37, [email protected].

De vrijheid van blote voeten

In het voetspoor van de Zonderik

49 UITJES 50 KRUISWOORDRAADSEL 52 OKRA-LIDKAART = GELD WAARD! 54 EEN GREEP UIT DE REGIONALE ACTIVITEITEN

28 12 Bijzondere natuur om de hoek Eind deze maand komt er een bijzondere film in de bioscoop. De Nieuwe Wildernis is een natuurdocumentaire die het niet ver zoekt. De film werd niet opgenomen in een exotisch oord maar in een natuurpark net boven Amsterdam. Vlakbij en toch levert dat heel bijzondere beelden op.

34 OKRA bereidt politiek congres voor Op 25 mei 2014 vinden de Vlaamse, federale en Europese verkiezingen plaats. OKRA is al volop bezig met de voorbereiding van een memorandum. Met dit document zal ze haar eisen voorleggen aan de politieke wereld. Ook jij kan mee beslissen wat er in deze tekst komt.

43 De vrijheid van blote voeten Met blote voeten over kiezeltjes, met blote voeten door de modder. Het klinkt nat en hard maar het is allemaal veel zachter dan verwacht, vindt Jeanne. Samen met haar kleinkinderen verkende ze het blotevoetenpad in Zutendaal. Een voltreffer voor kinderen én grootouders.

43

Je kan OKRA-magazine ook lezen via

okramagazine maart 2011

Dit is een gratis voetmassage

okra.be

5

OKRA-ZINGEVING

‘Een warme kracht die me nooit loslaat’ Sophie Drèze is een warmhartige vrouw met Afrikaanse roots. Ze houdt zielsveel van haar vijf kinderen en haar pleegkind, haar man Dirk en haar vrienden onder wie velen van vreemde origine. “De liefde zoekt zichzelf niet, de liefde geeft”, zegt ze.

“Mijn geloof dateert van toen ik ongeveer vier jaar was. Als kleuter was ik aan zee, zag een zonsondergang en kon mijn tranen niet bedwingen, zo ontroerd was ik. Ik had de woorden niet maar voelde een enorme verbondenheid met de natuur, met iets hogers. Ik noem dat God. Of de bron van alles. Sommigen zeggen ‘grote geest’. Ik ervaar God niet als een persoon, wel als een zeer warme kracht die deel uitmaakt van mijn leven en me nooit loslaat. Een zekerheid. Vanuit mijn geloof kan ik altijd verder, zelfs als ik het moeilijk heb. Mijn geloof is de bron van waaruit ik ben ontstaan en naar waar ik terugga.”

Wat je ook doet, doe het uit liefde.

okramagazine september 2013

Engelen

6

“Ik groeide op in een warm nest maar worstelde met mijn identiteit. Omdat ik donkergekleurd was, kreeg ik veel vragen. Zuster Maria uit het vijfde leerjaar was superlief. Zij was mijn engel. Een zuster uit het zesde leerjaar deed me veel verdriet. Ik voelde me als een gebroken tak. Als veertienjarige ging ik als vrijwilliger oudere mensen helpen, dat gaf me veel voldoening. Ik was geen seutemie, dat niet. Later studeerde ik godsdienstwetenschappen. Ik gaf zestien jaar godsdienstles, tot enkele ouders geen les meer wilden van iemand die gescheiden was.”

Het verhaal van de boom “Toen ik 25 was, wilde ik mijn wortels kennen. Mijn mama vertelde over mijn geboorte, wie mijn biologische vader was. Toen ik veertig was, kreeg ik telefoon: we hebben je Congolese vader gevonden. Ik zag mezelf als een boom en voelde mijn wortels diep in de aarde. Dat was overweldigend. Tot dan had ik een klein beeld van mezelf, nu voelde ik een kracht die me nooit meer los zou laten. De wortels verbinden je met wie je bent, je identiteit, je familie en opvoeding. Ik ben een sterke boom geworden omdat ik mijn wortels vond en tegelijk naar boven kon reiken. Een boom die zachtjes meebuigt met de wind maar niet omvalt, veel bladeren en vruchten draagt en die ook afgekraakte takken heeft: wat je fout doet, momenten van verdriet.” “Ik moest achterom kijken om verder te kunnen gaan en ben blij dat ik mijn biologische vader kon ontmoeten. Maar mijn echte moeder en vader zijn zij die me hebben opgevoed: zij zagen me graag en hebben met veel liefde voor me gezorgd. Mijn moeder is gestorven, mijn Afrikaanse papa kortgeleden ook. Mijn vader bezoek ik regelmatig. Dan gaan we samen naar het graf van moeder.”

Geloven “Bidden is verbondenheid. Het hoeft niet in de kerk, het kan in de natuur. Overal en op elk moment. Bidden is dankbaar zijn. Ik ben dankbaar om mijn zes kinderen en om mijn man en maatje Dirk. Let

wel: je bent zelf verantwoordelijk voor je leven. Je moet keuzes maken, steeds opnieuw. En als het fout loopt, is er een zachte kracht die je toelaat te herbeginnen. Soms bid ik: ik weet het niet meer, neem het even van me over. Ik ben niet meer de Sophie van toen ik tien, vijfentwintig of veertig was. Ik heb een groter bewustzijn. Maar mijn geloof, die verbondenheid met het hogere, is gebleven. Het bleef ook sterk toen het moeilijk ging, toen ik eenzaamheid, angst en twijfel kende. En ik als een bruine beer in mijn hol kroop, wachtend tot de zon terugkwam.” “Kluizenaars zonderen zich af in een leven van bidden. Voor mij is geloven mensen met elkaar verbinden. Ik wil een bruggenbouwer zijn. Toen Suraiya, een collega van Afghaanse origine in het migrantencentrum in Kortrijk, droomde dat haar moeder was verdronken, voelde ik: het is zo. Suraiya was kapot, ontroostbaar. We zijn met twintig vrouwen naar haar huis gegaan. Farida, een moslimvrouw, begon uit de Koran te bidden en alle vrouwen baden mee, welke religie ze ook hadden. Twintig vrouwen, vijf godsdiensten. Achteraf zei Suraiya: ‘De verbondenheid tussen al die vrouwen heeft mijn verdriet geheeld.’”

Graag zien is ruimte geven “Ik luister graag naar ouderen. De wijsheid zit bij hen, zij geven me rust. Graag zien is ruimte geven. Dat is een van de belangrijkste levenslessen die ik kreeg. Mijn kinderen moeten niet doen wat ik doe, zij moeten hun weg gaan. Ik zie mijn man ongelooflijk graag, ben super dankbaar om de weg die we samen kunnen gaan, maar ook Dirk gaat zijn weg. Ik kan niet denken voor hem. Het is pas als je iets loslaat, dat je kan ontvangen. Wie krampachtig vasthoudt, zal verlie-

zen. Als kind wilde ik alles kunnen voelen. Ik zette me op de motor van de solex van mijn grootvader en verbrandde me. Zo hoeft het niet altijd.”

Leven na dit leven “Ik geloof in een leven na dit leven maar kan het niet beschrijven. Toen mijn moeder stierf, fluisterde ik haar toe: mamaatje, ga nu maar. Ik was dankbaar én verdrietig. Ik reed naar huis, het was donker en het regende. In de wagen liet ik Amarantine van Enya spelen, het lievelingslied van mama en mij. De tranen liepen. Plots was het alsof iemand achter me stond en me vastnam. Ik voelde troost, zachtheid en tederheid zoals ik die nog nooit had gevoeld. Ik rook een sterke geur van rozen en begon te glimlachen. Het was alsof ik in een rozenveld lag. Ik droogde mijn tranen en zei: mamaatje, waar je ook bent, ik weet dat het goed is. Dank je wel. In onze tuin staat een rozenstruik, met een witte roos. Voor mij is dat een teken, voor een ander zal dat toeval zijn.”

“Ik ben altijd mezelf gebleven. Een sterke boom die kan meebuigen met de wind maar niet breekt. Wie te star is zal breken, mensen verliezen. Wie soepel is, luistert, mededogen en respect heeft, zal mensen bereiken. Ik wil zijn wie ik ben. Ik bereid me voor om, naast mijn werk met senioren, adoptiecoach te worden. Ik wil mijn levensverhaal positief ombuigen. Ik ken veel adoptiekinderen die worstelen met hun identiteit. Ik herken de pijn, de angst, de twijfel, de gespletenheid. Ik wil hen helpen zodat ze niet struikelen. En ik wil dat doen uit liefde. Ik herinner me uit de Bijbel, Korintiërs 13, het levensmotto van mijn moeder: ‘De liefde zoekt zichzelf niet, de liefde geeft.’ Wat je ook doet, doe het uit liefde.” Tekst Dominique Coopman Foto Frank Bahnmüller Sophie Drèze: "Vanuit mijn geloof kan ik altijd verder, zelfs als ik het moeilijk heb."


De liefde geeft

7

STANDPUNT

OKRA wil wegen op het beleid Nog negen maanden scheiden ons van de verkiezingen. Wie de media wat volgt, zal het gemerkt hebben. Stellingen worden ingenomen, ideeën gelanceerd. De zenuwachtigheid neemt toe. OKRA neemt haar verantwoordelijkheid en werkt aan een duidelijk en goed bestudeerd memorandum. Daarmee zal ze haar standpunten, vragen en eisen kenbaar maken aan de politieke wereld. Om dit memorandum op te stellen, zette OKRA gesprekken op waaraan vele bestuursleden enthousiast deelnemen. Daarmee wil OKRA ‘de stem van de basis’ horen. Zo wil OKRA er zeker van zijn dat haar voorstellen gedragen worden door zij die de vereniging maken, de duizenden bestuursleden en tweehonderdduizend leden. Deze grote

Keuzes maken Ook de globale ouderenzorg zal OKRA met bijzondere aandacht volgen. De verantwoordelijkheid daarover komt immers voor het eerst ten volle op de schouders van de Vlaamse overheid terecht. Het woonzorgdecreet biedt mogelijkheden en garanties maar om ze te realiseren moeten voldoende middelen vrijgemaakt worden. Het wordt een uitdaging om de juiste prioriteiten te stellen. Wie de ouderen niet louter met woorden maar ook met daden wil waarderen, weet wat gedaan. Of zoals een 86-jarige vrouw zei toen ze op een norse manier werd aangesproken door een jongere: “jongeman, ga naar huis en doe net hetzelfde bij je moeder of vader.” Welke politieke verantwoordelijke kan met een gerust geweten op het einde van zijn loopbaan zeggen dat hij toen de mogelijkheid zich bood om aan alle ouderen een menswaardig inkomen te garanderen, dit ook gedaan heeft?


Voor samenwonenden blijft het gewaarborgd inkomen onder de armoedegrens.

8

raadpleging in voorbereiding van de verkiezingen is nodig. Er valt immers nog veel te doen om voor ouderen een aangepast beleid uit te tekenen en uit te voeren. Zo zijn we gelukkig met de recente regeringsbeslissing om het gewaarborgd inkomen voor alleenstaanden op te trekken tot boven de Europese armoedegrens. Een maatregel in het verlengde van onze actie die we enkele maanden geleden samen met Welzijnszorg voerden. Voor samenwonenden blijft het gewaarborgd inkomen echter onder die armoedegrens. Zal Europa ons land hiervoor terechtwijzen? Misschien hoeft het niet zo ver te komen. OKRA zal dit thema in ieder geval via haar memorandum onder de aandacht brengen.

Hoe groter, hoe invloedrijker Er is dus werk aan de winkel. Maar OKRA kan het verschil maken omdat ze een grote ouderenorganisatie is. Veel leden leggen het nodige gewicht in de schaal en

kunnen zo waarmaken waarvoor OKRA staat. Daarom is het belangrijk dat OKRA een grote organisatie blijft. De oproep in het juliaugustusnummer om tijdens de ledenwervingscampagne ieder een nieuw lid te werven, kaderde hierin. Nu deze campagne van start is gegaan, wil OKRA je herinneren aan deze vraag. Spreek iemand uit je omgeving aan en vertel met overtuiging en enthousiasme over OKRA. Veel kandidaat-leden zullen binnenkort een uitnodiging in de bus krijgen of worden persoonlijk aangesproken om te komen proeven van een OKRA-activiteit. Duw even mee aan de kar, mocht je van dit initiatief horen. De Week van OKRA zal daardoor ongetwijfeld ook in jouw trefpunt een succes worden. Met tal van activiteiten om van het trefpuntaanbod te proeven, volksspelenfestivals met de naburige trefpunten of een varkentje aan het spit bijvoorbeeld. Hopelijk is de zon ook van de partij. Uiteraard wil OKRA je bedanken voor je medewerking en trouw lidmaatschap. Jan Vandecasteele Algemeen secretaris

Leef niet langer als in een luchtbel

Beter horen is beter leven. Praat erover. Altijd 5 JAAR gratis service* Gratis HOORTEST**

Mist u soms de pointe van een verhaal of hebt u soms moeite om bepaalde grapjes te verstaan? Maak dan een afspraak op www.amplifon.be. Op basis van het hoorprofiel kan uw Amplifon-specialist u de beste hooroplossing voorstellen, afgestemd op uw behoeften en uw budget.

Vrijblijvende PROEFPERIODE***

www.amplifon.be of 0800 94 229 * voorwaarden in het hoorcentrum of op www.amplifon.be ** zonder medisch doel *** op doktersvoorschrift

OKRA-ZORG

Zorgen om een kleinkind met een handicap Voor het eerst grootouder worden, een speciale gebeurtenis. Maar bij Paul en Annemie sloeg de vreugde snel om in verdriet. Hun kleinzoon Oscar bleek immers een zware handicap te hebben. Al maken ze samen veel plezier, op de achtergrond is er verdriet, om Oscar en ook om zijn moeder, hun dochter. Annemie: “Toen Oscar in augustus 2005 geboren werd, leek er niets aan de hand. We maakten ons pas zorgen toen hij niet reageerde op de gehoortest van Kind en Gezin. Eind december werd hij onder narcose gebracht om hem beter te onderzoeken en toen bleek dat hij slechts weinig hoort. Intussen

al lang een implantaat en kan nu wel horen. Zijn spieren vormen wel een probleem, hij is heel spastisch, hij kan niet praten en niet lopen. Eten is moeilijk, alles moet gepureerd worden. Enkel zijn linkerhand kan hij wat gebruiken. Maar Oscar is heel vrolijk en sociaal. Hij is graag overal bij, is nieuwsgierig en heeft ook duidelijke interesses. Reuzen intrigeren hem mateloos, net zoals grote dieren. En Egypte fascineert hem ook. Het is soms wel moeilijk om met hem te communiceren, hij kan veel dingen wel duidelijk maken maar niet alles. Ook wij kunnen abstracte dingen zoals tijd niet uitgelegd krijgen. Dat zorgt af en toe voor frustratie, zowel bij hem als bij ons.”


We genieten ervan als Oscar bij ons is maar het is ook intensief.

10

merkten we ook dat hij zich heel traag ontwikkelde. Hij draaide zich niet om en kon zijn hoofdje amper rechthouden. De kinesist die Oscar behandelde, raadde aan om hem verder te laten onderzoeken. Pas in juni kon hij terug onder narcose gebracht worden voor een hersenscan.” Paul was erbij toen hun dochter de resultaten van dat onderzoek te horen kreeg. Paul: “Het was confronterend maar gelukkig was de neurologe ook meelevend. Ze deelde mee dat de hersenen van Oscar niet volledig ontwikkeld waren, er zaten holtes in. Hij zou zijn hele leven afhankelijk zijn. ‘Reken op een plantje en alles dat hij extra kan, is meegenomen’, zo klonk het.”

Reuzen en Egypte Annemie: “Het was verschrikkelijk om het nieuws te horen van de neurologe. Maar nu is Oscar acht en hij is verder geëvolueerd dan we ooit hadden gedacht. Hij heeft

Filmpjes en memory Paul: “Intussen gaat Oscar naar het bijzonder onderwijs, type vier voor kinderen met een motorische handicap, een klasje gericht op ‘maatschappelijk lezen’. Hij leert er bijvoorbeeld dat rood licht betekent dat je moet stoppen. ’s Avonds gaat hij naar huis. Onze dochter zorgt iedere dag voor hem, dat is niet te onderschatten, hij kan niets alleen. Hem aankleden en verzorgen kost veel tijd. Hij verzet zich ook vaak en moet dan afgeleid worden, niet makkelijk. Omdat de handicap van Oscar zo zwaar is, kan onze dochter een beroep doen op een persoonlijke assistentiebudget. Daarmee

betaalt ze de naschoolse opvang en af en toe oppas voor enkele uren. In het weekend gaat Oscar naar zijn vader – zijn ouders zijn geen koppel meer. Of hij komt naar ons. Dan halen we hem op van school en blijft hij hier tot zaterdag of zondag.” “Ook tijdens de vakantie logeert hij hier een tijdje”, vult Annemie aan. “We genieten ervan maar het is ook intensief. Het begint al met een grote verhuis: zijn rolstoel en zijn speciale matras moeten mee. Als het goed weer is, kunnen we buiten, dan gaan we altijd dag zeggen aan de reuzen hier in het stadhuis. Of we gaan zwemmen. Of Oscar helpt Paul in de tuin, hij heeft ook een gereedschapskist. Is het slecht weer, dan blijven we binnen. Hij kijkt graag filmpjes op zijn iPad. We spelen soms ook memory. Maar het is moeilijk om hem een hele dag te boeien als we niet naar buiten gaan.”

Zorgen en plezier “Het was heel leuk om een kleinkind te krijgen”, vertelt Annemie. “We hebben enorm naar zijn komst uitgekeken. Oscar is nog steeds ons enige kleinkind. Sinds bleek dat hij een zware handicap had, raakte die vreugde vermengd met verdriet en bezorgdheid. Voor onszelf, voor Oscar maar ook voor onze dochter. Zij was gelukkig met de komst van Oscar maar zijn handicap zette ook voor haar een domper op die vreugde.” “We moeten het drama niet groter maken dan het is”, redeneert Paul.

Annemie. “Hij haalt ook deugnietenstreken uit. Hij weet wat niet mag en probeert het toch. Of hij haalt een rol toiletpapier en rolt die hier helemaal uit. En soms kan het niet wild genoeg zijn. Als we samen naar de speeltuin gaan bij-

voorbeeld, wil hij steeds opnieuw van de glijbaan. Maar het is niet simpel om hem telkens tot boven te dragen.” Tekst Nele Joostens Foto François De Heel

S.O.S. Superhelden In 2013 zet de Katholieke Vereniging Gehandicapten (KVG) jonge gezinnen met een kind met een handicap in de kijker. KVG roept het ruime publiek op om niet met een boog om deze gezinnen heen te lopen. Dat gebeurt helaas al te vaak, uit onwetendheid of onwennigheid. Ouders van een kind met een handicap moeten, meer nog dan andere ouders, ware superhelden zijn. Naast de gewone opvoedingstaken moeten zij nog heel wat andere beslommeringen het hoofd bieden. Maar ook de strafste superheld heeft wel eens een mindere dag of wil er eens even tussenuit. En dan zijn helpende handen meer dan welkom. Veel mensen moeten een drempel overwinnen om ouders van een kind met een handicap aan te spreken. De actie S.O.S. Superhelden moedigt iedereen aan om de stap te zetten en zo zelf een held te worden. Meer info via www.kvg.be/sossuperhelden of 03 216 29 90.


“Ik wil nooit bij de pakken blijven zitten, ik wil verder, doen wat mogelijk is. Maar je voelt dat verdriet altijd wel wat sluimeren.” Annemie: “Ik kan maar gelukkig zijn als mijn kinderen gelukkig zijn. Ik zie dat onze dochter het soms moeilijk heeft. Dat doet pijn. Maar nu heeft ze een nieuwe vriend die ook heel lief is voor Oscar. Het stemt ons hoopvol.” Paul: “Hoe zwaar de handicap van Oscar ook is, voor hem zijn oplossingen te vinden. Hij leert nu om met een elektrische rolstoel te rijden, hij heeft een implantaat. En onze dochter zorgt geweldig goed voor Oscar. Ze doet er alles aan om hem (nog) niet in een instelling te plaatsen. Maar hoe lang kunnen wij haar nog helpen? Het wordt zwaarder voor ons, Oscar wordt groter.” “Oscar is een speciaal kind maar ook een gewoon kind”, besluit

11

IK VIND DE AARDE LEUK

Bijzondere natuur om de hoek Eind deze maand komt er een verrassende film in de bioscoop. De Nieuwe Wildernis is een natuurdocumentaire die niet zoals zo vaak in een exotisch oord is opgenomen maar hier vlakbij. “En toch toont deze film de natuur op zijn grootst”, aldus regisseur Mark Verkerk.

Waarom maakten jullie deze film? Mark Verkerk: “We willen laten zien hoe mooi de natuur om de hoek kan zijn. Vaak leeft de overtuiging dat alles wat mooi, bijzonder en spectaculair is, ver weg moet zijn. Met deze film bewijzen we dat gewone dingen net zo bijzonder kunnen zijn. Een tweede reden om deze film te maken, zijn de Oostvaardersplassen zelf, het gebied waar we de film draaiden. We willen deze unieke plek in Nederland onder de aandacht brengen. Het gebied is niet toegankelijk voor het publiek. Daarom leven er veel misvattingen over.”


Wat maakt de Oostvaardersplassen zo bijzonder? Mark Verkerk: “Op zich zijn ze niet speciaal, de natuur is er typisch voor een deltagebied. Vroeger zag Nederland er overal zo uit. Maar omdat het systeem er niet gestoord

12

wordt, is het nu wel bijzonder. Nergens in Nederland en Europa is de menselijke aanwezigheid zo ver weg. De Oostvaardersplassen beslaan ongeveer 6 000 ha waarvan tweederde nat gebied is - moeras, rietbedden en open water - en het overige derde grasland. Het gebied is ontstaan eind jaren zestig bij de ontpoldering van het IJsselmeer in Flevoland. Tevoren was er enkel water. Doel was om er industrieterrein van te maken. Maar in de eerste jaren na het ontstaan van het gebied was er geen behoefte aan extra industrieterrein. De plek werd verlaten. Omdat het lager gelegen was, bleef het trouwens ook erg nat. Snel vonden vele moerasvogels de weg naar de Oostvaardersplassen.” Hoe ontstond het natuurgebied? Mark Verkerk: “Enkele biologen zagen hoe snel moerasvogels de plek inpalmden en waren onder de

indruk. Ze oefenden druk uit op het beleid en enkele jaren later werd het gebied beschermd. Een van de voornaamste vogels was de grauwe gans. Die graasde een groot deel van het jaar in het gebied. Deze ganzen hebben riet nodig als voedsel en schuilplek maar ook kort gras. Sommige biologen dachten dat weiland en dus agrarisch gebied noodzakelijk was om de grauwe gans te behouden. Anderen waren van mening dat de natuur zelf die behoefte zou kunnen vervullen. Uiteindelijk werden er enkele grote grazers geïntroduceerd. Dat was de grootste ingreep van de mens in het gebied.” Om welke grazers gaat het? Mark Verkerk: “Edelherten, konikpaarden en heckrunderen. De paarden zijn van oorsprong wilde paarden uit Polen en Wit-Rusland. Ook de runderen hebben alle eigenschappen om zelfstandig in het wild te leven. Deze grazers worden niet bijgevoed, krijgen geen schuilplaats en geen medische zorgen. Ook de kadavers worden niet opgeruimd. Zo ontstaan er natuurlijke populaties. Zij houden de Oostvaardersplassen open, anders zouden diverse boomsoorten het over nemen. De grote dieren grazen op een verschillende manier en maken het gebied geschikt voor moerasvogels. Ook vroeger waren deze grazers aanwezig in deltagebieden.” Op welke manier hebben jullie gefilmd? Mark Verkerk: “Ons doel was niet om een bepaalde diersoort te volgen, we wilden een beeld geven van het hele systeem in de Oostvaardersplassen. We wilden de cyclus van de natuur vier seizoenen in beeld brengen. We filmden twee jaar lang op verschillende manieren. Vele specialisten waren betrokken

bij de opnames. Zo gebruikten we grote camera’s met grote lenzen. Maar we maakten ook gebruik van de timelapse-techniek waarbij we de camera lange tijd op een plaats lieten staan en het proces daarna versnelden. We filmden voornamelijk overdag maar maakten ook nachtopnamen. Essentieel bij het filmen was de samenwerking met Staatsbosbeheer, zij beheren de Oostvaardersplassen. Van hen kregen we onbeperkte toegang en hun beheerders en boswachters gaven ons informatie en logistieke ondersteuning.”

De Nieuwe Wildernis is een film van EMS Films en is vanaf 26 september te zien in de Kinepoliszalen. Maak kans op een gratis duotocket voor deze film. Zie blz. 52.

Natuurpunt promoot De Nieuwe Wildernis In Vlaanderen beheert Natuurpunt heel wat natuurgebieden. Daarom engageert Natuurpunt zich om De Nieuwe Wildernis in Vlaanderen te ondersteunen. De opbrengst van de film gaat trouwens naar het Grote Netewoud, een verzameling natuurgebieden in het hart van de Kempen. Natuurpunt is een onafhankelijke organisatie die zich inzet voor natuurbehoud in Vlaanderen. Meer dan 6 000 vrijwilligers zetten zich dagelijks in om bedreigde planten, dieren, biotopen en landschappen te beschermen. Daartoe koopt en beheert Natuurpunt natuurgebieden, brengt het de gezondheid van de natuur in kaart, laat het mensen de schoonheid van de natuur ontdekken, verspreidt het kennis over de natuur en gaat de organisatie in dialoog met beleidsmakers. In zijn natuurgebieden verwelkomt de organisatie jaarlijks meer dan twee miljoen bezoekers.

de trap op

✓ ❑ Alle verdiepingen weer bereikbaar

✓ ❑ Geen pijn

bij het traplopen

✓ ❑ Een trap

zonder zorgen

i aa ag r D p ze de


Tekst Nele Joostens

✓ ❑ Makkelijk en veilig

s in nel ao m!

Wat willen jullie bereiken met deze film? Mark Verkerk: “In de media horen we vaak dat het niet goed gaat met de natuur, vooral de biodiversiteit loopt terug. Maar de Oostvaardersplassen tonen dat het ook anders kan en die boodschap willen we brengen. Als je de natuur de ruimte geeft, komt het goed. De biodiversiteit neemt snel toe, zelfs zonder ingewikkelde beheersplannen. Omdat dit natuurgebied ook relatief jong is, kozen we trouwens de titel De Nieuwe Wildernis. Wildernis verwijst meestal naar iets ouds, iets dat al decennia hetzelfde is. Maar wildernis kan ook opnieuw ontstaan. In de Oostvaardersplassen is alles wat je ziet bepaald door natuurlijke processen, niet door de mens.”

13

OKRA-ACADEMIE

Bron voor vernieuwing en creativiteit Vanaf deze maand kan je weer terecht bij OKRA-ACADEMIE voor een interessante lezing, een boeiende workshop of een cursus waarbij je ongetwijfeld iets opsteekt. Els Messelis laat haar licht schijnen over OKRA-ACADEMIE. Ze is gerontologe en coördinator van de opleiding seniorenconsulentenvorming aan de Hogeschool Universiteit Brussel.

Waarom doen senioren er goed aan om te blijven leren? Els Messelis: “Levenslang leren is zeker een behoefte van vele mensen. Denk maar aan de enorme maatschappelijke evolutie. Wil je op de hoogte blijven van techniek, standpunten, ideeën, dan is het noodzakelijk om te blijven leren. Uiteraard is ontmoeting een belangrijk pluspunt. Er is tijd voor een drankje achteraf, ideaal om een praatje te slaan. Tot slot nemen senioren ook deel aan

zoek wel representatief’, vragen ze luidop. Als je vorming aanbiedt voor senioren, moet je inspelen op deze mentaliteitswijziging.”

Hoe doe je dat het best? Els Messelis: “Werk interactief, betrek je publiek bij je lezing. Dat gaat verder dan de mogelijkheid bieden om vragen te stellen. Je kan ook werken met getuigenissen, van een senior bijvoorbeeld. Of poneer discussiepunten of stellingen, ga in een kring zitten, niet in een auditorium. Organiseer workshops in kleine groepen of praatcafés rond een bepaald onderwerp waarover de de e lne me r s van gedachten kunnen wisselen. Of combineer een voordracht met muziek of gedichten. Zorg voor aankleding en interactie. En laat jongeren, jonge en oude senioren

Levenslang leren is een behoefte van vele mensen. lezingen of vormingen simpelweg omdat het thema hen interesseert.”


Op welke manier organiseert OKRA-ACADEMIE zich het best?

14

Els Messelis: “Senioren zijn veranderd. De ‘stille generatie’, ouderen geboren voor de Tweede Wereldoorlog, wordt kleiner, steeds meer babyboomers mogen zich ook senior noemen. Hun ingesteldheid is helemaal anders. Vroeger was vorming eenrichtingsverkeer. De ‘stille generatie’ zette de spreker op een piëdestal, voor hen was het een autoriteit. Ze waren geïnteresseerd maar stelden zelf amper vragen. Babyboomers zijn kritischer en mondiger. Meteen stellen ze vragen bij de onderzoeksresultaten die je presenteert. ‘Was het onder-

in debat gaan. Dat is zo verrijkend.”

Welke thema’s trekken jonge senioren aan? Els Messelis: “Dat zijn er heel wat. Ik denk aan duurzaamheid, belangrijk als we willen dat de aarde nog leefbaar moet zijn voor onze kinderen en kleinkinderen. Ook digitalisering is een onderwerp dat vele ouderen aanspreekt. En dan denk ik niet in de eerste plaats aan computercursussen maar aan werken met tablets, met apps. Veel mensen willen dat kunnen maar weten niet waar ze moeten beginnen. Dat geeft stress en onzekerheid. Nog zo’n interessante trend waaraan zeker aandacht geschonken kan worden, is de anti-aging beweging. We willen steeds ouder worden maar we willen niet oud genoemd worden of oud zijn. Ons haar mag niet grijs worden, onze huid niet rimpelen en droog aanvoelen. Kan iemand die grijs is en rimpels heeft nog gelukkig zijn? Een ideaal thema voor een praatcafé. Gezondheid blijft ook een belangrijk thema, zowel fysieke, psychi-

Nog ideeën? Els Messelis: “Minstens drie. Ten eerste het thema levensverhalen. Meer en meer mensen willen hun levensverhaal schrijven. Je kan vorming aanbieden over de manier waarop je dat aanpakt. Niet therapeutisch maar wel ondersteunend. Als mensen hun verhaal kunnen vertellen, is dat goed voor hun welbevinden. Ten tweede globalisering. De wereld komt steeds dichter, we reizen de hele wereld rond en heel de wereld woont hier in Vlaanderen. Maar we kennen elkaar amper. Zou het niet boeiend zijn om te weten wat het betekent om ouder te worden in India of Korea? Hoe senioren in het Oosten bejegend worden en wat we van elkaar kunnen leren? En tot slot dacht ik aan het thema gezin en familie, een veranderende identiteit. Denk maar aan ouderen die hun kleinkinderen niet meer mogen zien na de scheiding van hun kind, oma’s die zelf in een echtscheiding terecht komen. Dat thema houdt vele senioren bezig.”

Verschilt een vorming voor senioren van een algemene vorming? Els Messelis: “In principe niet. Maar mensen hebben er behoefte aan om dingen te ondernemen samen met leeftijdsgenoten. Als je een vorming aan senioren geeft, moet je natuurlijk met enkele dingen rekening houden. Zo neemt het concentratievermogen af naarmate je ouder wordt en daalt ook het tempo waarop je leert. Maar belangrijker dan het letten op de leeftijd, is het leren werken met groepen. En bevraag de noden bij je deelnemers regelmatig, daarvan kan je veel leren.”

Altijd zorgeloos de trap op en af ! Met een traplift van

ThyssenKrupp Encasa. Vo o

ra

& lig Vei

lle

tra

pp

en

el ab t r fo com

Gratis documentatie Gratis prijsofferte

Tekst Nele Joostens Foto Jürgen Doom

Bel gratis Meer info via www.fhs.be, [email protected] of 02 210 13 48. Benieuwd of OKRA-ACADEMIE in jouw regio de ideale vorming aanbiedt? Kijk op www.okra.be, klik door naar je regio of neem telefonisch contact op met je regiosecretariaat.

Bel gratis

0800 94 365

[email protected]

of surf naar www.tk-traplift.be


sche, spirituele als sociale gezondheid. Vooral voor psychische gezondheid is de laatste tijd minder aandacht. Onterecht. Vele mensen worden bijvoorbeeld onzeker en angstig van de vraag: hoe plan ik mijn toekomst op mijn zeventigste? Je kan hen daarmee helpen, hen manieren leren om dat te doen.”

15

PRIKKERTJES Week van de geletterdheid Een op de zeven volwassenen in Vlaanderen is laaggeletterd. Ze hebben niet de nodige basis in taal, rekenen en ICT om zelfstandig te kunnen functioneren in de maatschappij. Laaggeletterdheid wordt nog vaak gezien als analfabetisme. Om dat misverstand uit de wereld te helpen en om de aandacht te vestigen op het belang van geletterdheid, organiseren de Centra voor Basiseducatie de tweede editie van de Week van de geletterdheid. Die gaat onder andere gepaard met de tentoonstelling Geletterdheid in beeld. Bekenden en onbekenden drukken in beeld uit wat geletterdheid voor hen betekent. De expo vindt plaats van 6 tot 13 september 2013 in ShoppingZuid in Gent en reist daarna rond in Vlaanderen. Meer info via www.basiseducatie.be/geletterdheid of 0476 90 71 13.

Vlaamse Liga tegen Kanker zoekt vrijwilligers Almaar meer kankerpatiënten vragen om individuele steun en opvang. Daarom is de Vlaamse Liga tegen Kanker (VLK) op zoek naar nieuwe vrijwilligers. Zij bieden een luisterend oor, zorgen voor informatie en begeleiden activiteiten voor kankerpatiënten. Een medische scholing is geen vereiste, de grootste troeven van vrijwilligers zijn hun tijd en menselijkheid. De vrijwilligers van het VLK zijn actief in een veertigtal ziekenhuizen in Vlaanderen en hebben allemaal een grondige opleiding genoten. Ben je geïnteresseerd en kan jij je wekelijks een halve dag vrijmaken? Volg dan de basisopleiding in Antwerpen die start op 23 september 2013. Meer info via www.vlk.be, vrijwilliger worden of 070 22 55 25 en geef je op als kandidaatvrijwilliger.

Midweekpromotie Elke midweek tussen 23/09 en 20/12/13 (promotie niet geldig tijdens schoolvakanties) ■ Aankomst: maandag v.a. 16u ■ Vertrek: vrijdag om 10u Logement op een studio/appartement en dit in halfpension (ontbijtbuffet en middag- of avondmaal) Prijs: ■ 1 pers.: € 365 ■ ■ 2 pers.: € 475 ■ ■ ■ 3 pers.: € 585

Nieuwpoortse seniorenweek Kleinste prijzen, Grootse sfeer!!! Logement op een kamer of studio/appartement en dit in halfpension (ontbijtbuffet en middag- of avondmaal met saladbar) Ook de welkomstdrink, mosselfestijn en gastronomische brunch zijn inbegrepen! Een week met tal van activiteiten waaronder een begeleide natuurwandeling, bingo, quiz, petanque, hobby, film, optredens, crea-voormiddag, uitstappen met toeristisch treintje, bezoek aan Oostende, aperitiefvoormiddag, cake-namiddag,… ■ maandag 11/11 tot maandag 18/11/13 (of van zondag tot zondag) ■ maandag 18/11 tot maandag 25/11/13 (of van zondag tot zondag) € 275 p.p. met twee op een tweepersoonskamer € 330 p.p. met twee op een studio of appartement € 295 p.p. alleen op een kleine single € 355 p.p. alleen op een grote single

Wij organiseren nog tal van andere promoties en arrangementen, wij sturen u graag onze folder toe!

Hotel Sandeshoved Zeedijk 26 | 8620 Nieuwpoort | Tel: 058 22 23 60 www.sandeshoved.be | [email protected]

GRATIS TOEGANG

€

8

€

3

TIELT

DISTRIMEDIA MEULEBEEKSESTEENWEG 20 zat 21 & zon 22 september van 10u tot 17u woe 25 & vrij 27 september van 17.30u tot 20.30u zat 28 & zon 29 september van 10u tot 17u

21 OUDENAARDE BRANDWOEKER, WOEKER 7 woe 2, do 3 & vrij 4 oktober van 13u tot 19u zat 5 & zon 6 oktober van 10u tot 17u

€ 12,50

1000 BOEKEN AAN

KNALPRIJZEN!!!

BOEKEN MARKT MEER INFORMATIE OP WWW.LANNOO.BE IN SAMENWERKING MET BOEKHANDEL BEATRIJS

B E AT R I J S

Prachtige polo van € 43.voor

SPECIALE AANBIEDING

€ 29.90 +

gratis verzending

+

gratis catalogus •

In drie zomerse kleuren

•

Ook in korte maten

•

Dubbele glitterknopenlijst

•

Met korte mouwen

•

75% katoen, 25% polyester,

GRATIS S! CATALOGU

33098017-BNL

wasbaar

JA, ik profiteer graag van deze AANBIEDING voor € 29.90 in plaats van € 43.Voornaam

Naam

Straat en huis-/busnr. Postcode

Woonplaats

Tel.

Geboortedatum

1 9

Ik wil niet bestellen maar wil wel graag DE NIEUWE CATALOGUS GRATIS ontvangen. Ja, houdt u mij per e-mail op de hoogte van de laatste informatie en actuele aanbiedingen.

Ik bestel het poloshirt graag in kleur en maat: KLEUR

Bestel telefonisch via:

070 – 22 28 28 via www.ateliergs.be

of vul de bon in en stuur hem op.

LENGTE

MAAT

Azuurblauw bestelnr. 3293-000

40

42

44

46

Ecru bestelnr. 3288-400

50

52

54

56

Geel bestelnr. 3291-900

48

Normaal

Lengte poloshirt 68 cm. U bent groter dan 1.65 m Kort

Lengte poloshirt 64 cm. U bent kleiner dan 1.65 m

Stuur de bestelling op naar: AtelierGS, Z.5 Mollem 390, B-1730 ASSE Code catalogus: 0762

Code bestelling: 0761

Ik bestel volgens de algemene leverings- en betalingsvoorwaarden zoals vermeld op www.ateliergs.be. Aanbieding geldig tot 31-12-2013. Geldig zolang de voorraad strekt. Uw adresgegevens worden, behoudens bezwaren van uw kant, in een verwerking opgenomen, zodat wij u op de hoogte kunnen houden van toekomstige aanbiedingen van Atelier Goldner Schnitt, houder van het bestand. U heeft het recht om deze gegevens in te kijken en ze aan te passen. Wet verwerking persoonsgegevens 8/12/1992. Als u niet gecontacteerd wenst te worden voor onze commerciële acties, kunt u dit schriftelijk aan ons meedelen.


Mijn e-mailadres is:

17

OVER WAT TELT

‘Verlies

veranderde mijn leven’ “Mijn verhaal begint pas op mijn 44ste”, zegt Agnes Van Gorp. “Toen werd ik weduwe en dat had grote gevolgen.” Intussen is er naast het verdriet ruimte voor veel engagementen, ook bij OKRA waar ze voorzitter is van de Limburgse OKRA-ACADEMIE.

“Mijn ouders waren zelfstandigen, ze hadden een kruidenierszaak. Ze hebben altijd hard gewerkt maar mijn broer en ik hadden een gelukkige jeugd. Mijn vader was heel sociaal, mijn moeder ook. Bij haar kwam dat vooral later tot uiting. Op haar 48ste werd ze weduwe, mijn vader stierf vrij onverwacht, hij was kort ziek geweest. Mijn moeder heeft daarna niet meer gewerkt, ze wilde andere dingen doen. Mensen helpen, zich inzetten voor een vereniging. Ik denk dat dat haar manier was om haar verdriet te verwerken. Ik was 26 toen mijn vader stierf, ik was getrouwd en had al twee kindjes. Toch had zijn dood ook op mij een grote impact. Ik miste hem heel erg. Zeker later, toen mijn echtgenoot ook jong stierf, had mijn vader mij kunnen ondersteunen. Ik was 44, onze kinderen achttien en twintig. Op de laatste avond van onze vakantie kreeg hij een hartinfarct en is hij ter plaatse gestorven. Dat je geen afscheid kan nemen, dat je zo plots met de dood geconfronteerd wordt, dat verandert jezelf en ook je leven.”


Woensdag babbeldag

18

“Ik was altijd thuis wanneer de kinderen mij nodig hadden. Onze band was al sterk maar na de dood van mijn man werd die nog hechter. Ook nu ze al lang zelfstandig zijn, zien we elkaar dikwijls. Mijn dochter springt elke woensdagmiddag binnen om bij te babbelen, we trekken samen de stad in en in het weekend

eten we regelmatig samen met de hele familie. Ik heb het ook altijd belangrijk gevonden om er te zijn voor mijn moeder. Ik zorgde ervoor dat ik veel bij haar was - nog steeds trouwens. Ik ga met haar boodschappen doen en maak tijd om naar haar verhaal te luisteren. Dat vind ik belangrijk. Eventjes binnenspringen, dat lukt niet, we wonen ver van elkaar. Gelukkig woont mijn broer wel in haar buurt, hij kan er snel zijn mocht ze hem nodig hebben.”

Leeftijd of interesse? “Na de dood van mijn man had ik het moeilijk. Een jaar liep ik als een zombie rond, ik raakte het spoor bijster. Ik probeerde me zo goed mogelijk als een gezinshoofd te gedragen maar dat was niet eenvoudig. Vooral alleen thuis zijn, vond ik lastig. Tijdens de week waren mijn kinderen op kot en was ik hier alleen. De weekends waren fijn en gezellig, dan waren de kinderen er immers. Maar de weken duurden eindeloos. Daarom zocht ik allerlei dingen om te doen zodat ik toch maar niet thuis zou zijn. Zo ben ik ook bij OKRA terecht gekomen, al was ik nog heel jong. Ik begon als lesgever bij OKRAACADEMIE en gaf les over grootouders en kleinkinderen en over opvoeding. Heel boeiend. Later startte ik een leesclub. Eigenlijk hoopte ik met deze club vooral jonge senioren te bereiken. Dat

gebeurde niet. Vooral zeventigplussers kwamen erop af. Aanvankelijk vond ik dat spijtig maar dat gevoel veranderde snel. Ik heb enorm veel geleerd van hen. Hoe gepassioneerd zij waren, hoe interessant de discussies waren. Het waren telkens hele toffe namiddagen. Ik heb er veel aan gehad. Ik weet nu ook dat je geen leeftijdsgenoten bij elkaar moet brengen maar mensen met dezelfde interesses. Dat werkt veel beter.”

Nieuw klankbord “Ongeveer een jaar nadat mijn man was gestorven ontmoette ik een dame. Ook zij was jong weduwe geworden. Ze bezorgde mij opnieuw fijne momenten en ik had opnieuw een klankbord, bij haar kon ik mijn verhaal kwijt. We gingen samen naar het kerkhof, hadden terug een sociaal leven en startten met een Zilveren Passergroep hier in Hasselt. Dat is een damesgroep die maandelijks een culturele uitstap maakt. Ik organiseer graag, ik kon mijn energie erin kwijt en ik ontdekte dat het me plezier deed om terug een hobby te hebben. Deze dame werd mijn beste vriendin en dat is ze nog steeds.”

Lotgenoten begeleiden “Enkele jaren na het overlijden van mijn man vroeg een andere vriendin me of ik me wilde inschrijven voor een cursus rond rouw- en verliesverwerking. Zelf had ik daar niet bij stilgestaan maar omdat zij het vroeg, deed ik dat wel. Het was niet zozeer een cursus om me te helpen met het verwerken van mijn verdriet, wel om zulke cursussen te begeleiden. De cursus werd een hele intense ervaring, confronterend ook. Eigenlijk beleef je je ver-

driet helemaal opnieuw. Ik had dat niet verwacht. Maar ik heb er veel aan gehad, ben er sterker door

der kunnen dragen. Weten dat je mensen ook echt kan helpen, daar doe ik het voor. Soms komen de groepen ook na onze bijeenkomsten nog samen, zonder ons. Dan weet ik dat het goed zit. Ik hoop ook telkens dat iedere deelnemer zo’n goede vriendin vindt als ik gevonden heb.”

Weten dat je mensen ook echt kan helpen, daar doe ik het voor. geworden. Het motiveerde me ook nog meer om zelf zulke groepen bij te staan. Sindsdien begeleid ik samen met die vriendin een keer per jaar lotgenotengroepen, soms rond partnerverlies, soms rond kindverlies. We komen zes keer samen, dat zijn heel zware avonden maar ik voel telkens dat de deelnemers er veel aan hebben. Ze zijn zo dankbaar, laten weten dat ze het verlies ver-

Liedjes zingen “Intussen heb ik ook een kleinkind van negen maanden, Camille. Zo voor het eerst grootouder worden, dat is heel bijzonder. Ik ben er enorm mee bezig, lees over haar ontwikkeling en volg haar op de voet. Zo heb ik er ook bewust voor gekozen om haar een dag per week

op te vangen. Ik wil een nauwe band krijgen met haar en er niet alleen zijn als ze ziek is of als haar ouders ’s avonds weg gaan. Elke dinsdag komt ze naar hier, ik kijk er telkens naar uit. Die dag doen we alles samen. Ik lees voor, zing liedjes, ga met haar op stap. Ik geniet er echt van, ze maakt me nog gelukkiger. Dat is niet echt anders dan bij mijn kinderen, ook voor hen had ik veel tijd. Toch voel ik me nu veel verantwoordelijker. Mocht Camille hier vallen, zou ik dat heel erg vinden. Toen mijn kinderen al eens vielen, zat ik daar minder mee.”

Een nieuw huishouden “Toen ik vijftig werd, besloot ik om naar een appartement te verhuizen, midden in het centrum van Hasselt.


Agnes Van Gorp: “Dat je zo plots met de dood geconfronteerd wordt, dat verandert jezelf en ook je leven.”

19

De kinderen waren het huis uit, het was tijd voor iets anders. In het begin wist ik niet goed of het me wel zou bevallen, ik had zelfs een beetje schrik om de stap te zetten. Maar ik woon hier heel graag. Een nieuwe start, nieuwe buren en nieuwe vriendschappen. Al snel vroegen de andere bewoners om me aan te sluiten bij de stuurgroep van ons appartementsblok. Ik dacht mijn steentje te kunnen bijdragen. We organiseren recepties en verjaar-

weet dat hij hier donderdag- of vrijdagavond terug is. Hij schiet goed op met mijn kinderen, dat is belangrijk. Mocht dat niet klikken, zou ik niet met hem verder zijn gegaan, denk ik. Daarvoor vormen we een te hecht team.”

Feestje organiseren “Ik organiseer graag en veel. Etentjes, een feestje, een receptie voor de buren, de maandelijkse uitstappen met de vrouwen van de Zilveren Passer, ik doe het allemaal, graag en goed. Ik draai er mijn hand niet voor om om hier dertig man te ontvangen en voor hen een buffet te maken. Dan kan ik me helemaal uitleven. Maar als ik iets doe, moet het in orde zijn. Daarom heb ik een aantal engagementen afgebouwd. Zo heb ik de organisatie van de leesclub van OKRA hier doorgegeven. Je moet niet alles zelf willen doen. De club draait nog altijd goed en dat geeft me ook voldoening.”


Voor het eerst grootouder worden, dat is heel bijzonder.

20

dagsfeestjes. Binnenkort vieren we samen de gouden bruiloft van een koppel. Jong en oud woont hier samen, dat is fijn. Op een verjaardagsfeestje bij de buren ontmoette ik drie jaar geleden mijn nieuwe partner. Hij woonde hier pas. Nadat we een jaar samen waren, heeft hij zijn huur opgezegd en sindsdien wonen we samen. Dat was een hele verandering nadat ik tien jaar alleen was. Maar het voelt goed. Hij is vaak in het buitenland voor zijn werk en daar heb ik geen probleem mee, ik

Energie doorgeven “Dat ik nu andere mensen gelukkig kan maken, geeft zin aan mijn leven. Ik vind het belangrijk dat ik

voor anderen iets kan betekenen, dat ik mijn energie kan doorgeven. En dat anderen weten dat ze bij mij terecht kunnen. Dat mogen geen holle woorden zijn, ik wil er echt zijn voor mijn familie, vrienden en voor de verenigingen waarin ik actief ben. Aan kennis doorgeven, hecht ik minder waarde, er zijn, is voor mij veel belangrijker. Omdat ik zelf al vaker met verlies geconfronteerd ben, ligt dat me uiteraard nauw aan het hart. En toch word ik er regelmatig opnieuw mee geconfronteerd. Een maand geleden stierf een hele goede vriendin van me aan kanker. Ze was zo sterk, bijna een supervrouw. Ik mis haar enorm. Dit is weer een rouwproces waar ik doormoet. Het maakt me iedere keer weer opstandig. Waarom moeten zulke jonge mensen sterven? Zij hadden nog zo veel te bieden aan hun omgeving, aan de maatschappij. Het is moeilijk om te aanvaarden.” Tekst Nele Joostens Foto’s François De Heel

HET IS ZALIG OM WEER EEN DOUCHE OF BAD

eaudyssée

IN ALLE VEILIGHEID TE NEMEN

OUC HE À P ORT E

NA

VO O

R

Oplossingen voor alle budgetten

en alles kant en klaar op één dag zonder grote verbouwingen !

Een vraag , een informatie, bel naar ! 0202512 512858545 45

eaudyssée dyss BA D – D O UCHE S ME T D EUR

BON VOOR EEN GRATIS GIDS, ZONDER VERBINTENISSEN

EEN POSTZEGEL HOEFT NIET

❏ JA, ik ontvang graag gratis documentatie over : ❏ veiligheidsdouches

❏ badkuipen met deur ❏ badliften

❏ Mevr.

❏ Dhr.

❏ Dhr. en mevr.

Naam: Voornaam:

OKRA0713

Adres:

Postcode: Tel.:

Plaats:

GEEN POSTZEGEL NODIG

!

BOEKEN

Lijvige boeken Nacht in Parijs


22

naar de ware toedracht van de feiten. Het boek heeft een sterke plot. Berg zet de lezer telkens op het verkeerde been. Een verdiende winnaar van De gouden strop.

Niets weerstaat de nacht Deze niet-fictieve familieroman kaapte in Frankrijk verschillende prijzen weg. Terecht, want het is een roman waar je niet om heen kan. De schrijfster, Delphine De Vigan (°1966), groeide op in een woelige en onconventionele Franse familie, waar drama’s en rampspoed nooit ver weg waren. Op de dag dat zij haar moeder thuis dood aantreft, begint bij haar het idee te rijpen om het leven van haar moeder Lucile te boek te stellen. Geen eenvoudige klus want haar moeder had een bewogen, tegelijk gelukkig en ongelukkig leven. Ze leed aan bipolaire stoornissen, wat natuurlijk een nefaste invloed had op het jonge leven van haar kinderen. Lucile (°1946) groeide op in een gezin van negen kinderen in een vrij losse omgeving, waarin de kinderen al vroeg hun eigen ding

© Delphine Jouandeau

De Nederlandse auteur Michael Berg (woonachtig in Frankrijk) kreeg voor dit boek De gouden strop 2013, de prijs voor de beste Nederlandstalige spannende roman. Niet onverdiend. Nacht in Parijs is een frisse, meeslepende roman met een knipoog naar de Franse politiek en naar het woelige leven van enkele hoge functionarissen. De freelance journaliste Chantal Zwart geniet van haar leven in Parijs. Op een nacht krijgt ze telefoon van Naomi, een vroegere studiegenote. Zij was na een vernissage meegegaan met een aantrekkelijke man maar diezelfde avond sterft hij aan een hartaanval. Naomi, die nauwelijks Frans spreekt, niet bekend is met Parijs en bovendien volledig in paniek is, gaat op de loop en zoekt haar toevlucht bij Chantal. Als journaliste gaat zij op onderzoek en ontdekt dat de aantrekkelijke man een belangrijke Franse politicus is. Ze ziet daarin een primeur die haar zomaar wordt toegeworpen. Ze vindt het huis waar Naomi is geweest maar er is nergens een lijk te vinden. Dan begint de zoektocht

Michael Berg.

Delphine De Vigan.

moesten doen. Lucile, de derde in rij, was eerder stil en teruggetrokken. Ze was meer een toeschouwer dan een deelnemer. Enkele sterfgevallen en zelfmoorden deden het gezin wankelen. De auteur gaat, via herinneringen, brieven en duistere familiegeheimen, op zoek naar wie haar moeder echt was en waarom ze werd wie ze was. Hield ze ondanks alles van haar moeder of niet? Vreugde en verdriet wisselen elkaar af maar toch is het geen donker of zwartgallig verhaal geworden maar een meer dan verdienstelijke poging om een niet alledaags en bewogen leven te vatten. Een prikkelende, vitale roman, met een onderlaag van grote menselijkheid.

Het Marco-effect Al kennis gemaakt met de Serie Q van de Deense thrillerschrijver Adler-Olsen? Nog niet? Dan moet je zeker zijn vierde deel lezen: Het Marco-effect. In Het Marco-effect brengt Jussi Adler-Olsen twee belangrijke maatschappelijke thema’s samen in één verhaallijn. We maken kennis met sjoemelende bankiers en ministeries waar men nogal vreemd omspringt met de subsidies voor projecten in Afrika. Corruptie en zelfverrijking zijn daarbij schering en inslag. Daarnaast is er het probleem van

© Daniel Cohen

Lijvige boeken hebben een groot voordeel: ze schenken je meer uren leesplezier dan dunnere exemplaren. Als die dikke boeken ook steengoed zijn, is het alleen maar meegenomen dat ze ook lijvig zijn.

Jussi Adler-Olsen.

de illegale immigratie en de uitbuiting. Bendes worden opgeleid om te bedelen en moeten zo de clanleider alsmaar rijker en machtiger maken. Marco, een vijftienjarig bendelid, heeft er genoeg van en vlucht. Hij heeft vernomen dat men van plan is hem te laten ‘verongelukken’ zodat hij als bedelende invalide meer zal kunnen opbrengen. Tijdens die vlucht botst hij ongewild op een lijk en zo ook op de duistere praktijken. Vele mensen vrezen dat er te veel aan het licht zal komen. Vanuit diverse hoeken wordt de jacht op Marco geopend. Het Marco-effect is een onderhoudend, goed geschreven boek, dat tot het einde toe de spanning weet aan te houden. De schrijver is in staat om personages met een eigen psychologie op te voeren, zonder al te veel in clichés te vervallen. Tekst Annemie Verhenne en Hugo Verhenne

vivi senior

Serviceresidentie ParkHof Herent Zorgeloos en comfortabel genieten!

Service-appartementen voor senioren met 1 of 2 slaapkamers, privéterras, garageplaats en berging.

Aankoop via obligatie vanaf 200.000 € of Huren OPEN VANAF JANUARI 2014 Type appartementen te bezoeken na afspraak Tel. 016/ 581 581 | [email protected] | www.vivisenior.be Kantoor: Brusselsesteenweg 70 te 3000 Leuven

Michael Berg, Nacht in Parijs, The house of books, Vianen, 2013, 414 blz., 12,50 euro. Delphine De Vigan, Niets weerstaat de nacht, De Geus, Breda, 2013, 442 blz., 21,90 euro. Jussi Adler-Olsen, Het Marco-effect, Prometheus, Amsterdam, 2013, 508 blz., 17,50 euro.

�at m� b � mensen…

VERANDER

> behoud van bestaande leidingen en betegeling > zonder stof > 10 jaar garantie

uw bad in een douche

in 1 DAG

> douche op maat > mogelijkheid tot plaatsing stoeltje > antislip

Wat me bij de mensen bang maakt is hun woord. Ze spreken alles zo verstaanbaar uit: kijk, dit is het begin, dat het besluit. Hier heb je ‘hond’, daar heb je ‘huis’ gehoord. Ik vrees hun aard, hun spel met spot, Ze weten alles, hoe het was, zal zijn; geen berg is in hun ogen een geheim; hun tuin of goed grenst vlak aan God. In mijn verweer vermaan ik dan: keer om! Het lied der dingen hoor ik graag. Raak jij ze aan, dan zijn ze stom. Ja, alle dingen breng jij om. Rainer Maria Rilke

Een frisse wind

door je badkamer T. 03 773 26 80 (gratis offerteaanvraag) Showroom toegankelijk op afspraak Vésalelaan 9, 1300 Waver www.berghwater.be - [email protected]

BinB_NL_stans_114x88mm.indd 1

22/07/11 15:25

TENTOONSTELLING

Op zoek naar dr. Livingstone In 2001 verwierf de Koning Boudewijnstichting de reisdagboeken van de Amerikaanse journalist Henry Morton Stanley met daarin de onsterfelijke woorden uit 1871: Dr. Livingstone, I presume. Bij het tweehonderdste geboortejaar van de zendeling die Afrika mee op de kaart zette, wordt hun ontmoeting in het BELvue museum met een kleine maar fijne tentoonstelling in herinnering gebracht.


David Livingstone werd in 1813 geboren in een Schots gezin. Armoe was er troef maar de doorzetter schopte het toch tot een opleiding geneeskunde en theologie. Dat bracht hem in 1841 naar Afrika, een dan nog donker continent dat hij minutieus bestudeerde. Tegelijk bond hij de strijd aan met de slavenhandel. Twintig jaar later was Europa elk spoor van hem bijster. Was hij dood? Had hij besloten om voorgoed een teruggetrokken leven te leiden in Afrika of zou hij terug opduiken op de Nijl? Die rivier had tot dan toe nog aan niemand zijn bronnen prijsgegeven. De Amerikaanse sensatiekrant New York Herald zag daar brood in en stuurde Henry Morton Stanley uit om David Livingstone te vinden, dood of levend. De ervaren journalist vond op 10 november 1871 de Schotse zendeling op de oever van

24

het Tanganyikameer in Ujiji, totaal berooid en de uitputting nabij. Opdracht volbracht.

boekbladzijden en kladbriefjes een diepe vriendschap ontstond.

Gescheurde dagboekbladzijden

“We hebben de tentoonstelling verdeeld over drie thema’s”, begint curator Mathilde Grimaldi. “In het eerste deel belichten we de expeditie van Stanley om Livingstone te vinden. In 1869 haalde zijn krant hem daarvoor weg van de verslaggeving van de Spaanse burgeroorlog. Het zou hem nog een jaar onderzoek vergen voor hij een eerste spoor van de dokter vond in Zanzibar in Oost-Afrika. Stanley stelde zorgvuldig een karavaan samen van soldaten, verkenners en dragers. Uit de logboeken en reisverslagen leren we dat de expeditie niet zonder tegenslag verliep. Oorlog, ziekte, roverbendes en onzinnige tolgelden speelden het gezelschap voortdurend parten op

Een reis in drie etappes

Hoewel Livingstone en Stanley in Afrika een verschillende missie hadden, werden ze vrienden voor het leven en bleven ze elkaar met een groot wederzijds respect brieven schrijven. Voor de tentoonstelling werd dit archief aangevuld met de expeditieverslagen en rituele kunstobjecten waarmee de twee tijdens hun lange tochten door Afrika ongetwijfeld hebben kennisgemaakt. Zo voelen we in een beweging hoe sensatie en een nobele zending elkaar niet in de weg hoeven te staan en hoe in het mysterieuze zwarte hart van Afrika, in gammele tentjes en met de honger in de maag op gescheurde dag-

weg naar het Tanganyikameer.” Negen maanden later schreef Stanley in zijn dagboek: “Tussen een grote groep Arabieren en zwarten zag ik een blanke man met een bleek gezicht en een blauwe verbleekte pet.” Hij begroette hem met ‘Dr. Livingstone, I presume.’ En had zijn scoop te pakken. In de tentoonstelling zien we die legendarische woorden op het einde van een verfomfaaide bladzijde.

De bronnen van de Nijl

thermometer, nota’s schreef over fauna en flora en in gesprek ging met lokale leiders.

Eeuwige roem “Dat is meteen ook het sluitstuk van de tentoonstelling”, besluit Mathilde Grimaldi. “Die drie weken in het gezelschap van Livingstone hebben het latere leven en werk van Stanley sterk beïnvloed. Hij had begrepen dat zijn journalistieke expedities ook een wetenschappelijke waarde zouden hebben als hij cartografische aantekeningen toevoegde.” Toen de twee in Ynyamwezi afscheid namen, bleef Livingstone er wachten op een nieuwe karavaan met extra middelen waarmee hij zijn zoektocht naar de bronnen van de Nijl kon verderzetten. Voor alle veiligheid gaf hij zijn wetenschappelijke notities mee met Stanley die ze aan zijn familie in Schotland zou

‘Tussen een grote groep Arabieren en zwarten zag ik een blanke man met een bleek gezicht en een blauwe verbleekte pet.’ men om ze te laten publiceren in de New York Herald. Op zijn beurt gaf hij zijn ogen goed de kost wanneer Livingstone aan de slag ging met sextant, kompas of een eenvoudige

bezorgen. Zijn hardnekkigheid werd Dr. Livingstone echter fataal want hij stierf op 28 april 1873, voor de karavaan arriveerde. De reisgezellen die toen nog bij hem waren, begroeven zijn hart en ingewanden onder een boom en stuurden zijn gebalsemd lichaam naar Londen voor een eervolle begrafenis als wetenschapper en christelijke zendeling. De artikels die Henri Morton Stanley in de krant over zijn zoektocht publiceerde, werden aanvankelijk in twijfel getrokken maar de familie van Livingstone bleef in hem geloven. Henri Morton Stanley wachtte uiteindelijk toch eeuwige roem. Niet als verslaggever van de New York Herald maar als de man die Dr. Livingstone teruggevonden had. Tekst Suzanne Antonis

Info Tentoonstelling Dr Livingstone, I presume, tot 11 november 2013 in BELvue museum, Paleizenplein 7, 1000 Brussel, 070 22 04 92, www.erfgoed-kbs.be. Open van dinsdag tot vrijdag van 10.00 tot 17.00 uur, weekend tot 18.00 uur. Gratis inkom.


“Na hun ontmoeting probeerde Stanley de uitgeputte ontdekkingsreiziger te overtuigen om mee terug te reizen naar Europa. Maar Livingstone vond zijn taak nog niet volbracht en stelde voor dat de journalist hem zou vergezellen bij zijn zoektocht naar de bronnen van de Nijl”, gaat de curator verder. “De expeditie die ze samen ondernamen duurde slechts drie weken en vormt het tweede deel van de tentoonstelling.” De twee bestudeerden de rivieren van de Oost- en Westkust van het Tanganyikameer. Stanley spoorde zijn reisgezel aan om tussendoor brieven te schrijven waarin hij de slavenhandel aanklaagde, die hij later kon meene-

25

FILM Heute bin ich blond.

Vijay and I.

Klein maar kwalitatief De zomermaanden met spektakelfilms die kaskrakers hadden moeten zijn, liggen achter ons. Gelukkig, zou ik zeggen, flopten haast al die films aan de kassa. Misschien zet dat de filmwereld er toe aan om terug prenten te maken die kleiner van opzet zijn maar wel kwaliteit brengen. Een voorsmaakje van twee zulke exemplaren krijg je deze maand.

Heute bin ich blond De 21-jarige Sophie is een levenslustige studente die volop van het leven proeft. Tot ze te horen krijgt dat ze aan een zeldzame en agressieve kanker lijdt waarbij haar overlevingskans klein is. Ze wordt opgenomen in een ziekenhuis en ondergaat een maandenlange

brengen. Het is trouwens gebaseerd op het autobiografisch boek Het meisje met de negen pruiken van de Nederlandse schrijfster Sophie van der Stap. De aandacht gaat vooral naar de manier waarop Sophie met haar ziekte omgaat. Hoe ze zich verzet tegen het idee dat haar leven voorbij is voor het goed begon. Heute bin ich blond moet het niet hebben van uitvergrote emoties maar is een film op mensenmaat. Daardoor blijft de film geloofwaardig. Je kan echter wel opmerken dat iedereen die zwaar ziek wordt zich zulke vrienden en meelevende verplegers zou wensen. Maar die bemerking terzijde blijft Heute bin ich blond een aanrader die hoog uitstijgt boven de ziekte-van-de-week films waarmee sommige tv-zenders het publiek bestoken. (vanaf 4 september in de bioscoop)


Heute bin ich blond stijgt hoog uit boven de ziekte-van-de-week films.

26

chemotherapie die bestralingen moet mogelijk maken. Met de steun van haar familie en vrienden vecht Sophie tegen de ziekte. Tussen de behandelingen door blijft ze genieten van haar jonge leven en blijft ze dromen, dansen, flirten en wordt ze zelfs verliefd. Wanneer ze door de chemo haar haar verliest, schaft ze zich negen pruiken aan. Bij elke pruik past een andere gemoedstoestand. Zo is er de blonde flirt en de strenge roodharige. Regisseur Marc Rothemund weet dit verhaal uitstekend in beeld te

Daar slaagt Will, een Duitse in New York levende acteur, in. Door een misverstand krijgt hij de indruk dat zowel zijn gezin als zijn vrienden zijn verjaardag vergaten. Will voelt zich mislukt en door iedereen vergeten. In zijn ogen is zijn carrière geflopt, die bleef immers beperkt tot de rol van groen konijn in een tv-show voor kinderen. Door een toeval denkt iedereen dat Will in een zwaar verkeersongeluk omkwam. Zo lukt het hem in de vermomming van Vijay, een Sikh zakenman, zijn begrafenis bij te wonen. Tijdens de dienst leert Vijay een aantal, soms genante, waarheden over Will (dus over zichzelf). Hij moet ook vaststellen dat zijn vrouw blijkbaar interesse krijgt voor en zelfs verliefd wordt op die elegante en verfijnde Vijay. Hoever kan en wil Will met deze maskerade gaan? Vijay and I is niet altijd overtuigend en geloofwaardig. Zo kijkt de echtgenote zelfs niet in bed door de vermomming heen. Toch maakte Sam Garbarski van Vijay and I een licht verteerbare, prettige, romantische komedie. (vanaf 18 september in de bioscoop.) Tekst Willy Verbestel

Vijay and I Wie droomde er niet van zijn begrafenis te kunnen meemaken?

DaDa surrealisme &

Het sterrenalfabet van

e.l.T.

mesens

✤✤✤ 1903-1971

☛ mu.zee oostende - 6.7.2013-17.11.2013

Kunstmuseum aan zee Romestraat 11 B - 8400 Oostende muzee.be

indian summer in oostende

met Het sterrenalfabet van E.L.T. Mesens. Dada en surrealisme in Brussel, Parijs en Londen… een hemelse ontdekking!

Zak dit najaar af naar Oostende en ontdek in Mu.ZEE, het Kunstmuseum aan Zee het intrigerende en boeiende verhaal van de man die René Magritte zijn internationale bekendheid gaf: E.L.T. Mesens. Deze flamboyante en talentvolle kunstenaar was een van de grootste bezielers van de surrealistische beweging en via zijn uitzonderlijke collages, geschriften en publicaties brengt de tentoonstelling het fascinerende verhaal van het dadaïsme en het surrealisme. Met werk van René Magritte, Pablo Picasso, Salvador Dalí, Max Ernst, Paul Delvaux, Yves Tanguy, Man Ray, Lee Miller, Kurt Schwitters en vele, vele anderen!

☛ Speciaal aanbod voor OKRA-leden (in groepsverband) Vul onderstaande bon in en drop deze in de Mesensbox aan de kassa van Mu.ZEE. De winnaars maken kans op een leuke afernoon tea in het prachtige aristocratische pand ’t Groote Huys. Bij mooi weer kan u volop genieten van het tuinterras (voor een groep van max. 25 personen – kan opgenomen worden tot einde 2014). U wordt voor 30 november 2013 verwittigd! ✂ Adres ............................................................................................ E-mail ..........................................................................................

Naam groep............................................................................... Naam groepsverantwoordelijke ..................................................


©kaatflamey.be E.L.T. Mesens poserend voor het schilderij van René Magritte « La Clairvoyance » in the London Gallery te London, januari 1937. Foto: Archief voor hedendaagse kunst België – Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België, Brussel- Keystone Press Agency. © C. Herscovici - SABAM Belgium 2013 . E.L.T. Mesens, La Colomba, 1962. Verbeke Foundation, Kemzeke. Foto Jan Torfs. SABAM Belgium 2013 - E.L.T. Mesens, Art of COLLAGE AKA Art of collaers, 1958, British Pathé, London

in Brussel, Parijs en londen

Tel ...............................................................................................

27

GROEN

Tuinieren is vooruitzien. Wie in september of oktober voorjaarsbollen plant, krijgt een feestelijke lente cadeau. Er is niets moeilijk aan.

Nu plant je de lente Bollen en knollen als tulpen, narcissen, krokussen, sieruien, blauwe druifjes, sneeuwroem, ranonkels, keizerskroon, kievitsbloemen en noem maar op kunnen in principe zowel in de tuin als in potten worden geplant. Iedereen kan van deze allemansvrienden genieten, ook wie enkel over een terras of balkon beschikt. Toch houd je het best enkele vuistregels in acht bij de aankoop en het planten van de bollen.

Aankoop Let er op dat je gezonde bollen en knollen koopt. Zitten er in de partij beschimmelde exemplaren, koop ze dan elders. Bloembollen en knol-

len moeten hard en stevig aanvoelen. Als je de bloemen niet onmiddellijk plant, bewaar ze dan op een koele plek maar niet te lang. Eind oktober is de ideale planttijd verstreken. Grotere bol- en knolmaten geven meer en grotere bloemen dan kleine maten. Uiteraard zijn de knollen van krokussen beduidend kleiner dan die van narcissen.

Planten Van belang is de plantdiepte. Zorg ervoor dat de bovenzijde van de bol of knol een tot twee keer zo diep in de aarde of de potgrond zit dan de hoogte van de bol of de knol. De plantafstand is ook afhankelijk van de dikte van de bol. Laat minstens

evenveel tussen als tweemaal de dikte. Je kan bloembollen met een zogenaamde bollenplanter poten maar dat is niet noodzakelijk. De plek waar je de voorjaarsboden wil planten, kan je ook afschrapen tot op de plantdiepte. Maak daarna de bodem goed los en leg de bollen op de gewenste afstanden. De losgemaakte bovengrond gebruik je om de bollen af te dekken. In pot kan je in lagen planten. Kleinere bollen en knollen, komen als je de regels voor de plantdiepte volgt, automatisch boven de grotere bollen en knollen. Zo kan je in pot met goed gevolg blauwe druifjes planten boven een onderlaag van tulpen of narcissen.


In de gazon

28

Het is mogelijk narcissen en zelfs krokussen in het gazon te planten. Steek een zode oppervlakkig uit, maak de grond onder de zode goed los, plant deze ‘eieren van de lente’ op de juiste diepte en leg de zode terug. Alleen de allersterkste types zijn hiervoor geschikt. Bedenk wel dat je het gazon op de plek waar de bloembollen staan niet voor juni mag maaien.

Grond Een natte ondergrond is nefast voor bollen. Als de grond in de winter bijna onder water staat, dan is dat geen geschikte plek voor narcissen en tulpen. Maar geen nood, kievitsbloemen zullen het daar zeer naar hun zin hebben en er zich zelfs uitzaaien zodat je na jaren kan genieten van een zich steeds uitbreidend veldje. Sieruien daarentegen willen een grond die uiterst goed doorlatend is. In zwaardere gronden kan je grof zand toevoegen op de plekken waar je sieruien plant.

Resultaat Het mooiste resultaat krijg je als je in groep plant. Een narcis of een verloren gegroeide tulp is echt geen gezicht. Plant minstens tien en zelfs tot vijfentwintig narcissen, tulpen en andere bollen en knollen bij elkaar. Dan krijg je een heel fraai effect. Knip je graag bloemen voor de vaas, is het interessant om achteraan de tuin of in de moestuin een bedje tulpen of narcissen te planten voor de snij.

Robert van Beurden taxeert uw juwelen gratis en geeft advies over hoe u het maximum rendement uit uw juwelen kan halen. Met meer dan 30 jaar ervaring!

Sterke soorten Over het algemeen geldt dat narcissen en tulpen die wild zijn of nauw aansluiten bij de botanische vormen, sterker zijn dan dubbele types of de sterk afwijkende cultuurvariëteiten. Dat is vooral duidelijk bij narcissen: Narcissus ‘Februari Gold’ en ‘Carlton’ behoren tot de allersterkste.

Plant minstens tien en zelfs tot vijfentwintig narcissen, tulpen en andere bollen en knollen bij elkaar. Botanische bollen en knollen, de wilde vormen dus, zijn het best geschikt voor verwildering. Hoepelroknarcissen, wilde tulpen zoals de bostulp, Tulipa sylvestris, en in vochtige grond, kievitsbloem, geven over het algemeen prima resultaten.

Botanische tulpen en narcissen mogen gewoon in de grond blijven en hoeven in de zomer dus niet te worden uitgegraven. Dat geldt voor de meeste bollen en knollen: sieruien, blauwe druifjes, sneeuwroem, kievitsbloem en krokussen allerhande. Heb je ze in pot geplant en zijn ze uitgebloeid, dan kan je de kluit met de inhoud in een wat verloren hoekje van de tuin planten en het loof verder laten groeien en afsterven. Voorjaarsbollen planten is optimistenwerk. De tuinier en de voorjaarsboden houden samen de hoop op een nieuwe lente levend. Tekst en foto’s Ivo Pauwels

gratis taxatie van

al uw go en juwele ud n

Meer info: tel. 03 226 93 93 [email protected] • www.robertdenexpert.be


Na de bloei

29

ALLES (in huis) VOOR EEN GEZONDE RUG

-12 %

op het Sissel gamma

SISSEL CLASSIC Voorgevormd orthopedisch hoofdkussen; ideale ondersteuning van de nek. Kussen met sloop: € 81,95

NU € 72,12

SISSEL SECUREMAX

DORSABACK

Topkwaliteit ziten oefenbal.

Zit- en rugsteun met voorgevormd houten frame.

vanaf € 30,95*

€ 89,00

NU vanaf € 27,24*

NU € 78,32

* zitbal 45 cm, prijs verschilt naargelang maat

ALLES (in huis) OM GEZOND TE BEWEGEN

Ontdek het fitnessgamma in de Thuiszorgwinkel! ERGOMETERFIETS BE5 De ideale oefenfiets ongeacht je leeftijd, gewicht of conditie. € 449,40

NU € 395,52

CROSSTRAINER CF5

€ 799,40 NU € 703,52 Een crosstrainer voor de wat meer eisende sporter.

-12 % op Bremshey en Tunturi

LOOPTRAINER RN2 € 999,40

NU € 879,52

Actie in de Thuiszorgwinkel van 2 tot 30 september 2013. Vraag naar onze actiefolder! De adressen van de Thuiszorgwinkels vind je op onze website of via 015 28 61 36.

Neem een kijkje in de digitale OKRA-wereld OKRA is goed aanwezig op het wereldwijde web. Klik eens rond en er gaat een nieuwe wereld voor je open. Op www.okra.be vind je nieuws, activiteiten, info en wedstrijden. Informatie over jouw regio en trefpunt vind je op de regio- en trefpuntsites, makkelijk te bereiken via www.okra.be. Je kan ook virtueel vriendjes worden met OKRA. Klik op www.facebook.com/okravzw. Zo ben je als eerste op de hoogte van wedstrijden en alle belangrijk OKRA-nieuws. OKRA op twitter ontdekken, kan via www.twitter.com/okravzw.

www.thuiszorgwinkel.be

www.okra.be

. . . den

e k r u e o St ten beh bot

le

u m r o f

+ m iu c l Ca e Vit.D3 i ag 0 d / 0 t 8 le e w u ie

N

1

tab k I SL

VISTA-Cal D DE ONMISBARE CALCIUM + VITAMINE D IN 1 SLIK-tablet / dag. Vanaf de menopauze is een voldoende toevoer aan calcium en vitamine D onmisbaar om sterke botten te behouden en ook om het risico op vallen te beperken. 1 slik-tablet VISTA-Cal D bevat nu 500 mg calcium en 800 ie vitamine D, de modernste, doeltreffende en veilige combinatie, in lijn met de recentste wetenschappelijke gegevens. geen smaak

geen bereiding

gemakkelijk mee te nemen

Voor een aktieve en mobiele toekomst ! 60 tabletten = 12,90€ Vraag CNK 3042-074 aan uw apotheker

okramagazine september 2013 okra

De gemakkelijkste weg:

31

3

DE DRIE Gaby Cant is 57 jaar en sportief in hart en nieren. “De dag dat ik 35 jaar werd, vond ik erger dan vijftig worden. Want op sportief vlak behoor je tot de veteranen vanaf je 35ste. Natuurlijk mag je nog meedoen op topniveau als je goed bent maar toch voelt het alsof je afgeschreven bent.”

DEDRIE

Haar drie uitdagingen Verder “Ik heb altijd veel aan sport gedaan. Tot mijn 35ste speelde ik volleybal. Ik heb nog een seizoen meegespeeld in eerste nationale. Maar de combinatie met een

Ik wil mijn grenzen verleggen.


sportwinkel en een gezin was niet mogelijk. De verre verplaatsingen om wedstrijden te spelen op een ogenblik dat de winkel open was, dat ging niet. Op mijn 35ste werd ik ziek. Sporten zat er niet meer in, vreesde ik. Acht jaar lang was dat ook zo. Ik kon geen honderd meter meer lopen. Dus begon ik van nul. Met een groepje van drie vriendinnen probeerde ik het opnieuw op te

32

bouwen. Ze stonden me daarin zeer goed bij. Na een tijd lukte het dan toch. ‘En wat nu’, vroeg ik? ‘Proberen we sneller of verder te lopen?’ Ze keken me maar vreemd aan. Zo ben ik, ik wil sneller of verder kunnen. Dan ging ik naar een atletiekclub. Daar trainde ik met mannen. Ze daagden me uit: of ik het clubrecord voor een marathon kon verbreken. Ik trainde voluit want ik had een doel. Op mijn vijftigste lukte het me. Daarna heb ik er nooit nog een gelopen. De uitdaging was er af. De prestatie op zich was belangrijk, voor mezelf. Niet om anderen te tonen wat ik kan. Ik wil mijn grenzen verleggen.”

Sneller “Snelheid is mijn passie. Mijn droom is om eens uit een vliegtuig te springen. Bij het fietsen vind ik

een afdaling de max. Met een racefiets tegen 73 kilometer per uur naar beneden suizen, geeft me een kik. Bang om te vallen ben ik niet, toch niet als ik alleen rijd. In groep fietsen is gevaarlijker.”

Ambitie “Als ik mijn doel wil bereiken, zal ik dat ook doen. Dat heb ik ook op andere dan sportieve zaken. Mijn man wilde niet dat ik ging werken maar dat ik thuis zou blijven voor de kinderen. Maar ik wou niet uit zijn handen eten. Dus overtuigde ik hem om met een sportwinkel te beginnen. Zo had ik toch een inkomen en mijn bezigheid. Maar het werd een uit de hand gelopen hobby. Geld verdienen stond nooit voorop. Goede raad geven wel. Voetbalschoenen die kapot waren, probeerde ik eerst te herstellen. Als kinderen twijfelden tussen twee paar sportschoenen, adviseerde ik de ouders de goedkoopste te nemen. Kinderen groeien toch uit hun schoenen voor ze versleten zijn. Ik ben ondertussen gestopt met de winkel, op aanraden van mijn kinderen. Mijn dochter was 28 en zei ‘Moeke, ik heb nog nooit met jou gewinkeld’. Nadat ik gestopt was, heb ik dat dan ook gedaan. Een keer. Ik doe dat echt niet graag.” Tekst Katrien Vandeveegaete Foto Lieven Van Assche

3

ol fosse d’outh, vakantie centrum in de navel van de échte ardennen.

Aktiva midweek of week!

Tafelen langs de Ourthe Inbegrepen

Inbegrepen

33

3

dagen / 2 nachten, aankomst op vrijdag x ontbijt 3 Driegangen kennismakingsmenu bediend aan tafel inbegrepen ½ fles wijn en water/pp op vrijdagavond 3 Viergangenmenu, bediend aan tafel, inbegrepen ½ fles wijn en water/pp op zaterdagavond 3 Onbeperkte toegang tot het waterparadijs Aqua l’O* en het fitnesscenter (*badmuts verplicht) 32

3 3 3 3 3 3

Beschikbaar Geldig volgens beschikbaarheid tijdens alle weekends van de maanden september, oktober, november en december 2013 Prijs per persoon Volwassen e147 • Kind 4-12 jaar e42 Kind 0-3 jaar gratis Single supplement: e30

3

5 dagen/ 4 nachten of 8 dagen/7 nachten Ontbijt Middagmaal in zelfbediening (enkel in volpension): soep, hoofdgerecht en dessert Avondmaal in zelfbediening Dranken inbegrepen tijdens de maaltijd (water, soft, pils, wijn van het vat) Welkomstdrink op maandag avond Nieuw: Daguitstap naar Trier op donderdag (busvervoer & lunch *inbegrepen) Onbeperkte toegang tot het waterparadijs Aqua l’O* en het fitnesscenter (*badmuts verplicht)

Elke dag animatie inbegrepen waaronder Nordic Walking, gezondheidsworkshop , ochtendgym, Line Dance, natuurwandelingen, begeleide fietstocht op de RAVeL Niet inbegrepen: bezoek Houtopia *lunch inbegrepen enkel in formule volpension (hoofdgerecht en 1 drankje)

Beschikbaar Midweek (4 nachten): 9-13 september*, 16-20 september*, 23-27 september* en 4-8 november 2013* Week (7 nachten): 9-16 september, 16-23 september, 23-30 september en 4-11 november 2013

Prijs pp Half pension

Midweek e235

Week e355

Vol pension

e285

e445

Busvervoer mogelijk met professionele begeleiding BUSVERVOER in periodes met een sterretje:*

e50/pp

HOUFFA EXPRESS Aalst, Aalter, aarschot, Berchem, Brugge, Brussel, Geel, Gent, Groot-Bijgaarden, Hasselt, Kontich, Kortrijk, Leuven, Lummen, Mechelen, Oostende, Sint-Niklaas, Waregem, Wetteren Min. 15 deelnemers per traject • Heen en terug e50 Opstapplaatsen en uren worden tijdig meegedeeld

INFO & RESERVATIES Ol Fosse d’Outh 1 • 6660 Houffalize +32 (0) 61 28 88 01 [email protected] www.olfossedouth.com

Ol Fosse d’Outh Houffalize

INFO

OKRA bereidt politiek congres voor Kruis alvast 25 mei 2014 met rood aan in je agenda. Het is de dag dat de ‘moeder van alle verkiezingen’ plaats vindt. We moeten naar het stemhokje om onze vertegenwoordigers te kiezen voor het Europese, het federale en het Vlaamse of Brussels-Hoofdstedelijke parlement. Er staat dus heel wat op het spel. OKRA bereidt zich goed voor.

Ouderen moeten gelijkwaardig kunnen genieten van fundamentele politieke, sociale, economische en culturele rechten. Niet alleen nu maar ook in de toekomst. Om deze solidaire samenleving vorm te geven, heeft het beleid een langetermijnvisie nodig die alle levensdomeinen omvat. OKRA geeft de aanzet en wil met haar politiek congres in februari

Ook jij kan een inbreng doen in de congrestekst. 2014 tot een standpunt komen over het ouderenbeleid dat breed gedragen wordt binnen de organisatie.


Procedure

34

Op 7 mei 2013 keurde het Algemeen Bestuur van OKRA een eerste voorstel goed van dit standpunt. Van juni tot september bespreken de OKRA-regio’s de tekst en kunnen zij aanpassingen en aanvullingen doorgeven. Op basis hiervan zal het Algemeen Bestuur van november een ontwerp van de congrestekst opmaken. Vanaf dan kunnen de OKRAregio’s zich verder voorbereiden op het congres in februari 2014, het moment waarop de laatste aanpassingen kunnen gebeuren.

De congresthema’s Hieronder vind je een overzicht van de thema’s die aan bod zullen komen op het congres. Dit zijn slechts de basisprincipes, de eigenlijke tekst is een pak langer en gaat tot in detail. Participatie Elke oudere, ook de meest kwetsbare, moet kunnen blijven deelnemen aan de samenleving. Op politiek niveau moeten zij voldoende toegang krijgen tot verkiesbare plaatsen. Daarnaast vraagt OKRA een degelijke financiering en administratieve ondersteuning voor de formele inspraakorganen (Vlaamse Ouderenraad en Federale Adviesraad voor Ouderen) zodat zij volwaardige adviezen kunnen brengen. Ten slotte is ook het vrijwilligerswerk van groot belang. De overheid mag niet in de plaats treden van het verenigingsleven. Te veel regels maken het voor de verenigingen en hun vrijwilligers moeilijk om hun maatschappelijke opdracht te realiseren. Zorg en gezondheid Een stabiele, toereikende en solidaire financiering van de ziekteverzekering is van het grootste belang. Daarnaast moet er aandacht gaan naar gezondheids-

preventie, een voldoende uitgebouwd aanbod en kwaliteitsvolle en betaalbare zorg. Om de commercialisering van de woonzorgsector een halt toe te roepen, verwacht OKRA van de overheid een strikte regelgeving op vlak van de kwaliteitscriteria en van de prijsreglementering. Tot slot vraagt OKRA een betere ondersteuning van mantelzorgers, waarbij hun eigenheid gerespecteerd wordt. Inkomen en vermogen Het doel van het wettelijk pensioenstelsel moet tweeledig zijn: voorkomen dat ouderen in armoede terecht komen en mensen de mogelijkheid bieden om de verworven levensstandaard aan te houden. Een versterking van het wettelijk pensioen dringt zich dus op. Momenteel is er een tendens naar individualisering van sociale rechten, vandaag staat de afbouw van het overlevingspensioen en echtscheidingspensioen (enkel voor toekomstige gerechtigden) op de agenda. OKRA wil in ieder geval een solidaire samenleving waarbij mensen niet gestraft worden omdat zij zorgtaken voor gezin of familie opnemen. Wonen en energie Het woonbeleid moet zich richten op het zelfstandig blijven wonen, zowel van huurders als eigenaars. Dit vertaalt zich in concrete begeleiding van oudere eigenaars bij renovatie of bij eigen keuze voor verkoop en verhuis. Voor huurders dienen voldoende kwalitatieve en betaalbare huurwoningen beschikbaar te zijn, zowel op de private als de sociale markt.

Vormt dit een probleem, zijn een volwaardige huursubsidie en voorrang voor een sociale woning het antwoord. Ook een veilige en aangename woonomgeving is belangrijk. Een kwaliteitsvolle woning heeft ook een betaalbare energiefactuur. Mobiliteit Basismobiliteit is een fundamenteel recht, niet alleen in de steden maar ook op het platteland. De verkeersveiligheid moet beter, vooral voor voetgangers en fietsers. Aanvullend moet er een openbaar vervoer zijn dat toegankelijk, voldoende en stipt is. Bovendien is afzonderlijke, praktische en laagdrempelige informatie een groot werkpunt.

Jouw inbreng? OKRA-leden kunnen een inbreng doen in de congrestekst via het algemeen secretariaat. Mail naar [email protected] of stuur een brief naar OKRA, postbus 40, 1031 Brussel. Via deze weg kan je ook de voorlopige tekst voor het congres opvragen. Meer over het congres vind je op www.okra.be. Daar kan je ook een ludiek promotiefilmpje bekijken, gemaakt door de medewerkers van OKRA. Hieraan is een kleine wedstrijd verbonden. Je maakt kans op een cd van ‘The Village People’ als jij de meeste congresthema’s kan opsommen die in het filmpje aan bod komen. Je antwoord stuur je naar [email protected].

Europa OKRA pleit voor een sterke Europese Unie waarin er even veel aandacht is voor een sociaal beleid als voor economische doelstellingen. Een gemeenschappelijke en solidaire aanpak moet de basis zijn om groei en competitiviteit in de hele eurozone mogelijk te maken, ook op sociaal vlak. Bovendien is een veel sterkere regulering en toezicht op de financiële markten nodig. Tekst Niek De Meester

Okra-congres

hier groeien plannen


Volwaardig sportbeleid Sport moet voor iedereen betaalbaar blijven. Er moet een evenwichtige verdeling zijn van de middelen tussen top-, competitieen recreatiesport. Bovendien vraagt OKRA bijzondere aandacht voor ouderen in het sportbeleid.

35

DE KEUZE VAN LIESBET WALCKIERS

De ‘grootste democratie ter wereld’ Dat zowel de Amerikaanse president Obama als zijn Franse collega Hollande tijdens een bezoek aan India het land ‘de grootste democratie ter wereld’ hebben genoemd, heeft natuurlijk te maken met diplomatieke vleierij. Het klinkt goed. En het kweekt goodwill. Maar democratie moet in dit geval met een dikke korrel zout worden genomen. Groot is India ongetwijfeld met zijn ruim 1,2 miljard inwoners. En ambitie om bij de nieuwe grootmachten te worden gerekend, heeft het al evenzeer.


Nieuwe grootmachten

36

In het letterwoord BRICS-landen staat de I voor India, naast Brazilië, Rusland, China en ZuidAfrika (met de S van South-Africa). Hiermee worden de opkomende grootmachten bedoeld. Zij gaan de concurrentie aan met de ‘oude’ machtsblokken. Versta: de Verenigde Staten, de Europese Unie en Japan. Economisch zitten ze in de lift maar de wil is er om ook politiek meer te gaan doorwegen bij wereldtop. Voor landen als Brazilië en India betekent het bijvoorbeeld dat ze het permanent lidmaatschap ambiëren in een hervormde - Veiligheidsraad van de Verenigde Naties. De huidige samenstelling van die raad, met Groot-Brittannië, Frankrijk, Rusland, China en de Verenigde Staten als permanente leden, beantwoordt volgens hen niet meer aan de reële machtsverhoudingen in de wereld. Maar de nieuwe spelers in de geglobaliseerde economie doen het voorlopig niet allemaal even goed. China steekt er met kop en schouders boven uit. India daarentegen ziet zijn opgang de jongste tijd ernstig afgeremd.

Nochtans kende het land een paar decennia van spectaculaire groei. Zijn buitenlandse handel heeft heel wat van zijn pluimen verloren, vooral in vergelijking met de grote Chinese rivaal. Het

land is wereldwijd bekend voor het hoog niveau van zijn informaticaspecialisten maar ook in die sector stagneert de activiteit de jongste tijd. Toch kan India bogen op een aantal sectoren die in belangrijke mate aanwezig zijn in de wereldeconomie, zoals de farmaceutische industrie en de automobielsector, die in volle expansie zijn.

De voorspellingen op langere termijn zijn nog altijd veelbelovend. De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) heeft uitgerekend dat China en India de komende halve eeuw de sterkste groeiers zullen zijn. Binnen twintig jaar zouden ze samen groter worden dan de Verenigde Staten, de Europese Unie en Japan samen. India heeft intussen het hoogste aantal dollarmiljardairs van heel Azië. Maar als we er van uitgaan dat het begrip democratie een zekere mate van gelijkberechtiging inhoudt, dan is dat wel weinig toepasselijk op een land dat graan exporteert en waar

nenwerk. Zo is vorig jaar de helft van het land twee dagen lang verlamd geweest door de grootste stroomonderbreking uit de geschiedenis. Er is nog een lange weg te gaan en dat in een land dat elfde staat op de economische wereldranglijst.

Kasten De reusachtige sociale kloof tussen de verschillende klassen in de maatschappij, is geen Indiase exclusiviteit. Ook elders in Azië en in heel wat landen van LatijnsAmerika, vind je diezelfde breuk terug. Eigen aan India is wel de extreme structurele opsplitsing in de zogenaamde kasten. Dat is de sociale opdeling die samenhangt met de godsdienst, het hindoeïsme. Een hiërarchische structuur die de hele maatschappij vat in vier categorieen, opgesplitst in niet minder dan 3 000 kasten en 25 000 onderkasten. Bovenaan bevinden zich de geestelijken en de geletterden, gevolgd door de landeigenaars en de handelaars. Dan komen de zogenaamde tussenkasten en helemaal onderaan heb je de untouchables, die als onzuiver worden beschouwd. Er zijn sinds de onafhankelijkheid in 1947 diverse pogingen ondernomen om de discriminatie van de lagere kasten - en vooral dan de allerlaagste - weg te werken. Dat is slechts gedeeltelijk geslaagd. Zo zijn heel wat beroepen nog zo goed als ontoegankelijk voor mensen van lagere kasten. Door de invoering van quota hebben deze mensen nu kansen gekregen in de openbare diensten maar de parti-

India ziet zijn opgang de jongste tijd ernstig afgeremd een voedseloverschot is maar waar ruim 42 procent van de jonge kinderen ondervoed is. Een land waar negentig procent van de bevolking om te overleven aangewezen is op de informele economie, zonder de minste vorm van sociale bescherming. Een land met een uitzonderlijk hoog aantal hooggeschoolden maar waar nog 37 procent van de bevolking analfabeet is. Het beleid wordt verlamd door de politieke tegenstellingen aan de top en door de wijdverspreide corruptie. Met als gevolg een mateloze inefficiëntie in een reusachtig en overbevolkt land, dat ook zonder deze problemen al allesbehalve makkelijk te besturen zou zijn. Vooral op het vlak van de infrastructuur wacht er nog een tita-

culiere sector blijft nog altijd afgesloten voor hen. De ongelijkheid is in India dus geen zuiver sociaaleconomisch gegeven. Het is diep geworteld in een ingewikkeld traditioneel en religieus systeem. En het verzet tegen een hervorming komt uiteraard van binnenin dat systeem.

Ook de vrouwen En dan hebben we het nog niet gehad over de flagrante discriminatie van vrouwen en meisjes. Recent nog werd duidelijk dat een gruwelijke verkrachting, al dan niet gevolgd door moord, niet als een criminele uitwas werd gezien maar dagelijkse kost bleek. Voor het eerst kwamen vrouwen en enkele mannen op straat om daarover hun verontwaardiging uit te schreeuwen. Maar hoeveel van de 1,2 miljard Indiërs waren dat? Groot, dat is India wel. En het zal nog groter worden. Het ziet er naar uit dat het zijn ambitie om regionale grootmacht te worden samen met China dan wel - op termijn wellicht kan waarmaken. Maar of je het ook een democratie mag noemen? Tekst Liesbet Walckiers


Rijk, niet democratisch

37

RELATIES

De schouderklop van de leraar doet deugd Met hun rugzakken lijken jongeren eerder op weg naar een kampeerplaats dan naar een school. Het heeft iets vrolijks hen zo op de speelplaats te zien toestromen. Maar hoe krijgen leraars hen nog aan het studeren? Dirk Claeys (56) en zijn oud-leerling Wouter Keersmaekers (25) geven beiden les aan het Mechelse Sint-Romboutscollege. Voor hen is een goede relatie tussen leraar en leerling van groot belang om jongeren enthousiast te maken voor hun studies.


Wouter: “Wij kregen van Dirk niet alleen Latijn maar hij sprak ons ook over de filosoof Heidegger. Dat was materie die mij boeide en waarover ik mij verwonderde. Dirk bracht die kurkdroge leerstof met enthousiasme en kritische zin. Was leraar Dirk een saaie piet geweest, had ik nooit voor filosofie gekozen.

38

Met filosofie kan je de wereld beter leren begrijpen maar om je boterham te verdienen, moest je nog wat anders studeren. Dus heb ik na filosofie, Latijn gestudeerd. Dat was mijn ander lievelingsvak. Dirk moedigde mij daarin aan. Sinds twee jaar zit ik terug in mijn oude school als collega van mijn

oud-leraar en daar ben ik blij om. Ik geef graag les.” Dirk: “Wouter was een van de betere studenten en zeer geïnteresseerd in de materie die ik gaf: Latijn en Grieks. Hebben mijn korte uiteenzettingen over filosofie een rol gespeeld in zijn keuze? Heidegger met zijn zijnsvraag: ‘waarom lopen wij hier rond op de wereld?’ had inderdaad Wouters interesse gewekt. Hij was daarin trouwens niet alleen, ook andere jonge gasten die met zingeving bezig zijn, waren geboeid. Zingeving, die belangrijke generaliserende visie, komt trouwens relatief weinig aan bod in het ASO. Als je die andere manier van denken als leraar met voldoende flair en schwung brengt, laat dat een indruk na, vermoed ik, zeker bij iemand als Wouter die alles goed overweegt en niet oppervlakkig is.”

Dirk: “Ondanks de spreuk ‘verba volant, scripta manent’ (woorden vliegen weg, het geschrevene blijft) doet het mij plezier dat mijn woorden die rondvlogen toch ergens bleven hangen. Een oudleraar zei: ‘Een leraar moet aldoor zaadjes strooien. Al ziet hij meestal enkel onkruid groeien, de kans bestaat dat er ergens een mooi gewas verschijnt. Hij moet blijven zaaien en vroeg of laat komt er ergens een verrukkelijke plant in bloei.’ Maar dat zaaien vraagt nu meer energie dan vroeger. Vroeger was het vanzelfsprekend dat je op school was om op te letten en je best te doen. Dat is weg. De bal wordt vaker in het kamp van de leraar gelegd.” Wouter: “Zo voel ik het ook in de lagere klassen waar ik Latijn en

strenge tuchtregels. Maar die aandacht voor discipline en tucht is op een aangename wijze veranderd. Dat er ook meisjes toegelaten werden, heeft daar een groot aandeel in. Ik denk dat meisjes en de leraressen die erbij kwamen, makkelijker een vlotte relatie met kinderen ontwikkelen. Al vind ik de verhouding tussen leraars en leerlingen als oudere leraar nu soms wat te los.” Wouter: “Dat merk ik ook bij sommige vragen van mijn leerlingen. ‘Meneer wat heeft u gedaan in het weekend?’ of ‘Hebt u al een lief?’ of ‘Wat vindt u van die nieuwe mevrouw?’ Ik word daar niet boos om maar ik denk: dat zijn jouw zaken niet en ik ga er meestal niet op in.” Dirk: “We evolueren naar een wereld waarin alles wordt gezegd, op tafel gegooid. Ik voel me daar onwennig bij maar ik ben van de oudere stempel.”

Om leerlingen te boeien moet je op alle vlakken authentiek zijn. geschiedenis geef. De leerlingen zijn er veel mondiger. Hun houding is: probeer ons maar te interesseren en als het je lukt, zullen we meedoen. Ze hebben veel impulsen nodig. Je kan met iets nieuws afkomen maar haal dat de volgende week niet meer uit de kast want het nieuwe is er af. Ze hunkeren naar variatie. De zapcultuur is alom tegenwoordig. Maar ik vind het een uitdaging om hen te blijven boeien.” Dirk: “De afstand tussen leraar en leerling is veranderd. Kom maar eens langs tijdens de speeltijd, dan zie je leerlingen op de deur van het leraarslokaal bonzen om van alles en nog wat te vragen. Ondenkbaar toen ik in 1980 begon les te geven. Een college met uitsluitend een bende jongens, had

Opent de leraar een nieuwe wereld? Dirk: “Jongeren zijn veel meer op de hoogte van wat er in de wereld gebeurt dan de vorige generaties dat waren. Als een leraar nu indruk wil maken, kan hij dit enkel door zijn persoonlijkheid. Brengt hij zijn leerstof goed over, wordt dat geapprecieerd. Maar om echt impact te hebben op de leerlingen, is meer nodig. Zeker bij de ouderen aan wie ik Grieks en Latijn geef. Zij weten verdraaid goed wat

er in de wereld te koop is. Om hen te boeien moet je als leerkracht sterk in je schoenen en op de grond staan. En je moet op alle vlakken authentiek zijn. Ben je dat niet, dan hebben ze je door en zeggen: ‘Oké, geef dan maar les maar wij doen ons ding.’” Wouter: “Ze lezen, zien en horen van alles in de boekjes en op internet over relaties, vriendjes, vriendinnen. Maar ze zijn ook echt geïnteresseerd in de situatie van hun klasgenoten van allochtone origine. Dat leverde al heel wat interessante klasgesprekken op over de maatschappij en hoe we met het onbekende omgaan. Maar het is veel moeilijker dan vroeger om te zeggen wat juist en wat fout is.” Dirk: “Het leven volgens de Mechelse catechismus was duidelijk: zo en niet anders. Maar dat regelgeven is weg, ook in onze katholieke school. Jongeren creëren een virtuele wereld op Facebook en op internet, de impact van het onderwijs is verminderd. Maar ik vind het niet ontmoedigend. Met jongeren in de buurt, ook met mijn veel jongere collega Wouter, blijft mijn geest fris. Wij komen niet om de twee weken samen om een glas wijn te drinken, daarvoor hebben we te veel werk. Maar ik was heel blij dat hij hier mocht beginnen. De relatie tussen meester en leerling is alles behalve verzuurd!” Tekst Hilde Masui Foto's Jürgen Doom


De leraar van zijn voetstuk gelicht

39

MENU

Fruit in de hoofdrol Veel fruit is op zijn lekkerst deze maand. Je kan er alle kanten mee uit. Wat dacht je van een voorgerechtje met ananas of een feestelijke appelflap als toetje? Met deze recepten kan je snel aan de slag.

Weekendmenu Garnalen met ananas Voor vier: 2 kleine ananassen ■ 300 gr gepelde garnalen ■ ½ dl room (light) ■ ½ eetlepel kerriepoeder ■ enkele druppels tabasco ■ 1 eetlepel rum ■ 2 dl mayonaise ■ koriander.


Snijd de ananas in de lengte door en haal er het vruchtvlees uit. Snijd het vruchtvlees in stukjes en voeg er de garnalen aan toe. Klop de room met de kerrie en de tabasco. Voeg de mayonaise toe aan de opgeklopte room en meng. Breng op smaak. Vul de ananas met het mengsel van ananas en garnalen. Overgiet met de saus en versier met wat verse koriander.

40

Eend met rode wijn

Appelflappen

Voor vier: 1 eend ■ 2 uien ■ 100 gr ontbijtspek ■ 150 gr champignons ■ 1/8 l room (light ) ■ bakboter ■ worcestersaus ■ 7 dl rode wijn ■ kruiden ■ bruine sausbinder.

Voor vier: 4 lapjes bladerdeeg van 14 cm op 14 cm ■ 4 appelen ■ suiker ■ 2 eieren.

Snijd de eend in stukken. Laat de bakboter heet worden en bruin de stukken eend. Haal ze uit de stoofpot. Voeg de ui en het spek toe en laat samen kleuren. Voeg de champignons toe en laat even meestoven. Giet er de rode wijn over en breng aan de kook. Voeg de stukken eend toe en laat garen. Haal de eend uit de pan en werk de saus af met sausbinder en room. Breng op smaak. Dien op met aardappelkroketten.

Schil de appelen en snijd in stukken. Laat ze op een zacht vuurtje gaar worden. Breng op smaak. Plaats in de koelkast. Neem een plakje bladerdeeg en bestrijk de randen met losgeklopt ei. Leg in het midden een lepel appelmoes. Vouw de appelflap dicht en druk de randen goed aan. Bestrijk de appelflap met losgeklopt ei en bestrooi met suiker. Geef een paar inkepingen met de punt van een schaar. Leg de appelflappen op een bakplaat bedekt met bakfolie en zet in een voorverwarmde oven van 200°C. Bak de appelflappen 15 min. tot ze mooi bruin zijn. Laat afkoelen op een rooster.

Weekmenu Salade van haring en rode biet 1 liter water ■ 3 dl azijn ■ 250 gr suiker ■ 5 jeneverbessen ■ snuifje zout ■ enkele draaien van de pepermolen; 2 kruidnagels ■ 1 kg rode biet ■ 2 zoete appelen ■ 1 ui ■ 250 gr zure room ■ 1 eetlepel appelazijn ■ 1 eetlepel zonnebloemolie ■ 100 gr rucola ■ 1 mespuntje suiker ■ 8 haringfilets ingelegd op azijn ■ enkele plukjes dille. Breng het water, de azijn, de suiker en de kruiden aan de kook. Schil de rode bieten en snijd in blokjes. Voeg de rode bieten toe aan de kokende vloeistof en kook gaar. Laat afkoelen. Snipper de ui fijn. Schil de appelen en snijd in blokjes. Klop de room op met de olie, de azijn en een mespuntje suiker. Reinig en was de rucola. Meng de rode bieten, de appelen en de ui onder de opgeklopte room. Breng op smaak. Zet in de koelkast. Laat de haringfilet uitlekken en snijd in stukken. Lepel de haringstukjes onder de rodebietensla en meng er ook wat rucola onder. Schep in een bord en versier met een takje verse dille. Serveer met koude aardappelen of stokbrood.

Gevulde meloen Voor vier: 2 middelgrote meloenen ■ 1 appel pel ■ 1 peer ■ 250 gr aardbeien ■ suiker.

■

1 sinaasap-

Was de meloen en droog af. Snijd de meloen getand in twee gelijke delen. Haal het zaad eruit en schep daarna het vruchtvlees uit de meloen. Maak een fruitsalade met het overige fruit. Voeg de stukjes meloen toe en breng op smaak met suiker. Schep de fruitsla in de meloenschil en plaats enkele uren in de koelkast alvorens op te dienen. Tekst Blanche Van Belle Foto’s Emy Elleboog

B�� n�� e�! Selectie 2013 - Gezellige vakantiehuizen en luxe villa’s in de Ardennen

Q�� b�� ! *

* 100% genieten

www.Ardennes-Etape.be

EXCLUSIEF WIJNPAKKET 12 flessen Klassewijn met € 40 korting* In elk wijnpakket zitten 3 flessen van onderstaande wijnen: 3 x La Coulée 2012 Sauvignon Blanc de Loire Knisperfris als aperitief, uitstekend bij mosselen

3 x Bastide du Mistral Côtes du Rhône 2011 GRATIS LEVERING

Mals en kruidig, ideaal bij de BBQ

ZEN VANAF 2 DO

3 x Château Les Brandeaux Bergerac 2011

3 x Chianti Florentina Etichetta Rossa 2012

Sappig, perfect bij steak of lam

Smakelijk rood uit Toscane, heerlijk bij pastagerechten

UW VOORDELEN

• € 40 korting per doos • Gratis levering vanaf 2 dozen • 100 % proefgarantie: niet tevreden, geld terug • Actie geldig tot 30/09/2013 *

12 flessen € 69 ipv 109,38

€ 40 korting per doos geldig tot 30 september 2013. Vanaf 1 oktober 2013 € 109,38 per doos.

Paul Van Boxstael, Directeur de Wijnbeurs en Jurylid van het Concours Mondial de Bruxelles

DE WIJNBEURS STAAT GARANT VOOR: • Uniek wijnselectie proces • Onafhankelijk & professioneel wijnadvies • Rechtstreeks van de wijnboer • 100% proefgarantie • Levering aan huis • Online bestelgemak Ons vakmanschap drink je met verstand.

ANTWOORDBON

Bestel online via www.wijnbeurs.be/okra, telefonisch op 070/233794 of via deze antwoordbon. Ja, ik bestel het EXCLUSIEF WIJNPAKKET met € 40 korting. Stuur deze antwoordbon in een voldoende gefrankeerde omslag naar de Wijnbeurs, Esperantolaan 4 bus 6, 3001 Leuven Naam............................................................................Voornaam ...............................

Ik bestel:

Adres ..............................................................................................................................



1 doos (12 flessen) à € 5,75 per fles (€ 69 per doos) + € 7,95 leveringskosten



2 dozen (24 flessen) à € 5,75 per fles (€ 69 per doos) + Gratis Levering

Postcode ........................ Gemeente .......................................................................... Tel. overdag ............................................... Geboortedatum ..................................... E-Mail .............................................................................................................................

Bestelt u online, gebruik dan code OKR863

 Ja, de Wijnbeurs mag mij op dit adres per e-mail benaderen en informeren over het moment van levering, producten en diensten. Ik betaal met overschrijving binnen de 14 dagen na ontvangst van mijn bestelling. Wenst u met creditcard te betalen gelieve dan online te bestellen. Levering:  Op bovenstaande adres (Indien afwezig, levering bij de buren)

Handtekening: ..............................................................................

 Ander afleveradres nl ..................................................................................

Condities: zie www.wijnbeurs.be/okra

MET DE KLEINKINDEREN

De vrijheid van blote voeten

“Gaan we?” Twee paar blote kindervoetjes trappelen van ongeduld. Moeke en vake bergen alle schoenen netjes op in de voorziene kastjes en steken nog snel enkele wondpleisters in de rugzak, voor het geval dat. Maar het 2 km lange pad wordt regelmatig gecontroleerd op obstakels die kwetsuren kunnen veroorzaken. Als je stevig op je benen staat en een goede conditie hebt, kan er je wei-

Het is allemaal veel zachter dan ik verwacht had.

nig overkomen. Dus vertrekt de familie voor een leerzame tocht over hout en boomsnippers, stapstenen, keien en kiezels, dennenappels, leem, water en modder en af en toe heerlijk mals gras. En al vlug merken ze dat de regen van de voorbije dagen voor dit soort voetenwerk eerder een zegen is. “Het is allemaal veel zachter dan ik verwacht had”, lacht moeke, toch een beetje opgelucht.

Houdt het in evenwicht Het pad zet de familie voor enkele spannende uitdagingen. Emile is de sportiefste van het gezelschap. “Om ter eerst?” daagt hij vake uit. Maar al snel ziet hij in dat je hier traag en voorzichtig moet lopen, zo niet ga je gegarandeerd tegen de vlakte. “Zet je voeten langzaam neer en rol ze af”, adviseert vake als hij over de gladde boomstammen balanceert. Er komt nog een wiebelende touwenbrug, hoge


Weten we nog hoe de aarde onder onze voeten aanvoelt? Om te wandelen trekken we stevige schoenen aan en moeten we ergens blootsvoets over, dan lopen we op de toppen van onze tenen. Toch zijn onze voetzolen een belangrijk zintuig. Jeanne en Ludo namen hun kleinzoontjes Emile (6) en Olivier (3) mee voor een prikkelende blotevoetenwandeling in de Lieteberg.

43

Je moet hier traag en voorzichtig lopen, zo niet ga je gegarandeerd tegen de vlakte. houten trappen en afdalingen op dikke keien. Ook de kleine Olivier doet dapper mee. Pas op het rolbruggetje geeft hij voor de eerste keer verstek en zet hij zijn voetjes handig tussen de rollende boomstammen. Maar als er een flinke waterplas voor hem ligt, aarzelt hij geen seconde. Op sommige plaatsen is het water echter zo diep dat de kleine spruit bijna moet zwemmen, dus houden vake en moeke hem toch maar bij de hand.


Even op adem komen

44

“Ik zie een toren!” roept Emile die voorop loopt. Het 18 meter hoge staketsel geeft bij helder weer een prachtig uitzicht over het Nationaal Park Hoge Kempen. Vake speurt naar herkenningspunten en wijst de terrils aan, een overblijfsel van het Limburgse mijnverleden. Beneden zoekt moeke in de doolhof vertwijfeld naar de uitgang en heeft ze al drie keer een lastige kiezelstrook getrotseerd. Gelukkig brengen de modderpoelen soelaas. “Dit is een gratis voetmassage”, glundert ze. De bungelbank

gunt de voeten een adempauze. Daarna gaat het weer verder. Ondergronds dit keer, waar boomwortels, vette aardwormen en dikke mollen de weg versperren. Maar daar schrikt niemand van want zowel Emile als Olivier houden van dieren. Kevers, wormen en kikkers die na een regenbui massaal uit de grond lijken te

komen, kunnen rekenen op een vriendelijke behandeling. Na anderhalf uur geconcentreerd stappen, enkele pittige evenwichtsoefeningen en ploeteren door de modder is de eindmeet in zicht en worden de voeten grondig bestudeerd. Ze blijken helemaal niet kapot of vies te zijn. “Dat belooft”, lachen Jeanne en Ludo. “We hebben thuis een tuinpad in aarde en met onze Belgische zomers staat die vaak vol plassen. Daar gaan we onze kleinkinderen nu niet meer kunnen uithouden!” Tekst Suzanne Antonis Foto's Lieven Van Assche

Info: Blotevoetenpad in de Lieteberg, Stalkerweg, 3690 Zutendaal, 089 25 50 60 Open van Pasen tot Allerheiligen, dagelijks van 10.00 tot 19.00 uur. Tickets: 3 euro, kinderen -120 cm: 2,50 euro. Meer info op www.lieteberg.be.

Project Keizerhof te Oudenaarde

R UU EH T NU ZE EIN D dam IN Leie e i t e iden m.b Res ieda e l @ info

KOOP NU UW EIGEN SENIORENFLAT VOOR LATER!  Aankoop in volle eigendom  Luxueuze afwerking op maat  Uniek servicepakket  Toprendement

Investeer in Assistentieflats,

vernieuwde serviceflat met zorgzekerheid Uniek woonconcept voor de actieve 65-plusser in Vlaanderen

Contacteer ons voor meer informatie over onze projecten in verkoop of schrijf u in voor de eerstvolgende infoavond!

09 336 37 95 [email protected] www.seniorhomes.be

UIT

In het voetspoor van de Zonderik De gemeenten Hasselt, Genk, Zonhoven, HouthalenHelchteren, Diepenbeek, Lummen en Heusden-Zolder bepalen de grenslijn van De Wijers, vroeger gekend als Park Midden-Limburg. Een mix van Kempense naaldbossen, heide en zompige moerassen. Het land van 1 001 vijvers zit boordevol leven.

Guido Pirrot van Toerisme Zonhoven: “Wijer is de oude benaming voor een vijver waarin vis wordt gekweekt. Het verhaal van de Wijers hangt grotendeels samen

We hebben hier meer dan duizend vijvers, 1 157 om precies te zijn.


met het verhaal van de viskwekers. Viskweek vind je bijna nergens in België maar wel in Zonhoven. Dat komt omdat de gemeente op de overgang van het Kempisch plateau naar de Demervallei ligt. Door de enorme wateraanvoer krijg je een zandlemige bodem en ontstaan er vruchtbare deegvalleien. De ideale bodem om vijvers aan te leggen en grote waterpartijen te krijgen. In een zanderige bodem kan je onmogelijk klaar water krijgen. Omwille van de grote algenontwikkeling is het water voedselrijker. Vandaag staan we zo ver van de natuur af dat we ons daarover zorgen maken. Geen nood, de vissen die in dit water zwemmen, zijn per-

46

fect eetbaar, ook al ziet het water er op het eerste gezicht ongezond uit. Het verhaal van de viskweek begint al in de 11de-12de eeuw met de opkomst van de abdijen zoals Herkenrode hier in de buurt. Omdat de abdijbewoners een aantal dagen per jaar geen vlees mochten eten, kweekten ze vis. In dit moerassig gebied volstond het meestal om rondom een gracht te graven en het zand van de gracht op een dijk te gooien. In het midden had je een ondieper stuk. Op die manier kreeg je een perfecte kweekbak.”

Waren het nu Tsaren of Zaren? “Viskweek was lang een nevenactiviteit van veel boeren hier. Rond 1865 veranderde dit. Dan maakte de eerste Zonhovenaar van de viskweek zijn beroep. Deze Bijnens was in 1865 aangesteld voor de visvijvers van de abdij van Herkenrode. Na de Franse Revolutie viel de abdij stil en de vijverman werd werkloos. Daarom richtte hij

Rust en stilte, essentieel voor de mens, vind je hier.

zelf een visbedrijf op. Voor het eerst liet iemand zich in de gemeente registreren als viskweker. Deze eerste kwekers hadden goede contacten met bemiddelde personen. Archieven onthullen dat ze in 1906 deelnamen aan een tentoonstelling in Milaan. Je kan je voorstellen wat een onderneming dit was. De Zonhovense viskwekers zouden zelfs vis geleverd hebben aan de tsaar in Rusland. Dit verhaal ging een eigen leven leiden. Men denkt dat uit de huidige Zarenvijver de vis gehaald werd om aan SintPetersburg te leveren. Waar de viskwekers aanvankelijk een prachtig natuurgebied leveren, krijg je door intensivering op een bepaald ogenblik een knik. Enerzijds zijn de kwekers de architecten van dit prachtige natuurgebied. Anderzijds gaat hun doorgedreven economische activiteit op dit ogenblik in conflict met de natuurwaarden. Daarom ging Natuurbeheer op zoek naar een minder intensieve viskweek met betaalde compensatie.”

Het Finland van het Westen “Tegen 2015 komt er een uitkijktoren van vijftien meter hoog. Op de parking vlakbij zal een pad naar de toren leiden, toegankelijk voor rolstoelen. Boven op de toren geven een aantal webcams beelden door naar de begane grond zodat ook

rolstoelgebruikers kunnen meegenieten. Dertig jaar geleden hielden grazende koeien en schapen het landschap open. Ze liepen vrij rond op de dijken. Nu is alles dichtgegroeid. Op vijftien meter hoogte zie je niet veel tenzij je gaat kappen. Daarom creëren we heel gericht een aantal ‘kijkvensters’. Dit geeft de roerdomp de kans om makkelijker van de ene naar de andere vijver te foerageren. En het schept de mogelijkheid zelfs op vijftien meter hoogte een dieptezicht te krijgen en een besef van de hoeveelheid vijvers in dit gebied. We noemen het hier soms het Finland van het Westen. We hebben hier dan ook meer dan duizend vijvers, 1 157 om precies te zijn, in een gebied van tweeduizend hectaren!”

Essentiële rust

© Maurice Dekens

“In vier jaar tijd zijn in dit natuurgebied een aantal herstelwerken gebeurd, dringend nodig voor de bedreigde diersoorten zoals roerdomp en boomkikker. Met de aanleg van een educatieve wandeling met interactieve infoborden zullen we in

Vogelspotters in de vogelkijkhut.

het kerngebied van de vijvers kunnen wandelen zonder de natuur en haar bewoners te verstoren. Door niet alle paden open te stellen voor het publiek maar een bewegwijzerde route te ontwikkelen, kan iedereen een beetje rust en stilte meepikken. Vlakbij ligt ook het recreatiedomein met zwembad en de enige zwemvijver van het gebied. Vaak beschouwen we natuur nog altijd niet als een economische waarde terwijl niets zo essentieel is voor de mens als een rustzone. Hier slagen we daar wel in. Neem zeker muggenmelk mee op je wandeling of wrijf wat gagelkruid fijn. Dat helpt ook.” Plots klinkt de roep van de roerdomp als de misthoorn van een schip. Dan vliegt deze schuwe vogel op vanuit de rietkraag. Een zeldzaam moment. De vogelspotters die roerloos in de vogelkijkhut zitten, focussen meteen hun fotokanon. En of je hier zeldzame vogels waarneemt. Goudvinken, bruine kiekendief, lepelaars, wespendief, ijsvogels, futen. De vogelspotters tonen ons fier hun iPad waarop honderden shots, hier gemaakt. “Met de fiets mis je een deel”, meent Guido. “Om het echt te beleven, moet je afstappen.” De prachtige adelaarsvaren en de dichtgegroeide dreven dragen bij tot de feeërieke sfeer. We wandelen langs de Zonderikbeek, een naam die een verklaring afdwingt. “Het was hier altijd een rijk gebied, interessant voor jagers en voedselverzame-

Op de Bolderberg hoor je de stilte. laars”, legt Guido uit. “Dat lokte mensen al in de Steentijd naar hier. We vonden materiaal terug van 11 000 jaar oud. We noemden de plaatselijke volksbewoner Zonderik, zeg maar de oerbewoner van Zonhoven.”

De stilte proeven Heusden-Zolder bulkt van de sterrenplekjes. Deze landschapssterren kan je vergelijken met Michelinsterren voor restaurants. Ze werden toegekend aan de twintig mooiste plekjes van Noord- en West-Limburg. Plekjes waar je de Limburgse natuur op een unieke manier kan zien, proeven, voelen, ruiken en beleven. Een korte klim door het warme zand over duizenden dennenappels brengt ons naar de top van de Bolderberg. “Kan je je voorstellen dat je hier aan de zee staat?” polst Marie-Josée Geerts van Toerisme Heusden-Zolder. “Miljoenen jaren geleden was dit nochtans zo. De Bolderberg, een getuigenheuvel, was toen een zandbank die achterbleef nadat de zee zich terugtrok.” Van op het sterrenplekje kijk je uit


In Zonhoven kan je rechtstreeks vis kopen bij de kweker.

47

Het Mijngebouw van Heusden-Zolder dient vandaag voor allerlei evenementen.

over de vijvers en het kasteel van Terlaemen. Ook de Kluis en de kapel van Onze-Lieve-Vrouw van Loreto bevinden zich hier. In de 17de eeuw behoorde de kluis toe aan de kluizenaar Lambert Hoelen. Ze wordt vandaag nog steeds bewoond. Kluis en kapel zijn vrij toegankelijk. Wanneer het gefilterd zonlicht door de dennentakken op het rulle zand danst en zelfs de wind weigert te fluisteren, besef je waarom dit mystieke plekje twee sterren kreeg.

Racesfeer snuiven Domein Bovy ademt nog de authentieke sfeer van de 11de eeuw. Op het zonneterras van het gezellige binnenplein bij de vakwerkhoeve is het heerlijk toeven. Geniet van de geurige rozen- en kruidentuin terwijl je kleinkinderen zich bezighouden op de dierenweide en speeltuin. Een wandeling langs het vlonderpad over het moeras levert wellicht verrassende ontmoetingen op. Ze

brengt je tot aan het kanaal en Circuit Zolder. Zoveel meer dan een F1-parcours. Het circuit groeide de laatste jaren uit tot een echt evenementendomein. Tijdens de zomervakantie zijn er op donderdagnamiddag rondleidingen waarop je individueel kan aansluiten. Wanneer er geen races plaatsvinden, kan je

Huisliften

Tekst en foto’s Chris Van Riet

Info Toerisme Heusden-Zolder, Vrunstraat 6, 3550 Heusden-Zolder, 011 80 80 88, www.heusden-zolder.be/toerisme. Toerisme Zonhoven, Heuvenstraat 4, 3520 Zonhoven, 011 81 04 80, www.zonhoven.be. Er is een bewegwijzerde wandeling in het gebied en je kan de viskwekerijen bezoeken. www.toerismelimburg.be, www.dewijers.be

Co Voortaa m n hete fo n w rtl ij ift

Wij verhogen uw comfort !

ook gewoon het domein binnenrijden en de sfeer opsnuiven. De top van de mijnterril van Heusden-Zolder is drie sterren waard. Hij torent 155 meter boven de zeespiegel uit. Sinds 1997 is het een natuurreservaat. De hellingen aan de zuidkant hebben een microklimaat. Daardoor vinden zeldzame planten diersoorten hier hun thuis. De klim naar de top gaat heel geleidelijk. Boven geniet je van een adembenemend panorama.

Plateauliften

VRIJBLIJVENDE OFFERTE / BEZOEK Bel gratis : 0800 20 950 www.comfortlift.be E SERVIC 7d/7d

24u/24u

Heirweg 123 | B-8520 Kuurne [email protected] | www.comfortlift.be

01 adv_okra190x128.indd 1

-

Trapliften

6/05/13 13:39

UITJES Zeeziek Heb jij last van een scheurbuikje? Bezorgt de frisse zeelucht je hallucinaties? Weet je wat de reisontsmettingskist ter voorkoming van geslachtsziekten bevat? Op voorschrift van de NAVIGO-museumdokter raden wij je een bezoek aan de expo Zeeziek aan. Zeeziekte begint met duizeligheid en braken en eindigt soms met de dood. De zee maakt ziek maar de zee kan ook genezen. De exporuimte van het NAVIGO-Nationaal Visserijmuseum verandert tijdelijk in een ziekenboeg. Ontdek de verschillende vormen en gradaties van zeeziekte, piep even binnen in de 18+ corner over geslachtsziekten. Beleef, zonder enige kans op besmetting, de kracht van zout water en de zwakte van de mens in deze boeiende tentoonstelling over zee, ziekte en genezing. Elke zondag om 14.30 uur is er een gratis rondleiding in het toegangsticket inbegrepen.

B

Maak kans op een gratis duoticket! Kijk blz. 52.

‘Lekker fietsen’! Knooppunter heeft in samenwerking met Westtoer en tien West-Vlaamse steden en gemeenten twee fietsboxen voor genieters samengesteld. Fietsen en genieten gaan immers hand in hand. Al fietsend met je gezin of met vrienden wil je iets zien, iets beleven en zeker iets proeven. Deze fietsbox biedt de ideale mix in het Brugse Ommeland en de Westhoek. Beide fietsboxen bevatten vijf fietsroutes met elk een centrale startplaats in de regio. In het Brugse Ommeland zijn dit Beernem, Brugge, Damme, Tielt en Torhout. In de Westhoek zijn Diksmuide, Ieper, Poperinge, Veurne en Zonnebeke uitvalsbasis. De fietser krijgt telkens een goede mix van mooie landelijke fietswegen gecombineerd met enkele hoogtepunten van de couleur locale onderweg: een gezellig eethuisje, een knus biercafé of een leuk terras. In de fietsboxen vind je drie zaken. Ten eerste een praktische gids waarin alle routes visueel worden voorgesteld met info over de bezienswaardigheden en veel aandacht voor gezellige terrasjes en eethuizen. Ten tweede gebruiksklare routekaartjes met voor elke route een korte en een lange versie en ten derde een handige houder voor op de fiets. Info Knooppunter Lekker fietsen! – De Westhoek Fietsen in en rond Diksmuide, Ieper, Poperinge, Veurne en Zonnebeke Knooppunter Lekker fietsen! – Het Brugse Ommeland Fietsen in en rond Beernem, Brugge, Damme, Tielt en Torhout De Lekker fietsen!-box kost 19,95 euro en is verkrijgbaar in de boekhandel en bij de infokantoren voor toerisme. www.knooppunter.com, www.brugseommeland.be, www.toerismewesthoek.be

B Maak kans op een gratis fietsbox Lekker fietsen! Kijk blz. 52.

Herfstkriebels in Bokrijk Herfstkriebels in Bokrijk staat voor grumor, geen akelige en enge acts, wel een gezonde dosis griezeligheid en spanning maar steeds met een dikke knipoog. Het is de ideale familie uitstap tijdens de herfstvakantie. Elk jaar ontwikkelt Bokrijk een verhaal met bijbehorende acts, animaties en een mysterie. Kinderen worden uitgenodigd om dit mysterie mee te helpen oplossen. Tijdens Herfstkriebels kan je voluit meedansen en -spelen, knutselen samen met de lieve heksen van het Herfstrijk of samen het durversparcours komen ontdekken. De animatie van Herfstkriebels in Bokrijk vindt gedeeltelijk plaats in het Openluchtmuseum. Dat is normaal gesloten tijdens deze periode. De animaties en acts van Herfstkriebels vinden plaats in de locatie Haspengouw van het Openluchtmuseum van Bokrijk, de Oude Stad en HANGAR58. Het volledige Openluchtmuseum is toegankelijk als wandelparcours maar de historische gebouwen met oorspronkelijke inboedel, ambachtslui en historische figuren zijn gesloten. Info Vrijdag 1 en zondag 3 november 2013 in Domein Bokrijk, Herkenrodeplein in Genk, www.herfstkriebels.be. Open van 11.00 tot 18.00 uur. De kassa sluit om 17.00 uur. Toegang enkel mogelijk via kassa’s Bokrijk bij P2 evenementen. Tickets via www.herfstkriebels.be of aan de kassa Volwassenen: 12 euro, kinderen (vanaf 3 tot 12 jaar): 10 euro. Online korting tot maandag 28 oktober: -2,50 euro per ticket.

B

Maak kans op een gratis duoticket Kijk blz. 52.


© Nederlands instituut voor militaire historie

Info Tot 17 november 2013 in het NAVIGO, het Nationaal Visserijmuseum van Oostduinkerke, Pastoor Schmitzstraat 5, 8670 Koksijde, 058 51 24 68, www.visserijmuseum.be. Open van dinsdag tot vrijdag van 10.00 tot 18.00 uur, op zaterdag, zondag en feestdagen van 14.00 tot 18.00 uur. Van 1 oktober tot 1 april enkel open in de namiddag. Tickets: 5 euro; 6 – 26 jaar: 1 euro.

49

46 plaats in Oekraïne 48 vaktaal 50 opschudding 52 smaad 53 nulpunt 54 spraakorgaan 56 kreupel 57 evenzo 58 inborst 60 Bijbelse figuur 62 deel van de mond.

KRUISWOORDRAADSEL HORIZONTAAL 1 adellijk 5 reeds binnen korte tijd 8 kenteken 12 geaardheid 13 treuzelaar 14 ritmische beweging 15 dopheide 18 lekkernij 19 jaartelling 20 kwajongen 22 loofboom 23 hoofd van een moskee 24 sprakeloos 26 hemelbrood 28 Europeaan 30 livreiknecht 33 sneeuwhut 35 alleenzang 36 orgaan 37 plaats in Portugal 38 tegen 39 Europese voetbalbond 41 binnenste van beenderen 43 getakte hoorns 45 rangeerlocomotief 47 wijnsoort 49 vlak 51 één der Verenigde Staten 53 zo spoedig mogelijk (afk.) 55 enkelvoudige stof 57 spoedig 59 plaats in Engeland 61 sierplant 62 verbond 63 Frans schilder 64 bewerkende redacteur 65 regel 66 vervaardiger 67 gewicht.

1

2

3

4

5

7 13

12 15

14

4

16

8

9

10

11

6

17

18

20

19

21

22

3 23 26

24

27

28

33 36

Tel.:

E-mail:

31

32

35 38

2 39

40

T A L M E A N O G A P E I T O M M L A K E S O L O 2013 O A N T M E R G R I O J O W A A N T D R E L I G E D I T O R P O N

Straat: Woonplaats:

30

37

N A T U U R U D A N S E R I C E R A S N O T A N I M A M S M A N N A E S T E I G L O P Oplossing kruiswoordraadsel september N I E R P O R T I U E F A E G E W E I S I K K P L A T I Z S M E L E M E O N 1 2 3 4 5 6 7 8E T 9 10 A G A V R E N O I R N O R D E M A K E Naam:

Postnr.:

25

29

34

41

43 44 VERTICAAL 1 slot 2 vervolgens 3 vulkaan op 49 50 Sicilië 4 slag in een touw 5 strijdperk 6 glazen plaat 7 tabel, overzicht 8 53 54 55 miljoen (afk.) 9 soort struisvogel 10 1 regeringsstelsel 11 barst 16 Europese 61 59 60 hoofdstad 17 bezetting van een film 20 nauw 21 balspel 23 tussenkomst 25 tropische ziekte 26 onbepaald 63 telwoord 27 modern 29 sierdek op een bed 31 rivier in Afrika 32 eiland 66 65 in de Middellandse Zee 34 familielid 35 rekenopgave 40 rij 42 peulvrucht 44 vogel 45 voetpad 46 plaats in Oekraïne 48 vaktaal 50 opschudding 52 smaad 53 nulpunt 54 spraakorgaan 56 kreupel 57 evenzo 58 inborst 60 Bijbelse figuur 62 deel van de mond. E D E L A L R A S M E R K

7

6

OKRA-lidnummer of trefpuntnummer:

45

42

46

47

48

5 51

52

56

57

58

62 64 67 © DENKSPORT PUZZELBLADEN

R A K I B I Z A

A A R D

SUDOKUSudoku

Alle cijfers van 1 tot en met 9 moeten Vul het diagram zo in dat in elke rij, elke kolom en elk vierkant van één keer voorkomen in alle kolom3 bij 3 vakjes alle cijfers van 1 tot en met 9 precies één keer voorkomen. men, in alle rijen en in elk van de 9 vierkantjes van 3 keer 3 vakjes.

9

6 3

Nr.:

5 2

1

7

3

5 2

6

6 7

4 3

Vergeet niet een postzegel van 0,77 euro toe te voegen!

7

9

8 Schiftingsvraag: Wat is een Wijer?

3

6

4 2

3

8

7

1

4

© DENKSPORT PUZZELBLADEN

50 50 50 50

Stuur je oplossing naar: OKRA-magazine, Kruiswoord september 2013, PB 40, 1031 Brussel, voor 30 september 2013. De winnaars verschijnen in het novembernummer 2013. Voeg één postzegel van 0,77 euro toe (niet vastkleven). Winnaars juni 2013 zie hiernaast. Je kan de oplossing ook sms'en naar 7710. Vorm eerst code OKRA, daarna de twee oplossingen en tot slot je naam en adres. Een sms kost 2 euro.

3i6jzen

pr

Kruiswoord

KRUISWOORDRAADSEL Maak kans op een van onderstaande prijzen en stuur je oplossing van HORIZONTAAL het kruiswoordraadsel naar OKRA-magazine.

1 dierenverblijf 5 lege ruimte 9 toestemming 13 schilderswerktuig 14 in Frankrijk 16 bijwoord 17 verbouw 18 aanlegplaats 19 type weefsel zekere houtsoort 23 smalle plank 25 zeedijk 29 bevroren dauw 31 Am gendienst 34 krijgsmacht 38 tijdelijk gebruik 40 dierentuin 41 het verh 44 plaats voor de onderste ledematen 46 gang 47 eigenlijk (afk.) 49 b 51 bezigheden buitenshuis hebbende 54 gevuld door personen 56 vo 61 melkklier 62 bloedgever 63 zangvogel 64 soort stof 65 persoonlijkh ding 68 metaallegering 69 spraakorgaan.

Speel en win een van deze prijzen2 6

VERTICAAL

Een overnachting met twee personen, 1 opspringend vochtdeeltjeVijftien 2 graan boeken 3 sierplant 4 deel van het bestek

8

ontbijt inbegrepen (waarde 106 euro), geschonken door B&B Appelkers ■ Vijf9 islamitische exemplaren vanbedelmonnik 10 land in etend roofdier 8 rekenmachine in Heusden-Zolder. gende 12 deel van de voet 20 werpspel 22 een en ander 24 kruid 26 kl Nacht in Parijs van Michael Berg

voelig voor verder genot 28 werking 30 sieraad Info (waarde 12,50 euro). 32 roofdier 33 bewus 36 succesnummer 38 deel van een jaar 39 insecte B&B Appelkers, Driesstraat 24, 37 regieaanwijzing ■ Vijf exemplaren van 42 balspel 44 theoretische drukeenheid 45 deel van het skelet 46 dik v Heusden-Zolder, 011 53 66 00, Niets weerstaat de nacht van zeker gesteente 49 rangtelwoord 50 Argentijnse dans 52 teelaarde 53 www.appelkers.be. Delphine de Vigan 54 deuk 55 landsgewoonte 57 klank 59 oude munt 60 levenslucht Deze bon isstuk geldig en te gebruiken (waarde 21,90 euro). tot 15 december 2013. ■ Vijf exemplaren van

4

Jeannine en Valère heten je1 graag 2 welkom in hun B&B.

3

Het Marco-effect van

4

5

7

8

23

Countryside+ is een ‘feelgood’ beurs, een belevenis waarvan je geniet. Volgende thema’s staan centraal: home & inspirations, green & 27garden, 28 trips & travel, cook & taste, handmade & homemade, casual & outdoor 34 wear. De stands zijn aantrekkelijk, inspirerend en stralen warmte en35 authenticiteit uit. Textiel neemt tijdens de komende editie een promi40 nente plaats in, als rode draad doorheen de hele woning en de beurs.

18 21

20 24 29

22 25

30

36

31

48

42 45

■ Bij wie pronkt ondertussen een JardiMini van Ecostyle op het terras? Magda Storms uit Erps-Kwerps, Maria Roete uit Evergem, Jacqueline Traen uit Sterrebeek, Cornelia Van Tichel uit Merksem, Maria Rigorits uit Hemiksem, Christine Buyse uit Deinze, Rudy Eeckhout uit Jette, Simon Calcoen uit Oostende, Veva Catteeuw uit Reningelst, August Faes uit Nijlen. ■ Wie kreeg Tournée Générale 2 in de bus? Maria Smets uit Langemark. ■ Naar wie ging Tournée Générale 3? André Vermeulen uit Letterhoutem. ■ Wie kan beginnen in Dokter in Congo? Annie Geldhof uit Hoboken. ■ Voor wie was Reis langs een verdwenen grens? F. Nevens uit Elewijt. ■ Wie leest nu Ten oorlog, een reis langs het front van WO I? Denise Vandendriessche uit Rekkem.

47

49

50

55

56

51 57

52 58

Winnaars kruiswoord juni 2013. Deze maand telden we 62 1 600 deelnemers.

63

■ Wie kon rekenen op België, een geschiedenis van66 65 64 het gewone volk, en van zijn koningen? Rachelle Elsen uit Keerbergen. 68

67

59

69

■ Wie zit al gespannen achter Een beetje oud… een beetje bijzonder… Een jonge kijk op ouder worden? Irma Sauffriau uit Herzele. © DENKSPORT PUZZ Oplossing kruiswoord juni: tuingerief. Antwoord op de extra vraag: drie. S P E T

T A R W E

A L O E

B A L U C A R T S N I E E L B E Z U I E T E D S N E

L H O L E T V E P T E E E D R U L A T W R IJ P H T M A C I S R U T B E E H A L D O R S T E T N A R D O N D Y E G E B R O

T E L M A C H I N E

E T K I T R I B

T O R O N S

F M A K E I E R A M R E U I G B H Y U M K U S

I R A K

A N D E R

T E E N

P B O D E E D S M T E A F S C C A E E S N N E T E M

Oplossing kruiswoordraadsel juni 2013.

395 728 146 214 679 853 487 531 962

267 413 859 736 582 194 625 948 371

184 569 237 895 341 672 913 726 458

Oplossing sudoku juli-augustus 2013.


■ Naar wie ging het verblijf in Chimay? Jos Tielens uit Hasselt.

61

38

44

18 winnaars

32

41

46

SPEEL EN WIN

26

37

43

10

15

17

16

Twintig duotickets voor Countryside van 31 oktober tot 19 3 november 2013 in Flanders Expo (waarde 24 euro).

54

9

14 euro). (waarde 17,50

13

www.countryside.be

6

Jussi Adler-Olsen

51 51

© Nederlands instituut voor militaire historie

OKRA-LIDKAART = GELD WAARD Info zie blz. 49.

Win gratis duoticket

Uitjes gelezen blz. 49? Word jij al misselijk als je in een roeiboot zit? Maak kans op een van de twintig gratis duotickets (waarde 10 euro) voor de tentoonstelling Zeeziek in het NAVIGO-Nationaal Visserijmuseum te Oostduinkerke. Stuur deze bon vóór 30 september 2013 naar OKRA-magazine, Zeeziek, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de mededeling Zeeziek. Naam en voornaam: Straat en nr.: Postnr.: Woonplaats: Telefoon: Info zie blz. 49.

Win Knooppunter fietsbox Lekker fietsen!

Uitjes gelezen blz. 49? Geniet jij ook zo van een leuk terrasje na een pittige fietstocht? Maak kans op een van de zes Knooppunter fietsboxen Lekker fietsen! (drie fietsboxen Het Brugse Ommeland en drie De Westhoek - waarde 19,95 euro). Stuur deze bon vóór 30 september 2013 naar OKRA-magazine, Lekker fietsen!, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de mededeling Lekker fietsen! Naam en voornaam: Straat en nr.: Postnr.: Woonplaats: Telefoon: Info zie blz. 49.

Met korting naar Herfstkriebels!

Uitjes gelezen blz. 49? Indien je online je tickets voor Herfstkriebels in Bokrijk boekt, geniet je tot maandag 28 oktober 2,50 euro korting per ticket, via www.herfstkriebels.be. OKRA AANBOD: Geniet maar liefst 13 euro korting op je familieticket en boek je kaarten online vóór 8 september 2013. Je betaalt 29 euro voor een familieticket (= 2 volwassenen + 2 kinderen) via [email protected] met vermelding van OKRA AANBOD.

Info zie blz. 49.


Uitjes gelezen blz. 49? Zin in gratis griezelen? Maak kans op een van de vijf gratis duotickets (waarde 24 euro) voor Herfstkriebels in Domein Bokrijk. Stuur deze bon vóór 30 september 2013 naar OKRA-magazine, Herfstkriebels, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de mededeling Herfstkriebels. Naam en voornaam: Straat en nr.: Postnr.: Woonplaats: Telefoon: Info zie blz. 43.


Met de kleinkinderen gelezen blz. 43? Zin om de wereld blootsvoets te verkennen? Maak kans op een van de tien gratis duotickets (waarde 6 euro) voor het Blotevoetenpad in Zutendaal. Stuur deze bon vóór 30 september 2013 naar OKRA-magazine, Blote voeten, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de mededeling Blote voeten. Naam en voornaam: Straat en nr.: Postnr.: Woonplaats: Telefoon: Info zie blz. 12.


Ik vind de aarde leuk gelezen blz. 12? Zin in een knappe natuurfilm? Maak kans op een van de vijf gratis duotickets (waarde 19,60 euro) voor de film De Nieuwe Wildernis in de Kinepoliszalen. Stuur deze bon vóór 15 september 2013 naar OKRA-magazine, Wildernis, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de mededeling Wildernis. Naam en voornaam: Straat en nr.: Postnr.: Woonplaats: Telefoon:

Okra-regio’s colofon

Antwerpen

Nationalestraat 111, 2000 Antwerpen, 03 220 12 80, fax 03 220 17 68 [email protected] • www.okra.be/antwerpen

Brugge

Oude Burg 23, 8000 Brugge, 050 44 03 81, fax 050 44 03 90 [email protected] • www.okra.be/brugge

Brussel

Bergensesteenweg 436, 1070 Brussel, 02 555 08 30, fax 02 555 08 39 [email protected] • www.okra.be/brussel

Redactie Nele Joostens, Chris Van Riet, Katrien Vandeveegaete

Ieper

Sint-Jacobsstraat 24, 8900 Ieper, 056 26 63 40, fax 056 26 63 06 [email protected] • www.okra.be/ieper

Redactieraad Herman De Leeuw, Niek De Meester, Nic Fruru, Piet Hendrickx, Jos Lacroix, Hilde Masui, Dirk Van Beveren, Jan Vandecasteele, Hugo Verhenne

Kempen

Korte Begijnenstraat 22, 2300 Turnhout, 014 40 33 50, fax 014 40 33 52 [email protected] • www.okra.be/kempen

Kortrijk

Wijngaardstraat 48C, 8500 Kortrijk, 056 26 63 53, fax 056 26 63 10 [email protected] • www.okra.be/kortrijk

OKRA-Limburg vzw

Koningin Astridlaan 33, 3500 Hasselt, 011 26 59 30, fax 011 22 59 50 [email protected] • www.okra.be/limburg

Mechelen

Antwerpsesteenweg 259, 2800 Mechelen, 015 40 57 45 [email protected] • www.okra.be/mechelen

Midden-Vlaanderen

www.okra.be/middenvlaanderen Martelaarslaan 17, 9000 Gent, 09 269 32 15 • 09 269 32 16, [email protected] ■ Aalst Hopmarkt 10, 9300 Aalst, 053 76 16 53, fax 053 76 15 16, [email protected] ■ Eeklo Garenstraat 46, 9900 Eeklo, 09 376 13 40, fax 09 376 12 99, [email protected] ■ Gent Martelaarslaan 17, 9000 Gent, 09 269 32 15, [email protected] ■ Oudenaarde Sint-Jozefsplein 7, 9700 Oudenaarde, 055 33 47 33, fax 055 33 47 94, [email protected]

Oost-Brabant

Platte Lostraat 541, 3010 Leuven, 016 35 96 94, fax 016 35 95 55 [email protected] • www.okra.be/oostbrabant

Oostende

Ieperstraat 12, 8400 Oostende, 059 55 26 90, fax 059 55 26 12 [email protected] • www.okra.be/oostende

Roeselare

Beversesteenweg 35, 8800 Roeselare, 051 26 53 07, fax 051 22 59 80 [email protected] • www.okra.be/roeselare

Tielt

Oude Stationsstraat 12, 8700 Tielt, 051 42 38 08, fax 051 40 89 79 [email protected] • www.okra.be/tielt

OKRA-magazine ledenmagazine van OKRA vzw PB 40, 1031 Brussel 02 246 44 37, fax 02 246 44 42, www.okra.be, [email protected]

Verantw. uitgever Jan Vandecasteele, Vier Uitersten 19, 8200 Brugge Vormgeving Gevaert graphics nv Coverbeeld François De Heel Druk Corelio Printing, Erpe-Mere Reclameregie Publicarto Sylvain Van Der Guchtlaan 24, 9300 Aalst 053 82 60 80 fax 053 82 60 90 [email protected] Oplage: 165 541 exemplaren Zonder schriftelijke toestemming van de uitgever mag geen enkele tekst of illustratie geheel of gedeeltelijk worden gereproduceerd. Advertenties vallen niet onder de verantwoordelijkheid van de uitgever. OKRA-magazine, trefpunt 55+ is aangesloten bij de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers. Het oktobernummer verschijnt uiterlijk op 25 september 2013.

Waas en Dender

■

■

Dendermonde Bogaerdstraat 33, 9200 Dendermonde, 052 25 97 90, fax 052 22 97 75, [email protected] Land van Waas de Castrodreef 1, 9100 Sint-Niklaas, 03 760 38 66, fax 03 766 38 17 [email protected] • www.okra.be/waasendender

Wil jij je ook abonneren op OKRA-magazine, bezorg je naam en adres aan Chris Van Riet, Postbus 40, 1031 Brussel of [email protected].

Algemeen secretariaat | www.okra.be | [email protected] www.okrasport.be | www.okrazorgrecht.be | 02 246 44 41 Ook op Facebook.

53

Een greep uit de regionale activiteiten Antwerpen

■ OKRA-fietsgordel Kontich Individueel of in groep fietsen langs de mooiste plekjes rond Kontich. 17 september 2013 van 9.30 tot 17.30 uur Zaal Pronkenborg, Pronkenbergstraat 1, Kontich ■ OKRA-Klimaatshow door Steven Vromman 30 september 2013 van 14.00 tot 17.00 uur Zaal SAC, Hanegraefstraat 5, Antwerpen

■ Vorming over referentiebudgetten door Bérénice Storms 8 oktober 2013 van 9.30 tot 12.00 uur Auditorium, Nationalestraat 111, Antwerpen

■ Wandelen met een plus Wandeling met mooie teksten, natuur, momenten van stilte rond het thema ‘verbondenheid, ik zal er zijn voor jou’. 3 oktober 2013 om 14.00 uur Kasteel Engelhof, Hengelhoefdreef 1, HouthalenHelchteren Mechelen

■ Wandelcriterium Twee groepswandelingen van 5 km 3 oktober 2013. Start om 13.00 en 15.00 uur Parochiezaal De Goede Herder, Mechelsesteenweg 331, Sint-Katelijne-Waver Midden-Vlaanderen

Brugge 26 september 2013 om 13.30 uur Blauwkasteelweg 28 A, Sint-Kruis

■ Computerclub Skydrive, dropbox, google drive 16 september 2013 om 14.00 uur Sint-Salvatorstraat 28, Gent

■ Voordracht Verdwalen in het geheugen door Dr. Vrancken 8 oktober 2013 om 14.00 uur Oude Burg 23, Brugge

■ Dagfietstocht Van 65 km fietsen in de Vlaamse Ardennen 16 september 2013 om 10.00 uur Stationsplein Berchem, Kluisbergen

■ Regionaal petanquetornooi in meli-melo

Brussel Alle activiteiten in de Week van het trefpunt voor de regio Brussel vind je via www.okra.be/brussel of [email protected]. Kempen

■ Start regionale cursus gemeenschapsdans voor lesgevers trefpunten 16 september 2013 om 14.00 uur Zaal Ligahof, Schoolstraat 36, Lichtaart

■ Start regionale cursus crea voor lesgevers trefpunten 24 september 2013, voor- of namiddag. Zaal Masereel, Korte Begijnenstraat 22, Turnhout ■ Start regionale cursus lijndans voor lesge-


vers trefpunten 26 september 2013 om 13.30 uur Zaal Ligahof, Schoolstraat 36, Lichtaart

54

Limburg

■ Opendeurdag Opendeurdag met infostand van OKRA en OKRAreizen, fietstocht, begeleide wandeling, demonstraties OKRA-CREA, optreden OKRA dansgroep, OKRAKoor en meer. 17 september 2013 om 13.30 uur Paenhuisstraat 11, Riemst

■ Voordracht Honderd procent voor de consument door Ivo Mechels 17 september 2013 om 14.30 uur CC De Werf, Molenstraat 51, Aalst ■ Dagfietstocht Van 65 km in de bloemenstreek 17 september 2013 om 10.00 uur Dekenijstraat, Lochristi ■ Computerclub Google-docs 23 september 2013 om 14.00 uur Sint-Salvatorstraat 28, Gent ■ Voordracht Russische muziek in de Romantiek door Roland Broeckaert 23 september 2013 om 14.30 uur CC De Abdij, Koetsenhuis, Abdijstraat 10, Geraardsbergen ■ Voordracht De zaak De Zutter door Katrien Ryserhove 24 september 2013 om 14.30 uur Cultuurcentrum N9, Molenstraaat 31, Eeklo

■ Computerclub Google-drive 30 september 2013 om 14.00 uur Sint-Salvatorstraat 28, Gent

■ Dagwandeling 15 km wandelen in en rond de Lembeekse bossen 7 oktober 2013 om 10.00 uur Sporthal, Heihoekse kerkwegel, Eeklo ■ Voordracht Transitie naar een rechtvaardige duurzame samenleving door Peter Tom Jones 8 oktober 2013 om 14.30 uur Prinsenhof 39 A, Gent ■ Voordracht De Vlaamse Ardennen, Vlaamse primitieven door Dominique Dumon 14 oktober 2013 om 14.30 uur Sint-Jozefsplein 7, Oudenaarde ■ Voordracht De spoorzoekers van het ziekenhuis door Wim Van de Voorde 15 oktober 2013 om 14.30 uur CC De Werf, Molenstraat 51, Aalst Oost-Brabant

■ Fietsen 35 km 25 september 2013 om 13.30 uur Kerk Ninde, Damiaanstraat, Tremelo ■ Wandelen 5 of 10 km 3 oktober 2013 om 14.00 uur Familia, Prelatenstraat 26, Averbode ■ Voordracht IJsland 7 oktober 2013 om 14.00 uur CC Begijnhof, Infirmeriestraat, Diest Roeselare

■ Instuif Lijndans-disco 19 september 2013 om 14.00 uur Zaal Ter Beke, H. Godelievekerk, Gitsestraat, Roeselare

Tielt

■ Regiowandeling 17 september 2013 vanaf 13.30 uur Schoolstraat 1A, Aarsele ■ Week van OKRA Open activiteiten 23 tot 28 september 2013 In alle trefpunten van OKRA-regio Tielt ■ Regiowandeling (2, 4, 6, 8 of 10 km) 15 oktober 2013 vanaf 13.30 uur Oude Bruggestraat 7A, Wingene Waas en Dender

■ Voordracht Humor als levenskunst door dr. Hugo Stuer 27 september 2013 om 14.30 uur Bogaerdstraat 33, Dendermonde ■ Filmvoordracht Voordracht In twee uur de wereld rond door Daniël De Vos en Jeanette Mortier 11 oktober 2013 om 14.00 uur Gravenplein 2, Beveren ■ Voordracht De mooiste romantische concerti door Roland Broeckaert 14 oktober 2013 om 14.30 uur Stationsstraat 29, Temse

■ Voordracht Stevia, of hoe voorkom ik diabetes type 2, zwaarlijvigheid en hoge bloeddruk door prof. Jan Guns 15 oktober 2013 om 14.30 uur Sint-Jansplein 2, Sint-Niklaas

■ Zomerwandeling vanuit Sint-Eloois-Winkel, 25 september 2013, start om 13.30 en 14.00 uur CC De Link, Dorpsplein, Sint-Eloois-Winkel, info 051 30 44 67, inschrijven 051 26 53 07 ■ Instuif Lijndans-disco 27 september 2013 en 11 oktober 2013 om 14.00 uur Zaal De Gilde, Kruisstraat, Izegem


■ Crea doenamiddag Tas in plastiekstramien, feestelijke halsketting, schelpenschaal, breicafé 23 september 2013 om 14.00 uur Zaal Driehove, H. Godelievekerk, Gitsestraat, Roeselare

55

magazine Verlies veranderde mijn leven okra.be Als je kleinkind een handicap heeft Blijven leren is behoefte van velen Het land van de duizend vijvers

Recommend Documents